Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૧૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
‘દુષ્કર કરનાર એવા તમારું સ્વાગત કરું છું.' જેટલામાં આ કહ્યું, તેટલામાં ગણિકાને ઘરે દરરોજ મનોહર આહાર કરનાર હોવાથી મનોહર શરીરવાળા હોવા છતાં સમાધિ ટકાવી રાખનાર એવા સ્થૂલભદ્ર મુનિવર પણ આવી પહોંચ્યા. એટલે ગુરુ મહારાજે ‘અતિદુષ્કરકારક ! અતિદુષ્કરકારકનું સ્વાગત' એમ ઘણા આદર-સ્નેહ સાથે કહ્યું, એટલે આગળ આવેલા ત્રણ તપસ્વી મુનિઓ ઇર્ષ્યા પામીનેકહેવા લાગ્યા કે, દેખો ! આચાર્ય મહારાજે તપન કરનાર, ચિત્રશાળામાં ભનગમતાં ભોજન કરનાર એવા અમાત્યના પુત્રની પ્રશંસા કરી.' તે રોષ મનમાં છુપાવીને ‘હવેના ચોમાસામાં મારે પણ તેને ત્યાં જવું.' એમ સિંહગુફાવાસી સાધુએ નક્કી કર્યું અને તે સમય આવ્યો, એટલે તેણે સૂરિને કહ્યું કે, ‘કોશા વેશ્યાની નાની બહેન ઉપકોશાના ઘરે ચોમાસું કરવા જઈશ અને તેને પ્રતિબોધ પમાડીશ. હું કાંઈ સ્થૂલભદ્રથી ઉતરું એમ નથી.' ઉપયોગ મૂકીને ગુરુએ જાણ્યું કે, ‘આ સાધુ કોઈ રીતે પ્રતિજ્ઞાને પારપાડી શકે તેમ નથી.' તેથી ગુરુએ ના પાડી નિષેધ કર્યો. છતાં ઉપરવટ થઈ ત્યાં ગયો અને વસતિ માગીને વર્ષાકાળ માટે રોકાયો. ઉપકોશા પણ સરળ સ્વભાવથી ધર્મશ્રવણ કરતી હતી. વસ્ત્ર આભૂષણ ન પહેરેલાં છતાં પણ ગણિકાનું અતિસુંદર રૂપ દેખીને મીણનો ગોળો જેમ અગ્નિ પાસે પીગળી જાય, તેમ તેની સમીપમાં તેની સામે અવલોકન કરતાં જ અતીવ દૃઢપણે તેનો ચારિત્રનો ભાવ ચાલ્યો ગયો અને કામબાણ સ્કુરાયમાન થયું. ત્યાર પછી લજ્જાનો ત્યાગ કરી દુષ્ટ પરિણામવાળો તે ગણિકાને પ્રાર્થના કરવા લાગ્યો. ચતુર બુદ્ધિવાળી તેણે કહ્યું કે, ‘અમને શું આપશો ?' મુનિએ કહ્યું કે, ‘મારી પાસેકંઈ નથી. કારણ કે, હે ભદ્રે ! અમે તો નિગ્રંથ-પરિગ્રહ વગરના છીએ. તો પણ કહે કે, ‘તું શાની ઇચ્છા રાખે છે ?’ તેણે સાંભળ્યું હતું કે - ‘નેપાલ દેશનો રાજા કોઈ નવીન સાધુ કે જે કોઈ ત્યાં જાય તેને લાખમૂલ્યવાળી રત્નકંબલ આપે છે.' ત્યાં ગયો, તે મેળવી અને મોટા પ્રમાણવાળા વાંસના પોલાણમાં ચૂપાવીને તેનું છિદ્ર પણ પૂરી દીધું કે, જેથી કોઈ પણ તેને ન જાણી શકે. નગ્નપ્રાય બનેલો એકલો અવિશ્રાન્તપણે ચાલ્યા કરતો જતો હતો,ત્યારે કોઈક પ્રદેશમાં પક્ષી શબ્દ કરવા લાગ્યો કે, ‘લાખના મૂલ્યવાળો આ આવે છે.' એ સાંભળીને પક્ષીના શબ્દને પારખનારો એક ચોરસ્વામી નજરકરે છે, તો આવતા એ સાધુને દેખ્યા. પક્ષીના શબ્દની અવગણના કરીને જેટલામાં ચોર ઉભો રહેલો છે, એટલે ફરી પણ પક્ષી તેમજ બોલવા લાગ્યું કે, ‘તારા હાથમાં આવેલા લાખ તેં ગૂમાવ્યા.‘ કૌતુક પામેલા ચોરસ્વામીએ ત્યાં જઈને મુનિને પૂછ્યું કે, ‘તારી પાસે જે કંઈ હોય, તે નિર્ભયપણે તુંકહે.' ત્યારે તેણેકહ્યુ કે, ‘વાંસની અંદર કંબલરત્ન છે.' તેને છોડી દીધો. આવીને લાખમૂલ્યવાળું કંબલરત્ન ગણિકાને સમર્પણ કર્યું. અર્પણ કરતાંની સાથે જ તે જ ક્ષણે તેના જ દેખતાં ગૃહની ખાળમાં ફેંકી દીધું. ત્યાર પછી તેણે ગણિકાને પૂછ્યું કે, ‘આવું કંબલરત્નકેમ મલિન કર્યું ?' ત્યારે ગણિકાએ કહ્યુ કે, ‘હે શ્રમણ ! તું આ કંબલનો શોક કરે છે. પરંતુ હે ભોળા ! તારો આત્મા મલિન થાય છે, તેની તને ચિંતા નથી ? કંબલરત્ન કરતા પણ અધિક કિંમતી આત્મરત્ન મલિન થાય છે.’ કારણ કે, ‘તને મારા તરફ રાગ થયો છે.' તું મારી પાછળ એવો લાગેલો છે કે, ‘ચોમાસા જેવા કાળમાં પણ,છકાયની પરવા કર્યાવગર દૂર દેશાંતર ગયો અને મને પ્રસન્ન કરવા માટે રત્નકંબલ લાવ્યો.' મેં તો
