Book Title: Bruhad Jain Thoak Sangraha
Author(s): Kantilal J Gandhi, Jashwantlal S Shah
Publisher: SuDharm Prachar Mandal Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004862/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIbavAlokasamUha jaina sUtronA sArarUpa 101 thokaDAno saMgraha pAThavaNa CICCIAL gaNaM sa uvamijjada sayaya, To dharmapracAramaMDaLa,amadAvAda je gunA g Jain zrI bhagavatI sU zrI pavA A saMgraha Agama nIi samavAyI - jIvAbhigama sUtra nahI sUbha pro saMgrahaka-saMpAdaka : kAntilAla jagajIvanadAsa gAMdhI jazavaMtalAla zAMtilAla zAha prakAzaka : sudharma pracAra maMDaLa (gujarAta) tary.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyazALI zrutajJAna anumodaka bhAgyazALI vyuta sahayogI taraphathI suMdara sahayoga maLatAM A pustaka paDatara kiMmata karatAM ochI kiMmate upalabdha karI zakyA chIe te badala maMDaLa teozrIno kharA aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAne che. (1) dharmapremI zrI navanItabhAI cunIbhAI paTela taraphathI saprema bheTa pArzvanAtha korporezana - amadAvAda (2) eka sagRhastha taraphathI saprema bheTa. (3) eka sagRhastha taraphathI saprema bheTa. (4) eka sadgahastha taraphathI saprema bheTa. (5) mAtRzrI kokilAbena mugaTalAla cuDagara taraphathI saprema bheTa - aMdherI muMbaI (6) zrI sarjanarAjajI navaratnarAjajI jenA taraphathI saprema bheTa mu. pIpAda siTI, hAla sAbaramatI - amadAvAda (7) zrI mohanalAlajI pArasamalajI bhaMDArI taraphathI saprema bheTa ! bhilADA hAla sAbaramatI - amadAvAda (8) sva. zrI javAharamalajI zeSamalajI koThArI taraphathI saprema bheTa mu. raNasI gaoNva hAla pAlaDI - amadAvAda (9) zrI devIcaMdajI bhaMvaralAlajI puSparAjajI bhaMDArI taraphathI saprema bheTa mu. pAlI Education dietaugl-Plurinatx equise Only www.jainelibrar Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vItarAgAya namaH zIbahada jaina thI saMgraha (jena sUtronA sArarUpa 101 thokaDAno saMgraha ) ( saMgrahaka-saMpAdaka) kAntilAla jagajIvanadAsa gAMdhI jazavaMtalAla zAMtilAla zAha cothI sudhArelI AvRtti prata : 2000 prathama traNa AvRttinI kula prataH 8000 vIra saMvata 2pa25 vikrama saMvata 2055 jAnyuArI 2000 'paDatara kiMmata rUA. 55 ' jJAna pracArArthe rUA. 3pa CICCIO zauy : :: : sahana : Her ise 21 PATEICIE : prakAzaka: sudharmapracArA maMDaLo gujarAd) c/o. bAyokema phArmAsyuTIkala InDasTrIjha, eduna bilDIMga, pehalI dhobI taLAva, muMbaI-400 002. phona : 2085534, 2096385 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kAntilAla jagajIvanadAsa gAMdhI 7, nArAyaNa nivAsa, - 520 - bI, Ara. pI. masAnI roDa, mATuMgA (se. 2.), muMbaI - 400 019. re.), (022) 412 61 37 : 2 zrI jazavaMtalAla zAMtilAla zAha 58, avaMti epArTamenTsa, phalenka roDa, muMbaI - 400 022. (022) 401 42 23, 401 59 47. zrI bhadrezabhAI DI. zAha saMyojaka, sudharma pracAra maMDaLa, C/o jaina upakaraNa bhaMDAra, 16, prakAza pArka sosAyaTI, mevADA chAtrAlayanI sAme, komarsa koleja cha rastA pAse, navaraMgapurA, amadAvAda 380 009. 1 : (079) 656 54 16 mudraNa vyavasthApaka : spb sastuM putaka bhaMDAra pustaka prakAzaka ane vikretA lakSmI sinemAnI galImAM, sTezana roDa, bhaThThInI bArImAM, gAMdhI roDa pula nIce, naDiyAda. phona : () 66258 (ghara) 64743 | amadAvAda-1. phonaH2110062, 2147101 CAN COMPUTERS D. T. P. Guj./Eng. Aumbai. -: (022) 628 23 41 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 prakAzakanuM nivedana (caturtha AvRtti) AgamanuM dohana ane maMthana karI AcAryoe meLaveluM amRta eTale thoka saMgraha (thokaDA). A thokaDAno svAdhyAya ane tenI samajaNa prApti karavI e ja ApaNA sthAnakavAsI jaina dharmanAM zrAvako mATe suMdara samayano sadupayoga ane mahAna karmanirjarAnuM kAraNa che. AthI ja zrI bRhad jaina thoka saMgrahanI traNa AvRtti chapAI gaI hovA chatAM khUba ja TUMka samayamAM alabhya thaI gaI. abhyAsIone pathadarzaka evA A pustakanI navI sudhArelI AvRtti chapAvavAnuM kArya sudharma pracAra maMDaLe hAtha dharyuM. khUba ja TUMkA samayamAM pustakamAM rahelI truTione siddhAMtano AdhAra laI sudhArI A navI AvRtti prastuta karatA sudharma pracAra maMDaLa AnaMda anubhave che. Aja sudhImAM traNa AvRtti rUpe chapAyela A pustakanI ATha hajAra prato abhyAsIone svAdhyAya, manana, ciMtanamAM sahAyatA karI rahela che te eka AnaMdano ane gauravano viSaya che. AjanA samayane anurUpa sAduM gujarAtI, agharAM zabdonAM artho, kaMThastha karavA mATe madadarUpa tevA koThAo vi. thI khUba sahelAIthI samajI zakAya tevI zailInAM AdhAre taiyAra karAyela A pustaka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAsIone ghaNuM ja anukuLa paDaze tathA thokaDAnA bhAvo samajavAmAM sugamatA raheze tevI AzA ane saMpUrNa vizvAsa che. A pustaka sahunA jJAnamAM vRddhi karanAruM, karma nirjarAno rAha batAvanAruM ane ghaTI rahelA zrutajJAnane vadhAranAruM bane tevI aMtaranI bhAvanA che. sudharma pracAra maMDaLa (gujarAta) samagra gujarAta tathA mahArASTramAM ghaNI suMdara zAsana prabhAvanAnI pravRtti karI rahela che. maMDaLano pravRtti paricaya A pustakamAM anyatra Apela che. - pU. sAdhu sAdhvIjIo tathA vidvAna zrAvako dvArA pustakamAM rahelI kSatio mATe Agamika sudhArA tarapha dorela dhyAna mATe tathA temaNe Apela sahakAra badala temanA ame RNI chIe. A saMpUrNa pustakanuM pupha vAMcavAmAM tathA samagra pustakane taiyAra karavAmAM zrI atulabhAI ema. cuDagara tathA zrImati nItibena cuDagare satata parizrama lIdho che temane khUba khUba dhanyavAda. zrutajJAna mATe anumodana ApanAra bhAgyazALI dAtAone hRdayanA bhAvapUrvakanA AnaMdana. pustakanAM suMdara mudraNa mATe zrI vijayabhAI, sastuM pustaka bhaMDAravALAno AbhAra mAnIe chIe. A sarva kAryanuM saMcAlana karanAra sudhama pracAra maMDaLanA saMyojaka zrI bhadrezabhAI zAhanI sevA ane laganI prazaMsanIya che. pustaka taiyAra karavAmAM zakya teTalo upayoga rAkhavA chatAM skUlanA thaI javA saMbhava che. pustakano abhyAsa karatAM bhUlo dhyAnamAM Ave to tarata amone lakhI jaNAvavA vinaMtI che jethI navI AvRttimAM sudhAro thaI zake. samagra pustakamAM ajANatA alAnA rahI jatA jJAna tathA jJAnInI AzAtanA thaI hoya to aMtaHkaraNapUrvaka kSamA cAhIe chIe. li. zrI jazavaMtalAla zAMtilAla zAha sudharma pracAra maMDaLa, pramukha. tA. 15/1/2000. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - pRSTha 01 0ra 25 kriyA anukramaNikA kramAMka thokaDAnuM nAma 01 zrI nava tatva 25 kriyA 39 03 chakAyanA bola 04-a zrI paccIsa bola - moTA - 04 pAMtrIsa bola | 80 0pa siddha dvAra 90 06 covIsa daMDaka che : 94 07 8 ATha karmanI prakRti 0 1 26 gatAgati 139 09 cha ArAnA bhAva 151 'daza haranA jIvasthAnaka 165 10-a zrI guNasthAna dvAra 180 11 Uta tetrisa bola 206 1ra naMdI sUtramAMthI pAMca jJAnanuM vivecana 229 13 trevIsa padavI - 252 / 14 pAMca zarIra 0 262 pAMca indriya | 267 16 rUpI arUpInA bola - 0 272 'zrI moTo bAsaThIyo 0 274 18 bAvana bola 0 290 10 ka 15 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka 19 20 | 21 . * 22 . 23 ( 24 | 25 26 28 364 - 6 thokaDAnuM nAma pRSTha zrotA adhikAra 300 aThThANuM bolano alpabadutva', !, 307 pudgala parAvarta 315 jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno 2 323 cAra kaSAya 352 zvAsocchavAsa 353 asakjhAyo 355 batrIsa sUtronA nAma 358 'aparyApA tathA paryAptA dvArA 360 garbha vicAra nakSatra paricaya 377. pAMca deva 380 'ArAdhaka virAdhaka | 385 'devotpAdanA 14 bola traNa jAgarikA 0 386 chakAyanA bhava 0 390 avadhi pada 391 dharmadhyAna 393 cha vezyA 0 402 yoni pada ATha AtmAno vicAra 0 410 'vyavahAra samakitanA 67 bola 0 413 29 iiiiiiiiiiiii iiiiiii -) 30 31 32 33 34 35 3i6 5 407 37 38 39 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 42 44 kramAMka thokaDAnuM nAma 40 kAya sthiti 417 41 yogono alpabadutva 427 pudgalono alpabahutva 429 43 AkAza zreNI 433 ' baLano alpabadutva 435 45 samakitanA 12 dvAra 437 46 khaMDAjoyaNa 440 47 dharmanI sanmukha thavAnA 15 kAraNa0 453 'mArgAnusArInAM 35 guNa 454 zrAvakanA 21 guNa 455 | 50 'helA mokSa javAnAM 23 bola che | 456 tIrtha karanAma bAMdhavAnA 20 kAraNo 457 'parama kalyANanA 40 bola 0 459 53 tIrthaMkaranA 34 atizaya 2 461 54 'brahmacaryanI 32 upamA 462 55 zramaNa nircathanA sukhanI tulyatA 0 464 'jaTUdravya pa2 31 dvAra 465 Apa7 cAra dhyAna 474 58 ArAdhanA pada 478 saMjJA pada 480 60 vedanA pada 482 61 samughAta pada 484 iiiiiiiiiii 48 49 51 52 56 |iiiiiii pa9 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thokaDAnuM nAma upayoga pada upayoga - adhikAra kramAMka 62 63 64 65 hRda 67 68 69 70 71 72 rAtri pahora jovAnI rIta 73 14 pUrvano yaMtra 74 samyak parAkramanAM 73 bola 75 14 2Ajaloka 76 nArakI 77 bhavanapati deva 78 vANavyaMtara deva 79 jyotiSI deva 80 81 82 83 niyaMThA saMjayA (saMjati) aSTapravacana 8 bAvana anAcAra AhAranAM 106 doSa sAdhu samAcA2I ahorAtrinI ghaDIono yaMtra dina pahora mApano yaMtra vaimAnika deva saMkhyAdi 21 bola arthAt DAlApAlA pramANa naya bhASA pada - . . . pRSTha 490 493 494 506 516 519 522 529 531 532 533 534 536 539 542 546 550 554 559 565 568 579 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 pRSTha 584 0 585 2 587 2 586 588 2 589 - 591 - 592 88 89 kramAMka thokaDAnuM nAma 84 ' AyuSyanAM 1800 bhAMgA 85 sopakrama nirUpakrama ' hiyamANa varamANa 87. sovacaya sAvacaya krata saMcaya dravya (jIvAjIva) 90 saMsthAna dvA2 91 saMsthAnanA bhAMgA khetANavAI avaghaNAno alpabadutva 94 22ma pada ca2mAca2ma 'jIva pariNAma pada ajIva pariNAma pada 98 'bAra prakAranA tapa 99 rohA muninAM praznottara 100 | daza paccakkhANa 101 karma pravRtionI sthiti tathA AbAdhAkALa cabhaMgI 93 che pa98 600 603 604 605 2 607 0 618 = 622 = 636 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sudharma pracAra maMDaLa (gujarAta) pravRtti paricaya sudharma pracAra maMDaLa (gujarAta zAkhA) nI sthApanA tA. 2-71978 nA roja amadAvAda mukAme karavAmAM AvI hatI. jaina zAsananA arkane pAmI jIvanane sArthaka banAvavAno prayatna A maMDaLa kare che. maMDaLane preraNA ane mArgadarzana ApyA che AgamapremI suzrAvakaratna zrI jazavaMtabhAIe, maMDaLanI vividha pravRttione sAkAra karavA sahakAra maLyo che samasta jaina samAja ane zrI saMghono. maMDaLamAM prANa pUryA che pU. gurubhagavaMto ane satIvRMde, maMDaLane vega Apyo che dharmapremI, dAnavIra zreSThioe. maMDaLane saphaLatAnA sopAna sara karAvyA che saMcAlakoe, maMDaLane gatizIla rAkhyuM che temanA niSThAvAna kAryakaro ane sabhyoe. pariNAme zAsanasevAnA kAryanI maheka cAre tarapha prasarI che. A mahekathI kheMcAIne sonAmAM sugaMdha bhaLe tema rAjakoTa zrI zAmajI velajI vIrANI TrasTa ane prema jInAgama samiti - ghATakopara, muMbaIe potAnuM kArya maMDaLane soMpela. kAryakaromAM navI zraddhA janmI ane kArya karavAnI navI kSitijo khUlI. sudharma pracAra maMDaLanA mukhya hetuo (1) saMskAra, jJAna ane prazikSaNa zibiro yojavI. (2) cAturmAsa daramyAna pU. sAdhu sAdhvIjIthI vaMcita kSetromAM paryuSaNa parva daramyAna vyAkhyAtA bhAI/bahenone mokalavA tathA temane taiyAra karavA, vyAkhyAtA saMmelano yojavA. (3) samagra bhAratamAM jainazALA tathA mahilA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLonI zreNI 1 thI 16nI parIkSAo yojavI. tenA paparo kADhavAthI mAMDI cakAsaNI AdinI tamAma vyavasthA maMDaLe saMbhALavI. zreNImAM prathama, dvitIya, tRtIya kramAMka meLavanArane pAritoSika arpaNa karavuM. (4) jainazALAnA zikSakonA saMmelano yojavA. (5) jainazALAonI pragati mATe prayatno karavA ane cetanavaMtI karavA upAyo yojavA. (6) samAjanA utkarSa mATe jIvana upayogI Agamika sAhityanuM prakAzana karavuM sudharma pracAra maMDaLanI chellA ra0 varSanI siddhio (1) trIsa jeTalI jJAnazibironuM saphaLatApUrvaka saMcAlana karavAmAM AvyuM. (2) daza prazikSaNa zibiro yojIna vyAkhyAtAo tayAra karyA. (3) daza saMskAra zibiromAM nAnA bALakone saMskAra siMcana karavAmAM AvyuM. (4) dara varSe 30 thI 34 kSetromAM paryuSaNa parva daramyAna 80 thI 90 jeTalA vyAkhyAtAo mokalI zAsana prabhAvanA karAya che. (5) jainazALAonI "sudharmazreNI" parIkSAnuM Ayojana ane vidyArthIone InAma vitaraNa. (6) chellA dasa varSathI jainazALAonA zikSakonuM saMmelana, temanuM bahumAna tathA yogya puraskAra dvArA protsAhana. (7) chellA cauda varSathI dhArmika sAhityanuM prakAzana ane jJAna pracArArthe ochA dare vecANa. sudharma pracAra maMDaLanI vartamAna pravRttiono paricaya (1) paryuSaNa parva ArAdhanA : jenonAM mahAna parva paSaNa daramyAna sAdhu sAdhvIjIothI vaMcita kSetromAM dharma ArAdhanA karAvavA mATe svAdhyAyI bhAI bahenone taiyAra karI bhAratabharamAM A maMDaLa mokale che. A svAdhyAyIo parvanA ATha divasa sudhI prArthanA, vyAkhyAna, Agama vAMcana, baporanI zibira, pratikramaNa, dhArmika carcA tathA vividha Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _12 dhArmika spardhAonuM Ayojana kare che. A bhavya kArya mATe anaMta upakArI pU. sAdhu sAdhvIjIo paNa temanI pAse bhaNatAM vairAgI bhAI bahenone protsAhita karI ajoDa sahakAra Ape che. dareka svAdhyAyI nisvArtha sevAno lAbha le che. temanuM yogya bahumAna tathA temanA AvavA javAno kharca maMDaLa kare che. (2) dhArmika jJAna susaMskAra zibira : zibiranA mAdhyamathI 12 varSathI uparanA bALakone divALI tathA unALAnI rajAomAM dharmanAM susaMskAronuM siMcana karavA chakAya, 35 bola, nava tattva, karma prakRti ane sAthesAthe vinaya, vaiyAvacca, viveka vagerenuM jJAna ApavAmAM Ave che. temane bhADuM tathA protsAhana ApavAmAM Ave che tathA jIvana sudhAraNA mATe pharIthI zibira bharavA preraNA ApavAmAM Ave che. (3) prazikSaNa zibira - vyAkhyAtA saMmelana : A banne Ayojana varSamAM eka ke be vAra vyAkhyAna vAMcavA janAra svAdhyAyIone AgamanA mukhya thokaDAonuM jJAna tathA vyAkhyAna vAMcavAno abhyAsa karAvavA mATe thAya che. Ayojana, bhADA tathA InAmono saMpUrNa kharca maMDaLavatI athavA saMghonA sahakArathI karavAmAM Ave che. (4) jainazALA pravRtti - uttejana tathA protsAhana : samagra gujarAta, saurASTra tathA kacchanI jainazALAo mATe zreNI 1 thI 16 nI parIkSAnuM Ayojana karavAmAM Ave che. Azare 80 kSetromAMthI 2200 jeTalA vidyArthI bhAI baheno ane mahilA maMDaLanA baheno parIkSA vyavasthAno lAbha laI jIvanane unnata banAvavA saghana puruSArtha kare che. temAM dareka zreNImAM prathama, dvitIya ane tRtIya AvanArane yogya InAmo tathA pramANapatra thI puraskRta karAya che. (5) jenazALAnA zikSakonuM saMmelana : dhArmika zikSaNa ApatA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ane jainazALAnA vidyArthIone taiyAra karatA zikSakonuM traNa divasanuM eka saMmelana yojavAmAM Ave che. jemAM zikSakone jJAnAbhyAsa karAvavAmAM Ave che je temanI jainazALAonA utkarSa mATe sahAyaka thAya che. jainazALAonI pragati mATe sUcano ApI yogya bahumAna karAya che. (6) Agamika dhArmika sAhityanuM prakAzana : Agamano AdhAra laI sva para prakAzaka ane zAsananI zAna vadhAre tevA sAhityanuM prakAzana karI mULa kiMmata karatAM ochI kiMmate vecavAmAM Ave che. prema jinAgama samitinA prApya pustakonuM vinA mUlye vecANa karavAmAM Ave che. maMDaLanAM dareka bhagIratha kAryamAM sevA ApavA badala maMDaLanA dareka svAdhyAyIono, sahakAryakartAono, temanA mAtA-pitA tathA viDalono, parama upakArI dareka pU. sAdhu-sAdhvIjIono, saMghanA kAryakartAono tema ja zikSaka bhAI bahenono ame AbhAra mAnIe chIe. ame samasta samAjane A sAthe AgrahabharI vinaMtI karIe chIe ke sudharma pracAra maMDaLanA zAsana prabhAvanAnA A mahAna kAryamAM Apa paNa sAtha sahakAra ApI zAsananI pravRttine vega ApavA maMDaLa nA sakriya kAryakara banI zako cho. ApanA yogya sUcana tathA mArgadarzana ApavA Apane nama vinaMtI che. G li. sudharma pracAra maMDaLa vatI, zrI jazavaMtabhAI esa. zAha - pramukha zrI bhogIlAla bagaDIyA - upapramukha zrI araviMdabhAI lukhI - maMtrI zrI lAlabhAI kAcavAlA - maMtrI zrI bhadrezabhAI DI. zAha - saMyojaka. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 14: Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 maMgaLa stotram ahaMto bhagavaMta Indra mahitA, siddhAzva siddhi sthitA, AcAryA jinazAsanonnatikarA, pUjyA upAdhyAyakA, zrI siddhAMta supAThakA munivarA, ratnatrayAyAdhakA, paMce te parameSThinaH pratidina, kuvaitu vo maMgala || 1 || bAhmI, caMdanabAlikA, bhagavatI, rAjematI draupadI, kauzalyA ca mRgAvatI ca sulasA, sItA, subhadrA, zivA, kuMtI, zIlavatI, nalakSyadayitA, cUlA, prabhAvityapi, padmAvatyapi, suMdarI pratidina, vo maMgala / 2 // vIrAH sarva surAsurendra mAhito, vIra budhA saMzrItA, vIreNAbhihita karma nicayo, vIrAya nitya namaH, vIrAttIrthamAM pravRttamatu la, vIrasya ghora tapo, vIre zrI dhRti kIrtikAMti nicaya, zrI vIrabhadra diza | 3 || maMgala bhagavAna vIro, maMgala gautama prabhu maMgala sudharma jaMbu, jene dharmostu maMgala . sarva maMgala mAMgalya, sarva kalyANa kAraNe pradhAna sarva dharmANa, jaina jayati zAsanama ! Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva 'zI nAmaphAra kuza namo arihaMtANa, namo siddhANaM, namo AyariyANuM, namo uvakjhAyANaM namo loe savvasAhUNA (zrI nava tattvo . vivekI samaSTi jIvoe nava tattva jevA che tevAM tathArUpa buddhi pramANe guru AmanyAthI dhAravA. te nava tattvanAM nAma kahe che. 1. jIvatattva, T2. ajIvatattva, T3. puNyatattva, 4. pApatitva, T5. Azravatattva, 6. saMvatattva, 7. nirjarAtattva, 8. baMdhatattva, 19. mohatattva. ) 1. jIvatattva: vyavahAranaye karI je zubhAzubha karmono kartA, hartA tathA bhoktA che ane nizcayana karI jJAna, darzana (tathA cAritra) rUpa nijaguNono ja bhoktA che athavA jJAnopayoga lakSaNavaMta, cetanA sahita hoya te. 2. ajIvatattva : je cetanArahita, jaDasvabhAvavALuM hoya te. 3. puNyatatva: jeNe karI zubha karmanAM puNyano saMcaya tathA udaya thavAthI sukhano anubhava thAya che te. 4. pApatattva : jeNe karI azubha karmanAM pApano saMcaya tathA udaya thavAthI duHkhano anubhava thAya che te. 5. Azravatattva : jeNe karI navAM karmanI Avaka thAya che, zubhA-zubha karma upAdAnanAM hetu hiMsA Adi te. 6. saMvaratattva : pAMca samiti ane traNa guptithI je Azrava 1 karavAvALo, 2 nAza karavAvALo, 3 bhogavavAvALo, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha nirodha karavo te. 7. nirjarAtattva : jeNe karI AtmapradezamAMthI dezathakI karma judAM thAya che athavA pUrve karelAM karmo je kSaya thAya che, tapa pramukhe karI deza thakI karmanuM nirjaravuM te. 8. baMdhatattva: je navAM karmonuM grahaNa karIne tenI sAthe jIvanuM baMdhana thavuM, kSIranIranI peThe maLI javuM te. 9. mokSatattva: je AtmapradezathakI sarvathA karmono kSaya thavo te. A navatattvarUpa vastunuM yathAsthita svarUpa je pramANe siddhAMtone viSe kahyuM che. samyagdaSTi jIvone e navatattva te 'jJa parijJAe karI jANavA yogya che ane keTalAMka 'pratyAkhyAna parijJAe karI chAMDavA yogya che. e navatattva mAMhelA jIva ane ajIva e be tattva mAtra zeya = jANavA yogya che. puNya, saMvara, nirjarA ane mokSa e cAra tattva upAdeya = grahaNa karavA yogya che; pApa, Azrava ane baMdha e traNa tattva to sarvathA sarvane heya = tyAga karavA yogya ja che. e navatattvanAM nAma kahyAM. anyathA saMkSepathI to jIva, ajIva e be tattva ja zrI ThANAMgamAMhe bIjA ThANe kahyAM che, kemake jIvane puNya tathA pApano saMbhava che tathA karmano baMdha paNa tAdAtmika che ane karma je che te pudgala pariNAma che ane pudgala te ajIva che tathA Azrava je che te paNa mithyAdarzana Adi rUpa upAdhie karI jIvano malina svabhAva che. e paNa AtmAnA pradeza ane pudgala vinA bIjo koI nathI tathA saMvara je che te paNa Azrava nirodha lakSaNa deza sarva 1 dUdhamAM pANInI jema ekameka thaI javuM. 2 jJAnathI jANavuM. 3 ekarUpa jevo. - - - Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva bheda AtmAno nivRttirUpa svabhAva pariNAma jJAnAtmaka che tathA nirjarA je che te paNa jIva ane karmane pRthaka upajAvavAne kAraNe dadhimaMthana nyAya karI karmano paripAka che tathA sarva zaktie karI sakala karma duHkhano kSaya navanItagata dagdha jala nirmaLa dhRta pragaTarUpa dRSTAMta cidAnaMdamaya AtmAnuM pragaTa thavuM te mokSa tattva che, te mATe jIva ane ajIva be tattva ja kahIe tathA anyatra matAMtare sAta tattva paNa che. kemake puNya ane pApa e be tattvano aMtarabhAva Azrava tattvamAM ja thAya che. kAraNa ke je zubha prakRti karma baMdha te puNya ane azubha prakRti karma baMdha te pApatattva che. mATe puNya pApa rahita sAta tattva kahIe. tema ja vaLI pAMca tattva paNa kahyAM che. ityAdika ghaNo vistAra vizeSAvazyaka, tattvArtha sUtra ane loka prakAzAdi graMtho thakI jANavo. navatattvanA rUpI, arUpI bhedonI saMkhyAno tathA haya, jJaya ane upAdeyano koTho nIce pramANe che. zeya to nava tattva che. krama tattva | rUpI bheda | arUpI bheda | heya, zeya, upAdeya) 1 | jIva | 14 | siddha ! 2 | ajIva 10 3 | puNya upAdeya, heya 4 { pApa 82 5] Azrava 0 heya 6 | saMva2 upAdeya 7nirjarA upAdeya | 8 | badha | 4 | 0 | 9 | mokSa upAdeya T joya 4 42 O hima | pa7 1 2. || 0 | ja | 0 | 0 | 0 | navanIta . dhUta = mAkhaNa mAM rahela pANIno aMza bALI nirmaLa ghI pragaTa karavArUpa. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4][ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha 1 jIva tattvaITH caMtanya lakSaNa ka, sadA upayogI, asaMkhyAta pradezI, sukhadu:khano jANa, sukhaduHkhano vedaka, arUpI hoya tene jIva tattva kahIe. jIvanA bhedo vistArathI kahe che. jIvano eka bheda che, sakaLa jIvonuM caitanya lakSaNa eka ja prakAre che te mATe saMgrahAye karIne eka bhede jIva kahIe. be bhede jIva 1 trasa, 2 sthAvara tathA 1 siddha, 2 saMsArI. traNa bhede jIva 1 strIveda, 2 puruSaveda, 3 napuMsakaveda tathA 1 bhava siddhiyA', 2 abhavasiddhiyAra, 3 no bhavasiddhiyA noabhavasiddhiyAra cAra bhede jIva 1 nArakI, ra tiryaMca 3 manuSya, 4 deva tathA 1 cakSudarzanI, 2 acakSudarzanI, 3 avadhidarzanI, 4 kevaLadarzanI. pAMca bhede jIva 1 ekendriya, 2 beindriya, 3 te indriya, 4 caurendriya, pa paMcendriya tathA 1 sajogI, ra manajogI, 3 vacanajogI, 4 kAyajogI, 5 ajogI. cha bhede jIva 1 pRthvIkAya,2 apakAya, 3 teukAya, 4 vAukAya, 5 vanaspatikAya, 6 trasakAya tathA 1 sakaSAyI, 2 krodhakaSAyI, 3 mAnakaSAyI, 4 mAyAkaSAyI, 5 lobhakaSAyI, 6 akaSAyI. sAta bhede jIva 1 nArakI, ra tiryaMca, 3 tiryaMcANI, 4 manuSya, 5 manuyANI, 6 deva, 7 devI. ATha bhede jIva 1 salezI, re kRSNalezI, 3 nIlalezI, - jema goLano guNa mIThAza tema jIvana guNa caitanya. jema goLa ane mIThAza eka tema jIva ane caitanya eka. 1 mokSa pAmavAnI lAyakAtavALA. 2 mokSa pAmavAnI lAyakAta vagaranA. 3 siddha bhagavAna. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva 4 kApatalezI, pa tejozI, 6 padmalezI, 7 zuklalazI, 8 alezI. nava bhede jIva 1 pRthvIkAya, 2 apakAya, 3 teukAya, 4 vAukAya, pavanaspatikAya, 6 beindriya, 7 te indriya, 8 caurendriya, 9 paMcendriya. daza bhede jIva 1 ekendriya, ra beindriya, 3 te indriya, 4 caurendriya, pa paMcendriya, e pAMcanAM aparyAptA ane paryAptA maLI daza. agiyAra bhede jIva 1 ekendriya, ra beindriya, 3 indriya, 4 caurendriya, pa nArakI, 6 tiryaMca, 7 manuSya, 8 bhavanapati, 9 vANavyaMtara, 10 jyotiSI, 11 vaimAnika, bAra bhede jIva 1 pRthvIkAya,2 apakAya, 3 teukAya, 4 vAukAya, 5 vanaspatikAya, 6 trasakAya, e chanA aparyAptA ane paryAptA. tera bhede jIva 1 kRSNalezI, 2 nIlalezI, 3 kApotalezI, 4 tejolezI, 5 pAlezI, 6 zuklalazI, e chanA aparyAptA ane paryAptA maLI bAra ne eka alezI maLI kula tera. / jIvanA cauda bheda - 1 sUkSma ekendriyano aparyApto, ra sUkSma ekendriyano paryAyo, 3 bAdara ekendriyano aparyApto, 4 bAdara ekendriyano paryApta, pa beindriyano aparyApto, 6 beindriyano paryAyo, 7 indriyano aparyApto, 8 te indriyane paryApto, 9 caurendriyano aparyApto, 10 caurendriyano paryApto, 11 asaMjJI paMcendriyano aparyApto, 12, asaMjJI paMcendriya paryApta, 13, saMjJI paMcendriyano aparyApto, 14, saMjJI paMcendriyano paryApto. vyavahAra vistAranave karIne jIvanA pa63 bheda che. nArakInA 14, tiryaMcanA 48, manuSyanA 303 ane devanA 198 bheda che. nArakInA 14 bheda kahe che sAta narakanAM nAma - 1 ghamA, ra vaMzA, 3 zilA 4 aMjaNA, Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha pa rikA, 6 maghA, 7 mAghavai. have tenA gotra kahe che. 1 ratnaprabhA, 2. zarkarA prabhA, 3 vAluprabhA, 4 paMkaprabhA, 5 dhUmraprabhA, 6 tamaprabhA 7 tamastamawbhA. e sAtanA aparyAptA ane paryApta maLI 14 bheda nArakInA kahyAM. narakano vistAra kahe che - pahelI narakano piMDa 1,80,000 jojanano che. temAMthI eka hajAra jojanano daLa upara mUkIe ne eka hajAra jojanano daLa nIce mUkIe tenI vacce 1,78,000 jajananI polANa che. te polANamAM 13 pAthaDA ane 12 AMtarA che. te AMtarAmAM uparanA be choDI nIcenA 10 AMtarAmAM bhavanapati devo rahe che. 13 pAthaDA madhya 30 lAkha narakAvAsA che. asaMkhyAtI nArakIne upajavAnI kuMbhIo che. asaMkhyAtA nArakI che. tenI nIce cAra bola che. (1) 20,000 jojanano ghanodadhi che, (2) asaMkhyAtA jojanano ghanavA che, (3) asaMkhyAtA jojanano tanavA che. (4) asaMkhyAtA jojanano AkAza che. tenI nIce bIjI naraka che. bIjI narakano piMDa 1,32,000 jojanano che. temAMthI eka hajAra jojano daLa upara mUkIe ne eka hajAra jojanano daLa nIce mUkIe tenI vacce 1,30,000 jojananI polANa che. te polANamAM 11 pAthaDA ane 10 AMtarA che. te pAthaDA maLe 25 lAkha narakAvAsA che. 10 AMtarA khAlI che. asaMkhyAtI nArakIne upajavAnI kuMbhIo che. asaMkhyAtA nArakI che. tenI nIce pahelI narakamAM kahyA te ja cAra 1 te bIlDIMgamAMnA mALanA polA sleba samAna, bhAga karanArA. 2 vaccenI khAlI jagyA. 3 nakkara pANI, barapha jevuM. 4 nakkara thaI gayelo vAyu. 5 pAtaLo thaI gayelo vAyu. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva bola che. tenI nIce trIjI naraka che. trIjI narakano piMDa 1,28,OOO jojanano che. temAMthI eka hajAra jojanano daLa upara mUkIe ne eka hajAra jojanano daLa nIce mUkIe tenI vacce 1,26,000 jojananI polANa che. te polANamAM 9 pAthaDA ane 8 AMtarA che. te pAthaDA madhye 15 lAkha narakAvAsA che. 8 AMtarA khAlI che. asaMkhyAtI nArIne upajavAnI kuMbhIo che. asaMkhyAtA nArakI che. tenI nIce upara kahelA cAra bole che. tenI nIce cothI naraka che. cothI narakano piMDa 1,20,000 jojanano che. temAMthI eka hajAra jojanano daLa upara mUkIe ne eka hajAra jojanano daLa nIce mUkIe tenI vacce 1,18,000 jojananI polANa che. te polANamAM 7 pAthaDA ane 6 AMtarA che. te pAthaDA madhye 10 lAkha narakAvAsA che. 6 AMtarA khAlI che. asaMkhyAtI nArakIne upajavAnI kuMbhIo che. asaMkhyAtA nArakI che. tenI nIce upara kahelA cAra bole che. tenI nIce pAMcamI naraka che. pAMcamI narakano piMDa 1,18,000 jojanano che. temAMthI eka hajAra jojanano daLa upara mUkIe ne eka hajAra jojanano daLa nIce mUkIe tenI vacce 1,16,000 jojananI polANa che. te polANamAM e pAthaDA ane 4 AMtarA che. te pAthaDA maLe 3 lAkha narakAvAsA che. 4 AMtarA khAlI che. asaMkhyAtI nArakIne upajavAnI kuMbhIo che. asaMkhyAtA nArakI che. tenI nIce upara kahelA cAra bola che. tenI nIce chaThThI naraka che. chaThThI narakano piMDa 1,16,000 jajanano che. temAMthI eka hajAra jojanano daLa upara mUkIe ne eka hajAra jojanano daLa nIce Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 zrI bRhad jaina thoka saMgraha mUkIe tenI vacce 1,14,000 jojananI polANa che. te polANamAM 3 pAthaDA ane 2 AMta2A che. te pAthaDA madhye 1 lAkhamAM pAMca ochA (99,995) na2kAvAsA che. 2 AMta2A khAlI che. asaMkhyAtI nA2kIne upajavAnI kuMbhIo che. asaMkhyAtA nA2kI che. tenI nIce u52 kahelA cAra bola che. tenI nIce sAtamI na2ka che. sAtamI na2kano piMDa 1,08,000 jojanano che. temAMthI 52,500 jojanano daLa upa2 mUkIe ne 52,500 jojanano daLa nIce mUkIe tenI vacce 3,000 jojananI polANa che. te polANamAM 1 pAthaDo che , AMtaruM nathI. te pAthaDA madhye pAMca na2kAvAsA che. asaMkhyAtI nA2kIne upajavAnI kuMbhIo che. asaMkhyAtA nA2kI che. tenI nIce upara kahelA cAra bola che. tenI nIce anaMto aloka che. 48 bheda tiryaMcanA kahe che. ekendriya (sthAva2) tiryaMcanA 22 bheda 1. pRthvIkAyanA sUkSma, bAda2, tenA aparyAmA, paryAptA 2. apakAyanA sUkSma, bAdara, tenA aparyAptA, paryAptA 3. teukAyanA sUkSma, bAdara, tenA aparyAptA, paryAmA 4. vAukAyanA sUkSma, bAda2, tenA aparyAptA, paryAmA 5. vanaspatikAyanA sUkSma, pratyeka ane sAdhAraNa e traNenA aparyAmA, paryAmA 1. beindriya, 2. teindriya, 3. caurendriya e traNanA aparyAptA, paryAptA maLIne vikalendriya tiryaMcanA 3x2 bheda )6 tiryaMca paMcendriyanA 20 bheda 1. jaLaca2nA garbhaja, saMmUrcchima tenA aparyAmA, paryAmA 2. sthaLacaranA garbhaja, saMmUrcchima tenA aparyA., paryAmA 4 m + 4 + 4 + 4 + 6 4 + 4 m Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva 9 + 4 3. u2parisarpanA garbhaja, saMmUrcchima tenA aparyA., paryA. 4. bhujaparisarpanA garbhaja, saMmUrcchama tenA aparyA., paryA. + 4 5. kheca2nA garbhaja, saMmUrchima tenA aparyAmA, paryAptA + 4 48 tiryaMcanA kula bheda 22 + 6 + 20 = manuSyanA 303 bhedano vistAra kahe che. 15 karmabhUminA manuSya, 30 akarmabhUminA manuSya, pada aMta2dvIpanAM manuSya ema 101 thAya. te kSetranA garbhaja manuSyanA aparyAptA tathA paryASThA ema 202 ane 101 kSetranA saMmUrchima manuSyanA aparyAptA e sarva maLI kula 303 bheda manuSyanA thAya. 5 karmabhUmi te kone kahIe ? 1 asi (zastra calAvavA), 2 misa (kalama calAvavI, vyApA2 ka2vo), 3 kRSi (khetI ka2vI), e traNa prakAranA vepA2e karI jIve te. te karmabhUminA kSetra keTalA ane kyAM che ? te kahe che. 5 bharata, 5 I2vata ane 5 mahAvideha e 15. te eka lAkha jojanano jaMbudvIpa cha. (te thALInA AkAre che tathA bAkInA dvIpa samudra cUDIne AkAre che.) temAM 1 bharata, 1 I2vata ane 1 mahAvideha e traNa kSetra karmabhUminAM jaMbudvIpamAM che tene pharato be lAkha jojanano lavaNasamudra che, tene pharato cAra lAkha jojanano dhAtakIkhaMDa dvIpa che, temAM 2 bharata, 2 I2vata ane 2 mahAvideha che, tene pharato ATha lAkha jojanano kALodhi samudra che, tene pharato ATha lAkha jojanano ardha puSkara dvIpa che, temAM 2 bharata, 2 I2vata ane 2 mahAvideha che. ema saghaLAM maLIne kula paMdara karmabhUminA manuSya che.. akarmabhUmi te kone kahIe ? traNa karma - vyApArarahita, daza prakAranAM kalpavRkSe ka2I jIve te keTalAM ane kyAM che ? te kahe che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI bRhada jaina thoka saMgraha 5 hemavaya, pa hiraNavaya, 5 hariyAsa, 5 ramyaphavAsa, 5 devakurU, 5 uttarakurU, e trIza akarmabhUminAM nAma kahyAM. 1 hemavaya, 1 hiraNavaya, 1 harivAsa, 1 ramyaphavAsa, 1 devakurU, 1 uttarakurU, e cha kSetra jaMbudvIpamAM, 2 hemavaya, 2 hiraNavaya, 2 harivAsa, 2 ramyaphavAsa, ra devakurU, 2 uttarakurU, e 12 kSetra dhAtakIkhaMDa dvIpamAM ane ra hemavaya, 2 hiraNavaya, 2 harivAsa, 2 ramyaphavAsa, 2 devakurU, 2 uttarakurU, e 12 kSetra adhapuSkara dvIpamAM che. e saghaLAM maLI kula 30 akarmabhUminAM manuSya kahyAM. chappana bhede aMtaradvIpanAM manuSya kahe che. jaMbudvIpamAM bharatakSetranI maryAdAno karaNahAra cula himavaMta nAme parvata che. te sonA jevo pILo che, so jojanano UMco che, so gAuno UMDo che, eka hajAra bAvana jojanane bAra kaLAno pahoLo che, covIsa hajAra navaso batrIsa jojanano lAMbo che, tene pUrva pazcimane cheDe culahimavaMta parvatanI banne bAjuethI lavaNasamudramAM AMtare AMtare 7 dvIpo AvelA che. sAtamA aMtaradvIpano cheDo calahimavaMta parvatanA cheDAthI 8,400 yojana dUra Avelo che. A rIte eka parvatanA cAra cheDe sAta sAta AMtare AMtare dvIpo che. kula 28 dvIpo che. badhA dvIpa svataMtra che ane joDAyelA nathI. te aMtaradvIpa kyAM che? te kahe che. jagatanA koTathakI 300 jojana lavaNasamudramAM jaIe tyAre pahelo aMtaradvIpa Ave; te 300 jojanano lAMbo ne pahoLo che. tyAMthI 400 jojana jaIe tyAre bIjo aMtaradvIpa Ave; te 400 jojanano lAMbo ne pahoLo che. tyAMthI 500 jojana jaIe tyAre trIjo aMtaradvIpa Ave; te pa00 jojanano lAMbo ne pahoLo che. tyAMthI 600 jojana jaIe tyAre cotho aMtaradvIpa Ave; te 600 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva jojanano lAMbo ne pahoLo che. tyAMthI 700 jojana jaIe tyAre - pAMcamo aMtaradvIpa Ave; te 700 jojanano lAMbo ne pahoLo che. tyAMthI 8) jojana jaIe tyAre cha aMtaradvIpa Ave; te 800 jojanano lAMbo ne pahoLo che. tyAMthI 900 jojana jaIe tyAre sAtamo aMtaradvIpa Ave; te 900 jojanano lAMbo ne pahoLo che. ema banne bAju sAta sAta aMtaradvIpa Ave, kula cAra tarapha maLI 28 aMtaradvIpa jANavA. AvI ja rIte iravata kSetranI maryAdAno karaNahAra zikharI nAme parvata che, te cula himavaMta sarakho ja jANavo. tyAM paNa 28 aMtaradvIpa che ema saghaLA maLI kula pa6 aMtaradvIpa jANavA. tene aMtaradvIpanAM manuSya zA mATe kahIe ? samudranI madhyamAM dvIpomAM rahenArA che mATe aMtaradvIpanAM manuSya kahIe. sukha akarmabhUminA jevuM jANavuM. 101 kSetranAM saMmuzkeima manuSya, 101 garbhaja manuSyonI azucinA 14 sthAnamAM upaje che. (te sthAna pratikramaNanA 14 saMmUrchAimanA pATha pramANe jANavA.) devanA 198 bheda kahe che. 10 bhavanapatinAM nAma :- 1 asurakumAra, 2 nAgakumAra, 3 suvarNakumAra, 4 vidhutakumAra, 5 agnikumAra, 6 dvIpakumAra, 7 udadhikumAra, 8 dizAkumAra, 9 vAyu (pavana) kumAra, 10 svanitakumAra. 15 paramAdhAmInAM nAma :- 1 aMba, 2 aMbarisa, 3 sAma, 4 sabala, 5 rUdra, 6 vairUdra, 7 kALa, 8 mahAkALa, 9 asipatra, 10 dhanuSya, 11 kuMbha, 12 vAlu, 13 vaitaraNI, 14 kharasvara, Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhad jaina thoka saMgraha 1pa mahAghoSa. 16 vANavyaMtaranAM nAma :- 1 pizAca, 2 bhUta, 3 yakSa, 4 rAkSasa, pakinnara, 6 jiMpuruSa, 7 mahoraga, 8 gaMdharva, 9 ANapatrI, 10 pANa patrI, 11 isIvAI, 12 bhu IvAI, 13 kaMdIya, 14 mahAmaMdiya, 15 kohaMDa, 16 payaMgadeva. 10 jabhakAnA nAma :- 1. ANa jajbhakA, 2 pANajajbhakA, 3 layaNajabhakA, 4 sayaNajajbhakA, 5 vatthajarjubhakA, 6 puSpajajbhakA, 7 phaLajabhakA, 8 bIjAMbhakA, 9 vijubhakA, 10 aviyatajabhakA. * 10 jyotiSInAM nAma - 1 caMdra, 2 sUrya, 3 graha, 4 nakSatra, 5 tArA, e pAMca cara (pharatAM) te aDhIdvIpamAM che ane e ja nAmanA bIjA pAMca sthira te aDhIdvIpa bahAra che, ema kula 10 bheda. * 1 kilviSInAM nAma - 1 traNa palIyA, 2 traNa sAgarIyA, 3 tera sAgarIyA. 9 lokAMtikanAM nAma :- 1 sArasvata, ra Aditya, 3 vanDi, 4 varUNa, 5 gaItoyA, 6 toSiyA, 7 avyAbAdhA, 8 agicyA, 9 riThA. 12 devalokanAM nAma:- 1 sudharmA, 2 izAna, 3 sanatakumAra, 4 mAheMdra, 5 brahmaloka, 6 lAMtaka, 7 mahAzukra, 8 sahastrAra, 9 ANata, 10 prANata, 11 AraNa, 12 ayyata. 9 raiveyakanAM nAma - 1 bhade, 2 subhaduM, 3 sujAe, jasumANase, 5 priyadaMsaNe, 6 sudaMsaNe, 7 Amohe, 8 supaDibaddha, 9 jazodhare. 5 anuttara vimAnanAM nAma - 1 vijaya, 2 vijayaMta, 3 jayaMta, 4 aparAjita, pa sarvArthasiddha. Ama 1 15+16+1+1 +9+1+9+5 = 99 devanA aparyAptA ane paryApA kula maLIne 198 bheda kahyAM. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva - jIvanuM lakSaNa kahe che. zAna te matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna tathA kevaLajJAna e pAMca jJAna samyaktva AzrI kahyA che. tenI sAthe matiajJAna, zrataajJAna tathA virbhAgajJAna e traNa ajJAna mithyAtva AzrI che. te letAM AThanI saMkhyA thAya che. emAnuM game te eka athavA adhika jJAna athavA ajJAna jemAM hoya. vaLI darzana te cakSu, acakuM, avadhi tathA kevaLa, e cAra prakAranAM darzanamAMnuM game te eka athavA adhika darzana jemAM hoya, tathA cAritra te sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAra vizuddha, sUkSmasaMpa rAya, yathAkhyAta, dezavirati tathA avirati e sAta prakAranA cAritra ke acAritramAMthI eka hoya tathA tapa be prakAranuM kahyuM che eka bAhya tenA 6 bheda, bIjuM AtyaMtara tenA 6 bheda, emAnuM game te eka athavA adhika tapa jemAM hoya, tema ja karaNa tathA labdhirUpa athavA baLa parAkramarUpa e be prakAranA vIryamAMnuM game te eka athavA vadhAre jemAM hoya tathA upayoga te pAMca jJAna, traNa ajJAna tathA cAra darzana e bAra prakAranA sAkAra tathA nirAkArarUpa upayogamAMno game te eka athavA vadhAre upayoga jemAM hoya, tene saMsArI jIva kahIe. mAtra jJAna, darzana guNa hoya tene siddha jIva kahIe. e guNa jIva vinA bIjA koImAM hoya nahi. e jIvanuM lakSaNa jANavuM. iti jIvatattva. FE 2 ajIva tattva jaDa lakSaNa, caitanya rahita hoya tene ajIva tattva kahIe. ajIvatattvanA 14 bheda kahe che :- 1 dharmAstikAyano skaMdha, 2 deza, 3 pradeza, 4 adharmAstikAyano skaMdha, 5 deza, 6 pradeza, 7 AkAzAstikAyano skaMdha, 8 deza, 9 pradeza, 10 addhAsamayakALa. e 10 arUpI ajIvanA bheda kahyAM. cAra bheda rUpI ajIvanA te Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha 11 pudgalAstikAyane skaMdha, 12 deza, 13 pradeza 14 paramANu pudgala. (bhagavatI zataka 2, u. 10) vyavahAra vistAra naye karI pa60 bheda ajIva tattvanA kahe che. dharmAstikAyanA pAMca : 1 dharmAstikAya dravyathakI eka, ra kSetrathakI AkhA loka pramANe, 3 kALathakI anAdianaMta, 4 bhAvathakI avarSe, skaMdha, deza - pradezanI samajaNa pradezanA samUhane astikAya kahe che. dharmAstikAya ane adharmAstikAya loka vyApaka ane AkAzAstikAya lokAloka vyApaka che. e traNe saMpUrNa dravyone skaMdha kahevAya che. tethI kAMIka ocho hoya tene deza kahe che. teno nirvibhAjya, avibhAjya bhAga hoya te pradeza kahevAya che. cAra dravyonI dRSTAMtathI samajaNa 1. jema mAchalAMne gati karatAM pANIno AdhAra ane pAMgaLAne lAkaDIno AdhAra tema jIva pUgalane gati pariNamyAne dharmAstikAyano AdhAra. 2. jema uSNa kALe tRSAe pIDita paMkhIne vRkSanI chAyAno AdhAra tema sthita pariNamyA jIva, pugalane adharmAstikAyano AdhAra. 3. jema oraDAmAM eka dIvAnI jyotanI prabhA paNa samAya che ane hajAra dIvAnI prabhA paNa samAya. athavA bhIMtamAM khIlo pese tenuM kArA: AkAzanI avagAhanA (jagyA) dAna zakti che. 4. jema koIka bALaka janmyo hoya, te bAlyAvasthAvALo thAya, pachI yuvAna thAya. pachI vRddha thAya. jo ke jIva to sadAya sarakho che, paNa bALa, yuvAna tathA vRddhAvasthAno karanAra kALa che. pudgaladravyanuM pAdhika lakSaNa kahe che sacitta, acitta ane mizra e traNa prakAramAM game te prakArano zabda. aMdhakAra tathA ratna pramukhano pakAza tathA caMdramA pramukhanI jyoti tathA chAyA ane sUrya pramukhano AtApa, varNa, gaMdha, rasa, sparza evA guNovALo Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva agaMdha, arase, aphAse, amUrti (arUpI), 5 guNathakI calaNa sahAya. adharmAstikAyanA pAMca : 6 adharmAstikAya dravyathakI eka, 7 kSetrathakI AkhA loka pramANe, 8 kALathakI anAdianaMta, 9 bhAvathakI avarNa, hoya ane je cauda rAjalokamAM vyApaka, saMkhyAta pradezI, asaMkhyAta pradeza tathA anaMta pradezano pUraNa, galana svabhAvavAna evA pudgalanA akhaMDa dravyarUpa AkhA padArthane athavA anaMtAdi paramANunA maLelA samUhane skaMdha kahe che. skaMdhano keTaloka bhAga jeno skaMdhanI sAthe saMbaMdha hoya tene deza kahe che. jenI skaMdhanI sAthe nirvibhAjya kalpanA karavA chatAM jeno skaMdhanI sAthe abhinna saMbaMdha hoya tene pradeza kahe che. ane te ja pradeza jo skaMdhathI bhinna thAya evo nivibhAjya bhAga eTale jenA kevaLInI draSTie eka bhAganA be bhAga thaI zake nahi tene paramANu kahe che. e pudgalonuM nizcayapaNe lakSaNa che. kALadravyanA bheda darzAve che. eka kroDa saDasaTha lAkha, satyote ra hajAra, baso soLa (1,67,77,216) AvalikA eka muhUrtamAM thAya che. eno bhAvArtha kahe che. AMkhanA eka skUraNamAM athavA eka capaTI vagADavAmAM yA jIrNa vastra phADavAnA vakhate eka taMtuthI bIjA taMtue jAya, tathA kamaLanA pAMdaDAMnA samUhane yuvAna puruSa bhAlA vaDe vIMdhatAM eka pAMdaDethI bIjA pAMdaDe bhAlo pahoMce eTalA vakhatamAM asaMkhyAtA samaya thaI jAya. eTale vastra athavA patra phADavAnA AraMbhamAM sUkSmAta sUkSma kSaNarUpa je kALa hoya che, jeno vibhAga thaI zake nahi, jeno bhUta ane bhaviSya viSe vicAra thAya nahi, eTale vastra athavA patra phADatAM prathama vartamAna kALarUpe ati sUkSma kALanuM ullaMghana thaIne te kyAre bhUtakALa thayo ? kayo vartamAna kALa che ? ane kayo bhaviSyakALa thavA yogya che ? tenuM anumAna thaI zake nahi. tene sarva laghu kALarUpa samaya kahe che. evA asaMkhyAtA samayane AvalikA kahe che. evI 256 AvalikAno eka kSullaka bhava hoya che. e karatAM bIjA koIpaNa nAnA bhavanI kalpanA thaI zake nahi. evA kAMIka adhika sattara (17) Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] ) zrI bRhad jena thoka saMgraha agaMdha, arase, aphAse, amUrti (arUpI), 10 guNa thakI sthirasahAya. AkAzAstikAyanA pAMca : 11 AkAzAstikAya dravyathakI eka, 12 kSetrathakI lokAloka pramANe, 13 kALathakI anAdianaMta, 14 bhAvathakI avarNa, agadhe, arase, aphAse, amUrti (arUpI), 15 guNa thakI avagAhanAdAna. kALanA pAMca : 16 kALa dravyathakI anaMta, 17 kSetrathakI kSullakabhavamAM eka zvAsozvAsarUpa pANanI utpatti hoya che. evA sAta prANotpatti kALane eka stoka kahe che. evA sAta stoka samaye eka lava thAya che. satyotera (77) lave be ghaDIrUpa eka muhUrta thAya che. trIza muhUrta eka ahorAtra rUpa divasa thAya che, paMdara ahorAtrie pakhavADiyuM thAya che, be pakhavADiye eka mahino thAya che, bAra mahine eka varSa thAya che, temaja asaMkhyAtA varSe eka palyopama thAya che. tevA daza kroDAkroDI palyopame 1 sAgaropama thAya che. tevA daza kroDAkroDI sAgaropame 1 utsarpiNI ane bIjA daza kroDAkoDI sAgaropama 1 avasarpiNI thAya. evA anaMta kALacakre eka pudgala parAvartana thAya. e sarva manuSyalokamAM vyavahArathI kALa jANavo. pUrvokta kALanA je bheda kahyAM tethI vaLI bIjA paNa kALanA bheda ghaNA che. jemake be mAse eka Rtu thAya che. traNa Rtue eka ayana, be ayane eka varSa, pAMca varSe eka yuga, corAzI lAkha varSe eka pUrvAga, te eka pUrvAgane corAzI lAkhe guNatA eka pUrva thAya che. 1 pUrva = 70,560 abaja varSa. vyavahAra kALa to aDhIdvIpamAM caMdra sUrya cAle che tethI samaya, ghaDI, prahara vAva+sAgaropama sudhI gaNAya che. aDhIdvIpanI bahAra caMdra, sUrya sthira che. tethI tyAM rAtrI, divasa vi. kAMI nathI. naraka ane devalokamAM paNa rAta divasa nathI. mATe aDhIdvIpanI bahAra sarva sthaLe kALanuM parimANa nathI. chatAM aDhIdIpanAM kALanI gaNatarI pramANe jIva vi. nI dareka jagyAe sthiti batAvI che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva aDhIdvIpa pramANe, 18 kALathakI anAdianaMta, 19 bhAvathakI avarNa, agaMdha, arase, aphAse, amUrti (arUpI), 20 guNa thakI vartanA lakSaNa. e 20 ane upara je arUpI ajIvanA 10 bheda kahyA te maLI kula 30 bheda arUpI ajIvanA jANavA. 530 bheda rUpI ajIvanA kahe che. temAM varNa pAMca - 1 kALo, ra nIlo, 3 rAto, 4 pILo, 5 dhoLo. ekekA varNamAM vIza vIza bheda lAbhe, te 2 gaMdha, pa rasa, pa saMThANa, 8 sparza. tethI 5 X 20 = 100 bheda. gaMdha be - 1 surabhigaMdha, 2 durabhigaMdha. ekekI gaMdhamAM 23, 23 bheda lAbhe, te pa varNa, pa rasa, 5 saMThANa, 8 sparza. tethI 2 4 23 = 46 bheda. rasa pAMca - 1 tIkho, 2 kaDavo, 3 kasAyelo, 4 khATo, 5 mITho. ekekA rasamAM vIza vIza bheda lAbhe, te 5 varNa, 2 gaMdha, pa saMhANa, 8 sparza. tethI 5 x 30 = 100 bheda. saThANa (AkAra) pAMca - 1 parimaMDaLa saMhANa (cUDInA AkAre), 2 varu saMhANa (vartuLa lADavA jevuM), 3 trasa (trikoNa), 4 cariMsa (corasa), 5 AyAta saMThANa (lAkaDI jevuM). ekekA saMDANamAM vIza vIza bheda lAbhe, te 5 varNa, 2 gaMdha, pa rasa, 8 sparza. tethI 5 X 20 = 100 bheda. sparza ATha - 1 kharakharo, ra suMvALo, 3 bhAre, 4 haLavo, pa TADho, 6 unho, 7 copaDayo, 8 lUkho. ekekA sparzamAM 23 bheda lAbha, te 5 varNa, ra gaMdha, 5 rasa, 5 saMThANa, 6 sparza. kharakharAmAM kharakharone suMvALo be varjavA. ema banne sparza varjavA. tethI 23 x 8 = 184 bheda. (jemAM varNa, gaMdha, rasa, sparza hoya te rUpI) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 - - - - - - - - - - - --- zrI bRhada jena thoka saMgraha Ama, 100+46+100+100+184 sarva maLIne rUpI ajIvanA pa30 bheda thayA. temAM 30 bheda arUpI ajIvanA umeratAM pa60 bheda ajIvanA jANavA. iti ajIvatattva. F3 puNyatattva zubha kamANIe karI, zubha karmanA udaye karI, jenAM phaLa AtmAne bhogavatAM mIThAM lAge tene puNyatattva kahIe. nava bhede puNya uparAje te kahe che. 1 annapu, 2. pANapune, 3 layaNaputra, 4 sayaNapura, pa vaFpu , 6 manaputra, 7 vacanapuNe, 8 kAyaputra, 9 namaskArapu. puNyatattvanA zubha phaLa 42 bheda bhogave te kahe che. (vaMdanIya karmanAM udaye 1 bheda) 1 zAtA vedanIya - zAtAno anubhava karAve. (AyuSyakarmanA udaye 3 bheda) 2 devanuM AyuSya. 3 manuSyanuM AyuSya. 4 tiryaMcanuM AyuSya. (nAmakarmanA udaye 37 bheda) 5 devanI gati. 6. manuSyanI gati. 7 paMcendriyanI jAti. 8 odArika zarI2 - te saDI jAya, paDI jAya, viNasI jAya, kohI jAya, bagaDI jAya, muvA pachI kalevara paDI rahe tene audArika zarIra kahIe. 9 vaikriya zarIra - be prakAranuM che. a. bhava pratyayika - te devatA tathA nArakIne utpanna thatAM ja hoya. ba. labdhi pratyayika - te tiryaMca tathA manuSya labdhivaMtane hoya che. 10 AhAraka zarIra - caudapUrvadhArI munirAja tIrthakaranI Rddhi pramukha javAne arthe eka hAtha pramANa deha kare che te. 11 tejasa zarIra - jenA kAraNe zarIramAM uSNatA rahe ane AhArane pacAve che. sarva saMsArI jIvone hoya che. 12 kArmaNa zarIra - jemAM badhAM karmonA skaMdha saMgrahita rahe 1 sthAnaka Adi. 2 zayyA, pATa, pATalA Adi. 3 vastra. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva 19 che te. sarva saMsA2I jIvone hoya che. 13 audArika zarIra aMgopAMga - audArika zarIranA saghaLA avayavo pAmavA. 14 vaikriya zarIra aMgopAMga. 15 AhA2ka zarIra aMgopAMga. 16 vajaRRSabhanA2Aca saMghayaNa - jene viSe be hADakAMone be paDakhethI markaTabaMdha karIne bAMdhyA ane pATA jevA hADakAMe ka2I vIMTyA te traNe hADakAMne khIlI jevA hADakAMe ka2I sajjaDa karyA hoya tevA majabUta hADakAMno saMcaya te. 17 samacauUsa (samacaturaMstra) saMThANa - palAMThI vALI besatAM cAre bAju sa2khI AkRti thAya ane potAnA aMgula pramANe 108 aMgula pramANa zarIra bha2Aya te. 18 zubha varNa. 19 zubha gaMdha. 20 zubha 2sa. 21 zubha sparza. 22 zubha vihAyagati. 23 devAnupUrvI - devatAnI gatimAM dorI janAra karma. 24 manuSyAnupUrvI - manuSyanI gatimAM dorI janAra karma. 25 agurUlaghunAma - madhyama vajanadAra zarIranI prApti thAya eTale loDhAnI peThe ati bhAre nahi ane kapAsanI peThe ati halakuM nahi ane madhyama pariNAmI hoya. 26 52AghAta nAma - bIjA baLavAna je ati duHsahanIya chatAM pote game tevA baLIyAne jItavA samartha thAya evA baLanI prApti thAya. 27 ucchavAsa nAma - zvAsocchvAsa laI zakavAnI zakti vizeSa. 28 AtApa nAma - sUryanA biMbanI jema 52ne tApa utpanna karavAnA heturUpa tejayukta za2I2nI prApti thAya. 29 udyota nAma - caMdrabiMbanI mAphaka zItaLa prakAza Ape. 30 tIrthaMkara nAma. 31 nirmANa nAma potAnA zarIranA sarva avayavo yogya sthaLe goThavAyelAM maLe. 32 trasa nAma. 33 bAda2 nAma. 34 paryAptA nAma. 35 pratyeka nAma. 36 sthira nAma. 37 zubha nAma. 38 saubhAgya nAma. 39 susvara nAma. 40 Adeya nAma. 41 jazokIrti nAma. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina thoka saMgraha 20 zrI bRhad (gotra karmanA udaye 1 bheda) 42 UMca gotra. iti puNyatattva 4 pApatattva azubha karaNIe karI, azubha karmanA udaye karI, jenAM phaLa AtmAne bhogavatAM kaDavAM lAge tene pApatattva kahIe. aDhAra (18) prakAre pApa upaje te kahe che. 1 prANAtipAta, 2 mRSAvAda, 3 adattAdAna, 4 maithuna, 5 parigraha, 6 krodha, 7 mAna, 8 mAyA, 9 lobha, 10 rAga, 11 dveSa, 12 kalaha, 13 abhyAkhyAna, 14 vaizunya, 15 52parivAda, 16 ratiati, 17 mAyAmoso, 18 micchA daMsaNasanna. pApanA phaLa byAsI (82) prakAre bhogave te kahe che. - (jJAnAvaraNIyakarmanA udaye 5) 1 matijJAnAva2NIya - pAMca indriya tathA mana dvArA je niyata vastunuM jJAna thAya tevA jJAnanuM AcchAdana, eTale buddhi nirmaLa na hoya. 2 zrutajJAnAva2NIya - zrutajJAna pAme nahi. 3 avadhijJAnAva2NIya - indriyAdikanI apekSA vinA Atmadravya dvArA sAkSAt rUpI dravyone jaNAvanArUM je jJAna te pAme nahi. 4 mana:paryavajJAnAvaraNIya - saMjJI paMcendriyanA manogata bhAva jaNAvanArUM jJAna pAme nahi. 5 kevaLajJAnAva2NIya - pUrvokta cAra jJAna rahita je ekaluM ni2Ava2Na jJAna hoya evuM kevaLajJAna pAme nahi. (darzanAvaraNIyakarmanA udaye 9) 6 cakSudarzanAvaraNIya. 7 acakSu darzanAva2NIya.8 avadhidarzanAva2NIya. 9 kevaLa darzanAva2NIya. 10 nidrA - sukhethI jAgRta thAya tevI uMgha. 11 nidrAnidrA- du:khathI jAgRta thAya tevI uMgha. 12 pracalA - UThatAM Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva besatAM niMdrA Ave. 13 pacalApacalA - haratAM pharatAM niMdrA Ave. 14 thINaDhi nidrA - divasanuM ciMtaveluM kArya rAtre uMghamAM ne uMghamAM karI Ave che. A nidrAvALo vAsudevanA ardha baLayukta hoya che. (vedanIya karmanAM udaye 1) 15 azAtAvedanIya. (mohanIyakarmanA udaye 26) 16 anaMtAnubaMdhI krodha - je samyapha zraddhA na thavA de, anaMto saMsAra baMdhAve, jIvana paryaMta rahe che. 17 anaMtAnubaMdhI mAna. 18 anaMtAnubaMdhI mAyA. 19 anaMtAnubaMdhI lobha. 20 apatyAkhyAnI krodha - jenAthI zrAvakapaNAnI prApti na thAya tevo krodha, eka varSa rahe. 21 apratyAkhyAnI mAna. 22 apratyAkhyAnI mAyA. 23 apratyAkhyAnI lobha. 24 pratyAkhyAnAvaraNIya krodha - jenAthI sAdhupaNAnI prApti na thAya, cAra mAsa rahe che. 25 pratyAkhyAnAvaraNIya mAna. 26 pratyAkhyAnAvaraNIya mAyA. 27 pratyAkhyAnAvaraNIya lobha. 28 saMjvalana krodha - jenAthI vItarAgapaNAnI prApti na thAya, paMdara divasa rahe che. 29 saMjvalana mAna. 30 saMjavalana mAyA. 31 saMjvalana lobha. 32 hAsya. 33 rati. 34 arati. 3pa bhaya. 36 zoka. 37 durgAchA - aNagamo. 38 strIveda. 39 puruSaveda. 40 napuMsakaveda. 41 mithyAtva mohanIya. (AyuSyakarmanA udaye 1) 42 nArakInuM AyuSya. (nAmakarmanA udaye 34) 43 naraka gati. 44 tiryaMca gati. 45 ekendriyanI jAti. 46 beIndriyanI jAti. 47 te indriyanI jAti. 48 caurendriyanI jAti. 49 RSabhanArAca saMghayaNa - be paDakhe markaTabaMdha ane upara pATo e be hoya te 50 nArAca saMghayaNa - markaTabaMdha hoya che. pa1 ardhanArA saMghayaNa - eka paDakhe markaTabaMdha Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 zrI bRhada jaina thoka saMgraha hoya te. pa2. kIlaka saMghayaNa - mAMhomAMhe hADakAM ane khIlIno baMdha hoya te. pa3 chevaTu saMghayaNa - khIlI na hoya ane hADakAM ekabIjAne aDIne rahelA hoya te. pa4 nyagrodha parimaMDaLa saMThANa - vaTa vRkSanI jema nAbhinI upara sulakSaNayukta. papa sAdi saMThANa - nAbhinI nIcenuM aMga sAruM ane uparanuM aMga narasuM hoya te. pa6 vAmana saMThANa - udara lakSaNavihIna ane hAtha, paga, mAthuM, kaTi pramANa rahita hoya (ThIMgaNuM) te. 57 kunja saMThANa - hAtha, paga, mAthuM, kaTi pramANa rahita ane udara pramukha hIna hoya che. 58 huMDa saMThANa -- sarva avayava azubha hoya che. pa9 azubha varNa. 60 azubha gaMdha. 61 azubha rasa. 62 azubha sparza. 63 azubha vihAyagati. 64 narakAnupUrvI. 65 tiryaMcAnupUrvI. 66 upaghAta nAma-potAnA aMgopAMga potAne vAge. 67 sthAvara nAma. 68 sUkSma nAma. 69 aparyApta nAma. 70 sAdhAraNa nAma. 71 asthira nAma - jenA dvArA zarIranA jIbha, cAmaDI, carabI Adi avayavo asthira hoya tevA maLe. 7ra azubha nAma. 73 durbhAgya nAma. 74 duHsvara nAma. 75 anAdeya nAma - je karmanA udayathI jIvanA vacana anAdaraNIya hoya te. 76 ajazokIrti nAma. | (gotrakarmanA udaye 1) 77 nIca gotra. (aMtarAyakarmanA udaye 5) 78 dAnAMtarAya - chatI zakti e dAna ApI zake nahi. 79 lAbhAMtarAya - lAbha meLavI zake nahi. 80 bhogAMtarAya - bhoga bhogavI zake nahi. 81 upabhogAMtarAya - vAraMvAra bhogavavAnI vastu bhogavI zake nahi. 82 vIAMtarAya - potAnuM baLa phoravI zake nahi. iti pApatasva. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva 5 Azravatattva avata ne apaccakkhANe karI, viSaya kaSAyane sevave karI AtmArUpa taLAvane viSe, indriyAdika gaLanALe chidra karI, karma (puNya-pApa) rUpa jaLano pravAha Ave, tene Azravatattva kahIe. AzravatattvanA sAmAnya prakA2e vIza bheda kahe che. 1 mithyAtva, 2 avata, 3 pramAda, 4 kaSAya, 5 azubhajoga, 6 prANAtipAta, 7 mRSAvAda, 8 adattAdAna, 9 maithuna, 10 parigraha, 11 zrotrendriya asaMvare, 12 cakSu indriya asaMva2, 13 ghANendriya asaMva2, 14 2sendriya asaMva2, 15 sparzendriya asaMvare, 16 mana asaMvare, 17 vacana asaMvare, 18 kAya asaMvare, 19 bhaMDa u5ka2Na jema tema le mUke, 20 zuci kusagga kare. (DAbhanI, ghAsanI aNI upara pANI rahe teTaluM pApa kare te.) vizeSe 42 bheda kahe che. -- -- - (pAMca avratanA) pAMca Azrava, 5 indriya mokaLI mUke, 4 kaSAya ane 3 azubhajoga e maLIne 17 tathA 25 kriyA maLI 42 bheda. 25 kriyA :- 1 kAiyA kriyA - kAyAne ajatnAe pravartAve. 2 ahiga2NiyA - hathiyArothI jIvanuM damana kare te. 3 pAusiyA - jIva ajIva upara dveSa rAkhavAthI. 4 pAritAvIyA - potAne tathA 52ne paritApa upajAvavo te. 5 pANAivAiyA - potAnAM tathA pa2nAM prANa hare te. 6 AraMbhiyA jIva tathA ajIvanAM nimitte chakAyano AraMbha kare te. 7 parigRhiyA ajIvano parigraha meLavI moha ka2vo te. 8 mAyAvattiyA - chaLa kapaTa tathA kaSAyanA udayathI lAge. 9 apaccakkhANavattiyA - koIpaNa jAtanAM paccakkhANa na ka2vAthI lAge te. 10 micchAEsaNa jIva tathA 23 www Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI bRhad jaina thoka saMgraha vattiyA - jina vacanathI ochI, adhika tathA viparIta prarUpaNA karatAM lAge te. 11 diDDiyA - kutuhalatAthI jIva tathA ajIvane jovuM te. 12 puDhiyA - rAga vaza jIva tathA ajIvane sparza ka2vAthI lAge te. 13 pADucciyA jIva tathA ajIvanA nimittathI utpanna thatA rAgadveSathI lAge te. 14 sAmaMtovarNivAiyA - jIva tathA ajIvano saMgraha kare, prazaMsA sAMbhaLI AnaMda pAme. tathA dUdha, dahIM, ghI, telanAM vAsaNa ughADAM mUkavAthI jIvahiMsAthI lAge te. 15 sAhatyiyA - potAnA hAthe jIvane aMdaroaMdara laDAve tathA ajIvane sAmasAme aphALIne toDe te. 16 naisanthiyA - jIva tathA ajIvane ayatnAthI pheMkavAthI, zastra karAvavA, vAva, kUvA khodAvavAthI lAge te. 17 ANavaNiyA - jIva tathA ajIvane AjJA vagara grahaNa ka2vAthI lAge te. 18 vedA2NiyA - jIva tathA ajIvane kaSAyavaza thaI kaTakAM karatAM lAge te. 19 aNAbhogavattiyA - upayoga vinA ke pUMjyA vagara vastu levA mUkavAthI lAge te. 20 aNuvakaMkhavattiyA - potAnAM tathA bIjAnAM hitanI upekSA karIne hAni pahoMcADavAthI lAge te. 21 pevattiyA - 2Agavaza mAyA tathA lobha ka2vAthI lAge te. 22 dosavattiyA - dveSavaza krodha, mAna karavAthI lAge te. 23 ppaugga - - mana, vacana, kAyAnAM yoga azubha karavAthI lAge te. - 24 sAmudANiyA - AraMbhajanya kAryo ghaNAM jaNa sAthe maLIne ka2tAM lAge te. 25 iriyAvahiyA kriyA - vItarAgIne yoganAM pravartanathI iti Azrava tattva. - lAge te. 6 saMvara tattva jIvarUpa taLAvane viSe, karmarUpa jaLa AvatAM, vrata paccakkhANa Adi dvAre karI rokIe tene saMvara tattva kahIe. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva saMvara tattvanA sAmAnya prakAre vIza bheda kahe che. 1 samakita te saMva2, 2 vata paccakakhANa, 3 apramAda, 4 akaSAya, 5 zubhajoga, 6 jIvadayA pALavI, 7 satya vacana bolavuM, 8dAvata grahaNa karavuM. 9 ziyaLa pALavuM, 10 aparigraha, 11 thI 18 pAMca indriya ane 3 joganuM saMvaravuM, 19 bhaMDa upakaraNa upadhi jatanAe le mUke, 20 zuci kusagna na kare. saMvara tattvanA vizeSe pa7 bheda kahe che. ATha pravacana mAtA (8), bAvIsa pariSaha (22), daza yatidharma (10), bAra bhAvanA (12), pAMca cAritra (pa), kula 57 bheda thAya. ATha pravacana mAtA - 1 IriyA samiti - jayaNA rAkhI, upayoga sahita dhuMsarA (sADAtraNa hAtha jeTaluM) pramANa jamIna najare joI cAlavuM te. 2 bhASA samiti - samyapha prakAre niravadya bhASA bolavI. 3 eSaNA samiti - samyapha prakAre nirdoSa AhAra, vastra, pAtra vagere bhikSAnI gaveSaNA karavI. 4 AyANabhaMDamaniphakhevAyA samiti - bhaMDa, upakaraNa jatanAe levA mUkavA te. 5 uccAra pAsavaNa khela jazna siMghANa pAriThAvaNiyA samiti - paraThavAnI vastu jatanAthI paraThavI te. 6 managumi - mana gopavavuM. 7 vacanagupti - vacana gopavavuM. 8 kAyamurti - kAyAne gopavavI. 22 pariSaha - 1 sudhAno - bhUkhano. 2 tRSAno - tarasano. 3 zItano - TADhano. 4 uSNano - taDakAno. 5 dasamasano - DAMsa, macchara karaDavAno. 6 acelano - phATelAM tUTelAM vastrano. 7 aratino - duHkhano, kaMTALAno. 8 strIno - strIthI thavAvALo. 9 caryAno - cAlavAno. 10 besavAno - bhayajanaka sthAnamAM besavuM paDe. 11 sejAno -- rahevAnA sthAnakano. 12 Akrozavacanano - AkarAM vacano Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [26] ) zrI bRhad jaina thoka saMgraha sAMbhaLavA paDe teno. 13 vadhano - mAra khAvo paDe. 14 jAcavAno - mAgavAno. 15 alAbhano - koI vastunI IcchA thatAM te vastu na maLe. 16 rogano - roga, roganAM kAraNathI thavAvALo. 17 tRNasparzano - taNakhalAM vagerenA sparzathI duHkha thAya che. 18 melano - melane dUra karavAnI IcchAthI nhAvAno. 19 satkAra puraskArano - Adara satkAra maLavAno. 20 prajJAno - anya koI prazna pUche. ane jJAnanI aspaSTatAnA kAraNe samAdhAna ApI na zakavAthI hINapatatA lAge che. 21 ajJAnano - jJAna na caDe tene. 22 daMsaNano - samakita sUkSma vicAra sAMbhaLIne dharmane viSe asaNI karavAno. daza prakArano yatidharma ArAdhavo :- 1 khaMti - kSamA (krodhano abhAva). 2 mutti - nirlobhatA, laghutA, haLavApaNuM, alpaupadhi. 3 ave - saraLatA, kapaTa rahitapaNuM. 4 madave - mAnano tyAga. 5 lAghave - laghutA. 6 sacce - satya bhASaNa karavuM. 7 saMjame - sattara bhede saMyama pALavo. 8 tave - IcchA nirodha, bAra prakAre tapa karavo. 9 ciyAe athavA akiMcaNe - samasta parigraha tyAgarUpa mUccha rahita thavuM. 10 baMbharcaravAse - maithunano tyAga, e daza. bAra bhAvanA bhAvavI te kahe che. 1 anityabhAvanA - saMsAranA sarva padArthane anitya, asthira jANavA. 2 azaraNabhAvanA -- koI koIne zaraNa nathI, eka dharmanuM ja zaraNa che. 3 saMsArabhAvanA - saMsAramAM ghaNo kALa thayo chatAM jIva rajhaLe che - mA te strI thAya, strI te mA thAya, pitA te putra thAya, putra te pitA thAya ItyAdi bhAvano anubhava karavo. 4 ekatvabhAvanA - A jIva ekalo Avyo, ekalo jaze ane ekalo sukhaduHkha bhogave che paNa tenuM koI sAthI nathI evI bhAvanA. 5 anyatvabhAvanA - jIva kAyAthI judo che ane karma karI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva li 27 judI judI kAyA dhAraNa kare che. temaja dhana tathA svajana Adi paNa anya che evI bhAvanA. 6 azucibhAvanA - rasa, rUdhira, mAMsa, meda, asthi, majA, vIrya, parU tathA AMtaraDAM pramukhe karI A zarIra baneluM che ane jenA nava dvAra sadA vahetAM rahe che. e zarIra koI kALe paNa pavitra thavAnuM nathI evI bhAvanA bhAvavI. 7 AzravabhAvanA - pAca Azrave karI pApa baMdhAya che ane tethI jIva duHkha bhogave che teno vicAra.8 saMvarabhAvanA - vrata paccakkhANothI Azrava rokavo ane saMvara Adaravo. 9 nirjarAbhAvanA - bAra prakAranA tapa karI karmane khapAvavuM arthAt pUrvanAM saMcela karmane toDavuM te. 10 lokabhAvanA - lokanuM svarUpa ciMtavavuM jemake A jIve sarva loka sparzI mUkyo che. 11 bodhibhAvanA - yathApravRtti karaNane yoge karI, akAmanirjarA vaDe, puNyanA prayoge manuSyabhava, Aryadeza, nirogIpaNuM tathA dharmazravaNa Adi prApta thAya paNa samyakatva prApta thavuM durlabha che tevI bhAvanA karavI te. 12 dharmabhAvanA - dustara saMsAra samudramAMthI pravAhaNa samAna te zrI jinapraNIta dazavidha kSamAdika zuddha dharma tathA jJAna, darzana, cAritra e ratnatrayAtmaka dharma pAmavo te durlabha che temaja te dharmanA sAdhaka arihaMta Adi devo pAmavA te paNa durlabha che evI bhAvanA karavI. - pAMca prakAranA cAritra - 1. sAmAyika, ra chedo pasthApanIya, 3 parihAra vizuddha, 4 sUkSmasaMpAya, pa yathAkhyAta cAritra. 1 sAmAyika cAritra - sama ane Ayika e be zabda maLI eka sAmAyika zabda thAya che. sama eTale rAgadveSa rahitapaNAne mATe, Aya eTale gamana prApta thAya che jyAM te sama kahie. te jyAM utpanna thAya che tene sAmAyika kahevAya che. vaLI sama te jJAna, darzana, cAritra teno Ayika te lAbha jyAM thAya che, eTale jene karI jJAna, darzana, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha cAritra e traNenI prApti thAya tene sarva sAvadhayoga tyAgarUpa ane niravadya yoga sevanarUpa sAmAyika kahIe. tene samyapha cAritra paNa kahe che. e sAmAyika cAritra jIvane prApta thayA vinA bIjA cAritrono lAbha thAya nahi mATe ene AdimAM kahyuM che. ra chedopasthApanIya cAritra - pUrvokta sarvavirati sAmAyika cAritrane je chedAdi vizeSapaNe vizeSIe te vAre chedopasthApanIya cAritra thAya, cheda eTale pUrva paryAyano cheda karavo ane upasthApana eTale gaNanAyake ApeluM paMcamahAvatarUpapaNuM je mahAvratane viSe hoya tene chedopasthApanIya cAritra kahIe. jyAM navA paryAyonuM sthApana karavuM tathA pAMca mahAvratano uccAra karAvavo. tenA be bheda, 1 sAticAra- te mULa ghAtine prAyazcitarUpa ane 2 niraticAra - te ivara sAmAyikavaMta navadIkSita ziSyane chajIvaNiyA (chakAya jIvanuM varNana te dazavaikAlikasUtranuM adhyayana cothuM) adhyayana bhaNyA pachI hoya tathA bIjA tIrtha AzrayI te jema pArzvanAthanA tIrthathI vardhamAna svAmInA tIrthe AvI cAra mahAvatarUpa dharma tyAgIne paMcamahAvatarUpa dharma Adare tene hoya. - 3 parihAra vizuddha cAritra - tapa vizeSa karI vizuddhi eTale karmanI nirjarA je cAritrane viSe hoya tene parihAra vizuddha cAritra kahIe. tenA be bheda che. temAM paheluM je cAra jaNa vivakSita (amuka kahela te) cAritranA Asevaka e kalpamAM pravartatA hoya tenuM cAritra te nirvizamAnaka parihara vizuddha cAritra. bIjuM je cAra jaNa tenA anucArI hoya te nirviSTakAyika parihAra vizuddha cAritra. te A rIte -- nava jaNAno gaccha judo nIkaLe te tIrthaMkara pAse athavA pUrve jeNe tIrthaMkara pAsethI e cAritra paDivanyuM hoya, tenI pAse e cAritra Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva (6) (29 DivarSe. have te nava sAdhumAM cAra jaNa parihArika eTale tapanA karanArA thAya te nirvizamAna jANavA ane cAra tenA vaiyAvaccanA ka2nA2A thAya te nirviSTakAyika jANavA tathA ekane vAcanAcArya gurusthAnake TharAve. pachI te cAra parihAraka cha mAsa sudhI tapa kare, temAM uSNakALe jaghanyathI eka upavAsa, madhyamathI chaThTha ane utkRSTathI aThThama tapa kare. zItakALe jaghanyathI chaThTha upavAsa, madhyamathI aThThama ane utkRSTathI cA2 tathA varSAkALe jaghanyathI akrama, madhyamathI cAra ane utkRSTathI pAMca upavAsa kare. pAraNe AyaMbila kalpasthitapaNe nitya kare. ema cha mahinA tapa kare, te pachI pharI cA2 tapasyAnA ka2nA2 te vaiyAvaccIyA thAya ane vaiyAvacca ka2nA2 tapasvI thAya. te paNa chamAsa sudhI tapa kare. tyAra pachI guru vAcanAcArya chamAsa sudhI tapa kare. Ama aDhAra mahinA sudhI tapa saMpUrNa ka2I jinakalpa Ada2, gacchamAM pAchA phare athavA pharI te ja cAritra Adare. A tapa prathama saMghayaNI, pUrvadha2 labdhivaMta hoya te pracu2 karmanI nirjarA arthe aMgIkAra kare. e cAritra pAMca bha2ta, pAMca airavatamAM ane pahelA tathA chellA tIrthaMka2nA tIrthamAM hoya. parihAra vizuddha cAritra saMkSepathI kahyuM. 4 sUkSmasaMpa2Aya cAritra - sUkSma che kaSAya jyAM tene sUkSma saMpa2Aya cAritra kahIe, te upazamazreNIe karma upazamAvatAM athavA kSapakazreNIe karma khapAvatAM hoya tyAM navame guNaThANe lobhanA saMkhyAtA khaMDa karI tene je upazamazreNIvALo hoya te upazamAve tathA je kSapakazreNIvALo hoya te khapAve. te saMkhyAtA khaMDa mAMhelo jyAre chello eka khaMDa rahe tenA asaMkhyAtA sUkSma khaMDa karIne dazame guNaThANe upazamAve athavA kSaya kare. te dazamA guNaThANAnuM ane cAritranuM bannenuM nAma sUkSmasaMpa2Aya jANavuM. e cAritra be bheda che. eka zreNI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - -- -- - -- - --- - - - [30] . zrI bRhada jena thoka saMgraha caDhatAne vizuddha mAnasika hoya. bIjuM upazama zreNIthI paDatAne saMkliSTa mAnasika jANavuM. e cAritra eka jIvane AkhA saMsAramAM vadhumAM vadhu nava vAra ane eka bhavamAM vadhumAM vadhu cAra vAra Ave. 5 yathAkhyAta cAritra - jyAM tathAvidhi karIne akaSAyapaNuM arthAta jyAM saMjvalana Adi kaSAye karI sarvathA rahitapaNuM hoya tene yathAkhyAta cAritra jANavuM. tenA be bheda che. eka chaghasthika ane bIjo kevaLika. 1. chabasthika te chabI upasamikane agiyArame guNaThANe hoya ane kSepakane bArame guNaThANe hoya. 2. kevaLIka te terame ane caudame guNaThANe hoya. A cAritra samasta jIvalokane viSe prasiddha che. A cAritra AcarIne suvihita sAdhu ajarAmara sthAna pAme eTale janma, jarA ane maraNa rahita evuM je mokSarUpa sthAna che te pAme. iti saMvaratattva. H7 nirjarAtattva H AtmAnA pradezathI, bAra bhede tapasyA karI, dezathakI karmanuM nirjaravuM, jharIne dUra thavuM tene nirjarAtattva kahIe. - nirjarA be prakAre che. 1 dravya nirjarA, ra bhAva nirjarA. tathA akAma ane sakAma evA be bheda paNa che. pudgala kamanuM chUTA paDavuM te dravya nirjarA ane AtmAnA zuddha pariNAme karI je karmanI sthiti potAnI meLe pAke athavA bAra prakAranAM tape karI je karma paramANune nIrasa karyA te chUTA paDe tyAre AtmAnA je pariNAma thAya te bhAva nirjarA. tiryaMcAdikanI mAphaka IcchA vinA kaSTa sahana karatAM karma pudgalanuM je kSapana thAya che, te dravya athavA akAma nirjarA. bAra prakAranA tape karI saMyamI thakA kaSTa sahana karyAthI je karma paramANu Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva nuM kSapana karavuM athavA chUTA pADavuM te bhAva / sakAma nirjarA. A bane nirjarAmAM bhAva sakAma nirjarA zreSTha che. A nirjarAtattva, bAra prakAranA tapanA bheda karI kahe che. eTale bAra prakAranA tapa karavAthI anAdi saMbaMdhavALA sarva karmo chUTA paDe che tene nirjarAtattva kahe che. bAra prakAranA tapathI karmonI nirjarA thAya che. te tapanA be bheda che. (1) bAhya tapa, (2) AtyaMtara tapa. cha bAhya tapa kahe che. 1 anazana - AhArano tyAga. 2 uNodarI - nyUnatA karavI, upakaraNa athavA AhAra pANI jarUratathI ochAM vAparavA. 3 vRtti saMkSepa - dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI AjIvikAno saMkSepa karavo eTale abhigraha tathA niyama Adi dhAravA. 4 rasaparityAga - vigaya Adi sArA sArA rasano tyAga karavo. 5 kAyakaleza - tapa, loca Adi zArIrika kaSTanuM sahana karavuM. 6 pratisaMlInatA - yoga, kaSAya ke indriyo Adino nigraha kare. A 6 prakAranA bAhya tapa che. je tapamAM bAhya kaSTo hoya tene bAhya tapa kahe che. je tapamAM bAhya pariSaho gauNarUpe hoya tathA aMtaraMga zuddhithI thAya tene AtyaMtara tapa kahe che. cha AtyaMtara tapa kahe che. 1 prAyazcita - karelA aparAdhanI zuddhi karavI, kapaTarahitapaNe 1 AtmazuddhinAM lakSya vinA, samaja vinA, bAvA jogI, bAla tapasvI ke ekendriya AdimAM, samakitanI hAjarI vinA sahana karavAthI thatI karma nirjarA. 2 Atmazuddhino Azaya pUrvaka tapa dvArA samaja ane samabhAva pUrvakanI samakitanI hAjarImAM kaSTa sahana karavAthI thatI karma nirjarA sakAma nirjarA. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [32] ) zrI bRhada jena thoka saMgraha lAgelA doSa guru AgaLa pragaTa karI tenI AloyaNA levI. 2 vinaya - guru AdinI bhakti karavI tathA AzAtanA TALavI. 3 vaiyAvacca - anna, pANI, vastra tathA auSadha pramukhe karI yathAyogya sevA bhakti karavI. 4 svAdhyAya - tenA pAMca bheda. 1 pote bhaNavuM, ziSyAdikane bhaNAvavuM tathA vAMcavuM. 2 saMdeha paDavAthI guru Adine pUchavuM. 3 zIkheluM pharI saMbhAravuM. 4 dhAreluM ciMtavana karavuM. pa dharma saMbaMdhI kathA kahevI tathA upadeza karavo. 5 dhyAna - Arta, raudra e be dhyAna TALI dharma ane zukla e be dhyAna (mananI ekAgratA) dhyAvavA. 6 kAussagna- kAyA halAvavI nahi, dehanA mamatvano tyAga karavo. te kAussagga dravya tathA bhAve e be bheda che. e cha bhedane samyapha dRSTi jIva tapa karI mAne. ema bAra prakAranA tape karI nirjarA tattva kahyuM. | iti nirjarAtattva. HF 8 baMdhatattva AtmAnA pradezone karma pudgalanAM daLa khIra nIranI peThe, lohapiMDa agninI peThe, lolIbhUta thaI baMdhAya tene baMdhatattva kahIe. baMdhatattvanA cAra bheda kahe che. 1 prakRtibaMdha - karmano svabhAva tathA pariNAma. 2 sthitibaMdha karmanI sthiti. 3 anubhAgabaMdha - karmano tIva maMdAdi rasa pariNAmarUpa. 4 padezabaMdha - karma pudgalanA pradeza. cAra prakAranA baMdha lADavAnA daSTAMte kahe che. 1pati baMdha - suMTha, pramukha padArtha nAkhI lADavo karyo hoya te vAyu rogano nAza kare che. jIrU pramukha ThaMDI vastu nAkhI lADavo karyo hoya te pittarogano nAza kare che, ityAdika je dravyanA saMyoge karI te lADavo nIpajyo hoya te dravyanA guNAnusAra te lADavo vAta, pitta Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva tathA kaphAdika rogano nAza kare che te teno svabhAva jANavo. tema jJAnAvaraNIya karmano anaMta jJAna TALavAnA svabhAva che. anaMta darzana TALavAno darzanAvaraNIya karmano svabhAva che. anaMta avyAbAdha sukhane TALavAno vedanIya karmano svabhAva che. samyaktva tathA cAritrane TALavAno mohanIya kamano svabhAva che. akSaya sthitine TALavAno A... karmano svabhAva che. amUrtatAne TALavAno nAma kamano svabhAva che. aguru laghu guNane TALavAna gotra karmano svabhAva che. anaMta dAna, anaMta lAbha, anaMta bhoga, anaMta upabhoga tathA anaMta vIryane eTale ke anaMtarAya guNa TALavAno aMtarAya karmano svabhAva che. 2 sthiti baMdha - jema te ja lADavo pakSa, mAsa, be mAsa, traNa mAsa ke cAra mAsa sthiti sudhI rahI zake che, tema koI karma aMtarmuhUrta sudhI, koI karma varasa sudhI, to koI karma 70 kroDAkoDI sAgaropama sudhI rahe che. svabhAva baMdhAvAnI sAthe ja, te svabhAvathI amuka samaya sudhI judA na paDavAnI maryAdA karma pudgalomAM nirmita thAya che te kALane sthiti baMdha kahe che. - 3 anubhAga baMdha - jema lADavo koI mITho hoya, kaDavo hoya, koI tIkho hoya temaja koIka lADavAno ekaThANIo rasa hoya, koIno beThANIo rasa hoya, ItyAdi aneka prakAre alpavizeSa rasa hoya che. tema koI karmano zubha, tIvra, maMda vipAka hoya che ane koI karmano azubha, tIva, maMda vipAka hoya che. jema zAtAvaMdanIyAdikamAM koIkano azubha rasa alpa hoya ane koIkano azubha rasa ghaNo hoya, tene trIjo anubhAga baMdha kahIye. 4 pradeza baMdha - te ja lADavo alpa daLathI thayo hoya, to koI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI braha6 jaina thoka saMgraha bahudaLathI thayo hoya ane koI bahutara daLathI thayo hoya tema koI karma pudgalanAM daLa thoDAM hoya che te koInA vadhAre hoya che. tenuM parimANa (mApa) te pradeza baMdha. ATha karmanI prakRti tathA sthiti 1. jJAnAvaraNIya karma - AMkhanA pATA samAna, tenI pAMca prakRti, sthiti ja. aMtarmuhUrtanI, u. 30 kroDAkoDI sAgaropamanI. 2. darzanAvaraNIya karma - rAjAnA poLIA samAna, tenI nava prakRti, sthiti ja. aMtamuhUrtanI, u. 30 kroDAkoDI sAgaropamanI. 3. vedanIya karma - madhe kharaDyA khaDaga samAna, tenI be prakRti, sthiti ja. 2 samayanI, u. 30 kroDAkoDI sAgaropamanI. 4. mohanIya karma - madirAnA nazA samAna, tenI aThThAvIza prakRti, sthiti ja. aMtarmuhUrtanI, u. 70 kroDAkoDI sAgaropamanI. pa. AyuSya karma - heDa (beDI) samAna, tenI cAra prakRti, sthiti ja. aMtarmuhUrtanI, u. 33 sAgaropamanI. 6. nAma karma - citArA samAna, tenI ekaso traNa prakRti, sthiti ja. ATha muhUrtanI, u. 20 kroDAkroDI sAgaropamanI. 7. gotra karma - kuMbhAranA cAkaDA samAna, tenI be prakRti, sthiti ja. ATha muhUrtanI, u. 20 kroDAkroDI sAgaropamanI. 8. aMtarAya karma - rAjAnA bhaMDArI samAna, tenI pAMca prakRti, sthiti ja. aMtarmuhUrtanI, u. 30 kroDAkroDI sAgaropamanI. 3. anubhAgabaMdha saMkSepathI batAve che - rAgAdikagrasta jIva, abhavya jIvanI rAzithI anaMta guNA ane siddhanA jIvonI rAzine anaMtamA bhAga jeTalA paramANu niSpanna karmakaMdha samaya samaya pratye grahaNa kare che te daLIne viSe paramANu dITha kaSAyanA vazathI sarva Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva jIvanI rAzithI anaMta guNo rasa vibhAganA pariccheda hoya, te rasa tIvra, tIvrata, tIvratama tathA maMda, maMdatara, maMdatamAdi aneka prakAre hoya. tyAM azubha dhyAzI pApa prakRtino tIvra rasa saMkalaza pariNAme karI baMdhAya ane zubha baMtAlIsa puNya prakRtino tIvarasa vizuddhi karI baMdhAya tathA maMda rasAnubaMdha tethI viparyava hoya te AvI rIte - zubha prakRtino saMdarasa saMkaleza pariNAme karI baMdhAya ane azubha prakRtino paMdarasa vizuddhie karI baMdhAya. 4. pradezabaMdha saMkSepathI kahe che. - te lokane viSe 1. audArika, 2. vaikriya, 3. AhAraka, 4. tejasa, pa. bhASA, 6. zvAsozvAsa, 7 mana ane 8 kArmaNa. e ATha jAtanI pudgalanI vargaNA che. te ekekI vargaNA jIvane grahaNa yogya tathA agrahaNa yogya evA be prakAre che. prathama be pradezathI mAMDIne abhavyathI anaMta guNa adhika audArika vargaNA te thoDo pradeza ane dhULa mATe jIvane agrahaNa yogya vargaNA jANavI. bIjI audArika grahaNa karavA yogya te paNa anaMtI vargaNA jANavI. tyArapachI ghaNA pradeza ane sUkSma pariNAma mATe audArikane agrahaNa yogya tathA vaikriyanI paNa agrahaNa yogya ema beune agrahaNa yogya te paNa abhavyathI anaMta guNAdhika vargaNA jANavI. tyAra pachI vaikriyane grahaNa yogya vagaNA jANavI. ema sarva ATha jAtinI vargaNA te viSe grahaNa yogya ane agrahaNa yogya vargaNA jANavI. iti baMdhatattva. 9, mokSatattva FE sakaLa AtmAnA pradezathI, sakaLa karmanuM chUTavuM, sakaLa baMdhanathI mUkAvuM, sakaLa kAryanI siddhi thAya tene mokSatattva kahIe. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 15 bhede siddha thAya te kahe che. 1. tIrtha siddhA - tIrthaMkare tIrtha sthApyA pachI je mokSe jAya te, gaNadhara pramukha. 2. atIrtha siddhA - tIrthaMkare tIrtha sthApyA pahelAM tathA tIrtha viccheda thayA bAda je mokSe jAya te, marUdevI mAtA pramukha. 3. tIrthaMkara siddhA - tIrthaMkara padavI pAmIne mokSe jAya te, RSabhadeva bhagavAna Adi arihaMta bhagavAna. 4. atIrthaMkara sidghA - tIrthaMkara pada pAmyA vinA sAmAnya kevaLI thaI mokSe jAya te. 5. gRhasthaliMga sidghA - gRhasthanA veSe rahyA thakA mokSe jAya te, marUdevI mAtA pramukha. 6. anyaliMga sidghA - yogI, saMnyAsI pramukha tApasanA veSe mokSe jAya te, valkalacI2I Adi. 7. svaliMga sidrA - sAdhunA veSe mokSe jAya te, zrI jaMbusvAmI vagere sAdhu munirAjo. 8. strIliMga siddhA - strI liMge mokSe jAya te, caMdanabALA Adi. 9. puruSaliMga siMddhA - puruSa liMge mokSe jAya te, gautamAdika. 10. napuMsakaliMga siddhA - napuMsaka liMge mokSe jAya te, gAMgeya aNagAra pramukha. 11. pratyekabuddha siddhA - koI padArtha dekhIne pratibodha pAmavAthI potAnI meLe cAritra laI mokSe jAya te, ka2kaMDu pramukha. 12. svayaMbuddha siMddhA - gurunA upadeza vinA potAnI meLe jAtismaraNa Adi jJAnathI pratibodha pAmI mokSe jAya te, kapila Adi. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nava tattva 13. buddhabohI siddhA- guruno upadeza sAMbhaLI vairAgya pAmI mokSe jAya te 14. eka siddha -- eka samayamAM eka jIva mokSe jAya te. 15. aneka siddhA - eka samayamAM ghaNA jIva mokSe jAya che, RSabhadeva svAmI pramukha. e paMdara bheda siddhanA jANavA. yadyapi tIrthasiddha ane atIrthasiddha e be bhedamAM bIjA tera bheda AvI jAya che, chatAM vizeSa samajAvavA mATe paMdara bheda kahyA che. cAra kAraNe jIva mokSe jAya te kahe che. jJAna, darzana, cAritra ane tapanA saMyojanathI jIva mokSe jAya. mokSanA nava dvAra kahe che. satta, daba, khera, phAsa, kAla, bhAga, bhAva ceva ! aMtara, appa, bahutta, e nava momba dArANI ! 1 satpadaprarUpaNAkAra, 2 dravyavAra, 3 kSetradhAra, 4 sparzanA dvAra, pa kALadvAra, 6 aMtaradvAra, 7bhAgadvAra, 8 bhAvaThAra, 9 alpabaddvAra. (1) satpadaprarUpaNAkAra - mokSa gati pUrva kALe hatI, hamaNAM paNa che, AvatA kALa haze, tanI asti che, paNa AkAzanA phUlanI pere nAsti nathI. (2) dravyadvAra - siddha anaMtA che, abhavya jIvathI anaMtaguNA adhika che. vanaspati vajIne 23 daMDakathI siddhanA jIva anaMtagaNa adhika che. (3) kSetradvAra - te siddhazilA pramANe che, siddhazilA 45 lAkha jojananI lAMbI pahoLI che ane triguNI jhAjherI paridhi che. tyAMthI eka jojana UMcapaNe chellA gAunA chaThThA bhAgane viSa (333 dhanuSyane ura AgaLa pramANa kSetramAM) siddha rahyA che. (4) sparzanAdvAra - siddhakSetrathI kAMIka adhikI siddhanI sparzanA che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [38] ) zrI bRhad jaina thoka saMgraha (5) kALadvAra - te eka siddha AthI sAdianaMta, sarva siddha AthI anAdi anaMta. (6) aMtaradvAra -- te pharI siddhane saMsAramAM AvavuM nathI ane eka siddha tyAM anaMtA siddha che. anaMtA siddha tyAM eka siddha che eTale be siddhamAM aMtara nathI. (7) bhAgadvAra - ta siddhanA jIva saghaLA jIvane anaMtame bhAge che, lokane asaMkhyAtame bhAge che. (8) bhAvaDhAra - te siddhamAM kSAyikabhAva, kevaLajJAna, kevaLadarzana, kSAyika samakita che ane pariNAmika bhAva te siddhapaNuM jANavuM. (9) alpabahuvaidvAra -- te sarvathI thoDA napuMsaka siddha, tethI strI saMkhyAtaguNI siddha, tethI purUSa saMkhyAtaguNA siddha. eka samaye napuMsaka 10 siddha thAya, strI ra0 siddha thAya, purUSa 108 siddha thAya. - 19 bolano dhaNI mokSe jAya te kahe che. 1 -sapaNe, 2 bAdarapaNe, 3 saMjJIpaNe 4 vajaRSabhanArAca saMghayaNapaNe, 5 zukladhyAnapaNe, 6 manuSyagati, 7 kSAyikasamakita, 8 yathAvAtacAritra, paMDitavIrya, 10 kevaLajJAna, 11 kevaLadarzana, 12 bhavyasiddhika, 13 paramazuklalazI, 14 carama zarIrI, 15 paryApta, 16 avedI, 17 apramAdI, 18 akaSAyI, 19 snAtaka. jaghanya be hAthanI avagAhanAvALo, utkRSTa pAMcaso dhanuSyanI avagAhanAvALo, jaghanya nava varasano, utkRSTa pUrvakroDa varSanA AyuSyavALo, karmabhUmino manuSya hoya te molamAM jAya. Iti mokSatattva. iti navatattva saMpUrNa. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - zrI paccIsa kriyA phi3i9] Sii (2 paccIsa kriyA) ) - (dANAMgasUtra za. ra, u. 1, za. 5 u. 2) karmabaMdhanI kAraNabhUta ceSTA te kriyA. jenAthI karma Ave te kriyA. 1. kAiyA kriyA - tenA be bheda. 1. aNuvarayakAIyA te vrata paccakakhANa dvArA jemaNe Azravano nirodha karyo nathI tene lAge. 2. dupattikAIyA te vrata paccakhANa karyA bAda paNa AyatnAe zarIra pravartAve tene lAge. 2. ahiMgaraNiyA kriyA- 1. saMjojanAhigarasiyA te je zastro (cAkU charI, talavAra I.) adhUrA hoya te pUrAM karavAM athavA tUTelA hoya tene sarakhAM karIne AraMbhanA kAryamAM levA. 2. nivrattAhigaraNiyA - te navAM zastro banAvI ekaThA kare ane vaca tenI kriyA lAge. 3. pAusiyA kriyA -- 1. jIva pAusiyA te manuSya, pazu Adi koI paNa jIva para IrSA, depa-krodha Adi rUpa azubha pariNAma karavAM. 2 ajIva pAusiyA te vastra, ghareNAM, makAna Adi ajIva vastu para karavo. 4. pAritAvaNiyA kriyA - 1. sahaththa pAritAvaNiyA te potAne hAthe potAne tathA parane mArapITa kare. kaThora vacana kahIne duHkhI kare, kaSTa Ape. 2. parahaththa pAritAvaNiyA te paranA hAthe potAne tathA parane mArapITa karI kaSTa ApatAM lAge che. pa. pANAivAiyA kriyA -- 1 sahaththa pANAIvAiyA te potAnA hAthe potAnAM (ApaghAta) tathA paranAM prANa haraNa kare (zikAra khele). 2.parahaththa pANAivAIyA te paranA hAthe potAnAM Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) rI_ 40 zrI bRhad jaina thoka saMgraha tathA paranAM pANa haraNa kare. 6. AraMbhiyA kriyA - 1 jIva AraMbhiyA te jIvanAM nimitte chakAyanAM jIvano AraMbha, hiMsA kare. 2. ajIva AraMbhiyA te kapaDAM, mRta zarIrAdi ajIvane naSTa karavA nimitte AraMbha kare. 7. parigrahiyA kriyA- 1. jIva parigrahiyA te kuTuMba, nokara, gAya, bheMsAdi trasa ane anAja, phaLAdi sthAvara jIvono paricaha mamatvabhAvathI rAkhe tenI kriyA lAge. 2. ajIva parigdahiyA te vastra, AbhUpaNa, makAna Adi ajIvano parigraha mamatvathI rAkhe tenI kriyA lAge che. 8. mAyAvattiyA kriyA - 1 AyabhAva vaMkaNayA te pote mAyAyukta vicAra kare, dagAbAjI kare ane potAnA AtmAne ja chetare tenI kriyA lAge. 2. parabhAva vaMkaNayA - bIjAnAM bhAvone jANI joIne vikRtarUpe rajU kare te. 9. apaccakakhANa vattiyA kriyA - 1 jIva apaccakakhANa kriyA te jIva jema ke manuSya, pazu AdinI mAlikInI maryAdAnAM ke sarvathA paccakkhANa na kare. 2. ajIva apaccakakhANa kriyA te sonuM, cAMdI, madirA Adi ajIvanAM paccakhANa na kare tenI kriyA lAge che. 10. micchAdaMsaNa vattiyA kriyA - 1 uNAirita micchAdaMsaNa variyA te jinazvara devanAM jJAnathI ochI, adhika zraddhA tathA prarUpaNA kare. jemake jIva aMguThA mAtra che ke eka jIva sarva loka brahmAMDa mAtramAM vyApI rahyo che. 2. tavArita micchAdaMsaNa vattiyA te jinezvara devanAM jJAnathI viparIta prarUpaNA kare jemake AtmA che ja nahi athavA jIvane ajIva, ajIvane jIva mAne. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccIsa kriyA 41 11. diDhiyA kriyA - 1. jIva dikriyA te hAthI, ghoDA, sarakasa, bagIcA vi. jovA javAthI lAge. 2. ajIva dikriyA te mahela, citrAmaNa Adine (kutUhalapUrvaka) jovA javAthI tenI kriyA lAge te. 12. pukriyA kriyA - 1. jIva pukriyA te strI, purUSa, pazu Adi jIvonAM aMgopAMganAM sparzathI udbhavatI rAgadveSanI pariNatithI kriyA lAge. 2. ajIva pukriyA te vastra, AbhUpaNa Adi ajIvanAM sparzathI thatI rAgadveSanI pariNatithI kriyA lAge. 13. pADucciyA kriyA -- 1. jIva pADucciyA te kuTuMbIjano, ziSya, grU Adi jIvanA nimittathI utpanna thatA rAga-dveSa karavAthI lAge te.2. ajIva pADucciyA te makAna, vastra Adi ajIva cIjonA nimittathI utpanna thatA rAga-dveSa karavAthI lAge te. 14. sAmaMtovaNivAiyA kriyA - 1 jIva sAmaMtovaNivAiyA te nokara, ghoDA, hAthI vi. jIvano saMgraha kare, tenI prazaMsA sAMbhaLI AnaMda pAme. 2. ajIva sAmaMtoNivAiyA te mahela, vastra, AbhUSaNAdi ajIvano saMgraha kare tenI prazaMsA sAMbhaLI AnaMda pAme. (athavA dUdha, dahIM, ghI, tela vi. nA vAsaNa ughADAM rahI jatAM jIvahiMsA thAya tenI kriyA lAge tevo artha paNa karavAmAM Ave che. 15. sAhatyiyA kriyA - 1. jIva sAhatyiyA te phUMkaDAM, sarpa, hAthI vi. jIvone potAnA hAthe haNe athavA paraspara laDAve tathA manuSyone kustI karAve, cADI phUgalI karI jhaghaDAM karAve tenI kriyA lAge te.2. ajIva sAhatthiyA te ajIva vastune sAmasAme akALIne toDe (talavArathI lAkaDI toDe vi.) tenI kriyA lAge te. 16. nesanthiyA kriyA - 1. jIva nesanthiyA te jU, lIkha, - Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4i2 i| zrI brahadda jaina thoka saMgraha mAMkaDa jevA nAnA athavA moTAM jIvone pheke tema ja phUvArAmAMthI pANI choDavAthI, vAva kUvA khodAvavAthI tenI kriyA lAge ta. 2. ajIva nesalviyA te talavAra, bANa, lAkaDI, pustaka, pena Adi ajIva vastu yatnAthI pheke tenI kriyA lAge che. 17. ANavaNiyA kriyA-- 1. jIva ANavaNiyA te sajIva vastu maMgAve athavA AjJA vagara grahaNa kare. 2. ajIva ANavaNiyA te ajIva vastu maMgAve athavA AjJA vagara grahaNa kare. 18. vedAraNiyA kriyA -- 1. jIva vedAraNiyA te zAka, anAja, pazu Adi sajIvanA TUkaDA karavAthI lAge te. 2. ajIva vedAraNiyA te makAna, lAkaDAM, vastra, kAgaLa Adi toDe athavA kapAyavaza kaTakA kare tenI kriyA lAge. (jIva ajIvanAM vyavahAramAM be vyakti ne samajAvI sodA karavAthI athavA koIne ThagavA mATe koI vastunI prazaMsA karavAthI lAge.) 19. aNAbhogavattiyA kriyA - 1 aNautta AyaNatA te vastra, pAtra Adine upayoga rahita, asAvadhAnapaNe, atnAe grahaNa karavAthI ane pratilekhana na karavAthI, rAkhI mUkavAthI kriyA lAge. 2. aNautta pamawNatA te upayoga vinA vastra, pAtrAdina pUje. asAvadhAnIthI patilekhana karavAthI lAge. 20. aNa vakaMkhavattiyA kriyA - 1. Aya zarIra aNavakaMkhavattiyA te potAnAM hitanI upekSA karI zarIra Adine hAni pahoMcADavAthI lAge. 2. para zarIra aNavataMkhavattiyA te bIjAne hAni pahoMcADavAthI lAge. (Aloka-paralokanI paravA na karI banne lAka bagaDe tevA kArya karavAthI kiyA lAge.) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bI paccIsa kriyA 21. pejavattiyA kriyA - 1. mAyAvattiyA te rAgavaza mAvA kapaTa karavAthI lAge. 2. lobhavattiyA te rAgavaza lobha karavAthI lA. ta. 22. dosavattiyA kriyA - 1. kkohe te hepa vaza krodha karavAthI lAge. 2. mANe te draSavaza mAna karavAthI lAge te. ra3. Luga kriyA - 1 maNappIMga kriyA te mananA yoga azubha karavAthI, 2. vayappauga kriyA te vacananAM yoga azubha karavAthI. 3. kAyauuga kriyA te kAyAnAM yoga azubha karavAthI. 24. sAmudANiyA kriyA - eka kAma ghaNo jaNa bhegA maLIne kare jemake vepAra, ja nA, mahArAja. nATaka, sinemA javuM vi. prasaMgomAM A kriyA lAge. 1 anaMtara sAmudANiyA te aMtara rahita kriyA lAge. 2. paraMpara sAmudANiyA ta aMtara sahita kriyA lAge. 3. tadubhaya sAmudANiyA ta ta ra sahita ane aMtara rahita kriyA lAge che. 25. iriyAvahiyA kriyA - kapa rahita jIvone (vItarAgIna) mAtra yogane pravarta dhI lAgatI kriyA. tenA traNa bheda, 1 upazAMta moha vItarAga, 2. kSINa moha vItarAga. 3. sayogI kevalI. iti paccIsa kriyA saMpUrNa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI brahadra jaina thoka saMgraha Sii 3. cha kAyanA bola S. zrI pannavaNA sUtra pada - 1 chakAyanA nAma, 1. idra sthAvara kAya. 2. brahma sthAvara kAya. 3. zilpa sthAvara kAya. 4. sumati sthAvara kAya. 5. prajApati sthAvara kAya. 6. jaMgama kAya. chakAyanA gotra, 1. pRthvIkAya. 2. apakAya. 3. teukAya. 4. vAukAya che. vanaspatikAya. 6. trasakAya. prathama pRthvIkAyano vistAra pRthvIkAyanA be bheda:- 1. sUkSma, 2. bAdara, ta banA 1 aparyAptA ane 2. paryAptA ema kula cAra bheda. * sUkSma te AkhA lokamAM bharyA che. haNyA haNAya nahi, mAryA mare nahi, agnimAM baLa nahi, pANImAM DUbe nahi, najare dekhAya nahi, be bhAna thAya nahi, phakata jJAnI ja jANe ane dekhe tene sUkSma kahIe. bAdara pRthvIkAya lokanA deza (amaka) bhAgamAM bharyA che. haNyA haNAya, mAryA mare, agnimAM baLa, pANImAM DUba, najare dekhAya athavA na paNa dekhAya, be bhAga thAya, tana bAdara kahIe. te bAdara pRthvInA be bhada. 1. suMvALI 2. kharakharI. 1. suMvALInA sAta bheda - 1 kALI mATI, 2 nIlI mATI, 3 rAtI mATI. 4 pILI mATI, pa dhoLI mATI, 6 gopIcaMdananI mATI, 7 parapaDI mATI. 2. kharakharInA bAvIsa bheda - 1 khANanI mATI, maraDIyA (vaLAMkavALA) pApANInI mATI, 3 moTI veLunI mATI, 4 paththaranA kaTakAnI mATI, 5 moTI zilAonI mATI, da khA rAnI mATI, Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zrI chakAyanA bola vi4i5] 9 lUNanI mATI, 8 jasatanI mATI, 9 loDhAnI mATI, 10 sIsAnI mATI, 11 trAMbAnI mATI, 12 rUpAnI mATI, 13 sonAnI mATI, 14 vaje hIrAnI mATI, 15 hariyAlanI mATI, 16 hIMgaLakanI mATI, 17 maNasIlanI mATI 18 pArAnI mATI, 19 saramAnI mATI, 20 pavAlAnI mATI, 21 abarakhanI mATI, 22 abarakhanA rajanI mATI. aDhAra jAtinAM ratna - 1 gopIca ratna, ra rUcaka ratna, 3 aMka rana, 4 sphaTika ratna, pa lohitAkSa ratna, da marakata ratna, 7 masAragala ratna, 8 bhUkhUcaka ratna, 9 indranIla ratna, 10 caMdranIla ratna, 11 garUDI ratna, 12 haMsagarbha ratna, 13 polAka ratna, 14 saugaMdhika ratna, 15 caMdraprabha ratna, 16 vairya ratna, 17 jalakAnta ratna, 18 sUryakAnta ratna. e 7 suMvALI + 22 kharakharI (kAMkarA) + 18 ratna ema 47 jAtanI pRthvIkAya siddhAMtamAM kahI che. e uparAMta ghaNI jAtanI pRthvIkAya che. te pRthvIkAyanA eka kaTakAmAM asaMkhyAtA jIva zrI bhagavaMta kahyAM che. te pRthvIkAyamAMthI juvAra tathA pIla jeTalI pRthvIkAya laIe ane temAMthI eka eka jIva nIkaLI pArevA javaDI kAyA kare to eka lAkha yojanano jaMbudvIpa che temAM te jIvo samAya nahi. eka paryAmanI nezrAye asaMkhyAta | aparyApta che. pRthvIkAyanuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtanuM ane utkRSTa juduM juduM che tenI vigataH sukumALa mATInuM AyuSya che. eka hajAra varSanuM, zuddha mATInuM AyuSya u. bAra hajAra varSanuM, * eka jIva paryApta thAya tyAre tyAM ja bIjA sAthe anna thayelA asaMkhyAtA jIva aparyApta avasthAmAM ja mare. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4i6] ) zrI bRhad jaina thoka saMgraha veLu retInuM AyuSya u. cauda hajAra varSanuM, maNasIlanuM AyuSya u. soLa hajAra varSanuM kAMkarAnuM AyuSya che. aDhAra hajAra varSanuM, vaja hIrA tathA dhAtunuM AyuSya u. bAvIsa hajAra varSanuM che. kuLa 12 lAkha kroDa che. tenuM saMsthAna (AkAra) masuranI dALa jevuM che. varNa pILo che. tenI dayA pALIe to mokSanA anaMtA sukha pAmIe. | iti pRthvIkAyanA bheda. - bIjo apakAyano vistAra apakAya (pANI) nA be bheda -- sUkSma ane bAdara. te bannenAM 1. aparyAptA ane 2. paryAptA ama kula cAra bheda, bAdara pANInAM 17 bheda che tenA nAma - 1 ThAranuM pANI, 2 himanuM pANI, 3 dhUyaranuM pANI, 4 megha ravAnuM pANI, 5 tRNa upara jAme te pANI, da karAnuM pANI, 7 AkAzanuM pANI, 8 TADhuM pANI, 9 unuM pANI, 10 khAruM pANI, 11 khATuM pANI, 12 lavaNa samudranuM pANI, 13 madhura rasa sarakhuM pANI, 14 dUdha sarakhuM pANI, 15 ghI sarakhuM pANI, 16 zeraDInA rasa sarakhuM pANI, 17 sarva rasada sarakhuM pANI. e uparAMta apakAyanA ghaNA bheda che. te pANInA eka biMdumAM asaMkhyAtA jIva zrI bhagavaMte kahyAM che. temAMthI eka eka jIva nIkaLIne sarasavanA dANA jevaDI kAyA kare to eka lAkha yojanano jaMbudvIpa che temAM te jIvo samAya nahi. eka paryAyanI nezrA asaMkhyAtA aparyApta che. tenuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtanuM, utkRSTa 9000 varSanuM che. tenAM kuLa 7 lAkha kroDa che. tenuM saMsthAna pANInAM parapoTA jevuM che. varNa sapheda che. tenI dayA pALIe to mokSanA anaMtA sukha pAmIe. iti apakAyano vistAra. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - zrI chakAyanA bola - trIjo teukAyano vistAra - teukAya (agni) nA be bheda - sUkSma ane bAdara. te bannenA 1. aparyAptA ane 2. paryAptA ema kula cAra bhada. bAdara teukAya phakta aDhIdvIpamAM che. te bAdara agnikAyanAM 14 bheda che tenA nAma :- 1 aMgArAnI agni, ra bharahADanI agni, 3 tUTatI jvAlAnI agni, 4 akhaMDa jvAlAnI agni, pa uMbADAne agni, 6 cakamakanI agni.7 vijaLIno agni, 8 tArAnI agni, 9 araNIno agni, 10 vAMsanI agni, 11 kATakAnI agni, 12 sUrya sAmAM camA dhare temAMthI jhare te agni, 13 dAvAnaLanI agni, 14 nIMbhADAne agri. e uparAMta agninAM ghaNAM bheda che. te eka agninA taNakhAmAM asaMkhyAtA jIva zrI bhagavaMte kahyAM che. temAMthI ekeko jIva nIkaLIne khasakhasanA dANA jevaDI kAyA kare to eka lAkha yojanano jaMbudvIpa che temAM te jIvo samAya nahi. eka paryAptanI nizrAye asaMkhyAta aparyApta che. tenuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtanuM , utkRSTa traNa ahorAtrinuM che. tenAM kuLa 3 lAkha kroDa che. tenuM saMsthAna (AkAra) soyanA bhArA jevuM che. varNa lAla che. tenI dayA pALIe to mokSanA anaMtA sukha pAmIe. iti teukAyano vistAra. cotho vAukAyano vistAra vAukAyanA be bheda - sUkSma ane bAdara. te bannenAM 1. aparyAptA ane 2. paryAptA ema kula cAra bheda. 1 evI agni ke jenI jvALAo eka sarakhI laMbAInI nahoya paNa vacamAM tUTI paDatI heya. 2 luhAranI bhaThThI. 3 jaMgalamAM jhADa ghasAvAthI utpanna thAya te. 4 jyAM kuMbhAra mATalAne pakAvavA agni kare te. - - - - - - - - Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha bAdara vAyarAnA 13 bheda, tenA nAma - 1 pUrva dizAnA vAyaro, 2 pazcima dizAno vAyaro, 3 uttara dizAno vAyaro, 4 dakSiNa dizAno vAyaro. 5 urdhva dizAno vAyaro, da adhodizAno vAyarA, 7 tiryapha dizAne vAyaro, 8 vidizAno vAyaro, 9 vAyu jhAmI vAyaro, 10 ukalIyo vAyaro, 11 maMDalIyo vAyaro, 12 guMja vAyaro, 13 muMjha vAyaro, 14 saMvartaka vAyaro, 15 ghana vAyaro, 16 tanu (pAtaLA) vAyaro, 17 zuddha vAyaro. e uparAMta vAyukAyanA ghaNA bheda che. te vAyukAyanA eka vakhata pharakavAmAM asaMkhyAtA jIva zrI bhagavate kahyAM che. temAMthI eka eka jIva nIkaLIne vaDanA bIja jevaDI kAyA kare to eka lAkha yojanano jaMbudvIpa che temAM te jIvo samAya nahi. eka paryAptanI nezrAve asaMkhyAta aparyApta che. te bAdara vAyaro zA thakI haNAya che ? ughADe moDhe bolatAM, capaTI vagADatAM, atnAthI TAMkA vagADatAM, viMjhaNe (hAtha paMkho) vIMjhatA, reMTiyo kAMtatA, phALako phUMkAratAM, sUpaDuM ke kapaDuM jhATakavAthI, khAMDaNiye khAMDatAM, ghaMTIe daLatA, kalabalIyAM vagADatAM, DholakuM vagADatAM, pIpuDuM vagADatAM. tALI vagADavAthI, hiMcake hiMcakavAthI, e Adi laIne ghaNI jAtanAM zastra karI vAyarAnA asaMkhyAtA jIva haNAya che. tenuM AyuSya jaghanya aMtarmurtanuM, utkRSTa uOCC varSanuM che. tenAM kuLa 7 lAkha kroDa che. tenuM saMsthAna dhvajA patAkA jevuM che. varNa nIlo che. tenI dayA pALIe te mokSanA anaMtA sukha pAmIe. iti vAukAya. pAMcamo vanaspatikAyano vistAra to vanaspatikAyanA be bheda sUkama bena bAdara. temAM bAdara vanaspatinA be bheda pratyeka (eka zarAre eka -- - -- Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chakAyanA bola 4i9] jIva hoya te) ane sAdhAraNa (eka zarIra anaMta jIva hoya te). Ama sUkSma, pratyeka ane sAdhAraNa e traNanAM aparyAptA ane paryAptA maLI vanaspatikAyanA 6 bheda, pratyeka vanaspatinA bAra bheda - 1 vRkSa, 2 guccha, 3 gulma, 4 latA, pa velA, 6 pAvaga, 7 tRNa, 8 vaLIyA, 9 harItakAya, 10 auSadhi, 11 jalavRkSa, 12 kosaMDa. 1 vRkSa - vRkSanA be bheda. 1 ekaaDhi te eka phaLamAM eka bIja hoya. te 1 haraDAM, 2 beDA, 3 AMbaLAM, 4 arIThAM, 5 bhIlAmAM, 6 AsopAlava, 7 AMbo, 8 mIDo, 9 rAyaNa, 10 jAMbu, 11 bora, 12 lIMboLI, e Adi ekaaddhinA ghaNAM bheda che. 2 bahuaDhi te eka phaLamAM vadhAre bIja hoya. te 1 jAmaphaLa, ra sItAphaLa, 3 dADama, 4 bIlAM, 5 koThAM, 6 kerAM, 7 lIMbu, 8 vaDanA TeTA, 9 pIpaLanAM TeTA e Adi bahuaddhinA ghaNA bheda che. 2 guccha - te je nIcAM ne goLa jhADa hoya tene guccha kahIe. te 1 rIMgaNI, ra bhorIMgaNI, 3 javAsA, 4 tuLasI, 5 AvacIbAvacI, ItyAdi gucchanA ghaNA bheda che. - 3 gulma - te phUlanI jAtane gulma kae.te 1 jAI, ra juI, 3Damaro, 4maravo, patakI, ke kevaDo, e Adi gulmanA ghaNA bheda che. - 4 latA - 1 nAgalatA, 2 azokalatA, 3 caMpakalatA, 4 bhaIlatA, 5 padmalatA e Adi latAnA ghaNA bheda che. 5 velA - je vanaspatinA velA cAle tene velA kahIe. te 1 AriyAnA velA, ra tUrIyAnA velA, 3 kArelAnA velA, 4 kaMkoDAnA velA, 5 koLAnAM velA, 6 koThIMbaDAnA velA, 7 sUMbaDAnA velA, 8 dUdhInA velA, 9 caNaka cIbhaDInA velA, 10caNoThInA velA, e Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha Adi velAnA ghaNA bheda che. 6 pAvaga -- te gAMThALA jhADa hoya tene pAvaga kahIe. te 1 zeraDI, 2 eraDI, 3 sarakaDa, 4 sAMTho, 5 netara, 6 vAMsa, e Adi pAvaganA ghaNA bheda che. - 7 tRNa -tRNa te ghAsa. 1 DAbhaDAnA tRNa, 2 ArAtArAnAM tRNa, 3 kaDavALInAM tRNa, 4 jhejhavAnAM tRNa, pa dharonAM tRNa, 6 kAlIyAnAM tRNa, e Adi tRNanA ghaNA bheda che. 8 valIyA - te UMcA ne goLa jhADa hoya tene valIyA kahIe. te 1 sopArInAM jhADa, 2 khArekanAM jhADa, 3 khajuranAM jhADa, 4 keLanAM jhADa, 5 tajanAM jhADa, 6 elAyacInAM jhADa, 7 lavIMganA jhADa, 8 tADanAM jhADa, 9 tamAlanAM jhADa, 10 nALiyerInAM jhADa, e Adi valIyAnA ghaNA bheda che. ne ? 9 haritakAya - te bhAjInI jAtine kahe che. te 1 mULAnI bhAjI, 2 methInI bhAjI, 3 tAMdaLajAnI bhAjI, 4 suvAnI bhAjI, 5 luNInI bhAjI, 6 aphINanI bhAjI, e Adi haritakAyanA ghaNA bheda che. 10 auSadhi che - te covIsa jAtinAM dhAnyane auSadhi kahIe. te dhAnyanA be bheda, 1 lAsA, 2 kaThoLa. temAM lAsA te 1 ghauM, 2 java, 3 juvAra, bAjarI, 5 DAMgara, 6 varI, 7 baMTI, 8 bAvaTo, 9 kAMga, 10 cippojhiNo, 11 kodarA, 12 makAI, e Adi lAsAnA ghaNA bheda che. bIje kaThoLa te 1 maga, 2 maTha, 3 aDada, 4 tuvera, 5 jhAlara, 6 vaTANA, 7 coLA, 4 caNA 9 lAMga, 10 kaLathI, 11 masura, 1ra aLasI e Adi kaThoLanA ghaNA bheda che. 12 lAsA je roga maTADe, bhUkha maTADe, te dhAnyane auSadhi kahe che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chakAyanA bola ane 12 kaThoLa maLIne kula 24 jAtinAM dhAnya tane auSadhi kahIe. 11 jalavRkSa -- te 1 poyaNA, kamala poyaNA, 3 vItelA, 4 sighADA, pa sevALa, 6 kamaLakAkaDI, e Adi jalavRkSanA ghaNA bheda che. 12 kosaMDA - 1 bilADInI balI, 2 bilADInA Topa e Adi bhUmi bhedI bahAra nIkaLe tevA kosaMDAnA ghaNA bheda che. dareka vanaspatinA vRkSa 10 bola karI zobhe che. 1. mULa, 2. kaMda, 3. skaMdha (thaDa), 4. tvacA (chAla), 5. zAkhA (DALI), 6. pravAla (kuNuM pAMdaDuM - kuMpaLa), 7. patra (pAMdaDAM), 8. phUla, 9. phaLa, 10. bIja. te dazemAM potapotAno eka jIva hoya che ane tene Azraye traNa prakAranA jIva bhagavAne kahyAM che. saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane anaMtA. te pratyeka vanaspatinA UgatA, kUNAM aMkurAmAM, cakra paDe (jenuM zarIra bhAMgatAM samAna bhaMga thAya te) temAM anaMta jIva hoya che. kAcuM, jyAM jyAM lIlAza che tevA adhakacarAmAM (kothamarInAM pAna, phaNasI Adi zAkanI chAla) asaMkhyAtA jIva hoya che. pratyeka pAkAmAM saMkhyAtA jIva hoya che. sAdhAraNa vanaspatinA bheda kaMdamULanI jAtine sAdhAraNa vanaspati' kahIe. te 1 lasaNa, 2 DuMgaLI, 3 Adu, 4 sUraNa, pa ratALu, 6 paMDAlu, 7 baTeTA, 8 theka, 9 sakarakaMda, 10 mULAnA kaMda, 11 nIlI haLadara, 12 nIlI gaLI, 13 gAjara, 14 aMkurA, 15 khurasANI, 16 kuMvara, 17 mogya, 1 jenuM zarIra bhAMgatAM samAna bhaMga na thAya tathA jemAM tAMtaNAM ke resA hoya te pratyeka vanaspati che temAM saMkhyAtA ke asaMkhyAtA jIva hoya che. 2 jemAM bhAMgatAM samAna bhaMga thAya tathA tAMtaNAM ke resA na hoya te sAdhAraNa vanaspati che temAM anaMtA jIvo hoya che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 18 amRtavela, 19 thohara, 20 bIDa, 21 aDavInA gAMThIyA, 22 garamara, e Adi kaMdamULanA ghaNAM bheda che. tene sAdhAraNa vanaspati kahIe. kaMdamULa eka soyanI agra upara rahe eTalAmAM asaMkhyAtA pratara che. ekekA prataramAM asaMkhyAtI zreNI che. ekekI zreNImAM asaMkhyAtA goLA che. ekakA goLAmAM asaMkhyAtA zarIra che. ekekA za2I2mAM anaMta anaMta jIva che e sAdhA2Na vanaspatinuM (nigodanuM) AyuSya ja. aMtarmuhUrtanuM, utkRSTa aMtarmuhUrtanuM che. pratyeka vanaspatinuM AyuSya jadhanya aMtarmuhUrtanuM, utkRSTa 10,000 varSanuM che. vanaspatikAyanAM kuLa 28 lAkha kroDa che. tenuM saMsthAna vividha prakA2nuM che. varNa vividha che. tenI dayA pALIe to mokSanA anaMtA sukha pAmIe. iti vanaspatikAyano vistAra. chaThTho trasakAyano vistAra zakAyaH-- te je jIva potAnI meLe hAlIcAlI zake, taDakethI chAMye jAya ne chAMyethI taDake jAya tene trasakAya kahIe. tenA cAra bheda che. 1. beindriya, 2. teindriya, 3. caurendriya, 4. paMcendriya. 1. beindriya H tenA be bheda - aparyAptA ane paryAptA. beindriya kone kahIe ? jene sparzendriya (kAyA) ane 2sendriya (jIbha) hoya zvene beindriya kahIe. tenA jIva te : 1 zaMkha, 2 koDI, 3 chIpa, 4 jaLo, 5 kIDA, 6 porA, 7 vALA, 8 aLasIyAM, 9 karamIyAM, 10 caramiyAM, 11 kAtarA, 12 cuDela, 13 jaLo, 14 eLa, 15 vAMtarA, 16 lALIyA, e Adi beindriyanA ghaNA bheda che. tenuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtanuM, utkRSTa bAra varSanuM. tenAM kuLa sAta lAkha kroDa che. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - zrI chakAyanA bola 2. te indriya tenA be bheda - aparyAptA ane paryAptA. te indriya kone kahIe? jene sparzendriya (kAyA), rasendriya (jIbha), ghANendriya (nAka) hoya tene te indriya kahIe. tenA nAma : 1. jU, 2. lIMkha, 3. cAMcaDa, 4. mAMkaDa, 5. kIDI, 6. kaMthavA, 7. mamolA, 8. dhaneDA, 9. juvA, 10. savA, 11. kAnakhajUrA, 12. ghImala, 13. gayA, 14. maMkoDA, 15. UdhaI 16 bhuMDa, 17 ghoDA, e Adi ghaNI jAtanA indriya jIva che. tenuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtanuM, utkRSTa 49 divasanuM che. tenAM kuLa ATha lAkha kroDa che. 3. caurendriya : tenA be bheda - aparyAptA ane paryAptA. caurendriya kone kahIe? jene sparzendriya (kAyA), rasendriya (jIbha), ghANendriya (nAka), cakSuIndriya (AMkha) hoya tene caurendriya kahIe. ( tenA nAma H 1. vAMdA, 2 bhamarA, 3 bhamarI, 4 vIMchI, 5 mAkhI, 6 tIDa, 7 pataMga, 8 macchara, 9 masalAM, 10 DAMsa, 11 masa, 12 tamarAM, 13 karoLiyAM, 14 kaMsArI, 15 tIDa, 16 phUdAM 17khapeDI 18 bagAI, 19 rUpalI, e Adi ghaNI jAtanA corendriya jIva che. tenuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtanuM, utkRSTa cha mAsanuM. tenAM kuLa nava lAkha kroDa che. 4. paMceniya : paMcendriya kone kahIe ? jene sparzendriya (kAyA), rasendriya (jIbha), ghANendriya (nAka), cakSuindriya (AMkha), zrotrakriya (kAna) hoya tene paMcendriya kahIe. tenA cAra bheda -- 1. nArakI, 2. tiryaMca paMcendriya, 3. manuSya, 4. deva. 1. nArakI * nArakInA sAta maMda. te sAta narakanA nAma. 1. dha mA, 2. vaMzA, 3. zilA, 4. aMjanA. 5. riTA, 6. maghA, 7. mAdhavatI. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha A sAta narakanA gotra. 1. ratnaprabhA, 2. zarkarAprabhA, 3. vAlukAprabhA, 4. paMkaprabhA, pa. dhUmraprabhA, 6. tamas prabhA, 7. tamaHtamas prabhA. e sAta na2kanAM gautra guNa niSpannathI che te zuM zuM guNa che ? te kahe che. 1 ratnaprabhAmAM ratnanA kuMDa che. 2 zarkarAprabhAmAM maraDIyA pANA che. 3 vAlukAprabhAmAM veLu che. 4 paMkaprabhAmAM lohI mAMsanA kAdava jevA pudgalo che. 5 dhUmraprabhAmAM dhUmADo che. 6 tamaprabhAmAM aMdhakAra che. 7 tama tamas prabhAmAM aMdhakAramAMhi aMdhakAra che. e sAta narakanA aparyAptA ane paryAptA maLIne nArakInA kula 14 bheda thAya. nArakInI sthiti jaghanya 10,000 varSanI, utkRSTa 33 sAgaropamanI. tenAM kuLa paccIza lAkha kroDa che. 2. tiryaMca tiryaMca paMcendriyanA kula 20 bheda. 1. jaLaca2, 2. sthaLacara, 3. u2parisarpa, 4. bhujaparisarpa, 5. kheca2. te pAMcenA be be bheda che 1. garbhaja, 2. saMmUrchima, ema 10 bheda. te 10 nA aparyAmA ane paryAptA maLI kula 20 bheda. : 1. jaLaca2 : je jaLamAM (pANImAM) cAle tene jaLacara kahe che. te jIva, 1 maccha, 2 kaccha, 3 magaramaccha, 4 kAcabA, 5 grAha, 6 deDakA, 7 susumAla, vi. jaLacaranA ghaNA bheda che. tenA kuLa sADAbAra lAkha kroDa che. 2. sthaLaca2 : jamIna (sthaLa) para cAle tene sthaLacara kahe che. te sthaLacaranA cAra bheda. 1 eka khura, 2 be khU, 3 gaMDIpada, Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chakAyanA bola 55 4 zvAnapada. temAM eka khura te jenA page eka kharI hoya te jIva 1 ghoDAM, 2 gadheDAM, 3 khaccara gadheDAM ityAdi eka khu2nA ghaNA bheda che. be khu2 te jenA page be kharI hoya tevA jIva 1 gAya, 2 bheMsa, 3 baLada, 4 bakarAM, 5 haraNa, 6 rojha, 7 sasalAM, ityAdi be puranA ghaNA bheda che. gaMDIpada te jenA paga goLa hoya tevA jIva 1 hAthI, 2 geMDA, ityAdi gaMDIpadanA ghaNA bheda che. gvAnapada te jenA paga nahoravALA hoya tevA jIva. 1 vAgha, 2 siMha 3 cittA, 4 dIpaDA, 5 kUtarA, 6 bilADI, 7 lAlI, 8 ziyALa, 9 jarakha, 10 rIMcha, 11 vAMdarA, ityAdi zvAnapadanA ghaNA bheda che. sthaLacaranA kuLa daza lAkha kroDa che. 3. u2parisarpa : je haiyAbhara cAle (sarpanI jAta), peTe cAle tene u25risarpa kahe che. tenA cAra bheda 1 ahi, 2 ajaga2, 3 azAliyo, 4 mahu2ga. prathama ahi te pAMca varNA sarpa 1 kALo, 2 nIlo, 3 2Ato, 4 pILo, 5 dhoLo. bIje ajagara te manuSyane gaLI jAya te. trIje azAliyo te be ghaDImAM 48 gAu lAMbo thAya cakravartInI rAjadhAnI taLe, athavA nagaranI khALa nIce upaje. tene bhasma nAme dAha thAya, te 48 gAunI mATI gaLI jAya, teTalAmAM kUvo pADe tene azAliyo kahIe. niyamathI saMmUrcchama, mithyAtvI hoya. cothe mahu2ga te, eka hajAra jojanano lAMbo sarpa aDhIdvIpa bahA2 2he tene mahu2ga kahIe. uparisarpanA kuLa daza lAkha kroDa che. 4. bhujaparisarpa : je bhujAe karI cAle tene bhujaparisarpa kahe che. te jIva 1 koLa, 2 noLa, 3 uMdara, 4 khIsakolI, pa brAhmaNI, 6 goLI, 7 kAkIDo, 8 caMdana gho, 9 pATalA gho, ityAdi ghaNA Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - padoSiNI zrI bRhada jaine thoka saMgraha bheda che. bhujaparisanA kuLa nava lAkha kroDa che. 5. khecara : je jIva AkAze UMDe tene khecara kahe che. te khecaranA 4 bheda 1 carmapaMkhI, 2 roga paMkhI, 3 samudga paMkhI, 4 vItata paMkhI. 1. carma paMkhI - te cAmaDA sarakhI pAMkha hoya tevA jIva 1 vAgolo, 2 cAmAcIDiyo (kAnakaDIyAM) ityAdika carma paMkhInA ghaNA bheda che. 2. roma paMkhI - te suMvALI pAMkhanA paDI hoya tene roma paMkhI kahIe. te jIva 1 mora, 2 kabUtara, 3 cakalAM, 4 kAgaDA, 5 kAbara, 6 menA, 7 popaTa, 8 samaLI, 9 bagalAM, 10 koyala, 11 Dhela, 12 zakarA, 13 hAlA, 14 zuDA, 15 tetara, 16 bAja, ityAdi roma paMkhInA ghaNA bheda che. e carma ane roma paMkhI aDhIdIpanI aMdara che ane bahAra paNa che. 3. samudga paMkhI - te DAbalAnI paThe jenI pAMkha bIDela rahe tevA jIva. 4. vitata paMkhI - ta jenI pAMkha pahoLI ja rahe, tevA paMkhI. chellA be paMkhI aDhIdvIpa bAra che. khecaranA kuLa bAra lAkha kroDa che. ' garbhaja tiryaMca pace nI sthiti jadhanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTa traNa palyopamanI. saMmUrchAima niyaMca pace.nI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTa pUrva krioDa varSanI che. vistAra daMDakathI jANavo. tiryaMcanAM kuLa pa3 (sADA trepana) lAkha kAMDa che. iti tiryaMcanA bheda saMpUrNa 3. manuSya tenA be bheda. 1, garbhaja, 2. saMmUrNima. 1. garbhaja manuSyanA 3 bhada te 1.15 karmabhUminA manuSya, koDapUrvathI adhika sthitivALAM tamaMca pace. ane manuSyane jugalIyA kahe che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chakAyanA bola 57 2. 30 akarmabhUminA manuSya, 3. 56 aMtaradvIpanA manuSya. te 101 kSetranA manuSyanA aparyAptA ane paryASThA maLIne 202 bheda. 2. saMmUrchima manuSya -- garbhaja manuSyanA 101 kSetramAM 14 azucimAM utpanna thAya tenA aparyAptAnA 101 bheda + 202 garbhajanAM maLI kula 383 bheda. (saMmUrcchima manuSya aparyApta avasthAmAM ja mRtyu pAme che.) garbhaja manuSyanI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTa traNa palyopamanI. saMmUrcchima manuSyanI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTa aMtarmuhUrtanI. manuSyanA kuLa bAra lAkha kroDa. 4. deva devanA mukhya cAra bheda. 1. bhavanapati, 2. vANavyaMtara, 3. jyotiSI, 4. vaimAnika, 1. prathama bhavanapatinA 25 bheda. te 1. 10 asurakumA2Adi ane 2. 15 paramAdhAmI. 1 daza asurakumAranA nAma : 1 asura kumAra, 2 nAga kumA2, 3 suvarNakumA2, 4 vidyuta kumA2, 5 agni kumA2, 6 dvIpa kumA2, 7 udadhikumAra, 8 dizA kumAra, 9 vAyu kumAra, 10 stanita kumAra. 2 paMdara paramAdhAmInA nAma : 1 aMba, 2 aMbarisa, 3 zAma, 4 sabala, 5 rUdra, 6 vairUdra, 7 kAla, 8 mahAkAla, 9 asipatra, 10 dhanuSya, 11 kuMbha, 12 vAlu, 13 vaitaraNI, 14 kharasvara, 15 mahAghoSa. evaM kula paccIsa jAtinA bhavanapati kyAM rahe che ? pahelI na2ka eka lAkha ne aThotera hajAra jojananI polAra che, te madhye Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] zrI bRhada jaina thoka saMgraha bAra AMtarA che, temAMnA nIcenA daza AMtarAmAM bhavanapatine rahevAnAM bhavana che. 2. bIje vANavyaMtaranA 26 bheda, te 1. 16 vyaMtara deva, 2. 10 jAMbhakA deva. 1. soLa jAtinA vyaMtara deva, tenA nAma 1 pizAca, 2 bhUta, 3 yakSa, 4 rAkSasa, 5 kinnara, 6 jiMpurUSa, 7 mahoraga, 8 gaMdharva, 9 ANapatrI, 10 pANapatrI, 11 sIvAi, 12 bhUivAI, 13 kaMdIya, 14 mahAkaMda, 15 kohaMDa, 16 payaMgadeva. 2. daza jAtinA jAMbhakA, te 1 ANa jAMbhakA, 2 pANa jajbhakA, 3 layana jabhakA, 4 zayana jAMbhakA, pa vastra jacbhakA, 6 phUla jaoNbhakA, 7 phala jAMbhakA, 8 bIya chuMbhakA, 9 vidhuta jabhakA, 10 aviyata (gharavakharInAM) jAMbhakA. e 26 jAtinA vANavyaMtara kyAM rahe che? pRthvInuM daLa eka hajAra jojananuM che. te madhyathI so jojananuM daLa nIce mUkIe, so jojana daLa upara mUkIe, vacce AThameM jojananI polAra che. te maLe soLa jAtinA vyaMtaranA nagara che. te nAnA bharatakSetra jevaDAM che. tethI moTA mahAvideha kSetra jevaDAM che. tethI moTA jaMbudvIpa jevaDAM che. te vyaMtaranA nagara jANavA. je daza jAtinAM jajbhakA deva che te pRthvInuM so jojananuM daLa uparanuM che, temAM daza jojananuM daLa nIce mUkIe daza jojana upara mUkIe vacce aMzI jojananI polAra che temAM daza jAtinAM jAMbhakA deva rahe che. te jAMbhakA saMdhyAveLAe, madhya rAtrie savAre, bapore, astu, astu karatA phare che. (je hasatuM hoya te hasatuM rahejo, rotuM hoya te rItuM rahejo, ema kahe che, mATe tevA vakhate jematema na bolavuM. pahADa, parvata, jhADa upara tathA jhADa nIce Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi9) zrI chakAyanA bola e Adi ghaNI sArI manane game tevI jagyAe vANavyaMtara devo nAva che tathA vase che. 3. trIje jyotiSInA 10 bheda, tenA nAma 1 caMdra, 2 sUrya, 3 zaha, 4 nakSatra, 5 tArA, e pAMca jyotiSI aDhIdIpa mAMhI cara che. aDhIdvIpa bahAra pAMca sthira che. te jyotiSInI gAthA :tArA, ravi, caMda, ribbA, buha, sukA, jUva, maMgala, sIA. saga saya neuA, dasa, asiya cala, cala kamaso tIyA cIso. / artha - pRthvIthI sAtaso navuM (790) jojana uMce jaIe tyAre tArAonAM vimAna Ave. pRthvIthI AThaso jojana uMce jaIe tyAre sUryanuM vimAna Ave. pRthvIthI AThaso aMzI jojana uMce jaIe tyAre caMdranuM vimAna Ave. pRthvIthI AThaso corAzI jojana uMce jaIe tyAre nakSatranA vimAna Ave. pRthvIthI AThaso aThThayAzI jojana uMce jaIe tyAre budhano tAro Ave. pRthvIthI AThaso ekANuM jojana uMce jaIe tyAre zukano tAro Ave. pRthvIthI AThaso corANuM jajana uMce jaIe tyAre bRhaspatino tAro Ave. pRthvIthI AThaso sattANuM jojana uMce jaIe tyAre maMgaLano tAro Ave. pRthvIthI navaso jojana uMce jaIe tyAre zanizvarane tAro Ave. e rIte 110 jojana sudhI jyotiSa cakra jADapaNe che. pAMca cara che. pAMca sthira che. pAMca cara te kone kahIe ? aDhIdvIpa mAMhI che te phare che. tene pAMca cara kahIe. pAMca sthira te kone kahIe? aDhIdvIpa bahAra che te pharatA nathI, sthira che. jyAM sUrya tyAM sUrya che. jyAM caMdra tyAM caMdra che. tene pAMca sthira kahIe. : 4. vaimAnikanA 38 bheda: 1 traNa kilviSI, ra bAra devaloka, 3 nava lokAMtika, 4 nava grevayaka, papAMca anuttara vimAna. evuM 38. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha 1. kilvipInA traNa bheda. 1. pahelAM kilviSI traNa patyanI sthitivALA, pahelA bIjA devalokamAM nIce rahe che. 2. bIjA kilviSI traNa sAgaranI sthitivALA, trIjA cothA devalokamAM nIce rahe che. 3. trIjA kilviSI tera sAgaranI sthitivALA chaThThA devalokamAM nIce rahe che. je deva, gurU, dharmanI niMdA karanAra ane tapa, saMyamanI corI karanArAM hoya te marIne kilvithI deva thAya che. jema manuSyamAM nIca, cAMDAla jAti hoya che tema devomAM teo kurUpa, azubha, mithyAtvI ane ajJAnI hoya che. 2. bAra devaloka, 1 sudharmA devaloka, ra izAna devaloka, 3 sanatakumAra devaloka, 4 mAhendra devaloka, 5 brahma devaloka, 6 lAMtaka devaloka, 7mahAzukadevaloka, 8 sahastrAra devaloka, 9 ANata devaloka, 10 prANata devaloka, 11 AraNa devaloka, 12 azruta devaloka. bAra devaloka keTalA UMcA, kevA AkAre ne keTalAM vimAna, teno vistAra jyotiSa cakra upara asaMkhyAtA jojananI kroDAkroDI pramANe UMce jaIe tyAre paheluM sudharmA ne bIjuM izAna e be devaloka Ave. te be chAlakAnA AkAre che. ekeke ardha caMdramAne AkAre che, banne maLI pUrNa caMdramAne AkAre che. pahelAmAM batrIsa lAkha ane bIjAmAM aThThAvIsa lAkha vimAna che. tyAMthI asaMkhyAtA jojana kroDAkoDa UMcapaNe trIjuM sanakumAra ane cothuM mAhendra nAme devaloka che, be lagaDAne AkAre che, ekekuM ardhacaMdramAne AkAre che, banne maLIne pUrNa caMdramAne AkAre che, trIjAmAM bAra lAkha ane cothAmAM ATha lAkha vimAna che. tyAMthI asaMkhyAtA jojana kroDAkoDa UMcapaNe pAMcamuM brahmaloka nAme devaloka che, te ekaluM pUrNa caMdramAne AkAre che, temAM cAra lAkha vimAna che. tyAMthI asaMkhyAtA jojana kroDAkoDa UMcapaNe Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chakAyanA bola 61 chaThThuM lAMtaka nAme devaloka che, te ekaluM pUrNa caMdramAne AkA2e che, temAM pacAsa hajAra vimAna che. tyAMthI asaMkhyAttA jojana kroDAkroDa UMcapaNe sAtamuM mahAzukra nAme devaloka che, te ekaluM pUrNa caMdramAne AkA2e che, temAM cAlIsa hajAra vimAna che. tyAMthI asaMkhyAtA jojana kroDAkroDa UMcapaNe AThamuM sahastrAra nAme devaloka che, te ekaluM pUrNa caMdramAne AkAre che, temAM cha hajA2 vimAna che. tyAMthI asaMkhyAtA jojana kroDAkroDa UMcapaNe navamuM ANata ane dazamuM prANata nAme devaloka che, te lagaDAne AkA2e che. ekekuM ardhacaMdramAne AkA2e che, banne maLIne pUrNa caMdramAne AkA2e che, jemAM maLIne cAraso vimAna che. tyAMthI asaMkhyAtA jojana kroDAkroDa UMcapaNe agiyAramuM AraNa ane bAramuM acyuta nAme devaloka che, te lagaDAne AkAre che. ekekuM ardhacaMdramAne AkAre che, banne maLIne pUrNa caMdramAne AkA2e che, bemAM maLIne traNaso vimAna che. evaM bAra devalokanA sarva thaIne 84,96,000 vimAna che. 3. nava lokAMtika deva : tio loka (trasanALa)nAM kinA2A (aMta) 52 2hetAM hovAthI lokAMtika kahevAya che]. pAMcamA devalokanAM trIjA ariSTa nAme prata2nI pAse dakSiNa dizAmAM pRthvI pariNAmarUpa kALA raMganI akhADAne AkAre nava kRSNarAja che. temAM 4 dizAe 4, 4 vidizAe 4 ane eka madhyamAM ema nava vimAna che temAM nava lokAMtika deva rahe che. tenA nAma 1 sArasvata, 2 Aditya, 3 vanhi, 4 varUNa, 5 gardatoyA, 6 toSiyA, 7 avyAbAdhA, 8 agIccA, 9 riA. e nava lokAMtika devatA jyAre tIrthaMkara deva dIkSA lenAra hoya, tyAre AvIne ema kahe, aho ! trilokanAtha ! tIrthamArga pravartAvo, mokSa mArga cAlato karo. evI rIte kahevAno nava Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha lokAMtikano jIta (paraMparA) vyavahAra che. tenI sthiti jaghanya utkRSTa ATha sAgaranI che, teo samakita hoya che. 4. nava caiveyaka : gAyA :- bhadde, subhadde, sujAe, sumANase, pIyadaMsaNe / suMdasaNe, Amohe, supaDibaTTe, jazodhare / artha - bAramA devaloka upara asaMkhyAtA jojana kroDAkroDI UMcapaNe nava caiveyakanI pahelI trIka Ave. te gAgara beDAnAM AkAra che. tenA nAma 1 bhadde, 2 subhadde, 3 sujAe, te pahelI trikamAM 111 vimAna che. te upara asaMkhyAtA jojana kroDAkoDI UMcapaNe bIjI trIka Ave. te gAgara beDAnAM AkAre che. tenA nAma 4 sumANase, 5 suMdasaNe, 6 piyadaMsaNe, te bIjI trIke 187 vimAna che. te upara asaMkhyAtA jojana kroDAkroDI UMcapaNe trIjI trIka Ave. te gAgara beDAnAM AkA2e che. tenA nAma cha Amohe, 8 supaDibau, 9 jazodha. trIjI trikamAM 100 vimAna che. 5. pAMca anuttara vimAna H navamI traiveyaka upa2 asaMkhyAtA jojana kroDAkroDI UMce jaIe tyAre pAMca anuttara vimAna che, tenAM nAma 1 vijaya, 2 vijayaMta, 3 jayaMta, 4 aparAjita ane 5 sarvArthasiddha. e sarva thaIne 84,97,023 vimAna thayAM. ema devatAnA 99 bheda che. te 99 nA aparyAptA ane paryAptA ema kula devanA 198 bheda thAya. devanI sthiti jaghanya 1000 varSanI, utkRSTa 33 sAgaropamanI. devanAM kuLa 26 lAkha kroDa che. siddhazilAnuM varNana te sarvArthasiddha vimAnanI dhvajA patAkAdhakI 12 jojana UMce jaIe tyAre siddhazilA Ave. te 45 lAkha jojananI lAMbI pahoLI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ii ka , zrI chakAyanA bola che. vacce ATha jajana jADI che. UtaratA cheke mAkhInI pAMkha karatAM pAtaLI che, sApha sonAnA patarAthI adhika ujaLI, gAkSIra sarakhI, zaMkha, caMdra, aMtaratna, rUpAnA paTa, motInA hAra, kSIrasAgaranA pANI thakI ghaNI ujaLI che. te siddhazilAnAM bAra nAma. 1 ISata, 2 ISa prAgubhAra, 3 tanu, 4 tanu tanu, pa siddhi, 6 siddhAlaya, 7 mukti, 8 muktAlaya, 9 lokAca, 10 lokastumikA, 11 lokapratibodhikA, 12 sarva prANIbhUta jIvasattva saukhyAvahikA. te siddhazilAnI pharatI paridhi 1,42,30,249 jojana, (eka karoDa, baMtAlIsa lAkha, trIsa hajAra, baso ogaNapacAsa) che. tyAMthI eka gAu sattarasa chAsaTha dhanuSya UMce jaIe tyAre tenA eka chellA jojananA (mAThe re, sIDInAM AkAre) eka gAunA cha bhAga karIe temAM pAMca bhAga nIce mUkIe, bAkI eka bhAga rahyo, temAM siddha bhagavaMta birAje che. - pAMcase dhanuSyanA siddha thayA hoya te 333 dhanuSya ne 32 AgaLa kSetra avagAhIne rahyA che. 7 hAthanA siddha thayA hoya te 4 hAthane 16 AMgula kSetra avagAhIne rahyA che. ra hAthanA siddha thayA hoya te 1 hAthane 8 AMgula kSetra avagAhIne rahyA che. te siddha bhagavaMta kevA che ? avarSe, agadhe, arase, aphAse, janma maraNa rahita, Atmika guNe karI sahita che. tevA siddha bhagavaMtane mArI samaya samayanI vaMdaNA hojo. iti siddhazilAnuM varNana. iti chakAyanA bola. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chakAya svarUpa eka aMtarmuhUrtamAM jai. aMtarmuhUrta jadhanya 1 bhava nAma kuLa doDa utkRSTa AyuSya | varNa saMThANa (AkAra) vAyonI | utkRSTa janma maraNa pRthvIkAya 12 lAkha kroDa 22,000 varSa | pILo | masuranI dALa | 7 lAkha 12,824 apakAya [7 lAkha kroDa | 7,000 varSa sipheda | pANIno parapoTo 7 lAkha 12,824 teukAyA 3 lAkha kroDa | 3 ahorAtra | lAla | soyanI bhArI | 7 lAkha 12,824 vAukAya 7 lAkha kroDa , 3,000 varSa nIlo | dhvajA patAkA | 7 lAkha | 12,824 vanaspatikAya | 28 lAkha koDI. pratyeka vana. 10,000 varSa | vividha | vividha 10 lAkha 32,000 sAdhAraNa vana. ja.u. aMtarmuhUrta | vividha | vividha | 14 lAkha ! 65,536 trasakAya : beindriya | 7 lAkha kroDa ! 12 varSa | vividha ! vividha 2 lAkha 80 te indriya | 8 lAkha kroDa ! 49 divasa | vividha | vividha 2 lAkha corendriya 9 lAkha koDa | 6 mAsa vividha | vividha 2 lAkha 40 zrI bRhada jaina thoka saMgraha Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 lAkha -5 zrI chakAyanA bola : 4 nArakI | 25 lAkha kroDa | ja. 10,000 varSa vividha | vividha u. 33 sAgaropamAM tiryaMca | garbhajanI ja. aMta.varNa | | saMmaOMimanI 4 lAkha | garbhajasiMmUrchAima utkRSTa sthiti ciMThANa | utkRSTa sthiti tiryaMca tiryaMca jaLacara | 12. lAkha kroDa | pUrva kroDa varSa vividha | pUrvakroDa varSa 1 24. sthaLacara | 10 lAkha kroDa traNa palya vividha | 84,000 varSa upara | 10 lAkha kroDa pUrva kroDa varSa vividha | pa3,000 varSa 24 bhujapa2 | 9 lAkha kroDa | pUrva kroDa varSa vividha | 42,000 varSa 24 khecara | 12 lAkha kroDa palyano asaM. bhAgavividha ! 72,000 varSa manuSya | 12 lAkha kroDa traNa palya vividha | aMtarmuhUrtanI | 14 lAkha devatA | 26 lAkha kroDa 1 ja. 10,000 varSa vividha | vividha 4 lAkha | u. 33 sAgaropama | 197l lAkha kroDa kuLa che. 84 lAkha jIvAyoni che. 2.4 iti chakAyanA bola 65 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6i6) i ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 4 a. zrI paccIsa bolo ) 1. pahele bole - mahAvIra prabhue ekAkI dIkSA lIdhI ane mokSa paNa ekalA ja gayA. urvIloke sarvArthasiddha vimAna eka lAkha jojananuM che. tIccha loke jaMbudvIpa eka lAkha jojanano che. adholoke sAtamI narakano apaThANa narakAvAso eka lAkha jojanano che. citrA nakSatra, svAti nakSatra ane Adra nakSatra e traNa nakSatrano ekeko tAro kahyo che. 2. bIje bole - dharmakaraNI karatI vakhate be dizA sanmukha besI karavI te pUrva ane uttara. be prakAre dharma kahyo che. gRhastha dharma ane sAdhu dharma be prakAre jIva kahyA che. siddha ane saMsArI. be prakAre duHkha kahyuM che. zArIrika ane mAnasika duHkha. cAra nakSatronA darekanA be be tArA che, pUrvA phAlganI, uttarAphAlganI, pUrvA bhAdrapada ane uttarAbhAdrapada. 3. trIje bole - zrAvaka traNa manoratha ciMtave te evI rIte ke he bhagavAna ! huM AraMbha ane parigraha kyAre chAMDIza ? he. bhagavAna ! huM paMcamahAvratadhArI kyAre thaIza ? he bhagavAna ! huM AloyaNA karI saMthAro kyAre karIza? te vakhatane dhanya che. . traNa pakAranA jina kahyA 1. avadhijJAnI jina, 2. mana:paryavajJAnI jina, 3. kevaLajJAnI jina. