Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૭૧
- પાણી વગરના ખાડાનું દ્વાર કહે છે - ) - ૮૨- નિર્જલ કૂવા નામના દ્વારમાં મંત્રીની પરીક્ષામાં શ્રેણિકનું બહાર ભાગી જવું, કોઈક ગામમાં શેઠને સ્વપ્ન આવવું, નંદાની કુક્ષિએ અભયકુમારનો જન્મ, કૂવાના કાંઠે રહી, છાણ પાણી ભરી વીંટી બહારકાઢવી, નંદામાતાનોરાજગૃહમાં પ્રવેશ. ગાથાર્થ કહી આ દ્વાર વિસ્તારથી વિવરણકાર કથા દ્વારા કહે છે : -
(શ્રેણિક-આભચકુમાર નું દ્રષ્ટાંત) અનેક પર્વતશ્રેણિથી વીંટાએલ હોવાથીરમ્ય એવું રાજગૃહ નામનું નગર હતું. ત્યાં પ્રસેનજિત નામનો રાજા રાજ્ય પાલન કરતો હતો તેને અનેક પુત્રો પૈકી શ્રેણિક નામનો પુત્રરાજાઓના સર્વ ગુણોમાં અને લક્ષણોમાં ચડિયાતો અને સ્વભાવમાં પણ અનુપમ હતો.રાજાએ વિચાર્યું કે, “લોકોમાં એવો પ્રવાદ છે કે, પુણ્ય હોવા છતાં રાજય પરાક્રમથી જ મળે છે, તો આ પુત્રોની હું પરીક્ષા કરું.કોઈક દિવસે રાજાએ સર્વે પુત્રોને કહ્યું કે, “તમારે સર્વેએ સાથે મળીને સહભોજન કરવું, જેથી તમારી પ્રીતિમાં વૃદ્ધિ થાય.” “આપ જે આજ્ઞા કરો, તે અમારે શિરસાવંદ્ય છે' એમ બે હાથની અંજલિ કરી માન્ય કર્યું અને સમય થયો એટલે ભોજન કરવા સાથે બેઠા. ખીર ભરેલાં ભાજનો તેમને આપવામાં આવ્યાં. અને જેટલામાં જમવાની શરૂઆત કરી, તે વખતે ત્યાં શિકારી કૂતરા છોડી મૂક્યા. સિંહના સમાન ચરણવાળા તે કૂતરાઓ જેટલામાં થાળપાસે આવ્યા, તેટલામાં શ્રેણિક સિવાય બાકીના કુમારો ભયથી પલાયન થઈ ગયા. શ્રેણિકકુમાર તે બધુઓની થાળીઓ લઈ લઈને તે કૂતરાઓ સન્મુખ ધકેલવા લાગ્યો અને તે થાળીમાંથી ખીર ખાવા લાગ્યા અને પોતે પૈર્યવાળા ચિત્તથી પોતાના થાળમાં રહેલી ખીર ખાવા લાગ્યો.રાજાએ આ બનાવ જાતે જોયો, તો તેના ઉપર પ્રસન્ન થયા. નક્કી આ કુમાર અતિનિપુણ બુદ્ધિવાળો છે કે. જે આવા સંકટ-સમયમાં પણ પોતાના કાર્યથી ન ચૂક્યો અને કૂતરાઓને પણ સંતોષ પમાડ્યા. એ જ પ્રમાણે બીજા રાજાઓ તેને મોક્ષ પમાડશે, તો પણ દાન આપીને તેને સંતોષ પમાડશે અને પોતાના રાજયનો ત્યાગનહીં કરે. તો હવે અત્યારે આ કુમારનું બીજા પુત્રો દેખતાં ગૌરવ કરવું કે, પક્ષપાત કરવો ઉચિત નથી. કારણ કે, ઈર્ષાળુ તેના બન્યુઓ આ રાજાનો માનીતો છે એમ જાણીને મારી નાખશે. રાજા બહારથી શ્રેણિક તરફ “અનાદરથી નજર દેખાડતો હતો, તેથી શ્રેણિકના મનમાં દુઃખ થયું કે, “મારા માટે પિતાજી અનાદર કરે છે, તે યોગ્ય ન ગણાયઃ માટે મારે દેશાંતર ચાલ્યા જવું'- એમ વિચારી કહ્યા વગર શ્રેણિક પુત્ર દેશાન્તરમાં ચાલ્યો ગયો.ચાલતો ચાલતો અનુક્રમે બેન્ગા નદીના કિનારા પર વસેલા અનેક પૌરજનયુક્ત બેન્નાતટ નગરીમાં પોતાના પરિમિત સેવકો સાથે કંઈક પ્રસંગપામીને પ્રવેશ કર્યો. જયાં અંદર મધ્યભાગમાં પહોંચ્યો, ત્યાં ક્ષીણવૈભવવાળા કોઈક સામાન્ય વેપારીની દુકાનમાં આસન પ્રાપ્ત થયું, ત્યાં બેઠો. તે શેઠે રાત્રે સ્વપ્ર દેખ્યું હતું કે “મારે ઘેર રત્નાકર આવ્યો. આ સ્વપ્ન સુંદર છે નક્કી તે સ્વપ્નનું જ આ ફલ જણાય છે.” એમ ચિત્તથી તે સંતોષ પામ્યો.તેના પુણ્યથી દિવસે
