Page Text
________________
प्रबोधिनी टीका पद ३४ सू० ४ देवानां परिचारणाविशेषनिरूपणम्
८७१
मेव देवानामपरिचारकतया तेषाञ्च सर्वसंख्यया क्षेत्रपल्योपमासंख्येय भागवर्तिनमः प्रदेशराशिप्रमाणतया सर्वेभ्योऽल्पत्वात्, तदपेक्षया - 'मणपरियारगा संखेजगुणा' मनः परिचारकादेवाः संख्ये गुणा भवन्ति तेषामानतप्राणतारणाच्युतकल्पचतुष्टयमात्रवर्तितया तेपाश्च अपरिचारक देवापेक्षया संख्येयगुणक्षेत्रपर पोपमा संख्येयभागगताकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् संख्येयगुगत्वं बोध्यम्, तदपेक्षयापि 'सहपरियारगा असंखेज्जगुणा' शब्दपरिचारका देवा असंख्येयगुणा भवन्ति तेषां महाशुक्रसहस्रार कल्पवासित्वेनघनीकृत लोकस्य एकप्रादे शिक्याः श्रेण्या असंख्येयतम भागवकाशप्रदेशर शिप्रमाणखात्, तदपेक्षयापि - 'रूत्रपरियारगा असंखेज्जगुणा' रूपपरिचारका देवा असंख्येयगुणा भवन्ति तेषां रूपपरिचारक देवानां ब्रह्मलोकलान्तककल्पवासितया पूर्वदेवापेक्षयाऽसंख्येयगुणश्रेण्यसंख्येय भागवर्तिनभः प्रदेश
aat और अनुत्तरविमानों के ही देव अपरिचारक होते हैं और वे सब मिल कर क्षेत्र पल्योपम के असंख्यातवें भाग में रहे हुए आकाश के प्रदेशों के बराबर होने के कारण सब से कम हैं । उनकी अपेक्षा मन से परिचारणा करने वाले देव संख्यातगुणा अधिक हैं, क्यों कि ऐसे देव आनत, प्राणत, आरण और अच्युत नामक चार कल्पों में होते हैं वे अपरिचारक देवों की अपेक्षा संख्यातगुणित क्षेत्र एस्योपम के असंख्यातवें भाग में रहे हुए आकाशप्रदेशों के बराबर हैं, अतएव अपरिचारक देशों की अपेक्षा संख्यातगुणा अधिक हैं । मनःपरिचारकों की अपेक्षा शब्द परिचारकदेव असंख्यातगुणा हैं । ऐसे देव महाशुक्र और सहस्रार कल्प में ही होते हैं । वे घनीकृत लोक की एक प्रदेश वाली श्रेणी के असंख्यातवें भाग में स्थित आकाशप्रदेशों की राशि के बराबर हैं शब्दपरिचारकदेवों की अपेक्षा रूपपरिचारक देव ब्रह्मलोक और लान्तक
શ્રી ભગવાન-ડે ગૌતમ ! સહુથી એ છા અપરિચારક દેવે છે, કેમ કે ફક્ત ત્રૈવેયક અને અનુત્તર વિનાનાં દેવ જ અરચારક દેવા હાય છે અને તે બધાં મળીને ક્ષેત્ર પડ્યે પમના અસખ્યાતમાં ભાગમાં રહીને આકાશનાં પ્રદેશેશનાં ખરાખર હેવાને કારણે બધાથી ઓછાં છે. તેમની અપેક્ષાએ મનથી પરિચારણા કવાવાળા દેવ સંખ્યાતગણા વધારે છે. કેમ કે એવાં દેવે આતત, પ્રાણુત, બારણું અને અચ્યુત નામનાં ચાર પેામાં હાય છે
તે મરિચારક દેવાની અપેક્ષાએ સ`ખ્ય તગુણીત ક્ષેત્રજ્યે પપનાં અસંખ્યાતમાં ભાગમાં રહીને આકાશ પ્રદેશેાની બરાબર છે તેથી જ પરિચારžાની અપેક્ષાએ સખ્યાત ગણાં વધારે છે. મન:પચિારણા કરવાવાળા અપેક્ષાએ શબ્દ-પચિારકા સંખ્યાતગણા છે. આવાં દેવ મહુશુક્ર અને સહસ્રાર કલ્પમાં જ હાય છે. તેઓ ધનીકૃત લેાકની એક પ્રદેશવાળી શ્રેણીનાં અસખ્યાતમાં ભાગમાં સ્થિત આકાશ પ્રદેશની રાશીનાં બરાબર છે. શબ્દ પરિચારક દેવેની અપેક્ષાએ રૂપ-પરિચારકેા અસ`ખ્યાત ગણા છે. રૂપપરિચારક દેવ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
| SR No. | 006350 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 1173 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 76 MB |