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccIsa bola 67 traNa prakAranA pAtra sAdhune khape te 1 mATInuM, 2 tuMbaDAnuM, 3 kASThanuM. sAta nakSatranA traNa traNa tA2A kahyA che. mRgazIrSa, puSya, jayeSThA, abhijIta, zravaNa, azvinI, bharaNI, e sAta. 4. cothe bole -- zrAvakane cAra visAmA kahyA che. bhA2 vahenA2ne dRSTAMte. 1 evI rIte ke bhAra eka khabhethI bIje khabhe le te eka visAmo. 2 koI jagyAe oTale ke cotare bojo mUkIne laghunIta ka2vA jAya ke vaDInIta karavA jAya te bIjo visAmo. 3 gAma dUra hoya, rastAmAM dharmazALA ke yakSanuM devaLa Ave tyAre tyAM rAtavAso kare te trIjo visAmo. 4 potAne ke dhaNIne tyAM bhA2 mUke te cotho visAmo. have e dRSTAMta zrAvakanA upara utAre che. te jema bhAra lIdho tema zrAvakane bojo te aDhAra pApa rUpa. tenA cA2 visAmA nIce pramANe, 1 zrAvaka AThama, pAkhI, upavAsa, ekAsaNuM ka2e te pAparUpa bojo, eka khAMdhethI bIje khAMdhe levArUpa te pahelo visAmo. kemake upavAsa karyo te potAnI jAtane mATe khAvAnuM baMdha karyuM athavA pApa baMdha karyuM paNa bIjAne mATe ka2vuM paDe che, tethI pahelo visAmo jANavo. 2 zrAvaka eka sAmAyika, be sAmAyika athavA desAvagAsika ka2e te bIjo visAmo jANavo. kemake eTalo vakhata pApamAMthI rokAyo. 3 zrAvaka AThama, pAkhInA pauSadha ka2e te 2Ata 2hevArUpa trIjo visAmo. 4 zrAvaka AloyaNA ka2I saMthAro ka2e tya DhAre sarva pApathI nivo e bhA2 ghe2 mUkavArUpa cotho visAmo. zrAvakane cA2 prakAranuM bhojana kahyuM che te * 1 aMdhArI jagyAe rAMdhe ane ajavALe khAya te azuddha, 2 ajavALAmAM rAMdhe ane aMdhA2I Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 68 zrI bRhada jena thoka saMgraha jagyAmAM khAya te azuddha, 3 aMdhArI jagyAe rAMdhe ane aMdhArI jagyAe khAya te azuddha, 4 ajavALI jagyAe rAMdhe ane ajavALI jagyAe khAya te zuddha. anurAdhA nakSatra, pUrvASADhA nakSatra, uttarASADhA nakSatra, e traNa nakSatranA cAra cAra tArA kahyA che. 5. pAMcame bole - samakitanA lakSaNa pAMca 1 sama, 2 saMvega, 3 nirveda, 4 anukaMpA, 5 AsthA. samakitanA pAMca dUSaNa kahyA che, 1) zaMkA - jinavacanamAM zaMkA kare. 2) kaMkhA - bIjA matonA ADaMbara dekhI tenI vAMchA kare. 3) vitigicchA - dharmakaraNInA phaLamAM saMdeha rAkhe. 4) parapAkhaMDIonI prazaMsA kare. 5) parapAkhaMDIno haMmezAM paricaya kare. samakitanA pAMca bhUSaNa kahe che, 1) jainazAsanamAM dhairyavAna hoya ne zAsananAM dareka kAryo pairyatAthI kare. 2) jainazAsanamAM bhaktivAna hoya. 3) zAsanamAM kriyAvAna hoya. 4) zAsanamAM catura hoya. zAsananA darake kArya evI caturAIthI (buddhibaLathI) kare ke jethI nirvighnatAthI pAra paDI jAya. 5) zAsanamAM caturvidha saMghanI bhakti tathA bahumAna karavAvALo hoya. - zarIramAMthI pAMca ThekANe thI jIva nIkaLe te kahe che. 1 pagethI nIkaLe to jIva narakagatimAM jAya che, ra sAthaLethI nIkaLe to jIva tiryaMcagatimAM jAya che, 3 chAtIethI nIkaLe to jIva manuSyagatimAM jAya che, 4 mastakethI nIkaLe to jIva devagatimAM jAya che, pasavagethI nIkaLe to jIva mokSamAM jAya che. pAMca prakAre jIva dharma na pAme te kahe che, 1 ahaMkArI, 2 krodhI, 3 rogI, 4 pramAdI ane 5 ALasu. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccIsa bola pAMca nakSatranA pAMca pAMca tArA kahyA che. 1 rohiNI, 2 punarvasu, 3 hasta, 4 vizAkhA, 5 dhaniSThA. 6. cha bole - sAdhu cha kAraNe AhAra kare te kahe che. 1 sudhAvedanIya zamAvavA mATe, ra vaiyAvacca karavAne mATe, 3 iyasamiti zodhavA mATe, 4 saMyamanA nirvAha mATe, 5 AyuSya nibhAvavAne mATe, 6 rAtrIe dharma jAgaraNa karavAne mATe. cha dharmanA deva, gurunA nAma kahe che. 1 jaina dharmamAM deva arihaMta, guru nigraMtha, 2 bauddha matamAM deva buddha, guru phaMgI, 3 zIva matamAM deva rUdra, guru yogI, 4 devI matamAM devI dharma, guru vairAgI, pa nyAya matamAM deva jagatakartA, guru saMnyAsI, 6 mImAMsaka matamAM deva alakha, guru daraveza. samakitanI cha jatnA kahe che. 1 AlApa - svAmI bhAIonI sAthe ekavAra bole, 2 saMlApa - svadharmI bhAIonI sAthe vAraMvAra bole, 3 munine dAna devuM athavA svadharmI bhAIonI vAtsalyatA karavI, 4 AvuM vAraMvAra pratidina karavuM, 5 guNIjanonA guNa pragaTa karavA, 6 tathA vaMdana namaskAra bahumAna kare. cha vezyAno vicAra kahe che. 1 kRSNa lezyAvALAne jIvahiMsA karavAnI IcchA hoya, 2 nIla lezyAvALAne corInI IcchA hoya, 3 kApota lezyAvALAne maithunanI IcchA hoya, 4 tejo vezyAvALAne tapazcaryA karavAnI IcchA hoya, 5 padma lezyAvALAne dAna devAnI IcchA hoya, 6 zukla lezyAvALAne mokSanI IcchA hoya. kRtikA, azleSA e be nakSatranA cha cha tArA che. 7. sAtame bole - sAta kAraNe chabastha jANavo. 1 prANAtipAta lagADe, ra mRSAvAda lagADe, 3 adattAdAna lagADe, Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70) zrI bRhada jena thoka saMgraha 4 zabda, rUpa, gaMdha, rasa, sparza teno svAda le, 5 pUjA satkAra vAMche, 6 nirvagha prarUpe paNa sAvadya lAge, 7 jevuM prarUpe tevuM karI zake nahi. e sAta vAnAM (vastu) jenAmAM hoya tene chabastha jANavo. AyuSya sAta kAraNathI tUTe che. 1 adhyavasAya - ati harSa, zAka ke bhayathI, ra nimitta - zastra, daMDa AdithI, 3 AhAra - vadhAre ke pratikULa AhArathI, 4 vedanA - jvara, roga AdinI prANanAzaka pIDAthI, 5 parAghAta - vIjaLI paDavI, khADAmAM paDavuM, vRkSa ke makAna paDavAthI, 6 sparza - sarpa vi. jherI prANInA karaDavAthI, 7 zvAsocchavAsa - tenA rUMdhAvAthI mare. sAta naya kahe che. 1 naigama naya, 2 saMgraha naya, 3 vyavahAra naya, 4 RjusUtra naya, pa zabda naya, 6 samabhirUDha naya, 7 evaMbhUta naya. maghA nakSatranA sAta sAta tArA kahyA che. 8. AThame bole - AcAryanI ATha saMpadA. 1 AcAra saMpadA, ra zarIra saMpadA, 3 sUtra saMpadA, 4 vacana saMpadA, 5 prayoga saMpadA, 6 mati saMpadA, 7 saMgraha saMpadA, 8 vAcanA saMpadA. ekala vihArI sAdhu sAdhvInA avaguNa 8 che. 1 krodhI, 2 ahaMkArI, 3 kapaTI, 4 lobhI, 5 pApa karavAmAM Asakta, 6 kutUhalI mazkarI karanAra, 7 dhUtAro ane 8 nabaLA AcAravALo hoya te ekalo rahe. ATha guNano dhaNI ekalo rahe. 1 saMyamanA dRDha pariNAmano dhaNI gurunI AjJA laIne ekalo rahe, ra ghaNA sUtrano jANa ekalo rahe, 3 jaghanya daza pUrvano bhaNelo, utkRSTa cauda pUrvano bhaNelo ekalo rahe, 4 cAra jJAnano dhaNI ekalo rahe, pa mahAbaLano dhaNI ekalo rahe, 6 kaleza rahita hoya te ekalo rahe, 7 saMtoSI ekalo . Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccIsa bola rahe, 8 dharyavaMta hoya te ekalo rahe. manuSyane ghelApaNuM ATha prakAre utpanna thAya che. 1 nara nArI paraspara vAto kare tyAre ghelA. 2 bALakane ramADatI samaye ghelA. 3 kaleza kajiyA karatI vakhate ghelA. 4 dArU, bhAMga ItyAdi nazAkAraka padArthonuM sevana karyuM hoya tyAre ghelA. 5 pecabaMdha pAghaDI bAMdhIne vaTathI phare tyAre ghelA. 6 arIsAmAM mukha jotI vakhate ghelA. 7 zayana samaye ghelA. 8 hoLImAM ramatA purUSo ghelA, aSADhI pUname ramatI strIo ghelI. dekhatA chatAM aMdhanA nAma te ATha che. 1 kAmAMdha, 2 krodhodha, 3 kRpaNAMdha, 4 mAnAMdha, 5 madAMdha, 6 corAMdha, 7 jugaTAMdha, 8 yugalyAM. ATha mahApApI kahe che. 1 AtmaghAtI, ra vizvAsaghAtI, 3 guru oLavanAra 4 guru drohI, 5 kUDI sAkSI pUre, 6 khoTI salAha Ape, 7 paccakakhANa vAraMvAra bhAMge, 8 hiMsAmaya dharma prarUpe te mahApApI. 9. navame bole - nava prakAre zarIramAM roga upaje te kahe che. 1 ghaNuM khAya, ra ajIrNamAM khAya tathA ghaNuM besI rahe, 3 ghaNuM udhe, 4 ghaNuM jAge, 5 dizA roke 6 pezAba roke, 7 ghaNuM cAle, 8 aNagamatI vastu bhogave, 9 vAraMvAra viSaya seve te roga upaje. ke nava bola samajavAnA kahyA che te kahe che. 1 rajapUtane krodha ghaNo, ra kSatriyane mAna ghaNuM, 3 gaNikAne mAyA ghaNI, 4 brAhmaNane lobha ghaNo, pa mitrane rAga ghaNo, 6 zokane dveSa ghaNo, 7 jugArIne zoca ghaNo, 8 coranI mAtAne ciMtA ghaNI, 9 kAyarane bhaya ghaNo. 10 dazame bole - nArakInA jIvane daza prakAranI vedanA kahe che. 1 anaMtI bhUkha, 2 anaMtI tarasa, 3 anaMtI TADha, 4 anaMtI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha garamI, 5 anaMto dAha, 6 anaMto bhaya, 7 anaMta jvara, 8 anaMtI . kharaja, 9 anaMtuM paravazapaNuM, 10 anaMto zoka. - daza prakAre zrAvakane pastAvuM paDe te kahe che. 1 sAdhunI jogavAI hoya ane praznAdika pUche nahi to sAdhu vihAra kare pachI pastAvuM paDe, 2 vakhANavANI sAMbhaLe nahi to pastAvuM paDe, 3 sAmAyika pratikramaNa kare nahi to pastAvuM paDe, 4 AhAra pANI asUjhato hoya to pastAvuM paDe, 5 bhaNavAnI jogavAI hoya ane bhaNe nahi to pastAvuM paDe, 6 svadharmInI khabara le nahi to pastAvuM paDe, 7 dharma jAgaraNa jAge nahi to pastAvuM paDe, 8 sAdhunI vinayabhakti kare nahi to pastAvuM paDe, 9 sAdhunI sArasaMbhALa le nahi to pastAvuM paDe, 10 sAdhu vihAra karI jAya ane khabara na paDe to pastAvuM paDe. daza prakAre devatAnuM AyuSya baMdhAya. 1 alpakaSAyI hoya. 2 nirmaLa samakita pALe. 3 zrAvakanAM vrata zuddha pALe. 4 gata vastu, ISTa viyoganI ciMtA kare. 5 dharmAtmAnI bhakti kare. 6 dayA dAnanI vRddhi kare. 7 jaina dharmAnurAgI hoya. 8 bAlatapa kare. 9 akAma nirjarA kare. 10 sAdhunAM vata zuddha pALe. jJAnamAM vRddhi karAvanAra nakSatra 10 che. 1 mRgazIrSa, 2 Adra, puSya, 4 pUrvA phAlganI, pa pUrvASADhA, 6 pUrvAbhAdrapada, 7 mULa, 8 azleSA, 9 hasta ane 10 citrA. e daza nakSatramAM bhaNe to jJAna vRddhi thAya. 11. agiyArame bole - zrI mahAvIra svAmInA 11 gaNadharonA nAma. 1. idrabhUti. 2. agnibhUti. 3. vAyubhUti. 4. vyaktajI. 5. sudharmA svAmI. 6. mauryaputra. 7. akaMpitajI. 8. maMDitajI, 9. acalabhrAtA. 10. metArya. 11. prabhAsa. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccIsa bolA agiyAra bole jJAna vadhe te kahe che. 1 jJAna zIkhavA mATe udyama karavAthI jJAna vadhe che. 2 UMgha ghaTADIne abhyAsa karavAthI jJAna vadhe che. 3 bhUkha karatAM ochuM khAIne abhyAsa karavAthI jJAna vadhe che. 4 mauna rAkhIne abhyAsa karavAthI jJAna vadhe che. 5 jJAnI pAse abhyAsa karavAthI jJAna vadhe che. 6 guruno vinaya karIne abhyAsa karavAthI jJAna vadhe che. 7 saMsAramAM vairAgya sAthe jJAna zIkhavAthI jJAna vadhe che. 8 zIkheluM jJAna vAraMvAra pheravavAthI jJAna vadhe che. 9 pAMca indriyone vaza karIne abhyAsa karavAthI jJAna vadhe che. 10 brahmacaryanuM pAlana karIne abhyAsa karavAthI jJAna vadhe che. 11 kapaTarahita tapa karavAthI jJAna vadhe che. mULa nakSatranA 11 tArA che. ' 12 bArame bole - bAra kAraNe AtmAnuM parama kalyANa thAya te kahe che. 1 samakita nirmaLa pALe to AtmAnuM parama kalyANa thAya, zreNika mahArAjAnI jema, 2 niyANArahita karaNI kare to parama kalyANa thAya, tAmalI tApasanI pera, 3 mana vacana kAyAnA joga kabaje rAkhe to parama kalyANa thAya, gajasukumAra muninI pere. 5 chatI zakti e kSamA kare to parama kalyANa thAya, paradezI rAjAnI pere, 5 pAMca indriyanuM damana kare to parama kalyANa thAya, dharmarUci aNagAranI pere, 6 sAdhuno zuddha AcAra pALe to parama kalyANa thAya, dhannA aNagAranI pere, 7 dharma upara zraddhA pratIti rAkhe to parama kalyANa thAya, varUNa nAga naTuAnA mitranI pare, 8 mAyA kapaTa chAMDe to parama kalyANa thAya, mallinAthanA cha mitranI pare, 9 AzravamAM saMvara nIpajAve to parama kalyANa thAya, saMjati rAjAnI pare, 10roga Ave hAyavoya na kare to parama kalyANa thAya, anAthI Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha nigraMthanI pere, 11 pariSaha Avye samabhAva rAkhe to pa2ma kalyANa thAya, metA2ja muninI pe2e, 12 tRSNA utpanna thaI ene pAchI vALe to 52ma kalyANa thAya, kapila kevaLInI pere. 13. te2me bole - tera taNakhA kahe che. 1 janmarUpI rU ane maraNarUpI taNakho, 2 saMjogarUpI rU ane viyogarUpI taNakho, 3. zAtArUpI rU ane azAtArUpI taNakho, 4 saMpadArUpI rU ane ApadArUpI taNakho, 5 ha2kharUpI rU ane zokarUpI taNakho, 6 zIlarUpI rU ane kuzIlarUpI taNakho, 7 jJAnarUpI rU ane ajJAnarUpI taNakho, 8 samakitarUpI rU ane mithyAtvarUpI taNakho, 9 saMjamarUpI rU ane asaMjamarUpI taNakho, 10 tapasyArUpI rU ane krodharUpI taNakho, 11 vivekarUpI rU ane abhimAnarUpI taNakho, 12 sneharUpI rU ane mAyArUpI taNakho, 13 saMtoSarUpI rU ane lobharUpI taNakho. te2 kAThIyA (aMtarAya utpanna kare te) kahe che. 1 jugA2, 2 ALasa, 3 zoka, 4 bhaya, 5 vikathA, 6 kautuka, 7 krodha, 8 kRpaNa buddhi, 9 ajJAna, 10 vahema, 11 nidrA, 12 mada, 13 moha. 14. caudame bole - vyAkhyAna sAMbhaLanA2nAM 14 guNa kahe che. 1 bhaktivaMta hoya, 2 mIThA bolo hoya, 3 garvarahita hoya, 4 sAMbhaLyA upara rUci hoya, 5 capaLatArahita ekAgracitte sAMbhaLanAra hoya, 6 jevuM sAMbhaLe tevuM pUchanArane barAba2 kahe, 7 vANIne prakAzamAM lAvanAra hoya, 8 ghaNAM zAstra sAMbhaLIne tenA rahasyano jANa hoya, 9 dharmakAryamAM ALasa na karanAra hoya, 10 dharma sAMbhaLatAM nidrA na ka2nA2 hoya, 11 buddhivaMta hoya, 12 dAtAra guNa hoya, 13 jenI pAse dharma sAMbhaLe tenA guNano phelAvo ka2nA2 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccIsa bola Di75) hoya, 14 koInI niMdA na kare tema ja temano vAdavivAda na kare. 15. paMdarame bole - vinIta ziSyanA paMdara guNa kahe che. 1 guruthI nIcA Asane besavAvALo hoya, 2 capaLapaNA rahita hoya, 3 mAyArahita hoya, 4 kutUhalarahita hoya, pa karkaza vacanarahita hoya, 6 lAMbo pahoMce tevo krodha na karanAra hoya, 7 mitra sAthe mitratA rAkhe. 8 sUtra bhaNI meda na kare. 9 AcAryanI niMdA na kare, 10 zikhAmaNa denAra upara krodha na kare, 11 pUMTha pAchaLa vAlesarInA guNa bole, 12 kaleza, mamatA rahita hoya, 13 tattvano jANa hoya, 14 vinayavaMta hoya, 15 lajAvaMta tathA indriyono damanAra hoya. 16. soLame bole - soLa prakAranAM vacana jANavA te kahe che. 1 eka vacana : ghaTa, paTa, vRkSa. 2 dvivacana : ghaTI, paTo, vRkSo. 3 bahuvacana ghaTADa, paTA, vRkSA.4 strIliMge vacana: kumArI, nagarI, nadI pa purUSa liMge vacanaH deva, nara, arihaMta, sAdhu. 6 napuMsakaliMge vacana : kaparTa, kamaLa, netra. 7 atItakALa vacana (gayo kALa) : kareluM, thayeluM. 8 anAgatakALa vacana (Avato kALa) : karaze, thaze, bhAMgaze. 9 vartamAnakALa vacana : kare che, thAya che, bhaNe che. 10parokSa vacana : e kArya teNe karyuM. 11 pratyakSa vacanaH ema ja che. 12 upanIta vacana : e purUSa rUpavaMta che. 13 apanIta vacana : jema e purUSa kurUpavaMta che. 14 upanIta apanIta vacana: jema e rUpavaMta paNa kuzIlIo che. 15 apanIta upanIta vacana : jema e purUSa kuzIlIo paNa rUpavaMta che. 16 adhyAtma vacana : bhagna bole (tUTeluM vacana), rU vANIAnI pere rU pA. 17. sattarame bole - sattara prakArano saMyama kahe che. ' 1 pRthvIkAyanI , 2 apakAyanI, 3 teukAyanI, 4 vAukAyanI, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 6 5 vanaspatikAyanI, 6 beindriyanI, 7 teindriyanI, 8 caurendriyanI, 9 paMcendriyanI, e navanI dayA pALavI, 10 ajIvakAya saMyama, 11 pehA : joIne jamIna u52 bese, 12 upehA : saMyamane viSe jAgRta hoya, mAdhyasthabhAva rAkhe, 13 5maNA : pAtrAdikane barAbara pUMje, 14 pAriThAvaNiyA : mAtR Adi azucine vidhie 52The, 15 mana saMyama, 16 vacana saMyama, 17 kAya saMyama. 18. aDhA2me bole - aDhAra dravya dizA kahe che. 1 pUrva, 2 pazcima, 3 utta2, 4 dakSiNa, 5 izAnakhUNo, 6 agnikhUNo, 7 naiRtyakhUNo, 8 vAyavyakhUNo, te 8 dizA ane 8 vidizAnA AMta2A maLIne soLa. aDhAra bhAva dizA kahe che. 1 pRthvI, 2 a5, 3 teu, 4 vAyu, 5 acabIyA', 6 mULabIyA, 7 porabIyA, 8 khaMdhabIyATM, 9 beindriya, 10 teindriya, 11 caurendriya, 12 tiryaMca paMcendriya, 13 saMmUrcchima manuSya, 14 karmabhUmi, 15 akarmabhUmi, 16 chappana aMtaradvIpa, 17 devatA, 18 nA2kI. - 19. ogaNIsame bole - kAussagganA ogaNIsa doSa kahe che. 1 DhIMcaNa upara eka paga rAkhe to doSa, 2 kAyA AghIpAchI halAve, 3 oThIMgaNa de, 4 mAthuM namAvI Ubho rahe, 5 be hAtha UMcA rAkhe, 6 moDhe, mAthe oDhe, 7 paga upara paga rAkhe, 8 zarIra vAMkuM 2Akhe, 9 sAdhunI barAba2 2he, 10 gADAnI udhanI pe2e Ubho rahe, 11 keDethI vAMko Ubho rahe, 12 2joharaNa UMco rAkhe, 13 eka 1 jenA agrabhAgamAM bI che tevA koTaka, eraMDA vi. 2 jenA mULamAM bI che tevA kamaLakAkaDI vi. 4 jenA thaDamAM bI che tevA vaDa, pIpaLo. bI che tevA zeraDI vi. 3 jenA gAMThamAM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccIsa bola Asane na rahe, 14 AMkha ThekANe na rAkhe, 15 mAthuM halAve, 16 khoMkhAro kare, 17 zarIra halAve, 18 zarIra maraDe, 19 zUnya citta rAkhe to doSa. 20. vIsame bole - jIva vIsa prakAre tIrthakara nAma bAMdhe te kahe che. 1 arihaMtanA guNagrAma kare to karmanI kroDa khapAve che. rasa Ave to tIrthaMkara nAma bAMdhe, 2 siddhanAM guNagrAma kare, 3 siddhAMtanA guNagrAma kare, 4 gurunAM guNagrAma kare, 5 sthaviranAM guNagrAma kare, 6 bahusUtrInA guNagrAma kare, 7 tapasvInAM guNagrAma kare, 8 jJAna upara upayoga vAraMvAra rAkhe, 9 zuddha samakita pALe, 10 vinaya kare, 11 be vakhata pratikramaNa kare, 12 vrata paccakakhANa cokhkhAM pALe, 13 dharmadhyAna, zukladhyAna dhyAve, 14 bAra bhede tapa kare, 15 supAtrane dAna de, 16 apUrva jJAna bhaNe, 17 sarva jIvane sukha upajAve, 18 vaiyAvacca kare, 19 sUtranI bhakti kare, 20 tIrthakarano mArga dIpAve. 21. ekavIsame bole - zrAvakanA guNa 21 : vistAra mATe juo thokaDo naM. 49 athavA 35 bolamAM 35 mo bola. 22. bAvIsame bole - bAvIsa jaNa sAthe vAda vivAda na karavo. 1 dhanavaMta sAthe, 2 baLavaMta sAthe, 3 ghaNA parivAra sAthe, 4 tapasvI sAthe, 5 halakA mANasa sAthe, 6 ahaMkArI sAthe, 7 guru sAthe, 8 sthavira sAthe, 9 cora sAthe, 10 jugArI sAthe, 11 rogI sAthe, 12 krodhI sAthe 13 jUThA bolA sAthe, 14 kusaMgI sAthe, 15 rAjA sAthe, 16 zIta lezyAvALA sAthe, 17 tejo vezyAvALA sAthe, 18 moDhe mIThAbolA sAthe, 19 dAnezrI sAthe, 20 jJAnI sAthe, 21 gaNi kA sAthe, 22 bALaka sAthe. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 23 trevIsame bole -pAMca indriyanA viSaya 23 che. zrotrendriyanA 3 viSaya - jIva zabda, ajIva zabda, mizra zabda. cakSuindriyanA 5 viSaya - kALo, nIlo, lAla, pILo, dhoLo. ghrANendriyanA 2 viSaya - surabhi gaMdha, durabhigaMdha. 2sendriyanA 5 viSaya - tIkho, kaDavo, kasAyelo (tUro), khATo, mITho. sparzendriyanA 8 viSaya - suMvALo, kharakharo, halako, bhAre, uSNa, TADho, lUkho (rUkSa), copaDayo (snigdha). 24. covIsame bole - toTAnA prakA2 24 che. 1 bhaNavA gaNavAnI ALasa kare to jJAnano toTo (bahutrInI sAkha), 2 sAdhu sAdhvInAM darzana na kare to samakitano toTo (somila brAhmaNanI sAkha), 3 samayasara pratikramaNa na ka2e to vrata pratyAkhyAnano toTo (uttarAdhyana adhya. 25nI sAkha), 4 sAdhu sAdhvI 52spa2 vaiyAvacca na kare to tIrthano toTo (ThANAMga sUtranI sAkha), 5 tapasyAnI ne AcAranI corI kare to devatAmAM UMcI padavIno toTo (dazavaikAlika, bhagavatInI sAkha), 6 kaThaNa kaluSa bhAva rAkhe to zItaLatAno toTo (samavAyAMganI sAkha), 7 ajatanAthI cAle to jIvadayAno toTo (dazavaikAlikanI sAkha), 8 rUpano ne yauvanano mada ka2e to zubha karmano toTo (pannavaNAnI sAkha), 9 moTAno vinaya na ka2e to tIrthaMkaranI AjJAno toTo (vyavahA2sUtranI sAkha), 10 mAyA kapaTa kare to jaza, kIrtino toTo (AcArAMganI sAkha), 11 pAchalI rAte dharma jAgarikA na jAge to dharmadhyAnano toTo (nizIthanI sAkha), 12 krodha, kaleza ka2e to snehabhAvano toTo (ceDA kuNikanI sAkha), 13 mana UMcuM nIcuM kare to akkalano toTo (bhRgu purohitanI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T zrI paccIsa bola sAkha), 14 strInA lAlacane brahmacaryano toTo (uttarAdhyayananI sAkha), 15 sAdhu,sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA mAMhomAMhI heta meLApa na rAkhe to jaina dharmano toTo (zaMkha pokhalIjInI sAkha), 16 supAtrane ullAsabhAve dAna na Ape to puNya prakRtino toTo (kapilA dAsInI sAkha), 17 sAdhu gAma, nagara vihAra na kare to dharmakathAno toTo (zailaka rAjaRSinI sAkha), 18 bhaNe nahi to jinazAsanano toTo (samAcArInI sAkha), 19 vata paccakhANanI AloyaNA kare nahi to mokSanA sukhano toTo (pArzvanAthanI rapa6 sAdhvInI sAkha), 20 arihaMta, dharma ane cAre tIrthanA avarNavAda bole to sat dharmano toTo (ThANAMganI sAkha), 21 sAdhunuM vacana mAne nahi to UMcI gatino toTo (brahmadattanI sAkha), 22 sAdhu sAdhvI guru guruNInI AjJA ullaMghe to ArAdhakapaNAno toTo (sukumAlikAnI sAkha tathA aMdhakajInI sAkha), 23 bhagavAnanAM vacana upara zraddhA na rAkhe to zuddha mArgano toTo (jamAlInI sAkha), 24 bhaNeluM vAraMvAra saMbhAre nahi to meLavelI vidyAno toTo (javaRSinI sAkha). 25. paccIsame bole - sADApaccIsa Arya deza tathA tenI nagarInA nAma kahe che. 1 magadha deza-rAjagRhI nagarI, 2 aMga deza- caMpA nagarI, 3 baMga deza- tAmraliptI nagarI, 4 kaliMga deza- kaMcanapura nagarI, 5 kAzI deza- vArANasI nagarI, 6 kauzala deza - sAketa naga2, 7 kurU deza - gajapura nagarI, 8 kuzAvarta deza - saurIpura nagarI, 9 paMcAla deza - kaMpilapura nagarI, 10 jaMgala deza - ahicchatrA nagarI, 11 soraTha deza - dvArakA nagarI, 12 videha deza - mithilA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha nagarI, 13 vatsa deza - kauzAMbI nagarI, 14 sAMDIla deza naMdIpura nagarI, 15 mALava deza - ddilapura naga2I, 16 maccha deza - vairATanagarI, 17 va2Na deza - acchApurI nagarI, 18 dazAraNa deza - mRgAvatI nagarI, 19 videha deza - zivAvatI nagarI, 20 siMdha deza - vittabhaya pATaNa -- nagarI, 21 su2sena deza - mathu2A naga2I, 22 bhaMgadeza - pAvApurI nagarI, 23 purivarta deza mAsApura nagarI, 24 kuNAla deza - sAvI naga2I, 25 lADha deza - koTivarSa nagarI, 25aaaa kekArdha deza - zvetAMbikA nagarI. iti paccIsa bola saMpUrNa. Jin Chuan Fen Mi Mi Zhao Fen Yang Zhao Fen 4. pAMtrIsa bola pahele bole : gati cA2 : 1. nArakI, 2. tiryaMca, 3. manuSya, 4. devatA. (pannavaNA pada 23, 3. 2) bIje bole : jAti pAMca : 1. ekendriya. 2. beindriya. 3. teindriya. 4. caurendriya. 5. paMcendriya. (pannavaNA pada 23, 3. 2) trIje bole : kAya cha : 1. pRthvIkAya. 2. apakAya. 3. teukAya. 4. vAukAya. 5. vanaspatikAya. 6. trasakAya. (ThANAMga 6, dazavaikA. 4) cothe bole H indriya pAMca : 1. zrotrendriya, 2. cakSuindriya, 3. ghANendriya, 4. 2sendriya, pa. sparzendriya. (pannavaNA pada 15, ThANAMga) Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - zrI pAMtrIsa bola pAMcame bole : paryApti cha H 1. AhAra, 2. zarIra, 3. Indriya, 4. zvAsocchavAsa, 5. bhASA ane 6. mana. (bhagavatI za. 3 u.1, pannavaNA pada 28) cha bole prANa dazaH 1. zrotrendriya balaprANa, 2. cakSuindriya balaprANa, 3. dhrANendriya balaprANa, 4. rasendriya balaprANa, 5. sparzendriya balaprANa, 6. mana balaprANa, 7. vacana balaprANa, 8. kAya balaprANa, 9. zvAsocchavAsa balaprANa, 10. AyuSya bilakhANa. (ThANAMga sUtra 1) sAtame bole H zarIra pAMca : 1. audArika, 2. vaikriya, 3. AhAraka, 4. tejasa, 5. kAmaNa. (pannavaNA pada 21, ThANAMga sUtra 5) AThame bole yoga paMdara H 1. satya manayoga, 2. asatya manayoga, 3. mizra manayoga, 4. vyavahAra manayoga, 5. satya vacanayoga, 6. asatya vacanayoga, 7. mizra vacanayoga, 8. vyavahAra vacanayoga, 9. audArika zarIra kAyayoga, 10. audArika zarIra mizra kAyayoga, 11. vaikriya zarIra kAyayoga, 12. vaikriya zarIra mizra kAyayoga, 13. AhAraka zarIra kAyayoga, 14. AhAraka zarIra mizra kAyayoga, 15. kArpaNa zarIra kAyayoga. (bhagavatI za. 25 u. 1, pannavaNA pada 16) navame bole : upayoga 12 : 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 mana:paryavajJAna, 5 kevaLajJAna, 6 matiajJAna, 7 zrataajJAna, 8 virbhAgajJAna, 9 cakSudarzana, 10 acakSudarzana, 11 avadhidarzana, 12 kevaLadarzana. (pannavaNA pada ra9) dazame bole : karma ATha : 1. jJAnAvaraNIya, 2. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha darzanAvaraNIya, 3. vedanIya, 4. mohanIya, 5. AyuSya, 6. nAma, 7. gotra, 8. aMta2Aya. (pannavaNA pada 23, utarA. sUtra a. 33) agiyA2me bole : guNasthAnaka 14 : 1. ma yA va, 2. sAsvAdana, 3. mizra, 4. avirati samyak draSTi, 5. dezavirati (zrAvaka), 6. pramatta saMjatti, 7. apramatta saMjatti, 8. nivarti bAda2, 9. anivarti bAda2, 10. sUkSma saMpa2Aya, 11. upazAMta mohanIya, 12. kSINa mohanIya, 13. sayogI kevaLI, 14. ayogI kevaLI. (samavAyAMga sUtra, 14) bArame bole : pAMca indriyanA viSaya 23: zrotrendriyanA 3 viSaya - jIva zabda, ajIva zabda, mizra zabda. cakSu indriyanA 5 viSaya - kALo, nIlo, lAla, pILo, dhoLo. ghANendriyanA 2 viSaya - surabhi gaMdha, durabhigaMdha. 2sendriyanA 5 viSaya - tIkho, kaDavo, kasAyelo (tUro), khATo, mITho. sparzendriyanA 8 viSaya - suMvALo, kharakho, halako, bhAre, uSNa, TADho, lUkho (rUkSa), copaDayo (snigdha). (pannavaNA pada 15) te2me bole : paccIsa prakAranuM mithyAtva H 1. abhihika mithyAtva, 2. anAbhicahika mithyAtva, 3. abhinivezika mithyAtva, 4. sAMzayika mithyAtva, pa. aNAbhoga mithyAtva, 6. laukika mithyAtva, 7. lokotta2 mithyAtva, 8. kuprAvacana mithyAtva, 9. jIvane ajIva pAMca indriyanAM 240 vikAra : zrotrendriyanA 12 : 3 zabda x 2 (zubha, azubha) x 2 (rAga, dveSa). cakSuindriyanA 60 : 5 varNa x 3 (saceta, aceta, mizra) x 2 (zubha, azubha) x 2 (rAga, dveSa). ghANendriyanA 12 : gaMdha 2 x 3 (saceta, aceta, mizra) x 2 (rAga, dveSa). rasendriyanA 60 : 5 2sa x 3 (saceta, acaMta, mizra) x 2 (zubha, azubha) x 2 (rAga, dveSa). sparzendriyanA 96 : sparza 9 x 3 (saceta, aceta. mizra) x 2 (zubha, azubha) x 2 (rAga, dveSa). Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0i83) zrI pAMtrIsa bola zraddha (kahe) te mithyAtva, 10. ajIvane jIva zraddhe te mithyAtva, 11. sAdhune kusAdhu zraddha te mithyAtva, 12. kusAdhune sAdhu zraddhe te mithyAtva, 13. ATha karmathI mUkANA tene nathI mUkANA zraddhe te mithyAtva, 14. ATha karmathI nathI mUkANA tene mUkANA zraddhe te mithyAtva, 15. dharmane adharma zraddha te mithyAtva, 16. adharmane dharma zraddhe te mithyAtva, 17. jinamArgane anya mArga zraddhe te mithyAtva, 18. anya mArgane jinamArga zraddhe te mithyAtva, 19. jinamArgathI ochuM prarUpe te mithyAtva, 20. jinamArgathI adhika prarUpe te mithyAtva, 21. jinamArgathI viparIta prarUpe te mithyAtva, 22. avinaya mithyAtva, 23. akiriyA mithyAtva, 24. ajJAna mithyAtva, 25. AzAtanA mithyAtva. caudame bole : nava tattvanA jANapaNAnA 115 bola : jIvanA 14 bheda - sUkSma ekendriya, bAdara ekendriya, beindriya, teindriya, caurendriya, asaMjJI paMcendriya, saMjJI paMcendriya. te sAtanA aparyAptA ane paryApta maLI 14. (samavAyAMga 14, bhaga 2.25 u.1) ajIvanA 14 bheda - dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya e traNenA skaMdha, deza, pradeza ema 9 tathA 10 mo bheda kALa, pudgalAstikAyanA skaMdha, deza, pradeza ne paramANu e 4 maLIne 14. (uttarAdhyayana a. 36) puNyanA 9 bheda - 1. anna pu, 2. pANa putra, 3. layaNa putra, 4. zayaNa putra, pa. valtha putre, 6.mana puNe, 7. vacana putra, 8kAya pu, 9. namaskAra putra. (ThANAMga 9). pApanAM 18 bheda - te aDhAra pApa sthAnaka. (bhaga. za 1 u. 9). AzravanA 20 bheda - 1. mithyAtva, 2. avata, 3. pramAda, 4. pAya, pa. azubhayoga, 6. prANAtipAta, 7. mRSAvAda, 8:adattAdAna, 9. maithuna, 10. parigraha, 11. zrotrandriya, 12. cakSuindriya, 13. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8i4] 1 zrI bRhada jaine thoka saMgraha dhrANendriya, 14. rasendriya, 15. sparzendriya, 16. mana, 17. vacana, 18. kAyA te 8 ne (11 thI 18) mokaLA mUkavA, 19. bhaMDa upakaraNanI ayanA kare, 20. zuci kusagna kare. (samavAyAMga 5, ThANAMga 5). saMvaranA 20 bheda - 1. samakita, 2. pratyAkhyAna, 3. apramAda, 4. akaSAya, 5. zubhayoga, 6, jIvadayA, 7. satya vacana, 8. adattAdAna tyAga, 9. brahmacarya, 10. aparigraha, 11 thI 18 pAMca indriya ane traNa yoganuM saMvaravuM, 19. bhaMDa upakaraNanI yatA kare, 20. zuci kusagna na kare. (praznavyAkaraNa, ThANAMga 10). nirjarAnA 12 bheda - 1. aNasaNa, 2. uNodarI, 3. vRttisaMkSepa, 4. rasaparityAga, pa. kAyakaleza, 6. pratisalInatA, 7. prAyazcita, 8. vinaya, 9. vaiyAvacca, 10. sakjhAya, 11. dhyAna, 12. kAussagna. (bhagavatI zataka 25 u. 7, uttarA. 30). baMdhanA 4 bheda - prakRti baMdha, sthiti baMdha, anubhAga baMdha, pradeza baMdha. (ThANAMga 4). mokSanA 4 bheda - jJAna, darzana, cAritra, tapa. (ThANAMga 9). - paMdarame bole AtmA 8: dravya AtmA, kaSAya AtmA, yoga AtmA, upayoga AtmA, jJAna AtmA, darzana AtmA, cAritra AtmA, vIrya AtmA. (bhagavatI za. 12 u. 10) soLame boleH daMDaka 24: sAta narakano 1; 10 bhavanapatinA te asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra,vidhutakumAra, agnikumAra, dvIpakumAra, udadhikumAra, dizAkumAra, vAyukumAra, anitakumAra; pAMca sthAvaranA te pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya; 3 vikasendriyanA te beindriya, indriya, caurendriya; 1 tiryaMca pacendriyano, 1 manuSyano, 1 vANavyaMtara devano, 1 jyotiSI devano, 1 vaimAnika devano. (ThANAMga 1, bhagavatI za. 24) Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMtrIsa bola 85 satta2me bole : lezyA cha : 1. kRSNa, 2. nIla, 3. kApota, 4. tejo, 5. padma, 6. zukla. (pakSavaNA pada 17, uttarA. 34) :: aDhArame bole : dRSTi traNa : 1. samakita sRSTi, 2. mithyAtva dRSTi, 3. samAmithyAtva (mizra) dRSTi. (ThANAMga 3, pannavaNA pada 19) ogaNIsame bole : dhyAna cAra : ArttadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna, zukladhyAna. (bhagavatI za. 25 3. 7, ThANAMga 4.) vIsame bole : cha dravyanA trIza bola : dharmAstikAyanA pAMca : dharmAstikAya dravyathakI eka, kSetrathakI AkhA loka pramANe, kALathakI anAdianaMta, bhAvathakI arUpI, guNathakI calaNasahAya. adharmAstikAyanA pAMca : adharmAstikAya dravyathakI eka, kSetrathakI AkhA loka pramANe, kALathakI anAdianaMta, bhAvathakI arUpI, guNathakI sthi2sahAya, AkAzAstikAyanA pAMca H AkAzAstikAya dravyathakI eka, kSetrathakI lokAloka pramANe, kALathakI anAdianaMta, bhAvathakI arUpI, guNathakI avagAhanAdAna. kALanA pAMca H kALa dravyathakI anaMta, kSetrathakI aDhIdvIpa pramANe, kALathakI anAdianaMta, bhAvathakI arUpI, guNathakI vartavAno guNa. pudgalanA pAMca H pudgala dravyathakI anaMta, kSetrathakI AkhA loka pramANe, kALathakI anAdianaMta, bhAvathakI rUpI, guNathakI gaLe ne maLe. jIvanA pAMca : jIva dravyathakI anaMta, kSetrathakI AkhA loka pramANe, kALathakI anAdianaMta, bhAvathakI arUpI, guNathakI caitanyaguNa. (ThANAMga pa, uttarA. 28) ekavIsame bole : rAzi be : jIvarAzi, ajIvarAzi. (ThANAMga 2, samavAyAMga 2, uttarAdhyayana 36) bAvIsame bole : zrAvakanA vrata 12. tenA bhAMgA 49. (bhagavatI za. 8 3. pa, haribhadriya Avazyaka a. 1) Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) izrI bRhad jaina thoka saMgraha AMka eka agiyArano, eTale eka karaNa ne eka yoge karI eka koTie pratyAkhyAna kare. (141 = 1). tenA bhAMgA 9 : amuka doSakArI sthAnaka - jenA pratyAkhyAna karuM chuM te 1 karUM nahi mane karI, 2 karUM nahi vacane karI, 3 karUM nahi kAyAe karI, 4 karAvuM nahi mane karI, 5 karAvuM nahi vacane karI, 6 karAvuM nahi kAyAe karI, 7 karatAMne anumoduM nahi mane karI, 8 karatAne anumoduM nahi vacane karI, 9 karatAne anumoduM nahi kAyAe karI. evaM 9 bhAMgA thayA. AMka eka bArano, eTale eka karaNa ne be yoge karI be koTie pratyAkhyAna kare. (142 = 2) tenA bhAMgA nava te, 1 karUM nahi mane karI, vacane karI, ra karUM nahi mane karI, kAyAe karI, 3 karUM nahi vacane karIkAyAe karI, 4 karAvuM nahi mane karI, vacane karI, 5 karAvuM nahi mane karI kAyAe karI, 6 karAvuM nahi vacane karI, kAyAe karI, 7 karatAne anumoduM nahi mane karI, vacane karI, 8 karatAne anumoTuM nahi mane karI, kAyAe karI, 9 karatAMne anumoduM nahi vacane karI, kAyAe karI. evaM 18 bhAMgA thayA. AMka eka terano, eTale eka karaNa ne traNa yoga karI traNa koTie pratyAkhyAna kare. (143 = 3). tenA bhAMgA 3, 1 karUM nahi mane karI, vacane karI, kAyAe karI, ra karAvuM nahi mane karI, vacane karI, kAyAe karI, 3 karatAM pratye anumo nahi, mane karI, vacane karI, kAyAe karI. evaM 21 bhAMgA. AMka eka ekavIsano, eTale be karaNa ne eka yoge karI, be koTie pratyAkhyAna kare. (241 = 2) Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMtrIsa bola 87 tenA bhAMgA 9 te, 1 karUM nahi, karAvuM nahi, mane ka2I, 2 karUM nahi, karAvuM nahi, vacane karI, 3 karUM nahi, karAvuM nahi, kAyAe karI, 4 karUM nahi, anumoduM nahi, mane ka2I, pa karUM nahi, anumoduM nahi, vacane karI, 6 karUM nahi, anumoduM nahi, kAyAe ka2I, 7 karAvuM nahi, anumoduM nahi, mane ka2I, 8 karAvuM nahi, anumoduM nahi, vacane karI, 9 karAvuM nahi, anumoduM nahi, kAyAe karI. AMka eka bAvIsano eTale be karaNa, ne be yoge karI cAra koTie pratyAkhyAna kare. (2x2 = 4) tenA bhAMgA nava te, 1 karUM nahi, ka2AvuM nahi, mane ka2I, vacane ka2I, 2 karUM nahi, karAvuM nahi, mane ka2I, kAyAe ka2I, 3 karUM nahi, kAvuM nahi, vacane ka2I, kAyAe ka2I, 4 karUM nahi, anumoduM nahi, mane ka2I, vacane ka2I, 5 karUM nahi, anumoduM nahi, mane ka2I, kAyAe karI, 6 karUM nahi, anumoduM nahi, vacane ka2I, kAyAe ka2I, 7 karAvuM nahi anumoduM nahi, mane ka2I, vacane karI, 8 ka2AvuM nahi anumoduM nahi, mane ka2I, kAyAe karI, 9 karAvuM nahi anumoduM nahi, vacane karI, kAyAe karI. evaM 39 bhAMgA. AMka eka trevIsano eTale be ka2Na, ne traNa yoge karI, cha koTie pratyAkhyAna kare. (243 tenA bhAMgA traNa te, 1 karUM nahi, karAvuM nahi, mane ka2I, vacane ka2I, kAyAe karI, 2 karUM nahi, anumoduM nahi, mane ka2I, vacane karI, kAyAe ka2I, 3 ka2AvuM nahi, anumoduM nahi, mane ka2I, vacane karI, kAyAe karI. evaM 42 bhAMgA. AMka eka ekatrIsano eTale traNa karaNa ne eka yoge karI traNa koTie pratyAkhyAna kare. (3x1 = 3) - 6) Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8i8)iii zrI bRhad jaina thoka saMgraha tenA bhAMgA traNa te, 1 karUM nahi, karAvuM nahi, anumoduM nahi, mane karI, 2 karUM nahi, karAvuM nahi, anumoduM nahi, vacane karI, 3 karUM nahi, karAvuM nahi, anumoduM nahi, kAyAe karI. evaM 45 bhAMgA. AMka eka batrIsano eTale traNa karaNa ane be yoge karI che koTie pratyAkhyAna kare. (342 = 6) tenA bhAgA - 1 karUM nahi, karAvuM nahi, anumoduM nahi, mane karI, vacane karI, 2 karUM nahi, karAvuM nahi, anumoduM nahi, mane karI, kAyAe karI, 3 karUM nahi, karAvuM nahi, anumoduM nahi, vacane karI, kAyAe karI. evaM 48 bhAMgA. AMka eka tetrIsano, eTale traNa karaNa ne traNa yoge karI nava koTie pratyAkhyAna kare. (343 = 9) teno bhAMge eka te, 1 karUM nahi, karAvuM nahi, anumoduM nahi, mane karI, vacane karI, kAyAe karI. evuM 49 bhAMgA saMpUrNa trevIsame boleH sAdhunA pAMca mahAvrata. tenA bhAMgA para, (dazavaikAlika adhyayana 4, ThANAMga 5) covIsame bole : pramANa cAra : pratyakSa, anumAna, Agama, upamAna. (ayogadvAra sUtra) je prathama mahAvatanA bhAMgA 81 pRthvI, apa, tela, vAu, vanaspatikAya, beindriya, indriya, caurendriya, paMcendriya e navamI navakoTie dayA pALavI te 9 X 9 = 81. bIjA mahAvatanA bhAMgA 36 : krodha, lobha, bhaya, hAsya, e 4 mRSAvAda nava koTie na bole te 4 9 = 36. trIjA mahAvatanA bhAMgA pa4: alpa, bahu, sUkSma, sthUla, saceta, aceta e 6 adattAdAna na le. 9 koTie te 6 * 9 = 54. cothA mahAvatanA bhAMgA 27: devatA, manuSya, tiryaMca sAthe navakoTie maithuna na seve te 34 9 = 27. pAMcamA mahAvatanA bhAMgA pa4: alpa, bahu, sUkSma, skUla, saceta, aceta e 6 parigrahana kare navakoTie 6 X 9 = 54. te la maLIne 81 + 38 + 54 + ra7 + 4 = 2para. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMtrIsa bola paccIsame bole : cAritra pAMca : 1. sAmAyika cAritra, 2. chedopasthApanIya cAritra, 3. parihAra vizuddha cAritra, 4. sUkSma saMparAya cAritra, pa. yathAkhyAta cAritra. (ThANAMga sUtra 5) chavvIsame bole : sAta naya : 1. naigamana, 2. saMgrahanaya, 3. vyavahAra naya, 4. RjusUtranaya, 5. zabdanaya, 6. samabhirUDhanaya, 7. evaMbhUtanaya. (samavAyAMga sUtra7) sattAvIsame boleH nikSepA cAra : nAma nipA, sthApanA nikSepA, dravya nikSepA ane bhAva nikSepA. (anuyogadvAra sUtra) aThThAvIsame bole : samakita pAMca : 1. upazama samakita, 2. kSayopazama samakita, 3. kSAyika samakita, 4. sAsvAdana samakita, 5. vedaka samakita. - - - - - ogaNatrIsame bole : 2sa nava: 1. zRMgArarasa, 2. vIrarasa, 3. karUNa rasa, 4. hAsyarasa, pa. raudrarasa, da. bhayAnaka rasa, 7. adbhutarasa, 8. bibhatsa rasa, 9. zAMtarasa. trIsame bole : bhAvanA bAra : 1. anitya bhAvanA, 2. azaraNa bhAvanA, 3. saMsAra bhAvanA, 4. ekatva bhAvanA, 5. anyatva bhAvanA, 6. azuci bhAvanA, 7. Azrava bhAvanA, 8. saMvara bhAvanA, 9. nirjarA bhAvanA, 10. lokasvarUpa bhAvanA, 11. bodhi bhAvanA, 12. dharma bhAvanA. ekatrIzame bole : anuyoga cAra : 1. dravyAnuyoga, 2. gaNitAnuyoga, 3. caraNakaraNAnuyoga, 4. dharmakathAnuyoga. batrIzame boleH tattva 3: deva, guru ane dharma. tetrIzame bola : samavAya pAMca : 1. kALa, 2. svabhAva, 3. niyata, 4. pUrvakRta (karma), 5. puruSAkAra (udyama). Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9i0) bRhada jaina thoka saMgraha cotrIzame bole pAkhaMDInA 363 bheda kriyAvAdInA 180, akriyAvAdInA 84, vinayavAdInA 32, ajJAnavAdInA 67. pAMtrIzame bole zrAvakanA guNa 21: 1. azudra, (tucchavRtti nahIM te) 2. yazavaMta, 3. saumya prakRtivALo, 4. lokapriya, 5. akrUra, 6. pApabhIrU, 7. zraddhAvaMta, 8. caturAIyukta, 9. lajAvAna, 10. dayAvaMta, 11. mAdhyastha draSTi, 12. gaMbhIra, 13. guNAnurAgI, 14. dharmopadeza karanAra, 15. nyAyapakSI. 16. zuddha vicAraka, 17. maryAdAyukta vyavahAra karanAra, 18. vinayazIla, 19. kRtajJa, 20. paropakArI, 21. satkAryamAM sadA sAvadhAna. iti zrI pAMtrIsa bola. Gong Quan Quan Quan Quan Qiang Sheng Hui Sheng Jin - - - - - - - - Sii (5. siddha dhArI ) (pannavaNA pada 20) nIcenA bolamAMthI nIkaLelA eka samayamAM jaghanya ane utkRSTa keTalA jIva siddha thAya ? te batAve che. kramabolanuM nAma jaghanya siddhAM utkRSTa siddha 01 pahelI narakanA nIkaLelA | bIjI narakanA nIkaLelA 03] trIjI 4cothI 4 05 bhavanapatinA nIkaLela - -- - - - -- -- -- - - - - - - - - 1 ) Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ my my my my o o o o o nous my my my my my zrI siddha dvAra krama bolanuM nAma jaghanya siddha [utkRSTa siddha 02 bhavanapatinI devInA nIkaLelA pRthvIkAyanA nIkaLela apakAyanA nIkaLelA vanaspatikAyanA nIkaLelA 10| tiryaMca garbhajanA nIkaLela 11 tiryaMcANInA " 12 manuSya garbhajanA " 13 manuSyANInA 14 vANavyaMtaranA " 15 vANavyaMtaranI devInA " 16 jyotiSInA " jyotiSInI devInA " vaimAnikanA (kilviSI sivAya) 19 vaimAnikanI devInA " 20 svaliMgI 21 anyaliMgI 10 22 gRhasthaliMgI 23 strIliMgI 24 puruSaliMgI 25 napuMsakaliMgI ra6 urdhvalokamAM ra0 adholokamAM my my my o o o my my 20 my 108 my my my my my my my 20. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 krama bolanuM nAma 28 ti2rkAlokamAM 29 dhanya avagAhanAnA 30 madhyama avagAhanAnA 31 utkRSTa avagAhanAnA 32 samudramAMhI 33 nadI pramukha jalamAMhI 34 tIrtha siddha thAya to 35 atIrtha siddha thAya to 36 tIrthaMkara siddha thAya to 37 atIrthaMkara siddha thAya to 38 svayaMbuddha siddha thAya to 39 pratyeka buddha siddha thAya to 40 buddhabohI siddha thAya to 41 eka siddha "" 42 aneka siddha 43 vijaya vijaya prati 44 bhadrazAla vanamAM 45 naMdanavanamAM 46 somanasavanamAM 47 paMDagavanamAM 48 akarmabhUmimAM 49 karmabhUmimAM 50 pahele Are 11 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha jaghanya siddha utkRSTa siddha 1 108 1 4 108 ra 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 v m - >= 0 ! 4 4 4 4 4 2 10 108 10 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddha dvAra 51 bIje Are 52 trIje Are 53 cothe Are 54 pAMcame Are 10 108 108 20 (cothA ArAno janmelo) 1 10 1 108 108 1 108 e 58 bola aMtara sahita, eka samaye jaghanya utkRSTa siddha thAya te kahyAM. have aMtara rahita ATha samaya sudhI, siddha thAya to keTalA siddha thAya te kahe che. 55 chaThTha Are 56 avasarpiNImAM 93 57 utsarpiNImAM 58 noutsarpiNI noavasarpiNI eka samaya sudhI jadhanya 103 siddha thAya, utkRSTa 108 siddha thAya pachI niyamA aMtara paDe. be samaya sudhI jaghanya 97 sidgha thAya, utkRSTa 102 siddha thAya pachI niyamA aMtara paDe. traNa samaya sudhI jaghanya 85 sidgha thAya, utkRSTa 96 siddha thAya pachI niyamA aMtara paDe. cAra samaya sudhI jadhanya 73 sidgha thAya, utkRSTa 84 siddha thAya pachI niyamA aMtara paDe. pAMca samaya sudhI jaghanya 61 sidgha thAya, utkRSTa 72 siddha thAya pachI niyamA aMtara paDe. cha samaya sudhI jaghanya 49 sidgha thAya, utkRSTa 60 sidgha thAya pachI niyamA aMtara paDe. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha sAta samaya sudhI jaghanya 33 siddha thAya, utkRSTa 48 siddha thAya pachI niyamA aMtara paDe. ATha samaya sudhI jaghanya 1 siddha thAya, utkRSTa 32 siddha thAya pachI niyamA aMtara paDe. (paMca saMgraha) bIjI mAnyatA mujaba dareka samaye jaghanya 1-2-3 thI utkRSTa jeTalA hoya teTalA AvI paNa mAnyatA che. ATha samaya pachI aMtara paDyA vinA siddha thAya nahi. iti siddha dvAra. Yuan Nei Fu Fu De Fu Wu 6. covIsa daMDaka (laghu daMDaka) covIsa daMDaka zrI jIvAbhigama sUtra pratipatti 1 madhye che tenI gAthA. sa2I2o gAhaNa saMghayaNa saMThANuM, kasAyatahahuti sannAo / lesidiya samugdhAe, sazi vedeya patti ||1|| diddhi daMsaNa nANaanANe, joguvaoge tahA kimAhA2e | uvavAya Thii samugdhAe, cavaNa gai Agai ceva. IITI samuccaya covIsa dvA2nA nAma ane varNana 1. zarIra dvAra, 2. avagAhanA dvA2, 3. saMghayajJa (saMhanana) dvAra, 4. saMThANa dvAra, 5. kaSAya dvAra, 6. saMjJA dvAra, 7. lezyA dvA2, 8. indriya dvA2, 9. samuddAta dvAra, 10. saMzI dvAra, 11. veda dvA2, 12. paryApti dvA2, 13. dRSTi dvA2, 14. darzana Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka dvAra, 15. jJAna dvAra, 16. yoga dvAra, 17. upayoga dvAra, 18. AhAra dvAra, 19. upajavAno dvA2, 20. sthiti dvAra, 21. maraNa dvAra, 22.cavaNa dvAra, 23. Agati dvAra, 24. gati dvAra. 1. zarIra dvAra: zarIra pAMca, 1 audArika zarIra, ra vaikriya zarIra, 3 AhAraka zarIra, 4 tejasa zarIra, 5 kArmaNa zarIra. tenAM lakSaNa kahe che. 1. audArika zarIra : udAra pradhAna te sthULa pudgalothI baneluM zarIra. te saDI jAya, paDI jAya, viNasI jAya, kahI jAya, bagaDI jAya, muvA pachI kalevara paDI rahe tene audArika zarIra kahIe. 2. vaikriyA zarIra te saDe nahi, paDe nahi, viNase nahi, bagaDe nahi, muvA pachI kalevara visarAla (kapuranI goTInI mAphaka) thAya, tene vaikriya zarIra kahIe. athavA je zarIrathI vividha kriyAo thAya jemake eka svarUpa ke aneka svarUpadhArI zarIra, nAnuM ke moTuM zarIra, dRzya ke adazya zarIra, AkAzamAM ke bhUmi para cAlavA yogya zarIra, tene vaikriya zarIra kahe che. 3. AhAraka zarIra H te cauda pUrvadhara mahAtmAne tapazcaryAdika yoge karI labdhi upaje, te tIrthaMkara devAdhidevanI Rddhi dekhavA, mananI aMdara utpanna thayela saMzayane TALavA vi. kAraNothI uttama pugalono AhAra laIne koI na dekhe tevuM athavA dekhe tevuM sphaTika samAna sapheda zarIra banAve te AhAraka zarIra kahIe. AvuM zarIra phoravyA pachI AloyaNA le to ArAdhaka ane na le to virAdhaka. 4. tejasa zarIra - jenA kAraNe zarIramAM uSNatA rahe ane AhArane pacAve tene tejasa zarIra kahIe. 5. kArpaNa zarIra - jemAM badhAM karmonAM rUMdha saMgrahita rahe che Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9i6]Hii zrI bRhada jaina zoka saMgraha tene kAzmaNa zarIra kahIe. taijasa ane kArpaNa zarIra sarva saMsArI jIvone hoya che. 2. avagAhanA (UMcAI) 4 dvAra : jIvanuM zarIra jeTalA AkAza pradezane avagAha (roke) tene avagAhanA kahe che. samuccaya jIvamAM avagAhanA jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI, utkRSTa hajAra jojana jhAjherI. dArika zarIranI avagAhanA, jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI, utkRSTa hajAra jojana jhAjherI - vanaspati AzrI. vaikriya zarIranI avagAhanA bhavadhAraNI vaikriyanI jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI, utkRSTa 500 dhanuSyanI. uttara vaikriyanI jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI (vAyukAya AzrI), utkRSTa lAkha jojana jhAjherI. AhAraka zarIranI avagAhanA jaghanya mUMDhA hAthanI, utkRSTa eka hAthanI. tejasa, kArmaNa zarIranI avagAhanA jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI, utkRSTa cauda rAjaloka pramANe tathA potapotAnA zarIra pramANe. 3. saMghayaNa dvAra : (hADakAMnI vizeSa racanA.) saMghayaNa che che. 1. vajaRSabhanArA saMghayaNa, 2. RSabhanArAca saMghayaNa, 3. nArA saMghayaNa, 4. ardhanArAca saMghayaNa, 5. kIlaka saMghayaNa, * 1. utsadha AMgula - avasarpiNI kALanA pAMcamA ArAnA 10,500 varSa pachInA manuSyanAM AMgulanuM mApa te utsadha AMgala. draka zarIranI avagAhanA utsadha AMgulathI samajavI. athavA bhagavAna mahAvIranA Atma gulathI ardha gula hoya te utsadha AMgula. 2. Atma gula - bharata vagere kSetranA pramANayukta manuSyonAM AMgulane Atma AMgula kahe che. 3. pramANa AMgula - utsadha AMgulathI hajAraguNa moTo pramANa AMgula hoya che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka 6. sevArta (chevaTu) saMghayaNa. 1. vajaRSabhanArA saMghayaNa-- tevaja kahetAM khIlI, RSabha kahetAM pATo vIMTavAno, nArAca kahetAM be paDakhe markaTabaMdha, saMhanana kahetAM hADakAMno saMcaya jene viSe be hADakAMone be paDakhethI markaTabaMdhe karIne bAMdhyA ane pATA jevA hADakAe karI vIMTayA te traNe hADakAMne vaja kIlaka nAmanA khIlI jevA hADakAe karI sajjaDa karyA hoya tevA majabUta hADakAMnA saMcayane vajaRSabhanArA saMghayaNa kahe che. 2. RSabhanArA saMghayaNa- te upara pramANe paNa phakta khIlI nahi, AmAM markaTabaMdhI ane tenI upara pATo e be hoya che. 3. nArA saMghayaNa- jemAM be paDakhe mAtra markaTabaMdha ja hoya che. 4. ardhanArAca saMghayaNa- jemAM eka paDakhe markaTabaMdha ane bIje paDakhe mAtra khIlI lagADelI hoya che. 5. kIlaka (kIlikA) saMghayaNa- jemAM baMne hADakAM ekabIjAne paraspara sIdhA joDAyelA hoya che ane tenA upara mAtra khIlI hoya che. 6. chevaTu (sevA) saMghayaNa- te hADake hADakAM aDIne rahela hoya che. 4. saMsthAna dvAra : (zarIranI zubhAzubha AkRti.) saMsthAna cha che. 1. samacaturaMtra saMsthAna, 2. nyagrodha parimaMDala saMsthAna, 3. sAdi saMsthAna, 4. vAmana saMsthAna, 5. kunja saMsthAna, 6. hUDa saMsthAna. 1. samacaturaMga saMsthAna- te pagathI te mAthA sudhI zobhAyamAna hoya. palAMThI vALI besatAM cAre bAju sarakhI AkRti thAya. 2. nyagrodha (nigoha) parimaMDaLa saMsthAna - te keDathI mAthA sudhIno bhAga zobhAyamAna hoya. 3. sAdi saMThANa - pagathI te keDa sudhI zobhAyamAna hoya. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98. zrI bRhada jaina thoka saMgraha 4. vAmana saMDANa - udara lakSaNopeta ane hAtha, paga, mAthuM, kaTi pramANa rahita hoya (ThIMgaNuM) te. 5. kuja saMThANa - te hAtha, paga, mastaka, grIvA ochAM adhika hoya, bIjA (zeSa) avayava suMdara hoya. 6. hUMDa saMhANa - sarva avayava azubha hoya che. rUDha, mUDha, mRgAputra loDhiyAnI jema. 5. kaSAya dvAra : kaSAya cAra : 1 krodha, ra mAna, 3 mAyA, 4 lobha. 6. saMjJA dvAra : saMjJA cAra : 1 AhAra saMjJA, 2 bhaya saMjJA, 3 maithuna saMjJA, 4parigraha saMjJA 7. vezyA dvAra : vezyA che : 1 kRSNa vezyA, 2 nIla glezyA, 3 kApota lezyA, 4 tejo vezyA, 5 padma lezyA, 6 zukla zyA. 8. indriya dvAra : indriya pAMca : 1 zrotrendriya, 2 cakSuindriya, 3 ghANendriya, 4 rasendriya, pa sparzendriya. 9. samudyAta dvAra : samuddAta sAtaH 1 vedanIya samudraghAta, 2 kaSAya samudyAta, 3 mAraNAMtika samuddhAta, 4 vaikriya samudUdhAta, pa taijasa samudyAta, 6 AhAraka samuThThAta, 7 kevaLa samuddhAta. 10. saMjI asaMzI dvAra : 1. saMjJI te jenAmAM mana (vicAra karavAnI zakti) che. 2. asaMjJI te jenAmAM mana nathI te. 11. veda dvAra : veda traNa : 1 strI veda, 2 purUSa veda, # mULa zarIrane choDyA vinA ekAgratApUrvaka, prabaLatA sAthe anaMtAnaMta karmapudgalothI vyakti potAnA Atmapradezone zarIranI bahAra kADhIne karma pugalonI nirjarA karavAnI prakriyAne samughAta kahe che. ( vyAkhyA Adi vizeSa vistAra mATe juo samudraghAta pada, thokaDo 61) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka 3 napuMsaka veda. 12. paryAti dvArA paryApta che : 1 AhAra paryApti, ra zarIra paryAmi, 3 indriya paryAmi, 4 zvAsocchavAsa paryAmi, 5 bhASA paryAmi, 6 mana paryApti. 13. daSTi dvAra : dRSTi traNa : 1 samakita dRSTi, 2 mithyAtva daSTi, 3 samAmithyAtva dRSTi. 14. darzana dvAra: darzana cAra : 1 cakSudarzana, 2 acakSudarzana, 3 avadhidarzana, 4 kevaLadarzana. 15. jJAna kAra : jJAna pAMca : 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 mana:paryavajJAna, 5 kevaLajJAna. ajJAna traNa 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna, 3 virbhAgajJAna. 16. yoga dvAra : (vyApAra, kriyA) yoga paMdara : 1. satya manayoga, 2. asatya manayoga, 3. mizra manayoga, 4. vyavahAra manayoga, 5. satya vacanayoga, 6, asatya vacanayoga, 7. mizra vacanayoga, 8. vyavahAra vacanayoga, 9. audArika zarIra kAyayoga, 10. audArika mizra zarIra kAyayoga, 11. vaikriya zarIra kAyayoga, 12. vaikriya mizra zarIra kAyayoga, 13. AhAraka zarIra kAyayoga, 14. AhAraka mizra zarIra kAyayoga, 15. kArpaNa zarIra kAyayoga. 17. upayoga dvAra upayoga bAra : 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 mana:paryavajJAna, 5 kevaLajJAna. 6 matiajJAna, 7 zrutaajJAna, 8 virbhAgajJAna, 9 cakSudarzana, 10 acakSudarzana, 11 avadhidarzana, 12 kevaLadarzana. - 18. AhAra dvAraH AhAra traNa prakArano 1 oja AhAra, 2 roma AhAra, 3 kavaLa AhAra. te 1 sacita AhAra, 2 acita Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - zrI bRhad jaina thoka saMgraha AhAra 3 mizra AhAra. 19. upajavAno dvArA AvA pUrva bhavamAMthI ApanA thAya tene "upajavuM" kahe che. tenuM parimANa eka samayamAM . 2. ? thAvat saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane anaMta che. 20. sthiti dvAra : sthiti jaghanya batamuhurtanI trIsa sAgaropamanI. 21. maraNa dvAra : 1 samotiyA maraNa .. je ilikA gata samuddhAta kare, eLanI pade cAla aTale ke jIvanA pradeza dhIre dhIre nIkaLe te. arthAt samudyAta avasthAmAM maraNa thavuM. 2 asamotiyA maraNa - DInI paThe cAla azAta baMkana goLInI jema jIvanA pradeza eka sAthe nIkaLe te. 22. cavaNa dvAra . jIvo vartamAna bhavane choDIne anya bhavanI paryAyane dhAraNa kare tane "pana" kahe che. tenuM parimANa eka samayamAM 1, 2, 3 vAvata saMkhyAtA. asaMkhyAtA ane mananA che. 23. Agati dvAra : te cAra gatimAMthI Ava. 1 nArakonI gatimAMthI, ra tiryaMcanI gatimAMthI, 3 manuSyanI gatimAMthI, 4 devanI gatimAMthI. te covIsa kaMDakano Ava. sAta narakanA 1; 10 bhavanapatinA te asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra,vidhutakumAra, agrikumAra, dvIpakumAra, udadhikumAra, dizAkumAra, vAyukumAra. svanitakumAra; pAMca sthAvaranA te pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya; 3 vikalendriyanA te baMindriya, indriya, caurendriya; 1 tiryaMca paMcendriyano, 1 manuSyano, 1 vANavyaMtara devanA, ( 1 jyotiSI devano, va vaimAnika devano. 24. gati tAra : te pAMca gatimAM jAya. 1 nArakInI gatimAM, Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka li01 ra tiryaMcanI gatimAM, 3 manuSyanI gatimAM. 4 devanI gatimAM, 5 siddhanI gatimAM. covIsa daMDakamAM jAya te pUrve kahyA te. 24 dvArane daMDaka upara UtAre che ka ka nArakIno 1 tathA devanA 13 daMDaka ema - vakriyanA 14 daMDaka sAthe 1 zarIra dvAra : nArakImAM ane devamAM zarIra traNa, 1 vaikriya, re taijasa, 3 kAmaNa. 2. avagAhanA dvAra : nArakInI avagAhanA jaghanya avagAhanA | utkRSTa avagAhanA 1 pahelI narake AMgulanA poNAATha dhanuSya ne asaMkhyAtamA bhAganI cha AMgulanI ra bIjI narake AMgulanA () | sADApAra dhanuSya ne asaMkhyAtamA bhAganI ! bAra AMgulanI 3 trIjI narake | nAM asaM. bhAganI savAekatrIsa dhanuSyanI 4 cothI narake AMnAM asaM. bhAganI | sADI bAsaTha dhanuSyanI pa pAMcamI narake | AM.nAM asaM. bhAganI | savAso dhanuSyanI 6 chakI narake AM.nAM asaM. bhAganI | aDhIso dhanuSyanI 7 sAtamI narakeT AM.nAM asaM. bhAganI | pAMcaso dhanuSyanI '' ' uttara kriya kare to jaghanya AMgulanA saMkhyAmAM bhAganI, utkRSTa kAma bamaNI (je je narake utkRSTa avagAhanA kahI che tethI bamaNI) yAvat sAtamI narake 1000 dhanuSyanI jANavI. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina loka saMgraha devanI avagAhanA jaghanya avagAhanA utkRSTa avagAhanA 1 bhavanapatinA deva, devInI AMgulanA sAta hAthanI asaMkhyAtamA bhAganI 2 vANavyaMtara deva, devInI sAta hAthanI 3 jyotiSInA deva, devInI sAta hAthanI 4 vaimAnika devanI judI judI 1, 2 devalokanA AMgulanA asaM. deva, devInI mA bhAganI | sAta hAthanI 3, 4 devalokanA | AMgulanA asa | cha hAthanI deva, devInI | mA bhAganI 5, 6 devalokanA devanI pAMca hAthanI 7, 8 devalokanA devanI cAra hAthanI 9 thI 12 devalokanA devanI traNa hAthanI 9 vayakanA devanI be hAthanI 5 anuttaranA devanI eka hAthanI bhavanapatithI bAra devaloka sudhInA deva uttara vaikriya kare to, jaghanya AMgulanA saMkhyAmA bhAganI, utkRSTa lAkha jojananI avagAhanA. nava raiveyaka ane pAMca anuttara vimAnanA devone uttara kriya karavAnI zakti che paNa uttara vaikriya karavApaNuM nathI. 3. saMghayaNa (saMhanana) dvAra: nArakI asaMghayaNI, deva asaMghayaNI. 4. saMsthAna dvAra : nArakImAM hUMDa saMsthAna, devamAM samacatustra saMsthAna. - - - - - - - - - - Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka hiM 103] 5. kaSAya dvAra : nArakImAM cAra kaSAya, devamAM cAra kaSAya. 6. saMjJA dvAra : nArakImAM saMjJA cAra, devamAM saMjJA cAra. 7. vezyA dvAra : nArakImAM lazyA traNa. pahelI, bIjI narake kApIta vezyA. trIjI narake kApotavALA ghaNA ne nIla vezyAvALA thoDA. cothI narake nIla vezyA. pAMcamI narake nIla vezyAvALA ghaNA ne kRSNavALA thoDA. chaThThI narake kRSNa vezyA, sAtamI narake mahAkRSNa vezyA. devatAmAM vezyA 1. 10 bhavanapati, 15 paramAdhAmI, 16 vANavyaMtara ane 10 jAMbhakA e 51 jAtinA devamAM vezyA prathamanI cAra te 1 kRSNa, ra nIla, 3 kApIta, 4 tejo. 2. 10jyotiSI, paheluM, bIjuM devaloka ane pahelA kilviSI e 13 jAtinA devanA bhedamAM eka tejo vezyA. 3. trIjuM, cothuM, pAMcamuM devaloka, 9 lokAMtika ane bIjA kilviSI e 13 devanA bhedamAM eka pada lezyA. 4. chaThThA devalokathI nava caivayaka sudhI tathA trIjA kilpiSI e 17 devanA bhedamAM eka zukla zyA. 5. pAMca anuttara vimAnamAM eka parama zukla lezyA. 8. indriya dvAraH nArakImAM ane devatAmAM indriya pAMca 9. samughAta dvAra nArakImAM cAra samuddhAta, 1. vedanIya, * 2. kaSAya, 3. mAraNAMtika, 4. vaikriya. devamAM pAMca samudyAta, 1. vedanIya, 2. kaSAya, 3. mAraNAMtika, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha 4. vaikriya, 5. tejasa. bhavanapatithI bAramA devaloka sudhI pAMca samuddhAta. nava raiveyaka thI pAMca anuttara vimAna sudhI prathama traNa samuddhAta. (labdhi pAMcanI che paNa phoreveto nathI) 10. saMsI dvArA narakamAM pahelI narakamAM saMjJI ne asaMjJIja, bIjI narakathI sAtamI naraka sudhI, saMjJI.. devamAM : bhavanapati ne vANavyaMtaramAM saMjJI ne asaMjJI , jyotiSIthI pAMca anuttara vimAna sudhI, saMjJI. 11. veda dvAra : nArakImAM eka napuMsaka veda. devamAM bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI, pahelA bIjA devaloka sudhI be veda te 1 strI veda, 2 purUSa veda. trIjA devalokathI anuttara vimAna sudhI eka purUpa da. 12. paryApti je dvAra : nArakamAM paryApti pAMca ane aparyApti pAMca. devamAM paryApti pAMca ane aparyApti pAMca. (bhASA ane mana be sAthe pUrNa kare che) 13. dRSTi dvAra : nArakImAM dRSTi traNa, devamAM bhavanapatithI nava raiveyaka sudhI daSTi traNa. pAMca anuttara vimAnamAM eka samakita dRSTi. 14. darzana dvAra : nArakImAM darzana traNa : 1 cakSudarzana, 2 acakSudarzana, 3 avadhidarzana. devamAM darzana traNa : 1 cakSudarzana, ra acakSudarzana, 3 avadhidarzana. * asaMjJI tiryaMca marIne A gatimAM upaje che te aparyApta dazAmAM asaMjJI ja hoya che. paryAptA thayA bAda avadhijJAna ke virbhAgajJAna upaje che. te apekSA levI. je paryApti eTale zakti vizepa. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka 15. jJAna dvAra : nArakImAM prathamanA traNa jJAna, traNa ajJAna. devamAM : bhavanapatithI nava raiveyaka sudhI traNa jJAna, traNa ajJAna. pAMca anuttara vimAnamAM traNa jJAna. 16. yoga dvAra : nArakImAM yoga 11. ane devamAM yoga 11. tenA nAma : 1. satya manayoga, 2. asatya manayoga. 3. mizra manayoga, 4. vyavahAra manayoga, 5. satya vacanayoga, 6. asatA vacanayoga, 7. mizra vacanayoga, 8. vyavahAra vacanayoga, 9. vaidikarA zarIra kAyayoga, 10. vaikriya mizra zarIra kAyayoga, 11. kAmA zarIra kAyayoga. 17. upayoga dvAra: nAra kImAM nava upayoga, devamAM bhavanapatithI nava raiveyaka sudhI 9 upayoga. te 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 matiajJAna, 5 zrutajJAna, 6 vibhAgajJAna, 7 cakSudarzana, 8 acakSudarzana, 9 avadhidarzana. pAMca anuttara vimAnamAM che upayoga, te traNa jJAna, traNa darzana, 18. AhAra dvAra : nArakI, devamAM be prakAranA AhAra 1 oja, ra roma. cha dizAnA AhAra la. kara eka prakAranAM. nAne kI citta kare paNa azubha kare. deva aMcita kare paNa zubha kAra 19. upajavAno dvAra : nAra kI tathA bhavanapAnathI Ama vilAka sudhI eka samayamAM jaghanya 1, 2, 3yAvatInA utkRSTa asaMkhyAtA utpanna thAya. navamA devalokathI sarvArthasiddha vimAna sudhI che. 1. 2, 3 yAvat utkRSTa saMpAtA utpanna thAya. * * 22. cavaNa dvAra : nArakI tathA bhavanapatithI AThamA dalAka sudhI eka samayamAM jadhanya 1, 2, 3 vAvata saMkhyAnA utkRSTa asaMkhyAtA tpanna dhAya. navamAM davalAkathI vArthasiddha vimA sadhI che. 1, 2, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI baha6 jaina thoka saMgraha 3 vAva utkRSTa saMkhyAtA prazna thAya. 20. sthiti kAra : --- 1 va nArakInI sthiti jaghanya sthiti | utkRSTa sthiti) pahelI narakanA nArakI 10,000 varSa | 1 sAgaropama bIjI naraka " 1 sAgara 3 sAgaropama trIjI naraka " 3 sAgara 7 sAgaropama cothI naraka " 7 sAgara 10 sAgaropama pAMcamI naraka " 10 sAgara 17 sAgaropama chaThThI naraka " 17 sAgara | 22 sAgaropama sAtamI naraka " 22 sAgara | 33 sAgaropama) devatAnI sthiti jaghanya sthiti utkRSTa sthiti | dakSiNa dizAnA asurakumAranA devanI, 10.000 varSa ! 1 sAgaropama tenI devInI 10,000 varSa sADA traNa patyanI tenA 9 bhavanapati devanI/10000 varSa |doDha palyanI tenI devInI 10.000 varSa | poNA palyanI uttara dizAnA asurakumAra devanI 10.000 varSa | 1 sAgara jhAjherI tenI devInI 10.00 varSa | sADAcAra palyanI tenA 9 bhavanapati devanI 1000 varSa | be palyamAM deza ochI tenI devInI | 100 varSa | 1 palyamAM deza ochI vANavyaMtaranA devanI varSa eka palyanI vAvyataranI devInI 10.00 varSa |ardha patyanI caMdranA devanI pA palyanI | 1 palyane 1 lAkha varSanI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka (caMdranI devInI pA palyanI ardha patyane 50000 varSa ) sUryanA devanI |pA palyanI eka patyane eka hajAra varSa sUryanI devInI pA palyanI ardha palyane pAMcaso varSa grahanA devanI pA palyanI eka patyanI grahanI devInI pA palyanI ardha patyanI nakSatranA devanI pA palyanI ardha palyanI nakSatranI devInI pA palya pA palya jhAjherI tArAnA devanI palyano 8mo bhAga pA palya. tArAnI devInI palyano 8mo bhAga | patyano 8mo bhAga jhAjherI pahelA devalokanA devanI | eka palya | be sAgara tenI parigrahitA devInI | eka patyanI sAta patyanI tenI aparigrahitA devInI eka palyanI | 50 palyanI bIjA devalokanA devanI | 1 palya jhAjherI be sAgara jhAjherI tenI parigrahitA devInI | 1 palya jhAjherI nava palyanI tenI aparigrahitA devInI 1 palya jhAjherI papa patyanI trIjA devalokanA devanI | 2 sAgara 7 sAgara cothA devalokanA devanI 2 sAgara 9 sAgara pAMcamA devalokanA devanI ! 7 sAgara 10 sAgara 9 lokAMtika devanI 8 sAgara 8 sAgara chaThThA devalokanA devanI 10 sAgara 14 sAgara sAtamA devalokanA devanI 14 sAgara 17 sAgara AThamA devalokanA devanI 17 sAgara 18 sAgara navamA devalokanA devanI | 18 sAgara 19 sAgara dazamA davalakanA devanI | 19 sAgara 20 sAgara Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI bRhada jaina thoka saMgraha (11 mA devalokanA devanI ra0 sAgara | 21 sAgara 12 mA devalokanA devanI 21 sAgara 22 sAgara pahalI evayakanA devanI re sAra 23 sAgara bI geyakanA devanI 23 sAgara | 24 sAgara bIjI vAyakanA davanI 24 sAgara 25 sAgara cAthI gevakanA devanI 25 sAgara | rada sAravAra pAMcamI vavakanA devanI rada sAgara | 23 sAgara chaThThI va devanI raDa sAgara | 28 sAgara sAtamI vayanA devanI 28 sAgara Adama vayakanA devanI (29 sAgara [ 30 sAgara navamI navakanA devanI | 30 tAra I 31 sAkAra cAra anuttara vimAnanA devanI 31 sAgara | 33 sAgara pAMcama nura vimAnanA devanuM ke sAgara | 33 sAgara 21. maraNa dvAra : ta samAhiyA ma ra na maLanI peThe cAle. asamAviyA ja ra ta nI pade cAla. 23. Agati dvAra : 24. gati dvAra. pAlI narakathI chakI nara ka sudhI na Ave, te manuSya na niyaM. dAya be gatimAM te manuSya na tiyaMgamAM. sAtamI narakamAM be gatinA Ave. te manuSya na tiryaMca. e eka tiryaMca gatimAM. pahelI narakathI mAMDIne chekI nara , sadhImAM manuSya, tiryaMca paMcendriya e be daMDakano Ave, ya be daMDakamAM ne manuSya ane tiryaMca paMcendriya, sAtamI narakamAM be daMDakano Ave te manuSya, tiryaMca paMcendriya, jAya eka daMDakamAM te tiryaMca paMcendriya. bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI na pahelA bIjA devaloka Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka vi0i9) sudhI tiryaMca paMcandriya ane manuSya be daMDakamAMthI Ava. pAMca daMDakamAM jAya - 1 pRthvIkAya, 2 apakAya, 3 vanaspatikAya, 4 tiryaMca paMcendriya ane 5 manuSya. trIjA devalokathI AThamA devaloka sudhI be daMDakano Ave, tiryaMca paMcendriya ane manuSya jAya be daMDakamAM te tiryaMca paMcandriya ane manuSya navamA devalokathI anuttara vimAna sudhI 1 daMDakano Ave te 1 manuSyano ane jAya eka daMDakamAM te manuSyamAM. bhavanapati. vANavyaMtara, jyotiSI, vaimAnika, AThamA devaloka sudhI be gatino Ave, te manuSya ne tiryaMca. jAya be gatimAM manuSya ne tiyaMgamAM. navamA devalokathI sarvArthasiddha vimAna sudhI aka manuSya gatina Ava ne jAya manuSya gatimAM. iti nArakI ane devatAnA thaIne vaikriya zarIranA14 daMDaka saMpUrNa. have audArikanA 10 daMDakano vistAra kahe che - pAMca ekendriyanA pAMca daMDaka 1. zarIra dvAra : pAMca akandriyamAM vAyukAya vinA cAra ekandriyamAM zarIra traNa te 1 dArika, 2 tejasa, 3 kAmaNa. vAyukAmAM zarIra cAra te 1 dArika, ra kriya, tejasa, 4 kAmaNa. 2. avagAhanA dvAra pRthvI, apa, ta6, vAyu e cAra ekendriyanI avagAhanA jaghanya gulanA asaMkhyAtamA bhAganI utkRSTa gulanA asaMkhyAtamAM bhAganI. paraMtu jaghanyathI utkRSTa asaMkhyAtagaNuM che). vAyukAyanI uttare vaikriya kare to ja. 3. AlanA asaM yAtamAM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI bRhad jaina thoka saMgraha bhAganI. vanaspatinI avagAhanA jaghanya AMgulanA asaM.mA bhAganI, u. eka hajAra jojana jhAjhe2I, lavaNasamudranA kamala poyaNA AzrI. 3. saMghayaNa (saMhanana) dvA2 : pAMca ekendriyamAM eka chevaTu saMghayaNa. 4. saMThANa dvAra : pAMca ekendriyamAM eka hUDa saMsthAna 5. kaSAya dvAra : pAMca ekendriyamAM kaSAya cAra. 6. saMjJA dvAra H pAMca ekendriyamAM saMjJA cAra. 7. lezyA dvA2 : pRthvI, pANI, vanaspati, e traNa bAda2 ekendriyanAM aparyAptAmAM lezyA cAra, te 1 kRSNa, 2 nIla, 3 kApota, 4 tejo. pUryAmAmAM pahelI traNa lezyA. teu, vAu e be mAM traNa lezyA prathamanI. 8. indriya dvAra : pAMca ekendriyamAM eka indriya te sparzendriya. 9. samudghAta dvA2 : pAMca ekendriyamAM vAyukAya varjIne bAkI cAra ekendriyamAM traNa samuddAta te 1 vedanIya, 2 kaSAya, 3 mA2NAMtika. 11 vAyukAyamAM cAra samuddAta. 1 vedanIya, 2 kaSAya, 3 mA2NAMtika, 4 vaikriya. (vAyunA 4 bhedamAMthI bAda2 paryA. vAyumAM) 10. saMzI dvA2 : pAMce ekendriya asaMzI. 11. veda dvAra : pAMca ekendriyamAM napuMsaka veda. 12. paryApti dvAra : pAMca ekendriyamAM paryApti cAra ane aparyApti pahelI cAra. 13, dRSTi dvAra : pAMca ekendriyamAM eka mithyAsRSTi. 14. darzana dvA2 : pAMca ekendriyamAM eka acakSudarzana. 15. jJAna dvA2 : pAMca ekendriyamAM be ajJAna, te 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna. 16. yoga dvA2 : vAyukAMya varjIne bAkInA cAra ekendriyamAM yoga traNa, 1 audArika zarI2 kAyayoga, 2 audArika mizra zarIra Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka kAyayoga, 3 kAmaNa zarIra kAyayoga. vAyukAmAM yoga pAMca, uparanA 3 ane 4 vaikriya zarIra kAyayoga, pa vaikriya mizra zarIra kAyayoga. 17. upayoga dvAra : pAMca ekendriyamAM upayoga traNa, 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna, 3 acakSudarzana. 18. AhAra dvAra : pAMca ekendriya traNa dizAno, cAra dizAno, pAMca dizAno AhAra le, ne vyAghAta na paDe to cha dizAno AhAra le. be prakArano AhAra le, te 1 oja, 2 roma. te 1 sacita, ra acitta 3 mizra AhAra le. 19. upajavAno dvAra : vanaspati varjIne bAkI cAra sthAvaramAM jo pAMca sthAvaranA jIva upaje to prati samaya niraMtara asaMkhyAtA upaje, jo trasa jIva upaje to eka samayamAM ja. 1,2,3 jAva saMkhyAta utkRSTa asaMkhyAta upaje. vanaspatikAyamAM jo cAra sthAvaranA jIvo AvIne upaje to prati samaya asaMkhyAtA upaje, vanaspatinA jIvo AvI upaje to anaMta upaje, jo trasa jIva upaje to eka samayamAM ja. 1,2,3 jAva saMkhyAta utkRSTa asaMkhyAta upaje. 20. sthiti dvAra : | ekejiyanuM nAma | jaghanya sthiti | utkRSTa sthiti | 1 pRthvIkAya aMtarmuhUrtanI 22,000 varSanI 2 apakAya aMtarmuhUrtanI 7,000 varSanI 3 teukAya aMtarmuhUrtanI traNa ahorAtrinI 4 vAukAya aMtarmuhUrtanI 3,000 varSanI 5 vanaspatikAya aMtarmuhUrtanI ! 10,000 varSanI 21. maraNa dvAra : temAM sohiyA te eLanI peThe cAle. asamohiyA te daDInI peThe cAle. khm sn s`y | - - - - - - - - - - - Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha 22. cavaNa dvAra : je prakAre upajavAnA dvArA 19mAM banAvyuM te pramANe cavaNa dvAramAM paNa samajavuM. 23. Agati dvAra, 24. gati dvAra : pRthvI, pANI, vanaspati, e traNa ekendriyamAM traNa gatino Ave. 1 manuSya, ra tiyaca, 3 devano. jAya be gatimAM 1 manuSya, ra tiryaMca e be mAM jAya. teukAya, vAukAya e be ekendriyamAM be gatine Ave 1 manuSya, 1 tiryaMca. jAya eka gatimAM te tiryaMcamAM. pRthvI, pANI, vanaspati, e traNa ekendriyamAM trevIsa daMDakano Ave, te eka nArakIno vajIne jAya daza daMDakamAM te, pAMca ekendriya, 3 vikendriya, e ATha, manuSya, tiryaMca e be maLI hazamAM jAya. teukAya, vAukAya e be ekendriyamAM daza daMDakano Ave, te pAMca ekendriya, 3 vikalendriya, eka manuSya, eka tiryaMca paMcendriya ema dazA jAya nava daMDakamAM te pAMca ekendriya, 3 vikalandriya, eka tiryaMca paMcendriya ema 9. iti pAMca ekendriyanA pAMca daMDaka saMpUrNa. - ka ka . beindriya, indriya, caurendriya (vikalendriya)nA 3 daMDaka tathA asaMjJI tiryaMca paMcendriya (saMmaSThima)no vistAra 1. zarIra dvAra : indriya, indriya, caudriya, asaMjJI tiryaMca paMcendriyamAM zarIra traNa 1 dArika, 2 taijasa, 3 kArpaNa. 2. avagAhanA dvAra : badhAnI avagAhanA judI judI nIce mujaba. jaghanya avagAhanA utkRSTa avagAhanA beindriyanI AMgulano asaM. bhAga bAra (12) jojananI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' . .. - - - zrI covIsa daMDaka tendriyanI AMgulano asaM. bhAga traNa (3) gAunI caurendriyanI AMgulano asaM. bhAga cAra (4) gAunI asaMzI tiryaMca paMcendriyanI avagAhanAnI gAthAH joyaNa sahassa, gAue puhatta tatto joyaNa puhurta ! doha tuM dhaNaha, puDDAM samucchimeM hoI uccatta jalacaranI | AMgulano asaM. bhAga eka hajAra jojananI sthaLacaranI | AMgulano asaM. bhAga patha (2 thI 9) gAunI | uraparisarpanI AMgulano asaM. bhAga pRthapha (rathI9) yojananI bhujaparisarpanI AMgulano asaM. bhAga pRthapha (2thI9) dhanuSyanI khecaranI | AMgulano asaM. bhAga pRthapha (ratha9) dhanuSyanI 3. saMghayaNa (saMhanana) dvAra : traNa vikasendriya ane asaMjJI tiryaMca paMce.mAM saMhanana eka chevaTu 4. saMThANa dvAra : traNa vikalendriya ane asaM. tiryaMca paMce.mAM saMThANa ekate hUDa saMsthAna. 5. kaSAya dvAraH temAM cAra kaSAya. 6. saMjJA dvAra : temAM saMjJA cAra. 7. vezyA tAra temAM vezyA traNa, 1 kRSNa, 2 nIla, 3 kApata. 8. Indriya dvAra : beIndriyamAM be, te indriyamAM traNa, caurendriyamAM cAra, asaMjJI tiryaMca paMcendriyamAM pAMca. 9. samudraghAta dvAraH temAM samudyAta traNa. 1 vedanIya, 2 kaSAya, 3 mAraNAMtika. 10. saMkSI dvArA traNa vikale. tathA asaMjJI tiryaMca paMce. badhA asaMjJI. 11. veda dvAra temAM eka veda te napuMsakaveda, 12. paryAmi dvAra temAM paryApti pAMca. 1 AhAra paryAmi, ra zarIra 1-8 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha paryApti, 3 indriya paryApti, 4 zvAsocchvAsa paryApti, 5 bhASA paryApti. 13. dRSTi dvAra : temanA aparyAptAmAM sRSTi be. 1 samakita dRSTi, 2 mithyAtva dRSTi. paryAptAmAM eka mithyAtva sRSTi. 14. darzana dvA2 : beindriya, teindriyamAM darzana eka te acakSudarzana. caurendriya ane asaM. ti. paMce. mAM darzana be te 1 cakSudarzana, 2 acakSudarzana. 2lq 15. jJAna dvA2 : temanA aparyAptAmAM be jJAna, 1 mati jJAna, 2 zruta jJAna, ajJAna be 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna. paryAptAmAM ajJAna be 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna. 16. yoga dvAra : temAM yoga cAra. 1 vyavahAra vacanayoga, 2 audArika zarIra kAyayoga, 3 audArika mizra za2I2 kAyayoga, 4 kArmaNa za2I2 kAyayoga. 17. upayoga dvAra : beindriya, teindriyanA aparyAptAmAM pAMca upayoga. 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 matiajJAna, 4 zrutaajJAna, 5 acakSudarzana. paryAptAmAM 3 upayoga te be ajJAna ne eka acakSudarzana. caurendriyane asaMzI tiryaMca paMce.nA aparyAptAmAM cha upayoga. 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 matiajJAna, 4 zrutaajJAna, 5 cakSudarzana, 6 acakSudarzana. paryAptAmAM cAra upayoga. be ajJAna, be darzana. 18. AhAra dvAra : AhAra cha dizAno le, traNa prakAre kare te 1 oja, 2 roma, 3 kavala te 1 sacitta, 2 acitta ane mizra kare. 19. u5javAno dvA2, 22. cavaNa dvA2 : traNa vikalendriya ane asaMjJI tiryaMca paMcendriyamAM eka samayamAM ja. 1,2,3 jAva saMkhyAta utkRSTa asaMkhyAta upaje ane te ja pramANe cyave. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka 20. sthiti dvA2 : jaLacara sthaLacara uraparisarpa bhujaparisarpa khecara jaghanyasthiti aMtarmuhUta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta beindriya peindriya phorendriya cha mAsanI asaMzI tiryaMca paMcendriyanI judI judI nIce mujaba, tenI gAthA H puvva kroDa cau2AzI, tepana, bAyAlIsa bahuttera, sahasAI vAsAi, samucchime AuyaM hoi. {') pUrvakroDa varSanI corAzI hajAra varSanI utkRSTa sthiti bAra varSanI 49 divasanI aMtamuhUta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 115 trepana hajAra varSanI beMtALIza hajAra varSanI bahoMtera hajA2 varSanI aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 21. ma2Na dvA2 : samohiyA ma2Na te eLanI peThe cAle. asamohiyA maraNa te daDInI peThe cAle. 23. Agati dvA2, 24. gati dvAra : beindriya, teindriya, caurendriyamAM be gatino Ave te 1 manuSya, 2 tiryaMca. jAya be gatimAM 1 manuSya, 2 tiryaMca. asaMzI tiryaMca paMce.mAM be gatino Ave te 1 manuSya, 2 tiryaMca. jAya cAra gatimAM te 1 nA2kI, 2 tiryaMca, 3 manuSya, 4 deva. beindriya, teindriya, caurendriya e traNamAM daza audArikano Ave, te pAMca ekendriya, traNa vikalendriya, manuSya ane tiryaMcano. ne jAya paNa te ja dazamAM. asaMjJI tiryaMca paMce.mAM daza audArikano Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I - zrI bRhada jaina thoka saMgraha Ave te upara mujaba daza kahyA te, jAya bAvIza daMDakamAM te jyotiSI ne vaimAnika e be vinAnA bAvIsa daMDakamAM jAya. iti beindriya, te indriya, caurendriya (vikalendriya) nA 3 daMDaka tathA asaMzI tiryaMca paMcendriya (saMmUrchAima)no vistAra. - - * - - - - - saMzI tiryaMca (garbhaja) paMcendriyano eka daMDaka 1. zarIra dvAra : tiryaMca garbhaja paMcendriyamAM zarIra cAra 1 audArika, 2 vaikriya, ra taijasa, 4 kAmaNa. 2. avagAhanA dvAra : gAthAH joyaNa sahasse cha gAu, AI tato joyaNa sahasse, gAu puraM bhujae, dhaNaha puharaM ca paphakhIsu. jaghanya avagAhanA | utkRSTa avagAhanA jalacaranI AMgulano asaMkhyAtamo bhAga eka hajAra jojananI ! sthaLacaranI cha gAunI uraparisarpanI eka hajAra jojananI bhujaparisarpanI pRthaka(2thI9) gAunI khecaranI pRthaka dhanuSyanI pAMceya uttara vaikriya kare to jadhanya JktadaLa, saMkhyAmAM bhAganI, utkRSTa 900 jajananI. 3. saMghayaNa (saMhanana) dvAra temAM saMghayaNa che. 4. saMDANa dvAra : temAM saMsthAna che. 5. kaSAya dvAra : temAM kaSAya cAra. 6. saMzA dvAra : temAM saMjJA cAra. 7. vezyA dvAra : temAM legyA che. - Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka 8. indriya dvAra temAM indriya pAMca. 9. samudraghAta dvAra temAM samudyAta pAMca te, 1 vedanIya, 2 kaSAya, 3 mAraNAMtika, 4 vaikriya, pa taijasa. 10. saMjI dvAra : te saMjJI. 11. veda dvAra temAM veda traNe traNa. 12. paryAmi dvAra temAM paryApti chane aparyApta che. 13. daSTi dvAra : temAM dRSTi traNa. 14. darzana dvAra temAM darzana traNa te na cakSudarzana, ra acakSudarzana, 3 avadhidarzana. 15. jJAna dvAra : temAM jJAna traNa te 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna. ajJAna traNa te 1 matiajJAna, 2 zrutajJAna, 3 virbhAgajJAna. 16. yoga dvAra : temAM yoga tera te 1. satya manayoga, 2. asatya manayoga, 3. mizra manayoga, 4. vyavahAra manayoga, 5. satya vacanayoga, 6. asatya vacanayoga, 7. mizra vacanayoga, 8. vyavahAra vacanayoga, 9. audArika zarIra kAyayoga, 10. audArika mizra zarIra kAyayoga, 11. vaikriya zarIra kAyayoga, 12. vaikriya mizra zarIra kAyayoga, 13. kAmaNa zarIra kAyayoga. 17. upayoga dvAra : temAM upayoga 9 che. 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 matiajJAna, 5 zrutaajJAna, 6 vibhaMgajJAna, 7 cakSudarzana, 8 acakSudarzana, 9 avadhidarzana. 18. AhAra dvAra : temAM AhAra traNe prakArano. 19. upajavAno dvAra, 22. cavaNa dvAra : sarva tiryaMca paMcendriyamAM ja. 1,2,3 jAva saMkhyAta utkRSTa asaMkhyAta upaje tathA cave. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11] ) - - - - zrI bRhada jaina thoka saMgraha 20. sthiti dvAra : jaghanya sthiti | | utkRSTa sthiti jalacaranI aMtarmuhUrtanI pUrva kroDa varSanI sthaLacaranI |aMtarmuhUrtanI traNa patyanI uraparisarpanI aMtarmuhUrtanI pUrva krioDa varSanI bhujaparisarpanI aMtarmuhUrtanI pUrva krioDa varSanI khecaranI | | aMtarmuhUrtanI | palyanA asaMkhyAtamA bhAganI 21. maraNa dvAra : samohiyA maraNa te eLanI peThe cAle. asamohiyA maraNa te daDInI peThe cAle. 23. Agati dvAra, 24. gati dvAra : cAra gatino Ave. cAra gatimAM jAya. covIsa daMDakano Ave ane jAya covIsa daMDakamAM. Iti saMzI tiryaMca (garbhaja) paMceniyano eka daMDaka saMpUrNa. manuSya garbhaja paMcendriyano eka daMDaka 1. zarIra dvArA manuSya garbhamAM zarIra pAMca. 2. avagAhanA dvAra : jaghanya avagAhanA AMgulano asaMkhyAtamo bhAga. utkRSTa avagAhanA judI judI nIce mujaba: avasarpiNI kALamAM (bharata, IravatakSetramAM) pahelo Aro besatAM traNa gAunI, pahelo Aro UtaratAM tathA bIjo Aro besatAM be gAunI, bIjo Aro UtaratAM tathA trIjo Aro besatAM eka gAunI, trIjo Aro UtaratAM tathA cotho Aro besatAM pAMcaso dhanuSyanI, cotho Aro UtaratAM tathA pAMcamo Aro besatAM sAta hAthanI, pAMcamo Aro UtaratAM tathA chaThTho Aro besatAM eka hAthanI, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka The 193 chaThTho Aro utaratAM mUMDhA hAthanI. utsarpiNI kALamAM (bharata, IravatakSetramAM) pahelo Aro besatAM mUMDhA hAthanI, pahelo Aro UtaratAM tathA bIjo Aro besatAM eka hAthanI, bIjo Aro UtaratAM tathA trIjo Aro besatAM sAta hAthanI, trIjo Aro UtaratAM tathA cotho Aro besatAM pAMcaso dhanuSyanI, cotho Aro UtaratAM tathA pAMcamo Aro besatAM eka gAunI, pAMcamo Aro UtaratAM tathA chaThTho Aro besatAM be gAunI, chaThTho Aro UtaratAM traNa gAunI. mahAvideha kSetramAM ja. AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, u. 500 dhanuSya. manuSya vaikriya kare to jaghanya AMgulano saMkhyAramo bhAga utkRSTa lAkha yojana adhika. 3. saMghayaNa (saMhanana) dvAra : temAM saMghayaNa che. 4. saMDANa dvAra : temAM saMThANa che. 5. kaSAya dvAra : temAM kaSAya cAra tathA akaSAyI. 6. saMjJA dvAra : temAM saMjJA cAra tathA nosaMjJopayukta 7. vezyA tAra : temAM vezyA che. tathA alezI. 8. indriya dvAra : temAM indriya pAMca tathA aNindriya. 9. samuddaghAta dvAra temAM samuddAta sAta. - 10. saMzI dvAra : temAM saMjJI tathA nozI noasaMjJI. 11. veda dvAra : temAM veda traNa tathA avedI. 12. paryAdhi dvAra temAM paryAmi , aparyAmi che. 13. daSTi dvAra temAM dRSTi traNa. 14. darzana dvAra : temAM darzana cAra, Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1200 15. jJAna dvAra : temAM jJAna pAMca, ajJAna traNa. 16. yoga dvAra : temAM yoga paMdara, tathA ayogI. 17. upayoga dvA2 : temAM upayoga bAra. zrI bRhad jaina thoka saMgraha 18. AhAra dvAra : temAM AhAra traNa prakA2no tathA aNAhAraka. 19. u5javAno dvA2, 22. cavaNa dvAra : eka samayamAM ja. 1,2,3 utkRSTa saMkhyAtA upaje ane cave. 20. sthiti dvA2 : avasarpiNI kALamAM (bharata, I2vatakSetramAM) pahelo Aro besatAM traNa palyanI, be palyanI, pahelo Aro UtaratAM tathA bIjo A2o besatAM bIjo A2o UtaratAM tathA trIjo Aro besatAM trIjo Aro UtaratAM tathA cotho A2o besatAM cotho Aro UtaratAM, pAMcamo Aro besatAM pAMcamo Aro UtaratAM tathA chaThTho A2o besatAM eka palyanI, kroDapUrvanI, baso varSamAM UNI, ba) rI vIsa varSanI, soLa varSanI. chaThTho Aro UtaratAM utsarpiNI kALamAM (bha2ta, IravatakSetramAM) pahelo Aro besatAM pahelo Aro UtaratAM tathA bIjo Aro besatAM bIjo A2o UtaratAM tathA trIjo Aro besatAM baso varSamAM UNI, trIjo Aro UtaratAM tathA cotho Aro besatAM cotho Aro UtaratAM, pAMcamo A2o besatAM pAMcamo Aro UtaratAM tathA chaThTho Aro besatAM be palyanI, chaThTho Aro UtaratAM traNa palyanI. mahAvideha kSetramAM ja. aMtarmuhUrtanI, u. eka kroDa pUrva varSanI. jugalika kALa varjIne badhe sthiti jaghanya aMtamuhUrta jANavI. soLa varSanI, vIsa varSanI, eka kroDapUrvanI, eka palyanI, Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka 21. maraNa dvAra : maraNa be saMmohiyA ane asamohiyA. 23. Agati dvAra, 24. gati dvAra : cAra gatino Ave. cAre gati tathA pAMcamI mokSa gatimAM jAya. bAvIsa daMDakano Ave te teukAya ane vAyukAyunA daMDaka varjIne jAya covIsa daMDakamAM. iti manuSya garbhajano deDaka saMpUrNa * * * ( manuSya saMmaSThimano vistAra 1. zarIra dvAra : zarIra 3 te 1 audArika, 2 tejasa, 3 kArpaNa. 2. avagAhanA dvAra : jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI, utkRSTa AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI. 3. saMghayaNa (saMhanana) dvAra: temAM saMghayaNa eka te chevaTu (sevA). 4. saMThANa dvAra : temAM saMDANa eka te hUMDa. 5. kaSAya dvAra : temAM kaSAya cAra. 6. saMzA dvAra : temAM saMjJA cAra. 7. vezyA dvAra : temAM vezyA traNa te 1 kRSNa, ra nIla, 3 kApota. 8. indriya dvAra : temAM indriya pAMca. - 9. samuddAta dvAra : temAM samuddhAta prathamanI traNa. 10. saMjJI dvAra : temAM asaMjJI. 11. veda dvAra : temAM veda eka te napuMsaka veda. 12. paryApi dvAra : temAM traNa paryApti pUrNa kare, aparyApti cAra. asaMjJI manu. cothI paryAptino aparyApto raheto thako mRtyu pAme che. 13. daSTi dvAra : temAM dRSTi eka 1 mithyAtva dRSTi. 14. darzana dvAra temAM darzana be, 1 cakSudarzana, 2 acakSudarzana. 15. jJAna dvAra : temAM jJAna nathI. ajJAna che te 1 matiajJAna, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja jas 8 ka saMjaka 2 zrataajJAna. 26 thI zraTa. te sesa Te sTe TasTamsa 2 odArika mizra zarIra kAyayoga, 3 kArmaNa zarIra kAyayoga. 17. upayoga dvArA upayoga cAra, 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna, 3 cakSudarzana, 4 acakSudarzana. 18. AhAra dvAra : AhAra be prakArano 1 oja, 2 roma, te sacitta, 2 acitta, 3 mizra. 19. upajavAno dvAra, 22. cavaNa dvAra : eka samayamAM ja. 1,2,3 jAva saMkhyAtA utkRSTa asaMkhyAtA upaje ane cave. 20. sthiti dvArA tenI sthiti jaghanya aMtarmuhUrta, u. aMtarmuhUrta. 21. maraNa dvAra : maraNa che. 1 samohiyA, ra asamohiyA maraNa. 23. Agati dvAra, 24. gati dvAra : temAM be gatino Ave, 1 manuSya, 2 tiryaMca. jAya che gatimAM, 1 manuSya, ra tiryaca. temAM ATha daMDakano Ave, te pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya, traNa vikendriya, manuSya, tiryaMca paMcendriya. e daza daMDakamAM jAya te pAMca ekendriya, traNa vikalendriya, manuSya ane tiryaca. iti saMmUrchAima manuSyano vistAra saMpUrNa. ( jugalIyA manuSyano vistAra ) 1. zarIra dvAra : traNa zarIra, 1 audArika, ra tejasa, 3 kArpaNa. 2. avagAhanA dvAra : hemavaya, hiraNyavayamAM ja. AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI, ' u. eka gAunI. harivAsa, ramakavAsamAM ja. AMgulanA asaM. bhAganI, u. be gAunI. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI covIsa daMDaka devakurU, uttarakurUmAM ja. AM.nA asaM. bhAganI, u. traNa gAunI 56 aMtaradvIpamAM ja. AM.nA asaM. bhAganI, u. 800 dhanuSyanI 7. saMghayaNa dvAra : saMghayaNa eka te 1 vajaRSabhanArAca saMghayaNa. 1. saMDANa dvAra : saMThANa eka te 1 samacaturaMtra saMDANa. 5. kayAya dvAra : kaSAya cAra. * saMjJA dvAra : saMjJA cAra. 7. leyA dvAra: te cAra. 1 kRSNa, 2 nIla, 3 kApIta, 4 tejo. 8. indriya dvAra : indriya pAMca. 9. samudraghAta dvAra : samudyAta traNa te 1 vedanIya, 2 kaSAya, 3 mAraNAMtika. 10. saMsI dvAra : 86 jugaliyA saMjJI. 11. veda dvAra temAM veda be te 1 strIveda, 2 puruSaveda. 12. paryAti dvAra temAM paryApti cha ne aparyApta che. 13. daSTi kera : trIsa akarmabhUmimAM dRSTi be te, 1 samakita dRSTi, ra mithyAtva dRSTi. pa6 aMtaradvIpamAM eka te mithyAtva dRSTi. 14. darzana dvAra : sarvamAM darzana be te 1 cakSudarzana, 2 acakSudarzana. 15. jJAna dvAra : trIsa akarmabhUmimAM be jJAna te 1 matijJAna, 2 zrutajJAna tathA ajJAna che te 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna. 56 aMtaradvIpamAM be ajJAna te 1 matiajJAna, ra zrataajJAna. 6. yoga dvAra : sarvamAM yoga agiyAra te 1. satya manayoga, 2. asatya manayoga, 3. mizra manayoga, 4. vyavahAra manayoga, " satya vacanayoga, 6. asatya vacanayoga, 7. mizra vacanayoga, 8. vyavahAra vacanayoga, 9. audArika zarIra kAyayoga, 10. dArika mizra zarIra kAyayoga, 11. kAmaNa zarIra kAyayoga. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI bRhada jaina thoka saMgraha 17. upayoga dvArA trIsa akarmabhUmimAM upayoga 6 te 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 matiajJAna, 4 zrutajJAna, 5 cakSudarzana, 6 acakSudarzana. pa6 aMtaradvIpamAM upayoga cAra te 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna, 3 cakSudarzana, 4 acakSudarzana. 18. AhAra dvAra : jugalIyAmAM AhAra traNe prakArano. 19. upajavAno dvAra, 22. cavaNa dvAra : ja. 1,2,3 utkRSTa saMkhyAtA upaje ane cave. 20. sthiti dvAra : | jaghanya sthiti | utkRSTa sthiti | hemavaya, hiraNyavaya eka patyamAM deza UNI | eka palyanI harivAsa, ramakavAsa be palyamAM deza UNI | be palyanI devakura, uttarakura traNa palyamAM deza UNI traNa palyanI pa6 aMtaradvIpa palyanA asaMkhyAtamA | palyanA asaM.mA bhAgamAM deza UNI | bhAganI 21. maraNa dvAra : maraNa be 1 samohiyA, 2 asamohiyA maraNa. 23. Agati dvAra, 24. gati dvAra : be gatino Ave te 1 manuSya, ra tiryaca. eka deva gatimAM jAya. trIsa akarmabhUmimAM be daMDakano Ave te 1 manuSya, ra tiryaca. jAya tera daMDakamAM te 10 bhavanapatinA daMDaka, 11 vANavyaMtara, 12 jyotiSI, 13 vaimAnika e 13. pa6 aMtaradvIpamAM be daMDakano Ave 1 manuSyano, 2 tiryaMcano. jAya 11 daMDakamAM 10 bhavanapatinA daMDaka, 11 vANavyaMtara e 11. iti jugalIyAno vistAra saMpUrNa Iti manuSyano daMDaka saMpUrNa. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ripo zrI covIsa daMDaka ( siddhano vistAra ) 1. zarIra dvAra : siddhamAM zarIra nathI. 2. avagAhanA dvAra : pAMcaso dhanuSyanA siddha thayA hoya to tenI avagAhanA traNaso tetrIsa dhanuSya ne batrIsa AMgulanI. sAta hAthanA siddha thayA hoya to tenI cAra hAtha ne soLa AMgula. be hAthanA siddha thayA hoya to tenI eka hAtha ne ATha AMgula. 3. saMghayaNa dvAra : siddha asaMghayaNI. 4. saMDANa dvAra : siddha asaMsthAnI. 5. kaSAya dvAra : siddhane kaSAya nathI. 6. saMjJA dvAra : siddhane saMjJA nathI. 7. leyA dvAra : siddha alezI. 8. indriya dvAra : siddhamAM indriya nathI. 9. samuddAta dvAra : siddhane samuddhAta nathI. 10. saMzI dvAra : siddha saMjJI nathI, asaMjJI nathI. 11. veda dvAra : siddhane veda nathI. 12. paryAti dvAra : siddhane paryApti nathI aparyApti nathI. 13. dRSTi dvAra : siddhamAM samakita dRSTi 14. darzana dvAra : siddhamAM kevaladarzana. 15. jJAna dvAra : siddhamAM kevaLajJAna. 16. yoga dvAra : siddhane yoga nathI. 17. upayoga dvAra: siddhane upayoga be, 1 kevalajJAna, ra kevaladarzana. 18. AhAra dvAra : siddhane AhAra nathI. 19. upajavAno dvAra : siddhamAM javuM nathI 20. sthiti dvAra : eka siddha apekSA siddhane Adi che paNa aMta Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 126 (cheDo) nathI. sarva siddha apekSA anAdi anaMta. 21. ma2Na dvAra : ma2Na eka paNa nathI. 22. cavaNa dvAra : sidghane cavavuM nathI. 23. Agati dvAra : Ave eka manuSya gatino. 24. gati dvA2 : siddhane gati nathI. evA siddha bhagavaMtajIne mA2A, tamArA traNe kALa namaskAra ho. iti laghu daMDaka. Can Tu Tu Tu Tu Tu Tu Tu 7. ATha karmanI prakRti pakSavaNA pada 23, u. 1 karma :- je kArpaNa vargaNAnAM pudgalo (causparzI) mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane joganAM kAraNe AtmA sAthe baMdhAya tene karma kahe che. ATha karmanA nAma H-- 1 jJAnAvaraNIya, 2 darzanAvaraNIya, 3 vedanIya, 4 mohanIya, 5 AyuSya, 6 nAma, 7 gotra, 8 aMta2Aya. ATha karmanAM lakSaNa 1 paheluM jJAnAva2NIya karma te AMkhanA pATA samAna. 2 bIjuM darzanAva2NIya karma te rAjAnA poLIA samAna. 3 trIjuM vedanIya karma te madhe kharaDayA khaDaga samAna. 4 cothuM mohanIya karma te madirApAna samAna. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ATha karmanI prakRti viro 5 pAMcamuM AyuSya karma te samAna. 6 chaThuM nAma karma te citArA samAna. 7 sAtamuM gotra karma te kuMbhAranAM cAkaDA samAna. 8 AThamuM aMtarAya karma te rAjAnA bhaMDArI samAna. 1 jJAnAvaraNIya karma anaMta jJAna guNa DhAMkyo che. 2 darzanAvaraNIya karme anaMta darzanaguNa DhAMkyo che. 3 vedanIya karma anaMta avyAbAdha Atmika guNa rokyo che. 4 mohanIya karme vItarAgatA guNa rokyo che. 5 AyuSya karma akSaya sthiti guNa rokyo che. 6 nAma karme amUrti guNa rokyo che. 7 gotra karme agurulaghu guNa rokyo che. 8 aMtarAya karme anaMtarAya guNa rokyo che. ATha karmanI prakRti, ATha karma keTalA prakAre bAMdhe ? keTalA prakAre bhogave ? ATha karmanI sthiti, e sarvano vistAra 1. jJAnAvaraNIya karmano vistAra. jJAnAvaraNIya karmanI pAMca prakRti, 1 mati jJAnAvaraNIya, 2 zruta jJAnAvaraNIya, 3 avadhi jJAnAvaraNIya, 4 mana:paryava jJAnAvaraNIya, 5 kevala jJAnAvaraNIya. jJAnAvaraNIya karma cha prakAre bAMdhe,. 1 nANa paDiNiyAe - te jJAnanA tathA jJAnInA avarNavAde bole. 2 nANa nicvaNiyAe - te jJAna pamADanAranAM upakAra oLave. 3nA aMtarAyaNa - te jJAnanI aMtarAya pADe te. 4nANa paoeNe - te jJAna ke jJAnI upara TaeNpa kare. 5 nANa AsAyaNAe - te jJAnanI tathA jJAnInI AzAtanA kare. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 6 nANu visaMvAyaNAjogeNuM - te jJAnI sAthe khoTo vivAda kare. jJAnAvaraNIya karma daza prakAre bhogave. 1 zrotra Ava2Na, 2 zrotravijJAna Ava2Na, 3 netra Ava2Na, 4 netravijJAna AvaraNa, 5 ghANa Ava2Na, 6 ghANavijJAna Ava2Na, 7 2sa AvaraNa, 8 2savijJAna Ava2Na, 9 sparza Ava2Na, 10 sparzavijJAna Ava2Na. jJAnAva2NIya karmanI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. trIsa kroDAkroDI sAgaropamanI. abAdhAkALa ja. aMtarmuhUrta, u. traNa hajAra varSano. 2. darzanAvaraNIya karmano vistAra. darzanAva2NIya karmanI nava prakRti 1 nidrA - te sukhe uMdhe, sukhe jAge. 2 nidrA nidrA - te du:khe uMdhe, duHkhe jAge. = 3 pracalA - te beThA beThA uMdhe. - 4 pracalA pracalA - te bolatAM bolatAM, khAtAM khAtAM uMghe. 5 thIzuddhi (syAnaai) nidrA - te uMghane viSe ardha vAsudevanuM baLa Ave, tyAre uMghamAM ne uMghamAM uThe, uThIne paTAro chADe, ughADIne temAMthI ghareNAMno DAbalo le ane lUgaDAMno bAcako bAMdhIne te laIne nadIe jAya, te ghareNAMno DAbalo hajAra maNanI zilA UMcI kaDI tenI nIce dATe ne lUgaDAM dhoIne ghe2 Ave, savAre jAge paNa khabara na paDe. ghareNAMno DAbalo zodhe paNa jaDe nahi. evI nidrA pharIthI cha mahine Ave tyAre ghareNAMno DAbalo dATyo hoya tyAMthI laIne Ave, ne jyAM hoya tyAM mUke, tyArapachI kALa kare AvI uMghamAM jo AyuSyano baMdha ka2e to ma2Ine 2ke jAya, tene thINaddhi nidrA kahie. A vAta utkRSTa baLanI che. jaghanya ane madhyama baLa paNa hoI zake ane to te koIpaNa gatimAM jaI zake. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ATha karmanI prakRti 129 6 cakSu darzanAva2NIya, 7 acakSu darzanAvaraNIya, 8 adhi darzanAva2NIya, 9 kevala darzanAva2NIya. darzanAvaraNIya karma cha prakAre bAMdhe. 1 daMsaNa paDiNiyAe te cakSu Adi cAra darzananAM ke te darzanonA dhA2kanA avarNavAda (vAMkA) bole. 2 daMsaNa nindvavaNiyAe - te darzana ane darzanInA upakAra oLave. 3 dasaNa aMtarAyaNa - te darzana ane darzananAM sAdhanomAM aMtarAya pADe. 4 daMsaNa paoseNuM - te darzana ane darzanInI upara dveSa kare. 5 daMsaNa AsAyaNAe - te darzana ane darzanInI AzAtanA kare. 6 daMsaNa visaMvAyaNAjogeNuM - te darzanI sAthe khoTAM jhagaDA kare. darzanAva2NIya karma nava prakAre bhogave. 1 nidrA, 2 nidrA nidrA, 3 pracalA, 4 pracalA pracalA, pa thINagni nidrA, 6 cakSu darzanAvaraNIya, 7 acakSu darzanAvaraNIya, 8 adhi darzanAvaraNIya, 9 kevaLa darzanAvaraNIya. darzanAvaraNIya karmanI sthiti ja. aMtarmuhUrtanI, u. trIsa kroDAkroDI sAgaropamanI. abAdhAkALa ja. aMtarmuhUrtano, u. traNa hajA2 varSano. 3. vedanIya karmano vistAra, vedanIya karmanA be bheda 1 zAtA vedanIya, 2 azAtA vedanIya. vedanIya karmanI soLa prakRti, temAM zAtA vedanIyanI ATha prakRti ne azAtA vedanIyanI ATha prakRti. zAtAvedanIya karmanI ATha prakRti H 1 manojJa zabda, 2 manojJa rUpa, 3 manojJa gaMdha, jaM manojJa 2sa, 5 manojJa sparza, 6 mana sauSya, 7 vacana sauSya, 8 kAya saukhya. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha azAtAdanIya karmanI ATha prakRti : 1 amanojJa zabda, 2 amanojJa rUpa, 3 amanojJa gaMdha, 4 amanojJa rasa, 5 amanojJa sparza, 6 mana du:kha, 7 vacana duHkha, 8 kAya duHkha. vedanIya karma 22 prakAre bAMdhe temAM zAtA vedanIya daza prakAre bAMdhe. 1. pANANukaMpayAe (prANI anukaMpA) - vikasendriyanA jIvo para anukaMpA / dayA. 2. bhUyANa kaMpayAe (bhUta anukaMpA) - vanaspatinA jIvo para anukaMpA / dayA. 3. jIvANukaMpayAe (jIvanI anukaMpA) - paMcendriya jIvo para anukaMpA dayA. 4. sattANukaMpayAe (sattvanI anukaMpA) - cAra sthAvara (pR. ate vA.) jIvo para anukaMpA dayA. bahUrNa pANAnuM bhUyANa jIvANuM sattANuM - ghaNAM chakAyanA jIvone, 5. adukhaNayAe - duHkha na de. 6. asoyaNayAe - zoka karAve nahi. 7. ajharaNayAe - taraphaDAve nahijhUraNA ke viyoga karAve nahi. 8. aTippaNayAe - azrapAta karAvavo nahi | Tapaka Tapaka AMsuM paDAvavA nahi. 9. apiTTaNayAe - mAravA nahi. 10. apariyAvaNayAe - paritApa ke trAsa upajAvavo nahi. azAtAvedanIya karma 12 prakAre bAMdhe. 1.paradukakhaNayAe - koI eka prANI, bhUta, jIva, sattvane duHkha ApavuM. 2.parasoyaNayAe - tene (chakAyane) zoka karAvavo. 3. pararaNayAe - tene taraphaDAve jhUraNA ke viyoga karAve. 4. paraTippaNayAe - tene raDAve / azrapAta karAve / Tapaka Tapaka AMsuM paDAve. 5. parapikaNiyAe - tene mAre | pITe. . 6, paraMpariyAvaNayAe - tene paritApa ke trAsa upajAve. bahUrNa pANANe bhUyANa jIvANuM sattANuM - ghaNAM chakAyanA jIvone, 7. dukhaNayAe - duHkha Ape. 8. soyaNayAe - zoka karAve. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ATha karmanI prakRti zi3i1 (9. kUraNayAe - taraphaDAva | jhUraNA ke viyoga karAve. 10. TIppaNayAe - raDAve, apAta karAve Tapaka Tapaka AMsu paDAve. 11. piTTaNayAe - mAre ! pITe. 12. pariyAvaNayAe - paritApa ke trAsa upajAve. vedanIya karma soLa prakAre bhogave te soLa prakRti upara kahI te pramANe. vedanIya karmanI sthiti-zAtA vedanIya karmanI ja. be samayanI 3. 15 kroDAkroDI sAgaropamanI. abAdhAkALa ja. aMta. u. doDha hajAra varSano. azAtA vedanIya karmanI sthiti ja. eka sAgaranA sAta bhAga karIe te mAMhenA traNa bhAgane eka palyane asaMkhyAtame bhAga UNI, u. trIsa kroDAkoDI sAgaropama nI. abAdhAkALa ja. aMta. u. traNa hajAra varSane. 4. mohanIya karmano vistAra. mohanIya karmanA be bheda, 1 darzana mohanIya, 2 cAritra mohanIya. 1 darzana mohanIyanI traNa prakRti, 1 samyakatva mohanIya, 2 mithyAtva mohanIya, 3 samAmithyAtva mohanIya. 2 cAritra mohanIyanI be prakRti, 1 kaSAyacAritra mohanIya, 2 nokaSAya cAritra mohanIya. 1 kaSAya cAritra mohanIyanI soLa prakRti, 2 nokaSAya cAritra mohanIyanI nava prakRti. 1 kaSAya cAritra mohanIyanI soLa prakRti : 1 anaMtAnubaMdhI krodha - te parvata phATyAM samAna. 2 anaMtAnubaMdhI mAna - te paththaranA staMbha samAna. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jene thoka saMgraha 3 anaMtAnubaMdhI mAyA - te vAMsanA mULa samAna. 4 anaMtAnubaMdhI lobha - te kIramajInA raMga samAna. e cAre gati narakanI kare, sthiti jAvajIvanI, ghAta kare samakitanI. 5 apatyAkhyAnI krodha - te taLAvanI tirADa samAna. 6 apratyAkhyAnI mAna - te hADakAMnAM staMbha samAna. 7 apatyAkhyAnI mAyA - te gheTAMnAM zIMgaDA samAna. 8 apratyAkhyAnI lobha - te nagaranI gaTaranAM kAdava samAna. e cAre gati tiryaMcanI kare, sthiti eka varSanI kare, vAta kare deza vatanI. 9 pratyAkhyAnAvaraNIya krodha - te veLu madhye lITI samAna. 10 pratyAkhyAnAvaraNIya mAna - te lAkaDAnA staMbha samAna. 11 pratyAkhyAnAvaraNIya mAyA - te gaumUtrikA samAna. 12 pratyAkhyAnAvaraNIya lobha - te gADAnAM khaMjana samAna. - te cAre gati manuSyanI kare, sthiti cAra mAsanI kare, ghAta kare sAdhupaNAnI. 13 saMjvalanano krodha - te bharatIthI thatAM pANI maLe lIMTI samAna. 14 saMjvalananuM mAna - te netaranA staMbha samAna. 15 saMjvalananI mAyA - te vAMsanI choI samAna. 16 saMjvalanano lobha - te pataMga tathA haladaranA raMga samAna. e cAre gati devanI kare, sthiti paMdara divasanI kare, ghAta kare yathAkhyAta cAritranI. nokaSAya cAritra mohanIyanI nava prakRti che. 1. hAsya, 2. rati, 3. arati, 4. bhaya, 5. zoka, 6. dugaMchA, 7. strIveda, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ATha karmanI prakRti 133 8. purUSaveda, 9. napuMsakaveda, kula 16 + 9 = 25 ne darzana mohanIyanI 3 prakRti maLI kula 28 prakRti thaI. mohanIya karma cha prakAre bAMdhe. 1 tIvra krodha, 2 tIvra mAna, 3 tIvra mAyA, 4 tIvra lobha, 5 tIvra darzana mohanIya, 6 tIvra cAritra mohanIya. mohanIya karma pAMca prakAre bhogave. 1 samyaktva mohanIya, 2 mithyAtva mohanIya, 3 samyaktva mithyAtva mohanIya, 4 kaSAya cAritra mohanIya, 5 nokaSAya cAritra mohanIya. mohanIya karmanI sthiti ja. aMtarmuhUrtanI uM. 70 kroDAkoDI sAgaropamanI. abAdhAkALa ja. aMta. u. sAta hajAra varSano. AyuSya karmano vistAra. 5. AyuSya karmanI cAra prakRti te, 1 nA2kInuM AyuSya, 2 tiryaMcanuM AyuSya, 3 manuSyanuM AyuSya, 4 devanuM AyuSya. AyuSya karma soLa prakAre bAMdhe che. na2kanuM AyuSya cAra prakA2e bAMdhe - 1 mahA AraMbha, 2 mahA parigraha, 3 kuNima AhA2 (magha mAMsanuM sevana), 4. paMcendriya jIvono vadha. tiryaMcanuM AyuSya cAra prakAre bAMdhe - 1 mAyA sahita alika (jUTha), 2 nivaDa mAyA alika, 3 alika vacana, 4 khoTAM tola khoTAM mApa. manuSyanuM AyuSya cAra prakAre bAMdhe - 1 bhadra prakRti, 2 vinaya prakRti, 3 sAnukroza, 4 amatsara.' # devatAnuM AyuSya cAra prakAre bAMdhe - 1 sarAga saMyama, 2 saMyamAsaMyama, 3 bAla tapakarma, 4 akAma nirjarAM. evaM kula soLa. AyuSya karma cAra prakAre bhogave. 1 nA2kI, nA2kInuM bhogave, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 2 tiryaMca, tiryaMcanuM bhogave, 3 manuSya, manuSyanuM bhogave, 4 deva, devanuM bhogave. AyuSya karmanI sthiti : nArakI ane devanI sthiti ja. daza hajAra varSa, u. 33 sAga2 ne pUrva kroDa varSano trIjo bhAga adhika. manuSya ane tiryaMcanI sthiti ja. aMtarmuhUrta . 3 palyane pUrvakroDa varSano trIjo bhAga adhika. da. nAma karmano vistAra. nAma karmanA be bheda, 1 zubha nAma, 2 azubha nAma. zubha nAma karmanI 93 prakRti, tenA thoka 42. 1 gati nAma, 2 jAti nAma, 3 zarIra nAma, 4 zarIra aMgopAMga nAma, 5 zarIra baMdhana nAma, 6 za2I2 saMghAtana nAma, 7 saMghayaNa nAma, 8 saMsthAna nAma, 9 varNa nAma, 10 gaMdha nAma, 11 2sa nAma, 12 sparza nAma, 13 anupUrvI nAma, 14 vihAyagati nAma, 15 agurulaghu nAma, 16 upaghAta nAma, 17 52AghAta nAma, 18 ucchavAsa nAma, 19 udyota nAma, 20 AtApa nAma, 21 tIrthaMka2 nAma, 22 nirmANa nAma, 23 trasa nAma, 24 bAda2 nAma, 25 paryApta nAma, 26 pratyeka nAma, 27 sthira nAma, 28 zubha nAma, 29 saubhAgya nAma, 30 susvara nAma, 31 Adeya nAma, 32 yazokIrti nAma, 33 sthAvara nAma, 34 sUkSma nAma, 35 aparyApta nAma, 36 sAdhAraNa nAma, 37 asthira nAma, 38 azubha nAma, 39 durbhAgya nAma, 40 du:sva2 nAma, 41 anAdeya nAma, 42 ayazokIrti nAma. 42 thokanI 93 prakRti 1 gati nAmanA cAra bheda 1 narakanI gati, 2 tiryaMcanI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ATha karmanI prakRti para varUpo gati, 3 manuSyanI gati, 4 devanI gati. (4) ra jAti nAmanA pAMca bheda -- 1 ekendriyanI jAti, ra beindriyanI jAti, 3 te indriyanI jAti, 4 caurendriyanI jAti, 5 paMcendriyanI jAti. (9) 3 zarIra nAmanA pAMca bheda - 1 dArika zarIra, ra vaikriya zarIra, 3 AhAraka zarIra, 4 tejasa zarIra, 5 kArpaNa zarIra. (14) 4 zarIra aMgopAMganA traNa bheda - 1 audArika zarIra aMgopAMga, 2 vaikriya zarIra aMgopAMga, 3 AhAraka zarIra aMgopAMga. (17) 5 zarIra baMdhana nAmanA pAMca bheda - 1 audArika zarIra baMdhana, ra vaikriya zarIra baMdhana, 3 AhAraka zarIra baMdhana, 4 taijasa zarIra baMdhana, 5 kArpaNa zarIra baMdhana. (22) 6 zarIra saMghAtana nAmanA pAMca bheda - 1 audArika zarIra saMghAtana, 2 vaikriya zarIra saMghAtana, 3 AhAraka zarIra saMghAtana, 4 tejasa zarIra saMghAtana, pa kArmaNa zarIra saMghAtana. (27) - 7 saMghayaNa (saMhanana) nAmanA cha bheda - 1 vajaRSabhanArAca saMghayaNa, ra RSabhanArA saMghayaNa, 3 nArAjI saMghayaNa, 4 ardhanArAca saMghayaNa, 5 kIlikA saMghayaNa, 6 sevArtA saMghayaNa. (33) 8 saMsthAna nAmanA cha bheda - 1 samacatustra saMsthAna, ra nyagrodha parimaMDaLa saMsthAna, 3 sAdi saMsthAna, 4 kuja saMsthAna, 5 vAmana saMsthAna, da hUMDa saMsthAna. (39). 9 varNanA pAMca bheda - 1 kALo, ra nIla, 3rAta, 4 pILo, 5 dhoLo. (44). Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - 136 piza) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 10 gaMdhanA be bheda - 1 surabhi gaMdha, ra durabhigaMdha. (46) 11 rasanA pAMca bheda - 1 tIkho, 2 kaDavo, 3 tUro, 4 khATo, 5 mITho. (51) 12 sparzanA ATha bheda - 1 suMvALo, 2 karkaza, 3 haLavo, 4 bhAre, 5 unho, 6 TADho, 7 lukho, 8 copaDayo. (59). 13 anupUrvInA cAra bheda - 1 nArakInI anupUvI. ra tiryaMcanI anupUrvI. 3 manuSyanI anupUrvI. 4 devanI anupUrvI. (63). 14 vihAya gati nAmanA be bheda - 1 prazasta vihAyagati te gaMdha hastInI peThe zubha cAlavAnI gati, ra aprazasta vihAya gati - te UMTanI peThe azubha cAlavAnI gati .(65) 66 agurulaghu nAma, 67 upaghAta nAma, 68 parAghAta nAma, 69 ucchavAsa nAma, 70 udyota nAma, 71 AtApa nAma, 72 tIrthakara nAma, 73 nirmANa nAma, 4 trasa nAma, 75 bAdara nAma, 76 paryApta nAma, 9 pratyeka nAma, kR8 sthira nAma, 79 zubha nAma, 80 saubhAgya nAma, 81 susvara nAma, 82 Adeya nAma, 83 yazakIrti nAma, 84 sthAvara nAma, 85 sUkSma nAma, 86 aparyApta nAma, 87 sAdhAraNa nAma, 88 asthira nAma, 89 azubha nAma 90 durbhAgya nAma, 91 duHsvara nAma, 92 anAdeya nAma, 93 azokIrti nAma. 93 prakRti saMpUrNa. nAma karma ATha prakAre bAMdhe. zubha nAma karma cAra prakAre bAMdhe. 1. kAyAnI saralatA te kAyAnA yoga sArA pravartAva, 2 bhASAnI saralatA te vacananA yoga sArA pravartAve, 3 bhAvanI saralatA te mananA yoga sArA pravartAva, . 8 ( Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ATha karmanI prakRti 4 akalezakArI pravartana te khoTA jhagaDA, vivAda na kare. azubhanAma karma cAra prakAre bAMdhe. 1 kAyAnI vakratA, 2 bhASAnI vakratA, 3 bhAvanI vakratA, 4 kalezakArI pravartana. nAma karma 28 prakAre bhogave. zubha nAma karma 14 prakAre bhogave ane azubhanAma karma 14 prakAre bhogave. zubha nAma karma cauda prakAre bhogave. 1 ISTa zabda, 2 ISTa rUpa, 3 ISTa gaMdha, 4 ISTa rasa, 5 ISTa sparza, 6 ISTa gati, 7 ISTa sthiti, 8 ISTa lAvaNya, 9 ISTa yazakIrti, 10 ISTa utthAna, karma, balavIrya, purUSAkAra parAkrama, 11 ISTa svara, 12 kAMta svara, 13 priya svara, 14 manojJa svara. azubha nAma karma cauda prakAre bhogave. 1 aniSTa zabda, 2 aniSTa rUpa, 3 aniSTa gaMdha, 4 aniSTa rasa, 5 aniSTa sparza, da aniSTa gati, 7 aniSTa sthiti, 8 aniSTa lAvaNya, 9 aniSTa yazakIrti, 10 aniSTa utthAna, karma, balavIrya, purUSAkAra parAkrama, 11 hINa svara, 1ra dIna svara, 13 aniSTa svara, 14 akAnta svara. nAma karmanI sthiti ja. ATha muhUrta, u. 20 kroDAkoDI sAgaropamanI. abAdhAkALa ja. aMtamuhUrta, 3. be hajAra varSano. 7 gotra karmano vistAra gotra karmanA be bheda, 1 UMca gotra, 2 nIca gotra. gotra karmanI soLa prakRti, temAM UMca gotranI ATha prakRti, nIca gotranI ATha prakRti. UMca gotranI ATha prakRti: 1 jAti viziSTa, ra kuLa viziSTa, 3 baLa viziSTa, 4 rUpa viziSTa, pa tapa viziSTa, 6 sUtra viziSTa, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138) izrI bRhada jaina thoka saMgraha 7 lAbha viziSTa, 8 aizcarya viziSTa. - nIca gotranI ATha prakRti: 1 jAti vihIna, 2 kuLa vihIna, 3 baLa vihIna, 4 rUpa vihIna, 5 tapa vihIna, 6 sUtra vihIna, 7 lAbha vihIna, 8 ezcarya vihIna. gotra karma soLa prakAre bAMdhe. temAM UMca gotra ATha prakAre ane nIca gotra ATha prakAre bAMdhe. UMca gotra ATha prakAre bAMdhe. 1 jAti amada, 2 kuLa amada, 3 baLa amada, 4 rU5 amada, pa tapa amada, 6 sUtra amada, 7 lAbha amada, 8 aizcarya amada. - nIca gotra ATha prakAre bAMdhe. 1 jAtimada, 2 kuLamada,3 baLa mada, 4 rUpamada, 5 tapamada, 6 sUtramada, 7 lAbhamada, 8 aizcaryamada. gotra karma soLa prakAre bhogave, temAM UMca gotra ATha prakAre ane nIca gotra ATha prakAre bhogave. te je pramANe UMca gotra tathA nIca gotranI ATha ATha prakRti che te ja ATha ATha prakAre bhogave. gotra karmanI sthiti ja. ATha muhUrta, u. 20 kroDAkroDI sAgaropamanI. abAdhAkALa ja. aMtarmuhUrta, u. be hajAra varSano. 8. aMtarAya karmano vistAra. aMtarAya karmanI pAMca prakRti: 1 dAnAMtarAya, ra lAbhAMtarAya, 3 bhogAMtarAya, 4 upabhogAMtarAya, 5 vIyatarAya. aMtarAya karma pAMca prakAre bAMdhe, pAMca prakAre bhogave te upara pramANe. aMtarAya rmanI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. 30 kroDAkoDI sAgaropamanI. abAdhAkALa ja. aMtarmuhUrta, u. traNa hajAra varSano. * iti zrI AMTha karmanI prakRti. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gatAgati - - - - ( 3i . gatAgati) pannavaNA pada 6 gAthA bArasa, cakavIsAI, saMtara egasamaya kattA ya ! viTTaNa, parabhava Aurya, ca a va AgarisA ATha dvAranA nAma : 1 bArasa kAra, 2 cauvIsa dvAra, 3 sadaMtara niraMtara dvAra, 4 eka samaya dvAra (upaje, cave), 5 kattA (kyAMthI Ave ?) dvAra, 6 udvartana dvAra (cavIne kyAM jAya ?), 7 AyuSya dvAra, 8 AkarSa dvAra. 1. bArasa dvAra - nArakI, tiryaMca, manuSya, deva, e cAra gatimAM utpanna thavAnuM tathA cavavAnuM aMtara paDe to jaghanya eka samaya, utkRSTa bAra muhUrtanuM aMtara paDe. siddhagatimAM aMtara paDe to jighanya eka samaya, utkRSTa cha mAsanuM. tyAMthI cavavAnuM nathI. 2 cakavIsa dvAra tathA viraha pada - | viraha padanuM nAma | jaghanya viraha ! utkRSTa viraha | pahelI narake aMtara paDe to 1 samaya 24 muhUrtanuM - bIjI narake 1 samaya 7 divasanuM trIjI narake 1 samaya 15 divasanuM cothI narake 1 samaya eka mAsanuM pAMcamI narake 1 samaya be mAsanuM chaThThI narake 1 samaya cAra mAsanuM sAtamI narake : " 1 samaya | cha mAsanuM Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 - zrI brahaH jaina thoka saMgraha bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI, 1, 2 devalokasudhI aMtara paDe to 1 samaya | 24 muhurtanuM trIje devaloka aMtara paDe .. 1 samaya 9 divasa, 20 muhUrtanuM cothe devaloke " 1 samaya 12 divasa, 10 muhUrtanuM pAMcame devaloke " 1 samaya sADI bAvIsa divasanuM chake devaloke " 1 samaya 45 divasanuM sAtame devaloke " 1 samaya 80 divasanuM AThame devaloke " 1 samaya 100 divasanuM navame dasame devaloke " 1 samaya saMkhyAtA mAsanuM (eka varSanI aMdaranuM) 11, 12 me devaloka " 11 samaya saMkhyAtA varSanuM (so varSanI aMdara) raiveyaka prathama trikamAM " | samaya [ saMkhyAtA so varSanuM eka hajAra varSanI aMdara) raiveyaka bIjI trikamAM " 1 samaya | saMkhyAtA hajAra varSanuM (eka lAkha varSanI aMdara) raiveyaka trIjI trikamAM " |1 samaya | saMkhyAtA lAkha varSanuM (palyanA asaM.mA bhAganI aMdara) cAra anuttara vimAne " |1 samaya | palyanA asaM.mA bhAganuM (patyanA sAmA bhAganI aMdara) pAMcamAM anuttara vimAne " 1 samaya palyanA saM.mA bhAganuM pAMce ekendriyamAM aMtara nathI. traNa vikasendriya ne tiryaMcA, saMmUrchAimamAM aMtara paDe to 1 samaya | aMtarmuhUrtanuM For Private & Personal use only . Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gatAgati tiryaMca garbhaja ane manuSya garbhajamAM aMta2 paDe to manuSya saMmUrchimamAM 1 samaya 1 samaya 1 samaya 6 mAsanuM siddhamAM aMtara paDe to ema ja siddha varjIne cavavAnuM utpanna virahanI jema jANavuM. vizeSa viraha padanAM AdhAre - bharata kSetramAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAno vi2ha paDe to ja. 63,000 varSano, arihaMtano 4.84,000 varSano, cakravartI, vAsudeva, baLadevano ja. 2,52,000 varSano, utkRSTa deze UNo 18 kroDAkroDI sAgaropamano viraha paDe. samyaktvIno u. 7 divasano, navIna zrAvakano u. 12 divasano, navIna sAdhuno u. 15 divasano. iti bIjo dvAra. 3. saaMtara niraMtara dvA2 - saaMtara kahetAM aMtara sahita, niraMtara kahetAM aMtara rahita upaje te. pAMca ekendriyanA pAMca daMDaka varjIne, bAkI 19 daMDaka tathA siddhamAM saaMtara tathA niraMtara upaje. pAMca ekendriyanA pAMca daMDakamAM niraMtara upaje. emaja urtana (cavavAnuM) paNa siddhane varjI sarvane jANavuM. iti trIjo dvAra. 4. eka samayamAM je bolamAM jeTalA upaje tathA cave te dvAra '' 141 bAra muhUrtanuM 24 muhUrtanuM sAta nA2kI (7), daza bhavanapati (17), vANavyaMtara (18), jayotiSI (19), pahelAthI ATha devaloka (27), traNa vikalendriya (30), tiryaMca saMmUrcchama (31), tiryaMca garbhaja (32), manuSya saMmUrcchama (33). e tetrIsa bolamAM eka samayamAM jaghanya 1, 2, 3, utkRSTa upaje to saMkhyAtA tathA asaMkhyAtA upaje. nava thI bAra devaloka (4), nava gaiveyaka (13), pAMca anuttara Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha vimAna (18), manuSya garbhaja (19), e 19 bolamAM jaghanya 1, 2, 3, utkRSTa saMkhyAtA upaje, pRthvI, pANI, agni, vAyu, e cAra ekendriyamAM samaye samaye asaMkhyAtA upaje. vanaspatimAM, samaye samaye saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane (yathAsthAne) anaMtA upaje. siddhamAM eka samaye ja. 1, 2, 3, 3. 108 utpanna thAya. ema ja urtana paNa siddha varjI sarvane jANavuM. iti eka samayamAM utpanna thavAno tathA cavavAno cotho dvA2 saMpUrNa. 5. kattA (kyAMthI Ave? - Agati), chaThTho urtana (cavIne kyAM jAya? - gati), te banne dvAra bhegA - 563 mAMhenA je je bolano AvIne utpanna thAya te. 1. pahelI na2ke - Agati 25 bolanI - 15 karmabhUmi, pAMca saMzI tiryaMca, pAMca asaMjJI tiryaMcanA paryAptAnI. gati 40 bolanI - 15 karmabhUmi, pAMca saMjJI tiryaMca e 20 nA aparyAptA ane paryAptA ema 40 bolanI. 2. bIjI na23 - Agati 20 bolanI - 15 karmabhUmi, pAMca saMjJI tiryaMcanA paryAptAnI. gati 40 bolanI aa pahelI naraka pramANe. 3. trIjI narake - Agati 19 bolanI - bIjI na2kamAM je vIsa bolanI Agati che temAMthI eka bhujaparisarpano varjIne 19 bolanI. gati 40 bolanI pahelI naraka pramANe. * nA2kI ane devatA kALa ka2Ine manuSya ke tiryaMcamAM janme che te aparyApta avasthAmAM maratA nathI. te apekSAe koI mAtra paryAptAnA 20 bolanI ja mAne che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gatAgati ED143 4. cothI narake - Agati 18 bolanI -- bIjI narakamAM je vIsa bolanI Agati che temAMthI 1 bhujaparisarpa, ra kheca rano vajIne 18 bolanI. gati 40 bolanI pahelI naraka pramANe. - pa. pAMcamI narake - Agati 17 bolanI - bIjI narakamAM je vIsa bolanI Agati che temAMthI 1 bhujaparisarpa, 2 khecara, 3 sthaLacara e traNa varjIne 17 bolanI. gati 40 bolanI pahelI naraka pramANe. 6. chaThThI narake - Agati 16 bolanI - bIjI narakamAM je vIsa bolanI Agati che temAMthI 1 bhujaparisarpa, 2 khecara, 3 sthaLacara, 4 uraparisarpa e cAra vajIne 16 bolanI. gati 40 bolanI pahelI naraka pramANe. 7. sAtamI narake- Agati 16 bolanI - 15 karmabhUminA ane 1 jaLacaranA paryAptA (strI vajIne). gati 10 bolanI - pAMca saMjJI tiryaMcanA apa. ane paryAnI. 8. 25 bhavanapati, 26 vANavyaMtara (pa1 jAtinA deva) - Agati 111 bolanI - 101 saMjJI manuSya, pa saMjJI tiryaMca paMcendriya, 5 asaMjJI tiryaMca paMcendriya te 111 nA paryAptAnI. gati 46 bolanI - 15 karmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca paMcendriya, 21 bAdara pRthvI, 22 bAdara pANI ane 23 pratyeka vanaspati ema 23 nA aparyAptA ane paryAptA e 46 nI. 9. jyotiSI ane pahelA devaloke - Agati 50 bolanI - 15 karmabhUmi, 30 akarmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca evaM 50 nA paryAptAnI. gati 46 bolanI -- te bhavanapati pramANe. 10. bIjA devaloke - Agati 40 bhedanI - 15 karmabhUmi, Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 5 saMjJI tiryaMca, 20 akarmabhUmi (5 hemavaya, 5 hiraNyavaya varjIne) nA paryAptA e 40 nI. gati 46 bhedanI - te bhavanapati pramANe. 11. prathama kilviSIdevamAM -- Agati 30 bolanI -- 15 karmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca, 5 devakurU, 5 utta2 kurU e trIsanA paryAptAnI. gati 46 bolanI te bhavanapati pramANe. 12. trIjA devalokathI AThamA devaloka sudhInA, nava jAtinA lokAMtikanA, bIjA trIjA kilviSInA devamAM - Agati 20 bolanI -- 15 karmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMcanA paryAmAnI. gati 40 bolanI te 15 karmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca e 20 nA aparyAmA ane paryAptAnI. 13. 9 thI 12 devaloka, 9 traiveyaka, 5 anuttara vimAna e 18 devanI - Agati 15 bolanI te 15 karmabhUminA paryAptAnI. gati 30 bolanI, te 15 karmabhUminA aparyAptA ane paryAptAnI. 14. pRthvI, pANI, vanaspati - Agati 243 bolanI. 101 saMmUrchima manuSyanA aparyAptA, 15 karmabhUminA manuSyanA aparyAptA ane paryAptA ema 30, tiryaMcanA 48, 64 jAtinA devatA (25 bhavanapati, 26 vANavyaMta2, 10 jyotiSI, paheluM kilviSI, paheluM, bIjuM devaloka)nA paryAptA ema 243. gati 179 bolanI 101 asaMjJI saMmUrcchama manuSyanA aparyAptA, 15 karmabhUminA aparyAptA ne paryAptA e 30, 48 jAtinA tiryaMca evuM 179 bolanI.(A 179 bolane laTa kahe che) 15. teu, vAyunI - Agati 179 bolanI te u52 pramANe. gati 48 bolanI, te 48 jAtinA tiryaMcanI. 16. traNa vikalendriyanI - Agati ane gati baMne 179 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kimI 145 zrI gatAgati bolanI upara pramANe che. 17. asaMzI tiryaMcanI - Agati 179 bolanI - 101 saMmUrchAima manuSyanA aparyAptA, 15 karmabhUminA aparyAptA ne paryAptA e 30, 48 tiryaca. gati 395 bolanI - pada aMtaradvIpa, 51 jAtinA deva, pahelI naraka ema 108 nA aparyAptA ane paryAptA maLIne 216 tathA179 upara kahyA che te maLIne 395. 18. saMzI tiryaMca - Agati 267 bhedanI. 99 jAtinA devamAMthI nava thI bAra devaloka, e 4, 9 naiveyaka, pAMca anuttara vimAnanA 18 varjIne 81nA paryAptA, 179 bola upara pramANe, 7 narakanA paryAptA. ema 267. gati pAMcenI judI judI. 1. jaLacaranI pa27 bolanI - te pa63 bhedamAMthI navamA devalokathI pAMcamA anu. vimAna sudhInA 18 jAtinA devatA aparyApta ane paryApta evuM 36 bola bAda karatAM bAkInA para7 bolanI. 2. uraparisarpanI para3 bolanI - upara para7 kahyA temAMthI chaThThI ane sAtamI narakanA aparyAptA ane paryApyA bAda karatA para3. 3. sthaLacaranI para1 bolanI - upara pa23 kahyA temAMthI pAMcamI narakanA aparyAptA ane paryAptA e be bAda karatAM para1nI. 4. khecaranI 519 bolanI - para1 mAMthI cothI narakanA aparyAptA ane paryApyA bAda karatA pa19 bolanI. - pa. bhujaparisarpanI pa17 bolanI - 519 bolamAMthI trIjI narakanA aparyAptA ane paryApyA bAda karatA 517 bolanI. 19. asaMzI (saMmUcchima) manuSyanI - Agati 171 bolanI -- te 179 bola upara kahyA che temAMthI teluM, vAyunA 8 varjIne 171 nI. -10. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI bRhad jaina thoka saMgraha gati 179 bolanI te u52 kahyA che te pramANe 179 nI. 20. paMdara karmabhUminA saMzI manuSyanI - Agati 276 bolanI - te 179 bola upara kahyA che temAMthI teu, vAyunA 8 varjIne 171, 99 jAtinA deva tathA 1 thI 6 na2ka sudhI, evaM 276 nI. gati 563 bolanI tathA mokSanI. 21. trIsa akarmabhUminA saMzI manuSyanI - Agati 20 bolanI te 15 karmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca e 20 paryAptAnI. gati judI judI te nIce pramANe 1. pAMca devakurU, pAMca utta2kurU, e daza kSetranA jugalIyAnI 128 bolanI, te 64 jAtinA devanA aparyAptA ne paryAptA 128nI. 2. pAMca harivAsa, pAMca ramyAsa, e daza kSetranA jugalIyAnI 126 bolanI, te u52nA 128 bolamAMthI pahelA kilTiSInA aparyAptA ne paryAptA bAda ka2Ine 126 nI. 3. pAMca hemavaya, pAMca hiraNyavaya, e daza kSetranA jugalIyAnI 124 bolanI, te u52nA 126 bolamAMthI bIjA devalokanA aparyAptA ne paryAptA bAda ka2Ine 124 nI. - 22. chappana aMtaradvIpanAM jugalIyA - Agati 25 bolanI - 15 karmabhUmi, 5 saMzI tiryaMca ane 5 asaMzI tiryaMca ema 25 paryAptAnI. gati 102 bolanI te 25 bhavanapati, 26 vANavyaMta2 e 51 jAtinA devonA aparyAptA, paryAptA 102 bolanI. e 22 bola saMpUrNa. e 22 bolamAM 24 daMDakanI gatAgati kahI. 5 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gatAgati 147 9 uttama padavIdha2,1 mithyAtvI, 3 veda e 13 bolanI gatAgati 1. tIrthaMkara - Agati 38 bolanI - te vaimAnikanA 35 ww bheda ane pahelethI traNa naraka e 38 nA paryAptAnI. gati eka mokSanI. / 2. cakravartInI Agati 82 bolanI - 99 jAtinA devamAMthI 15 52mAdhAmI, 3 kilviSI e 18 bAda karatAM bAkInI 81 ne pahelI na2ka, kula 82 nA paryAptAnI. - gati 14 bolanI - te sAta na2kanA aparyAptA ne paryAptA e 14 nI. (jo te dIkSA le to devanI ke mokSanI). { 3. vAsudevanI - Agati 32 bolanI - te 12 devaloka, 9 lokAMtika, 9 traiveyaka, ne pahelI, bIjI na2ka kula, 32 nA paryAmAnI. gati 14 bolanI, te sAta narakanA aparyAptA ane paryAptA e 14. 4. baLadevanI - Agati 83 bolanI - 81 jAtinA deva (15 52mAdhAmI, 3 kilviSI varjIne), prathama be narakanA paryAptA e 83. gati 70 bolanI - 35 vaimAnika devanA aparyAptA ane paryAptA e 70 bolanI athavA mokSanI. (sAdhunI gata pramANe) - - 5. kevaLInI - Agati 108 bolanI - 99 jAtinA devatAmAMthI 15 52mAdhAmI ane 3 kilveiSI varjIne 81, 15 karmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca, prathama 4 nA2kI, pRthvI, pANI, vanaspati e 108 nA paryAptAnI. gati mokSanI. 6. sAdhunI- Agati 275 bolanI - 179 nI laTamAMthI teu, vAyunA 8 varjhane 171, 99 devanA paryAptA, prathamanI pAMca narakanA paryAptA maLIne 275. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148] . zrI bRhada jaina thoka saMgraha gati 70 bolanI - 12 devaloka, 9 lokAMtika, 9 raivayaka, 5 anuttara vimAna e 35 nA aparyAptA ane paryAptA maLI 70 bolanI athavA mokSanI. 7. zrAvakanI - Agati 276 bolanI - te sAdhunI 275 nI kahI che te, ne chaThThI narakanA paryAptA, evaM 276. gati 42 bolanI - 12 devaloka ane 9 lokAMtika e 21 nA aparyAptA ane paryAptA 4ra bolanI. 2 nibala Te 8. samyakatva draSTinI - Agati 363 bolanI - 99 devanA paryAptA, 101 saMjJI manuSyanA paryAptA, 101 saMmUrchAima manuSyanA aparyAptA tathA 15 karmabhUminA manuSyanA aparyAptA, tipaMcanA 48 mAMthI tapha, vAyunA 8 varjIne 40, 7 narakanA paryAptA. rema 363. gati 282 bolanI che te 81 jAtinA deva (99 devamAMthI 15 paramAdhAmI ane 3 kilviSI varjIne), 15 karmabhUmi, 30 akarmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca tathA 6 nArakI e 137 nA aparyAptA ane paryAptA 274 tathA 3 vikalandriya ane asaMsI tiryaMcanA aparyAptA evaM 282 bhedanI. 9. mAMDalika rAjAnI - Agati 276 bolanI - zrAvakanI Agati pramANe. gati pa35 bolanI - pa63 bhedamAMthI 9 raiveyaka, 5 anuttara vimAna e 14 nA aparyA. ane paryA. 28 bAda karatAM 535 bolanI. 10. mithyAtva dRSTinI - Agati 371 bolanI - 99 che matAMtarathI 258 bhedanI manAya che. 282 mAMthI akarmabhUminAM 60 bAda karI 15 paramAdhAmI tathA 3 kilviSInA 36 umerI ramata thAya. paraMtu 282 nI gaNanA yogya lAge che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gatAgati 14 jAtinA devanA paryAptA, 179 bola AgaLa kahela che te, evuM ra78, 7 narakanA paryAptA, 86 jAtinA jugalIyAnA paryAptA evuM 371 nI. (ta 19ra amara varjIna). gati papa3 bolanI - pa63 bolamAMthI pAMca anuttara vimAnanA aparyApta ne paryAptA e 10 varjIne 553 bolanI. 11. strI vedanI - Agati 371 bolanI - mithyA dRSTi pramANe. gati pa61 bolanI. te pa63 mAMthI 7mI narakanA aparyAptA ne paryAptA e be bheda vajIne pada1 bolanI. 