________________
શ્રોતા અધિકાર
૩૦૩ બીજો પ્રકાર – ચાલણીએ ઘઉં પ્રમુખનો લોટ ચાળવા માંડયો, ત્યારે લોટ નીકળી જાય ને કાંકરા પ્રમુખકચરો ગ્રહી રાખે તેમ એકેક શ્રોતા વ્યાખ્યાનાદિ સાંભળતાં ઉપદેશ તથા સૂત્રના ગુણ જાવા દે અને અલના પ્રમુખ અવગુણરૂપ કચરો ગ્રહી રાખે, માટે તે છાંડવા યોગ્ય
૪. પરિપુણગ: તે સુઘરી પક્ષીના માળાનું દૃષ્ટાંત. સુઘરી પક્ષીના માળાથી ધૃત (ઘી) ગાળતાં ધૃત ધૃત નીકળી જાય અને કીટી પ્રમુખ કચરો ગ્રહી રાખે, તેમ એકેક શ્રોતા આચાર્ય પ્રમુખના ગુણ ત્યાગ કરી અવગુણ ગ્રહણ કરે, એ શ્રોતા છાંડવા યોગ્ય છે.
૫. હિંસઃ હંસને દૂધ પાણી એકઠાં કરી પીવા માટે આપ્યાં હોય તો તે પોતાની ચાંચમાં ખટાશના ગુણે કરી દૂધ પીએ ને પાણી ન પીએ. તેમ વિનિત શ્રોતા ગુર્નાદિકના ગુણ ગ્રહ ને અવગુણ ન લે એ 'આદરણીય છે. * ૬. મહિષ : ભેંસો જેમ પાણી પીવા માટે જલાશયમાં જાય, પાણી પીવા જળમાં પ્રવેશ કરે, પછી મસ્તક પ્રમુખે કરી પાણી ડોહળે ને મળ મૂત્ર કરી પછી પોતે પીવે, પણ શુદ્ધ જળ પોતે ન પીએ, અન્ય યૂથને પણ ન પીવા દે. તેમ કુશિષ્ય શ્રોતા વ્યાખ્યાનાદિકમાં કલેશરૂપ પ્રશ્નાદિક કરી વ્યાખ્યાન ડોહળે, પોતે શાંતપણે સાંભળે નહિ ને અન્ય સભાજનોને શાંત રસથી સાંભળવા ન દે એ છોડવા યોગ્ય છે.
૭. મેષ: બકરાં જેમ પાણી પીવા જલસ્થાનકે નદી પ્રમુખમાં જાય, ત્યારે કાંઠે રહી પગ નીચા નમાવી પાણી પીએ, ડોહળે નહિ, ને અન્ય યૂથને પણ નિર્મળું પીવા દે, તેમ વિનિત શિષ્ય શ્રોતા વ્યાખ્યાનાદિક નમ્રતા તથા શાંત રસથી સાંભળે, અન્ય સભાજનોને સાંભળવા દે, એ આદરણીય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
