Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૧૭
અભ્યાસથી સાંધી આપે છે. જેમ કે, મહાવીર ભગવંતના ખભા ઉપરના વસ્ત્રને તૂણી આપ્યું હતું તેમ. તે આ પ્રમાણે-સાંવત્સરિક દાનપૂર્વક મહાવ્રતો અંગીકાર કર્યો, તે વખતે ઇન્દ્ર મહાવીરના ખભા ઉપર સ્થાપન કરેલા દેવદૂષ્ય વસ્ત્રને કુંડનામના ગામેથી બહારના દેશમાં વિચરતા હતા ત્યારે, દાનકાળના નજીકના સમયે ગૃહસ્થપર્યાયવાળા બ્રાહ્મણ મિત્રે આવીને પ્રાર્થના પૂર્વક ઉપરોધ કરતાં તેને અર્ધ દેવદૂષ્ય આપ્યું. કંઈક અધિક એવા એક વરસ પછી સુવર્ણવાલુકા નદીના કિનારા પર ઉગેલા કાંટાળા વૃક્ષમાં ખેંચાવાથી ભૂમિ ઉપર બાકીનું વસ્ત્રાર્ધ પડી ગયું. એટલે પાછળ પાછળ ચાલતા એવા તે જ બ્રાહ્મણે ગ્રહણ કર્યું. આ બીજો ટુકડો પણ તે તૂણનારને આપ્યો તેણે પણ બંને ટૂકડાઓને એવી સફિતથી જોડી દીધો કે, ત્યાં સાંધો કોઈદેખી શક્તા નથી. તેનું મૂલ્ય જે અસલનું હતું તેવું જ તૂણાયા પછી પણ મૂલ્ય પ્રાપ્ત થયું. (૧૨૫)
સુથાર ૧૨૬ - સુથારને રથ, શિબિકા, વગેરે વાહન, ગાડા, ધુંસરું આદિ બનાવવામાં લાકડાનાં કેટલાં પાટિયા, તેનું પ્રમાણ કેટલું જોઈએ ? જાડા-પાતળા, લાંબા-ટૂંકા કટેલા જોઈએ ? તેનું જ્ઞાન અભ્યાસથી થઈ જાય છે. ઘડીને બનાવવા લાયક એવાં વપરાશનાં સાધનો અભ્યાસથી જલ્દી તૈયાર કરી શકે છે. આગળ કહેલા સોનીના ઉદાહરણ માફક એ જ પ્રમાણે કંદોઈને પણ મીઠાઈ અગર ખાવાની વાનગીઓમાં કેટલા અડદ, મગ, ઘઉં વગેરેના લોટ-પડસુંદી અને તેમાં જરૂરી ઘી, ખાંડ, તેલ, મશાલા કેટલાક પ્રમાણ વજનવાળા જોઈએ? તેનું પ્રમાણ જ્ઞાન પણ કાર્મિકી બુદ્ધિના પ્રભાવથી થાય છે. (૧૬)
કુંભાર ૧૨૭- કુંભારને ઘડા વગેરે માટીનાં સાધનો બનાવનારને બનાવવાની વસ્તુમાં કેટલો માટીનો પિંડ જોઈશે ? તેનું જ્ઞાન દરરોજના મહાવરાથી થાય છે.તે જ ચક્ર ઉપરથી ઘડાઈને તૈયાર થયેલ ઘડા, નળિયાં, શકોરાં,કંડાં લગાર સૂકાઈ જાય, એટલે તેને તરત દોરીથી છૂટા પાડે છે. એ પ્રમાણે ચિત્રકાર પણ વિવિધ લાલ, લીલા, પીળા, વાદળી રંગોનું પ્રમાણ ચિતરવામાં કેટલું જરૂરી છે? તે પણ કાર્મિકી બુદ્ધિથી જાણી શકે છે. જાણે જીવતા હોય તેવા હાથી, ઘોડા વગેરેનું ચિત્રામણ આબેહૂબ ચિત્ર છે. તે પણ કાર્મિકી બુદ્ધિના અનુસારે જાણવું. (૧૨૭).
કાર્ય કરવાના મહાવરાથી-અભ્યાસથી થતી કાર્મીકી મતિના ઉદાહરણો પૂર્ણ થયાં. નમ: મૃતદેવતા | હવે પારિણામિકી બુદ્ધિનાં ઉદાહરણો કહે છે : - ૧૨૮ - પારિણામિકી બુદ્ધિ ઉપર અભયકુમારનું ઉદાહરણ -
રાજગૃહ નામના નગરમાં શત્રુરાજાના મદને ઉતારી નાખનાર ક્ષાયિક સમ્યકત્વી જગતમાં પ્રસિદ્ધ શ્રેણિક નામના રાજા હતા. તેમને ચારે પ્રકારની બુદ્ધિવાળો, પહેલાં પણ