12. puruSa vedanI - Agati 371 bolanI - mithyA dRSTi pramANe. gati pa63 nI. 13. napuMsaka vedanI - Agati 285 bolanI - 179 bola AgaLa kahyA te, 99 jAtinA devatAnA paryAptA ane narakanA paryAptA ema 285 bheda, gati pa63 nI. iti pAMcamo, chaThTho dvAra 7. AyuSya dvAra - A bhavanA AyuSyanA keTalAye bhAge parabhavanA AyuSyano baMdha paDe te batAve che. daza dArikanA daMDaka sApakramI ane nirUpakramI jANavA. nArakIno eka daMDaka ne devanA 13 daMDaka, e 14 daMDaka nirUpakramI jANa vA. daza dArikanA daMDaka che, temAM jeone asaMkhyAta varSanA AyuSya che, te nirUpakramI che, saMkhyAta varSanA AyuSyavALA che temAM sopakramI ane nirUpakramI banne che. nirUpakramI te, nizcaya AyuSyane trIje bhAge parabhavanuM AyuSya Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipAsI zrI bRhada jaina thoka saMgraha bAMdhe. asaMkhyAta varSanA manuSya, tiryaMca tathA nArakI, deva, nirUpakramI che. teo nizcaya AyuSyanA cha mAsa zeSa rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdha. sopakramI te, AyuSyane trIjo bhAge, tene trIje bhAge, chevaTe aMtarmuhUrta rahe tyAre paNa parabhavanuM AyuSya bAMdhe. parabhava jatAM jIva cha bola sAthe AyuSya nidrata kare che. 1 jAti, 2 gati, 3 sthiti, 4 avagAhanA, 5 pradeza, ane 6 anubhAga. Iti sAtamo dvAra 8AkarSa dvAra - AkarSata tathAvidha prayatna karI karma pudgalanuM grahavuM, kheMcavuM. jema gAya pANI pItAM bhayathI pAchuM jue, vaLI pIe, tema jIva jAti niddhatAdi AyuSyane jaghanya eka, be, traNa, utkRSTa ATha AkarSa karI bAMdhe. te AkarSano alpabadutva. sarvathI thoDA jIva ATha AkarSa karI jAti niddhatta AyuSyane bAMdhanArA, tethI sAte karI bAMdhanAra saMkhyAtaguNA, tethI cha thI bAMdhanAra saMkhyAtaguNA, tethI pAMcathI bAMdhanAra saMkhyAtaguNA, tethI cArathI bAMdhanAra saMkhyAtaguNA, tethI traNathI bAMdhanAra saMkhyAtaguNA, tethI bethI bAMdhanAra saMkhyAtaguNA, tethI ekathI bAMdhanAra saMkhyAtaguNA. iti AThamo dvAra iti gatAgati. S Ds Ela daka ja Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cha A2AnA bhAva IST In 11 Ni 151 9. cha ArAnA bhAva) jaMbudvIpa pannati vRkSakAra - 2 daza kroDAkroDI sAgaropamanA cha ArA jANavA pahelo Aro pahelo Aro cAra kroDAkroDI sAgaropamano, suSama suSama nAme eTale atizaya suMdara jANavo. e ArAne viSe 3 gAunuM zarIra ane 3palyopamanuM AyuSya jANavuM. UtaratA Are ra gAunuM zarIra ane 2 palyopamanuM AyuSya jANavuM. e ArAne viSe zarIramAM 256 pAMsaLIo ane UtaratA Are 128 pAMsaLIo jANavI. e ArAne viSe vajaRSabhanArA saMghayaNa, ne samacaturastra saMsthAna jANavuM. e ArAnA viSe aThThamabhakta (traNa divase) AhAranI icchA thAya, tyAre zarIra pramANe AhAra kare. jamInanI sarasAI (rasa) sAkara sarakhI jANavI. Utarate Are jamInanI sarasAI (rasa) khAMDa sarakhI jANavI. e ArAne viSe daza prakAranA kalpavRkSa manavAMchita sukha Ape, te daza prakAranA kalpavRkSa pAse je phaLa che te ja Ape che. eTale daze kalpavRkSa maLIne daza vastu Ape che paNa je manamAM ciMtave te ApavA samartha nathI. kalpavRkSanA nAmanI gAthA : mAMgAya liMgA, tuDIyagA dIva joI citta gA ! cittarasA maNavegA, gihagArA aNiyagaNAuM ! artha:-(1) mataMgA kahetA, madhura rasavALA phaLanAM kalpavRkSa. (2) bhiMgA kahetA, ratnajaDAva bhAjananAM kalpavRkSa. (3) tuDIyegA kahetA, 49 jAtinAM vAjiMtranAM kalpavRkSa. (4) dIvra kahetA, Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha ratnajaDAva dIvAnAM kalpavRkSa. (5) joI kahetA, ratnajaDAva sUryanI jyotinAM kalpavRkSa. (6) cittamA kahetA, citrAmaNa sahita phUlanI mALAnAM kalpavRkSa (7) cittarasA kahetA, cittane game tevAM rasavaMtA bhojananAM kalpavRkSa. (8) maNavegA kahetA, ratnajaDAva AbhAraNanAM kalpavRkSa. (9) gihagArA kahetA, 42 bhomiyA AvAsanAM kalpavRkSa. (10) aNiyagaNAu kahetA, nAkane vAyare UDe evAM jhINAM ratnajaDAva vastranAM kalpavRkSa, e daza prakAranAM kalpavRkSa jugalIyAne sukha Ape. e ArAne viSe jugalIyAne AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe te vakhate jugalIyA parabhavanuM AyuSya bAMdhe. tyAre jugalANI eka joDuM prasave. te jovAnI pratipAlanA (AsanAvAsanA) 49 divasa kare. jugala jugalANIne kSaNa mAtrano viyoga na paDe. temane chIMka, bagAsuM ke oDakAra Ave tyAre mArIne devagatimAM jAya. gati eka devanI. e ArAne viSe jhera nahi, vera nahi, IrSyA nahi, jarA (ghaDapaNa) nahi, roga nahi, kurUpa nahi, paripUrNa aMga upAMgane viSe sukha bhogave. te pUrvanAM dAna puNyanAM phaLa jANavAM. pahelA ArAnA bhAva saMpUrNa. bIjo Aropa pahelo Aro UtarIne bIjo Aro besatAM varNa, gaMdha, rasa, sparzanA paryava anaMta anaMta ochA thAya. bIjo Aro traNa kroDAkroDI 1 jugalIyAnAM kSetramAM bhUminI snigdhatA-sarasatAne kAraNe zarIra gaLI jAya che athavA bhAraNya vi. pakSI uThAvIne samudra vageremAM pheMkI de che tevI dhAraNA che. maraNakriyA deva kare che te Agamika nathI. 2 jugalIyAnuM jeTaluM AyuSya manuSya gatimAM hoya che teTaluM athavA tethI thoDuMka ochuM AyuSya devagatimAM pAme che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chaArAnA bhAva sAgaropamano, e Aro suSama nAme eTale suMdara jANavo. e ArAne viSe ra gAunuM zarIra ane 2 palyopamanuM AyuSya jANavuM. UtaratA Are 1 gAunuM zarIra ane 1 palyopamanuM AyuSya jANavuM. e ArAne viSe vajaRSabhanArA saMghayaNa, ne samacaturastra saMsthAna jANavuM. e ArAne viSe zarIramAM 128 pAMsaLIo ane UtaratA Are 64 pAMsaLIo jANavI. e ArAne viSe chaThTha bhakta be divase) AhAranI icchA thAya, tyAre zarIra pramANe AhAra kare. jamInanI sarasAI khAMDa sarakhI jANavI. Utarate Are jamInanI sarasAI goLa sarakhI jANavI. e ArAne viSe daza prakAranA kalpavRkSa manavAMchita sukha Ape, te upara pahelA ArAmAM kahyAM che te pramANe jANavA. e ArAne viSe jugalIyAne AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe te vakhate jugalIyA parabhavanuM AyuSya bAMdhe. tyAre jugalANI eka joDuM prasave. te joDAnI pratipAlanA (AsanAvAsanA) 64 divasa kare. jugala jugalANIne kSaNa mAtrano viyoga na paDe. tamane chIMka, bagAsuM ke oDakAra Ave tyAre marIne devagatimAM jAya. gati eka devanI. e ArAne viSe jhera nahi, vera nahi, IrSyA nahi, jarA (ghaDapaNa) nahi, roga nahi, kurUpa nahi, paripUrNa aMga upAMgane viSe sukha bhogave. te pUrvanAM dAna puNyanAM phaLa jANavA. bIjA ArAnA bhAva saMpUrNa trIjo Aro bIjo Aro UtarIne trIjo Aro bese tyAre varNa, gaMdha, rasa, sparzanA paryava anaMta anaMta haNA thAya. trIjo Aro be koDAMkoDI sAgaropamano, suSama dupama nAma eTale suMdaratA ghaNI ane viSamatA thoDI. e ArAne viSe 1 gAunuM zarIra ane 1 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha palyopamanuM AyuSya jANavuM. UtaratA Are pAMcase dhanuSyanuM zarIra ane kroDa pUrvanuM AyuSya jANavuM. e A2Ane viSe vajraRRSabhanArAca saMghayaNa, ne samacaturasta saMsthAna jANavuM ane Utarate Are cha saMghayaNa, cha saMsthAna jANavA. e ArAne viSe zarIramAM 64 pAMsaLIo ane UtaratA Are 32 pAMsaLIo jANavI. e ArAnA viSe cauthabhakte (eka divase) AhAranI icchA thAya, tyAre zarIra pramANe AhAra kare. jamInanI sarasAI goLa sarakhI jANavI. Utarate Are jamInanI sarasAI sArI jANavI. e ArAne viSe daza prakAranA kalpavRkSa manavAMchita sukha Ape, te upara pahelA ArAmAM kahyAM che te pramANe jANavA. e A2Ane viSe jugalIyAne AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe te vakhate jugalIyA 52bhavanuM AyuSya bAMdhe. tyAre jugalANI eka joDuM prasave. te joDAnI pratipAlanA (AsanAvAsanA) 79 divasa kare. jugala jugalANIne kSaNa mAtrano viyoga na paDe. temane chIMka, bagAsuM ke oDakAra Ave tyA2e ma2Ine devagatimAM jAya. e traNa A25 jugalIyAnA jANavA. ekalo jugala dharma jANavo. e trIjA A2AmAM jugalIyA sudhI gati eka devanI jANavI. e A2Ane viSe jugalIyA dharma sudhI jhera nahi, ve2 nahi, IrSyA nahi, ja2A nahi, roga nahi, kurUpa nahi, paripUrNa aMga upAMgane viSe sukha bhogave te pUrvanAM dAna,puNyanA phaLa jANavAM. jugalIyA dharma saMpUrNa. trIjA ArAnA jatAM zeSa 84 lAkha pUrva, 3 varSa ane 8 // mAsa bAkI rahyAM tyAre sarvArthasiddha mahAvimAnamAM 33 sAgaropamanuM AyuSya bhogavIne tyAMthI cavIne, vanitA naga2Ine viSe, nAbhikalaka2 rAjAne ghera, marUdevI mAtAnI kukSimAM zrI RSabhadeva svAmI upajyA. na Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ArAnA bhAva 0i155 pachI savA nava mAro janma thayo. mAtAe prathama RSabhanuM svapna dIThuM mATe RSabhadeva nAma pADayuM. te RSabhadeva svAmIe jugalIyA dharma nivArIne (kADhI nAkhI) 1 asi, 2 masi, 3 kRSi Adi 72 kaLA puruSane zIkhavI. strIone 64 kaLA zIkhavI. anukaMpA nimitte vIsa lAkha pUrva sudhI kuMvarapaNe rahyA ane 63 lAkha pUrva rAjya pALyuM. pachI potAnA putra bharatane rAjya soMpI pote 4OOO puruSa sAthe dIkSA lIdhI. saMyama lIdhA pachI eka hajAra varSe kevaLajJAna uparyuM. ema chabasthapaNuM tathA kevaLapaNuM maLIne eka lAkha pUrvano saMyama pALIne, aSTApada parvata upara, padmAsane besIne daza hajAra sAdhu sahita, bhagavata mokSa padhAryA. te svAmIjInA pAMca kalyANIka, uttarASADhA nakSatramAM thayA.( te 1 pahele kalyANIke uttarASADhA nakSatramAM sarvArthasiddha vimAnathI cavIne marUdevI rANInI kUkSamAM upajyA. ra bIje kalyANIke uttarASADhA nakSatramAM janma thayo. 3 trIje kalyANIke uttarASADhA nakSatramAM rAjyAsane birAjyA. 4 cothe kalyANIke uttarASADhA nakSatramAM dIkSA lIdhI. 5 pAMcame kalyANIke uttarASADhA nakSatramAM kevaLajJAna pAmyA ane abhijita nakSatramAM prabhujI mokSa padhAryA. jugalIyA dharma nivAryA pachI gati pAMca jANavI. trIjA ArAnA bhAva saMpUrNa cotho Aro trIjo Aro UtarIne cotho Aro bese tyAre varNa, gaMdha, rasa, sparzanA paryava anaMta anaMta haNA thAya. cotho Aro eka koMDAkroDI sAgaropamamAM 42,000 varSa ocho. e AroM duHSama 'suSama nAma eTale viSamatA ghaNI ane suMdaratA thoDI. e ArAne Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piki ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha viSe pAMcaso dhanuSyanuM zarIra ane kroDa pUrvanuM AyuSya jANavuM. UtaratA Are sAta hAthanuM zarIra ane baso varSamAM UNuM AyuSya jANavuM. e ArAne viSe zarIramAM rUrU pAMsaLIo ane UtaratA Are 16 pAMsaLIo jANavI. e ArAne viSe cha saMghayaNa, cha saMsthAna jANavA. e ArAne viSe dina dina pratye AhAranI icchA thAya, tyAre puruSa 32 kavalano ane strI 28 kavalano AhAra kare. jamInanI sarasAI sArI jANavI. Utarate Are jamInanI sarasAI tethI ochI jANavI. che ? tane -- =>> e ArAne viSe zeSa 75 varasa ane sADA ATha mahinA bAkI rahyA tyAre dezamAM prANata devaloke vIsa sAgaropamanuM AyuSya bhogavI, avIne mAhaNakuMDa (brAhmaNakuMDa) nagarIne viSe RSabhadatta brAhmaNanA ghera, devAnaMdA brAhmaNInI kakSAmAM zrI mahAvIra svAmI upajyA, tyAM svAmI 82 rAtrI rahyAM. 83 mI rAtrIe zakrendranuM Asana caLyuM. tyAre zakendra upayoga mUkIne joyuM ke zrI mahAvIra svAmI bhikSukane kuLe upajyA che ema jANyuM, e anaMtakALe Azcarya thayuM. te vAre zakendra hariNagamethI devane bolAvIne kahyuM, "tame jAo, jaIne zrI mahAvIra svAmIno garbha kSatriyakuMDa nagarane viSe. siddhArtha rAjAne ghera, trizalAdevI rANInI kukSIe mUko. trizalAdevI rANInI kukSIe patrIpaNe garbha che, te devAnaMdI brAhmaNInI kukSImAM mUko." tyAre te hariNagamelI deve tyAM tathaMti (kaho cho tema karIza) ema kahIne te ja vakhate te mAhaNa kuMDa Avyo ne tyAM bhagavaMtane namaskAra karIne kahyuM, "he svAmI! tame sAruM jANazo, huM tamAro garbha sAharU chuM." te vakhate devAnaMdA brAhmaNIne avasthApinI nidrA mUkIne garbha sAryo, te laI kSatriyakuMDa nagarane viSe, siddhArtha rAjAne ghera, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ArAnA bhAva gi 0157 trizalAdevI rANInI kUlamAM mUkyo, ane trizalAdevI rANInI kukSImAM putrIno je garbha hato, te devAnaMdA brAhmaNInI kUkSImAM mUkI dIdho. pachI sarva thaI savA nava mAse bhagavaMtano janma thayo. pachI divase divase vadhavA lAgyA. anukrame yauvanAvasthA pAmyA tyAre yazodA nAme strI paraNyA. sAMsArika sukha bhogavatAM eka putrI thaI, tenuM nAma priyadarzanA pADyuM. trIsa varSa saMsAramAM rahyA. mAtApitA mRtyu pAmyA pachI, ekAkIpaNe saMyama lIdho. saMyama laIne sADAbAra varSa ne eka pakhavADIyA lagI sakhata japa, tapa, dhyAna dharIne bhagavaMtane unALAno bIjo mAsa, cotho pakSa, te vaizAkha sudI dazama, te suvarta nAmA divase, vijaya nAmA muhUrta, uttarAphAlyunI nakSatra, caMdra zubha Abe, pUrva dize jatAM chAyAe vIyaMtA nAma pAchalI porasIe, jaibhiyA nagaranI bahAra, RjuvAlikA nadIne uttara dizAne taTe, sAmAdhika gAthApati kRSNInA kSetrane viSe vaiyAvRtyI yakSanA sthAnakanA IzAna khUNe, tyAM zAla vRkSanI najIka, kiDuM ane godhUma Asane taDakAnI AtApanA letAM thako, ene zubha prakAre pANI pIvA rahita, cauvihAro cha8 bhakta kare. zrI mahAvIra UMcA DhIMcaNa, nIcuM mastaka, evI rIte dharmadhyAnamAMhI pravartatAM dhyAnarUpa koThAne virSa pahaMcyAM chate, zukla dhyAnanA 4 bheda che teNe aMtarAle (vacce) vartatA thakAM ATha karma maLe 1 mohanIya, ra jJAnAvaraNIya, 3 darzanAvaraNIya, 4 aMtarAya e cAra ghanaghAtI karma ari kahetAM zatru samAna, vairI samAna, jhoTIMga samAna tene haNI, kSaya karI, dUra karIne mahAprakAza kare evuM kevaLa jJAna, kevaLadarzana prApta karyuM. ogaNatrIsa varSa ne sADApAMca mahinA sudhI kevaLajJAnapaNe vicaryA. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha evaM sarva thaIne bahoMtera varSanuM AyuSya bhogavIne cothA ArAnA zeSa jatAM traNa varSa ne sADAATha mahinA bAkI rahyA, tyAre Aso vada amAsane dine (Agamika bhASAmAM kArtika vadI amAsa) pAvApurI naga2Ine viSe, ekAkIpaNe svAmI nirvANa (mokSa) padhAryA. te bhagavaMtanA pAMca kalyANIka uttarA phAlgunI nakSatramAM thayA. te 1 pahele kalyANIke, uttarA phAlgunI nakSatramAM dazamA prANata devalokathI AvIne devAnaMdAnI kUkSIe utpanna thayA. 2 bIje kalyANIke, uttarA phAlgunI nakSatramAM garbhanuM sAharaNa thayuM. 3 trIje kalyANIke, uttarA phAlgunI nakSatramAM janma thayo. 4 cothe kalyANIke, dIkSA lIdhI. 5 pAMcame kalyANIke, kevaLajJAna pAmyA. svAti nakSatramAM bhagavaMta mokSa nirvANa pAmyA, e ArAne viSe gati pAMca jANavI. zrI mahAvIra deva nirvANa padhAryA, te ja vakhate zrI gautama svAmIne kevaLajJAna upajyuM. te zrI gautama svAmI 12 varSa kevaLa pravajyA pALI mokSa padhAryA, te ja vakhate zrI sudharmA svAmIne kevaLajJAna upajyuM. te sudharmA svAmI 8 varSa kevaLa pravajyA pALI mokSa padhAryA, te ja vakhate zrI jaMbU svAmIne kevaLajJAna upajyuM. te jaMbU svAmI 44 varSa kevaLa pravajyA pALI mokSa padhAryA. evaM sarva thaIne zrI mahAvI2 deva mokSa padhAryA pachI 64 varSa sudhI kevaLajJAna rahyuM, pachI viccheda gayuM. (naSTa thayuM.) e ArAne viSe janmela hoya, te pAMcamA ArAmAM mokSe jAya paraMtu pAMcamA ArAno janmela hoya te pAMcamA ArAmAM mokSe jAya nahi. jaMbusvAmIjI mokSa padhAryA pachI daza bola viccheda gayA. 1 52ma avadhijJAna, 2 manaHparyavajJAna, 3 kevaLajJAna, 4 parihAra vizuddha cAritra, 5 sUkSma saMpa2Aya cAritra, 6 yathAkhyAta cAritra, 7 pulAka labdhi, ' Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chaArAnA bhAva 8 lapaka, upazama zreNI, 9 AhAraka zarIra, 10 jinakalpI sAdhu. e daza bola viccheda gayA (naSTa thayA). cothA ArAnA bhAva saMpUrNa. pAMcamo Aro cotho Aro UtarIne pAMcamo Aro bese tyAre varNa, gaMdha, rasa, sparzanA paryava anaMta anaMta hINA thAya. pAMcamo Aro 21000 varSano. e Aro duHSama nAme eTale ekalI viSamatA jANavI. e ArAne viSe sAta hAthanuM zarIra ane baso varSamAM UNuM AyuSya jANavuM. UtaratA Are eka hAthanuM zarIra ane vIsa varSanuM AyuSya jANavuM. e ArAne viSe zarIramAM 16 pAMsaLIo ane UtaratA Are 8 pAMsaLIo jANavI. e ArAne viSe cha saMghayaNa, cha saMsthAna jANavA. Utarate Are chevaTu (sevArta) saMghayaNa ane hUMDa saMsthAna jANavuM. e ArAnA viSe dina dina pratye AhAranI icchA thAya, tyAre potAnA zarIra pramANe AhAra kare. jamInanI sarasAI thoDI eTale kAMIka sArI jANavI, Utarate Are kuMbhAranA nAbhADAnI chAra sarakhI jANavI. e ArAne viSe gati cAra jANavI. (pAcamI mokSa gatimAM na jAya.) pAMcamA ArAnA lakSaNanA 32 bola nIce pramANe - 1) moTAM nagara te gAmaDAM sarakhA thaze. 2) gAmaDAM te smazAna sarakhAM thaze. 3) bhalA (UMcA) kULanAM saMtAno te dAsa, dAsI sarakhA (nIcA kULanA) thaze. 4) pradhAno lAlacu thaze. 5) rAjAo yamadaMDa sarakhA thaze. 6) sArA kULanI strI te lajjArahita thaze. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dizi. zrI bRhada jaina thoka saMgraha 7) sArA kULanI strI te vezyA sarakhI thaze. 8) putro potAnA chaMde, marajI mujaba, svataMtra cAlaze. 9) ziSya gurunA apavAda bolaze. 10) durjana loka sukhI thaze. 11) sana loko duHkhI thaze. 12) durbhikSa dukALa ghaNA paDaze. 13) uMdara, sarpAdinI dADha ghaNI thaze. 14) brAhmaNo arthanA lobhI thaze. 15) hiMsAe dharma pravartAvanAra ghaNA thaze. 16) eka dharmanA ghaNA bheda thaze. 17) mithyAtvI deva ghaNA thaze. 18) mithyAtvI loko ghaNA thaze. 19) mANasane devadarzana durlabha thaze. 20) vidyAdharanA vidyAprabhAva thoDAM raheze. 21) gorasa (dUdha, dahIM, ghI) mAM sarasAI thoDI raheze. 22) baLada pramukhanAM baLa, AyuSya thoDAM raheze. 23) sAdhu, sAdhvIne mAsa kalpa tathA comAsuM karyA javA kSetra thoDAM raheze. 24) zrAvakanI agiyAra pratimA tathA sAdhunI bAra pratimA viccheda jaze. (A 11 pratimAno viccheda koI mAnatA nathI.) 25) guru ziSyane bhaNAvaze nahi. 26) ziSya avinIta, kalezI thaze. ra7) adhama, kalezI, jhagaDAkhora, kumANasa ghaNAM thaze, ne sumANasa thoDA thaze. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chaArAnA bhAva 161 28) AcArya potapotAnA gacchanI paraMparA, samAcA2I judI judI pravartAvaze tathA mUDha, mUrkha mANasane moha, mithyAtvanA pAzamAM nAMkhaze, utsUtra bhAkhaze, niMdanIka, kubudghika ghaNA thaze, potapotAnI paraMparAmAM rAcaze. 29) sa29, bhadrika, nyAyI, prAmANika purUSa thoDAM raheze. 30) mlecchanAM rAjya ghaNAM thaze. 31) hiMdunA rAjya alpaRddhivALA ane thoDAM raheze. 32) moTA kuLanA rAjA te nIca kAma ka2ze. anyAya, adharma tathA kuvyasanamAM ghaNAM rAcaze. e 32 bola saMpUrNa. e A2Ane viSe dhana sarva viccheda jaze. loDhAnI dhAtu raheze. cAmaDAnI mahoro cAlaze, te dhanavaMta kahevAze. e ArAne viSe eka upavAsa, te mAsakSamaNa sarakho lAgaze. e ArAne viSe jJAna sarva viccheda jaze. phakta dazavaikAlika sUtranA pahelA cAra adhyayana raheze (koI mAne che ke 1 dazavaikAlika, 2 uttarAdhyayana, 3 AcArAMga, 4 Avazyaka, e cAra sUtra raheze. te upara cAra jIva ekAvatA2I thaze. te cAra jIvanAM nAma, 1 dupasaha nAme AcArya, 2 phAlgunI nAme sAdhvI, 3 jinadAsa nAme zrAvaka, 4 nAgazrI nAme zrAvikA. e sarva thaIne 2004 pAMcamA ArAnA cheDA sudhI zrI mahAvI2 svAmInA yugaMdha2 jANavA.) noTa : kauMsamAM lakhelI vAta siddhAMtamAM nathI, graMthanI che ane carcAspada che. aSADha sudI pUnama (15) ne dine zakrendranuM Asana caLaze, tyAre zakrendra upayoga mUkIne joze ke Aje pAMcamo Aro Uta2Ine kAle chaThTho Aro besaze. teo AvIne 4 jIvane kaheze ke kAle chaThTho Aro besaze, mATe AlovI, paDikkami, niMdI, niHzalya thAo. tethI -11 ' Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrI bRhada jaina thoka saMgraha te cAra jIvo te pramANe karI sarvane khamAvI, niHzalya thaI saMthAro karaze, te vakhate saMvartaka, mahAsaMvartaka nAme vAyaro thaze. teNe karI pahADa, parvata, gaDha, beTa, kUvA, vAva, sarva sthAnaka visarAla (nAza) thaze. mAtra 1) vaitADhya parvata, 2) gaMgA nadI, 3) siMdhu nadI, 4) RSabha kUTa, 5) lavaNanI khADI, e pAMca sthAnaka raheze. bIjA sarva sthAnaka tUTI paDaze. te cAra jIva samAdhi pariNAme kALa karIne pahelA devaloke jaze tyAre cAra bola viccheda jaze. 1) pahale prahare jaina dharma viccheda jaze, 2) bIje prahare mithyAtvIno dharma viccheda jaze, 3) trIje prahare rAjanIti viccheda jaze, 4) cothe prahare bAdara agni viccheda jaze. e pAMcamA ArAnA cheDA sudhI cAra gatimAM jIva jAya, eka pAMcamI mokSa gatimAM na jAya. pAMcamA ArAnA bhAva saMpUrNa chaThTho Aro pAMcamo Aro UtarIne chaThTho Aro bese tyAre varNa, gaMdha, rasa, sparzanA paryava anaMta anaMta hINA thAya. e Aro ra1,000 varSano jANavo. e Aro duHSama duHSama nAme jANavo. eTale e Aro ghaNo bhayaMkara - ghaNo trAsadAyaka jANavo. eka hAthanuM zarIra, 20 varSanuM AyuSya, Utarate Are mUMDhA hAthanuM zarIra, 16 varSanuM AyuSya, e ArAne viSe ATha pAMsaLI ane Utarate Are cAra pAMsaLI, chevaTu saMghayaNa ane hUMDa saMsthAna, Utarate Are ema ja jANavuM. cha varSanI strI garbha dhAraNa karaze. te kALAM, kudarzanI, rogI, risALa, nakha ane keza ghaNAM evAM chokarAM prasavaze. te kUtarInI peThe parivAra sAthe pheravaze. e ArAne viSe gaMgA ane siMdhu nadImAM vaitADhaya parvatanA mULe 7ra bIddha haze. temAM manuSya, tiryaMca, pakSI Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI chaArAnA bhAva bIja mAtra haze. te nadIno paTa 62yojanAno che temAM rathanA cIlA pramANe pahoLuM ane gADAnI dharI DUbe eTaluM ja UMDu pANI raheze. temAM maccha, kaccha ghaNAM thaze. te 72 bIlanA manuSyo sAMje ane savAre maccha kaccha kADhIne veLumAM bhAraze (retImAM tapAvaze | zakaze). sUrya ghaNo tapaze, TADha ghaNI paDaze, tethI sIjhavAI raheze ane teno manuSya AhAra karaze. tenAM hADakAM, cAmaDAM tiryaMca cATIne raheze. manuSyanA mAthAnI khoparImAM pANI lAvIne pIze. e rIte ekavIsa hajAra varSa pUrAM karaze. je mANasa dAna, puNya rahita temaja namakkAra (namaskAra) rahita, pratyAkhyAna rahita, samakita vinAno haze, te AvA ArAne viSe AvIne upajaze. evuM jANI je koI manuSya jaina dharma pALaze athavA jainadharmanI AsthA rAkhaze te jIva A bhavAbdhimAMthI tarIne parama sukha pAmaze. chaThThA ArAnA bhAva saMpUrNa. [A rIte avasarpiNI kALanAM 10 kroDAkoDI sAgaranA che ArA thAya che. te ja pramANe utsarpiNI kALanAM cha ArA hoya che. avasarpiNI ane utsarpiNI maLIne kula vIsa kroDAkoDI sAgaranuM eka kAlacakra thAya che. avasarpiNI kALamAM varNa, gaMdha, rasa, sparza, saMghayaNa, saMThANa Adi kramazaH hIna thAya che. utsarpiNI kALamAM varNa, gaMdha, rasa, sparza, saMghayaNa, saMDANa AdinI kramazaH vRddhi thAya che. utsarpiNI kALano prathama Aro avasarpiNI kALanA chaThThA ArA jevo hoya che. te ja pramANe utsarpiNI kALano bIjo, trIje, cotho, pAMcamo, chaThTho Aro avasarpiNI kALanA pAMcamA, cothA, trIjA, bIjA, prathama ArA jevo hoya che. vizeSatA eTalI ke utsarpiNI kALano prathama Aro pUrNa thayA pachI bIjA ArAnAM prAraMbhamAM 7 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zrI bRhad jaina thoka saMgraha divasa sudhI puSka2 va2sAda paDe che. pachI 7 divasa varSA baMdha rahe che. ema anukrame 7-7 divasa dUdha, ghI, amRta rasano varasAda va2se che. jenAthI utsarpiNI kALanA prathama ArAnAM azubha bhAva, rUkSatA, uSNatA, Adi naSTa thaI zubha varNa AdinI utpatti thAya che. pRthvImAM phaLadrupatA utpanna thAya che. phaLaphUla, vRkSothI pRthvI chavAI jAya che. tyAre bilamAM rahelAM mAnavo bahAra nIkaLI vanaspati joI mAMsAhAra na ja ka2vAno niyama kare che. utsarpiNInAM trIjA ArAmAM 3 varSane 85 (sADAATha) mahinA vItyA bAda pahelA tIrthaMka2no janma thaze. te prathama tIrthaMkaranuM AyuSya 72 varSanuM (bhagavAna mahAvIra jeTaluM) haze. tyArabAda 22 tIrthaMkaro kramathI thaze. cothA ArAmAM 3 varSane 8 / / (sADAATha) mahinA vItyA bAda 24 mA tIrthaMka2no janma thaze. te tIrthaMka2nuM AyuSya 84 lAkha pUrvanuM ( bhagavAna RSabhadeva jeTaluM) haze. 24 mA tIrthaMkara zilpakaLA Adi zikSA Apaze nahi kAraNake te zikSA AgaLathI cAlI AvatI haze. temanAM mokSa gayA pachI rAjadharma ane cAritradharma viccheda jaze. pachI akarmabhUmi jevo vyavahA2 (jugalIyA kALa) raheze. akarmabhUminAM devakurU, uttarakurU e be kSetramAM avasarpiNI kALanA besatAM pahelA A2A jevA bhAvo, harivAsa, 2myavAsamAM besatAM bIjA ArA jevA bhAvo, hemavaya, hi2NyavayamAM besatAM trIjA ArAnA jevA bhAvo, 56 aMtaradvIpamAM UtaratA trIjA ArA jevA (jugalakALa jevA, karmabhUmi jevA nahi) bhAvo, mahAvidehakSetra mAM cothA A2A jevA bhAvo sadAkALa varte che. eTale ke te kSetromAM chaArA, kALacakra nathI.] iti cha ArAnA bhAva. Wai Guo Zhao Fen Mi Mi Zhao Fen E E Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che zrI daza dvA2nA jIvasthAnaka Sta 10 daza dvAranA jIvasthAno samavAyAMga sUtra - 14 jIvaThANa nAma lakakhaNa Thii, kiriyA kammasattAe ! baMdha udIraNA udaya, nirA cha bhAva, dasa dArAe che. artha - daza dvAranAM nAma : 1. jIvasthAnakanA nAmano dvAra, 2. lakSaNahAra, 3. sthiti dvAra 4. kriyA dvAra, pa. karmasattA dvAra, 6. karma baMdha dvAra, 7. karma udIraNA dvAra, 8. karma udaya dvAra, 9. karma nirjarA dvAra, 10. cha bhAva dvAra. 1. nAma dhAra :- 1. mithyAtva jIvasthAnaka, 2. sAsvAdana jIvasthAnaka, 3. samamithyAtva jIvasthAnaka, 4. avatI samadaSTi jIvasthAnaka, 5. dezavatI jIvasthAnaka, 6. pramatta saMyati jIvasthAnaka, 7. apramatta saMyati jIvasthAnaka, 8. nivarti bAdara jIvasthAnaka, 9. anivarti bAdara jIvasthAnaka, 10. sUkSma saMparAya jIvasthAnaka, 11. upazAMta mohanIya jIvasthAnaka, 12. kSINa mohanIya jIvasthAnaka, 13. sayogI kevaLI jIvasthAnaka, 14. ayogI kevaLI jIvasthAnaka. 2. lakSaNa dvA2 - 1 mithyAtva daSTi jIvasthAnakanuM lakSaNa, te mithyAtvanA be bheda: 1 uNAIrita, 2 tavAIrita. 1. usAirita, te ochuM, adhikuM sadaMha tathA prarUpe. 2. tavArita, te viparIta saI tathA prarUpe. mithyAtvanA cAra bhedaH 1. eka mULathI ja vItarAganAM vacana saI nahi, 363 pAkhaMDIvata, zAkha sUyagaDAMga sUtranI. . 2. eka kAMIka saI kAMIka na sardaha, jamAlI pramukha sAta nicvavatu, zAkha sUtra uvavA tathA ThANAMga sUtranA sAtame ThANe. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi66) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 3. eka AghuM pAchuM ochuM adhikuM sada, udakapeDhAla putravata, zAkha sUyagaDAMga sUtra zrutaskaMdha 2, adhyayana 7.. 4. eka jJAnAtarAdika tera bolane viSe zaMkA, kaMkhA vede te. 1 jJAnAMtara, 2 darzanAMtara, 3 cAritrAtara, 4 liMgAMtara, 5 pravacanAMtara, 6 pravacanAMtara, 7 kalpAMtara, 8 mAtara, 9 matAMtara, 10 bhaMgAMtara, 11 nayAMtara, 12 niyamAMtara, 13 pramANAMtara. tenI zAkha bhagavatI sUtra zataka 1, u. 3. 2. sAsvAdana samadaSTi jIvasthAnakanuM lakSaNa, je samakti vamato vamato cheDa, parAsa mAtra rahe. beindriyAdika ne aparyApta vakhate hoya, paryApta thayA pachI maTI jAya, saMjJI paMcendriya ne paryApta thayA pachI paNa hoya, tene sAsvAdana samadaSTi jIvasthAnaka kahIe. zAkha sUtra jIvAbhigama, daMDakane AdhAre. 3. samamithyAtva daSTi jIvasthAnanuM lakSaNa je mithyAtvamAMthI nIkaLyo paNa samati pAmyo nathI eve aMtarAle adhyavasAyane rase karI pravartato thako AyuSya karma bAMdhe nahi, kALa paNa kare nahi, zAthI? je thoDA kALa mATe, anizcayapaNA mATe trIjethI paDIne pahele Ave athavA tyAMthI cothA Adi avasthAnake jAya, tyAre AyuSya bAMdhe, kALa paNa kare, zAkha sUtra bhagavatI, zataka 30 ane 26. 4. avatI samadaSTi jIvasthAnakanuM lakSaNa, je zaMkA, kAMkSA rahitapaNe vItarAganA vacana zuddha bhAve sardo tathA pratitI ANI rocave. loka madhya hilanIka, niMdanIka kahevAya tevA AcaraNa prAyaH karIne kare nahi. * 5. dezavatI jIvasthAnanuM lakSaNa, je yathAtathya samati sahita, vijJAna viveka sahita, dezathakI vrata Adare, te jaghanya eka nokArasI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI daza dvA2nA jIvasthAnaka pratyAkhyAna tathA eka jIvane haNavAnAM pratyAkhyAna utkRSTa 11 zrAvakonI pratimA Adare tene dezavatI jIvasthAnaka kahie. 6. pramatta saMyati jIvasthAnakanuM lakSaNa, je samakita sahita sarva vrata Adare, pramattano artha che (apramatta jIvasthAnake saMjvalananA cAra kaSAya che te thakI) pa kahetAM vizeSa, matta kahetA mAto, che. saMjvalanano krodha, mAna, mAyA, lobha tene pramatta saMyati jIvasthAnaka kahIe paNa pramAdI na kahIe. 7. apramatta saMyati jIvasthAnakanuM lakSaNa, je a kahetAM nathI, pa kahetAM vizeSa, matta kahetAM mAto, saMjvalanano krodha, mAna, mAyA, lobha eTale chaThThAthI kAMIka pAtaLo che, tene apramatta saMyati jIvasthAnaka kahie. 8. nivarti bAdara jIvasthAnakanuM lakSaNa, je nivarti kahetAM nivaryo che, saMjvalananA krodha ane mAna thakI tene nivarti bAdara jIvasthAnaka kahie. 9. anivarti bAdara jIvasthAnakanuM lakSaNa, je anivarti kahetAM, nathI nivaryo, saMjvalananA lobha thakI tene anivarti bAdara jIvasthAnaka kahie. 10. sUkSma saMpa rAya jIvasthAnakanuM lakSaNa, je thoDoka saMjvalananA lobhano udaya che, tene sUkSma saMparAya jIvasthAnaka kahie. 11. upazAMta mohanIya jIvasthAnakanuM lakSaNa, je mohanIya karmanI 28 prakRti upazamAvI che tene upazAMta mohanIya jIva.kahie. 12. kSINa mohanIya jIvasthAnanuM lakSaNa, je mohanIya karmanI 28 prakRti kSaya karI che tene kSINa mohanIya jIvasthAnaka kahie. 13. sayogI kevaLI jIvasthAnakanuM lakSaNa, je mana, vacana, kAyAnA zubha yoga sahita, kevaLajJAna, kevaLadarzanapaNe pravarte tane Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 i ) zrI bRhad jaina thoka saMgraha sayAgI kevaLI jIvasthAnaka kahie. 14. ayogI kevaLI jIvasthAnakanuM lakSaNa, je zarIra sahita, mana, vacana, kAyAnA yoga rUMdhIne kevaLajJAna, kevaLadarzanapaNe pravarte, tene ayogI kevaLI jIvasthAnaka kahie. iti bIjo lakSaNa dvArA 3. sthiti dvAra : pahelA mithyAtva jIvasthAnakanI sthiti traNa prakAranI. 1. anAdi aparyavasita, te mithyAtvanI Adi nathI ane aMta (cheDo) nathI, te abhavya jIvonuM mithyAtva jANavuM. 2. anAdi saparyavasita, te mithyAtvanI Adi nathI ane aMta (che) che, te bhavya jIvonuM mithyAtva jANavuM. 3. sAdi saparyavasita, te mithyAtvanI Adi che ane aMta paNa che. anAdikALanuM jIvane mithyAtva hatuM te bhavya jIva koIkavAre samakita pAmyo temAMthI saMsAra paribhramaNa yoga karmane vizeSe karI, samakitathI paDyo ne mithyAtva pAmyo. te bhavya jIva samadaSTi paDivAI AzrI jANavuM. te mithyAtvanI sthiti, jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTa ardha pudgala parAvartanamAM deza nyUna, te jIva nizcayathI samakita pAmI mokSe jAya. prathama mithyAtva jIvasthAnakanI sthiti kahI, tenI zAkha, sUtra jIvAbhigama navamI pratipattine adhikAre. bIjA jIvasthAnakanI sthiti ja. 1 samaya, u. 6 AvalikAnI. trIjA jIvasthAnakanI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. aMtarmuhUrta. cothA jIvasthAnakanI sthiti ja. aMta,u. 66 sAgaropamajhAjherI. pAMcamA jIvasthAnakanI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. koDa pUrva varSamAM deza nyUna. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI daza dvAranA jIvasthAnaka 169 chaThThA jIvasthAnakanI sthiti pariNAma AzrI ja. eka samaya, 3. kroDa pUrva varSamAM deza nyUna. pravartana AzrI, ja. aMtarmuhUrtanI, u. kroDa pUrva varSamAM deza nyUna. te dharmadeva AzrI, tenI zAkha sUtra bhagavatI zataka 12, 3. 9. sAtamA, AThamA, navamA, dazamA, agiyAramA e pAMca jIvasthAnakanI sthiti ja. eka samaya, u. aMtarmuhUrtanI. zAkha sUtra bhagavatI zataka 12 3. 9. bAramA jIvasthAnakanI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. aMtarmuhUrta. te2mA jIvasthAnakanI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. kroDa pUrva varSamAM deza nyUna. caudamA jIvasthAnakanI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. aMtarmuhUrta. te aMtarmuhUrta kevuM ? pAMca laghu akSara (a, i, u, RR, lU) uccAre, eTalA vakhatano je kALa thAya teTalo kALa. iti trIjo sthiti dvAra 4. kriyA dvA2 : kriyA paccIsa che te kAiyA Adi (navatattvamAM batAvela che). temAMnI je kriyA je je jIvasthAnake jeTalI je je kA2Ne lAge teno vistAra. karma ATha che, temAM eka cothuM mohanIya karma sa2dA2 che. te mohanIya karmanI 28 prakRti che. te 28 prakRtino vistA2 karmaprakRtinA thokaDA madhye lakhela che. te mohanIya karmanI sattA, udaya, kSayopazama, kSayane lIdhe je je kriyA lAge, ane je je kriyA na lAge te kahIe chIe. pahele mithyAtva jIvasthAnake, je mohanIya karmanI 28 prakRti che, temAMthI abhavyane chavvIsa prakRtinI sattA che, te 1 samakita mohanIya, 2 samamithyAtva mohanIya, e be varjIne. keTalAka bhavya jIvane 28 prakRtinI sattA che, temAM mithyAtvanuM baLa vizeSa che, temAM Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17] ) zrI bRhad jaina thoka saMgraha benuM kharuM ne traNano vAda, benuM kharUM te 1 samakita mohanIya, 2 samamithyAtva mohanIya, e benuM kharUM. traNano vAda che, 1 akriyAvAdI, 2 ajJAnavAdI, 3 vinayavAdI, e traNano vAda. teNe karI 24 saMparAya kriyA lAge. bIje sAsvAdana jIvasthAnake mohanIyanI 28 prakRtimAMnI 28 nI sattA hoya che, temAM sAsvAdananuM baLa vizeSa che. temAM benuM kharuM ne beno vAda. benuM kharUM te 1 mithyAtva mohanIya, 2 samamithyAtva mohanIya, e benuM kharuM ne eno vAda te 1 akriyAvAdI, 2 ajJAnavAdI e beno vAda. teNe karIne 23 saMparAya kriyA lAge. trIje samamithyAtva dRSTi jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI 28 no udaya. temAM samamithyAtvanuM baLa vizeSa che, temAM benuM kharuM ne beno vAda, benuM kharuM te samati mohanIya, 2 mithyAtva mohanIya, e benuM kharUM, beno vAda te 1 ajJAnavAdI, 2 vinayavAdI. e beno vAda teNe karIne 23 saparAya kriyA lAge. cothe avatI samadaSTi jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI sAtano kSayopazama, 21 no udaya. sAtano kSayopazama te anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha, samakita mohanIya, mithyAtva mohanIya ane samamithyAtva mohanIya, e sAtano kSayopazama. ra1 no udaya te upara je sAta bola kahyA te varyA. sAtanA kSayopazama mATe eka mithyAdarzanavattiyA kriyA na lAge. ekavIsanA udaya mATe 23 saparAya kriyA lAge. pAMcame dezavatI jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI 11no kSayopazama, 17no udaya. 11no kSayopazama te anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha, samakita mohanIya, mithyAtva Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 zrI daza dvAranA jIvasthAnaka mohanIya, samamithyAtva mohanIya, apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lobha e 11no kSayopazama. 17no udaya te je u52 11 bola kahyA te varjya zeSa 17no udaya. 11nA kSayopazama mATe mithyAdarzanavattiyA kriyA, apratyAkhyAna kriyA e be kriyA na lAge. 17nA udaya mATe 22 saM5rAya kriyA lAge. channe pramatta saMyati jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI 1pano kSayopazama, 13no udaya. 15no kSayopazama te anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha, samakita mohanIya, mithyAtva mohanIya, samamithyAtva mohanIya, apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lobha, pratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA, lobha e 15no kSayopazama. 13no udaya te upara kahyA te 15 varSyA zeSa 13no udaya. 15nA kSayopazama mATe traNa saM52Aya kriyA na lAbha. 13nA udaya mATe 22 mAMthI parigrahikI varjIne 21 kriyA lAge. chaThThuM jIvasthAnake AraMbha kare nahi paNa dhRtanA kuMbhavat. sAtame jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI 15 no kSayopazama, 13 no udaya, upa2 kahyA te 15 kSayopazama mATe 9 saM5rAya kriyA na lAge. 13 nA udaya mATe 21 mAMnI kAyikI Adi pAMca tathA AraMbhiyA e 6 varjhane 15 lAge. te 7 mAthI 10 mA jIvasthAnaka sudhI jANavuM. AThame jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI 7 no upazama athavA kSaya, 8 no kSayopazama, 13 no udaya. 7 no upazama athavA kSaya thAya te anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha, samakita mohanIya, mithyAtva mohanIya, samamithyAtva mohanIya e sAtano upazama athavA kSaya. 8 no kSayopazama te apratyAkhyAnI Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha krodha, mAna, mAyA, lobha, pratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA, lobha e 8 no kSayopazama. 13 no udaya te nokaSAyanA 9, saMjvalanano krodha, mAna, mAyA, lobha e 13 no udaya. 8 nA kSayopazama mATe trevIsa saMpa2Aya kriyA na lAge. 13 nA udaya mATe eka mAyAvattiyA kriyA lAge. (pAMca kriyAmAMthI). navame jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI 16 no upazama athavA kSaya, 11 no kSayopazama, eka no udaya. temAM 16 no upazama athavA kSaya, te anaMtAnubaMdhInA cAra, samakita mohanIya, mithyAtva mohanIya, samamithyAtva mohanIya, traNa veda ane hAsyAdi 6 no upazama athavA kSaya. 11 no kSayopazama te apratyAkhyAnI cAra, pratyAkhyAnAva2NIya cAra, saMjvalanano krodha, mAna, mAyA e 11 no kSayopazama. navamAnA aMte 1 no udaya te saMjvalanano lobha. 11 nA kSayopazama mATe 23 saMparAya kriyA na lAge, ekanA udaya mATe eka mAyAvattiyA kriyA lAge. (pAMca kriyAmAMthI). dazame jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti mAMhenI 27 no upazama athavA kSaya, eka thoDA saMjvalananA lobhano udaya. 27 nA upazama athavA kSaye ka2I 23saMpa2Aya kriyA na lAge. eka saMjvalananA lobhane udaye ka2I, 1 mAyAvattiyA kriyA lAge. (pAMca kriyAmAMthI). agiyA2me jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti te sarve upazamAvI che. teNe ka2Ine 24 saMpa2Aya kriyA na lAge paNa sAta karmano udaya che, teNe ka2Ine eka iriyAvahiyA kriyA lAge. bArame jIvasthAnake, mohanIya karmanI 28 prakRti che te sarve khapAvI che mATe 24 saMpa2Aya kriyA na lAge paNa sAta karmano udaya Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI daza dvAranA jIvasthAnaka 0i173 che teNe karIne iriyAvahiyA kriyA lAge. terame jIvasthAnake, cAra ghAtI karma khapAvyAM che, teNe karIne 24 saMparAya kriyA na lAge paNa cAra aghAtI karmanA udaye karI iriyAvahiyA kriyA lAge. - caudame jIvasthAnake, cAra ghAtI karma khapAvyAM che. cArano udaya temAM paNa vedanIya karmanuM baLa hatuM. te bhAMgyuM te bhaNI tyAM eka paNa kriyA na lAge. iti cotho kriyA dvAra 5. karmanI sattAno dvAra : pahelethI mAMDIne niraMtara 11 mA vasthAnaka payaMta AThe karmanI sattA. bArame jIvasthAnake sAta karmanI sattA, mohanIya na hoya. terame ne caudame jIvasthAnake cAra aghAtI karmanI sattA te vedanIya karma, AyuSya karma, nAma karma ane gotra karma Iti pAMcamo karmanI sattAno dvAra 6. karmanA baMdhano dvAra: pahelAthI sAtamA jIvasthAnake trIjuM jIvasthAnaka vajIne sAta tathA ATha karma bAMdhe, sAta bAMdhe to AyuSya karma varjIne sAta bAMdhe. trIjA AThama, navamA vasthAnake sAta karma bAMdhe AyuSya karma vajIne. dazame jIvasthAnake cha karma bAMdhe te AyuSya ane mohanIya e be varjIne. agiyArame, bArame, terame jIvasthAnake eka karma bAMdhe te zAtA vedanIya. caudame jIvasthAnake ekapaNa karma na bAMdhe. iti chaThTho karmanA baMdhano dvAra 7. karmanI udIraNAno dvAra : pahele, bIje, cothe, pAMcama ane cheke jIvasthAnake 6 athavA 7 athavA 8 karmanI udIraNA kare, sAtanI kare to AyuSya varjIne, cha nI karete AyuSya, vedanIya varjIne. trIjA jIvasthAnake ATha athavA sAta karmanI udIraNA, sAtanI kare te AyuSya vajIne. sAtame, AThame ane navame jIvasthAnake che Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhad jaina thoka saMgraha karmanI udIraNA kare te AyuSya ane vedanIya varjIne. dazame jIvasthAnake che athavA pAMca karmanI udIraNA kare, chanI kare to AyuSya ane vedanIya varjIne, pAMcanI kare to AyuSya, vedanIya ane mohanIya varjIna. agIyArame jIvasthAnake pAMcanI udIraNA kare. bArame pAMcanI athavA benI udIraNA kare. benI kare to nAma tathA gotranI. terame jIvasthAnake benI udIraNA kare te nAma ane gotranI. caudame udIraNA na kare. iti sAtamo udIraNA dvAra 8. karma udaya ane 9. karma nirjarAno dvAra : pahelethI mAMDIne niraMtara dazamA jIvasthAnaka sudhI ATha karmano udaya ne ATha karmanI nirjarA. agiyArame, bArame jIvasthAnake mohanIya vajIne sAtano udaya ane sAtanI nirjarA. terame, caudame jIvasthAnake, cAra karmano udaya ne cAra karmanI nirjarA. te vedanIya, AyuSya, nAma, gotra. Iti 8. karma udaya ane 9. karma nirjarAno dvAra 10. cha bhAvano dvAra (anuyoga dvAra sUtra) : cha bhAvanAM nAma : 1 audayika, 2 aupazamika, 3 kSAyika, 4 kSayapazAmika, 5 pAriNAmika, 6 sAnnipAtika. cha bhAvanAM bheda : 1. audayika bhAvanAM be bheda. 1. jIva audayika. 2. ajIva audayika. 1. jIva audayikanA be bhedaH 1 audayika - jemAM ATha karmano udaya che te. 2 audayika niSpanna - ATha karmanA udaya thakI je je padArtha nIpaje che. te ATha karmanA udaya thakI zA zA padArtha nIpaje te gAthA arthe karIne batrIsa bola jema che tema kahie. gAthA gaI, kAya, kasAya, veda, lemsa, micchAdidri, agirie . * asannI, anANI, AhAre, cha umaltha, sajagI, saMsAratyaasiddhaya Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI daza dvAranA jIvasthAnaka artha:- cAra gati, cha kAya (10), cAra kaSAya (14), traNa veda (17), cha lezyA (23), mithyASTipaNuM 24, avatIpaNuM 25, asaMjJIpaNuM ra6, ajJAna 27, AhArakapaNuM 28, chamasthapaNuM 29, sajogIpaNuM 30, saMsAramAM rahevApaNuM 31, asiddhapaNuM 32 e 32 bola jIva audayikathI pAme. e jIva audayikanA bheda kahyA. 2. ajIva audayikanA cauda bheda : 1 audArika zarIra, ra audArika zarIre je je pagala pariName, 3 vaikriya zarIra, 4 vaikriya zarIre je je pudgala pariName, 2 AhAraka zarIra, 6 AhAraka zarIre je je pudgala pariName, 7 tejasa zarIra, 8 taijasa zarIre je je pula pariName, 9 kAzmaNa zarIra, 10 kAmaNa zarIre je je pudgala pariName, 11 varNa, 12 gaMdha, 13 rasa, 14 sparza e ajIva audayikanA 14 bheda. (5 varNa, ra gaMdha, pa rasa ane 8 sparza letAM 30 bola paNa thAya che). 2. aupathamika bhAvanA be bheda : 1 aupazamika - te mohanIya karmanI 28 prakRti upazamAvI che te. 2 opazamika niSpanna - mohanIya karmanA upazama thakI je je padArtha nIpaje te. upazamathI zA zA padArtha nIpaje tenI gAthA tathA artha kasAya pejadose, daMsaNamohaNI je carittamohaNI je ! sammara caritta laddhi, chauma vIyarage ya | artha - cAra kaSAya, 5 rAga, dveSa, 7 darzana mohanIya, 8 cAritra mohanIya, e AThanI upazamatA. 9 uvasamiyA daMsaNa laddhi, 10 uvasamiyA carittaladdhi, 11 uvasamiyA akaSAya cha3matya vItarAga laddhi. e 11 bola pazamika niSpannathI pAme. 3. kSAyika bhAvanA be bheda : 1 kSAyika - te ATha karmane Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7i6)E ) zrI bRhad jaina thoka saMgraha khapAve te. 2 lAyika niSpakSa - te ATha karma khapAvyA pachI je je padArtha nIpaje te. kSAyika niSpakSanA ATha bheda kahe che. 1 jJAnAvaraNIya karma khapAve tyAre kevaLajJAna pAme. 2 darzanAvaraNIya karma khapAve tyAre kevaLadarzana pAme. 3 vedanIya karma khapAve tyAre nirAbAdapaNuM pAme. 4 mohanIya karma khapAve to kSAyika samakita pAme. pa AyuSya karma khapAve tyAre akSayapaNuM pAme. 6 nAma karma khapAve tyAre arUpIpaNuM pAme. 9 gotra karma khapAve tyAre agurulaghupaNuM pAme. 8 aMtarAya karma khapAve tyAre vIryapaNuM pAme. 4. lAyopathamika bhAvanA be bheda - 1 sAyopathamika - te udaya AvyAM karmane khapAve ne udaya nathI AvyAM tene upazamAve te. 2 sAyopathamika niSpanna -- te kSayopazamamAMthI je je padArtha nIpaje te. kSAyopathamikathI zA zA padArtha nIpaje tenI gAthA tathA artha daza uvauga tidiDhi, cau carita, carittAcarite ! dANAI paMca lahi, variyati paMca iMdie / 1 / duvAlasa aMgadhare, nava putri jAva caudaza pulveie uvasama, gaNI paDimAe, i I khausama nIphabhe || 2 || artha : 10 upayoga chabasthanA, 3 dRSTi (13), 4 prathamanA cAritra (17), zrAvakapaNuM (18), dAnAdika pAMcalabdhi (23), 3 vIrya (26), 5 indriya (31), 12 aMganuM dharavuM (43), nava pUrvanuM yAvata cauda pUrvanuM bhaNavuM (44), upazama (45), AcAryanI pratimA (46), e 46 bola kSAyopathamika niSpannathI nIpaje. 5. pAriNAmika bhAvanA be bheda : 1 sAdi pAriNAmika, 2 anAdi pAriNAmika. temAM prathama anAdi pAriNAmikanA daza bheda, 1 dharmAstikAya, 2 adharmAstikAya, 3 AkAzAstikAya, Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI daza dvA2nA jIvasthAnaka 4 jIvAstikAya, 5 pagalAstikAya, 6 addhAkALa, 7 bhavya, 8 abhavya, 9. loka, 10 aloka. e daza sarvadA che. sAdi pAriNAmikanA ghaNA bheda che te mATe gAthA : junA surA, junA gulA, junA dhiyuM, junA taMdula ceva ! abhayaM, abhayarUkhA, saMddha gaMdhava nagarA ||1 ukkAvAe disidAha, gajIe vidue, sigyAe | juvae jamnAlittae ghumittA mahItA rajoghAe rA caMdovarAgA, sarovarAgA, caMdIpaDisA suropaDisA ! paDicaMdApaDisurA, IdadhaNuudaga, machA, kavihaMsA amohe kAA vAsA, vAsaharAceva, gAma gha2 Na garA ! payala pAyAla bhavaNA a, niraA pAsAe 4o. puDhavisA kampobAra, gevijaya aNu rU.2 siddhi ! pammANa poggaladompaesI, jAva asaMta paesI khaMdhe pA artha : 1 juno dArU, 2 juno goLa, 3 junuM dhRta (ghI), 4junA cokhA, 5 vAdaLAM, 6 vAdaLAMnI rekhA, 7 saMdhyAno varNa, 8 gaMdharvanAM cihna, 9 nagaranAM cihna, // 1 || 1 ulkApAta, ra dizidAha, 3 garjanA, 4 vijaLI, 5 nirdhAta (kATako), 6 zuklapakSano bAlacaMdramAM, 7 AkAze jakSanA cila, 8 dhUyara kAlI, 9 dhUyara ujaLI, 10 rajAghAta rA 1 caMdranuM grahaNa, 2 sUryanuM grahaNa, 3 caMdra jaLakuMDa, 4 sUrya jaLa kuMDe, pa ekI vakhate be caMdra - be sUrya dekhAya, 6 Indra dhanuSya pANI bharyA vAdaLAM, 7 macchanA cihna, 8 vAMdarAnA cihna, 9 haMsanAM cihna, 10 bANanAM cihna // 3 / 1 kSetra varSadhara parvata, 2 grAma, 3 ghara, 4 nagara, 5 prAsAda T -12. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7i8) i ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha (mahela), 6 pAtALa kaLaza, 7 bhavanapatinAM bhavana, 8 narakAvAsA | 4 || 1 sAta pRthvI, 2 kalpa (devaloka) bAra, 3 nava raiveyaka, 4 pAMca anuttara vimAna, 5 siddhazilA, 6 paramANu pudgala, 7 be pradeza skaMdha, yAvat 8 anaMtapadezI skaMdha 5 | e upara bola kahyA temAM pudgala jAya tathA Ave, gaLe tathA maLe, tene sAdi pAriNAmika kahIe. 6. sAnnipAtika bhAva: tenA 26 bhAMgA che. be saMyogInA 10, traNa saMyogInA 10, cAra saMyogInA pa, pAMca saMyogIno 1. te nIce mujaba che. be saMyogInA 10 bhAMgA 1. udaya, upazama. 6. upazama, kSayopazama. 2. udaya, kSAyika. 7. upazama, pAriNAmika. 3. udaya, kSayopazama. 8. kSAyika, kSayopazama. 4. udaya, pAriNAmika 9. kSAyika, pAriNAmika. 5. upazama, kSAyika. 10. kSayopazama, pAriNAmika. navamo bhAMgo siddhane lAbhe. te pariNAmika bhAva jIvano ane kSAyikabhAva jJAna, darzana Adi. traNa saMyogInA daza bhAMgA 1. udaya, upazama, kSAyika. 6. udaya, kSayopazama, pAriNAmika. 2. udaya, upazama, kSayopazama. 7. upazama, kSAyika, kSayopazama. 3. udaya, upazama, pAriNAmika. 8. upazama, kSAyika, pAriNAmika. 4. udaya, kSAyika, kSayopazama 9. upazama, kSayopazama, pAriNAmika. 5. udaya, kSAyika, pAriNAmika. 10. kSAyika, kSayopazama, pAriNAmika. pAMcamo bhAMgo 13mA tathA 14mAM guNasthAnakamAM lAbhe. udaya manuSya gatino, kSAyika jJAna, darzana Adi, pAriNAmika jIva bhAva. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI daza dvA2nA jIvasthAnaka 179 chaThTho bhAMgo cAre gatimAM (prathama sAta guNa. sudhI) lAbhe. udaya gatino, kSayopazama indriyAdino, pAriNAmika jIva bhAva. cAra saMyogInA pAMca bhAMgA 1. udaya, upazama, kSAyika, kSayopazama. 2. udaya, upazama, kSAyika, pAriNAmika. 3. udaya, upazama, kSayopazama, pAriNAmika. 4. udaya, kSAyika, kSayopazama, pAriNAmika, 5. upazama, kSAyika, kSayopazama, pAriNAmika, trIjo bhAMgo cAra gati tathA 11 mA guNasthAnakamAM lAbhe. udaya gati Adino, upazama mithyAtvano, kSayopazama indriyAdino, pAriNAmika jIva bhAva. cotho bhAMgo cAra gati tathA 12 mA guNasthAnakamAM lAbhe. udaya gati Adino, kSAyika samakti, kSayopazama indriyAdino, pAriNAmika jIva bhAva. pAMca saMyogIno eka bhAMgo 1. udaya, upazama, kSAyika, kSayopazama, pAriNAmika. kSAyika samakiti jIva upazama zreNI mAMDe tyAre A bhAMgo lAbhe. udaya gatino, upazama cAritra mohanIyano, kSAyika samakita, kSayopazama indriyono, pAriNAmika jIva bhAva. e chaThThA sAnnipAtika bhAvanA bhAMgA kahyA. e chavvIsa bhAMgAmAM 6 bhAMgA pAriNAmika che, bAkInA 20 bhAMgA apAriNAmika che. e chaThThA sAnnipAtika bhAvanA chavvIsa bhAMgA saMpUrNa. iti cha bhAvano dvAra. iti zrI jIvasthAnaka. Fen Chi Zhao Fen Mi Mi Mi Mi Mi Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 10 a. zrI guNasthAna dvArA gAthA : nAma, lakhaNa, guNa, Thii, kiriyA, sattA, baMdha, vedeya ! udaya, udiraNA ceva, nirA, bhAva, kAraNa + 1 || parisaha, magna, AyAya, jIvAya bheda, joga, uviUga, lessA, caraNa, sammatta, appAbahucca, guNaThANehi | 2 || pahelo nAma dvAra : guNasthAnaka 14 tenA nAma : 1 mithyAtva guNasthAnaka, 2 sAsvAdana guNa, 3 samamithyAtva guNa. 4 avirati samyagu dRSTi guNa.,padezavirati, guNa, 6 pramatta saMjatti guNa, 7 apramatta saMjati guNa, 8 niyadi bAdara guNa, 9 aniyadi bAdara guNa, 10 sUkSma saMparAya guNa, 11 upazAMta mohanIya guNa, 12 kSINa mohanIya guNa, 13 sayogI kevaLI guNa., 14 ayogI kevaLI guNa. bIjo lakSaNaguNa tAra. pahelA mithyAtva guNaThANAnAM lakSaNa - zrI vItarAganI vANIthI ochuM, adhika, viparIta sardaha, prarUpe, pharase, tene mithyAtva kahiye. 1. ochI parUpaNo te kone kahiye? jema koI kahe ke jIva aMguThA mAtra che, taMdula mAtra che, zAmA mAtra che, dIpaka mAtra che, tene ochI prarUpaNA kahiye. 2. adhikI prarUpaNA te kone kahiye? eka jIva sarva loka brahmAMDamAM vyApI rahyo che tene adhika prarUpaNA kahiye 3. viparIta prarUpaNA te kone kahIe ? koI kahe ke paMca bhUta (pRthvI, pANI, agni, vAyu, AkAza) thakI jIva upajyAM che ane ene vinAze jIva paNa viNase che, te jaDa che te thakI caitanya upaje Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvAra vivi81 viNase, ema kahe tene viparIta prarUpaNA kahIe. ema nava tattvanuM viparItapaNuM sardaha, prarUpe, pharase, tene mithyAtva kahIe. jaina mArge AtmA akRtrima, akhaMDa, avinAzI, nitya che, zarIra mAtra vyApaka che. tyAre gautama svAmIe vaMdanA karIne zrI bhagavaMtane pUchayuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo ? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, te jIvarUpa daDI karmarUpa geDIe karI 4 gati, 24 daMDaka, 84 lAkha jIvAyonimAMhi vAraMvAra paribhramaNa kare paNa saMsArano pAra pAme nahi. bIjA sAsvAdana guNaThANAnAM lakSaNa -1. jema koI purUSa khIrakhAMDanuM bhojana jamyo, tyArapachI vamana karyuM tyAre koIka purUSa puchayuM, bhAI, kAMI svAda rahyo ? tyAre kahe ke thoDo svAda rahyo. te samAna samakita ane vamyo te samAna mithyAtva. 2. jevo ghaMTAno nAda pahelo gahera gaMbhIra, pachI raNako rahI gayo, gahera gaMbhIra samAna samakita gayuM ne raNako rahI gayo te samAna sAsvAdana. 3. jIvarUpa AMbAnA jhADanI pariNAmarUpa DALathI, samakitarUpa phaLa moharUpa vAyare karI tUTyuM. mithyAtvarUpa dharatIe AvIne paDyuM nathI, vacamAM che, tyAM sudhI sAsvAdana samakita kahIe ane jyAre dharatIe AvI paDyuM, tyAre mithyAtva. gautama svAmIe vaMdanA karIne zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, deze uNuM ardha pugala saMsAra bhogavavo rahyo. jema koI purUSane mAthe lAkha kroDanuM deNuM hatuM te paradeza jaIne kamAI Avyo, deNuM detAM eka alInuM ghaNuM ochuM) deNuM rahyuM tenuM vyAja thayuM, teTalo saMsAra bhogavavo rahyo. AvuM sAsvAdana samakita 1 niyamA Ave ja evuM nahi. koIne eka--be vAra Ave ke na paNa Ave. upazama samakitamAM paNa tema ja samajavuM. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha pAMca vAra Ave. (upazama samakitathI paDanAra ja A guNasthAnane sparze che.) trIjA mizra guNaThANAnAM lakSaNa - jema zrIkhaMDa khATA ane mIThA svAdavALo hoya tema samakita ane mithyAtvanA mizra pariNAma hoya. nAlikera dvIpanA manuSyanA dRSTAMta. je dvIpamAM khAvA mATe phakta nALIyera ja hoya che, tene nAlikera dvIpa kahe che. tyAMnA manuSyoe anya annane joyuM ja nathI, sAMbhaLyuM ja nathI tethI temane annamAM rUci paNa nathI hotI ane dveSa paNa nathI hoto. A ja rIte jyAre mizra mohanIyano udaya hoya che tyAre jIvane jaina dharmamAM prIti paNa nathI hotI ane aprIti paNa nathI hotI. arthAt zrI vItarAga prabhue je dharma kahyo che te ja sAco che, A prakAre ekAMta zraddhArUpa prema nathI hoto ane dharma khoTo che, avizvAsapAtra che A prakAre arUci rUpa Sa paNa nathI hoto. arthAta je sarvajJanA mArga mATe temaja anya mArga mATe anirNita avasthAmAM hoya te trIjA mizra guNasthAnavALo che. te sarva deva, sarva guru, sarvadharma ane sarva zAstrane samAna mAne che. athavA samyaktva ane mithyAtvamAM taTastha vRtti. mizra guNasthAnavALo jIva anAdi kALathI ulaTo hato te 1 anAdino mithyAtvI jIva trIje guNasthAnake AvI zakato nathI. bhUtakALamAM jeNe samakitanI sparzanA karI hoya ne vartamAne mithyAtvamAMthI cothe guNasthAnake jato hoya athavA cothe guNasthAnakathI mithyAtvamAM jato hoya tyAre ja jIva trIje guNasthAnake AvI zake che. trIje guNasthAnake batAvelA guNo cothA guNasthAnake prApta thayelA che paraMtu paDIne ahIM Avelo hovAthI te guNo ahIM cAlu rahelA che. A guNo trIje guNasthAnake prApta karato nathI. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA. zrI guNasthAna dvAra sulaTo thayo, kALA aDada paranuM kALApaNuM haTAvIne maganI dALa jevo ujaLo thayo, kRSNapakSI TaLIne zuklapakSI thayo. gautama svAmIe vaMdanA karIne zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, jema koI manuSyane 1 kroDa rUpiyAnuM deNuM hatuM te ghaTIne aDadhA rUpiyA (pacAsa paisA)thI paNa ochuM thaI gayuM tema thoDo ja saMsAra paribhramaNa karavAno bAkI rahyo. utkRSTo deza uNo ardha pula parAvartanamAM saMsArano pAra pAmaze. cothA avirati samyagudRSTi guNaThANAnAM lakSaNa - 7 prakRtine kSayopazamAve, anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha, samakita mohanIya, mithyAtva mohanIya, mizra mohanIya e 7 prakRtine kAMIka udaya Ave tene kSaya kare ane sattAmAM dala che tene upazamAve tene kSayopazama samakita kahIe. te samyatva asaMkhyAtIvAra Ave. 7 prakRtinA dalane sarvathA upazamAve DhAMke tene upazama samakita kahIe. te samakita pAMcavAra Ave. 7 prakRtinA dalane sarvathA kSaya kare tene lAyaka samakita kahIe. te samakita 1 vAra Ave. cothe guNaThANe Avyo thako jIva, jIvAdi nava tattva dravyathakI, kSetrathakI, kAlathakI, bhAvathakI, nokArazI Adi chamAsI tapa jANe, sardaha, prarUpe paNa pharasI zake nahI, tyAre gautama svAmIe vaMdanA karIne zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo ? tyAre zrI bhagavate kahyuM, gautama ! te jIva samakita vyavahArapaNe zuddha pravartato jaghanya trIje bhave ane utkRSTa paMdara bhave mokSe jAya (jo A guNa. mAM AyuSyano baMdha kare te ja) athavA deze UNuM ardha pugala parAvartana kALamAM avazya mokSe jAya. vedaka samakita eka vAra Ave, tenI sthiti na samayanI. pUrve jo AyuSyano baMdha paDyo na hoya to te Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha jIva 7 bolamAM baMdha pADe nahi. 1. narakanuM AyuSya, 2. bhavanapatinuM AyuSya, 3. tiryaMcanuM AyuSya, 4. vANavyataranuM AyuSya, 5. jyotiSanuM AyuSya, 6. strIveda, 7. napuMsakaveda. te jIva samakitanA ATha AcAra * ArAdhI caturvidha saMghanI vAtsalyapUrvaka, utsAhabhera, paramaharSa bhakti karato thako jaghanya pahela devaloka upaje, ut. bArame devaloke upaje. pannavaNAnI zAkhe. pUrva karmane udaye karIne vrata paccakakhANa karI na zake paNa aneka varSanA zrAvakadharmanA pAlaka kahIe. dazAzrutaskaMdhe zrAvaka kahyA che te mATe darzana zrAvakane avirati samyagdaSTi kahie. pAMcamA dezavirati guNaThANAnuM lakSaNa - 7 prakRti pUrve samakita : 1. upazama samakita : 7 prakRtinAM pradezodaya tathA vipAkodayane sarvathA DhAMke utkRSTa aMta. sudhI. 2. kSayopazama samakita anaMtAnubaMdhI kaSAyano visaMyojanarUpI kSaya (sarvathA nahi), darzanatrIkano vipAkodaya nahi. pradeza udaya hoya te. 3. kSAyika samakita : 7 prakRtino sarvathA kSaya. 4. sAsvAdana samakita : anaMtAnubaMdhI kaSAyano vipAkodaya tathA darzanatrIkano upazama. 5. vedaka samakita : kSAyikano prathama samaya, kSayopazamano chello samaya. (karmagraMtha-3) *samakitanA ATha AcAra : (utarAdhyayana sUtra adhya. 28) 1. nizaMkita - jina pravacanamAM koIpaNa prakAranI zaMkA na karavI. 2. nikAMkSita - asatya mato tathA sAMsArika sukhonI IcchA na karavI. 3. nirvicikitsaya - dharmanAM phaLamAM saMdeha rahita thavuM. 4. amUDha daSTi : ghaNAM matamatAMtaronAM vivAdAspada vicArone joIne dimUDha na thavuM, paraMtu potAnI zraddhA majabUta karI rAkhavI. 5. upabuhA - guNI purUSone joIne temanI prazaMsA karavI tathA potAnAmAM evA guNo Ave tevo prayatna karavo. 6. sthirIkaraNa - dharmathI vimukha thatAM jIvone dharmamAM sthira karavA. 7. vAtsalya - svadharmanuM hita karavuM ane svadharmIo pratye prema rAkhavo, temanI bhojana vi. thI bhakti karavI. 8. prabhAvanA - satya dharmanI prabhAvanA, unnati ane pracAra karavo. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvAra kahI teno kSaya, upazama ke kSayopazama karI, apatyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA ane lobha e 4 maLI kula 11 prakRtino kSayopazama kare tyAre dezavirati guNasthAnake Ave. pAMcame guNaThANe Avyo thako jIva jIvAdika padArtha dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI nokArazIthI laIne chamAsI tapa jANe, sadahe, prarUpe, zakti pramANe sparza. eka paccakakhANathI laIne zrAvakanA 12 vrata, zrAvakanI 11 paDimA Adare, yAvat saMkhanA sudhI aNasaNa karI ArAdhe. gautama svAmIe vaMdanA karIne zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo ? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, gautama! te jIva ja. trIje bhave, u. 15 bhave mokSe jAya. ja. pahele devaloka upaje, u. bArame devaloke upaje. tene sAdhunA vatanI apekSAe dezavirati kahIe paNa pariNAmathI avatanI kriyA UtarI gaI che. alpa IcchA, alpa AraMbha, alpa parigrahI, suzIla, suvatI, dharmiSTa, dharmavRtti, kalpaugravihArI, mahAsaMgavihArIja, udAsI, vairAgyavaMta, ekAMta Arya, samyamArgI, susAdhu, supAtra, uttama kriyAvAdI, Astika, ArAdhaka, jaina mArga prabhAvaka, arihaMtanA ziSya varNavyA che, gItArtha jANe che. siddhAMtanI zAkha che. zrAvakapaNuM eka bhavamAM pratyeka (2 thI 9) hajAravAra Ave. chaThThA pramattasaMjati guNaThANAnAM lakSaNa - pUrvanI sAta prakRti kahI teno kSaya, upazama ke kSayopazama kare ane apatyAkhyAnI ane pratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA ane lobha e 8 prakRtino kSayopazama kare tyAre chaThTha guNa prApta kare. gautama svAmIe vaMdanA * zrAvakanAM kalpa (niyamone) yathAtathya pALavAvALA. je mokSa taraphanAM mahAna saMvegavALA. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186) ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha karIne zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, gautama ! te jIva dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI jIvAdika nava tattva tathA naukAdazIthI laIne chamAsI tapa jANe, sardaha, prarUpe, zakti pramANe sparze. sAdhupaNuM eka bhavamAM pratyeka (2 thI 9) so vAra Ave. te jIva ja. te ja bhave, u. 15 bhave mokSa jAya. ArAdhaka jIva ja. pahele devaloka, u. pAMca anuttara vimAnamAM upaje. 17 bhede saMyama nirmaLa pALe, 12 bhede tapazcaryA kare, paNa yoga capaLa, kaSAya capaLa, vacana capaLa ane dRSTimAM capaLatAno aMza che. teNe karIne yadhapi uttama apramAdi thakA rahe che to paNa pramAda rahe che, mATe pramAdapaNe karI tathA kRSNa Adi vezyA, azubhayoga, koIka kALe pariName che. mATe kaSAya prakRSTamatta ja thaI jAya che tene pramattasaMjati guNaThANuM kahie. sAtamA apramattasaMjati guNaThANAnAM lakSaNa -- pAMca pramAda choDe tyAre sAtame guNaThANe Ave. te pAMca pramAdanAM nAma : madha, viSaya, kaSAya, nidrA, vikahA, paMcamAM bhaNiyA ! e e paMca pamAyA, jIvA pADati saMsAre || e pAMca pramAdane choDe tene zuM guNa nipajyA ? te jIva dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI jIvAdika nava tattva tathA nokArazIthI laIne chamAsI tapa, dhyAna jugatapaNe (baMne sAthe) jANe, sada, prarUpe, sparze. te jIvuM jaghanya te ja bhave, utkRSTa paMdarame bhave mokSa jAya. gati to prAyaH kalpAtIta (9 raiveyaka, 5 anuttara vimAna) nI thAya. dhyAna tathA anuSThAnane viSe apramatta ja rahe che tathA zubha ja majabUta thaI javuM. * jenI Adata paDI jAya tevuM kephI pINuM. (cA, kophI, madirA). Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvAra lezyAmAM rahe che. tethI jyAM pramAdarUpa kaSAya nathI tene apramattasaMjati guNasthAna kahevAya che. AThamA niyadibAkara guNaThANAnAM lakSaNa - gautama svAmIe vaMdanA karIne zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, gautama ! te jIva pariNAmadhArA, apUrvakaraNa je koI kALe jIvane, koI dine AvyuM nathI, te zreNI jugata (sAthe) jIvAdi nava tattva dravyathakI, kSetrathakI, kALathakI, bhAvathakI, naukArazI Adi chamAsI tapa jANe, sardaha, prarUpe, sparze. te jIva jaghanya te ja bhave, utkRSTa trIje bhave mokSe jAya. ahIMthI zreNI be kare. 1. upazama zreNI ne 2. kSapaka zreNI. 1. upazama zreNIvALo jIva te mohanIya karmanI prakRtinA dalane upazamAvato 11mA guNasthAnaka sudhI jAya. pachI tyAMthI paDivAI ja thAya. hiyamAna (UtaratA) pariNAma pariName ane 2. kSapaka zreNIvALo jIva mohanIya karmanI prakRtinA daLane khapAvato zuddha mULa mAMthI nirjarA karato navame, dazame guNaThANe thaIne bArame guNaThANe jAya. apaDivAI ja hoya. vardhamAna pariNAma ja pariName. " niyaSTi bAdarano artha te nivaryo che bodare kaSAyathI, bAdara saMparAya (kaSAya) kriyAthI. AtyaMtara pariNAmamAM adhyavasAya sthira thavAthI, zreNI karI, bAdara capaLatAthI nivarte che mATe niyaSTi bAdara guNaThANuM kahIe tathA bIjuM nAmaapUrvakaraNa guNaThANuM kahIe. je koI kALe jIve pUrve e zreNI karI na hatI ane A guNaThANe paheluM ja karaNa te paMDitavIryanA AvaraNane kSaya karavA rUpa karaNapariNAma * je bhavamAM jIvane upazama zreNI hoya che te bhavamAM te kSapaka zreNI nathI karatA. (bhagavatI sUtra za. 9, 1. 31) karmagraMthanI mAnyatA alaga che. - Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi8Toni zrI bRhada jaina thoka saMgraha dhArA vardhanarUpa zreNI kare tene apUrvakaraNa guNaThANuM kahIe AThamAM guNasthAnakanA cheDe hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, dugaMchA, e che prakRtino upazama ke kSaya karatA kula mohanIyanI 21 prakRti jAya che. navamA aniyadibAkara guNaThANAnA lakSaNa - te 21 upara kahI te ane saMvalanano krodha, mAna, mAyA, strIveda, purUSaveda ane napuMsaka veda ema 27 prakRtino kSaya kare athavA upazama kare. gautama svAmIe vaMdanA karIne zrI bhagavaMtane pUchayuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo ? tyAre zrI bhagavate kahyuM, gautama ! te jIva jIvAdika nava tattva tathA naukAdazI Adi chamAsI tapa dravyathakI, kSetrathakI, kALathakI, bhAvathakI, nirvikAra, amAyI, viSaya nivachApaNe (anAzaktapaNe) jANe, sardaha, prarUpe, sparze te jIva te ja bhave mokSe jAya, u. trIje bhave mokSe jAya. te sarvathA prakAre nirvatyo nathI, aMza mAtra hajI bAdara saMparAya kriyA rahI che mATe aniyaDhibAdara guNa. kahIe. AThama, navamA guNaThANAnA zabdArtha ghaNA gaMbhIra che, te anya paMcasaMgrahAdika graMtha tathA siddhAMtathI samajavA. dazamA sUkSmasaMparAya guNaThANAnA lakSaNa - te 27 prakRtino kSaya kare athavA upazama kare ane phakta eka saMjvalananA lobhano udaya rahe che. gautama svAmIe hAtha joDI, mAna moDI zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo ? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, gautama!te jIva dravyathakI, kSetrathakI, kALathakI, bhAvathakI, jIvAdika nava tattva tathA nakArazI Adi chamAsI tapa, nirAbhilASa, nirvachaka, avedakatApaNe, nirAzI, avyAmoha, avibhramapaNe, 1 veda rahitapaNuM. 3 jeno moha nAza pAmyo che. 2 AzArahita. 4 bhramarahita. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - zrI guNasthAna dvAra ii 0189] jANe, sardaha, prarUpe, sparza. te jIva jagha. te ja bhave mokSe jAya, u. trIje bhave mokSe jAya. sUkSma, thoDIka, pAtalIzI saMparAya kriyA rahI che tethI tene sUkSma saparAya guNa. kahIe. agiyAramA upazAMta moha guNaThANAnA lakSaNa - te 27 prakRti upara kahI te ane 1 saMjvalanano lobha te 28 prakRtino upazama kare. sarvathA DhAMke, rAkhathI DhAMkyA agninI jema. gautama svAmIe hAtha joDI, mAna moDI zrI bhagavaMtane pUchyuM ke svAmInAtha ! te jIvane zuM guNa nipajyo ? tyAre zrI bhagavaMte kahyuM, gautama ! te jIva dravyathakI, kSetrathakI, kALathakI, bhAvathakI, jIvAdika nava tattva tathA naukArazI Adi chamAsI tapa vItarAga bhAve, yathAkhyAta cAritrapaNe jANe, sadahe, prarUpe, sparze. tyAre jo kALa kare to anuttara vimAne (cothA guNasthAnake) jAya. pachI manuSya thaI mokSe jAya athavA 11 mA guNanI sthiti pUrI thatAM dazame Ave tyAM pahelA ja samaye sUkSma lobhano udaya thAya. dazamAMthI paDe to TheTha pahelA guNa. sudhI paNa jaI zake. paNa agiyAramethI caDavuM to nathI ja. upazAMta eTale? upazamyo che moha, jaLa dvArA saMpUrNa agni bujhAvyAnI jema nahi, paNa rAkha vaDeDhAMkelA agninI jema, mATe upazAMta meha guNa kahIe. bAramA kSINamoha guNaThANAnA lakSaNa - te mohanIyanI sarva 28 prakRtino sarvathA kSaya kare | khapAve. kSapakazreNI, lAyakabhAva, kSAyaka samakita, lAyaka yathAkhyAtacAritra, karaNa satya', joMga satya, bhAva satya, amAyI, akaSAyI, vItarAgI, bhAvanircatha, saMpUrNa saMvuDe, saMpUrNa bhAvitAtmA, mahA tapasvI, mahAsuzIla, 1 upadeza ane AcaraNa baMne satya, 2 mana, vacana, kAyAnA jogane satya pariNamA, 3 bhAvanI vizuddhi kare te, 4 sarva doSarahita, Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha amohI, avikArI, mahAjJAnI, mahAdhyAnI, vardhamAna pariNAmI, apaDivAI thaI aMtarmuhUrta rahe. e guNaThANe kALa thato nathI. punarbhava che nahi. bA2mAnAM chelle samaye pAMca jJAnAvaraNIya, nava darzanAvaraNIya, pAMca aMtarAya karmanI prakRti kSaya karI te2mA guNaThANAnA prathama samaye kevaLa jyota pragaTe. moha sarvathA je guNaThANe kSaya karyo che tene kSINa moha guNasthAna kahIe. 2 C te2mA sayogI kevaLI guNaThANAnA lakSaNa - te 10 bola sahita te2me guNaThANe vicare. sajogI, saza2I2I, salezI, zuklalezI, yathAkhyAta cAritrI, kSAyaka samakita, paMDita vIrya, zukladhyAna, kevaLa jJAna, kevaLadarzana e 10 bola sahita jaghanya aMtarmuhUrta, uta. deze UNA pUrvakroDa varSa sudhI vicare. ghaNA jIvone tArI, pratibodhi nihAla ka2Ine, bIjA trIjA zukladhyAnanA pAyAne dhyAIne, caudame jAya. sajogI eTale zubha mana, vacana, kAyAnA joga sahita che. bAhya calo5ka2Na * che. gamanAgamanAdika ceSTA zubha sahita che. kevaLajJAna, kevaLadarzana upayoga samayAtara avicchinnapaNe zuddha pariName mATe sajogI kevaLI guNasthAnaka kahIe. caudamA ayogI kevaLI guNaThANAnA lakSaNa - zukla dhyAnano cotho pAyo, samucchizakriyA, anaMtara apratipAti, anivRttidhyAtA, mana joga rUMdhI, vacana joga rUMdhI, kAya joga rUMdhI, Ana prANaOM nirodha karI, (13me guNasthAnakane cheDe A kriyA thAya che) rUpAtIta 52ma zukla dhyAna dhyAtA, 7 bola sahita vicare. * sAdhunA je upakaraNa laI, mUkI zakAya te vastra, pAtrAdi. 1 sarva kriyA rahita. 2 zukladhyAnano cotho pAyo jemAMthI pAchA pha2vAnuM nathI tevuM dhyAna. 3 zvAsozvAsa. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvAra 191 ', TanAnaJ te2me 10 bola kahyAM temAMthI sajogI, salezI, zukla lezI, e traNa varjIne zeSa sAta bola sahita sakalagirino rAjA merU tenI jema aDola, acala, sthira avasthAne pAme. zailezIpaNe` rahI, paMca laghu akSara (a, i, u, RR, lU) uccAra kAla pramANa rahI, zeSa vedanIya, AyuSya, nAma, gotra e 4 karma kSINa ka2Ine muktipad pAme. zarIra audArika, taijasa, kArpaNa, sarvathA choDIne saimazreNI, Rjugati, anya AkAzapradezane na avagAhato, na sparzato, eka samaya mAtramAM urdhvagati avigrahagatie tyAM jAya. eraMDabIja baMdhana muktavat, nirlepa tuMbIvat, kA~daDa mukta bANavat, kodaMDa mukta bANavat, iMdhanavanti mukta dhumravat, tyAM siddha kSetre jaI, sAkAra upayoge siddha thAya, budgha thAya, pAraMgata thAya, paraMparAgata thAya, sakala kArya artha sAdhI kRtakRtArtha, niSThitArthaOM atula sukhamAM nimagna, sAdi anaMta bhAMge sidgha thAya. joga rahita, kevaLa sahita vicare mATe aogI kevalI guNasthAnaka kahIe. e sidgha padanuM bhAvasmaraNa, ciMtana, manana sadA kALe mujane hojo. te ghaDI, paLa dhanya, saphaLa thaze. iti bIjo dvAra trIjo sthiti dvAra pahelA guNa.nI sthiti 3 prakAranI (a) aNAdiyA apavasiyA - te je mithyAtvanI Adi nathI ne aMta paNa nathI te abhavya jIvanA mithyAtva AzrI. (ba) aNAdiyA sapa6vasiyA - te je mithyAtvanI Adi nathI paNa aMta che, te bhavya jIvanA mithyAtva AzrI. (ka) sAdiyA sapasiyA - te je mithyAtvanI Adi paNa che ane aMta paNa che, paDivAI samasRSTinA mithyAtva AzrI. - tenI 1 parvatanI jema nizcala, 3 have kAMIja karavAnuM bAkI nathI. 2 saMpUrNa kAryanI siddhi. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 3. : *, ? li92)Ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha sthiti ja. aMtarmuhUrtanI u. ardhapudgala parAvartanathI thoDI UNI. pachI samakita pAmIne avazya mokSe jAya. bIjA guNa nI sthiti ja. 1 samaya u. 6 AvalikAnI. trIjA guNa. nI sthiti ja. aMta. nI u. aMtarmuhUrtanI. cothA guNa nI ja. aMtarmuhUrtanI u. 33 sAgaropama jhAjherI. pAMcamAnI tathA teramAnI ja. aMta, chaThThA guNa. nI ja. 1 samayanI, traNenI u. deza UNI te sADA ATha varSa ochI pUrva krioDA varSanI. 7mA thI 11mA guNa. nI ja. 1 samayanI che. aMtarmuhUrtanI. 12 mA guNa nI ja. aMta. u. aMta.nI. 14mAM guNa. nI pAMca dastha akSaro (a, i, uM, &, lu) nA uccAraNamAM lAgatA samaya pramANenI. iti trIjo dvAra cotho kriyA dvAra pahele, bIja, trIje guNaThANe ra4 kriyA lAbhe te iriyAvahiyA varjIne. cothe guNa. 23 kriyA lAbhe te IriyAvahiyA, micchAdaMsaNa vattiyA e be varjIne. pAMcame guNa. 22 kriyA lAbhe te uparanI be tathA apaccakakhANa variyA e 3 varjIne. cha guNa. 22 mAMthI pArigrahiyA varjIne 21 kriyA lAbhe. sAtamAM guNa thI dazamA guNa. sudhI 21 mAMthI kAiyA Adi pAMca ane AraMbhIyA e 6 varjIne 15 kriyA lAbha. 11,12,13 me guNa. 1 iriyAvahiyA kriyA lAbhe. 14 me guNa. koI kriyA lAbhe nahI. iti cotho kriyA dvAra caMdramaharSi racita paMcasaMgrahamAM cothA guNa. nI 33 sAgaranI sthiti batAvI che te vadhAre ucita jaNAya che. kSayopazama samakitanI sthiti 66 sAgara jhAjherI che. cothA guNa. nI sthiti pUrNa thavA para cothuM guNa. choDIne jIva sAdhu ke zrAvaka thaIne kSayopazama samakitanI sthiti pUrNa karI zake che. 33 sAgara pUrA karavA anuttara vimAnamAM ja upaje tema na mAnavuM paraMtu bIjA devalokomAM utpanna thaIne paNa 33 sAgara pUrNa thaI zake che. , Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvArA pAMcamo sattA dvAra pahelA guNaThANAthI te agiyAramA guNaThANA sudhI ATha karmanI sattA. bArame guNaThANe karmanI sattA te 1 mohanIya varjIna. rame, cidama guNaThANe 4 karmanI sattA te vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra. iti pAMcamo sattA dvAra chaThTho baMdha dvArA pahelA guNaThANAthI te sAtamA guNa. sudhI trIjuM guNaThANuM varjIne 9 athavA 8 karma bAMdhe ane je sAta bAMdhe to AyuSya varjIne. trIje, AThame navama guNa. 7 karma bAMdhe te AyuSya vajIne. dazame guNa. 6 karma bAMdhe te AyuSya ane mohanIya varjIne. agiyArame, bArame, terame guNa. 1 sAtA vedanIya bAMdhe. caudame guNa. abaMdha. iti chaThTho baMdha dvAra sAtamo veda ane AThamo udaya dvAra pahelA thI dazamA guNa. sudhI 8 karma vede ne 4 karmano udaya. agiyArame, bArame guNa. 7 karma vede ne 7 no udaya mohanIya vane terame, caudame 4 karma vede ne 4 no udaya te vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra. Iti sAtamo veda, AThamo udaya dvAra navamo udiranA dvAra pahelA guNa. thI chaThThA guNa. sudhI cha-sAta ke ATha karmanI udiraNA. cha nI kare to AyuSya, vedanIya varjIne. sAtanI kare to AyuSya varjIne. sAtame, AThame tathA navame cha karmanI udiraNA thAya te AyuSya ane vedanIya varjIne. dazame che athavA pAMcanI uriNA thAya, cha nI thAya to AyuSya ne vedanIya vajIne athavA pAMca karmanI uriNA AyuSya, vedanIya ne mohanIya varjIne. agiyArame pAMca Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha karmanI udiraNA thAya. bArame guNa. pAMca athavA be karmanI udiraNA, be nI kare to nAma ne gotranI. terame be karmanI phariNA te nAma ne gotranI. caudame koI karmanI udiraNA nathI. iti navamo dvArA dazamo nirjara dvArA pahelAthI dazamA guNa. sudhI ATha karmanI nirjarA. agiyArame tathA bArame sAta karmanI nirjarA te mohanIya varjIne. terame, caudame 4 karmanI nirjarA te vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra. Iti dazamo nirjarA dvArA agiyAramo bhAva dvAra bhAva cha che. 1) udayabhAva, 2) upazamabhAva, 3) kSAyikabhAva, 4) kSayopazamabhAva, 5) pArimikabhAva, da) sannivAibhAva. pahele, bIje ane trIje guNa, 3 bhAva te udaya, kSayopazama ane pariNAmika. cothAthI agiyAramA guNa. sudhI upazama 1) udayabhAva - jJAnAvaraNIya Adi 8 konA vipAka (phaLa) ne anubhava karavo tene udaya kahe che. AvA udayane athavA tenI paryAyane udayabhAva kahe che. jemake krodha Adi. 2) upazamabhAva - sattAmAM rahevA chatAM karmonuM udayamAM na AvavuM eTale ke pradeza ane vipAka banne prakAranA karmodaya aTakI javAthI je bhAva utpanna thAya che te upazamabhAva che. jemake upazama samakita. 3) sAyikabhAva - karmono nAza thavo tene kSaya kahe che. AvA kSayathI ja bhAva utpanna thAya che te kSAyikabhAva che. jemake kevaLajJAna. 4) layopazamabhAva - udaya pAma karmano kSaya ane anudaya prApta karmano upazama thavAthI je phaLa utpanna thAya te kSayopazama bhAva. jemake matijJAna. 5) pArizAmikabhAva -- jenA kAraNe mULa vastumAM koI paNa prakAranuM parivartana na thAya eTale ke vastu potAnA svabhAvamAM ja pariNata thatI rahe che tene pariNAmikabhAve kahe che. pArivAmikabhAvanA kAraNe je dravyane je svabhAva che te ja rUpamAM tenuM pariNamana thAya che. jemake jIvatva, bhavyatva. 6) saMnnivAIbhAva - uparokta pAMca bhAvomAMthI koIpaNa be, traNa Adi bhAvonuM bhaMgA thavuM sannipAta che tenAthI je bhAva utpanna thAya che te sannivAIbhAva che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvArA rili95 zreNIvALAne pAMca bhAva udaya, upazama, kSAyika, kSayopazama ane pAriNAmika cothAthI mAMDI bAramA sudhI paka zreNIvALAne cAra bhAva udaya, kSAyika, kSayopazama ane pariNAmika. terame, caudame traNa bhAva udaya, kSAyika ane pariNAmika. siddhamAM 2 bhAva te sAyika ane pAriNAmika. iti agiyAramo bhAva dvAra bAramo kAraNa dvAra karmabaMdhananAM kAraNa pAMca te mithyAtva, avirati, pramAda, kapAya ane joga. pahele, trIje guNa. 5 kAraNa lAbhe. bIje, cothe 4 kAraNa lAbha, mithyAtva varjIne. pAMcame, cha guNa. 3 kAraNa lAbha, mithyAtva, avirati be varjIne. sAtamAthI dazamA guNa sudhI be kAraNa lAbhe te kaSAya ane joga e be. agiyArame, bArame, terame 1 kAraNa lAbha te joga. caudame koI kAraNa nathI. iti bAramo kAraNa dvAra teramo pariSaha dvAra . cAra karmanA udaye 22 pariSaha lAbha. 1. jJAnAvaraNIya karmanA udaye be pariSaha - (20) prajJA ane (21) ajJAna. hana 2. vedanI karmanA udayuthI 11 pariSaha - (1) uMdhA (2) te (3) zIta, (4) uSNa(5) dezasiMge, (9) cilI, (11) seka, (13) vadha, (16) roga, (17) tRNasparza, (18) mela. 3. mohanIya karmanA udaye 8 pariSaha - temAM darzana mohanIyanA udaye eka (22) daMsaNane cAritramohanIyanA udayathI 7 pariSaha - (6) acala, (7) arati, (8) strI, (10) besavAno, (12) Akrozavacana, (14) yAcanA, (19) satkAra puraskAra. 4. aMtarAya karmanA udaye eka pariSaha te (15) alAbha. pahalethI cothA guNa. sudhI yadyapi 22 paripata lAbha paNa te Hica Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha duHkharUpa che. nirjarA rUpa pariName nahi. 5, 6, 7 guNa. 22 pariSaha lAbha. eka samaye 20 vede. TADhano tyAM tApano nahi tApano tyAM TADha no nahi. cAlavAno tyAM besavAno nahi ane besavAno tyAM cAlavAno nahi. AThame guNa. 21 paripata lAbhe te daMsaNano vajIne. navame guNaThANe 18 pariSaha lAbhe te acela, arati ane besavAno e traNa varjIne. dazama, agiyArame, bArame guNaThANe 14 pariSaha lAbhe te strI, Akrozavacana, yAcanA ane satkAra puraskAra e cAra vajIne eka samaye 12 vede. terame, caudame 11 pariSaha lAbhe te uparanA 14 mAMthI prajJA ane ajJAna te be jJAnAvaraNIyakarmanA udaye hatA ane eka alAbhano aMtarAya karmanA udaya hato te traNa varjIne 11 lAbhe. eka samaye 9 veda, TADhano tyAM tApano nahi ane tApano tyAM TADhano nahi. cAlavAno tyAM sejAno nahi ane sekvAno tyAM cAlavAno nahi. Iti teramo pariSada dvAra - caudamo mArgaNA dvArA pahele guNaThANe mArgaNA 4, caDIne trIje, cotha, pAMcame ane sAtame jAya. bIje guNa. mAgaNA 1, paDIne pahela Ave paNa caDavuM nathI. trIje mArgaNA 4, paDe to pahele Ave ane caDe to cothe, pAMcame ane sAtame jAya. cothe mArgaNA pAMca paDe to pahele, bIje, trIje Ave ane caDe to pAMcame, sAtame jAya. pAMcame mArgaNA 5, paDe to pahele, bIja, trIje, cothe Ave ane caDe to sAtame jAya. chaTTa mArgaNA 6, paDe to pahele, bIje, trIje, cothe, pAMcame Ave ane caDe to sAtame jAya. sAtame mArgaNA 3, paDe to cha, cothe Ave ane # sAtamA guNa thI AgaLanA guNa. ke paDe to cothe nI je mArgaNA batAvI che te te guNa mAM kALa karIne deva thAya te AzrI jANavI. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvA2 El 169 caDe to AThame jAya. AThame mArgaNA 3, paDe to sAtame, cothe Ave ane caDe to navame jAya. navame mArgaNA 3, paDe to AThame, cothe Ave ane caDe to dazame jAya. dazame mArgaNA 4, paDe to navame, cothe Ave ane caDe to agiyArame, bArame jAya. agiyArame mArgaNA 2, kALa kare to (anuttara vimAne) cothe jAya, paDe to dazame Ave paNa caDavuM nathI. bArame mArgaNA 1, terame jAya, paDavuM nathI. terame mArgaNA 1, te caudame jAya, paDavuM nathI. caudame mArgaNA nathI mokSe jAya. iti caudamo mArgaNA tAra paMdaramo AtmA dvAra AtmA 8 che. 1 dravyaAtmA, 2 kaSAyaAtmA, 3 yogaAtmA, 4 upayogaAtmA, 5 jJAnaAtmA, 6 darzanaAtmA, cAritra AtmA, 8 vIryaAtmA. pahele, trIje guNa. 6 AtmA, jJAna ane cAritra e be varjIne. bIje, cothe guNa. 7 AtmA, cAritra varjIne pAMcame guNa. paNa 7 AtmA, dezathI caritra che. chathI dazamA guNa. sudhI 8 AtmA. agiyArame, bArame, terame guNa. 7 AtmA te kaSAya varjIne. caudame guNa. 6 AtmA te kaSAya ne joga varjIne siddhamAM 4 AtmA te jJAna, darzana, dravya ane upayogaAtmA. iti paMdaramo dvAra soLamo jIva bheda dvArA pahele guNa. 14 bheda lAbhe. bIje guNa. 6 bheda lAbha beindriya, te indriya, caurendriya, asaMjJI tiryaMca paMcendriya e cAranA aparyAptA ne saMjJI paMcendriyano aparyApto, paryApto ema 6. trIje guNa. eka saMjJI paMcendriyano paryAyo lAbhe. cothe guNa. be bheda lAbhe te saMjJA paMcendriyano aparyApta, paryApto e che. pAMcamAthI te caudamA guNa. sudhI eka saMjJI paMcendriyano paryAyo lAbhe. iti soLamo dvArA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198]ii . zrI baha6 jaina thoka saMgraha sattaramo joga dvAra pahele, bIje ane cothe guNa. joga 13 lAbhe te be AhArakanA varjIne. trIje guNa. 10 joga lAbhe te ja mananA, 4 vacananA, 1 dArika, 1 vaikriyano e 10. pAMcame guNa. 12 joga lAbha te AhArakanA be ane kArmaNano eka choDIne 12. cha guNa. 14 jaga lAbhe te 1 kAmaNano varjIne. sAtamathI bAramA guNa sudhI 9 joga te ja mananA, 4 vacananA, 1 audArikano. terame guNa. 7 joga lAbhe te ra mananA, ra vacananA, 1 audArika, 1 audArika mizra, 1 kArpaNa kAyayoga te 7 athavA pAMca joga lAbhe te ra mananA, ra vacananA, 1 audArikano. caudame guNa. joga nathI (ajogI). iti sattaramo dvAra aDhAramo upayoga dvAra pahele ne trIje guNa. 6 upayoga lAbhe te 3 ajJAna ne 3 darzana e 6. bIje, cothe, pAMcama guNa. 6 upayoga te 3 jJAna ne 3 darzana e 6. chaThThAthI te bAramA guNa. sudhI upayoga 7 lAbhe te 4 jJAna ne 3 darzana e 7. (dazamA guNa. upayoga 7 te labdhinI apekSAe paraMtu phakta sAkAra upayoga hovAthI 4 upayoga te 1 sAtama guNa. 11 joga hovAnI paNa dhAraNA che te uttara vaikriya athavA AhAraka zarIra cha guNa. banAvyuM hoya ane alpakALa mATe sAtamuM guNa. sparzI jAya to 11 joga lAbha. (upara pramANe 9 joga tathA vaikriyanA be maLIne 11 athavA AhArakanA be maLIne 11). 2 mizra yogano upayoga eka zarIramAMthI bIjA zarIramAM jatI vakhate kare paNa ahIM 13me guNa. kevaLa samuddhAta kare mATe. 3 13me guNa. dhULasamughAta na kare to pAMca joga ane kare to 7 joga. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvAra phili97 jJAnanA.) te rame, caudame guNa. tathA siddhamAM be upayoga te kevaLajJAna ane kevaLadarzana. iti aDhAramo dvArA ogaNIsamo vezyA dvAra pahelAthI chaThThA guNa sudhI 6 vezyA lAbhe. sAtame guNa upalI traNa zubha lezyA. AThamethI bAramAM guNa. sudhI 1 zukla lezyA. terame guNa 1 parama zukla legyA. caudame guNa. vezyA nathI (alezI). Iti ogaNIsamo dvAra vIsamo cAritra dvAra pahalathI te cothA guNa. sudhI koI cAritra nathI. pAMcama guNa. dezathI sAmAyika cAritra che. chaThTha, sAtame guNa. 3 cAritra lAbhe te sAmAyika cAritra, chedopasthApanIya cAritra ane parihAra vizuddha cAritra. AThame, nava guNa. 2 cAritra lAbhe te sAmAyika cAritra ane chedopasthApanIya cAritra. dazame guNa. 1 sUkSmasaMparA cAritra lAbhe. agiyAramethI caudamA guNa. sudhI 1 yathAvAta cAritra lAbha. iti vIsamo dvAra ekavIsamo dvAra - [ pahala, trIje guNa. samakita nathI. bIje guNa. sAsvAdAna samakita. cotha, pAMcame, chaTTa ane sAtame guNa. upazama, kSayopazama, vedaka ane kSAyika e cAra samakita lAbha. AThama, navame. dazame, agiyArame guNa. rasamati te upazama ane kSAyikA bArame, terame, caudame guNa tathA siddhamAM 1 kSAyika samakita. iti 21 mo dvArA bAvIsamo alpabadutva dvAra sarvathI thoDA agiyAramA guNaThANAvALA, eka samaye upazamazreNIvALA 54 jIva lAbha mATe. tethI bAramA dANAvALA Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 kimI zrI bRhada jaina thoka saMgraha saMkhyAtaguNA, eka samaye kApaka zreNIvALA 1 bada juva lAbha mATe. tathI AThama, navamI, dazamA guNadANAvALA saMgAnaguNA, te ja. baso che. navaso lAbha mATe. tethI teramAM guNaThANAvALA saMkhyAtaguNA, ja. be kroDI u. nava koDI lAbha mATe, tethI sAtamAM guNaThANAvALA saMkhyAtaguNA, ja. basa kADI . navaso koDI lAbha mATe tethI chaThThA guNaThANAvALA saMkhyAtaguNA. ja. be hajAra koDI u. nava hajAra koDI lArbha mATe, tethI pAMcamA guNadANAvALA asaMkhyAtaguNA, tiryaMca zrAvaka bhaLyA mATe. tethI bIjA guNaThANAvALA asaMkhyAtaguNA, 4 gatimAM lAbha mATe, tethI trIjA guNadANAvALA asaMkhyAtaguNA, 4 gatimAM vizeSa che mATe, tethI cothA guNaThANAvALA asaMkhyAtaguNA, sthiti ghaNI che mATe. tethI codamAM guNaThANAvALA ne siddha bhagavaMtajI anaMtaguNA. tethI pahelA guNadANAvALA anaMtaguNA, akendriya pramukha sarva mithyASTi che mATe. iti bAvIsamo dvAra * * Iti guNasthAnakanA 22 dvAra saMpUrNa ka cha vana dvAra (anuyAga vAra sUtra) cha bhAvanAM nAma: 1 udayabhAva, ra upazamabhAva, ke kSAyikabhAva, 4 yApathamikabhAva, 5 pAriAmikabhAva, 6 samivAbhAva. 1. udayabhAvanA be bheda - 1. jIva udaya niSpanna ane 2 ajIva udaya niSpanna. jIva udaya niSpannamAM 33 bola pAme. cAra gati (4), cha kAya (10), cAra kapAya (14), traNa vaida (17), che laDyA (23), mithyASTipaNuM (24), avanIpaNuM (25), asaMtIpaNuM (rada). ajJAna (27), AhArakapaNuM (2 ), chadmasthapaNuM (ra9), sagIpaNuM (32), saMsApariyaDraNA (u), asiddhapaNuM Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvAra ri01] (3ra), akevaLI (33) ema 3 bola jIva audayikathI pAme. e jIva dayikanA bheda kahyA. 2. ajIva udaya niSpannamAM trIsa . bola pAme. 5 varNa, 2 gaMdha, pa rasa, 8 sparza, 5 zarIra. 5 zarIranA vyApAra e 30.Ama bannenA maLIne 33 - 30 = 63 bola udayabhAvanA kahyA. 2. upazama bhAvanA 11 bola 4 kapAya, pa rAga, 6 Sa, 7 darzana mohanIya, 8 cAritra mohanIya, e AThano upazama, 9 uvasamiyA daMsaNa laddhi1, 10 uvasamiyA carittaladdhi, 11 uvasamiyA akapAya chaumatya vItarAga laddhi ema 11. 3. kSAyika bhAvanA 37 bola : 5 jJAnAvaraNIya, 9 darzanAvaraNIya, ra vedanIyanI, 1 rAganI, 1 TaeNpanI 4 kapAyanI, 1 darzanamohanIyanI, 1 cAritramohanIyanI, 4 AyuSyanI, ra nAmanI, 2 gotranI, 5 aMtarAyanI ema 39 prakRtino kSaya kare tene lAyakabhAva kahIe. ta8 bola pAme kSAyika samakita, kSAyika yathAkhyAta cAritra, kevaLajJAna, kevaLadarzana ane kSAyika dAnAdi pAMca labdhi ema 9. 4. kSayopazama bhAve 30 bola : 4 jJAna prathamanA, 3 ajJAna. 3 darzana, 3 dRSTi, 4 prathamanA cAritra, 1 carittAcaritta te zrAvakapaNuM, 1 AcAryagaNinI padavI, 1 cauda pUrva jJAnanI prApti, pa indriyanI pAMcalabdhi, 5 dAnAdi labdhi e 30 bola. chuM? 2. pArivAmika bhAvanA be bheda : 1 sAdi pariNAmika, 2 anAdi pAriNAmika. sAdi viNase, anAdi viNase nahi. 1. sAdi pAriNAmikanA aneka bheda che te junI surA, madirA, juno 1 upazama samakitanI prApti, 2 upazama bhAvanAM cAritranI prApti, 3 agiyAramA guNasthAnakanI prApti. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI bRhada jaina thoka saMgraha goLa, taMdula e Adi 73 bola bhagavatInI zAkhe che. ra, anAdi pariNAmikanA daza bola. 1 dharmAstikAya, ra adharmAstikAya, 3 AkAzAstikAya, 4 jIvAstikAya, 5 pudgalAstikAya, 6 kALa, 7 loka, 8 aloka 9 bhavya, 10 abhavya. 6. sannivAI bhAvanA 26 bhAMgA: be saMyogInA 10, traNa saMyogInA 10, cAra saMyogInA 5, pAMca saMyogIno 1. teno vistAra zrI anuyoga dvArathI jANavo. (vistAra tathA samajaNa mATe avazya juo thokaDo naM. 10 jIvasthAnaka pAnuM 178.) iti cha bhAvano dvAra 14 guNasthAnaka upara 9 kSepaka dvAra. prathama hetu dvAra : karmabaMdhananA mULa hetu 1 mithyAtva, ra avata, 3 kaSAya, 4 joga e cAra che. uttara hetu 57 che te 5 mithyAtva, 12 avata (6 kAya, pa indriya, 1 mina), 25 kaSAya ane 15 joga. pahele guNa. papa hetu te ArakanA be varjIne. bIje guNa. 50 hetu te 12 avata, 25 kaSAya ane 13 joga (pa mithyAtvanA varjIne). trIje guNa. 43 hetu te 12 avata, 21 kaSAya (anaMtAnubaMdhInA 4 varjIna), ane 10 joga (cAra mananA, cAra vacananA, 1 odArika, 1 vakriyano). cothe guNa.46 hetu te 12 avata, 21 kaSAya ane 13 joga (AhArakanA be varjIna). pAMcame guNa. 40 hetu te 11 avaMta (trasakAya vajIne), 17 kapAya (4 anaMtAnubaMdhI ane 4 apratyAkhyAnI varjIne).J2 402 } 2 zz ke te nag ne vaA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvAra cha guNa. 27 hetu te 13 kapAya (saMjvalanano coka ane 9 nokaSAya) ane 14 joga (1 kAzmaNa varjIne). sAtame guNa. 24 hetu te 13 kaSAya (saMjvalanano coka ane 9 nokaSAya) ane 11 joga (4 mananAM, 4 vacananA, 1 audArika, 1 vaikriya, 1 AhAraka). AThame guNa. 22 hetu 13 kaSAya (saMjvalanano coka ane 9 nokaSAya) ane 9 joga (4 mananAM, 4 vacananAM, 1 audArika). navame guNa, 16 hetu te 7 kapAya (4 saMjvalananA ane 3 veda) ane 9 joga upara mujaba dazame guNa. 10 hetu te 1 saMjvalanano lobha ane 9 joga. agiyArame tathA bArame guNa. 9 hetu te 9 joga. terame guNa. 7 hetu te 7 joga (2 mananAM, 2 vacananAM, 1 dArika, 1 audArika mizra, 1 kArpaNa kAyayoga). caudame guNa. hetu nathI. abaMdhaka. Iti prathama hetu dvAra bIjo daMDaka dvAra : pahele guNa. 24 daMDaka. bIje guNa. 19 daMDaka te pa sthAvaranA varjIne. trIje, cothe guNa. 16 daMDaka te 19 mAMthI 3 vikaleriyanA varjIne. pAMcame guNa. 2 daMDaka, saMjJI manuSya ane saMjJI tiryaMcano. chaThThAthI te caudamA guNa. sudhI 1 manuSyano daMDaka. Iti bIjo daMDaka dvAra trIjo chavAyoni dvAra: pahele guNa, 84 lAkha jIvAyoni, bIje guNa. 32 lAkha jIvAyoni te ekendriyanI para lAkha varjIne. trIje, cothe guNa. ra6 lAkha jIvAyoni te uparamAMthI 6 lAkha vikalejiyanI varjIne pAMcame guNa. 18 lAkha jIvAyoni te 4 lAkha tiryaMca paMcendriyanI ane 14 lAkha manuSyanI. chaThThAthI te caudamA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri0 0i zrI bRhada jaina thoka saMgraha guNa. sudhI 14 lAkha jIvAyoni te manuSyanI. Iti trIjo jIvAyoni dvAra - cotho aMtara dvAra : pahele guNa. ja. aMtarmuhUrta u. 66 sAgara jhAjherAnuM. bIjA guNa. nuM aMtara ja. palyano asaMkhyAtamAM bhAga le. deze UNuM ardhapudgala parAvartana. trIjAthI agiyAramA guNa. nuM aMtara ja. aMtarmuhUrtanuM u. ardhapudgalamAM deze UNuM. bArame, terame ne caudame guNa. AMtarUM nathI. e eka jIva AzrI. iti cotho aMtara dvAra pAMcamo dhyAna dvAra : pahele, bIja, trIje guNa. prathamanA be dhyAna. cotha, pAMcame guNa. prathamanA traNa dhyAna. cha guNa. be dhyAna te ArtadhyAna ane dharmadhyAna. sAtame guNa. 1 dharmadhyAna. AThame thI caudame guNa sudhI 1 zukladhyAna. Iti pAMcamo dhyAna dvAra chaThTho sparzanA dvAra : paheluM guNa. 14 rAjaloka sparza. bIjuM guNa heThuM paMDagavanathI te chaThThI naraka sudhI sparza tathA UMcu adhogAmanI vijayathI te 9 greveyaka sudhI sparza. trIjuM guNa. lokano asaMkhyAtamo bhAga sparze. cothuM guNa adhogAmanI vijayathI bAramA devaloka sudhI sparza athavA paMDagavanathI chaThThI naraka sudhI sparze. pAMcamuM guNa. adhogAmanI vijayathI bAramA devaloka sudhI sparza. chaThTha guNa. adhogAmanI vijayathI pAMca anuttara vimAna sudhI sparza. sAtamAthI bAramuM guNa. lokano asaMkhyAtamo bhAga sparze. teramuM guNa. sarvaloka sparze te kevaLa samudyAta apekSA caudamuM guNa, lokano asaMkhyAtamAM, bhAga sparza. iti chaThTho sparzanA dvAra * sAtamo dvAra : (1) vATe vahetA jIvanA guNasthAnaka traNa te 1, 2, 4. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNasthAna dvA2 205 8. (2) apaDivAi guNasthAnaka traNa te 12, 13, 14. (3) amara guNasthAnaka traNa te 3, 12, 13. (4) tIrthaMka2nAma gotra pa guNasthAnake bAMdhe 4, 5, 6, 7, (5) tIrthaMka2 pAMca guNa. na sparze te 1, 2, 3, 5, 11. (6) zAzvatA guNa. 1, 4, 5, 6, 13. ', (7) anAhAraka guNa. pAMca te 1, 2, 4, 13, 14. (8) tadbhava mokSagAmI jIva 13 guNa. sparze. te 11 muM khAA lakha varjIne badhA sparze. koI aMtakRta jIva 1-2-3-5-6-11 varjIne ATha guNa. iti sAtamo dvA2 AThamo saMghayaNa dvAra : guNasthAnaka 1 thI 7 sudhImAM 6 saMghayaNa lAbha. guNasthAnaka 8 thI 11 sudhI upazama zreNI vALAne pahelA 3 saMghayaNa lAbhe. guNa. 8 thI 14 sudhI kSapaka zreNI vALAne saMghayaNa eka vajaRSabhanArAca saMdhayaNa lAbhe. iti AThamo dvAra navamo sAharaNa dvAra yojI averdhara parihAra vizuddha cAritravaMta, pulAka labdhivaMta, apramatta sAdhu, 14 pUrvI sAdhu, AhAraka zarIra ane kevaLInuM koi devatA sAharaNa karI zake nahi. iti navamo sAha2Na dvAra . iti nava kSepaka dvAra. vi iti guNasthAnaka dvA2. Guo Kai Guan Guan Tu Tu Tu Tu Zhen Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri06 0i zrI baha6 jaina thoka saMgraha Sto 11. tetrIsa bola] SS) Avazyaka sUtra tathA uttarAdhyayana sUtra adhyayana 31 1. eka prakAre asaMyama : sarva AzravathI nahi nivartavuM te. 2. be prakAre baMdha: 1 rAgabaMdha, 2 draSabaMdha. 3. traNa prakAre daMDa: 1 manadaMDa, ra vacanadaMDa, 3 kAyadaMDa. traNa prakAre gupti : 1 managupti, 2 vacanagupti, 3 kAyagupti. traNa prakAre zalya : 1 mAyA zalya, 2 nidAna zalya, 3 mithyAdarzana zalya. traNa prakAre garva : 1 Rddhigarva, 2 rasagarva, 3 zAtA garva. traNa prakAre virAdhanA : 1 jJAna virAdhanA, 2 darzana virAdhanA, 3 cAritra virAdhanA. 4. cAra prakAre kaSAya : 1 krodha kaSAya, 2 mAna kaSAya, 3 mAyA kapAya, 4 lobha kaSAya. cAra prakAre saMjJA : 1 AhAra saMjJA, 2 bhaya saMjJA, 3 maithuna saMjJA, 4 parigraha saMjJA. cAra prakAre kathAH 1 strI kathA, 2 bhatta kathA, 3 deza kathA, 4 rAjakathA. cAra prakAre dhyAna: 1 Arta dhyAna, ra raudra dhyAna, 3 dharma dhyAna, 4 zukla dhyAna. 5. pAMca prakAre kriyA: 1 kAyikI kriyA, 2 adhikaraNanI kriyA, 3 prApikI kriyA, 4 pAritApanikI kriyA, 5 prANAtipAtikI kriyA. pAMca prakAre kAma guNa : 1 zabda, 2 rU5, 3 gaMdha, 4 rasa, 5 sparza. pAMca prakAre mahAvata : 1 sarva prANAtipAtathI virAma. ra sarva mRSAvAdathI virAma, 3 sarva adattathI virAma, 4 sarva maithunathI virAma, 5 sarva parigrahathI virAma. pAMca prakAre samiti : 1 iyAM samiti, 2 bhASA samiti, 3 aSaNA samiti, 4 AdAna baMDamatta nisANA samiti, 5 uccAra prasavaNa khela jaddha zlekha vagarane Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola 207 paraThavAnI samiti. pAMca prakAre pramAda : 1 madya, 2 viSaya, 3 kaSAya, 4 niMdrA, 5 vikathA: 6. cha prakAra jIvanikAya : 1 pRthvIkAya, 2 apakAya, 3 teukAya, 4 vAyukAya, pa vanaspatikAya, 6 trasakAya. cha prakA2e lezyA : 1 kRSNalezyA, 2 nIlalezyA, 3 kApotalezyA, 4 tejolezyA, pa padmalezyA, 6 zukla lezyA. 7. sAta prakAre bhaya : 1 Aloka bhaya - manuSyane manuSyathI bhaya thAya che te. 2 52loka bhaya - deva, tiryaMcathI bhaya thAya te, 3 AdAna bhaya dhanathI bhaya thAya te. 4 akasmAta bhaya -- chAyAdi dekhI bhaya thAya te. 5 AjIvikA bhaya - dukALa AdimAM AjIvikA mATe bhaya thAya te. 6 ma2Na bhaya - mRtyuthI bhaya thAya te. 7 apayaza bhaya - apakIrtithI bhaya thAya te. 8. ATha prakAre mada - 1 jAtimada, 2 kuLamada, 3 baLamada, 4 rUpamada, pa tapamada, 6 zrutamada, 7 lAbhamada, 8 aizcaryamada. 9. nava prakAre brahmacaryanI gupti : 1 strI, purUSa, napuMsaka rahita Alaya (sthAnaka) mAM rahevuM, uMdara bilADInA dRSTAMte. 2 manane AnaMda Ape tevI ane kAma, rAgane vRddhi kare tevI strI sAthe kathA vArtA na ka2vI, lIMbu-2sanA (jIbha) ne dRSTAMte.3 strInA Asane besavuM nahi tema ja strI sAthe sahavAsa ka2vo nahi, koLAnI gaMdhe kaNikano vaka jAya te dRSTAMte. 4 strInA aMga, avayava tema tenI su2canAne tenuM bolavuM, nirIkSaNa vagerene viSaya-rAga dRSTithI jovuM nahi, sUrya cakSunA dRSTAMte. 5 strI saMbaMdhI kRjita, rUdana, gIta, hAsya, AkraMda vagere saMbhaLAya te bhIMta ke divAlanA aMtare nivAsa ka2vo nahi, lAkha-agninA dRSTAMta. 6 pUrvagata strI saMbaMdhI krIDA, Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha hAsya, rati, darpa, snAna, sAthe jamavuM vagere yAda karavuM nahi, sarpanA jheranA dRSTAMte. 7 svAdiSTa tema ja majabUta praNita AhAra karavo nahi, tridoSIne dhRtanA dRSTAMte. 8 maryAdAkALe dharmayAtrA nimitte joIe tethI vadhAre AhAra karavA nahi, kAgaLanI kothaLImAM nANAMne dRSTAMte. 9 zarIra suMdara ne vibhUSita lAge tevI zRMgAra, zobhA karavI nahi, garIbanAM ratnane dRSTAMta. 10. daza prakAre zramaNadharma : 1 khaMti - kSamA (sahana karatA zIkhavuM). 2 mutti - nirlobhatA, laghutA, haLavApaNuM, alpapadhi rAkhavI. 3 ave -- saraLatA, kapaTa rahitapaNuM. 4 maddave - komaLa vinaya buddhi rAkhavI, ahaMkArano tyAga. 5 lAghave - laghutA, thoDA upakaraNa, sAdhano rAkhavA. 6 sacce - satyatAthI vartavuM. 7 saMjame -- - 17 bhede saMyama pALavo, zarIra indriyo vage2e niyamamAM rAkhavA. 8 tave - IcchA nirodha, bAra pakAruM tapa karavo. 9 ciyAe athavA akiMca - samasta parigraha tyAgarUpa mUrchA rahita thavuM. 10 baMbhace 2vAse - maithunano tyAga, zuddha AcAranI vRttimAM rahevuM. daza prakAre samAcA2I : 1 Avazya -- sthAnakathI bahAra javuM hoya tyAre gurU ke uparIne kahevuM ke mAre Avazyaka javuM che. 2 niSeSika - sthAnakamAM AvavuM hoya tyAre kahevuM ke nizcita kArya karIne huM Avyo chuM. 3 ApucchanA - potAnuM kArya karavuM hoya to gurUne pUchavuM. 4 pratipucchanA -- bIjA sAdhunuM kArya hoya tyAre vAraMvAra gurUne jaNAvavA pUchavuM. pa chaMdanA - gurU ke vaDAne potAnI pAsenI vastu AmaMtraNa ka2vI. 6 icchAkAra - gurU ke vaDAne kahevuM ''hai pUjya ! ApanI IcchA che, sUtrArtha jJAna Apazo ?'' 7 mithyAkAra pApa lAgyuM hoya to gurU pAse mithyA kahI mApha Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola 209 kahevuM. 8 tathyakAra - gurU kathana prati kahe ke Apa kaho cho tema karIza. 9 abhyutthAna -- gurU ke vaDA AvatAM sAta ATha DagalAM sAmA javuM tevI ja rIte jatAM 7-8 DagalAM mUkavA javuM. 10 upasaMpadA -- gurvAdi pAse sUtrArtha lakSmI pAmavA haMmezAM tatpara rahevuM. na 11 agiyAra prakAre zrAvaka pratimA : 1 darzana pratimA - te eka mAsanI. temAM zuddha, satya, dharmarUci hoya, nirmaLa samakita pALe, paNa nAnA vrata upavAsAdi avazya karavAno te zrAvakane niyama na hoya. 2 vrata pratimA - te be mAsanI. temAM satya dharmanI rUci sAthe vividha zIlavrata, guNavrata, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsAdi ka2e paNa sAmAyika, desAvagAsika vrata ka2vAno niyama na hoya. 3 sAmAyika pratimA te traNa mAsanI. temAM upara pramANe uparAMta sAmAyika Adi ka2e paNa aSTamI, caturdazI, amAvasyA, pUrNamAsI vage2e parvamAM pauSadhopavAsa ka2vAno niyama na hoya. 4 pauSadha pratimA - te cAra mAsanI. temAM pratipUrNa pauSadhopavAsa aSTamI Adi sarva parvamAM kare. 5 niyama pratimA - te pAMca mAsanI. temAM pUrvokta sarva kare, vizeSa eka rAtrimAM kAyotsarga kare. pAMca prakAranA niyama pALe 1 snAna na kare, 2 rAtrIbhojana na kare, 3 kAchaDI na vALe, 4 divase brahmacarya sAcave, 5 2AtrImAM brahmacaryanuM parimANa kare. 6 brahmacarya pratimA - te cha mAsanI. temAM pUrvokta upa2AMta sarva vakhate brahmacarya sAcave. 7 sacitta parityAga pratimA - jaghanya eka divasathI utkRSTa sAta mAsanI. temAM sacitta AhAra jame nahi paNa potAne AraMbha tyAga karavAno niyama na hoya. 8 aNAraMbha pratimA - jaghanya eka divasathI utkRSTa ATha mAsanI. temAM chakAyano svayaM AraMbha kare nahi. 9 preSyAraMbha pratimA - te utkRSTa nava 5 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri1rSio zrI bRhada jaina thoka saMgraha mAsanI. AraMbha na kare ane anya pAse na karAvavAno niyama kare. 10 udiSTa bhakta pratimA - te utkRSTa daza mAsanI. temAM pUrvokta sAthe AraMbha karIne Apa te na levAno niyama kare. uparAMta ziramuMDana karAve athavA zikhA rAkhe. koIe ekavAra pUchayAM thakA tathA vAraMvAra pUchayAM thakA be ja bhASA bolAvI kahyuM, jANe to hA pADavI kahyuM ane na jANe to nA pADavI kalpa. 11 samaNabhUya pratimA - te utkRSTa agiyAra mAsanI. temAM ziramuMDana karAve, ke keza loca karAve, sAdhu zramaNa samAna upakaraNa, pAtra, rajoharaNa vagere dhare, svajJAtimAM gocarI arthe bhramaNa kare, kahe ke huM pratimadhArI zrAvaka chuM, bhikSA Apazo? sAdhu mAphaka upadeza Ape. sADA pAMca varSa agiyAra pratimAmAM jAya che. 12 bhikSanI pratimA - 1 pahelI pratimA eka mAsanI. ekadAti AhAranI, ekadAti pANInI levI kalpa. te zarIra upara mamatA snehabhAva na rAkhe. zarIranI zuzruSA na kare, je koI manuSya, tiryaca, devano pariSaha utpanna thAya te sama pariNAme sahana kare. 2. te AhAra zuddha nirdoSa, koI zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa, rAMka pramukha dvipada tathA catuSpadane ataMrAya na paDe tema. vaLI eka mANasa jamato hoya ane emane mATe rAMdhyuM hoya te le, be jamatAmAMthI Ape to na le, traNa, cAra, pAMca vagere jamavA beThA hoya temAMthI Ape to na le, garbhavatI mATe nIpajAvyo hoya te na le, tathA navaprasUtino AhAra na le, bALakane dUdha pAtAM hoya teno AhAra na le, vaLI eka paga uMbarAmAM ane eka paga uMbarAnI bahAra ema paga rAkhI vahorAve to le, nahi to na le. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola Dira11] 3 pratimadhArI sAdhune traNa kALa gocarInA kahyA che. Adima, madhyama, carima. eTale eka divasanA traNa bhAga kare, pahelAmAM gocarI jAya to bIjAmAM na jAya ema traNa bhAgamAM samajavuM. 4 pratimAdhArI sAdhune cha prakAre gocarI karavI kahI che. 1 peTIne AkAre (caukhUNI). 2 ardha peTIne AkAre (bekhUNI). 3 baLadanA mUtranA AkAre. 4 pataMga, TIDa uDe te mAphaka aMtare aMtare kare. 5 zaMkhanA AvartananI pere gocarI kare. 6 jAtA tathA vaLatAM gocarI kare. 5 pratimAdhArI sAdhu je gAmamAM jAya tyAM jANe ke A pratimAdhArI sAdhu che to eka rAtri rahe ne na jANe to be rAtri rahe, te uparAMta rahe to cheda tathA parivAra tapa jeTalI rAtri rahe to teTalA dinanuM prAyazcita pAme.. 6 pratimadhArI sAdhu cAra prakAre bole. 1 yAcanA kare tyAre, 2 paMtha pramukha pUchatAM, 3 AjJA mAMgatAM, 4 praznAdikano uttara ApatAM. 7 pratimAdhArI sAdhune traNa prakAranAM sthAnaka jovAM, pratilakhavA kalpa. 1 ArAmarUpa dhara, ra chatrInA AkAre, 3 jhADa taLe. 8 pratimadhArI sAdhu e traNa sthAnakane yAce, mAMge. 9 e traNa prakAranA sthAnakane viSe rahevuM kare. 10 pratimadhArI sAdhune traNa prakAranI zapyA jovI kalpe. 1 pRthvIrUpa, 2 zilArUpa, 3 kASTarUpa. 11 e traNa prakAranI zayyA yAcanA karavI kalpa. 12 e traNa prakAranI zayyA bhogavavI kahyuM. 13 patimAdhArI sAdhu je sthAnakamAM rahyA hoya tyAM koI strI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra1rolisI zrI bRhada jaina thoka saMgraha pramukha Ave to te strI pramukhanA bhaye karI bahAra nIkaLe nahIM tathA bahAra hAtha jhAlI kADhe to irSA samiti zodhamAM nIkaLe. 14 pratimAdhArI sAdhu je gharamAM rahyAM hoya tyAM koI agni lagADe to tenA bhaye karI bahAra nIkaLe nahi. koI baLAtkAra kADhe to irSA samiti zodhamAM nIkaLe. 15 pratimAdhArI sAdhune pagane viSe kAMTo pramukha vAge to tene kADhavo na kalpe. 16 pratimAdhArI sAdhune AMkhamAM nAnA jIva tathA nAnA bIja tathA raja pramukha pese to kADhavA na kalpa, iryAe cAlavuM kahyuM. 17 pratimadhArI sAdhune jyAM sUrya Athame tyAMthI eka paga mAtra paNa pachI cAlavuM na kahyuM. eTale pratilekhananI veLA sudhI vihAra kare. 18 pratimAdhArI sAdhune sacitta pRthvI para sUvuM, besavuM ke thoDI nidrA paNa karavI na kalpa, pUrve joyelA sthAnake uccAra pramukha pAThavavuM kahyuM. 19 sacitta raju karI paga pramukha kharaDAyelA hoya tevA zarIre gRhasthanAM ghare gocarI javuM na kalpe. 20 pratimAdhArI sAdhune prAsuka, zItaLa tathA uSNa pANIe karI hAtha, paga, nAka, kAna, Akha pramukha ekavAra dhovuM ke vAraMvAra dhovuM na kalpa, azucino lepa lAgyo hoya te tathA bhojanathI kharaDAyela hoya te dhovuM kalpa. 21 pratimAdhArI sAdhu ghoDo, hAthI, baLada, pADo, varAha (svara), zvAna, vAgha ItyAdika duSTa jIva sAmAM AvatAM hoya to tenA bhaye karI paga mAtra pAcho le nahi paNa suMvALo jIva sAmo Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola 0iri13 Avato hoya to tenI dayAne kAraNe yatnA mATe pAchA osare. 22 pratimadhArI sAdhu vihAra karatAM taDakethI chAMye na jAya, chAyethI taDake na jAya. TADha, tApa samapariNAme sahana kare. bIjI pratimA eka mAsanI temAM be dAti AhAra ane be dAti pANInI levI kalpa. trIjI pratimA eka mAsanI temAM traNa dAti AhAra ane traNa dAti pANInI levI kalpa. cothI pratimA eka mAsanI temAM cAra dAti AhAra ane cAra dAti pANInI levI kalya. pAMcamI pratimA eka mAsanI temAM pAMca dAti AhAra ane pAMca dAti pANInI levI kalpa. chaThThI pratimA eka mAsanI temAM cha dAti AhAra ane cha dAti pANInI levI kalpa. sAtamI pratimA eka mAsanI temAM sAta dAti AhAra ane sAta dAti pANInI levI kalpa. AThamI pratimA sAta rAtri divasanI, temAM pANI vinA ekAMtara upavAsa kare, grAma, nagara, rAjadhAnI vagerenI bahAra sthAnaka kare, traNa Asano vALe, cattA sUve, pAsuM vALI sUve ane palAMThIvALI sUve, koIpaNa pariSahathI Dare nahi. navamI pratimA sAta rAtri divasanI, temAM upara pramANe vizeSa traNamAMthI eka Asana kare. daMDa Asana, lagaDa Asana ane utkaTa Asana. dazamI pratimA sAta rAtri divasanI, temAM upara pramANe vizeSa traNamAMthI eka Asana kare, godUha Asana, vIrAsana ane abujhuja Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI bRhada jaina thoka saMgraha Asana. agiyAramI pratimA eka ahorAtrinI. pANI vinA chaThTha bhakta kare, gAma bahAra be paga saMkocI hasta lAMbA karI kAyotsarga kare. bAramI pratimA eka ahorAtrinI. pANI vinA aThThama bhakta kare. gAma, nagara bahAra zarIra tyajIne aNamilA locane eka pudgala upara sthira dRSTi karI tamAma indriyo gupta karI banne paga ekatra karI, be hasta laMbAvI daDhAsane rahe. tevA vakhate deva, manuSya ke tiryaMca saMbaMdhI upasarga thAya te sahe. samyapha prakAre ArAdhanA thAya to avadhijJAna, mana:paryavajJAna ke kevaLajJAna prApta thAya. jo ahita thAya to unmAda pAme, dIrgha kAlika roga thAya ne kevaLI prajJapta dharmathI bhraSTa thAya. e bAra pratimAmAM kula maLIne ATha mAsa thAya che. 13. tera kriyAsthAnaka: 1. artha daMDa - potAnA mATe hiMsA kare. 2. anartha daMDa - parane mATe hiMsA kare. 3 hiMsA daMDa - te mane haNe che, haNyo hato ke haNaze ema saMkalpIne haNe. 4. akasmAtu daMDa - ekane mAravA jatAM vacamAM bIjAnI hiMsA thAya. 5. daSTiviparyAsa daMDa - duzmana dhArIne mitrane haNe. 6. mRSAvAda daMDa- asatya bolIne daMDa 7. adattAdAna daMDa - corI karI daMDAya. 8. abhyastha daMDa - manamAM duSTa, aniSTa kalpanAo kare. 9. mAna daMDa - abhimAna kare. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola 10. mitradoSa daMDa-mAtA, pitA mitravargane najIvA aparAdhe bhAre daMDa kare. 11. mAyA daMDa - kapaTa kare. 12. lobha daMDa - lAlaca, tRSNA kare. 13. IryApathika daMDa- sayogI vItarAgIne lAgavAvALI kriyA. 14. cauda prakAre jIva : 1 sUkSma ekendriyano aparyApto, ra sUkSma ekendriyano paryApto, 3 bAdara ekendriyano aparyApto, 4 bAdara ekendriyano paryApto, pa beindriyano aparyApta, 6 beindriyano paryApto, 7 indriyano aparyApta, 8 te indriyano paryApta, 9 caurendriyano aparyApto, 10 caurendriyano paryApto, 11 asaMjJI paMcendriyano aparyApta, 12, asaMjJI paMcendriyano paryApta, 13, saMjJI paMcendriyano aparyApto, 14, saMjJI paMcendriyano paryAyo. 15. paMdara prakAre paramAdhAmI deva: 1 aMba, 2 aMbarisa, 3 zAma, 4 sabala, 5 rUdra, 6 vairUdra, 7 kAla, 8 mahAkAla, 9 asipatra, 10 dhanuSya, 11 kuMbha, 12 vAlu, 13 vaitaraNI, 14 kharasvara, 15 mahAghoSa. 16. soLame sUtrakRtAMga sUtranA prathama zrutaskaMdhanAM soLa adhyayana : 1 svasamaya parasamaya, ra vaidArika, 3 upasarga prajJA, 4 strI prajJA, 5 naraka vibhakti, 6 vIra stuti, 7 kuzIla paribhASA, 8 vIryAdhyayana, 9 dharmadhyAna, 10 samAdhi, 11 mokSamArga, 12 samavasaraNa, 13 yathAtathya, 14 graMthI, 15 yamatithi, 16 gAthA. 17. sattara prakAre saMyama : 1 pRthvIkAya saMyama, 2 apakAya saMyama, 3 teukAya saMyama, 4 vAukAya saMyama, pa vanaspatikAya saMyama, 6 beindriya saMyama, 7 indriya saMyama, 8 caurendriya saMyama, 9 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zrI bRhad jaina thoka saMgraha paMcendriya saMyama, e navanI dayA pALavI, 10 ajIvakAya saMyama, 11 pehA : joIne jamIna upara bese, pratilekhanA kare. 12 upehAH saMyamane viSe jAgRta hoya, mAdhyasthabhAva rAkhe, 13 5maNA : pAtrAdikane barAbara pUMje, 14 pAriThAvaNiyA : mAtR Adine vidhie 52The, 15 mana saMyama, 16 vacana saMyama, 17 kAya saMyama. 18. aDhAra prakAre brahmacarya : audArika zarIra saMbaMdhI bhoga 1 manathI, 2 vacanathI, 3 kAyAthI, 1 seve nahi, 2 seva2Ave nahi, 3 sevatAM prati anumodana Ape nahi (3x3 =9). ema vaikriya za2I2 saMbaMdhI 9 prakAre tyaje. 2 19. ogaNIsa prakA2e jJAtA sUtranAM adhyayana : 1 utsima - meghakumA2nuM. 2 dhannA sArthavAha ne vijaya coranuM. 3 mayUranA iMDAnuM. 4 kUrmanuM (kAcabA). 5 zailaka rAjarSinuM. 6 tuMbaDAnuM. 7 dhanya sArthavAha ne cA2 vahunuM. 8 mallI bhagavatInuM. 9 jinapAla jinarakSitanuM. 10 caMdranI kalAnuM. 11 dAvAnalanuM. 12 jitazatru rAjA ne subuddhi pradhAnanuM. 13 naMdamaNiyAranuM. 14 tetaliputra pradhAna ne poTTIlA - sonAra putrInuM. 15 naMdiphaLanuM. 16 ama2kaMkAnuM. 17 samudra azvanuM. 18 susImA dArikAnuM. 19 puMDarika kuMDarikanuM. 20. vIsa prakAre asamAdhi sthAnaka : 1 utAvaLe utAvaLe cAle te. 2 pUMjyA vinA cAle te. 3 duSTa rIte pUMje te. 4 pATa, pATalA, zayyA vagere vadhA2e 2Akhe te. 5 ratnAdhika (vaDA) sAmuM bole te. 6 sthavi2, vRddha, gurU, AcAryajIno upaghAta (nAza) kare te. 7 ekendriyAdi jIvane zAtA, 2sa, vibhUSA nimitte haNe te. 8 kSaNa kSaNa prati krodha kare te. 9 krodhamAM haMmezAM pradIpta rahe te. 10 pRSTamAMsa khAya te. (anyanA pAchaLathI avarNa, niMdA bole te.) 11 nizcayavALI Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 217 zrI tetrIsa bola bhASA bole che. 12 navo kaleza utpanna kare te. 13 upazAMta thayela phalazane pharIthI jAgRta kare te. 14 akALe svAdhyAya kare te. 15 sacitta pRthvIthI hasta, paga kharaDAyelAM hoya ne AhArAdi levA jAya te. 16 zAMti vakhate ke prahara rAtri gayA pachIthI gADha avAja kare te. 17 gacchamAM bheda utpanna kare te. 18 gacchamAM kaleza utpanna karI mAMhomAMhe duHkha utpanna kare te. 19 sUryodayathI sUryAsta sudhI azanAdi bhojana lIdhAM kare te. 20 aSaNika, apAzuka AhAra le te. 21. ekavIsa prakAre zabala karma - 1 hastakarma kare te. 2 maithuna seve te. 3 rAtribhojana jame te. 4 AdhAkarmI bhogave che. 5 rAjapiMDa bhogave che. 6 pAMca bola seve te, 1 vecAtuM lAvIne Ape ne le te, ra uchInuM lAvIne Ape ne le te, 3 baLAtkAra Ape ne le te, 4 sahaArInI AjJA vinA Ape ne le te, 5 sthAnakamAM sAmuM ANI Ape ne le te. 7 vAraMvAra pratyAkhyAna karIne bhAMge te. 8 mahInAnI aMdara traNa udaka lepa kare te. 9 cha mAsamAM eka gaNathI bIjA gaNamAM jAya che. 10 eka mAsanI aMdara traNa mAyAnA sthAna bhogave che. 11 zadhyAMtarano AhAra jame te. 12 IrAdApUrvaka hiMsA kare te. 13 irAdApUrvaka asatya bole te. 14 irAdApUrvaka corI kare te. 15 irAdApUrvaka sacitta pRthvI upara sthAnaka, zayyA ne beThaka kare te. 16 irAdApUrvaka sacitta mizra pRthvI upara zayyAdika kare te. 17 sacitta zilA, paththara, jhINAM jIvo rahe tevAM kASTa tathA jIva sahita aMDa, prANI, bIja, harita vagere jIvavALA sthAna upara Azraya, beThaka, pathArI kare te. 18 irAdApUrvaka 1 mULa, 2 kaMda, 3 skaMdha, 4 tvacA, 5 zAkhA, 6 prazAkhA, 7 patra, 8 puSpa, 9 phaLa, 10 bIja, e daza sacittano AhAra jame te. 19 eka varSanI aMdara daza Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha udaka lepa kare te, eka varSanI aMda2 daza mAyAnA sthAna seve te. 20 jaLathI bhInAM hasta, pAtra, bhAjana vagere karIne azanAdi Ape te laIne i2AdApUrvaka bhogave te. 22. bAvIsa prakAre pariSaha : 1 kSudhAno, 2 tRSAno. 3 zItano. 4 uSNano. 5 daMsamasano. 6 acelano. 7 aratino. 8 strIno. 9 cAlavAno. 10 besavAno. 11 sejAno, sthAnakano. 12 Akrozavacanano. 13 vadhano. 14 jAcavAno. 15 alAbhano. 16 rogano. 17 tRNasparzano. 18 melano. 19 satkAra puraskArano. 20 prajJAno. 21 ajJAnano. 22 haMsaNano. 23. trevIsa prakAre sUtrakRtAMga sUtranAM adhyayana : temAM 16 adhyayana soLamA bolamAM kahyA che, ne bAkInA sAta nIce mujaba. 1 puMDarIka kamaLa, 2 kriyAsthAnaka, 3 AhAra pratijJA, 4 pratyAkhyAna kriyA, 5 aNagAra sutta, 6 ArdrakumAra, 7 udaka (peDhAlaputra). 24. covIsa prakA2nA devaH 10 bhavanapati, 8 vANavyaMta2, 5 jyotiSI, 1 vaimAnika, 25. paccIsa prakAre pAMca mahAvratanI bhAvanA : prathama mahAvratanI pAMca bhAvanA : 1 iryAsamiti bhAvanA. 2 manasamiti bhAvanA. 3 vacanasamiti bhAvanA. 4 eSaNAsamiti bhAvanA. 5 AdAna-bhaMDa-matta nikSepanA samiti bhAvanA. bIjA mahAvratanI pAMca bhAvanA : 1 vicAryA vinA bolavuM nahi. 2 krodhathI bolavuM nahi.3 lobhathI bolavuM nahi. 4 bhayathI bolavuM nahi. pa hAsyathI bolavuM nahi. trIjA mahAvatanI pAMca bhAvanA : 1 nirdoSa sthAnaka yAcI levuM. 2 tRNa pramukha yAcI levuM, 3 sthAnaka Adi sudhAravuM (samArakAma) . Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola nahi. 4 svadharmanuM adatta levuM nahi. pa svadharmInI vaiyAvacca karavI. cothA mahAvatanI pAMca bhAvanAH 1 strI, pazu, napusakavALA sthAnakane sevavuM nahi. ra strI sAthe viSaya saMbaMdhI kathA vArtA karavI nahi. 3 viSaya ke rAgadRSTithI strInAM aMga, avayava nIrakhavA nahi. 4 pUrvagata sukha krIDA saMbhAravA nahi. pa svAdiSTa, baLavardhaka AhAra jamavo nahi. pAMcamA mahAvatanI pAMca bhAvanA : 1 sArA zabda upara rAga ne mAThA zabdo upara dveSa karavo nahi. ra sArA rUpa upara rAga ne mAThA rUpa upara dveSa karavo nahi. 3 sArI gaMdha upara rAga ne mAThI gaMdha upara dveSa karavo nahi. 4 sArA rasa upara rAga ne mAThA rasa upara TaeNpa karavo nahi. 5 sArA sparza upara rAga ne mAThA sparza upara lepa karavo nahi. 26. chavvIsa prakAre dazAzrutaskaMdhanA, bRhatkalpanA ne vyavahAra sUtranAM adhyayana. dazAzrutaskaMdhanA 10, bRhakalpanA 6, vyavahAranAM 10 adhyayana che. kula 26 adhyayana che. 27. sattAvIsa prakAre aNagAranA guNa : 1 sarva prANAtipAtathI virAma, ra sarva mRSAvAdathI virAma, 3 sarva adattAdAnathI virAma, 4 sarva maithunathI virAma, pa sarva parigrahathI virAma, 6 zrotrendriya nigraha, 7 cakSu indriya nigraha, 8 ghANendriya nigraha, 9 rasendriya nigraha, 10 spazendriya nigraha, 11 krodhavijaya, 12 mAnavijaya, 13 mAyAvijaya, 14 lobhavijaya, 15 bhAvasatya, 16 karaNa satya, 17 yogasatya, 18 kSamA, 19 vairAgya, 20 manasamAdhAraNatA, ra1 vacanasamAdhAraNatA, 22 kAyasamAdhAraNatA, 23 jJAna, 24 darzana, 25 cAritra, ra6 vedanA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri20 thI zrI bRhada jaina thoka saMgraha sahiSNutA, 27 maraNa sahiSNutA. 28. aThThAvIsa prakAre AcArakalpa : 1 mAsa prAyazcita. 2 eka mAsane pAMca divasa. 3 eka mAsa ne daza divasa. 4 eka mAsa ne paMdara divasa. 5 eka mAsa ne vIsa divasa. 6 eka mAsa ne paccIsa divasa. 7 be mAsa. 8 be mAsa ne pAMca divasa. 9 be mAsa ne daza divasa. 10 be mAsa ne paMdara divasa. 11 be mAsa ne vIsa divasa. 12 be mAsa ne paccIsa divasa. 13 traNa mAsa. 14 traNa mAsa ne pAMca divasa. 15 traNa mAsa ne daza divasa. 16 traNa mAsa ne paMdara divasa. 17 traNa mAsa ne vIsa divasa. 18 traNa mAsa ne paccIsa divasa. 19 cAra mAsa. 20 cAra mAsa ne pAMca divasa. 21 cAra mAsa ne daza divasa. 22 cAra mAsa ne paMdara divasa.23 cAra mAsa ne vIsa divasa. 24 cAra mAsa ne paccIsa divasa. 25 pAMca mAsa. e 25 upaghAtaka (upabhogya prAyazcitane adhuM karIne ApavuM te) che. 26 anupaghAtikAropaNa (prAyazcita purepuruM ApavuM te). 27 kRtna (jeTalo aparAdha hoya te pramANe teTalA ja prAyazcita devA ta). 28 akRtna (aneka aparAdho mATe cha mahinAnuM saMpUrNa prAyazcita karAvavuM te). - 29. ogaNatrIsa prakAre pApasUtraH 1 bhUmikaMpa zAstra - dharatIkaMpa AdinA jJAnanA zAstra. 2 utpAta zAstra - potAnI meLe thavAvALI rUdhira, asthi Adi vRSTinuM phaLa batAvatuM zAstra. 3 svapna zAstra.4 aMtarIkSa zotra - jemAM AkAzanA cihno AdinuM varNana che. 5 aMga zAstra - zarIranAM aMga pharakavAnAM phaLa batAvatuM zAstra. 6 svara zAstra - jIvonAM caMdra svara, sUryasvara Adi svaranuM phaLa batAvatA zAstra. 7 vyaMjana zAstra - zarIra paranA masA, tala Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola 221 vagerenAM phaLa batAvatA zAstra. 8 lakSaNa zAstra - strI, purUSanAM zarIranAM cihnonA phaLa batAve. e ATha sUtrathI (mULa pATha), ATha vRttithI (TIkAthI), ane ATha vArtikathI (vistAra) ema kula 24. 25 vikathA anuyoga - artha ane kAmanA upAyo batAvatA zAstra. 26 vidhA anuyoga - rohiNI Adi vidhAnI siddhinA upAyo batAvatA zAstra. 27 maMtra anuyoga. 28 yoga anuyoga vazIka2Na Adi yoga batAvatA zAstra. 29 anya tIrthika pravRtta anuyoga - anyatIrthika dvA2A hiMsA pradhAna AcArazAstra Adi. 30. trIsa prakAre mahAmohanIyanAM sthAnaka : 1. strI, purUSa, napuMsake athavA koI trasa prANIne jaLamAM pesArIne jaLarUpa zastra ka2Ine mA2e te mahAmohanIya karma bAMdhe. 2. hAthe ka2I prANInA mukha, pramukha bAMdhI, zvAsa rUMdhI jIvane mAre to mahAmohanIya karma bAMdhe. 3. agni prajALI, vADAdikamAM prANI rokI, dhUmADe ka2I AkuLa vyAkULa ka2I mAre to mahAmohanIya karma bAMdhe. 4. uttamAMga, je mastaka tene khaDgAdike karI bhede chede phoDe to mahAmohanIya karma bAMdhe. 5. cAmaDA pramukhanI vAgharIe karI mastakAdi za2I2ne tANI bAMdhI vAraMvAra azubha pariNAme ka2I kadarthanA ka2e to mahAmohanIya karma bAMdhe. 6. vizvAsakA2I veSe karI mArga pramukhane viSe jIvane haNe te lokamAM upahAsya thAya tevI rIte tathA pote kartavya karI AnaMda mAne te mahAmohanIya karma bAMdhe. 7. kapaTe karI potAno duSTa AcAra gopave tathA potAnI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha mAyAe ka2I anyane paNa pAzamAM nAMkhe tathA zuddha sUtrArtha gopave to mahAmohanIya karma bAMdhe. 8. pote aneka corI, bALaghAta (anyAya) pramukha karma kIdhAM hoya te doSa nirdoSI purUSa upara nAMkhe tathA yazasvIno yaza ghaTADavA mATe achatuM ALa Ape to mahAmohanIya karma bAMdhe. 9. pa2ne rUDuM manAvavA mATe dravya, bhAvathI jhagaDAM (kaleza) vadhA2vA mATe, jANato thako sabhA madhye satyamRSA (mizra) bhASA bole to mahAmohanIya karma bAMdhe. 10. rAjAno bhaMDA2I pramukha te rAjA, pradhAna tathA samartha koI purUSanI lakSmI pramukha levA cAhe tathA tenI strI viNasADe tathA tenA rAgI purUSonAM mana phe2ve tathA rAjAne rAjya kartavyathI bahA2 ka2e to mahAmohanIya karma bAMdhe. 11. strIone viSe gRddha thaI 52NyA chatAM kumA2paNAnuM (huM kuMvAro chuM) birUda dha2Ave to mahAmohanIya karma bAMdhe. 12. gAyonI madhye gadarbha mAphaka strInA viSaya viSe gRdgha thako AtmAnuM ahita karanAra mAyAtRSA bole. abrahmacArI chatAM brahmacArInuM birUda dharAve to mahAmohanIya karma bAMdhe. (lokamAM dharmano avizvAsa thAya, dharmI u52 pratIti na rahe te mATe). te 13. jenI nizrAe AjIvikA kare che tenI lakSmIne viSe lubdha thaI tenI lakSmIne lUMTe tathA 52 pAse lUMTAve to mahAmohanIya karma bAMdhe. cilAtI coravat. 14. jeNe daridrapaNuM (nirdhanapaNuM) maTADI, mApadA2 (hoddAdA2) karyo, te mahaddhipaNuM pAmyA pachI, irSA doSe ka2I, kaluSitta citta karI, te upakA2I purUSane vipatti Ape tathA dhana pramukha ApavAnI aMtarAya Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola pADe to mahAmohanIya karma bAMdhe. 15. potAnuM bharaNapoSaNa karanAra rAjA, pradhAna, pramukha tathA jJAna pramukhanA abhyAsa karAvanAra gurnAdikane haNe to mahAmohanIya karma bAMdhe. sarpaNI jema IDAne haNe tema. 16. dezano rAjA tathA vANiyAnA vRMdano pravartAvaka (vyavahArIo) tathA nagarazeTha e traNa ghaNA yazanA dhaNI che tene haNe to mahAmohanIya karma bAMdhe. 17. je ghaNA janane AdhArabhUta samudramAM dvIpa samAna) che temane haNe to mahAmohanIya karma bAMdhe. 18. saMyama levA sAvadhAna thayo che tene tathA saMyama lIdhelo che tene dharmathI bhraSTa kare to mahAmohanIya karma bAMdhe. 19. anaMtajJAnI tathA anaMtadarzI evA tIrthaMkaradevanA avarNavAda bole to mahAmohanIya karma bAMdhe. * 20. tIrthakara devanA prarUpita nyAyamArgano dezI thaI avarNavAda bole, niMdA kare ne zuddha mArgathI lokonA mana pherave to mahAmohanIya karma bAMdhe. 21. AcArya, upAdhyAya je stra pramukha vinayane zIkhave che, bhaNAve che tevA purUSane hIla, niMde, khIe to mahAmohanIya karma bAMdhe. 22. AcArya, upAdhyAyane sAcA mane ArAdhe nahi tathA ahaMkArI thako bhakti na kare to mahAmohanIya karma bAMdhe. 23. abahuzruta (alpasUtrI) thako zAstra karI potAnI zlAghA kare tathA svAdhyAyano vAda kare to mahAmohanIya karma bAMdhe. 24. atapasvI thako tapasvInuM birUda dharAve (lokone chetaravA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri24)(ra) zrI bRhada jaina thoka saMgraha mATe) to mahAmohanIya karma bAMdhe. 25. upakArane arthe gurnAdino tathA sthavira glAnA pramukhano chatI zaktie vinaya vaiyAvacca na kare (kahe che mArI sevA eNe pUrve karI nahotI ema te dhUrta, mAyAvI, malina cittano dhaNI potAnA bodhibIjano nAza karanAra anukaMpA rahita hoya) to mahAmohanIya karma bAMdhe. 26. cAra tIrthano bheda kare evI kathA, vArtA pramukha (kalezarUpa, zAstrAdika) no prayoga kare to mahAmohanIya karma bAMdhe. 27. potAnI zlAghA vadhAravA tathA bIjA sAthe mitratA karavA adharmayoga evA vazIkaraNa, nimitta maMtra pramukha prayoje to mahAmohanIya karma bAMdhe. 28. je koI manuSya saMbaMdhI bhoga tathA deva saMbaMdhI bhogane atRptapaNe gADha pariNAmathI Asakta thaI AsvAdAna kare to mahAmohanIya karma bAMdhe. 29. mahardika, mahAjyotivAnuM, mahAyazasvI devAnA baLa, vIrya pramukhane avarNavAda bole to mahAmohanIya karma bAMdhe. 30. ajJAnI thako lokamAM pUjA (zlAghA)no atha vaimAnika vyatara pramukha devane nahi dekhato thako kahe je huM dekhuM chuM, tevuM kahe to mahAmohanIya karma bAMdhe. 31. ekatrIsa prakAre siddhanA guNa : ATha karmanI ekatrIsa prakRtinA vijayathI ekatrIsa guNa prApta kare te prakRti nIce mujaba. 1. jJAnAvaraNIya karmanI pAMca : 1 matijJAnAvaraNIya. 2 zrutajJAnAvaraNIya. 3 avadhijJAnAvaraNIya. 4 mana:paryava jJAnAvaraNIya. 5 kevaLajJAnAvaraNIya. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tetrIsa bola 225 2. darzanAva2NIya karmanI nava prakRti H 1 nidrA, 2 nidrAnidrA, 3 pracalA, 4 pracalApracalA, pa thINaddhi nidrA, 6 cakSu darzanAvaraNIya, 7 acakSu darzanAvaraNIya, 8 avadhi darzanAva2NIya, 9 kevaLa darzanAvaraNIya. 3. vedanIya karmanI be prakRti H 1 zAtA vedanIya, 2 azAtA vedanIya. 4. mohanIya karmanI be prakRti H 1 darzana mohanIya, 2 cAritra mohanIya. 5. AyuSya karmanI cAra prakRti : 1126 AyuSya, 2 tiryaMca AyuSya, 3 manuSya AyuSya, 4 deva AyuSya. : 6. nAma karmanI be prakRti : 1 zubha nAma, 2 azubha nAma. 7. gotra karmanI be prakRti H 1 Ucca gotra, 2 nIca gotra. 