________________
શ્રી આઠ કર્મની પ્રકૃતિ
૧૩૩
૮. પુરૂષવેદ, ૯. નપુંસકવેદ, કુલ ૧૬ + ૯ = ૨૫ ને દર્શન મોહનીયની ૩ પ્રકૃતિ મળી કુલ ૨૮ પ્રકૃતિ થઈ.
મોહનીય કર્મ છ પ્રકારે બાંધે. ૧ તીવ્ર ક્રોધ, ૨ તીવ્ર માન, ૩ તીવ્ર માયા, ૪ તીવ્ર લોભ, ૫ તીવ્ર દર્શન મોહનીય, ૬ તીવ્ર ચારિત્ર મોહનીય.
મોહનીય કર્મ પાંચ પ્રકારે ભોગવે. ૧ સમ્યક્ત્વ મોહનીય, ૨ મિથ્યાત્વ મોહનીય, ૩ સમ્યક્ત્વ મિથ્યાત્વ મોહનીય, ૪ કષાય ચારિત્ર મોહનીય, ૫ નોકષાય ચારિત્ર મોહનીય.
મોહનીય કર્મની સ્થિતિ જ. અંતર્મુહૂર્તની ઉં. ૭૦ ક્રોડાકોડી સાગરોપમની. અબાધાકાળ જ. અંત. ઉ. સાત હજાર વર્ષનો. આયુષ્ય કર્મનો વિસ્તાર.
૫.
આયુષ્ય કર્મની ચાર પ્રકૃતિ તે, ૧ ના૨કીનું આયુષ્ય, ૨ તિર્યંચનું આયુષ્ય, ૩ મનુષ્યનું આયુષ્ય, ૪ દેવનું આયુષ્ય. આયુષ્ય કર્મ સોળ પ્રકારે બાંધે છે.
ન૨કનું આયુષ્ય ચાર પ્રકા૨ે બાંધે - ૧ મહા આરંભ, ૨ મહા પરિગ્રહ, ૩ કુણિમ આહા૨ (મઘ માંસનું સેવન), ૪. પંચેન્દ્રિય જીવોનો વધ.
તિર્યંચનું આયુષ્ય ચાર પ્રકારે બાંધે – ૧ માયા સહિત અલિક (જૂઠ), ૨ નિવડ માયા અલિક, ૩ અલિક વચન, ૪ ખોટાં તોલ ખોટાં માપ. મનુષ્યનું આયુષ્ય ચાર પ્રકારે બાંધે – ૧ ભદ્ર પ્રકૃતિ, ૨ વિનય પ્રકૃતિ, ૩ સાનુક્રોશ, ૪ અમત્સર.’
#
દેવતાનું આયુષ્ય ચાર પ્રકારે બાંધે – ૧ સરાગ સંયમ, ૨ સંયમાસંયમ, ૩ બાલ તપકર્મ, ૪ અકામ નિર્જરાં. એવં કુલ સોળ. આયુષ્ય કર્મ ચાર પ્રકારે ભોગવે. ૧ ના૨કી, ના૨કીનું ભોગવે,
Jain Education International For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
