Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૫૬
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
કર્યું. શુદ્ધભાવનાથી પંચપરમેષ્ઠીનું સ્મરણ કરતોતે મૃત્યુ પામીને મહદ્ધિક દેવ પણે ઉત્પન્ન થયો. તે જ ક્ષણે અવધિનો ઉપયોગ મૂક્યો, તો તે દેવે શ્રીપુરમાં અવિચલિત સુંદર શીલાલંકાર ધારણકરનારી સુંદરીનેજોઈ. નિર્મલ શીલગુણથી પ્રભાવિત થયેલા દેવેપોતાનો આત્મા તેની પાસેપ્રકાશિત કર્યો. અને પૂર્વજન્મનો બનેલો વૃત્તાન્ત રાજાનેકહ્યાં. રાજા ચિંતવવા લાગ્યો કે - ‘જિનધર્મના પ્રભાવથી પશુઓ પણ દેવ થાય છે. જ્યારે અમારા સરખા પુરુષો ધર્મ, અર્થ અને કામ સાધવામાં જ તત્પર થઈ, મર્યાદાનો ત્યાગ કરીને વિવેકીજનોને નિંદનીય એવા વિષયસુખમાં ગાઢ અનુરાગવાળા થાય છે ! એમ કરીને દુર્ગતિમાં પ્રવેશ પામીશું, માટે ખરેખર આ ધર્મ કરવાનો સમય છે.
અતિશય વિરક્ત ચિત્તવાળા તે રાજાને દેવને કહ્યું કે - ‘હવે મારે શું કરવું ? ત્યારે દેવે કહ્યું કે, ‘ફક્ત જિનેશ્વરેઉપદેશેલ ધર્મ કરવો.' પોતાને ખાતરી થયેલીહોવાથી સત્યપણે તેવો સ્વીકાર કર્યો.
હવે દેવે સુંદરીને કહ્યું કે, ‘તું શું કરીશ ?' તેણે કહ્યું કે, ‘સર્વ અંધકારને દૂરકરનાર સૂર્યોદયથયા પછી દીવાનું શું પ્રયોજન ? તમે કહો તે મને પ્રમાણ.' એ પ્રમાણે તેના ચિત્તનો નિશ્ચય જાણીને તે દેવ તેને શ્રાવસ્તિકનગરી કે, જ્યાં મુનિઓમાં પ્રધાન એવા સિદ્ધાચાર્ય નામના ગુરુ તે કાળે વિચરતા હતા. તેના શીલની પરીક્ષા કરવા માટે દેવે તેને કપટથીદીક્ષિત કરીનેતેવા પ્રકારના અકાળ સમયે તેમની પાસે સામાયિક સૂત્રના આલાપક શીખવવા માટે એકાકી મોકલી વાંદી, ભાલતલ પર બે હાથ જોડી, અંજલિ કરી તેણે આચાર્યને કહ્યું ‘હે ભગવંત ! રોગના કારણે મારું સામાયિક સૂત્ર ભૂલાઈ ગયું છે, તો કૃપાવંત બની થોડીવાર મને આ સામાયિકનો આલાવો આપો.' ઉપયોગ મૂકીને ગુરુએ વિચાર્યું કે, ‘સાધ્વીને અહીં આવવા માટે આ યોગ્ય સમય નથી. એક તો આ એકલી છે, બીજું અકાલે આવેલા છે અને તેથી આ મોટો અવિધિ થાય. તો આ અકાલે એકલી આવનાર સાધ્વીને મારાથી સામાયિક સૂત્રનો આલાપક કેવી રીતે આપી શકાય ? એટલે કહ્યું કે - હેઆર્યે ! આ સમયે અહિં આવવું યોગ્ય નથી.' ચહેરો કોપવાળો બતાવ્યો, એથીતે તરત અદૃશ્ય થઈ ગઈ. દેવતાને ગુરુ વિષયક પૂર્ણ ખાત્રી થઈ કે,‘ગુરુ વિધિ તરફ બરાબર લક્ષ્ય રાખનારા છે' તેથી તેમના પ્રત્યે ભક્તિવંત બન્યો ત્યાર પછી પોતાનું રૂપ બતાવી ધરણી પર મસ્તક સ્થાપીને ગુરુને વંદના કરી પોતાના પૂર્વભવનો વૃત્તાન્ત જણાવ્યો. તેમ જ સુંદરીને પણ સમર્પણકરી, ગુરુએ પ્રવર્તીનીને સોંપી દીક્ષા પાલન કરી સુંદરી સ્વર્ગે સીધાવી. લોકોને ખબર પડી કે, ગુરુએ અવિવિધિથી શ્રુતદાન ન કર્યું. ‘અહો ! જિનશાસનમાં નીતિ કેવી સુંદર અને ઉજ્જવલ છે.' આ સમયે કોઈ આત્મા બોધિબીજ, કોઈ સમ્યક્ત્વ, કોઈક દેશિવરતિ અને કોઈક સર્વવિરતિ ચારિત્ર ામ્યા. આ પ્રમાણે બીજા શ્રુતધરોએ પણ સ્વ-પર હિત જાણી નિરંતર વિધિમાં તત્પર રહેવું. :૭)
૩૦ થી ૩૪ ગાથાનો અર્થ વિવરણકાર જણાવે છે : –
