Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१५०
प्रज्ञापनासूत्रे
क्रिया क्रियते भवति ? भगवानाह - ' गोयमा ! ' हे गौतम ! 'सिय कज्जइ, सिय नो कज्जइ' प्राणातिपात विरतस्य मायाप्रत्यया क्रिया स्यात् कदाचित् क्रियते भवति, स्यात् - कदाचित् नो क्रियते न भवति, अप्रमत्तस्यापि कषायवशेन अवश्यं भवति, गौतमः ः पृच्छति - ' पाणा इवायविरयस्स णं भंते ! जीवस्स अपच्चक्खाणवत्तिया किरिया कज्जइ ? ' हे करुणासागर भदन्त ! प्राणातिपातविरतस्य खलु जीवस्य किम् अप्रत्याख्यानप्रत्यया क्रिया क्रियते भवति? भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम! 'णो इट्ठे समट्ठे' नायमथ : समर्थ :- प्राणातिपात विरतस्य अप्रत्याख्यानक्रिया नोपपद्यते तस्याप्रत्याख्यानक्रियासवे प्राणातिपातविरत्यसंभवात्, गौतमः पृच्छति - 'मिच्छादंसणवत्तिया पुच्छा' मिथ्यादर्शनप्रत्ययायाः क्रियायाः पृच्छा तथा च प्राणातिपात विरतस्य जीवस्य किं मिथ्यादर्शनप्रत्यया क्रिया क्रियते भवति ? भगवानाह - गोयमा ! ' हे गौतम ! 'णा गडे समट्ठे' नायमर्थ: समर्थ : प्राणातिपात विरतस्य मिथ्यादर्शनप्रत्यया क्रिया न प्रत्यया क्रिया होती है ?
,
श्री भगवान् - हे गौतम ! प्राणातिपात से विरत जीव को मायाप्रत्यया क्रिया कदाचित् होती है कदाचित् नहीं होती है, क्यों की अप्रमत्त को भी कषाय के कारण यह क्रिया लगती है ।
श्री गौतमस्वामी - हे भगवन् ! प्राणातिपात से विरत जीव को क्या अप्रत्याख्यान क्रिया होती है ?
श्री भगवन - हें गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है । प्राणातिपात से विरत जीव को प्रत्याख्यानक्रिया नहीं हो सकती, क्यों कि अप्रत्याख्यान क्रिया की विद्यमानता में प्राणातिपात विरति का होना संभव नही हैं ।
श्री गौतमस्वामी - हे भगवन् ! मिथ्यादर्शनप्रत्यया क्रिया संबंधी पृच्छा अर्थात् क्या प्राणातिपात से विरति जीव को मिथ्यादर्शनप्रत्यया क्रिया होती है ? श्री भगवन्- हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं प्राणातिपात से विरत जीव को
थाय छे ?
શ્રી ભગવાન—હે ગૌતમ! પ્રાણાતિપાતથી વિતજીવને માયાપ્રત્યયા ક્રિયા કદાચિત્ થાય છે, કદાચિત્ નથી થતી, કેમકે અપ્રમત્તને પણ કષાયના કારણે આ ક્રિયા લાગે છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવાન્ ! પ્રાણાતિપાતથી વિરતજીવને શું અપ્રત્યાખ્યાન ક્રિયા
थाय छे ?
શ્રી ભગવાન—હે ગૌતમ! એ અર્થ સમથ નથી. પ્રાગાતિપાતથી વિતજીવને અપ્રત્યાખ્યાન ક્રિયા નથી થઈ શકતી, કેમકે અપ્રત્યાખ્યાન ક્રિયાની વિદ્યમાનતામાં પ્રાણાતિપાત વિરતિનુ થવુ અસંભવિત છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી—હૈ ભગવાન મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયા ક્રિયા સબંધી પૃચ્છા ? અર્થાત્ પ્રાણાતિપાતથી વિરતજીવને મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયા ક્રિયા થાય છે ?
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