8. aMtarAya karmanI pAMca pakRti : 1 dAnAMtarAya, 2 lAbhAMta2Aya, 3 bhaugAMtarAya, 4 upabhogAMtarAya 5 vIryaMtarAya. 32. batrIsa prakAre yoga saMgraha : 1. AlocanA - je kAMI pApa lAgyuM hoya tenuM guru pAse prAyazcita levAno saMgraha karavo. 2. nirapalApa - guru pAse koI je kAMI prAyazcita le te bIjAne nahi kahevAno saMgraha karavo. 3. dRDha dharmatA : Apatti, vipatti Avye dharma viSe dRDha rahevA saMgraha karavo. 4. anizritopadhAna nizrArahita tapa (nirjarA mATe athavA phaLanI AzA vinA) ka2vAno saMgraha karavo. 5. zikSA -- sUtrArtha grahaNa ka2vo tathA pratilekhanAdi kriyA yogya samaye niraticAra karavI. 6. niSpatikarmatA zArIrika zuzruSA TALavAno saMgraha karavo te. 7. ajJAtatA ajJAta kuLanI gocarI karavAno saMgraha karavo. 8. alobha -- -15 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri26) i zrI bRhad jena thoka saMgraha nirlobhI thavAno saMgraha karavo. 9. titikSA - bAvIsa paripaha ane upasarga sahana karavAno saMgraha karavo. 10. Arjava -- saraLa, nikhAlasa svabhAva rAkhavAne saMgraha karavo. 11. zuci - satya saMyama rAkhavAno saMgraha karavo. 12. samyagRSTi - samyakatva nirmaLa rAkhavAno saMgraha karavo. 13. samAdhi - samAdhithI rahevAno saMgraha karavo. 14. AcArapagata - paMca AcAra kapaTa rahita pALavAno saMgraha karavo. 15. vinayopagata - vinaya karavAno saMgraha karavo. 16. dhRtimati - dhIraja, saMtApa rAkhavAno saMgraha karavo. 17. saMvega - vairAgya rAkhavAno saMgraha karavo. 18. prasidhi - zarIrane sthira rAkhavAno saMgraha karavo. 19. suvidhi - suvidhi, sArA anuSThAnano saMgraha karavo. 20. saMvara -- Azrava rokavAno saMgraha karavo. 21. AtmadoSo pasaMhAra - AtmAnA doSo TALavAno saMgraha karavo. 22. sarvakAma viraktatA- sarva viSayothI vimukha rahevAno saMgraha karavo. 23. pratyAkhyAna-mUlaguNa saMbaMdhI pratyAkhyAna karavAno saMgraha karavo. 24. pratyAkhyAna - uttaraguNa saMbaMdhI pratyAkhyAna karavAno saMgraha karavo. (dravyathI upAdhi tyAga, bhAvathI garva Adino tyAga karavo.) 25. vyutsarga - dravya ane bhAvanI apekSAe kAyotsarga karavAno saMgraha karavo. 26. apamAda - pramAdano tyAga karavAno saMgraha karavo. 27. lavAlava - kALakALe kriyA karavAno saMgraha karavo. 28. dhyAnarUpa saMvaraNa yoga - mana, vacana, kAyA rUpa yogonuM saMvaraNa karavuM. (dharmadhyAnano saMgraha karavo.) 29. mAraNAMtika udaya - maraNa, AtaMka (roga) upajya manane kSobha na karavAno saMgraha karavo. 30. saMgaparijJAta - svajanAdikano, parivahano tyAga karavAno saMgraha karavo. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niri27) zrI tetrIsa bola 31. prAyazcittakaraNa -- prAyazcitta lIdhuM hoya te karavAno saMgraha karavo. 32. mAraNAMtika ArAdhanA - ArAdhaka paMDita mRtyu thAya tema ArAdhanA karavAno saMgraha karavo. 33. tetrIsa prakAre AzAtanA: 1. ziSya ratnAdhika (vaDA, guru) nI AgaLa avinayapaNe cAle te AzAtanA. 2. ziSya vaDAnI barAbara (sAthe) avinayapaNe cAle to AzAtanA. 3. ziSya vaDAnI pAchaLa, zarIra ghasAya, aDe tema cAle to AzAtanA. 4, 5, 6. e pramANe vaDAnI AgaLa, barAbara ane pAchaLa avinayapaNe Ubho rahe to AzAtanA. 7, 8, 9. e pramANe vaDAnI AgaLa, barAbara ane pAchaLa avinayapaNe bese to AzAtanA. 10. ziSya vaDAnI sAthe bahira bhUmi jAya ne vaDA pahelA zuci karI AgaLa Ave te. 11. vaDA sAthe vihAra bhUmi jaI AvI IriyAvahiyA pahelA pratikrame te. 12. koI purUSa Ave te vaDAne bolAvavA yogya che tevuM jANIne pahelA pote bole ane pachI vaDAne bolAve. 13. rAtrie vaDA bolAve ke aho Arya ! koNa nidrAmAM che ane koNa jAgRta che? tevuM bolatAM sAMbhaLIne jAgato hovA chatAM uttara na Ape te. 14. azanAdi vahorI lAvIne prathama anya ziSyAdinI AgaLa AlocanA kare pachI vaDA pAse kare te. 15. azanAdi vahorI lAvIne prathama anya ziSyAdine batAve pachI vaDAne batAve. 16. azanAdi vahorI lAvIne prathama anya ziSyAdine AmaMtraNa kare pachI vaDAne AmaMtraNa kare te. 17. vaDA sAthe athavA anya sAdhu sAthe annAdi vahorI lAvI vaDAne ke vRddha sAdhune pUchayA vinA potAno jenA upara prema che teone thoDuM thoDuM vaheMcI Ape che. 18. vaDA sAthe jamatAM tyAM sAduM - patra, zAka, rasarahita, manojJa utAvaLathI jame to AzAtanA. 19. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 (ka) zrI bRha6 jaina thoka saMgraha vaDAnA bolAvyAM chatAM sAMbhaLIne mauna rahe te. 20. vaDAnA bolAvyAM chatAM potAnA Asane 2hI hA kahe, paraMtu kAma batAvaze tevA bhayathI vaDA pAse jAya nahi te. 21. vaDAnA bolAvyAthI Ave ne kahe ke zuM kaho cho ? evuM moTA sAde avinayathI kahe te. 22. vaDA kahe ke A kArya tame karo tamane lAbha thaze. tyAre ziSya vaDAne kahe ke tame ja ka2one tamane lAbha thaze. 23. ziSya vaDA pratye kaThora, karkaza bhASA vApare te. 24. ziSya vaDAne jema vaDA zabdo vApare tenA ja zabdo, tevI rIte vApare te. 25. vaDA dharma vyAkhyAna ApatA hoya tyAre sabhAmAM jaI bole ke tamo kaho cho te kyAM che ? ema kahe te. 26. vaDA dharma vyAkhyAna kahetAM ziSya kahe ke tamo taddana bhUlI gayA cho te. 27. vaDA dharma vyAkhyAna ApatAM ziSya pote sArUM na jANI khuzI na 2he te. 28. vaDA dharma vyAkhyAna ApatAM sabhAmAM bheda thAya tema avAja karI bolI uThe ke vakhata thaI gayo che, AhArAdi levA javAnuM che vage2e, kahI bhaMga kare te. 29. vaDA dharma vyAkhyAna ApatAM zrotAonA manane nAkhuzI utpanna kare te. 30. vaDAnuM dharma vyAkhyAna baMdha thayuM na hoya teTalAmAM ziSya pote vyAkhyAna zarU kare te. 31. vaDAnI zayyA, pathA2Ine page ka2I ghase, hAthe karI AsphAlana kare te. 32. vaDAnI zayyA, pathArI upara Ubho rahe, bese, sUve te. 33. vaDAthI ucca Asane ke ba2Aba2 Asane besavuM, UbhA rahevuM, sUvuM vagere kare te. iti tetrIsa bola. [3] tu dila di Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna kipIri29) 12. naMdI sUtramAMthI pAMca jJAnanuM vivecana) 1 zeya, 2 jJAna, 3 jJAnI. tenA artha. 1. zeya jANavA yogya te sAmo padArtha. 2. jJAna te jIvano upayoga, jIvanuM lakSaNa, jIvanA jANapaNAno guNa te. 3. jJAnI te jANe te jANavAvALo jIva, asaMkhyAta pradezI AtmA. jJAna zabdano vizeSa artha 1. jeNe karI vastune jANIe te jJAna. 2. je thakI vastune jANIe te jJAna. 3. jene viSe vastune jANIe te jJAna. 4. jANavuM te jJAna. . e cAra artha kahyA. jJAnanA bheda jJAnanA bheda pAMca che. 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 mana:paryavajJAna, 5 kevaLajJAna. 1. matijJAnaH tenA be bheda : 1 sAmAnya, ra vizeSa. 1. sAmAnya prakAre te mati kahIe. 2. vizeSa prakAre te mati jJAna tathA mati ajJAna kahIe. samyapha dRSTinI mati te mati jJAna. mithyA dRSTinI mati te mati ajJAna. 2. zrutajJAna : tenA be bheda. 1 sAmAnya, 2 vizeSa. 1. sAmAnya prakAre te zruta kahIe. 2. vizeSa prakAre te zrutajJAna tathA zrutajJAna kahIe. samyapha dRSTinuM zruta te zruta jJAna. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri3) 0i zrI bRhada jaina thoka saMgraha mithyA dRSTinuM zruta te zruta ajJAna. 1. mati jJAna, zrata jJAna, e be jJAna anyoanya paraspara mahAmahi kSIranIranI para maLI rahe che, jIva ane AtyaMtara zarIranI pere che. jyAre be zAna sAthe hoya tyAre paNa pahelAM mati pachI zrata hoya che. ahIM be jJAnane viSe AcArya vizeSe karI samajAve che. jIva matie karI jANe te mati jJAna, zrute karI jANe te zruta jJAna... 1. mati jJAnanuM varNana mati jJAnanA be bheda. 1. zrutanizrita - te sAMbhaLyA vacanane anusAra mati vistare. 2. azrutanizrita - te nahi sAMbhaLyuM, nahi joyuM, to paNa temAM mati vistare. azruta nizritanA cAra bheda H 1. autpAtikA, 2. vainAyikA, 3. kArmikA, 4. pAriNAmikA. 1. autpAtikA buddhi - te pUrve joyeluM na hoya ke sAMbhaLeluM na hoya chatAM ekadama vizuddha arthagrAhI buddhi utpanna thAya ane te buddhi phaLane utpanna kare tene otpAtikA buddhi kahIe. 2.vainAyikA buddhi - te guru vaDIlano vinaya bhakti karavAthI je buddhinI utpatti thAya, zAstranA artha rahasya samaje tene vainayikA buddhi kahIe. 3. kArmikA (kAmiyA) buddhi - te jotAM, lakhatAM, vAMcatAM, citaratAM, bhaNatAM, sAMbhaLatAM, dekhatAM, vaNatAM, sIvatAM ItyAdi aneka zilpakaLA vagereno abhyAsa karatA temAM kuzaLa thAya te kArmikA (kAmiyA) buddhi kahIe. 4. pariNAmikA buddhi - te jema jema vaya pariName tema tema Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna 231 buddhi pariName tathA bahusUtrI, sthavira, pratyekabuddha Adi pramukhane AlocanA karatAM buddhimAM vRddhi thAya, tene pAriNAmikA buddhi kahIe. zruta nizrita mati jJAnanA cAra bheda : 1. avagraha (grahaNa karavuM), 2 ihA (vicAravuM), 3 avAya (nirNaya ka2vo), 4 dhA2NA (jJAnane dhAraNa karavuM). 1. avagrahanA be bheda : (1) vyaMjanAvagraha, ane (2) arthAvagraha. (1) vyaMjanAvagraha -- te pudgalo indriyone viSe sAmAM AvI paDe, ne indriyo te pudgalone cahe. sarAvalAne dRSTAMte, tene vyaMjanAvagraha kahIe. cakSu indriya ne mana te rUpAdi pudgalanI sAmAM jaIne temane grahe che mATe cakSuindriya ane mana e bene vyaMjanAvagraha nathI ne zeSa cAra indriyone vyaMjanAvagraha che. mATe vyaMjanAvagrahanA cAra bheda che. 1. zrotrendriya vyaMjanAvagraha - kAne karI zabdanA pudgalane grahe. 2. ghANendriya vyaMjanAvagraha - nAsikAthI gaMdhanA pudgalane grahe. 3. 2sendriya vyaMjanAvagraha - jIbhathI 2sa svAdanA pudgalane cahe. 4. sparzendriya vyaMjanAvagraha - zarIre karI sparzanA pudgalane cahe. vyaMjanAvagrahane samajavAne - 1 paDibohagadizcaMteNaM, 2 mallagadioteNaM, A be dRSTAMta Ape che. 1 paDibohagadioteNuM - pratibodhaka (jagADavAnuM) dRSTAMta. jema koI purUSa sUto che tene bIjA koI purUSe bolAvyo, 'he devadatta' tyAre teNe sAMbhaLIne jAgIne 'huM' uttara Apyo. tyAre ziSya samajavAne zaMkAthI pUche che; 'he svAmin ! te purUSe huMkAro Apyo te zuM teNe eka samayanA ke be samayanA ke traNa samayanA ke cAra samayanA Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha ke yAvat saMkhyAta samayanA ke asaMkhyAta samayanA pravezyA zabda pudgalane grahyA?' guru kahe che 'eka samayanA nahi, be-traNa, cAra yAvat saMkhyAta samayanA nahi, paNa asaMkhyAta samayanA pravezyA zabda pudgalane cahyA.' ema gurunA kahevAthI paNa ziSyane samajaNa paDI nahi tyAre **** 2. bIjuM makSaka (sa2AvalAnuM) dRSTAMta kahe che. jema, kuMbhAranA nIMbhADAmAMthI turaMtanuM lAveluM koruM sa2AvaluM hoya ne temAM eka jaLa biMdu mUke paNa te jaLabiMdu jaNAya nahi. ema be,traNa,cAra, ghaNAM jaLabiMdu mUke paNa te sa2AvaluM barAbara bhIMjAya nahi. paNa ghaNAM jaLabiMduthI bhIMjAya pachI jaLabiMdu eka Thare ne ema karatAM vadhatAM vadhatAM pA sarAvaluM thAya, pachI ardha sarAvaluM thAya ne ghaNI vakhate pUrNa bharAya pachI te sa2AvaluM UbharAya. tema kAnamAM eka samayanA pravezyA (peThA) pudgalane grahI zake niha. jema eka jaLabiMdu sa2AvalAmAM jaNAya nahi ema be, traNa, cAra, saMkhyAta samayanA paNa pudgalane grahI zake nahi. arthane pakaDI zake, samajI zake temAM asaMkhyAta samaya joIe ne te asaMkhyAta samayanA pravezyA pudgala jyAre kAnamAM bha2Aya ane ubharAI jAya tyAre 'huM' ema kahI zake paNa samaje nahi je e kono zabda, e vyaMjanAvagraha, (2) arthAvagrahanA cha bheda : cha 1. zrotrendriya arthAvagraha - te karNe ka2I zabdanA arthane grahe . 2. cakSuindriya arthAvagraha - te cakSue ka2I rUpanA arthane grahe. 3. dhANendriya arthAvagraha -- te nAsikAe karI gaMdhanA arthane rahe. 4. 2sendriya arthAvagraha -- te jIbhe karI rasa svAdanA arthane cahe 5. sparzendriya arthAvagraha - te zarIre karI sparzanA arthane grahe. - Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna 6. noindriya arthAvagraha - te mana dvArA dareka padArthanA arthane graha. vyaMjanAvagrahanA cAra bheda ane arthAvagrahanA cha bheda maLI avagrahanA daza bheda che. avagraha karI sAmAnya prakAra ane grahe paNa jANe nahi, je e kono zabda ke gaMdha pramukha che. pachI tyAMthI IhA matijJAnamAM praveza kare. IhA te vicAre je amuka zabda ke gaMdha pramukha che paNa nizcaya thAya nahi. pachI avAya matijJAnamAM praveza kare. avAya te nizcaya karavo, je e amukano ja zabda ke gaMdha pramukha che. pachI dhAraNA matijJAnamAM praveza kare. dhAraNA te dhArI rAkhe, je amuka zabda ke gaMdha pramukha A prakAre hato. ema IhAnA cha bheda te zrotrendriya IhA yAvatu noIdriya IhA. ema avAyanA cha bheda te zrotrendriya avAya yAvatu noIdriya avAya. ema dhAraNAnA cha bheda te zrotrendriya dhAraNA yAvatu noIdriya dhAraNA. temano kALa kahe che. avacahano kALa eka samayathI asaMkhyAta samayanA pravezyA pugalane chellA samaye jANe, je mane koI bolAve che. IhAno kALa aMtarmuhUrta, te vicAra cAlyA kare, ke je mane koIka bolAve che te A haze ke e? avAyano kALa aMtarmuhUrta - nizcaya karavAno, je mane amuka ja bolAvyo che, zabda upara nizcaya kare. dhAraNAno kALa saMkhyAtA varSa athavA asaMkhyAtA varSa sudhI dhArI rAkhe, je amuka veLAe amukano zabda sAMbhaLyo hato te A prakAre hato. e avagrahanA 10 bheda, IhAnA 6 bheda, avAyanA Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 6 bheda, dhA2NAnA 6 bheda, sarva maLI zruta nizcita matijJAnanA 28 bheda. matijJAna samuccaya cAra prakAre : 1 dravyathI, 2 kSetrathI, 3 kALathI, 4 bhAvathI. 1 dravyathI matijJAnI sAmAnyathI upadeza ka2I sarva dravya jANe paNa na dekhe. 2. kSetrathI matijJAnI sAmAnyathI upadeze ka2I sarva kSetranI vAta jANe paNa na dekhe. 3. kALathI matijJAnI sAmAnyathI upadeze karI sarva kALanI vAta jANe paNa na dukhe. 4. bhAvathI sAmAnyathI upadeza karI sarva bhAvanI vAta jANe paNa na dekhe. nahIM dekhavAnuM kAraNa matijJAnane darzana nathI. bhagavatI sUtramAM (za.8 u.2) 'pAsai' pATha che te paNa zraddhA viSe che paNa jovuM tema nathI. (kAraNake matijJAna te parokSa jJAna che iti mati jJAna 2. zrutajJAnanuM varNana zrutajJAnanA 14 bheda che. 1. akSa2 zruta, 2. anakSara zruta, 3. saMzI zruta, 4. asaMzI zruta, pa. samyak zruta, 6. mithyA zruta, 7. sAdi zruta, 8. anAdi zruta, 9. saparyavasita zruta, 10. aparyavasita zruta, 11. gamika zruta, 12. agamika zruta, 13. aMga praviSTa zruta, 14. anaMga praviSTa zruta. (aMgabAhi2) (1) akSara zruta tenA traNa prakAra che. 1. saMjJA akSara 2. vyaMjana akSara, 3. labdhi akSara. 1. saMjJA akSara zruta te akSaranA AkAranuM jJAna; udA. ka, kha, ga pramukha sarva akSaranI saMjJAnuM jJAna. ka akSarano ghATa dekhI kahe je e kha nahiM, ga nahi, ema sarva akSa2nI nA kahIne kahe ke e to ka ja che. ema saMskRta, prAkRta, goDI, phArasI, drAviDI, hiMdI Adi Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna ri35] aneka prakAranI lipimAM aneka prakAranA akSaranA ghATa che tenuM je jJAna te saMjJA akSara zrutajJAna. 2. vyaMjana akSara zruta te hrasva, dIrgha, kAno, mAtrA, anusvAra pramukhanI yojanAe karI bolavuM te vyaMjana akSara zrata. 3. labdhi akSara zruta - iDhiyArthanA jANa paNAnI labdhithI akSaranuM jJAna thAya che. tenA cha bheda. 1. zrotrendriya labdhi akSara zrata te kAne bherI pramukhano zabda sAMbhaLI kahe, je e bherI pramukhano zabda che, to bherI pramukha akSaranuM jJAna zrotrendriya labdhithI thayuM te mATe zrotrendriya labdhi akSara zruta kahIe. 2. cakSuIndriya labdhi akSara zrata te AMkha AMbA pramukhanuM rUpa dekhIne kahe che A AMbA pramukhanuM rUpa che, to AMbA pramukha akSaranuM jJAna cakSu indriya labdhithI thayuM, te mATe cakSuIndriya labdhi akSara zruta kahIe 3. ghANendriya labdhi akSara zrata te nAsikAe ketakI pramukhanI gaMdha laIne jANe ke e ketakI pramukhanI gaMdha che, te ghANendriya labdhithI ketakI pramukha akSaranuM jJAna thayuM, mATe ghANendriya labdhi akSara zrata kahIe. 4. rasendriya labdhi akSara zruta te jIllAe karI sAkara pramukhano svAda jANIne e sAkara pramukhano svAda che, e akSaranuM jJAna rasendriya labdhithI thayuM, mATe rasendriya labdhi akSara zruta kahIe. 5. sparzaniya labdhi akSara zruta te zIta, uSNa Adi sparza thavAthI jANe je e zIta ke uSNa che, mATe te akSaranuM jJAna sparzendriya labdhithI thayuM, mATe sparzendriya labdhi akSara zrata kahIe. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri36]E ) zrI bRhada jaina zoka saMgraha 6. noIdriya labdhi akSara zruta te mane karI ciMtavatAM, vicAratAM smaraNa thayuM je meM amuka ciMtavyuM to te smaraNanA akSaranuM jJAna manathI - naindriyathI thayuM mATe naindriya labdhi akSara zruta kahIe. e labdhi akSara zratanA cha bheda saMpUrNa. | iti akSara zrutanA bheda. (2) anakSara zrata - te aneka prakAre che. te akSaranA uccAra karyA vinA chIMka, zabda, udharasa, ucchavAsa, niHzvAsa, bagAsAM, nAka niSIkavuM tathA nagArAM pramukhano zabda, anakSa rI vANI mATe tene anakSa 2 zruta kahIe. (3) saMzI zrata - tenA 3 bheda : 1. saMzI kAlikopadeza -- te zruta sAMbhaLIne vicAre te 1. vicAravuM, 2. nizcaya karavuM, 3. samuccaya arthanuM gaSavuM, 4. vizeSa arthanuM gaSavuM, 5. ciMtavavuM, 6. nizcaya karI vaLI vicAravuM. e cha bola saMjJI jIvane hoya te saMjJI kAlikopadeza zrata. 2. saMzI hetupadeza zrata - te saMjJI dhArI rAkhe. 3. saMsI dRSTivAdopadeza - te kSayopazama bhAve sAMbhaLe, eTale ke saMzI zruta zAstrane hetu sahita, dravya artha sahita, kAraNa yukti sahita, upayoga sahita, pUrvApara vicAra sahita bhaNe, bhaNAve, sAMbhaLe te mATe saMjJI zruta kahIe. (4) asaMzI zrata - tenA traNa bheda : 1. asaMzI kAlikopadeza, 2. asaMjJI hatupadeza, 3. asaMjJI dRSTivAdopadeza. 1. asaMzI kAlikopadeza zruta- te sAMbhaLe paNa vicAra nahi. saMjJIne cha bola che te asaMjJI ne nathI. 2. asaMzI hetupadeza zrata - te sAMbhaLI ne dhArI rAkhe nahi. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna iiIri3] 3. asaMzI dRSTivAdopadeza zrata - te kSayopazama bhAve na sAMbhaLe. te traNa bola asaMjJI AzrI kahyA. eTale ke asaMjJI zrata te bhAvArtha rahita, vicAra ane upayoga zUnya, pUrvApara AlocanA rahita, nirNaya rahita, ogha saMjJAe bhaNe tathA bhaNAve ke sAMbhaLe te mATe asaMjJI zruta kahIe. (5) samyaka kRta - zrI arihaMta, tIrtha kara, kevaLajJAnI, kevaLadarzanI, bAra guNe karI sahita, aDhAra doSa rahita, cotrIsa atizaya pramukha anaMta guNanA dhAraka, temanA prarUpelA bAra aMgasUtra, artharUpa Agama, tathA gaNadhara purUSoe-zrutarUpa-(mUlarU5) bAra Agama guMthyA te tathA caudapUrvIe, tera pUrvIe, bAra pUrvIe, agiyAra pUrvIe tathA dazapUrvIe, je zrata tathA artharUpa vANI prakAzI te "samyapha zrata". dazamA pUrvamAM nyUna jene jJAna hoya, temanAM prakAzelAM samazrata hoya athavA mithyAzruta hoya. (6) mithyA zruta - je pUrvokta guNa rahita, rAga dveSasahita purUSoe potAnI mati, kalpanAe karI, mithyAtva dRSTie karI je zAstra racyAM jevAM ke mahA bhArata, rAmAyaNa, vaidhaka, jyotiSa tathA ra9 jAtinAM pApazAstra pramukha graMtha te miththAmRta. te mithyAtva dRSTine mithyAzrutapaNe pariName. (sAcA karI bhaNe mATe). paNa jo samyakrutanI sAthe meLavatAM jUThAM jANI tyaje to samyakuzruta pariName. te ja mithyAzruta samyakatvavAna purUSane samyak buddhie karI vAMcatA samyaphatvanA rase karI pariName te buddhino prabhAva jANavI. vaLI AcArAMgAdi samyapha zAstra te paNa samyavAna purUSane samyapha thaI pariName ne mithyAtva dRSTivAnuM purUSane teja zAstra mithyAtvapaNe pariName e rahasya che. (7) sAdika kRta (8) anAdika zrata, (9) saparyavasita zruta, Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha (10) aparyavasita zruta. e cAra prakAranA zrutane bhAvArtha sAthe kahe che. bAra aMga viccheda thayAM AzrI Adi aMta sahita ane viccheda na thayAM AzrI Adi aMta rahita, te zruta samuccaya cAra prakAre che. a. dravyathI eka purUSa bhaNavA mAMDyuM tene sAdika saparyavasita kahIe. ne ghaNAM purUSa paraMpa2A AzrI bhaNe te anAdika aparyavasita kahIe. ba. kSetrathI pAMca bharata, pAMca Iravata, daza kSetra AzrI sAdi saparyavasita, pAMca mahAvideha AzrI anAdika aparyavasita. ka. kALathI utsarpiNI avasarpiNI AzrI sAdika saparyavasita. noutsarpiNI noavasarpiNI AzrI anAdika aparyavasita. Da. bhAvathI tIrthaMkaroe bhAva prakAzyA te AzrI sAdika saparyavasita. kSayopazamabhAva AzrI anAdika aparyavasita athavA bhavyanuM zruta te Adika aMtasahita. abhavyanuM zruta te anAdika aMtarahita te upara dRSTAMta che. sarva AkAzanA anaMta pradeza che. te ekeka AkAza pradezamAM anaMta paryAya che. te sarva paryAyathI anaMta guNe adhika eka agurUlaghu paryAya akSa2 thAya. akSa2 kevaLa saMpUrNa jJAna jANavuM. temAMthI sarva jIvane sarva pradeze akSaranA anaMtamA bhAge jANapaNuM sadAkALa ughADuM rahe che. ziSya pUche che ke svAmin ! jo teTaluM jANapaNuM DhaMkAya to zuM thAya ? tyAre guru kahe che, 'jo teTaluM jANapaNuM DhaMkAya to jIvapaNuM maTIne ajIva thAya, ane caitanya maTIne jaDapaNuM thAya, mATe he ziSya ! jIvanA sarva pradeze akSaranA anaMtamA bhAge jJAna sadA ughADuM che. jema varSAkALe karI caMdra tathA sUrya DhAMkyA thakA paNa sarvathA caMdra tathA sUryanI prabhA DhaMkAI jatI nathI, tema anaMta jJAnAva2NIya karmanA Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki ra39) zrI pAMca jJAna AvaraNano udaya thayA chatAM paNa caitanyapaNuM sarvathA AvarAtuM (DhaMkAtuM) nathI. nigodanA jIvane paNa akSa ranA anaMtamA bhAge sadAjJAna ughADuM rahe che.' (11) gamika zrata te bAramuM aMga dRSTivAda, ghaNIvAra sarakhA pATha Ave mATe. (12) agamika zruta te kAlika zruta, 11 aMga, AcArAMga pramukha. (13) aMga praviSTa zruta- bAra aMga (AcArAMga thI dRSTivAda sudhI) sUtramAM teno vistAra ghaNo che, tyAMthI jovuM. (14) anaMga praviSTa cuta - samuccaya be prakAre 1. Avazyaka. 2. Avazyaka vyatirikta. 1. AvazyakanA cha adhyayana sAmAyika pramukha. 2. Avazyaka vyatiriktanA be bheda : 1 kAlika zruta, 2. utkAlika mRta. 1. kAlika zrutaja - tenA aneka prakAra che. te uttarAdhyayana dazA zrutaskaMdha, bRhatakalpa, vyavahAra pramukha ekatrIsa sUtra kAlikanAM nAma naMdIsUtra madhye ApyAM che tathA je je tIrthakaranA jeTalA ziSya teTalA painnA siddhAMta jANavA. jema RSabhadevanA 74,000 patrA tathA madhya 22 tIrthaMkaranA saMkhyAtA hajAra pAMtrA tathA mahAvIra svAmInA 14,000 pannA tathA sarva gaNadharanA karyA tathA pratyeka buddhanA karyA painnA te sarva kAlika jANavA. te kAlika zrata. 2. utkAlika zruta" - te aneka prakAranAM che. te dazavaikAlika 1 athavA samuccaya be prakAre zruta kahyAM che. te aMgapaviThaMca (aMgapraviSTa) tathA aMgabAhira (anaMgapraviSTa). gamika tathA agamikanA bhedamAM samAveza sUtrakAre karyo che. mULanAM nAma paNa jUdAM ApyAM che. 2 pahele pahore tathA cothe pahore svAdhyAya thAya te kAlika zruta. 3 bhagavAnanAM cAra buddhivALAM ziSyonI banAvela racanA. 4 asvAdhyAyano samaya varjI cAre pahara svAdhyAya thAya te utkAlika zrata. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha pramukha 29 prakA2nA zAstranAM nAma naMdIsUtramAM ApyAM che te Adi daIne aneka prakAranAM zAstra che, paNa vartamAnamAM ghaNAM viccheda che. dvAdazAMgI siddhAMta AcAryanI peTI samAna, atIta kAle anaMta jIvo AjJAe A2AdhIne saMsAra duHkhathI mukta thayA. vartamAnamAM saMkhyAtA jIvo duHkhathI mukta thAya che. anAgata kAle AjJAe ArAdhI, anaMta jIvo duHkhathI mukta thaze. ane sUtra virAdhakane mATe traNe kALa AzrI saMsAramAM rakhaDavA viSe jANavuM. zrutajJAna (dvAdazAMgarUpa) loka AzrI sadAkALa che. zrutajJAna - samuccaya cAra prakAre che. 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4. bhAvathI. 1. dravyathI - zrutajJAnI upayoge ka2I sarva dravya jANe dekhe, te zraddhAe ka2I tathA svarUpa Alekhave karI. 2. kSetrathI - zrutajJAnI upayoge karI, sarva kSetranI vAta jANe, dekhe, pUrvavat. 3. kALathI - zrutajJAnI upayoge karI, sarva kALanI vAta jANe, dekhe. 4. bhAvathI - zrutajJAnI upayoge karI, sarva bhAva jANe, dekhe. iti zrutajJAnanuM varNana 3. avadhijJAnanuM varNana avadhijJAnanA mukhya be bheda : 1. bhavapratyayika, 2. kSAyopazamika. 1. bhavapratyayikanA be bheda : 1 nArakIne, 2 deva (cAre prakAranA) ne hoya, te bhava saMbaMdhI jyArathI utpanna thAya te bhavanA aMta sudhI hoya. 2. kSAyopazamikanA bhe beda : 1 saMzI manuSyane, 2. saMzI tiryaMca paMcendriyane; kSayopazamabhAvathI utpanna thAya te, athavA kSamAdika guNe karI sahita aNagArane utpanna thAya. avadhijJAnanA cha prakAra saMkSepathI kahyA che tenA nAma H Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna (241) (1) anugAmika, (2) anAnugAmika, (3)vardhamAnaka, (4) hiyamAnaka, (5) pratipAti, (6) apratipAti. (1) anugAmika - jyAM jyAM jAya tyAM te sAthe Ave. te be prakAranuM che. 1. aMtaHgata, 2. madhyagata. 1. aMtaHgata avadhijJAna - tenA traNa prakAra. a. purataH aMtaHgata - (pu2o aMtagata) te za2I2nA AgalA bhAganA kSetramAM jANe dekhe. A. mArgataH aMtaHgata - (margIo aMtagata) te za2I2nA pRSTa bhAganA kSetramAM jANe dekhe. i. pAzvartaH aMtaHgata - (pAsao aMtagata) te zarIranA be pArzva bhAganA kSetramAM jANe dekhe. aMtaHgata avidha u52 dRSTAMta che. jema koI purUSa dIpa pramukha upara agninuM bhAjana tathA maNipramukha hAthamAM laIne AgaLa karI cAlato jAya to AgaLa dekhe. jo puMThe rAkhe to puMThe dekhe, tema be paDakhe rAkhI cAleto be paDakhe dekhe. je ta2pha rAkhe te tarapha dekhe, bIjI bAju na dekhe. e rahasya che vaLI je bAju ta2pha jANe dekhe te bAju tarapha saMkhyAtA asaMkhyAtA yojana lagI jANe dekhe. 2. madhyagata avadhijJAna - te sarva dizI tathA vidizI ta2pha (cauta2pha) saMkhyAtA, asaMkhyAtA yojana lagI jANe dekhe. pUrvokta dIpa pramukha bhAjana mAthe mUkIne cAle to te cautarapha dekhe tema. (2) annAnugAmika avadhijJAna - te je sthAnamAM avadhijJAna upajyuM hoya te sthAne rahIne jANe dekhe. anyatra te purUSa jAya to na jANe dekhe. te cAre dizAe saMkhyAtA, asaMkhyAtA yojana saMlagna tathA asaMlagnapaNe jANe dekhe. jema koI purUSe dIvI pramukha agninuM bhAjana -16 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha tathA maNi pramukha koIpaNa sthAna prati mUkyuM hoya te sthAna prati cautarapha dekhe paNa anyatra na dekhe tene anAnugAmika avadhijJAna jANavuM. (3) vardhamAnaka avadhijJAna - te prazasta lazyAnA adhyavasAye karI tathA vizuddha cAritranA pariNAme karI, sarva prakAre avadhijJAnanI vRddhi thAya tene vardhamAnaka avadhijJAna kahIe. te jaghanyathI sUkSma nigodiA jIve traNa samaya utpanna thayAmAM zarIranI je avagAhanA bAMdhI hoya teTaluM kSetra jANe, utkRSTathI sarva agninA jIva, sUkSma, bAdara, paryApta, aparyApta e cAra jAtinA te paNa je samaye utkRSTa hoya te agninA jIva, ekeka AkAza pradeza aMtararahita mUkatAM jeTalA alokamAM loka jevaDAM asaMkhyAtA khaMDa (bhAga, vikalpa) bharAya teTaluM kSetra sarva dizI vidizIe dekhe. avadhijJAna rUpI padArtha dekhe e rahasya che. madhyama aneka bhede che te kahe che. vRddhi cAra prakAre thAya. 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4 bhAvathI. te A pramANe : * 1. kALathI jANapaNuM vadhe tyAre zeSa traNa bolanuM jANapaNuM vadhe. 2. kSetrathI jANapaNuM vadhe tyAre kALanI bhajanA tathA dravya, bhAvanA jANapaNAnI vRddhi thAya. 3. dravyathI jANapaNuM vadhe tyAre kALanI tathA kSetranI bhajanA, bhAvanI vRddhi. - 4. bhAvathI jANapaNuM vadhe tyAre zeSa traNa bolanI bhajanA. te vistArathI samajAve che. sarva vastumAM kALanuM jANapaNuM sUkSma che. jema koI cothA ArAno jabhyo, nirogI baliSTa zarIra ne vajaRSabhanArAca saMhananavALo ogaNapacAsa pAnanI bIDI laIne te upara sArA lohanI soI hoya teNe karIne viMdhe, e viMdhatAM eka pAnathI bIjA pAnamAM soI pahoMcatAM asaMkhyAtA samaya thaI jAya che, Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna Iiri43] kALa eTalo sUkSma che. 1. tethI kSetra asaMkhyAtAgaNuM sUkSma che. jema eka AMgula pramANe kSetramAM asaMkhyAtI zreNI che. e kekI zreNImAM asaMkhyAtA AkAza pradeza che. samaya samaya prati eka eka AkAza pradeza jo apaharAya to teTalAmAM asaMkhyAtA kALacakra vahI jAya to paNa eka zreNI pUrNa thAya nahI evuM kSetra sUkSma che. 2. tethI dravya anaMtaguNa sUkSma che. eka AMgula pramANe kSetramAM asaMkhyAta zreNI laIe. AMgula pramANe lAMbI ne eka pradeza pramANe pahoLI temAM asaMkhyAtA AkAza pradeza che. ekeka AkAza pradeza upara anaMta paramANuo tathA dvipradezI, tripadezI yAvata anaMtapradezI skaMdha pramukha pradezo che. te dravyamAMthI samaya samaya prati ekeka dravya apaharatAM anaMta kALacakra thAya to paNa khUTe nahi, evuM dravya, kSetrathI sUkSma che. 3 dravyathI bhAva anaMtaguNa sUkSma che. pUrvokta zreNImAM je dravyo kahyA che te dravyomAM ekeka dravyamAM anaMta paryava (bhAva) che. te jema eka paramANumAM eka varNa, eka gaMdha, eka rasa, be sparza che. temAM eka varNamAM anaMta paryava che. te eka guNa kALo, dviguNa kALo, triguNa kALo yAvat anaMtaguNa kALo che. ema pAMce bolamAM anaMta paryava che. ema pAMce varNamAM, be gaMdhamAM, pAMca rasamAM ane ATha sparzamAM anaMta paryava che. kripradezI skaMdhamAM 2 varNa, 2 gaMdha, 2 rasa, 4 sparza che. e daza bhedamAM paNa pUrvokta rItie anaMta paryava che. ema sarva dravyamAM paryavanI bhAvanA karavI. ema sarva dravyanA paryava ekaThAM karIe pachI samaya samaya prati ekeka paryavane apaharatAM anaMta kALacakra thAya tyAre paramANu dravyanA paryava pUrA thAya ema dvipadezI DhaMdhonA paryava, tripradezI DhaMdhonA paryava yAvata anaMta pradeza skaMdhonA paryava apaharatAM Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha anaMta anaMta kALacakra jAya to paNa pUrNa thAya nahi (khUTe nahi). evo dravyathI bhAva sUkSma che. 1. kALane caNAnI upamA. 2. kSetrane jAranI upamA. 3. dravyane talanI upamA. 4. bhAvane khasakhasanI upamA samajavAne ApI che. pUrve cAra prakAranI vRddhinI rIta kahI temAM kSetrathI ane kALathI kevI rIte jJAna vardhamAna thAya te kahe che.. 1. kSetrathI AMgulano asaMkhyAtamo bhAga jANe dekhe te kALathI AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAganI vAta atIta, anAgata jANe dekhe. 2. kSetrathI AMgulano saMkhyAtamo bhAga jANe dekhe te kALathI AvalikAnA saMkhyAtamA bhAganI vAta atIta, anAgata jANe dekhe. 3. kSetrathI eka AMgula mAtra kSetra jANe dekhe, te kALathI AvalikAmAM kAMIka nyUna jANe dekhe. 4. kSetrathI pRthaka (be thI nava) AMgulanI vAta jANe dekhe te kALathI AvalikA saMpUrNa kALanI vAta atIta, anAgata jANe dekhe. 5. kSetrathI eka hAthe pramANe jANe dekhe, te kALathI aMtarmuhUrta (muhUrtamAM nyUna) kALanI vAta atIta, anAgata jANe dekhe. 6. kSetrathI dhanuSya pramANe kSetra jANe dekhe, te kALathI pratyeka muhUrtanI vAta jANe dekhe. 7. kSetrathI gAu pramANa kSetra jANe dekhe, te kALathI eka divasamAM kAMIka nyUna vAta jANe dekhe. 8. kSetrathI eka yojana pramANa kSetra jANe dekhe, te kALathI pratyeka divasanI vAta jANe dekhe. 9. kSetrathI paccIsa yojanA kSetranA bhAva jANe dekhe, te kALathI pakSamAM nyUnanI vAta jANe dekhe. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna niri45] 10. kSetrathI bharata kSetra pramANe kSetranA bhAva jANe dekhe, te kALathI pakSa (ardha mAsa) pUrNanI vAta jANe dekhe. 11. kSetrathI jaMbudvIpa pramANa kSetranI vAta jANe dekhe, te kALathI eka mAsa jhAjherAnI vAta jANe dekhe. 12. kSetrathI aDhIdvIpanI vAta jANe dekhe, te kALathI eka varSanI vAta jANe dekhe. 13. kSetrathI paMdaramA rUcaka dvIpa sudhI jANe dekhe, te kALathI pRthaka varSanI vAta jANe dekhe. 14. kSetrathI saMkhyAtA dvIpa samudranI vAta jANe dekhe, te kALathI saMkhyAtA kALanI vAta jANe dekhe. 15. kSetrathI saMkhyAtA tathA asaMkhyAtA dvIpa samudranI vAta jANe dekhe, te kALathI asaMkhyAtA kALanI vAta jANe dekhe. e pramANe urdhvaloka, adholoka, tiryaloka e traNe lokamAM vadhatAM vardhamAna pariNAme alokamAM asaMkhyAtA loka pramANe khaMDo jANavAnI zakti pragaTa thAya. e vardhamAnaka avadhijJAna. (4) hiyamAnaka avadhijJAna- te aprazasta lazyAnA pariNAme karI azubha dhyAne karI avizuddha cAritranA pariNAmathI (cAritranA malinapaNAthI) avadhijJAnanI hAni thAya, thoDe thoDe ghaTatuM jAya tene hiyamAnaka avadhijJAna kahIe. (5) pratipAti avadhijJAna - je avadhijJAna prApta thayuM che te eka vakhate ja nAza pAme te jaghanya 1. AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, 2. AMgulanI saMkhyAtamo bhAga, 3. vAlAga, 4. pRthapha vAlAga, 5 siMkha, 6 pRthapha liMkha, ghUMkA (ja), 8. pRthapha jU. 9. java, 10. pRthapha java, 11. AMgula, 12. pRthapha AMgula, 13. paga, 14. pRthapha paga, Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri46)hisI zrI bRhada jaina thoka saMgraha 15. vahaMta, 16. pRthapha vaheta, 17. hAtha, 18. pRthapha hAtha, 19. kUkSi (be hAtha), 20. pRthapha kRSi, 21. dhanuSya, 22. pRthapha dhanuSya, 23. gAuM, 24. pRthapha gAu, 25. yojana, 26. pRthapha yojana, 27. so yojana, 28. pRthapha so yojana, 29. sahastra yojana, 30. pRthapha sahastra yojana, 31. lakSa yojana, 32. pRthapha lakSa yojana, 33. kroDa yojana, 34. pRthapha koDa yojana, 3pa. kroDA kroDa yojana, 36. pRthapha kroDA kroDa yojana. e pramANe kSetra avadhijJAnathI jue, pachI nAza pAme. utkRSTa loka pramANa kSetra jue pachI nAza pAme. dIvo jema pavanane yoge karI olavAi jAya tema. (6) apratipAti (apaDivAI) avadhijJAna- te AveluM jAya nahiM te saMpUrNa cauda rAjaloka jANe dekhe, ne alokamAM eka AkAza pradeza mAtra kSetranI vAta jANe dekhe to paNa paDe nahi. ema be pradeza, traNa pradeza yAvata loka pramANa asaMkhyAta khaMDa jANavAnI zakti thAya (zakti che paNa alokamAM khaMDa-rUpI padArtha nathI tethI dekhAtA nathI.) tene apratipAti avadhijJAna kahevAya. alokamAM rUpI padArtha nathI jo tyAM rUpI padArtha hota to dekhata, eTale eTalI jANavAnI zakti che. e jJAna tIrthaMkara pramukhane janmathI ja hoya. kevaLajJAna pAmyA pachI e upayoga na hoya. e cha bheda avadhijJAnanA kahyA. samuccaya avadhijJAnanA cAra pakAra che. 1. dravyathI avadhijJAnI jaghanya anaMta rUpI dravya jANe dekhe. utkRSTa sarva rUpI dravya jANe dekhe. 2. kSetrathI avadhijJAnI jaghanya AMgulano asaMkhyAtamo bhAga kSetrathI jANe dekhe, utkRSTa loka jevaDA asaMkhyAta khaMDo alokamAM dekhe. 3. kALathI avadhijJAnI jaghanya asaMkhyAta utsarpiNI, avasarpiNI, atIta, anAgata kALanI vAta jANe dekhe. 4. bhAvathI Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna jaghanya anaMta bhAvane jANe dekhe. utkRSTa sarva bhAvanA anaMtamAM bhAgane jANe dekhe. (varNAdika paryAyane). avadhijJAnanA saMsthAna (dekhavAnA AkAra)- 1. nArakIne trApAMne AkAre, 2. bhavanapatine pAlAne AkAre, 3. manuSya ane tiryaMcane aneka prakAre, 4. vyaMtarane paTala vAjiMtrane AkAra, pa. jyotiSIne jhAlarane AkAre, 6. bAra devalokanA devone urdhva mRdaMgane AkAre, 7. nava raiveyakane phUlanI caMgerIne (TopalI,guccho) AkAre, 8. pAMca anuttara vimAnanA devane kaMcukIne AkAre che. nArakI, devane avadhijJAna - 1 anugAmika, ra apratipAti ane 3 avasthita , e traNa prakAranuM che. manuSya, tiryaMcane avadhijJAna-1 anugAmika, 2 anAnugAmika, 3vardhamAnaka, 4 hiyamAnaka, 5 pratipAti, 6 apratipAti, 7 avasthita, 8 anavasthita, che. e viSaya dvAra pramukha prajJApanA sUtranA 33 mA padathI lakhyo che. naMdIsUtra madhya saMkSepamAM che. avadhijJAnano viSaya (dekhavAnI zakti) no koTho avadhijJAnI | jaghanya kSetra dekhe utkRSTa kSetra dekhe ratnaprabhAnA nArakI | 3|| gAu 4 gAu zarkarAmabhAnA nArakI | 3 gAu 3 gAu vAlukAprabhAnA nArakI) ro gAu 3 gAu paMkaprabhAnA nArakI | 2 gAu rA gAu dhUmraprabhAnA nArakI ! nA gAu 2 gAu tamaprabhAnA nArakI | 1 gAu ! 1} gAu | tama tama prabhAnA nA. ! 0aaaa gAu | 1 gAu Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri48] ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha asurakumAra deva 25 yojana asaMkhyAtAdvIpa samudra 9 nikAyanA devo ja rapa yojana saMkhyAtA dIpa samudra vANavyaMtaranA devo ripa yojanA siMkhyAtA dvIpa samudra jyotiSI devo AMgulano asaM.bhAga saMkhyAtA dvIpa samudra 1-2 devalokanA devo AMgulano asaM.bhAga ratnaprabhAno heThalo caramAMta 3-4 devalokanA devA AMgulano asaM bhAga zarkarApabhAno heThalo caramAMta 5-6 devalokanA devo AMgulano asaM.bhAga trIjI narakano heThalo caramAMta 7-8 devalokanA devo AMgulano asaM.bhAga cothI narakano heThalo caramAMta 9-10-11-12 AMgulano asaM.bhAga pAMcamI narakano devalokanA devo heThalo caramAMta 1-6 raiveyakanA devA AMgulano asaM.bhAga chaThThI narakano heThalo caramAMta 7-9 raiveyakanA devo aMgulano asaM.bhAga sAtamI narakano heThalo caramAMta 5 anuttaranA devo ja. u. 14 rAjalokamAM kAMIka ochuM dekhe. saMjJI tiryaMca paMce. AMgulano asaM.bhAga | asaMkhyAtA dvIpa samudra saMjJI manuSya AMgulano asaM.bhAga alokamAM asaMkhyAtA khaMDa jue asurakumAra- nava nikAya (9 bhavanapati devo) - vANavyaMtaramAM je 25 yojana che te jaghanya sthitinA devA mATe utkRSTa Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna ri47 viSaya samajavo, teo jaghanya AMgulano asaMkhyAtamo bhAga jue. * vaimAnika devo UMcu potapotAnA vimAnanI dhvajA sudhI dekhe. trichAlokamAM palyopamanAM AyuSyavALA devo saMkhyAtA dvIpa samudra dekhe ane sAgaropamanA AyuSyavALA devo asaMkhyAtA dvIpa samudra dekhe. sAmenA koThAmAM adholoka AzrI kahyuM che. Iti viSaya dvAra. avadhijJAna AtyaMtara-bAhya dvAra, dezathI-sarvathI dvAra :avadhijJAna | AtyaMtara bAhya | dezathI sarvathI nA2kImAM lAbha lAbha devatAmAM lAbha lAbha tiyacamAM lAbha | lAbha | manuSyamAM | lAbhe | lAbhe ! lAbhe | lAbha Iti avadhijJAnanuM varNana. 4. mana:paryava jJAnano vistAra atre mananA cAra prakAra jANavA. 1. labdhi mana : mana paryApti pUrNa thayA pachI manayogamAM pravartAvavAnI, manana karavAnI zakti te labdhi mana. 2. saMzA mana : je manathI te jIvane saMjJI kahevAmAM Ave. te mananI pAchaLa tenuM nAma saMjJI paDe te saMjJA mana. 3. vargaNA mana : manayogamAM pravartAvavA mATe je manodravyanI vargaNA (pudgalo) grahaNa karavAmAM Ave te vargaNa mana. 4. paryAya mana mano vargaNAnA pudgalone manayogamAM pravartAvavuM te paryAya mana. cAre gatimAM rahela saMjJI jIvone cAre prakAranA mana hoya che. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhadda jaina thoka saMgraha manaHparyavajJAna kone utpanna thAya ? 1 manuSya, 2 saMzI, 3 karmabhUminA, 4 saMkhyAtA varSanAM AyuSyavALA, pa paryApta, 6 samadaSTi, 7 saMyati, 8 apramatta saMyati, 9 labdhivAnane ja utpanna thAya. amanuSya, asaMzI, akarmabhUminA, asaMkhyAtA varSanAM AyuSyavALAne, aparyApta, mithyAdRSTi, samAmithyA- dRSTi, avatI, dezavirati, pramatta saMyati, alabdhivALAne utpanna na thAya. mana:paryava jJAna be prakAre che. : 250 1 RRjumati mana:paryavajJAna, 2 vipulamati mana:paryavajJAna. RRjumati te sAmAnyapaNe jANe, vipulamati te vizeSapaNe jANe. mana:paryavajJAna cAra prakAre che. 1 dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4. bhAvathI. 1. dravyathI RRjumati anaMta anaMta pradezI skaMdha jANe dekhe te sAmAnyathI. vipulamati tethI adhika spaSTapaNe nirNaya sahita jANe dekhe. 2. kSetrathI Rjumati jaghanya AMgulano asaMkhyAtamo bhAga utkRSTa nIce ratnaprabhAnA prathama kAMDano upa2no nAno pratara tenA heThalA taLa sudhI, eTale samabhUtaLa pRthvIthI 1000 yojana nIce dekhe. urdhva jyotiSInA u52nA taLa sudhI dekhe, eTale samabhUtaLathI 900 yojana UMcuM dekhe. triLuM dekhe to manuSya kSetramAM aDhIdvIpa tathA be samudrane viSe saMzI paMcendriya paryAptanA manogata bhAva jANe dekhe. vipulamati (RRjumatithI)thI aDhI AMgula adhika vizeSa spaSTa nirNaya sahita jANe dekhe. 3. kALathI Rjumati jaghanya palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganI vAta jANe dekhe, utkRSTa palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganI atIta Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMca jJAna 251 anAgata kALanI vAta jANe dekhe. vipulamati te (Rjumati) thI vizeSa spaSTa nirNaya sahita nirmaLa jANe dekhe.. 4. bhAvathI Rjumati te jaghanya anaMta dravyanA bhAva (varNAdi paryAya) ne jANe dekhe, utkRSTa sarva bhAvonA anaMtame bhAge jANe dekhe. vipulamati tethI spaSTa nirNaya sahita vizeSa adhika jANe dekhe. mana:paryavajJAnI aDhIdvIpamAM rahelAM saMjJI paMcendriyanA manogata bhAvane jANe che. anumAnathI jema dhUmADo dekhI agnino nizcaya thAya tema manogata bhAvathI dekhe che. iti mana:paryavajJAna 5. kevaLajJAnanuM varNana kevaLajJAnanA be bheda : 1. bhavastha kevaLajJAna, 2. siddha kevaLajJAna. 1. bhavastha kevaLajJAna - tenAM be prabheda che. a. sayogI bhavastha kevaLajJAna, A. ayogI bhavastha kevaLajJAna vagere. teno vistAra sUtrathI jANavo. 1 2. siddha kevaLa jJAna - tenAM be bheda che. a. anaMta2 siddha kevaLajJAna, A. 5252 siddha kevaLajJAna. teno vistAra sUtrathI jANavo. te kevaLajJAna samuccaya cAra prakAre che. 1 dravyathI, 2 kSetrathI, 3 kALathI, 4 bhAvathI. dekhe. 1. dravyathI kevaLajJAnI sarva rUpI arUpI dravya jANe dekhe. 2. kSetrathI kevaLajJAnI sarva kSetra (lokAloka) nI vAta jANe 3. kALathI kevaLajJAnI sarva kALanI bhUta, bhaviSya, vartamAna 1 prathama samayanA siddha. 2 bIjA samayathI anaMtA samaya sudhInA siddha Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhad jena thoka saMgraha e traNakALanI vAta jANe dekhe. 4. bhAvathI kevaLajJAnI sarva rUpI arUpI dravyanA bhAvane sarva prakAre jANe dekhe. kevaLajJAna AvaraNa rahita, vizuddha, lokAloka prakAzaka, eka ja prakAre sarva kevaLIne hoya. iti kevaLajJAnanuM varNana. Iti pAMca jJAnanuM vivecana.. * dala diha za la IDa IDa Ika cha la G % So 13. trevIsa padavIto jaMbudvIpa pannatti, pR. 3 tathA pannavaNA pada - 1 nava uttama padavI, sAta ekendriya ratnanI padavI, sAta paMcendriya ratnanI padavI. ema maLI kula trevIsa padavI. nava uttama padavInA nAma : 1. tIrthaMkaranI padavI, 2. cakravartInI padavI, 3. vAsudevanI padavI, 4. baLadevanI padavI, 5. mAMDalikanI padavI, 6. kevaLInI padavI, 7 sAdhunI padavI, 8 zrAvakanI padavI, 9 samakitanI padavI. sAta ekendriya ratnanAM nAma : 1. cakra 2na, 2. chatra ratna, 3. carma ratna, 4. daMDa ratna, 5. khaga ratna, 6. maNi ratna, 7. kAkaya ratna. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trevIsa padavI Dra53] sAta paMcendriya ratnanAM nAma : . 1. senApati ratna, 2. gAthApati ratna, 3. vArSika ratna, 4. purohita ratna, 5. strI ratna, 6. gaja ratna, 7. azva ratna. e 14 ratna cakravartIne hoya. sAta ekendriya ane sAta paMcendriya ratna ema 14 ratna cakravatInuM je je kArya kare che te saMbaMdhI vivecana : sAta ekendriya ratna : 1. cakra ratna - cha khaMDa sAdhavAno mArga dekhADe. 2. chatra ratna - 48 gAu sudhI chAyA kare. 3. carma ratna - nadI vagere jaLAzaya upara nAva mAphaka kAma kare. 4. daMDa 27 - guphAnA daravAjA ughADe. 5. khaga ratna - zatrune haze. 6. maNiratna - hastI ratnanA kapALa para bAMdhavAthI prakAza Ape. 7. kAkazya ratna - guphAmAM yojana yojanA aMtare vartulAkAre ghasavAthI sUryamaMDaLa samAna prakAza Ape. sAta paMcendriya ratna H 1. senApati ratna - deza upara vijaya meLave. 2. gAthApati ratna - covIsa jAtinA dhAnya upajAve. 3. vArSika ratna - beMtAlIsa bhUminA AvAsa, pUla vagere banAve. 4. purohita ratna - vAgyA ghA rUjhave, vipna TALe, zAMti karma kare. dharma kathA saMbhaLAve. 5. strI ratna - viSayanA upabhogamAM Ave. 6. gaja ratna, 7. azva ratna - e be besavAne kAma Ave. cauda ratna kyAM janma le che? 1. cakra ratna, 2. chatra ratna, 3. daMDa ratna, 4. khaga ratna, e cAra ratna cakravartInI AyudhazALAmAM utpanna thAya. 1. carma ratna, 2. maNi ratna, 3. kAkaya ratna, e traNe lakSmInA bhaMDAramAM utpanna thAya. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI bRhada jaina thoka saMgraha 1 senApati ratna, 2 gAthApati ratna, 3 vArSika ratna, 4 purohita ratna, e cAra cakravartInA nagaramAM utpanna thAya. 1 strI ratna vidhAdharanI zreNImAM utpanna thAya. 1 gaja ratna, 2 azva ratna, e be vaitAya parvatanA mULamAM utpanna thAya. cauda ratnanI avagAhanAnuM pramANa : 1 cakra ratna, 2 chatra ratna, 3 daMDa ratna, e traNa ratna eka dhanuSya pramANe hoya. carma ratna be hAthanuM hoya. khaga ratna pacAsa AMgula lAMbuM, soLa AMgula pahoLuM, ardha AMgula jADuM hoya ne cAra AMgulanI muSTi hoya. maNi ratna cAra AMguLa lAMbu, be AMgula pahoLuM ne tene traNa khUNA hoya. kAkaNya ratna che e bAjuthI cAra AMgula lAMbuM, cAra AMgula pahoLuM, cAra AMgula UMcuM, tene cha tala (taLIyA), ATha khUNA, bAra hasyo, sonInI eraNane AkAre ' hoya. ATha sonaiyA jeTaluM bhAre hoya che. sAta paMcendriya ratnanuM pramANa 1 senApati, 2 gAthApati, 3 vArSika,4purohita e cAra ratna cakravartInI avagAhanA pramANe hoya. strI ratna cakravartIthI cAra AMgula nIcI hoya. gaja ratna cakravartIthI bamaNo UMco hoya. azva ratna kAnathI pUcha lagI ekaso ATha AMgula lAMbo hoya, tene navvANuM AMgulanI paridhi (gherAvo) che, te jamInathI esI AMgula UMco, soLa AMgulanI jaMghA, 20 AMgulanI bhujA, 4 AMgulanA DhIMcaNa, cAra AMgulanI kharI, cAra AMgulanA kAna, batrIsa AMgulanuM mukha hoya che. ' e trevIsa padavInA nAma tathA cakravatInA cauda ratnanuM vivecana Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trevIsa padavI kahyuM. narakAdi cAra gatimAMthI nIkaLI jIvo trevIsa padavImAM keTalI ne kaI padavI pAme ? tenA paMdara bola. 1.pahelI narakathI nIkaLI jIva trevIsa padavImAMthI soLa padavI pAme. temAM sAta ekendriya ratna nahi. 2. bIjI narakathI nIkaLI jIva trevIsa padavImAMthI paMdara padavI pAme. temAM sAta ekendriya ratna ane cakravartI e ATha nahi. 3. trIjI narakathI nIkaLI jIva tera padavI pAme. temAM sAta ekendriya ratna, cakravartI, vAsudeva, baLadeva nahi. 4. cothI narakathI nIkaLI jIva bAra padavI pAme. temAM sAta ekendriya ratna, cakravartI, vAsudeva, baLadeva, tIrthakara nahi. 5. pAMcamI narakathI nIkaLI jIva agiyAra padavI pAme. temAM uparanI agiyAra ne kevaLI e bAra nahi. 6. chaThThI narakathI nIkaLI jIva daza padavI pAme. temAM uparanI bAra ne sAdhu e tera nahi. 7. sAtamI narakathI nIkaLI jIva traNa padavI pAme. te 1 gaja, 2 azva ane 3 samakita e traNa pAme. samakita pAme to tiryaMcamAM. paNa manuSya to thAya ja nahi. 8. bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSIthI nIkaLI jIva ekvIsa padavI pAme. te tIrthakara, vAsudeva e be nahi. 9. pahelA, bIjA devalokathI nIkaLI jIva trevIsa padavI pAme. 10. trIjAthI AThamA sudhInA devalokathI nIkaLI jIva soLa ' padavI pAme, temAM sAta ekendriya ratna nahi. 11. navamA devalokathI te navamI raiveyaka sudhIthI nIkaLI jIva Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ripa6) zrI bRhada jaina thoka saMgraha cauda padavI pAme. te sAta ekendriya ratna, gaja, azva e nava nahi. 12. pAMca anuttara vimAnathI nIkaLI jIva ATha padavI pAme. te sAta ekendriya ratna, sAta paMcendriya ratnane vAsudeva e paMdara nahi. 13. pRthvI, pANI, vanaspati, manuSya, tiryaMca-paMcendriyathI nIkaLI jIva ogaNIsa padavI pAme. te tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baLadeva e cAra nahi. 14. tela, vAyuthI nIkaLI jIva nava padavI pAme. te sAta ekendriya, gaja ane azva e nava pAme. 15. traNa vikasendriyathI nIkaLI jIva aDhAra padavI pAme. te tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baLadeva, kevaLI e pAMca nahi. e narakAdika gatithI Avyo jIva jeTalI padavI pAme te kahyuM. kaI kaI padavIvALo jIva narakAdi cAra gatimAM jAya che. : 1. pahelI, bIjI, trIjI, cothI e cAra narakamAM agiyAra padavIno jAya. te sAta paMcendriya ratna, 8 cakravartI, 9 vAsudeva, 10 samakita dRSTi, 11 mAMDalika rAjA e agiyAra. 2. pAMcamI, chaThThI narakamAM nava padavIno jAya. te sAta paMcendriya ratnamAMthI gaja ane azva e be vinA zeSa 5, 6 cakravartI, 7 vAsudeva, 8 samakitI, 9 mAMDalika rAjA e nava. 3. sAtamI narakamAM sAta padavIna jAya. te sAta paMcendriya ratnamAMthI gaja, azva, strI e traNa vinA zeSa 4, 5 cakravartI, 6 vAsudeva, 7 mAMDalika rAjA e sAta. - 4. bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI ne pahelAthI AThamA devalokamAM daza padavIno jAya. te sAta paMcendriya ratnamAMthI strI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 trevIsa padavI vinA zeSa 6, 7 sAdhu, 8 zrAvaka, 9 samakitI, 10 mAMDalika rAjA e daza. 5. navamAthI bA2mA devaloka sudhImAM ATha padavIno jAya. te sAta paMcendriya ratnamAMthI strI, gaja, azva e traNa vinA zeSa 4, 5 sAdhu, 6 zrAvaka, 7 samakitI, 8 mAMDalika rAjA e ATha. 6. nava caiveyakamAM be padavIno jAya. te sAdhu ne samakitI be. 7. pAMca anuttara vimAnamAM be padavIno jAya sAdhu ne samakitI e be. 8. pAMca sthAvaramAM cauda padavIno jAya. te sAta ekendriya ratna ane sAta paMcendriya ratnamAMthI strI vinA zeSa 6 e 13 ne eka mAMDalika rAjA ema cauda. 9. traNa vikalendriya, tiryaMca, manuSya eTalAmAM paMda2 padavIno jAya. te u52nI cauda ne 1 samakita sRSTi e paMdara. saMzI asaMzI, tIrthaMka2, cakravartI vageremAM trevIsa padavImAMthI je je padavI lAbhe tenA 55 bola. 1. saMjJImAM 15 padavI lAbha. te sAta ekendriya ratna ane kevaLI e ATha nahi. 2. asaMjJImAM 8 padavI lAbhe. sAta ekendriya ratna ne samakita. 3. tIrthaMka2mAM 6 padavI lAbhe. te 1 tIrthaMkara, 2 cakravartI, 3 kevaLI, 4 sAdhu, 5 samakita, 6 mAMDalika e cha lAbhe. 4. cakravartImAM 6 padavI lAbhe. te tIrthaMkara pramANe. 5. vAsudevamAM 3 padavI lAbha. te 1 vAsudeva, 2 mAMDalika, OM samakita e traNa. 6. baLadevamAM 5 padavI lAma. te 1 baLadeva, 2 kevaLI, -17 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R zrI bRhada jaina thoka saMgraha 3 sAdhu, 4 samakita, 5 mAMDalika e pAMca. 7. mAMDalikamAM 9 padavI lAbhe. te nava uttama padavI. 8. manuSyamAM 13 padavI lAbhe. te nava uttama padavI ne 10 senApati, 11 gAthApati, 12 vArSika, 13 purohita e 13. 9. manuSyANImAM 5 padavI lAbhe. te 1 strI ratna, 2 zrAvaka zrAvikA, 3 samakita, 4 sAdhvI, 5 kevaLI e pAMca. 10. tiryaMcamAM 11 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna, 8 gaja, 9 azva, 10 zrAvaka, 11 samakita e 11. 11. tiryaMcANImAM ra padavI lAbha. 1 samakita, 2 zrAvikA. 12. sadImAM 22 padavI lAbhe. te kevaLI nahi. 13. strI vedamAM 4 padavI lAbhe. te 1 strI ratna, 2 zrAvikA, 3 samakita, 4 sAdhvI e cAra. 14. purUSa vedamAM 14 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna, kevaLI ane strI ratna e nava nahi. 15. avedImAM 4 padavI lAbha. te 1 tIrthakara, 2 kevaLI, 3 sAdhu, 4 samakita e cAra. 16. naraka gatimAM eka padavI lAbhe. te samakitanI. 17. tiryaMca gatimAM 11 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna, 8 gaja, 9 azva, 10 zrAvaka, 11 samakita e 11. 18. manuSya gatimAM 14 padavI lAbhe. te nava uttama padavI ne sAta paMcendriya ratnamAMthI gaja, azva e be vinA cauda. 19. devagatimAM eka padavI lAbha. te samakitanI. 20. ATha karma vedakamAM 21 padavI lAbha. 1 tIrthaMkara, 2 kevaLI e be nahi. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra5] trevIsa padavI 21. sAta karma vedakamAM 2 padavI lAbhe. te sAdhu ane samakita. 22. cAra karma vedakamAM cAra padavI lAbha. 1 tIrthakara, 2 kevaLI, 1 sAdhu, 4 samakita, e cAra. 23. jaghanya avagAhanAmAM eka padavI lAbhe. te samakitanI. 24. madhyama avagAhanAmAM 23 padavI lAbhe. 25. utkRSTa avagAhanAmAM eka padavI lAbhe. te samakitanI. 26. aDhIdviIpamAM 23 padavI lAbhe. ra7. aDhIdvIpa bahAra 4 padavI lAbhe. te 1 kevaLI, 2 sAdhu, 3 zrAvaka, 4 samakita, e cAra. 28. bharatakSetramAM madhyama 8 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna, sAta paMcendriya ratna ane cakravartI e paMdara varjIne ATha. 29. bharatakSetramAM utkRSTa 21 padavI lAbhe. te 1 vAsudeva, 2 baLadeva e be nahi. - 30. urdhvalokamAM 5 padavI lAbhe. te 1 kevaLI, ra sAdhu, 3 zrAvaka, 4 samakita, pa mAMDalika e pAMca. 31. adholoka tathA trIchAlokamAM 23 padavI lAbhe. 32. svaliMgamAM 4 padavI. te 1 tIrthakara, ra kevaLI, 3 sAdhu, 4 samakita, e cAra. 33. anyaliMgamAM 4 padavI lAbhe. te 1 kevaLI, ra sAdhu, 3 zrAvaka, 4 samakita, e cAra. 34. gRhasthaliMga manuSyamAM 14 padavI lAbhe. te nava uttama padavI, sAta paMcendriya ratnamAMthI 1 gaja ane ra azva be varjIne pAMca, ema cauda. * 35. saMmUrchAimamAM 8 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna ne Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 sakita e ATha. zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 36. garbhajamAM 16 padavI lAbhe. trevIsamAMthI sAta ekendriya ratna nahi. 37. nogarbhajamAM 8 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna ne samakita e ATha. 38. ekendriyamAM 7 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna. 39. traNa vikalendriyamAM 1 padavI lAbhe. te samakita. 40. paMcendriyamAM 15 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratnane 1 kevaLI e ATha vinA paMdara. 41. anindriyamAM 4 padavI lAbhe. te 1 tIrthaMka2, 2 kevaLI, 3 sAdhu, 4 samakita, e cAra. 42. saMyatimAM 4 padavI lAbhe. te anindriya pramANe. 43. asaMyatimAM 20 padavI lAbhe. te 1 kevaLI, 2 sAdhu, 3 zrAvaka, e traNa vinA. 44. saMyatAsaMyatimAM 10 padavI lAbhe. te sAta paMcendriya ratnamAMthI strI ratna vinA 6, 7 baLadeva, 8 zrAvaka, 9 samakita, 10 mAMDalika, e daza. 45. samakita dRSTimAM 15 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna ne strI ratna vinA paMda2. 46. mithyA dRSTimAM 17 padavI lAbhe. te sAta ekendriya ratna, sAta paMcendriya ratna e 14, 15 cakravartI, 16 vAsudeva, 17 mAMDalika, e sattara. 47. mati, zruta ne avadhijJAnamAM 14 padavI lAbha. te nava uttama padavImAMthI kevaLI vinA 8, sAta paMcendriya ratnamAMthI strI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rSika 61 trevIsa padavI vinA 6, e cauda. 48, mana:paryavajJAnamAM 3 padavI lAbhe. te 1 tIrthakara, ra sAdhu, 3 samakita, e traNa. 49. kevaLajJAna, kevaLadarzanamAM 4 padavI lAbhe. te 1 tIrthakara, 2 kevaLI, 3 sAdhu, 4 samakita, e cAra. 50. mati, zruta ajJAnamAM 17 padavI lAbhe te sAta ekendriya ratna, sAta paMcendriya ratna e 14, 15 cakravartI, 16 vAsudeva, 17 mAMDalika, e sattara. 51. vibhaMga jJAnamAM 9 padavI lAbhe. te sAta paMcendriya ratnamAMthI strI ratna vinA 6, 7 cakravartI, 8 vAsudeva, 9 mAMDalika, e nava. para. cakSudarzanamAM 15 padavI lAbhe. te nava uttama padavImAMthI kevaLI vinA 8 ne sAta paMcendriya ratna e paMdara. 53. acakSudarzanamAM 22 padavI lAbha. 23 mAMthI kevaLI varjI. 54. avadhidarzanamAM 14 padavI lAbhe. te nava uttama padavImAMthI kevaLI vinA 8 ne sAta paMcendriya ratnamAMthI strI ratna vinA 6, e cauda. papa. napuMsaka liMgamAM 5 padavI lAbhe. te 1 kevaLI, 2 sAdhu, 3 zrAvaka, 4 samakita, pa mAMDalika, e pAMca. Iti trevIsa padavI. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rida0i zrI bRhada jaina thoka saMgraha jI (14. pAMca zarI) : zrI prajJApanA sUtra pada 21 soLa dvAranA nAmaH 1 nAma dvAra, 2 artha dvAra, 3 saMsthAna dvAra, 4 svAmI dvAra, 5 avagAhanA dvAra, 6 pudgala cayana dvAra, 7 saMyojana dvAra, 8 dravyArthaka dvAra, 9 pradezArthaka kAra, 10 dravyArthaka pradezArthaka dvAra, 11 sUkSma dvAra, 12 avagAhanA alpabadutva dvAra, 13 prayojana dvA2, 14 viSaya dvAra, 15 sthiti dvAra, 16 aMtara dvAra. 1. nAma dvAra : 1 audArika zarIra, ra vaikriya zarIra, 3 AhAraka zarIra, 4 taijasa zarIra, 5 kArpaNa zarIra, 2. artha dvAra: je Atma pradezone avagAhIne rahe te zarIra. (1) audArika zarIra - udAra te sarva zarIrathI pradhAna, tIrthakara, gaNadhara Adi purUSone muktipada meLavavAmAM sahAya kare che ane udAra kahetAM sahastra yojanamAna zarIra. (2) vaikriya zarIra - te rUpa parAvartana karavAnI zakti tathA eka, aneka, nAnA, moTA, khecara, bhUcara, dRzya, adazya, Adi vividha rUpa, vividha kriyAthI banAve. te vaikriya zarIra be prakAre che. a. bhava pratyayika - te devatA tathA nArakIne svAbhAvika ja hoya che. ba. labdhi prayika - te tiryaMca tathA manuSya labdhivaMtane hoya che. (3) AhAraka zarIra - te caudapUrvadhara mahAtmAne tapazcaryAdika yoge karI labdhi upaje, te (1) tIrthakara devAdhidevanI Rddhi dekhavA, (2) mananI aMdara utpanna thayela saMzayane TALavA, (3) jIvadayA mATe tathA (4) caudapUrvanuM adhUruM jJAna pUrNa karavA Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca zarIra 263 mATe, uttama pudgalono AhAra laIne jaghanya hAtha nyUna, utkRSTa 1 hAthanuM sphaTika samAna sapheda koI na dekhe tevuM za2I2 banAve te. (4) tejasa za2I2 - jenA kA2Ne za2I2mAM uSNatA rahe ane AhArane pacAve. te sarva saMsArI jIvone hoya che. (5) kArmaNa za2I2 - jemAM badhAM karmonAM skaMdha saMgrahita rahe che te. sarva saMsA2I jIvone hoya che. 3. saMsthAna dvA2 : 1. audArika zarIramAM saMsthAna 6. 2. vaikriya zarIramAM bhava prayikamAM devane samacaturuMstra saMsthAna, uttara vaikriyamAM vividha saMsthAna. nA2kIne huMDa saMsthAna. labdhi pratyayikamAM manuSya, tiryaMcamAM samacaturasta saMsthAna Adi cha saMsthAna. vAyumAM hUMDa saMsthAna. 3. AhA2kamAM eka samacaturastra saMsthAna. 4 - 5. taijasa ne kAryaNamAM cha saMsthAna. 4. svAmI dvAra : 1. audArika za2I2nA svAmI manuSya ane tiryaMca che. 2. vaikriya zarIranA svAmI cAre gatinA jIva che. 3. AhA2ka zarIranA svAmI cauda pUrvadhArI sAdhu che. 4 - 5. tejasa ne kAryaNa za2I2nA svAmI sarva saMsA2I jIva. 5. avagAhanA dvA2 : 1. audArika zarIranI avagAhanA jaghanya AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTa hajAra yojana jhAjherI. 2. vaikriya za2I2nI avagAhanA jaghanya AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTa pa00 dhanuSya. uttara vaikriya kare to jaghanya AMgulano saMkhyAtamo bhAga, utkRSTa eka lAkha yojana adhika. bAdara vAyukAyanA paryAptAne ja. AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, uM. AMgulano Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ri64mi zrI bRhad jaina thoka saMgraha asaMkhyAtamo bhAga. 3. AhAraka zarIranI avagAhanA jaghanya 1 hAtha nyUna, utkRSTa eka hAtha. 4-5. taijasa - kAzmaNa zarIranI avagAhanA jaghanya AMgulane asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTa cauda rAjaloka pramANe. 6. pudgalacayana (AhAra keTalI dizAno le?) dvAra : audArika, tejasa ne kArpaNa zarIravALA traNa, cAra, pAMca ane cha dizAno AhAra le. vaikriya ne AhAraka zarIravALA che dizAno AhAra le. 7. saMyojana dvAra : 1. audArika zarIramAM AhAraka, vaikriyanI bhajanA hoya ke na hoya), taijasa, kArmaNanI niyamA (hoya ja). 2. vaikriya zarIramAM audArikanI bhajanA, AhAraka na hoya, taijasa, kArmaNanI niyamA. 3. AhAraka zarIramAM vaikriya na hoya, audArika, tejasa, kArmaNa niyamA hoya. 4. taijasa zarIramAM dArika, vaikriya, AhArakanI bhajanA. kArpaNanI niyamA. 5. kArpaNa zarIramAM dArika, vaikriya, AhArakanI bhajanA, tejasanI niyamA. 8. dravyArthaka dvAra : 1 sarvathI thoDA AhArakanA dravyartha te jaghanya, 1-2-3, utkRSTa pRthapha hajAra. tethI, vaikriyanA dravyartha asaMkhyAta guNa, tethI 3 dArikanA dravyartha asaMkhyAta guNa. tethI 4-pa taijasa, kAmaNa nA Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca zarIra dravyartha be paraspara sarakhA ne audArikathI anaMta guNa adhika. 9. pradezArthaka dvAra : 1 sarvathI thoDA AhArakanA pradeza. tethI ra vaikriyanA pradeza asaMkhyAta guNa. tethI 3 dArikanA asaMkhyAta guNa. tethI 4 taijasanA anaMtaguNa. tethI pa kAmaNanA anaMtaguNa. 10. dravyArthaka ne pradezArthaka dvAra : 1 sarvathI thoDA AhArakanA dravyArtha, tethI ra vaikriyanA dravyArtha asaMkhyAta guNa. tethI 3 audArikanA dravyartha asaMkhyAta guNa. tethI 4 AhArakanA pradeza anaMta guNa. tethI pa vaikriyanA pradeza asaMkhyAta guNa. tethI 6 dArikanA pradeza asaMkhyAta guNa. tethI 7-8 taijasa, kArpaNa e enA dravyArtha paraspara sarakhA ne uparathI anaMta guNa adhika. tethI 9 taijasanA pradeza anaMta guNa adhika tethI 10 kAmaNanA pradeza anaMta guNa adhika. 11. sUkama dvAra : * 1 sarvathI sthUla (jADA) audArika zarIranA pudgala, tethI 2 vaikriya zarIranA pudgala sUkSma, tethI 3 AhAraka zarIranA pugala sUkSma, tethI ja taijasa zarIranA pudgala sUkSma, tethI pa kArmaNa zarIranA pudgala sUkSma. 12. avagAhanAno alpabadutva dvAra : 1 sarvathI thoDI audArika zarIranI jaghanya avagAhanA tethI -3 tejasa-kAzmaNanI jaghanya avagAhanA mAMho-mahe sarakhI ne uparathI vizeSa. 4 tethI vaikriyanI jaghanya avagAhanA asaMkhyAta guNI. 5 tethI AhArakanI jaghanya avagAhanA asaMkhyAta guNI. 6 tethI AhArakanI utkRSTa avagAhanA vizeSa. 7 tethI audArikanI Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha utkRSTa avagAhanA saMkhyAta guNI. 8 tethI vaikriyanI utkRSTa avagAhanA saMkhyAta guNI. 9-10 tethI taijasa-kArpaNanI utkRSTa avagAhanA mAMhomAMhe sarakhI ne uparathI asaMkhyAta guNI. 13. prayojana dvAra : 1 audArika zarIranuM prayojana mokSane sAdhya karavAnuM. ra vaikriya zarIranuM prayojana vividha rUpa karavAnuM 3 AhAraka zarIranuM prayojana saMzaya TALavAnuM 4 taijasa zarIranuM prayojana pudgalane pAcana karavAnuM. 5 kAmaNa zarIranuM prayojana AhAra ane karmane AkarSavAnuM. 14. viSaya (zakti) dvAra : 1 audArika zarIrano viSaya paMdaramAM rUcaka dvIpa sudhI javAno. 2 vaikriya zarIrano viSaya asaMkhya dvIpa samudra sudhI javAno. 3 AhAraka zarIrano viSaya aDhIdvIpa samudra sudhI javAno. 4-5 taijasa, kAmaNano viSaya sarva lokamAM javAno. 15. sthiti dvAra : 1 audArika zarIranI sthiti jaghanya aMtarmuhUrta, utkRSTa traNa palyanI. ra vaikriya zarIranI sthiti ja. aMtarmuhUrta, utkRSTa 33 sAgaranI, 3 AhAraka zarIranI sthiti ja. aMtarmuhUrta, u. aMtarmuhUrtanI. 4-5 taijasa, kArmaNa zarIranI sthiti be prakAre che, te abhavya AzrI Adi nathI ne aMta paNa nathI, 2 muktagAmI AzrI, Adi nathI paNa aMta che. 16. aMtara dvAra : 1 audArika zarIrane mUkI pharIthI audArika zarIra letAM aMtara paDe (vakhata jAya) to ja. aMtarmuhUrta, u. 33 sAgara. ra vaikriyA Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca iMdriya zarIra mUkI vaikriya zarIra letAM aMtara paDe to ja. aMtarmuhUrta u. anaMtakALa. 3 AhAraka zarIrane aMtara paDe to ja. aMtarmuhUrta u. ardha pudgala parAvartanathI kAMI thoDuM. 4-5 tejasa, kArmaNa zarIrane aMtara nathI. aMtaradvArano bIjo artha - AhAraka zarIra vajIne cAra zarIra lokamAM sadA lAbhe. AhAraka zarIra hoya ke na hoya. na hoya to utkRSTa cha mAsa sudhI aMtara paDe. (AhAraka zarIra eka bhavamAM be vAra, AkhA saMsAra AzrI cAra vakhata AvI zake) Iti pAMca zarIra, che. 15. pAMca iMdriyo ) zrI prajJApanA sUtra, pada 15, u. 1 agiyAra dvAranA nAmanI gAthA : iThANa, bAhuddha, pohad, kaIpIesa, ogADha | akhabahu, puTTa, pavide, viSaya, aNagAra, AhAre I 15 11 dvAranA nAma : 1 saMsthAna dvAra, 2 bAhulya dvAra, 3 pRtva dvAra, 4 pradeza dvA2, 5 avagAha dvA2, 6 alpabadutva dvAra, 7 spaSTa dvAra, 8 paviSTa dvAra, 9 viSaya dvAra 10 anAkAra dvAra, 11 AhAra dvAra. pAMca iMdriya : 1 zrotrendriya, 2 cakSu indriya, 3 ghANendriya, 4 rasendriya, pa sparzendriya. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " . 268 zrI bRhada jena thoka saMgraha 1. saMsthAna (AkAra) dvAra : 1 zrotrendriyanuM saMsthAna kadaMba vRkSanAM phUla jevuM. ra cakSuindriyanuM saMsthAna masuranI dALa jevuM. 3 ghANendriyanuM saMsthAna dhamaNa jevuM. 4 rasendriyanuM saMsthAna astrAnI dhAra jevuM. 5 sparzendriyanuM saMsthAna vividha prakAranuM. 2. bAhulya (jADApaNuM) dvAra: pAMce IdriyanuM jADapaNuM jaghanya utkRSTa AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganuM. 3. pRthutva (lAMbANuM) dvAra : 1 zrotra, 2 cakSu, ne 3 ghANa e traNa IdriyanuM lAMbapaNuM jaghanya utkRSTa AMgulanA asaMkhyAtamAM bhAganuM 4 rasendriyanuM lAMbapaNuM jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamAM bhAganuM, utkRSTa pRthapha (2 thI 9) AMgulanuM pasparzendriyanuM lAMbapaNuM jaghanya AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganuM utkRSTa hajAra yojanathI kAMIka vizeSa. 4. pradeza dvAra : pAMca iMdriyanA anaMta pradeza che. 5. avagAha dvArA pAMca iMdriya che temAM dareka iDhiye asaMkhyAta AkAza pradeza avagAhyA che. dareka iMdriyanA anaMta anaMta karkaza ane bhAre sparza che, tema anaMta anaMta halakA ne mRdu sparza che. 6. alpabadutva dvAra : pradezano alpabadutva - 1 sarvathI thoDA cakSuindriyanA pradeza, tethI 2 zrotrendriyanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI 3 ghANendriyanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI 4 rasendriyanA pradeza asaMkhyAtaguNA, tethI 5 sparzendriyanA pradeza saMkhyAtaguNA. AkAza pradeza avagAhanAno alpabadutva - 1 sarvathI thoDA cakSu indriyanA avagAhyA AkAza pradeza, tethI 2 zrotrendriyanA avagAhyA AkAza pradeza saMkhyAtaguNA, tethI Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca iMdriya ra69) 3 ghANendriyanA avagAhyA AkAza pradeza saMkhyAtaguNA, tethI 4 rasendriyanA avagAhyA AkAza pradeza asaMkhyAtaguNA, tethI pa sparzendriyanA avagAhyA AkAza pradeza saMkhyAtaguNA. pradeza ane avagAhyA e be no sAthe alpabadutva sarvathI thoDA 1 cakSuindriyanA avagAhyA AkAza pradeza, tethI 2 zrotrendriyanA avagAhyA saMkhyAtaguNA, tethI 3 ghANendriyanA avagAhya saMkhyAtaguNA, tethI 4 rasendriyanA avagAhyA asaMkhyAtaguNA, tethI pa sparzendriyanA avagAhyA saMkhyAtaguNA, tethI 6 cakSuindriyanA pradeza anaMtaguNA,tethI 7 zrendriyanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI 8 ghANendriyanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI 9 rasendriyanA pradeza asaMkhyAtaguNA, tethI 10 sparzendriyanA pradeza saMkhyAtaguNA. karkaza ane bhAre sparzano alpabadutva - 1 sarvathI thoDA 1 cahyuindriyanA karkaza bhAre sparza, tethI 2 zrotrendriyanA anaMta guNa, tethI 3 ghANendriyanA anaMta guNa, tethI 4 rasendriyanA anaMta guNa, tethI pa sparzendriyanA anaMta guNa. halakA (laghu) ane mRdu (suMvALA) sparzano alpabadutva - sarvathI thoDA 1 sparzendriyanA halakA mRdu sparza, tethI ra rasendriyanA anaMta guNa, tethI 3 ghANendriyanA anaMta guNa, tethI 4 zrotrendriyanA anaMta guNa, tethI pa cakSuindriyanA anaMta guNa. karkaza ane bhAre tathA halakA ane mRdu sparzano sAthe alpabadutva - sarvathI thoDA 1 cakSuindriyanA karkaza bhAre sparza, tethI 2 zrotrendriyanA karkaza bhAre sparza anaMta guNa, tethI 3 ghANendriyanA karkaza bhAre sparza anaMta guNa, tethI 4 rasendriyanA karkaza bhAre sparza anaMta gaNa, tethI pa sparzendriyanA karkaza bhAre sparza Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha anaMta guNa, tethI 6 sparzendriyanA halakA mRdu sparza anaMtaguNa, tethI 7 rasendriyanA halakA mRdu sparza anaMta guNa, tethI 8 ghANendriyanA - halakA mRdu sparza anaMta guNa, tethI 9 zrotrendriyanA halakA mRdu sparza anaMta guNa, tethI 10 cakSuindriyanA halakA mRdu sparza anaMta guNa. 7. spaSTa dvAra : indriyone je pudgalo AvI sparza te pudgalone indriyo grahe te. pAMca indriyamAM cakSu indriya vinA cAra indriyone pagalo AvI sparze che. cakSu indriyane AvI sparzatA nathI. 8. praviSTa dvAraH je indriyone viSe abhimukha (sAmAM) pudgalo AvIne praveza kare tene praviSTa kahIe. pAMca indriyamAM cakSu indriya vinA cAra indriya praviSTa che, ne cakSu indriya apraviSTa che. 9. viSaya (zakti) dvAra : cakSuIndriya sivAyanI dareka indriyano viSaya jaghanya AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, cakSuindriyano ja. AMgulano saMkhyAtamo bhAga. cakSuno viSaya utsadhaAMgulathI ane bAkInA sarvane Atma AMgulathI samajavA. utkRSTa viSaya yaMtra pramANe. jAti zrotrendriya cahyuindriya ghANendriya rasendriya sparzendriya | ekendriya | 0 | 0 0 0 0 0 00 dhanu beIndriya 0 64 dhanu. 800 dhanu te indriya | 0 | 0 / 100 dhanu128 dhanu1600" caurendriya! 0 ra954 yo.200" rapa6 " 3200" asaM. paMce. 1 yoja, pa908 yoja00" 512 " | 400" saMjJI paMce. 1ra dho. 1 lAkha yo9i yojana la yojana 9 yojana jhAjherI . . - - - - - - Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca iMdriya 271 10. anAkA2 (upayoga) dvAra : jaghanya upayoga kALano alpabahutva -- sarvathI thoDo 1 cakSuindriyano jaghanya upayoga kALa, tethI 2 zrotrendriyano jadhanya upayoga kALa vizeSa, tethI 3 ghANendriyano jadhanya upayoga kALa vizeSa, tethI 4 2sendriyano jaghanya upayoga kALa vizeSa, tethI pa sparzendriyano jaghanya upayoga kALa vizeSa. utkRSTa upayoga kALano alpabahutva - - sarvathI thoDo 1 cakSuindriyano utkRSTa upayoga kALa, tethI 2 zrotrendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa, tethI 3 ghANendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa, tethI 4 2sendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa, tethI 5 sparzendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa. jaghanya ane utkRSTa upayogakALano sAthe alpabahutva - sarvathI thoDo 1 cakSuindriyano jaghanya upayoga kALa, tethI 2 zrotrendriyano jadhanya upayoga kALa vizeSa, tethI 3 ghANendriyano jaghanya upayoga kALa vizeSa, tethI 4 2sendriyano jaghanya upayoga kALa vizeSa, tethI 5 sparzendriyano jadhanya upayoga kALa vizeSa, tethI 6 cakSundriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa, tethI 7 zrotrendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa, tethI 8 ghANendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa, tethI 9 2sendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa, tethI 10 sparzendriyano utkRSTa upayoga kALa vizeSa. 11 AhAra dvAra : zrI prajJApanA sUtramAMthI jANavo. iti pAMca iMdriya. Quan Guo Kai Guan Huai De Fu Wu Tu Quan Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri72 kimI zrI bRhada jaina thoka saMgraha 16. rUpI arUpInA boki. bhagavatI sUtra zataka 12, 3. 5 kammaTha pAvaThANAya, maNa vaya jogA ya kammu-dehe ! suhuma pUe si khaMdhe, e savva cau phAsA / 1 || artha : karma 8 (jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, AyuSya, nAma, gotra, aMtarAya) pApasthAnaka 18, (1 prANAtipAta, ra mRSAvAda, 3 adattAdAna, 4 maithuna, 5 parigraha, 6 krodha, 7 mAna, 8 mAyA, 9 lobha, 10 rAga, 11 5, 12 kalaha, 13 abhyAkhyAna, 14 pazunya, 15 para parivAda, 16 ratiarati, 17 mAyAmoso, 18 micchA daMsaNasalla.)(26), 27. mana yoga, 28. vacana yoga, 29. kArpaNa zarIra, 30. pagalAstikAyano eka sUkSma pradezI DhaMdha . e sarve trIsa bola rUpI calasparzI che temAM eka ekamAM soLa soLa bola lAbhe. te pAMca varNa (te 1 kALo, 2 nIlo, 3 rAto, 4 pILo, 5 dhoLo), be gaMdha (te 6 surabhI gaMdha, 7 durabhI gaMdha), pAMca rasa (ta 8 tIkho, 9 kaDavo, 10 kasAyelo, 11 khATo, 12 mITho), cAra sparza (te 13 zIta, 14 uSNa, 15 lukho, 16 snigdha.) || 1 || ghaNa taNa vAya, ghanodahi, puDhavIsatteva satanirIyANa ! asaMkheja diva samudA, kappA, gevijA aNutarA siddhi II 2 | artha : 1 ghanavAta, 2 tanuvAta, 3-10 sAta narakanI sAta ghanodadhi pRthvI, 11 asaMkhyAta dvIpa, 12 asaMkhyAta samudra, 13-24 bAra devaloka, 25-33 nava raiveyaka, 34-38 pAMca anuttara vimAna, 39 siddhazilA. || 2 || Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpI arUpInA bola ri733 urAlIyA caudehA, pogala kAya, cha dabU lessA yaT taheva kAya jogeNaM, e savaeNNa aTTa phAsA | 3 | artha: 40 audArika zarIra, 41 vaikriya zarIra, 42 AhAraka zarIra, 43 tejasa zarIra, 44 pudgalAstikAyano bAdara sakaMdha, 45-50 cha dravya lezyA (1 kRSNa, ra nIla, 3 kApota, 4 tejo, 5 pa%, 6 zukla), pa1 kAya yoga. e saghaLA pa1 bola rUpI ATha sparzI che. temAM vIsa vIsa bola lAbhe, te pAMca varNa, be gaMdha, pAMca rasa, ATha sparza (13 zIta, 14 uSNa, 15 lukho, 16 snigdha, 17 bhAre, 18 haLavo, 19 kharakharo, 20 suMvALo). || 3 ||. pAva ThANA virai, cau cau buddhi ugnahe ! sannA dhammasthI paMca uThANuM, bhAva lesAtti diThThIya ||4|| artha : 18 pApasthAnakathI virati - nivartavuM, 4 buddhi te 19 autpAtikA, 20 vainAyikA, 21 kArmikA, 22 pariNAmikA, cAra mati te 23 avagraha, 24 ihA, 25 avAya, 26 dhAraNA, cAra saMjJA te 27 AhAra saMjJA, 28 bhaya saMjJA, 29 maithuna saMjJA, 30 parigraha saMjJA, 31 dharmAstikAya, 32 adharmAstikAya, 33 AkAzAstikAya, 34 kALa, rUpa jIvAstikAya, pAMca uThANa te 36 utthAna, 37 karma, 38 vIrya, 39 baLa, 40 purUSAkAra parAkrama, 41-46 cha bhAva vezyA, traNa dRSTi te 47 samakita dRSTi, 48 mithyA dRSTi, 49 mizra dRSTi. 4 || dasaNa nANa sAgarA, aNAgAra cauvIse daMDagA jIva ! e savva avasA, arUvI aphAsagA ceva 5 || artha : darzana cAra te 50 cakSudarzana, 51 acakSudarzana, para avadhidarzana, pa3 kevaLadarzana, jJAna pAMca te pa4 matijJAna, 18 Jain Educdon International Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI brahaka jaina thoka saMgraha papa zrutajJAna, pa6 avadhijJAna, 57 mana:paryavajJAna, 58 kevaLajJAna, pa9 jJAnano upayoga te sAkAra upayoga, 60 darzanano upayoga te anAkAra upayoga, 61 covIse daMDakanA jIva. 5 // e saghaLA 61 bolamAM varNa, gaMdha, rasa, sparza kAMI na lAbhe kAraNa ke e sarva bola arUpInA che. iti rUpI arUpInA bola. D D & D D D PG Dla cha 17. zrI moTo bAsaThIyoriDo pannavaNA sUtra pada 3 gAthA - anurupavRtta jIva, gai, iMdiya, kAe, joga, veda, kasAya, lessA ! sammatta, nANa, daMsaNa, saMjaya, uvaoga, AhAre / 1 bhAga, pariNa, pati, suhuma satri, bhavatyi, carimeya | jaya khetta baMdha, puggalae mahAdaMDae ceva | 2 || dvAranA nAma : 1 jIva dvAra, 2 gati dvAra, 3 iMdriya dhAra, 4 kAya kAra, 5 joga dvAra, 6 veda dvAra, 7 kaSAya dvAra, 8 vezyA dvAra, 9 samakita dvAra, 10 zAna dvAra, 11 darzana dvAra, 12 saMjaya dvAra 13 upayoga dvAra, 14 AhAra dvAra, 15 bhASaga dvAra, 16 paritta dvAra, 17 paryAptA dvAra, 18 sUkSma dvAra, 19 saMsI dvAra, 20 bhavyaabhavya dvA2, 21 carama dvAra. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI moTo bAsaThIyo ]iri75) 1. jIva dvAra 1: samuccaya jIvamAM jIvanA bheda 14, guNaThANA 14, joga 15, upayoga 12, legyA 6, alpabahutva 1 evaM kula 62. 2. gati dvAra : 1. naraka gatimAM jIvanA bheda 3 te 1 saMzIno aparyApto, 2 saMjJIno paryApto, 3 asaMjJIno aparyApto, guNaThANA prathama 4, joga 11 te 4 mananA, 4 vacananA, 1 vaikriya, 1 vaikriya mizra, 1 kArpaNa kAyayoga. upayoga 9 te 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana, vezyA 3 prathama. 2. tiryaMca gatimAM jIvanA bheda 14, guNa. 5 prathama, joga 13 te AhArakanA be varjIne, upa. 9 te 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana lezyA 6. - 3. tiryaMcANImAM : jIvanA bheda 2, saMjJIno aparyApto ne paryApyo. guNa. prathama 5, joga 13 te AhArakanA be varjIne, u5. 9 te 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana, vezyA 6. 4. manuSyanI gatimAM jIvanA bheda 3, 1 saMjJIno aparyApo, 2 saMjJIne paryApto, 3 asaMjJIno aparyApyo. guNa. 14, jaga 15, upayoga 12, lezyA 6. 5. manuSpANImAM : jIvanA bheda ra saMjJInA, gu. 14, joga 13 AhArakanA be varjIna, upayoga 12, vezyA 6. 6. devatAnI gatimAM jIvanA bheda 3, 1 saMjJIno aparyApto, 2 saMjJIno paryAyo, 3 asaMjJIne aparyApto, guNa. 4 prathama, joga 11 te 4 mananA, 4 vacananA, 1 vaikriya; 1 vaikriya mizra, va kArmaNa kAyayoga, upayoga 9 te 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana, vezyA 6. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ri76] ] zrI bRhada jaina thoka saMgraha 7. devAMganAmAM jIvanA bheda 2, saMjJInA. guNa. 4 prathama, joga 11, upayoga 9 te 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana, vezyA 4. 8. siddha gatimAM : jIvanA bheda nathI, guNaThANA nathI, joga nathI, upayoga be, kevaLajJAna ne kevaLadarzana, legyA nathI. e ATha bhedano alpabadutvaH sarvathI thoDI manuSyANA 1, tethI manuSya (saMmUrchAima bhaLatAM) asaMkheguNA 2, tethI nArakI asaMkhawguNA 3, tethI tiryaMcANI asaMkheguNA 4, tethI devatA asaMkhezvaguNA 5, tethI devI saMkhawguNI 6, tethI siddhabhagavaMta anaMtaguNA 7, tethI tiryaMca anaMtaguNA 8. iti gati dvAra 2. iMdriya dvAra : 1. soMdiyAmAM : jIvanA bheda 14, guNa. 12 prathama, joga 15, upayoga 10 te kevaLajJAna, kevaLadarzana vajIne, vezyA 6. 2. ekendriyamAM : jIvanA bheda 4, 1 sUkSma ekendriyano 'aparyApta ne 2 paryA, 3bAdara ekendriyano aparyAptone paryApto, guNa. 1 prathama, joga 5, 1 audArika, ra audArika mizra, 3 vaikriya, 4 vaikriya mizra, 5 kArpaNa kAyayoga, upayoga 3, 2 ajJAna ne 1 acakSudarzana. legyA 4 prathama. - 3,4,5. beIjiya, te Indriya, caureniyamAM jIvanA bheda ra te potapotAnA aparyApta ne paryAptA. guNa. 2 prathama, joga 4, 2 audArikanA, 1 kAzmaNano, 1 vyavahAra vacanayoga. upayoga beIndriya, indriyamAM 5, 2 jJAna, 2 ajJAna, 1 acakSudarzana ane caurendriyamAM 6 te 1 cakSudarzana vadhyuM. vezyA 3. 6. paMcendriyamAM: jIvanA bheda 4, 1 saMjJIno aparyApta ne 2 paryApto, 3 asaMjJIno aparyApto, 4 paryApto, guNa. 12 prathama, Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI moTo bAsaThIyo piri77) joga 15, upayoga 10 kevaLajJAna, kevaLadarzana varjIne, vezyA 6. 7. ahiMdiyAmAM jIvano bheda 1 saMjJIno paryAyo, guNa. 2, teramuMne caudamuM joga 7, 2 mananA, 2 vacananA maLI 4, 5 dArika, 6 audArika mizra, 7 vyavahAra vacana, upayoga 2, kevaLajJAna, kevaLadarzana, vezyA 1 zukla. * eno alpabadutvaH sarvathI rthoDA paMcendriya 1, tethI caurendriya vizeSAhiyA 2, tethI te indriya vizeSAhiyA 3, tethI beIndriya vizeSAhiyA 4, tethI aNidiyA anaMtaguNA 5, tethI ekendriya anaMtaguNA 6, tethI saindriya vizeSAhiyA 7. iti iMdriya dvAra 4 kAya kAra : 1. sakAyamAM jIvanA bheda 14, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, vezyA 6. 2. pRthvIkAya, 3 apakAya, 4 vanaspatikAyamAM : e traNamAM jIvanA bheda 4, guNa: 1 prathama, joga 3, upayoga 3, vezyA 4. pateukAya, 6 vAukAya e bemAM jIvanA bheda 4, guNa. 1, joga temAM 3 ne vAumAM 5 te vaikriyanA be vadhyA, upayoga 3, lezyA 3. - trasakAyamAM : jIvanA bheda 10 te 4 ekendriyanA varyA, guNa. 14 joga 15, upayoga 12, vezyA 6. 8. akAyamAM jIvanA bheda nathI, guNaThANA nathI, joga nathI, # vizeSAhiyA - vizeSa adhikA : bamaNAM karatAM ochAM. dA.ta. saMkhyA 100 tenA bamaNA 200 mATe 101 thI 199 ne vizeSAhiyA ane 200ne saMkhyAtagaNI ane tethI vadhune paNa saMkhyAtagaNA gaNavA. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri783Ai nI zrI bRhada jaine thoka saMgraha upayoga 2, lezyA nathI. eno alpabadutva : sarvathI thoDA trasakAya 1, tethI teukAya asaMkheguNA 2, tethI pRthvIkAya vizeSAhiyA 3, tethI apakAya vizeSAhiyA 4, tethI vAukAya vizeSAhiyA 5, tethI akAyA anaMtaguNA 6, tethI vanaspatikAya anaMtaguNA 7, tethI sakAyA vizeSAhiyA 8. 5. joga dvAra : 1. sajogImAM : jIvanA bheda 14, guNa, 13, joga 15, upayoga 12, lezyA 6. 2. manajogImAM : jIvano bheda 1 saMjJa paryApyo. guNa. 13, joga 14 eka kAmaNano vajIne. upayAga 11. lazyA 6. 3. vacanajogImAM : jIvanA bheda 5, 1 baMindriya, 2 indriya, 3 caurendriya, 4 asaMjJI paMcendriya, pa saMjJI paMcendriya e pAMcanA paryAptA, guNa. 13, joga 14 te kAmaNa varjIne, upayoga 12, lezyA 6. 4. kAyajogImAM : jIvanA bheda 14, guNa, 13, joga 15, upayoga 12, lezyA 6. 5. ajogImAM : jIvano bheda 1 saMjJIno paryApta, guNa. 1 caudamuM, joga nathI, upayoga ra kevaLajJAna, kevaLadarzana, vezyA nathI. eno alpabadutvaH sarvathI thoDA manajogI 1, tethI vacanagI asaMkheguNA 2, tethI ajogI anaMtaguNA 3, tethI kAyajogI anaMtaguNA 4, tethI sajogI vizeSAhiyA pa. 6. veda dvAra : 1. sadImAM jIvanA bheda 14, guNa. 9 prathama, joga 15, upayoga 10 kevaLajJAna, kevaLadarzana vajIne, vezyA 6. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI moTo bAsaThIyo 2- 3. strI veda, purUSavedamAM : e bemAM jIvanA bheda 2, saMjJInA, guNa. 9, jaga purUSadamAM 15, strIvedamAM 13 te AhArakanA be varjIne, upayoga 10, vezyA da. 4. napuMsakavedamAM : jIvanA bheda 14, guNa. 9, joga 15, upayoga 10 kevaLajJAna, kevaLadarzana varjIne, lazyA da. 5. avedImAM : jIvanA bheda 1 saMjJAno paryApto, guNa, da te 9 thI 14, jaga 11, 4 mananA, 4 vacananA, 2 audArikanA, 1 kAmaNano upayoga 9, 3 ajJAna varjIne, vezyA 1 zukla. eno alpabadutvaH sarvathI thoDA purUSavedI 1, tethI strI vedI saMkhezvaguNA 2, tethI avedI anaMtaguNA 3, tethI napuMsaka vedI anaMtaNA 4, tethI savedI vizeSAhiyA 5. 7 kaSAya dvAra : 1. sakaSAyImAM : jIvanA bheda 14, guNa, 10pathama, joga 15, upayoga 10, kevaLajJAna, kevaLadarzana varjIne, vezyA da. - 2, 3, 4. krodha, mAna, mAyA kaSAya e traNamAM jIvanA bheda 14, guNa. 9, jaga 15, upayoga 10, vezyA 6. 5. lobha kaSAyamAM jIvanA bheda 14, guNa. 10 prathama, joga 15, upayoga 10, vezyA 6. 6. akaSAyImAM jIvano bheda 1, saMjJIno paryAyo. guNa. 4 te 11 thI 14, joga 11, 4 mananA, 4 vacananA, 2 audArikanA, 1 kAmaNano, upayoga 9, 5 jJAna, 4 darzana, vezyA 1 zukla. eno alpabadutvaH sarvathI thoDA akaSAyI 1, tethI mAnakaSAyI anaMtaguNA 2, tethI krodhakaSAyI vizeSAhiyA 3, tethI mAyAkaSAyI vizeSAhiyA 4, tethI lobhaSAthI vizeSAhiyA 5, tethI sakaSAyI Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha vizeSAhiyA 6. 8. vezyA dvAra : - 1. salezImAM jIvanA bheda 14, guNa. 13, joga 15, upayoga 12, lazyA 6. 2, 3, 4. kRSNa, nIla, kApota lezImAM : jIvanA bheda 14, guNa. 6 prathama, joga 15, upayoga 10 be kevaLanA varjIne, vezyA potapotAnI. 5. tejalezImAM jIvanA bheda 3, saMjJIno aparyApta, paryApyo ane bAdara ekendriyano aparyApto, guNa. 7 prathama, joga 15, upayoga 10, vezyA 1 tejo. 6. pA lezImAM jIvanA bheda 2 saMjJInA, guNa. 7 prathama, jaga 15, upayoga 10, vezyA 1 pA. 7. zukla lezImAM jIvanA bheda 2 saMjJInA, guNa. 13 prathama, joga 15, upayoga 12, vezyA 1 zukla. 8. alezImAM : jIvano bheda 1 saMjJIno paryApto, guNa. 1 caudamuM, joga nathI, upayoga 2, kevaLajJAna ne kevaLadarzana, vezyA nathI.. eno alpabadutvaH sarvathI thoDA zuklalazI 1, tethI pamalezI saMkheguNA 2, tethI tejolezI saMkheguNA 3, tethI alezI anaMtaguNA 4, tethI kApotalezI anaMtaguNA 5, tethI nIlalezI vizeSAhiyA 6, tethI kRSNalezI vizeSAhiyA 7, tethI salezI vizeSAhiyA 8. 9. samAkata dvAra : 1. samuccaya samakitimAM : jIvanA bheda 6, 1 beindriya, 2 " Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI moTo bAsaThIyo 201 teindriya, 3 caurendriya, 4 asaMzI paMcendriya e 4 nA aparyAptA ane 5 saMjJI paMcendriyanA aparyAptA ane 6 paryAptA, guNa. 12, paheluM ne trIjuM varjIne, joga 15, upayoga 9, 3 ajJAna varjIne, lezyA 6. 2. sAsvAdana samakitimAM : jIvanA bheda 6, guNa. bIjuM, joga 13 AhA2kanA be varjIne, upayoga 6 te 3 jJAna, 3 darzana, lezyA 6. 3. upazama samakitimAM : jIvanA bheda 2 saMzInA, guNa. ATha te cothAthI agiyA2mA sudhI, joga 15, upayoga 7 te 4 jJAna, 3 darzana, lezyA 6. 4.5. kSayopazama ane vedaka samakitimAM : jIvanA bheda 2 saMzInA, guNa. kSayopazamamAM 4 thI 7 sudhI ane vaidakamAM 4 thI 7 sudhI, joga 15, upayoga 7 te 4 jJAna, 3 darzana, lezyA 6. : 6. kSAyika samakitimAM : jIvanA bheda 2 saMjJInA, guNa. 11 te cothAthI caudamA sudhI, joga 15, upayoga 9 te 3 ajJAna varjIne, lezyA 6. 7. mithyAtvadRSTimAM : jIvanA bheda 14, guNa. 6 prathama, joga 13, AhArakanA be varjIne, upayoga 6 te 3 ajJAna, 3 darzana, lezyA 6. 8. sAmithyAtva sRSTimAM : jIvano bheda 1 saMjJIno paryA., guNa. 1 te trIjuM, joga 10, 4 mananA, 4 vacananA, 1 audArikano, 1 vaikriyanA, upayoga 6, lezyA 6 eno alpabahutva : sarvathI thoDA sAsvAdana samiti 1, tethI upazana samakiti saMkheaguNA 2, tethI mizradRSTi asaMkhaaguNA Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2i82 zrI bRhada jaina thoka saMgraha 3, tethI kSayopazama ane vedaka samakiti mAMhomAMhe tulya ane asaMkhezvaguNA 5, tethI kSAyika samakiti anaMtaguNA 6, tethI samuccaya samakiti vizeSAhiyA 7. tethI mithyAtva dRSTi anaMtaguNA 8. 10jAnuM dvAra : 1. samuccaya jJAnImAM : jIvanA bheda 6, 1 beindriya, 2 indriya, 3 caurendriya, 4 asaMjJI paMcendriya e 4 nA aparyAptA ane 5 saMjJI paMcendriyanA aparyAptA ane 6 paryAptA. guNa. 12, paheluM ne trIjuM varjIne, jaga 15, upayoga 9, 3 ajJAna varjIne, lezyA da. - 2, 3 matijJAnI, zrutajJAnI : jIvanA bheda 6, guNa. 10, paheluM, trIjuM, teramuM, caudamuM varjIne, jaga 15, upayoga 7, laDyA 6. 4. avadhijJAnImAM jIvanA bheda 2 saMjJInA, guNa. 10 te 4 thI 12, joga 15, upayoga 7, vezyA 6. 5. mana:paryavazAnImAM : jIvano bheda 1 saMjJInA payA, guNa. 7, chaThThAthI bAramA sudhI, jaga 14 kAmaNano vajIne, upayoga 7, vezyA 6. 6. kevaLajJAnImAM jIvano bheda 1 saMjJAno paryAptA, guNa. 2, 13muM ne 14muM, joga 7, upayoga ra, vezyA 1 paramazukla. 7. ajJAnImAM jIvanA bheda 14, guNa. 2, paheluM na trIjuM, jaga 13 AhArakanA be varjIne, upayoga 6 te 3 ajJAna, 3 darzana, lezyA 6. - 8, 9. matiajJAnI, cutaajJAnamAM jIvanA bheda 14, guNa. ra, paheluM ne trIjuM, jaMga 13, upayoga da, lazyA da. ' 10. vibhaMgazAnImAM : jIvanA bheda 2 saMjJInA, guNa, 2, Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI moTo bAsaThIyo ra83 paheluM ne trIjuM, joga 13, upayoga 6, vezyA 6 eno alpabahutva : sarvathI thoDA mana:paryavajJAnI 1, tethI avadhijJAnI asaMkhyAtaguNA 2-3, tethI matijJAnI ne zrutajJAnI mAMhomAMhI tulya ne vizeSAhiyA 4, tethI vilaMgajJAnI asaMkhyAtaguNA 5, tethI kevaLajJAnI anaMtaguNA 6, tethI samuccaya jJAnI vizeSAhiyA 7, tethI mati ajJAnI, zruta ajJAnI tathA ajJAnI mAMhomAMhI tulya ane anaMtaguNA 9., 11. darzana dvAra: 1. cakSudarzanImAM jIvanA bheda 6, caurendriya, asaMjJI paMcendriya ne saMjJI paMcendriya e traNanA aparyAptA ne paryAptA, guNa. 12 prathama, joga 14 kArpaNano vajIne, upayoga 10 te be kevaLanA varjIne, lezyA 6. 2. acakSudarzanImAM : jIvanA bheda 14, guNa. 12 prathama, joga 15, upayoga 10, leNya 6. 3. avadhidarzanImAM : jIvanA bheda ra saMjJInA, guNa. 12 prathama, joga 15, upayoga 10, vezyA 6, 4. kevaLadarzanImAM jIvano bheda 1, guNa, ra teramuM ne caudamuM, joga 7, upayoga ra, vezyA 1. eno alpabadutva : sarvathI thoDA avadhidarzanI 1, tethI cakSudarzanI asaMkhyAtaguNA 2, tethI kevaLadarzanI anaMtaguNA 3, tethI acakSudarzanI anaMtaguNA 4. 12. saMjaya dvAra : 1. saMjatimAM jIvano bheda 1 saMjJIno paryA, guNa. 9 taMda thI 14, joga 15, upayoga 9 te 3 ajJAna vajIne, vezyA 6. ' Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI bRhada jaina thoka saMgraha 2, 3. sAmAyika, chedopasthApanIya cAritrImAM : jIvana bheda 1 saMjJIno paryApto, guNa. 4 te 6 thI 9, jaga 14 kArpaNano varjIne, upayoga 7 te 4 jJAna, 3 darzana, vezyA 6. 4. parihAravizuddha cAritrImAM : jIvano bheda 1 saMjJIne paryApto, guNa. ra te 6 ne 7, joga 9, 4 mananA, 4 vacananA, 1 dArikano, upayoga 7, vezyA 3 upalI zubha. 5. sUkSmasaMparAya cAritrImAM : jIvano bheda 1, guNa. 1 te dazamuM, joga 9, upayoga 7 (labdhi apekSAe tathA phakta sAkAra upayoga hovAthI upayoga 4), vezyA 1 zukla. 6. yathAvAta cAritrImAM jIvano bheda 1, guNa. 4 te 11 thI 14, joga 11, 4 mananA, 4 vacananA, ra audArikanA, 1 kAmaNano, upayoga 9, vezyA 1. 7. saMjatAsaMjatimAM jIvano bheda 1, guNa. 1 pAMcamuM, joga 12, 2 AhAraka ne 1 kAmaNano varjIne, upayoga 6 te 3 jJAna, 3 darzana, vezyA 6. ( 8. asaMjatimAM : jIvanA bheda 14, guNa. 4 prathama, joga 13, 2 AhAraka varjIne, upayoga 9 te 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana, vezyA 6. 9. nosaMjati noasaMjati, nosaMjatAsaMjatimAM : jIvanA bheda 0, guNa. 0, joga 0, upayoga 2, legyA nathI. eno alpabadutva : sarvathI thoDA sUkSmasaMpa rAya cAritrI 1, tethI parihAravizuddha cAritrI saMkhe guNA 2, tethI yathAkhyAta cAritrI saMkheguNA 3, tethI chedapasthApanIya cAritrI saMkheguNA 4, tethI sAmAyika cAritrI saMkheNA 5, tethI Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IT zrI moTo bAsaThIyo zori85 saMjati vizeSAhiyA 6, tethI saMjatAsaMjati asaMkhyAtaguNA 7, tethI nosaMjati noasaMjati, nosaMjatAsaMjati anaMtaguNA 8, tethI asaMjati anaMtaguNA 9. 13. upayoga dvAra : 1. sAgArovauttAmAM (sAkAra upayogamAM): jIvanA bheda 14, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, vezyA 6. 2. aNAgArovauttAmAM (anAkAra upayogamAM) : jIvanA bheda 14, guNa. 13 dazamuM varjIne, joga 15, upayoga 12, legyA 6. eno alpabadutvaH sarvathI thoDA aNAgArovauttA 1, tethI sAgArovauttA saMkhezvaguNA 2. 14. AhAra dvAra : 1. AhA2kamAM jIvanA bheda 14, guNa. 13 prathama, joga 14 te kAmaNa varjIne upayoga 12, legyA 6. - 2. aNAhArakamAM jIvanA bheda 8, sAta aparyAptA ne saMjJIno paryApto, guNa, 5, paheluM, bIjuM, cothuM, teramuM, caudamuM, joga 1 te kAmaNano, upayoga 10, mana:paryavajJAna ne cakSudarzana be varjIne. lezyA 6. eno alpabadutvaH sarvathI thoDA aNAhAraka 1, tethI AhAraka asaMkheguNA 2. 15. bhASaga dvAra: 1. bhASagAmAM : jIvanA bheda 5, beindriya 1, indriya 2, caurendriya 3, asaMjJI paMcendriya 4, saMjJI paMcendriya 5 e pAMcanAM paryAptA, guNa. 13 prathama, joga 14 te kAmaNano varjIna, upayoga 12, vezyA 6. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 2. abhASagAmAM : jIvanA bheda 10, 1 beindriya, 2 teindriya, 3 caurendriya, 4 asaMjJI paMcendriya e cAranAM paryAptA varjIne, guNa. pa, te paheluM, bIjuM, cothuM, teramuM, caudamuM, joga 5, 2 audArika, 2 vaikriya, 1 kArmaNano, upayoga 11 te mana:paryavajJAna varjI, lezyA 6. eno alpabahutva : sarvathI thoDA bhASagA 1, tethI abhASagA anaMtagaNA 2. 16, paritta dvAra : 1. parittasaMsArImAM : jIvanA bheda 14, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, lezyA 6. 2. aparittasaMsArImAM : jIvanA bheda 14, guNa. 1 paheluM, joga 13 AhA2kanA be varjIne, upayoga 6, 3 ajJAna, 3 darzana, lezyA 6. 3. noparitta noaparittamAM : jIvanA bheda 0, guNa. 0, joga 0, upayoga 2, laizyA nathI. pa zakha eno alpabahutva : sarvathI thoDA paritta 1, tethI noparitta noaparitta anaMtaguNA 2, tethI aparitta anaMtaguNA 3. 17. paryAmA dvAra : 1. paryAptAmAM : jIvanA bheda 7, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, lezyA 6. 2. aparyAptAmAM : jIvanA bheda 7, guNa. 3, paheluM, bIjuM, cothuM, joga 5, 2 audArikanA, 2 vaikriyanA, 1 kArmaNano, upayoga 9, 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana, lezyA 6. 3. noparyAptA noaparyAptAmAM : jIvanA bheda 0, guNa. 0, joga 0, upayoga 2, lezyA nathI. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka!] zrI moTo bAsaThIyo eno alpabadutva : sarvathI thoDA no paryAptA no aparyAptA 1, tenAthI aparyAptA anaMtaguNA 2, tethI paryAptA saMkhezvaguNA 18. sUkSma dvAra : 1. sUkSmamAM jIvanA bheda 2, sUkSma ekendriyano aparyApto ne paryApto, guNa. 1 prathama, joga 3, 2 dArikanA, 1 kAzmaNano, upayoga 3, be ajJAna ne 1 acakSudarzana, vezyA 3 prathama. 2. bAdaramAM : jIvanA bheda 12, sUkSmanA be varjIne, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, vezyA 6. 3. nosUkSma no bAdara : jIvanA bheda 0, Na. 0, joga che, upayoga 2, lazyA nathI. eno alpabahutvaH sarvathI thoDA nosUkSma no bAdara 1, tethI bAdara anaMtaguNA 2, tethI sUkSma asaMkheguNA 3. 19. saMzI dvAra : 1. saMsImAM : jIvanA bheda 2, guNa. 12 pahelAM, joga 15, upayoga 10 kevaLanA be varjIne, vezyA 6. 2. asaMzImAM jIvanA bheda 12, saMjJAnA be varjIne, guNa. 2 prathama, joga 6, ra audArikanA, 2 vaikriyanA, 1 kAmaNano, 1 vyavahAra vacanano e 6, upayoga 6, 2 jJAna, ra ajJAna, ra darzana, lezyA 4 prathama, 3. nosaMsI noasaMjJImAM jIvano bheda 1 saMjJIno paryAyo, guNa. 2 teramuM, caudamuM, joga 7, upayoga 2, lezyA 1 paramazukla. eno alpabadutva : sarvathI thoDA saMjJI 1, tethI nosaMjJA noasaMjJI anaMtaguNA 2, tethI asaMjJI anaMtaguNA 3. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra8 ki ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 20. bhavya dvAra : 1. 1. bhavyamAM jIvanA bheda 14, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, legyA 6. 2. abhavyamAM jIvanA bheda 14, guNa. 1 prathama, joga 13 AhArakanA be varjIne, upayoga 6, 3 ajJAna, 3 darzana, vezyA 6. 3. no bhavya noabhavyamAM : jIvanA bheda 0, guNa. 0, joga 0, upayoga ra, vezyA nathI. eno alpabadutva : savethI thoDA abhavya 1, tethI nAbhavya noabhavya anaMtaguNA 2, tethI bhavya anaMtaguNA 3. 21. carama dvAra: 1.caramamAM jIvanA bheda 14, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, legyA 6. & s (ramA)no acvAna che te to. 2. acaramamAM jIvanA bheda 14, guNa. 1 prathama, joga 13, AhArakanA be varjIne, upayoga 8, 3 ajJAna, 3darzana (abhavyane), tathA kevaLajJAna, kevaLadarzana (siddhane), lezyA 6. eno alpabadutva : sarvathI thoDA acarama 1, tethI carama anaMtaguNA 2. 1. samuccaya kevaLImAM : jIvanA bheda ra saMjJInA, guNa. 11, joga 15, upayoga 9, 3 ajJAna varjIne, vezyA 6. 2. vItarAgImAM : jIvano bheda 1, guNa. 4 te 11 thI 14, 1 carama eTale jeno cheDo AvI zake tevA bhavya jIvo. acarama eTale jeno cheDo Ave nahi te abhavI tathA siddha bhagavaMta. 2 samakita pravartatuM hoya tevAM jIvo je bhaviSyamAM kevaLI thaze. paraMtu paDivAI samyakdRSTi nahIM. 4 thI 14mAM guNasthAnakavartI jIvo. * Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri89) zrI moTo bAsaThIyo joga 11, upayoga 9, vezyA da. 3. jugalIyAmAM jIvanA bheda 2/3 saMjJInA, guNa. 2 paheluM ne cothuM, joga 11 te 4 mananA, 4 vacananA, 2 audArikanA, 1 kArmaNano, upayoga 6, be zAna, be ajJAna, be darzana, vezyA 4 prathama. . 4. asaMzI tiryaMca paMcendriyamAM: jIvanA bheda 2 saMjJInA, guNa. 2 prathama, joga 4, te ra audArikanA, 1 kAzmaNano, 1 vyavahAra vacanayoga, upayoga 6, be jJAna, be ajJAna, be darzana, vezyA 3 prathama. 5. saMmakkima manuSyamAM : jIvana bheda 1, guNa. 1 paheluM, jaga 3, 2 audArikanA, 1 kAmaNano upayoga 4, 2 ajJAna, 2 darzana, vezyA 3 prathama. - eno alpabadutva : sarvathI thoDA jugalIyA 1, tethI - saMmUrchAima manuSya asaMkheguNA 2, tethI asaMjJI tiryaMca paMcendriya asaMkhawguNA 3, tethI vItarAgI anaMtaguNA 4, tethI samuccaya kevaLI vizeSAhiyA 5. 1. audArika zarIramAM jIvanA bheda 14, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, lezyA 6. 2. vekiya zarIramAM jIvanA bheda 4, 2 saMjJInA, 3 asaMjJIno aparyApyo ane 4 bAdara vAukAyano paryApto e 4, guNa. 6 prathama (matAMtarathI 7 paNa manAya che), joga 12, 2 AhArakanA ne 1 1 asaMjJI tiryaMca paMcendriya marIne pahelI narake tathA pa1 jAtinA devatAmAM upaje che tyAM aparyApta avasthAmAM asaMjJI ja hoya che. te apekSAe vaikriya zarIramAM asaMjJInA aparyApyAno bheda gaNela che. 19 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri9 i zrI bRhajaina thoka saMgraha kAmaNano varjIne, upayoga 10, kevaLanA be varjIne, lazyA 6. 3. AhAraka zarIramAM : jIvanA bheda 1 saMjJIno paryApo, guNa. 2, chachuM ne sAtamuM, joga 12 te be vaikriyanA ne 1 kAzmaNano vajIne, upayoga 7, 4 jJAna ne 3 darzana, vezyA 6, 4, 5. tejasa, kArmaNa zarIramAM jIvanA bheda 14, guNa. 14, joga 15, upayoga 12, lezyA 6 eno alpabadutva : sarvathI thoDA AhAraka zarIra 1, tethI vaikriya zarIra asaMkhyAtaguNA 2, tethI audArika zarIra asaMkhyAtaguNA 3, tethI tejasa-kAzmaNa zarIra mAMhomAMhI tulyane anaMtaguNA 5. iti moTo bAsaThIyo samApta. Ela D E R S E Es & Miii (18. bAvana bola) viDI pahelo dvAra: samuccaya jIvano. 1. samuccaya jIvamAM bhAva 5, AtmA 8, labdhi 5, vIrya3, dRSTi 3, bhavya abhavya 2, daMDaka 24, pakSa 2, kula para. bhAva 5 te udaya, upazama, kSAyika, kSayopazama, pAriNAmika. AtmA 8: dravya AtmA, kaSAya AtmA, yoga AtmA, upayoga AtmA, jJAna AtmA, darzana AtmA, cAritra AtmA, vIrya AtmA. labdhi 5 te kSayopazama, vizuddha, dezanA, prakaraNa, prayoga. vIrya 3 te 1. bAla vIrya (1 thI 4 guNa.), 2. bAla paMDita vIrya (paNuM guNa.), 3. paMDita vIrya (6 thI 14 guNa.). Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bAvana bola pakSa 2 te 1 zuklapakSa ne 2 kRSNapakSa. bIjo gati dvAra : 1. nArakImAM 2. tiryaMcamAM 3. tiryaMcANImAM 4. manuSyamAM 5. manuSyANImAM 6. devatAmAM 7. devAMganAmAM bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 5 5 1 3 2 1 2 5 2 3 2 (9 2 5 1 5 1 ra 5 1 2 13 2 13 2 8 skhy 1 m su 3 1 1 7 p q 3 m 3 p 2 4 1 7 7 8. siddha gatimAM 1. nA2kImAM :cAritraAtmA varjhane 7, vIrya bAlavIrya. daMDaka nArakIno. 2. tiryaMcamAM : cAritraAtmA varjIne 7, vIrya bAlavIrya ne bAlapaMDita vIrya. daMDaka 5 sthAva2, 3 vikalendriya, 1 tiryaMca paMcendriya e 9. 3. tiryaMcANImAM : cAritraAtmA varjIne 7. daMDaka tiryaMcano. 6, 7 devatA devImAM : cAritraAtmA varjI, vIrya bAlavIrya, daMDaka devanA. 8. siddhagatimAM : bhAva be te kSAyika, pAriNAmika, AtmA 4 dravya, jJAna, darzana, upayoga. dRSTi 1 samakita sRSTi. trIjo iMdriya dvAra H bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. saidriyamAM 5 8 5 3 3 2 242 2. ekendriyamAM 3 6 5 1 1 ra 5 2 3. beindriyamAM 1 ra ra 2 4. teindriyamAM 5. caurendriyamAM 2 ' 2 2 2 ' 2 291 - ' .. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I -1 zrI bRhada jaina thoka saMgraha bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 6. paMcendriyamAM 5 8 2 3 3 2 16 2 7. aniMdriyamAM 3 7 1 1 1 1 1 1 1. ekendriyamAM udaya, kSayopazama, pAriNAmika 3 bhAva. AtmA jJAna ne cAritra varjIna 6. vIrya bAlavIrya dRSTi mithyAtva dRSTi, 3,4,5. beindriya, indriya, caurendriyamAM udaya, kSayopazama, pAriNAmika 3 bhAva. cAritra AtmA varjIne 7. vIrya bAlavIrya. - dRSTi samakita dRSTi ne mithyAtva dRSTi. daMDaka 1 potapotAno. 6. paMcendriyamAM 13 deva, 1 nArakI, 1 manuSya, 1 tiryaMca e 16 daMDaka. 7. anidriyamAM kaSAyaAtmA varjIne 7, vIrya paMDitavIrya, dRSTi samakita dRSTi. bhavya 1, daMDaka manuSyano, pakSa zuklapakSa. cotho kAya dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. sakAyamAM pa 8 5 3 3 2 24 2 2 thI 6. pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAyamAM 3 6 5 1 1 2 1 2 7. trasakAyamAM 5 8 2 3 3 2 19 2 8. akAyamAM 2 4 0 0 1 0 0 0 2 thI 6. pRthvI thI vana. mAM bhAva 3 udaya, kSayo, pAri., jJAna ne cAritra AtmA varjIne 6,bAlavIrya, mithyAtva dRSTi daMDaka potapotAno. 7. trasakAyamAM daMDaka ekendriyanA pAMca varjIne 19 daMDaka. 8. akAyamAM : 8 mI siddhagatinA bolanI jema jANavuM. pAMcamo joga dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. sajogImAM 5 8 2 3 3 : 2 24 2 2. mananagImAM 5 8 2 3 3 2 16 2 * Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pikIri93 - - zrI bAvana bola 3. vacana jogImAM 5 8 2 3 3 2 19 2 4. kAyajogImAM 5 8 2 3 3 2 24 2. 5. ajogImAM 3 6 5 1 1 1 1 1 2. manajogImAM daMDaka 5 sthAvara, 3 vikasendriyanA e 8 varjIne 16. 3. vacana jogImAM daMDaka pa sthAvaranA vajIne 19 daMDaka. 4. ajogImAM kaSAya ne joga A varjI 6, bAkI aniMdriyanI jema. chaThTho veda dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. savedamAM 5 8 2 3 3 2 24 2 2,3 strIveda, purUSavedapa 8 5 3 3 2 15 2 4. napuMsakavedamAM 5 8 5 3 3 2 11 ra 5. avedamAM 5 8 5 1 1 1 1 1 2,3. strIveda, purUSavada : 5 sthAvara, 3 vile, 1 narakano daMDaka varjI 15. 4. napuMsakavedamAM devatAnA 13 daMDaka varjIne 11 daMDaka. 5. avedamAM vIryathI badhA bola aniMdriyanI jema samajavA. sAtamo kaSAya dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. sakaSAyamAM 5 8 2 3 3 2 24 2 2 thI pa. krodha, mAna, mAyA, lobha kaSAyamAM pa 8 5 3 3 2 24 2 6. akaSAyamAM 5 7 1 1 1 1 1 1 6. akaSAyanA bola aniMdriyanI jema samajavA. AThamo vezyA dvAra: bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. salezImAM 5 8 5 3 3 2 ra4 ra 2,3,4. kRSaNa, nIla, * - kApotalezyAmAM 5 8 2 3 3 2 22 2 . Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 5. tejalezyAmAM 5 8 5 3 3 2 18 2 6,7.pA, zuklale. 5 8 2 3 3 2 3 2 8. alezImAM 3 6 5 1 1 1 1 1 rathI 4. kRSNa thI kApatamAM daMDakamAM jyotiSa, vaimAnikanA varjIne. 5. tejo legyAmAM : 13 deva, 1 manuSya, 1 tiryaMca paMce., 1 pRthvI, 1 pANI, 1 vanaspatino ema kula 18 daMDaka. 6,7. padma, zuklalazyAmAM vaimAnika, manuSya, tiryaMca paMce. e 3 daMDaka. 8. alezImAM : ajogInI jema samajavuM. navamo samakita dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya daSTi bhavya daMDaka pakSa 1. samadaSTimAM 5 8 2 3 1 1 19 1 2. sAsvAdana sama.mAM 3 7 1 1 1 1 19 1 3. upazama samadaSTimAM 4 8 5 3 1 1 16 1 4. kSayopazama sama.mAM 3 4 5 3 1 1 16 1 5. lAyaka samadaSTimAM 4 8 5 3 1 1 16 1 6. mithyAtva dRSTimAM 3 6 5 1 1 2 24 2 7. samamithyAtva dRSTi 3 6 5 1 1 1 16 1 1. samadRSTimAM : daMDaka pAMca ekendriyanA vajIne 19. pakSa zukla. 2. sAsvAdanamAM: udaya, kSayopazama, pAriNAmika bhAva. cAritra AtmA varjI 7 AtmA. bAlavIrya 1. samakita 1, bhavya 1, pakSa zukla. 3. upazamamAM kSAyakabhAva varjIne 4. daMDaka pa sthA, 3 vikale. varjIne 16. 5. kSAyaka sama. mAM upazamabhAva varjIne 4. daMDaka upazama pramANe 16. 6. mithyAtva : bhAva sAsvA. pramANe 3. jJAna, cAri.AtmA vajIne 6. 7. samamithyAtva : dRSTi mizra, bhAva, AtmA, daMDaka upazama pramANe. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bAvana bola dazamo jJAna dvAra : 3) 295 bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 8 5 3 1 1 19 1 8 3 1 1 19 1 1 1 16 1 1 1 1 1 1 1 1 1. samuccaya jJAnamAM 5 2,3 mati,zrutajJAnamAM 5 4. avadhijJAnamAM 5. mana:paryavajJAnamAM 5 6. kevaLajJAnamAM p 8 3 3 1 7 thI 9. samuccaya ajJAna, mati ajJAna, zruta ajJAna 10. vibhaMgazAna 1 2 24 2 3 6 5 3 6 5 1 1 2 16 2 1,2,3 samu., mati, zruta : sRSTi samakita, 5 sthAvaranA daMDaka varjhane 19 daMDaka. bhAva 3 udaya, kSAyika, pAriNAmika, 4. avadhijJAnamAM : bhavya 1, daMDaka pa sthAvara 3 vika. varjIne. zuklapakSa. 6. kevaLajJAnamAM : bhAva udaya, kSAyaka, pAriNAmika 3. 7 AtmAmAM cAritra varjIne, paMDitavIrya, samakiti, bhavya, 1 daMDaka manuSya, zuklapakSa. 7 thI 9 mAM : jJAna, cAritra varjIne 6 AtmA. 1 daMDaka manuSyano. 10. vibhaMgajJAna : bhAva udaya, kSayopazama, pAriNAmika 3, bAlavIrya 1. dRSTi 2, mithyAtva ne mizra. daMDaka pa sthAvara 3 vika, varjhane 16. 11. darzana dvA2 :bhAva AtmA labdhi vIrya sRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. cakSu darzanamAM 8 5 3 3 ra 17 2 8 5 3 3 2 242 2. acakSudarzanamAM 3. avadhidarzanamAM 4. kevaLadarzanamAM 8. 5 3 3 2 16 2 3 7 5 1 1 1 1 1 4. kevaLadarzanamAM : anidriyanI jema samajavuM, 5 5 5 * Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riTaro zrI bRhada jaina thoka saMgraha bAramo saMyati dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa . 1. saMyatimAM 5 8 5 1 1 1 1 1 2. thI 5. sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAra vizuddha, sUvama saMpa. cAritramAM 5 8 5 1 1 1 1 1 6. yathAkhyAta cAritra 5 7 1 1 1 1 1 1 7. asaMyatimAM 5 7 1 1 3 2 24 2 8. saMyatAsaMyatimAM 5 7 1 1 1 1 2 1 9. nosaMyati noasaMyati nosaMyatAsaMyatimAM 2 4 0 0 1 0 0 0 1thI 5: paMDitavIrya, samati dRSTi, bhavya 1, daMDaka 1 manu, pakSa zukla. 6. yathAkhyAtamAM kaSAyaAtmA vajIne 7. paMDitavIrya, samakita dRSTi, bhavya 1, daMDaka 1 manuSyano, pakSa zukla. 7. asaMyatimAM cAritraAtmA vajIne 7. bALavArya 1. 8. saMyatAsaMyatimAM bALapaMDitavIrya, daMDaka manuSya ane tiryaMca paMce.. 9. nosaMyati ... : siddhagatinI jema bheda samajavA. teramo upayoga dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. sAkAra upayogamAM 5 8 2 3 3 2 24 2 2. anAkAra upayoga 5 8 2 3 3 2 24 2 caudamo AhA2ka dvAra : 1. AhArakamAM 5 8 2 3 3 2 24 2. anAhArakamAM 5 8 2 2 2 2 24 2 2. anAhArakamAM : bALavIrya ane paMDitavIrya. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pari97 zrI bAvana bola paMdaramo bhASaka dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. bhASakamAM 5 8 5 3 3 2 19 ra 2. abhASakamAM 5 8 2 3 2 2 24 2 soLamo paritta dvAra : 1. parittamAM 5 8 5 3 3 1 24 1 2. aparisamAM 3 6 5 1 1 2 241 3. noparittanoaparita 2 4 0 0 1 0 0 0 1. parittamAM : bhavya 1, zuklapakSa 1. 2. aparitta jJAna ne cAritra AtmA varjIne 6. bAlavIrya, kRSNapakSa 3. noparitta noaparitta siddhagatinI jema bheda samajavA. sattaramo paryAptA dvAra : 1. paryAptAmAM 5 8 2 3 3 2 24 2 2. aparyAptAmAM 5 7 1 1 2 2 24 2 3. no paryA. noapa.mAM ra 4 0 0 1 0 0 0 2. aparyAptAmAM cAritra AtmA varjIne 7, bALavArya 1. 3. no paryA. noapa.mAM kSAyakane pariNAmika bhAva. dRSTi samakita. aDhAramo sUkSma dvA2 : 1. sUkSmamAM 3 6 5 1 1 2 pa ra 2. bAdaramAM 5 8 5 3 3 2 24 2 3. nosUkSma no bAda2 2 4 0 0 1 0 0 0 1. sUkSmamAM : bALavArya, mithyAtva dRSTi, daMDaka pAMca sthAvaranA. 3. nosUkSma bAdaramAM siddhagatinI jema bheda samajavA. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri98) iza zrI bRhada jaina thoka saMgraha ogaNIsamo saMkSI dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. saMzamAM 5 8 2 3 3 2 16 2 2. aiNImAM 3 7 5 1 2 2 22 ra 3. nosaMjJI noasaMzI 3 7 1 1 1 1 1 1 1. saMjJImAM : daMDaka pAMca sthAvarane traNa vikalendriyanA vajIne 16. 2. asaMjJImAM cAritraAtmA varjIne 7. bALavIrya, jyotiSI, vaimAnika vajIne daMDaka 22. 3. nosaMjJI noasaMjJI : kevaLajJAnanI jema bheda samajavA. vIsamo bhavya dvAra : 1. bhavyamAM 5 8 2 3 3 1 24 2 2. abhavyamAM 3 6 5 1 1 1 241 3. no bhavya no abhavya ra 4 0 0 1 0 0 0 2. abhavyamAM : bAlavIrya, mithyAtva dRSTi, abhavya, kRSNapakSa. ekavIsamo carama dvAra : 1. caramamAM 5 8 5 3 3 1 24 2 2. acaramamAM 4 7 1 1 2 1 24 1 2. acaramamAM upazamabhAva varjIne 4, cAritra AtmA varjIne sAta, bAlavIrya, samakita ne mithyAtva dRSTi 2, abhavya, kRSNa pakSa. zarIranA pAMca bheda: 1. audArikamAM 5 8 2 3 3 2 10 2 2. vaikriyamAM 5 8 2 3 3 2 17 2 3. AhArakamAM 5 8 5 1 1 1 1 1 4,5 tejasa, kArmaNamAM 5 8 2 3 3 2 24 2 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bAvana bola 2. vaikriyamAM: 13 deva, 1 nArakI, 1 manuSya, 1 tiryaMca, 1 vAuno daMDaka. guNasthAnaka dvAra : bhAva AtmA labdhi vIrya dRSTi bhavya daMDaka pakSa 1. mithyAtva guNa. 3 6 5 1 1 2 24 2 2. sAsvAdana guNa. 3 7 1 1 1 1 19 1 3. mizra guNa. 3 6 5 1 1 1 16 1 4. avati samyaphadaSTi 5 7 1 1 1 1 16 1 5. dezavirati guNa. 5 7 1 1 1 1 2 1 6 thI 10. pramattasaMjati guNa, apramatta saMjati guNa, niyadi bAdara guNa., aniyadi bAdara guNa. tathA sUmasaMpAya guNa. pa 8 5 1 1 1 11 11. upazAMta moha gu. 5 7 1 1 1 1 1 1 12. kSINa moha guNa. 4 0 5 1 1 1 1 1 13. sajogI kevI 3 5 1 1 1 1 1 14. ajogI kevaLI 3 6 5 1 1 1 1 1 1. mithyAtva guNa. : udaya, kSayopazama, pariNAmika, e traNa bhAva. jJAna ane cAritra AtmA varjIne 6, bALavArya 1, mithyAtva dRSTi 1. 2. sAsvAdana guNa. : cAritra AtmA varjIne 7 AtmA, bALavArya, samakti dRSTi, bhavya 1, daMDaka ekendriyanA pAMca varjIne, zuklapakSa 1. 3. mizra guNa. : jJAna ane cAritra AtmA vajIne 6, baLavIrya, mizra dRSTi, bhavya, daMDaka pa ekendriya, 3 vikale.nA varjIne, zuklapakSa 1. 4. avati samya. guNa. cAritra AtmA varjIne 7, bAkI uparanI jema. 5. dezavirati guNa. : dezathI cAritra che, bALapaMDitavIrya, samakita dRSTi, bhavya 1, daMDaka manuSya ane tiryaMca paMce.no 2, zuklapakSa 1. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 zrI bRhada jena thoka saMgraha dathI10: paMDitavIrya, samakita dRSTi, bhavya, daMDaka manuSyano, zuklapakSa. 11. upazAMta moha : kaSAya AtmA vajIne 7, bAkI uparanI jema. 12. kSINa moha : upazama vajIne 4 bhAva, bAkI uparanI jema. 13. sajogI kevaLI : udaya, kSAyika ne pAriNAmika bhAva. 14. ajogI kevaLI : udaya, kSAyika ne pAriNAmika bhAva, kaSAya ane jogaAtmA varjIne 6. paMDitavIrya, samati draSTi, zeSa uparavatu. iti bAvana bola. %E S3 % S S S S Is Eche ja 19. zrotA adhikAra dina zrotA adhikAra zrI naMdIsUtramAM che tethI gAthA : sela ghaNa kuDaga cAlaNI, paripuNaga haMsa mahisa mese yA masaga jaga virAlI, jAhaga go bhera AbhIrI / 1 / cauda prakAranA zrotA che. 1. selagNa : te patthara upara jema megha varase paNa patthara pANIthI bhIMjAya nahi, tema ekeka zrAtA vyAkhyAnAdika sAMbhaLe paNa samya jJAna pAme nahi, buddha thAya nahi. dRSTAMta : kuziSya rUpI patthara, sakrUrUpI megha ane bodha rUpI pANI. muMgazelIA tathA puSparAvarta maghanuM dRSTAMta. jema puSparAvarta meghanA pANIthI muMgazelIo (patthara) palaLyo nahi tema ekeka kuziSya mahAna saMvegAdika guNayukta AcAryanA pratibodhyA paNa samaje nahi, vairAgya raMga pAme nahi. mATe te zrotA chAMDavA yogya che e avinItanuM Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrotA adhikAra dRSTAMta jANavuM. jema kALI bhUmine viSe megha varase to te ghaNI bhIMje tathA pANI paNa 2Akhe tathA gomAdika (ghauM pramukha) nI ghaNI niSpatti ka2e tema vinIta suziSya paNa gurUnI upadezarUpa vANI sAMbhaLI hRdayamAM dhArI rAkhe, vairAgye ka2I bhIMjAya ane aneka bIjA bhavya jIvane vinaya dharma viSe pravartAve mATe te zrotA Ada2vA yogya che. 301 2. kuMDaga : kuMbhanuM dRSTAMta. te kuMbhanA ATha bheda che. temAM 1. prathama ghaDo saMpUrNa ghaDAnA guNe ka2I vyApta che tenA traNa guNa. 1. te madhye pANI bharyA thakA kiMcit bahA2 jAya nahi, 2. pote zItaLa che mATe bIjAnI paNa tRSA upazamAve - zItala kare, 3. 52nI malinatA paNa pANIthI dUra kare. tema ekeka zrotA vinayAdi guNe ka2I saMpUrNa bharyA che te traNa guNa kare. 1 gurvAdikano upadeza sarva dhArI rAkhe - kiMcita visa2e nahi. 2. pote jJAna pAmI zItala dazA pAmyA che ane bhavya jIvane trividha tApa zamAvI zItaLa kare. 3 bhavya jIvanI saMdeharUpI malinatA TALe. e zrotA AdaravA yogya che. 2. eka ghaDo paDakhe kANo che temAM pANI bhare to aDadhuM pANI rahe ne aDadhuM pANI vahI jAya. tema ekeka zrotA vyAkhyAnAdi sAMbhaLe to aDadhuM dhArI rAkhe - aDadhuM visarI jAya. 3. eka ghaDo heThe kANo che temAM pANI bhare to sarva pANI vahI jAya paNa rahe nahi tema ekeka zrotA vyAkhyAnAdi sAMbhaLe to sarva visAre paNa dhAre nahi. 4. eka ghaDo navo che temAM pANI bhare to thoDe thoDe jhamIne khAlI thAya, tema ekeka zrotA jJAnAdi abhyAsa kare paNa thoDe thoDe jJAna visAre. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ( zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 5. eka ghaDo durgaMdha vAsita che, temAM pANI bhare to e pANInA guNane bagADe tema ekeka zrotA mithyAtvAdika durgaMdhe ka2I vAsita che temane sUtrAdika bhaNAvatAM jJAnanA guNane viNasADe. 6. eka ghaDo sugaMdhe ka2I vAsita che temAM pANI bhare to guNane vadhAre tema ekeka zrotA samakitAdika sugaMdhe ka2I vAsita che temane sUtrAdika bhaNAvatAM jJAnanA guNane dIpAve. 7. eka ghaDo kAco che temAM pANI bhare to te ghaDo bhIMjAI viNasI jAya, tema ekeka zrotA alpa buddhivALAne sUtrAdikanuM jJAna ApatAM te nayapramukhane nahi jANavAthI te jJAnathI tathA mArgathI bhraSTa thAya. 8. eka ghaDo khAlI che te upara bujhArUM DhAMkI varSAkALe nevAM heThe pANI jhIlavA mUkyuM paNa pANI aMdara Ave nahi ne taLe (nIce) pANI ghaNuM thavAthI upara tare ne vAya2Adike ka2I bhIMta pramukhe athaDAIne phUTI jAya. tema ekeka zrotA sadgurUnI sabhAmAM vyAkhyAna sAMbhaLavA bese paNa uMgha pramukhanA yoge karI jJAnarUpa pANI hRdayamAM Ave nahi ne ghaNI uMghanA prabhAve ka2I khoTA DoLarUpa vAya2 ka2I athaDAya che to sabhAthI apamAna pramukha pAme tathA uMghamAM paDavAthI potAnA za2I2ne nukasAna thAya. iti ATha ghaDAnA dRSTAMtarUpa kuDaga zrotAnuM svarUpa. 3. cAlaNI : ekeka zrotA cAlaNI samAna che, cAlaNInA be prakAra. eka prakAra evo che ke cAlaNI pANImAM mUke tyAre pANIthI saMpUrNa bha2I dekhAya ane upADI laIe tyA2e khAlI dekhAya. tema ekeka zrotA vyAkhyAnAdi sabhAmAM sAMbhaLavA bese tyAre vairAgyAdi bhAvanAe ka2I saMpUrNa bharyA dekhAya ane sabhAmAMthI UThI bahAra jAya tyAre vairAgya rUpa pANI kiMcit paNa dekhAya nahi. e zrotA chAMDavA yogya che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrotA adhikAra 303 bIjo prakAra - cAlaNIe ghauM pramukhano loTa cALavA mAMDayo, tyAre loTa nIkaLI jAya ne kAMkarA pramukhakacaro grahI rAkhe tema ekeka zrotA vyAkhyAnAdi sAMbhaLatAM upadeza tathA sUtranA guNa jAvA de ane alanA pramukha avaguNarUpa kacaro grahI rAkhe, mATe te chAMDavA yogya 4. paripuNaga: te sugharI pakSInA mALAnuM dRSTAMta. sugharI pakSInA mALAthI dhRta (ghI) gALatAM dhRta dhRta nIkaLI jAya ane kITI pramukha kacaro grahI rAkhe, tema ekeka zrotA AcArya pramukhanA guNa tyAga karI avaguNa grahaNa kare, e zrotA chAMDavA yogya che. 5. hiMsaH haMsane dUdha pANI ekaThAM karI pIvA mATe ApyAM hoya to te potAnI cAMcamAM khaTAzanA guNe karI dUdha pIe ne pANI na pIe. tema vinita zrotA gurnAdikanA guNa graha ne avaguNa na le e 'AdaraNIya che. * 6. mahiSa : bheMso jema pANI pIvA mATe jalAzayamAM jAya, pANI pIvA jaLamAM praveza kare, pachI mastaka pramukhe karI pANI DohaLe ne maLa mUtra karI pachI pote pIve, paNa zuddha jaLa pote na pIe, anya yUthane paNa na pIvA de. tema kuziSya zrotA vyAkhyAnAdikamAM kalezarUpa praznAdika karI vyAkhyAna DohaLe, pote zAMtapaNe sAMbhaLe nahi ne anya sabhAjanone zAMta rasathI sAMbhaLavA na de e choDavA yogya che. 7. meSa: bakarAM jema pANI pIvA jalasthAnake nadI pramukhamAM jAya, tyAre kAMThe rahI paga nIcA namAvI pANI pIe, DohaLe nahi, ne anya yUthane paNa nirmaLuM pIvA de, tema vinita ziSya zrotA vyAkhyAnAdika namratA tathA zAMta rasathI sAMbhaLe, anya sabhAjanone sAMbhaLavA de, e AdaraNIya che. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 8. masaga H tenA be prakAra prathama masaga te cAmaDAnI kothaLI temAM vAya2o bha2Aya tyAre atyaMta phUlelI dekhAya paNa tRSA zamAve nahi, vAyaro nIkaLI jAya tyAre khAlI thAya. tema ekeka zrotA abhimAnarUpa vAyare karI zuSka jJAnIvat taDAkA mAre paNa potAnA tathA anyanA AtmAne zAMta rasa pamADe nahi, e chAMDavA yogya che. bIjo prakAra : masaga te macchara nAme jaMtu anyane caTakA mArI paritApa upajAve paNa guNa na kare ane khaNaja utpanna kare, tema ekeka kuzrotA gurvAdikane, jJAna abhyAsa karAvatAM ghaNo parizrama Ape tathA kuvacanarUpa caTakA mAre paNa guNa te vaiyAvacca pramukha kAMI paNa na kare, cittamAM asamAdhi upajAve, e choDavA yogya che. 9. jaluga H tenA be prakA2 prathama prakAra jalo nAme jaMtu gAya pramukhanA stanamAM vaLage tyAre lohI pIe paNa dUdha nA pIe, tema ekeka avinita kuziSya zrotA AcAryAdikanA sAthe rahyA thakA temanA chidro gaveSe paNa kSamAdika guNa na grahaNa kare, mATe chAMDavA yogya che. bIjo prakAra - jaLo nAme jaMtu gumaDA upara mUkIe tyAre caTako mAre ne du:kha upajAve ane muDadAla (bagaDeluM) lohI pIe ne pachI zAMti kare, tema ekeka vinIta ziSya, zrotA AcAryAdika sAthe rahyA thakA prathama vacanarUpa caTako bhare-kAle, akAle bahu abhyAsa karatAM mahenata karAve, pachI saMdeha rUpI bagADa kADhI gurvAdikane zAMti upajAve, paradezI rAjAvata e AdaravA yogya che. wide 10. birAlI : bilADI dUdhanuM bhAjana sIMkAthI bhoMyapara nIcuM nAMkhIne rajakaNa sahita dUdha pIe, tema ekeka zrotA AcAryAdika pAse sUtrAdika abhyAsa karatAM avinaya bahu karuM, tathA para pAse prazna pUchAvI sUtrArtha dhA2e paNa pote vinaya karI dhAre nahi, mATe te zrotA Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrotA adhikAra chAMDavA yogya che. 11, jAhaga : saMhalo te tiryaMcanI jAta vizeSa, te prathama potAnI mAtAnuM dUdha thoDe thoDe pIe ne te pAcana thayA pachI vaLI thoDuM pIe, ema thoDe thoDe dUdhathI potAnA za2I2ne puSTa kare, pachI moTA bhujaMganAM mAna mardana kare, tema ekeka zrotA AcAryAdika pAsethI potAnI buddhi pramANe kALe kALe thoDe thoDe sUtrAdi abhyAsa kare, abhyAsa karatAM gurvAdikane atyaMta saMtoSa upajAve, kemake Apelo pATha barAbara askhalita ka2e ne te karyA pachI vaLI bIjIvAra ane trIjIvAra ema thoDe thoDe le ne pachI bahuzruta thaI mithyAtvI lokonA mAna mardana kare, e Ada2vA yogya che. 305 12. go : te gAya nA be prakAra. prathama prakAra - jema dUdhavatI gAyane koI eka zeTha pADozIne tyAM ApI gAma jAya, paNa te pADozI ghAsa pANI pramukha barAbara gAyane nahi ApavAthI gAya bhUkhe, tRSAe ... pIDAtI thakI dUdhamAM sUkAya ne du:khI thAya, tema ekeka avinIta zrotA e gurvAdikano AhAra pANI pramukhe vaiyAvacca nahi ka2vAthI temano deha glAni pAme ne sUtrAdikamAM ghaTADo thAya ne apayaza pAme. bIjo prakAra - eka zeTha pADozIne dUjhaNI gAya soMpI gAma gayo. pADozIe ghAsa, pANI pramukha rUDe prakA2e ApavAthI dUdhamAM vadhAro thayo ne te kIrtine pAmyo, tema ekeka vinIta zrotA (ziSya) gurvAdikano AhAra pANI pramukha vaiyAvRtyanI vidhie karI gurvAdikane zAtA upajAve to temane jJAnamAM vadhAro thAya ne te kIrtine pAme e zrotA Ada2vA yogya che. 13. bhe2I : tenA be prakAra. prathama prakAra e che je, bherIno vagADanAra purUSa rAjAnA hukama pramANe bherI vagADe to rAjA khuza -20 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3i06 zrI bRhada jaina thoka saMgraha thaI tene puSkaLa dravya Ape, tema vinIta ziSya tIrthakara tathA gurnAdikanI AjJA pramANe sUtrAdikanI svAdhyAya tathA dhyAna pramukha aMgikAra kare to karmarUpa roga maTe ane siddha gatirUpa anaMta lakSmI pAme e AdaravA yogya che. bIjo prakAra - jema bherI vagADanAra purUSa rAjAnA hukama pramANa bherI vagADe nahi to rAjA kopAyamAna thaI dravya Ape nahi tema avinIta ziSya tIrthaMkaranI tathA gurnAdikanI AjJA pramANe sUtrAdikanI svAdhyAya dhyAna kare nahi, to temane karmarUpa roga maTe nahi ane siddha gatinuM sukha pAme nahi e chAMDavA yogya che. 14. AbhIrI : prathama prakAra - AbhIra strI, purUSa eka gAmathI pAsenA zaheramAM gADAmAM dhUta bharI vecavA gayAM, tyAM bajAramAM utAratAM dhRta bhAjana, vAsaNa phUTI gayuM. dhUta DhaLI gayuM. purUSe strIne ghaNA ThapakAMvALA kuvacano kahyAM. tyAre strIe paNa te bhartArane sAmAM kuvacano kahyAM, Akhare dhRta badhuM DhoLAI gayuM ne banne bahu zoka karavA lAgyAM. jamIna paranuM dhRta pAchaLathI luchI lIdhuM ne vaMcyuM. kIMmata maLI, te laI sAMje gAma jatAM cAroe lUMTI lIdhI. bahu nirAza thayAM. lokoe pUchavAthI sarva vRttAMta kahyo, lokoe Thapako dIdho. tema gurUe vyAkhyAna upadezamAM Apela sAra, dhRtane laDAI jhagaDo karI DhoLI nAMkhe ne chevaTe kaleza karI durgati pAme tema A zrotA chAMDavA yogya che. bIjo prakAra - dhUta bharI zaheramAM jatAM bajAramAM utaratAM vAsaNa phUTyuM ke tarata ja ekadama maLI bhegAM thaI te dhRta bharI lIdhuM paNa bahu nukazAna thavA dIdhuM nahi. te dhRtane veMcI paisA meLavI sArA saMgAtha sAthe gAmamAM sukhe sukhe jema anya sujJa purUSo tema pahocI gayA, tema vinIta ziSya zrotA gurU pAsethI daMDANI sAMbhaLI zaka Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThThANuM bolano alpabadutva u07 bhAvapUrvaka te artha, sUtrane dhArI rAkhe, sAcave, asmalita na kare. vismRti thAya to gurU pAse pharI pharI mAphI mAMgI, dhAre, pUche, paNa kakaLATa jhagaDo kare nahi, je upara gurU prasanna thAya. saMyama jJAnanI vRddhi thAya, pariNAme sadgati maLe. AvA zrotA AdaraNIya che. iti zrotA adhikAra. Es & ja A dauM ! dila cha ENG D 20. aThThANuM bolano alpabadutva $ = = = zrI pannavaNA sUtra pada trIjuM jIva guNa | upa nA sthA yo yo ke aThThANuM bolano alpabadutva bheda na ga | gayA mahAdaMDaka [14 [14 15 12 6 01 garbhaja manuSya sarvathI thoDA. 2 14 15 12 6 02 manuSyANI saMkhyAtaguNa. 2 14 13 12 6 03 bAdara tejaskAya paryAptA asaMkhyAta guNa. 1 1 1 3 3 04 pAMca anuttara vimAnanA deva asaMkhyAta guNa. 2 1 11 6 1 05 upalI trikanA deva saMkhyAtaguNa 2 4 11 9 1 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = = = 308] ] zrI bRhada jaina thoka saMgraha 06 madhya trikanA deva saMkhyAtaguNa. 