Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 999
________________

प्रज्ञापनासूत्रे सन्ति ? 'गोयमा !' हे गौतम ! ‘णत्यि' न सन्ति नैरयिकस्य नैरयिकत्वे अतीताः केवलिसमुदघाताः नैरयिकाणां केवलिसमुदघाताभावात्, 'केवइया पुरेक्खडा' कियन्त: पुरस्कृता-भाषिन, केवलिसमुदघाता नैरयिकस्य नैरयिकत्वे सन्ति ? भगवानाह-गोयमा !' हे गौतम ! 'नत्थि' भाविनः केवलिसमुद्घाताः नैरयिकस्य नैरयिकत्वे न सन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः, 'एवं जाव वेमाणियत्ते ' एवम्-उक्तरीत्या यावत्-नैरयिकादेः असुरकुमारादित्वे भवनपतित्वे, प्रथिवीकायिकाधेकेन्द्रियत्वे विकलेन्द्रियत्वे पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकत्वे वानव्यन्तरत्वे ज्योतिष्कत्वे वैमानिकत्वे च अतीताः भाविनश्च केवलिसमुद्घाता न सन्ति, किन्तु-'गवरं नारक पर्याय में था तब कितने केवलिप्समुद्घात अतीत हुए हैं ? तात्पर्य यह है कि वर्तमान काल में जो नारक है, उसने अतीत काल में कभी नारक पर्याय में रहते हुए कितने केवलिसमुद्घात किए ?
भगवान्-हे गौतम ! नारक के नारक पर्याय में अतीत केवलिसमुद्घान नहीं हैं, क्योंकि नारक केवलिममुद्घात कर ही नहीं सकता।
गौतमस्वामी-हे भगवान् ! नारक के नारक पर्याय में भावी केवलिसमुद् घात कितने हैं ?
भगवान्-हे गौतम ! नारक के नारक पर्याय में भावी समुद्घात नहीं हैं, इसका कारण पूर्वोक्त है। इसी प्रकार यावत् वैमानिक पर्यायमें वैमानिक के भी अतीत और भावी केवलिसमुद्घात का अभाव कहना चाहिए, अर्थात् जैसे नारक पर्याय में केवलि समुद्घात का अभाव है। उसी प्रकार असुरकुमार आदि भवनपति पर्याय में पृथिवीकायिक आदि एकेन्द्रिय पर्याय में, विकलेन्द्रियपर्याय में पंचेन्द्रिय तिर्यच पर्याय में, वानव्यन्तर पर्याय में, ज्योतिष्क पर्याय में और પર્યાયમાં હતું ત્યારે કેટલા કેડલિસમુદ્દઘાત અતીત થયા છે? તાત્પર્ય એ છે કે વર્ત. માનકાળમાં જે નારક છે તેણે અતીતકાળમાં કયારેક નારકપર્યાયમાં રહીને કેટલા કવલિ સમુદ્દઘાત કર્યા?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ ! નારકપણે નારકપર્યાયમાં અતીત કેવલિસમુદ્રઘાત નથી, કેમ કે નારક કેવલિસમુદ્રઘાત કરી જ નથી શકતા.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! નારકના નારકપર્યાયમાં ભાવી કેવલીસ મુદ્દઘાત 2 छ ?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ ! નારકના નારકપર્યાયમાં ભાવી સમુદુઘાત નથી તેનું કારણ પૂર્વોક્ત છે. એજ પ્રકારે યાવત્ વિમાનિક પર્યાયમાં વૈમાનિકના પણ અતીત અને ભાવી કેવલિસમુદ્દઘાતનો અભાવ કહેવું જોઈએ, અર્થાત્ જેમ નારક પર્યાયમાં કેવલિસમુદ્ધાતને અભાવ છે એ જ પ્રકારે અસુરકુમાર આદિ ભવનપતિમાં પૃથ્વી કાયિક આદિ એકેન્દ્રિય પર્યાયમાં, વિકેન્દ્રિય પર્યાયમાં, પંચેન્દ્રિયતિર્યંચ પર્યાયમાં, વાનચતર પર્યાયમાં,
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫


Page Navigation
1 ... 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173