Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૧૨
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
'
છે. ' ત્યારે ભદ્રબાહુસ્વામીએ પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે, ‘હાલ તો હું મહાપ્રાણ નામનું ધ્યાન સાધવા પ્રવર્તેલો છું. પહેલાં તો દુષ્કાળ હતો. હવે આ ધ્યાનનીશરૂઆત કરી છે, આ પૂર્ણ થયા પહેલા આ કાર્યની વચ્ચે વાચના દઈ શકાય નહિં' તેમણે આવીને સંઘને જણાવ્યું. ફરી બે સાધુને તેમની પાસે મોકલ્યા કે, જે સંઘની આજ્ઞા ન માને, તેને શો દંડ હોઈ શકે ?' તે પ્રમાણે ભણાવીને મોકલેલા સાધુઓએ તેમ કહ્યું, એટલે ‘તેમને ઉદ્ઘાટન નામનું પ્રાયશ્ચિત લાગે.' ત્યારે તેઓએકહ્યુંકે, ‘તે પ્રાયશ્ચિત તમોને જ લાગે.' ભદ્રબાહુએ કહ્યુ કે, મને સંઘ બાહર ન કરો, પરંતુ જે સારી બુદ્ધિવાળા સાધુઓ હોય, તેમને અહિં મોકલાવો, તો હું મારા ધ્યાનપર્યંત દરોરજ સાત વખત તેમને પૂછેલાનો જવાબ આપીશ.' એક ભિક્ષાથી પાછા આવવાના સમય પછી, બીજી મધ્યાહ્નકાળ સમયે, ત્રીજી સંજ્ઞાએ જતાં, (૧૦૦) ચૌથી દિવસના કાળ સમયે અને બાકીની ત્રણ સૂતી વખતે વાચના આપીશ.' તે પછી સ્થૂલભદ્ર વગેરે પાંચસો બુદ્ધિશાળીસાધુઓને ત્યાં ભદ્રબાહુસ્વામી પાસે મોકલ્યા, અનુક્રમે ત્યાં પહોંચ્યા અને તેમની પાસેથી પ્રતિ પૃચ્છા વડે વાચના લેવા લાગ્યા. તેમાંથી કેટલાક એક વાર, બે વાર, ત્રણ વાર વાચના સાંભળતાં પણ અવધારણ કરી શક્યા નહિં. ત્યારે સ્થૂલભદ્ર મુનિને ત્યાં રાખીને બાકીના સર્વે ત્યાંથી વિહાર કરી ગયા. ધ્યાન થોડું બાકી રહ્યું, ત્યારે ગુરુએ પૂછ્યું કે, ‘તુંકલેશ પામતો નથી ને ?’ સ્થૂલભદ્રે કહ્યુ કે - ‘હે ભગવંત ! મને લગાર પણ દુ:ખ થતું નથી.’ ‘તો થોડો સમયરાહ જો, પછી આખો દિવસ વાચના આપીશ.' પછી આચાર્યને પૂછ્યું કે, ‘મેં અત્યાર સુધીમાં કેટલું સૂત્ર ગ્રહણ કર્યું ?' તું અઠયાસી સૂત્ર ભણ્યો છે, તો મેરુ અને સરસવની ઉપમાએ હજુ સરસવ જેટલું ભણ્યો છે અને મેરુ જેટલુ ભણવાનું બાકી છે, છતાં આટલું ભણતાં તને જેટલો સમય લાગ્યો છે,તેનાથી ઓછા કાળે તું સર્વ દૃષ્ટિવાદ ભણી શકીશ.' અનુક્રમે બે વસ્તુ ન્યૂન દશ પૂર્વે ભણી લીધાં. એવામાં વિચરતા સ્થૂલભદ્રમુનિ સહિત ભદ્રબાહુસ્વામી પાટલિપુત્ર આવી પહોંચ્યા અને બહાર ઉદ્યાનમાં રોકાયા. તે વખતે યક્ષા વગેરે સ્થૂલભદ્રની સાતે બહેનો ગુરુમહારાજને તથા મોટા ભાઈને વંદન કરવા આવી. ગુરુમહારાજને વંદન કરીને પૂછ્યું કે, મોટા ભાઈ ક્યાં છે ?' ગુરુએ કહ્યું કે, દેવકુલિકા(દેવડી)માં સૂત્રનું પરાવર્તન કરતા આનંદથી રહેલા છે.' સાધ્વીઓને આવતા દેખીને પોતાની શાનઋદ્ધિ બતાવવા માટે પોતે સિંહાકારરૂપે બની ગયા. તે સિંહને દેખી સાધ્વીઓ ત્યાંથી પાછી ફરીને ગુરુની પાસે જઈને કહેવા લાગી કે, ‘હે ભગવંત ! ભાઈને સિંહ ખાઈ ગયો !' ગુરુએ સાધ્વીઓને કહ્યુ કે, ‘તે સ્થૂલભદ્ર જ છે, પણ સિંહ નથી.' પાછી આવી, વંદના કરી, ઉભા રહ્યા, ત્યાર પછી કુશલવાર્તાપૂછી. પછી શ્રીયકે જેવી રીતે દીક્ષા લીધી, મહાપર્વના દિવસે અમોએ ખેંચાવી છેંકાવી ઉપવાસકરાવ્યો, રાત્રે કાળ કરી ગયા અને દેવલોક પામ્યા. મુનિ-બંધુ-હત્યાથી ભય પામેલી મેં તપ કરીને દેવતાનું સાંનિધ્ય કર્યું. તેની સહાયથી મહાવિદેહમાં પહોંચી અને તીર્થંકર ભગવંતને પૂછ્યું, ત્યાંથી બે અધ્યયન આણ્યાં, એક ભાવના અને બીજું વિમુક્તિ નામનું અધ્યયન-એ પ્રમાણે વંદન કરીને સાધ્વીઓગઈ, બીજા દિવસે નવાંસૂત્રનો ઉદેશ લેવા ગુરુ પાસે હાજર થયા, ત્યારે આચાર્યપાઠ આપતા નથી. શું કારણ ? તો કે, ‘તું સૂત્રને યોગ્ય નથી.' તેથી જાણ્યું કે, ‘ગઈ કાલે સિંહના રૂપને દેખાડવા