2 4 11 9 1 07 nIcalI trikanA deva saMkhyA guNa ra 4 11 9 1 08 bAramA devalokanA deva saMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 O9 agiyAramA devalokanA deva saMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 10 dazamA devalokanA deva saMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 11 navamA devalokanA deva saMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 12 sAtamI narakanA nArakI asaMkhyAta guNa. - 2 4 11 9 1 13 chaThThI narakanA nArakI asaMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 14 AThamA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 15 sAtamA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. - 2 4 11 9 1 16 pAMcamI narakanA nArakI asaMkhyAta guNa. 2 4 11 9 2 17 chaThThA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 18 cothI narakanA nArakI asaMkhyAta guNa . 2 4 11 9 1 = = = = = = Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThThANuM bolano alpabahutva 19 pAMcamA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. 20 trIjI na2kanA nArakI asaMkhyAta guNa. 21. cothA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. 22 trIjA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. 23 bIjI na2kanA nA2kI asaMkhyAta guNa. 24 saMmUrcchima manuSya asaMkhyAta guNa. 25 bIjA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. 26 bIjA devalokanA devI asaMkhyAta guNa. 27 pahelA devalokanA deva asaMkhyAta guNa. 28 pahelA devalokanI devI saMkhyAta guNa. 29 bhavanapatinA deva asaMkhyAta guNa. 30 bhavanapatinI devI saMkhyAta guNa. 2 2 2 2 2 4 2 2 2 4 2 3 4 4 * 4 1 1 3 4 4 4 4 4 2 4 309 11. 9 11 9 11 9 11 9 11 9 11 9 11 9 1 11 9 11 9 11 9 1 11 9 2 1. 1 1 1 1 4 4 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 399 EUR zrI braha6 jaina thoka saMgraha 31 pahelI narakanA nArakI asaMkhyAta guNa. 3 4 11 9 1 32 khecara purUSa tiryaMcayonI asaMkhyAta guNa. 33 khecaranI strI saMkhyAta guNa. 2 5 13 9 6 34 sthalacara purUSa saMkhyAta guNa. ra 5 13 9 6 upa sthalacaranI strI saMkhyAta guNa. 2 5 13 9 6 36 jaLacara purUSa saMkhyAta guNa. 2 5 13 9 6 37 jaLacaranI strI saMkhyAta guNa. ra 5 13 9 6 38 vANavyataranA deva saMkhyAta guNa 3 4 11 9 4 39 vANavyaMtaranI devI saMkhyAta guNa 2 4 11 9 40 jyotiSI deva saMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 41 jyotiSInI devI saMkhyAta guNa. 2 4 11 9 1 42 khecara napuMsaka (garbhaja) tiryaMcayonI saMkhyAta guNa. ra 5 13 9 6 43 sthalacara napuM. (garbhaja) sa.guNa. ra 5 13 9 6 44 jaLacara napuM. (garbhaja) saM.guNa. ra 5 13 9 6 45 caurendriya paryApta saMkhyAta guNa. 1 1 2 4 3 46 paMcendriya paryApta vizeSAdhika. 2 12 14 10 6 47 beIndriya paryApta vizeSAdhika. 1 1 2 3 3 48 indriya paryApta vizeSAdhika. 1 1 2 3 3 49 paMcendriya aparyApta 2 3 5 89 6 asaMkhyAta guNa. manu, denA. 50 corendriya aparyAptA vizeSAdhika 1 2 3 6 3 w w w w w x xoa Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ln ln bh aThThANuM bolano alpabadutva ni 0311 51 indriya aparyApta vizeSArthika 1 2 ''3 'pa 3 para beindriya aparyApta vizeSAdhika. 1 2 3 5 3 5 3 pratyeka zarIrI bAdara vanaspati kAya paryApta asaMkhyAta guNa. 1 1 1 3 3 pa4 bAdara nigoda paryApta asaMkhyAta guNa. 1 1 1 2 3 pa5 bAdara pRthvIkAya paryApta asaMkhyAta guNa. 1 1 1 3 3 pa6 bAdara apakAya paryApta asaMkhyAta guNa. pa7 bAdara vAukAya paryApta asaMkhyAta guNa. 1 1 4 3 3 58 bAda teukAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 1 3 3 59 pratyeka zarIrI bAdara vanaspati kAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 2 3 4 60 bAdara nigoda aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 3 3 3 61 bAdara pRthvIkAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 3 3 4 dara bAdara apakAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 2 3 4 63 bAdara vAyukAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 3 3 3 do Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bh u12IEI zrI bRhada jaine thoka saMgraha 64 sUkSma tejaskAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 3 3 13 65 sUkSma pRthvIkAya aparyApta vizeSAdhika. 1 1 3 3 3 66 sUkSma apakAya aparyApta vizeSAdhika. 67 sUkSma vAyukAya aparyApta vizeSAdhika. 1 1 3 3 3 68 sUkSma tejasakAya paryApta saMkhyAtaguNA. 1 1 1 3 3 69 sUkSma pRthvIkAya paryApta vizeSAdhikA 1 1 1 3 3 70 sUkSma apakAya paryApta * vizeSAdhika. 71 sUkSma vAyukAya paryApta vizeSAdhika. 1 1 1 3 3 72 sUkSma nigoda aparyApta zarIra asaMkhyAta guNa. 1 1 3 3 3 73 sUkSma nigoda paryAptanAM zarIra asaMkhyAta guNa. 1 1 1 3 3 74 abhavya jIva anaMtaguNa. 14 1 13 6 6 75 samyapha dRSTi pratipAtI. anaMtaguNa (pUrvaparyAya apekSA) 14 1 13 6 6 (vartamAna paryAya apekSAe) 14 ra 13 6 6 ; Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhANuM bolano alpabadutva 3i13 76 siddha anaMtaguNa. 0 0 0 2 0 77 bAra vanaspatikAya paryApta anaMtaguNa. 1 1 1 2 3 78 bAdara jIva paryApta (sAdhAraNa ane pratyeka) vizeSAdhika. 6 14 15 12 6 79 bAdara vanaspatikAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 3 3 4 80 bAdara jIva aparyApta vizeSAdhika. 81 samuccaya bAdara jIva vizeSAdhikA 12 14 15 12 6 82 sUkSma vanaspatikAya aparyApta asaMkhyAta guNa. 1 1 3 3 3 83 sUkSma jIva aparyApta vizeSAdhika 1 1 3 3 3 84 sUkSma vanaspatikAya paryApta saMkhyAta guNa. 1 1 1 3 3 85 sUkSma jIva paryApta vizeSAdhika. 1 1 1 2 3 samuccaya sUkSma jIva vizeSAdhika. 2 1 3 3 3 8i7 bhavya siddhi jIva vizeSAdhikA 14 14 15 12 da 88 nigodanA jIva vizeSAdhika. 4 1 3 3 3 89 samuccaya vanaspatikAyanA * jIva vizeSAdhika. 4 1 2 3 4 90 ekendriya jIva vizeSAdhika. 4 1 2 3 4 , l ln U Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u14 zrI bRhada jaina thoka saMgraha 91 tiryaMca yonino jIva vizeSAdhika, 14 5 13 9 6 92 mithyAtva dRSTi jIva vizeSAdhika. 14 1 13 6 6 93 avirati jIva vizeSAdhika. 14 4 13 9 6 94 sakaSAyI jIva vizeSAdhika. 14 10 15 10 6 95 chadmastha jIva vizeSAdhika. 14 12 15 10 6 96 sayogI jIva vizeSAdhika. 14 13 15 12 6 97 saMsArastha jIva vizeSAdhika. 14 14 15 15 6 98 sarva jIva vizeSAdhika. 14 14 15 12 6 iti 98 bolano alpabahuta. ja chaa S chaa Dla Sla Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pugala parAvarta u15] Sori1. pugala parAvartIdinI bhagavatI sUtra zataka 12, uddezo 4 nAma guNa siMkhta, tti ThANe kAle kAlovamaM ca | kAlaappabahu puggala majja puggala, puggalakaraNa appabahu (A gAthA mULa pAThamAM nathI, TIkAmAM che) pudgala parAvarta e viSaya samajavAne 9 dvAre karI spaSTIkaraNa karI kahe che. 1. nAma tAra: 1 audArika pudgala parAvarta, 2 vaikriya pugala parAvarta, 3 tejasa pugala parAvarta, 4 kArmaNa pudgala parAvarta, 5 mano pudgala parAvarta, 6 vacana pudgala parAvarta, 7 zvAsocchavAsa pudgala parAvarta. 2. guNa dvAra : pudgala parAvarta eTale zuM? te kema keTalA prakAre ? ne te zI rIte samajavuM? e sahaja prazna ziSya buddhithI thAya che tyAre guru ema samajAve che ke jIve A jagata - vizvamAM jeTalA pudgalo che te sarvane laI laIne mUkyA che. mUkI mUkIne pharI pharI lIdhAM che. eTale ke pudgala parAvartano artha e che ke pula jhINAmAM jhINAM rajakaNathI mAMDIne skUlamAM dhUla je pudgala te sarvamAM agara te sarvathI jIve parAvarta samagra prakAre pharavuM karyuM, sarvamAM bhramaNa karyuM ne te pudgalo dArikapaNe (dArika zarIramAM rahI dArika yogya pudgala grahaNa kare te) vaikriyapaNe (vaikriya zarIramAM rahI vaikriya yogya pugala grahaNa kare te) taijasapaNe, upara kahyA e sAtapaNe, jIve lIdhA che ne mUkyA che. te paNa sUkSmapaNe ne bAdarapaNe lIdhA che ne mUkyA che. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI, ema cAre prakA2e jIve pudgala parAvartta karyA che, te spaSTa nIce pramANe che. pudgala pa2AvarttanA be bheda : 1 bAda2 ne 2 sUkSma, te bannenA cAra bheda : 1 dravyathI, 2 kSetrathI, 3 kALathI, 4 bhAvathI. 1. dravyathI bAdara pudgala pa2Avartta : te jagatamAMnA sarva pudgalo audArikapaNe, vaikriyapaNe, ema sAte prakAre pudgalo pUrA ka2e paNa anukrame nahi, eTale ke audArikapaNe pudgalo pUrA karyA pahelAM vaikriyapaNe le, athavA taijasapaNe le, game te pudgala 52AvarttapaNe vacamAM laI pachI pha2I audArikapaNAnA lIdhA pudgalo pUrA kare, ema sAte prakAre avaLA savaLA jagatanA sarva pudgalone pUrNa kare, tene dravya bAda2 pudgala pa2Avartta kahIe. 2. dravyathI sUkSma pudgala 52Avartta : te jagatamAMnA sarva pudgalone audArikapaNe pUrNa kare pachI vaikriyapaNe, pachI taijasapaNe, ema eka pachI eka anukrame ka2I sAte pudgala parAvarttapaNe pUrNa ka2e tene dravyathI sUkSma pudgala 52Avartta kahIe. 3. kSetrathI bAdara pudgala parAvartta : te cauda rAjalokanA jeTalA AkAzapradeza che, te sarva AkAzapradezane dareka pradeze marI ma2Ine anukrama vinA game tema karI pUrNa kare. 4. kSetrathI sUkSma pudgala pa2Avartta : te cauda rAjalokanA AkAzapradezane anukrame eka pachI eka 1-2-3-4-5 -6-7-8-9-10 ema dareka pradezamAM marIne pUrNa kare. temAM pahelAM pradeze ma2Ine trIjA pradeze mare athavA pAMcamA, AThamA game te pradeze maruM, te pudgala parAvartta ka2vAmAM na gaNAya. anukrame dareka pradeze marI samasta loka pUrNa kare. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgala parAvarta 317 5. kALathI bAdara pudgala parAvartta : te eka kALacakra (jemAM utsarpiNIne avasarpiNI samAya) tenA je je samaya che te te badhA samayane mRtyu dvA2A ekavAra sparzavAmAM jeTalo kALa thAya te kALane kALathI bAdara pudgala 52Avartta kahe che. 6. kALathI sUkSma pudgala parAvartta : eTale ke utsarpiNIno prathama samaya hoya tyAre mRtyu thAya pachI game tyAre utsarpiNIno bIjo samaya hoya tyAre mRtyu thAya pachI game tyAre utsarpiNIno trIjo samaya hoya tyAre mRtyu thAya. AvI rIte utsarpiNInA badhA samaya tathA avasarpiNInA badhA samaya anukramathI mRtyu dvArA sparzatA jeTalo kALa lAge tene kALathI sUkSma pudgala pa2Avartta kahe che. : 7. bhAvathI bAdara pudgala parAvartta te jIvanAM anubhAgabaMdha sthAna lokAkAzanA pradezanI saMkhyA jeTalAM che. te badhA anubhAgabaMdha sthAnone kramathI ke krama vinA maraNa karIne pUrAM kare tyAre bAdara bhAva pudgala pa2Avartta thAya. 8. bhAvathI sUkSma pudgala pa2Avartta : upa2okta anubhAgabaMdha sthAnamAM sauthI jaghanya anubhAgabaMdha sthAnamAM koI jIva mare tyA2 pachI bIjA sthAna pachI trIjA sthAna ema kramanI gaNatarI karI (vaccenA game teTalA ma2Nane gaNatarImAM lIdhA vagara) badhAM sthAnone sparza karI maratAM jeTalo kALa thAya tene bhAvathI sUkSma pudgala 52Avartta kahevAya. iti guNa dvAra 3. trisaMkhyA dvAra : 1. pudgala parAvartta sarva jIve keTalA karyA ? 2. eka vacane eka jIve 24 daMDakamAM keTalA pudgala parAvartta karyA ? 3. bahuvacane sarva jIve 24 daMDake keTalA pudgala parAvarta karyA ? 1. sarva jIve audArika pudgala parAvartta, vaikriya pudgala parAvartta, Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u18) izrI bRhad jaina thoka saMgraha taijasa pudgala parAvarta e sAte pudgala parAvarta anaMta anaMta vAra karyA. tenA 7 prazna thAya che. 2. ekavacane - te eka jIve, eka nArakI jIve, audArika pudgala parAvarta, vaikriya pudgala parAvarta e sAte pudgala parAvarta atita (gayA) kALe anaMta anaMta vAra karyA. bhaviSya kALe koI pudgala parAvarta karaze nahi (mokSa jaze te), koI karaze. je karaze te jaghanya 1-2-3, utkRSTa anaMta pudgala parAvarta karaze. ema bhavanapati vagere 24 daMDakanAM eka eka jIve sAta pula parAvarta gayA kALe anaMta karyA, keTalAka bhaviSya kALe karaze nahi (mokSa jaze mATe), je karaze te 1-2-3, utkRSTa anaMta karaze. sAta pudgala parAvarta, 24 daMDaka sAthe gaNatAM 168 prazna thAya. 3. bahuvacane te sarva jIve, sarva nAraka jIve pUrva kALe audArika pudgala parAvarta e sAte pudgala parAvarta anaMta anaMta karyA. bhaviSyakALe ghaNAo anaMta karaze. ema 24 daMDakanA bahu jIvoe anaMta pudgala parAvarta karyAne bhaviSyakALamAM karaze. tenA paNa 168 pazna thAya che. ema kula 7+168+168 = 343 prazna thAya che. 4. tristhAnaka dvAra : 1. eka jIve kayA kayA sthAne, kayA kayA pudgala parAvarta karyA? kayA kayA pudgala parAvarta karaze? 2. bahu jIve kayA kayA sthAne pudgala parAvarta karyA, karaze?3. sarva jIve kayA kayA daMDakamAM kayA kayA pudgala parAvarta karyA? 1. eka vacane : te eka jIve nArakapaNe audArika pudagala parAvarta karyuM nathI, karaze nahi. vaikriya pugala parAvarta karyuM che, karaze. je karaze te jaghanya 1-2-3, utkRSTa anaMta karaze. ema taijasa pudgala parAvarta, kArmaNa pudgala parAvarta yAvat zvAsocchavAsa pula Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - pugala parAvarta Diu1e) parAvarta karyA ne have karaze. te upara pramANe. ema asurakumArapaNe, pRthvIpaNe yAvat vaimAnikapaNe pUrve dArika pula parAvarta, vaikriya pudgala parAvartayAvat zvAsocchavAsa pudgala parAvarta kyane karaze (tamAM samajavAnuM ema che ke je daMDakamAM je je pudgala parAvarta karyA hoya te kare, na hoya te na kare). eka narayikajIve 24 daMDakamAM rahI sAta sAta (hoya to hA, nahi to nA) pudgala parAvarta karyA te 24 x 7 = 168 thayA. ema 24 daMDakano jIva 24 daMDakamAM rahI sAta sAta pudgala parAvarta kare. te 1680 x 24 = 4032 prazna pudgala parAvartana thAya che. 2. bahu vacane te sarva jIva nairayikapaNe audArika pudgala parAvarta nathI karyuM, karaze nahi. vaikriya pudgala parAvarta yAvat zvAsocchavAsa pudgala parAvarta karyA karaze. ema ja asurakumArapaNe, pRthvIpaNe yAvatu vaimAnikapaNe, je je ghaTe te te pudgala parAvarta karyA ne karaze ema 24 daMDakamAM bahu jIve pudgala parAvarta sAta sAta karyA karaze, pUrva pramANe AnA paNa 4032 prazna thAya che. 3. kyA kayA daMDakamAM pugala parAvarta karyA? te sarva jIve pAMca ekendriya, traNa vikelendriya, tiryaMca paMcendriya ne manuSya, e daza daMDakamAM dArika pudgala parAvarta anaMta anaMta vAra karyA. 1 nairayika, 10 bhavanapati, 12 vAyukAya paryApta, 13 saMjJI tiryaMca paMcendriya paryApta, 14 saMjJI manuSya paryApta, 15 vANavyaMtara, 16 jyotiSI, 17 vaimAnika, e 17 daMDakamAM sarva jIva kriya pudgala parAvarta anaMta anaMta vAra karyA. 24 daMDakamAM tejasa pudgala parAvarta, kArmaNa pudgala parAvarta, zvAsocchavAsa pudgala parAvarta, sarva jIve anaMta anaMta vAra karyA. 1 narayika, 13 devanA daMDaka, 1 saMjJI tiryaMca paMcendriya, 1 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 zrI bRhad jaina thoka saMgraha saMzI manuSya, e 16 daMDakamAM sarva jIve mana pudgala pa2Avartta anaMta anaMta vA2 karyA. : pAMca ekendriya vinA 19 daMDakamAM sarva jIve vacana pudgala parAvartta anaMtavAra karyA. e 133 prazna thAya che. traNe sthAnakanA 8,198 prazno thAya che. iti tristhAnaka dvAra 5. kALa dvAra : anaMta utsarpiNI anaMta avasarpiNI jAya tyAre eka audArika pudgala pa2Avartta thAya. ema vaikriya pudgala 52Avartta eTalo kALa jatAM thAya che. sAte pudgala parAvartamAM anaMta anaMta kALacakra vahI jAya che. iti kALa dvAra 6. kALanI upamA H kALa (vakhata) samajavAne dRSTAMta Ape che. temAM prathama paramANuthI zarU kare che. paramANu te jhINAmAM jhINo rajakaNa, je rajakaNa atIndriya (indriyane agamya) che. jeno bhAga, khaMDa ke kaTako koI paNa zastrathI ke koI paNa rIte thaI zake nahi. ghaNo ja jhINo sUkSmamAM sUkSma evo je bhAga te paramANu. 1 anaMta sUkSma 52mANue eka vyavahAra paramANu thAya. 2 anaMta vyavahAra paramANue eka uSNa snigdha 52mANu thAya. 3 anaMta uSNa snigdha 52mANue eka zIta snigdha paramANu thAya. 4 ATha zIta snigdha 52mANue eka urdhvareNu thAya. 5 ATha urdhvareNue eka trasa reNu thAya. 6 ATha trasareNue eka ratha reNu thAya. 7 te ATha 2thaNue devakurU, uttarakurU manuSyano eka vAlAgra thAya. 8. te ATha vAlAge hari, ramyavarSanA manuSyano eka vAlAgra thAya. 9. te ATha vAlAce hemavaya, hiraNyavaya manuSyano eka vAlAgra thAya. 10. te ATha vAlA pUrva videha, pazcima videha manuSyano eka vAlAca thAya. 11. te ATha vAlAge bha2ta, ai2vata manuSyano eka vAlAca thAya. 12. te ATha Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - - -- pudgala parAvarta 3i21] vAlAge eka lIMkha. 13. ATha lakhe eka jU. 14. ATha jU e eka ardhajava. 15. ATha ardhajave eka utsadha AMgula. 16. cha utsadha gule eka paganuM pahoLapaNuM. 17. be paga pahoLapaNe eka veMta. 18. be veMte eka hAtha, be hAthe eka kRkSi. 19. be kRSie eka dhanuSya. 20. be hajAra dhanuSya eka gAu. 21. te cAra gAue eka yojana. 22. te eka yojanano kUvo lAMbo, pahoLo ne uDo jANe ke hoya tema kalpIe, ne temAM devakurU, uttarakurUnA jugalIyA manuSyanA vALa - eka eka vALanA asaMkhya khaMDa karIe, e asaMkhya khaMDavALA vALothI taLIethI te upara sudhI sajaDa - gADha, ThAMsIne te kUvo bharyo hoya, ke jenA parathI cakravartInuM lazkara cAlyuM jAya, paNa eka vALa name nahi. nadIno pravAha dhodhamAra cAlyo jAya paNa aMdara pANI utarI zake nahi. kadAca agni paNa te upara lAge to aMdara jaI zake nahi. tevA kUvAmAMthI so so varSe eka eka vALa khaMDa kADhe ne so so varSe eka khaMDa kADhatAM jyAre te kUvo khAlI thAya, teTalAmAM jeTalo vakhata jAya tene zAstrakAra eka palya kahe che. ne tevA daza kroDAkoDa patye eka sAgara thAya che. vIsa kroDAkoDa sAgara samAya teTalA vakhate eka kALacakra thAya che. iti kALa upamA dvAra 7. kALa alpa bahutva dvAra : 1. anaMta kALacakra jAya tyAre eka kArpaNa pugala parAvarta thAya. 2. anaMta kArmaNa pugala parAvarta jAya tyAre eka taijasa pudgala parAvarta thAya. 3. anaMta taijasa pudgala parAvarta jAya tyAre eka audArika pugala parAvarta thAya. 4. anaMta dArika pudgala parAvarta jAya tyAre eka zvAsocchavAsa pudgala parAvarta thAya. 5. anaMta zvAsocchavAsa pudagala parAvarta jAya tyAre eka mana pula parAvarta thAya. 6. anaMta mana pudgala parAvarta jAya -21 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha tyAre eka vacana pudgala parAvartta thAya. 7. anaMta vacana pudgala 52Avartta jAya tyA2e eka vaikriya pudgala parAvartta thAya. : iti kALa alpabahutva dvA2. 8. pudgala madhye pudgala 52Avartta jAya te H 1. eka kArmaNa pudgala parAvarttamAM anaMta kALacakra jAya. 2. eka taijasa pudgala parAvarttamAM anaMta kAryaNa pudgala 52Avartta jAya. 3. eka audArika pudgala parAvarttamAM anaMta taijasa pudgala pa2AvattuM jAya. 4. eka zvAsocchvAsa pudgala pa2AvarttamAM anaMta audArika pudgala 52Avartta jAya. 5. eka mana pudgala 52AvarttamAM anaMta zvAsocchvAsa pudgala 52AvattuM jAya. 6. eka vacana pudgala parAvarttamAM anaMta mana pudgala parA n jAya. 7. eka vaikriya pudgala 52AvartamAM anaMta vacana pudgala 52 / pattuM jAya. iti AThamo dvAra. 9. pudgala pa2Avartta karyA teno alpabahutva : 1 sarva jIve, sarvathI thoDA vaikriya pudgala 52Avartta karyA. 2. tethI vacana pudgala parAvartta anaMta guNa adhika karyA. 3. tethI mana pudgala parAvarta anaMta guNa adhika karyA. 4. tethI zvAsocchvAsa pudgala parAva anaMta guNa adhika karyA. 5. tethI audArika pudgala pa2Avartta anaMta guNa adhika karyA. 6. tethI taijasa pudgala pa2Avartta anaMta guNa adhika karyA. 7. tethI kArmaNa pudgala 52Avartta anaMta guNa adhika karyA. iti pudgala ka2Na alpabahutva. iti pudgala parAvartta. Quan Guo Guo Xiao Tao Fu Fu Wu Tu Fu Wu Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA 563 prazno 22. jIvonI mArgaNAnA 563 prazno a $ ma 1. kayA kayA sthAna para jIvanA keTalA bheda maLe che ? tenI mArgaNAnA prazno : adholokamAM kevaLImAM jIvanA bheda keTalA ? nizcaya ekAvatArImAM tejolezI ekendriyamAM nara tiryaM manu devatA kanA canA SyanA nA 14|481303, 198 bheda bheda bheda bheda 0 1 O O 2. 3. 4.. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ekAMta samyak dRSTimAM 11. vacanayogI cakSuindriya tiryaMcamAM 0 12. adholokanA garbhajamAM O 13. vacanayogI tiryaMcamAM 14. adholokanAM vacanayogI audArika zarIramAM 15. kevaLImAM pRthvIkAyamAM mizra sRSTi tiryaMcamAM urdhvalokanI devImAM narakanA paryAptAmAM be yogavALA tiryaMcamAM urdhvaloka nogarbhaja tejolezyAmAM 0 7 O O 4 11 10 2 13 0 13 1 For Private & Personal'Use Only 323 15 O 0 0 0 0 10 O Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324) 16. urdhvaloka paMcendriya tejolezyAmAM 0 17. samyakdaSTi ghANendriya tiryaMcamAM 18. samyakdRSTi tiryaMcamAM 19. urdhvalokanAM tejolezyAmAM 20. mizraSTi garbhajamAM 21. audArika zarIramAMthI vaikriya ka2vAvALAmAM 22. ekendriya jIvomAM 23. adholokanA mizra sRSTimAM 24. ghANendriya tiryaMcamAM 0 25. adholokanA vacanayogI devomAM 0 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 10 0 6 17 0 18 0 13 5 26. trasa tiryaMcamAM 27. urdhvaloka zuklalezI abhASaka 28. bAda2 tiryaMca eka saMhananavALAmAM 29. adholoka trasa audArikamAM 30. ekAMta mithyAtvI tiryaMcamAM 31. adholoka puruSaveda bhASakamAM 32. padmalezI mizra sRSTimAM 7 O 1, 24 22 0 5 w 26 5 15 15 0 sy 1 0 0 O 0 28 0 26 3 30 0 1 15 15 5 33. padmalezI vacanayogImAM 5 28 0 5 30 34. urdhvalokamAM ekAMta mithyAtvImAM 0 35. avadhidarzana audArika zarIramAM 0 36. urdhvaloka ekAMta napuMsakamAM 37. adholoka paMcendriya napuMsakamAM 0 36 0 14 20 3 d 10 25 0 22 G O 25 12 13 da C Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 jIvonI mArgaNAnA pa63 38. adholoka manayogImAM 7 5 1 25 39. adholoka ekAMta asaMjJImAM 0 38 1 0 40. audArika zuklalazImAM 0 10 30 0 41. urvalokamAM tiryaMca zAzvatA 4 0 41 0 0 42. zuklalazI vacanayogImAM 0 5 15 22 43. urdhvalokamAM manayogImAM 0 0 38 44. zuklalazI devatAomAM 0 0 45. karmabhUmi manuSyomAM 0 0 45 0 46. aloka vacanayogImAM 7 13 1 47. zazI urdhvalokamAM avadhijJAnI 0 5 0 42 48. apolokamAM traNa abhApaka 7 13 3 25 49. urdhvaloka zuklalazI avadhidarzanI 0 5 0 44 50. jyotiSInI AgatimAM 0 5 45 0 51. adholokamAM audArika zarIrImAM 0 48 3 0. para. udgaloka zuklalazI samyaphadRSTi 0 10 0 42 53. apolokamAM ekAMta napuMsakavedamAM 14 38 1 0 54. urdhvaloka zuklalazImAM 0 10 0 44 55. adholAka bAdara napuMsakamAM 14 38 3 0 pada. tichaloka mizra dRSTimAM 0 5 15 36 ja zAzvatA eTale je thALAmAM je jagyAe jIvo hoya te thALuM kadApi khAlI na thAya. eka jIva tyAMthI marI jAya to bIjo jIva tyAM AvI jAya te. narakanAM paryAptA+43 tiryaMca (saMjJI paMce. nA aparyApA varjIna) +99 devanA paryAya - 101 manuSyanA garbhaja = 250 bhaMda zAzvatAnAM. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 3 24 1 7 24 2 326 57. adholoka paryAptAmAM 58. adholoka aparyAptAmAM 59. kRSNalezI mizra sRSTimAM 60. akarmabhUmi saMzI manuSyamAM 61. urdhvaloka aNAhA2kamAM 62. adholoka ekAMta mithyAtvImAM 63. urdhva-adholoka devo maravAvALAmAM 64. padmalezI sabhyaSTimAM 65. adholoka tejolezImAM 66. padmalezImAM 67. adholokanA nogarbhuja pratyeka zarIrI maravAvALAmAM 68. tejolezI mizra sRSTimAM 69. urdhvaloka bAda2 zAzvatAmAM 70. adholokamAM abhASakamAM 71. adholokamAM avadhidarzanamAM 72. tIrthAlokamAM devatAmAM 73. apolokamAM bAda2 maravAvALA 74. tirkyuloka nogarbhaja zAzvatA 75. urdhvalokamAM avadhijJAnamAM 76. urdhvalokamAM devatAomAM 77. adholokamAM cakSuindriya nogarbhajamAM O 1 0 0 2 0 23 0 30 1 15 60 10 30 13 2 10 30 7 0 34 1 25 5 48 31 0 38 7 35 3 25 14 5 2 50 72 25 36 70 76 15 7 7 38 3 0 38 0 14 12 1 25 25 36 7 38 30 63 24 50 26 50 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA 563 prazno - 327 78. urdhvaloka nogarbhaja samyaSTimAM 0 8 30 79. urdhvalokamAM zAzvatAmAM deg 38 80. dhAtakIkhaMDamAM trasamAM 81. samyak dRSTi devatAnA paryAptAmAM 0 0 82. zuklalezI samyak dRSTimAM 83. adholokamAM maravAvALAmAM 84. zuklalezI jIvomAM 85. adholoka kRSNalezI trasamAM 86. urdhvalokamAM purUSavedamAM 87. urdhvaloka ghrANendriya samyak dRSTimAM 88. urdhvalokamAM samyak dRSTimAM 89. adholokamAM cakSuindriyamAM 90. manuSya samyak dRSTimAM 91. adholokamAM ghANendriyamAM 92. urdhvalokamAM trasa mithyAtvamAM 93. adholokamAM trasamAM 94. devatA mithyAtvI paryAptamAM 95. nogarbhaja abhASaka samyak dRSTimAM 96. urdhvalokamAM paMcendriyamAM 6 6 7 17 0 O 18 0 14 22 3 O 41 0 26 54 cha 0 10 30 48 3 10 30 26 3 10 0 97. adholokamAM kRSNalezI bAdaramAM 6 98. dhAtakIkhaMDamAM pratyeka zarIrImAM 7 99. vacanayogI devatAomAM 7 14 24 3 0 26 0 14 26 3 0 02 7 . 20 0 38 3 44 54 81 42 25 44 50 76 70 70 50 50 66 50 94 81 76 50 0 99 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 100, urdhvaloka pratyeka zarIrI bAda2 mithyAtvImAM zrI 101. vacanayogI manuSyomAM 102, urdhvalokamAM trasamAM 103, adholokamAM nogarbhajamAM 104. ekAMta mithyAtva zAzvatAmAM bRhadda 6 105. adholokamAM bAdaramAM 106. manayogI garbhajamAM 107. adholokamAM kRSNalezImAM 108. audArika zarIra samyagdaSTimAM 0 109. kRSNalezI vaikriyazarIra nogarbhajamAM jaina thoka saMgraha da 110. urdhvaloka bAdara pratyekazarIramAM 0 111, adholokamAM pratyeka zarIramAM 112. urdhvalokamAM mithyAtvImAM 113. vacanayogI ghANendriya audArikamAM 114, audArika vacanayogImAM 115. adholokamAM 116, manuSya aparyAptA maravAvALAmAM 0 117. kriyAvAdI samosaraNa nopakarmI 34 0 14 38 7 14 38 3 p 48 3 18 90 O 101 0 26 0 1 30 56 1 7 34 0 14 44 3 0. 46 0 66 76 50 18 50 101 0 50 102 76 50 66 12 101 0 0 13 101 0 14 48 .3 50 0 116 0 AyuSya amaramAM du 30 81 * aparyApta avasthAmAM na mare tene amare bhedamAM gaNAya che. 7 narakanAM aparyAptA + 99 devanA aparyAptA + 86 jugalIyA aparyAmA =192 amara bheda che. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno 118. urdhvaloka pratyekazarIramAM 0 42 0 76 119. ghANendriya mizrayoga zAzvatAmAM 7 12 15 85 120. ekAMta asaMjJI aparyAptamAM 0 19 101 0 121. virbhAgajJAna maravAvALAmAM 7 5 15 94 122. kRSNalezI vaikriya zarIra trIvedamAM 0 5 15 102 123. traNa zarIra audArika zAzvatA 0 37 86 0 124. lavaNasamudramAM ghANendriya aparyA. 0 12 112 0 125. lavaNasamudramAM tejolezImAM 0 13 112 0 126. maravAvALA garbhaja jIvomAM 0 10 116 0 127. vaikriyazarIra maravAvALAmAM 7 6 15 99 128. devImAM 0 0 0 128 129. ekAMta asaMjJI bAdaramAM 0 28 101 0 130. lavaNasamudra trasa mizrayogamAM 0 18 112 0 131. manuSya napuMsaka vedamAM 0 0 131 0 132. zAzvatA mizrayogamAM 7 25 15 85 133. manayogI samyapha dRSTi asaMkhyAta bhavavALAmAM 7 5 45 76 134. bAdara audArika zAzvatAmAM 0 33 101 0 13pa. pratyeka zarIra ekAMta asaMjJImAM 0 34 101 0 136. traNa lezI audArika zarIramAM 0 35 101 0 137. kriyAvAdI azAzvatamAM 6 5 45 81 138. manayogI sabhya dRSTimAM 7 5 45 81 1 mizra yoga - aparyAyAmAM niyamA hoya, paryAptAmAM vaikriya ke AhAraka zarIra karavAvALAmAM hoya. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 139. audArika za2I2 nogarbhajamAM 140. kRSNalezI ama2mAM 141. ekAMta napuMsaka pratyeka zarIra bAdaramAM zrI bRhad jaina thoka saMgraha O 38 101 0 O 142, paMcendriya samyakdaSTi aparyA.mAM 143. ekAMta napuMsaka bAda2mAM 144. nogarbhaja zAzvatAmAM 145. aparyApta samyak dRSTimAM 146. trasa nogarbhaja ekAMta mithyAtvI 147. lavaNasamudranA abhASakamAM 148. strIveda vaikriya zarIramAM 149. saMzI ekAMta mithyAtvImAM 150. tinloka vacanayogImAM 151. tinloka paMcendriya napuMsakamAM 152. tinloka paMcendriya zAzvatAmAM 153. ekAMta napuMsaka vedamAM 154. tinloka cakSuindriya zAzrvatA 155. tirthAlokamAM pratyeka bAdara paryAptAmAM 156. tirkAloka bAdara paryAptAmAM 14 26 101 0 10 45 81 14 28 101 0 38 0 99 13 45 81 8 101 36 35 112 0 5 15 128 0 112 36 13 101 36 20 131 0 15 101 36 14 38 101 0 17 101 36 6 0 O 157. manuSya ekAMta mithyAtvI aparyA. 0 158. nogarbhaja ekAMta mithyA dRSTi 86 51 bAdaramAM 159. tirkAloka pratyeka zarIrI paryAptA 0 18 101 36 19 101 36 0 157 0 20 101 36 22 101 36 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno Jiu31). 160. tichaloka kRSNalezI samyadRSTimAM 0 18 90 para 161. tirthIlokamAM paryAptAmAM 0 24 101 36 162. devatA samyam dRSTimAM 0 0 0 162 163. strIveda avadhi darzanamAM 0 5 30 128 164. pratyeka zarIrI nogarbhaja ekAMta mithyAtva dRSTimAM " 1 26 101 36 165. paMcendriya napuMsaka vedamAM 14 20 131 0 166. abhASaka maravAvALAmAM 0 35 131 0 167. kRSNalezI ghANendriya vacanayogI 3 12 101 pa1 168. kRSNalezI vacanayogImAM 3 13 101 pa1 169. tichalokamAM nogarbhaja kRSNalezI trasamAM ' 0 16 101 para 170. tejolezI vacanayogImAM 0 5 101 64 171. nogarbhaja kRSNalezI trasa maravAvALAmAM 3 16 101 51 172. kRSNalezI strIveda samyagRSTimAM 0 10 90 7ra 173. tejolezI abhASakamAM 0 8 101 64 174. nogarbhaja kRSNalezI aparyAptAmAM 3 19 101 51 175. dArika zarIra cAra lezImAM 0 3 17ra 0 176. lavaNasamudra trasa ekAMta mithyAtvImAM 0 8 168 0 177. tichalokamAM paMcendriya " samya dRSTimAM 0 15 90 7ra Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u32) izrI bRhada jaina thoka saMgraha 178. tichalokamAM cakSuindriya samya dRSTimAM 0 16 90 7ra 179. tichalokamAM samuccaya napuMsaka vedamAM 0 48 1.31 0 180. tirthIlokamAM samyam dRSTimAM 0 18 90 72 181. nogarbhaja cahyuindriya samyag dRSTimAM 13 6 0 162 182. nogarbhaja ghANendriya samya dRSTimAM 13 7 0 162 183. nogarbhaja samyagu dRSTimAM 13 8 0 162 184. mizrayogI deva vaikriya zarIrImAM 0 0 0 184 185. kRSNalezI samyagu dRSTimAM 5 18 90 7ra 186. nIlazI samyam dRSTimAM 6 18 90 7ra 187. abhASaka manuSya eka saMsthAnImAM 0 0 187 0 188. virbhAgajJAnI devatAomAM 0 0 0 188 189. tichaloka nogarbhaja trasamAM 0 16 101 7ra 190. lavaNasamudramAM cakSuindriyamAM 0 22 168 0 191. tichaloka kRSNalazI nogarbhajamAM 0 38 101 para 192. lavaNasamudramAM ghANendriyamAM 0 24 168 0 193. samuccaya napuMsaka vedamAM 14 48 131 0 194. lavaNasamudramAM trasajIvomAM 0 26 168 0 15. samyam dRSTi vaikriya zarIramAM 13 5 15 162 196. tejalezImAM san dRSTimAM 0 10 90 96 197. eka vedI cakSuindriyamAM 14 12 101 30 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno 198. ekAMta mithyAtvI abhASakamAM 1 22 157 18 199, nagarbhaja vaikriya mizrayogImAM 14 1 0 184 ra00. vacanayogI traNa zarIramAM 7 8 86 99 201. eka vedI trasamAM 14 16 101 70 202. nogarbhaja virbhAgajJAnImAM 14 0 0 188 203. nogarbhaja vaikriya zarIrI mithyAtvImAM 14 1 0 188 ra04. ekAMta mithyAtva dRSTi traNa zarIrI maravAvALAmAM 0 29 157 18 205. ekAMta mithyAtvadRSTi maravAvALA 0 30 157 18 206. lavaNasamudramAM bAdaramAM 0 38 168 0 207. manayogI mithyAtvImAM 7 5 101 94 208. ghaNA bhAvavALA avadhijJAnamAM 13 5 30 160 209. samuccaya saMkhyAta kALanA trasa maravAvALAmAM 1 26 131 pa1 210. avadhijJAnImAM 13 5 30 162 211. tichalokamAM no garbhamAM 0 38 101 72 212. manayogI jIvomAM 7 5 101 99 213. ekAMta mithyAtvI manuSyomAM 0 0 213 0 214. mithyAtvI vaikriya mizrayogamAM 14 6 15 179 215. audArika tejolekSAmAM 0 13 202 0 216. lavaNasamudramAM 0 48 168 0 217. vacanayogI paMcendriyamAM ' 7 10 101 99 218. trasa vaikriya mizramAM 14 5 15 184 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jena thoka saMgraha 219. vaikriya mizramAM 14 6 15 184 220. vacanayogImAM 7 13 101 99 221. acarama bAdara paryAptamAM 7 19 101 94 222. paMcendriya zAzvatamAM 7 15 101 99 223. vaikriya mithyAtvImAM 14 6 15 188 224. cakSuindriya zAzvatAmAM 7 17 101 99. 225. pratyeka zarIra bAdara paryAptAmAM 7 18 101 99 226. audArika zarIrI aparyAptAmAM 0 24 202 0 227. nogarbhaja bAdara abhASakamAM 7 20 101 99 228. trasa zAzvatAmAM 7 21 101 99 229. pratyeka zarIrI paryAptAmAM 7 22 101 99 230. trasa dArika zarIrI abhASaka 0 13 217 0 231. paryApta jIvomAM 7 24 101 99 232. paMcendriya audArika mizrayogamAM 0 15 217 0 233. vaikriya zarIramAM 14 6 15 198 234. audArika mizrayogImAM ghANendriyamAM 0 17 217 0 23pa. audArika mizrayogI trasamAM 0 18 ra17 0 236. manuSyanI Agati nogarbhajamAM 6 30 101 99 237. audArika zarIrI paMcendriya maravAvALAmAM 0 20 217 0 238. pratyeka zarIrI bAdara zAzvatamAM 7 31 101 99 239, samaMdRSTi mizrayogamAM 13 18 60 148 240. zAzvata bAdaramAM 7 33 101 99 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA 563 prazno u35) 241. pratyeka zarIra nogarbhaja maranArAmAM 7 34 101 99 ra4ra. bAdara audArika mizrayogamAM 0 25 217 0 243. audArika ekAMta mithyAtvImAM 0 30 213 0 244. traNa zarIra nogarbhaja maranArAmAM 7 37 101 99 245. samuccaya asaMjJI trasamAM 1 21 17ra pa1 246. pratyeka zarIrI zAzvatAmAM 7 39 101 99 247. avadhidarzanamAM 14 5 30 198 248. tiryapha paMcendriya aparyAptAmAM 0 10 202 36 249. tiryapha cakSu indriya aparyAptAmAM 0 11 202 36 250. bhavya siddhi zAzvatamAM 7 43 101 99 2pa1. tiryapha trasa aparyAptAmAM 0 13 202 36 rapara. audArika abhASakamAM 0 35 217 0 253. mizrayogI maranArAmAM 7 30 131 85 2pa4. strIveda mizrayogamAM 0 10 116 128 255. paMcendriya ekAMta mithyAtvImAM 1 5 213 36 2pa6. cakSuindriya ekAMta mithyAtvImAM 1 6 213 36 257. ghANendriya ekAMta mithyAtvImAM 1 7 213 36 258. trasa ekAMta mithyAtvImAM 1 213 36 2pa9. dharmadevanI AgatinA ghANendriyamAM 5 24 131 99 ra60. paMcendriya traNa zarIrI samyapha dRSTimAM 13 10 5 16ra Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 zrI bRhada jaina thoka saMgraha ra61. kRSNalezI azAzvatAmAM 3 5 202 51 262. purUSavedI samyaka dRSTimAM 0 10 90 162 263. pratye. zarIrI samucca. asaMjJImAM 1 39 172 51 ra64. tiryapha kRSNalezI strIvedamAM 0 10 202 para ra6pa. audArika zarIra maranArAmAM 0 48 217 0. ra66. paMcendriya kRSNalezI anAhArImAM 3 10 202 51 ra67. cakSundriya kRSNalezI anAhArImAM 3 11 202 51 ra68. eka dRSTi trasakAyamAM 1 8 213 46 ra69. tiryapha kRSNalezI trasa maranArAmAM 0 ra6 217 26 ra70. bAdara ekAMta mithyAtvImAM 1 20 213 36 271. manuSya AgatinA mithyAtvImAM 6 40 131 94 ra7ra. manuSyanI Agati pra. zarIrImAM 6 26 131 99 273. nIlezI ekAMta mithyAtvImAM 0 30 213 30 274. kRSNalezI ekAMta mithyAtvImAM 1 30 21.3 30 ra75. kriyAvAdI samosaraNamAM 13 10 90 162 276, manuSyanI AgatimAM 6 40 131 99 277. cAra lezyAvALAmAM 0 3 172 102 ra78. tiryapha bAdara abhASakamAM 0 25 217 36 279. cakSuindriya samyam daSTi ghaNA bhavavALAmAM 13 16 90 160 280. paMcendriya samyam dRSTimAM 13 15 90 162 281. cakSuIndriya " " 13 16 90 162 282. ghANendriya " " 13 17 90 162 283. trasakAya " " 13 18 90 162. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno Uiha37 284. tiryapha lokanA purUSadamAM 0 10 202 72 285. cakSuI. eka saMsthAna audArikamAM 0 12 273 0 286. eka dRSTivALA pratyeka zarIramAM 1 26 213 46 287. tiryaka tejolezImAM 0 13 202 72 288. traNa zarIrI manuSyamAM 0 0 288 0 289. trasa eka saMsthAna audArikamAM 0 16 273 0 10. eka dRSTivALA jIvomAM 1 30 213 46 - 91. tiryapha kRSNalezI maranArAmAM 0 48 217 26 292. ja. aMta. u. 2 sAgara eka iThANa maranArAmAM 2 38 187 65 293. cakSu che. kRSNalezI maranArAmAM 3 22 217 pa1 ra94. nogarbhajanI AgatimAM kRSNalezI trasamAM 0 26 217 pa1 25. ghANendriya kRSNalezI maranArAmAM 3 24 217 51 296. ekAMta saMjJImAM 13 5 131 147 ra97. trasa kRSNalezI maranArAmAM 3 26 217 51 ra98. paMcendriya aparyA. eka saMsthAnI 7 5 187 99 299. cakSui. aparyA. eka saMsthAnImAM 7 6 187 99 300. strIvada eka saMsthAnI 0 0 172 128 301. eka saMsthAnI dArika bAdaramAM 0 28 273 0. 302. ghANendriya eka saMsthAnI acarama maranArAmAM 7 14 187 94 303. manuSyamAM * * * 0 0 303 0 304. nogarbhaja paMcendriya mizrayogImAM 14 5 101 184 -22 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wyj u38] ] zrI bRhada jaina thoka saMgraha 305. samyagU dRSTi Agati - kRSNa lezI bAdaramAM 3 34 217 pa1 306. tiryapha ghANendriya mizrayogamAM 0 17 217 7ra 307. tiryapha trasa miyogImAM 0 18 21772 308. azAzvatA mithyAtvImAM 7 5 202 94 u09. samyapha dRSTi Agati eka saMsthAnI trasamAM 7 16 187 99 310. audArika traNa zarIrI eka saMsthAnImAM 0 37 311. audArika eka saMsthAnImAM 0 38 273 0 312. nogarbhajanI Agati kRSNa lezI - pratyeka zarIrI 0 44 217 pa1 313. azAzvatAmAM 7 5 202 99 314. kRSNalezI strIvedamAM 0 10 202 102 315. pra. zarIrI kRSNalezI maranAramAM 3 44 217 51 316. trasa anAhArI acaramamAM 7 13 202 94 317. nogarbhaja ghANendriya mithyAtvImAM 14 14 101 188 318. zrotrendriya aparyAptAmAM 7 10 202 99 319. kRSNalezI maranAramAM 3 48 217 pa1 320. traNa zarIrI strIvedamAM 0 5 187 128 321. traNa aparyAptAmAM 7 13 202 99 322. bAdara anAhArI acaramamAM 7 19 202 94 * 323. nogarbhaja paMcendriyamAM 14 10 101 198 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno u39) 324. traNa zarIrI trasa mithyAtvI maranArAmAM 7 21 202 94 325. audArika cakSuindriyamAM 0 22 303 0. 326. mithyAtvI eka saMsthAnI maranAra 7 38 187 94 3ra7. nogarbhaja ghANendriyamAM 14 14 101 198 328. bAdara abhASaka acaramamAM 7 25 202 94 329. audArika trasamAM 0 26 303 0 330. audArika ekAMta bhavadhAraNI dehamAM 0 42 288 0 331. nogarbhaja bAdara mithyAtvImAM 14 28 101 188 332. trasa mithyAtvI ekAMta saMkhyAtAkALanI sthitivALA 7 24 207 94 333. cakSuIndriya ekAMta saMkhyAtA kALanI sthitivALA 7 20 207 334. tipha adholokanI strImAM 0 10 202 122 335. ghANendriya ekAMta saMkhyAtAkALanI sthitivALA 7 22 207 99 336. kArpaNa yoga trasamAM 7 13 217 99 337. nogarbhaja pra. zarIrI acaramamAM 14 34 101 188 338. abhASaka acaramamAM 7 35 202 94 339. urdhva tiryakaranA maranArAmAM 0 48 217 74 340. nogarbhaja bAdara traNa zarIramAM 14 27 101 198 341. audArika bAdaramAM 0 38 303 0 342. ghANendriyamAM mithyA. maranAramAM 7 24 217 94 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4EI zrI bRhada jaina thoka saMgraha 343. tejo lezyAvALA jIvomAM 0 13 202 128 344. trasa mithyA. maranAramAM 7 26 217 94 345. traNa zarIrI mithyA. maranAramAM 7 4ra ra0ra 94 346. pratyeka zarIrI ja. e. u. 16 sAgara sthiti maranArAmAM 5 44 217 80 347. anAhAraka jIvomAM 7 24 217 99 - 348. bAdara abhASakamAM 7 25 217 99 349. sapaNe maranAramAM 7 26 217 99 350. nogarbhaja traNa zarIramAM 14 37 101 198 351. dArika zarIramAM 0 48 303 0 3para. ja. aM. u. 17 sAgaranI sthitinA maranAramAM 6 48 217 81 353. nogarbhajanI gatinA traNa traNa zarIramAM 2 21 228 102 354. mithyA. ekAMta saMkhyA sthitimAM 7 46 207 94 355. tiryapha loka paMce. eka saMsthAnImAM 0 10 273 7ra 3pa6. bAdara mithyA. maranAramAM 7 38 217 94 3pa7. saya. AgatinA bAdaramAM 7 34 217 99 358. abhASakamAM 7 35 217 99 359. tiryapha ghANendriya eka saMsthAnImAM 0 14 273 7ra 360. urdhvaloka tiryaka purUSavedamAM 0 10 202 148 361. tiryapha trasa eka saMsthAnImAM 0 16 273 72 362.pra. zarIrI mithyA. maranArAmAM 7 44 217 94 33. samya. AgatimAM 7 40 217 99 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA 563 prazno u41 364. nAgarbhajana gatinA bAda2 traNa zarIrImAM 365. 4. aM. 3. 29 sAgaranI sthitie maranArAmAM 366. mithyAtvamAM maranArAmAM 367. pratyeka zarIrI maranArAmAM O 7 172 196 368. purUSa eka saMsthAnI ghaNA bhavavALAmAM 369. adholoka tirthak cakSu. mizrayogI 14 16 217 122 370. kRSNalezI saMkhyA. sthitivALAmAM 371. samuccaya maranArAmAM 372. tiryak kRSNalezI traNa 3 48 217 102 7 48 217 99 za2I2I bAdaramAM 373. tiryak bAdara eka saMsthAnImAM 374 bAda2 kRSNa. ekAMta bhavadhAraNI dehamAM 375. tiryak paMcendriya kRSNalezImAM 376. eka saMsthAnI mizrayogI paMcendriya aneriyAmAM ra 7 3 7 32 288 para 0 28 273 72 377. tiryak cakSu. kRSNalezImAM 378. bhuja52nI gatanA paMce. saMzImAM 379. tiryak ghANendriya kRSNalezImAM 380. purUSa traNa zarI2I aMcaramamAM . bhavadhA2NI -- vaikriya labdhi naphoravuM te. 32 228 102 0 4 48 217 93 48 217 94 44 217 99 32 288 51 20 303 para 5 187 184 22 303 para 10 202 162 24 303 para 7 0 5 187 188 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 381. tiryaku trasa kRSNalezImAM 0 26 303 para 382. tiryapha traNa zarIrI kRSNalezImAM 0 42 288 para 383. tiryapha eka saMsthAnImAM 0 38 273 7ra 384. saMjJI " " 14 0 172 198 385. nogarbhajanI gatanA bAdaramAM 2 38 243 102 386. adholoka tiryapha bAdara pratyeka bhavadhAraNI avagAhanA 7 30 288 61 387. urdhvaloka tiryak trasa mithyA ekAMta bhavadhAraNI dehamAM 0 21 288 78 388. adholokamAM tiryapha ekAMta bhavadhAraNI deha bAdaramAM 7 32 288 61 389. saMjJI abhavya traNa zarIrI atiryaMcamAM 14 0 187 188 390. purUSaveda traNa zarIramAM 0 5 187 198 391. paMcendriya kRSNa. eka saMsthAnI 6 10 273 102 392. tipha bAdara traNa zarIramAM 0 32 288 72 393. tipha bAdara kRSNalezImAM 0 38 303 para 394. saMjJI abhavya traNa zarIramAM 14 5 187 188 395. tiryapha paMcendriyamAM 0 20 303 7ra 396. purUSavedImAM mithyASTi ja. aM. u. 28 sAgaranI sthitimAM 0 10 202 184 397. tiryapha cakSuIndriyamAM 0 22 303 72 398. adholokamAM tiryapha ekAMta bhavadhArI dehamAM 7 42 288 61 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA 563 prazno hAu43) 399. tiryaku ghANendriyamAM 0 24 303 72 400. abhavya purUSa vedamAM 0 10 202 188 401. tiryapha trasa jIvomAM 0 26 303 7ra 402. tiryapha traNa zarIrI 0 42 288 7ra 403. tiryapha kRSNalezImAM 0 48 303 para 404. samu. saMjJI asaM. bhavavALA atiryaMcamAM 14 0 202 188 405. uparanI gatanA cakSuindriya mizrayogamAM 10 17 217 162 406. uparanI gatanA ghANendriya mizrayogamAM 10 16 217 162 407. bAdara pra. kRSNa eka saMsthAnImAM 6 26 273 102 408, tiryapha ekAMta chadmasthamAM 0 48 288 7ra 409, bAdara kRSNa eka saMsthAnImAM 6 28 273 102 410. purUSavedamAM 0 10 202 198 411. tiryapha pra. zarIrI bAdaramAM 0 36 303 7ra 41ra. strInI gatanA, saMjJI mithyA.mAM 12 10 202 188 413. prazasta lezyAmAM 0 13 202 198 414. saMjJI mithyAtvImAM 14 10 202 188 415. pra. zarIrI kRSNa. eka saMsthAnI 6 34 273 102 416. aprazastalezI traNa zarIrI bA. eka saMsthAnImAM 14 273 102 417. strInI gata kRSNa. eka saMsthAnI 4 38 273 102 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 418, pra. bAda2 eka saMsthA. ekAMta bhava dhAraNI dehamAM zrI bRhad jaina thoka saMgraha 419. kRSNalezyA eka saMsthAnImAM 420. mizrayogI bAdara ekAMta asaMyamamAM 428. kRSNa, bAdara traNa za2I2ImAM 429. kRSNa. bAda2 ekAMta asaMyamamAM 430. strInI gatanA trasa mizra dRSTi 421. strInI gatanA aprazasta lezI pra. zarIra eka saMsthAnImAM 422. strInI gatanA saMzImAM 423. pra. zarIrI mizrayogI ekAMta asaMyamamAM 14 23 202 184 424. samuccaya saMzImAM 14 10 202 198 425. mizrayogI ekAMta apaccakrRkhANI 1425 202 184 426. kRSNalezI bAda2 pra. traNa za2I2I 6 30 288 102 427. aprazasta lezI eka saMsthAnImAM 14 38 273 102 da 32 288 102 6 33 288 102 ghaNA bhavavALA 431. strInI gatanA trasa mizra 432. trasa mizrayogI saMkhyA. bhavavALA 433. trasa mizrayogI 25 273 113 38 273 102 434. kRSNa pra, traNa za2I2ImAM 435. mizrayogI bAdara mithyAtvI 436. bA. traNa zarIrI apazastalezI 14 20 202 184 12 34 273 102 12 10 202 198 12 18 217 183 12 18 217 184 14 18 217 183 14 18 217 184 da 38 288 102 14 25 217 179 14 32 288 102 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno 0i845] 437. bAdara ekAMta apaccakkhANI aprazastalezImAM 14 33 288 102 438. kRSNavezI traNa zarIramAM 6 42 288 102 439. kRSNazI ekAMta apaccakakhANI 6 43 288 102 440 mizrayoga bAdaramAM 14 25 217 184 441. adholoka tiryanA cakSuIndriya traNa zarIrI 14 17 288 122 442. pra. traNa zarIrI apraza.lezImAM 14 38 288 102 443. pra. mizra yogImAM 14 38 288 102 444. pratyeka ekAMta bhavadhAraNI deha ghaNA bhavavALA 7 38 288 111 445. adho. ti. traNa zarIrI trasamAM 14 21 288 122 446. apra. lezyA traNa zarIrI 14 42 288 102 447. ekAMta asaMyama aprazastalezI 14 43 288 102 448. ekAMta bhava. deha ghaNA bhavavALA 7 42 288 111 449. strIgatinA ekAMta bhavadhA. deha 6 42 288 113 450. bhavasiddhi ekAMta " " 7 4ra 288 113 451. uparanI gata kRSNa. pra. zarIrI 2 44 303 102 4para. bhujaparanI gatanA adho. tiryaka pratyeka traNa zarIrI 4 38 288 122 453. strInI gata kRSNa pratyeka zarIrI 4 44 303 102 454. urdhva tiryapha ekAMta chadmastha 'paMcendriya ghaNA bhavamAM 0 20 288 146 455. kRSNalezI pratyeka zarIrI 6 44 303 102 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4)Ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha 4pa6. adho. ti. traNa zarIrI bAdara 14 32 288 122 457. aprastalezI bAdara 14 38 303 102 458. urdhva ti nA ekAMta chadmastha cakSu. 0 22 288 148 459. urdhva tiryakanA eka saMsthAnImAM 0 38 273 148 460. urdhva tiryapha ekAMta chabastha ghANa. 0 24 288 148 461. adholoka ti. nA cakSu indriyamAM 14 22 303 122 462. " " bAdara ekAMta chadmastha 14 38 288 122 463. " " ghANendriyamAM 14 24 303 122 464. strIgatinA adholoka tiryaka traNa zarIrI 12 42 288 122 465. adho. tiryakanA traNa 14 26 303 122 466. adho. ti. traNa zarIrI 14 42 288 122 467. aprazasta lezyAmAM 14 48 303 102 468, urdhva. ti. traNa zarIrI bAdara 0 32 288 148 469, " " ekAMta asaMyama bAda2 0 33 288 148 470. adho. "" chabastha strI gatimAM 12 48 288 122 471. urdhva. " paMcendriyamAM 0 20 303 148 472. adho. ti. ekAMta chavastha 14 48 288 122 473. urdhva. ti. cakSu indriyamAM 0 22 303 148 474. urdhva ti. ekAMta chabastha bAdara 0 38 288 148 47pa. urdhva. ti. ghANendriyamAM 0 24 303 148 476. " ti.traNa zarIrI ghaNAbhavavALA 0 4ra 288 146 477. urdhva, tiryapha trasamAM 1 0 26 303 148 478. urdhva tiryapha traNa zarIramAM 0 42 288 148 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA 563 prazno nI u47 479. urdhva tiryak ekAMta asaMyamamAM O 43 288 148 #1 # 480. ekAMta chadmastha pra. zarIrI O 44 288 148 481. strInI gatanA adho tiryak pratyeka zarIrImAM 482. urdhva tin ekAMta chadmastha ghaNA bhavavALA 483. adho tirNa pratyeka zarIrImAM 484, urdhva tin ekAMta chadmasthamAM 485. strInI gatanA adho tiryakmAM 486. bhujapa2nI gatanA traNa za2I2I bAda2 487. adho tin lokamAM 488. kheca2nI gatanA traNa za2I2I bAda2mAM 489. urdhva tin bAdaramAM 490. sthaLacaranI gatanA traNa zarI2I bAda2 491, khecaranI gatanA paMcendriyamAM 492. u252nI gatanA traNa zarIrI bAdara 493, urdhva tin pratyeka zarIrI ghaNA bhavavALA 494. khecaranI gatanA pratyeka traNa zarIrImAM 12 44 303 122 O 48 288 146 14 44 303 122 0 48 288 148 12 48 303 122 4 32 288 162 14 48 303 122 6 32 288 162 0 38 303 148 8 6 32 288 162 20 303 162 10 32 288 162 44 303 146 38 288 162 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha 495. urdhva tirjA pratyeka zarIrImAM 0 44 303 148 496. bhUjaparanI gatanA 3 zarIrImAM 4 42 288 162 497. khecaranI gatanA trasamAM 6 26 303 16ra 498. khecaranI gatanA traNa zarIramAM 6 42 288 162 499. urdhva ticha lokamAM 0 48 303 148 500. sthaLacaranI gatanA 3 zarIrImAM 8 42 288 162 501. trasa eka saMsthAnImAM 14 16 273 198 502. uparanI gatanA 3 zarIramAM 10 42 288 162 503. saMjJI tiryaMcanI gatanA ghANe.mAM 14 24 303 162 504. khecaranI gatanA ekAMta chagha.mAM 6 48 288 162 505. saMjJI tiryaMcanI gatanA trasamAM 14 ra6 303 162 506. saMjJI tirya.nI gatanA 3 zarIrI 14 42 288 162 507. aMtaradvIpanA paryAptAnA aladdhiyA (vajIne) mAM 14 48 247 198 508. urapara tiryaMcanI gatanA ekAMta sakaSAyImAM 10 48 288 162 509. sthaLacara tiryaMcanI gatanA pratyeka zarIrI bAdaramAM 8 303 162 510. tiryaMcANInI gatanA ekAMta sayogI 12 48 288 16ra. pa11. eka saMsthAnI pra. zarIrI bAdara 14 ra6 273 198 512. tiryaMcanI gata ekAMta sayogImAM 14 48 288 1dara pa13. eka saMsthAnI mithyAtvImAM 14 18 273 188 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA pa3 prazno | RDu49) 514. madhya jIvone sparzanArA ekAMta chadmastha cakSuindriyamAM 14 22 288 190 515. tiryaMcANInI gatanA bAdaramAM 12 38 303 162 516, madhya jIvone sparzanArA ekAMta chadhastha ghANendriyamAM 14 24 288 190 517. eka saMsthAna strInI gatanA pratyeka zarIramAM 12 34 273 198 518, paMcendriyamAM ekAMta chadmastha ghaNA bhavavALA 14 20 288 196 519. ghANendriya ekAMta chadmastha asaMyamamAM 14 19 288 198 para0. paMcendriya ekAMta chadmasthamAM 14 20 288 198 para1. eka saMsthAnI ghaNA bhavavALAmAM 14 38 273 196 para2. ekAMta sakaSAya cakSu indriyamAM 14 22 288 198 para3. eka saMsthAnImAM 14 38 273 198 para4. ekAMta sakaSAyI ghANendriyamAM 14 24 288 198 parapa. paMcendriya mithyAtvImAM 14 20 303 188 para6. ekAMta sakaSAya trasamAM 14 26 288 198 para7. tiryaMcanI gatamAM 14 48 303 162 pa28, ekAMta chadmastha bAdara mithyAtvI 14 38 288 188 pa29, strInI gatanA trasa mithyAtvImAM 12 26 303 188 pa30. strInI gatanA traNa zarIrI bAdara ekAMta sakaSAyImAM 12 288 198 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0i zrI bRhada jaina thoka saMgraha pa31. strInI gatanA paMcendriya saMkhyAtA bhavavALAmAM 12 20 303 196 pa32. traNa zarIrI bAdaramAM 14 32 288 198 pa33. ekAMta asaMyama bAdaramAM 14 33 288 198 pa34. ekAMta chadma. abhavya pra. zarIrI 14 44 288 188 pa35. paMcendriya jIvomAM 14 20 303 198 pa36. strInI gatanA bAdara ekAMta sakaSAyImAM 12 38 288 198 pa37. strInI gatanA ghANendriyamAM 12 24 303 198 pa38. ekAMta chadmastha bAdaramAM 14 38 288 198 pa39, ghANendriyamAM 14 24 303 198 pa40. strInI gatanA traNa zarIramAM 12 42 288 198 pa41. trasa jIvomAM 14 26 303 198 pa42. traNa zarIra ekAMta chadmastha 14 42 288 198 543. ekAMta asaMyamamAM 14 43 288 198 pa44. pratyeka zarIrI ekAMta chaprasthamAM 14 44 288 198 pa45. samya. tiryaMcanA aladdhiyAmAM 14 30 303 198 pa46, ekAMta chadmastha ghaNA bhavavALAmAM 14 48 288 196 pa47. strInI gata pra. zarIrI mithyAtvI 12 44 303 188 pa48. ekAMta chadmasthamAM 14 48 288 198 pa49. mithyAtvI pratyeka zarIrImAM 14 44 303 188 550. samakiti nArakInA alakriyAmAM 1 48 303 198 'papa1. strInI gatanA mithyAtvI * 1ra 48 383 198 papara. ekendriya paryAptanA aladdhiyA 14 37 303 198 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvonI mArgaNAnA 563 prazno upa1) 553. mithyAtvI 14 48 303 188 papa4. nava raiveyakanA paryA. alayiAmAM 14 48 303 189 papapa. jIvonA madhyabheda sparzanArA 14 48 303 190 papa6. naraka paryAptanA aladdhiyAmAM 7 48 303 198 557. strInI gatanA pratyeka zarIramAM 12 44 303 198 pa58. tiryaMca paMce. vaikriyanA aladdhiyA 14 43 303 198 papa9. pratyeka zarIramAM 14 44 303 198 pa60. tejozI ekendriyanA aladdhiyA 14 45 303 198 pa61. ghaNA bhavavALA jIvomAM 14 48 303 196 pa62. eke. vaikriya zarIrI aladdhiyA 14 47 303 198 pa63. sarva saMsArI jIvomAM 14 48 303 198 | iti jIvonI mArgaNAnA pa63 prazno. & SS S SS SS S3 6 E3 ja noMdha : Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa2) izrI bRhada jaina thoka saMgraha 23. cA2 kaSAyajI pannavaNA pada - 14 zrI gautama svAmIe vIra bhagavAnane pUchyuM ke, "he bhagavAna! kaSAya keTalA prakAre kahyA che ?" bhagavAne kahyuM, "he gautama ! kaSAya 16 prakAre kahyA che. 1. potAne mATe, 2. parane mATe, 3. tadubhAyA kahetA banne mATe, 4. khetta kahetAM ughADI jamInane mATe, 5. valtha kahetAM DhAMkI jamInane mATe, 6. zarIra mATe, 7. upadhine mATe, 8. nirarthaka, 9. jANatAM, 10. ajANatAM, 11. upazAMtapaNe 1, 12. aNupazAMtapaNe, 13. anaMtAnubaMdhI krodha, 14. apratyAkhyAnI krodha, 15. pratyAkhyAnAvaraNIya krodha, 16. saMjvalanano krodha." te 16 samuccaya jIva 1, ane 24 daMDaka AzrI ema kula 25 x 16 = 400 bhAMgA thAya. have kaSAyanA daLIyA kahe che. caNIyA, upacaNIyA, bAMdhyA, vedhA, udIrIyA, nirjaryA ema 6. te bhUtakALa, vartamAnakALa ane bhaviSyakALa AzrI ema 6 x 3 = 18 thAya. te 18 eka jIva AzrI ane 18 bahu jIva AzrI evaM 36 thAya. te samuccaya jIva AzrI ane ra4 daMDaka AzrI ema 25 x 36 = 900 bhAMgA thayA. temAM upara batAvyA te 400 bhAMgA umeratAM kula 1300 bhAMga krodhanA thayA. te ja pramANe 1300mAnanA, 130 mAyAnA, 1300 1 udaya avasthAne nahIM prApta thayela. 2 udaya avasthAne prApta thayela. 3 caNIyA - karma pudgalonuM AvavuM. upacaNIyA -- tene vadhu puSTa karavAM. bAMdhyA -- nidrata ke nikAcita baMdha karavo. vedyA -- darda Adi duHkhanuM vadana karavuM te. udarIyA - tapa AdithI udIraNA karavI. nircaryA - AtmAthI karmadalikone judA karavA. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvAsocchvAsa 6) 353 lobhanA maLIne kula cAra kaSAyanA 5200 bhAMgA thAya. iti cAra kaSAya. Quan Tu Tu Quan Tu Tu Tu Tu Tu Tu Dong : 24. zvAsocchavAsa padmavaNA pada 7 zrI gautama svAmIe vI2 bhagavAnane pUchyuM ke, "he bhagavAna ! nA2kI, devatA, tiryaMca ane manuSya kevI rIte zvAsocchvAsa le che ?' bhagavAne kahyuM, ''he gautama ! nArakInA jIva niraMtara dhamaNanI jema zvAsocchvAsa le che. devatAnA zvAsocchvAsano kALa batAvavA mATe nIce koTho Apyo che.' devatAnuM nAma asurakumA2nA deva vANavyaMtara, 9 nikAya jyotiSI pahele devaloke bIje devaloke utkRSTa kALa eka pakSa jhAjhere. pratyeka muhUrte. pratyeka muhUrte. jaghanya kALa sAta thoka sAta thoka pratyeka muhUrte. pratyeka muhUrte. pratyeka muhUrta jhAjherUM | be pakSa jhAjhere. be pakSa. bIjI eka dhA2NA pramANe kaSAyanA 6 daLiyAne (caNiyA Adi) 3 kALa sAthe guNatAM 6 x 3 = 18 thAya. tene 1 samuccaya jIva tathA 24 daMDaka e 25 sAthe guNatAM 18 x 25 = 450 thAya. temAM prathama batAvelA 400 bhAMgA umeratAM 450 + 400 = 850 bhAMgA krodhanA, tevI ja rIte 850 mAnanA, 850 mAyAnA, 850 lobhanA ema sarva maLIne kula 3400 bhAMgA paNa thAya che. tattva kevaLI gamya. -23 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 trIje devaloke cothe devaloke pAMcame devaloke chaThTha devaloke sAtame devaloke AThame devaloke navame devaloke dazame devaloke agiyA2me devaloke bArame devaloke pahelI traiveyakamAM bIjI traiveyakamAM trIjI traiveyakamAM cothI zaiveyakamAM pAMcamI traiveyakamAM chaThThI zaiveyakamAM sAtamI traiveyakamAM AThamI zaiveyakamAM navamI traiveyakamAM zrI bRhadda be pakSe be pakSa jhAjhere sAta pakSe daza pakSe cauda pakSe sattara pakSe aDhAra pakSe ogaNIsa pakSe vIsa pakSe ekavIsa pakSe bAvIsa pakSe trevIsa pakSe covIsa pakSe paccIsa pakSe chavvIsa pakSe sattAvIsa pakSe aThThAvIsa pakSe ogaNatrIsa pakSe trIsa pakSe ekatrIsa pakSe cAra anuttara vimAna sarvArthasiddha vimAnamAM tetrIsa pakSe jaina thoka saMgraha sAta pakSe. sAta pakSa jhAjhere. daza pakSe. cauda pakSe. sattara pakSe. aDhAra pakSe. ogaNIsa pakSe. vIsa pakSe. ekavIsa pakSe. bAvIsa pakSe. trevIsa pakSe. covIsa pakSe. paccIsa pakSe. chavvIsa pakSe. sattAvIsa pakSe. aThThAvIsa pakSe. ogaNatrIsa pakSe. trIsa pakSe. ekatrIsa pakSe. tetrIsa pakSe. tetrIsa pakSe. sarva tiryaMca ane manuSyanAM badhAM jIvo vimAtrAthI--aniyatakALa (be zvAsocchvAsa vacceno kALa nakkI nathI) zrvAsocchvAsa le che. iti zvAsocchvAsano thokaDo. pa o pola Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asajjhAyo 25. asAyo ThANAMga sUtra 4, ThANAMga sUtra 10 tathA nizItha sUtra u. 19 aMtarIkSa (AkAza) saMbaMdhI 10 asajjhAya artha nAma 1. ulkApAta - tAro AkAzethI khare to 2. digdAha - dizA dAha 3. garjita - meghagarjanA thAya to 4. vidyuta - vIjaLI camake to 5. nirthAta - kaDAkA jevo avAja 2 6. yUpaka - bAlAcaMdranI, zuklapakSanI ekama, bIja, trIjanI rAtrie 7. yajJAdIma - vIjaLI camakavAthI yakSanuM cihna jevuM dekhAya 8. dhUmikA -- dhummasa (dhUmADA jevI dhULa) 9. mihikA - karA (jhAkaLa) paDe to 10. 24uddAta - 2ju (dhULa) va2se to 355 kALa maryAdA 1 prahara jyAM sudhI 2he 2 prahara 1 prahara 8 prahara prathama prahara sudhI jyAM sudhI dekhAya jyAM sudhI 2he jyAM sudhI 2he jyAM sudhI va2se 1 AkAzamAM koIpaNa dizAmAM nagara baLatuM hoya ke agninI jvALA uDatI hoya evuM dekhAya. jyAM upara prakAza nIce aMdhArUM hoya te dizA-dAha. 2 megha garjanAdimAM svAdhyAyakALa, ArdrA nakSatrathI, svAti nakSatrano mAnavo. 3 kArataka thI mahA mahinA sudhIno samaya varSA mATeno garbha kALa gaNAya che. tyA2e AvI dhUmikA paDe che. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 zrI bRhad jena thoka saMgraha audArika zarIra saMbaMdhI 10 asakjhAya 11-13, asthi, mAMsa, zoNita- hADakAM, mAMsa, lohI paDavAM hoya to. * 14. azucisAmanta- azucinI durgadha Ave athavA dekhAya - tyAM sudhI. 15. zamazAnasAmanta - smazAna bhUmi so hAthathI vadhu najIka hoya to. 16. caMdroparAga - caMdragrahaNa - alpagrAsamAM 4 prahara, khaMDagrahaNamAM 8 prahara, pUrNa hoya to 12 prahara. (grahaNanA prAraMbhathI asvAdhyAyano kALa gaNavo.) 17. sUryoparAga - sUrya grahaNa - alpagrAsamAM 8 prahara, khaMDa grahaNamAM 12 prahara, pUrNa hoya to 16 prahara. 18. patana (rAjamaraNa) - rAjAnuM avasAna thatAM navo rAjA ghoSita na thAya tyAM sudhI. 19. rAjavyuphTaha - yuddha sthAnathI najIka, yuddha cAle tyAM sudhI. 20. upAzrayasyAnta audArika zarIra - upAzrayamAM paMcendriyanuM kalevara (tiryaMcanuM 60 ane manuSyanuM 100 hAthamAM) paDyuM hoya tyAM sudhI. * manuSyanAM hADa, mAMsa, lohI, 100 hAthanI aMdara hoya, tiryaMcanA 60 hAthanI aMdara hoya to. hADakuM baLI ke gaLI gayuM na hoya to bAra varSa sudhI. mRta ke bhAMgeluM iDu hoya to 3 prahara sudhI. 7 ghara sudhI kSetramAM bALaka janma vakhate 7 ke 8 divasa sudhI. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asajhAyo upaS kALa saMbaMdhI 14 asakjhAya 21- 30. aSADha, bhAdaravo, Aso, kArataka ane caitra mahinAnI suda pUnama ane A pUnama pachInI vada ekamanI divasa, rAtrInI. 31- 34. prabhAta, madhyAhna, saMdhyA, madhyarAtrI e cAra saMdhikALamAM 1-1 muhUrtanI. A asakjhAya TALIne svAdhyAya karavo joIe, khulle moDhe nA bolavuM joIe tathA lAITanA ke divAnA ajavALAmAM na vAMcavuM joIe. koIkoI hutAzanI pragaTe tyAre tathA dhULeTInAM divasanI asakjhAya paNa mAne che. iti asajhAya. Fen Lu Lu Wu Lu Lu Lu Lu Gong Lu Lu Fen 1 aSADha AdinI pUnamamAM devatA ticchalokamAM utsava (indra, kArtikeya, yakSa, bhUta mahotsava i.) ujavavA Ave che ane ekame pAchA phare che. te divaso daramyAna sUtra azuddhi thAya to deva upadrava karI zake che mATe. 2 madhyAhna eTale divasa ane rAtrIno madhya bhAga. te madhya bhAganI eka ghaDI pahelA ane eka ghaDI pachI. te ja pramANe madhyarAtrI gaNavI. tema ja prabhAtamAM sUryodaya pahelA 36 miniTa, pachI 12 miniTa tathA saMdhyAmAM sUryAsta pahelA 12 miniTa, pachI 36 miniTa. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0 kI zrI bRhada jaina thoka saMgraha ri6. batrIsa sUtronAM nAma krama sUtranuM nAma aMga/ gAthA |kAlika upAMgasUtra(hAla)utkAlika 01. AcArAMga sUtra aMga 1rapa00 | kAlika 02. sUtrakRtAMga sUtra aMga |2100 kAlika 03. sthAnAMga sUtra aMga |3770 kAlika 04. samavAyAMga sUtra aMga 1667 kAlika 05. bhagavatI (vivAha prajJapti) aMga |1pa7para | kAlika 06. jJAtA dharma kathAga sUtra aMga 5500 kAlika 07. upAsaka dazAMga sUtra aMga 812 kAlika 08. annakRtAMga sUtra aMga I coo | kAlika 09. anuttaropapAtika sUtra aMga |292 kAlika 10. pazna vyAkaraNa sUtra aMga 1250 | kAlika 11. vipAka sUtra aMga 1216 | kAlika 12. upapAtika (uvavAI) sUtra upAMga 1167 utkAlika 13. rAjapazrIya sUtra upAMgara008 utkAlika 14. jIvAjIvAbhigama sUtra upAMga 4700 utkAlika 15. prajJApanA sUtra upAMga 7787 utkAlika 16. jaMbudviIpa prazapti sutra upAMga 4i146 kAlika 17. caMdra prajJapti sUtra upAMga 2200 kAlika | 18. sUrya prajJapti sUtra upAMga 2200 | utkAlika Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIsa sUtronA nAma kipa 19. nirayAvalikA sUtra upAMga kAlika 20. kalpavataMsikA sUtra upAMgA kAlika 21. puSpikA sUtra upAMga - 1109 kAlika 22. puSpacUlikA sUtra upAMga kAlika 23. vRSNidazA sUtra upAMga kAlika 24. dazavaikAlika sUtra mULa | 800 utkAlika 25. uttarAdhyayana sUtra mULa | 21 kAlika 26. naMdI sUtra mULa | 700 utkAlika 27. anuyogadvAra sUtra mULa 1899 utkAlika 28. bRhatkalpa sUtra cheda 473 kAlika 29. vyavahAra sUtra cheda | 600 kAlika 30. nizItha sUtra cheda |815 kAlika 31. dazAzrutaskaMdha sUtra | cheda 1830 | kAlika 32. Avazyaka sUtra (nokAlika, noutkAlika) 10) 11 aMga sUtra - gAthA 35759 kAlika sUtra saMkhyA 23 12 upAMga sUtra - " 25387 utkAlika sUtra " 8 4 mULa sUtra - " pa399 nokAlika, noutkAlika 1 4 cheda sUtra - " 3718 1 Avazyaka sUtra -" 100 32 sUtra kula gAthA - 70,363 suttAgama pramANe 72,000 gAthA thAya che. | iti batrIsa sutranA nAma. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 360 27. aparyAptA tathA paryAptA dvAra pakSavaNAsUtra pada - 28 ziSya vinayapUrvaka namana karIne pUche che, '' he guru ! jIva tattvano bodha ApatI vakhate Ape kahyuM hatuM ke jIva upajatI vakhate aparyApto tathA paryApto kahevAya che, to te zI rIte kahevAya che, te kRpA karI kaho.'' guru - 'he ziSya ! jIvane AhA2, zarIra, iMdriya, zrvAsocchvAsa, bhASA ane mana e cha paryApti che. ane te cAre gatinA jIvone lAgu 2hevAthI 563 bheda gaNI zakAya che. temAM pahelI AhAra paryApti lAgu thAya che. te evI rIte ke je jIvanuM AyuSya purUM thAya, tyAre te zarIra choDIne navI gatinI yonimAM upajavA jAya che. temAM avigraha gati eTale sIdhI ne sa2La bAMdhI Avyo hoya, te jIva je samaye cavelo hoya, te ja samayamAM AvI upaje che. te jIvane AhA2nuM AMtarUM paDatuM nathI, tevA baMdhanavALo jIva sadA 'AhAraka' kahevAya che, evo bhagavatIno nyAya che. have bIjo prakAra vigraha gatino baMdha bAMdhI AvanA2A jIvono kahevAya che, tenA traNa prakAra che temAM keTalAka jIvo za2I2 choDyA pachI eka samayane AMtare, keTalAka be samayane AMtare ne keTalAMka traNa samayane AMtaruM eTale cothe samaye upajavA pAme che. ema cAre rIte saMsArI jIvo upajI zake che. A bIjI vigraha gati eTale viSama gati karI upajavA janA2A jIvone eka, be, traNa samaya upajatAM AMtarUM paDe che. tenuM kAraNa jIvanuM gamana sIdhI zreNImAM ja thAya che eTalA mATe utpatti sthAna sudhI pahoMcatAM vacce 0-1-2 ke 3 vaLAMka levA paDe che. tethI upajavAmAM 1-2-3 ke 4 samaya lAge che. tenuM vivecana gurugamathI jANavuM. tevA jIva jeTalo samaya vATe rokAya, teTalo samaya AhAra Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparyAptA tathA paryAptA dvAra Oiu61) vagaranA 'anAhAraka' kahevAya che. te jIva bAMdhelI yonisthAnamAM praveza karI upaje (vAsa kare) te ja samaye te yonisthAna je pudgalanA baMdhAraNathI baMdhAyA hoya, te ja pudgalano AhAra, tAvaDAmAM nAMkhelA vaDAnI rIte kare che. tene oja AhAra karyo kahevAya che, ane te jIMdagImAM eka ja vAra kare che. tevo AhAra kheMcI pariNamAvatA eka samaya lAge che tyAre AhAra paryApti pUrI thAya che. (1) te pariNamAvelA AhAranA rasano evo gaNa che, ke tenAM rajakaNo ekaThAM thavAthI sAta dhAturUpe sthULa zarIranI AkRti bane che. mULa dhAtuo jIMdagI sudhI sthULa zarIrane TakAvI rAkhe che. evA zarIramAM jema phUlamAM sugaMdha te rIte jIva rahI zake che. te bIjI zarIra paryAmi kahevAya che. tevI AkRti baMdhAtAM eka aMtarmuhUrta lAge che. tyAre zarIra paryApti pUrI thAya che. tyAM sudhInA AhArane oja AhAra kahevAya che, tyArapachI roma AhAra cAlu thAya che. (2) te zarIranI majabUtI thatAM ja temAM IdriyonA avayavo pragaTa thAya che. tema thatAM aMtarmuhUrtano vakhata lAge che. te trIjI iMdriya paryApti kahevAya che. (3) upara mujaba zarIra ane indriya majabUta thayA pachI sUkSma rIte eka aMtarmuhUrtamAM zvAsa levA mUkavAnI zakti prApta thAya che te cothI zvAsocchavAsa paryApti kahevAya che. (4) te pachI eka aMtarmuhUrtamAM bhASAnA pudgalo grahaNa karavAnI zakti pedA thAya che tenuM nAma pAMcamI bhASA paryAmi kahevAya che. (5) eka aMtarmuhUrtamAM mananA pudgalo levAnI zakti pedA thAya che tene mana paryApti kahe che. (6) uparanI rIte eka samaya ane pAMca aMtarmuhUrta che paryApti baMdhAya che." " A zabda zravaNa karatAM ja ziSya zaMkA kare che ke zAstrakAro che paryApti bAMdhavAnA vakhatane eka aMtarmuhUrta kahe che tenuM kema ? Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha guru - he vatsa ! muhUrta pUrI be ghaDIne kahe che. teno ekaja bheda che. paNa aMtarmuhUrtamAM jaghanya, madhyama ane utkRSTa evA traNa bheda che. temAM be samayathI laIne nava samaya sudhInuM jaghanya aMtarmuhUrta kahevAya che. (1) te pachInuM aMtarmuhUrta daza samayanuM, agiyAra samayanuM, ema ekeka samaya gaNatAM madhyama aMtarmuhUrtanA asaMkhyAtA bheda thAya che. (2) be ghaDImAM eka samaya bAkI rahe te utkRSTa aMtarmuhUrta kahevAya che. (3) AhAra paryApti bAMdhatAM 1 samaya ane bAkInI pAMca mATe darekane eka eka aMtarmuhUrtano samaya lAge che. te jaghanya tathA madhyama aMtarmuhUrta gaNavA ane chevaTe cha paryApti eka aMtarmuhUrtanI kahevAmAM AvI che, te utkRSTa samajavI. uparanI cha paryAptimAMthI ekendriyane pahelI cAra hoya che. beindriya, teindriya, caurendriya ane asaMjJI tiryaMca paMce.ne pAMca tathA saMjJI paMcendriyane cha paryAmi pUrNa hoya che. e paryAptAno artha kahyo. have aparyAptAno artha kahe che. aparyAptAnA be bheda che. 1.karaNa aparyApo, 2. labdhi aparyApto. 1. karaNa aparyApto - tenA be bheda che. 1. trIjI iMdriya paryAmi bAMdhI na rahe tyAM sudhI karaNa aparyApyo. 2. ane baMdhAI rahe tyAre karaNa paryApta kahevAya che. 2. labdhi aparyApto - tenA be bheda che. 1. ekendriya vigerethI paMcendriya sudhImAM, jene jeTalI paryAmi kahI che tene teTalImAMthI ekekI adhUrI rahe tyAM sudhI labdhi aparyAto kahe che. 2. potAnI jAtinI hada sudhI pUrI paryAti baMdhAI rahe tyAre tene labdhi paryAto kahe che. * ziSya - he guru ! je jIva maraNa pAme che te aparyAptAmAM ke paryAptAmAM ? Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparyAptA tathA paryAptA dvAra 363 guru - he ziSya ! jyAre trIjI iMdriya paryAmi bAMdhIne jIva karaNa paryApto thAya che tyAre maraNa nIpajI zake che. e nyAyathI ka2Na paryApto thaI maraNa pAme che. paNa ka2Na aparyAptApaNe koI jIva ma2Na pAme nahi. temaja bIjI rIte aparyAptApaNe ma2Na kahevAmAM Ave che. te labdhi aparyAptAnuM maraNa samajavuM. te ema ke cAravALo trIjI, pAMcavALo trIjI, cothI, ane cha vALo trIjI, cothI ne pAMcamI paryAti pUrI bAMdhe pachI maraNa pAme che. have bIjI rIte aparyApto ane paryApto ene kahevAya che ke jene jeTalI paryApti prApta thaI arthAt baMdhAI gaI hoya tene teTalIno paryApto kahevAya che ane have pachI bAMdhavAnI che teno aparyApto, eTale tevI paryAptinI prApti thaI zakI nathI ema paNa kahevAya che. upara batAvelA aparyAmA tathA paryAptAnA bhedano artha samajI, garbhaja, nogarbhaja ane ekendriya vagere asaMjJI paMcendriyavALA jIvone te bheda lAgu karavAthI jIva tattvanA 563 bheda vyavahAra nayathI gaNAya che. ane te sarva karma vipAkanAM phaLa che. temAM corAsI lAkha yonino samAveza thAya che. tevI yonimAM pharI pharIne upajavuM, janmavuM, ane maraNane AdhIna thavuM, tevA janma maraNane saMsAra samudra kahevAya che. ane te sarva samudrathI anaMtaguNo moTo che, teno kinAro pAmavA mATe dharmarUpI naukA che, te naukAnA calAvanAra jJAnI guru che. tenuM zaraNa laI AjJA mujaba vica2I, pravartana ka2nA2o bhAvika bhavya, salAmatI sAthe, prApta thayelI jIMdagInuM sArthaka hAMsala ka2I zake che, temaja sarva koIe te ka2vuM yogya che. iti aparyAptA tathA paryAptA dvAra. Tu Tu Tu Tu Tu Tu Tu Tu Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u64 izrI bRhada jena thoka saMgraha jo (28. garbhavicAra) bhagavatI sUtra zataka 1, u. 7 sarva janma maraNanAM duHkhonuM kAraNa mohanIya karmanA udayamAM bhaLavAthI moha thAya che te che. cAragatirUpa saMsAramAM jIva janma maraNarUpa bhayaMkara duHkha bhogavyA kare che. naraka ane devagatine varjIne bAkInI be tiryaMca ane manuSya gatimAM jIvane janmavA mATe garbhavAsa maLe che. te garbhavAsamAM garbhasthAnamAM upajanArA jIvanI gati, sthiti, aMgopAMga, AhAra, zvAsozvAsa vi.dareka paristhitinuM ahIM varNana karavAmAM Avaze. eka gatimAMthI bIjI gatimAM jato jIva dravyaindriyothI rahita ane bhAvaIndriyo sahita utpanna thAya che. pudgalanI racanA vizeSa (bAhya AkRti) te dravyendriya che. je zakti dvArA jIva jJAna prApta karavA samartha hoya te bhAvendriya che. garbhamAM Avelo jIva taijasa ane kAmaNa zarIra sahita Ave che tathA audArika, vaikriya ane AhAraka zarIra rahita Ave che. upajanArAnI sthitinuM tathA garbhasthAnanuM vivecana - ziSya - he guru ! garbhasthAnamAM AvI upajanAro jIva, tyAM keTalA divasa? keTalI rAtrI, keTalA muhUrta rahe? guru - he ziSya ! upajanAro jIva basone sADI satyotera ahorAtrI rahe che. vAstavika rIte jotAM eTalo ja garbhane kALa che. te jIva ATha hajAra traNasone paccIsa muhUrta garbhasthAnamAM rahe che. garbhasthAnane mATe samajavAnuM ke mAtAnA nAbhimaMDaLa nIce phUlane AkAre be nADI che te benI nIce UMdhA kamaLane AkAre eka trIjI Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbha vicAra 365 nADI che te yoni nADI kahevAya che. temAM yoni jAme che, te yoni jIvane upajavAnuM ThekANuM che. te ThekANAmAM pitA tathA mAtAnA pudgalonuM mizraNa thAya che. te yonirUpa phUlanI nIce AMbAnI mAMja2ne AkAre eka mAMsanI pezI hoya che, te pezI dareka mahine pravAhita thavAthI strI RtudharmamAM Ave che. te rUdhIra u52nI yoni nADImAM jA Ava kare che, kemake te nADI khUlelI ja hoya che. cothe divase RtustrAva baMdha paDe che paNa ApyaMta2mAM sUkSma strAva cAlu rahe che. pAMcame divase yoni nADImAM sUkSma rUdhI2no joga hoya che te ja vakhate vIrya biMdunI prApti thaI hoya to teTalA vakhatane mizra yoni kahevAya che, ane te phaLa prApta thavAne yogya gaNAya che. manuSya ane tiryaMcanuM vIrya 1 muhUrta sudhI yonibhUta gaNAya che eTale ke te saceta rahe che. temAM eka, be ane traNa vage2e nava lAkha sudhI jIva upaje che. teonuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrta, utkRSTa traNa palyopama sudhInuM hoya che. te jIvano pitA eka ja hoya che paNa bIjI apekSAe jotAM chevaTa navaso pitA sudhI zAstra kahe che. te saMyogathI nahi paNa nadInA pravAha sAme besI snAna ka2vA vakhate uparavADethI kheMcAI AvatAM purUSanA biMdumAM seMkaDo rajakaNo strInA zarIramAM picakArInA AkarSaNanI rIte AvI bharAya che. karma joge teno kavacit garbha jAmI jAya che. temAM jeTalA purUSanA rajakaNo AvelA hoya te sarva tenA pitA svarUpe gaNAya che. ekI sAthe dazahajAra sudhI garbha pAke che, te macchI tathA sarpanI mAtAne nyAye che. manuSyane traNa sudhI pAke che. bAkI maraNa pAme che. eka ja vakhata nava lAkha upajI maraNa pAmyA hoya to te strI janma vAMjhaNI rahe che. bIjI rIte je strI kAmAMdha thaIne aniyamita rIte viSaya seve athavA vyabhicAriNI banIne hada uparAMta parapurUSa seve te strI vAMjhaNI Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAsI zrI bRhada jaina thoka saMgraha thAya che. evA bIjakano nAza thAya che. tenAM zarIramAM jherI jIvo upaje che, tenA DaMkhathI vikAra vadhe che. tethI te strI deva, guru, dharma, kuLa nI maryAdA tathA ziyaLavatane lAyaka rahI zakatI nathI. tevI bIjakabhaMga strIno svabhAva nirdaya ane asatyavAdI hoya che. - je strI dayALu ane satyavAdI hoya te strI kAmavAsanAne kajo rAkhe che. te strI putra, putrInuM sArUM phaLa pAme che. ekalA rUdhIrathI ke ekalA biMduthI prajA prApta thatI nathI, tema ja RtunA rUdhIra sivAya bIjA rUdhIra, prajA prAptine kAme AvatAM nathI. eka graMthakAra kahe che ke sUkSma rIte soLa divasa RtustrAva rahe che. te rogIne nahi paNa nirogI zarIravALI strIne tema thAya che ane te prajAprAptine lAyaka kahevAya che. te soLamAMthI pahelA traNa divasane graMthakAro niSedhe che, tevo nIti mArgano nyAya che ane te nyAya puNyAtmA jIvo kabUla rAkhe che. bIje mate cAra divasano niSedha che kAraNake, cothe divase ugelo jIva thoDA ja vakhatamAM mare che. te jIve to zaktihIna thAya ane mAbApane bojArUpa nIvaDe che. pAMcamAthI soLamA sudhInA divaso nItizAstranA nyAya mujaba garbhAdhAna saMskAranA gaNAya che. temAMnuM eka pachI eka bALa bIjaka paDatA caDatuM, baLiyAvara, rUpamAM, tejamAM, buddhimAM vagere sarva saMskAromAM zreSTha tathA dIrdhAyuSyavALuM ane kuTuMbapAlaka nIvaDe che. pAMcathI soLamI sudhInI agiyAra rAtrI che temAMthI chaThThI, AThamI, dazamI, bAramI ane caudamI e pAMca bekInI rAtrIno bIjaka bahuvacane putrIrUpa phaLa Ape che. temAM vizeSa e che ke pAMcamI rAtrImAM upajelI putrI janmavA pachI ghaNI putrIonI mAtA thAya che. pAMcamI, sAtamI, navamI, agiyAramI, teramI ane paMdaramI e ekInI rAtrIno bIjaka baddhacane putrarUpe janmIne bahAra Ave che ane te upara kahelA Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbha vicAra guNavALuM nIvaDe che. divasano bIjaka zAstrathI niSedha che. tema chatAM thAya to kuTuMbanI ane vyavahArika sukhanI tathA dharmanI hAni karanAra nIvaDe che. bIjakanI rIta - biMdunAM rajakaNo vadhAre ane rUdhIranAM thoDAM hoya to putrarUpa phaLa nIpaje che. rUdhIra vadhAre ane biMdu thoDuM hoya to putrIrUpI phaLa nIpaje che. be sarakhAM hoya to napuMsakarUpa phaLa nIpaje che. bIjakanuM ThekANuM - mAtAnI jamaNI kUkhe putra, DAbI kUkhe putrI ane be kUkhanI vacce napuMsaka pAke che. te garbhanI sthiti - "kAya bhavastha" - te mAtAnA udaramAM rahevuM te ''kAya" ane temAM utpanna thavuM te "kAya bhava" che. temAM ja pharIthI je janma le tene "kAya bhavastha" kahe che. jemake koI jIva mAtAnA udaramAM garbha rUpe Avyo. te mAtAnA udaramAM 12 varSa rahIne mRtyu pAmI jAya ane pAcho te mAtAnA zarIramAM navA zukrarUdhirathI utpanna thaIne 12 varSa sudhI rahe to te jIva utkRSTa 24 varSa sudhI "kAya bhavastha" rUpe rahI zake che. Avo jIva potAnA ja mRta zarIramAM utpanna thaI zakato nathI. te to navuM zukrarUdhira grahaNa karIne navuM zarIra ja nirmANa kare che. tiryaMcANIno garbha ja. aMtarmuhUrta ane u. 8 varSa sudhI tathA manuSyANIno garbha ja. aMtarmuhUrta ane u. 12 varSa sudhI garbharUpa rahe che. garbhastha jIvanA AhAranuM vivecana : garbhamAM pahoMcavAnA prathama samaye jIva mAtAnuM rUdhira tathA pitAnA vIryathI mizrita pudgalano AhAra kare che. eka "mAtRjIva rasaharaNI" (nAbhikA nALa) nAmanI nADI hoya che te nADI mAtAnI sAthe gADharUpathI baMdhAyelI hoya che ane garbha sAthe joDAyelI hoya che. te nALa dvArA garbhastha jIva Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha mAtA je AhA2 ka2e che teno eka bhAga AhAra le che ane pariNamAve che. bIjI eka "putrajIva 2saharaNI'' nAmanI nADI hoya che. je putra sAthe gADharUpathI ane mAtA sAthe joDAyelI hoya che. e nADI dvArA garbhastha jIva AhA2no caya, upacaya karIne puSTi pAme che. sAta dhAtu nIpajAve che rasI, lohI, mAMsa, hADa, hADanI majjA, carma, vIrya -- nasAjALa. e sAte maLIne bIjI za2I2 paryApti baMdhAya che. pachI te AhA2 zrotrendriya Adi rUpamAM pariName che tethI garbhagata jIvane maLa, mUtra, kapha, nAkano mela, vamana, pitta, udharasa, chIMka, bagAsuM, oDakAra vage2e hotA nathI. te kavaLa AhAra karato nathI paraMtu sarvAtma rUpathI (sarva za2I2thI) AhAra ka2e che, sarva AtmathI pariNamAve che. sarva AtmathI ucchavAsa le che, sarva AtmathI niHzvAsa le che. vAraMvAra AhAra kare che, vAraMvAra AhAra pariNamAve che. vAraMvAra ucchavAsa le che, vAraMvA2 niHzvAsa le che. Ama cha paryApti baMdhAyA pachI te bIjaka sAta divasamAM cokhAnA dhovANa jevo toladA2, caudamA divasa sudhImAM pANInA 52poTA jevo, ekavIsamA divasa sudhImAM nAkanA zleSma jevo ane aThThAvIsamA divasa sudhImAM aDatAlIsa mAsA jeTalo vajanadAra thAya che. pUrve mahine boranA ThaLIyA jevaDo athavA nAnI kerInI goTalI jevaDo thAya che. tenuM vajana eka karakhaNa uNo eka paLanuM thAya che. te paLa ene kahevAya che ke, soLa mAsAnuM eka karakhaNa, tevA cAra kakhaNanA tolane eka paLa kahevAya che. bIje mAse kAcI kerI jevo ane trIje mAse pAkI kerI jevo thAya che. te vakhatathI garbha pramANe mAtAne DahoLA (dohada-bhAva) thAya che. arthAt sA2A garbhathI UMcA ane narasA garbhathI nIcA manoratha thAya che ane te karma pramANe phaLe che. te u52thI sArA narasA garbhanI Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbha vicAra 369 parIkSA thAya che. cothe mAse kaNakanA pIMDA jevo thAya, tethI mAtAnuM zarIra puSTi pAme che. pAMcame mAse pAMca aMkurA phUTe che. temAM be hAtha, be paga, mastaka, chaThTha mAse rUdhIra tathA roma, nakha ne kezanI vRddhi thAya che. temAM sADAtraNa kroDa roma che. temAMthI be kroDane ekAvana lAkha gaLAM u52 ane navvANuM lAkha gaLA nIce che. bIje mate teTalI saMkhyAnAM roma gADa2nAM kahevAya che, te vicAra jotAM vyAjabI lAge che. ekekA romane UgavA jeTalI jagAmAM poNAbethI kAMIka vadhAre roga bharelA che. teno saravALo gaNatAM cha kroDa bAra lAkha pacAsa hajAra roga thAya che ane te puNyanA udayathI DhaMkAyelA rahe che. ahIMthI roma AhAranI zarUAta thavAno saMbhava che. tattva ta sarvajJagamyuM. sAtame mAse sAtaso zI2A eTale 2saharaNI nADIo baMdhAya che, te dvArA za2I2nuM poSaNa thAya che. temAMthI strIne chaso ne sittera, napuMsakane chaso ne eMzI, ane purUSane sAtaso pUrI hoya che. pAMcaso mAMsanI pezIo baMdhAya che temAMthI strIne trIsa ane napuMsakane vIsa ochI hoya che. te pezI vaDe hADakAM DhaMkAyelA hoya che, te hADakAmAM sarva maLIne 360 sAMdhA che. ekekA sAMdhA upara ATha ATha marmanA ThekANAM che. te marmasthAna upara eka Takora vAgatAM maraNa pAme che. bIje mate 108 saMdhi ane 170 marmanA sthAnaka kahevAya che. uparAMta sarvajJagamya. garbhastha jIvanA aMgAdinu vivecana : te garbhastha jIvanA zarIramAM cha aMga hoya che. temAMthI mAMsa, lohI ane mastakanI majjA (bhejuM) e traNa aMga mAtAnAM che, temaja hADa, hADanI majjA ane nakha-keza-roma e traNa aMga pitAnAM che. zeSa aMgo mAtA ane pitA bannenA pudgalathI bane che. AThame mAse sarva aMga upAMga pUrNa nIpajI rahe che. jayAM sudhI saMtAnanuM bhavadhA2NIya za2I2 rahe che tyAM 1-24 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha sudhI mAtApitAnA pudgala te za2I2mAM 2he che. samaya samaya para te pudgala hIna thAya che ane jayAre te samApta thAya che tyA2e saMtAnanuM bhavadhA2NIya za2I2 samApta thAya che. AthI A zarIra para mAtApitAno ghaNo upakAra che te upakArane bhUlavo joIe nahIM. purUSane be kAna, be cakSu, be nAsikA, mukha, laghunIta ane vaDInIta e nava dvA2 apavitra ane sadAkALa vahetAM rahe che. strIne be thAna ane garbha dvAra e traNa umerIne bAra dvA2 sadAkALa vahetAM rahe che. te garbhastha zarIramAM aDhAra pRSTa daMDaka nAmanI pAMsaLIo che. te vAMsanI ka2oDa sAthe joDAyelI che. te sivAya be pAsAnI bAra kaDaka pAMsaLIo che, te u52 sAta paDa cAmaDInAM maDhAyelAM che, chAtInA paDadAmAM be kALajAM che, temAM eka paDadA sAthe jaDAyelone bIjo kAMIka laTakato che. peTanA paDadAmAM be aMtasa (naLa) kahyA che, temAM pahelo sthULa che, te maLasthAna ane bIjo sUkSma che, te laghunIta sthAna kahevAya che. vaLI be praNavasthAna eTale bhojana pAna pragamavAnI jagA che. dakSiNa (jamaNe pAse) pragame to duHkha upaje che, vAma (DAbe pAse) pragame to sukha upaje che. soLa AMtarA che. cAra AMgaLInI grIvA (Doka) che. cAra paLanI jIbha che. be paLanI AMkho che. cAra paLanuM mastaka che. nava AMgaLanI jIbha che. je bIje mate sAta AMgaLa nI kahevAya che. ATha paLanuM hRdaya che. paccIsa paLanuM kALajuM che. sAta dhAtunA pramANa mApa te zarIramAM eka ADho rUdhIrano ane eka ADho mAMsano hoya che. eka pAtho mAthAno bhejo, eka ADho laghunIta, eka pAtho vaDInItano che. kapha, pitta ne zleSma e traNano ekeko kalava ane ardho kalava vIryano hoya che. e sarvane mULa dhAtu kahevAya che. e dhAtu upa2 za2I2no TakAva che. e sAte dhAtu - - Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - garbha vicAra potAnA vajana pramANe rahe tyAM sudhI zarIra nirogI ane prakAzavALuM rahe che. temAM vadhaghaTa thavAthI zarIra, rogane AdhIna thAya che. nADInuM vivecana - te zarIramAM yogazAstrane nyAye boMtera hajAra nADI che. temAMthI navasaeN nADI moTI che. temAMthI nava nADI dhamaNI ne moTI che. tenA thaDakArA uparathI roganI tathA saceta zarIranI parIkSA thAya che. te be paganI ghUMTI nIce be, eka nAbhInI, eka hRdayanI, eka tALavAnI, be lamaNAnI ane be hAthanI e nava, e sarva nADIonI mULa rAjyadhAnI nAbhi che. tenI vigata e che ke nAbhithI ekasone sATha nADI, peTa tathA hRdaya upara patharAIne TheTha UMce mastaka sudhI pahoMcI che. tenA baMdhanathI mastaka sthira rahe che. te nADIo mastakane niyama mujaba rasa pahoMcADe che, tethI mastaka sateja Arogya ne tara rahe che. te nADIomAM nukazAna hoya tyAre AMkha, nAka, kAna ane jIbha e sarva kamajora thAya che, rogISTa bane che, zULa, jhAmara vagere vyAdhiono prakopa thAya che. nAbhithI bIjI ekaso ne sATha nADI nIcI cAle che, te paganAM taLIyAM sudhI pahoMce che. tenA AkarSaNathI gamanAgamana karavAnuM, Ubhu rahevAnuM tathA besavAnuM bane che. te nADIo tyAM sudhI rasa pahoMcADI Arogya rAkhe che ane nADImAM nukazAna thavAthI saMdhivA, pakSaghAta, sAthaLanA casakA, kaLatara, toDa, phATa, mAthAnA bhejAno duHkhAvo ane AdhAzIzI vagere rogano prakopa thAya che. nAbhithI trIjI ekaso ne sAMTha nADI ticcha cAlIne be hAthanI AMgaLIo sudhI pahoMce che. teTalo bhAga tenAthI majabUta rahe che. tene nukazAna thavAthI pAsAzULa, peTanAM aneka dardo, mukhapAkanAM, dAMtanAM dardo vagere aneka rogano prakopa thAya che. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha nAbhithI cothI ekaso ne sAMTha nADI nIcI marmasthAna upara patharAIne, apAna dvAra sudhI pahoMcI che. tenI zakti vaDe baMdheja rahI zake che. tene nukazAna thavAthI laghunIta, vaDInItanI kabajIyAta athavA aniyamita chUTa thaI paDe che. temaja vAyu, kRmiprakopa, udara vikAra, ha2sa, cAMdI, prameha, pavanarodha, pAMDuroga, jaLodara, kaThoda2, bhagaMda2, saMgrahaNI vagereno prakopa thAya che. nAbhithI paccIsa nADI upaDIne UMcI zleSma dvAra sudhI pahoMcI che te zleSmanI dhAtune puSTi Ape che. tenI nukazAnIthI zleSma, pInasano roga thAya che. temaja bIjI paccIsa nADI te tarapha AvIne pitta dhAtune puSTi Ape che. tenI nukazAnIthI pittano prakopa ane jvarAdika roga thAya che. temaja trIjI daza nADI vIrya dhAraNa karanArI che, te vIryane puSTi Ape che. temAM nukazAna thavAthI svapra dhAtu, mukhalALa, kharAba pezAba vage2ethI nabaLAImAM vadhA2o thAya che. e sarve maLIne sAtaso nADI 2sa kheMcI puSTi Ape che ane te zarIrane TakAvI rAkhanArI che. te niyamita rIte cAlavAthI niroga ane niyamabhaMga thavAthI roga thAya che. te sivAyanI baso nADI gupta ane jAhe2 rIte za2I2nuM poSaNa kare che, tethI navasoM nADI kahevAya che. uparanI rIte navamA mAsa sudhImAM sarva avayava sAthe zarIra majabUta thaI jAya che. jyA2thI garbhanuM bIjaka ropAyAnI khabara paDe tyArathI je strI brahmacAriNI rahe che teno garbha ghaNo bhAgyazALI, majabUta bAMdhAno tathA baLIyAvara ane svarUpavAna thAya che. nyAya, nItivALo ane dharma nIvaDe che, te ubhayanA kULano udghAra karI, mAtA pitAne yaza Ape che ane pAMce iMdriyo cokkhI pAme che. je strI garbha rahyo tema jANe che chatAM janmavAnA chellA divasa sudhI, nirdaya buddhi Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbha vicAra rAkhI kuzIla sevyAM kare, temAM jo putrI garbhamAM hoya to tenA mAtApitA duSTamAM duSTa, pApImAM pApI, ro rau narakanA adhikArI thAya che. temaja teno garbha maraNa pAme che. ane jo jIvato rahe to kANA, kubaDA, koDhIyA, tulA, pAMgaLA, bAbaDA, mUMgAiMdriyavihoNA, kurUpa, dubaLA, zaktihINa bAMdhAnA tathA ghATa vagaranA thaI jAya che. krodhI, rasALa, kalezI, prapaMcI ane khoTI cAle cAlanArA nIvaDe che. vizeSamAM upara batAvelA garbhavAsanA sthAnakamAM mahAkaSTa ne pIDA bhogavavI paDe che. tenuM dRSTAMta e che ke jema koI purUSanuM zarIra koDha tathA patanA rogathI nIMgaLatuM hoya, tene sADAtraNa kroDa soya, agnimAM dhakhAvI tenA sADAtraNa kroDa rUMvADAmAM parova, tenAM upara khAra ane cUnAnuM pANI chAMTe, te pachI ALA cAmaDAthI maDhIne taDake nAMkhe, ane daDAnI jema athaDAve, te vakhatanI pIDAnuM pramANa keTaluM bhayaMkara che ? te to bhogavanAro tathA sarvajJa paramAtmA jANe dekhe che. evI garbha vaMdanA pahele mahine bhogavavI paDe che. tethI bIje mahine bamaNI, trIje mahine traNa gaNI ema caDatAM caDatAM navame mahine nava gaNI pIDA thAya che. athavA dareka rUMvADa navanava soya parovavAnA nyAyanI pIDA samajavI. garbhavAsanI jagA nAnI che ane garbhanuM sthaLa moTuM che. tethI saDa bhIMsAIne kerInI mAphaka UMdhe mAthe laTakIne rahevuM paDe che. te vakhate be DhIMcaNa chAtImAM bharAvelA ane be hAthanI muThThI AMkho ADI dIdhelI hoya che. karma jAge bIjo ne trIjo garbha jaDa hoya to te vakhatanI saMkaDAzanuM ane muMjhavaNanuM mApa karI zakAtuM nathI. beThelI mAtA UbhI thAya te vakhate garbha jANe che ke huM AsamAnamAM pheMkAI gayo chuM. heThe besatI vakhate jANe che ke huM pAtALamAM paTakAI gayo chuM. cAlatI vakhata jANe che ke huM masakamAM bharelA dahIMnI mAphaka Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha DahoLAuM chuM. 2soI ka2vA vakhate jANe che ke huM iMTanI bhaThThImAM bharAI baLuM chuM. ghaMTIe besatI vakhate jANe che ke huM kuMbhArane cAkaDe caDyo chuM. mAtA cattI sUve tyA2e garbha jANe che ke mArI chAtI upara savA maNanI zilA paDI che. kuzIla samayamAM garbhane ukhaLa musaLano nyAya maLe che. evI rIte mAtApitAnA karelA tathA garbhasthAnathI maLelA evA be jAtanA duHkhothI pIDAyelA, kuTAyelA, khaMDAyelA ane azucithI taraboLa thayelA du:khI jIvanI dayA zIyaLavaMtI dharmAtmA mAtApitA vinA koNa rAkhI zake ? arthAt pApI strI purUSomAMthI koI nahi. garbhastha jIvanI gatinuM vivecana : jevA svabhAvavALI mAtA hoya tevA svabhAvanI chAyA garbhamAM paDe che. garbhamAMthI bahAra AvyA pachI te putra, putrInA AcAra, vicAra, AhAra, vyavahAra vagere sarva mAtAnA svabhAva mujaba nivaDe che. te u52thI mAtA pitAnA Ucca nIca bijakanI tathA jaza, apajaza vagerenI pa2IkSA, prajArUpa citra uparathI vivekI strI purUSo karI zake che. kemake te citra mAtApitAnI prakRtinA AdhAre citrAyeluM che. zuM garbhamAM rahelo jIva ma2Ine naraka, deva Adi gatimAM jAya che ? garbhamAM rahelo koI jIva rAjavaMza AdithI garbhamAM Avyo hoya ane saMjogovazAt teno koI zatru rAjA tenA rAjayane jItI levA sainya laIne caDI Ave to te garbhastha jIvane potAnA rAjayanI rakSA karavAnI, tenA dhana, rAjaya ane kAmabhogonI lAlasAnI tIvratA utpanna thAya che. garbhamAM rahelo saMjJI paMcendriya, sarva paryAtithI paryApto jIva, vIrya labdhi dvArA, vaikriya labdhi dvArA potAnA Atma pradezone garbhamAMthI bahAra kADhIne vaikriya samuddAta kare che. te vaikriya samuddAta ka2Ine hAthI, ghoDA, 2tha ane pAyadaLarUpI caturaMgiNI senA banAvIne zatru senA sAthe laDAi Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbha vicAra 375 ka2e che. zatru rAjAne mArI nAkhuM ane mAruM rAjaya bacAvI lauM tevI bhAvanA garbhastha jIvamAM hoya che ane AvA samaye jo tenuM mRtyu thAya to te ma2Ine na2kamAM jAya che. paraMtu tethI viparIta te garbhastha jIva jo AgamAnusAra vratanuM pAlana ka2vAvALA sAdhu athavA dezavratanA dhA2ka zrAvakanI pAse dhArmika vacano sAMbhaLIne, tene hRdayamAM dhA2Na karIne, dharmamAM zraddhA kare che. te saMvegane prApta karI dharma, puNya, svarga ane mokSanI icchAvALo banI temAM laya banI jAya che tyAre AvA samaye zubha adhyavasAyamAM jo tenuM mRtyu thAya to te marIne devalokamAM jAya che. mAtA mahA kapaTamAM joDAI hoya ane te vakhate jo garbhanuM maraNa thAya to te tiryaMcamAM jAya che. mAtA mahAbhadrika ane prapaMca vinAnA vicA2mAM joDAI hoya to te vakhate garbha ma2e to te manuSyamAM jAya che. ema garbhano jIva cAre gatimAM jaI zake che. garbhakALa pUro thAya tyAre mAtA tathA garbhanI nAbhinI viMTAyelI rasaharaNI nADI ukhaDI jAya che. tyAre janma thavAnI taiyArI thAya che. temAM mAtA tathA garbhanA puNyanuM tathA AyuSyanuM baLa hoya to sIdhe raste janma thaI zake che. te vakhate keTalAka mAthA ta2phathI to keTalAka paga ta2phathI janme che. paNa jo banne bhAre karmI hoya to garbha ADo paDI jAya che tethI beu maraNa pAme che. athavA mAtAne bacAvavA mATe pApI garbhanA jIvane cha2IthI khaMDokhaMDa ka2I mRta karAya che. teno koIne soga, saMtApa thato nathI. sIdhe 2ste janma lenA2Ao sonA rUpAnA tAra jevA che. mAtAnuM zarIra jata2Do che. jema sonI tA2 kheMce tema garbha kheMcAIne koTi kare bahAra Ave che. arthAt navame mahine thatI pIDA upara kahI che tene kroDa gaNI karatAM je pIDA thAya che te duHkha janma vakhate thAya che. maratI vakhate te pIDA duHkhane kroDAkoDa gaNuM Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u76) izrI bRhad jaina thoka saMgraha karatAM je duHkha thAya che tevuM behada duHkha thAya che. te sarva potAnA karelAM puNya pApanAM phaLa che ane te udayakALamAM bhogavAya che. e sarva mohanIya karmano saMtApa che. garbhanA jIvanI sthiti : je jIve pUrvamAM zubha karma upArjana karyA che te A janma svarUpavAna hoya che, suvarNa, sugaMdha, surata ane susparzavALo hoya che. ISTa, kAMta, priya, zubha ane manojJa hoya che. Adeya vacanavALo hoya che. tethI viparIta jeNe pUrva bhavamAM azubha karma upArjana karyA che te kurUpa, kuvarNa, durgadha, duHrasa ane duHsparzavALo thAya che. te aniSTa, akAMta, apriya, azubha ane amanoza hoya che. te hInasvara, dInasvaravALo ane anAdeya vacanavALo hoya che. maithuna sevanamAM kayA prakArano asaMyama hoya che? jema koI vAMsa AdinI naLImAM rU athavA bUranI vanaspati bharI hoya, temAM koI puruSa garama karelI lokhaMDanI soya nAkhe to naLImAM raheluM rU athavA bUra baLIne bhasma thaI jAya che tema maithuna sevanamAM yonimAM rahelA jIvono nAza thaI jAya che. te jIva paMcendriya hoya che. temano vinAza thAya che. janmavA pachI bhaMgIyANIno darajjo laI mAtAe ghaNI saMbhALathI ucherI pukhta uMmarano kIdho che. te prajAnI AzAmAM mAtAnuM jobana luMTAyuM che, vyavahArika sukha para tilAMjalI karI che, te sarvane tathA garbhavAsanA ane janmavA vakhatanAM duHkhone bhUlI jaI jobana madamAM chakelAM putra, putrIo, mahA upakArI mAtAne tiraskAranI dRSTi vaDe dhikkAra ApI, anAdara kare che. have bIjA pakSamAM vivekI, dharmAtmA tathA ziyaLavata dhAraNa karanArI sagarbhA mAtAnA putra putrIo janmI uchare che, teonI Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra paricaya 3770 janma kriyA paNa tevI ja che, paNa mAtra svabhAvanI chAyA paDavAmAM phe2 che. tevI mAtAonA putra, putrIo paNa, potapotAnA puNyanA udaya mujaba sarva vaibhavano upabhoga kare che tema chatAM potAnA mAtApitA sAthe sad vinayathI vartI zake che. gurujanomAM bhaktipa2AyaNa nIvaDe che. lajjA, dayA, kSamAdi guNomAM ane prabhu prArthanAmAM AgaLa vadhe che. abhimAnathI vimukha rahI, maitrI bhAvanI sanmukha thAya che. jIMdagImAM sArthaka, yogya, satsaMga, karI jJAna meLave che, ane za2I2 saMpatti vagerethI udAsa rahI AtmasmaraNamAM jIMdagI pUrNa kare che. sarva koI viveka dRSTivALA strI purUSoe A azucithI prApta thayelA gaMdA za2I2nI nIpaja upara dhyAna rAkhI mamatA ghaTADavI joIe. mithyAbhimAnathI pAchA haTavuM joIe, maLelI jIMdagIne sArthaka ka2vA yogya kArya karavAmAM udyama ka2vo joIe, jethI ka2Ine u52 kahelA garbhavAsanA duHkhane AdhIna thavuM na paDe. iti garbha vicAra. Fen Mi Zhao Fen Mi Mi Mi Mi Fen Du Zhao Fen 29. nakSatra paricaya jaMbudvipa pannati vakSakA2 7 nabhacakramAM tArAnAM keTalAMka jhUmakhAM evAM che ke te sarvadA eka sarakhAM AkAranAM ane mAMhomAMhenA aMta2nA nyUnAdhikatA na thAya tevA che. tethI te nakSatra kahevAya che. evA nakSatro kula 28 che. dareka nakSatrano caMdramA sAtheno yoga lagabhaga sATha ghaDIno hoya che. paNa Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 378) zrI bRhada jaina thoka saMgraha abhijita (abhica) nakSatra 19 ghaDInuM che tethI tenI pahelAnuM uttarASADhA 4pa ghaDInuM hovAthI temAM tenI 15 ghaDI ane abhica pachInuM zravaNa nakSatra pada ghaDInuM hovAthI temAM tenI cAra ghaDI bheLavI abhijitane juduM nakSatra keTalAMka gaNatA nathI. A rIte 27 nakSatronI bAra rAzio gaNavAmAM Ave che. dareka rAzimAM savA be nakSatra hoya che. nIce nakSatranA nAma, AkAra tathA tArAnI saMkhyA darzAvato koTho Apyo che. (krama nAma AkA2 tArAnI saMkhyA) 01 | abhijita gAyanA mastaka jevo 02 | zravaNa kAvaDanA jevo 03, ghaniSThA popaTanA pAMjarA jevo 04zatabhiSA vikharAyelAM phUla jevo 05 pUrvA bhAdrapada ardha vAvaDI jevo 06 [uttarA bhAdrapada ardha vAvaDI jevo 07 revatI vahANa jevo 08 azvinI ghoDAnI khUMdha jevo 09bharaNI strInA marmasthAna jevo 10 kRtikA hajAmanI kothaLI jevo 11| rohiNI gADAnA UMTaDA jevo 12 mRgazIrSa mRgalAnA mukha jevo 13 Adra lohIbiMdu jevo 14 punarvasu trAjavAM jevo 15 puSya be joDelAM rAmapAtra jevo 3 8 10) 0 0 cha da 6 - 2 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - -- - m | 0 0 0 2 - - ra ja cha 11 , nakSatra paricaya ki u79) (16 AzleSA dhvajA jevo 17 maghA paDelA gaDhanI dIvAla jevo 18 |pUrvA phAlyunI | ardhA palaMga jevo 19uttarA phAlganI ardhA palaMga jevo 20| hasta hAthanA paMjA jevo 21 citrA khIlelA puSpa jevo svAti nAgaphaNI (khIlA) jevo (vizAkhA ghoDAnI dAmaNI jevo anurAdhA ekAvaLI hAra jevo 25 jayeSThA hAthIdAMta jevo 26 mULa vIMchI jevo 27 pUrvASADhA hAthInI cAlanAM pagalA jevo 4 28 uttarASADhA | beThelA siMha jevo upara mujaba nakSatronA AkAra ane tArAnI saMkhyA uparathI nakSatra oLakhavAM sugama paDe che. chatAM gurugamathI jANI levAM. caMdramAnI gati maMda ane nakSatranI gati zIdhra hovAthI roja roja eka eka nakSatra badalAtuM rahe che. AthI te dainika nakSatra kahevAya che. sUryanI gati caMdranA karatAM zIgha paNa nakSatranA karatAM maMda hovAthI caMdramAnA karatAM sUrya sAthe te nakSatro vadhAre vakhata (amuka divaso) sudhI rahe che te sUrya nakSatra kahevAya che. RtuonA parivartana A sUrya nakSatra upara avalaMbe che. ghaNuM karIne dareka mahinAnI pUrNimAe je nakSatra caMdra sAthe rahI rAta pUratuM hoya che te nakSatranA nAma uparathI mahinAnAM nAma Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha paDelA che. jemake kRtikA u52thI kArtika, mRgazIrSa uparathI mAgazara yAvat azvinI upa2thI azvina. (Aso) zrI ThANAMga sUtranA dazame ThANe nIcenAM daza nakSatro jJAna vRddhi kAraka kahyAM che. 1 mRgazIrSa, 2 AdrA, 3 puSya, 4,5,6 traNe pUrvA, 7 mULa, 8 AzleSA, 9 hasta, 10 citrA. iti nakSatra paricaya. Yuan Nei Jiao Chang De Chang Xiao Tu Tu 30. pAMca deva bhagavatI sUtra zataka 12, u. 9 Tai gAthA nAma guNa uvavAe, ThI vIyu cavaNa saMciThaNA | aMtara appAM bahuyaM ca, nava bhee deva dArAe 11 dvA2nA nAma H 1. nAma dvAra, 2. guNa dvAra, 3. uvavAya dvA2, 4. sthiti dvA2, 5. rUDhi tathA vikruvaNA dvAra, 6. cavaNa dvAra, 7. saMciThThaNA dvAra, 8. avagAhanA dvAra, 9. aMtara dvAra, 10. alpa bahutva dvAra. e daza dvAra, pAMca deva para utAre che. 1. nAma dvA2 : 1. bhaviya dravyadeva, 2. na2deva, 3. dharmadeva, 4. devAdhideva, 5. bhAvadeva. 2. guNa dvA2 : 1. manuSya tathA tiryaMca paMcendriya jene devatAmAM upajavuM che tene bhaviya dravyadeva kahIe. 2. na2deva : cakravartInI riddhi bhogave tene naradeva kahIe. te cakravartInI riddhinuM varNana : navanidhAna, cauda ratna, corAsI lAkha hAthI, corAsI lAkha ghoDA, corAsI lAkha ratha, channu kroDa pAyadaLa, Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca deva 381 cha khaMDano svAmI tathA batrIsa hajAra mukuTabaMdhI rAjA jenI AjJAmAM che, batrIsa hajAra sAmAnika rAjA, soLa hajAra devatA cAkarI kare, cosaTha hajA2 strI, traNaso sATha rasoIyA, vIsa hajAra sonAnA AgAra vi. ' 3. dharmadeva : ATha pravacana mAtAnA sevanAra, navavADa vizuddha brahmacaryanA pAlanahAra, dazavidha yatidharmanA pAlaNahAra, bAra bhede tapasyAnA karanAra, sattara bhede saMyamanA pALanAra, bAvIsa pariSahanA sahanAra, sAdhunA sattAvIsa guNe ka2I sahita, taMtrIsa AzAtanAnA TALaNahAra, chatru doSarahita AhAra pANInA lenAra je che tene dharmadeva kahIe. 4. devAdhideva : cotrIsa atizaye ka2I birAjamAna, pAMtrIsa vacana vANInA guNe ka2I sahita, cosaTha idranA pUjanIka, eka hajAra ne aSTa uttama lakSaNanA dhaNI, aDhAra doSa rahita ane bAra guNe karI sahita hoya, te bAra guNa, 1 jyAM jyAM bhagavaMta UbhA rahe, bese, samosare tyAM tyAM daza bola sahita te bhagavaMtathI bA2guNo UMco tatkALa azokavRkSa thaI Ave ne svAmIne chAMyo kare. 2 bhagavaMta jyAM jyAM samosare tyAM tyAM pAMcavarNA aceta phUlanI vRSTi thAya ne DhIMcaNa pramANe DhagalA thAya. 3 bhagavaMtanI jojana pramANe vANI vistare ne sahunAM manano saMzaya hare. 4 bhagavaMtane covIsa joDa cAmara vIMjhAya. 5 sphaTika ratnamaya pAdapITha sahita siMhAsana svAmInI AgaLa thAya. 6 bhAmaMDaLa aMboDAne ThekANe tejamaMDaLa birAje, dizodizanA aMdhakAra TaLe. 7 AkAze sADAbAra kroDa gebI vAjAM vAge. 8 bhagavaMtanI upara traNa chatra uparAuparI birAje. 9 anaMta jJAna atizaya. 10 anaMta arcA atizaya - 52mapUjyapaNuM. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3i82 Hiii zrI bRhad jaina thoka saMgraha 11 anaMta vacana atizaya, 12 anaMta apAyAgama atizaya te sarva doSa rahitapaNuM. (1 thI 8 atizaya che ane 9 thI 12 guNa che.) aDhAra doSa rahita te 1 ajJAna, 2 krodha, 3 mada, 4 mAna, 5 mAyA, 6 lobha, 7 rati, 8 arati, 9 nidrA, 10 zoka, 11 asatya, 12 corI, 13 matsara, 14 bhaya, 15 prANIvadha, 16 prema, 17 krIDA prasaMga, 18 hAsya. tene devAdhideva kahIe. 5. bhAvadeva: bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika e cAra jAtinA devatAne bhAve pravarte che tene bhAvadeva kahIe. 3. uvavAya dvAra : 1. bhaviya dravyadevamAM 179nI laTa, 7 nArakI, sarvArthasiddha choDI 98 devanAM paryApta maLI 284 bolanAM Ave. 2. naradeva prathama naraka, 10 bhavanapati, 26 vANavyaMtara, 10 jyotiSI, 12 devaloka, 9 lokAMtika, 9 raiveyaka, 5 anu. vimAnanAM paryAptA maLIne 82 bolanA Ave. 3. dharmadeva : 171 nI laTa (tela, vAunA varjIne), 99 deva, pAMca narakanAM paryApta maLI ra7pa bolanA Ave. 4. devAdhideva : 12 valoka, 9 lokAMtika, 9 greveyaka, 5 anuttara vimAna, prathama traNa naraka e 38 nA paryAptA Ave. 5. bhAvadeva: 101 saMjJI manuSya, pa saMjJI tiryaca, 5 asaMjJA tiryaMca paMce. e sarva 111 nA paryApA AvIne upaje. 4. sthiti dvAra : " 1. bhaviya dravyadevanI ja. aMtarmuhUrta u. traNa palya. 2. naradevanI ja. sAtaso varSa u. corAsI lAkha pUrva. 3. dharmadevanI ja. aMtarmuhUrta u. deze UNI pUrvekroDa varSa. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca deva 4. devAdhidevanI ja. 72 varSa 3. 84 lAkha pUrva. 5. bhAvadevanI ja. daza hajAra varSa u. 33 sAga2nI. 383 5. rUddhi tathA vikruvaNA dvAra H bhaviya dravyadeva tathA dharmadevamAM jene vaikriya labdhi upajI hoya tene, tathA naradeva, bhAvadevane to hoya ja. e cAra vaikriya rUpa kare to ja. 1,2,3 u. saMkhyAtA rUpa kare. zakti to asaMkhyAtA rUpa ka2vAnI che, paNa kare nahi. devAdhidevanI zakti anaMta che, paNa kare nahi. 6. cavaNa dvAra : 1. bhaviya dravyadeva cavIne 198 bhedanAM deva thAya. 2. naradevanI gati 14 bheda 7 na2kanA ayaumAne paryAptA. 3. dharmadeva 12 devaloka, 9 traiveyaka, 9 lokAMtika, 5 anuttara vimAna e 35 bheda vaimAnikanA aparyAptA ne paryAptA ema 70 bhedamAM jAya. 4. devAdhideva mokSamAM jAya. 5. bhAvadeva 15 karmabhUmi, 5 saMjJI tiryaMca, bAdara pRthvI, pANI, vanaspati e 23 nA aparyAptA ane paryAptA e 46 bhedamAM jAya. 7. saMciThThaNA dvAra : saMciNA eTale devanA devapaNe keTalo vakhata rahe te. 1. bhaviya dravyadevanI saMciThThaNA ja. aMtarmuhUrta . 3 palyopamanI. 2. naradevanI ja. 70 varSa 3. 84 lAkha pUrvanI. 3. dharmadevanI pariNAma AzrI eka samaya, pravartana AzrI ja. aMtarmuhUrta u. deze UNI pUrvakroDa varSanI. 4. devAdhidevanI ja. 72 varSa 3. 84 lAkha pUrvanI. 5. bhAvadevanI ja. dazahajAra varSa u. 33 sAgaropamanI, Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI braha6 jaina thoka saMgraha 8. avagAhanA dvAra : jaghanya ava. utkRSTa ava. 1. bhaviya dravyadevanI AMgulano asaM.mo bhAga 1000 yojanA 2. naradevanI sAta dhanuSya 500 dhanuSya. 3. dharmadevanI be hAtha 500 dhanuSya. 4. devAdhidevanI sAta hAtha 500 dhanuSya. 5. bhAvadevanI eka hAtha sAta hAtha. 9. aMtara dvAraH 1. bhaviya dravyadevanuM AMtaruM paDe to ja. daza hajAra varSa ane aMtarmuhUrta adhika u. anaMtakALanuM. 2. naradevanuM ja. eka sAgara jhAjheruM u. ardha pudgala parAvartana deze UNuM. 3. dharmadevanuM ja. be palya jhAjheruM u. ardhapudgala parAvartana deze UNuM. 4. devAdhideva nuM AMtarUM nathI. 5. bhAvadevanuM ja. aMtarmuhUrta u. anaMtakALanuM. 10. alpabadutva dvAra : sarvathI thoDA naradeva 1. tethI devAdhideva saMkhyAta guNA 2. tethI dharmadeva saMkhyAta guNA 3. tethI bhaviya dravyadeva asaMkhyAta guNA 4. tethI bhAvadeva asaMkhyAta guNA pa. iti alpa bahuta Adi 10 dvAra iti pAMca devano thokaDo. Dj Dj $ 3 $ $ $ $ % noMdha : Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhaka virAdhaka 385 31. A2Adhaka-virAdhaka tathA devotpAtanAM 14 bola zrI bhagavatI sUtra zataka 1, uddezo 2 tathA pannavaNA sUtra pada 20 jaghanya jAya utkRSTa jAya bolanuM nAma 1. asaMjati bhaviya dravya deva bhavanapati nava caiveyaka (svaliMgI, anyaliMgI - 1 thI 4 guNasthAnakavALA jIvo) paheluM devaloka bhavanapati sarvArthasiddha vimAna paheluM devaloka bAramuM devaloka jyotiSI 2. ArAdhaka sAdhu 3. vi2Adhaka sAdhu 4. ArAdhaka zrAvaka 5. virAdhaka zrAvaka 6. asaMzI tiryaMca paheluM devaloka bhavanapati bhavanapati vANavyaMtara bhavanapati jyotiSI 7. tApasanA matavALA (kaMdamULa bhakSaka Adi) 8. kaMdarpiyA sAdhu (hAMsI majAka karanArA) 9. ca2ka parivAjaka matavALA (aMbaDa saMnyAsInA matavALA) 10. kikviSiko (jamAlInA matavALA) 11. saMzI tiryaMca 12. AjIvikA matavALA (gozALAnA matavALA) citrapaTa Adi batAvIne potAnI AjIvikA karanArA bhavanapati | paheluM devaloka bhavanapati pAMcamuM devaloka bhavanapati | chaThThuM devaloka bhavanapati | AThamuM devaloka bhavanapati | bA2muM devaloka -25 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u86) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 13. AbhiyogIko bhavanapati | bAramuM devaloka (maMtrataMtra karanArA) 14. darzana virAdhaka svaliMgI sAdhu bhavanapati | nava raiveyaka iti ArAdhaka - virAdhaka tathA devotpAtanAM 14 bola. jI (32. traNa jAgarikA) bhagavatI sUra zataka 12, uddezo 1 zrI vIra bhagavAnane gautamasvAmI pUchatA hatA ke he bhagavAna ! jAgarikA keTalA prakAre kahI che? bhagavAne kahyuM : he gautama ! jAgarikA traNa prakAranI kahI che. 1. dharma jAgarikA, 2. adharma jAgarikA, 3. sudakhu jAgarikA. [1] dharma jAgarikA: tenA cAra bheda : 1) AcAra dharma, 2) kriyA dharma, 3) dayA dharma, 4) svabhAva dharma. 1) AcAra dharmanAM pAMca bhedaH 1. jJAnAcAra, 2. darzanAcAra, 3. cAritrAcAra, 4. tapAcAra ane pa. vIryAcAra. temAM jJAnAcAranA 8 bheda, darzanAcAranA 8 bheda, cAritrAcAranA 8 bheda, tapAcAranA 12 bheda, vIryAcAranA 3 bheda, ema kula 39 bheda thAya. 1. jJAnAcAranA 8 bheda : 1. jJAna bhaNavAnA vakhate jJAna bhaNavuM, 2. jJAna letAM vinaya karavo, 3. jJAna tathA jJAnInuM bahumAna karavuM, 4. jJAna bhaNatAM yathAzakti tapa karavuM, 5. artha tathA gurune gopavavA nahi, 6, akSara zuddha, 7. artha zuddha, 8. akSara ane artha banne zuddha bhaNe. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa jAgarikA (6) 387 2. darzanAcA2nA 8 bheda : 1. jaina dharmamAM zaMkArahitapaNuM, 2. pAkhaMDI dharmanI vAMchArahitapaNu, 3. karaNInA phaLanuM saMdeharahitapaNuM, 4. pAkhaMDInA ADaMbara dekhI muMjhAya nahi, 5. svadharmanI prazaMsA kare, 6. dharmathI paDatAne sthira kare, 7. svadharmanI bhakti kare, 8. jaina dharmane aneka rIte dIpAve, kRSNa mahArAjA ke zreNika rAjAnI jema. loke 3. cAritrAcArano 8 bheda : 1. iryA samiti, 2. bhASA samiti, 3. eSaNA samiti, 4. AyANabhaMDamattanikhevaNayA samiti, 5. uccAra pAsavaNa khela, jala, siMghANa pAriThAvaNiyA samiti, 6. mana gupti, 7. vacana gupti, 8. kAya gupti. 25 nA 4) - 4. tapAcAranA 12 bheda : cha bAhya tapa ane cha AvyaMtara tapa ema 12 tapa. cha bAhya tapanA nAma - 1. aNasaNa, 2. uNodarI, 3. vRttisaMkSepa, 4. 2saparityAga, pa. kAyakaleza, 6. pratisaMlInatA. AtyaMta2 tapanA cha bheda - 1. prAyazcita, 2. vinaya, 3. vaiyAvacca, 4. sajjhAya, 5. dhyAna, 6. kAyotsarga. ema 12 bheda tapAcA2nA jANavA. temAM Ihaloka, 52lokanA sukhanI vAMchA2hita tapa kare athavA AjIvikArahita tapa kare e tapanA bAra AcAra jANavA. 5. vIryAcAranA traNa bheda : 1. baLa, vIrya, dharmanAM kAmamAM gopave nahi. 2. pUrvokta 36 bolamAM udyama kare. 3. zakti anusAra kAma kare. iti AcAradharmanA 39 bheda 2) kriyAdharma : karaNasitterInA 70 bheda : 4 prakAre piMDavizuddhi', 5 samiti, 12 bhAvanA, sAdhunI 12 paDiyA, pAMca 1 piMDa eTale AhAra mATe dravya, kSetra, kALa, bhAvathI. vizuddhi eTale prAsuka Adi sUjhatA dravya levA. Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha iMdriyono nirodha te 5, 25 prakAranI paDilehaNA; 3 gupti, 4 abhigraha. . - = ca2NasitterInA 70 bheda : 5 mahAvrata, 10 yatidharma, 17 prakA2no saMyama, 10 prakA2nI vaiyAvacca, 9 brahmacaryanI vADa, 3 ratna (jJAna, darzana, cAritra), 12 tapa, 4 kaSAyano nigraha te 70. 3) dayAdharma : tenA 8 bheda : 1. svadayA` - te potAnA AtmAne pApathI bacAve te. 2. paradayA - te bIjA jIvonI rakSA kare te. 3. dravya dayA - dekhAdekhIthI athavA zaramathI jIvonI rakSA kare athavA kULaAcAre dayA pALe te. 4. bhAvadayA - jJAnanA mAdhyamathI jIvane jIvAtmA jANIne te u52 anukaMpA lAvI jIva bacAvavo te. 5. vyavahA2 dayA - jevI zrAvakane dayA pALavI kahI che te sAcave te, gha2nAM aneka kAmakAja karatAM jatanA rAkhavI te. 6. nizcaya dayA te ApaNAM AtmAne karmabaMdhathI choDAvavo, teno khulAso e che ke pudgala 52vastu che. tenA u52thI mamatA utArIne, teno paricaya chAMDIne, ApaNA AtmAnA guNamAM 2maNa karavuM, jIvanuM karmarahita zuddha svarUpa pragaTa karavuM. te nizcaya dayA caudamA guNasthAnakane aMte saMpUrNa lAbhe. 7. svarUpa dayA - te koI jIvane mAravAne bhAve, pahelAM te jIvane sA2I 2Ite khava2Ave ane zarIre mAto kare, sAra saMbhALa le, e dayA u52thI dekhAva mAtra che, paraMtu pAchaLathI te jIvane mA2vAnA pariNAma che, te uttarAdhyayana sUtranA sAtamA adhyayane bokaDAnA adhikA2thI samajavuM. 8. anubaMdha dayA - te jIvane trAsa pamADe paNa aMta2thI tene zAtA devAnA kAmI che. te, jemake mAtA putrane roga maTADavAne arthe kaDavuM auSadha pAya paNa 1 svadayAmAM 52dayAnI niyamA ane paradayAmAM svadayAnI bhajanA. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa jAgarikA 3i87 aMtarathI tenuM bhaluM icche che tathA jema pitA putrane bhalI zikhAmaNa ApavA mATe uparathI tarjanA kare, mAre, paNa aMtarathI tenA guNa vadhAravA mATe bhaluM icche che. 4) svabhAva dharma : te je vastu jIva athavA ajIva tenI je pariNati che te. tenA be bheda temAM eka zuddha svabhAvathI ane bIjo karmanA saMjogathI azuddha pariNati che te jIvane viSaya kaSAyanA saMjogathI vibhAva thAya che. have jIva ane pudgalane vibhAva che. tene dUra karIne jIva potAnA jJAnAdika guNamAM ramaNa kare, te svabhAva dharma ane pudgalano eka varNa, eka gaMdha, eka rasa, be sparzamAM ramaNa thAya te pudgalane zuddha svabhAva dharma jANavo. e sivAya bIjA dharmAstikAya Adi cAra dravyamAM svabhAva dharma che, paNa vibhAva dharma nathI. te calaNa guNa, sthira guNa, avakAza guNa, vartanA guNa, te potapotAnA svabhAvane choDatA nathI te mATe zuddha svabhAva dharma che. e cAra prakAranI dharma jAgarikA kahI. | [2] adharma jAgarikA te saMsAramAM dhana, kuTuMba, parivArano saMjoga meLavavo, tene mATe AraMbhAdika karavA, tenI rakSA karavI, tenA upara dRSTi rAkhavI, te adharma jAgarikA jANavI. [3] sukha jAgarikA: te su kahetAM bhalI ane dakhu kahetAM caturAIvALI jAgarikA, e jAgarikA zrAvakane hoya che, kemake samyapha jJAna, darzana sahita dhana - kuTuMbAdika tathA viSaya kaSAyane khoTA jANe che, dezathI nivaryA che, udaya bhAvathI udAsInapaNe rahe che, traNa manoratha ciMtave che. te sudakha jAgarikA jANavI. iti traNa jAgarikA. ' ja SSS S SS S S SS S Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - u0 zrI bRhada jaina thoka saMgraha Sii (33. chakAyanA bhavo. zrI gautama svAmI vIra bhagavAnane vaMdaNA namaskAra karIne pUchatA hatA ke, he bhagavAna ! chakAyanA jIva aMtarmuhUrtamAM keTalA bhava kare ? vIra bhagavAne kahyuM he gautama ! te nIce mujaba che. chakAyanuM nAma jaghanya bhava utkRSTa bhava 1. pRthvI, pANI, agni, vAyu 12,824 2. pratyeka vanaspati 32,000 3. sAdhAraNa vanaspati 65,536 4. beindriya 5. iindriya 6. caurendriya 7. asaMzI tiryaMca paMcendriya 8. saMzI tiryaMca, saMzI manuSya (9. saMmUrchAima manuSya eka muhUrta (be ghaDI) nI 1,67,77,216 (eka karoDa, saDasaTha lAkha, satyotera hajAra, basone soLa) AvalikA thAya. ane eka sulaka bhava (nAnAmAM nAno bhava) 256 AvalikAthI nAna na hoya. - - - - - - - - - - - - - - iti chakAyanA bhava. . Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : avadhi pada phi91) 34. avadhi pado pannavaNA sUtra pada 33 daza dvAranA nAmaH 1. bheda dvAra, 2. viSaya dvAra, 3. saMDANa dvAra, 4. AtyaMtara ane bAhya dvAra, pa.deza thakI ane sarva thakI, 6. aNugAmI, 7. hiyamAna ane vardhamAna, 8. avaDhIyA, 9. paDivAi, 10. apaDivAI. 1. bheda dvAra : temAM nArakI ane devatA bhava pratye dekhe eTale upajatI vakhate sAthe avadhijJAna hoya che. tiryaMca ane manuSya kSayopazama pramANe dekhe. 2. viSaya dvAra : prathama narakanA nArakI jaghanya sADAtraNa gAu, dekhe utkRSTa cAra gAu dekhe. bIjI narakanAM nArakI ja. traNa gAu, u. sADA traNa gAu dekhe. trIjI narakanA nArakI ja. aDhI gAla, u. traNa gAu dekhe. cothI narakanA nArakI ja. be gAu, u. aDhI gAu dekhe. pAMcamI narakanA nArakI ja. doDha gAu, u. be gAu dekhe. chaThThI narakanA nArakI ja. eka gAu, u. doDha gAu dekhe. sAtamI narakanA nArakI ja. aDadho gAu, utkRSTa eka gAu dekhe. asurakumAra (bhavanapati) ja. 25 jojana sudhI dekhe, u. traNa prakAranuM dekhe. UMcuM pahelA bIjA devaloka sudhI, nIcuM trIjI narakanA taLA sudhI, ane trIjuM patyanA AyuSyavALA saMkhyAtA dvIpa samudra dekhe ane sAgaranA AyuSyavALA asaMkhyAtA dvIpa samudra dekhe. nava nikAyanA devo tathA vANavyaMtara devo ja. 25 jojana, u. traNa prakAranuM dekhe. UMcuM pahelA devaloka sudhI, nIcuM pAtALa kaLazA sudhI, trIjuM saMkhyAta dvIpa samudra sudhI dekhe. jyotiSI ane pahelA bIjA devalokanA devatA ja. AMgulano Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392J zrI bRhada jaina thoka saMgraha asaMkhyAtamo bhAga, u. traNa prakAranuM dekhe. UMcuM potAnA vimAnanI dhvajA sudhI, nIcuM pahelI narakanA taLA sudhI, trIjuM palyanA AyuSyavALA saMkhyAta dvIpa samudra dekhe ane sAgaranA AyuSyavALA asaMkhyAtA dvIpa samudra dekhe. trIjA devalokathI sarvArthasiddha vimAnanA devatA UMcuM potapotAnA vimAnanI dhvajA sudhI dekhe. trIjuM asaMkhyAtA dvIpa samudra dekhe. nIcuM trIjA cothA devalokanA devo bIjI narakanA taLA sudhI, pAMcamA chaThThA devalokanA devo trIjI narakanA taLA sudhI, sAtamA AThamA devalokanA devo cothI narakanA taLA sudhI, navathI bAra devalokanA devo pAMcamI narakanA taLA sudhI, nava raiveyakanA devo chaThThI narakanA taLA sudhI, prathama cAra anuttara vimAnanA devo sAtamI narakanA tALA sudhI ane sarvArthasiddhanA devatA deze UNI lokanAlikA (14 rAjaloko sudhI dekhe. tiryaMca ja. AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, u. asaMkhyAtA dvIpa samudra dekhe. manuSyane ja. AMgulano asaMkhyAtamo bhAga ane u. AkhA loka ane alokamAM loka jevaDA asaMkhyAtA khaMDa jovAnI zakti che. 3. saMDANa dvAra : nArakI, trApAne AkAre dekhe. bhavanapati, pAlAne AkAre dekhe. vANavyaMtara paDahane AkAre dekhe. jyotiSI, jhAlarane AkAre dekhe. bAra devalokanA devatA, mRdaMgane AkAra dekhe. nava raiveyakanA devatA phUlanI caMgerInA AkAre dekhe. anuttara vimAnanA devatA, kuMvArI kanyAnA kaMcavAne AkAre dekhe. 4. AtyaMtara ane bAhya dvAra : nArakI devatA AtyaMtara dekhe, tiryaMca bAhya dekhe, manuSya AtyaMtara ane bAhya dekhe, kAraNa ke tIrthaMkara devane avadhijJAna sAthe ja hoya che. 5. deza ane sarvathakI ThAra : nArakI, tiryaMca ane devatA deza Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma dhyAna 0i33) thakI ane manuSya dezathI tathA sarvathI dekhe. 6. aNugAmI ane arANugAmI dvAra : nArakI, devatAne aNugAmI kahetAM, sAthe janArUM avadhijJAna hoya. manuSya, tiryaMcane aNugAmI ane aNANugAmI banne hoya. 7-8, hiyamAna, vardhamAna ane avakriyA dvAra : nArakI, devatAne avaDhiyA (avasthita) hoya teTaluM avadhijJAna rahe. manuSya, tiryaMcane hiyamAna, vardhamAna ane avaDhiyA e traNa prakAranuM hoya. 9-10. paDivAI ane apaDivAI dvAra: nArakI ane devatAne apaDivAI avadhijJAna hoya. manuSya ane tiryaMcane paDivAI ane apaDivAI banne avadhijJAna hoya. iti avadhi pada. Es a & Be a Ba Se . jo 35. dharmadhyAna to uvavAI sUtrano pATha se kiM te dhammakjhANe ?cauvyio, upaDiyAre pannatte taM jahA : 1 ANAvijae, 2 avAyavijae, 3 vivAgavijae, 4 saMDANavijae. dhammasmaNaMjhANassa cAri lakhaNA pannattA taMjahA, 1 ANArUi, 2 nisagnarUi, 3 suttarUdha, 4 uvaesarU. dhammasabaMjhANasma cattAri AlaMbaNA pannattA taM jahA, 1 vAyaNA, 2 pucchaNA, 3 pariyaTTaNA, 4 dhammakahA. dhammasabaMnjhANassa cattAra aNupehA pannattA taMjahA, 1 egacyANakheDA, 2 aNicyANapahA, 3 asaraNANuSpahA, 4 saMsArANupehA. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha A dharmadhyAnano sUtra pATha kahyo, have teno artha kahe che. dharmadhyAnanA 4 bheda che. (1) ANAvijae, (2) avAyavijae, (3) vivAgavijae, (4) saMThANavijae. pahelo bheda : ANAvijae : ANAvijae eTale vItarAga devanI AjJAno vicAra ciMtavavo. vItarAgadevanI AjJA e che ke samakita sahita zrAvakanAM 12 vrata, 11 paDimA, sAdhujInA 5 mahAvrata tathA 12 bhikhkhunI paDimA, zubha dhyAna, zubha yoga, jJAna, darzana, cAritra, tapa ne chakAya jIvanI rakSA e vItarAga devanI AjJAne A2AdhavI. temAM samaya mAtrano pramAda na ka2vo. caturvidha saMghanAM guNa kIrtana karavA. A dharmadhyAnano pahelo bheda kahyo. bIjo bheda : avAyavijae : avAyavijae kahetAM - jIva saMsAramAM duHkha zA thakI bhogave che ? teno vicA2 ciMtavavo. teno vicAra e che ke mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya, azubha yoga, aDhAra pApasthAnaka ane chakAya jIvanI hiMsA AnAthI jIva duHkha pAme che. mATe evuM duHkhanuM kAraNa jANI evo Azrava mArga choDI, saMva2 mArga Ada2vo jethI jIva duHkha na pAme. A dharmadhyAnano bIjo bheda kyo. trIjo bheda : vivAgavijae : vivAvijae eTale jIva saMsAramAM sukha ane du:kha zA thakI bhogave che, teno vicAra ciMtavavo. teno vicAra e che ke, jIve jevA 2sathI pUrve jevAM zubhAzubha jJAnAvaraNIya Adi ATha karma upArjana karyA che, tevAM zubhAzubha karmanA udayathI, jIva te pramANe sukha ane duHkha anubhave che. te anubhavatAM thakA koI u52 rAgadveSa na AMNI, samatAbhAva rAkhI, mana, vacana, kAyAnA zubha yoga sahita jaina dharmamAM pravarte to nirAbAdha Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAna B95) parama sukha pAme. A dharmadhyAnano trIjo bheda kahyo. cotho bheda : saMThANavijae saMThANa vijae kahetAM traNa lokanA AkArano vicAra ciMtavavo. traNa lokanA AkAranuM svarUpa supaIDIka sAvalAnA AkAre che. loka jIva - ajIvathI saMpUrNa bharyo che. madhyabhAge asaMkhyAtA yojana pramANe tiloka che. temAM asaMkhyAtA dvIpa samudra che. asaMkhyAtA vANavyaMtaranA nagaro che. asaMkhyAtA jayotiSInAM vimAno che. asaMkhyAtI devatAnI rAjadhAnIo che. tene madhyabhAge aDhIdviIpa che. temAM jaghanya tIrthakara 20 ane utkRSTa hoya to 160 athavA 170, jaghanya be kroDa kevalI ane utkRSTa hoya to nava kroDa kevalI, jaghanya be hajAra kroDa sAdhu sAdhvIjI ane utkRSTa hoya to nava hajAra kroDa sAdhu sAdhvIjI hoya temane vaMdAmi, namasAmi, sakkAremi, sammANemi, kallANa, maMgala, devayaM, ceIyuM, pavAsAmi. tema ja ticchalokamAM asaMkhyAtA zrAvaka zrAvikAo che temanA guNagrAma karavA. tijIMlokathI asaMkhyAta guNo adhika (moTo) urdhvaloka che. temAM 12 devaloka, 9 raiveyaka, ane 5 anuttara vimAna che. te sarva maLIne kula corAzI lAkha, sattANuM hajAra, trevaza (84,97,023) vimAno che. te upara siddhazilA che. tenI upara (lokA) siddhakSetra che. tyAM siddha bhagavaMtajI birAjI rahyAM che temane vaMdAmi, namaMsAmi, sakkAremi, sammANemi, kallANe, maMgala, devaya, ceIya, papuvAsAmi. te urdhvalokathI kAMIka vizeSa adhika (moTo) apoloka che. temAM sAta narakanA corAzI lAkha nArakAvAsA che. sAta karoDa bahoMtera lAkha bhavanapatinA bhavano che. evA traNe lokanA sarva sthAno (pAMca anuttara vimAnanA devo Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u6] ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha sivAya) samakita rahita karaNI karIne, A jIve anaMtIvAra janma maraNa karI sparzI mUkyA che. to paNa A jIvano pAra Avyo nahi. evuM jANI samakita sahita zruta (jJAna, darzana) ane cAritra dharmanI ArAdhanA karavI. jethI ajara, amara, nirAbAdha, paramasukhane pAmIe. A dharmadhyAnano cotho bheda kahyo. dharmadhyAnanA cAra lasaNa paheluM lakSaNa - aNArUI kahetAM vItarAganI AjJA aMgIkAra karavAnI rUci upaje te. bIjuM lakSaNa - nisagnarUI kahetAM jIvane svabhAve ja tathA jAtismaraNAdika jJAne karI zrutasahita cAritra dharma karavAnI rUci upaje te. - trIjuM lakSaNa - suttarUI kahetAM sUtranA be bheda. aMgapaviTha ane aMgabAhira. aMgapaviTha te AcArAMgAdi 12 aMga temAM 11 kAlika ane bAramuM aMga dRSTivAda te utkAlika aMga bAhiranA be bheda, Avazyaka ane Avazyaka vyatirikta. Avazyaka te sAmAyikAdi cha adhyayana te utkAlika tathA uttarAdhyayanAdi kAlikasUtra tathA uvavA pramukha utkAlika sUtra, sAMbhaLavA tathA bhaNavAnI rUci upaje tene sUtrarUci kahIe. cothuM lakSaNa - uvaesarUe kahetAM ajJAne karI upAmyAM karma te zAne karI khapAvIe, jJAna karI navA karma na bAMdhIe. mithyAtve karI upAjya karma te samakite karI khapAvIe. samakita karI navA karma na bAMdhIe. avate karI upAjya karma te vate karI khapAvIe, vata karI navAM karma na bAMdhIe, pramAde karI upAjya karma te apramAde karI khapAvIe. apramAde karI navA karma na bAMdhIe, kaSAye karI upAjya karma te kaSAyane aNakarave karIne khapAvIe. kaSAyane Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAna aNa karave karIne navA karma na bAMdhIe. azubha yoge karI upAjya karma te zubha yoge karI khapAvIe. zubhayoge karI navA karma na bAMdhIe. pAMca indriyanA svAdarUpa Azrave karI upAjya karma te taparUpa saMvare karI khapAvIe. kaparUpa saMvare karI navA karma na bAMdhIe. mATe ajJAnAdika Azrava mArga choDIne jJAnAdi saMvara mArga Adaravo evo tIrthakarano upadeza sAMbhaLavAnI rUci upaje, tene upadeza rUci kahIe. e dharmadhyAnanuM cothuM lakSaNa che. have dharmadhyAnanA cAra AlaMbana kahe che. paheluM AlaMbana vAyaNA kahe che. vAyaNA te kone kahIe ? vinaya sahita jJAna tathA nirjarAne arthe sUtra -- arthanA jANa gurvAdika samIpe sUtra tathA arthanI vahecaNI levI, tene vAyaNA kahIe. bIjuM AlaMbana pucchaNA kahe che. pucchaNA te kone kahIe? apUrvajJAna pAmavAne arthe tathA jainamata dIpAvavAne arthe tathA saMdeha nivAravAne arthe tathA paranI parIkSA levAne arthe yathAyogya vinaya sahita gurnAdikane prazna pUchIe tene pucchaNA kahIe. trIjuM AlaMbana pariyaDraNA kahe che. pariyaTTaNA te kone kahIe? pUrve je jinabhASita sUtra artha bhaNyA che te asmalita karavAne arthe tathA nirjarAne arthe zuddha upayoga sahita zuddha sUtra arthanI vAraMvAra sakjhAya kare tene paripaTTaNA kahIe. cothuM AlaMbana dharmakathA kahe che. dharmakathA te kone kahIe ? vItarAge je bhAva jevA prarUpyA che te bhAva pote grahIne vizeSa nizcaya karIne zaMkA, kaMkhA, vitigicchA rahitapaNe potAnI nirjarAne artha paranA upakArane artha sabhA maLe te bhAva tevA ja prarUpIe tene dharmakathA kahIe. evI dharmakathA kahetAM thakAM ane sAMbhaLIne sahatA Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 zrI bRhada jaina thoka saMgraha thakAM te banne vItarAganI AjJAnA ArAdhaka hoya te dharmakathA - saMvararUpI vRkSa sevIe, tethI manavAMchita sukha pAmIe. te saMvararUpI vRkSa vakhANIe chIe. te saMvararUpI vRkSa kevuM che ? jenuM vizuddha samakitarUpa mULa che. dharma rUpa kaMda che. vinayarUpa vedikA che. tIrthaMkara tathA cAra tIrthanA guNa kIrtanarUpa thaDa che. pAMca mahAvatarUpa moTI zAkhA che. paccIsa bhAvanArUpa tvacA che. zubhadhyAnane zubhayogarUpa pradhAna pallava patra che. guNarUpa phUla che, zIyaLarUpa sugaMdha che, AnaMdarUpa rasa che, mokSarUpa pradhAna phaLa che. merU girinA zikhara upara jema cUlikA birAje che. tema samakitinA hRdayamAM saMvararUpI vRkSa birAje che. evI saMvararUpI zItaLa chAMyA jene pariNAme tenA bhavobhavanAM pApa TaLe ne te parama atala sukha pAme. ityAdi cAra prakAranI kathA. saMvegaNI, nirvedaNI, vikSepaNI, ApaNI. e cAra kathA vistArapaNe kahe tene dharmakathA kahIe e dharma dhyAnanuM cothuM AlaMbana kahyuM. ApaNI pramukha 4 kathAno vistAra ThANAMga sUtranAM cothe ThANe bIje udeze sUtra 58 maLe che. have dharmadhyAnanI cAra aNupehA kahe che. aNupehA te kone kahIe? jIva dravya ane ajIva dravya teno svabhAva svarUpa jANavAne artha sUtranA artha vistAre ciMtavIe tene aNuprehA kahIe. pahelI azupehA kahe che. egacyANupehA te kone kahIe? jIva asaMkhyAta pradezI, arUpI, sadA upayogI te caitanyarUpa evo eka mAro AtmA nizcayanaye che. tema sarva AtmA nizcayanaye evA ja che. ane vyavahAranaye AtmA anAdikALano acaitanya, jaDa, varNAdi 20 rUpa sahita pudgalano saMyogI thako trasa ne sthAvara rUpa laIne, nRtyakAra naTuvAnI pere anekarUpe aneka chaMde pravarte che. te Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAna 399 trasano trasarUpe pravarte to jaghanya aMtarmuhUrta utkRSTa be hajAra sAga2 jhAjherA sudhI rahe ane sthAvarano sthAva25Ne pravarte to jaghanya aMtarmuhUrta utkRSTa anaMtI utsarpiNI avasarpiNI kALathI, kSetrathI anaMtA loka pramANa alokanA AkAza pradeza thAya, teTalA kALacakra utsarpiNI avasarpiNI jANavI. tenA asaMkhyAtA pudgala pa2Avartana thAya. AMgulane asaMkhyAtame bhAge AkAza pradeza Ave teTalA asaMkhyAtA pudgala 52Avartana thAya. sthAvara madhye pudgala laI khelyo e vyavahA2 nayathI jIva jANIe. vaLI trasa sthAva2 madhye rahyo thako strI, purUSa, napuMsaka vede pudgalane saMyoge khelyo, pravarto, aneka rUpo dhA2Na karyAM, te kahe che. koIka prastAve devIpaNe bhavanapati AdithI izAna devaloka sudhI iMdranI iMdrANI surUpavaMtI apsa2A thaI. jaghanya 10 hajA2 varSa utkRSTa 55 palyopama, devAMganAne rUpe anaMtIvA2 jIva khelyo. devatApaNe bhavanapati AdithI nava caiveyaka sudhI mahardhika devapaNe mahAzaktivaMta iMdrAdika lokapALa pramukhapaNe rUpavaMta dedIpyamAna vAMchitabhoga saMyogapaNe pravo. jaghanya 10 hajA2 varSa utkRSTa 31 sAga2opama ema anaMtIvAra bhogI thayo. iMdra mahArAje eka bhavamAMhi 7 palyopamanI devI, bAvIsa kroDAkroDa, paMcyAsI lAkha kroDa, ekotera hajA2 kroDa, cAraso aThThAvIsa kroDa, sattAvana lAkha cauda hajA2 baso ne aDDAsI u52 pAMca eTalI devI bhogavI to paNa tRpti na pAmyo. manuSya madhye strI purUSapaNe thayo. devakurU, uttarakurU madhye yugalayugalANI thayo. tyAM mahA manoha2rUpa manavAMchita sukha bhogavyAM. 