________________
અજીવ પરિણામ પદ આકાશમાં પક્ષી).
૩. સંસ્થાન (આકાર) ઓછામાં ઓછા બે પ્રદેશી જાવ અનંતા પરમાણુના સ્કંધને કોઈને કોઈ સંસ્થાન હોય છે. તેના ૫ ભેદ. પરિમંડલ, વટ્ટ, ત્રિકોણ, ચોરસ, આયતન.
૪. ભેદ : પુદ્ગલ ૫ પ્રકારે ભેદાય છે. (૧) ખંડાભેદ (લાકડા પત્થર આદિના કટકા જેમ), (૨) પ્રતર ભેદ (અબરખ જેમ પડ), (૩) ચૂર્ણ ભેદ (ધાન્યના લોટની જેમ), (૪) ઉકલિયા ભેદ (કઠોળની સીંગ સૂકાઈને ફાટે તેમ), (૫) અગતડીયા ભેદ (તળાવના તડીયા જેમ).
૫. વર્ણ : મૂળ રંગ પાંચ છે. કાળો, નીલો, લાલ, પીળો, ધોળો. એ રંગના સંયોગોથી અનેક જાતના રંગ બની શકે છે. જેમ બદામી, કેશરી, તપખીરી, ગુલાબી, ખાખી વગેરે.
૬. ગંધ સુગંધ અને દુર્ગધ. (એ બે ગંધવાળા પુદ્ગલો હોય છે.)
૭. રસ: મૂળ રસ પાંચ છે. તીખો, કડવો, કસાયેલો, ખાટો, મીઠો અને મીઠું (ખારાશ) ઉમેરવાથી ષટુ રસ કહેવાય છે.
૮. સ્પર્શ : આઠ પ્રકારના છે. કર્કશ, મૃદુ, ભારે, હલકો, શીત, ઉષ્ણ, રૂક્ષ અને સ્નિગ્ધ.
૯. અગુરુલઘુ : હલકો નહી કે ભારે પણ નહિ. જેમ પરમાણુ, પ્રદેશ, મન, ભાષા, કામણ શરીર આદિના પુદ્ગલ. ૧૦. શબ્દ બે પ્રકારના છે. સુસ્વર અને દુઃસ્વર.
ઇતિ અજીવ પરિણામ પદ.
%E3
S S SS
SS SS
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
