Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૨૨
ઉપદેશપદ-અનુવાદ ઉદયને પ્રથમથી જ હાથણીના મૂત્રના ચાર ઘડાઓ સાથે રાખેલા જ હતા.પછી વાસવદત્તા સહિત ઉદયન પોતાના નગર તરફ પલાયન થઈ ગયો. પ્રદ્યોત અનલગિરિ હાથીને જયાં તૈયાર કરે છે, તેટલામાં હાથણી તો પચ્ચીશ યોજન આગળ નીકળી ગઈ, તૈયાર થયેલો અનલગિરિ હાથી તેની પાછળ દોડતો દોડતો ઘણા નજીક પ્રદેશમાં આવી પહોંચ્યો, એટલે હાથણીના મૂત્ર ભરેલો એક ઘડો ત્યાં નાખ્યો, એટલે પાછળ આવતો હાથી તે મૂતર સુંઘવાલાગ્યો, એટલામાં હાથણી બીજા પચ્ચીશ યોજન આગળ ચાલી ગઈ. એમ ત્રણ મૂતરના ઘડા ત્યાં પચ્ચીશ પચ્ચીશ યોજનાના આંતરે ફોડ્યા, હાથી તે દરેકને સુંઘવા ખોટી થતો, એટલામાં હાથણી આગળ દોડી જતી. એમ કરતાં વાસવદત્તા સાથે ઉદયન કૌશાંબી પહોંચી ગયો. વાસવદત્તા ઉદયનની અગ્રમહિષી બની, તે તેને પોતાના જીવિત કરતાં પણ અધિકપ્રિયહતી એમ અવંતીમાં અભયને કેટલોક કાળ પસાર થયો.
કોઈક સમયે અવંતીમાં રાક્ષસી અગ્નિ ઉત્પન્ન થયો કે જેધૂળ, પાષાણ, ઇંટાળા વગેરેથી પણ વધારે સળગે છે. એમ કરતાં મોટો ભયંકર નગરદાહ ઉત્પન્ન થયો, ત્યારે રાજા ચિંતવવા લાગ્યોકે, “અત્યારે અહિ કેવી વિપરીત આપત્તિ ઉભી થઈ છે !” અભયને પૂછયું, ત્યારે તેણે કહ્યું કે – “જાણકાર લોકોનું એવું કથન છે કે, “આ વિષયમાં લુચ્ચા પ્રત્યેલુચ્ચાઈ અને ઝેરનું ઔષધ ઝેર, તેમ અગ્નિનો શત્રુ અગ્નિ અને થીજેલાનો શત્રુપણ અગ્નિ-ઉષ્ણતા છે.” ત્યાર પછી જુદી જાતિનો અગ્નિ વિકવ્યું તે પ્રયોગથી નગરદાહ શમી ગયો. એમ ત્રીજું વરદાન મેળવ્યું અને તે થાપણતરીકે હાલ રાજા પાસે અનામત રખાવ્યું.
કોઈ વખત ઉજેણી નગરીમાં ભયંકર રોગચાળો ઉત્પન્ન થયો. અભયને ઉપાય પૂછતાં તેણે આ પ્રમાણે પ્રત્યુત્તર આપ્યો -
અંતઃપુરની બેઠકસભામાં શૃંગાર કરેલા દેહવાળી અને વસ્ત્રાભૂષણથી સજજ થયેલી સર્વ રાણીઓ તમારી પાસે આવે અને જે કોઈ જલ્દી તમને પોતાની દૃષ્ટિથી જિતે, તે મને જણાવો.” તે પ્રમાણે કરતાં શિવાદેવી સિવાય તમામ રાણીએ અધોમુખ કર્યું, એટલે રાજાએ અભયને કહ્યું કે, “તારી માતા સરખી શિવાએ મને જિત્યો.” એટલે અભયેકહ્યું કે, “એક આઢક પ્રમાણ બલિ ગ્રહણ કરી, વસ્રરહિતપણે રાત્રે તે કોઈ ગવાક્ષ વગેરે સ્થલમાં ભૂત ઉભું થાય,તેના મુખમાં બલિ-કૂર ફેકવું.” તેમ કર્યું, એટલે અશિવ-ઉપદ્રવ શમી ગયો. ત્યારે ચોથું વરદાન મેળવ્યું. અભયે વિચાર્યું કે, “પારકા ઘરે કેટલા દિવસ સુધી રોકાઈ રહેવું?”
હવે આગળ વરદાનની થાપણ રાખેલી, તે રાજા પાસેથી માગે છે. તે આ પ્રમાણે અનલગિરિ હાથી પર આપ મહાવત બનો. અગ્નિભીર રથમાં લાકડાં ભરીને શિવાદેવીના ખોળામાં બેસી (૧૦૦) હું અગ્નિમાં પ્રવેશ કરું –' આવી મારી છેલ્લી ઇચ્છા છે, તો આપેલા વચનનું પાલન કરો.
એટલે પ્રદ્યોતે વિચાર્યું કે, હવે અભય પોતાના સ્થાને જવા માટે ઉત્કંઠિત થયો છે. એટલે મોટા સત્કાર કરવા પૂર્વક અભયને વિસર્જિત કર્યો. ત્યારે અભયકુમારે કહ્યું કે, “તમે મને ધર્મના બાને કપટથી અહીં અણાવ્યો છે. જો હું દિવસના સૂર્યની સાક્ષીએ બૂમ-બરાડા