10 prakAranAM kalpavRkSathI manavAMchita sukha bhogavyAM. strI purUSane kSaNamAtrano viyoga na paDe. 3 palyopama sudhI niraMtara sukha vilasyAM. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja009NiI zrI bRhada jaina thoka saMgraha harivAsa, ramyaphavAsa maLe 2 palyopama ane hemavayakSetra, hiraNyavayakSetra madhye 1 palya sudhI, chappana aMtaradvIpa maLe palyopamano asaMkhyAtamo bhAga, yugalayugalANI paNe anaMtIvAra strI purUSanAM rUpa laI khelyo paNa AtmA tRpti na pAmyo. vaLI cakravartInA ghare strI ratnapaNe lakSmI sarIkhA rUpa anaMtIvAra jIva laI khelyo paNa tRpti na pAmyo. vAsudeva, mAMDalika rAjA, pradhAna, vyavahArIyAne ghare strI paNe manojJa sukhomAM pUrvakroDAdinA AyuSyapaNe pravaryo. vaLI te ja jIva manuSya maLe kurUpavAna, durbhAgI, nIca kuLa, daridrI bhartAranI strIpaNe, alacharUpa durbhAgIpaNe, naTavApaNe pravaryo. chatAM manuSyapaNe strI purUSanA avatAra pUrAM na thayA. vaLI tiryaMca paMcendriya jaLacarAdi madhya strI veda, purUSa vede pravaryo. vaLI te jIva sAta narakamAM, pAMca ekendriyamAM, traNa vikalendriya tathA asaMjJI tiryaMca ane asaMjJI manuSya madhye niyamo napuMsaka vede ane saMjJI tiryaca, manuSya madhya paNa napuMsaka hoya te sarve napuMsaka vede jIva pravaryo. strI vede pravaryo, te utkRSTa 110 palya ane pRthapha pUrva kroDa sudhI strI vede khelyo, jaghanya AyuSya bhogavyA AzrI aMtarmuhUrta, purUSavede utkRSTa pRthaka so sAgara jhAjherA sudhI purUSa veda madhya khelyo. jaghanya AuSya bhogavyA AzrI aMtarmuhUrta, napuMsakavede utkRSTa anaMtA kALacakra, asaMkhyAtA pudgala parAvartana sudhI napuMsaka vede khelyo. jyAM gayo tyAM ekalo pudgalane saMyoge aneka rUpa parAvartana kIdhAM. e sarva vyavahAra naya jIvane viSe jANavo. evA paribhramaNano miTAvaNahAra zrI jainadharmane viSe zuddha Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAna 01] saddataNA sahita zuddha udhama parAkramanuM phoravavuM thAya tyAre ja AtmAnuM sAdhana thAya. te vAre siddhapaNuM pAme. temAM ekalo ja nizcayanayA AtmA jANavo. jyAre zuddha vyavahAre pravarta ne azuddha vyavahAra maTADe te vAre siddha hoya evo mAro eka AtmA che. je bhaNI apara parivAra te svArtharUpI che. ane paugasA, visasAra, ane mIsIsA pudgala te paryave karI jene svabhAve che, teve svabhAva na rahe te paNa azAzvatA che, te mATe eka mAro potAno AtmA potAnA kAryano sAdhaka zAzvato jANIne potAnA AtmAnuM sAdhana karIe. e dharmadhyAnanI pahelI aNupehA kahI. bIjI azupehA kahe che. aNiccANupehA te kone kahIe? rUpI pudgalanI aneka prakAre yatanA karIe. te paNa anitya che. nitya eka zrI jainadharma parama sukhadAyaka che. potAnA AtmAne nitya jANIne samakitAdi saMvare karIne puSTa karIe e dharmadhyAnanI bIjI aNupehA kahI. trIjI aNupehA kahe che. asarathANupehA te kone kahIye ? A bhavane viSe ane parabhava pahoMcatAM jIvane eka samakitapUrvaka jainadharma vinA janma jarA maraNanAM duHkha nivAravA bIjo koI zaraNa samartha nathI, ema jANI zrI jainadharmanuM zaraNa karIe, jethI parama sukha upaje. e dharmadhyAnanI trIjI aNupehA kahI. have cothI aNupehA kahe che. saMsAraNupehA te kone kahIye? svArtharUpa saMsAra samudramAMhe janma, jarA, maraNa, saMyoga, viyoga, zArIrika mAnasika duHkha, kaSAya, mithyAtva, tRSNArUpa ghaNA jaLa 1 prayogathI banAvela pudgala, 2 kudaratI banatAM pudgala, 3 bannenA mizraNathI banelA pudgala. 26 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402] zrI bRhad jaina thoka saMgraha killolAdikanI lahere karI cAra gati, covIsa daMDakane viSe paribhramaNa karatAM jagata jIvane zrI jaina dharmarUpa dvIpano AdhAra che. tathA saMjamarUpa nAvAno zuddha samakitarUpa nirdhAmaka nAvano khevaNahAra che. evI nAvAe karI jIva siddhi rUpa mahAnagarane viSe pahoMce. tyAM anaMta atula vimala siddhanAM sukha, jIva pAme e dharmadhyAnanI cothI aNupehA kahI. evA dharmadhyAnanA guNa jANIne sadA dharmadhyAna dhyAIye jethI parama sukha pAmIe. iti dharmadhyAna. chaa S << E SH G . (36. cha vezyA zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana 34 nAmAI varaNa rasa gaMdha phAsa pariNAmalakakharuM ThANa ThiI gaI cAu, lesANa tuM suNe ha me / 2 / lezyAnA agiyAra dvAra kahe che. 1 nAma, ra varNa, 3 rasa, 4 gaMdha, 5 sparza, 6 pariNAma, 7 lakSaNa, 8 sthAnaka, 9 sthiti 10 gati ane 11 cyavana dvAra. 1. nAma dvAra : 1. kRSNa vezyA, 2. nIla vezyA, 3. kApo lezyA, 4. tejo vezyA, 5. padma lezyA ane 6. zukla lezyA. 2. varNa dvAra : 1. kRSNa vezyAno varNa - jevo pANI sahita megha kALo, jevAM pADAnAM zIMgaDAM kALAM, jevA arIThAnAM bIja, jevuM gADAnuM khaMjana, AMkhanI kIkI e karatAM anaMta guNo kALo varNa che. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dioa] cha vezyA 2. nIla lazyAno varNa - jevo azokavRkSa nIlo, jevI cAsa pakSInI pAMkha, vaiDurya ratna ethI anaMta guNo nIla vezyAno nIlo varNa che. 3. kApota vezyAno varNa - jevAM aLazInAM phUla, jevI koyalanI pAMkha, jevI pArevAnI Doka kAMIka rAtI kAMIka kALI, e karatAM anaMtaguNo adhika varNa kApAta lezyAno che. ' 4. tejo vezyAno varNa - jevo ugato sUrya rAto, jevI suDAnI cAMca, jevI dIvAnI zIkhA e karatAM anaMtaguNo adhika rAto. - pa. padma lezyAno varNa - jevI haratALa, jevI haLadara, jevAM zaNanAM phUla, e karatAM anaMtaguNo adhika pILo. 6. zukla lazyAno varNa - jevo zaMkha, jevuM aMtaratna, jevuM mogarAnuM phUla, jevuM gAyanuM dUdha, jevo rUpAno hAra e karatAM anaMta guNo adhika zveta varNa che. 3. rasano dvAra : 1. kRSNa vezyAno rasa - jevuM kaDavuM tuMbaDuM, jevo kaDavo lIMbaDAno rasa, jevo rohiNI nAme vanaspatino rasa, ethI anaMtaguNo adhika kaDavo rasa. 2. nIla lazyAno rasa - jevo sUMThano tIkho rasa, jevo pIpara, marIno rasa, ethI anaMtaguNo adhika tIkho rasa. 3. kApota lezyAno rasa - jevo kUNI kAcI kerIno rasa, jevI kAcA koThAMno rasa, ethI anaMtaguNo adhika khATo rasa. 4. tejo vezyAno rasa - jevo pAkA AMbAno rasa, jevo pAkA koThAno rasa, ethI anaMtaguNo kAMIka khATo ne kAMIka mITho rasa. 5. padma lezyAno rasa - jevo vArUNIno rasa, jevo Asava (drAkSAsava) no rasa, jevo madhuno rasa ethI anaMtaguNo adhika madhuro rasa. 6. zukla lazyAno rasa - jevo khajurano rasa, jevo Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 04]ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha drAkSano rasa, jevo dUdhano rasa, jevo sAkarano rasa, ethI anaMtaguNo adhika mITho rasa. 4. gaMdha dvAra : 1. jevI gAyanA maDAnI (mRta kalevaranI), kUtarAnA maDAnI, sarpanA maDAnI ethI anaMtaguNI adhika aprazasta, prathama traNa mAThI vezyAnI gaMdha jANavI. jevo kapura, kevaDo, pramukha sugaMdhI padArtha vATatAM (ghuMTatAM) jevI sugaMdha nIkaLe te karatAM anaMtaguNI adhika prazasta traNa sArI lezyAnI gaMdha jANavI. 5. sparza dvAra : jevI karavatanI dhAra, jevI gAyanI jIbha, jevuM muMjhanuM tathA vAMsanuM pAna te karatAM anaMta guNo mATho aprazasta lezyAno karkaza sparza jANavo. jevI bura nAme vanaspati, jevuM mAkhaNa, jevAM sarasavanA phUla, jevuM makhamala, e karatAM anaMta guNo adhika prazasta lazyAno sparza suMvALo jANavo. 6. pariNAma dvAra : vezyA traNa prakAre pariName. jaghanya, madhyama, utkRSTa tathA nava prakAre pariName. te upara traNa kahI tenA ekekanA traNa bheda thAya. jemake jaghanyano jaghanya, jaghanyano madhyama, jaghanyano utkRSTa e rIte darekanA traNa traNa bheda karatA nava bheda thAya. ema navanA sattAvIsa bheda thAya, sattAvIsanA ekAsI ane ekAsInA baso ne teMtAlIsa bheda thAya eTalA bhede vezyA pariName. 7. lakSaNa dvAra : 1. kRSNa vezyAnuM lakSaNa - pAMca Azravano sevanAra, traNa aguptivaMta, chakAya jIvano hiMsaka, AraMbhano tIvra pariNAmI tathA SI, pApa karavAmAM sAhasika, kaThora pariNAmI, jIvahiMsA suga rahita karanAra, ajItendriya evA joge karI sahita hoya. 2: nIla legyAnuM lakSaNa - ISyavaMta (kadAgrahI), mUrnavaMta, tapa rahita, mAyAvI, pApa karatAM lAje nahIM, vRddha, dhUtAro, pramAdI, Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha lezyA 405 2sano lolupI, mAyAno gaveSa, AraMbhano atyAgI, pApane viSe sAhisaka hoya. 3. kApota lezyAnA lakSaNa - vAMkAbolo, vAMkA kAma karanAra, mAyA ka2Ine harakhAya, sa2LapaNA rahita, moDhe judo ane pUMThe judo, mithyA khoTA vacanano bolanAra, corI, matsarano ka2nA2 hoya. 4. tejo lezyAnA lakSaNa - maryAdAvaMta, mAyA rahita, capaLapaNA rahita, kutUhala rahita, vinayavaMta, damitendriya, zubha jogavaMta, upadhAna tapa sahita, dRDha dharmA, priya dharmo, pApa thakI bIe. 5. padma lezyAnA lakSaNa - krodha, mAna, mAyA, lobha pAtaLA karyA che, prazAMta citta, AtmAno damaNahAra, yoga upadhAna sahita hoya, thoDA bolo, upazAMta, jItendriya. 6. zukla lezyAnA lakSaNa ati ArttadhyAna, raudradhyAnathI rahita hoya, dharmadhyAna, zukladhyAna sahita daza prakAranI citta samAdhie karI sahita, AtmAno damaNahAra ityAdi. 8. sthAnaka dvAra : asaMkhyAtI utsarpiNI, avasarpiNInA jeTalA samaya thAya tathA asaMkhyAtA lokanA jeTalA AkAza pradeza thAya, eTalA lezyAnAM sthAnaka jANavA. 9. sthiti dvA2 : samuccaya cha e lezmAnI jadhanya sthiti aMtarmuhUrtanI, nIce phakta utkRSTa sthiti batAvI che. 1. kRSNa lezyA - 33 sAgaropamane aMtarmuhUrta adhika. - 2. nIla lezyA - 10 sAgarane palyano asaMkhyAtamo bhAga adhika, 3. kApota lezyA - 3 sAga2ne palyano asaMkhyAtamo bhAga adhika. 4. tejo lezyA - be sAgarane palyano asaMkhyAtamo bhAga adhika. 5. padma lezyA - 10 sAgaropamane aMtarmuhUrta adhika. 6. zukla lezyA - 33 sAgaropamane aMtarmuhUrta adhika. - Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhadda jaina thoka saMgraha have cAra gatinI lezyAnI sthiti batAvavAmAM Ave che. 1. nA2kImAM : kApota vezyA utkRSTa sthiti 3 sAgarane palyano asaMkhyAtamo bhAga nIla lezyA 3 sAga2ne palyano 10 sAgarane palyano asaMkhyAtamo bhAga asaMkhyAtamo bhAga kRSNa lezyA 10 sAga2ne pathyano | 33 sAga2ne aMtarmuhUrta asaMkhyAtamo bhAga adhika 2. manuSya tiryaMca chadmastha AzrI cha e lezyA ja. aMtarmuhUrta, u. aMtarmuhUrta. sajogI kevaLI AzrI zukla lezyAnI ja. aMtarmuhUrta, u. deze UNI pUrvakroDa varSanI. utkRSTa sthiti 3. devatAmAM : jaghanya sthiti bhavanapati, vANavyaMtara AzrI kRSNa lephsA |10,000 varSa nIla vezyA kRSNa lezyAnI uM. sthiti thI 1 samaya adhika kApota lezyA nIla lezyAnI uM. sthiti palyanA asaM.mA bhAganI thI 1 samaya adhika 406 jaghanya sthiti 10,000 varSa bhavanapatimAM tejo lezyA 10,000 varSa vANavyaMtaramAM tejo lezyA 10,000 varSa jyotiSImAM tejo lezyA palyanA asaM.mA bhAganI palyanA asaM.mA bhAganI eka sAgara jhAjherI eka palya pakSano AThamo bhAga eka palpane eka lAkha varSa Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0i7) - - - - - - - - - - - cha lezyA/yoni pada vaimAnikamAM tejo lezyA | eka patya be sAgara jhAjherI padma lezyA ! be sAgara daza sAgara zukla legyA | daza sAgara 33 sAgarane aMta.adhika 10. gati dvAra : kRSNa, nIla, kApota e traNa aprazasta, adhama lezyA teNe karI jIva durgatie jAya. tejo, padma, zukla e traNa dharma vezyA, teNe karIne jIva gatie jAya. 11. avana dvAra : saghaLI vezyA prathama pariNamatI vakhate koI jIvane upajavuM ke cavavuM nathI tathA legyAnA chellA samaye koI jIvane upajavuM ke cavavuM nathI. parabhavane viSe kema cave te kahe che - lezyA parabhavanI AvI thakI aMtarmuhUrta gayA pachI zeSa aMtarmuhUrta AyuSya ADA rahe thake jIva paralokane viSe jAya. iti zrI leyAno thokaDo. - Dla ra % da D & ja dila dila cha che 37. yoni pada) di: pannavaNA sUtra pada - 9 yoni traNa prakAranI che: 1. zItayoni, 2. uNayoni, 3. zItoSNa yoni. che teno vistAra: pahelI narakathI trIjI naraka sudhI zItayoniyA, (tethI te nArakIone uSNa vedanA hoya. Ama dareka jagyAe je Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408) zrI bRhada jaina thoka saMgraha yoni che tethI virUddha prakAranI vedanA hoya tema samajavuM.) cothI narake zItayoniyA ghaNA ane uSNayoniyA thoDA, pAMcamI narake uSNayoniyA ghaNA ane zItayoniyA thoDA, chaThThI narake uSNuyoniyA, sAtamI narake mahA uSNayoniyA. agni varjIne cAra sthAvara, traNa vikalendriya, saMmUrchAima tiryaMca ane saMmUrchAima manuSyamAM traNa yoni pAme. teukAyamAM eka uSNuyoni. saMjJI tiryaMca, saMjJI manuSya ane devatAmAM yoni eka zItoSNa yoni. teno alpabadutva kahe che. sarvathI thoDA zItoSNayoniyA, tethI uSNayoniyA asaMkhyAta guNA, tethI ayoniyA siddha bhagavaMta anaMta guNA, tenI zItayoniyA anaMtaguNA. yoni traNa prakAranI kahI che. 1. saceta, 2. aceta, 3. mizra. nArakI ane devatAmAM eka aceta yoni. pAMca sthAvara, traNa vikalendriya, saMmUrzima tiryaMca ane saMmUrchAima manuSyamAM yoni traNa pAme. saMjJI tiryaca, saMjJI manuSyamAM yoni eka mizra. teno alpabadutvaH sarvathI thoDA mizra yoniyA, tethI aceta yoniyA asaMkhyAta guNA, tethI ayoniyA anaMtaguNA, tethI saceta yoniyA anaMtaguNA. - yoni traNa prakAranI kahI che. 1. saMvaDA, 2. viyaDA, 3. saMvaDAviyaDA. saMvaDA kahetAM DhAMkI, viyaDA kahetAM ughADI, saMvaDAviyaDA kahetAM kAMIka DhAMkI ane kAMIka ughADI. pAMca sthAvara, devatA ane nArakImAM yoni eka saMvaDA. traNa vikalendriya, asaMjJI tiryaMca ane saMmUrchAima manuSyamAM yoni eka viyaDA. saMjJI tiryaMca, saMjJI manuSyamAM yoni eka saMvaDAviyaDA. teno alpabadutva : sarvathI thoDA saMvaDAviyaDA, tethI Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dioe) yoni pada viyaDAyoniyA asaMkhyAtaguNA, tethI ayoniyA anaMtaguNA, tethI saMvaDA yoniyA anaMtaguNA. yoni traNa prakAranI kahI che. 1. zaMkhA - zaMkhane AkAre, 2. kacchA - kAcabAnI pIThanA AkAre, 3. vaMzapatA - vAMsanA pAMdaDAne AkAre. cakravartInI strIratnanI yoni zaMkhane AkAre. te yoni vALI strIne saMtAna na thAya. pa4 zalAkA purUSanI (9 prativAsudeva vajIne) mAtAnI yoni kAcabAne AkAre hoya ane sarva saMsArI jIvonI mAtAne yoni vAMsanA pAMdaDAne AkAre hoya. iti yoni pada. | noMdha : - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 413iii zrI bRhad jaina thoka saMgraha 38. ATha AtmAno vicAra bhagavatI zataka 12, u. 10 ziSya pUche che ke he bhagavAna ! saMgrahanayane mate AtmA eka ja svarUpI kahevAmAM Avyo che, tema chatAM bIje mate to AtmAnA bhinna bhinna prakAra kahevAya che, to zuM AtmAnA judA judA bheda che? jo hoya to te keTalA che? guru javAbamAM kahe che, he ziSya ! bhagavatIjIno abhiprAya jotAM AtmA te to AtmA ja che. te AtmA svazaktie karIne eka ja rIte eka ja svarUpI che. samAna pradeza ane samAna guNI che. tethI nizcaye eka ja bheda kahevAya che. paNa vyavahAranayanI apekSA keTalAka kAraNone laIne ATha AtmA kahevAya che. 1. dravya AtmA, 2. kaSAya AtmA, 3. joga AtmA, 4. upayoga AtmA, 5. jJAna AtmA, 6. darzana AtmA, 7. cAritra AtmA, 8. vIryAtmA. e ATha guNe karI ATha nAma kahevAya che. te rIte eka bIjA sAthe maLI javAthI tenA aneka vikalpa bheda thAya che, te yaMtrathI jaNAze. sAme Apela koThAmAM bhajanAno artha hoya athavA na hoya, niyamAno artha nizcayathI hoya te. alpabadutvaH sarvathI thoDA cAritra AtmA, tethI jJAna AtmA anaMtaguNA, tethI kaSAya AtmA anaMtaguNA, tethI joga AtmA vizeSAhiyA, tethI vIrya AtmA vizeSAhiyA, tethI dravya AtmA ane upayoga AtmA tathA darzana AtmA mAMhomAMhe tulya ne tethI vizeSAhiyA. Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. eka eka AtmAmAM bIjA kayA kayA AtmA lAbhI zake ? te samajAvato koTho. ra. 4. dravya AtmAmA kaSAya AtmAmAM kapAya AtmAnI dravya AtmAnI niyamA 3. joga AtmAmAM dravya AtmAnI niyamA 5. upayoga A.mAM jJAna AtmAmAM darzana AtmAmAM dravya AtmAnI dravya AtmAnI niyamA niyamA EUR. dravya AtmAnI niyamA 7. .. cAritra A. mAM vIrya AtmAmAM dravya AtmAnI dravya AtmAnI niyamA niyamA bhajanA. joga AtmAnI | joga AtmAnI kaSAya AtmAnI kaSAya AtmAnI kaSAya AtmAnI | kaSAya AtmAnI kaSAya AtmAnI kaSAya AtmAnI bhajanA niyamA bhajanA bhajanA bhajanA bhajanA bhajanA bhajanA nI niyamA bhajanA bhajanA bhajanA bhajanA upayoga AtmA upayoga AtmA upayoga AtmA joga AtmAnI |joga AtmAnI joga AtmAnI |joga AtmAnI joga AtmAnI nI niyamA nI niyamA jJAna AtmAnI jJAna AtmAnI | jJAna AtmAnI jJAna AtmAnI upayoga AtmA nI niyamA bhajanA bhajanA bhajanA bhajanA upayoga AtmA upayoga AtmA nI niyamA nI niyamA darzana AtmAnI darzana AtmAnI darzana AtmAnI darzana AtmAnI darzana AtmAnI jJAna AtmAnI niyamA jJAna AtmAnI niyamA bhajanA niyamA |cAritra AtmA nI bhajanA cAritra AtmA cAritra AtmA niyamA cAritra AtmA nI bhajanA niyamA |cAritra AtmA nI bhajanA niyamA darzana AtmAnI darzana AtmAnI nI bhajanA nI bhajanA niyamA niyamA vIrya AtmAnI | vIrya AtmAnI vIrya AtmAnI vIrya AtmAnI vIrya AtmAnI vIrya AtmAnI vIrya AtmAnI niyamA cAritra AtmA nI bhajanA bhajanA niyamA niyamA bhajanA bhajanA bhajanA "cAritra AtmA nI bhajanA bhajanA upayago AtmA nI niyamA jJAna AtmAnI bhajanA 411 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha AtmAno vicAra ATha AtmAmAM jIvanA 14 bhedamAMthI, 14 guNaThANAmAMthI, 15 jogamAMthI, 12 upayogamAMthI, 6 vezyAmAMthI keTalA keTalA bheda lAbhe ? te batAvato yaMtra, AtmAnuM nAma | jIvanA 14 bheda | 14 guNaThANA | 15 joga 12 upayogI vezyA 1. dravya AtmAmAM | |14 bheda lAbhe | |14 guNaThANA lAbha | 15 | 12 upayoga 6 2. kaSAya AtmAmAM |14 bheda lAbhe |1 thI 10 guNa. | 15 | kevaLa jJAna, kevaLa| 6 darzana varjIne 10 3. joga AtmAmAM |14 bheda lAbha 1thI 13 guNa. [ 15 | 12 upayoga 4. upayoga AtmAmAM 14 bheda lAbha 14 guNaThANA lAbha | 15 | 12 upayoga pa. zAna AtmAmAM 3 vikale., 1 asaMjJIno paheluM ne trIjuM varjIne 15 | 3 ajJAna varjIne apa, saMjJInA be e 6/12 guNaThANA lAbha | 9 upayoga 6. dAna AtmAmAM |14 bhada lAbha (14 guNaThANA lAbha 15 [12 upayoga 7. cAritra AtmAmAM 1 saMjJIno paryA. lAbhe 6 thI 14 guNa. lAbha 15 3 ajJAna vajIne | 6 9 upayoga 8. vIrya AtmAmAM 14 bheda lAbha 14 guNaThANA lAbha 15 | 12 upayoga II 4i12 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahAra samakitanA 67 bola zika hapa 3i9. vyavahAra samakitanA che. 67 bola che? 67 bolanA 12 dvAra kahe che. 1. saddataNA cAra, 2. liMga traNa, 3. vinaya daza, 4. zuddhatA traNa, 5. lakSaNa pAMca, 6. bhUSaNa pAMca, 7. dUSaNa pAMca, 8. prabhAvanA ATha, 9. AgAra che, 10. jayaNA che, 11. sthAnaka che, 12. bhAvanA che. have teno vistAra kahe che. 1. saddataNA cAra : 1) paramatya saMthavo-paramArthano paricaya karavo, sarvajJa kathita tattvanA bhAvone jANavA. 2) paramArthanA jANavAvALA sarvajJa gItArthanI upAsanA karavI. 3) potAnA matanA pAsasthA, usannA ane kuliMgI tathA zraddhAbhraSTa AdinI sobata na kare. 4) paratIrthIno adhika paricaya na kare. adharmI pAkhaMDIonI prazaMsA na kare. 2. liMga traNa: 1) jema yuvAna puruSa raMgarAgamAM rAce tema bhavyAtmA zrI jaina zAsana para rAce. 2) jema sudhAvAna puruSa khIrakhAMDanAM bhojanane prema sahita Adara kare tema vItarAganI vANIno Adara kare. 3) jema vyavahArika jJAna zIkhavAnI tIvra IcchA hoya ane zIkhavanAra maLI jAya to zIkhIne A lokamAM sukhI thAya. tema vItarAganAM kahelAM sUtronuM sUkSmArtha nyAyavALuM jJAna zIkhIne parama sukhI thAya. 1 jeno AcAra zithila che. 2 je saMyamathI thAkI gayela che. 3 jeno veSa jaina sAdhuthI viparIta che. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ files of kUha #na thoka saMgraha 3, vinayanA daza bheda : 1) arihaMtano vinaya kare. 2) siddhano vinaya kare. 3) AcAryano vinaya kare. 4) upAdhyAyano vinaya kare. 5) sthavirano vinaya kare. 6) gaNa (eka AcAryanA ziSyano samUha) no vinaya kare. 7) mULa (bahu AcAryonA ziSyano samUha no vinaya kare.8) svadharmIno vinaya kare. 9) saMghano vinaya kare. 10) saMbhogIno vinaya kare. e dazano bahumAnapUrvaka vinaya kare. jainazAsanamAM vinaya dharmanuM mULa kahevAya che. vinaya karavAthI aneka saguNonI prApti thAya che. 4. zuddhatA traNa : 1) mana zuddhatA - manathI arihaMta deva ke je 34 atizaya, 3pa vANI, 8 mahApratihArya sahita, 18dUSaNa rahita, 12 guNa sahita evA je deva che te ja sAcA deva che. enA sivAya hajAro kaSTa paDe to paNa bIjA sarAgI devonuM manathI paNa smaraNa na kare. 2) vacana zuddhatA - vacanathI arihaMtanA guNa kIrtana kare. bIjA sarAgI devAnA na kare. 3) kAya zuddhatA - kAyAthI arihaMta sivAyanA bIjA sarAgI devone namaskAra na kare. 5. lakSaNa pAMca : 1) sama - zatru mitra upara samabhAva rAkhavo. 2) saMvega - vairAgya bhAva rAkhavo. saMsAra asAra che, viSaya ane kaSAyathI anaMtakALa jIva bhavabhramaNa kare che. A bhavamAM sArI sAmagrI maLI che to dharma ArAdhavo. ItyAdi vicAra karavo. 3) nirveda - zarIra athavA saMsAranA anityapaNAnuM ciMtana karavuM. bane tyAM sudhI A mohamaya jagatathI alaga rahevuM athavA jagatAraka jinarAjanI dIkSA laI karma zatruone jItI laI siddha padane prApta karavAnI abhilASA (bhAvanA) rAkhavI. 4) anukaMpA - potAnI tathA paranA AtmAnI anukaMpA karavI. duHkhI jIvone sukhI karavA. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahA2 samakitanA 67 bola Ui415) 5) AsthA - triloka pUjanIya zrI vItarAga devanAM vacano upara dRDha zraddhA rAkhavI ne hitAhitano vicAra karavo. 6. bhUSaNa pAMca - 1) jainazAsanamAM dharyavAna hoya ne zAsananAM dareka kAryo dharyatAthI kare. 2) jainazAsanamAM bhaktivAna hoya. 3) zAsanamAM kriyAvAna hoya. 4) zAsanamAM catura hoya. zAsananA dareka kArya evI caturAIthI buddhibaLathI) kare ke jethI nirvighnatAthI pAra paDI jAya. 5) zAsanamAM caturvidha saMghanI bhakti tathA bahumAna karavAvALo hoya. A pAMca bhUSaNothI zAsananI zobhA vadhe che. 7. dUSaNa pAMca : 1) zaMkA - jinavacanamAM zaMkA kare. 2) kaMpA - bIjA matonA ADaMbara dekhI tenI vAMchA kare. 3) vitigicchA - dharmakaraNInA phaLamAM saMdeha rAkhe ke AnuM phaLa haze ke nahi? atyAre vartamAnamAM to kAMI dekhAtuM nathI. evo saMdeha kare. 4) parapAkhaMDI onI prazaMsA kare. 5) parapAkhaMDIno haMmezAM paricaya kare. A pAMca dUSaNo TALavA. 8. prabhAvanA ATha: 1) je kALamAM jeTalA sUtrAdi hoya tene gurugamathI jANe e zAsanano prabhAvaka bane che. 2) moTA ADaMbarathI "dharma-kathA vyAkhyAna karIne zAsananA jJAnanI prabhAvanA kare. 3) mahAna vikaTa tapazcaryA karIne zAsananI prabhAvanA kare. 4) traNa kALa athavA traNa matano jANanAra hoya. 5) tarka, vitarka, hetu, vAda, yukti, nyAya, tathA vidyAdi baLathI vAdiono zAstrArthathI parAjaya karIne zAsananI prabhAvanA kare. 6) puruSArthavALo puruSa dIkSA laIne zAsananI prabhAvanA kare. 7) kavitA karavAnI zakti hoya to kavitA karI zAsananI prabhAvanA kare. 8) brahmacarya Adi moTA vrata pragaTa rIte ghaNA mANasonI upasthitimAM che, kAraNa ke ethI lokone zAsana Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 D zrI bRhada jaina thoka saMgraha para zraddhA athavA vratAdi levAnI rUcI vadhe che. athavA durbaLa svadharmI bhAIone sahAyatA karavI e paNa prabhAvanA che. 9. AgAra che : samakitanI aMdara cha prakAranA AgAra che. 1) rAjAno, 2) devatAno, 3) nyAtano, 4) mAtA pitA ane guruno, 5) baLAtkArano, ) duSkALamAM sukhathI AjIvikA na cAle to. e cha prakAranA AgArothI samakitamAM koI anucita kArya karavuM paDe to samakitano bhaMga thato nathI. 10. jayaNA cha : 1) AlApa - svadharmI bhAIonI sAthe ekavAra bole, 2) saMlApa - svadharmI bhAIonI sAthe vAraMvAra bole, 3) munine dAna devuM athavA svadharmI bhAIonI vAtsalyatA karavI, 4) AvuM vAraMvAra pratidina karavuM, 5) guNIjanonA guNa pragaTa karavA, 6) tathA vaMdana, namaskAra, bahumAna karavuM. 11. sthAna che: 1) dharmarUpI nagara tathA samakitarUpI daravAjo, 2) dharmarUpI vRkSa tathA samakitarUpI thaDa, 3) dharmarUpI prAsAda tathA samakitarUpI pAyo, 4) dharmarUpI bhojana tathA samakitarUpI thALa, 5) dharmarUpI mAla tathA samakitarUpI dukAna, 6) dharmarUpI ratna tathA samakitarUpI tijorI. / 12. bhAvanA cha : 1) jIva caitanya lakSaNayukta, asaMkhyAta pradezI, amUrti che. 2) anAdikALathI jIva ane karmone saMyoga che. jema dUdhamAM dhRta, talamAM tela, dhULamAM dhAtu, phUlamAM sugaMdha, caMdranI kAMtimAM amRta, che te pramANe anAdi saMyoga che. 3) jIva sukha dukhane kartA che ane bhoktA che. nizcaya nayathI karmano kartA sakarmaka jIva che ane vyavahAra nathI jIva che. 4) jIva, dravya, guNa, paryAya, prANa ane guNasthAnaka sahita che. 5) bhavya jIvano mokSa thAya che. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya sthiti 417 6) jJAna, darzana ane cAritra e mokSano upAya che. A thokaDAne kaMThastha karI vicAra karo ke A 67 bola vyavahAra samakitanA che. emAMthI mA2AmAM keTalA che ? ane pachI adhUrAM hoya temAM AgaLa vadhavAno prayAsa karo ane puruSArtha dvArA tene prApta karo. iti vyavahAra samakitanA 67 bola. II I II Jin Zhao Zhao Fen 40. kAya sthiti pakSavaNA sUtra pada 18 sthiti be prakA2nI che. 1) bhava sthiti - eka jIva eka bhavamAM jeTalo kALa 2he teTalo kALa te bhavasthiti. jema ke pRthvIkAyanA eka jIvanI bhavasthiti ja. aMta. u. 22 hajAra varSanI. 2) kAya sthiti - pRthvIkAya Adi eka ja kAyanA jIva te ja kAyamAM vAraMvAra janma maraNa karatA rahe ane bIjI kAya (apakAya, teukAya vi.) mAM na upaje tyAM sudhInI sthiti. MbAdara kALa (asaMkhyAto kALa) - dravyathI asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNI kALa. kSetrathI AMgulanA asaMkhyAtamA bhAgamAM rahela AkAzapradeza pramANa. kALathI asaMkhyAto kALa. bhAvathI bAdara kALa. puDhavI kALa (asaMkhyAto kALa) - dravyathI asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNI kALa. kSetrathI asaMkhyAta lokanAM AkAzapradeza #-27 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 zrI bRhad jaina thoka saMgraha khAlI thAya teTalo kALa. kALathI asaMkhyAto kALa. bhAvathI AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganA AkAzapradezanI saMkhyA jeTalA loka, teTalA lokanA AkAza pradeza pramANa. ardha pudgala parAvartana kALa (anaMto kALa) - dravyathI anaMtI utsarpiNI avasarpiNI. kSetrathI anaMtA loka, kALathI anaMto kALa. bhAvathI ardhapudgala 52Avartana. vanaspatikALa (anaMto kALa) - dravyathI anaMtI utsarpiNI avasarpiNI. kSetrathI anaMtA loka. kALathI anaMto kALa. bhAvathI asaMkhyAta pudgala pa2Avartana. te AvalikAnAM asaMkhyAtamA bhAgamAM jeTalA asaMkhyAtA samaya jAya teTalAM pudgala parAvartana. TUMkA zabda prayogano artha - a.a. - anAdi anaMta. a.sAM. - anAdi sAMta. sA.sAM. ~ sAdi sAMta. aMta.- aMtarmuhUrta. saM.-saMkhyAtA. asaM.- asaMkhyAtA. - kAya sthitinA dvAra batAvatI gAthA jIva gaI Indriya kAe joge, vede kasAya lessA ya / sammatta nANu desaNa, saMjaya uvaoga AhA2e || 1 || bhAsaga paritta padmatta suhuma, sannI bhava'thi carimeya / eesiM tu payANuM, kAyaThiI hoI nAyavvA || 2 || kAya sthitinA dvAranA nAmaH 1) jIva, 2) gati, 3) indriya, 4) kAya, 5) yoga, 6) veda, 7) kaSAya, 8) lezyA, 9) samyaktva, 10) jJAna, 11) darzana, 12) saMyata, 13) upayoga, 14) AhA2, 15) bhASaka, 19) paritta, 17) paryApta, 18) sUkSma, 19) saMzI, 20) bhavasiddhika, 21) astikAya, 22) 22ma. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya sthiti zi417 | krama mArgaNA jighanya kAyasthiti utkRSTa kAyasthiti 1. jIva dvAra :1 samuccaya jIva zAzvatA zAzvatA 2.gati dvAra :2 nArakI 10 hajAra varSa 33 sAgaropama 3 devatA | 10 hajAra varSa 33 sAgaropama 4 devI 10 hajAra varSa papa palyanI pa tiryaMca (napuMsaka) aMtarmuhUrta anaMtakALa (vanaspati) 6 tiryaMcANI, aMtarmuhUrta 3 palya ne pratyeka koDa pUrva tiryaMca puruSa 7 manuSya | |aMtarmuhUrta 3 palya ne pratyeka kroDa pUrva 8 manuSyANI |aMtarmuhUrta 3 palya ne pratyeka koDa pUrva 9 siddha bhagavAna sAdi anaMta (zAzvatA). 10 thI 16. aparyAptA nArakI, aparyAptA devatA, aparyAptA devI, aparyApta tiryaca, aparyAptA tiryaMcANI - tiryaMca puruSa, aparyApta manuSya, aparyApta manuSyANI, | e sAtenI kAyasthiti aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 17 paryAptA nArakI 10 hajAra varSamAM 33 sAgaramAM aMta. UNI |aMtarmuhUrta UNI 18paryApA deva 10 hajAra varSamAM 33 sAgaramAM aMta. UNI aMtarmuhUrta UNI 19 paryAptA devI |10 hajAra varSamAM papa patyamAM aMta. UNI | | aMtarmuhUrta UNI | 20 paryAptA tiryaMca aMtarmuhUrta 13 patyamAM aMta, UNI Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 21 paryAptA tiryaMcANI aMtarmuhUrta 22 paryAptA manuSya 23 paryAmA manuSyANI aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 3. indriya dvAra : 24 saindriya 25 ekendriya 26 beindriya 27 teindriya 28 caurendriya 29 paMcendriya 30 anindriya aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 4. kAya kAra : 31 sakAyI 32 pRthvIkAya 33 apakAya 34 teukAya 35 vAukAya 36 vanaspatikAya | aMtarmuhUrta 37 trasakAya aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta '' zrI bRhad jaina thoka saMgraha 3 palyamAM aMta. UNI 3 palpamAM aMta. UNI 3 palyamAM aMta. UNI a. a., a. sAM. anaMtakALa (vanaspati.) saMkhyAto kALa saMkhyAto kALa saMkhyAto kALa 1000 sAgara sAdhika sAdi anaMta anAdi anaMta, anAdi sAMta asaMkhyAto kALa--puDhavI kALa .. "" '' anaMtakALa (vanaspati.) ra sAgarane saMkhyAta varSa adhika 38 akAya sAdi anaMta 39 thI 45 sakAyI thI trasakAyanA (krama 31 thI 37nA) aparyAptAnI aMtarmuhUrta | aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 46 sakAyI paryAptA pratyeka so sAga2 sAdhika Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya sthiti 47 pRthvIkAya paryAmA | aMtarmuhUrta 48 apakAya paryAmA | aMtarmuhUrta 49 teukAya paryAptA | aMtarmuhUrta 50 vAukAya paryAptA | aMtarmuhUrta 51 vanaspati. paryAptA | aMtarmuhUrta 52 trasakAya paryAmA | aMtarmuhUrta 53 samuccaya bAdara aMtarmuhUrta 54 bAda2 vanaspati | aMtarmuhUrta 55 samuccaya nigoda | aMtarmuhUrta | anaMto kALa 421 | saMkhyAtA hajA2 varSa | saMkhyAtA hajAra varSa saMkhyAtA divasanI saMkhyAtA hajAra varSa saMkhyAtA hajAra varSa | | pratyeka so sAgara sAdhika asaMkhyAto kALa (bAda2) | asaMkhyAto kALa (bAda2) (aDhI kSetra pudgala parAvartana) 56 bAdara trasakAya aMtarmuhUrta | 2000 sAgara jhAjherI 57 thI 62 bAda2 pR, bA.apa, bA.teu, bA.vAu, pratyeka vanaspati, bAda2 nigodanI | aMtarmuhUrta | 70 kroDAkroDI sAgara 63 thI 69 samuccaya sUkSma, sU. p, sU. apa, sU. teu, sU. vAu, sU. vana., sU. nigodanI | aMtarmuhUrta | asaMkhyAtokALa(puDhavIkALa) 70 thI 86 mAM krama 53 thI 69 nA aparyAptA (samu. bAda2 thI sUkSma nigoda sudhI) aMtarmuhUrta | aMtarmuhUrta 87 thI 93 samuccaya sUkSma, sU. p, sU. apa, sU. teu, sU. vAu, sU. vana., sU. nigodanA paryAptAnI aMtarmuhUrta | aMtarmuhUrta | aMtarmuhUrta 94 thI 97 bAda2 puthvI, bA. apa, bA. vAu ane pratyeka bAdara vanaspati paryAptAnI | aMtarmuhUrta | saMkhyAtA hajAra varSa 98 bAdara teukAyanA paryAptA saMkhyAtI ahorAtrI Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 99 samuccaya bAda2 paryAptA 100 samuccaya nigoda paryAmA 5. yoga dvAra H- 102 sayogI 101 bAda2 nigodanA paryAptA | aMtarmuhUrta 7. kAya Ara 112 sakaSAyI 103 mana yoga 1 samaya 104 vacana yoga | 1 samaya 105 kAya yoga | aMtarmuhUrta 106 ayoga 6. veda dvAra :107 savedI aMtarmuhUrta savedI sA.sAM. aMtarmuhUrta |1 samaya 108 strI veda 109 puruSa veda aMtarmuhUrta 110 napuMsaka veda |1 samaya 111 avedI avedI sA.sAM 1 samaya 113 krodha kaSAya zrI sakaSAyI sA.sAM aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta bRhadda jaina thoka saMgraha pratyeka so sAgara sAdhika a.sa., a.sAM. aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta anaMtakALa vanaspati kALa sAdi anaMta a.sa., a.sAM., sA.sAM. dezeUbhuM ardhapudgala 52Avartana 110 palya, pratyeka kroDa pUrva adhika pratyeka so sAgara sAdhika anaMtakALa (vanaspatikALa) sA.sAM., sA.a. aMtarmuhUrta a.sa., a.sAM., sA.sAM. dezaUNA ardha aMtarmuhUrta pudgala Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya sthiti 114 mAna kaSAya aMtarmuhUrta 115 mAyA kaSAya | aMtarmuhUrta 116 lobha kaSAya 1 samaya 117 akaSAyI akaSAyI sA.sAM. 1 samaya 8. vezyA dvAra - 118 salezI 119 kRSNalezyA | aMtarmuhUrta 120 nIlalezyA | aMtarmuhUrta 121 kApotalezyA | aMtarmuhUrta 122 tejolezyA aMtarmuhUrta 123 padmalezyA | aMtarmuhUrta 124 zuklalezyA | aMtarmuhUrta 125 alezI 9. samyaktva dvAraH 126 samyaktva dRSTi 11 "I ' sA.sAM. aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta sA.a., sA.sAM. aMtarmuhUrta a.sa., a.sAM. 33 sAga2, aMtarmuhUrta adhika 10 sAgara,pathanoarsa bhAga adhika 3sAgara, palyano asaM bhAga adhika 2 sAgara, palyano asaM bhAga adhika 10 sAgaropama ne aMta. adhika 33 sAgaropama ne aMta. adhika sAdi anaMta 423 sA.a., sA.sAM. 66 sAga2 adhika sAdi anaMta 127 kSAyaka samyaktva 128 kSayopazama sama. aMtarmuhUrta 66 sAgara adhika 129 sAsvAdana sama. 1 samaya 6 AvalikA 130 upazama samyaktva aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 1 samaya 66 sAgara adhika 131 vedaka samyaktva 132 mithyA dRSTi a.a.(abhavya),a.sA.,sA.sAM 133 mithyA " sA.sAM aMtarmuhUrta dezeNuM ardha pudgala 52Avartana Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karazA ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha 134 mizra dRSTi ! aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 10. zAna tAra :13pa sanANI sA.a., sA.sAM. 136 mati jJAna sA.a., sA.sAM. 137 zruta jJAna sA.a., sA.sAM. traNenAM sA.sAM. aMtarmuhUrta 66 sAgara sAdhika 138 avadhi jJAna 1 samaya 66 sAgara sAdhika 139 mana:paryava jJAnava samaya deza UNA pUrva krioDa varSa 140 kevaLa jJAna sAdi anaMta 141 ajJAna a.a., a.sa., sA.sAM. 142 mati ajJAna a.aa.sAM, sA.sAM. 143 zruta ajJAna a.a. a.sAM, sA.sAM. traNenAM sA.sAM. dezaUNuM ardha pud. parAvartana 144 vibhaMga jJAna |1 samaya 33 sAgarane dezaUNuM pUrvakroDa adhika 11. darzana dvAra :| 145 cakSu darzana aMtarmuhUrta |1 hajAra sAgara adhika 146 acakSu darzana a.a., a.sAM. 147 avadhi darzana | samaya T132 sAgara adhika 148 kevaLa darzana |----- sAdi anaMta 12. saMyata dvAra :149 saMyata 1 samaya deze UNuM pUrva krioDa varSa 150 asaMyata ---- a.a., a.sAM sA.sAM. 151 asaMyata sA.sA.aMtarmuhUrta deze UNuM ardha puparAvartana che. A sAM ]aMtargata diza3 a23 - - - - Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya sthiti 425 152 saMyatAsaMyata | aMtarmuhUrta / deze UNuM pUrva kroDa varSa 153 nosaMyata noasaMyata nosaMyatAsaMyata sAdi anaMta 154 thI 157 / sAmAyika cAritra, chedopasthApanIya cAritra, parihAra vizuddha cAritra ane yathAkhyAta cAritra 1 samaya | deze UbhuM pUrva kroDa varSa 158 sUkSmasaMpa. cAritra 1 samaya aMtarmuhUrta 13. upayoga dvAra H- 159 sAkAra upayoga | aMtarmuhUrta 160 anAkAra upayoga aMtarmuhUrta 14. AhAra dvAra H- 161 AhA2ka chadmastha |2 samaya nyUna eka kSullaka bhava 162 AhA2ka kevaLI aMtarmuhUrta 163 aNAhArI vRdmastha 1 samaya 164 bhavastha sayogI kevaLI aNAhAra 165 bhavastha ayogI kevaLI aNAhA2 166 sidgha aNAhAraka aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta asaMkhyAto kALa bAda2kALa deze UNuM pUrvakroDa varSa 3 samaya ajaghanya anubhRSTa 3 samaya pAMca hrasva akSara uccAraNa kALa sAdi anaMta kAya parita eTale pratyeka za2I2I jIva. saMsAra parita eTale jeNe samyaktva dvArA potAnA bhavabhramaNane parimita karI lIdhela che te. kAya aparita eTale nigodanA jIva (sAdhAraNa za2I2I), saMsAra aparita eTale anAdinA mithyAtvI jIvo. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26) i . zrI bRhada jaina thoka saMgraha 15. bhASaka tAra :167 bhASaka 1 samaya aMtarmuhUrta 168 abhASaka siddha sAdi anaMta 169 abhASaka saMsArI aMtarmuhUrta | anaMtakALa-vanaspatikALa 16. parita dvAra :170 kAya parita | aMtarmuhUrta | asaMkhyAta kALa--paDhavIkALa 171 saMsAra parita | aMtarmuhUrta dezaUNuM ardha. pud. parA. 172 kAya aparita | aMtarmuhUrta | anaMtakALa (vanaspatikALa) 173 saMsAra aparita | --- | a.a., a.sAM. 174 noparita noaparita --- | sAdi anaMta 17. paryAptA dvAra - 175 paryAptA aMtarmuhUrta pratyekaso sAgara sAdhika 176 aparyAptA | aMtarmuhUtI aMtarmuhUrta 177 no paryAptA no aparyAptA --- ! sAdi anaMta 18. sama tAra :178 sUkSma aMtarmuhUrta asaMkhyAto kALa--paDhavIkALa 179 bAdara aMtarmuhUrta asaMkhyAto kALa/bAdarakALa 180 nosUkSma no bAdara - sAdi anaMta 19. saMzI kAra - 181 saMjJI aMtarmuhUrta | pratyeka so sAgara sAdhika 182 asaMzI | aMtarmuhUrta | vanaspatikALa 183 nosaMjJI noasaMzI 0 sAdi anaMta 20. bhava silika tAra - * | 184 bhava siddhiya anAdi sAMta Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _kAya sthiti 185 abhava siddhiyA anAdi anaMta 186 nobhava siddhiyA noabhava siddhiyA | sAdi anaMta 21. astikAya dvAra :187 thI 191 pAMca astikAya (dharma, adharma,AkAza,kALa,pudgala). sarvakALa 22. carama tAra :19ra carama (bhavI jIvo) | 0 anAdi sAMta 193 acarama | 0 )anAdi anaMta, sAdi anaMta (abhavI ane siddhanA jIvo). iti kAya sthiti. Jin Qi Pao Shao Yan Lu Lian Meng Jin Ju Bu Fen (41. yogono alpAbahatva) - zrI bhagavatI sUtra zataka 25, u. 1 jIvanA AtmapradezomAM adhyavasAya upaje che. adhyavasAyathI jIva zubhAzubha karma (pudgalo) ne grahaNa kare che te pariNAma e sUkSma che. pariNAmonI preraNAthI lezyA thAya che ane vezyAnI preraNAthI mana, vacana, kAyAnA yoga thAya che. yoga be prakAranA che. 1 jaghanya yoga = 14 jIvonA bhedamAM sAmAnya yoga saMcAra, 2 utkRSTa yoga, taratamatA mujaba. teno alpabadutva nIce mujaba che. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = = nA 4283iii . zrI bRhada jena thoka saMgraha (01) sauthI thoDA sUkSma ekendriyanA aparyAptAno jaghanya yoga tethI (02) bAdara ekendriyanA aparyAptAnA jaghanya yoga asaM. guNA " (03) beIndriyanA (04) IndriyanA (05) caurendriyanA (06) asaMjJI paMcendriyanA "" (07) saMjJI paMcendriyanA " (08) sUkSma ekendriyanA paryAyAno (09) bAdara ekendriyanA paryAptAno (10) sUkSma ekendriyanA aparyAptAno utkRSTa yoga (11) bAdara ekendriyanA aparyAptAno " (12) sUkSma ekendriyanA paryAptAno " - (13) bAdara ekendriyanA paryAptAno (14) beIndriyanA " jaghanya yoga (15) te indriyanA " (16) caurendriyanA (17) asaMjJI paMcendriyanA " (18) saMjJI " " (19) beindriyanA aparyAptAno utkRSTa yoga (20) te indriyanA aparyAptAno utkRSTa yoga (21) caurendriyanA aparyAptAno utkRSTa yoga (22) asaMjJI paMcendriyanA " (23) saMjJI paMcendriyanA " (24) beindriya paryAptAno " Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalano alpabahutva (25) teindriya paryAptAno utkRSTa yoga (26) caurendriya '' (27) asaMjJI paMce.nA paryA. no (28) saMjJI paMce.nA paryA. no "" ?? iti yogono alpabahu. 429 42. pudgalano alpabahutva 1:4 11 .. ## '' .. '' Fen Zhao Zhao Fen Tan Zong Nuan Nuan Fen E zrI pakSavaNA sUtra pada 3 pudgala 52mANu, saMkhyAta pradezI, asaMkhyAta pradezI ane anaMta pradezI pudgalanA skaMdhano dravya, pradeza ane dravya pradezano alpabahutva kahe che. pudgalano dravya apekSA alpabahutva : (1) sauthI thoDA anaMtapradezI pudgalanA skaMdhanA dravya, tethI (2) 52mANu pudgalanA dravya anaMtaguNA tethI, (3) saMkhyAta pradezI kaMdhanA dravya saMkhyAtaguNA, tethI (4) asaMkhyAta pradezI kaMdhanA dravya asaMkhyAtaguNA. pudgalano pradeza apekSA alpabahutva upara pramANe dravyanA alpabahutvavat. dravya ane pradezano bhego alpabahutva : (1) sauthI thoDA anaMtapradezI kaMdhanA dravya, tethI (2) anaMtapradezI saMkhyAta pradezI ke asaMkhyAta pradezI pudgalane najare joI zakAtA nathI. bAdara svabhAvI, anaMta pradezI pudgalane ja joI zakAya che. temAM paNa badhA anaMta pradezI pudgalane na joI zakAya. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha skaMdhanA pradeza anaMtaguNA, tethI (3) paramANu pudgalanA dravya ane pradeza anaMtaguNA, tethI (4) saMkhyAta pradezI skaMdhanA dravya saMkhyAtaguNA, tethI (5) saMkhyAta pradeza skaMdhanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI (6) asaMkhyAta pradeza skaMdhanA dravya asaMkhyAtaguNA, tethI (7) asaMkhyAta pradezI skaMdhanA pradeza asaMkhyAtaguNA. kSetra apekSAe eka AkAza pradeza evagAhyA, saMkhyAta pradeza avagAhyA ane asaMkhyAta pradeza avagAhyA pugalano dravyathI alpabadutvaH (1) sauthI thoDA eka AkAza pradeza avagAhyA pudgala dravya, tethI (2) saMkhyAta pradeza avagAhyA pudgala dravya saMkhyAtaguNA, tethI (3) asaMkhyAta pradeza avagAhyA pudgala dravya asaMkhyAtaguNA. padeza apekSA alpabadutva upara pramANe dravyanA alpabadutvavatuM. dravya ane pradezano bhego alpabadutva : (1) sauthI thoDA eka pradeza avagAhyA pudgala dravya ane pradeza, tethI (2) saMkhyAta pradeza avagAhyA pudgala dravya saMkhyAtaguNA, tethI (3) saMkhyAta pradeza avagAhyA pudgala dravyanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI (4) asaMkhyAta pradeza avagAhyA pudgala dravya asaMkhyAtaguNA, tethI (5) asaMkhyAta pradeza avagAhyA 5gala dravyanA pradeza asaMkhyAtaguNA. kALa apekSA eka samayanI sthitivALA, saMkhyAta samayanI sthitivALA ane asaMkhyAta samayanI sthitivALA pudgalano dravyathI alpabadutvaH (1) sauthI thoDA eka samayanI sthitinA pudgala dravya, tethI (2) saMkhyAta samayanI sthitinA pudgala dravya saMkhyAtaNA, tethI (3) asaMkhyAta samayanI sthitinA pudgala dravya asaMkhyAtaguNA. padeza apekSA alpabadutva upara pramANe dravyanA Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalano alpabahutva 431 alpabahutvavat. dravya ane pradezano bhego alpabahutva : (1) sauthI thoDA eka samayanI sthitinA pudgala dravya ane pradeza, tethI (2) saMkhyAta samayanI sthitinA dravya saMkhyAtaguNA, tethI (3) saMkhyAta samayanI sthitinA dravyanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI (4) asaMkhyAta samayanI sthitinA dravya asaMkhyAtaguNA, tethI (5) asaMkhyAta samayanI sthitinA dravyanA pradeza asaMkhyAtaguNA. : bhAva apekSA ekaguNa kALA, saMkhyAtaguNa kALA, asaMkhyAtaguNa ane anaMtaguNa kALA pudgalanA dravyano alpabahutva H (1) sauthI thoDA anaMtaguNa kALA pudgalonA dravya, tethI (2) ekaguNa kALA pudgala dravya anaMtaguNA, tethI (3) saMkhyAtaguNa kALA pudgala dravya . saMkhyAtaguNA, tethI (4) asaMkhyAtaguNa kALA pudgala dravya asaMkhyAtaguNA. pradeza apekSA alpabahutva upara pramANe dravyanA alpabahutvavat. dravya ane pradezano bhego alpabahutva : (1) sauthI thoDA anaMtaguNa kALA pudgalonA dravya, tethI (2) anaMtaguNa kALA pudgalonA pradeza anaMtaguNa, tethI (3) ekaguNa kALA pudgala dravya ane pradeza anaMtaguNA, tethI (4) saMkhyAtaguNa kALA pudgala dravya saMkhyAtaguNA, tethI (5) saMkhyAtaguNa kALA pudgalanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI (6) asaMkhyAtaguNa kALA pudgala dravya asaMkhyAtaguNA, tethI (7) asaMkhyAtaguNa kALA pudgalanA pradeza asaMkhyAtaguNA. ema 5 varNa, 2 gaMdha, 5 2sa, 4 sparza (zIta, uSNa, snigdha ane rUkSa) e 16 bolano vistAra kALA varNanI jema dravya, pradeza tathA dravya pradezano bhego alpabahutva kahevA. tethI 16 x 3= 48 alpabahutva thAya. Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha karkaza sparza pudgalanA dravyano alpabahutva H (1) sauthI thoDA eka guNa karkaza sparza pudgalanA dravya, tethI (2) saMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA dravya saMkhyAtaguNA, tethI (3) asaMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA dravya asaMkhyAtaguNA, tethI (4) anaMtaguNa karkaza sparza pudgalanA dravya anaMtaguNA. karkaza sparza pudgalanA pradezano alpabahutva : (1) sauthI thoDA eka guNa karkaza sparza pudgalanA pradeza, tethI (2) saMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI (3) asaMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA pradeza asaMkhyAtaguNA, tethI (4) anaMtaguNa karkaza sparza pudgalanA pradeza anaMtaguNA. karkaza sparza dravya ane pradezano bhego alpabahutva : (1) sauthI thoDA eka guNa karkaza sparza pudgalanA dravya ane pradeza, tethI (2) saMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA dravya saMkhyAtaguNA, tethI (3) saMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA pradeza saMkhyAtaguNA, tethI (4) asaMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA dravya asaMkhyAtaguNA, tethI (5) asaMkhyAtaguNa karkaza sparza pudgalanA pradeza asaMkhyAtaguNA, tethI (6) anaMtaguNa karkaza sparza pudgalanA dravya anaMtaguNA, tethI (7) anaMtaguNa karkaza sparza pudgalanA pradeza anaMtaguNA. ema mRdu, guru ane laghu sparzanA dravya, pradeza tathA dravya pradezanA bhegA alpabahutva . (4 x 3 = 12) samajavA. Ama kula dravyanA 3, kSetranA 3, kALanA 3 ane bhAvanA 48 + 12 = 60 maLIne 69 alpabahutva thAya. iti pudgalano alpabahutva. Tu Tu Tu Tu Tu Tu Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAza zreNI 433 43. AkAza zreNI) i zrI bhagavatI sUtra zataka 25, 3. 3 jyAM jIva ane pudgalonI gati hoya che, e AkAzapradezonI paMktine zreNI kahe che. samuccaya AkAza pradezanI dravyApekSA zreNI anaMtI che. pUrvAdi cha dizAnI ane alokAkAzanI zreNI anaMtI che. dravyApekSA lokAkAzanI tathA chaye dizAnI zreNI asaMkhyAtI che. dravyApekSA alokAkAzanI tathA chaye dizAnI zreNI anaMtI che. pradezApekSA samuccaya AkAza pradezanI tathA chaye dizAnI zreNI anaMtI che. pradezApekSA lokAkAza AkAza pradezanI tathA ye dizAnI zreNI asaM. che. alokAkAzanI zreNI syAt saMkhyAtI, sthAt asaMkhyAtI, sAt anaMtI che. tema ja UMcI, nIcI, dizAmAM paNa traNa prakAra hoya che. pUrva Adi cAra dizAmAM zreNI anaMtI che. samuccaya zreNI tathA chaye dizAnI zreNI anAdi anaMta che. lokAkAzanI zreNI tathA chaye dizAnI zreNI sAdisAMta che. alokAkAzanI zreNI syAt sAdisAMta che, sthAt sAdi anaMta che, syAt anAdi sAMta che, ane syAt anAdi anaMta che. (1) sAdi sAMta lokanA vyAghAtamAM. (2) sAdi anaMta lokanA aMtamAM alokanI Adi che paNa aMta nathI. (3) anAdi sAMta -- aloka anAdi che paNa loka pAse aMta che. (4) anAdi anaMta -- jyAM lokano vyAghAta na paDe tyAM. cAra dizAmAM sAdisAMta sivAyanA traNa bhAMgA. UMcI, nIcI dizAmAM cAra bhAMgA. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3)iii . - zrI bRhada jaina thoka saMgraha zreNI cAra che. 1. kaDajummA', 2. triyogA, 3. dAva rajummA , 4. kalayogA dravyApekSA zreNI kAjummA che. cha dizAmAM ane dravyApekSA lokAkAzanI zreNI, cha dizAnI zreNI ane alokAkAzanI zreNI paNa e ja. pradezApekSA AkAza zreNI tathA cha dizAmAM zreNI kaDajummA che. pradezApekSA-lokAkAzanI zreNI sAt kAjummA che, syAt dAvarajummA che. pUrvAdi cAra dizAmAM ane UMcI nIcI dizApekSA kAjummA che. pradezApekSA alokAkAzanI zreNI syAt kAjummA jAva syAt kalayogA che. evaM cAra dizAnI zreNI, paraMtu UMcI nIcI dizAmAM kalayogA sivAyanI traNa zreNI che. zreNI 7 prakAre paNa che. 1. Rju (-), . eka vakrA (L), 3. Ubhaya vakrA (Z[), 4. eka khUNAvALI (L), 5. be khUNAvALI (Z), 6. cakravAla (O) , 7. ardha cakravAla (U). jIva anuzreNI (sama) gati kare, vizreNI gati na kare, pudgalo paNa anuzreNI gati ja kare, vizreNI gati na kare. iti AkAza zreNI. * 1 kaDajummA : je saMkhyAne 4 vaDe bhAgatAM 4 zeSa bAkI rahe te saMkhyA. jemake 4, 8, 12, 16 ra triyogA : je saMkhyAne 4 vaDe bhAgatAM 3 zeSa bAkI rahe te saMkhyA. jemake 7, 11, 15, 19 3 dAva rajumA : je saMkhyAne 4 vaDe bhAgatAM 2 zeSa bAkI rahe te saMkhyA. jemake 6, 10, 14, 18 ....... 4 kalayogA : je saMkhyAne 4 vaDe bhAgatAM 1 zeSa bAkI rahe te saMkhyA. jemake 1, 59, 13 ........ Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baLano alpabadutva D435 ( 44. baLano alpabahutva pUrvAcAryonI prAcIna pratanA AdhAre (1) sauthI thoDuM sUkSma nigodanA aparyAptAnuM baLa tethI, (2) bAdara nigodanA aparyAptAnuM baLa asaMkhyAtagaNuM tethI (3) sUkSma nigodanA paryAptAnuM " " (4) bAdara nigodanA " " (5) sUkSma pRthvIkAyanA aparyAptAnuM (6) sUkSma pRthvIkAyanA paryAptAnuM " (7) bAdara " aparyAptAnuM " (8) bAdara " paryAptAnuM (9) bAdara vanaspatikAyanA aparyAptAnuM (10) " " " paryAptAnuM (11) tanuvAyunA paryAptAnuM (12) ghanodadhinA paryAptAnuM (13) ghanavAyunA paryAptAnuM (14) kuMthavAnuM baLa (15) lIMkhanuM baLa pAMcagaNuM (16) jUnuM (17) kIDI makoDAnuM (18) mAkhInuM pAMcagaNuM (19) DAMsamaccharanuM dazagaNuM (20) bhamarAnuM vizagaNuM (21) tIDanuM pacAsagaNuM dazagaNuM vIsagaNuM Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sogaNuM 436)zi ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha (22) cakalInuM baLa sAThagaNuM (23) pArevAnuM paMdaragaNuM (24) kAgaDAnuM (25) kukaDAnuM sogaNuM (26) sApanuM hajAragaNuM (27) moranuM pAMcasogaNuM (28) vAMdarAnuM hajAragaNuM (29) gheTAnuM sogaNuM (30) meMDhAnuM hajAragaNuM (31) purUSa (manuSya) nuM sogaNuM (32) vRSabhanuM bAragaNuM (33) azvanuM dazagaNuM (34) pADAnuM bAragaNuM (35) hAthInuM pAMcasogaNuM (36) siMhanuM pAMcasogaNuM (37) aSTApadanuM be hajAragaNuM (38) baLadevanuM daza hajAragaNuM (39) vAsudevanuM be hajAragaNuM (40) cakravartInuM be hajAragaNuM (41) vyaMtaradevanuM kroDa hajAragaNuM (42) nAgAdi bhavanapatinuM " asaMkhyagaNuM (43) asurakumAra devonuM ", (44) tArA (45) nakSatra Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi37) samakitanA 12 dvA2 (46) grahanA devonuM baLa asaMkhyagaNuM (47) vyaMtara iMdranuM " (48) nAgAdi devonA idranuM baLa (49) asura devonA idranuM baLa (50) jyotiSI devonA idranuM baLa (51) vaimAnika devonuM baLa (para) vaimAnika devonA IdranuM baLa (53) traNe kALanA idrothI paNa tIrthaMkaranI kaniSTha (TacalI) AMgaLInuM baLa anaMtagaNuM che. (tattva kevaLI gamya) iti baLano alpabadutva. jaI dala & Ela Is Dla cha cha ka da >> (45. samakitanA 12 dvAra) dvAranA nAma: 1. nAma, 2. lakSaNa, 3. AvaNa, 4. pAvaNa, 5. parimANa, 6. ucchada, 7. sthiti, 8. aMtara, 9. niraMtara, 10. Azareza, 11. kSetrasparzanA, 12. alpabahuta dvAra. 1. nAma dvAra : samakitanA cAra prakAra. 1. kSAyaka samakita, 2. upazama samakita, 3. kSayopazama samakita, 4. vedaka samakita. 2. lakSaNa dvAra : ' (1) cAra anaMtAnubaMdhIno kSaya kare ane traNane upazamAve te kSayopazama samakita. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4i38][ ] zrI bRhada jaina thoka saMgraha (2) pAMca prakRtino kSaya kare ane ene upazamAve te kSayopazama samakita. (3) cha prakRtino kSaya kare ane ekane upazamAve te kSayopazama samakita. (4) cAra prakRtino kSaya kare, bene upazamAve ane ekane vede te kSayopazama vedaka samakita. (5) pAMca prakRtiono kSaya kare, ekane upazamAve ane ekane vede te kSayopazama vedaka samakita. (6) cha prakRtione upazamAve ane ekane vede te upazama vedaka samakita. (7) sAteya prakRtione upazamAve te upazama samakita. (8) cha prakRtiono kSaya kare ane ekane vede te kSAyika vedaka samakita. (9) sAteya prakRtiono kSaya kare te kSAyika samakita. 3. AvaNa dvAra : lAyaka samyakatva mAtra manuSyabhavamAM Ave zeSa traNa samyakatva cAra gatimAM Ave. 4. pAvaNa dvAra: cAreya sabhyatva cAreya gatimAM pAve-hoya. pa. parimANa dvAra : lAyaka samyakatva anaMtA (siddha AzrI). zeSa traNa sabhyatvavALA asaMkhyAtA jIva. 6. uccheda dvAra : lAyaka samyaktvano uccheda kadi na thAya zeSa traNano uccheda thAya. 7. sthiti dvAra : lAyaka samyaktva sAdi anaMta. upazama samyatva ja. uM. aMtamuhUrta. kSayopazama samyaktvanI sthiti ja. aMta. 3. 66 sAgara jhAjherI. vedaka sama. nI sthiti ja. 1 samaya u. 66 sAgara jhAjherI. 8. aMtara dvAra : lAyaka samyaktvane AMtaro na paDe. zeSa traNa no AMtaro paDe to ja. aMta. 3. anaMtakALa yAvata deza UNA Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakitanA 12 dvA2 kizora39) ardha pula parAvartana. 9. niraMtara dvAra : kSAyaka samakita niraMtara ATha samaya sudhI Ave. zeSa traNa samyaktva AvalikAnA asaMkhyAtamo bhAga jeTalo samaya niraMtara Ave. 10. Azareza dvAra : (keTalI vakhata Ave ?) lAyaka samyakatva eka vAra ja Ave. upazama samyaktva eka bhavamAM ja. 1 vAra u. 2 vAra Ave. ghaNA bhava AzrI ja. 2 vAra u. 5 vAra Ave. zeSa 2 samyakatva eka bhava AzrI ja. 1 vAra che. pratyeka hajAra vAra Ave ane ghaNA bhava AzrI ja. 2 vAra u. asaMkhyAtI vAra Ave. 11. kSetra sparzanA dvAra : lAyaka samyaktva Akho loka sparza (kevaLI samuddhAta AzrI). zeSa traNa samyakatva deza UNA sAta rAjaloka sparza. (mAraNAMtika samudyAta AzrI). 12. alpabadutva dvAra : sauthI thoDA upazama samakitI, tethI kSayopazama samakitI asaMkhyAtaguNA, tethI vedaka samakitI vizeSAdhika (kSAyika ve, kSayopazama ve, upazama ve.), tethI kSAyika samakitI anaMtaguNA (siddha apekSA), tethI samuccaya samakitI vizeSAdhika. iti samakitanA bAra dvAra. ja dIla dIva la >> Ela dauM ja ha da noMdha : Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 izrI bRhada jaina thoka saMgraha So 46. khaMDA joyaNa) So jaMbudvIpa prajJapti sUtrano adhikAra khaMDA joyaNa vAsA, pavyaya kUDA tirthI seDhIo / vijaya daha salilAo, piMDae hoI saMgahaNI || eka lAkha yojana lAMbA pahoLA jaMbudviIpamAM (jemAM ApaNe rahIe chIe te) 1 khaMDa, 2 yojana, 3 vAsa, 4 parvata, 5 phUTa (parvata uparanA), 6 tIrtha, 7 tIrtha zreNI, 8 vijaya, 9 draha, 10 nadIo keTalI che ? te A 10 dhArathI batAvavAmAM Avaze. jaMbudvIpa ghaMTInA paDa jevo goLa che. tenI paridhi 3,16,227 yojana, 3 gAu, 128 dhanuSya, 13ll AMgaLa, 1 java, 1 jU, 1 lIMkha, 6 vAlAgra ane 1 vyava paramANu jeTalI che. tene pharato koTa (jagati) che. 1 padmavara vedikA, 1 vanakhaMDa ane 4 daravAjAthI suzobhita che. (1) khaMDa dvAra: dakSiNa uttara bharata jevaDA khaMDa karIe to jaMbudvIpanA 190 khaMDa thaI zake. (19 kaLA = 1 yojana) krama kSetranuM nAma khaMDa yojana-kaLA 01 bharatakSetra para6-6 02 calahimavaMta parvata 1052-1 2 03 hemavaya kSetra 2105-5 04 mahahamavaMta parvata 4210-10 05 haravAsa kSetra 8421-1 06 niSidha parvata 16842-2 07 mahAvideha kSetra 33684-4 0 0 1 1 - U m Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDA joyaNa 08 nilavaMta parvata 09 2myAsa kSetra 10 rUppI (rukmI) parvata 11 hi2Navaya kSetra 12 zikharI parvata 13 e2vata kSetra krama kSetranA nAma 01 | merUparvatanI pahoLAI 02 | pUrva bhadrazAla vana 03| pUrva ATha vijaya 04| pUrva cAra vastAra parvata 05 pUrva traNa aMtara nadI 06| sItAmukha vana pazcima bhadrazAla vana 60 08 pazcima vijaya 20 32 16 190 pUrva pazcimanA 1 lAkha yojananuM mApa yojana 8 4 2 2,923 22,000 17,702 2,000 375 2,923 1,00,000 (2) yojana dvA2 : 1 lAkha yojananA lAMbA pahoLA jaMbudvIpanA jo 1 yojana samacorasa jevaDA khaMDa ka2e to 7,90,56,74,150 khaMDa (sAta abaja, nevuM kroDa, chappana lAkha, cummotera hajAra, ekaso 10 pazcima traNa aMtara nadI 11 pazcima sItAmukha vana pazcima cA2 vastAra parvata 16842-2 8421-1 4210-10 2105-5 1052-12 526-6 1,00,000 441 10,000 22,000 17,702 2,000 375 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 pacAsa) thatAM 3515 dhanuSya ane 60 AMgaLa kSetra vadhe. (3) vAsA dvAra : manuSyane rahevAnA vAsa 7 tathA 10 che. karmabhUminA manuSyonA 3 kSetra - bha2ta, ai2vata ane mahAvideha. akarmabhUminA manuSyonA 4 kSetra hemavaya, hi2Navaya, harivAsa, 2myAsa ema 7. jo daza gaNavA hoya to mahAvideha kSetranA 4 bhAga ka2vAthI 10thaze. (1) pUrva mahAvideha, (2) pazcima mahAvideha, (3) devakurU ane (4) uttarakurU. ema 10 thAya. jagati (koTa) 8 jojana UMco che ane mULamAM 12, madhyamAM 8 ane u52 4 yojanano pahoLo che. badho vajra ratnamaya che. jagatinI eka bAju jharukhAnI lAIna che. te 0 / / yojana UMcI, pa00 dhanuSya pahoLI che. koSIzA ane kAMgarA ratnamaya che. zrI bRhadda jaina thoka saMgraha jagati u52 madhyamAM padmava2 vedikA che. te 0 / / yojana UMcI, 500 dhanuSya pahoLI che. tenI banne bAju nIlA, pannAnA staMbha ane te u52 suMda2 putaLIo ane motInI mALAo che. madhya bhAgamAM padmavara vedikAone lIdhe be vibhAga thayela che. (1) aMdaranA vibhAgamAM aneka jAtanA vRkSavALuM vanakhaMDa che. temAM pAMca varNanuM ratnamaya tRNa che. vAyunA saMcAre temAM cha rAga ane 36 rAgiNI nIkaLe che. temAM bIjI vAvo ane parvato che. aneka Asano che. tyAM vyaMta2 devadevIo krIDA kare che. (2) bahAranA vibhAgamAM tRNa nathI. bAkInI racanA aMdaranA vibhAga jevI che. merU parvatathI cAre dizAmAM 45-45 hajAra yojana para cAra daravAjA che. pUrve vijaya, dakSiNe vijayaMta, pazcime jayaMta ane uttare aparAjita nAme che. dareka da2vAjo 8 yojana UMco, 4 yojana pahoLo che. da2vAjA upara navabhUmi ane sapheda ghummaTa, chatra, cAmara, Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDA joyaNa 443 dhvajA ane 8-8 mAMgalika che. da2vAjAnI banne ta2pha babbe cotarA che. tenI upara prAsAda, toraNa, caMdanakaLazA, jhArI, thALa, dhUpakaDachA ane manohara putaLIothI zobhe che. kSetrono vistAra (1) bharata kSetra : merUnI dakSiNe ardhacaMdrAkAre che. madhyamAM vaitADhya parvata AvavAthI bharatanA be bhAga thAya che. utta2 bharata ane dakSiNa bharata. bharatanI maryAdA karanAra phUlahimavaMta parvata 52 padmadraha che. temAMthI gaMgA ane siMdhu nadI nIkaLIne tamA guphA ane khaMDaprabhA guphAnI nIce vaitADhya parvatane bhedIne lavaNa samudrane maLe che. AthI bha2tanA cha khaMDa thAya che. dakSiNa bha2ta 238 jojana 3 kalAnuM che. temAM 3 khaMDa che. madhya khaMDamAM 14 hajAra deza che. madhya bhAgamAM kozala deza, vinatA (ayodhyA) naga2I che. te 12 yojana lAMbI, 9 yojana pahoLI che. pUrvamAM 1 hajAra ane pazcimamAM 1 hajA2 deza che. kula dakSiNa bharatamAM 16 hajA2 deza che. evAja 16,000 deza uttara bharatamAM che. A bha2tamAM kALacakrano prabhAva che. (cha ArA vat). (2) ai2vata kSetra - merUnI cheka uttare zIkharI parvatathI AgaLa airavata kSetra che. (3) mahAvideha kSetra - niSidha ane nIlavaMta parvatanI vacce che. palaMgane saMThANe che. 32 vijaya che. madhyamAM 10 hajAra yojananA vistAravALo merU che. pUrva pazcima banne ta2pha 22-22 hajAra yojana bhadrazAla vana che. banne tarapha 16-16 vijaya che. merUnI uttare ane dakSiNe 250-250 yojananA bhadrazAla vana che. dakSiNamAM niSidha sudhI devakurU ane uttaramAM nIlavaMta sudhI Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha uttarakurU che. e banne kSetro baLe gajadUte karIne ardha caMdrAkAra che. A kSetromAM yugala manuSya 3 gAunI avaghaNAvALA (usedha AMgulathI) ane 3 palyanA AyuvALA vase che. devakurUmAM kuDazAmalI vRkSa, citravicitra (citta vicitta) parvata, 100 kaMcanagiri parvata ane pa draha che. ema ja uttarakurUmAM paNa che, paNa temAM jaMbu sudarzana vRkSa che. niSidha ane mahAdemavaMta parvato vacce haravAsa kSetra che tathA nIlavaMta ane rUppI parvato vacce ramyavAsa kSetra che. e banne kSetromAM 2 gAunI avadheNA ane 2 palyanI sthitivALA yugala manuSyo rahe che. mahA hemavata ane cala hemavata parvatanI vacce hemavaya kSetra ane rUpI tathA zikharI parvatanI vacce hiraNavaya kSetra che. e banne kSetromAM 1 gAunI avaghaNA ane 1 patyanA AyuvALA yugala manuSyo che. kSetra dakSiNa uttara bAhu | jIvA | dhanuSya pITha| pahoLAI | yoja.kaLA yojana-kaLA | yojana-kaLA dakSiNa bhArata | 238-3 | O00 9748-12 9766-1 uttara bhArata | 238-3 /1892-7/14471-6 14528-11 hemavaya 2105-5 67papa-3 3i7674-16/38740-10 hariyAsa 8421-1 /13361-2|33901-1784016-4 mahAvideha 33684-433767-7100000 1pa8113-16 devakurU 11842-2 000 pa3000 0418-12 uttarakurU 11842-2| 000 | 3000 di0418-12 ramyaphavAsa | 84ra1-1 /13361-6/03901-184016-4 hiraNavaya | 2105-5 di755-3 37674- 16/38740-10 dakSiNa airAvata ra 38--- 3 /1892-7/14471-6 145 28-11 uttara airavata | ra38-3 | O00 ]9748 12 766- 1 | Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDA joyaNa (4) pavyaya (parvata) dvAraH 269 parvata zAzvatA che. devapharUmAM padraha che. tenA banne taTa para daza daza kaMcanagiri parvato sarva suvarNamaya che. daza taTa para 100 (10x10) parvata che. evA ja 100 kaMcanagiri uttarakurUmAM che tathA 34 dIrgha vaitAya, 16 vaAra parvata, 6 varSadhara parvata, 4 gajadaMtA parvata, 4 vRttavaitADhya parvata, 4 cittavicittAdi ane 1 merU parvata ema 269 parvata che. te sarva parvato kyAM AvelA che ? te batAve che. 34 dIrghavaitAdraya parvato - 32 vijaya, 1 bharata ane 1 eravatanA madhyabhAgamAM che. 16 vastAra parvata - 16, 16 vijayamAM sItA sItAdA nadIthI 8-8 vijayanA 4 bhAga thayA che. tenA 7 aMtara che. temAM 4 vaAra parvata ane 3 aMtara nadI che. eka eka vibhAgamAM 4 vaAra parvata evuM 4 vibhAgamAM maLIne kula 16 vaAra parvata che. tenAM nAma - citra, vicitra, nalina, ekazaila, trikuTa, vaizramaNa, aMjana, maryAjana, aMkavAI, pavamAvAI, AzIviSa, suhAvaha, caMdra, sUrya, nAga ane deva. 6 varSadhara parvata - 7 manuSya kSetranI vacce vacce che. tenA nAma: cula hemavaMta, mahA hemavaMta, niSidha, nIlavaMta, rUppI ane zikharI. 4 gajAMtA parvata - devakurU, uttarakura ane mahAvidehanI vijaya vacce Avela che. tenA nAma : gaMdhamardana, mAlavaMta, vidhutvabhA ane sumAnasa. 4 vRtta vaitADhya parvata - hemavaya, hiraNavaya, hari vAsa, ramyaphavAsanI vacce che. tenA nAma : sadAvAI, vAyaDAvAI, gaMdhAvAI, mAlavaMtA. 4 cittavicittAdi parvata - niSidha parvata pAse sItA nadInA be Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha taTa 52 citta ane vicitta parvata che, tathA nIlavaMta pAse sItodAnA be taTa 52 jamaga ane samaga be parvato che. 1 merUparvata, jaMbudvIpanI barAbara madhyamAM che. UMDAI UMcAI vistAra 25 yojana parvatanA nAma 200 kaMcanagiri 34 dIrgha vaitADhya 25 gAu 16 vastA2 parvato 500 gAu cula hemavaMta zikha2I 25 yojana mahA hemavaMta/rUppI | 50 yojana 100 yojana 100 yojana 25 yojana 50 yojana 500 yojana 500 yojana 100 yojana 1052-12 |200 yojana 4210-10 niSidha ne nIlavaMta 100 yojana |400 yojana 16842-2 125 yojana 500 yojana|30209-6 250 yojana |1000 yo. 1000 yojana 4 gajadaMtA parvato 4 vRtta vaitADhya citta, vicitta, jamaga, samaga parvata 250 yojana 1000 yo. 1000 yojana merU parvata 1000 yo. |99000 yo. 10890 yo. merU parvata 52 4 vana che. bhadrazAlavana, naMdanavana, sumAnasavana ane paMDakavana. - (1) bhadrazAla vana - pUrva, pazcima 22,000 yojana, utta2, dakSiNa 250 yojana vistAra che. merUthI 50 yojana dUra cA2e dizAmAM 4 siddhAyatana che. temAM yakSa pratimAo che. merUthI IzAnamAM 4 puSka2NI (vAva) che. 50 yojana lAMbI, 25 yojana pahoLI, 10 yojana UMDI che. vedikA, vanakhaMDa, toraNAdithI yukta che. cAra vAvanI madhye izAnendrano mahela che. 500 yojana UMco, 250 yojana vistAravALo che. evI ja rItanI racanAvALI Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA joyaNa kija agnikoNamAM 4 vAva che. utpalA, gummA, nilanA ane ujavalA. tenI madhye zakrendrano mahela che. vAyukoNamAM 4 vAva che. ligA, lIMganAma, aMjanA, aMjanaprabhA. tenI madhye zakrendranA mahela che. naiRtyakoNamAM 4 vAva che. zrIkrantA, zrIcaMdA, zrImahitA, zrInalItA. tenI madhye IzAnendranA mahela che. ATha vidizAmAM 8 hastikUTa parvato che. padyuttara, nIlavaMta, suhasti, aMjanagiri, kumuda, polAza, viDhisa ane royaNagiri parvata. te dareka parvata 125 yojanA dharatImAM, 500 yojana UMcA, mULamAM 5yojana, madhe 37pa yojana ane upara 250 yojana vistAravALA che. aneka vRkSa, gucchA, gulma, velI, tRNathI zobhe che. vidyAdharo ane devonuM kriDA sthAna che. (2) naMdana vana - bhadrazAlathI 500 yo. UMce merU parvata para valayAkAre che. pa00 yojana vistAra che. vedikA, vanakhaMDa, 4 siddhAyatana, 16 vAva, 4 prAsAda pUrvavat che. 9 phUTa che. naMdanavanakUTa, merUkUTa, niSidhaTa, hemavaMtakUTa, rajItakUTa, rUcitaTa, sAgaracita, vajI ane balaTa. 8 phUTa 500 yo. UMcA che. ATheya para 1 palyavALI dizAkumArIonA bhuvana che. tenA nAma : meghaMkarA, meghavatI, sumeghA, hemamAlinI, suvaracchA, varacchamitrA, vajasenA, balatakA devI. balakUTa 1000 yo. UMco mULamAM 1000 co., madhe 750 co., upara 500 yo. vistAra che. bala devatAnA mahela che. zeSa bhadrazAlavana jevI suMdaratA ane vistAra che. - (3) sumAnasa vana - naMdanavanathI 62500 lo. UMce che. 500yo. vistAravALuM merUnI cotarapha valayAkAre che. vedikA, vanakhaMDa, Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI bRhada jena thoka saMgraha 16 vAva, 4 siddhAyatana, zakrendra, izAnendranA 4 mahelo Adi pUrvavat. (4) paMDaka vana - sumAnasa vanathI 36,000 yo. UMce merU zikhara para che. 494 yo. cuDI AkAre che. merUnI 12yo.nI cUlikAne cotarapha viMTAyela che. vedikA, vanakhaMDa, 4 siddhAyatana, 16 vAva, madhya 4 mahela sarva pUrvavata jANavuM. madhyanI merU yulikA mULamAM 12 yo, maLe 8 yojana, upara 4 yo. nA vistAravALI 40 yo. UMcI che. vairtha ratnamaya che. 1 vedikA vanakhaMDathI viMTAyela che. madhye 1 siddhAyatana che. paMDaka vananI 4 dizAmAM 4 zilAo che. pAMDU, pAMDUbala, rakta ane ratnakaMbala. dareka zilA 5OO yo. lAMbI, 250 yo. pahoLI, 4 yojana jADI, ardhacaMdrAkAre che. pUrva pazcima zilAo para babbe siMhAsana che. tyAM mahAvidehanA tIrthakarono janmAbhiSeka, bhavanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika devo kare che. uttaradakSiNe eka eka siMhAsana che. tyAM bharata, airavatanA tIrthakarono abhiSeka 4 prakAranA devo kare che. merU parvatanA 3 karaMDa che. heThalo 1000 yo. dharatImAM, madhyano 63,000 yo. dharatI para ane upalo 36,000 yo. no ema kula 1 lAkha yojanano zAzvato merU che. (5) kUTa dvAraH 467 kUTa parvatonI upara ane pa8 phUTa kSetromAM kUTa | UMcA mULamAM UMce (Toca saMkhyA yojana vistAra para)vistAra cUla hemavaMta para 500 | 500 250 mahA hemavata para 500 | 500 rapa0 niSidha parvata para 9 " | pa00 | pa00 nIlavaMta parvata para 9 | pa00 | 2pa0 11 25) 500 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - 500 2pa0 25) khaMDA joyaNa zi49 rUpI parvata para | 80 500 1pa00 | 2pa0 zikharI parvata para 11 1500 500 250 vaitAdya 3489 =2 | 306 | 25 gAu| 25 gAu12A gAu vaskAra 1644 =64 ripa0 vidhutaprabhA gajAMtA para 9 250 mAlavaMtA gajadaMtA para | 9 250 sumAnasa gajadatA para 250 gaMdhamAla gajAMtA para | 7. merUnA naMdanavanamAM parvato upara bhadrazAlanA vanamAM 8 1500 500 250 devakurUmAM 8 | yo. 18 yo. _|4 yo. uttarakurUmAM 8 18 yo. 8 yo. 4 yo. cakravartInA vijayamAM 34 8 yo. 8i yo. 4 yo. pa25 (jamIna para 58+467 parvatanA) gajadatAnA ra ane naMdanavananA 1 kUTane 1,000 yo. UMcA, 1,OOO yo. mULamAM ane UMce pa00 yojanano vistAra samajavo. 76 kUTo (16 vasmara, 8 devakurU, 8 uttarakurU, 34 vaitADhya) para yakSa gRho che. zeSa kUTo para devadevInA mahelo che. 4 vanamAM cAra - cAra (16), merUcUlApara 1, jaMbu vRkSa para 1, sAmalI vRkSa para 1, yakSa gRha ; ema kula 5 zAzvatA siddhAyatana che. (6) tIrtha dvAraH 34 vijaya (3ra mahAvidehanA, 1 bharata, 1 airAvata) mAM darekamAM traNa traNa laukika tIrtha che. magadha, varadAma T-29 Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45Oaa ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha ane prabhAsa. jyAre cakravartIo khaMDa sAdhavA jAya tyAre tyAM rokAya che. aThThama kare che. tIrthakaronA janmAbhiSeka mATe paNa e tIrthonuM jaLa ane auSadhi devo lAve che. (7) zreNI dvA2 : vidyAdharonI tathA devonI 136 zreNI che. vaitAya para 10yo. UMce vidyAdharonI zreNI che. dakSiNa zreNImAM 50 ane uttara zreNImAM 60 nagaro che. tyAMthI 10 yo. UMce abhiyoga devonI be zreNI (uttara, dakSiNanI) che. ema 34 vaitADhya para cAra cAra zreNI che. kula 3484 = 136 zreNIo che. (8) vijaya dvAra : kula 34 vijaya che. jyAM cakravartI cha khaMDanuM eka chatra rAjya karI zake che. temAMthI 32 vijaya mahAvideha kSetramAM che. tenA nAma nIce mujaba - pUrva videha sItA nadI pazcima videha sIsodA nadI | uttara kinAre8 dakSiNa kinAre uttara kinAre8 dakSiNa kinAre 8 kaccha vijaya viccha vijaya padma vijaya viprA vijaya sukaccha vijaya suvaccha vijaya supA vijaya suviprA vijaya mahAkaccha vijayA mahAvaccha vijaya mahApadma vijaya mahAviprA vijaya karachavatI vijaya vacchavatI vijaya padmAvatI vijayavirAvatI vijaya AvatA vijaya ramA vijaya saMkhA vijaya viSNu vijaya maMgaLA vijaya |ramaka vijaya kumudA vijaya suvaSNu vijaya purakalA vijaya ramaNika vijaya nilInA vijaya gindhIlA vijaya puSkalAvatI " maMgalAvatI " salIlAvatI " |gandhIlAvatI " pratyeka vijaya 16592 dho. 2 kaLA dakSiNottara lAMbI ane 22 yojanA pUrva pazcimamAM pahoLI che. e 32 tathA 1 bharatakSetra, Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDA joyaNa 451 1 airavata kSetra, ema 34 vijayamAM cakravartI thaI zake che. A 34 vijayomAM, 34 dIrgha vaitADhya parvata, 34 tamas guphA, 34 khaMDa prabhA guphA, 34 rAjadhAnI, 34 nagarI, 34 kRtamAlI deva, 34 naTamAlI deva, 34 kSabhakUTa, 34 gaMgA nadI, 34 siMdhu nadI, e badhA zAzvata che. (9) draha dvAra : 6 varSadhara parvato 52 cha draha che. pa devakurUmAM ane 5 uttarakurUmAM che. drahanA nAma kayA parvata laMbAI pahoLAIUMDAI devI kamaLa (kuMDa) upa2 che. yojana yojana yojana padma ha culahemavaMta 1000 | 500 10 zrIdevI 12050120 mahApadma draha mahAhemavaMta 2000 1000 10 |lakSmI 24100240 tIgaccha draha niSidha 4000 | 2000 | 10 kRti 48200480 nIlavaMta 4000 2000 10 buddhi 48200480 2000 1000 10 |tI 24100240 1000 | 500 10 kIrti 12050120 10 10deva 24100240 kezarI draSTa mahApuMDarIka rUppI puMDarIka draha zikharI 10 4 jamIna 52 1000 | 500 kula - 19,28,01,920 devakurUnA 5 draha -- niSedha draha, devakurU draha, sUrya draha, phUlasa draha ane vidyutaprabha draha. uttarakurUnA 5 draha - nIlavaMta draha, utta2phurU draha, caMdra draSa, ai2vata draha ane mAlavaMta draha. (10) nadI dvAra : 14,70,000 nadIo che. nIcenA yaMtrathI vigata jANavI. nI. UM. = nIkaLatAM UMDI, pra. UM. = samudramAM pravezatAM UMDI nI. vi. = nIkaLatAM vistAra, pra. vi. = samudramAM pravezatAM vistAra Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ripae hiMdI | | " 14000 harikatA " zrI bRhada jaina thoka saMgraha nadI parvatathI |kuMDathI nI.UM. na.vi. ... pa. vi. | parivAra . nadIono gaMgA cilamavaMtapa% oilgAu dA yo. 1. yodarA yo. 14000 siMdhu | " rohitA " " 1 gAu|12Ayora | yon25 yo ra8000 rohisA mahAma.mahApadma "|"I" | " ra8000 " ra gAu rapa yo|pa yo 250 thI pa6000 hari- niSidha |tIgacchI " |" " " pada000 salIlA, sItA | " | " I4 gAu50 10 500 thI 32000 sItodA, nIlavaMta kezarI | " " " | " dha32000 narakaMtAI " . " ra gAu 25 yo pa thI ra50 yo|pa6000 nArIkatA rUppI mahApuMDarIka "|"|" | " |pada000 rUpakulA " | " 1 gAu varAyo rA yo 125yo 28000 suvarNakulA zikharI puMDarika " | " " " ra8000 raktA " | " biAgAlA yo. 1 yo. ya 14000 2ktodA !" . " , " , " . " | " I14000 videhanI kuMDothI dharatI para " | " " " 14000 64 nadI | kula 78 nadIono parivAra- 14,70,000 dareka nadI, upara batAvela parvata uparanA kuMDathI nIkaLIne AgaLa vahetA gaMgAprabhAsa, siMdhuprabhAsa, Adi kuMDamAM dhodha rUpe paDe che. tyAMthI AgaLa jatAM ardhA parivAra jeTalI nadIo maLe che. te sAthe vacce AvatA pahADanI nIcethI AgaLa vahe che. tyAM ardhA parivAranI nadIo maLe che. te sAthe vahIne jaMbudvIpanI jagatithI bahAra lavaNasamudrane maLe che. gaMgAprabhAsa Adi kuMDomAM gaMgAdvIpa Adi nAmanA ekeka dvIpa che. temAM e ja nAmanI ekeka devI saparivAra rahe che. A kuMDa, dvIpa Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmathI sanmukha thavAnA 15 kAraNa Apa3 ane devIo nadInA jevAM nAme che. e nAma zAzvatA che. yaMtramAM batAvyA mujaba 78 mULa nadIo ane tenA parivAranI (maLanArI) 14,70,000 nadIo che. e uparAMta mahAvidehanA 32 vijayonA 28 aMtara che. temAM 16 vastAra parvata pahelA lakhyA che ane zeSa 12 aMtaramAM, 12 aMtaranadIo che. tenA nAma : gRhavaMtI, dravaMtI, paMkavaMtI, taMtajalA, maMtajalA, ugamajalA, kSIrodA, siMhasotA, aMtAbahanI, upamAlanI, phenamAlanI ane gaMbhIramAlanI. A dareka nadI 125 yo. pahoLI, rA yo. UMDI ane 16592 yo. 2 kaLAnI lAMbI che. evuM kula nadIo 14,70,000 che. vadhu vistAra jaMbudvIpa prajJapti sUtrathI jANavo. iti khaMDA joyaNa. $ DGES SS SS SS S3 ja ( 47. dharmathI sanmukha thavAnA 15 kAraNa) (1) nItimAna hoya kAraNa ke nIti dharmanI mAtA che. (2) hiMmatavAna ne bahAdura hoya kAraNake kAyarothI dharma banI zake nahi. (3) dharyavAna hoya kAraNa ke dareka kAryomAM AturatA (sAhasa) na kare. (4) buddhimAna hoya kAraNa ke dareka kArya potAnI matie vicArIne kare. (5) asatyane dhikkArI kADhanAra hoya ane satya vacana bolanAra hoya. (6) niSkapaTI hoya, hRdaya sApha, sphaTika ratna mAphaka hoya. (7) vinayavAna hoya, madhura bhASAno bolanAra hoya. Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - kapAkisI zrI bRhada jaina thoka saMgraha (8) guNa grAhI hoya ane sva AtmazlAghA na kare. (pote potAnA 1 guNa bIjA taraphathI mAna pAmavA mATe na kahe.) (9) pratijJAno pAlaka hoya eTale je niyamo karyA hoya tene barAbara pALe. (10) dayAvAna hoya eTale paropakAranI buddhi hoya. (11) satya dharmano arthI hoya ne satyano ja pakSa karanAra hoya. (12) jItendriya hoya ne kaSAyanI maMdatA hoya. (13) AtmakalyANanI draDha icchAvALo hoya. (14) tattva vicAramAM nipuNa hoya ne tattvamAM ja ramaNatA kare. (15) jenI pAse dharma pAmyo hoya teno upakAra koI vakhata bhUle nahi ane vakhata Ave pAcho upakArI upara sAmo upakAra karanAra hoya. iti dharmathI sanmukha thavAnA 15 kAraNa. 48. mArgAnusArInA 35 guNa (1) nyAya saMpanna dravya meLave. (2) sAta kuvyasanano tyAgI. (3) abhakSyano tyAgI. (4) guNaparIkSAthI lagna saMbaMdha joDe. (5) pApabhIrU. (6) dezahitakara vartanavALo. (7) paraniMdAno tyAgI. (8) atipragaTa, atigupta ke ghaNA dhAravALA makAnamAM na. rahe. (9) sadguNInI sobata kare. (10) buddhimAna. (11) kadAcavI na hoya (saraLa hoya). (12) sevAbhAvI (poSya vargano poSaka) Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanA 21 guNa hoya. (13) vinayI. (14) bhayasthAna tyAge. (15) Ayavyaya (Avaka-kharcano hisAba rAkhe. (16) ucita sabhya vastrAbhUSaNapahere. (17) svAdhyAya kare. (roja niyamita dhArmika vAMcana, zravaNa kare.)(18) ajIrNamAM bhojana na kare. (19) yogya vakhate - bhUkha lAge tyAre mita maryAdAmAM), pathya (pace teTaluM) ane niyamita bhojana kare. (20) samayano sadupayoga kare. (21) traNa purUSArtha (dharma, artha, kAma)mAM vivekI. (22) samayajJa (dravya, kSetra, kALa, bhAvano jANa) hoya. (23) zAMta prakRtivALo. (24) brahmacaryanA dhyeya samajanAro. (25) satya vratadhArI. (26) dIrghadazI. (27) dayALu. (28) paropakArI. (29) kRtaghna na thatAM kRtajJa (apakArI para paNa upakAra kare) hoya. (30) AtmaprazaMsA na icche, na kare, na karAve. (31) vivekI (yogya ayogyano bheda samajanArI hoya). (32) lajjAvAna hoya. (33) dharyavAna hoya. (34) paripu (krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa) no nAza karavAno kAmI hoya. (35) jItendriya hoya. e 35 guNadhArI hoya te naitika, dhArmika, jaina jIvanane yogya thaI zake. Iti mArgAnusArInA 35 guNa. Di4i9. zrAvakanA 21 guNa) (1) adra - udAra hRdayI hoya, tucchavRtti nahIM te. (2) yazavaMta, rUpavaMta hoya. * (3) somya prakRtivALo hoya. (4) lokapriya hoya. (5) akrUra hoya, (6) pApabhIrU hoya, Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paU0i zrI bRhad jaina thoka saMgraha (7) dharma zraddhAvaMta hoya, (8) caturAI (dAkSiNya) yukta hoya, (9) lajjAvAna hoya, (10) dayAvaMta hoya, (11) mAdhyastha draSTi hoya, (12) gaMbhIra, sahiSNu, vivekI hoya, (13) guNAnurAgI hoya, (14) dharmopadeza karanAra hoya, (15) nyAyapakSI hoya, (16) zuddha vicAraka hoya, (17) maryAdAyukta vyavahAra karanAra, (18) vinayazIla hoya, (19) kRtajJa (upakArano jANa) hoya, (20) paropakArI hoya, (21) satkAryamAM sadA sAvadhAna hoya. iti zrAvakanA 21 guNa. pha Is D & D D D & D G % Sii 50. vahelA mokSa ) javAnA 23 bola, (1) mokSanI abhilASA rAkhavAthI, (2) ugra tapazcaryA karavAthI, (3) gurumukhe sUtra siddhAMta sAMbhaLavAthI, (4) Agama sAMbhaLI tevI pravRtti karavAthI, (5) pAMceya indriya vaza karavAthI, (6) chakAya jIvonI rakSA karavAthI, (7) bhojana samaye sAdhu sAdhvInI bhAvanA bhAvavAthI, (8) sad jJAna bhaNavA-bhaNAvavAthI, (9) niyANArahita eka koTithI vratamAM raheto thako nava koTie vrata paccakakhANa karavAthI, (10) daza prakAranI vaiyAvacca karavAthI, (11) kaSAyane pAtaLA pADI nirmaLa karavAthI, (12) chatI zaktie kSamA karavAthI, (13) lAgela pAponI tarata AlocanA karavAthI, (14) lIdhela vato nirmaLa rIte pALavAthI, (15) abhayadAna -- Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha (5) sthavira (vRddha) muninA guNakIrtana karavAthI, (6) bahuzrutanA guNa kIrtana karavAthI, (7) tapasvInA guNakIrtana karavAthI, (8) bhaNelA jJAnane vAraMvAra ciMtavavAthI, (9) samakita nirmaLa pAlana karavAthI, (10) vinaya karavAthI, (7-10-134 prakArano vinaya), (11) ubhayakALa Avazyaka - pratikramaNa karavAthI, (12) lIdhela vrata paccakhANa nirmaLa pALavAthI, (13) zubha dhyAna dhyAvavAthI, dharma ane zukladhyAna), (14) bAra prakAranA tapathI nirjarA karavAthI, (15) dAna devAthI, (abhayadAna, supAtradAna), (16) vaiyAvacca karavAthI, (10 prakAranI sevA), (17) caturvidha saMghane samAdhi (sevA, zobhA) devAthI, (18) navuM navuM apUrva tattvajJAna bhaNavAthI, (19) sUtra siddhAMtanI bhakti (sevA) karavAthI, (20) mithyAtva nAza ane samakita udyota karavAthI (pravacananI prabhAvanA karavAthI). jIva anaMtAnaMta karmone khapAve che. e satkAryo karatAM utkRSTa rasAyaNa (bhAvanA) Ave to tIrthakara nAma karma baMdhAya. iti tIrthakara nAma bAMdhavAnA 20 kAraNo. cha cha cha % chala chala chala chala $ $ $ Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthaMkara nAma bAMdhavAnA kA2No 457 supAtradAna devAthI, (16) zuddha manathI zIyaLa (brahmacarya) pALavAthI, (17) nirvadha (pAparahita) madhura vacana bolavAthI, (18) lIdhela saMyamabhA2ne akhaMDa pALavAthI, (19) dharma - zukla dhyAna dhyAvavAthI, (20) dara mAse cha cha pauSadha ka2vAthI, (21) ubhayakALa Avazyaka ka2vAthI, (22) pAchalI rAtre dharma jAga2Na karI, traNa mano2tha Adi ciMtavavAthI, (23) maraNAMte AlocanAdithI zuddha thaI samAdhi paMDita ma2Na maravAthI. A 23 bolane samyak prakAre jANIne sevana ka2vAthI jIva vahelo mokSe jAya. iti vahelA mokSa javAnA 23 bola. Guo Kai Guan Tu Tu Tu Tu 51. tIrthaMkara nAma bAMdhavAnA 20 kAraNo zrI jJAtAsUtra adhyayana 8 (1) zrI arihaMta bhagavAnanA guNakIrtana ka2vAthI, (2) zrI siddha bhagavAnanA guNakIrtana ka2vAthI, (3) ATha pravacana mAtAnuM ArAdhana karavAthI, (5 samiti, 3 gupti), (4) guNavaMta gurunA guNakIrtana karavAthI, ThANAMga sUtranA trIje ThANe traNa manorathanuM ciMtana mahAnirjarAnuM kAraNa batAvela che (1) huM kyAre alpa AraMbhI ane alpa parigrahI banIza. (2) huM kyAre A duHkharUpa ane pAparUpa saMsArano tyAga karI saMyama grahaNa karIza. (3) huM kyAre saMthAro lai, paMDita maraNe marIza. te divasa mAro dhanya banaze. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapa Sio parama kalyANanA 40 bola (pa2. parama kalyANanA 40 bola) nIcenA 40 bolamAMthI eka athavA aneka bolanuM sevana, ArAdhana karavAthI jIvanuM parama kalyANa thAya che. krama guNaT dAtA satranI sAkSI 01 samakita nirmaLa pALavAthI | zreNika mahArAjA | ThANAMga sUtra 02 niyANA rahita tapazcaryAthI | tAlI tApasa bhagavatI sUtra 03 traNa yogo nizcaLa karavAthI ( gajasukumALa muni [ aMtagaDa sUtra 04samabhAve kSamA karavAthI | arjunamALI | aMtagaDa sUtra 055 mahAvrata nirmaLa pALavAthI | gautamasvAmI | bhagavatI sUtra 06/pramAda choDI apramAdI thavAthI | zailaka rAjarSi | jJAtAdharmakathA sUtra 07 indriya damana karavAthI | harikezI muni | uttarAdhyayana sUtra 08 mitromAM mAyA-kapaTa na " | mallinAthanA mitro jJAtAdharmakathA sUtra 09/dharma carcA karavAthI kezI -- gautama | uttarAdhyayana sUtra 10 satya dharma para zraddhA karavAthI | varUNanAga bhagavatI sUtra | naTuAnA mitra 11 jIvApara karUNA karavAthI maghakumAra-hAthIbhave jJAtAdharmakathA sUtra 12 satyavAta niHzaMkapaNe kahevAthI | AnaMda zrAvaka upAzaka dazAMga 13|kaSTamAM paNa vAtomAM dRDhatAthI |aMbaDa ne 700 ziSya uvavAI sUtra 14zuddha mane zIyaLa pALavAthI | sudarzana zeTha | sudarzana caritra 1pa/parigrahanI mamatA choDavAthI | kapila brAhmaNa uttarAdhyayana sUtra 16udArabhAve supAtra dAna devAthI sumukha gAthApati vipAka sUtra 17 vratathI DagatAne sthira karavAthI rAjamatI uttarAdhyayana sUtra 18|ugra tapasyA karavAthI dhannAmuni anuttarovavAI 19 aglAnapaNe vaiyAvacca " | paMthakamuni jJAtAdharmakathA sUtra 20 deva anityabhAvanA bhAvatA | bharata cakravartI jaMbudvIpa prajJapti 21azubha pariNAmo rokavAthI prasannacaMdra rAjarSi zreNikacaritra 22 satyajJAna para zraddhA rAkhavAthI, annaka zrAvaka | jJAtAdharmakathA sUtra Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- -- -- - zrI bRhada jaina thoka saMgraha 23 caturvidha saMghanI vaiyAvaccathI sanatakumAra cakravartI bhagavatI sUtra pUrva bhave 24| caDate bhAve munisevA karavAthI bAhubalI pUrva bhave | RSabhadeva caritra 25zuddha abhigraha karavAthI ] pAMca pAMDava | jJAtAdharmakathA sUtra 26 | dharmadalAlI karavAthI zrIkRSNa vAsudeva ! aMtagaDa sUtra 27. sUtrajJAnanI bhakti karavAthI udAyana rAjA bhagavatI sUtra jIvadayA pAlana karavAthI dharmarUci aNagAra jJAtAdharmakathA sUtra 29 vatathI paDatAM ja sAvaceta thAya araNika muni Avazyaka sUtra 30] Apatti Avya dharya |aMdhaka RSinA |bhagavatI sUtra rAkhavAthI pa00 ziSya 31 | jinarAjanI bhakti karavAthI prabhAvatI rANI graMthamAMthI 32 prANanI paravA mUkI dayA pALe megharatha rAjA | zAMtinAtha caritra 33) chatI zaktie kSamA karavAthI paradezI rAjA rAyapazrIya sUtra sagA bhAIno paNa 63 salAkA | moha choDavAthI | rAma-baLadeva purUSa caritra devAdinA upasarga sahevAthI | kAmadeva zrAvaka upAzaka dazAga deva guru vaMdanamAM nirbhika thavAthI sudarzana zeTha aMtagaDa sUtra carcAthI vAdIone jItavAthI miMDuka zrAvaka bhagavatI sUtra | maLelA nimitta para zubha bhAvanAthI AdrakumAra | sUtrakRtAMga sUtra 3 | ekatva bhAvanA bhAvavAthI nami rAjarSi uttarAdhyayana sUtra 40| viSaya sukhamAM vRddha na thavAthI jinarakSa-jinapAla | jJAtAdharmakathA sUtra iti parama kalyANanA 40 bola. - Ed E % dala da la I za dala de che Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthaMkaranA 34 atizaya 53. tIrthaMka2nA 34 atizaya 461 samavAyAMga sUtra 34 (1) tIrthaMka2nA keza, nakha na vadhe, suzobhita 2he. (2) zarIra nirogI rahe. (3) lohImAMsa gokSI2 (mIThA dUdha) jevA hoya. (4) zvAsozvAsa padmakamaLa jevo sugaMdhI hoya. (5) AhAra nihAra adRzya hoya. (6) AkAzamAM dharmacakra cAle. (7) AkAzamAM traNa chatra dharAya. (8) be cAmara viMjhAya. (9) AkAze pAdapITha sahita siMhAsana cAle. (10) AkAzamAM indradhvaja cAle. (11) tIrthaMka2nI avagAhanAthI 12 gaNuM UMcuM azokavRkSa 2he. (12) bhAmaMDaLa hoya. (13) viSama bhUmi sama thAya. (14) kAMTA UMdhA thaI jAya. (15) chaye Rtu anukULa thAya. (16) anukULa vAyu vAya. (17) pAMca varNanA aceta phUlanI devatA vRSTi kare. (18) azubha pudgalono nAza thAya. (19) sugaMdhI varSAthI bhUmi chaMTAya. (20) zubha pudgala pragaTe. (21) yojanagAmI vANInI dhvani hoya. (22) ardhamAgadhI bhASAmAM dezanA de. (23) sarva sabhA potAnI bhASAmAM samaje. (24) janma ve2, jAti vera zAMta thAya. (25) anya mati paNa dezanA sAMbhaLe ane vinaya kare. (26) prativAdI nirUttara bane. paccIsa yojana sudhI nIce pramANe koI jAtanA upadrava na thAya. (27) mahAmA2I (plega) na thAya. (28) tIDa, macchara vi. koI upadrava na thAya. (29) svacakrano bhaya na hoya. (30) 52lazkarano bhaya na hoya. (31) ativRSTi na thAya. (32) anAvRSTi na thAya. Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 zrI bRhad jaina thoka saMgraha (33) dukALa na paDe. (34) pahelAM thayela upadrava zAMta thAya. 2-3-4-5 atizaya janmathI hoya, 12muM tathA 21 thI 34 sudhInAM 15 atizaya kevaLajJAna thayA pachI pragaTe ane bAkInA 15 atizaya devakRta hoya che. iti tIrthaMkaranA 34 atizaya. Fen Nuan Fen Du Zhao Zhao Fen 54. brahmacaryanI 32 upamA zrI prazna vyAkaraNa sUtranA adhyayana 9 nA AdhAre 1 sau jyotiSI samUhamAM caMdramAM tema sau vratomAM brahmacarya moTuM, kiMmatI ane pradhAna. 2 sau khANomAM sonAnI khANa kiMmatI tema 3 sau 2tnomAM vairya ratna pradhAna tema 4 sau AbhUSaNomAM mugaTa pradhAna tema 5 sau vastromAM kSemayugala* pradhAna tema 6 sau caMdanamAM gozIrSa caMdana pradhAna tema 7 sau phUlomAM araviMdakamaLa pradhAna tema 8 sau auSadhIzva2mAM phUlahemavaMta parvata pradhAna tema" 9 sau nadIomAM sItA, sItodA pradhAna tema 10 sau samudromAM svayaMbhu2maNu pradhAna tema 11 sau parvatomAM merU UMco ne pradhAna tema .. "" ** ?? 11 11 11 1. 11 dareka jinane (tIrthaMkarane) indrae Apela devadRSya vastra. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0i ) brahmacaryanI 32 upamA 12 sau hAthIomAM airAvata pradhAna tema 13 sau catuSpadomAM kezarIsiMha " 14 sau bhavanapatimAM dharaNendra " 15 suvarNakumAra devamAM veNudevendra" 16 devalokamAM brahmaloka moTuM ne " 17 sau sabhAomAM saudharma sabhA moTAne pradhAna " 18 sau sthitinA devomAM sarvArthasiddha -vimAnanA devonI sthiti pradhAna tema " 19 sau dAnomAM abhayadAna moTuM ne pradhAna tema " 20 sau raMgomAM kiramajI raMga pradhAna tema " 21 sau saMsthAnomAM samacaritra pradhAna tema " 22 sau saMvananamAM vajaRSabhanArA pradhAna tema " 23 sau legyAmAM zukla legyA moTI ne pradhAna tema " 24 sau dhyAnomAM zukla dhyAna moTuM ne pradhAna tema " rapa sau jJAnamAM kevaLajJAna pradhAna tema 26 sau kSetromAM mahAvidehakSetra pradhAna tema 27 sau sAdhuomAM tIrthakara pradhAna tema 28 sau goLa parvatomAM rUcaka parvata pradhAna tema 29 sau vRkSomAM sudarzanavRkSa pradhAna tema 30 sau vanomAM naMdanavana pradhAna tema 31 sau RtimAM cakravartI nI Rddhi pradhAna tema 3ra sau moDhAmAM vAsudeva pradhAna tema iti brahmacaryanI 32 upamA. Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I -III 0i zrI bRhada jaina thoka saMgraha pipa. zramaNa nigraMthanA sukhanI tulyatA ) bhagavatI zataka 14, 3, 9 eka mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI vANavyaMtaranA devanuM sukha ullaMghI jAya. be mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI navanikAyanA (asurakumAra sivAyanA 9 bhavanapati) devanuM sukha ullaMghI jAya. traNa mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI asurakumAranA devanuM sukha ullaMghI jAya. cAra mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI graha-nakSatra-tArAnA devanuM sukha ullaMghI jAya. pAMca mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI caMdra-sUryanA devanuM sukha ullaMghI jAya. cha mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI 1-2 jA devalokanA devalokanA devanuM sukha ullaMghI jAya. sAta mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI 3-4 thA devalokanA devanuM sukha uddhaghI jAya. ATha mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI pa-6 ThThA devalokanA devanuM sukha uddhaghI jAya. nava mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI 7-8 mA devalokanA devanuM sukha ullaMghI jAya. daza mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI 9 thI 12 mA devalokanA devanuM sukha uddhaghI jAya. Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTu dravya 52 31 dvAra agiyAra mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI nava raiveyakanA devanuM sukha ullaMghI jAya. bAra mAsa nirmaLa saMyama pALavAthI pAMca attara vimAnavAsI devonuM sukha ullaMghI jAya. e pachI zuddha zuddhatara pariNAmavALA thaI siddha thAya che yAvat sarva duHkho aMta kare che. iti zramaNa nircathanA sukhanI tulyatA. % 3 E3 E3 E3 E3 8 % Dla dauM cha pi6. SaTu dravya 52 31 dvA2 bhagavatI sUtra zataka 13, u.4, phakta dvAra 28 ane 30 mATe tathA pannavaNA pada 3, phakta dvAra 31 mATe 31 dhAranA nAma H 1. nAma dvA2, 2. Adi, 3. saMDANa, 4. dravya, 5. kSetra, 6. kALa, 7. bhAva, 8. sAmAnya-vizeSa, 9. nizcaya, 10. naya, 11. nikSepa, 12 guNa, 13. paryAya, 14. sAdhAraNa, 15. sAdhama, 16. pariNAmika, 17. jIva, 18. mUrta, 19. pradeza, 20. eka, 21. kSetrakSetrI, 22. kriyA, 23. nitya, 24. kAraNa, 25. kartA, 26. gati, 27. praveza, 28. pRcchA, 29. sparzanA, 30. pade zasparzanA, ane 31. alpabadutva dvAra. 1. nAma dvAra : 1 dharma, 2 adharma, 3 AkAza, 4 jIva, 5 pudgalAstikAya, 6 kALa dravya 30 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? 1. 46][B ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 2. Adi dvAra : dravyApekSA badhA dravya anAdi che. kSetrApekSA pudgala, jIva, dharma, adharma, loka vyApaka che, te mATe sAdi che. mAtra AkAza anAdi che. kALApekSA pa dravya anAdi che. bhAvApekSA paM dravyamAM utpAda vyaya apekSAe sAdisAtta che. 3. saMDANa dvAra : dharmAstikAya ane adharmAstikAyanuM saMThANa gAMDAnA oghaNa jevuM, AkAzastikAyanuM saMDANa lokamAM DokanA dAgInA jevuM, alokamAM ghaNAkAra. jIva tathA pudgalanA saMThANa aneka prakAranAM ane kALane AkAra nathI, pradeza nathI mATe. 4. dravya dvAra : guNa paryAyanA samUyukta hoya tene dravya kahe che. dareka dravyanA mULa cha svabhAva che. astitva, vastutva, dravyatva, prameyatva, agurulaghutva, pradeza7. uttara svabhAva anaMta che. yathA nAstitva, nitya, anitya, eka, aneka bheda, abheda, bhavya, abhavya, A rIte vadhatA lokAnta sudhI asaMkhya pradeza che. (gADAnA oghaNano AkAra) 8 0 0 0 0 0 0 0 2 astitva (satattva): je zaktinA kAraNe dravyano kadi nAza na thAya te. dravyanuM sadA rahevuM paDe te. vastutva : je zaktinA kAraNe dravyamAM artha kriyA hoya che. jema ke ghaDAnI artha kriyA jaLane dhAraNa karavuM te. dravyatva : je zaktinA kAraNathI dravya sadAe sarakhA na rahe ane jenI paryAyo haMmezAM badalAtI rahe che. prameyatva: je zaktinA kAraNathI dravya koIne koI jJAnano viSaya hoya te. agurU laghutva : je zaktinA kAraNathI eka dravya bIjA dravya rUpe na pariName tathA eka dravyanA aneka athavA anaMta guNa vIkharAIne judA judA na thaI jAya te. pradezatva : je zaktinA kAraNe dravyano koIne koI AkAra avazya hoya ja. 0 0 0 0 0 ' , , , , , , , , , Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya para 31 dvAra vakatavya, parama ityAdi. dharma, adharma, AkAza eka eka dravya che. 'jIva, pudgala, kALa anaMta che. vizeSa svabhAva potapotAnA guNa che jemAM cha dravyo arasaparasa bhinnatA dharAve che. 5. kSetra dvAra : dharma, adharma, jIva ane pudgala loka vyApaka che. AkAza lokAloka vyApaka che ane kALa adrIdvIpamAM pravartanarUpa che ane utpAda vyaya rUpe lokAloka vyApaka che. 6. kALa dvAra : dharma, adharma, AkAza ane jIva dravyApekSA anAdi anaMta che. utpAda vyaya (kriyApekSA) apekSA sAdisAMta che. pudgala dravya apekSA anAdi anaMta, pradezApekSA sAdi sAMta che. kALa dravya apekSA anAdianaMta, samayApekSA sAdisAta che. 7. bhAva dvAra : pudgala rUpI che. zeSa pa dravyo arUpI che. 8. sAmAnya - vizeSa dvAra: sAmAnyathI vizeSa baLavAna che. jema sAmAnyata: dravya 1 che, vizeSa che. dharmAstikAyano vizeSa guNa calaNa sahAya che, adharmAstikAyano sthira sahAya, AkAzAstikAyano avagAhanAdAna, kALano vartanA guNa, jIvAstikAyano caitanya guNa, pudgalAstikAyano pUraNa, galana, vidhvaMsana guNa ane sAmAnya guNo che ke dravyonA anaMta anaMta che. 9. nizcaya vyavahAra dvAra - nizcayathI dareka dravya potapotAnA guNomAM pravarte che. vyavahAramAM anya dravyone potAnA guNanI sahAyatA Ape che. jema, lokAkAzamAM badhAM dravyo rahe che to tene AkAza avagAhanAmAM sahAyaka thAya che. paNa alokamAM anya dravyo nathI eTale avagAhanAmAM sahAyatA nathI detA. chatAM avagAhana guNamAM paNa hAni vRddhi sadA tharyo kare che. evI ja rIte badhA dravyo mATe jANavuM. 10. naya dvAra : naya eTale padAthanA aMzane grahaNa kare te. Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jikaJAkara zrI bRhada jaine thoka saMgraha naya 7 che. 1. naigamanaya, 2. saMgrahanaya, 3. vyavahAranaya, 4. RjusUtranaya, 5. zabdanaya, 6. samabhirUDhanaya, 7. evaMbhUta naya. e sAte nayavALAnI mAnyatA kevI che ? e jANavA mATe jIva dravya para sAta naya utAre che. 1) naigama nayavALo jIva, nAmanA badhAMne grahaNa kare che. 2) saMgraha nayavALo jIva kahevAthI jIvanamAM asaMkhya pradezo grahaNa kare. 3) vyavahAra nayavALo-jIva kahevAthI trasa sthAvara jIvone grahaNa kare. 4) jutra nayavALo jIva kahevAthI sukhaduHkha bhogavatAM jIvane grahaNa kare che. 5) zabda nayavALo jIva kahevAthI jIvanA bhAvaprANone grahaNa kare. 6) samabhirUDha nayavALAjIva kahevAthI kevaLajJAnIne (lAyaka samakitI) grahaNa kare che. 7) evaMbhUta nayavALo jIva kahevAthI siddha avasthAne (lAyaka samakitI) grahaNa kare che. e rIte sAteya naya badhA dravyo para utArI zakAya. 11. nipA dvAra : nikSepa cAra che. 1. nAma-dravyanA nAma mAtrane "nAma nikSepa" kahe che. 2. sthApanA -- dravyanI sadaza ke* asadaza sthApanA (AkRti) ne "sthApanA nikSepa" kahe che. 3. dravya - dravyanI bhUta ke bhaviSya paryAyane vartamAnamAM kahevI te "dravya nikSepa" che. 4. bhAva - dravyanI mULa guNayukta dazA te "bhAva nikSepa" che. padravya para e cAreya nikSepa utArIne paNa bodha karI zakAya. 12. guNa dvAra : pratyeka dravyamAM cAra cAra guNo che. dharmAstikAyamAM arUpI, acetana, akriya ane calanasahAya e ja guNa adharmAstikAyamAM " " " ane sthira sahAya e 4. Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - 4 +211 2 15 SaTu dravya pa2 31 dvAra AkAzAstikAyamAM arUpI, acetana, akriya ane avagAhanAdAna, 4. jIvAstikAyamAM arUpI, caitanya, sakriya ane upayoga athavA jJAna, darzana, cAritra ane vIrya e ja guNa. kALadravyamAM arUpI, acetana, akriya ane vartanAguNa e 4 guNa. pudgalAstikAyama rUpI, acetana, sakriya ane pUraNagalana e 4. 13. paryAya dvAra pratyeka dravyanI cAra cAra paryAya che. dharmAstikAyanI skaMdha, deza, pradeza ane agurulaghu e ja paryAya. adharmastikAyanI skaMdha, deza, pradeza ane agurulaghu e ja paryAya. AkAzAstikAyanI skaMdha, deza, pradeza ane agurulaghu e ja paryAya. jIvAstikAyanI avyAbAdha, anAvagAha, amUrta ane agurulaghu, 4. pudgalAstikAyanI varNa, gaMdha, rasa ane sparza e ja paryAya. kALadravyanI bhUta, bhaviSya, vartamAna ane agurulaghu e ja paryAya. 14. sAdhAraNa dvAra : sAdhAraNa dharma je anya dravyamAM paNa lAbhe, jema ke dharmAstikAyamAM agurulaghu. asAdhAraNa dharma je anya dravyamAM na lAbhe, jema ke dharmAstikAyamAM calanasahAya ityAdi. 15. sAdharmI dvAra: dravyomAM pratisamaya utpAda vyayapaNuM che, kemake agurulaghu paryAyamAM par guNa hAni vRddhi thAya che te che ke dravyomAM samAna che. 16. pAriNAmika dvAra - nizcaya nayathI cha ye dravyo potapotAnA guNomAM pariName che. vyavahArathI jIva ane pudgala anyAnya svabhAvamAM pariName che. jema jIva manuSya Adi rUpe ane pudgala be pradeza yAvat anaMta pradeza skaMdha rUpe pariName che. 17. jIva dvAra : jIvAstikAya jIva che. zeSa pa dravya ajIva che. 18. mUrta dvAra : pudgala rUpI che. zeSa arUpI che. karma saMge Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha jIva paNa rUpI che. 19. pradeza dvAra : pAMca dravya pradeza che. kALa dravya apradezI che. dharma adharma asaMkhya pradeza che. AkAza (lokAloka apekSA) anaMta pradeza che. ekeka jIva asaMkhya pradeza che. anaMta jIvonA anaMta pradeza che. pudgala paramANu eka pradezo che. paraMtu pudgala dravya anaMta pradeza che. 20. eka dvAra : dharma, adharma, AkAza ekeka dravya che. zeSa traNa dravya anaMta che. + 21. haitrakSetrI dvAra : AkAza kSetra che. bAkInA pAMca kSetrI che. eTale ke pratyeka lokAkAza pradeza para pAMceya dravya potapotAnI kriyA karavA chatAM ekabIjAmAM maLI jatAM nathI. 22. kriyA dvAra :- nizcayathI badhA dravyo potapotAnI kriyA kare che. vyavahArathI jIva ane pudgala kriyA kare che. zeSa akriya che. 23. nitya dvAra : dravyAstika nayathI badhA dravya nitya che. paryAyAstika nayathI badhA anitya che. vyavahAra nathI jIva, pudgala anitya che. zeSa cAra dravya nitya che. 24. kAraNa dvAra : pAMceya dravya jIvane kAraNa che paNa jIva koI kAraNa nathI. jema jIva kartA ane dharmAstikAya kAraNa maLavAthI jIvana calana kAryanI prApti thaI. ema ja bIjA dravyo samajavA. 25. kartA dvAra :- nizcayathI badhA dravya potapotAnA svabhAva kAryanA kartA che, vyavahArathI jIva ane pudgala kartA che. zeSa akartA che. 26. gati dvAra :- AkAzanI gati (vyApakatA) lokAlokamAM che. zepa lAkamAM che. * jagyA Ape te kSatra. teno upayoga kare te kSetrI.. Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaT dravya 52 31 dvAra 471 8 27. praveza dvAra H- eka eka AkAzapradeza para pAMceya dravyono praveza che. teo potapotAnI kriyA karya jAya che. chatAM eka bIjAmAM bhaLI jatAM nathI jema eka nagaramAM pAMca mANasa potapotAnA kArya karatA rahe paNa ekarUpa na thAya. 28. pRcchA dvA2 : zrI gautama svAmI zrI mahAvI2 svAmIne savinaye A pramANenA prazno pUche che ane zrI mahAvI2 prabhu tenA uttara Ape che. 5 1. dharmAstikAyanA eka pradezane dharmAstikAya kahevAya ? ja. nahi. (evaMbhUtanaya apekSAe) dharmAstikAyanA 1-2-3 jAva saMkhyAta, asaMkhyAta pradeza, jemAM dharmAstikAyano eka paNa pradeza bAkI hoya tyAM sudhI dharmAstikAya na kahevAya. saMpUrNa pradeza yuktane ja dharmAstikAya kahe che. 5 2. kevI rIte ? ja. evaMbhUta nayavALo thoDA paNa tUTelA apUrNa padArthane padArtha na mAne. akhaMDita dravya ne ja dravya kahe. tema badhAM dravyo mATe samajavuM. 5 3. lokano madhyapradeza kyAM che ? ratnaprabhA 1,80,000 yojananI che. tenI nIce 20,000 yojana ghanodidha che. tenI nIce asaMkhya yojana ghanavAyu, asaMkhya yojana tanavAyu, asaMkhya yojana AkAza che. te AkAzanA asaMkhyAtamA bhAgamAM lokano madhyabhAga che. 5 4. adholokano madhyapradeza kyAM che ? ja. te paMkaprabhAnI nIcenA AkAzapradeza sAdhikamAM che. pra 5. urdhvalokano madhyapradeza kyAM che ? ja. brahma devalokanAM trIjA riSTa prataramAM che. . Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472) rizI. zrI bRhad jaina thoka saMgraha 5 6. ticcha lokano madhyapradeza kyAM che ? ja. merU parvatanA ATha rUcaka pradezamAM che. A ja rIte dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzanA praznottara samajavA. jIvano madhyapradeza ATha rUcaka pradezomAM che. kALano madhya pradeza vartamAna samaya che. ) 29. sparzanA dvAra : dharmAstikAya te eka dravya adharmAstikAya, lokAkAza, jIva ane pudgala e cAra dravyane saMpUrNa sparze. kALane kyAMka sparze kyAMka ne sparze. tevI ja rIte zeSa cAra astikAya sparza. kALa dravya aDhIdviIpamAM badhA dravyone sparza anya kSetramAM nahi. 30. pradeza sparzanA dvAra : 5. dharmAstikAyano eka pradeza dharmAstikAyanA keTalA pradezane sparze? ja. dharmAstikAyano eka pradeza dharmAstikAyanA jaghanya (ja.) 3 ane utkRSTa (u.) 6 pradezane sparze. A ja pramANe anya pakSo jemake dharmAstikAyano eka pradeza adharmanA, AkAzanA, jIvanA, pudgalanA ke kALanA keTalA pradezane sparze ? adharmano eka pradeza dharma, adharma, AkAza AdinA keTalA pradezane sparze ? te nIcenA koThAthI samajavuM. dravyanuM dharmane adharmane AkAzajIvane pudagala kALane nAma ja.u.ja.) u.ja.) 1. sparza ne sparza sparza dharmano 13 | |4| 9 | | |anaMta anaMta syAt na sparze pradezo ! pradezo sAta anaMta pradeza adharma "4 | |3| da 1919 | " AkAzano 1 pradeza dharma, adharma, jIva, pudgala tathA kALane syAt sparza sthAt na sparza, jo sparze to - | |1| 9 | | | anaMta | anaMta svAtu na sparza upadezo | pradezo yAtu anaMta padeza padeza Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kki rIka73] SaTu dravya para 31 dvAra dharmane adharmane AkAzajIvane pudgala kALane jIva no |4 74 75 7) anaMta anaMta svAtu na sparza 1 pradeza pradezo pradeza yAtu anaMta pradeza pudgalano 1 pradeza |4 74 7.0 7 { " | " pudgalAstikAyanA ra pradeza dharmAstikAyanA ja. bamaNAthI be adhika (242 =4+2) eTale ke 6 pradezane sparze. u. pAMca gaNAthI be adhika (245 =10+2) eTale ke12 pradezane sparze. tevI ja rIte pulAstikAyanA 3 pradeza dharmAstikAyanA ja. bamaNAthI be adhika (342 =6+2) eTale ke pradezane sparze. u. pAMca gaNAthI be adhika (345 =15+2) eTale ke 17 pradezane sparze. tevI ja rIte 4,5,6 thI anaMta pradezI pudgala ja. bamaNAthI be adhika ane u. pAMca gaNAthI be adhika pradezane sparze (juo vizeSa samajaNa) kALadravyano eka samaya dharmAstikAya Adi pAMce dravyanA pradezane sAt sparza, syAt na sparza. - . . vizeSa samajaNa - ahiM e prazna Ubho thAya che ke dharmAstikAyanA pradeza to samagra lokamAM asaMkhyAtA ja che to pulAstikAyanA anaMta pradeza dharmAstikAyanA anaMta pradezane (upara paddhati batAvI te pramANe gaNavAthI) kevI rIte sparze? samAdhAna - dharmAstikAyanA asaMkhya pradeza che tethI pudgala tenA asaMkhya pradezane ja sparza paNa jo kadAcit dharmAstikAyanA anaMta pradeza hota to upara batAvela paddhati pramANe pudgala tenA anaMta pradezane jarUrathI sparze. te batAvavA mATe pudgalanA anaMta pradezanI sparzanA batAvI che. jo ke tevuM banyuM nathI ane banaze paNa nahi. Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474)(E ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 31. alpabahuta dvAra : dravya apekSA - dharma, adharma, AkAza paraspara tulya che. tethI jIva dravya anaMtaguNA, tethI pudgala dravya anaMtaguNA, tethI kALa anaMto che. pradeza apekSA alpabadutva - sarvathI thoDA dharma, adharmanA pradeza. tethI jIvanA pradeza anaMtaguNA, tethI pudgalanA pradeza anaMtaguNo, tethI kALa dravyanA pradeza anaMtaguNA, tethI AkAzanA pradeza anaMtaguNA. dravya ane pradezano sAthe alpabadutva - sauthI thoDA dharma, adharma, AkAzanA (paraspara tulya) dravya, tethI dharma, adharmanA pradeza asaMkhyAtaguNA (paraspara tulya), tethI jIva dravya anaMtaguNA, tethI jIvanA pradeza asaMkhyAtaguNA, tethI pudgalanA dravya anaMtaguNA, tethI pudgalanA pradeza asaMkhyAtaguNA, tethI kALanA dravya ane pradeza (paraspara tulya) anaMtaguNA, tethI AkAzanA pradeza anaMtaguNA. iti padravya para 31 dvAra saMpUrNa. SiE (pa7. cAra dhyAna) jilI ThANAMga sUtra 4, u. 1 tathA uvavAI sUtra koIpaNa eka ja viSaya para mananI ekAgratA karavI tene dhyAna kahe che. dhyAnanAM 4 prakAra che. 1. ArtadhyAna, 2. raudradhyAna, 3. dharmadhyAna ane 4. zukladhyAna. Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra dhyAna AdhyAna ArtadhyAnanAM cAra pAyA - 1. manojJa vastunI abhilASA karavI. 2. amanojJa vastune dUra karavAnI abhilASA karavI. 3. rogAdi aniSTono viyoga ciMtavavo. 4. bhogomAM Asakta banI teno viyoga na thAya tema ciMtavavuM. ArtadhyAnanA cAra lakSaNo - 1. krandana - zabda sAthe azrapAta karavo. 2. zocana - satata ciMtA | zoka karavAM, dInatA batAvavI. 3. tippana - avAja vinA azrapAta karavo. 4. vilapana - vilApa karatAM karatAM vAraMvAra pUrve karelAM karmonuM ciMtavana karI kaleza yukta bolavuM. raudradhyAna raudradhyAnanA cAra pAyA - 1. hiMsA, 2. jUTha, 3. corI, 4. parigraha ke bhogapabhoganuM ciMtana. A cAremAM AnaMda mAnavo. raudradhyAnanA lakSaNo - 1. usanna doSa - hiMsAdi koI eka pApamAM pravRtta rahevuM. 2. bahu doSa - hiMsAdi sarva pApamAM pravRtta rahevuM. 3. ajJAna doSa - mithyA zAstronAM saMskArothI hiMsAdi dharma vimukha kAryamAM pravRtta rahevuM. 4. AmaraNAMta doSa - maraNapathArIe paNa pazcAtApa na kare. AkhI jIMdagI paryata dveSa rAkhe. dharmadhyAna dharmadhyAnanAM cAra pAyA - 1. ANAvijae - vItarAgadevanI AjJAno vicAra ciMtavavo. 2. avAyavijae - karma duHkha AvavAnA kAraNane vicAravA. 3. vivAgavijae - zubhAzubha karma vipAkane (phaLa) vicAravuM. 4. saMDANavijae --- traNa lokanA AkArano vicAra ciMtavavo. Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha dharmadhyAnanAM 4 lakSaNa - 1. AzA rUci - vItarAganI AjJAnI rUci. 2. nisarga rUci - jJAnAdi upajavAthI thayelI rUci. 3. upadeza rUci - dharma sAMbhaLavAnI rUci. 4. sUtra rUci - siddhAMta | Agama bhaNavAnI rUci. dharmadhyAnanAM cAra AlaMbana - 1. vAMcanA, 2. pRcchanA, 3. paripaTTaNA ane 4. dharmakathA. dharmadhyAnanI cAra anuprekSA - 1. egacyANupehA - jIva ekalo Avyo che ne ekalI jaze. teno vicAra karavo. 2. aNiccANupehA - saMsAranI anityatAno vicAra karavo. 3. asaraNANupehA - saMsAramAM koI koInuM zaraNa nathI teno vicAra karavo. 4. saMsArAkukhehA - saMsAranI sthiti dazA no vicAra karavo. zukladhyAna zukladhyAnanAM cAra pAyA - 1. pRthakatva-vitarka-savicAra : eka eka dravyamAM bhinna bhinna aneka paryAya (upavA, vihevA, dhuvA) bhAvano vicAra karavo. 2. ekatva-vitarka-nirvicAra : aneka dravyomAM eka bhAva (agurulaghu Adi) no vicAra ciMtavavo. 3. sUkSma kriyA pratipAti: teramA guNasthAnakanA aMtamAM AyuSya aMtarmuhUrta rahe tyAre acaLa avasthAmAM traNe yogonuM nirUddhapaNuM vicAre. A avasthAthI pAchA pharavuM nathI. 4. samucchinnakriyA nivRtti - caudamA guNasthAnanI zvAsa ucchavAsa Adi sUkSma kriyAthI paNa nivartavAnuM ciMtavavuM. zukladhyAnanAM cAra lakSaNa - 1. viveka - 'zarIra ane AtmA bhinna che' ema ciMtavavuM. 2. vyutsarga - zarIrane anitya Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA2 dhyAna ki77) samajI ane pudgalane para-padArtha jANIne teno tyAga karavo. 3. avyaya - devAdinA upasargathI calita na thavuM. 4. asaMmoha- sUkSma bhAva (dharmanI jhINavaTa) sAMbhaLIne glAni na lAvavI. zukladhyAnanAM cAra avalaMbana - 1. kSamA, 2. nirlobhatA, 3. niSkapaTatA, 4. mada rahitatA. zukladhyAnanI cAra anuprekSA-1. apAyAnuprekSA - AtmA dvArA karAyela rAga dveSarUpI karmone kAraNe A jIve anaMtavAra saMsArabhramaNa karyuM che ema vicAravuM. 2. azubhAnuprekSA - saMsAra, deha ane bhogonI azubhatAno vicAra karavo. 3. anaMtavRttitAnuprekSA - anaMta saMsAra paribhramaNanuM mukhya kAraNa zubhAzubha karma che ema vicAravuM. 4. vipariNAmonupekSA - vastuonA vividha pariNAmono vicAra karavo. zubha pudgala azubharUpe ane azubha pudgala zubharUpe pariName che tema vicAravuM. AvA vicAromAM tanmaya (ekarUpa) thaI javAya te zukladhyAna. A cAre dhyAna joya eTale ke jANavA yogya che. ArtadhyAna ane raudradhyAnamAM AyuSyano baMdha paDe to jIva tiryaMca athavA naraka gatimAM jaI zake che. karmabaMdhanAM kAraNa hovAthI te banne heya che. dharmadhyAna ane zukladhyAna jIvane mahAna karmanirjarA karAvI sugatimAM laI jaI paraMparAe mokSa apAve che. A baMnne dhyAna upAdeya che. iti cAra dhyAna. ja thaa a da da ER i I u ja Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478)iii zrI bRhada jaina thoka saMgraha 58. ArAdhanA pada zrI bhagavatI sUtra zataka 8, u. 10 ArAdhanA traNa prakAranI jJAnanI, darzana (samakita) nI ane cAritranI. zAna ArAdhanA: u. 14 pUrvanuM jJAna, madhyama 11 aMganuM jJAna, ja. 8 pravacana mAtAnuM jJAna. darzana ArAdhanA: u. kSAyaka samakita, madhyama kSayopazama sama. tathA upazama samakita, ja. sAsvAdAna samakita. cAritra ArAdhanA : u. yathAkhyAta cAritra, madhyama sUkSma saMparAya tathA parihAra vizuddha cAritra, ja. sAmAyika tathA chedopasthApanIya cAritra. (uparanuM varNana TIkAmAM jovA maLe che. mULa pAThamAM nathI. eka mAnyatA ema paNa che ke utkRSTa, madhyama ane jaghanya ArAdhanA karavAnI tamannA ane puruSArtha ja ahiM laI zakAya ane to ja have pachInuM varNana yathArtha Thare che. tattva kevaLI gamya). u. jJAna ArAdhanAmAM darzana ArAdhanA be (utkRSTa ane madhyama). u. jJAna ArAdhanAmAM cAritra ArAdhanA be utkRSTa ane madhyama). u. darzana ArAdhanAmAM cAritra A. traNa (jaghanya, madhyama, utkRSTa). 1. darzana ArAdhanAmAM jJAna A. traNa (jaghanya, madhyama, utkRSTa). u. cAritra ArAdhanAmAM jJAna A. traNa (jaghanya, madhyama, utkRSTa). 3. cAritra ArAdhanAmAM darzana ArAdhanA niyamA utkRSTa 1. utkRSTa jJAna ArAdhanAvALA jaghanya 1 bhava, utkRSTa ra bhava kare. madhyama jJAna ArAdhanAvALA jaghanya ra bhava, utkRSTa 3 bhava kare. Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA pada 479 jaghanya jJAna ArAdhanAvALA jaghanya 3 bhava, utkRSTa 15 bhava kare. darzana ane cAritranI ArAdhanA paNa upa2 mAphaka, jIvomAM jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA utkRSTa, madhyama ane jaghanya rIte thaI zake che. tenA kula 27 bhAMgA (prakAra) thAya che. temAMthI 10 bhAMgA banatA nathI tene A X] nizAnI jamaNI ta2pha ka2Ine batAvela che ane bAkInA 17 bhAMgA bane che. (3 = utkRSTa, 2 = madhyama, 1 = jaghanya ArAdhanA samajavI.) jJAna,darza.,cA. jJAna,darza.,cA.| jJAna,darza.,cA. jJAna,darza.,cA. 2 3-1-3[4] 2-2-34] 1-3-1 3-1-2[4] 2-2-2 3-1-1[4] 22-1 1-2-2 2-3-3 2-134] 1-201 2-3-2 2-3-1 3-3-3 3-3-2 33-14] 3-2-3[4] 3-2-2 3-2-14] noMdha : 2-1-2 21-1 9-3-3 1-3-2 iti A2AdhanA pada. 1-2-3[4] 1-1-3[4] 1-1-2 1-1-1 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha DI (pa9. saMjJA pada :) zrI pannavaNA sUtra pada 8 saMzA - jIvonI icchA. saMjJA 10 prakAranI che. 1. AhAra, 2. bhaya, 3. maithuna, 4. parigraha, pa. krodha, 6. mAna, 7. mAyA, 8. lobha, 9. loka ane 10. ogha saMjJA. 1. AhAra saMzA 4 kAraNathI upaje: 1. peTa khAlI thavAthI, 2 sudhA vedanIyanA udayathI, 3. AhAra dekhavAthI, 4. AhAranI ciMtavana karavAthI. (AhAra saMjJA vedanIya karmanA udayathI) 2. bhaya saMjJA 4 kAraNathI upaje : 1. adharya rAkhavAthI, ra. bhayamohanA udayathI, 3. bhaya upajAvanArA padArtha jovAthI, 4. bhayanI ciMtavana karavAthI. 3. maithuna saMjJA 4 kAraNathI upaje : 1. zarIra puSTa banAvavAthI, 2. vedamohanA karmodayathI, 3. strI Adine dekhavAthI, 4. kAmabhoganI ciMtavanA karavAthI. 4. paricaya saMjJA 4 kAraNathI upaje: 1. mamatva vadhAravAthI, 2. lobhamohanA udayathI, 3. dhanamAla jovAthI, 4. dhana parigrahanI ciMtavanA karavAthI. 5-8. krodha, mAna, mAyA, lobha saMzA 4 kAraNathI upaje: 1. kSetra (khullI jamIna) mATe, 2. vadhu (DhAMkelA-makAna Adi) mATe, 3. zarIra - upadhi mATe, 4. dhanadhAnya Adi auSadhi mATe. * vedanIya ane mohanIyanA udayathI tathA jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thavAvALI aneka prakAranI AhArAdinI prAptinI icchAne saMzA kahe che. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjJA pada iiii 481 bhayasaMjJA thI lobhasaMjJA (2 thI 8) mohanIya karmanA udayathI tathA jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya che. loka saMjJA : anya lokone dekhIne pote evuM kAma karavuM. (jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI). ogha saMjJA : zUnya citte vilApa kare, khaMjoLa, ghAsa toDe, dharatI khotare che. kare. (jJAna, darzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI). narakAdi 24 daMDakamAM daza daza saMjJA hoya che. koImAM sAmagrI adhika maLavAthI pravRttirUpe hoya che. koImAM sattArUpe hoya che. saMjJAnuM astitva chaThThA guNasthAna sudhI rahe che. have teno alpabadutva kahe che. cAra gatimAM AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha saMjJAno alpabadutva (1) (2) (3) (4) nArakImAM sauthI thoDI maithuna saMjJA tethI AhAra saMjJA saMkhyAta gaNI, tethI parigraha saMjJA saMkhyAta gaNI, tethI bhaya saMjJA saMkhyAta gaNI. (3,1,4,2) tiryaMcamAM sauthI thoDI parigraha saMjJA, tethI maithuna saMjJA saMkhyAta gaNI, tethI bhaya saMjJA saMkhyAta gaNI, tethI AhAra saMjJA saMkhyAta gaNI. (4,3,2,1) manuSyamAM sauthI thoDI bhaya saMjJA, tethI AhAra saMjJA saMkhyAta gaNI, parigraha saMjJA saMkhyAta gaNI, tethI maithuna saMjJA saMkhyAta gaNI. (2,1,4,3) devatAmAM sauthI thoDI AhAra saMjJA, tethI bhaya saM. saMkhyAta gaNI, tethI maithuna saM. saMkhyAta gaNI, tethI parigraha saMjJA saMkhyAta gaNI. (1,2,4,3). Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4i82 zrI bRhada jaina thoka saMgraha cAra gatimAM krodha, mAna, mAyA, lobha saMjJAno alpabadutvaH (1) (2) (3) (4) nArakImAM sauthI thoDo lobha, tethI mAyA saMkhyAta gaNI, tethI mAna saMkhyAta gaNuM, tethI krodha saMkhyAta gaNo. (4,3,2,1) tiryaMcamAM sauthI thoDuM mAna, tethI krodha vizeSAdhika, tethI lobha vizeSAdhika, tethI mAyA vizeSAdhika. (2,14,3) manuSyamAM sauthI thoDI mAyA, tethI lobha vizeSAdhika, tethI krodha vizeSAdhika, tethI mAna vizeSAdhika. (3,4,1,2) devatAmAM sauthI thoDo krodha, tethI mAna saMkhyAta gaNuM, tethI mAyA saMkhyAta gaNI, tethI lobha saMkhyAta gaNo. (1,2,3,4) iti saMzA pada. da Dla ka da dala dila laIla IDa Sjo6i0. vedanA pada) zrI pannavaNA sUtra pada 3pa jIva 7 prakAre vedanA vede. 1. zIta, 2. dravya, 3. zarIra, 4. zAtAM, pa. duHkha, 6. abhUgamiyA, ane 7. nidA dvAra. have e 7 dhArano vistAra kare che. 1. vedanA 3 prakAre : zIta, uSNa ane zItoSNa. samuccaya jIva 3 prakAranI vedanA veda. 1-23 nArakImAM uSNa vedanA vede (kAraNa neraiyA zIta yoninA che). cothI nArakImAM be vedanA, uSNa vedanA vedanArA ghaNA, zIta vedanAvALA thoDA. pAMcamI nArakImAM be vedanA, uSNa vedanA vedanArA thoDA, zIta vedanAvALA ghaNA. chaThThI Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedanA pada 483 nArakImAM zIta vedanA ane sAtamI narakamAM mahAzIta vedanA che. zeSa 23 daMDakamAM traNeya prakAranI vedanA vedAya che. 2. vedanA 4 prakAranI : dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI. samuccaya jIva ane 24 daMDakamAM cAra prakAranI vedanA vedAya che. dravya vedanA = iSTa aniSTa pudgalonI vedanA. kSetra vedanA = nA2kAdi zubhAzubha kSetranI vedanA. kALa vedanA = zIta, uSNa kALanI vedanA. bhAva vedanA = maMdatIvra 2sa (anubhAga) nI vedanA. 3. vedanA 3 prakAre : zArIrika, mAnasika ane za2I2mananI sAthe. samuccaya jIvamAM 3 prakA2nI vedanA vede. saMzInA 16 daMDakamAM 3 prakAra. 5 sthAvara, 3 vikalendriyamAM 1 zArIrika vedanA. 4. vedanA 3 prakAre : zAtA, azAtA ane zAtA--azAtA sAthe. samuccaya jIva ane 24 daMDakamAM traNeya prakA2nI vedanA che. 5. vedanA 3 prakAre : sukha, duHkha ane sukhadu:kha, samuccaya jIva ane 24 daMDakamAM traNeya prakAranI vedanA vedAya. 6. vedanA 2 prakAre : 1 udIraNAjanya (loca, tapazcaryAdithI), 2 udayajanya (karma udaya AvavAthI). tiryaMca paMcendriya ane manuSyamAM banne prakA2nI vedanA, zeSa 22 daMDakamAM udayajanya vedanA hoya. 7. vedanA 2 prakAre : nidA ane anidA. 1 nA2kI, 10 bhavanapati ane 1 vyaMtara e 12 daMDakamAM be vedanA. saMjJI nidA vede, asaMzI anidA vede. (saMzI manuSya, asaMzI manuSya, tiryaMcamAMthI ma2Ine AvyA te apekSA samajavI.) pAMca sthAva2, traNa vikalendriya anidA vedanA vede. (asaMjJI hovAthI). tiryaMca paMcendriya ane manuSyamAM banne prakAranI vedanA. jyotiSI ane vaimAnikamAM banne prakA2nI vedanA che, kAraNake be Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48JIBii zrI bRhada jaina thoka saMgraha prakAranA devatA che. 1. amArI samyapha dRSTi - nidA vedanA (mananA jANapaNA sahita vede che) 2. mAyI mithyA dRSTi - anidA vedanA (mananA jANapaNA rahita) vede che. iti vedanA pada. ja ja ziva la ka da dad a Dla da 6i1. samudraghAta pada) - zrI pannavaNA sUtra pada 36 mULa zarIrane choDyA vinA ekAgratApUrvaka, prabaLatA sAthe anaMtAnaMta karmayugalothI vyApta potAnA Atmapradezone zarIranI bahAra kADhIne karma pudgalonI nirjarA karavAnI prakriyA te samudyAta. (1) nAma dvAra : vedanIya, kaSAya, mAraNAMtikavaikriya, taijasa, AhAraka ane kevaLI samuddhAta. e sAta samuddAta ne 24 daMDaka upara utAre che. 1. vedanIya samu.- azAtAvedanIya karmane kAraNe AtmapradezomAM spaMdana thaIne amuka AtmapradezonuM zarIrathI bahAra AvavuM te. tenA dvArA udaya prApta azAtA vedanIya karmano nAza thAya che. zAtA vedanIyakarmanI samudyAta thatI nathI. 2. kaSAya samu. - tIvra krodhAdi kaSAyane kAraNe AtmapradezomAM spaMdana thaIne amuka AtmapradezonuM zarIrathI bahAra AvavuM te. cAre kaSAyonI samuddhAta thaI zake che. tenA dvArA udaya prApta kaSAya mohanIyano nAza thAya che. Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudraghAta pada samuccaya jIvomAM 7 samu, nArakImAM 4 samu. prathamanI, devatAnA 13 daMDakamAM pa samu. prathamanI, vAyumAM 4 samu. prathamanI, 4 sthAvara, 3 vikala. mAM 3 samu. prathamanI, tiryaMca paMce. mAM samu. 5 prathamanI, manuSyamAM 7 samu. lAbhe. (2) kALa dvAra : cha samu. no kALa asaMkhyAta samayanA aMtarmuhUrta sudhIno ane kevaLI samu. no kALa 8 samayano che. (3) 24 daMDaka ekeka jIvanI apekSA : vedanIya, kaSAya, mAraNAMtika, vaikriya ane taijasa samu. ra4 daMDakanA eka eka jIve bhUtakALamAM anaMtI karI ane bhaviSyamAM koI karaze, koI nahi kare, kare to 1-2-3 jAva saMkhyAta, asaMkhyAta, anaMta kare. 3. mAraNAMtika samu. - mRtyunA aMtarmuhUrta pahelA utpattinA sthAna sudhI Atmapradezone phelAvavA te. 4. vaikriya samu. - vaikriyarUpanuM nirmANa karavAnA hetuthI vaikriya vargaNAnA pugalone grahaNa karavA mATe Atmapradezone dizA athavA vidizAmAM saMkhyAta yojana sudhI phelAvavA te. 5. taijasa samu.