Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रबोधिनी टीका पद ३५ सू० १ गतिपरिणामविशेषरूपां वेदनादिनिरूपणम्
८८५
पङ्कप्रभापृथिवी नैरयिकाः शीतामपि वेदनां वेदयन्ते उष्णामपि वेदनां वेदयन्ते नो शीतोष्णां वेद वेदयते किन्तु - ' ते बहुयतरागा जे उसिणं वेयणं वेदेंति, ते थोबारामा जे सीतं वेयणं वेदेति' ते बहुतरका: - अतिप्रभूता स्वत्र नैरयिका भवन्ति ये उष्णां वेदनां वेदयन्ते परन्तु तत्र ते स्वोस्तरका :- अतिस्तोका नैरयिका भवन्ति ये शीतां वेदनां वेदयन्ते, अर्थातत्र उष्णवेदना अत्यधिकाः सन्ति शीतवेदना अत्यल्पा इतिभावः, 'धूम्रप्पभाए एवं चैव दुविधा' धूमप्रभा पृथिव्याम् एवम् उक्तीत्यैव द्विविधाः शीतवेदनाका उष्ण वेदनाकाश्च नैकाः सन्ति किन्तु 'वरं ते बहुतरागा जे सीतं वेयणं वेदेंति, ते थोक्तरागा जे उसिणं वेणं वेदेति, नवरम् - पूर्वापेक्षया विशेषस्तु तत्र ते बहुतरका :- भत्यधिका नैरयिकाः सन्ति
शीतां वेदनां वेदयन्ते ते स्तोकतरका: - अत्यलना नैरविकाः सन्ति ये उष्णां वेदनां वेदने, 'तमा य तमतमाए य सीयं वेयणं वेदेति नो उतिर्ण वेयणं वेदेति, नी सोतोसिणं वेणं वेदेति' तमायाञ्च तमतमायाश्च नैरथिकाः शीतवेदनां वेदयन्ते नो उष्ण वेदनां वेदयन्ते नो वा शीतोष्णा वेदनां वेदयन्ते,
अथासुरकुमारादीनां वेदनां प्ररूपयितुमाह- 'असुरकुमार णां पुच्छा' असुरकुमाराणां वेदना भी वेदते हैं, किन्तु शीतोष्णवेदना नहीं वेदते । परन्तु उष्णवेदना वेदने वाले नारक बहुत अधिक हैं और शीतवेदना वेदनेवाले नारक अत्यल्प हैं ।
धूमप्रभा पृथिवी में भी इसी प्रकार समझना, अर्थात् शीतवेदना वेदनेवाले और उष्णवेदना वेदनेवाले- दोनों प्रकार के नारक हैं । मगर शीनवेदनावाले नारक अत्यधिक हैं और उष्णवेदना वाले नारक अत्यल्प हैं ।
तमा और तमस्तमा नामक पृथिवियों में नारक शोतवेदना वेदते हैं, उष्णवेदना नहीं वेदते और शीतोष्णवेदना भी नहीं वेदते हैं ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! असुरकुमार क्या शीतवेदना वेदते हैं, उष्णवेदना वेदते हैं अथवा क्या शीतोष्णवेदना वेदते हैं ?
શ્રી ભગવાન—ડે ગૌતમ ! પ`કપ્રભા પૃથ્વોનાં નારકે શીતવેદના પણ, ઉષ્ણુવેદના પણ અનુભવે છે, પરંતુ શીતેાણુ વેદના નથી અનુભતા. પરંતુ ઉષ્ણુવેદના અનુમવવા વાળા નારક બહુ જ વધારે હાય છે. અને શીત વેદના અનુભવતા નારક બહુ જ અલ્પ છે. ધૂમપ્રભા પૃથ્વીમાં પણ આ જ પ્રમાણે સમજવુ અર્થાત્ શીત વેદના અનુભવતા અને ઉષ્ણુવેદના અનુભવતા અને પ્રકારનાં નારા છે. પરંતુ શીનવેદન વળા નારક અયા ધિક છે અને ઉષ્ણવેદનાવાળા નારક અતિ અલ્પ દે
તમા અને તમસ્તમા નામની પૃથ્વીએમાં નારક શીત વેદના વેઠે છે, ઉષ્ણુ વેદના વક્રતા નથી, શીતેષ્ણુ વેદના પણ વેદતા નથી.
શ્રાઁ ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! અસુરકુમારે શું શીતવેદના અનુભવે છે વેદના અનુભવે છે શીતેાણુ વેદના અનુભવે છે?
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
