Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 884
________________

प्रबोधिनी टीका पद ३४ सू० ४ देवानां परिचारणाविशेषनिरूपणम्
८७१
मेव देवानामपरिचारकतया तेषाञ्च सर्वसंख्यया क्षेत्रपल्योपमासंख्येय भागवर्तिनमः प्रदेशराशिप्रमाणतया सर्वेभ्योऽल्पत्वात्, तदपेक्षया - 'मणपरियारगा संखेजगुणा' मनः परिचारकादेवाः संख्ये गुणा भवन्ति तेषामानतप्राणतारणाच्युतकल्पचतुष्टयमात्रवर्तितया तेपाश्च अपरिचारक देवापेक्षया संख्येयगुणक्षेत्रपर पोपमा संख्येयभागगताकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् संख्येयगुगत्वं बोध्यम्, तदपेक्षयापि 'सहपरियारगा असंखेज्जगुणा' शब्दपरिचारका देवा असंख्येयगुणा भवन्ति तेषां महाशुक्रसहस्रार कल्पवासित्वेनघनीकृत लोकस्य एकप्रादे शिक्याः श्रेण्या असंख्येयतम भागवकाशप्रदेशर शिप्रमाणखात्, तदपेक्षयापि - 'रूत्रपरियारगा असंखेज्जगुणा' रूपपरिचारका देवा असंख्येयगुणा भवन्ति तेषां रूपपरिचारक देवानां ब्रह्मलोकलान्तककल्पवासितया पूर्वदेवापेक्षयाऽसंख्येयगुणश्रेण्यसंख्येय भागवर्तिनभः प्रदेश
aat और अनुत्तरविमानों के ही देव अपरिचारक होते हैं और वे सब मिल कर क्षेत्र पल्योपम के असंख्यातवें भाग में रहे हुए आकाश के प्रदेशों के बराबर होने के कारण सब से कम हैं । उनकी अपेक्षा मन से परिचारणा करने वाले देव संख्यातगुणा अधिक हैं, क्यों कि ऐसे देव आनत, प्राणत, आरण और अच्युत नामक चार कल्पों में होते हैं वे अपरिचारक देवों की अपेक्षा संख्यातगुणित क्षेत्र एस्योपम के असंख्यातवें भाग में रहे हुए आकाशप्रदेशों के बराबर हैं, अतएव अपरिचारक देशों की अपेक्षा संख्यातगुणा अधिक हैं । मनःपरिचारकों की अपेक्षा शब्द परिचारकदेव असंख्यातगुणा हैं । ऐसे देव महाशुक्र और सहस्रार कल्प में ही होते हैं । वे घनीकृत लोक की एक प्रदेश वाली श्रेणी के असंख्यातवें भाग में स्थित आकाशप्रदेशों की राशि के बराबर हैं शब्दपरिचारकदेवों की अपेक्षा रूपपरिचारक देव ब्रह्मलोक और लान्तक
શ્રી ભગવાન-ડે ગૌતમ ! સહુથી એ છા અપરિચારક દેવે છે, કેમ કે ફક્ત ત્રૈવેયક અને અનુત્તર વિનાનાં દેવ જ અરચારક દેવા હાય છે અને તે બધાં મળીને ક્ષેત્ર પડ્યે પમના અસખ્યાતમાં ભાગમાં રહીને આકાશનાં પ્રદેશેશનાં ખરાખર હેવાને કારણે બધાથી ઓછાં છે. તેમની અપેક્ષાએ મનથી પરિચારણા કવાવાળા દેવ સંખ્યાતગણા વધારે છે. કેમ કે એવાં દેવે આતત, પ્રાણુત, બારણું અને અચ્યુત નામનાં ચાર પેામાં હાય છે
તે મરિચારક દેવાની અપેક્ષાએ સ`ખ્ય તગુણીત ક્ષેત્રજ્યે પપનાં અસંખ્યાતમાં ભાગમાં રહીને આકાશ પ્રદેશેાની બરાબર છે તેથી જ પરિચારžાની અપેક્ષાએ સખ્યાત ગણાં વધારે છે. મન:પચિારણા કરવાવાળા અપેક્ષાએ શબ્દ-પચિારકા સંખ્યાતગણા છે. આવાં દેવ મહુશુક્ર અને સહસ્રાર કલ્પમાં જ હાય છે. તેઓ ધનીકૃત લેાકની એક પ્રદેશવાળી શ્રેણીનાં અસખ્યાતમાં ભાગમાં સ્થિત આકાશ પ્રદેશની રાશીનાં બરાબર છે. શબ્દ પરિચારક દેવેની અપેક્ષાએ રૂપ-પરિચારકેા અસ`ખ્યાત ગણા છે. રૂપપરિચારક દેવ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫


Page Navigation
1 ... 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173