- zIta athavA uSNa tejalezyAno upayoga karavAnA hetuthI Atmapradezone dizA athavA vidizAmAM saMkhyAta yojana sudhI phelAvavA te. 6. AhAraka samu. - AhArakanuM pUtaLuM banAvavA Atmapradezane dizA athavA vidizAmAM saMkhyAta yojana sudhI phelAvavA te. 7. kevaLa samu. - AyuSya sivAyanA 3 aghAtI karmone khapAvavA mATe 4 samayamAM Atma pradezone samagra lokamAM phelAvavA tathA 4 samayamAM tene saMkocI levA te. kevaLa samu. nA aMtarmuhUrta bAda avazya mokSa thaI jAya che. jemanuM AyuSya 6 mahinA athavA tethI ochuM bAkI hoya ane temane kevaLajJAna prApta thAya to tevA kevaLImAMthI jemanuM AyuSya ochuM , ane vedanIya Adi karmanI sthiti vadhAre hoya tene sama karavA mATe kevaLa sAta karAya che. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 ki. zrI bRhada jaina thoka saMgraha AhAraka samudyAta 23 daMDakanA ekeka jIve bhUtakALamAM syAta karI, sAta na karI. jo karI che to 1-2-3 vAra, bhaviSyamAM jo kare to 1-2-3-4 vAra karaze. manuSya daMDakanA ekeka jIve bhUtakALa mAM to 1-2-3-4 vAra karI zeSa pUrvavata. kevaLI samudyAta 23 daMDakanA ekeka jIvoe bhUtakALamAM nathI karI. bhaviSyamAM kare to 1 vAra karaze. manuSyamAM karI hoya to bhUtamAM 1 vAra, bhaviSyamAM paNa 1 vAra karaze. (4) ghaNA jIva apekSA 24 daMDaka pAMca (prathamanI) samudyAta 24 daMDakanA ghaNA jIvoe bhUtakALamAM anaMtI karI bhaviSyamAM anaMtI karaze. AhAraka samudyAta 22 daMDakanA ghaNA jIvo AzrI bhUtakALa mAM asaMkhyAtI karI ane bhaviSyamAM asaMkhyAtI karaze. vanaspatimAM bhUta - bhaviSyanI anaMtI kahevI. manuSyamAM bhUta bhaviSyanI syAta saMkhyAtI, syAta asaMkhyAtI kahevI. kevaLI samuddhAta 22 daMDakamAM bhUtamAM nathI karI. bhaviSyamAM asaMkhyAta karaze. vanaspatimAM bhUtamAM nathI karI, bhaviSyamAM anaMta karaze. manuSyanA ghaNA jIve bhUtamAM karI hoya to ja. 1-2-3 u. pratyeka so bhaviSyamAM syAta saMkhyAtI yAt asaMkhyAtI karaze. (5) parasparanI apekSA 24 daMDakaH eka eka nArakIe bhUtakALamAM nArakIpaNe anaMtI vedanIya samuddhAta karI, bhaviSyamAM koI karaze, koI nahi kare, jo kare to 1-2-3 saMkhyAtI, asaMkhyAtI, anaMtI kare. evI ekeka nArakInI asurakumArapaNe yAvat vaimAnika devapaNe kahevI. ekeka asurakumAre nArakIpaNe vedanIya samudaddAta bhUtamAM Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudraghAta pada [E ]487 anaMtI karI, bhaviSyamAM kare to 1-2-3 jAva anaMtI karaze. asurakumAre asurakumArapaNe vedanIya samuddAta bhUtamAM anaMta karI, bhaviSyamAM kare to 1-2-3 jAva anaMtI karaze. ema vaimAnika sudhI kahevI. ema 24 daMDakamAM samajavI. kaSAya samudyAta ekeka nArakIe nArakIpaNe bhUtamAM anaMtI karI, bhaviSyamAM kare to 1-2-3 jAva anaMtI karaze. ekeka nArakIe asurakumArapaNe bhUtamAM anaMtI karI, bhaviSyamAM kare to saMkhyAtI, asaMkhyAtI, anaMtI karaze. ema ja vyaMtara, jyotiSI, vaimAnikapaNe bhaviSyamAM kare to asaMkhyAtI, anaMtI karaze. audArikanA 10 daMDakamAM bhUtakALa anaMtI karI, bhaviSyamAM kare to 1-2-3 jAva anaMtI karaze. evaM bhavanapati paNa kahevA. ekeka pRthvIkAyI jIve nArakIpaNe kaSAya samuddAta bhUtamAM anaMtI karI, ane bhaviSyamAM karaze to syAt saMkhyAtI, asaMkhyAtI, anaMtI karaze. evuM bhavanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika paNa bhaviSyamAM saMkhyAtI, asaMkhyAtI, anaMtI karaze. audArikanA 10daMDakamAM bhaviSyamAM smAta 1-2-3 jAva saMkhyAtI, asaMkhyAtI, anaMtI karaze. ema audArikanA 10 daMDaka, vyaMtara, jyotiSI, vaimAnika, asurakumAranI mAphaka jANavA. ekeka nArakIe nArakIpaNe mAraNAMtika samuddAta bhUtamAM anaMtI karI, bhaviSyamAM jo kare to 1-2-3, saMkhyAtI jAva anaMtI karaze. evaM 24 daMDaka kahevA. paNa svasthAna parasthAna sarvatra 1-2-3 kahevI, kAraNa mAraNAMtika samuddhAta eka bhavamAM eka ja vAra thAya che. ekeka nArakIe nArakIpaNe vaikriya samuddAta bhUtamAM anaMtI karI, bhaviSyamAM jo kare to 1-2-3 jAva anaMtI karaze. ema Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - 4i883iii zrI bRhada jaina thoka saMgraha covIse daMDaka, 17 daMDakapaNe kaSAya samuddhAta jema kare. sAta daMDaka (4 sthAvara, 3 vikasendriya) mAM vaikriya samudyAta nathI. ekeka nArakIe nArakIpaNe taijasa samuddAta bhUtamAM nathI karI, bhaviSyamAM nahi kare. ekeka nArakIe asurakumArapaNe bhUtakALamAM taijasa samuddhAta anaMtI karI ane bhaviSyamAM karaze to 1-2-3 jAva anaMtI karaze. ema taijasa samudyAta 15 daMDakamAM mAraNAMtika mAphaka. AhAraka samu. manuSya sivAyanA 23 daMDakanA jIvoe potAnA ke anya 23 daMDakapaNe nathI karI ane karaze paNa nahi. ekeka 23 daMDakanA jIve manuSyapaNe AhAraka samudaghAta jo karI hoya to 1-2-3 ane bhaviSyamAM jo kare to 1-2-3-4 vAra karaze. kevaLI samudyAta manuSya sivAyanA 23 daMDakanA jIvoe potAnA ke anya 23 daMDakapaNe bhUtakALamAM nathI karI ane bhaviSyamAM karaze nahi. manuSyapaNe bhUtakALamAM nathI karI ane bhaviSyamAM karaze to ekavAra karaze. ekeka manuSya 23 daMDakapaNe kevaLI samuddhAta karI nathI ane karaze paNa nahi. ekeka manuSya manuSyapaNe kevaLI samuddhAta karI hoya to 1 vAra ane karaze to paNa 1 vAra. (6) ghaNA jIvo paraspara ghaNA nArakIe ghaNA nArakIpaNe vedanIya samudyAta bhUtamAM anaMtI karI, bhaviSyamAM anaMtI karaze, ema covIse daMDaka mATe paNa samajavuM. zeSa 23 daMDakamAM paNa nArakIvatuM vedanIya mAphaka ja kaSAya, mAraNAMtika, vaikriya ane tejasa samuddhAtanuM samajavuM. paNa vaikriya samuddhAta 17 daMDakamAM ane tejasa samuddhAta 15 daMDakamAM kahevuM. ghaNA nArakIe 23 daMDaka (manuSya sivAyanA) paNe AhAraka Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuddAta pada 489 samuddAta na karI, na ka2ze. manuSyapaNe bhUtamAM asaMkhyAtI ka2I bhaviSyamAM asaMkhyAtI ka2ze, evuM 23 daMDaka (vanaspati sivAyanA) paNe samajavuM. vanaspatimAM anaMtI kahevI. ghaNA manuSya 23 daMDakapaNe AhA2ka samuddAta karI nathI ane ka2ze paNa nahi. manuSyapaNe bhUtamAM syAt saMkhyAtI, svAt asaMkhyAtI ka2I ane bhaviSyamAM paNa kare to syAt saMkhyAtI syAt asaMkhyAtI karaze. ghaNA nA2kAdi 23 daMDakanA jIvoe ghaNA nakAdi 23 daMDakapaNe kevaLI samuddAta karI nathI ane ka2ze paNa nahi. manuSyapaNe ka2I nathI. jo ka2e to saMkhyAtI, asaMkhyAtI ka2ze. ghaNA manuSya 23 daMDakapaNe kevaLI samuddAta ka2I nathI. ka2ze paNa nahi. manuSyapaNe ka2I hoya to saMkhyAtI ka2I. bhaviSyamAM ka2ze to smAr saMkhyAtI syAt asaMkhyAtI ka2ze. (7) alpabahutva : samuccaya alpabahutva 1. sauthI thoDA AhA2ka samuddAtavALA 2. tethI kevaLa samuddAtavALA saMkhyAta gaNA. 3. tethI taijasa samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA. 4. tethI vaikriya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA. 5. tethI mA2NAMtika samuddAtavALA anaMta gaNA. tethI kaSAya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA. 6. 7. tethI vedanIya samuddAtavALA vizeSAdhika. 8. tethI asamohiyA (samuddAta nahi karanArA) saMkhyAta gaNA. Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 zrI bRhad jaina thoka saMgraha manuSyano alpabahutva - 1. sauthI thoDA AhAraka samuddAtavALA 2. tethI kevaLI samuddhAtavALA saMkhyAta gaNA, 3. tethI taijasa samuddhAtavALA saMkhyAta gaNA, 4. tethI vaikriya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 5. tethI mA2NAMtika samuddhAtavALA asaMkhyAta gaNA, tethI vedanIya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 7. tethI kaSAya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 8. tethI asamohiyA saMkhyAta gaNA, 6. devatAno alpabahutva - 1. sauthI thoDA taijasa samuddAtavALA 2. tethI mA2NAMtika samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 3. tethI vedanIya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 4. tethI kaSAya samuddhAtavALA saMkhyAta gaNA, 5. tethI vaikriya samuddAtavALA asaMkhyAtagaNA, 6. tethI asamohiyA saMkhyAta gaNA, nA2kIno alpabahutva - - 1. sauthI thoDA mA2NAMtika samuddhAtavALA, 2. tethI vaikriya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 3. tethI kaSAya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 4. tethI vedanIya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 5. tethI asamohiyA saMkhyAta gaNA, tiryaMca paMcendriyano alpabahutva - 1. sauthI thoDA taijasa samuddhAtavALA Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuddAta pada 5. 2. tethI vaikriya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 3. tethI mA2NAMtika samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 4. tethI vedanIya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, tethI kaSAya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 6. tethI asamohiyA saMkhyAta gaNA, pRthvI Adi cAra sthAva2no alpabahutva - 1. sauthI thoDA mA2NAMtika samuddAtavALA, 2. tethI kaSAya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 3. tethI vedanIya samuddAtavALA vizeSAhiyA, 4. tethI asamohiyA asaMkhyAta gaNA. vAyukAyano alpabahutva - 1. sauthI thoDA vaikriya samuddAtavALA, 2. tethI mA2NAMtika samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 3. tethI kaSAya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 4. tethI vedanIya samuddAtavALA vizeSAdhika, pa. tethI asamohiyA asaMkhyAta gaNA. vikalendriyano alpabahutva - 1. sauthI thoDA mA2NAMtika samuddAtavALA 2. tethI vedanIya samuddAtavALA asaMkhyAta gaNA, 3. tethI kaSAya samuddAtavALA saMkhyAta gaNA, 4. tethI asamohiyA asaMkhyAta gaNA. iti samRddAta pada. Quan Tu Tu Tu Tu Tu Tu Tu Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4i923 Si ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 62. upayoga pada) zrI pannavaNA sUtra pada 29 upayoga be prakAranA che. 1. sAkAra upayoga (jJAnano) ane 2. anAkAra upayoga (darzanano). sAkAra upayoga ATha prakArano che. pAMca jJAna te mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevaLajJAna. traNa ajJAna te mati, zruta ajJAna ane virbhAgajJAna). anAkAra upayoga 4 prakArano che. cakSu, acakuM, avadhi ane kevaLadarzana. have ra4 daMDakamAM keTakeTalA upayoga lAbhe che te kahe che. | daMDaka | nAma | upayogI sAkAra | anAkAra | samuccaya jIvamAM nArakI devatA sthAvara beindriya te indriya caurendriya tiryaMca paMcendriya manuSya \ q n q m p 0 q ja na ja q, qn qn qn m | \ iti upayoga pada, * cha cha cha EN ES SG G $ $ $ ja Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- upayoga adhikAra 4i93 63. upayoga adhikAra che zrI bhagavatI sUtra zataka 13, u. 1/2 upayoga 12 che. 5 jJAna, 3 ajJAna ane 4 darzana. e 12 upayogamAMthI jIva kaI gatimAM keTalA upayoga sAthe laI jAya che ? keTalA upayoga sAthe laIne nIkaLe che ? e ahiM batAvAze. (1) 1-2-3 narakamAM jatI vakhate 8 upayoga [3 jJAna, 3 ajJAna, 2 darzana (acakSu ane avadhi)] laIne Ave ane 7 upayoga (cakSu darzana, vibhaMga jJAna varjIne) laIne nIkaLe. [87] 4--6 narakamAM 8 upayoga uparavat laIne Ave ane pa upayoga (2 jJAna, 2 ajJAna, 1 acakSudarzana) laIne nIkaLe. [85] 7mI narakamAM 5 upayoga (3 ajJAna, ra darzana) laIne Ave ane 3 upayoga (ra ajJAna, 1 acakSudarzana) laIne nIkaLe. [3] (2) bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI deva 8 upayoga (3 jJAna, 3 ajJAna, ra darzana) laIne Ave ane pa upayoga (2 jJAna, 2 ajJAna, 1 acakSudarzana) laIne nIkaLe. [85] 12 devaloka, 9 raiveyakamAM 8 upayoga laIne Ave ane 7 upayoga (virbhAgajJAna varjIne) laIne nIkaLe. [87] anuttara vimAnamAM pa upayoga (3 jJAna, ra darzana) laIne Ave ane e ja pa upayoga laIne nIkaLe. [55] (3) 5 sthAvaramAM 3 upayoga (2 ajJAna, 1 darzana) laIne Ave ane 3 upayoga laIne nIkaLe. [33] traNa vikalendriyamAM 5 upayoga (ra jJAna, ra ajJAna, 1 acakSudarzana) laIne Ave ane 3 upayoga (ra ajJAna, 1 darzana) Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha laIne nIkaLe. [53] tiryaMca paMcendriyamAM 5 upayoga laIne Ave ane 8 upayoga laIne nIkaLe. [58] manuSyamAM 7 upayoga (3 jJAna, 2 ajJAna, 2 darzana) laIne Ave ane 8 upa. laIne nIkaLe. [78] siddhamAM kevaLajJAna, kevaLadarzana laIne Ave ane anaMtakALa sudhI AnaMdaghana rUpe zAzvatA bi2Aje. iti upayoga adhikAra. Guan Guan Zhen Huai De Xiao Tuan Fu Wu 64. niyaMThA zrI bhagavatI sUtra zataka 25, gAthA / paNavaNa veda rAge kappa, caritta paDisevaNA NANe | nitya liMga sarIre khatte, kAla gati saMjama nikAse // 1 // joguvaoga kasAe lessA, pariNAma baMdha vede ya kammodI2Na uvasaMpajahaNa, sannA 5 AhAre // 2 // bhava Agarise kAlaMtare ya, samugdhAya khatta phusaNA ya | bhAve parimANe khalu, alpAbahuyaM niyaMThANuM // 3 // nigraMthonAM 36 dvA2nA nAma - 1. pakSavaNA (prarUpaNA), 2. veda, 3. rAga, 4. kalpa, 5. cAritra, 6. paDisevaNA, 7. jJAna, 8. tIrtha, 9. liMga, 10. za2I2, 11. kSetra, 12. kALa, 13. gati, 14. saMyama sthAna, 15, nikAse (cAritra paryAya), 16. yoga, 17. upayoga, 18. kaSAya, 19. lezyA, 20. pariNAma, u. 6 dha Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyaMThA 21. baMdha, ra2. veda, 23. udiraNA, 24. upasaMpajhANa (kyAM jAya ?), 25. sagAbaDuttA, 26. AhAra, 27, bhava, 28. Agaresa, 29. kALa-sthiti, 30. AMtaro, 31. samudyAta, 32. kSetra vistAra, 33. sparzanA, 34. bhAva, 35. parimANa, 36. alpabadutvakAra. 1. pannavaNA (prarUpaNA) dvAra - nigraMtha (sAdhu) cha prakAranA prarUpyA che. (1) mulAka, (2) bakuza, (3) Dise vaNA, (4) kaSAyakuzIla, (5) nirgatha, (6) snAtaka. (1) pulAka - zALa (cokhA) nA pULA jevA. jemAM sAra vastu ochI ane ghAsa mATI vadhu hoya. pulAkanA be bheda che. (a) labdhi pulAka - koI cakravartI Adi koI jaina muninI ke jaina zAsana AdinI AzAtanA kare to tenI senA Adine sajA karavA cakacUra karavA mATe labdhino prayoga kare te. (ba) pratisevanA pulAka-tenA pAMca prakAra che. (1) jJAnapulAka (2) darzana pulAka (3) cAritrapulAka (4) liMgapulAka (akAraNa veza badale) (5) ahAsuhumapulAka - jJAna, darzana, cAritra ane liMga e cAramAMthI koI be, traNa ke cAra bhedomAM thoDI thoDI virAdhanA kare. (2) bakuza - bakuza nigraMtha te khaLAmAM paDelI zALavatu. bakuzanA pAMca prakAra che. (i) Abhogabakuza - jANIne doSa lagADe, (ii) anAbhoga bakuza - ajANatAM doSa seve te. (ii) saMvaDA bakuza- chAnAM doSa lagADe. (iv) asaMvuDA bakuza-pragaTa doSa lagADe. (v) ahAsuhuma bakuza- hAtha, moM dhove, AMkha AMje ItyAdi kare. * (3) DisevaNA kuzIla - zALanA UpaNelA khaLA jevA. tenA pAMca prakAra. je jJAna, darzana, cAritra ane liMga nimitte doSa Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496) nI zrI bRhad jaina thoka saMgraha lagADanAra hoya tene kramazaH (1) jJAnapaDisevaNA kuzIla, (2) darzanapaDisevaNA kuzIla, (3) cAritrapatisevaNA kuzIla, (4) liMgapaDisevaNA kuzIla kahe che. (5) tapanA phaLanI IcchA kare ane devAdipadanI IcchA kare te ahAsuhuma paDisevaNA kuzIla che. (4) kaSAyakuzIla - photarAMvALI, kacarA vinAnI zALa jevA. phakta saMjavalananA kaSAyane kAraNe jenuM cAritra dUSita che tene kaSAyakuzIla kahe che. tenA pAMca bheda che. (1) jJAna, (2) darzana ane (3) cAritramAM kaSAya kare, (4) kaSAya karIne liMga badale, (5) tapa karIne kaSAya kare. (5) nirgatha - photarAM kADhelI - khAMDelI zALa jevA. tenA pAMca bheda che. (1) prathama samaya nigraMtha - dasame guNasthAnakethI 11 ke 12 mA guNasthAnake caDatAM prathama samayanA. (2) aprathama samaya nigraMtha - 11 ke 12 guNasthAnakamAM eka samayathI vadhu samaya thayo hoya te. (3) carama samaya nigraMtha - 1 samayanuM nircathapaNuM jene bAkI hoya. (4) acarama samaya nircatha - eka samayathI vadhAre nigraMthapaNuM jene bAkI hoya. (5) ahAsuhuma nirgatha - uparokta prakAranA ane sarva prakAranA nircathI. (6) snAtaka - zuddha, akhaMDa evaM sugaMdhita cokhA jevA. tenA pAMca bheda (1) acchavI - yoga nirodhane kAraNe jemAM chavi (zarIra) bhAva bilakula na hoya te. (2) asabale -21 sabalA doSa rahita che, jemAM aticArarUpa mela jarApaNa na hoya. (3) akarmo - ghAti karmathI rahita. (4) saMzuddha - vizuddha kevaLajJAna, kevaLadarzananA dhAraka evA kevaLI, arihaMta Adi. (5) aparissavI - karmabaMdhanA pravAhathI rahita evA abaMdhaka. Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyaMThA 2. veda dvAra - (1) pulAka puruSavedI ane puruSa napuMsaka vedI hoya. (2-3) bakuza, pratisevanA traNe traNa vedI. (4) kaSAyakuzIla traNa vedI athavA avedI (upazAMta ke kSINa). (5) nigraMtha avedI (upazAMta ke kSINa). (6) snAtaka kSINa avedI hoya. 3. rAga dvAra - prathama cAra niyaMThA surAgI, pAMcamo nigraMtha niyaMTho vitarAgI (upazAMta ke kSINa), snAtaka kSINa vitarAgI hoya. 4. kalpa dvAra - kalpa eTale niyama. tenA pAMca prakAra che. 1 sthitakalpa, 2 asthitakalpa, 3 sthavirakalpa, 4 jinakalpa ane pa kalpAtIta. tema ja bIjI rIte kalpa daza prakAranA che. 1. acala', 2. uddezI, 3. rAjapiMDa, 4. sejatara, 5. mAsakalpa, 6. caumAsI kalpa, 7. vata, 8. pratikramaNa, 9. kRtikarma (kIrtidharma):, 10. puruSa jayeSTha. 1. sthitakalpa, 2. asthitakalpa - 24 tIrthaMkaranAM darekanA zAsanamAM jenuM pAlana avazya karavAmAM Ave che te sthitakalpa. uparanA 10 kalpamAMthI 4. sekjhAMtara, 7. vata, 9. kRtikarma, 10. puruSa yeSTha e cAra sthitakalpa che. pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM sAdhu sAdhvIjIne 10 kalpanuM pAlana pharajiyAta hoya che. madhyanA 22 tIrthakaranA ane mahAvidehanA sAdhuone 4, 7, 9, 10 e cAra kalpa pharajiyAta ane zeSa cha nI bhajana hoya che. 1-2-3-pa6-8 e cha asthitakalpa che. 1. acela - alpa vastra athavA alpa kiMmatanA vastra. 2. mAsikalpa - sAdhune ra9 divasa tathA sAdhvIjIne pa8 divasa. 3. kRtikarma - nAnI dIkSA paryAyavALA moTI dIkSA paryAyavALAne vaMdana kare te vyavahAra. 1-32 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498][ ] zrI bRhada jaine thoka saMgraha 3. sthavirakalpa - je saMgha ke samUhamAM, upAzrayamAM rahe che, ziSya Adi banAve che, zAstrokta maryAdAnusAra vastra - pAtrAdi rAkhe che. 4. jinakalpa - je saMgha ke samUhamAM rahetA nathI, guphA AdimAM rahe che. jaghanya ra ane utkRSTa 12 upakaraNa rAkhe che. 5. kalpAtIta - kevaLajJAnI, chadmastha tIrthakara, arihaMta tathA vItarAgI. (1) pulAka - sthita, asthita ane vikalpI hoya. (2,3) bakuza ane paDilevaNAmAM sthita, asthita, sthavira, jinakalpa ema 4 kalpa hoya. (4) kaSAyakuzIlamAM pAMca kalpa hoya (pAMcamo kalpa chamastha tIrthaMkara Adi apekSA). (56) nigraMtha ane snAtakamAM - sthita, asthita ane kalpAtIta e traNa kalpa hoya. 5. cAritra dvAra - cAritra pAMca che. 1. sAmAyika cAritra, 2. chedopasthApanIya cAritra, 3. parihAra vizuddha cAritra, 4. sUkSma saMparAya cAritra, pa. yathAkhyAta cAritra. pulAka, bakuza, paDilevaNAmAM sAmAyika ane chedopasthApanIya be cAritra. kaSAyakuzIlamAM 4 cAritra te sAmA, chedo, pari vi. ane sUkSmasaMparAya. nigraMtha ane snAtakamAM eka yathAkhyAta cAritra hoya. 6paDilevANA dvAra - mULaguNa pratisavI (mahAvatamAM doSa lagADe) ane uttaraguNa pratisavI (anAgata Adi 10paccakakhANa vi. uttaraguNamAM doSa lagADe). pulAka ane paDisevaNA mULaguNa 1 1) anAgata, 2) atikrAnta, 3) koTisahita, 4) niyaMtrita, 5) sAgAra, 6) anAgAra, 7) parimANa kRta, 8) niravizeSa, 9) sAMketika, ane 10) addhA paccakakhANa. Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyaMThA 499 - ane utta2guNa pratisevI. bakuza mULaguNa apratisevI, utta2guNa pratisevI. zeSa traNa niyaMThA apratisevI (vratomAM doSa na lagADe). 7. jJAna dvAra - pulAka, bakuza, paDisevaNA niyaMThAmAM be jJAna (mati, zruta) athavA traNa jJAna (mati, zruta, avidha). kAyakuzIla ane nigraMthamAM be jJAna (mati, zruta) athavA traNa jJAna (mati, zruta, avidha) athavA traNa jJAna (mati, zruta, mana:paryava) athavA cAra jJAna (mati, zruta, adhi, mana:paryava). snAtakamAM eka kevaLajJAna. pulAka zrutajJAna AzrI jaghanya 9 mA pUrvanI trIjI AcA2vatyu, utkRSTa 9 pUrva pUrNa. bakuza ane DisevaNAne ja. aSTa pravacana mAtA, u. 10 pUrva. kaSAyakuzIla ane nigraMtha ja. aSTa pravacana mAtA, u. 14 pUrva. snAtaka sUtra(zruta) vyatirikta che. 8. tIrtha dvAra - pulAka, bakuza, paDisevaNA tIrthamAM hoya. zeSa traNa tIrtha ane atIrtha bannemAM hoya. atIrthamAM tIrthaMkara tathA pratyeka buddha Adi hoya. 9. liMga dvAra - cha e niyaMThA dravyaliMga apekSA svaliMga, cha anyaliMga athavA gRhasthaliMgamAM hoya. bhAva apekSA svaliMgamAM ja hoya. 10. zarIra dvAra - pulAka, nigraMtha ane snAtakamAM 3 zarIra (au., tai., kA.). bakuza, DisevaNAmAM 4 zarIra (au., vai., tai., kA.). kAyakuzIlamAM pAMca zarIra. 11. kSetra dvAra - cha niyaMThA janma apekSAe 15 karmabhUmimAM hoya. saMharaNa apekSAe pAMca niyaMThA pulAka sivAyanA karmabhUmi ane akarmabhUmimAM hoya. (prasaMgopAta) pulAka labdhi sAdhu, AhA2ka za2I2I, avedI, parihAra vizuddha cAritravALA, caudapUrvadha2, sAdhvI, apramAdI, upazama zreNIvALA, kSapaka zreNIvALA tathA kevaLI thayA Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazi ) zrI bRhada jene thoka saMgraha bAda saMharaNa thatuM nathI. 12. kALa dvAra - palAka, nirgatha ane snAtaka avasarpiNI kALamAM 3-4the Are janma ane 3-4-5 mA ArAmAM pravarte. utsarpiNI kALamAM 2-3-4 thA ArAmAM janma ane 3-4 thA ArAmAM pravarte. pulAkanuM sAharaNa na thAya paNa nirgatha ane snAtaka sAharaNa apekSAe bIjA kALamAM paNa hoya. bakuza, paDisevaNA ane kaSAyakuzIla avasarpiNI kALamAM 3-4-5 me Are janma ane 3-4-5 mA ArAmAM pravarte. utsarpiNI kALamAM 2-3-4 thA ArAmAM janma ane 3-4 thA ArAmAM pravarte. cha e niyaMThA mahAvideha kSetramAM sadA hoya. 13. gati dvAra - 5 gati sthiti pAme | niyaMTho | jaghanya | utkRSTa | jaghanya | utkRSTa | pulAka sudharma devaloka sahastrAra devaloka pratyeka palya 18 sAgara bakuza sudharma devaloka azruta devaloka pratyeka palyara sAgara paDilehaNA sudharma devalokaayyata devaloka pratyeka palyara sAgara kaSAyakuzIla sudharma devaloka anuttara vimAna | pratyeka palya33 sAgara upazAMta nircathI pAMca anuttara vimAna | 33 sAgara 33 sAgara kSaNa nigraMtha mokSa sAdi anaMta mokSa sAdi anaMta devatAmAM padavI pAMca che. 1. indra 2. lokapAla, 3. trAyanTiMzaka, 4. sAmAnika, 5. ahemendra. pulAka, bakuza, paDisevaNA prathama 4 padavImAMnI koIpaNa 1 padavI pAme. kaSAyakuzIla pAMcamAMthI 1 padavI pAme. nigraMtha ahamendra ja thAya. snAtaka mokSe jAya. jaghanya virAdhaka hoya to 4 padavImAMthI eka padavI pAme, utkRSTa virAdhaka hoya to 24 daMDakamAM athavA anya gatiomAM bhramaNa kare. snAtaka Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyaMThA 14. saMyama sthAna dvA2 - saMyama sthAna = kaSAyanI maMdatA, taratamatA. saMyama sthAna asaMkhyAtA che. prathama cAra niyaMThAmAM asaMkhyAtA saMyama sthAna che. nigraMtha ane snAtakamAM saMyamAna eka ja hoya. alpabadutva - sauthI thoDA nigraMtha ane snAtakanAM saMyamasthAna. tethI mulAkanA saMyamasthAna asaMkhyAtagaNA. tethI bakuzanA saMyamasthAna asaMkhyAtagaNI. tethI paDisevaNAnA saMyamasthAna asaMkhyAtagaNA. tethI kaSAyakuzIlanA saMyamasthAna asaMkhyAtagaNA. 15. nikAse (saMyamanA paryava) dvAra - paryava = Atma zuddhi. badhAnA cAritra paryava anaMtA anaMtA. pulAkathI pulAkanA cAritra paryava paraspara chaThThANavaDiyA. temAM cha sthAna hInAdhikatA A pramANe che. 1. anaMtabhAgahIna, 2. asaMkhyAtabhAgahIna, 3. saMkhyAtabhAgahIna, 4. saMkhyAtaguNahIna, 5. asaMkhyAtaguNahIna, 6. anaMtaguNahIna. cha sthAna adhika (vRddhi), 1. anaMtabhAgavRddhi, 2. asaMkhyAtabhAgavRddhi, 3 saMkhyAtabhAgavRddhi, 4. saMkhyAtaguNavRddhi, 5. asaMkhyAtaguNavRddhi, 6. anaMtaguNavRddhi. (1) pulAka niyaMThA - bakuza ane paDilevaNAthI anaMtagaNa hIna. kaSAyakuzIlathI chaThThANavaDiyA. nigraMtha, snAtakathI anaMtaguNahIna. (2) bakuza niyaMThA - pulAkathI anaMtaguNavRddhi. bakuza bakuzathI chaThThANavaDiyA. paDisevaNA, kapAyakuzIlathI chaThThANavaDiyA. nigraMtha, snAtakathI anaMtaguNahIna. (3) DisevaNA niyaMThA bakuzanI jema samajavA. (4) kaSAyakuzIla niyaMThA prathama cAra niyaMThAthI chaThThANavaDiyA. nigraMtha, snAtakathI anaMtaguNahIna. (5) nigraMtha niyaMThA prathama cAra niyaMThAthI anaMtagaNa adhika nigraMtha, snAtakathI samatulya. Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha (6) snAtakane nigraMthanI mAphaka (uparavatuM) jANavA. saMyama paryavano alpabadutva - pulAka ane kaSAyakuzIlanA jaghanya cAritra paryava paraspara tulya. tethI pulAkanA utkRSTa cAritra paryava anaMtagaNA. tethI bakuza ane paDisevaNAnA ja. cAritra paryava paraspara tulya ane anaMtagaNo. tethI bakuzanA utkRSTa cAritra paryava anaMtagaNA. tethI paDisevaNAnA utkRSTa cAritra paryava anaMtagaNA. tethI kapAyakuzIlanA utkRSTa cAritra paryava anaMtagaNA. tethI nigraMtha ane snAtakanA cAritra paryava (paraspara tulya) ane anaMtagaNA. 16. yoga dvAra - prathama pAMca niyaMThA sayogI. snAtaka sayogI tathA ayogI. 17. upayoga dvAra - cha niyaMThAmAM sAkAra, nirAkAra banne upa. 18. kaSAya dvAra - prathama 3 niyaMThAmAM saMvalana kaSAya hovAthI sakaSAyI. kaSAyakuzIlamAM saMjvalana kaSAya 4-3-2-1. nigraMtha akaSAyI (upazAMta ke kSINa). snAtaka kSINa akaSAyI. 19. vezyA dvAra - prathama traNa niyaMThAmAM traNa zubha lezyA. kaSAyakuzIlamAM 6 lezyA. nigraMthamAM zukla vezyA. snAtakamAM zukla lezyA athavA alezI. 20. pariNAma dvAra - prathama cAra niyaMThAmAM traNa pariNAma hiyamAna (ghaTatA), vardhamAna (vadhatA), avasthita (samAna). temAM hiyamAna, vardhamAnanI sthiti ja. 1 samaya, u. aMtarmuhUrtanI. avasthitanI sthiti ja. 1 samaya, u. 7 samayanI. nigraMthamAM be pariNAma vardhamAna ane avasthita. vardhamAnanI sthiti ja. u. * A sthiti phakta sarAgI jIvo mATe che paraMtu vItarAgIne to avasthita pariNAma ja hoya, tene 7 samayanuM baMdhana na hoya. Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyaMThA 503 aMtarmuhUrtanI, avasthitanI ja. 1 samaya u. aMtarmuhUrta. snAtakamAM be pariNAma vardhamAna ane avasthita. vardhamAnanI sthiti ja. aMta. u. aMta. ane avasthitanI sthiti ja. aMta. u deze uNI pUrva kroDa varSa. 21. baMdha dvAra - pulAka 7 karma (AyuSya sivAya) bAMdhe. bakuza ane DisevaNA 7 - 8 karma bAMdhe. kaSAyakuzIla 7-8-6 (AyuSya, mohanIya sivAya) karma bAMdhe. nigraMtha 1 zAtAvedanIya bAMdhe. snAtaka zAtAvedanIya bAMdhe athavA abaMdhaka. - 22. vede dvAra - prathama 4 niyaMThA 8 karma vede. nitha mohanIya choDIne 7 karma veda. snAtaka cAra aghAti karma vede. 7 23. udi2NA dvAra - pulAka cha karmanI (AyuSya, vedanIya varjI) udiraNA kare. bakuza, paDisevaNA 6/7 ke 8 karmanI udi2NA kare. kaSAyakuzIla 7,8,6,5 karmanI udi2NA kare. (pa nI kare to AyuSya, vedanIya, mohanIya varjIne). nigraMtha 5 ke 2 (nAma, gotra) karmanI udiraNA kare. snAtaka nAma, gotranI udi2NA kare athavA anudika. 24. upasaMpajhANuM dvAra - (te sthAnane choDI kyuM sthAna svIkAre?) - pulAka, pulAkapaNAne choDIne kaSAyakuzIlamAM ke asaMyamamAM jAya. bakuza bakuzapaNAne choDIne paDisevaNAmAM, kaSAyakuzIlamAM, asaMyamamAM ke saMyamAsaMyamamAM jAya. paDisevaNAvALo bakuza, ka.ku.mAM, asaMyamamAM ke saMyamAsaMyamamAM e 4 mAM jAya. kaSAyakuzIla - pu., ba., Di., asa., saMya.mAM ke nigraMthamAM jAya. nigraMtha - kaSAyakuzIla, snAtaka ke asaMyamamAM jAya. snAtaka mokSamAM jAya. 25. saMjJA dvAra -- pulAka, nigraMtha ane snAtaka nosaMjJAbahuttA hoya. bakuza, DisevaNA ane kaSAyakuzIla saMjJAbahuttA ane Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha nosaMjJAbahttA hoya. 26. AhAra dvAra - prathama pAMca niyaMThA AhAraka ane snAtaka AhAraka, aNNAhAraka banne. 27. bhava dvAra - pulAka ane nigraMtha bhava kare jaghanya 1, utkRSTa 3 (manuSyanA). bakuza, DisevaNA, kAyakuzIla ja. 1, 3. 8 bhava karuM. snAtaka te ja bhave mokSe jAya. 28. Agareza (AkarSa) dvAra - (saMyama keTalI vAra Ave ?) pulAkapaNuM eka bhavamAM ja. 1, 3. 3 vAra Ave. ghaNAM bhava AzrI ja. 2, 3. 7 vAra Ave. bakuza, paDi. ane kAyakuzIlapaNuM ja. 1, u. pratyeka sau vAra Ave. ghaNAM bhava AzrI ja.2, u.pratyeka hajA2vA2(7200 vakhata). nigraMthapaNuM eka bhava AzrI ja. 1, u. 2 vAra Ave. ghaNAM bhava AzrI ja. 2, u. 5 vAra Ave. snAtakapaNuM 1 vAra ja Ave. 29. kALa dvA2 * pulAka eka jIva apekSA ja. aMta., u. aMta. ghaNAM jIva apekSA ja. 1 samaya, u. aMtarmuhUrta. bakuza, paDisevaNA, kaSAya kuzIla e traNamAM eka jIva apekSA ja. 1 samaya, u. dezaNA kroDapUrva varSa. ghaNA jIva apekSA zAzvatA. nigraMtha eka tathA ghaNA jIva apekSA ja. 1 samaya, u. aMta. snAtaka eka jIva apekSA ja. aMta. 3. dezaNA kroDapUrva varSa. ghaNA jIva apekSA zAzvatA. 30. aMtara dvAra - prathama pAMca iyaMThAne aMta2 paDe to eka - jIva AzrI ja. aMta., u. dezaUNA ardhapudgala 52Avartana kALa -- 1 apramatta hovAthI AhArAdi saMjJAmAM upayoga na hoya tevA. bhavadvAramAM bhavanI saMkhyA tevA sAdhupaNAnAM ja je bhava kare te ja gaNatarImAM lIdhela che. bAkInAM gaNyA nathI. Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyaMThA pipi05) sudhI. snAtakane eka jIva apekSA koI aMtara na paDe. ghaNA jIva apekSA aMtara paDe to pulAkane ja. 1 samaya, u. saMkhyAtA varSa. nigraMthane ja. 1 samaya u. 6 mAsanuM. zeSa 4 niyaMThAne aMtara na paDe. 31. samudraghAta dvAra - pulokamAM samu. 3 vaMdanIya, kaSAya, mAraNAMtika. bakuzamAM tathA paDivaNAmAM (ve, ka., mA., vai., te.) pa samu. kaSAyakuzIlamAM kevaLa samu. varjIne 6 samu. nigraMthamAM eka paNa samu. nathI. snAtakamAM jo hoya to kevaLa samudyAta eka ja hoya. - 32. kSetra dvAra - prathama pAMca niyaMThA lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM hoya. snAtaka lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM, ghaNAM asaMkhyAtA bhAgomAM athavA sarvalokamAM (kevaLa samudyAta apekSA) hoya. 33. sparzanA dvAra - avagADha kSetra karatAM sparzanA kaMIka adhika jANavI. 34. bhAva dvAra - prathama 4 niyaMThA kSayopazama bhAvamAM hoya. nigraMtha upazama ke kSAyika bhAvamAM hoya. snAtaka kSAyika bhAvamAM hoya. 3pa. parimANa dvAra - (saMkhyA) vartamAna paryAya apekSA | pUrva paryAya apekSA jaghanya | utkRSTa | jaghanya utkRSTa pulAka hoyato |1,2,3, pratyeka se | 1, 2, 3, pratyeka hajAra (200 thI 900) 1 (ra thI 9 hajAra) bakuza 1, 2, 3, pratyeka so | --- pratyeka so kroDa niyamo (20) thI 300 kroDa) parisaMvaNA 1,2,3, pratyeka sI || ----- pratyeka so koDa niyamo (40 thI 600 kroDa) kapAyakuzIla 1,2 3. pratyeka hajAra ---- pratyaka hajAra koDa niyamA ! (C) thI 810 kroDa) Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pio6) ) - - zrI bRhada jaina thoka saMgraha nigraMtha hoyato | 1,2,3, 162 1, 2, 3, | pratyaka so snAtaka niyama 1, 2, 3, 108 ---] pratyeka koDa 36. alpabadutva dvAra -sauthI thoDA nigraMtha niyaMThA, tenAthI pulAka saMkhyAtaguNA, tenAthI snAtaka saMkhyAtaguNA, tenAthI bakuza saMkhyAtaguNA, tenAthI paDilehaNA saMkhyAtaguNA, tenAthI kaSAyakuzIlanA jIva saMkhyAtaguNA. iti niyaMThA saMpUrNa. Siii 6i5. saMjayA (saMyati) no zrI bhagavatIjI sUtra zataka 25, u. 7 saMjayAnA 36 kAra ane tenI gAthA niyaMThA mAphaka jANavA. 1.pannavaNA dvAra - saMyati pAMca prakAranA- (1) sAmAyika cAritra, (2) chedopasthApanIya cAritra, (3) parihAra vizuddha cAritra, (4) sUkSma saMparA cAritra, (5) yathAvAta cAritra. 1. sAmAyika cAritra - tenA be bheda. (a) itvarIka (svalpakALanA) - prathama ane carama tIrthakaranA sAdhuonA zAsanamAM A cAritra hoya che. paraMparAthI jaghanya 7 divasa, madhyama 4 mAsa ane utkRSTa 6 mAsa sudhInI kAcI dIkSAvALAne hoya. (ba) yAvankathika (jAvajIvanA) - madhyanA 22 tIrthakaranA ane mahAvideha kSetranA sAdhuone jAvajIvanuM sAmAyika cAritra hoya che. Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjayA 507 2. chedopasthApanIya cAritra - (je cAritramAM pUrvaparyAyano cheda karI mahAvratonuM AropaNa karavAmAM Ave che.) tenA be bheda. (a) sAticAra - pUrva saMyamamAM doSa lAgavAthI navI dIkSA le te. (ba) niraticAra - zAsana ke saMpradAya badalIne pha2I dIkSA le. jema pArzvanAthanA zAsananA sAdhu mahAvIra prabhunA zAsanamAM dIkSA le. temaja Itvarika sAmAyika cAritrI sAdhune (nava dIkSitane) je mahAvratonuM AropaNa ka2Aya che te niraticAra hoya che. 3. parihAravizuddha cAritra - 9 - 9 varSanA 9 jaNa dIkSA le, 20 varSa guru kulavAsa ka2Ine ja. 9 pUrvanI trIjI AcAra vatyu, 3. 10 pUrva bhaNe. pachI guruAjJAe vizeSa guNa prApti mATe naveya sAdhuo parihAravizuddha cAritra le. temAM cha mAsa sudhI 4 muni tapa kare, 4 muni vaiyAvacca kare, 1 muni vyAkhyAna vAMce. bIjA cha mAsamAM 4 vaiyAvaccI muni tapa kare, 4 tapa karanArA vaiyAvacca kare, 1 muni vyAkhyAna vAMce. trIjA cha mAsamAM 1 vyAkhyAna vAMcanAra tapa kare, 1 vyAkhyAna vAMce ane 7 muni vaiyAvacca kare. tapazcaryAmAM unALe 1-2-3 upavAsa, ziyALe 2-3-4 upavAsa, comAse 3-4-5 upavAsa kare. ema 18 mAsa tapa karIne jInakalpI thAya athavA pharI gurukulavAsa svIkAre athavA parihAra vizuddha kalpa pharI cAlu kare. A cAritra chaMdopasthApanIya vALAne ja hoya. tenA be bheda. (i) nirviza mAnaka tapa karanArA, (ii) nirviza kAyika - vaiyAvacca karanArA. 4. sUkSmasaMpa2Aya cAritra- tenA 2 bheda. (a) saMkaleza pariNAma - te upazama zreNIthI paDanArA, --- Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi08)NiI zrI bRhada jaina thoka saMgraha (ba) vizuddha pariNAma - te upazama ane kSapaka zreNI para caDanArA. 5. yathAkhyAta cAritra - tenA 2 bheda - (a) chadmastha ane (ba) kevaLI. (a) chadmastha nA be bheda, (i) upazAMta vItarAgI (11muM guNa.) ane (ii) kSINa vItarAgI (12muM guNa.). (ba) kevaLInA be bheda, (i) sayogI kevaLI (13muM guNa.) ane (ii) ayogI kevaLI (14muM guNa.). 2. veda dvAra - sAmA, chedo. cAritrI savedI (3 veda) tathA avedI (9 mA guNa. apekSA). parihAra vizuddha cAritrI puruSavedI ke puruSa napuMsaka vedI. sUkSma saMparA cAritrI tathA yathAkhyAta cAritrI avedI. 3. rAga dvAra - prathama cAra saMyati sarAgI. yathAkhyAta cAritrI vItarAgI. 4. kalpa dvAra - kalpa eTale niyama. tenA pAMca prakAra che. sthitakalpa, asthitakalpa, sthavirakalpa, jinakalpa ane kalpAtIta. tema ja bIjI rIte kalpa daza prakAranA che. 1. acela, 2. uddezI, 3. rAjapiMDa, 4. sejAMtara, 5. mAsakalpa, 6. comAsI kalpa, 7. vrata, 8. pratikramaNa, 9. kRtikarma, 10. puruSa jayeSTha. 1. sthitakalpa, 2. asthitakalpa - 24 tIrthaMkaranAM darekanA zAsanamAM jenuM pAlana avazya karavAmAM Ave che te sthitakalpa. uparanA 10 kalpamAMthI 4. sekjhAMtara, 7. vata, 9. kRtikarma, 10. puruSa jayeSTha e cAra sthitakalpa che. pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM sAdhu sAdhvIjIne 10 kalpanuM pAlana pharajiyAta hoya che. madhyanA rara Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 509 saMjayA tIrthaMkaranA ane mahAvidehanA sAdhuone 4, 7, 9, 10 e cAra kalpa pharajiyAta ane zeSa cha nI bhajanA hoya che. 9-2-3-46-8 e cha asthitakalpa che. 3. sthavi2kalpa - je saMgha ke samUhamAM, upAzrayamAM rahe che, ziSya Adi banAve che, zAstrokta maryAdAnusA2 vastra -- pAtrAdi rAkhe te. 4. jinakalpa - je saMgha ke samUhamAM rahetA nathI, guphA AdimAM rahe che. jaghanya 2 ane utkRSTa 12 upakaraNa rAkhe che. 5. kalpAtIta - kevaLajJAnI, chadmastha tIrthaMkara, arihaMta tathA vItarAgI. sAmAyika saMyatimAM pAMca kalpa. chedo. ane parivi. mAM 3 kalpa (sthita, sthavira, jinakalpa). sUkSma. ane yathA. mAM 3 kalpa (sthita, asthita, kalpAtIta). 5. niyaMThA dvAra sAmA. tathA chedo. cAritramAM cAra niyaMThA.(pulAka, bakuza, DisevaNA ane kaSAyakuzIla.) pari. vi. ane sUkSma. mAM eka kaSAyakuzIla niyaMTho. yathAkhyAtamAM 2 niyaMThA (nirgatha ane snAtaka). -- 6. paDisevaNA dvAra - sAmAyika, chaMdopasthApanIyamAM mULa guNa pratisevI (pAMca mahAvratamAM doSa lagADe) ke apratisevI (doSa na lagADe) tathA utta2guNa pratisevI ke apratisevI. roya 3 cAritrI apratisevI. - 7. jJAna dvAra * prathama cAra saMskRtinA cAra (23-3-4 jJAnanI ane yathAkhyAtamAM 5 jJAnano bajanA, zrutajJAna abhyAsanI apekSAe sAmA., chedo., sukSma. mAM ja a5vacana, 3. 14 pUrva Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhad jaina thoka saMgraha sudhI. pari. vizu. mAM ja. 9 mAM pUrvanI trIjI AcAravatyu sudhI u. 10 pUrvamAM nyUna. yathA. cA. mAM ja. aSTapravacana, u. 14 pUrva sudhI (chabastha avasthAmAM) athavA sUtra (zruta) vyatirikta (kvaLajJAna AzrI). 8. tIrtha dvAra - sAmA., sUkSma, yathA. cAritrI tIrtha ane atIrtha bannemAM hoya (atIrthamAM chadmastha tIrthakara ane pratyeka buddha apekSA). chedo. tathA pari. vi. cAritrI tIrthamAM ja hoya. 9. liMga dvAra - pari. vi. cAritrI dravya - bhAvathI svaliMgI hoya che. zeSa cAra saMyati dravyathI svaliMgI, anyaliMgI ke gRhasthaliMgI hoya paNa bhAvathI svaliMgI hoya. 10. zarIra dvAra - sAmA, chedo. mAM 3-4-5 zarIra. zeSa traNamAM 3 zarIra hoya. 11. kSetra dvAra - sAmA., sUkSma, yathA. 15 karmabhUmimAM hoya. chedo, pari.vi. phakta 5 bharata, 5 IravatamAM ja hoya. te cAre sAharaNa apekSAe akarmabhUmimAM hoya. pari vi. saMyatinuM sAharaNa na thAya. 12. kALa dvAra - sAmA. cAritrI avasarpiNI kALanA 3-4-5 mA ArAmAM janma ane 3-4-5 mA ArAmAM vicare. utsarpiNI kALanA ra-3-4 thA ArAmAM janma ane 3-4 thA ArAmAM pravarte. mahAvidehamAM sadA hoya. sAharaNa apekSA anya kSetra (30 akarmabhUmi) mAM paNa hoya. chedo. cAritrI mahAvidehamAM na hoya, zeSa uparavatuM. pari.vi. avasarpiNI kALanA 3-4 thA ArAmAM janma ane 3-4-5 mA ArAmAM vicare. utsa. nA 2-3-4 thA ArAmAM janma ane 3-4 thA ArAmAM pravarte, mahAvidehamAM na hoya, sAharaNa na thAya. sUkSma., yathA. cAritrI : avasarpiNI kALanA 3-4 thA ArAmAM janma ane 3-4-5 mA Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjayA Eopi11] ArAmAM vicare. utsa. nA ra-3-4 thA ArAmAM janma ane 3-4 thA ArAmAM pravarte, mahAvidehamAM paNa hoya. saMharaNa paNa thAya. 13. gati dvAra - | gati | sthiti pAme | saMyata | jaghanya | utkRSTa | jaghanya | utkRSTa sAmAyika |saudharma kalpa pAMca anu. vimAna 2 palya ( 33 sAgara chedo pasthApanI saudharma kalpa pAMca anu. vimAna 2 palya 33 sAgara parihAra vi. saudharma kalpa sahastrAra devalokara palya ] 18 sAgara sUkSma saMparAya pAMca anuttara vimAna | 33 sAgara 33 sAgara upazAMta yathA. pAMca anuttara vimAna 33 sAgara 33 sAgara kSINa yathAkhyA. mokSa sAdi anaMta devatAmAM pAMca padavI che. indra sAmAnika, trAyazciMzaka, lokapAla ane ahamendra sAmA. chedo. banne ArAdhaka hoya to A pAMcamAMthI koIpaNa eka padavI pAme. pari. prathama 4 mAMthI 1 padavI pAme. sUkSma, yathA. (upazAMta mohI) ahamendra pada pAme. ja. virAdhaka hoya to 4 prakAranA devamAM upaje ane u. virAdhaka hoya to ra4 daMDakamAM - anya gatiomAM saMsAra paribhramaNa kare. 14. saMyama sthAna dvAra - sAmA, chedo, pari. mAM asaMkhya saMyama sthAna hoya. sUkSma. mAM aMtarmuhUrtanA samaya jeTalA asaMkhya ane yathA. nuM saMyama sthAna eka ja che. alpabadutva - sauthI thoDA yathAkhyAta cAritrInA saMyama sthAna, tethI sUkSmasaMparA cAritrInA saMyama sthAna asaMkhyAtagaNI, tethI parivAra vizuddha cAritrInA saMyama sthAna asaMkhyAtagaNA, tethI sAmA, chedo. nA saMyama sthAna asaMkhyAtagaNA (paraspara tulya). 15. nikAse dvAra - ekeka saMyamanA paryava (pawvA) anaMta anaMta che. sUkSma saMpa. ane yathAkhyAtathI prathama 3 saMyamanA saMyama Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = 5123 kilo zrI bRhada jaina thoka saMgraha paryava anaMtagaNa nyUna che. sUkSma. nA traNeyathI anaMtagaNA adhika che. paraspara paNa hAni vRddhi ane yathAkhyAtathI anaMtagaNa nyUna che. yathAkhyAtanA cAreyathI anaMtagaNa adhika che. paraspara tulya che. te saMyamaparyavano alpabadutva nIce mujaba che. (1) sauthI thoDA sAmA. chedo, nA ja. saMyama paryava (parasparatulya) tethI (2) parihAravizuddhanA jaghanya " anaMtagaNA (3) " " utkRSTa " (4) sAmA. chedo. nA utkRSTa (5) sUkSma saMpa rAyanA jaghanya saMyama paryava anaMtagaNo tethI (6) " " utkRSTa " (7) yathAkhyAta cAritranA utkRSTa saMyama paryava anaMtagaNA paraspara tulya 16. yoga dvAra - prathama 4 saMyati sayogI. yathAkhyAta saMyati sayogI ane ayogI banne. 17. upayoga dvAra - sUkSma saMparAya cAritramAM eka sAkAra upayoga. zeSa 4 cAritramAM sAkAra, nirAkAra banne upayoga. 18. kaSAya dvAra - sAmA., chedo. mAM saMjvalananA 4-3-2 kaSAya hoya. pari. vi. mAM saMjvalanano coka. sUkSma saM. cA. mAM phakta saMjvalanano lobha. yathA. akaSAyI (upazAMta ke kSINa) hoya. 19. leyA dvAra - sAmAyika, chedo. mAM che vezyA. parihAra vizuddhamAM 3 zubha lezyA. sUkSmasaMpAyamAM 1 zukla lezyA. yathAkhyAta cAritramAM 1 zukla lezyA athavA alezI. 20. pariNAma dvAra - sAmAyika, chedo, parihAra vizuddhamAM 3 pariNAma. hiyamAna ane vardhamAnanI sthiti ja. 1 samaya, u. aMtarmuhUrta. avasthitanI ja. 1 samaya, u. 7 samayanI. sUkSmaparAya cAritramAM be pariNAma himAna (zreNIthI paDatA) ane vardhamAna Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13) saMjayA (zreNI caDatA) bannenI sthiti ja. 1 samaya, u. aMtarmuhUrta yathAkhyAta cAritramAM be pariNAma vardhamAna (ja. aMtarmuhUrta, u. aMtarmuhUrta), ane avasthita (ja. 1 samayanI che. dezauNA pUrvakroDa varSanI). 21. baMdha dvAra- prathama traNa saMyati 7-8 karmano baMdha kare. sUkSma. 6 karma bAMdhe (moha, Ayu. varjIne). yathA. cA. karma bAMdhe to zAtA vedanIya athavA abaMdha. 22. vede dvAra - prathama cAra saMyati 8 karma veda, yathA. saMyati 7 karma vade to mohanIya varjIne athavA 4 aghAti karma vede. 23. udiraNA dvAra- sAmAyika, chedo, parihAra vizuddhamAM 7-8-6 karmanI udiraNA kare. (sAtanI kare to Ayu. varjI, cha nI kare to Ayu. veda. be varjI). sUkSmasaMparAmAM 6-5 karmanI udiraNA kare. (cha nI kare to Ayu. veda. be varjI, pAMcanI kare to Ayu. veda. meha varjIne). yathA.mAM 5 karma athavA ra karmanI (nAma, gotra karma) udiraNA kare athavA udiraNA na kare. 24. upasaMpajhANuM dvAra - (te sthAnane choDI kayuM sthAna svIkAre ?) - sAmA. cAritrI sAmA, choDe to 4 ThekANe (chedo , sUkSma, saMyamasaMyama, asaMyamamAM) jAya. chedo. vALA choDe to paThekANe (sAmA. , pari, sUkSma, saMyamasaMyama ke asaMyamamAM) jAya. pari. vALA choDe to 2 ThekANe (chedo, ke asaMyamamAM) jAya. sUkSma vALA choDe to 4 ThekANe (sAmA., chedo, yathA. ke asaMyamamAM) jAya. yathA.vALA choDe to 3 ThekANe (sUkSma, asaMyama ke mokSamAM) jAya. 25. saMjJA dvAra - prathama traNa cAritramAM cAra saMjJAnI bhajanA. (hoya ke na hoya) sUkSma. tathA yathA. cAritrI nosaMjJAbaduttA hoya che. 26. AhAra dvA2 - prathamanAM cAra cAritra AhAraka ane -33 Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi14opika ) zrI bRhada jaina thoka saMgraha yathA. cAritrI AhAraka, aNAhAraka bane. 27. bhava dvAra - sAmAyika ane chedo. nA ja. 1, 3. 8 bhava kare. pari. tathA sUkSma. nA ja. 1, u. 3 bhava kare. yathA. ja. 1, u. 3 bhava karIne ke te ja bhave mokSe jAya. 28. Agareza dvAra - (saMyama keTalI vAra Ave ?) | eka bhava apekSA | ghaNA bhava apekSA cAritra | jaghanyA utkRSTa | jaghanya | utkRSTa sAmAyika [ 1 vAra pratyeka so vAra ! be vAra pratyeka hajAra vAra (7200 vakhata) chedopasthA. | 1 vAra pratyeka vIsa vAra be vAra 900 vArathI adhika (120 vAra) | (960 vAra) pari. vi. | 1 vAra | 3 vAra be vAra 7 vAra sUkSma saMparA 1 vAra | 4 vAra | be vAra 9 vAra | yathAkhyAta. 11 vAra | 2 vAra I ! be vAra 5 vAra 29. sthiti dvAra - (saMyama keTalo vakhata rahe ?) cAritra | eka jIva apekSAe ! ghaNA jIva apekSAe sAmAyika ja. 1 samaya, zAzvatA cAritra [u. dezauNA kroDapUrva varSa chedopasyA. ji. 1 samaya, ja. 250 varSa cAritra |G. dezauNA kroDapUrva varSa | u. 50 lAkha kroDa sAgara varSa pari. vizuddha ja. 1 samaya, u. 29 varSa | ja. deza NA 20 varSa (142) cAritra | uNA kroDapUrva varSa ! u. 2 kroDapUrvamAM pa8 varSa ochA sUkama saMparA.ji. 1 samaya, u. aMtarmuhUrta ja. 1 samaya, u. aMtarmuhUrta yathAkhyAta. ji. 1 samaya, zAzvatA cAritra [u. dezaNA kroDaparva varSa * sUkSma. mAM kula traNa bhava ja thAya. cAra vakhata upazama zreNI mAMDe to paNa be bhavamAM ja mAMDe, trIjA bhave kSapaka zreNI thAya. Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjayA 30. aMtara dvAra - eka jIva apekSA pAMca saMyatinuM aMtara ja. aMta, u. dezauNA ardhapudgala parAvartana kALa. ghaNA jIva apekSA sAmAyika, yathA.nuM aMtara na paDe. kAraNa ke banne cAritra zAzvatA che. ghaNA jIva apekSA chedo. nuM ja. 63,000 varSa, parihAranuM ja. 84,000 varSanuM ane bannenuM che. dezauNA 18 kroDAkroDa sAgaranuM. ghaNA jIva apekSA sUkSma.mAM ja. 1 samayanuM, u. 6 mAsanuM aMtara paDe. 31. samudraghAta dvAra - sAmA., chedo. mAM cha samudyAta (kevaLa varjIne). pari. vi.mAM prathama 3 samu. sUkSma. saM5. mAM eka paNa nahi. yathA. mAM hoya to 1 kevaLa samu. 32. kSetra dvAra - prathama cAra saMyati lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM hoya. yathA. saMyati lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM, ghaNAM asaMkhyAtA bhAgomAM athavA sarvalokamAM (kavaLa samuddhAta apekSA) hoya. 33. sparzanA dvAra - avagADha kSetra karatAM sparzanA kaMIka adhika jANavI. 34. bhAva dvAra - prathama 4 saMyati eka kSayopazama bhAvamAM hoya. yathA. saMyati upazama ke kSAyika bhAvamAM hoya. 3pa. parimANa dvAra - pAMceya cAritravALA keTalI saMkhyAmAM hoya ? vartamAna apekSA pUrva paryAya apekSA | | cAritra | jaghanya | utkRSTa | jaghanya | utkRSTa sAmAyika cA. 1-2-3 pratyeka hajAra niyamA pratyeka hajAra kroDa chedopasthA. cA.1-2-3/pratyeka so | jo hoya to niyamA pratyeka so koDa parihAra. cA.1-2-3 pratyeka so !" " 1,2,3 pratyeka hajAra sUkSma saM. cA. 1-2-3 162 (108) 1-2-3 pratyeka so | Hpaka, 54 upazama) yathA.cA.hoya to 1-2-3 1da2 (") | niyama pratyeka kroDa (kevaLI) Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhad jena thoka saMgraha 36. alpabadutva dvAra - sauthI thoDA sUkSma saMparAya cAritravALA, tethI parihAra vizuddha cAritravALA saMkhyAtaguNA, tethI yathAkhyAta cAritravALA saMkhyAtaguNA, tethI chedopasthApanIya cAritravALA saMkhyAtaguNA, tethI sAmAyika cAritravALA saMkhyAtaguNA. iti saMjayA (saMyati). S3 3 % S SS S che 66. aSTapravacana (pa samiti, 3 pti) zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana 24 pAMca samitiH 1. iriyA samiti (rastAmAM cAlavAnI vidhi), 2. bhASA samiti (bolavAnI), 3. eSaNA samiti (gocarInI), 4. nikSepaNA samiti (AdAna bhaMDamatta-vastrapAtrAdi levA mUkavAnI) ane 5. uccAra, pAsavaNa, khela, jala, siMghANa pAridrAvaNiyA samiti (vaDInIta, laghunIta, baLakhA, lIMTa Adi paraThavAnI). traNa gutiH (gopavavuM) 1. mana gupti, 2. vacana gupti, 3. kAya gupti. 1. IriyA samiti : nA 4 bheda (1) AlaMbana - jJAna, darzana, cAritranuM. (2) kALa - divasano. (3) mArga - kumArga choDIne sumArge cAlavuM. (4) yatnA (jayaNA-sAvadhAnI) nA 4 bheda-- drivya, kSetra, kALa, bhAva. dravyathI chakAya jIvonI yatna karI cAle. * rAtre cakSuno viSaya na hovAne kAraNe atyaMta jarUrI kAraNa sivAya gamana karavAnI tIrthakaranI AjJA nathI chatAM cAlavuM paDe to pUjIne cAle. Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa pravacana kSetrathI dhuMsarI (3| hAtha) pramANa jamIna AgaLa jatAM cAle, kALathI divase ane bhAvathI raste cAlatAM 10 bola varjIne cAle te vAMcana, pUchavuM, paryaNA, anuprekSA, dharmakathA Adi na kare. temaja zabda, rUpa, gaMdha, rasa, sparzAdi viSayamAM dhyAna na de. 2. bhASA samiti : nA 4 bheda. dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI. (1) dravyathI 8 prakAranI bhASA (karkaza, kaThora, chedakArI, bhedakArI, mArmika, mRSA, sAvadha, nizcayakArI) na bole. (2) kSetrathI raste cAlatA na bole. (3) kALathI rAtre 1 pahora vityA bAda jorathI na bole. (4) bhAvathI rAgadveSa yukta bhASA na bole. 3. eSaNA samiti : nA 4 bheda. dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI. (1) dravyathI - 42 (16 udgamanA, 16 utpAdana, 10 eSaNAnA) tathA 96 doSa TALIne nirdoSa AhAra pANI, vastra, pAtra, makAnAdi yAce (graha). (2) kSetrathI - 2 gAu uparAMta jaIne AhAra pANI na bhogave. (3) kALathI - pahelA pahoranA AhAra pANI cothA pahoramAM na bhogave. (4) bhAvathI - mAMDalAnA pAMca doSa TALIne anAzakta paNe bhogave. 4. AdAna bhaMDa matta niphakhevaNiyA samiti : munionA upakaraNa A prakAre 1 muhapatti, 1 guccho, 1 rajoharaNa, 1 colapaTo 1 eSaNA traNa prakAranI - (1) AhArAdi grahaNa karatAM pahelAM zaddhi azuddhi jovI te gavaiSaNeSaNA. (2) AhArAdi grahaNa karatI vakhate zuddhi azuddhinI sAvadhAnI rAkhavI te grahaNa SaNA. (3) AhArAdi bhogavatI vakhate zuddhi azuddhinuM dhyAna rAkhe te paribhogeSaNA. 2 . 1. saMyoga -- svAda khAtara bIjI vastu bheLavavI te. 2. aMgAla -- vakhANa karIne khAvuM. 3. dhUma - vakhoDIne AvuM. 4. parimANa - bhUkhathI vadhu khAvuM. 5. kAraNa - bhUkha vagara khAvuM. Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha (5 hAtha), 3 cAdara (pacheDI, sAdhvI 4 pacheDI rAkhe), kASTa, tuMbI ke mATInAM pAtra, 1 Asana, 1 saMstA2ka (2 // hAtha lAMbuM bichAvavAnuM kapaDuM) tathA jJAna, darzana, cAritranI vRddhi nimitte jarU2I vastuo. (kramazaH anukramathI pratilekhana kare). (1) dravyathI u52nAM upakaraNo yatnAthI le, mUke ane vApare. (2) kSetrathI vyavasthita rAkhe, jyAM tyAM vIMkhaNa pIMkhaNa na rAkhe. (3) kALathI banne vakhata (1lA ane 4thA pahoramAM) paDilehaNa, puMjana kare. pahelA pahoranA cothA bhAge ane cothA pahoranA chellA cothA bhAge kare. (4) bhAvathI mamatA rahita saMyama sAdhana samajIne bhogave. (5) uccAra pAsavaNa khela jalra siMghANa pArijJAvaNiyA samiti : nA 4 bheda. (1) dravyathI maLamUtrAdi 10 prakAranA sthAna 52 52The nahi 1 mANasonI AvajA thatI hoya tyAM, 2 jIvanI ghAta thAya tyAM, 3 viSama UMcI nIcI bhUmi52, 4 polI bhUmi52, 5 sacitta bhUmi52, 6 sAMkaDI (vizALa nahi) bhUmimAM, 7 ta2tanI acitta bhUmipara, 8 nagaragAmanI najIkamAM, 9 lIla phUga hoya tyAM, 10 jIvonAM bIla (da2) hoya tyAM na 52The. (2) kSetrathI vastIne durgaMchA thAya tyAM ke jAhe2 rastA para na 52The. (3) kALathI 52ThaNa bhUmine kALokALa paDilehi, pUMjIne 52The. (4) bhAvathI 52ThavA nIkaLe tyAre 'AvasahI' 3 vAra kahe. paraThatAM pahelAM zakrendra mahA2AjanI AjJA mAge. cAra AMgula u52thI yatnApUrvaka 52The. 52ThatAM 'vosire' 3 vA2 kahe. 52ThIne AvatAM 'nissahI' 3 vAra kahe. jaldI sUkAI jAya tema 52he. have traNa guptinA cAra cAra bheda kahe che. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 bAvana anAcAra (1) mana gupti tenA 4 bheda. (1) dravyathI AraMbha samAraMbhamAM mana na pravartAve. (2) kSetrathI AkhA lokamAM. (3) kALathI jAvajIva sudhI. (4) bhAvathI viSayakaSAya, Arta, raudra, rAgadveSamAM mana na pravartAve. (2) vacana gupti tenA 4 bheda. (1) dravyathI cAra vikathA na kare. (2) kSetrathI AkhA lokamAM. (3) kALathI jAvajIva sudhI. (4) bhAvathI sAvadya (rAga dveSa, viSayakaSAya yukta) vacana na bole. (3) kAya gupti tenA ja bheda. (1) dravyathI zarIranI zuzruSA (zobhA) na kare. (2) kSetrathI AkhA lokamAM. (3) kALathI jAvajIva sudhI. (4) bhAvathI sAvadya yoga (pApakArI kAryo na pravartAve (na sevana kare). iti aSTa pravacana. 3 3 % S SS << I che ja 67. bAvana anAcArI zrI dazavaikAlika sUtra adhyayana 3 (1) munine mATe ja taiyAra thayela AhAra, vastra, pAtra ke makAna bhogave to anAcAra. (2) munine mATe ja kharIdela AhAra vastra, pAtra ke makAna bhogave to. (3) haMmezAM eka gharano AhAra bhogave to. (4) sAme lAvelo AhAra bhogave to. (5) rAtribhojana kare to. Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 520 zrI bRhad jaina thoka saMgraha (6) deza snAna ke sarva snAna (zarIra lUchIne ke pUrI rIte nhAvuM te) kare to. (7) sacitta acitta padArthonI sugaMdha le to. (8) phUla vagerenI mALA pahere to. (9) paMkhA, vIMjaNAthI pavana DhoLe (havA khAya) to. (10) tela, ghI Adi AhA2no saMgraha kare to. (11) gRhasthanA vAsaNamAM bhojana ka2e to. (12) rAjapIMDa (baliSTa-rAjA mATe banAvela) AhAra le to. (13) dAnazALAmAMthI AhArAdi lAve to. (14) za2I2nuM vinAkA2Na mardana kare, karAve to. (15) vinA kA2Ne AMgaLIthI dAMta dhUe to. (16) gRhasthone sukhazAtA pUchI khuzAmata kare to. (17) darpaNa (kAca) mAM aMgopAMga nI2khe to. (18) copATa, zataraMja Adi 2mata 2me to, jugAra ke saTTo kare to. (19) TADhataDakA mATe chatra (chatrI Adi) rAkhe to. (20) rogano sAvadha IlAja kare to. (21) pagarakhAM, mojAM Adi pagamAM pahere to. (22) agnikAya Adino AraMbha (tApa Adi) ka2e to. (23) makAnanI AjJA denAra(zayyAnta2)ne tyAMthI vaho2e to. (24) gRhasthone tyAM palaMga, gAdI-takIyAdi Asane bese to. (25) gRhasthone tyAM palaMga, khATa Adi 52 bese to. (26) vinA kA2Ne gRhasthone tyAM besIne kathAdi kare to. (27) vinA kA2Ne zarIra pIThI, mAlisa Adi ka2e to. (28) gRhastha lokonI vaiyAvacca, sevA kare to. / Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi21 bAvana anAcAra (29) potAnI jAti, kULa Adi batAvIne AjIvikA kare to. (30) pUrNa rIte pakaveluM nathI tevAM anna ke pANI bhogave to. (31) zarIramAM rogAdi thaye gRhasthonI sahAyatA le to. (32) sacitta mULA Adi lIlotrI, (33) sa. Adu, (34) zeraDI, (35) kanda, (36) mULa, (37) phaLaphUla, (38) bIja Adi, (39) sacitta mIThuM, (40) siMdhAluNa, (41) sAMbharaluNa, (4) dhUDa khArAnuM luNa, (43) samudranuM luNa, (44) kALuM luNa (saMcaLa Adi), bhogave (vApare-khAya) to anAcAra lAge. (5) kapaDAMne dhUpa AdithI sugaMdhI banAve to anAcAra lAge. (46) bhojana karIne vamana kare to anAcAra lAge. (47) vagara kAraNe enImA le to anAcAra lAge. (48) vagara kAraNe reca (jUlAba) Adi le to anAcAra lAge. (49) AMkhamAM AMjaNa, sUramo lagADe to anAcAra lAge. (50) vinA kAraNe dAtaNa AdithI dAMta sApha kare to anAcAra lAge. (51) zarIrane tela Adi lagADIne suMdara banAve to. (pa) zarIranI zuzruSA (zobhA) artha vALa, nakhAdi utAre to anAcAra lAge. e bAvana anAcAra (doSa) TALIne sAdhujI sadA nirmaLa cAritra pALe. iti bAvana anAcA2: Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI bRhada jaina thoka saMgraha 68. AhAranA 106 doSo muni 106 doSa TALIne gocarI kare. te judA judA sUtronA AdhAre jANavA. AcArAMga, sUyagaDAMga tathA nizItha sUtranA AdhAre 4ra doSa kahe che. (1) AdhAkarmI = muni nimitte chakAyano AraMbha karI banAvela. (2) udezika = bIjA sAdhune mATe banelo AdhAkarmI AhAra. (3) pUtikarma = nirvadha AhAramAM AdhAkama aMza mAtra maLelo hoya te athavA rasoImAM sAdhu mATe thoDuM vadhAre karyuM hoya te. (4) mizradoSa = kaMIka gRhasthane mATe, kaMIka sAdhu nimitte banelo mizra AhAra. (5) ThavaNadoSa = sAdhu mATe rAkhI mUkela AhAra hoya te. (6) pADiya = mahemAna mATe banAvela hoya (sAdhu nimitte " mahemAnonI tithi pheraphAra thaI hoya to.) (7) pAvara = jyAM aMdhArUM paDatuM hoya tyAM sAdhu nimitte bArI karAvI de to. (8) kriya = sAdhu mATe vecAto lAvI Apela hoya te. (9) pAmicce = sAdhu mATe udhAra lAvI Apela hoya te. (10) pariyaDe = sAdhu mATe vastu badale vastu ApIne lAvIne Ape che. (11) abhihaDa = anya sthAnathI sAme lAvIne Ape te. (12) bhinna = jhAMpo, kamADa Adi ughADIne Ape che. (13) mAloDa = meDA (mALa) uparathI muzkelIthI utArI zakAya tevo. (14) acchIje = nirbaLa para dabANa karIne sabaLane apAve te. (15) aNisi = bhAgIdArInI cIja hoI temAM koI devA Icche Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhA2nA 106 doSa ane koI devA na Icche tevI vastu. (16) awoyara = gRhastha sAdhu nimitte potAno AhAra vadhu banAvyo hoya te. (17) dhoI doSa = gRhasthonAM baccAne ramADIne lIdho hoya te. (18) duI doSa = dutipaNuM (samAcAra lAvavA laI javA) karIne lIdhela hoya te. (19) nimitta = bhUta bhaviSyanA nimitta (joSa) kahIne lIdhela hoya te. (20) AjIva = jAti, kULa AdinuM gaurava batAvIne lIdho hoya te. (21) vANImagna = bhikhArI mAphaka dInapaNe yAcIne lIdho hoya te. (22) tigiSTha = auSadhi (davA) Adi batAvIne lIdho hoya te. (23) kahe = krodha karIne , (24) mANe = mAna karIne, (25) mAyA = kapaTa karIne, (26) loha = lobha karIne lIdhela hoya te. (27) putra paccha sathava = pahelAM ke pachI dAtAranI stuti karIne le te. (28) vijA = gRhasthone vidyA batAvIne le te. (29) maMtta = maMtra, taMtrAdi batAvIne le te. (30) cUtra = eka bIjA padArtho meLavavAthI thatI vastuo zIkhavIne le te. (31) joge = lepa, vazIkaraNa Adi batAvIne le te. (32) bhUlakame = garbhapAta AdinI davA batAvIne le te. - uparamAMnA prathama 16 doSa 'udgamana' eTale bhadrika zrAvako bhaktine nAme ajJAnatAthI sAdhuone lagADe che. pachInA 16 doSa Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parINiI zrI bRhada jaina thoka saMgraha 'utpAta' che. te munio svayaM lagADe che. have 10doSa sAdhu ane gRhastha bannenA prayoge lAge te kahe che. (33) saMkie = jemAM sAdhu ke gRhasthane zuddhatA (nirdoSatA) nI zaMkA hoya te. (34) maMkhie = vahorAvanAranA hAthanI rekhA ke vALa sacittathI bhIMjAyela hoya to. (35) nikhite = sacitta vastu para acitta AhAra mUkelo hoya te. (36) pahiye = acitta vastu sacitta vastuthI DhAMkela hoya te. (37) misIye = sacitta - acitta vastu bhegI hoya te. (38) apariNIye = pUro acitta AhAra na thayo hoya te. (39) satAriye = eka vAsaNathI bIjA (na vAparavAnA) vAsaNamAM laIne de te. (40) dAyago = aMgopAMgathI hIna hoya evA gRhasthathI le ke jethI tene haratAMpharatAM du:kha thatuM hoya. (41) lIra = taratanuM lIpela AMgaNuM hoya tyAMthI le te. (42) iMDiye = vahorAvatAM vastu nIce paDatI, TapakatI hoya to. Avazyaka sUtramAM batAvelA pAMca doSa (zramaNa sUtra) (1) gRhasthonA daravAjA, kamADa ughaDAvIne le te. (2) gAya, kUtarA Adi mATe utArela roTalI pramukha le to. (3) deva, devInA naivedya, balidAna mATe banelI cIja le te. (4) vinA dekhI cIja - vastu le te. (5) pahelAM nirasa AhAra pUrato Avyo hoya, pharIthI sarasa AhAra mATe nimaMtraNa thAya tyAre rasalolupatAthI sarasa AhAra laI le to. Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAranA 106 doSa pira5] zrI uttarAdhyayana sUtramAM batAvela be doSa (1) anya kULamAMthI gocarI na karatAM potAnA svajana saMbaMdhIone tyAMthI ja gocarI kare te. (2) vinA kAraNa AhAra le nahi ane vinA kAraNa AhAra tyAge nahi. (26 muM adhyayana). cha kAraNe AhAra le: 1. sudhAvedanIya sahana na thAya to, 2. AcAryAdinI vaiyAvacca hetuthI, 3. irSA samitinA pAlana mATe, 4. saMyama nirvAha mATe, 5. jIvonI rakSA karavA nimitte, 6. dharma kathAdi karavA mATe. cha kAraNathI AhAra choDe : 1. rogAdi thavAthI, 2. upasarga AvavAthI, 3. brahmacarya na paLAya to, 4. jIvonI rakSA mATe, 5. tapazcaryA mATe, 6. anazana (saMthAro) karavA mATe. - zrI dazavaikAlika sUtramAM batAvelA 23 doSa (1) nIcA daravAjAmAM thaI javAtuM hoya to tyAM gocarI karavAthI (2) aMdhArUM paDatuM hoya ene ThekANe gocarI karavAthI. (3) gRhasthonAM dvAra para (khaDakI AgaLa) beThela bakarA, bakarI, (4) baccA baccI, (5) kUtarAM, (6) vAchaDI Adine oLaMgI (TapI) ne jAya to. (7) anya koI prANIne oLaMgI (TapI) ne jAya to. (8) sAdhune AvatA jANI gRhastha saMghaTTAnI (sacittAdi) cIjo AghI pAchI karI hoya tyAMthI gocarI le to. (9) dAna mATe banAvela (10) puNya mATe banAvela le to. (11) rAMka bhikhAra mATe banAvela (12) bAvA sAdhuo mATe banAvela AhAra le to. Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paradA zrI bRhada jaina thoka saMgraha (13) rAjapiMDa (rAjAne jamavAno baliSTa) AhAra le to. (14) zadhyAMtara piMDa - makAnadAtAne tyAMthI AhAra le to. (15) nitya piMDa - roja eka ja gharethI AhAra le to. (16) pRthvI Adi sacitta cIjone lAgelo (aDelo) AhAra le to. (17) icchA pUranArI dAnazALAno AhAra le to. (18) tuccha vastu (thoDI khavAya, vadhu paraThavI paDe tevI) gocarImAM le to. (19) AhAra detAM pahelAM sacitta pANIthI hAtha dhoyA hoya ke vahorAvyA pachI sacitta pANIthI hAtha dhove evo AhAra le to. (20) niSiddha kULa (madha, mAMsAdi abhakSya bhojI) no AhAra le to. (21) apratitakArI (strI, purUSo durAcArI hoya tevA kULano) AhAra le to. (22) gRhastha potAne ghare AvavAnI nA kahI hoya tevA gharathI AhAra le to. (23) madirAdi kephI vastunI gocarI kare te mahAdoSa. zrI AcArAMga sUtramAM batAvelA 8 doSa (1) mahemAna mATe banAvela AhAra, temanA jamyA pahelAM le to. (2) trasa jIvonuM mAMsa sarvathA niSiddha che te le to mahAdoSa. (3) puNyArtha dhana, dhAnyamAMthI banAvela AhAra le to. (4) jamaNavAra (ghaNAM mATe nyAta bhojana Adi)mAMthI AhAra le to. (5) jyAM bahu bhikhArI, bhojanAtha bhegA thayA hoya te gharamAMthI AhAra le to. (6) bhUmigraha (bhoMyarA, UMDA bhaMDakIyA)mAMthI AhAra kADhIne Ape te le to. Jain Education International Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhA2nA 106 doSa (7) garama AhArane phUMka daIne vahorAve tevo AhAra le to. (8) vIMjaNAdithI ThaMDo karelo AhAra le to doSa lAge. zrI bhagavatI sUtramAM batAvelA 12 doSa (1) saMyoga doSa - nirasa AhArane manojJa banAvavA bIjI cIjo meLave to. (jema dUdha moLuM che temAM sAkara Adi). (2) dveSa doSa- nirasa AhAra maLavAthI napharata (cIDa) lAve te. (3) rAga doSa - sarasa AhAra maLavAthI khuzI (gRddhi) lAve to. (4) adhika pramANamAM (ThAMsIne) AhAra kare to. (5) kAlAtikrama doSa - pahelA pahorano (savAramAM) lAvela AhAra cothA pahore (sAMje) AhAra kare to. (6) mArgItikrama doSa - be gAuthI (7 ki.mI.) dUra laI jaIne AhAra kare to. (7) sUryodaya pahelAM ke sUryAsta pachI AhAra kare to. (8) duSkALa ke aTavImAM dAnazALAno AhAra le to. (9) duSkALamAM garIbo mATe karelo AhAra le to. (10) glAna rogI pramukha mATe karelo AhAra le to. (11) anAtho mATe banAvelo AhAra le to. . (12) gRhasthanA AmaMtraNathI tene ghera jaIne AhAra le to doSa. zrI prazna vyAkaraNa sUtramAM batAvelA pAMca doSa (1) mukti mATe AhAranuM rUpAMtara karIne de tevo AhAra le to. (jema buMdInA lADavA vALIne Ape). (2) muni mATe AhArano paryAya palaTIne AhAra le to. * (jema dahIMnuM rAItuM ke chAza karIne Ape). (3) gRhasthone tyAMthI potAne hAthe AhAra le to. Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha (4) munine mATe oraDA AdinI aMdarathI lAvIne Apelo AhAra le to. (5) madhura madhura (khuzAmatI) vacano bolIne AhAranI yAcanA kare to. zrI nizItha sUtramAM batAvelA 6 doSa (1) gRhasthone tyAM jaIne A vAsaNamAM zuM che?' ema pUchIne yAcanA kare te. (2) anAtha, majUra pAsethI yAcIne dInatAthI AhAra le to. (3) anyatIrthI (bAvA sAdhu)nI bhikSAmAMthI yAcIne AhAra le to. (4) pAsasthA (zithilAcArI) pAsethI yAcIne AhAra le to. (5) jaina munionI durgachA karanAra kULamAMthI yAcIne AhAra le to. (6) makAnanI AjJA denAra (zadhyAMtara) ne sAthe laI, tenI dalAlIthI AhAra le to. zrI dazAzrutaskaMdha sUtramAM batAvelA ra doSa (1) bALaka mATe banAvela AhAra le to. (2) garbhavatI mATe banAvela AhAra le to. zrI bRhatakalpa sUtramAM batAvela 1 doSa (1) cAra prakArano AhAra rAtre vAsI rAkhIne bIje divase bhogave to doSa. evuM 42 + 5 + 2 + 2 3 + 8 + 12 + 5 + 6 + 2 + 1 = 106. temAM pa mAMDalAnA ane 101 gocarInA doSa jANavA. iti AhAranA 106 doSa. Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu samAcArI 69. sAdhu samAcArI tathA sAdhuonA Sii dinakRtya ane rAtrikRtya : zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana 26 nA AdhAre samAcArI 10 pakAranI che. (1) Avasiya, (2) nisihiya, (3) ApucchaNA, (4) paripucchaNA, (5) chaMdaNA, (6) icchAkAra, (7) micchAkAra, (8) tahakkAra, (9) abhuTTaNA, (10) upasaMpayA. samAcArI ane tenI samajaNa. (1) Avasiya - sAdhu Avazyaka, jarUrI (AhAra, nihAra, vihAra) kAraNe upAzraya (makAna)thI bahAra jAya tyAre 'Avasiya' zabda bolIne bahAra nIkaLe. (2) nisidiya - kArya pUruM karI, nivarti ne pAchA upAzraya, svasthAnamAM Ave tyAre 'nisihi' zabda bolatAM Ave. (3) ApucchaNA - gocarI, paDilehaNa Adi potAnA sarva kArya gurUnI AjJA laIne kare. (4) paDipucchaNA- anya sAdhuonAM dareka kArya gurunI AjJA laIne kare. (5) chaMdaNA - AhAra pANI gurunI AjJA mujaba vaheMcI Ape ane potAnA bhAge Avela AhAra paNa moTAne AmaMtrIne pachI khAya. (6) icchAkAra - (pAtralepAdi) dareka kAryamAM gurunI icchA pUchIne kare. -34 Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa30 zrI bRhada jaina thoka saMgraha (7) micchAkAra - yatkiMcit aparAdha mATe guru samakSa AtmaniMdA karI "micchAmi dukkaDa" de. (8) tahakkAra - gurunA vacanane sadA tahatta' (pramANa) kahIne prasannatAthI kArya kare. (9) abhuTTaNA - guru, rogI, tapasvI AdinI aglAna paNe vaiyAvacca kare. (10) upasaMpayA - jIvana paryata gurukULavAsa karavo. (guru AjJA mujaba vicare). dinakRtya : cAra pahora divasanA ane cAra pahora rAtrinA hoya che. dinanA ke rAtanA cothA bhAgane prahara kahevo (tanI samajaNa AgaLanA yaMtrathI jANavI.) (1) divasa ugatAM ja pahelA pahoranA pahelA cothA bhAgamAM badhA upakaraNonuM paDilehaNa karavuM. (2) tyArabAda gurune pUche ke vaiyAvacca karuM ke sakjhAya? guru AjJA Ape tema 1 pahora pUro thAya tyAM sudhI kare. (3) bIjA pahoramAM dhyAna (karela svAdhyAyanI ciMtavanA) kare. (4) trIjA pahore gocarI kare. prAsuka AhAra lAvIne gurune batAvI, saMvibhAga karI, moTerAne AmaMtrIne AhAra kare. (5) cothA praharanA traNa bhAga sudhI svAdhyAya kare ane (6) cothA pahoranA cothA bhAgamAM upakaraNonuM paDilehaNa kare tathA paraThavAnI bhUmi paNa paDilehe tyArabAda, (7) devasI pratikramaNa kare. (cha Avazyaka kare.) * rAtrityA devasi pratikramaNa karyA bAda pahele pahore asakjhAya TALIne Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahorAtrinI ghaDIono yaMtra dina 31. svAdhyAya kare. bIje pahore dhyAna kare. svAdhyAyanA artha ciMtave, tyArabAda nidrA Ave to trIje pahore savidhi yatnApUrvaka saMthAro saMtarIne svalpa nidrA le. 1 pahoranI nidrA laIne cothA pahoranI zarUAtamAM UThavuM, nidrAnA doSa TALavA kAussagna karavo. poNA pahora sudhI svAdhyAya (sakjhAya) karavI. chellA (cothA) pahoramAM cothA (aMtima) bhAgamAM rAjaya pratikramaNa karavuM pachI guruvaMdana karI paccakakhANa karavA. iti sAdhu samAcArI. che G G $ G $ G G (70. ahorAtrinI re, ghaDIono yaMtra) zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana 26 nA AdhAre 7 zvAsocchavAsano 1 thoka, 7 thokano 1 lava, 38 lavanI 1 ghaDI (24 miniTa), pratidina rA lavane rAthoka divase vadhe ghaTe teno yaMgama keTalI ghaDInI vada vada - - - - - - - - - - - sAtama . divasa keTalI ghaDInA? | rAtri keTalI ghaDInI? mAsa vada vada | suda | pUrNi vada | vada suda puname sAtame amAse sAtame, mAe, sAtame,amAse sAtame aSADha 3435 [35] [362pA 25 | 24 / 24 | zrAvaNa | 3pa,35 34 34 | 24 25 25 26 | bhAdrapada 3333 ]32|32 | ra6| ra7 | ra7A | 28 | Aso 31.31 |30| 30 | 28 29 | 29 | 30 kArtika | 29 29 2828 | 30 31 31 32 : Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 rakA 33 ] 33| zrI bRhada jaina thoka saMgraha mArgazIrSa 2 26 | 30 | poSa | 2pA|25 | 2424 34, 35 rUpA mAgha 24/25 | 25 26 rUpA! 35 34 phAlgana | 26 27 27 28 | 33 ] 33 | 32 caitra | 28 29 | 2930 / 31 | (31 | 30 30. 31.3ra | 20 | 29 | 28 jyeSTha 32 33 3334 vaizAkha 27mAM | 26o. Iti ahorAtrinI ghaDIono yaMtra. (71. dina paho2 mApano yaMtra) zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana 26 nA AdhAre divasamAM prathama be pahoramAM mApa uttara tarapha moM rAkhIne levuM ane pAchalA be pahoramAM mApa dakSiNa tarapha mahIM rAkhIne levuM. jamaNA paganA DhIMcaNa sudhIno paDachAyo paDe te potAnA pagalAM ane AMgaLathI mApavo. e rIte porasI tathA poNI porasInuM mApa pagalAM ane AgaLa (pa..) batAvanAro yaMtra. | 1 lI ane 4 thI 1 pArasI poNI porasI mAsa vada vada | suda pUrNi | vada | vada | suda puname sAtame amAse sAtame mAe sAtame amAse ! sAtame 5. pa.. 5.AM.pi..pi.... pa.. | 5.AM. aSADha 2-3ra-2 /2-1 2-02-9 2-82-7 | -6 zrAvaNa | 2-1|ra-2 2-3 2-4 - 9 2-8 [2-9 ]2-10 bhAdrapada ra-para-6 /2-7] ra-8 3-1 3-2 13--3 3-4: | Aso | ra-9 ra-1 2-11 3-0 35 3-6 3-7 |-8 | kArtika | 3-12-2 13-3ii 3-4 3-9ii 3-1) 3-1 14-0. je bApa | Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 0 rAtri pahora jovAnI rIta mArgazIrSa 3-5 3-6 3-7] 3-84-34-4 4-5 4-6 poSa |3-9 3-103-11 4-054-74-8 4-9 4-10 mAgha [3-11-103-9 [3-84-94-8 (4-7 4-6 phAlgana |3-7 |-6 |3-53-44-34-4-1 4-0 caitra 3-3 3-2 [3-1 3i-03-113-13-9 3-8 vaizAkha |ra-11ra-10|-9 ] 2-8 3-7 |3-6 |3-5 3-4 jyeSTha 2-7-6 |ra-pa | 2-43-13-02-11-10 DhIMcaNane badale veMtathI mApa karavuM hoya to uparathI aDadhuM samajavuM. iti dina pahora mApano yaMtra. (72. rAtri paho2 jovAnI rIta) zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana 26 nA AdhAre je kALane viSe je je nakSatra AkhI rAtri pUrNa karatA hoya te nakSatra rAtrinA cothA bhAgane viSe Ave, te vAre porasI AvI jANavI. rAtrinI cothI porasI chellA cothA bhAgane (be ghaDI rAtrino) pAusa (prabhAta) kALa kahe che. e vakhate sakjhAyathI nivartine pratikramaNa karavuM. nakSatro nIce mujaba rahe che. zrAvaNamAM 14 roja uttarASADhA, 7 roja abhica, 8 roja zravaNa, 1 roja ghaniSThA, bhAdrapadamAM 14 roja ghaniSThA, 7 roja zatabhiSA, 8 roja pUrva bhAdrapada, 1 roja uttarA bhAdrapada. AsomAM 14 roja uttarA bhAdrapada, 15 roja revatI, 1 roja azvinI. kArtikamAM 14 roja azvinI, 15 roja bharaNI, 1 roja kRtikA. Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa34 zrI bRhada jaina thoka saMgraha mAgazaramAM 14 roja kRtikA, 15 roja rohiNI, 1 roja mRgazara. poSamAM 14 roja mRgazara, 8 roja ArkA, 7 roja punarvasu, 1 roja puSya. mAghamAM 14 roja puSya, 15 roja azleSA, 1 roja maghA. phAlyunamAM 14 roja maghA, 15 roja pUrvAphAlganI, 1 roja u. phA. caitramAM 14 roja uttarA phAlganI, 15 roja hasta, 1 roja citrA. vaizAkhamAM 14 roja citrA, 15 roja svAti, 1 roja vizAkhA. jyeSThamAM 14 roja vizAkhA, 15 roja anurAdhA, 1 roja jyaSThA. aSADhamAM 14 roja yeSThA, 15 roja mULa, 1 roja pUrvASADhA. chello ekeka roja lakhyo te nakSatra pUrNimAe hoya te mahinAno chello divasa samajavo. A mahinA vada 1 thI zarU thAya che. vadamAM gujarAtI mAsathI AgaLano samajavo. sudamAM sAthe che. | iti rAtri pahora jovAnI rIta saMpUrNa. * 3 ke 4 3 3 6 % S S << Di7i3. 14 pUrvano yaMtra) :) zrI naMdI sUtra tathA zrI samavAyAMga sUtra tIrtha pravartana karavAnA samaye tIrthaMkara bhagavAna gaNadharone je arthano sarva prathama upadeza Ape che athavA gaNadharo je arthane sUtrarUpamAM prathama gUMthana kare che tene pUrva kahe che. 14 pUrvanA kartA pAMcamA gaNadhara zrI sudharmA svAmI che. valtha - adhyayana. calavatyu - vatyunAM peTA bheda (aMtarabheda). Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pUrvano yaMtra 14 pUrvanAM nAma utpAda pUrva 1 kroDa '' pUrva jJAna pravAda pUrva pada saMkhyA agraNIya 96 lAkha 14 70 lAkha 18 vIrya pUrva astinAsti 60 lAkha 18 pratyAkhyAna pravAda pUrva vidyA pravAda satya pravAda pUrva 6 lAkha AtmA pravAda 26 kroDa pUrva karma pravAda pUrva 1 koDamAM 12 1 ochI 1 kroDa vatyu cula zAhI | viSaya varNana vatyu hasti 4. 1 3 1 krApha 10 pUrva 10 lAkha avaMdhya pUrva | 26 kroDa 1 kroDa prANAvAya pUrva 56 lAkha kriyA vizAla 9 kroDa lokabiMdusA2 12 kroDa 50 lAkha 1 kroDa re 80 lAkha 84 lAkha |20 7 15 1232 4 1018 '' 12 13 cha O 16 7 30 25 L 30 G () che O 0 sarva dravya guNa 5.nuM jANapaNuM jIvonA vIryanuM varNana asti nAstinuM svarUpa ane syAdavAda pAMca jJAnanuM vivecana satya saMyamanuM vivecana naya, pramANa, darzana sahita AtmasvarUpa 128 karmanI prakRti, sthiti, anubhAga, mULa uttara prakRti 256 pratyAkhyAnanuM pratipAdana 512 vidyAnA atizayonuM varNana 16 32 64 thI 535 sarva dravya guNa paryAyanuM utpanna ane nAza 1024 zubhAzubha phaLanuM varNana 2048 bheda sahita prANanA viSayanuM varNana 7 4096 kriyAnuM vyAkhyAna, vivecana 8192 biMdumAM lokasvarUpa, sarva akSara sannipAta pUrva 1 matAMta2thI pada saMkhyA 2 kroDa nI che. 2 matAMta2thI pada saMkhyA 1 kroDa 80 hajAra che. 3 matAMta2thI pada saMkhyA 1 kroDa 10 hajAra che. Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha aMbADI sahita hAthInA jeTalA zAhInA DhagalAthI 1 pUrva lakhAya, ema 14 pUrva lakhavA mATe kula 16,383 hAthI pramANa zAhI joIe. eTalI zAhIe lakhI zakAya eTalA jJAnane 14 pUrvanuM jJAna kahevuM. pUrvanuM jJAna koIe lakhyuM nathI ane lakhAze nahIM. iti 14 pUrvano yaMtra. ja chaG G $ $ $ $ $ 7i4. samyapha parAkramano 73 bola zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana 29 (1) saMvega - vairAgya te mokSa pahoMcavAnI abhilASA. (2) nirveda- viSaya upara abhilASA rahitapaNuM. (3) dharmazraddhA - dharma karavAnI zraddhA. (4) gurU svadharmInI sevA bhakti karavI. (5) AlocanA - pote karelA pApanI AlocanA karavI. (6) AtmaniMdA - AtmadoSonI AtmasAkSIe niMdA kare. (7) Atma gaha - guru samIpe pApanI niMdA kare. (8) sAmAyika - sAvadha yogothI nivRtti kare. (9) cauvIsatyo - tIrthakaronI stuti kare. (10) vaMdanA - gurune vaMdana kare. (11) pratikramaNa - pApathI nivRtta thavA mATe pratikramaNa kare. (12) kAussagna - kAussagna (kAyotsarga) kare. (13) paccakakhANa - vrata pratyAkhyAna kare. (14) stavastuti maMgala -- pratikramaNa karIne namoNe kare, stuti Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyapha prarAkramanA 73 bola maMgaLa kare. (15) kALa pratilekhanA - svAdhyAyano kALa pratilekhe. (16) prAyazcita - guru samIpe prAyazcita le. (17) kSamApanA - pote karelA doSonI mAphI mAMge. khamAve. (18) svAdhyAya - kALokALa svAdhyAya kare. (19) vAMcanA - sUtra siddhAMtanI vahecaNI de. (20) patipUcchanA - sUtra ane arthamAM saMdeha paDatAM prazna pUche. (21) pariyaNA - vAraMvAra sUtrajJAna pherave. (22) anupekSA - sUtrArthanuM ciMtana kare. (23) dharmakathA - dharmakathA (dharma upadeza) kahe. (24) zrata ArAdhanA - sUtra siddhAMtanI ArAdhanA kare. (25) mananI ekAgratA - ekAgra zubha mananI sthApanA kare. (26) saMyama - sattara bhede saMyama pALe. (27) tapa - bAra bhede tapa kare. (28) vyavadAna - pUrvakRta karmono kSaya kare. karma TALe. (29) sukhazAtA - viSayasukhane TALe. (30) apratibaddhatA - viSayasukhamAM Asaktino tyAga. apratibaddha paNuM kare. (31) vivikta zayanAsana - strI, pazu, paMDaga (napuMsaka) rahita bhogave. (32) vinivartanA - vizeSe karI viSayathI nivarte. (33) saMbhoga paccakakhANa - potAnA tathA bIjAno lAvela AhAra, vastrAdi bhegA karI vaheMcI le te saMbhoga. tenuM paccakhANa kare. (34) upadhi paccakakhANa -- upakaraNanA paccakakhANa kare. Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDaToIi zrI bRhada jaina thoka saMgraha (35) AhAra paccakakhANa - sadoSa AhAra levAnA paccakakhANa kare. (36) kaSAya paccakakhANa - cAra kaSAyanA paccakhANa kare. (37) joga paccakakhANa - azubha yoganA paccakkhANa kare. (38) zarIra paccakhANa - zarIra zuzraSAnA paccakakhANa kare. (39) sahAya paccakakhANa - bIjA sAdhu, ziSyonI sahAya na levI. (40) bhatta paccakakhANa - AhAra levAnA paccakkhANa kare. (41) sadbhAva paccakakhANa - dizArUpa anAdi svabhAvanA paccakhANa kare. (pravRttimAtrano tyAga kare). (42) pratirUpatA - kapaTAI rahita yatinA veze ane anAcAre pravarte. (43) vaiyAvacca - guNavaMta sAdhunI sevA kare. (44) sarva guNa saMpanna - jJAnAdi sarva guNa saMpanna hoya. (45) vItarAgatA - rAga dveSa rahita pravarte. (46) khaMti - kSamA sahita pravarte. (47) mukti - lobha rahita pravarte. (48) ArjavatA - ahaMkAra rahita pravarte. (49) mRdutA - saraLa (niSkapaTa) paNe pravarte. (50) bhAva satya - zuddha aMtaHkaraNa (satyatA)thI pravarte. (51) karaNa satya - (savidhi) kriyA karatA pravarte (52) yoga satya - mana, vacana, kAyA joga satya pravarte. (53) mana gupti- pApathI mana nivArIne mana guptipaNe pravartAve. (54) vacana gupti - vacana guptipaNe pravartAve. (55) kAya gumi - kAyAne guptipaNe pravartAve. (56) mana samAdhAraNA - manane satyabhAve sthApavApaNe pravartAve. Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaka parAkramanA 73 bola HiIpa39) (57) vacana samAdhAraNA- vacanane (svAdhyAyAdi para) satyabhAve pravartAve. (58) kAya samAdhAraNA - kAyAne satyabhAve pravartAve. (59) jJAna saMpannatA - zruta jJAnAdithI saMpanna hoya. (60) darzana saMpannatA - samyakatva sahita hoya. (61) cAritra saMpannato - samyapha cAritra sahita hoya. (62-66) zrosendriya, cakSuIndriya, ghANendriya, rasendriya, sparzendriya e pAMcano nigraha kare. (67-70) krodha, mAna, mAyA ane lobhane jIte. (71) rAga, dveSa ane mithyAtvane jIte. (72) mana, vacana, kAyAnA yogane rUMdhIne zeleSI avasthA dhAraNa kare. (73) karmo rahita thaIne mokSe pahoMce. ema AtmA 73 bole karIne kramazaH mokSa pahoMcIne zItalIbhUta thAya. iti samyapha parAkramanA 73 bola. jas 3 % S S << DEvuM ja Sta (75. 14 rAjaloko to loka asaMkhyAta kroDAkoDI yojanAnA vistAramAM che. emAMja paMcAstikAya bharelI che. alokamAM AkAza sivAya kaMI nathI. lokanuM pramANa batAvavAne 'rAja' evI mApanI saMjJA che. * eka 'rAja' (rAju) eTale zuM ? 3,81,12,970 maNano 1 bhAra, evA 1000 bhAra vajananA eka goLAne UMcethI pheMke te 6 Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa40Di . zrI bRhada jaina thoka saMgraha mAsa, 6 dina, 6 prahara, 6 ghaDI, 6 paLamAM jeTalo nIce Ave, teTalA kSetrane 1 rAju kahe che. evA 14 rAju lAMbo (UMco) A loka che. (graMthanA AdhAre). vaLI 'rAjanA 4 prakAra che. (1) ghanarAja - laMbAI, pahoLAI, jADAI ekeka rAju. (2) paratararAja - ghanarAjano cotho bhAga. (3) sUcirAja - paratararAjano cotho bhAga ane (4) khaMDarAja - sUcirAjano cotho bhAga. adholoka 7 rAju jhAjhero jADapaNe che. temAM ekeka rAjunI jADI evI 7 naraka che. naraka nAma | jADI pahoLI ghanarAjaparatararAjAsUcirAjakhaMDarAja rAju rAju rAju | rAju | rAju rAju ratnaprabhA 11 [1 1 | 4 /16 64 zarkarApabhA 1 | rA | 6o. ra5 1OO 400 vAluprabhA 4] 16 | 64 256 1024 paMkaprabhA 1|pa | 25 | 100 400 1600 dhUmraprabhA 36 [ 144 pa76 ra304 tamAbhA | 1 6o | jarA | 179 676 2704 tamatamApabhA| 1 | 7 49 196 784 u136 T732 17pA | 702 2808 /112322 adholokamAM kula 17pI ghanarAja, 702 paratararAja, 2808 sUcirAja, 11,232 khaMDarAja hoya che. 1800 yojana jAgapaNe 1rAja vistAravALo tirthAloka che. temAM asaMkhyAta dIpa samudro (manuSya tiryaMcanA sthAna) ane jyotiSI devo che. tirtho ane urdhvaloka maLIne 7 rAju Achero che. Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa41 paNuM o ( 0 14 rAjaloka samabhUmithI 15 rAju UMce paheluM bIjuM devaloka che. tyAMthI 1 rAju UMce trIjuM cothuM devaloka che. tyAMthI vaNA rAja UMce brahma devaloka che. Oaa rAja UMce lAMtaka devaloka, tyAMthI ja rAja UMce sAtamuM, vI rAja UMce AThamuM, vo rAja UMce 9-10muM devaloka, vo rAja UMce 11-12muM devaloka, 1 rAja UMce 9 raiveyaka, 1 rAja UMce pa anu. vimAna Ave che. teno kramaza: vadhatA ghaTatA vistAra mATe yaMtra sthAna jADa vistAraghanarAja parata sUci khaMDa rAja rAja rAja samabhUmithI T0|| 1 | Jra | 8 | 32 tyAMthI 1} {1 168 4ll tyAMthI 1-2 devalokathI 2L |1|| 11 | tyAMthI 3 4 | |18 3-4 devaloka 128 512 pamA devaloka 18. 3001200 chaThThA devaloka 100 400 7 mA devaloka | 64 ! 256 8 mA devaloka 2pa6 9-10 devaloka 18 11-12 deva. || rAA 318 tyAMthI 2ll ||| 1 16 dA 9 raiveyaka 2 | 3 /12 tyAMthI 15 | 1 18 4 5 anu. vimAna || 1 vi ri | 8 1OO che 72 288 ja e i i i i i i i i ie i 2 2 ja ja 64 i 4l. 288 0 Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha kula urdhvalokanA 63||ghanarAja thayA ane AkhA lokanA 239 ghanarAja. iti 14 rAjaloka. Tai 76. nArakI pakSavaNA sUtra pada 2 nArakInAM 21 dvA2 : 1. nAma, 2. gotra, 3. jADapaNuM, 4. pahoLAI, 5. pRthvIpiMDa, 6. karaDa, 7. pAthaDA, 8. AMtarA, 9. pAthaDe pAghaDAno AMtaro, 10. ghanoSi, 11. ghanavAyu, 12. tanavAyu, 13. AkAza, 14. na2ka na2kanuM aMtara, 15. na2kAvAsA, 16. aloka aMtara, 17. valIyA, 18. kSetravedanA, 19. deva vedanA, 20. vaikriya, 21. alpabahutva dvAra, teno vistAra. 1. nAma dvAra : 1 ghamA, 2 vaMzA, 3 zIlA, 4 aMjanA, 5 rIDDA, 6 maghA, 7 mAghavaI. 2. gotra dvA2 : 1 ratnaprabhA, 2 zarkarAprabhA, 3 vAluprabhA, 4 paMkaprabhA, 5 dhUmraprabhA, 6 tamaHprabhA, 7 tamaHtamA (mahAtama) prabhA. 3. jADapaNA dvAra : pratyeka na2ka ekeka rAju jADI che. 4. pahoLAI dvAra : pahelI na2ka 1 2Aja pahoLI, bIjI 2 // rAja, trIjI 4 rAja, cothI 5 rAja, pAMcamI 6 rAja, chaThThI 7 rAja ane sAtamI na2ka 7 rAju vistAre pahoLI che. paNa nerIyA 1 2Aju vistAre (trasanALa pramANe) ja che. 5. pRthvI piMDa dvAra : pratyeka naraka asaMkhya yojananI che. paNa pRthvIpiMDa pahelI narakano 1,80,000 yojana, bIjIno 1,32,000 Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA2kI. 4i3 yojana, trIjIno 1,28,000 yojana, cothIno 1,20,000 yojana, pAMcamIno 1,18,000 yojana, chaThThIne 1,16,000 yojana ane sAtamIno 1,08,000 yojanAno pRthvIpiMDa che. 6. karaMDa dvAra : pahelI narakamAM 3 karaMDa che. (1) kharakAMDa - 16 jAtanA ratnamaya 16 hajAra yojanano. (2) Ayulabahu - pANImaya 80 hajAra yojanano, (3) paMkabahula - kardamamaya 84 hajAra yojanano. kula 1,80,000 yojana che. zeSa 6 narakamAM karaMDa nathI. 7-8. pAthaDA, AMtaradvAra: pRthvI piMDamAMthI 1000 yojana upara ane 1000 yojana nIce choDIne bAkInI polAramAM AMtarA ane pAthaDA che. phakta 7mI narkamAM pa2,500 yojana upara, para,500 yojana nIce choDIne 3000 yojanAno 1 pAthaDe che. pahelI narkamAM 13 pAthaDA, 12 AMtarA che. bIjI narkamAM 11 pAthaDA, 10 AMtarA che. trIjI narkamAM 9 pAthaDA, 8 AMtarA che. cothI narkamAM 7 pAthaDA, 6 AMtarA che. pAMcamI narkamAM 5 pAthaDA, 4 AMtarA che. chaThThI narakamAM 3 pAthaDA, 2 AMtarA che. sAtamI narakamAM 1 pAthaDo che. AMtaro nathI. pahelI narkanA 12 AMtarAmAMthI 2 uparanA choDIne zeSa 10 AMtarAmAM daza jAtanA bhavanapati devo vase che. zeSa narakonAM AMtarAmAM bhavanapati devono vAsa nathI. dareka pAthaDo 3000 yojanano che. temAM 1000 yojana upara, 1000 yojana nIce choDIne, madhyanA 1000 yojanamAM nArakIne upajavAnI kuMbhIo hoya che. Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 9. pAthaDe pAthaDAnuM aMtara H pahelI narkamAM 11,583 1/3 yojana; bIjImAM 9,700 yo., trIjImAM 12,750 yo, cothImAM 16,166 2/3 yo., pAMcamImAM 25,250 yo., chaThThImAM 52,500 yo.nuM aMta2 (cheTuM) che, sAtamImAM eka pAthaDo hovAthI aMtara nathI. 10. ghanodadhi dvAra : pratyeka narakanA nIce 20 hajAra yojanano ghanodhi che. 11. ghanavAyu dvAra : pratyeka narakanA ghanodadhi nIce asaMkhya yojanano ghanavAyu che. 12. tanavAyu dvA2 : pratyeka narakanA ghanavAyu nIce asaMkhya yojanano tanavAyu che. 13. AkAza dvAra : pratyeka narakanA tanavAyu nIce asaMkhya yojanano AkAza che. 14. na27-na2kanuM aMtara : be na2ka vacce asaMkhya asaMkhya yojananuM aMtara che. 15. na2kAvAsA dvA2 : pahelI narakamAM 30 lAkha, bIjImAM 25 lAkha, trIjImAM 15 lAkha, cothImAM 10 lAkha, pAMcamImAM 3 lAkha, chaThThImAM 99,995 ane sAtamI narkamAM 5 na2kAvAsA che. ema 84 lAkha narakAvAsAmAM 4/5 bhAga (67,20,000) narakAvAsA asaMkhyAtA yojananAM lAMbA pahoLA che tathA 1/5 bhAga (16,80,000) saMkhyAtA yojananAM lAMbA pahoLA che. traNa capaTI vagADatAM jaMbudvIpanI 21 vAra pradakSiNA ka2vAnI gativALA devane ja. 1-2-3 dina, u. 6 mAsa lAge. keTalAkano cheDo Ave ane keTalAkano na Ave, evA asaMkhya yojananA vistAravALA koI koI na2kAvAsA che. Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArakI 6 2/3 hipa45 16. aloka aMtara, 17. valIyA dvAra : aloka ane nArakIne aMtara che. temAM ghanodadhi, ghanavAyu ane tanavAyunA traNa valaya (caDI AkAra) che. te nIce mujaba : nAraka aloka | valayaTghanodadhi ghanavAta tanavAta aMtara | saMkhyA yojana yojana yojanA ratnaprabhA |12 yo. 3 6i yo. 4. yo. 1 yo. zarkarApabhA 122 3 3 |613 4 yo. 1ii 1/12 vAluprabhA 1313 3 pa yo. [1] 2/12 paMkaprabhA 14 yo. 3 7 yo. pA yo. [1yo. dhUmraprabhA | |1423 3 713 pA yo. [1] 1/12 tamaprabhA 151/3 3 72 3 po yo. TlAI 212 tamatamAkabhA|16 yo.. 3 18 yo. da yo. riyo. 18. kSetravedanA dvAra : 10 prakAranI che. anaMta kSudhA, tRSA, zIta, uSNa, dAha, jvara, Dara, ciMtA, khujalI ane parAdhInatA. ekathI bIjImAM bIjIthI trIjImAM ema anaMtagaNI vedanA sAtamI naraka sudhI che. narakamAM nAma pramANenA padArthonI paNa anaMtI vedanA che. 19. devakRta vedanA : 1-2-3 narakamAM paramAdhAmI devo pUrvakRta pApo yAda karAvI karAvIne vividha prakAre mAra, duHkha de che. zeSa nArakI jIvo paraspara laDIne kapAya che. 20. vaikriya ThAra : nArakI vaikriya zarIra dvArA kharAba (tIkSNa) zastra jevAM rUpa banAve che athavA vaja mukha kIDArUpa thaIne bIjA nArakInA zarIramAM praveze che. aMdara gayA bAda moTuM rUpa banAvIne zarIranA TUkaDe TUkaDA kare che. 21. alpabadutva dvAra: sauthI thoDA sAtamI narakanA neIyA. -35 Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha tethI u52nA asaMkhyAtagaNA ne2IyA jANavA. zeSa vistAra 24 daMDakAdi thokaDAmAMthI jANavo. iti nArakI. Yuan Nei Guan Chang Guan Chang Xiao Nei Nei 77. bhavanapati deva pakSavaNA sUtra pada 2 tathA jIvAbhigama sUtra bhavanapati devonA 21 dvA2 :- 1. nAma, 2. vAsA, 3. rAjadhAnI, 4. sabhA, 5. bhavanasaMkhyA, 6. varNa, 7. vastra, 8. cihna, 9. indra, 10. sAmAnika, 11. lokapAla, 12. trAyaspriMza, 13. Atma2kSaka, 14. anIkA, 15. devI, 16. pariSadA, 17. paricAraNA, 18, vaikriya, 19. avadhi, 20. siddha, 21. utpanna dvAra. 1. nAma dvA2 : 10 bhavanapatinAM nAma H- 1 asu2kumA2, 2 nAgakumAra, 3 suvarNakumA2, 4 vidyutakumA2, 5 agnikumA2, 6 dvIpakumA2, 7 udhikumA2, 8 dizAkumA2, 9 vAyu (pavana) kumAra, 10 stanitakumA2, 15 52mAdhAmInAM nAma H-- 1 aMba, 2 aMbarisa, 3 sAma, 4 sabala, 5 rUdra, 6 vairUdra, 7 kALa, 8 mahAkALa, 9 asipatra, 10 dhanuSya, 11 kuMbha, 12 vAlu, 13 vaitaraNI, 14 kharasvara, 15 mahAghoSa. 2. vAsA dvA2 : 1lI narakamAM AvelA 12 AMtarA paikInA nIcenA 10 AMtarAmAM daza jAtinA bhavanapati devo che. Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapati deva pi47) 3. rAjadhAnI kAra : bhavanapatinI rAjadhAnI tirthAlokanA arUNavara dvIpa - samudromAM uttara dizAmAM amaracaMcA balendranI rAjadhAnI che ane bIjA navanikAyanA devonI paNa rAjadhAnIo che. dakSiNa dizAmAM camacaMcA camarendranI ane navanikAyanA devonI paNa rAjadhAnIo che. 4. sabhA dvAra : ekeka indrane pAMca pAMca sabhA che. (1) utpAta sabhA (deva upajavAnA sthAna), (2) abhiSeka sabhA (IndranA rAjyAbhiSekanuM sthAna), (3) alaMkAra sabhA (devone vastrAbhUSaNa, alaMkAra sajavAnuM sthAna), (4) vyavasAya sabhA (deva yogya dharma, nItinAM pustakonuM sthAna) ane (5) saudharma sabhA (nyAya, insApha karavAnuM sthAna). 5. bhavana saMkhyA : kula bhavana 7,72,00,000 che. temAM 4 kroDa, 6 lAkha bhavana dakSiNamAM ane 3 kroDa, 66 lAkha bhavana uttara dizAmAM che. vistAra yaMtrathI jANavo. 6. varNa, 7. vastra, 8. cinha, 9. Indra dvAra : yaMtrathI vistAra jANavo. bhavana(lAkha) dhvajA uttarAdakSi, varNa vastra para uttaranA dakSiNanA mAM NamAM varNa cinaha | indra ! Indra asurakumAra| 30 | 34 kALo rAtA cUDAmaNi bilendra amarendra nAgakumAra 40 | 44 dhoLo nIlA nAgapheNa bhUtendra dharaNendra suvarNakumAra 34 suvarNa dhoLA garUDa veNudAlI veNudeva vidhutakumAra. 36 40|rAto nIlA vaja harisiMha harikata agnikumAra 36 4 |rAto nIlA kalaza agni |agni mAnava siMha dvIpakumAra | 26 | |rAto nIlA siha viziSTa pUrNa nAma IT Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 zrI bRhad jaina thoka saMgraha udapikumAra 36 [40] suvarNa sapheda gaja | amRta | amRta vAhana | gati. dizAkumAra [36 [40] pAMDUranIlA azva ! | jalaprabha | jalakata vAyukumAra 46 50| zyAma paMcavarNImagara | prabhaMjana velava svanitakumAra 36 [40] suvarNa sapheda vardhamAna mahAghoSa ghoSa 10. sAmAnika devaH (iMdranA umarAva jevA devo). amarendranA 64,000, balendranA 60,000 ane zeSa 18 idronA cha cha hajAra sAmAnika devo che. 11. lokapAla deva: (koTavAla jevAM) dareka indrone cAra cAra lokapAla devo che. 12. trAyaaiMza deva: (rAjaguru jevA) dareka indrona tetrIsa tetrIsa trAyazciMza devo che. 13. AtmarakSaka deva: amarendrane 2,56,000 deva, balendrane 2,40,000 deva ane zeSa indrone 24-24 hajAra devo che. 14. anIkA dvAra (senA) : hAthI, ghoDA, ratha, mahela, pAyadaLa, gaMdharva, nRtyakAra evaM 7 prakAranI anIkA hoya che. pratyeka anIkAnI deva saMkhyA camarendrane 81,28,000, balendrane 76,20,000 ane 18 iMdrane 35,56,000 devo hoya che. 15. devI dvAraH camarendranI tathA balendranI 5-5 agamahiSI (paTarANI) che. pratyeka paTarANIne ATha hajAra devIono parivAra che. ekeka devI ATha hajAra vaikriya kare eTale 32 kroDa vaikriya rUpo thAya. zeSa 18 idronI cha cha agamahipI, ekekane cha cha hajAra devInA parivAra ane badhI cha cha hajAra vaikriya kare, ema 21 koDa da0 lAkha vaikriya rU5 thAya. 16. pariSadA dvAra : pariSadA (sabhA) traNa pakAranI che. Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapati deva 549 1. AtyaMtara sabhA : salAha yogya vaDerAnI sabhA, je mAnapUrvaka bolAvyethI Ave. 2. madhyama sabhA : sAmAnya vicA2vALA devonI sabhA, je bolAvyethI Ave, vinA mokale jAya. g 3. bAhya sabhA : jene hukama daI zakAya evA devonI sabhA, vinA bolAvye Ave ne jAya. AtyaMtara sabhA madhya sabhA bAhya sabhA indro camarendra deva saMkhya sthiti diva saMkhyA sthiti deva saMkhyA sthiti 24000027 palya | 28000/ 2 palyA 320002 1|| palya 20000|3|| palya | 24000/35280002 21 palya dakSiNanA 9 60000|0ll''aSi 70000/ balendra 80000 |0|| "nyUna 70000| 0 palya |utta2nA 9 |50000 1 palya indro mAM nyUna AtyaMtara sabhA devIsaMkhya sthiti | devIsaMkhya sthiti devIsaMkhyA sthiti FOO0|0|| '' adhika madhya sabhA bAhya sabhA 11 palya 350 300 1 palya 250 aa palya 231 palya 400 350 |1|| palya || patha 150 125 aa palya indro camarendra balendra 452 dakSiNanA 9 175 indro |utta2nA 9 225 indro nyUna aa pakSa 200 '' 2 palya ot '' adhika 0 palyAM 175 palya nyUna adhika 17. paricAraNA dvAra : (maithuna) pAMca prakAre : mana, rUpa, zabda, sparza ane kAya paricAraNA (manuSyavat devI sAthe bhoga). 18. vaikriya dvA2 : vaikriya rUpa kare to - camarendra, deva-devIthI Akho jaMbudvIpa bhare, asaMkhya dvIpa bharavAnI zakti che, paNa bhare nahi. balendra deva -devIthI sAdhika jaMbuddhIpa bhare, asaMkhya dvIpa bha2vAnI Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pipA thI zrI bRhada jaina thoka saMgraha zakti che, paNa bhare nahi. zepa 18 indra deva-devIthI Akho jaMbudvIpa bhare, sakhyAtA dIpa bharavAnI zakti che, paNa bhare nahi. lokapAla devInI zakti saMkhyAta dvIpa bharavAnI. bAkI saunA sAmAnika, trAyanTiMza deva devI ane lokapAla devanI vaikriya zakti potAnA indravatu. vaikriyano kALa 15 divasano jANavo. 19. avadhi dvAra : asurakumAra devo ja. 25 yojana, u. UMce urdhva saudharma devaloka, nIce trIjI naraka, ticha asaMkhya dvIpa samudra sudhI jANe dekhe. zeSa 9 jAtanA bhavanapati devo ja. rapa yo. u. UMce jyotiSInuM uparanuM taLuM, nIce pahelI naraka, ticha saMkhyAtA dvIpa samudro sudhI jANe dekhe. 20. siddha dvAra : bhavanapatimAMthI nIkaLela devo manuSya thaI 1 samayamAM 10 jIva mokSa jaI zake. bhavanapati devIonA nIkaLIne manuSya thaI 1 samayamAM pa jIva mokSa jaI zake. 21. utpanna kAra : sarva prANa, bhUta, jIva, satva, bhavanapati deva devIpaNe anaMtavAra upajyAM paNa satya jJAna vinA garaja sarI nahi. zeSa vistAra ladaMDaka Adi thokaDAthI jANavo. iti bhavanapati deva. D D D D Dla % jo 78. vANavyaMtara devI zrI jIvAbhigama sUtra vANavyaMtara devonA 21 dvAra - 1. nAma, 2. vAsA, 3. naga2, 4. rAjadhAnI, 5. sabhA, 6. varNa, 7. vastra, 8. cihna, Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vANavyaMtara deva 551 9. indra, 10. sAmAnika, 11. AtmarakSaka, 12. pariSadA, 13. devI, 14. anIkA, 15. vaikriya, 16. avadhi, 17. paricA2NA, 18. sukha, 19. siddha, 20. bhava, ane 21. utpanna dvAra. 1. nAma dvA2 : 16 vANavyaMta2nAM nAma :- 1 pizAca, 2 bhUta, 3 yakSa, 4 rAkSasa, 5 kinnara, 6 kiMpurUSa, 7 mahoraga, 8 gaMdharva, 9 ANapannI, 10 pANapakSI, 11 isIvAI, 12 bhuIvAI, 13 kaMdIya, 14 mahAkaMdiya, 15 kodaMDa, 16 payaMgadeva. 10 bhakAnA nAma :- 1 ANabhakA, 2 pANabhakA, 3 layaNAMbhakA, 4 sayaNabhakA, 5 vatthabhakA, 6 puSpabhraMbhakA, 7 phaLabhakA, 8 bIyabhakA, 9 vijrajabhakA, 10 aviyatazRMbhakA. 2. vAsA dvAra : ratnaprabhA narkano upalo 1 hajAra yojanano je piMDa che temAM 100 yo. u52, 100 yo. nIce choDIne 800 yo. mAM 8 jAtinA vyaMtara devo rahe che. ane uparanA 100 yo. piMDamAM 10 yo. upa2, 10 yo. nIce choDIne 80 yo. mAM 9 thI 16 jAtinA vANavyaMtara devo rahe che. (eka mAnyatA ema kahe che ke 800 yo. mAM 16 jAtinA vyaMtara devo ane 80 yo.mAM 18 jAtinA vRMbhaka devo vase che.) 3. nagara dvAra : upa2nA vAsAmAM vANavyaMtara devonA asaMkhyAtA nagara che te saMkhyAtA saMkhyAtA yojananA vistAravALA ane ratnamaya che. 4. rAjadhAnI dvA2 : bhavanapatithI thoDA vistAravALI prAyaH 12 hajAra yojananI tiA lokanA dvIpasamudromAM ratnamaya rAjadhAnI vANavyaMtara devonI che. Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pipa2)i zrI bRhada jaina thoka saMgraha 5. sabhA dvArA ekeka indrane pa-pa sabhAo che, bhavanapativa. 6. varNa, 7. vastra, 8. cinha ane 9. indra dvAra : dareka vANavyaMtaranI jAtanA be be indra che. varNa | vastra dhvajA paradakSiNanA uttaranA nAma | varNa | cinha | indra | indra 1 pizAca zyAma nIlA kadaMba vRkSa |kAlendra |mahAkAlendra 2 bhUta kALo nIlA sulakSa vRkSa surUpendra pratirUpendra 3 yakSa zyAma pILA vaDa vRkSa pUNendra maNibhadra 4 rAkSasa dhoLo nIlA khaTaMka upakarabhIma |mahAbhIma 5 kinnara dhoLo pILA azoka vRkSa kinnara kiMpurUSa 6 kiMpurUSa dhoLo pILA caMpaka vRkSa sApurUSa mahApurUSa 7 mahoraga zyAma zyAma nAga vRkSa atikAya mahAkAya 8 gaMdharva zyAma zyAma tuMbarU vRkSa gatirati |gatiyaza 9 ANapatrI zyAma nIlA kadaMba vRkSa sanihi sAmAnI 10 pANapatrI kALo nIlA sulakSa vRkSa dhAI vidhAI 11 isIvAI |zyAma pILA vaDa vRkSa RSi | RSipAla 12 bhuIvAI dhoLo nIlA khaTaMka upakara izvara | mahezvara 13 kaMdiya dhaLo pILA azoka vRkSa suviccha | vizALa 14 mahAkaMdiyALo pILA caMpaka vRkSa hAsya hAsyarati 15 kohaMDa zyAma zyAma nAga vRkSa zveta |mahAzveta 16 payaMgadeva zyAma zyAma tuMbarU vRkSa pataMga pataMgapati 10. sAmAnika dvAra : badhA indrone 4-4 hajAra sAmAnika devo che. 11. AtmarakSaka dvAra : badhA indrone soLa soLa hajAra AtmarakSaka devo che. - gaMdharva nAlA kadaMba vRkSa ghAI vidhA Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pipa3] vANa vyaMtara deva 12. pariSadA dvAra : bhavanapati jevI ja traNa prakAranI sabhA che. [ pariSadA deva saMkhyA sthiti | devI saMkhyA sthiti | 1 AtyaMtara 8,000 | palya |100 ga palya jhAjherI ra madhyama sabhA10,000 | " nyUna |100 0 palya 3 bAhya sabhA 12,000 o" jhAjherI/ 100 0 palya nyUna 13. devI dvArA pratyeka indrane cAra cAra devI, eka eka hajAranA parivAra sahita, badhI devIo hajAra hajAra vaikriya rUpa karI zake che. 14. anIkA (senA) dvAra : hAthI, ghoDA Adi 7 prakAranI anIkAmAM pratyekamAM pa,08,0OO deva hoya che. 15. vaikriya dvAra : jaMbudvIpa bharIne rUpo banAve, saMkhyAta dvIpa bharavAnI zakti che. 16. avadhi dvAra : ja. 2pa yo.. 3. UMce jyotiSInuM taLuM, nIce pahelI naraka ane tirjI saMkhyAtA dvIpa samudro jANe dekhe. 17. paricAraNA dvAra : pAMca prakAre bhavanapativatuM. 18. sukha dvAra : abAdhita mAnuSI sukhothI anaMta gaNA sukha che. 19. siddha dvAra : vANavyaMtara devomAMthI nIkaLelA manuSya thaIne 1 samayamAM 10 siddha ane devImAMthI nIkaLelA pa siddha thAya. 20. bhava dvAra: saMsAra bhramaNa kare to 1-2-3 jAva anaMta bhava kare. 21. utpanna dvAra : sarva jIvo anaMtI vAra vANavyaMtaramAM utpanna thaI AvyA, paNa e paulika sukhathI siddhi thaI nahi. - iti vANavyaMtara deva. Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa4 kI 55 . zrI bRhada jaina thoka saMgraha So 79. jyotiSI devIno zrI pannavaNA sUtra pada 2 tathA jIvAbhigama sUtra jyotiSI deva aDhIdvIpamAM cara (pharanAra) che ane aDhIdvIpanI bahAra sthira che. te pAkI iMTanA saMsthAne che. sUrya-sUryane ane caMdra-caMdrane ekeka lAkha yojananuM aMtara che. cara jyotiSIthI acara (sthira) jyotiSI aDadhI kAMtivALA che. caMdra sAthe abhica nakSatra ane sUrya sAthe puSya nakSatrano sadA yoga che. mAnuSottara parvatathI AgaLa ane alokathI 1111 yo. A bAju tenI vacce sthira jyotiSI devanA vimAno che. parivAra cara jyotiSInI mAphaka jANavo. jyotiSInA 31 dvAra : 1 nAma, 2 vAsA, 3 rAjadhAnI, 4 sabhA, 5 varNa, 6 vastra, 7 cinha, 8 vimAna pahoLAI, 9 vimAna jADAI, 10 vimAnavAhaka, 11 mAMDalA, 12 gati, 13 tApakSetra, 14 aMtara, 15 saMkhyA, 16 parivAra, 17 Indra, 18 sAmAnika, 19 AtmarakSaka, 20 pariSadA, 21 anIkA, 22 devI, ra3 gati, 24 Rddhi, 25 vaikriya, 26 avadhi, 27 paricAraNA, 28 siddha, 29 bhava, 30 alpabadutva, 31 utpanna dvAra. 1. nAma dhAra: 1 caMdra, 2 sUrya, 3 graha, 4 nakSatra, 5 tArA. 2. vAsA dvAra : tirjI lokamAM samapRthvIthI 790 yojanA UMce 110 yo. mAM ane 4pa lAkha yo. nA vistAramAM jyo. devonA vimAna che. jema ke 790 yo. UMce tArAnAM vimAna, tyAMthI 10 dho. UMce sUryanA vimAna, tyAMthI 80 yo. UMce caMdranAM vimAna, tyAMthI 4 yo. UMce nakSatranAM vimAna, tyAMthI 4 yo. UMce budhanAM, tyAMthI ? yo. UMce zukranAM, tyAMthI 3 yo. UMca bRhaspatinAM, tyAMthI 3 yo. UMce Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotiSI deva 555 maMgaLanAM vimAna, tyAMthI 3 yo. UMce zanizvaranAM vimAna che. sarvasthAne tArAnAM vimAna 110 yojanamAM che. 3. rAjadhAnI dvAra : tinlokamAM asaMkhyAtI rAjadhAnIo che. 4. sabhA dvAra : jyotiSInA indrone paNa pa-pa sabhA che te bhavanapativat. 5. varNa dvAra H tArAnAM zarIra paMcavarNA zeSa cA2no suvarNa jevo. 6. vastra dvA2 : sarva varNanAM suMda2, komaLa vastro badhA devonA che. 7. cinha dvA2 : caMdra 52 caMdra mAMDala, sUrya 52 sUrya mAMDala, ema sarve devonA mugaTa upara potapotAnA cinho che. 8. vimAna pahoLAI, 9. jADAI dvA2 : eka yojananA 61 bhAga karIe temAMnA 56 bhAga (56/61 yo.) caMdra vimAnanI pahoLAI, 48 bhAga (4861) sUrya vimAnanI, be gAu graha vimAnanI, 1 gAu nakSatranA vimAnanI, ane II gAu tArA vimAnanI pahoLAI che. jADAI ethI aDadhI aDadhI jANavI. sarva vimAna sphaTika ratnamaya che. 10. vimAna vAhaka : jyotiSI vimAno AkAzane AdhAre rahI zake che. paNa mAlikanA bahumAna mATe je devo vimAna upADIne phare che, tenI saMkhyA - caMdra, sUryanA vimAnane 16-16 hajAra devo, grahanA vimAna ne 8-8 hajAra devo, nakSatranA vimAnane 4-4 hajAra devo ane tArAnA vimAna ne 2-2 hajAra devo vAhaka che. teo sarakhe bhAge cAre dizAmAM mukha rAkhI pUrvamAM siMhanA rUpe, pazcimamAM vRSabha rUpe, uttaramAM asvarUpe, ane dakSiNamAM hAthIrUpe devo rahe che. 11. mAMDalA dvAra : caMdra sUrya Adine pha2vAno - dakSiNAyanathI uttarAyana javAnA mArgane mAMDalA kahe che. mAMDalAnuM kSetra 510 yojananuM che. temAM 330 yo. lavaNasamudramAM ane 180 yo. jaMbudvIpamAM che. Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada|I zrI braha6 jaina thoka saMgraha caMdranA 15 mAMDalA che temAMnA 10 lavaNasamudramAM, 5 jaMbudvIpamAM che. sUryanA 184 mAMDalAmAMthI 119 lavaNasamudramAM ane 65 jaMbudvIpamAM che. grahanA 8 mAMDalAmAMthI 6 lavaNasamudramAM ane ra jaMbudvIpamAM che. jaMbudvIpamAM jyotiSInA je mAMDalA che te niSidha ane nIlavaMta parvata upara che. caMdranA mAMDalAnuM aMtara 35 3061 yo. che. sUryanA mAMDalA mAMDalAnuM aMtara baLe yo. nuM che. (A mApa jaMbudvIpanA che.) 12. gati dvAra : sUryanI gati karmasaMkrAMte (aSADhI pUname) 1 muhUrtamAM pa251 2961 kSetra tathA makara saMkrAMte (poSa pUname) 1 muhUrtamAM pa305 29/61 kSetra che. caMdranI gati karma saMkrAMte 1 mu. mAM 5073 754/13725 ane makara saMkrAMte 5125 da990/13725 kSetra che. 13. tApa kSetra dvAra: karkasaMkrAMte tApakSetra 97,256 22/61 ane Ugato sUrya 47,263 21/61 yojana dUrathI dRSTigocara thAya che. makara saMkrAMte tApakSetra 63,663 1661, Ugato sUrya 31,831 38 61ii yo. dUrathI dRSTigocara thAya che. 14. aMtara dvAra : aMtara be prakAre paDe. 1. vyAghAta te koI padArtha vacce AvI javAthI ane 2. nirvAghAta te ADA AvyA vinA. vyAghAta apekSA ja. ra66 mo.nuM aMtara kAraNa - niSidha, nIlavaMta parvatanuM zikhara 250yo che ane tyAMthI 8-8 yo. dUra jyotiSacakra cAle che. eTale 250+8+8 = 266. u. 1224ra yo. kAraNa merU zikhara 10 hajAra yo. nuM che ane tenAthI 1121 yo. dUra jyotiSa vimAno phare che. eTale 10000+1 12 1+1121 = 12,242 yo. nuM aMtara che. aloka ane jyotiSa devonuM aMtara 1,111 yonuM, maMDala apekSA aMtara merU parvatanI 44,880 yo. aMdaranA maMDaLanuM Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnika deva ane 45,330 mo. bahAranA maMDaLanuM aMtara che. caMdra caMdranA maMDaLane 3061 yo. nuM ane sUrya sUryanA maMDaLane ra yo. nuM aMtara che. nirbhAdhAta apekSA ja. 500 dhanuSyanuM ane u. 2 gAunuM aMtara che. 15. saMkhyA dvAra : jaMbudvIpamAM 2 caMdra, ra sUrya che. lavaNa samudramAM 4 caMdra, 4 sUrya che. dhAtakIkhaMDamAM 12 caMdra, 12 sUrya che. kALodadhi samudramAM 4ra caMdra, 42 sUrya che. puSkarAI dvIpamAM 72 caMdra, 7ra sUrya che. ema manuSyanA kSetramAM 132 caMdra, 132 sUrya che. AgaLa paNa e ja hisAbe eTale pahelA dvIpa ke samudramAM jeTalA caMdra ke sUrya hoya tene traNe guNIne pAchalI saMkhyA umeravI. dRSTAMta - kALodadhi samudranA caMdra, sUrya jANavA mATe tethI pahelA dhAtakI khaMDamAM 12 caMdra, 12 sUrya che tene 1243 = 36mAM pAchalI saMkhyA (lavaNa samudranA 4 ane jaMbudvIpanA 2 ema 4+2 = 6) umaratAM 4ra thAya. 16. parivAra dvAra : ekeka caMdra ane ekeka sUryane 28 nakSatra, 88 graha ane 66,975 kroDAkroDI tArAno parivAra che. 17. Indra dvArA asaMkhya caMdra sUrya che. te badhA indro che. paraMtu kSetra apekSA 1 caMdra indra ane 1 sUrya indra che. 18. sAmAnika dvAra : ekeka indrane 4-4 hajAra sAmAnika devo che. 19. AtmarakSaka dvAra : ekeka indrane 16-16 hajAra AtmarakSaka devo che. 20. pariSadA dvAra : pariSadA traNa che. AtyaMtara sabhAmAM (CC) deva, madhyama sabhAmAM 10 hajAra deva ane bAhya sabhAmAM 12 hajAra davA che. devIo traNe sabhAnI 100, 10, 100 che. ema Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa8)Ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha dareka indranI sabhAo che. ' 21. anIkA dvAra : ekeka Indrane 7-7 anIkA che. pratyeka anIkAnA pa lAkha 80 hajAra devatA che. sAta anIkA bhavanapativatuM. 22. devI dvAra : ekeka indranI 4-4 agamahiSI che. ekeka paTTarANIne cAra cAra hajAra devIono parivAra, ekeka devI 4-4 hajAra vaikriyarUpa kare eTale 444000 = 1600044OOO = 6,40,00,000 devIrUpa ekeka indrane che. 23. gati dvAra : sarvathI maMda gati caMdranI, tethI sUryanI zIgha, tethI grahanI zIgha, tethI nakSatranI zIgha, tethI tArAnI zI gati che. 24. Rddhi dvAra : sarvathI thoDI ddhi tArAnI, tethI uttarottara nakSatra, graha, sUrya ane caMdranI mahAddhi. - 25. vaikriya dvAra : vaikriya rUpathI saMpUrNa jaMbudvIpa bharyo che. saMkhyAtA jaMbudvIpa bharavAnI zakti caMdra, sUrya, sAmAnika ane devIomAM paNa che. 26. avadhi dvAra : ticcha ja. u. saMkhyAta dvIpa samudra, UMce potAnI dhvajA patAkA sudhI ane nIce pahelI naraka sudhI jANe dekhe. 27. paricAraNA dvArA pAMceya prakAre manuSyavat bhoga kare. * 28. siddhaH jyotiSI devathI nIkaLIne manuSya thaIne 1 samaye 10 jIva ane tenI devIthI nIkaLIne 20 jIva mokSe jaI zake. 29. bhava dvAra : bhava kare to ja. 1-2-3 u. anaMtA bhava kare. 30. alpabadutva dvAra : sauthI thoDA caMdra, sUrya, tethI nakSatra, tethI graha ane tethI tArAnA devo saMkhyAta saMkhyAta gaNA. 31. utpanna dvArA jyotiSI deva paNe A jIva anaMta anaMta vAra upajyo paNa vItarAga AjJA ArAdhyA vinA Atmika sukha Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnika devA pAmyo nahi. caMdra, sUrya grahaNano viraha paDe to ja. 6 mAsano ane u. caMdragrahaNane 4ra mAsano tathA sUryagrahaNano 48 varSano paDe. iti jyotiSI deva. Sii Ti0. vaimAnika deva che zrI pannavaNA sUtra pada ra tathA zrI jIvAbhigama sUtra vaimAnika devonA ra7 dvAra : 1 nAma, 2 vAsA, 3 saMsthAna, 4 AdhAra, 5 pRthvIpiMDa, 6 vimAna UMcAi, 7 vimAna saMkhyA, 8 vimAna varNa, 9 vimAna vistAra, 10 indra nAma, 11 indra vimAna, 12 ciha, 13 sAmAjika, 14 lokapAla, 15 trAyaaiMzaka, 16 AtmarakSaka, 17 anIkA, 18 pariSadA, 19 devI, 20 vaikriya, 21 avadhi, 22 paricAraNA, 23 punya, 24 siddha, 25 bhava, 26 utpanna ane 27 alpabadutva dhAra. 1. nAma dvAra : 12 devalokanAM nAma : 1 sudharmA, 2 izAna, 3 sanatakumAra, 4 mAheMdra, 5 brahmaloka, 6 lAMtaka, 7 mahAzukra, 8 sahastrAra, 9 ANata, 10 prANata, 11 AraNa, 12 ayyata. pAMcamA devalokamAM trIjA prataramAM rahetAM 9 lokAMtikanAM nAma: 1 sArasvata, 2 Aditya, 3 vahi, 4 varUNa, 5 gaItIyA, 6 toSiyA, 7 avyAbAdhA, 8 agicyA, 9 riThA. 3 kilviSInAM nAma : 1 traNa palIyA, ra traNa sAgarIyA, 3 tera sAgarIyA. 9 paiveyakanAM nAma : 1 bhadde, 2 subhaduM, 3 sujAe, 4 sumANase 5 priyadaMsaNe, 6 sudaMsaNe, 7 Amohe, Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padI . zrI bRhada jaina thoka saMgraha 8 supaDiba, 9 jazodhare. 5 anuttara vimAnanAM nAma : 1 vijaya, 2 vijayaMta, 3 jayaMta, 4 aparAjita, 5 sarvArthasiddha. 2. vAsA dvAra jyotiSI devAthI asaMkhya kroDA kroDI yojanA UMce vaimAnika devono nivAsa che. rAjadhAnIo ane pa-pa sabhA potapotAnA devalokamAM ja che. zakrendra, izAnendranA mahelo, temanA lokapAla ane devIonI rAjadhAnIo tirjIlokamAM paNa che. 3. saMDANa dvAra : 1, 2 3, 4 ane 9, 10, 11, 12 e 8 devaloka ardha caMdrAkAre che. 5, 6, 7, 8 e ja devaloka ane 9 raiveyaka pUrNa caMdrAkAre che. cAra anuttara vimAna trikoNa cAre tarapha che. ane vacce sarvArthasiddha goLa caMdrAkAra che. 4. AdhAra kAra : vimAna ane pRthvIpiMDa ratnamaya che. 1-2 devaloka ghanodadhinA AdhAre che. 3-4-5 devaloka ghanavAyune AdhAre che. 6-7-8 devaloka ghanodadhi, ghanavAyune AdhAra. zepa vimAno AkAzane AdhAre che. 5. pRthvIpiMDa, 6. vimAna UMcAI, 7. vimAna ane paratara, 8. varNa dvAra : | vimAna pRthvIpiMDa vi.UMcAI vi.saMkhyA paratara varNa || ra700 yo. paSO yo. [ 32 lAkha 13 | 5 Uii ra900 yo. pa00 lo. | 28 lAkha ra600 tho. 600 lo. | 12 lAkha ! 12 | 2600 yo. | 600 yo. | 8 lAkha 2500 tho. tho. | 4 lAkha 25OOyo. 900 yo. [ 50 hajAra 5 - ra4OO yo. | 400 yo. | 40 hajAra | 4 Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnika deva ]i pi61] 8 240) yo. 1800 yo. | 6 hajAra 4 9 ra3CO dho. 9OO yo. jaOO Ura300 yo. 900 co. 11 2300 lo. 900 co.300 | 4 | 12 ra300 lo. 900 yoJ[. 9 raiveyaka 2200 yo. 1000 yo. 318 5 anu. ra100 yo. [1100 yo. 5 | 1 | 1 9. vimAna vistAra keTalAka vimAnano vistAra cArabhAganA asaMkhyAtA yojanAno ane keTalAka eka bhAganA saMkhyAta yojananA vistAranA che. paNa sarvArthasiddha vimAna 1 lAkha yo. vistAra che. 10. Indra dvAra : 12 devalokanA 10 indro che. AgaLa badhA ahamendra che. 11. vimAna dvAra : tIrthakaronA kalyANaka vakhate mRtyulokamAM vaimAnika devo je vimAnamAM besIne Ave che tenA nAma pAlaka, puSpa, sumANasa, zrIvatsa, naMdIvartana, kAmagamanAma, maNogama, priyagama, vimala, sarvatobhadra. 12. ciha, 13. sAmAjika, 14. lokapAla, 15. trAyaaiMzaka, 16. AtmarakSaka dvAra : dareka indranA potAnA 4 lokapAla (lo.) ane 33 trAyanTiMzaka (trA.) devo che. [vimAna-indra | cinDa sAmAnika AtmarakSaka lo.trA. 1-zakrendra ! mRga 84OOO3,36OOO] 4] ra-izAnendra | mahiSa 800003,20000 433 3-sanataku. indra sUvara (varAha)| 72002,88000/433 4-mahendra siMha | 900002,8OOO| 4 |33| -36 Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina thoka saMgraha pa-brahmandra bakaro(chagala) 60OO0 2,4OOOO/4 33 6--lAMta kendra diDako pa0000 2,00OO04 33 7-mahAzukendra |azva 40000 1,6OOOO[4 33 8-sahasnendra hasti(hAthI) 30000 1,20OO04 910-prANatendra sarpa ra0000 80,000/4 33 11/12-acyatendra garUDa(khaga) |10000 40,0004 33 - 9 raiveyakanuM cinha vRSabha ane pa anuttara vimAnanuM cinha viDima che. teo ahemendra hovAthI tyAM sAmA, lo, Adi hotA nathI. 17. anIkA dvAra : dareka IndranI anIkA 7-7 prakAranI che. pratyeka anIkAmAM devo te te IndronA sAmAnikathI 127 gaNA devo che. 18. pariSadA dvAra : dareka indrone traNa traNa prakAranI pariSado che. teno koTho nIce mujaba che. indra AtyaMtara madhyama deva { bAhya deva devIo AtyaMta | madhyama ne bAhya 12 hajAra 14 hajAra ! 16 hajAra 700600pa00 10 hajAra 12 hajAra | 14 hajAra 90,800700 8 hajAra 10 hajAra 12 hajAra 6 hajAra 8 hajAra 10 hajAra nathI 4 hajAra 6 hajAra 8 hajAra nathI [2 hajAra 4 hajAra 6 hajAra nathI 1 hajAra 2 hajAra 4 hajAra nathI paCO 1 hajAra, 2 hajAra nathI 9 ]250 pa00 1 hajAra 10 125 pa00 nathI 0 0 cha nathI ja da m 6 5 nathI Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnika deva 19. devI dvAra : zakrendrane ATha agamahiSI devI che. ekeka devIne 16-16 hajAra devIono parivAra che. pratyeka devI 16-16 hajAra vaikriya kare. ema ja IzAnendranI paNa 8416,000 = 1,28,OOOx16,000 = 2,04,80,00,000 jANavI. zepamAM devIo na upaje, mAtra pahelA, bIjA devalokamAM rahe ane AThamA devaloka sudhI jAya kharI.. 20. vaikriya dvAra : zakendra vaikriyanA deva devIthI jaMbudvIpa bharI zake. izAnendra be jaMbu. jhAjherA, sanatakumAra 4 jaMbu, mahendra 4 jaMbu jhAjherA, brahma 8 jaMbu, lAMtakendra 8 jaMbu jhAjherA, mahAzukra 16 jaMbu, sahassedra 16 jaMbu. jhAjherA, prANatendra 3ra jaMbu, acyatendra 32 jaMbu. jhAjherA bhare. (lokapAla, trAyazciMza devIo vagere paNa potAnA indravata) asaMkhya jaMbudvIpa bharavA jeTalI zakti che paNa eTalA vaikriya na kare. 21. avadhi dvAra : badhA devo ja. AMgaLano asaMkhyAtamo bhAga, u. UMce potAnA vimAnanI dhvajApatAkA sudhI, ticcha patyanA AyuSyavALA devo saMkhyAtA dvIpa samudra ane sAgaranA AyuSyavALA asaMkhyAtA dvIpa samudra, jANe dekhe. nIce 1-2 devalokavALA pahelI narka sudhI, 3-4 deva. bIjI narka sudhI, pa-6 deva. trIjI narka sudhI, 7-8 deva. cothI narka sudhI, 9 thI 12 deva. pAMcamI narka sudhI, 9 raiveyaka chaThThI narka sudhI, 4 anuttara vimAna sAtamI narka sudhI ane sarvArthasiddhavALA trasanALI saMpUrNa (upara potAnA vimAna sudhI) jANe dekhe. 22. paricAraNA dvAra : 1-2 deva. mAM pAMca (mana, zabda, rUpa, sparza ane kAya) paricAraNA. 3-4 dezamAM prathama cAra, 5-6 Te.mAM Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi6 sI zrI bRhada jaina thoka saMgraha prathama traNA, 7-8 dezamAM mana, zabda e be tathA 9 thI 12 de.mAM mana paricAraNA. AgaLa paricAraNA nathI. 23. puNya dvAra jeTalAM puNya vyaMtara deva hasI, kutUhala karI anaMta zubha prakRtirUpa karmona (puNyane) 100 varSamAM kSaya kare che. teTalA puNya nAgAdi 9 devo 200 varSamAM, asura. 300 varSamAM, graha-nakSatra-tArA 400 varSamAM, caMdra-sUrya 500 varSamAM, 1-2 deva. 1000 varSamAM, 3-4 deva. 2000 varSamAM, 5-6 deva. 3000 varSamAM, 7-8 deva. 4000 varSamAM, 9 thI 12 deva. 5000 varSamAM, pahelI trika 1 lAkha varSamAM, bIjI trika ra lAkha varSamAM, trIjI trika 3 lAkha varSamAM, 4 anu. vi. 4 lAkha varSamAM ane sarvArthasiddhanA devatA pa lAkha varSamAM eTalA puNya kSaya kare. 24. siddha dvAra : vaimAnika devamAMthI nIkaLelA manuSyamAM AvIne eka samayamAM 108 siddha thaI zake. devImAMthI ra0 siddha thaI zake. 25. bhava dvAra : vaimAnika deva thayA bAda bhava kare to ja. 1-2-3 saMkhyAta, asaMkhyAta yAvata anaMta bhava paNa kare. 26. utpanna dvAra : 9 raiveyaka sudhInA vaimAnika devapaNe anaMtIvAra A jIva upajyo. 4 anuttara vimAnamAM gayA bAda saMkhyAta (13) bhavamAM ane sarvArthasiddhathI 1 bhavamAM mokSe jAya. 27. alpabadutva dvAra : sauthI thoDA 5 anu. vimAnanA deva, tethI UtaratA krame 9mA devaloka sudhI saMkhyAtagaNA, 8 mAthI UtaratA bIjA deva. sudhI asaMkhyAtagaNA deva, tethI bIjA devalokanI devI saMkhyAtagaNI, tethI pahelA devonA deva saMkhyAtagaNA, tethI pahelA devalokanI devI saMkhyAgaNI. - iti vaimAnika deva. ja Is D SS SS SS S % Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAlApAlA (81. saMkhyAdi 21 bola arthAtu DAlApAlA zrI anuyoga dvAra sUtra - pramANa pada saMkhyAnA 21 bola che. 1. jaghanya saMkhyAtA, 2 madhyama saMkhyAtA, 3. utkRSTa saMkhyAtA. asaMkhyAtAnA 9 prakAra che. 1 ja. pratyeka asaMkhyAtA.4 ja. yuktA asaMkhyAtA,7. asaM. asaMkhyAtA 2 madhya." " 5 madhya. " " 8 madhya." " 31. " " 6 1. " " 9 u. " " anaMtanA 9 prakAra che. 1 ja. pratyeka anaMtA, 4 ja. yuktA anaMtA, 7 ja. anaMtA anaMta ra madhya." " pa madhya." " 8 madhya." " 3 1. " " 6 1. " " 9 u. " " ja. saMkhyAtAmAM eka, be sudhI gaNanA. madhyama saMkhyAtAmAM traNathI AgaLa yAvat u. saMkhyAtAmAM eka nyUna. utkRSTa saMkhyAtA mATe mApa batAve che. cAra pAlA kalpavA (1) zIlAka, (2) pratizIlAka, (3) mahAzIlAka, ane (4) anavasthita. e pratyeka pAlA dhAnya mApavAnI pAlInA AkAre jANavA. paNa pramANamAM 1 lAkha yojana lAMbA pahoLA. 3,16,227 yo. adhikanI paridhivALA, 1 hajAra yo. UMDA. 8 yo. * prathamanA 3 anaMtA khAlI che. cothA anaMtAmAM abhavI jIvo che. 5 mA anaMtAmAM paDivAI samyaka draSTi tathA siddha tathI anaMtaguNA che. chaThTho. sAtama anaMto khAlI che. 8 mA anaMtAmAM nigAdanAM jIvo, AkAza zreNI tathA kevaLa jJAna, kevaLadarzananI paryAya anukrame anaMtagaNI che. 9 mo anaMta khalI che. Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha nI jagati (koTa) te upara vA yo. nI vedikA hoya tevA goLAkAre kalpavA. emAMnA anavasthita pAlAne sarasavanA dANAthI saMpUrNa bharIne koI deva upADe. jaMbudvIpathI mAMDIne ekeka dANo ekeka dvIpa ane samudramAM nAkhato nAMkhato cAlyo jAya. aMte 1 dANo rahe te dvIpa ke samudramAM rokAya. te dANo te ja lIpa ke samudramAM nAMkhe ane navo eka dANo zIlAka pAlAmAM nAkhe. pharIthI je dvIpa yA samudra sudhI pahoMcyo che evaDo moTo, lAMbo, pahoLo pAlo paNa eka hajAra yojana UMDo, 8 yo. jagatI, vA yo. nI vedikAvALo banAve. tene sarasavathI bharI AgaLanA dvIpa ane samudramAM ekeka dANo nAMkhato jAya. eka dANo chello rahe tyAM rokAya. te 1 dANo te ja dvIpa ke samudramAM nAMkhe ane navo eka zIlAka pAlAmAM nAkhe. pharIthI te dvIpa ke samudranA vistAra jevaDo (UMDAI, jagatI, uparavatu) banAvIne sarasavathI bharI AgaLa ne AgaLa ekeka dvIpa ekeka samudramAM ekeka dANo nAkhIne zIlAkane bhare. jyAre zIlAka pUro bharAya tyAre tene upADIne aMtima (bAkI mUkela) dvIpa ke samudrathI AgaLa ekeka dANo nAMkhatA, nAkhatA khAlI kare, ane eka dANo pratizIlAka pAlAmAM nAMkhe. ema AgaLane AgaLanA dvIpasamudrane anavasthita pAlo banAvatAM ekeka dANAthI zIlAkane bharavo. pachI pratizIlAkane khAlI karatA ekeka dANAthI mahAzIlAkane bharavo. AvI rIte mahAzIlAka bharAI rahe, pachI pratizIlAkane bharavo. pachI zIlAka ane anavasthita bharI mUkavo. AvI rIte cAre pAlA bharyA che. chello dANo je dvIpa ke samudramAM paDayo hato tyAMthI prathama dviIpa sudhI paDelA badhA dANAne ekaThA karavA tamAM cAreya pAlAnA dANA meLavIne eka Dhagalo karavo. temAMthI 1 dANI kADhI le te utkRSTa saMkhyAtA. kADhelo eka dANo pAcho umerI de Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAlApAlA to jaghanya pratyeka asaMkhyAtA kahevA. e dANAnI saMkhyAne paraspara guNe (abhyAsa kare *) ane je saMkhyA thAya tene jaghanya yuktA asaMkhyAtA kahevA. temAMthI 1 dANo nyUna te utkRSTa pratyeka asaMkhyAtA, be dANA nyUna te madhyama pratyeka asaMkhyAtA (1 AvalikAnA samaya jaghanya yuktA asaMkhyAtA jANavA.) jaghanya yuktA asaMkhyAtAnI rAzi (DhagalA) ne paraspara guNatAM je Ave te jaghanya asaMkhyAtA asaMkhyAtA jANavA. temAMthI 1 jUna te utkRSTa yuktA asaMkhyAtA. be ochA te madhyama yuktA asaMkhyAtA jANavA. jaghanya asaM. asaMkhyAtAnI rAzine paraspara guNatAM Ave tene jaghanya pratyeka anaMtA jANavA. temAMthI ra nyUna te madhyama asaMkhyAtA asaMkhyAtA ane 1 nyUna te utkRSTa asaMkhyAtA asaMkhyAtA jANavA. jaghanya pratyeka anaMtAnI rAzine paraspara guNatA Ave te jaghanya yuktA anaMtA, temAMthI be nyUna te madhyama pratyeka anaMtA ane 1 nyUna te utkRSTa pratyeka anaMtA jANavA. jaghanya yuktA anaMtAne paraspara guNe to ja. anaMtAnaMta thAya. temAMthI be nyUna te madhyama yukatA anaMtA, 1 nyUna hoya te utkRSTa yuktA anaMtA jANavA. jaghanya anaMtAnaMtane paraspara guNI (varga karI) ne je Ave tene madhyama anaMtAnaMta kahe che. ene paraspara guNatA (varga karatAM) Ave te utkRSTa anaMtAnaMta jANavA. paNa saMsAramAM utkRSTa anaMtAnaMta jeTalo * tene te ja rakamane teTalI vAra guNavI tenuM nAma abhyAsa. guNAkAra te eka vakhata kare jema pa4pa ane abhyAsa eTale eka saMkhyAne e ja saMkhyAthI eTalI vAra gaNavI jema ke papapapapa. Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada) zrI bRhada jaina thoka saMgraha koI padArtha nathI. tattva kevaLI gamya. Iti saMkhyAdi 21 bola (DAlApAlA). ja I Sla cha3 S SS S S % gira 82. pramANa - nayaSo zrI anuyoga dvAra sUtra tathA anya graMtho 24 dvAranA nAma : (1) sAta naya, (2) cAra nikSepa, (3) dravya, guNa, paryAya, (4) dravya, kSetra, kALa, bhAva, (5) dravya - bhAva, (6) kArya- kA2Na, (7) nizcaya-vyavahAra, (8) upAdAna-nimitta, (9) cAra pramANa, (10) sAmAnya -vizeSa, (11) guNa-guNI, (12) zeya, jJAna, jJAnI, (13) upasevA, vigame vA, dhu ve vA, (14) Adheya-AdhAra, (15) AvirbhAva-tirobhAva, (16) gauNatA-mukhyatA, (17) utsarga-apavAda, (18) traNa AtmA, (19) cAra dhyAna, (20) cAra anuyoga, (21) traNa jAgRti, (22) nava vyAkhyA, (23) ATha pakSa, (24) saptabhaMgI. 