Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रज्ञापनामले स्यात्-कदाचित् केयलिसमुदधाता अतीताः सन्ति, स्यात्-कदाचित् केयलिसमुद्घाता अतीता न सन्ति, तत्र पृच्छा समये केरलिसमुदघातात निवृत्ताः प्राप्यन्ते चेत्तदा अतीता: सन्ति, तदन्यकाले अतीता न सन्तीति भावः, तत्रापि-'जइ अत्थि जहण्णेणं एक्को या दो या तिणि या, उक्कोसेणं सयपु तं' यदा अतीताः केशलिसमुद्घाताः सन्ति तदा जघन्येन एको पा द्वौ या त्रयो का अतीताः सन्ति, उत्कृष्टेन शतपृथक्त्यम् योध्यम् , उत्कृष्टेन एककाले शत पृथक्त्यानां केवलिनां केवलिसमुद्घातासादनात्, गौतमः पृच्छति-' केवइया पुरेक्खडा ?' कियन्तः केयलिसमुद्घाता मनुष्याणां पुरस्कृताः सन्ति ? भगवानाह-'सिय सखेजा सिय असंखेन्जा' स्यात-कदाचित् संख्येयाः, स्यात्-कदाचिद् असंख्येयाः केयलि. समुद्घाता मनुष्याणां भाचिन: सन्ति, संमृच्छिमगर्भव्युत्क्रान्तिकानां पृच्छा समययतिनां मध्ये बहूनाम मव्यानां सद्भायात् भाविकेचलिसमुद्घाताः संख्येयाः, कदाचिद संख्येयाः बहना भायिकेवलिसमुद्घातानां सदभावात् ।। मू. ३ ॥ हैं, कदाचित् नहीं होते। पृच्छा के समय यदि केलिसमुद्रात से निवृत्त कोई मनुष्य (केवली) विद्यमान हों तो अतीत समुद्रात होते हैं, अन्य समय में अतीत केचलिसमुदघात नहीं होते हैं। जब अतीत केवलिसमुद्घात होते हैं तब जघन्य रूप से एक, दो या तीन होते हैं, उत्कृष्ट शतपृथक्त्व अर्थात् दो सौ से लेकर नौ सौ तक होते हैं।
गौतमस्यामी-हे भगवन् ! मनुष्यों के भावी केवलिसमुदघात कितने हैं ?
भगवान्-हे गौतम ! मनुष्यों के भायी केवलिसमुदघात कदाचित् संख्यात और कदाचित् असंख्यात होते हैं। संमृर्छिम और गर्भज मनुष्यों में, पृच्छा काल में बहुत से अभव्य भी होते हैं, उनके भावी केवलिसमुदघात संभव नहीं, अतः भावी केयलिसमुद्घात संख्यात है। कदाचित् असख्यात भी होते हैं. क्योंकि उस समय भविष्य में केयलिसमुद्घात करनेवाले मनुष्य बहुत होते हैं। ॥ सू० ३ ॥ નથી હતા. પ્રશ્નના સમયે જે કેવલિસમુદ્રઘાતથી નિવૃત્ત કઈ મનુષ્ય (કેવલી) વિદ્યમાન હોય તે અતીત સમુદ્રઘાત થાય છે, અન્ય સમયમાં અતીત કેવલિયમુદ્દઘાત નથી થતા. જ્યારે અતીત કેવલિ સમુદ્રઘાત થાય છે ત્યારે જઘન્યરૂપથી એક, બે અગર ત્રણ થાય છે, ઉત્કૃષ્ટ શતપ્રથકત્વ અર્થાત્ બસથી લઈને નવસે સુધી થાય છે.
શ્રીગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! મનુષ્યોના ભાવી કેવલિ સમુદ્દઘાત કેટલા છે?
શ્રીભગવાન-હે ગૌતમ ! મનુષ્યના ભાવી કેવલિ સમુદુઘાત કદાચિત સંખ્યા અને દાચિત અસ ખ્યાત હોય છે. સંમૂઈિમ અને ગર્ભજ મનુબેમાં પૃછાકાળમાં ઘણું અભવ્ય પણ હોય છે. તેમને ભાવી કેવલિ સમુદુઘાતને સંભવ નથી, તેથી ભાવી કેવલીસમુદ્દઘાત એ ખ્યાત છે. કદાચિત અસંખ્યાત પણ હોય છે, કેમ કે તે સમયે ભવિષ્યમાં કેવલિસમૃદુઘાત કરનારા મનુષ્ય ઘણું હોય છે. એ સૂ૦ ૩
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