1. naya : (padArthonA aMzane grahaNa kare te.) pratyeka padArthanA aneka dharma che ane e darekane grahaNa karanAra ekeka naya gaNAya. e rIte anaMta naya thaI zake, paNa atre saMkSepathI 7 naya varNavAze. | nayanA mukhya ra bheda che. dravyAstika (dravyane grahaNa kare) ane paryAyAstika (je pAyone grahaNa kare). dravyAtika nayanA 10 bheda che. 1 nitya, 2 eka, 3 sat, 4 vaktavya, 5 azuddha, 6 anvaya, Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa naya 569 7pa2ma, 8 zuddha, 9 sattA, 10 52ma bhAva dravyAstika naya. paryAyAstika nayanA 6 bheda che. 1 dravya, 2 dravya vyaMjana, 3 guNa, 4 guNavyaMjana, 5 svabhAva, ane 6 vibhAva-paryAyAstika naya. A banne nayonA 700 bhAMgA thaI zake. 6 naya sAta H 1. naigama, 2. saMgraha, 3. vyavahA2, 4. RjusUtra, pa. zabda, 6. samabhirUDha, 7. evaMbhUta naya. emAMthI pahelA 4 nayone dravyAstika, artha ke kriyAnaya kahe che. ane pAchalA traNane paryAyAstika, zabda ke jJAna naya kahe che. have teno vistAra kahe che. (1) naigama naya - jeno eka (gama) svabhAva nathI, aneka mAna, unmAna, pramANathI vastu mAne. traNe kALa, 4 nikSepA, sAmAnya, vizeSa Adi mAne. tenA 3 bheda. (1) aMza - vastunA aMzane grahIne vastu mAne, jema nigodane siddha samAna mAne. (2) A2opa - bhUta, bhaviSya ane vartamAna, traNe kALano vartamAnamAM Aropa kare. (3) vikalpa - adhyavasAya utpanna thAya te. evA 700 vikalpa thaI zake che. zuddha naigama naya ane azuddha naigama naya ema be bheda paNa che. (2) saMgraha naya - vastunI mULa sattAne grahaNa kare. jema sarva jIvone siddha sama jANe. jema 'ege AyA' AtmA eka che (eka sa2khA svabhAva apekSA). traNa kALa, cAra nikSepA ane sAmAnyane mAne. vizeSa na mAne. na - (3) vyavahA2 naya -- aMtaHkaraNa (AMtarika dazA)nI da2kAra na karatAM, bAhya vyavahAra mAne, jema jIvane manuSya, tiryaMca, nA2ka, deva mAnavA, janamyo, maryo vi. pratyeka rUpI padArthomAM varNa, gaMdha, rasa, sparza Adi 20 bola sattAmAM che paNa bAhya dekhAya te ja mAne. jema haMsane dhoLo, gulAbane sugaMdhI, sAkarane mIThI mAne. tenA paNa zuddha, Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piki nI zrI bRhada jaina thoka saMgraha azuddha be bheda, sAmAnya sAthe vizeSa mAne. 4nikSepA, traNe kALanI vAta mAne. (4) jusUtra naya - bhUta, bhaviSyanI paryAyone choDI mAtra vartamAna, saraLa, paryAyane mAne. vartamAna kALa, bhAva nikSepa ane vizeSane ja mAne. jema sAdhu chatAM bhogamAM citta gayuM tene bhogI ane gRhastha chatAM tyAgamAM citta gayuM tene sAdhu mAne. e cAra dravyAstika naya che. e cAre naya samakita, dezavata, sarva vata, bhavya, abhavya bannemAM hoya paNa zuddhopayoga rahita hovAthI jIvanuM kalyANa nathI thatuM. (5) zabda naya - sarakhA zabdano eka ja artha kare. vizeSa vartamAnakALa ane bhAvanikSepane ja mAne. liMgabheda na mAne. zuddha upayogane ja mAne. jema ke zakrendra, devendra, purendra, sucipati e badhAne eka mAne. (6) samabhirUDha naya - zabdanA bhinna bhinna arthane mAne, jema zakrasiMhAsana para beThelAne ja zakrendra mAne. eka aMza nyUna hoya tene paNa vastu mAnI le. vizeSa bhAva nikSepa ane vartamAna kALane ja mAne. (7) evaMbhUta naya - eka aMza paNa ocho na hoya ene vastu mAne. zeSane avastu mAne. vizeSa, vartamAnakALa ane bhAvanikSepane ja mAne. jema asaMkhyAta pradeza yukta dharmAstikAya dravya hoya to ja tene dharmAstikAya mAne. paNa ra-4 pradezane dharmAstikAya na mAne. A nayavALAnI dRSTi phakta upayoga tarapha ja rahe. je nayathI ja ekAMta pakSa grahaNa kare te nayAbhAsa (mithyAtvI) kahevAya che. jema sAta AMdhaLAe 1 hAthInA anukrame daMtazULa, sUMDha, Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa - naya pi71) kAna, peTa, paga, pUMchaDuM ane kuMbha sthaLa pakaDIne kahevA lAgyA ke hAthI sAMbelA jevo, gaNeza jevo, sUpaDA jevo, kAThI jevo, thAMbhalA jevo, cAmara jevo, ke ghaDA jevo che. tyAre samadRSTA to badhAne ekAMtavAdI samajI mithyA mAnaze, paNa badhA nayo meLavavAthI satya svarUpa thAya che ane te ja samadRSTi kahevAya. 2. nikSepa dvAra : te cAra che. ekeka vastunA jema anaMta naya hoI zake tema nikSepa paNa anaMta hoI zake. paNa ahIM mukhya cAra nipA varNavyA che. nikSepo - sAmAnya rUpa pratyakSa jJAna che. vastu tattvagrahaNamAM ati Avazyaka che. tenA cAra bheda. (1) nAma nikSepa - jIva ke ajIvanuM arthazUnya, yathArtha ke ayathArtha nAma rAkhavuM te. (2) sthApanA nikSepa- jIva ke ajIvanI sadaza (sadabhAva) ke asadaza (asadabhAva) sthApanA (AkRti ke oDuM) karavI te sthApanA nikSepa. (3) dravya nikSepa - bhUta ane bhaviSyanI dazAne vartamAnamAM bhAvazUnya hovA chatAM kahevI, mAnavI. jema yuvarAjane ke padabhraSTa rAjAne rAjA mAnavo. koInA kalevara (maDadAM) ne enA nAme jANavuM. (4) bhAva nikSepa - saMpUrNa guNa yukta vastune ja vasturUpe mAnavI. dRSTAMta - mahAvIra nAma te nAma nikSepa. te game tenuM nAma rAkhyuM hoya, mahAvIra lakhyuM hoya, citra karyuM hoya, mUrti hoya ke koI cIja mUkIne ene mahAvIra tarIke kahIe te mahAvIranI sthApanA * nikSepa - vastunI savagaNa vyAkhyA karavA mATe vastune nAmAdika bhedothI vyAkhyAyita karavuM te nikSepa che. Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 572 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha nikSepa. kevaLajJAna thayA pahelAnA saMsArI jIvanane ke nirvANa pAmyA bAdanA zarIrane mahAvIra mAnavA te mahAvIrano dravya nikSepa. mahAvIra pote kevaLajJAna, kevaLadarzana sahita birAjatA hoya temane ja mahAvIra kahevA te bhAva nikSepa. e rIte jIva, ajIva Adi sarva padArthonuM cAra nikSepA utA2I jJAna thaI zake. 3. dravya-guNa-paryAya dvA2 : dharmAstikAya Adi jema cha dravya che, calanasahAya Adi svabhAva te da2ekanA judA guNa che, ane dravyomAM utpAd, vyaya, dhruva Adi parivartana thavuM te paryAyo che. dRSTAMta - jIva te dravya, jJAna-darzana Adi tenA guNa, manuSya, tiryaMca, deva, sAdhu Adi dazA te paryAya samajavI. 4. dravya--kSetra-kALa-bhAva dvA2 : dravya te jIva, ajIva Adi. kSetra te AkAza pradeza. kALa te samaya, ghaDI, jAva kALacakra. bhAva te varNa, gaMdha, rasa, sparza Adi. jIva, ajIva badhA 52 dravya-kSetra-kALa bhAva utArI zakAya. 5. dravya - bhAva dvAra : bhAvane pragaTa karavAmAM sahAyaka te dravya che. jema dravyathI jIva amara, zAzvata che, bhAvathI azAzvata che. dravyathI loka zAzvata che, bhAvathI azAzvato che. eTale ke dravya te mULa vastu che, sadaiva - zAzvatI che. bhAva te vastunI paryAya che, azAzvatI che. jema bhamaro lAkaDuM kotare che temAM 'ka' jevo AkAra banI gayo te dravya 'ka' ane koI paMDite samajIne 'ka' lakhyo te bhAva 'ka' jANavo. 6. kAraNa kArya dvAra H kArya (sAdhya) ne pragaTa karanAra pahoMcADanAra te kAraNa che. kAraNa vinA kArya na thAya jema ghaDo banAvavo te kArya che, to mATI, kuMbhAra, cAkaDo Adi kAraNa avazya joIe mATe kAraNa mukhya che. - Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa - naya pi73 7. nizcaya - vyavahAra dvAra : nizcayane pragaTa karanAra te vyavahAra che. vyavahAra baLavAna che. vyavahArathI ja nizcayane pahoMcI zakAya che. jema nizcayamAM karmano kartA karma che. vyavahArathI jIva karmono kartA manAya che. jema nizcayathI ApaNe cAlIe chIe ane vyavahArathI kahIe ke gAma AvyuM, pANI cUrva tene kahIe ke nALa cUrva che ityAdi. 8. upAdAna - nimitta dvAra : upAdAna te mULa kAraNa je svayaM kArya rUpa pariName. jema ghaDAnuM upAdAna kAraNa mATI ane nimitta te sahakArI kAraNo te kuMbhAra, pAvaDo, cAkaDA vagere. zuddha nimitta kAraNa hoya to upAdAnane sAdhaka thAya ane azuddha nimitta hoya to upAdAnane bAdhaka paNa thAya. 9. pramANa dvAra* : te cAra che. 1. pratyakSa, 2. Agama, 3anumAna ane 4. upamA pramANa. 1. pratyakSa pramANa - tenA para bheda - 1. indriya pratyakSa (pAMca indriyothI thatuM pratyakSa jJAna) ane 2. noindriya pratyakSa (indriyonI sahAya vinA mAtra AtmazuddhatAthI pratyakSa jJAna thAya te). tenA paNa ba bheda 1. dezathI te avadhi, mana:paryava ane 2. sarvathI te kevaLajJAna. 2. Agama pramANa - zAstravacana, AgamonI hakIkatAnuM pramANa mAnavI. tenA 3 bheda surAga, athAgame. tadubhAyAgame. 3. anumAna pramANa -- je vastu anumAnathI jaNAya te. tanA pa bheda. (1) kAraNathI - jema ghaDAnuM kAraNa mATI che, mATInuM kAraNa ghaDo nathI. (2) guNathI - jema pukhamAM sugaMdha, suvarNamAM komaLatA, jIvamAM jJAna. (3) AsaraNa jema mADAthI ani. vIjaLIthI * pramANa -. jenA vaDe vastunI vastatA siddha thAya athavA jenAthI artha. padArtha jANI zakA' che. Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha vAdaLAM Adi jANavuM te. (4) AvayaveNa - jema daMtazULathI hAthI, cuDIothI strI, zAsana rUcithI samakitI jaNAya. (5) diDhisAmannasAmAnyathI vizeSane jANe. jema 1 rUpiyAne joI ghaNAne jANe. 1 mANasane jovAthI AkhA dezanA mANasone jANe. bhalA, bUrA cihna joIne traNe kALanA jJAnanI kalpanA anumAnathI thaI zake che. 4. upamA pramANa : upamA ApavI, sarakhAmaNIthI jJAna karavuM. tenA 4 bheda (1) yathArtha (sata) vastune yathArtha upamA, (2) yathArtha vastune ayathArtha (asata) upamA, (3) ayathArtha vastune yathArtha upamA, (4) ayathArtha vastune ayathArtha upamA. 10. sAmAnya vizeSa : sAmAnyathI vizeSa baLavAna che. samudAyarUpa jANavuM te sAmAnya vividha bhedAnabhedathI jANavuM te vizeSa. jema dravya sAmAnya, jIva, ajIva e vizeSa. jIva dravya sAmAnya, saMsArI, siddha vizeSa ityAdi. 11. guNa guNI padArthamAM khAsa vastu (svabhAva) che te guNa che. ane e guNa jemAM che te vastu (guNadhAraka)ne guNI kahe che. jema jJAna te guNa ane jIva guNI. sugaMdha guNa, puSpa guNI, guNa ane guNI abheda (abhinna) rUpe rahe che. 12. zeya - zAna - zAnI : jANavA yogya (jJAnanA viSayabhUta) sarva dravyo joya che, dravyonuM jANapaNuM te jJAna che ane padArthone jANanAra te jJAnI che. jema dhyeya, dhyAna, dhyAnI vagere. 13. upase vA, vigame vA, dhuvA : upajavuM, nAza thavuM ane nizcaya rUpe rahevuM. jema janmavuM, maravuM ane jIvapaNe kAyama (amara) rahevuM. 14. Adheya - AdhAra : dhArI rAkhe te AdhAra. tene AdhAre Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa - naya pi75) rahe te Adheya. jema pRthvI AdhAra, ghaTAdi padArtho Adheya. jIva AdhAra, jJAnAdi Adhaya. 15. AvirbhAva tirobhAva : je padArtha dUra che te tirobhAva ane je padArtha guNa najIkamAM che te AvirbhAva. jema dUdhamAM ghIno tirobhAva che ane mAkhaNamAM ghIno AvirbhAva che. 16. gaNatA - mukhyatA : anya viSayo choDIne Avazyaka vastunuM vyAkhyAna karAya te mukhyatA ane je vastu guptapaNe avadhAnapaNe rahI hoya te gauNatA che. jema - jJAnathI mokSa thAya che, ema kahevAmAM jJAnanI mukhyatA rahI ane darzana, cAritra, tapa AdinI gauNatA rahI. 17. utsarga - apavAda : utsarga te utkRSTa mArga che ane apavAda teno rakSaka che. utsarga mArgathI patita apavAdanuM avalaMbana laIne pharIthI utsarga (utkRSTa) mArge pahoMcI zake che. jema sadA 3 guptithI rahevuM te utsarga mArga ane pa samiti te guptinA rakSaka, sahAyaka, apavAda mArga che. jinakalpa utkRSTa mArga che, sthavirakalpa apavAda mArga che. ityAdi padravyamAM paNa jANavA. 18. traNa AtmA : bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA. bahirAtmA zarIra, dhana, dhAnyAdi samRddhi, kuTuMba, parivAra AdimAM tallIna thavuM te mithyAtvI. aMtarAtmA - bAhya vastune para samajIne tene tyAgavA cAhe tyAge te. 4 thI 12 guNasthAnavALA. paramAtmA - sarva kArya siddha thayA. karmamukta thaI sva-svarUpamAM lIna che te siddha tathA kevaLajJAnI bhagavaMto paramAtmA. Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhacha jaina thoka saMgraha 19. cA2 dhyAna : 1. padastha - paMca parameSThinA guNonuM dhyAna karavuM te. 2. piMDastha -- zarIramAM rahela anaMta guNayukta caitanyanuM adhyAtma dhyAna karavuM. 576 3. rUpastha - arUpI chatAM karmayoge AtmA saMsAramAM aneka rUpa dhAraNa kare che e vicitra saMsAra avasthAnuM dhyAna ka2vuM, tethI chUTavAnA upAya ciMtavavA tathA arihaMtanA guNono vicA2 ka2vo. 4. rUpAtIta - saccidAnaMda, agamya, nirAkAra, niraMjana, siddha prabhunuM dhyAna karavuM. zuddha AtmAnA guNono anubhava karavo. ------ 20. cAra anuyoga H 1. dravyAnuyoga - jIva, ajIva, caitanya, jaDa (karma) Adi dravyonAM svarUpanuM jemAM varNana hoya. 2. gaNitAnuyoga - jemAM kSetra, pahADa, nadI, devaloka, nArakI, jyotiSI AdinA gaNitamApanuM varNana hoya. 3. ca2Naka2NAnuyoga -- jemAM sAdhu, zrAvakanA AcAra, kriyAnuM varNana hoya. 4. dharmakathAnuyoga - jemAM sAdhu, zrAvaka, rAjA, zaMka AdinA vairAgyamaya bodhadAyaka jIvana prasaMgonuM varNana hoya. 21. jAgaraNA traNa : (1) budgha jAtrikA -- tIrthaMkara ane kevaLIonI dazA. (2) abuddhe jAcikA - chadmastha munionI, (3) sudakhu jAcikA - zrAvakonI. 22. vyAkhyA nava H ekeka vastunI upacAra nayathI 9--9 rIte vyAkhyA karAya. (1) dravyamAM dravyano upacAra - jema kASTamAM vaMzalocana. (2) dravyamAM guNano upacAra -- jema jIva jJAnavaMta che. (3) dravyamAM paryAyano upacAra - jema A jIva svarUpavAna che. Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rSi vI pa77 pramANa - naya (4) guNamAM dravyano upacAra -- jema ajJAnI jIva che. (5) guNamAM guNano upacAra - jema jJAnI chatAM bahu kSamAvaMta che. (6) guNamAM paryAyano upacAra - jema A tapasvI ghaNA rUpALA che. (7) paryAyamAM dravyano upacAra - jema A prANI devatAno jIva che. (8) paryAyamAM guNano upacAra - jema A manuSya bahu jJAnI che. (9) paryAyamAM paryAyano upacAra - jema A manuSya zyAma varNano che. 23. pakSa ATha : eka vastunI apekSAe aneka vyAkhyA thaI zake che. emAM mukhyatA ATha pakSa laI zakAya. nitya, anitya, eka, anaka, satu, asatu, vaktavya, avaktavya. A ATha pakSa nizcaya ane vyavahArathI jIva para UtAre che. pakSa | vyavahAra naya apekSA nizcaya naya apekSA nitya | eka gatimAM pharatA nitya che. jJAna, darzana apekSA nitya che. anitya | samaya samaya AyuSya kSaya thatAM agurulaghu Adi paryAyathI anitya che. anitya che. eka | gatimAM vartatA e dazAe eka citanya apekSA jIva eka che. aneka | putra, bhAI Adi sagapaNe asaMkhya pradeza apekSA aneka che, aneka che. satu | svagati, svakSetrapakSa sata che. jJAnAdi guNApekSA sata che. gati, ba4 asatu paragati, parakSetrApekSA asat che. paraguNa apekSA asat che. vakatavya | guNasthAna AdinI vyAkhyA thaI siddhanA guNonI je vyAkhyA zake te. thaI zake che. avaktavya je vyAkhyA kevaLI paNa na karI siddhanA sarva guNonI vyAkhyA zake te anukrama vagara vyAkhyA |na thaI zake te. na thaI zake te. 24. saptabhaMgI: 1 cAtuM asti, 2 cAtuM nAsti, 3 syA asti-nAsti, 4 cAtu avaktavya, pa cAtuM asti avaktavya, -37 Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa78) zrI bRhada jaina thoka saMgraha da svAtu nAsti avakRta, 7 syAta asti - nAsti avaktavya. A saptabhaMgI dareka padArtha (dravya) para UtArI zakAya che. temAM ja syAdavAdanuM rahasya raheluM che. ekeka padArthane aneka apekSAe jonAra sadA samabhAvI hoya. dRSTAMta mATe siddha paramAtmA para saptabhaMgI utAre che. 1 syAhu ati - siddha svaguNa apekSA che. 2 syAt nAsti -- siddho para guNa apekSA nathI. paraguNano abhAva che.) 3 syAta asti-nAsti - siddhomAM svaguNonI asti ane paraguNonI nAsti che. 4 syAhu avakatavya - asti, nAsti yugapat che chatAM eka samayamAM kahI zakAtI nathI. 5 syAta ati avakatavya - svaguNonI asti che ane eka samayamAM kahI zakAtA nathI. 6 syAt nAsti avakatavya - paraguNonI nAsti che ane eka samayamAM kahI zakAtA nathI. 7 syAta ati - nAsti Avakatavya - asti, nAsti banne che paNa eka samayamAM kahI zakAtA nathI. e syAdavAda svarUpa samajIne sadA samabhAvI banIne rahevuM jethI AtmakalyANa thAya. iti pramANa naya vistAra. Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA pada pi7 to 83. bhASA pada) : zrI pannavaNA sUtra pada 11 (1) bhASA jIvane ja hoya che, ajIvane nathI hotI, koI prayogavaza ajIvamAMthI bhASA nIkaLatI saMbhaLAya che te paNa jIvanI sattA che. (2) bhASAnI utpatti - audArika, vaikriya ane AhAraka e traNa zarIra dvArA ja che. (3) bhASAnuM saMsthAna vaja jevuM che. bhASAnA muddagalo vaja saMsthAnavALA che. (4) bhASAnAM pudagalo utkRSTa, lokanA cheDA (lokAMta) sudhI jAya che. (5) bhASA be prakAranI che. paryApta bhASA (satya, asatya) ane aparyApta bhASA (mizra ane vyavahAra bhASA). (6) bhASaka - samuccaya jIva ane trasanA 19 daMDakamAM bhASA bolAya che. 5 sthAvara ane siddha bhagavAna abhASaka che. bhASaka thoDA che. abhASaka ethI anaMtaguNA che. (7) bhASA 4 prakAre che - satya, asatya, vyavahAra ane mizra bhASA. 16 daMDakamAM cAreya bhASA. traNa daMDaka (vikalendriya)mAM vyavahAra bhASA che. 5 sthAvaramAM bhASA nathI. (8) sthira asthira - jIva je pudagalo bhASArUpe grahe che te sthira che yA asthira ? AtmAnI najIka rahelA sthira pudgalone ja bhASApaNe rahe che te dravya, kSetra, kALa, bhAva apekSA cAra prakAre grahaNa kare che. 1. dravyathI anaMtapradezI dravyane bhADApaNe rahe che. Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha 2. kSetrathI asaMkhyAta AkAza pradeza avagAhe evA anaMta pradeza dravyane bhADApaNe graha che. 3. kALathI 1--2-3-4--5-6-7-8-9-10, saMkhyAtA, asaMkhyAtA samayanI ema 12 bolanI sthitivALA pudgalone bhASApaNe graha che. 4. bhAvathI pa varNa, 2 gaMdha, pa rasa, 4 sparzavALA pagalo bhADApaNe graha, te A rIte. ekeka varNa, ekeka gaMdha, ekeka rasa, ekeka sparzanA anaMtaguNa adhika adhikanA 13 bheda karavA. eTale varNanA pa813 = 65, gaMdhanA 2413 = 26, rasanA pa413 = 65, sparzanA 4413 = para bola thAya. temAM dravyano 1 bola, kSetrano 1, kALanA 12 bola umeravAthI rarara bola thAya. e 222 bolavALA pudgala dravya bhASApaNe grahaNa thAya che te (1) sparza karelA, (2) Atma avagAhana karelA, (3) anaMtara avagAhana karelA, (4) aNu sUkSma, (5) bAdara sthUla, (6) urva dizAnA, (7) adhodizAnA, (8) nicchadizAnA, (9) AdinA, (10) aMtanA, (11) madhyanA, (12) svaviSayanA (bhASA yogya), (13) AnupUrvA (kramazaH), (14) trasanALInA cha dizAnA, (15) ja. 1 samaya, u. asaMkhyAta samayanA aM. mu. nA sAntara pudgala, (16) niraMtara ja. ra samaya, u. asaM. samayanA aM. mu. nA, (17) prathama samayanA - pudgala grahaNa kare. aMta samaya tyAge, madhyama graha ane choDato raDe. e 16 bAla ane uparanA 222 maLI kula 239 bola thayA. samaya jIva ane 19 daDaka ema vIze gaNatAM 239 4 20 = " 5', bAla bAvA. Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA pada pi81 (9) satya bhASApaNe pudgala grahe to samuccaya jIva ane 16 daMDaka e 17 bola. 239 prakAre upara mujaba grahe. eTale 174239 = 4063 bola. evI rIte asatya bhASAnA 4063 bola ane mizrabhApAnA 4063 bola tathA vyavahAra bhASAno samuccaya jIva ane 19 daMDaka ema 204239 =4780bola. kula maLI 21,749 bola ekavacanApekSA ane 21,749 bahuvacanApekSA ema kula 43,498 bhAMgA thAya. (10) bhASAnAM pagalo moMmAMthI nIkaLatAM je te bharAtAM nIkaLa to rastAmAMthI anaMtagaNI vRddhi thatA lokanA aMtabhAga sudhI cAlyA jAya che. jo abhedatAM pagalo nIkaLe to saMkhyAtA yojana jaIne laya (vidhvaMsa) pAmI jAya che. (11) bhASAnA bhedAtAM pulo nIkaLe te 5 prakArathI (1) khaMDA bheda - patthara, loDhA, kASTa AdinA TukaDA thavA vat. (2) paratara bheda - abarakhanAM paDa vata (3) cUrNa bheda - dhAnya kaThoLavatuM. (4) aNu taDiyA bheda - taLAvanI sUkI mATIvatuM. (5) ukkariyA bheda -- kaThoLa AdinI sIMga phATe tema. e pAMcano alpabadutva H sarvathI thoDA ukkarIyA, tethI aNutaDiyA anaMtaguNA, tathI cUrNiya anaMtagaNA, tethI paratara anaMtagaNA, tethI khaMDAbheda bhUdAtA pudgalo anaMtagaNA. (12) pudgalanI sthiti ja. 1 samaya u. aMta. nI (13) bhASakano AMtaro ja. aMta. u. anaMtakALano (vanaspatimAM jAya to. (14) bhApA pudgala kAyayogathI grahaNa karAya che. (15) bhASA gala vacanayogathI choDAya (mUkAya) che. Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 582 zrI bRhad jaina thoka saMgraha (16) kAraNa - mohanIya ane aMtarAya karmanA kSayopazama ane vacanayogathI satya ane vyavahAra bhASA bolAya che. jJAnAvaraNIya ane mohanIya karmanA udayathI ane vacana yogathI asatya ane mizra bhASA bolAya che. kevaLI satya ane vyavahAra bhASA ja bole. temaNe 4 ghAtI karma kSaya thayA che. vikalendriya mAtra vyavahAra bhASA saMjJArUpa ja bole che. cAreya prakA2e 16 daMDakanA jIvo bole che. (17) jIva je prakAranI bhASApaNe dravya grahaNa kare te ja prakA2nI bhASA bole. (18) vacana dvA2 : bolanAra, vyAkhyAnIe nIcenuM vacana jJAna karavuM. eka vacana, dvivacana, bahuvacana, strI vacana, purUSavacana, napuMsaka vacana, adhyavasAya vacana, varNa (guNa kIrtana), avarNa (avarNavAda), varNavarNa (pahelA guNa karyA pachI avarNavAda), avarNAvarNa (pahelA avaguNa kahI, pachI guNa kahevA). bhUta-bhaviSya-vartamAna kALa vacana, pratyakSa- parokSa vacana, e 16 prakA2. sivAya vibhakti, tadvita, dhAtu, pratyaya Adino jJAtA hoya. (19) zubha IrAdAthI cAra prakAranI bhASA bolanAra ArAdhaka thaI zake che. (20) cAra bhASAnAM 42 prakAra che. satya bhASAnA 10 prakAraH (1) lokabhASA satya, (2) sthApanA satya (je citrAdine nAme kahevAtuM hoya te kahevuM), (3) nAma satya (guNa hoya ke na hoya, je nAma hoya te kahevuM), (4) rUpa satya (tAdaza rUpa jevuM kahevuM, jema hanumAnajI jevA rUpa pUtaLAne hanumAna kahe), (5) apekSA satya, (6) saMmata satya, (7) vyavahAra satya, (8) bhAva satya, (9) yoga satya, (10) upamA satya. asatya vacananA 10 prakAra : 1. krodhathI, 2. mAnathI, 3. Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 0Sa83) bhASA pada mAyAthI, 4 lobhathI, 5. rAgathI, 6. kaMpathI, 7. hAsyathI, 8. bhayathI (e kAraNothI bhASA AtmajJAna bhUlIne) bolAyela hovAthI satya chatAM asatya che. 9. paraMparitApavALI, 10. prANAtipAta (hiMsaka) bhASA. e 10 prakAranI bhASA asatya che. mizra bhASA 10 prakAra : A nagaramAM ATalA mANasano janma thayo, ATalA mRtyu pAmyA, Aje ATalA janma-maraNa thayA, A badhA jIva che, A badhA ajIva che, AmAM aDadhA jIva che, aDadhA ajIva che, A vanaspati badhI anaMtakAya che, A badhI paritakAya che. porasI dina AvI gayo, ATalAM varSa thaI gayAM, eTale ke je vAtano nizcaya na hoya (bhale kArya thaI gayuM hoya, tyAM sudhI mizra bhASA. vyavahAra bhASAnA 12 prakAra : (1) saMbodhita bhASA (he vIra, he deva izvara.), (2) AjJA devI, (3) yAcanA karavI, (4) prahmAdi pUchavA, (5) vastu - tattva prarUpaNA karavI, (6) pratyAkhyAna Adi karavA, (7) AgalAnI icchAnusAra bolavuM jahAsu, (8) upayoga zUnya bolavuM, (9) irAdApUrvaka vyavahAra karavo, (10) zaMkAyukta bolavuM, (11) aspaSTa bolavuM, (12) spaSTatAthI bolavuM. je bhASAmAM asatya na hoya ane saMpUrNa yA nizcaya satya na hoya te vyavahAra bhASA jANavI. (21) alpabadutva : sauthI thoDA satya bhASaka, tethI mizra bhApaka asaMkhyAtagaNA, tethI asatya bhASaka asaMkhyAtagaNA, tethI vyavahAra bhApaka asaMkhyAtagaNA, tethI abhApaka (siddha tathA ekendriya) anaMta gaNA. iti bhASApada saMpUrNa Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha 84. AyuSyanA 1800 bhAMgA) zrI pannavaNA sUtra pada da pAMca sthAvaramAM jIvAM niraMtara upaje ane emAMthI niraMtara nIkaLe. 19 daMDakamAM jIvo sAtara ane niraMtara upaje ane sAMtara tathA niratara nIkaLa. siddha bhagavAna sAtara ane niraMtara upaje paNa siddhamAMthI nIkaLe nahi. 4 sthAvara samaya samaya asaMkhyAtA jIvo upaje ane asaMkhyAtA cave. vanaspatimAM samaya samaya anaMtA jIvo upaje ane anaMtA cave. 19 daMDakamAM samaya samaya 1-2-3 yAvata saMkhyAtA, asaMkhyAtA, jIvo upaje ane cave. siddha bhagavAna 1 2-3 jAva 108 upaje paNa cave nahi. AyuSya baMdha kyAre thAya ? nArakI, devatA ane jugaliyA AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe. zeSa jIvo be prakAre bAMdhe. saupakramI ane nirUpakramI. nirUpakramI to niyama trIjA bhAganuM AyuSya zepa ra hatAM AyuSya bAMdhe ane saupakramI AyuSyanA trIjA, navamA, satyAvIsamAM. ekyAsImA, 243 mAM bhAgamAM ke chevaTanA aMtarmuhUrtamAM parabhavanuM AyuSya bA.bAya karma sAthe ja che bola (jAti, gati, sthiti, avaghaNA, pradeza ane anumA ! } : baMdha thAya che. samuccaya jIva ane 24 daMDakanA ekeka jIva uparanA cha bolone baMdha kare. (2pa46 = 150) ama ja ghaNA jIvo baMdha kare. 150+150 = 300 300 nidrata ane 30 nikAcita baMdha thAya, ama 600 bhAgA (pakAra) nAma kama sAtha, 600 gotra sAthe ane 600 nAma gobanA sAthe lagADavAthI nAyaba kamanA 1800 bhAMgA thAya. Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sopakrama - nirUpakrama jIva jAti niddhata AyuSya bAMdhe che. jema gAya pANI pItAM bhayathI pAchuM jUe, vaLI pIe, tama jIva jAti nidratAdi AyuSyane jaghanya eka, be, traNa, utkRSTa ATha AkarSaNA karI bAMdhe. teno alpabadutva - sauthI thoDA jIva 8 AkarSaNA karanArA, tethI 7 AkarSaNA karanArA jIvo saMkhyAtagaNI, tethI 6 AkarSaNA karanArA saMkhyAtagaNI, tethI 5-4-3-2 ane 1 AkarSanArAthI Ayu bAMdhanArA kramazaH saMkhyAta saMkhyAtagaNI. jema jAti nAma nitano samuccaya jIva apekSA alpabahu batAvyo che, temaja gati Adi 6 bolano alpabadutva 24 daMDaka para thAya. ema 150 no alpabahutva yAvana uparanA 1800 bhAMgAno alpabadutva karI levo. iti AyuSyanA 1800 bhAMgA. kopa. sopakrama - nirUpakramono zrI bhagavatI sUtra zataka ra0, u. 10 sopakrama AyuSya sAta kAraNathI tUTI zake che. 1 adhyavasAya - ati harSa, zoka ke bhayathI, ra nimitta - zastra, daDa AdithI, 3 AhAra - vadhAre ke pratikULa AhArathI, 4 vedanA -- jvara, roga AdinI prANanAzaka pIDAthI, 5 parAghAta -- vIjaLI paDavI, khADAmAM paDavuM, vRkSa ke makAna parathI paDavAthI, 6 sparza - sarpa vi. jherI prANI karaDavAthI, 7 zvAsocchavAsanA rUMdhAvAthI mare. Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi86)]i zrI bRhada jaina thoka saMgraha nirUpakrama AyuSya bAMdhela pUruM AyuSya bhogave vacce tUTe nahi. jIva sopakrama ane nirUpakrama e banne AyuSyavALA hoya che. (1) nArakI, devatA, jugala tiryaMca, jugala manuSya, tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, prativAsudeva, baLadeva emanA AyuSya nirUpakramI hoya che. zeSa sarva jIvonA banne prakAre che. (2) nArakI sApakrama (svahaste zastrAdithI) upaje, para upakramathI ke vinA upakramathI? traNe prakArathI. eTale ke manuSya, tiyacapaNe jIve narkanuM AyuSya bAMdhyuM hoya te maratI vakhate potAnA hAthe, bIjAnA hAthe athavA AyuSya pUrNa thaye mare. ema 24 daMDaka jANavA. (3) nArakI, narkathI nIkaLe te svIpakramathI, paropakramathI ke vinA upakramathI ? vinA upakramathI. eve devatAnA 13 daMDakamAM paNa vinA upakramathI cave. pAMca sthAvara, traNa vikasendriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSya e 10 daMDakanA jIvo traNe upakramathI cave. (4) nArakI svAtmaRddhi (narakA, Adi) thI utpanna thAya ke para RddhithI utpanna thAya ? svaRddhithI ane nIkaLe (ca) paNa svaRddhithI evaM zeSa 23 daMDakamAM jANavuM. (5) 24 daMDakanA jIvo svaprayoga (mana, vacana, kAya) thI upaje ane nIkaLe, paraprayogathI nahi. (6) 24 daMDakanA jIvo svakarmathI upaje ane nIkaLe () parakarmathI nahi. iti sopakrama nirUpakrama. Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi87 hiyamANa - vadRmANa 8i6. hiyamANa - vaDhamANo : zrI bhagavatI sUtra zataka 5, uM. 8 (1) jIva hiyamAna (ghaTavuM) che ke vardhamAna (vadhavuM) ? hiyamAna nathI ke vardhamAna nathI paNa avasthita (vadha-ghaTa) vinA jemanA tema rahe che. () neriyA hiyamAna, vardhamAna ane avasthita paNa che. evuM 24 daMDaka. siddha bhagavAna vardhamAna ane avasthita che. (3) samuccaya jIva avasthita rahe to zAzvatA. neriyA hiyamAna, vardhamAna rahe to jaghanya 1 samaya, u. AvalikAne asaM. bhAga ane avasthita rahe to virahakALathI bamaNA. (juo virahapadano thokaDo). evuM 19 daMDakamAM - avasthita kALa virahakALathI bamaNo paNa pAMca sthAvaramAM avasthita kALa hiyamAnavata jANavo. siddhomAM vardhamAna ja. 1 samaya, u. 8 samaya ane avasthita kALa ja. 1 samaya, u. cha mAsa. iti hiyamANa vakamANa. 8i7. sovIya sAvacaya) zrI bhagavatI sUtra zataka 5, 3. 8 1. sovIya * vRddhi), 2. sAvacaya (hAni), 3. soracaya sAvacayA (vRddhi, hAni) ane 4 nirUvacaya - niravacayA (hAni * [1. sovacaya (utpatti), 2. sAvacaya (maraNa), 3. sovIya sAvacayA (utpatti, maraNa) ane 4 nirUvacaya -- niravacayA (utpatti nahi ke maraNa nahi . Avo paNa eka artha karavAmAM Ave che. Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TI pa8 i zrI bRhada jaina thoka saMgraha nahi ke vRddhi nahi). e 4 bhAMgA paranA praznottara :- samuccaya jIvomAM cotho bhAga che, zeSa 3 nathI. 24 daMDakamAM cAre bhAMgA lAbha (hoya), siddhamAM bhAMgA ra (sAvacaya ane nirUvIya- niravIyA). samuccaya jIvamAM nirUvIya- niravIyA che te sarvadhe che ane nArakImAM nirUvIya- niravacayA sivAyanA traNa bhAMgAnI sthiti ja. 1 samayanI uM. AvalikAnA asaM. bhAganI tathA nirUvIya- niravacayAnI sthiti viraha tAravatuM. ema 19 daMDakamAM jANavuM. sthAvaramAM nirUvacaya- niravacaya paNa ja. 1 samaya, u. AvalikAne asaMkhyAtame bhAga. siddhamAM sovIya ja. 1 samaya, u. 8 samayanI ane nirUvaca - niravacayAnI ja. 1 samayanI, u. 6 mAsanI sthiti jANavI. noMdha - pAMca sthAvaramAM avasthita kALa tathA nirUvIyaniravacaya kALa AvalikAne asaMkhyAtame bhAga kahela che te parakAyapekSA che. svakAyano viraha paDatA nathI. iti soracaya sAvacaya. . (88. krata saMcaya) SS zrI bhagavatI sUtra zataka 20, u. 10 (1) krata saMcaya - je bIjI gatimAMthI AvIne eka samayamAM eka sAthe be jIvothI saMkhyAtA jIvo utpanna thAya che. (2) akrata saMcaya - je eka samayamAM asaMkhyAtA, anaMtA jIva utpanna thAya che. Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya (jIvAjIva). (3) avakatavya saMcaya - eka samayamAM eka jIva utpanna thAya che. 7 nArakIno 1, 10 bhavanapati, 3 vikalendriya, 1 tiryaMca paMcendriya, 1 manuSya, 1 vyaMtara, 1 jyotiSI ane 1 vaimAnika, ema 19 daMDakamAM traNa prakAranA saMcaya. pRthvIkAya Adi 5 sthAvaramAM akrata saMcaya hoya. zeSa be saMcaya na hoya. kAraNa samaya samaya asaMkhya jIvo upaje che. jo koI sthAna para 1-23 Adi saMkhyAtA kahyA hoya to te para kAya apekSA samajavA. siddha krata saMcaya tathA avaktavya saMcaya che, akrata saMcaya nathI. alpabadutva : nArakImAM sauthI thoDA avaktavya saMcaya. tethI kata saMcaya saMkhyAtagaNI tethI akatasaMcaya asaMkhyAtagaNA. ema 19 daMDakano alpabadutva samajavo. pa sthAvaramAM eka ja bola hovAthI alpabadutva nathI. siddhamAM sauthI thoDA katasaMcaya, tethI avaktavya saMcaya saMkhyAtagaNA. iti krata saMcaya. ga SSii 89. dravya (jIvAjIva) :) zrI bhagavatI sUtra zataka 25, 3. 2 dravya be prakAranA che. jIva dravya ane ajIva dravya. jIva dravya saMkhyAtA, asaMkhyAtA ke anaMtA che ? anaMtA che, kAraNa ke jIva anaMtA che. ajIva dravya saMkhyAtA, arAkhyAtA ke anaMtA che ? anaMtA che. Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi90 ) zrI bRhada jaine thoka saMgraha kAraNa ke ajIva dravya pAMca che. dharmAstikAya, adharmAstikAyanA asaMkhyAta pradezo che, AkAza ane pudgalanA anaMta pradezo che, ane kALa vartamAna eka samaya che. bhUtabhaviSyapekSA anaMta samaya che mATe ajIva dravya anaMtA che. 5. jIva dravya, ajIva dravyanA kAmamAM Ave che ke ajIva dravya jIva dravyanA kAmamAM Ave che ? u. jIva dravya, ajIva dravyanA kAmamAM nathI AvatA paNa ajIva dravya jIva dravyanA kAmamAM Ave che kemake jIvo ajIva dravyane grahaNa karIne 14 bola utpanna kare che. yathA 1 audArika, 2 vaikriya, 3 AhAraka, 4 taijasa, 5 kArmaNa zarIra, 6-10. 5 indriyo, 11 mana, 12 vacana, 13 kAyA ane 14 zvAsocchavAsa. 5. ajIva dravyane nArakInA nerIyA kAma Ave ke nerIyAne ajIva dravya kAma Ave ? u. ajIva dravya ne nerIyA kAma na Ave paNa nerIyAne ajIva dravya kAma Ave. ajIva grahIne 12 bola utpanna kare. (1 zarIra, pa indriya, mana, vacana, kAyA ane zvAsocchuvAsa). devatAnA 13 daMDakanA praznottara paNa nArakIvat 12 bola upajAve. cAra sthAvaranA jIvo 6 bola (3 zarIra, sparzendriya, kAya ane zvAsocchavAsa) upajAve. vAyukAyanA jIvo 7 bola (uparanA 6 mAM eka vaikriya umerI) upajAve. beindriya jIvo 8 bola upajAve (3 zarIra, 2 indriya, ra yoga, 1 zvAsocchavAsa). indriya jIvo 9 bola upajAve (3 zarIra, 3 indriya, 2 yoga, 1 zvAsocchavAsa). corendriya jIvo 10 bola Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khetANu vAI upajAve (3 zarIra, 4 indriya, ra yoga, 1 zvAsocchavAsa). tiryaMcA paMcendriya jIvo 13 bola upajAve (4 zarIra, 5 indriya, 3 yoga, 1 zvAsocchavAsa). manuSya pUrepUrA 14 bola upajAve. loka asaMkhyAta pradezI hovA chatAM temAM anaMta jIva ane ajIva dravya kUTAgArazALA tathA prakAzanAM dRSTAMtathI samAyAM che. * iti dravya - jIvAjIva. ja chaa E3 8 SS SS SS SS Sja SS S (90. saMsthAna (saMDANa) dvAra) zrI bhagavatI sUtra zataka 25, u. 3 saMsthAna eTale AkRti. tenA be bheda : jIva saMsthAna ane ajIva saMsthAna. jIva saMsthAnanA 6 bheda samacariMsa, sAdi, nigrodha parimaMDaLa, vAmana, ku% ane huMDa saMsthAna. ajIva saMsthAnanA 6 bheda : parimaMDaLa (cUDI AkAre goLa), vaTTa (lADavA jevuM goLa), tresa (trikoNa), cauraMsa (corasa), Ayata (lAkaDI jema lAMbu), anavasthita (e pAMcathI bhinna). parimaMDaLa Adi che e saMThANonA dravya anaMtA che. saMkhyAtA ke asaMkhyAtA nathI. e che e saMDANonA pradeza paNa anaMtA che. saMkhyAtA asaMkhyAtA nathI. * cha saMDANono vyApekSA alpabadutva Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 592 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha sauthI thoDA rimaMDaLa saMThANanA dravya, tethI vaTTanA dravya saMkhyAtagaNA, tethI cauraMsanA dravya saMkhyAtagaNA, tethI vaMsanA dravya saMkhyAtagaNA, tethI AyatanA dravya saMkhyAtagaNA, tethI anavasthitanA dravya asaMkhyAtagaNA. pradezApekSA alpabahutva paNa dravyApekSAvat jANavo. dravya - pradezApekSA bheLo alpabahutva sauthI thoDA rimaMDaLa dravya. tethI vaTTa dravya saMkhyAtagaNA, tethI cauraMsanA dravya saMkhyAtagaNA, tathI traMsanA dravya saMkhyAtagaNA, tethI AyatanA dravya saMkhyAtagaNA, tethI anavasthitanA dravya asaMkhyAtagaNA, tethI parimaMDaLa pradeza asaM. gaNA, tethI vaDhDha pradeza saMkhyAtagaNA, tethI cauraMsanA pradeza saMkhyAtagaNA, tethI vaMsanA pradeza saMkhyAtagaNA, tethI Ayata pradeza saMkhyAtagaNA, tethI anavasthitanA pradeza asaMkhyAtagaNA. iti saMsthAna (saMThANa) dvAra. Tu Tu Tu Tu Tu Tu Tu Tu 91. saMsthAnanA bhAMgA zrI bhagavatI sUtra zataka 25, 3. 3 saMsthAna 5 prakAranA che : parimaMDaLa, vaTa, vaMsa, corasa ane Ayata. e pAMce saMThANa saMkhyAtA, asaMkhyAtA nahi paNa anaMtA anaMtA che. " nArakI, 12 devaloka, 9 caiveyaka, 5 anuttara vimAnI 1 siddhazilA ane 1 pRthvI e 35 sthAnamAM pAMca prakAranA anaMtA Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khetANu vAI anaMtA saMsthAna che. ema 3pa45 = 17pa bhAMgA thayA. - eka javamaNe parimaMDaLa saMsthAnamAM bIjA parimaMDaLa saMsthAna anaMtA che. evuM yAvat Ayata saMsthAna sudhI anaMta anaMta kahevA. evI ja rIte eka yava madhya parimaMDaLanI jema bIjA 4 saMsthAnonI vyAkhyA karavI. eka saMsthAnamAM bIjA pAMca saMsthAna anaMtA che. mATe darekanA pa45 = 25 bola e ukta 3pa sthAnomAM hoya eTale 35425 = 87pa ane 175 pahelAnA maLI kula 1050 bhAMgA thAya. iti saMsthAnanA bhAgA. (92. khetANavAI] zrI pannavaNA sUtra pada 3 traNa lokanA ahIM cha bheda karIne dareka bhAgamAM koNa rahe che te batAve che. (1) urdhvalokamAM (jyotiSI devonA upalA taLAthI upara) 12 devaloka, 3 kilviSI, 9 lokAMtika, 9 vaiveyaka, 5 anuttara vimAna, e 38 devanA paryAptA, aparyAptA (76 deva.) tathA merUnI vAvaDI apekSA bAda teunA paryAptA, aparyAptA sivAya 46 jAtanA tiryaMca hoya, ema 76 + 46 = 122 bhedanA jIvo che. (2) adholokamAM : (merUnI samabhUmithI 900 yojana nIce tithya loka che tethI nIce) jIvanA bheda 115 che. 7 nArakInA 14 Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa94 zrI bRhada jaina thoka saMgraha bheda, 10 bhavanapati, 15 paramAdhAmI e 25nA aparyAne paryA. 50 devanA bheda. salIlAvatI vijaya apekSA (mahAvidehanA aparyAne paryA. ne saMm. manu ema) 3 manuSya ane 48 tiryaMcanA bheda maLI 14+50+3+48 = 115 bheda che. (3) ticchalokamAM : (188O yojana) 303 manuSya, 48 tiryaMca, 72 deva (16 vyaMtara, 10 jaibhakA, 10 jyotiSI e 36 nA apa. ne paryA.) kula 423 jIvonA bheda che. (4) urdhva - tiskRlokamAM: (jyotiSInA upalA taLAnA 1 pradeza pratarathI ane urdhvalokanI nIcenA 1 pradeza prataranI vacce) devo gamanAgamana vakhate ane jIvo cavIne urvalokamAM ke tIrjIlokamAM jatAM gamanAgamana vakhate sparze che. (5) adho - tirjIlokamAM : banne pratarone, cavIne jatAM AvatAM jIvo sparza che. (6) traNe lokane devatA, devI ke mAraNAMtika samudyAta karatA jIvo eka sAthe sparza kare. 24 daMDakanA jIvo uparokta 6 lokamAM kyAM nyUnAdhika che ? teno alpabadutvaH 20 bola (samuccaya ekendriya, pa sthAvara e 6 samuccaya, 6 paryAptA, 6 aparyAptA, 1 samuccaya jIva ane 1 samuccaya tiryaMca) no alpabadutva : sauthI thoDA urdhva - tirjIlokamAM, tethI adhotirjIlokamAM vizeSa. tethI tiSNu lokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI traNe lokamAM asaMkhyAtagaNI, tethI urvalokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM vizeSa. Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khetANuvAI 595 3 bola nA2kInA (samuccaya nA2kI, paryAptA ane aparyAptA) alpabahu : sauthI thoDA traNe lokamAM, adho tiAlokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM asaMkhyAtagaNA. 6 bola bhavanapatinA (samuccaya, paryAptA ane aparyAptA ane 3 devInA) sauthI thoDA urdhvalokamAM, tethI urdhva tin lokamAM asaMkhyAta gaNA, tethI traNe lokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adho tin lokamAM asaMkhyAta gaNA, tethI tiA lokamAM asaMkhyAta gaNA, tethI adho lokamAM asaMkhyAtagaNA (deva ane devI banneno A pramANe samajavo). 4 bola (tiryaMcANI, samuccaya deva, samu. devI, paMcendriyanA paryA.) no alpabahutvaH sauthI thoDA urdhvalokamAM, tethI urdhva tinlokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI traNe lokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adho tiAlokamAM saMkhyAta gaNA, tethI adholokamAM saMkhyAtagaNA, tethI tinlokamAM 3 bola saMkhyAta gaNA ane paMcendriyanA paryAptA asaMkhyAtagaNA. 6 bola manuSyanA (samu. manu, paryA., apa., ane 3 manuSyANInA) teno alpabahutva : sauthI thoDA traNe lokamAM, tethI urdhva tinlokamAM manuSya asaMkhyAtagaNA, tethI adho tinlokamAM saMkhyAtagaNA, tethI urdhvalokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM saMkhyAtagaNA, tethI tinlokamAM saMkhyAtagaNA. manuSyANIno alpabahutva H manuSya pramANe jANavo. pha2ka mAtra urdhva tinlokamAM manuSyANI saMkhyAtaguNI jANavI. 6 bola aMta2nA (samu. vyaMtara deva, paryA., apa., tathA 3 devInA) teno alpabahutva : sauthI thoDA urdhvalokamAM, tethI urdhva tin lokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI traNa lokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adho Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa960i . zrI bRhada jaina thoka saMgraha ticchalokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM saMkhyAta gaNA, tethI tiskRlokamAM saMkhyAtagaNA. 6 bola jyotiSInA (3 devanA, 3 devInA uparavata) teno alpabadutvaH sauthI thoDA urdhvalokamAM, tethI urdhva tilokamAM asaM. gaNA, tethI traNe lokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adho tiskRlokamAM asaM. gaNA, tethI adholokamAM saMkhyAta gaNA, tethI tistRlokamAM asaMkhyAtagaNA. 6 bola vaimAnikanA (3 devanA, 3 devInA uparavatu) teno alpabadutva : sauthI thoDA urdhva tirjIlokamAM, tethI traNelokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adho DiskRlokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM saMkhyAtagaNA, tethI tiskRlokamAM saMkhyAtagaNA, tethI urdhvalokamAM asaMkhyAtagaNA. - 6 bola traNa vikalendriyanA (3 paryAptA, 3 aparyAptA) teno alpabadutva : sauthI thoDA urdhvalokamAM, tethI urdhva tirthyalokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI traNa lokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI adho ticcha lokamAM asaMkhyAtagaNI, tethI adholokamAM saMkhyAtagaNA, tethI tiskRlokamAM saMkhyAtagaNA. 5 bola (samu. paMce, samu. aparyA., samu. trasa, trasanA paryA ane apa.) teno alpabahutva sauthI thoDA traNe lokamAM, tethI urdhva tirjIlokamAM saMkhyAlagaNA, tethI adho tiolokamAM saMkhyAtagaNA, tethI urvalokamAM saMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM saMkhyAtagaNI, tethI tiSkRlokamAM asaMkhyAtagaNA. * pugalanA kSetrApekSA alpabadutva sauthI thoDA traNe lokamAM, tethI urdhva tirjIlokamAM anaMtagaNA, Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khetANa vAI tethI adho ticchalokamAM vizeSa, tethI tiskRlokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI urdhvalokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM vizeSa.. dravyano kSetrApekSA alpabadutva sauthI thoDA traNa lokamAM, tethI urdhva tirjIlokamAM anaMtagaNA, tethI adho tiUlokamAM vizeSa, tethI urdhvalokamAM asaMkhyAtagaNA, tethI adholokamAM anaMtagaNA, tethI tiraskRlokamAM saMkhyAtagaNa. pugalano dizApekSA alpabadutva sauthI thoDA urdhva dizAmAM, tethI adho dizAmAM vizeSa, tethI izAnanaiRtya koNamAM asaMkhyAtagaNI, tethI agnivAyavyakoNamAM vizeSa, tethI pUrva dizAmAM asaMkhyAtagaNA, tethI pazcima dizAmAM vizeSa, tethI dakSiNa dizAmAM vizeSa, ane tethI uttara dizAmAM vizeSa pudgala jANavA. dravyano dizApekSA alpabadutva sauthI thoDA dravya adhodizAmAM, tethI urdhva dizAmAM anaMtagaNa, tethI izAnanaiRtya koNamAM anaMtagaNA, tethI agnivAyu koNamAM vizeSa, tethI pUrva dizAmAM asaMkhyAtagaNA, tethI pazcima dizAmAM vizeSa, tethI dakSiNa dizAmAM vizeSa, tethI uttara dizAmAM vizeSa. Iti khetANavAI. |oMdha : - - - - - - Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa983Ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha (93. avaghaNAno alpabadutva : : : : : : : : : zrI bhagavatI sUtra zataka 19, u. 3 1 sauthI thoDI sUkSma nigodanA aparyAptAnI jaghanya avaghaNA tethI, 2 sUkSma vAyukAyanA aparyAptAnI jaghanya avaghaNA asaMkhyAtagaNI tethI, 3 sUkSma teukAyanA " 4 sUkSma apakAyanA " sUkSma pRthvIkAyanA " bAdara vAyukAyanA " 7 bAda teukAyanA " 8 bAdara apakAyanA " 9 bAdara pRthvIkAyanA " 10 bAdara nigodanA " 11 pratyeka zarIrI bAdara vana. aparyA. " 12 sUkSma nigodanA paryAptAnI 13 sUkSma nigodanA aparyAptAnI utkRSTa vizeSa 14 sUkSma nigodanA paryAptAnI " 15 sUkSma vAyukAyanA " jaghanya " asaMkhyAtagaNI 16 sUkSma vAyukAyanA aparyAptAnI utkRSTa " vizeSa 17 sUkSma vAyukAyanA paryAptAnI " 18 sUkSma teukAyanA paryAptAnI jaghanya " asaMkhyAtagaNI 19 sUkSma teukAyanA aparyAptAnI utkRSTa " vizeSa 20 sUkSma teukAyanA paryAptAnI " . " , 21 sUkSma apakAyanA paryAyAnI jaghanya " asaMkhyAtagaNI 22 sUkSma apakAyanA aparyAptAnI utkRSTa " vizeSa 23 sUkSma apakAyanA paryAptAnI utkRSTa : : Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avaghaNAno alpabadutva 24 sUkSma pRthvIkAyanA paryAyAnI jaghanya avaghaNA asaMkhyAtagaNI tethI 25 sUkSma pRthvIkAyanA aparyAptAnI utkRSTa " vizeSa 26 sUkSma pRthvIkAyanA paryAyAnI utkRSTa " 27 bAdara vAyukAyanA aparyAptAnI jaghanya " asaMkhyAtagaNI 28 bAdara vAyukAyanA aparyAptAnI utkRSTa " vizeSa 29 bAdara vAyukAyanA paryAptAnI utkRSTa 30 bAdara teukAyanA paryAptAnI jaghanya " asaMkhyAgaNI 31 bAda teukAyanA aparyAptAnI utkRSTa 32 bAdara teukAyanA paryAyAnI utkRSTa 33 bAda 2 apakAyanA paryAptAnI jaghanya " asaMkhyAtagaNI 34 bAdara apakAyanA aparyAtAnI utkRSTa " vizeSa 3pa bAda2 apakAyanA paryAptAnI utkRSTa 36 bAdara pRthvIkAyanA paryAptAnI jaghanya " asaMkhyAtagaNI 37 bAdara pRthvIkAyanA aparyAptAnI utkRSTa " vizeSa 38 bAdara pRthvIkAyanA paryAyAnI utkRSTa 39 bAda2 nigodanA paryAptAnI jaghanya " asaMkhyAtagaNI 40 bAdara nigodanA aparyAptAnI utkRSTa " vizeSa 41 bAdara nigodanA paryAptAnI utkRSTa 42 pratyeka zarIrI bAdara vana, paryAptAnI jagha. " asaMkhyAtagaNI 43 pratyeka zarIrI bAdara vana. aparyAptAnI u. " asaMkhyAtagaNI 44 pratyeka zarIrI bAdara vana. paryAptAnI che. " asaMkhyAtagaNI iti avaghaNAno alpabadutva. noMdha : Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 600 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 94. 22ma pada zrI pakSavaNA sUtra pada 10 22manI apekSA aca2ma che ane aca2manI apekSA ca2ma che. AmAM ochAmAM ochA be padArtha hovA joIe. nIce ratnaprabhAdi ekeka padArthano prazna che. uttaramAM apekSAthI nAsti che. bIjI apekSAthI asti che. ene ja syAdvAda dharma kahe che. pRthvI 8 prakA2nI che. 7 nArakI ane izaprAgbArA (sidghazilA). prazna ratnaprabhA zuM (1) carama che ? (2) acarama che ? (3) ghaNA ca2ma che ? (4) ghaNA aca2ma che ? (5) ca2ma pradeza che ? (6) aca2ma pradeza che ? utta2 - ratnaprabhA pRthvI dravyApekSA eka che. mATe ca2mAdi 6 bola na hoya. bIjI apekSA ratnaprabhAnA madhyabhAga ane aMtabhAga evA be bhAga ka2Ine javAba ApIye to 22ma padanuM astitva che. jema ke ratnaprabhA pRthvI dravyApekSA (1) ca2ma che, kemake, madhya bhAganI apekSA bahA2no (aMta) bhAga 22ma che. (2) aca2ma che, kemake, aMta bhAganI apekSA madhya bhAga aca2ma che. kSetrApekSA (3) 22ma pradeza che. kemake madhya pradezApekSA aMta pradeza ca2ma che. ane (4) aca2ma pradeza che. kemake, aMta pradezApekSA madhyanA pradeza aca2ma che. ratnaprabhAnI jema ja nIcenA 36 bolane cAra cAra bola lagADI zakAya. 7 nArakI, 12 devaloka, 9 traiveyaka, 5 anuttara vimAna, 1. siddhazilA, 1 loka ane 1 aloka ema 36x4 144 bola thAya che. e 36 bolAno carama pradezamAM tAratamyatA che. teno alpabahutva. = Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iii dao] carama pada ratnaprabhAnA carAcarama dravyano alpabadutva : sauthI thoDA acarama dravya, tethI carama dravya asaMkhyAtagaNI, tethI cAmAcarama dravya vizeSa. ratnaprabhAnA caramAgarama pradezano alpabadutva sauthI thoDA carama pradeza, tethI acarama pradeza asaMkhyAtagaNA, tethI caramAgarama pradeza vizeSa. dravya ane pradezono sAthe alpabadutva : sauthI thoDA acarama dravya, tethI carama dravya asaMkhyaguNA, tethI caramAgarama dravya vizeSa, tethI carama pradeza anaMtagaNA, tethI acarama pradeza asaMkhya gaNA, tethI caramA carama pradeza vizeSa, eja rIte loka sivAyanA 3pa bolono alpabahutva jANavo. alokamAM dravyano alpabadutva : sauthI thoDA acarama dravya, tethI carama dravya asaMkhya gaNA, tethI garamAgarama dravya vizeSa. pradezano alpabadutva : sauthI thoDA carama pradeza, tethI acarama pradeza anaMtagaNA, tethI caramAgarama dravya vizeSa. dravya pradezano bhego alpabadutva: sauthI thoDA acarama dravya, tethI carama dravya asaMkhya gaNA, tethI carAcarama dravya vizeSa, tethI carama pradeza asaMkhyAta gaNA, tethI acarama pradeza anaMtagaNA, tethI caramAgarama pradeza vizeSa. te lokAlokamAM carAcarama dravyano alpabadutva : sauthI thoDA lokAlokanA carama dravya, tethI lokanA carama dravya asaM. gaNA, tethI alokanA carama dravya vizeSa, tethI lokAlokanA caramAgarama dravya vizeSa. lokAlokamAM caramAgarama pradezano alpabadutva : sauthI thoDA lokanA carama pradeza, tethI alokanA carama pradeza vizeSAdhika, tethI Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha lokanA acarama pradeza asaMkhyAtagaNI, tethI alokanA acarama pradeza anaMtagaNA, tethI lokAlokanA carAcarama pradeza vizeSa. lokAlokamAM dravyapradeza cAmAcaramano alpabadutva : sauthI thoDA lokAlokanA carama dravya, tethI lokanA carama dravya asaMkhyAtagaNA, tethI alokanA carama dravya vizeSa, tethI lokAlokanA caramAgarama dravya vizeSa, tethI lokanA carama pradeza asaMkhyAtagaNA, tethI alokanA carama pradeza vizeSa, tethI lokanA acarama pradeza asaMkhyAta gaNA, tethI alokanA acarama pradeza anaMtagaNA, tethI lokAlokanA caramAgarama pradeza vizeSa. e 9 bola ane sarva dravya, pradeza ane paryAya, 12 bolano alpabadutvaH sauthI thoDA lokAlokanA carama dravya, tethI lokanA carama dravya asaM. gaNA, tethI alokanA carama dravya vizeSa, tethI lokAlokanA caramAgarama dravya vizeSa, tethI lokanA carama pradeza asaMkhyAta gaNA, tethI alokanA carama pradeza vizeSa, tethI lokanA acarama pradeza asaMkhyAtagaNA, tethI alokanA acarama pradeza anaMtagaNA, tethI lokAlokanA caramAgarama pradeza vizeSa, tethI sarva dravya vizeSa, tethI sarva pradeza anaMtagaNA, tethI sarva paryAya anaMtagaNI. iti carama pada. SS S << S S 3 3 % Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca2mAca2ma di 95. carAcaramoda zrI pannavaNA sUtra pada 10 dvAra 11H (1) gati, (2) sthiti, (3) bhava, (4) bhASA, (5) zvAsothvAsa, (6) AhAra, (7) bhAva, (8) varNa, (9) gaMdha, (10) rasa, (11) sparza dvAra. 1. gati dvAra : gati apekSA jIva carama paNa che ane acarama paNa che. te ja bhave mokSa javuM che te gaticarama ane hajI bhava bAkI che te acarama. eka jIva apekSA ane 24 daMDaka apekSAe upara mujaba jANavuM. ghaNA tathA 24 daMDakanA ghaNA jIva apekSAe paNa carama acarama upara mujaba jANavA. 2. sthiti dvAra : sthiti apekSA ekeka jIva, ghaNA jIva, 24 daMDakanA ekeka jIva ane 24 daMDakanA ghaNA jIva sAta carama smAta acarama che. 3. bhava dvAraH eja rIte ekeka ane ghaNA jIva apekSA samuccaya jIva ane 24 daMDaka bhava apekSA syAt carama che, syAta acarama che. 4. bhASA dvAra : bhASA apekSA 19 daMDaka (pa sthAvara sivAyanA) ekeka ane ghaNA jIva carama paNa che ane acarama paNa che. 5. zvAsozvAsa dvAra : zvAsozvAsa apekSA badhA carama paNa che acarama paNa che. 6. AhAra dvAra : AhAra apekSA yathAvat 24 daMDakanA jIvo carama paNa che acarama paNa che. 7. bhAva dvAra : (audayika bhAva Adi) apekSA yAvat 24 daMDakanA jIvo carama paNa che acarama paNa che. Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |604 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 8 thI 11 varSa, gaMdha, 2sa, sparza : tenA 20 bola apekSA yAvat 24 daMDakanA ekeka ane ghaNA jIvo ca2ma paNa che acarama paNa che. iti 22mAca2ma. Quan Guo Guo Xiao Tao Fu De Xiao Nei Nei Wu 96. jIva pariNAma pada zrI pakSavaNA sUtra pada 13 je pariNatipaNe pariName te pariNAma che. jema jIva svabhAve nirmaLa, saccidAnaMda rUpa che. tathApi 52 prayogathI kaSAyamAM pariNamIne kaSAyI kahevAya che. ityAdi pariNAma be prakAranA che. jIva pariNAma, ajIva pariNAma. jIva pariNAma : 10 prakA2nA che. gati, iMdriya, kaSAya, lezyA, yoga, upayoga, jJAna, darzana, cAritra ane veda pariNAma. teno vistA2H gatinA 4, iMdriyanA 5, kaSAyanA 4, lezyAnA 6, yoganA 3, upayoganA 2 (sAkA2-jJAna, nirAkAra-darzana), jJAnanA 8 (5 jJAna, 3 ajJAna), darzananA 3 (sama., mithyA., mizra dRSTi), cAritranA 7 (5 cAritra, 1 deza vrata ane 1 avrata), veda (strI, purUSa, napuMsaka)nA 3, ema kula 45 bola che ane samuccaya jIvamAM (1) anindriya, (2) akaSAya, (3) alezI, (4) ayogI, (5) avedI e pAMca bola meLavavAthI 50 bola thAya che. Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva pariNAma pada 9i05 samuccaya jIva e pa0 bolapaNe che mATe e ati bhAvapaNe che have tene 24 daMDaka para UtAre che. (7) sAta nArakInA daMDakamAM 29 bola lAbha. 1 narka gati, 5 iMdriya, 4 kaSAya, 3 lezyA, 3 yoga, 2 upayoga, 6 jJAna (3 jJAna, 3 ajJAna), 3 darzana, 1 asaMyama cAritra, 1 veda (napuMsaka), evaM 29 bola. (11) 10 bhavanapati, 1 vyaMtara ema 11 daMDakamAM bola 31 lAbhe. uparanA 29 mAM 1 strIveda ane 1 teju vezyA vadhAravI (napuMsaka vedanI jagyAe purUSaveda gaNavo). (12) jyotiSI ane 1-2 devalokamAM 28 bola. uparamAMthI 3 azubha lezyA ghaTADavI. (3) 3 jAthI pa mA devaloka sudhI 27 bola. uparamAMthI strIveda ghaTADavo tathA vezyA 1 padma chaThThA devalokathI nava raiveyaka sudhI 27 bola. (upara pramANe vezyA 1 zukla gaNavI.) pAMca anuttara vimAnamAM 25 bola, 2 dRSTi ne 3 ajJAna ghaTADavA. (3) pRthvI, pANI, vanaspatimAM 18 bola. 1 gati, 1 iMdriya, 4 kaSAya, 4 vezyA, 1 yoga, ra upayoga, ra ajJAna, 1darzana, 1 cAritra, 1 veda evaM 18. (2) teu vAumAM 18 bola. uparamAMthI 1 tejo vezyA ghaTADavI. (1) beindriyamAM 23 bola. uparanA 18 mAM 1 raseMdriya, 1 vacanayoga, 2 jJAna, 1 dRSTi ema pa umeravAthI ra3 thAya. (1) te indriyamAM ra4 bola. uparanA 23mAM 1 ghANendriya umeravI. (1) caurendriyamAM 25 bola. uparanA 24mAM cakSu indriya umeravI. (1) tiryaMca paMcendriyamAM 35 bola. 1 gati, pa idriya, 4 kaSAya, Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 606 zrI bRhad jaina thoka saMgraha 6 lezyA, 3 yoga, 2 upayoga, 6 jJAna, 3 dRSTi, 2 cAritra, 3 veda. evaM 35 bola. (1) manuSyamAM 47 bola. 50 mAMthI 3 gati ochI ka2vI. iti jIva pariNAma pada. Yuan Nei De Xiao Nei Nei 97. ajIva pariNAma pada zrI pakSavaNA sUtra pada 13 ajIva = pudgalano svabhAva paNa pariNamanano che. tenA pariNAmanA 10 bheda che. (1) baMdhana pariNAma, (2) gati, (3) saMsthAna, (4) bheda, (5) varNa, (6) gaMdha, (7) 2sa, (8) sparza, (9) anurUlaghu, (10) zabda pariNAma. 1. baMdhana pariNAma H samaguNa snigdhanuM (cIkaNA) samaguNa snigdha sAthe baMdhana na thAya. (jema ghI thI ghI na baMdhAya.) samaguNa rUkSanuM (rUkhA) samaguNa rUkSa sAthe baMdhana na thAya (jema 2AkhathI 2Akha ke retIthI retI na baMdhAya). paNa snigdha ane rUkSa be meLavavAthI baMdha thAya che. paNa aDadhoaDadha (sama pramANa) hoya to baMdha na thAya. viSama (nyUnAdhika) pramANamAM hoya to baMdha thAya. temaja snigdha sAthe baMdha thavA mATe bannenA 52mANu vacce be guNanuM aMtara hovuM joIe. jema ke 2 guNa snigdha - 4 guNa snigdha, 3 guNa rUkSa - 5 guNa rUkSa. - 2. gati : pudgalonI gati be prakAranI che. (1) sparza karatAM cAle (jema pANIno relo) ane (2) sparza karyA vinA cAle (jema Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIva pariNAma pada AkAzamAM pakSI). 3. saMsthAna (AkAra) ochAmAM ochA be pradezI jAva anaMtA paramANunA skaMdhane koIne koI saMsthAna hoya che. tenA 5 bheda. parimaMDala, vaTTa, trikoNa, corasa, Ayatana. 4. bheda : pudgala 5 prakAre bhedAya che. (1) khaMDAbheda (lAkaDA patthara AdinA kaTakA jema), (2) pratara bheda (abarakha jema paDa), (3) cUrNa bheda (dhAnyanA loTanI jema), (4) ukaliyA bheda (kaThoLanI sIMga sUkAIne phATe tema), (5) agataDIyA bheda (taLAvanA taDIyA jema). 5. varNa : mULa raMga pAMca che. kALo, nIlo, lAla, pILo, dhoLo. e raMganA saMyogothI aneka jAtanA raMga banI zake che. jema badAmI, kezarI, tapakhIrI, gulAbI, khAkhI vagere. 6. gaMdha sugaMdha ane durgadha. (e be gaMdhavALA pudgalo hoya che.) 7. rasa: mULa rasa pAMca che. tIkho, kaDavo, kasAyelo, khATo, mITho ane mIThuM (khArAza) umeravAthI SaTu rasa kahevAya che. 8. sparza : ATha prakAranA che. karkaza, mRdu, bhAre, halako, zIta, uSNa, rUkSa ane snigdha. 9. agurulaghu : halako nahI ke bhAre paNa nahi. jema paramANu, pradeza, mana, bhASA, kAmaNa zarIra AdinA pudgala. 10. zabda be prakAranA che. susvara ane duHsvara. iti ajIva pariNAma pada. %E3 S S SS SS SS Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 608 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 98. bAra prakAranAM tapa zrI uvavAI sUtranAM AdhAre tapa bAra prakAranAM che. temAM 6 bAhya tapanA nAma 1. anazana, 2. uNoda2I, 3. vRttisaMkSepa, 4. 2saparityAga, pa. kAyakaleza, 6. pratisaMlInatA. 6 AtyaMtara tapanA nAma. 1. prAyazcita, 2. vinaya, 3. vaiyAvacca, 4. svAdhyAya, 5. dhyAna, 6. kAussagga. bAhya tapano vistAra 1. anazana 15 anazananA be bheda che. a. itvarika - te maryAdita samaya mATe AhAra tyAga. ba. avakAlika - te jAvajIva AhArano tyAga. - a. itvarika anazana tapa - tenA 14 bheda che. (1) eka upavAsa, (2) be upavAsa, (3) traNa upavAsa, (4) cAra upavAsa, (5) pAMca upavAsa, (6) cha upavAsa, (7) sAta upavAsa, (8) paMda2 upavAsa, (9) eka mAsanA upavAsa, (10) be mAsanA upavAsa, (11) traNa mAsanA upavAsa, (12) cAra mAsanA upavAsa, (13) pAMca mAsanA upavAsa, (14) cha mAsanA upavAsa. prathama tIrthaMkaranA zAsanamAM bAra mAsanA upavAsa thaI zake. vaccenA 22 tIrthaMkaranA zAsanamAM 8 mAsa ane aMtima tIrthaMkaranA zAsanamAM cha mAsa upavAsa ka2vAnuM sAmarthya hoya. ba. avakAlika anazana tapanA traNa bheda che. 1. pAdopagamana pratyAkhyAna, 2. bhakta pratyAkhyAna. ane 3. iMgita maraNa, 1. pAdopagamana pratyAkhyAna :- vRkSanI kApelI DALI jema Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra prakAranAM tapa 609 hAlyA cAlyA vinA paDI rahe tema saMthAro karIne sthira thaI javuM. temAM za2I2 saMskAra, halana calana, pratikramaNAdi karavAnI jarUra nathI. cAre AhArano tyAga jarU2thI kare. vaiyAvacca na karAve. tenA be bheda. 1. vyAghAta H- agni, siMhAdino upadrava AvyethI anazana ka2vo. jema sukozala tathA atisukumAla munie karyo. 2. nirvyAghAta HnirUpadrave, mRtyu samaya pAse jANIne svecchAe karavo. 2. bhakta pratyAkhyAna :- jIvana paryaMta traNa ke cAra AhA2no tyAga karIne saMthAro karavo. temAM zarIra saMskAra, halana calana, pratikramaNAdi jarU2thI kare. vaiyAvacca paNa karAve. tenA be bheda che. 1. vyAghAta :- upadrava Ave tyAre amuka hada sudhI traNa ke cAra AhAranA paccakkhANa ka2e. jema arjunamALInA bhayathI sudarzana zeThe karelA. 2. nirvyAghAta :- upadrava na Ave to paNa jAvajIva traNa - ke cAra AhArano tyAga kare. 3. iMgitama2Na :- jAvajIva paryaMta cAre AhA2no tyAga ka2vo. za2I2 saMskAra, halana calana, pratikramaNAdi jarUrathI kare. dizAnI maryAdA kare, vihAra na kare. vaiyAvacca karAve athavA na karAve. tenA be bheda che. 1. vyAghAta. 2. nirvyAghAta. [A rIte anazananA itva2IkanA 14 + 6 avakAlikanA ema 20bheda thayA.] 2. uNodarI tapa tenA be bheda :- 1. dravya uNodarI, 2. bhAva uNodarI. 1. dravya uNodarI :- tenA be bheda che. ka. u5ka2Na dravya uNodarI - te vastra, pAtra ane deha upayogI sAmagrI jarU2thI ochAM rAkhe, bhogave. u5ka2Na uNoda2InA 3 bheda. a. eka vastra rAkhavuM. A. eka pAtra rAkhavuM. I. eka ISTa vastu rAkhavI. -39 Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 610 zrI bRhad jaina thoka saMgraha kha. bhaktapAna uNodarI :- tenA 6 prakAra che. 32 kavale puro AhAra samajavo. temAM (1) poNI uNodarIvALA 8 kavala (koLiyA) AhA2 ka2, (2) ardha uNodarIthI kAMIka vadhuvALA 12 kavala AhAra kare, (3) ardha uNodarIvALA 16 kavala AhAra ka2, (4) ardha uNodarIthI kAMIka ochIvALA 20 kavala AhAra kare, (5) pA uNoda2I te 24 kavala AhA2 ka2, (6) phakta eka kavalanI uNodarI ka2e te 31 kavala le. Ama jeTalo ocho AhAra le teTalI uNodarI. uNodarIthI 2sendriya jItAya, kAma jItAya, nirogI thavAya. 2. bhAva uNoda2I :- alpa krodha, alpa mAna, alpa mAyA, alpa lobha, alpa zabda (kalaha), alpa jhaMjhaTa (kopayukta vacana) e 6 prakAre bhAva uNoda2I thAya. [ A rIte uNodarI tapanA 3 + 6 + 6 = 15 bheda thAya] 3. vRttisaMkSepa (bhikSAcaryA) tapa vRttisaMkSepanA 30 bheda che. te aneka prakAranA abhigraha (pratijJA) dhAraNa kare. (1) jema dravyathI amuka vastu ja levI amuka na levI. (2) kSetrathI amuka gha2mAM ja levuM amuka na levuM. (3) kALa thI amuka kalAke, divase ke mahine levAno abhigraha. (4) bhAvathI amuka raMganA vastravALA de to bhikSA levI kalpe evA aneka prakAranA abhigraha kare. (5) bhojana pakavelA vAsaNamAMthI gRhasthe kADheluM hoya to le. (6) bhojana pakavelA vAsaNamAMthI gRhasthe kADheluM na hoya to le. (7) bhojana pakavelA vAsaNamAMthI gRhasthe te ja jagyAe athavA bIjI jagyAe rAkhelo AhAra le athavA bhojana pakavelA vAsaNamAMthI gRhasthe kADheluM hoya to athavA na kADhayuM hoya to le. (8) ---- Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 6i11 bAra prakAranAM tapa vAsaNamAMthI gRhastha ekAda camaco kADheluM hoya ane zeSa bAkI hoya to levuM. (9) pIrasavAmAM Avato AhAra levo. (10) koI AhAra ThaMDo karIne vaLI pAcho vAsaNamAM nAkhatA hoya te le. (11) koI gRhasthIe koInI mATe lAvelo AhAra le. (12) eka sthAnathI bIjA sthAna para rAkhela AhAra le. (13) prazaMsA athavA niMdA karelo AhAra le. (jema ke pANI ThaMDuM che paNa khAruM che.) (14) koIne mokalavA mATe alaga rAkhelo hoya te le. (15) aceta zAka AdithI hAtha kharaDAyelAM hoya to le. (16) aceta zAka AdithI hAtha kharaDAyelAM na hoya to le. (17) vahorAvavA yogya AhAra ja hAthamAM hoya ane tevA hAthe ja le. (18) potAno paricaya ApyA vagara le athavA ajJAta kuLathI le. (19) mauna rahIne athavA mauna dAtAthI AhAra le. (20) dekhAto AhAra le athavA prathama je dAtA dekhAya tenA hAthe le. (21) na joyelo AhAra le athavA na joyelA dAtA (pahelA na hoya paNa pachIthI AvelA) nA hAthe le. (22) he sAdhu Apane zuM ApuM? tema pUche to AhAra le. (23) vagara koI pakSe AhAra de to le. (24) tiraskAra karIne avahelanA karIne thoDo AhAra Ape te AhAra le. (25) sAva sAdo AhAra le. (26) rAtavAsI, ThaMDo AhAra le. (27) bhojana karavA beThelAnI pAse paDelA AhAramAMthI ja le. (28) pramANasahita, gaNIne AhAra le. (29) zuddha - masAlA AdithI rahita athavA zaMkAdi doSathI rahita AhAra le. (30) dhAra tUTayA vinA ekavAramAM jeTalo AhAra ke pANI pAtrAmAM paDe teTaluM ja le. * 4. rasaparityAga 5 * tenA 9 prakAra che. (1) vigaya (dUdha, dahIM, ghI, goLa, sAkara, Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12)zi . zrI bRhada jaina thoka saMgraha tela Adi) rahita AhAra le. (2) praNIta rasa (rasa jharatAM) AhArano tyAga kare. (3) AyaMbila kare (4) osAmaNa ane temAM paDelA bhAta le. (5) vaghAra vinAno nIrasa AhAra le. (6) je rasahIna, juno thaI gayo hoya tevo AhAra kare. (7) halakA prakAranA caNA, vAla Adino AhAra kare. (8) bhojana karyA bAda vadhelo hoya te AhAra le. (9) rukSa ke jIbhane apriya lAge tevo AhAra kare. 5. kAya kalaza tapa tenA 13 prakAra che. (1) eka ja rIte, eka Asane UbhA rahevuM. (2) eka ja Asane besavuM. (3) ukaDuM Asane besavuM. (4) pratimA aMgIkAra karIne vicAravuM. (5) vIrAsane besavuM (jamIna para paga rAkhIne, siMhAsana para beThelA vyaktinI jema besavuM.) (6) pITha TekavIne athavA palAMThI vALIne besavuM. (7) lAkaDInI jema lAMbA thaI sUIne sthira rahevuM. (8) ADI lAkaDInI jema sUvuM. (paga ane mAthuM jamIna para ane bAkInuM zarIra jamInathI addhara rAkhavuM) (9) ThaMDImAM ane garamImAM AtApanA le. (10) zarIrane kapaDAM AdithI na DhAMke. (11) zarIrane khaMjavALa nahi. (12) ghUMkavuM nahi. (13) zarIranA koI paNa aMganI vibhUSA na karavI. 6. pratisaMlInatA tapa A tapanA 13 bheda che. 1-5) Indriya pratisalInatA - tenA pAMca bheda che. te pAMca indriyone potapotAnA viSayamAM jatI rokavI, prApta viSayamAM vikAra (rAga, dveSa) na karavo. 6-9) kaSAya pratisalInatA tenA cAra bheda che. te krodha, mAna, mAyA, lobhanA udayane niSphaLa karavo ane kSamA, vinItatA, saraLatA, saMtoSa dharavo. Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra prakAranAM tapa 013) 10-12) yoga pratisaMlInatA tenA traNa bheda che. mana, vacana ane kAyAnA yogone unmArgamAMthI rokI sanmArge pravartAvavA. 13) vivikta zavyAsana sevana pratisaMlInatA- strI, pazu, napuMzaka rahita udyAna, caitya, devAlaya, dukAna, vakhAra, smazAna, upAzraya Adi sthAne rahIne pATa, pATalA, bAjoTha, pATIyAM, bichAnAM, vastra - pAtrAdi prAsuka, nirjIva, eSaNIya aMgIkAra karI vicare. Ama 13 bheda pratisaMlInatA tapanA thAya. bAhya tapanA kula 20 + 15 + 30 + 9 + 13 + 13 = 100 bheda thAya che.. ) AtyaMtara tapano vistAra 1. prAyazcita tapa vrata pAlanamAM thayelA aticAra athavA doSonI vizuddhi prAyazcitathI thAya che. te tapanA 10 bheda che. 1. guru Adi sanmukha pApanI AlocanA kare. 2. pApa athavA azubhayogathI pAchA pharI ''micchAmi dukkaDa" kahI pratikramaNa kare. 3. AlocanA ane pratikramaNa baMne kare. 4. jJAnapUrvaka doSita vastuno tyAga kare. 5. daza, vIsa, trIsa, cAlIsa logassano kAussaga kare. 6. ekAzana, AyaMbIla thAvat chamAsI tapa kare. 7. pAMca divasathI laIne chamAsa sudhInI dIkSA ghaTADe. 8. navI dIkSA ApI sauthI nAno banAve. 9. prAyazcitamAM Apela viziSTa tapa jyAM sudhI na kare tyAM sudhI sAdhu samudAyanI bahAra rAkhe tathA navI dIkSA na Ape. 10. sAdhu veza UtarAvI gRhastha veze chamAsa sudhI sAthe pheravI pharI navI dIkSA devI. (vajaRSabhanArAca saMghayaNa ane cauda pUrvanA dhArakane ja. 9 ane 10 muM prAyazcita apAya che.) Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 614 zrI bRhad jaina thoka saMgraha upara pramANe 10 prAyazcitanA bheda, temAM 10 pratisevanA (prAyazcita levuM paDe tevA doSonuM sevana karavuM), 10 prAyazcita devAvALAnA guNa, 10 prAyazcita levAvALAnA guNa ane 10 prAyazcitanA doSa (prAyazcita letI vakhate lAgatAM doSa) ema saghaLAM maLIne prAyazcita tapanAM kula 50 bheda thAya che. 2. vinaya tapa tenA 7 bheda che. 1) jJAna vinaya, 2) darzana vinaya, 3) cAritra vinaya, 4) mana vinaya, 5) vacana, vinaya, 6) kAya vinaya, 7) vyavahAra vinaya. 1) jJAna vinaya- tenA pAMca bheda che. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLajJAna te pAMca jJAnanI ke jJAnInI AzAtanA karavI nahi. emanuM bahumAna, guNakIrtana ka2vA. vinayapUrvaka vidhi sahita jJAna grahaNa karavuM. 2) darzana vinaya - darzana ane darzanavAna prati bahumAna bhaktirAkhavI te darzanavinaya che. tenA be bheda che. 1. suzruSA vinaya, 2. anAzAtanA vinaya. - 1. suzruSA vinaya - tenA 10 bheda che. (1) gurujana athavA ratnAdhikane AvatAM joIne UbhA thavuM. (2) jyAM temane besavAnI IcchA hoya tyAM Asana laI javuM. (3) temanA mATe Asana pAtha2vuM. (4) temano satkAra karavo. (5) temane sanmAna devuM. (6) vidhi sahita vaMdana namaskA2 ka2vA. (7) hAtha joDIne sAme UbhA rahevuM. (8) guru AvatAM hoya to sAme javuM. (9) jyAM sudhI te bese tyAM sudhI temanI sevA ka2vI. (10) guru pAchA jAya to temane temanA sthAna sudhI pahoMcADavA pAchaLa javuM. Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra prakAranAM tapa 615 2. anAzAtanA vinaya. tenA 45 bheda che. arihaMta bhagavAna, arihaMta prarUpita dharma, AcArya, upAdhyAya, sthavira, kula, gaNa, saMgha, kriyAvAna, sAMbhogika, matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaHparyavajJAna, kevaLajJAna e 15 nI AzAtanA na ka2vI. (15) e 15 nI bhakti-bahumAna karavA. (30) e 15 nAM guNonI stuti karavI. (Ama kula 45 thayA). 3) cAritra vinaya -- tenA pAMca bheda che. 1. sAmAyika cAritra, 2. chedopasthApanIya cAritra, 3. parihAra vizuddha cAritra, 4. sUkSma saMparAya cAritra, ane 5. yathAkhyAta cAritra e pAMca cAritra ane te pAMca cAritravAnano vinaya karavo. tenA be bheda a. prazasta mana vinaya, 4) mana vinaya ba. aprazasta mana vinaya. 1 a. prazasta mana vinaya tenA 12 bheda che. asAvadha, niSkriya, akarkaza, madhura, komaLa, karuNAmaya, anAzravI, achedakA2I, abhedakArI, aparitApakArI, dayALu, jIvo pratye zAtAkA2I (ahiMsaka bhAva) mana pravartana karavuM. ba. aprazasta mana vinaya. upa2okta 12 bolathI virUddha sAvadya, karkaza, kaTu, kaThora vi. AcaraNa karavuM te aprazasta mana vinaya che. Ama kula 24 bheda mana vinayanA thayA. 5) vacana vinaya - tenA be bheda a. prazasta vacana vinaya, ba. aprazasta vacana vinaya. mana vinayanI jema 24 bheda vacana vinayanA samajavA. 6) kAya vinaya - tenA be bheda. a. prazasta kAMya vinaya, ba. aprazasta kAya vinaya. Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 616 zrI bRhad jaina thoka saMgraha a. prazasta kAya vinaya - tenA 7 bheda te yatnAthI cAle, Ubho rahe, bese, zayana kare, oLaMge, vAraMvAra oLaMge, sarva indriyo ane kAyAnI pravRtti yatnAthI kare. ba. aprazasta kAya vinaya - tenA 7 bheda ayatnAthI cAle, Ubho rahe, bese, zayana kare, oLaMge, vAraMvAra oLaMge, sarva indriyo ane kAyAnI pravRtti ayatnAthI kare. Ama kAya vinayanA kula 14 bheda thayA. 7) vyavahA2 vinaya - tenA 7 bheda che. 1. gurujano, satpuruSo pAse bese. 2. guru AdinI AjJA pramANe varte. 3. guru Adi pAsethI vidyA prApta karavA athavA jenI pAsethI vidyA lIdhI che tenI sevA kare. 4. upakAra yAda karIne gurujanonI kRtajJatApUrvaka sevA kare. 5. rogI, vRddha, guru AdinI ciMtA, duHkha jANIne te dUra kare. 6. deza, kALa anusAra prabhu AjJA pramANe ucita pravRtti kare. 7. niMdha pravRtti na kare. sarvane anukULa kArya kare. (Ama 5 + 55 + 5 + 24 + 24 + 14 + 7 = 134 bheda vinaya tapanA thayA.) 3. vaiyAvacca tapa AhAra, pANI, auSadha AdithI sevA karavI te vaiyAvacca. tenA 10 bheda. 1. AcArya, 2. upAdhyAya, 3. navadIkSita, 4. rogI, 5. tapasvI, 6. sthavira, 7. svadharmI, 8. kuLa, 9. gaNa, ane 10 saMgha e 10 nI vaiyAvacca (sevAbhakti) kare. 4. svAdhyAya tapa Atma upayogI jJAna prApta karavAnA hetuthI maryAdApUrvaka zAstronuM paThana pAThana karavuM. tenA pAMca bheda che. 1. vAyaNA - sUtrAdinI vAMcanA levI, devI. 2. pucchaNA - zaMkAnA samAdhAna mATe Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6i17) bAra prakAranAM tapa prazna Adi pUchIne nirNaya karavo. 3. pariNA - bhaNelAM jJAnane pheravatAM rahevuM. 4. anuprekSA - sUtra ane arthanuM ciMtana karavuM. pa. dharmakathA - pariSadAmAM cAra prakAranI dharmakathA kahevI. (1) ApaNI - mokSanI najIka kare. (2) vikSepaNI - saMsArathI dUra karAve. (3) saMvegaNI - vairAgyabhAvane vadhAranArI (4) nirvedaNI - viSaya kiSAyanI abhilASA dUra karAvI AtmAne vikAra rahita banAve. 5, dhyAna supa koIpaNa eka ja viSaya para mananI ekAgratA karavI tene dhyAna kahe che. cAra dhyAnanA maLIne kula 48 bheda che. ArtadhyAnanA 4 pAyA, 4 lakSaNa, raudradhyAnanA 4 pAyA, 4 lakSaNa, dharmadhyAnanA 4 pAyA, 4 lakSaNa, 4 AlaMbana, 4 anuprekSA, zukaladhyAnanA 4 pAyA, 4 lakSaNa, 4 AlaMbana, 4 anuprekSA. 8+8+16+16= 48 bheda thAya che. tenuM vivecana 4 dhyAnanA thokaDAmAM Apela che tethI atre vivecana Apela nathI. (thokaDA ne pa7 pAnuM 474). 6. kAussagga (vyatsarga-kAyotsarga) 5 tenA be bheda. ka. dravya kAyotsarga. . bhAva kAyotsarga. ka. dravya kAyotsarga - vyutsarga eTale AtmAthI alaga padArthono tyAga. tenA cAra bheda che. 1. zarIranA mamatvano tyAga kare. 2. saMpradAyanA mamatvano tyAga kare. 3. vastra, pAtra Adi upakaraNanuM mamatva tyAge. 4. AhAra pANI Adi padArthonuM mamatva tyAge. kha. bhAva kAyotsarga - Atma bhAvothI bhinna bhAvono tyAga karavo. tenAM 3 bheda che. 1. kaSAya kAyotsarga - te cAra kaSAyano tyAga karavo. 2. saMsAra kAyotsarga - te cAra gatimAM javAnAM Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618) i0. zrI bRhada jaina thoka saMgraha kAraNo baMdha karavAM te. 3. karma kAyotsarga - te 8 karmabaMdhanA kAraNo jANI teno tyAga karavo. Ama kAussagganA kula 7 bheda thayA. AtyaMta2 tapanA pa0 + 134 + 10 + 5 + 48 + 7 = 254 bheda thAya che. A rIte 12 tapanA 20+15+30+9+13+13+50+ 134+10+5+ 487 = 354 kula bheda thAya che.. iti bAra prakAranAM tapa (99. rohA muninA praznottarI zrI bhagavatI sUtra zataka 1, u. 6 saraLa ane bhadrika prakRtivALA, upazAMta kaSAyI rohA muni jJAna, dhyAnamAM ramaNatA karatA hatA. ekadA temaNe prabhu mahAvIrane nIcenA prazno karyA, prabhue tenA zA javAba ApyA ? e praznottara nIce mujaba : pra. he bhagavAna! pahelAM loka thayo ke aloka ? u. je padArthanI Adi ke aMta na ja hoya tene pahelAM ke pachI thayAnuM kema kahevAya ? loka ane aloka banne anAdi anaMta che. kAraNa ke AkAza zAzvata che ane AkAza sAthe dharmAstikAya, adharmAstikAya, jIvAstikAya, pudgalAstikAya ane kALa e pAMce dravyo zAzvatA che. e dravyo jeTalA AkAzamAM rahe che te loka che. bAkInA AkAzane alaka kahyo che. dravyApekSA e badhA nitya che. paryAyapekSA anitya che mATe ja anAdi anaMta zAzvata, loka alokano Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohA muninA praznotta2 banAvanAra koI nathI. 5. he bhagavAna ! jIva pahelAM thayA ke ajIva ? 619 u. jIva ane ajIva banne zAzvata padArtha che. banne anAdi kALathI che. jo jIva pahelAM mAnIe to AkAza vinA te rahe kyAM ? dharmAstikAya vinA cAle kema ? adharmAstikAya vinA sthira kema thAya ? pudgalAstikAya vinA karma kArya kema ? jo ajIva pahelAM hoya to jIva vinA upakAra kono ka2e ? konA upayogamAM Ave ? mATe emAM pahelAM pachI paNuM nathI. pra. he bhagavAna ! pahelAM kUkaDI thaI ke iMDu ? u. kUkaDI ne ThaMDu banne zAzvata che anAdi kALathI che. 5. he pUjya ! pahelAM lokAMta ke alokAMta ? u. banne zAzvata che anAdi kALathI che. evI ja rIte nIcenA praznonA uttaramAM paNa zAzvata ane anAdithI samajavuM. 1 lokAMta ane sAtamI na2kano AkAzAMta. 2 sAtamI na2kano AkAzAMta ane sAtamI na2kano tanavAyu, 3 sAtamI na2kano tanavAyu ane sAtamI na2kano ghanavAyu, 4 sAtamI na2kano ghanavAyu ane sAtamI narakano ghanodadhi, 5 sAtamI na2kano ghanodadhi ane sAtamI na2kano pRthvIpiMDa, 6 sAtamI narakano pRthvIpiMDa ane chaThThI narakano AkAzAMta, evI ja rIte tanavAyu, ghanavAyu, ghanodadhi ane pRthvIpiMDanA 4 bola ema 10. evaM pAMcamI, cothI, trIjI, bIjI ane pahelI na2kanA pAMca pAMca bola, ema kula maLIne 35 bola. evaM lokAMta, dvIpAMta, jaMbudvIpa Adi asaMkhyAtA ane lavaNAdi Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 620 zrI bRhad jaina thoka saMgraha samudra asaMkhyAtA, evaM bharatAdi sarva kSetra, sarva alAvA lokAMta sAthe meLavI devA. tathA narakAdi 24 daMDaka, SaT dravya, cha lezyA, ATha karma, traNa dRSTi, 4 darzana, 5 jJAna, 3 ajJAna, 4 saMjJA, 3 yoga, 2 upayoga, sarva dravya, sarva pradeza, sarva paryAya. e badhA praznonA utta2 anAdi anaMta (zAzvatA) che. have caramanA prazna :- pU. he pUjya ! lokAMta pahelAM ke kALa pahelAM ? u. banne zAzvata che, anAdi anaMta che. jema dvIpa samudrothI kALasudhI prazna lokAMta sAthe karyA che, tema alokAMta sAthe lagADavA. jema lokAMta ane alokAMta sAthe praznottara che, tema ja dvIpa sAthe nIcenA sarva saMyoga lagADavA, pachI dvIpane choDIne samudra sAthe, pachI samudrane choDI bha2tAdi kSetra sAthe, yAvat paryAyathI kALanI sAthe, sarva bolone lagADavA. u. anAdi anaMta. izvara kartRtva mAnanArAnuM A praznothI ja nirAkaraNa thAya che. kA2Na izvara karmarahita, niSkriya, amUrti, saccidAnaMda, svaguNa (jJAna, darzana) yukta che. jo izvara kuMbhAra mAphaka jagatane ghaDavA bese to tenuM Izrva2tva ja na 2he. jagatamAM be prakAranA padArtho che. zAzvatA ane kRtrima. zAzvatAnA koI kartA nathI ane kRtrima cIjo karma sahita saMsA2I jIvo banAve che. saMsArI jIva karma sahita che, te karmajanya sukha duHkha bhogave che, tadAnusA2 kriyA kare che, ane te jIva jyA2e tapa saMyamathI zubhAzubha karmono nAza ka2ze tyA2e Izva2rUpa thaze. rohA muni A praznottarothI saMtuSTa thaI jJAna dhyAnamAM lIna thayA. eTalAmAM gautama svAmIe prabhu sAthe nIce mujaba praznotta2 karyA. 5. he bhagavAna ! lokasthiti keTalA prakAranI che ? Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roha muninA praznottara dizAdaravo. u. ATha prakAranI che. (1) AkAzanA AdhAre tanavAyu ane tanavAyune AdhAre ghanavAyu che. (2) vAyunA AdhAre pANI (ghanodadhi) che. (3) pANInA AdhAre pRthvI (narkanA pRthvIpiMDa) che. (4) pRthvInA AdhAre traNa sthAvara jIvI rahela che. (5) ajIva - jIvono saMgraha (upacarita nayApekSA zarIrAdi ajIva jIvono saMgraha samajavo). (6) jIve karmono saMgraha karI rAkhyo che. (7) ajIvano saMgraha jIva kare che arthAt jIva bhASA - manapaNe pudgalono saMgraha kare che. (8) jIva karmono saMgraha kare che. 5. he prabhu! e lokasthiti kevA prakAre che ? uM. he gautama ! jema cAmaDAnI masakamAM vAyu bharIne moTuM pAkA dorAthI bAMdhe pachI madhya bhAge pAkA dorAthI baMdha le pachI nIcalo bhAga vAyuthI bharelo rahevA daI uparanA vAyune kADhIne tene badale pANI bharI moTuM pAkI rIte bAMdhI de. pachI vacalo baMdha choDI nAkhe to pANI upara hatuM tyAM ja vAyunA AdhAre addhara rahe e rIte vAyunA AdhArathI pANI (vanodadhi) ane pANInA AdhAre pRthvI rahI che. yAvat jIva karmono saMgraha kare che. ema samajavuM. 5. he bhagavAna ! sUkSma apakAya haMmezAM varase che ? u. hA. gautama, sUkSma apakAya UMcI, nIcI, tithva dizAmAM haMmezAM varase che, paNa sthaLa apakAyanI jema dIrdhakALa TakatI nathI, divase sUryanA tApamAM jaldI nAza pAme che, rAtrinA vakhate kaMIka Take che. mATe sAdhu - sAdhvI ke vratadhArI zrAvako khullI jagAe rAtre rahetA nathI. kAraNavaza javuM paDe to mAthe oDhIne cAle che. * iti rohA muninA praznottara. Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dararoIi zrI bRhada jaina thoka saMgraha Dili00. daza paccakakhANa ThANAMga sUtra 10 1. namokkAra sahi (navakArazI, divasa caDhyA pachI be ghaDI sudhInuM) sure uggae, namokArasahiM paccakakhAmi, cauvihaM pi AhAra asaNaM, pAchuM, khAIma, sAIma annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, vosirAmi. artha sUrya ugyAthI, navakAra gaNIne pALatAM sudhI paccakkhANa karUM chuM. cAra prakAranA AhAra eTale anna, pANI, mevA, miThAI, mukhavAsa temAM anya AgAra, icchA vinA moDhAmAM paDavAthI, acAnaka paDavAthI (evA AgAra rAkhIne cAre AhArane) vasarAvuM - tajuM - 2. porasiya (pahora divasa cayA sudhInuM) sUre ugae, porasiyaM paccakakhAmi cauvihaM pi AhAra asaNaM, pAchuM, khAIma, sAIma, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, pacchama kAleNaM, disAmoheNuM, sahu vayaNeNaM, savvasamAhivattiyAgAreNaM, vosirAmi. artha : 'sahasAgAreNa' sudhInA artha upara mujaba. pacchanna kAleNe - vAdaLAM AdithI vakhata na jaNAyethI, disAmoheNuM - dizA caDhavAthI, sAhu vayaNe Ne - sAdhunA vacanathI, savvasamAhittiyAgAreNaM - sarva prakAre samAdhi vartatA auSadhAdi - no AgAra rAkhIne, vosirAmi - (cAre AhArane) tajuM chuM. Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daza paccakrRkhANa 623 3. purimaMDha (be pahora sudhInuM) sUra uggae, purimaMDha paccakkhAoma cavihaM pi AhAra asaNaM, pANaM, khAImaM, sAImaM, annatthaNAbhogeNaM, sahassAgAreNaM, pacchama kAle Na, disAmoheNa, sAhvayaNuM chuM, savvasamAhivattiyAgAreNaM, vosi2Ami. artha : 'sAhavayaNeNaM' sudhInA artha u52 mujaba, vaDerAnA vinayathI, sarva samAdhi vartavAno AgAra rAkhIne, cAre AhArane tajuM chuM. 4. ekAsaNuM ekAsaNuM paccakkhAmi, tivihaM pi AhAra, asaNaM, khAIma, sAIma, annatthaNAbhogeNaM sahassAgAreNaM, 1 sAgAri AgAreNaM, 2 AuTTaNaMpasAreNaM, 3 guru abduThThANeNaM,* mahattarAgAreNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM, vosirAmi. artha : : 1 kAraNavaza Asana badalavuM paDe to, 2 aMgopAMga saMkocavA, pasA2vAthI, 3 guruAdi padhArye UbhuM thavuM paDe to, (e AgArothI). bIjA artha upara mujaba. duvihAranA paccakkhANa levA hoya te ekAsaNanA paccakkhANamAM duvihaM pi AhAra, asaNaM, khAImaM zabda bolevuM, bAkI yathAvat. 5. ThAma cauvihAra eka TANAnuM ekaThANuM paccakkhAmi, cavihaM pi AhAra asaNaM, pANaM, khAImaM, sAImeM, annatthaNAbhogeNaM, sahassAgAreNaM, sAgAri * sAdhu paccakkhANa le tyAre ahIM 'pariThAvaNiyAgAreNuM' (paraThavavuM paDe to) zabda umerIne bolavo. Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhada jaina thoka saMgraha AgAreNaM, guru abhu kANe , mahattarAgAre | savvasamAhivattiyAgAreNaM, vosirAmi. artha upara pramANe. 6, AyaMbila AyaMbila paccakakhAmi, tivihaM pi (cauvihaM pi) AhAra asaNaM, (pANa) khAIma, sAIma , annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, 1 levAleveNaM, 2 gihatyasaMsaTheNaM, 3 uphibatta vivageNaM, mahattarAgAreNe savvasamAhittiyAgAreNaM, vosirAmi. artha : 1 vAsaNa kharaDAyelA lepAlepathI, 2 gRhasthanA ghI AdivALA hAtha aDavAthI, 3 vAsaNamAM ghI goLa vagere mUkelA hoya te ukheDayA bAda coMTela hoya te lAgavAthI. 7. tivihAra upavAsa (abhATha) sUre uggae abharaTha paccakakhAmi, tivihaM pi AhAra asaNaM, khAIma, sAIma , annatthaNAbhogeNe sahassAgAreNaM, mahattarAgAreNa savvasamAvivattiyAgAreNaM, vosirAmi. cauvihArA abhagTha (upavAsa) sUre uggae abhAThe paccakakhAmi, cauvihaM pi AhAra asaNaM, pAchuM, khAIma, sAIma, annatthaNAbhogeNe sahassAgAreNaM, mahattarAgAreNaM savvasamAvivattiyAgAreNaM, vosirAmi. 8. divasa carimaM (sUryAsta samaye cauvihAra) divasa carimaM paccakakhAmi, cauvihaM pi AhAra asaNaM, pANe, khAIma, sAIma , annatthaNAbhogeNaM, sahassAgAreNaM, mahattarAgAreNe savvasamAvittiyAgAreNaM, vosirAmi. Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daza paccakkhANa 25 9. nivigahiya (vigaya rahita lU khuM 1 vAra jamavAnuM) nivigahiyaM paccakkhAmi, cavihaM pi AhAra, asaNaM, pANa, khAImaM, sAIma, annatthaNAbhogeNaM, sahassAgAreNaM, levAle veNa, gihatthasaMsaTTeza, ukiSata vivangeNaM, 1 paDuccamapteNaM, mahattarAgAreNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM, vosirAmi. artha : 1 moNa dIdheluM hoya teno AgA2. 10. abhigraha abhinga N paccakhAmi, cavihaM pi AhAra asaNaM, pANaM, khAImaM, sAIma, annatthaNAbhogeNaM sahassAgAreNaM, mahattarAgAreNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM, vosi2Ami. paccakkhANa pAravAnI vidhi upara batAvelamAMthI koI paNa paccakkhANa lIdhA hoya to tene nIce mujaba pA2vA. je paccakkhANa (tenuM nAma bolavuM) lIdhA hatAM te pUrAM thatAM pALuM chuM tenA viSe samAMM kAeNaM, na phAsiyaM na pAliyaM, na tIriyaM, na kiTTiyaM, na sohiyaM, na ArAhiyaM, AjJAe, aNupAliyaM na bhavai, tassa micchAmi dukkaDaM. traNa navakAra gaNavA. iti daza paccakkhANa. Quan Guo Fu Wu Can Tu Tu Can Guan Guan Guan Guan Can Tu Fu Wu Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101. karma pakRtionI sthiti tathA AbAdhAkALa) 6i 26 di2 iii zrI pannavaNA sUtra pada 23, u. 2 prakRti karmanI prakRtinuM nAma | jaghanya sthiti | utkRSTa sthiti AbAdhAkALa (14) 5 jJAnAvaraNIya, 4 darzanAvaraNIya, 5 aMtarAya e 14. (1) samu. jIva, saMjJI paMcendriya aMtarmuhUrta 30 kroDAkoDI sAgaropamAM 3000 (2) ekendriya 3/7 sAgaramAM patyano asaM.mo bhAga UNI 3/7 sAgaropamanI varSa (3) beindriya 25 sAgaranA 37 bhAgamAM 5. a. UNI | 25 sAgaranA 37 bhAga, (3) te indriya 50 sAgaranA 3/7 bhAgamAM 5. a. UNI 50 sAgaranA 3/7 bhAga, (4) caurendriya 100 sAgaranA 37 bhAgamAM " so sAgaranA 37 bhAga (pa) asaMjJI paMcendriya gRhajAra sAgaranA 37 bhAgamAM " | hajA2 sA.nA 3/7 bhAga (6) |pa nidrA (darzanAvaraNIyakarmanI), 1 azAtA vedanIya e 6. (1) samu. jIva thI asaMjJI paM./1 sAgaranA 3/7 bhAgamAM palyano | utkRSTa uparavat alaga [3OOO asaMkhyAtamo bhAga UNI alaga jANavI. varSa zrI bRhada jaina thoka saMgraha je karmanI jeTalA kroDAkroDI sAgaropamanI sthiti hoya che te karmano teTalA ja 100 varSano AbAdhAkALa hoya che. je karmanI sthiti kroDAkroDI sAgaropamanI aMdara che teno AbAdhAkALa aMtarmuhUrta hoya che. AyuSya karmano AbAdhAkALa jaghanya aMtarmuhUrta, utkRSTa kroDapUrvano trIjo bhAga che. (pannavaNA sUtra TIkA 478 - 479) Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |(2) saMzI paMcendriya (1) |iryApathika zAtAvedanIyanI |be samayanI sApaM2Ayika zAtAAvedanIyanI (1) samu. jIva, saMjJI paMcendriya 12 muhUrta (2) ekendriya (3) beindriyanI (3) teindriya (4) caurendriya (5) asaMzI paMcendriya (12) anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnI, (1) samu. jIva, 34 (2) ekendriya (3) beindriyanI (3) teindriya (4) caurendriya (5) asaMzI paMcendriya (6) saMzI paMcendriya aMta:kroDAkroDI sAga2 (a.kro.kro.sA. - eka sAga2mAM kaMIka UNI) 30 kroDAkroDI sAgaropama |3000 varSa be samayanI 15 kroDAkroDI sAgara 3/14 sAgaranI 314 sAgaramAM 5. no a. mo bhAga UNI 25 sAga2nA 3/14 bhAgamAM 5. a. UNI 25 sAga2nA 3/14 bhAga 50 sAga2nA 3/14 bhAgamAM 5. a. UNI 50 sAga2nA 3/14 bhAga " 100 sAga2nA 3/14 bhAga 100 sAga2nA 3/14 bhAgamAM hajAra sAgaranA 3/14 bhAgamAM pratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA, 4/7 sAga2mAM palyano asaM. bhAga UNI 4/7 sAgaramAM 5. no a. mo bhAga UNI 25 sAga2nA 4/7 bhAgamAM 5. a. UNI 50 sAgaranA 4/7 bhAgamAM 5. a. UNI 100 sAga2nA 4/7 bhAgamAM hajAra sAga2nA 4/7 bhAgamAM aM. kro. kro. sA. 1. .. hajAra sAgaranA 3/14 bhAga lobha e 12. 40 kro. kro. sA. |4/7 sAgaranI |25 sAgaranA 4/7 bhAga |50 sAga2nA 4/7 bhAga 1500 15 |4000 varSa 100 sAga2nA 4/7 bhAga hajAra sAgaranA 4/7 bhAga 40 kro. kro. sA. 4000 karma prakRtionI sthiti/abAdhAkALa 627 Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa da28)Ii phaTa ? ? ? ? 4000 | varSa prakRti karmanI prakRtinuM nAma . jaghanya sthiti | utkRSTa sthiti AbAdhAkALa (1) saMjavalanano krodha | samu. jIvathI saMjJI paMce. sudhI 12 mahinA 40 kro. kro. sA. 4000 | saMjavalananuM mAna samu. jIvathI saMjJI paMce. sudhI 1 mahinA 40 kro. kra. sA. saMjavalananI mAyA samu. jIvathI saMjJI paMce. sudhI 15 divasa 40 kro. kro. sA. 4000 saMjavalanano lobha varSa samu. jIvathI saMjJI paMce. sudhI aMtarmuhUrta 40 kro. kro. sA. 4000 hAsya, rati }(1) samu jIva, 17 sAgara 10 kro. kro. sA. [1000 purUSaveda }(1) samu jIva, 8i varSa 10 kro. kro. sA. 1000 (2) ekendriya 17 sAgaramAM 5. no a. mo bhAga UNI | 1/7 sAgaranI varSa (3) beindriyanI 25 sAgaranA 1/3 bhAgamAM 5. a. UNI | 25 sAgaranA 1/7 bhAga (4) te indriya pa0 sAgaranA 17 bhAgamAM pa. a. UNI 50 sAgaranA 1/3 bhAga (5) caurendriya 100 sAgaranA 17 bhAgamAM " so sAgaranA 1/3 bhAga (6) asaMjJI paMcendriya hajAra sAgaranA 1/3 bhAgamAM " hajAra sA.nA 17 bhAga (7) saMjJI paMcendriya (hA,rati) . kro. kro. sA. 10 kro. kra. sA.. 1000 " " purUSada |8 varSa 10 kro. kra. sA. 1000 zrI bRhada jaina thoka saMgraha Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44 arati, bhaya, zoka, durgaMchA, napuMsakaveda (mohanIya karmanI 5), tiryaMcagati, tiryaMcAnupUrvI, ekendriya, paMcendriya, audArika za2I2 / aMgopAMga / baMdhana / saMghAtana, tejasa za2I2 / baMdhana / saMghAtana, kAryaNa za2I2 / baMdhana / saMghAtana, 4 azubha sparza (kharakharo, bhA2e, TADho, lUkho), du2bhigaMdha, sthAva2dazakanI 7 (sthAvaranAma, asthi2nAma, azabhanAma, durbhAgyanAma, duHsva2nAma, anAdeyanAma, ayazokIrtinAma,) pratyeka prakRti 7 (52AthAtanAma, ucchvAsanAma, AtApanAma, udyotanAma, agurUlaghunAma, nirmANanAma, upaghAtanAma,) trasadazakanI 4 (trasanAma, bAda2nAma, pratyekanAma, paryAptanAma,) azubhavihAyagati (nAma karmanI 38), nIcagotra, kula 44 prakRti. (1) samu. jIva (2) ekendriya (3) beindriyanI (4) teindriya 2/7 sAga2mAM 5. no a. mo bhAga UNI 2/7 sAga2mAM 5. no a. mo bhAga UNI 25 sAga2nA 2/7 bhAgamAM 5. a. UNI 50 sAgaranA 2/7 bhAgamAM 5. a. UNI 100 sAgaranA 2/7 bhAgamAM hajAra sAgaranA 2/7 bhAgamAM aM. kro. kro. sA. '' (5) caurendriya (6) asaMjJI paMcendriya (7) saMzI paMcendriya (3) strI veda (mohanIya karmanI), 87 (1) samu. jIva, (2) ekendriya (3) beindriyanI manuSyagati, manuSyAnupUrvI (nAma karmanI) 3/14 sAgaramAM 5. no a. mo bhAga UNI 15 kroDAkroDI sAgara 3/14 sAga2mAM 5. no a. mo bhAga UNI 3/14 sAga2nI 25 sAga2nA 3/14 bhAgamAM 5. a. UNI 25 sAga2nA 3/14 bhAga " 20 kro. kro. sA. |2/7 sAgaranI 25 sAgaranA 27 bhAga 50 sAgaranA 2/7 bhAga so sAga2nA 2/7 bhAga hajAra sAga.nA 2/7 bhAga 20 kro. kro. sA. 2000 varSa 2000 varSa 1500 varSa karma prakRtionI sthiti/abAdhAkALa 629 Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa pakRti karmanI prakRtinuM nAma jaghanya sthiti utkRSTa sthiti AbAdhAkALa | (4) te indriya pa0 sAganA 3/14 bhAgamAM pa. a. UNI |pa0 sAgaranA 3/14 bhAga (5) caurendriya 100 sAgaranA 3/14 bhAgamAM " so sAgaranA 3/14 bhAga (6) asaMjJI paMcendriya hajA2 sAgaranA 3/14 bhAgamAM " hajAra sA.nA 314 bhAga (7) saMjJI paMcendriya aM. kro. kro. sA. 15 kro. kro. sA. 1500 mithyAtva mohanIya varSa | (1) samu. jIva 1 sAgaramAM pa.no asaM. mo bhAga UNI | 70 kro. kra. sA. 7000 (2) ekendriya 1 sAgaramAM 5. no asaM. mo bhAga UNI [ 1 sAgaranI (3) beindriyanI 25 sAgaramAM 5. no asaM. mo bhAga UNI ra5 sAgaranI (4) indriya 50 sAgaramAM 5. no asaM. mo bhAga UNI 50 sAgaranI (5) caurendriya so sAgaramAM pa. nA asaM. mo bhAga UNI | 100 sAgaranI (6) asaMjJI paMcendriya hajAra sA.mAM 5. no asaM. mo bhAga UNI | hajAra sAgaranI (7) saMjJI paMcendriya e. ke. kra. sA. 70 kro. kro. sA. mizra mohanIya, saMjJI paMce. | aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta samakita moha, saMjJI paMce. | aMtarmuhUrta 6i6 sAgara jhAjherI nArakI / devatA (AyuSya) | (nArakI, nArakInuM ke devanuM tathA deva, nArakInuM ke devanuM AyuSya bAMdhatA nathI) (1) manunuM Ayu. bAMdhe to | pratyeka mAsa ne cha mAsa adhika 1 kroDapUrvane 6 mAsa adhika (2) tirya.nuM Ayu. bAMdhe to | 6 mAsa aMtarmuhUrta adhika 1 kroDapUrvane 6 mAsa adhika ka mizramoha, ane samakita moha no baMdha ekendriya thI paMcendriya karatA nathI' aTaka zrI brahadda jaina thoka saMgraha Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) |tiryaMca (AyuSya karmanI) (1) narakanuM Ayu. bAMdhe to (2) devanuM Ayu. bAMdhe to (3) ti. manu.nuM A. bAMdhe to (1) manuSya (AyuSya karmanI) (1) na2ka/deva Ayu bAMdhe to (2)ti.manu.nuM A. bAMdhe to (6) na2kagati, narakAnupUrvI, vaikriya (1) samu. jIva, asaM. paMce. (2) eke., bei., tei., cau2e., (3) saMjJI paMce. (2) devagati, devAnupUrvI (nAmakarmanI) (1) samu. jIva, (2) eke., bei., tei., caure., (3) asaM. paMce. (4) saMjJI paMce. (6) beindriya, teindriya, 108 (1) samuccaya jIva, 10,000 varSa, aMtarmuhUta adhika 10,000 varSa, aMtarmuhUrta adhika aMtarmuhUrta 33 sA., kro.pU.no trIjo bhAga adhika 18 sA., kro.pU.no trIjo bhAga adhika 3 palya, kro.pU.no trIjo bhAga adhika 10,000 varSa, pratyeka mAsa adhika aMtarmuhUrta za2I2, vaikriya aMgopAMga baMdhana/ 1000 sA.nA 2/7 bhAgamAM 5. a. UNI |20 kro. kro. sA. nathI bAMdhatA nathI bAMdhatA aM. kro. kro. sA. 20 kro. kro. sA. 33 sA., kro.pU.no trIjo bhAga adhika 3 palpa, kro.pU.no trIjo bhAga adhika saMghAtana (nAmakarmanI) e 6. 2000 varSa hai hai - huM chuM varSa 1000 sA.nA 2/7 bhAgamAM 5. a. UNI |10 kro. kro. sA. nathI bAMdhatA nathI bAMdhatA 1000 sA.nA 27 bhAgamAM 5. a. UNI 1000 sA.no 27 bhAga aM. kro. kro. sA. 10 kro. kro. sA. caurendriya, sUkSma nAma, sAdhAraNa nAma, aparyApta nAma (nAmakarmanI) e 6. varSa 1 sA.nA 9/35 bhAgamAM 5. a. UNI 18 kro. kro. sA. karma prakRtionI sthiti/abAdhAkALa |631 Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRti karmanI prakRtinuM nAma (2) ekendriya (3) beindriyanI (4) teindriya (5) caurendriya (6) asaMjJI paMcendriya (7) saMzI paMce. (5) cAra zubha sparza (suvALo, (1) samuccaya jIva (2.) ekendriya (3) beindriyanI (4) teindriya (5) caurendriya (6) asaMjJI paMcendriya (7) saMzI paMcendriya (5) |AhA2ka za2I2 / aMgopAMga / baMdhana / saMghAtana, tIrthaMkara nAma (nAmakarmanI) e 5. (1) samu. jIva, saMjJI paMce aM. kro. kro. sA. (2) |dhoLo varNa, mITho rasa (nAmakarmanI) e 2. aM. kro. kro. sA. jaghanya sthiti utkRSTa sthiti hajAra sA.nA 9/35 bhAga 18 kro. kro. sA. 10 kro. kro. sA. |1/7 sAga2nI 9/35 sAga.mAM 5. no a. mo bhAga UNI |9/35 sAga2nI 25 sAga.nA 9/35 bhAgamAM 5. a. UNI |25 sAgaranA 9/35 bhAga 50 sAga.nA 935 bhAgamAM 5. a. UNI |50 sAgaranA 935 bhAga 100 sAga2nA 9/35 bhAgamAM so sAga2nA 9/35 bhAga hajAra sAgaranA 9/35 bhAgamAM aM. kro. kro. sA. halako, Uno, snigdha), surabhigaMdha (nAmakarmanI) e 5. 1/7 sAga2mAM 5. no a. mo bhAga UNI 1/7 sAga2mAM 5. no a. mo bhAga UNI 25 sAgaranA 1/7 bhAgamAM 5. a. UNI 50 sAga2nA 17 bhAgamAM 5. a. UNI 100 sAga2nA 1/7 bhAgamAM hajAra sAgaranA 1/7 bhAgamAM aM. kro. kro. sA. |25 sAga2nA 1/7 bhAga |50 sAgaranA 1/7 bhAga 11 AbApAkALa 100 sAgaranA 1/7 bhAga hajA2 sAga2nA 1/7 bhAga 10 kro. kro. sA. 1800 varSa 1000 varSa 1000 varSa nathI 632 zrI barDa jaina thoka saMgraha Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) samuccaya jIva | 4/28 sAga.mAM 5. no a. mo bhAga UNI 10 kro. kra. sA. 1000 (2) ekendriya 428 sAga.mAM 5. no a. mo bhAga UNI 428 sAgaranI varSa (3) beindriyanI 25 sAganA 428 bhAgamAM 5. a. UNI ripa sAgaranA 4/28 bhAga) (4) indriya 50 sAganA 4/28 bhAgamAM 5. a. UNI pa0 sAgaranA 428 bhAga (5) caurendriya 100 sAgaranA 4o28 bhAgamAM " so sAgaranA 4/28 bhAga (6) asaMjJI paMcendriya | hajAra sAgaranA 4/28 bhAgamAM " hajAra sA.nA 428 bhAga (7) saMjJI paMcendriya | e. kro. kra. sA. 10 kro. kro. sA. 1000 (2) pILo varNa, khATo rasa (nAmakarmanI) e 2. varSa (1) samuccaya jIva 5/28 sAga.mAM 5. no a. mo bhAga UNI sADAbAra kro. ko. sA. 1250 (2) ekendriya 5/28 sAga.mAM 5. ne amo bhAga UNI pa/28 sAgaranI varSa (3) beindriyanI 25 sAga.nA pa28 bhAgamAM 5. a. UNI 25 sAgaranA pa/28 bhAgI (4) indriya 50 sAganA pa28 bhAgamAM pU. a. UNI pi0 sAgaranA pa/28 bhAga (5) caurendriya 100 sAgaranA pa/28 bhAgamAM " so sAgaranA 528 bhAga | (6) asaMjJI paMcendriya hajAra sAgaranA pa/28 bhAgamAM " hajAra sA.nA 528 bhAga (7) saMjJI paMcendriya | e. kro. kro. sA. sADA bAra kro. kro. sA. 1250 (2) lAla varNa, kasAyelo rasa (nAmakarmanI) e 2. 124 (1) samuccaya jIvana 6/28 sAga.mAM 5. no a. mo bhAga UNI 15 kro. kra. sA. 1500 (2) ekendriya 6/28 sAga.mAM 5. no a. mo bhAga UNI (28 sAgaranI karma prakRtinI sthiti/abAdhAkALa hi33 Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRti | karmanI prakRtinuM nAma jaghanya sthiti utkRSTa sthiti AbAdhAkALa (3) beindriyanI 25 sAgaranA 6/28 bhAgamAM 5. a. UNI ra5 sAgaranA 6 28 bhAga (4) indriya 50 sAgaranA 6/28 bhAgamAM pa. a. UNIpa0 sAgaranA 6ra8 bhAga (5) caurendriya 100 sAgaranA da28 bhAgamAM " so sAgaranA da28 bhAga (6) asaMjJI paMcendriya hajAra sAgaranA 6/28 bhAgamAM " hajAra sA.nA 6/28 bhAga (7) saMjJI paMcendriya aM. kro. kra. sA. 15 kro. kro. sA. 1500 (2) nIlo varNa, kaDavo rasa nAmakarmanI) e 2. varSa (1) samuccaya jIva 7/28 sAga.mAM pa. no a. mo bhAga UNI sADA sattara kro. ko. sA. 1750 (2) ekendriya 728 sAga.mAM 5. no a. mo bhAga UNI 7/28 sAgaranI varSa (3) beindriyanI 25 sAga.nA 7/28 bhAgamAM pa. a. UNI [25 sAgaranA 7/28 bhAga (4) te indriya pa0 sAga nA 7/28 bhAgamAM pa. a. UNI 50 sAgaranA 7/28 bhAga (5) caurendriya 100 sAgaranA 7/28 bhAgamAM " so sAgaranA 7ra8 bhAga (6) asaMjJI paMcendriya hajAra sAgaranA 28 bhAgamAM " hajAra sA.nA 7/ra8 bhAga (7) saMjJI paMcendriya e. ko. kro. sA. sADA sattara kro. kro. sA. 1750 kALo varNa, tIkho rasa (nAmakarmanI) e 2. varSa (1) samuccaya jIva 8/28 sAgaramAM 5. no a. mo bhAga UNI 20 kro. kro. sA. 2000 (2) ekendriya |8 28 sAgaramAM 5. no a. mo bhAga UNItA28 sAgaranI jaina thoka saMgraha varSa Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) beindriyanI (4) teindriya (5) caurendriya (6) asaMzI paMcendriya (7) saMzI paMcendriya (8) trasa dazakanI cha (sthira, zubha, yazokIrti, uccagotra-samu jIva8 muhUrta zeSa 6 samu. jIva (2) ekendriya (3) beindriyanI (4) teindriya (5) caurendriya (6) asaMzI paMcendriya (7) saMzI paMce. (yazo. ucca.)|8 muhUrta so sAga2nA 8 28 bhAga 25 sAgaranA 8/28 bhAgamAM 5. a. UNI |25 sAgaranA 828 bhAga 50 sAga.nA 8.28 bhAgamAM 5. a. UNI 50 sAgaranA 8 28 bhAga 100 sAga2nA 8/28 bhAgamAM hajAra sAga2nA 8/28 bhAgamAM aM. kro. kro. sA. hajA2 sA.nA 8/28 bhAga 20 kro. kro. sA. |2000 saubhAgya, susvara, Adeya, yazokIrtinAma,) zubha vihAya gati, uccagotra e 8. 10 kro. kro. sA. 1000 10 kro. kro. sA. |1/7 sAga2nI 1/7 sAga2mAM 5. no a. mo bhAga UNI 1/7 sAga2mAM 5. no a. mo bhAga UNI 25 sAga2nA 1/7 bhAgamAM 5. a. UNI 50 sAga2nA 17 bhAgamAM 5. a. UNI 100 sAgaranA 1/7 bhAgamAM hajAra sAgaranA 1/7 bhAgamAM " zeSa 6 aM. kro. kro. sA. 11 '' |25 sAgaranA 1/7 bhAga |50 sAgaranA 1/7 bhAga so sAga2nA 17 bhAga hajA2 sA.nA 1/7 bhAga 10 kro. kro. sA. 1000 10 kro. kro. sA. 1000 (12)cha saMghayaNa tathA cha saMThANa e bAra prakRtio samu. jIva jaghanya anukrame (1 saMghayaNa tathA 1 saMThANa) 148 5/35, 6/35, 7/35, 8,35, 9/35 tathA 10/35 sAgaramAM palyanA asaMkhyAtamA bhAga UNI 1000 varSa karma prakRtionI sthiti/abAdhAkALa 635 Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 636 zrI bRhadda jaina thoka saMgraha tathA utkRSTa anukrame 10, 12, 14, 16, 18, 20 kro. kro. sA. nI bAMdhe che. AbAdhAkALa 1000, 1200, 1400, 1600, 1800, 2000 varSano che. e 12 prakRtio ekendriya utkRSTa anukrame 5/35, 6/35, 7/35, 8/35, 9/35 tathA 10/35 sAga2nI, beindriya anukrame 25 sAga2nA 5/35, 6/35, 7/35, 8/35, 9/35 tathA 10/35 bhAganI, teindriya anukrame 50 sAga2nA 5/35, 6/35, 7/35, 8/3, 9/35 tathA 10/35 bhAganI, caurendriya anukrame 100 sAga2nA 5/35, 6/35, 7/35, 8/35, 9/35 tathA 10/35 bhAganI, asaMzI paMce. anukrame 1000 sAgaranA 5/35, 6/35, 7/35, 8/35, 9/35 tathA 10/35 bhAganI bAMdhe che. jaghanya potapotAnI utkRSTa sthitimAM palyano asaMkhyAtamo bhAga UNI bAMdhe che. saMzI paMce. A 12 prakRtio jaya. aM. kro. kro. sA., ut. anukrame 10, 12, 14, 16, 18, 20 kro. kro. sA. nI bAMdhe che. AbAdhAkALa 1000, 1200, 1400, 1600, 1800, 2000 varSano che. iti karma prakRtionI sthiti tathA AbAdhAkALa. Fen Mi Zhao Zhao Mi Mi Mi Fen Mi Zhao Fen caubhaMgI zrI ThANAMga sUtra cothe ThANe 1. cAra prakAranA ghaDA - 1. amRtano ghaDo amRtanuM DhAMkaNuM. 2. amRtano ghaDo viSanuM DhAMkaNuM. 3. viSano ghaDo ne amRtanuM DhAMkaNuM. 4. viSano ghaDo ne viSanuM DhAMkaNuM. e ghaDAnA dRSTAMte cAra prakAranA purUSa che, te kahe che - 1. eka purUSa manamAM nirmaLo ne moDhe paNa madhu2I bhASA bole. 2. eka purUSa manano melo ane moDhAno mITho. 3. eka - Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- caubhaMgI moDhe kaDavA bolo ane manamAM mITho. 4. eka moDhe kaDavA bolo ane manamAM melo. 2. cAra jAtanAM phUla - 1 phUla sugaMdha karIne sahita ane rUpe karIne paNa sahita caMpA, gulAbanuM phUla. 2. eka phUla sugaMdha sahita che paNa rUpa nahIM te borasalI, poyaNanuM phUla. 3. eka phUla rUpa sahita che paNa sugaMdha nathI te AvaLanuM phUla. 4. eka phUlane rUpa nathI ane sugaMdha nathI te AkaDA dhaturAnuM phUla. e dRSTAMte cAra pakAranA purUSa che, te kahe che - 1. eka purUSa rUpa sahita che paNa zIla sahita nathI te brahmadatta cakravartInI pere. 2. eka purUSa zIla sahita che paNa rUpa nathI te harIkezI aNagAranI pere. 3. eka purUSa rUpavaMta che ane zIlavaMta paNa che te bharata rAjAnI pere. 4. eka purUSane rUpa nathI ane zIla eTale bhalo AcAra paNa nathI te kALasUryA kasAInI pere. 3. cAra prakAranA zrAvaka - 1. sAdhune, mAtApitA samAna, ra. bhAIbaMdha samAna, 3. bhAI samAna, 4. zokya samAna. cAra prakAranA zrAvaka 1. arIsA sarakhA zrAvaka te sAdhu jevuM siddhAMta kahI saMbhaLAve tevuM pAchuM pharI kahI batAve. 2. bIjA dhvajA sarIkhA, te vicitra dezanA sAMbhaLI mana AghuMpAchuM thaI jAya. 3. trIjA TUMTha, thAMbhalA sarakhA, te lIdhI vAta khoTI Thare chatAM paNa mUke nahIM. 4. cothA kAMTA sarakhA, zikhAmaNa denArane paNa sAmAM vacana kahI duHkha de. 4. cAra prakAranA karaMDIyA - 1. rAjano karaMDIyo te samAna tIrthakara deva. 2. vyavahArIAno karaMDIyo te samAna gaNadhara deva. 3. vezyAno karaMDIyo te samAna anyadarzanI. 4. caMDAlana karaMDIyo te samAna jaMtra maMtra karanAra sAdhu. * 5. cAra kaSAya - kaI kaI jagyAe lAbhe te kahe che. 1. nArakImAM Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |638 zrI bRhad jaina thoka saMgraha krodha ghaNo, 2. manuSyamAM mAna ghaNu, 3. tiryaMcamAM mAyA ghaNI, 4. devatAmAM lobha ghaNo. 6. cAra jAtanA ajIrNa - 1. tapazyAnuM ajIrNa krodha, 2. jJAnanuM ajIrNa abhimAna, 3. kAmanuM ajIrNa niMdAkUthalI, 4. peTanuM ajIrNa, adhika anna khAya te. 7. cAra prakAranA jhADa parivAra sahita - 1. eka zAlInuM jhADa ane zAlIno parivAra te AdinAtha ane bharata cakravartInI pere. 2. eka zAlInuM jhADa ane eraMDAno parivAra te gargAcArya ane ziSyanI pe2e. 3. eraMDAnuM jhADa ane zAlIno parivAra te iMgAlamardana AcArya ane ziSyanI pe2e. 4. eka eraMDAnuM jhADa ane eraMDAno parivAra te kALasUryA kasAI ane tenA parivAranI pere. 8. cAra prakAranA megha - 1. eka megha gAje paNa va2se nahIM. 2. eka megha va2se paNa gAje nahIM. 3. eka megha gAje ane va2se. 4. eka megha gAje nahIM va2se paNa nahIM te ThAlAM vAdaLAM. e dRSTAMte cAra prakAranA purUSa kahyA te kahe che. 1. eka purUSa abhimAna ka2e paNa dAna kare nahIM. 2. eka purUSa dAna Ape paNa abhimAna kare nahIM. 3. eka purUSa dAna paNa Ape ane abhimAna paNa kare. 4. eka purUSa dAna paNa Ape nahIM ane abhimAna kare nahIM. 9. cAra prakAranA megha - 1. eka megha kALe va2se paNa akALe varase nahIM. 2. eka megha akALe va2se paNa kALe va2se nahIM. 3. eka kALe paNa varase ane akALe paNa va2se. 4. eka kALe paNa va2se nahIM ane akALe paNa va2se nahIM. evI rIte cAra prakAranA purUSa kahyA te kahe che. 1. eka purUSa jarUriyAtavALAne dAna Ape paNa ajarUriyAtavALAne dAna Ape nahIM. 2. eka purUSa jarUriyAta na Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di37 caubhaMgI hoya tene dAna de paNa jarUriyAta vALAne dAna de nahIM. 3. eka jarUriyAtavALAne dAna de ane ajarUriyAtavALAne paNa dAna de. 4. eka jarUriyAtavALAne dAna de nahIM ane ajarUriyAtavALAne paNa dAna de nahIM. 10. cAra prakAranA megha - 1. eka megha kSetramAM varase paNa khAramAM varase nahIM. 2. eka khAramAM varase paNa kSetramAM varase nahIM. 3. eka kSetramAM varase ane khAramAM varase. 4. eka kSetramAM paNa varase nahIM ane khAramAM paNa varase nahIM. e rIte cAra prakAranA purUSa jANavA. 1. eka purUSa supAtrane dAna de paNa kupAtrane dAna de nahIM. 2. eka purUSa kupAtrane dAna de paNa supAtrane de nahIM. 3. eka purUSa supAtrane dAna de ane kupAtrane paNa dAna de. 4. eka purUSa supAtrane paNa dAna de nahIM ane kupAtrane paNa dAna de nahIM te kRpaNa. 11. cAra prakAranA megha - 1. eka megha ekavAra varase ane temAM daza hajAra varSa sudhI anna nIpaje. 2. eka megha ekavAra varase ane hajAra varSa sudhI anna nIpaje. 3. eka megha eka vAra varase ane daza varSa sudhI anna nIpaje. 4. eka megha ghaNIvAra varase ane ekavAra dhAnya nIpaje. te pAMcamA ArAno megha. e dRSTAMta purUSa upara utAre che. 1. saMyatI rAjAe tathA gajasukumAre ekavAra dezanA sAMbhaLI rAjya choDI dIkSA lIdhI. 2. paradezI rAjA kezIkumAranI ekavAra vANI sAMbhaLI ane bAra vratadhArI zrAvaka thayA. 3. zreNika rAjA ekavAra vANI sAMbhaLI samakiti thayA. 4. pAMcamA ArAnA jIva ghaNIvAra sAMbhaLe paNa draDhatA rahevI ghaNI kaThaNa, kAraNa ke sAMbhaLe tyAM sudhI draDhatA te cothA megha samAna jANavA. * 12. cAra prakAranAM baLa - 1. eka eka jIvane tapazyAnuM Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4i i ii zrI bRhada jaina thoka saMgraha baLa che paNa AhAranuM baLa nahIM. 2. eka ekane AhAranuM baLa che paNa tapazyAnuM nahIM. 3. eka ekane AhAranuM baLa che ane tapazyAnuM paNa baLa che. 4. eka ekane AhAranuM baLa paNa nathI ane tapazyAnuM baLa paNa nathI te mAMdo. 13. cAra prakAranAM goLA - 1. eka mAkhaNano goLo te taDake tarata ogaLI jAya. tema eka eka purUSa koInAM mAThAM vacana sAMbhaLI tarata dharma choDI de. 2. eka lAkhano goLo te taDake ogaLe nahIM paNa agni pAse mUkIe to te ogaLI jAya tema eka eka purUSa vacana sAMbhaLI dharma choDe nahIM paNa gALa, maheNAM sAMbhaLI dharma choDI de. 3. eka lAkaDAno goLo te taDake, agninI pAse mUkavAthI ogaLe nahIM paNa agnimAM nAMkhe baLe tema vacana sAMbhaLI dharma mUke nahIM, mArakUTa kare te vAre dharma choDe. 4. eka mATIno goLo, te tApamAM nAMkhe te vAre vizeSa pAko thAya, paNa ogaLe nahIM, tema eka puruSane koI du:kha de tyAre dharmamAM vadhAre dRDhatA thAya, paNa dharma mUke nahIM, kAmadeva zrAvakavata. 14. cAra prakAranA purUSa - 1. eka purUSane dharma vahAlo che paNa dRDhatA nahIM. ApadA vakhate nAsI jAya. 2. ekane dharma vahAlo paNa che ane dRDhatA paNa che. 3. ekane dharma upara dRDhatA che paNa dharma vahAlo nathI, eTale dararoja dharma banI zakato nathI, avasare dharmanuM kAma kare che. 4. ekane dharma vahAlo paNa nathI ane dRDhatA paNa nathI, te paryuSaNanAM pAraNA khAnAra zrAvako. 15. cAra prakAranA purUSa - 1. eka purUSa bahArathI nAhI dhoI UjaLo paNa mAMhI kapaTa, mele karIne sahita. 2. eka purUSa bahAra melo paNa mAMhI nirmaLo. 3. eka purUSa bahAra paNa UjaLo ane mAMhI Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caubhaMgI 641 paNa UjaLo. 4. eka purUSa bahAra paNa melo ane aMda2 paNa melo. 16. cAra prakAranA putra - 1. eka putra pitA thakI adhika, te RSabhadevanA putra bharatanI pere. 2. eka putra pitAthI hIna, te bharatezvaranA putranI pere. 3. eka putra, pitAtulya te Aditya jazAnA putranI pere. 4. eka putra, pitAne kalaMkarUpa. te kuMDa2Ikavat. 17. cAra prakAranA roga 1. eka, dekhAvamAM duSTa paNa vedanA thoDI che, te medano roga. 2. eka, dekhAvamAM duSTa nahIM paNa vedanA ghaNI te kaMThamALano roga. 3. eka dekhAvamAM duSTa ane vedanA paNa ghaNI, te peTazULano roga. 4. eka, dekhAvamAM duSTa nahIM ane vedanA paNa nahIM, te zUnya cittano roga. --- 18. cAra prakAranI dIkSA - 1, eka siMhanI pe2e vrata le ane siMhanI pe2e pALe, te bharatezvara rAjAnI pere. 2. eka siMhanI pere vrata le ane ziyALa jevo thaI vrata mUke, te kuMDarIkanI pere. 3. eka ziyALanI pere vrata le ane siMhanI pere vrata pALe, te aMgAramardana AcAryanA ziSyanI pere. 4. eka ziyALanI pe2e vrata le ane ziyALa pe2e pALe, te kAlakAcAryanA ziSyanI pere. 19. cAra prakA2nA sneha - 1. eka, suMThanA ta2NAno tAra te tUTayo saMdhAya nahIM, tema sneha tUTyo saMdhAya nahIM. 2. eka vAMsanI chAla tUTI kaMIka saMdhAya tema sneha kAMIka tUTyo saMdhAya. 3. eka UnanI dorI tUTI vizeSa saMdhAya, tema sneha tUTyo saMdhAya. 4. eka cAmaDAnI tAMtano tAra tUTatAM ghaNI vAra lAge ane sAMdho paNa lAge. 20. cAra prakA2nA purUSa - 1. eka potAno avaguNa dekhe, pArako na dekhe. 2. eka pArako avaguNa dekhe, potAno na dekhe. 3. eka mA2kA avaguNa paNa dekhe ane potAno paNa dekhe. 4. eka potAno Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 642 avaguNa paNa na dekhe, ane pArako paNa na dekhe. 21. cAra prakAre devatAnI gatino Avelo jANIe - 1. udAracitta hoya. 2. susvara kaMTha hoya. 3. dharmano 2AgI hoya. 4. devaguruno bhakta hoya. 22. cAra prakAre tiryaMca gatino Avelo jANIe - 1. anADI hoya, 2. asaMtoSI hoya, 3. kapaTI hoya, 4. mUrkhanI sevA ka2e tathA bhUkha ghaNI hoya. 23. cAra prakAre manuSya gatino Avelo jANIe 1. vinIta hoya, 2. nirlobhI hoya, 3. dayA dharma 52 hitabhAva rAkhanAra hoya, 4. 52ne vahAlo lAge. zrI bRhadda jaina thoka saMgraha 24. cAra prakAre nA2kIno Avelo jANIe -- 1. krodhI hoya, 2. paMDitAI rahita hoya, 3. dayA rahita hoya, 4. kaMkAsI hoya. 25. cAra prakAre kilviSI devatAnuM AyuSya bAMdhe 1. tIrthaMka2nA avaguNa bole, 2. dharmanA avaguNa bole, 3. AcArya, upAdhyAyanA avaguNa bole, 4. caturvidha saMghanA avaguNa bole. 26. cAra prakAre jIva dharma pAme nahIM - 1. ahaMkArI, 2. krodhI, 3. rogI, 4. pramAdI, dharma na pAme. 27. lokamAM cAra cIjo sarakhI kahI che - 1 UMDu nAme vimAna, 2. zImaMtaka nAme na2kAvAso, 3. manuSya kSetra, 4. siddhazIlA. e cAre 45 lAkha jojananA che. 28. lokamAM cAra vAnAM eka lAkha jojananAM kahyAM che - 1. apaIThANa na2kAvAsa, sAtamI na2ke. 2. pAlaka vimAna, pahelA devaloke, 3. jaMbudrIpa trIchAloke, 4. sarvArthasiddha vimAna, UMce devaloke. 29. cAra prakAranA phaLa kahyAM che te 1. eka phaLa bahAra Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caubhaMgI 643 kaThaNa ane aMdara pocuM, te nALie2. 2. eka phaLa bahAra pocuM ane aMda2 kaThaNa, te bo2. 3. eka phaLa aMdara pocuM ane bahAra pocuM, te drAkSa. 4. eka phaLa aMda2 kaThaNa ane bahAra paNa kaThaNa, te sopArI. 30. e rIte cAra prakAranA purUSa jANavA - 1. eka purUSa uparathI kaThora bole paNa manamAM pariNAma ghaNAM na2ma te mAtA pitA athavA bhaNAvanAra. 2. eka u52thI mIThuM bole paNa manamAM ghaNuM kaThaNa te kapaTI duzmana athavA o2mAna mA. 3. eka purUSa upa2thI mIThuM bole ane manamAM ghaNuM hita 2Akhe, te sAdhumuni2Aja. 4. eka purUSa moDhe kaDavA bolo ane peTamAM paNa khoTA vicAra rAkhe, te pApI jIva. 31. cAra prakAre upamA - 1. chatI vastune achatI upamA, te naga2I devaloka sa2khI. 2. achatI vastune chatI upamA te chAza, dUdha jevI. 3. achatI vastune achatI upamA, te cAra gAuno kUvo vALathI bharIe so so varSe eka eka vALa kADhIe ane kUvo khAlI thAya tyAre eka palya thAya te. 4. chatI vastune chatI upamA Ape. te goLa sAka2 jevo. 32. cAra prakAre nirjarA - 1. ghaNI vedanA ane thoDI nirjarA te sAtamI na2kavALAne. 2. thoDI vedanA ane ghaNI nirjarA te sAmAnya sAdhune. 3. ghaNI vedanA ane ghaNI nirjarA te piMDamAdhArI tathA jinakalpI sAdhune. 4. thoDI vedanA ane thoDI nirjarA te anutta2 vimAnanA devatAne. 33. cAra ThekANe kaSAyano vAso - 1. krodhano vAso kapALamAM, 2. mAnano vAso garadanamAM, 3. mAyAno vAso haiyAmAM, 4. lobhano vAso sarvAMgamAM. For Private & Personal Use.Only Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6i44) zrI bRhada jaina thoka saMgraha 34. cAra jAtanI akkala - 1. jAge to cora nAse. 2. kSamA kare to kaleza nAse. 3. udyama kare to dAridra nAse. 4. bhagavAnanI vAta sAMbhaLe to pApa nAze. 35. cAra prakAranA jIva - 1. eka sukhaduHkha jANe ne vede te cAra gatinA jIva jANavA. 2. eka jANe paNa vede nahIM, te siddhanA jIva. 3. eka vede paNa jANe nahIM, te asaMjJInA jIva. 4. eka jANe paNa nahIM ane vede paNa nahIM, te bezuddha athavA ajIva. 36. cAra prakAranA purUSa - 1. eka potAnA karmano aMta kare ane bIjAnA karmano paNa aMta karAve, te tIrthakara Adi. 2. eka potAnAM karmano aMta kare paNa bIjAnAM karmano aMta karAve nahi, te pratyeka buddha Adi. 3. eka potAnAM karmano aMta na kare paNa bIjAnAM karmano aMta karAve, te acarama zarIrI AcArya Adi. 4. eka potAnAM karmano aMta na kare ane bIjAnAM karmano paNa aMta na karAve te kAlikAcArya Adi. 37. cAra prakAranA AcArya - 1. eka aMdarano pariSaha jIte ane bahArano pariSaha paNa jIte te dezathI ane sarvathI ArAdhaka. 2. eka aMdarano pariSaha jIte ane bahArano pariSaha na jIte te dezathakI virAdhaka ane sarvathakI ArAdhaka. 3. eka bahArano pariSaha jIte ane aMdarano pariSaha na jIte te dezathakI ArAdhaka ane sarvathakI virAdhaka. 4. eka aMdarano pariSaha jIte nahIM ane bahArano pariSaha paNa jIte nahIM te dezathakI ane sarvathakI virAdhaka. 38. cAra prakAranA capaLa - 1. sthAnaka capaLa, te jyAM tyAM besato phare. 2. gati capaLa, te UMTanI mAphaka cAlato phare. 3. bhASA capaLa, te jema tema bola bola kare. 4. bhAva capaLa, te eka kAma karatAM Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caubhaMgI 6i453 adhurUM mUkI bIjuM kAma upADe. e cAra prakAranA capaLa, jJAna na pAme. . 39. cAra prakAranA thoDA purUSa - 1. para duHkhe duHkhIyA thoDA, 2. para upakArI thoDA, 3. guNagrAhI thoDA, 4. garIba sAthe sneha rAkhe tevA thoDA. 40. cAra dizAomAM cAra purUSa - 1. pUrva dizAmAM bhogI ghaNA, 2. pazcima dizAmAM zogI ghaNAM, 3. uttara dizAmAM jogI ghaNAM, 4. dakSiNa dizAmAM rogI ghaNAM. 41. cAra prakAranAM gaLaNAM - 1. dharatInuM gaLaNuM, iryA samiti, 2. matinuM gaLaNuM, zubha dhyAna, 3. vacananuM gaLaNuM, nirvadha bhASA, 4. pANInuM gaLaNuM, jADuM lUgaDuM. 42. cAra prakAranA sAdhu - 1. eka potAnuM bharaNapoSaNa kare te bIjAnuM na kare, te jinakalpI. 2. eka potAnuM na kare ane paranuM kare, te para upakArI sAdhu. 3. eka potAnuM kare ane paranuM kare, te sAmAnya sAdhu. 4. eka potAnuM na kare ane bIjAnuM paNa na kare, te saMthAro karela sAdhu (athavA daridrI). 43. cAra pacheDI sAdhvIne rAkhavI te - 1. eka, be hAtha panAnI sthAnakamAM oDhe, 2. bIjI, be hAtha panAnI ThaMDIla jatAM oDhe, 3. trIjI, traNa hAtha panAnI gocarI jatAM oDhe. 4. cothI, cAra hAtha panAnI samosaraNamAM jatI vakhate oDhe. 44. cAra prakAranA purUSa - 1. eka purUSa sAdhu veSa mUke paNa jinAjJArUpa dharma na mUke, koIka kAraNa vizeSa. 2. eka purUSa sAdhu veSa na mUke paNa jinAjJA rUpa dharma mUke, jamAlInI pere. 3. eka purUSa veSa tathA dharma banne na mUke, te bhalA sAdhunI pere. 4. eka purUSa sAdhu veSa mUke ane dharma paNa mUke, te kuMDarikanI pere. Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 646 zrI bRhada jaina thoka saMgraha 45. cAra prakAre AhAra paraThavavo - 1. dravyathake AdhAkarmAdika, 2. kSetrathakI, be gAu uparAMtano, 3. kALathakI, cotha pahorano, 4. bhAvathakI, apathyakArI 'kaDavA tuMbAnI pere'. 46. cAra prakAre AhAra paraThavavo - 1. paravatI vakhate koI manuSya dUrathI Ave che ane dekhe che te azuddha. 2. koI dUrathI Ave che paNa dekhato nathI te paNa azuddha. 3. koI AvatuM nathI paNa dekhe che te paNa azuddha. 4. koI AvatuM nathI ane dekhatuM paNa nathI, te zuddha bhAMge pAThavavuM. 47. cAra prakAre aMtakriyA - (chevaTanI) kahI te - 1. bharata mahArAje aMtakriyA karI. 2. marUdevI mAtA. 3. gajasukumAra. 4. sanatakumAra cakravartI. e cAra aMtakriyA karI mokSe gayA. 48. cAra prakAranI strIo kahI, te kahe che - 1. eka strI, zIla guNe karI sahita ane vastra karIne paNa sahita, sItAvat. 2. eka zIle karIne sahita ane vastra karIne rahita te rAjamatI guphAvatuM. 3. eka zIle karIne rahita ane vastra karIne sahita te vyabhicAriNIvatuM. 4. eka zIle karIne rahita ane vacce karIne paNa rahita te gaNikA, vastra rahita chabI paDAvanAra. 49. cAra mokSa pAmavAnAM aMga kahyAM - 1. manuSyano bhava, 2. siddhAMta sAMbhaLavAnI prIti. 3. dharma upara pUrNa zraddhA. 4. dharma kAryamAM baLa - vIryanuM phoravavuM. 50. mokSanA cAra daravAjA kahyA - 1. jJAna, 2. darzana, 3. cAritra, 4. tapa. iti caubhaMgI. iti zrI bRhad jaina thoka saMgraha. Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 ghora pApa AcaraNavALA ane krura pariNAmavALA asura jAtinA devo je trIjI naraka sudhI nArakanA jIvone vividha prakAranA duHkho Ape che tene paramAdhAmI devo kahe che. teo mithyAtvI hoya che. temanA nAma ane kArya (1) aMba - nAraka jIvone UMce AkAzamAM laI jaIne ekadama nIce pachADe che. (2) aMbariSa - nArakI jIvonA charI AdithI nAnAnAnA TUkaDA karIne bhaThThImAM pakAvavA yogya banAve che. (3) sAma - doraDAthI yA lAta AdithI nArakI jIvone pITe che ane bhayaMkara sthAnamAM pheMkI de che. (4) sabala - zarIranA AMtaraDA, naso ane kALajuM Adine bahAra kheMcI le che. (5) rUdra - bhAlA Adi zastromAM nArakInA jIvone parove che. (6) vairUdra-nArInA aMgopAMgane toDI nAkhe che. (7) kALa - nArakI jIvone kaDhAI AdimAM pakAve che. (8) mahAkALa - nArakI jIvonA mAMsanA TUkaDe TUkaDA karI nAkhe che ane temane ja khavaDAve che. (9) asipatra - vaikriya zakti dvArA talavAranA AkAranA pAMdaDAthI yukta vananI vikRvaNA karIne temAM beThelA nArakI jIvo upara talavAra jevA pAMdaDAne uparathI pheMkIne tala-tala jevA nAnA-nAnA TUkaDA karI nAkhe che. (10) dhanuSya - vikRvaNAthI banAvela dhanuSyathI bANa choDIne nArakI jIvonA kAna Adi kApe che. (11) kuMbha - talavAra Adi dvArA kApelA nArakI jIvone kuMbhIomAM pakAve che. (12) vAlu - vaikriya zakti dvArA banAvela kadamba puSpanA AkAravALI athavA vaja samAna veLu-retImAM nArakI jIvone caNAnI jema bhUje che-zake che. (13) vaitaraNI - vaikriya zaktithI garama karelA mAMsa, rUdhira, rasI, tAMbuM, sIsuM vagere padArthothI UkaLatI nadImAM nArakI jIvone pheMkIne taravAne mATe kahe che. (14) kharasvara - vaja samAna kAMTAvALA avAja karatA thakA athavA karUNa rUdana karatA thakA nArakI jIvone kheMce che. (15). mahAghoSa - DarathI bhAgatA thakA nArakI jIvone pazuonI jema vADAmAM pUrI dasa che. ane jorathI khIjAtAM thakA teone tyAMja rokI rAkhe che. Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI baha6 jaina thoka saMgraha jAMbhaka devone jANo . jabhaka devo sadA kriDAmAM lIna rahe che tathA divasa ane rAtrinA traNe kALamAM phare che tethI tene jAMbhaka kahe che. (1) ANa jamakA - bhojananA parimANane vadhAravuM-ghaTADavuM, sarasa-nirasa karavuM Adi zaktivALA. (2) pANajabhakA - pANIne ghaTADavA-vadhAravAvALA deva. (3) layaNajabhakA - ghara AdinI rakSA karavAvALA deva. (4) sayaNa jAMbhakA - zayyA AdinI rakSA karavAvALA deva. (5) vatyajabhakA - vastrane vadhAravA-ghaTADavAnI zaktivALA deva. (6) puSpajabhakA - phUlonI rakSA karavAvALA deva. (7) phaLajAbhakA - phaLonI rakSA karavAvALA deva. (8) bIjAMbhakA - phUlo ane phaLonI rakSA karavAvALA deva. (9) vidubhakA - vidyAonI rakSA karavAvALA deva. (10) aviyatajabhakA - sAmAnya rUpathI badhA padArthonI rakSA karavAvALA deva. | kilviSI devone jANo.... jinezvara devonI vANInAM utthApaka, tIrthakara devonI AzAtanA karavAvALA, jinAjJAnA virAdhaka, tapa - saMyamanI corI karavAvALA, AcArya upAdhyAyanAM avarNavAda bolavAvALA jIvo kilviSI devo thAya che. jema ApaNA kSetramAM bhaMgI - cAMDALa AdinA mAna - sanmAna nathI tema te devonA koI mAna sanmAna nathI. teo najIkanA devonI sabhAmAM AmaMtraNa vinA jAya che ane dUra bese che. tenI bhASA koIne sArI lAgatI nathI ane chatAM pote vacce bole te "mA bhASa devA" ema kahIne tamane bolatAM aTakAvI devAya che. zubha thAo, kalyANa thAo. Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIrAya namaH jaina darzana cerITebala TrasTa saMcAlita (TrasTa rajI. naM. I. 11051 amadAvAda tA. 28-10-96) samagra bhAratamAM sarva prathama sthAnakavAsI jaina samAja mATe jarUrI tamAma vastuo eka ja sthaLethI meLavavA mATe lakho yA maLo. phona : 9575419 jaina upakaraNa bhaMDAra 17, prakAza pArka sosAyaTI, mevADA chAtrAlaya sAme, komarsa koleja cha rastA pAse, navaraMgapurA, amadAvAda 380009 nIce mujabanI vastuo taiyAra maLaze temaja orDarathI mokalI ApIzuM. naM. AITamanuM nAma 1. rajoharaNa dAMDI sAthe 2. rajoharaNanI mAtra dAMDI bhAIo mATe dAMDI sAthe guccho bhAIonA gucchA mATe mAtra dAMDI baheno mATe dAMDI sAthe guccho 6. bahenonA gucchA mATe mAtra dAMDI 4. 5. 3. 7. Asana 8. saMthArIyuM .. mALA 10. muhapatti dorA sAthe 11. muhapattinA dorA mATe rIla (daDA) 12. lAkaDAnI ThavaNI (nAnI-moTI) 13. puMjaNI 14. caloTA mATe kApaDa 15. pacheDI mATe kApaDa 16. koTana zAla naM. AITamanuM nAma 19, taiyAra colapaTTA (sAmayikanA upakaraNa) 20. golDana buca kApaDa 21. zvetehaMsa, kemabrIksa 22. sAmAyikanA upakaraNa rAkhavAnI 23. thelI (sapheda) pahoLA moMDhAnA acetta pANInA speziyala jaga 24, sAmAyika (gujarAtImAM) 25. sAmAyika - khesa pratikramaNa pratikramaNa (IMglIzamAM) 26. bRhada jaina thoka saMgraha 27. maccharadAnI 28. Agama-guTakA (dikSArthI mATe copaDIno seTa) 29. sapheda kAgaLanI DAyarI 17. garama zAla 18. lAkaDAnA pAtarA nAnA-moTA (tA.ka. dikSArthI mATenA tamAma upakaraNa maLaze.) Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudharma pracAra maMDaLa "sAhitya : rU. paisA je { 3-00 : v us s che ITI 1. zrI sAmAyika sUtra 2-00 zrI sAmAyika pratikramaNa sUtra 10-00 (sAmA.pratikramaNa praznottara sahita, sudharma zreNI parIkSAlakSI) zrI bRhada jena thoka saMgraha (101 thokaDAno saMgraha) (zreNI 8 thI 10 nA abhyAsakrama mujabanI buka 35-00 sudhArA-vadhArA sAthenI navI AvRti) zrI moTI sAdhu vaMdaNA 10-00 sudharma jaina pAThAvAlI bhAga-1 sudharma jaina pAThAvAlI bhAga-2 3-00 1 sudharma jaina pAThAvAlI bhAga-3 3-00 : 8. sudharma jaina pAThAvAlI bhAga-4 (navI AvRtti) -00 9. sudharma jaina pAThAvAlI bhAga-5 3-50 10. sudharma jaina pAThAvAlI bhAga-6 3-5o : 11. sudharma jaina pAThAvAlI bhAga-7 3-5o 12. "koNa chuM ?' "huM AtmA chuM' 4-00 13. zrAvakanI AloyaNA 4-00 14. huM zrAvaka chuM (jaina darzana TrasTa) 15. sAmA. pratikramaNa sUtra (aMgrejImAM) buka 12-00 sudharma zreNI (parIkSAlakSI) 1 thI 4 nI praznottara buka 10-00 sudharma zreNI (parIkSAlakSI) 5 thI 7 nI praznottara buka 12-00 sudharma zreNI (parIkSAlakSI) 8 thI 10 nI praznottara buka 1pa-00 1 sudharma zreNI (parIkSAlakSI) 11-12 nI praznottara buka 13-00 : sudharma zreNI (parIkSAlakSI) 13-14 nI praznottara buka 35-00 : sudharma zreNI (parIkSAlakSI) 15-16 nI praznottara buka 35-00 " nodha : pustakanI kiMmata + buka posTeja cArja agAuthI manIorDara dvArA maMDaLanA saranAme amadAvAda mokalI ApavA namra vinaMtI che. 0000000 T 4-00 TITLE Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanA traNa manoratho. pahelA manorathamAM zrAvakajI ema ciMtave che ke aho jinezvara deva ! A bAhya ane AtyaMtara parigraha, viSaya ane kaSAyane vadhAranAra che. rAga-dveSanA mULa che. jJAna, darzana ane cAritrano nAza karanArA che. aDhAra pApane vadhAranAra, durgatine denAra che. saMsAramAM paribhramaNa karAvanArA che. tethI kyAre huM AraMbha ane parigraha thoDo ke vadhu ghaTADIza ke ocho karIza te divasa mAro dhanya ane parama kalyANakArI thaze. " bIjA manorathamAM zrAvakajI ema ciMtave che ke aho jinezva2 vra ! kyAre huM gRhavAsano tyAga kara4, saMsArano tyAga ' karI, aDhAre pApasthAnakano tyAga karI, dravya ane bhAvathI muMDita thaIne, dIkSA aMgIkAra karIne, daza prakArano sAdhudharma, satta2 prakArano saMyama pALato thako, vItarAga prabhunI AjJAnusAra cAlanArI banuM, te divasa mAro dhanya ane parama kalyANakArI thaze. " zrI manoraMthamAM zrAvaikajI ema citave che ke aho jinezvara deva ! kyAre huM cAre AhArano tyAga karI, aDhAra pApasthAnakano tyAga karI, bhUtakALanI bhUlonI AlocanA karI paDikkami, niMdI, niHzalya thaI badhA jIvonekhama nI ati premathI pAlana poSaNa karelA, A zarIranA mamatvane haTAvIne, cAra zaraNa leto thako paMDita ma2Ne marIza, te divasa mArI dhanya ane parama kalyANakArI thaze. 2 ain Education international www.jainelibrary