Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
८३९
प्रबोधिनी टीका पद ३४ सृ० २ नैरयिकादीनामाहारविषयकाभोगादिनिरूपणम् न जानन्ति न पश्यन्ति आहारयन्तीतिभावः, तत्र ये खलु मायिमिध्यादृष्ट्युपपन्नका नवग्रैवेयकपर्यवसानास्ते अवधिज्ञानेन मनोभक्ष्याहारयोग्यान् पुद्गलान् न जानन्ति तदवधे स्तेषामविषयत्वात् चक्षुरिन्द्रियेण न पश्यन्ति तथाविधपाटवाभावात्, येऽपि अमाथिसम्यsererrant स्तेऽपि द्विविधाः - अनन्तरोपपनकाः परम्परोपपन्नकाथ, - प्रथमसमयोत्पन्ना प्रथमसोपनाचेति भावः तत्रानन्तरोपपत्रकाः न जानन्ति न पश्यन्ति तेषां प्रथमसमयोत्पन्नत्वेनावधिज्ञानोपयोगस्य चक्षुरिन्द्रियोपयोगस्य चासद्भावात्, परम्परोपपत्रकानामपि मध्ये या न जानन्ति न पश्यन्ति पर्याप्तानामसम्पूर्णतयाऽवध्युपयोगाभी कहना चाहिए, पावन इस हेतु से हे गौतम! ऐसा कहा है कि कोई जानते देखते और आहार करते हैं । जो मायिमिथ्यादृष्टि उपपन्नक होते हैं जो नवग्रैवेयकों तक ही पाए जाते हैं वे अवधि से मनोमस्य आहार के योग्य पुद्गलों को जानते नहीं हैं क्यों कि उनका विभंगज्ञान उन पुद्गलों को जानने में समर्थ नहीं होता और पटुता के अभाव के कारण चक्षुरिन्द्रिय से देखते भी नहीं हैं । जो देव अमायिसम्यग्दृष्ट्युपपन्नक होते हैं वे भी दो प्रकार के होते हैं tariqaos और परस्परोपपन्नक जिन्हें प्रथम समय में उत्पन्न और अप्रधम समय में उत्पन्न भी कह सकते हैं। इनमें से अनन्तरोपपत्रक नहीं जानते नहीं देखते क्यों कि प्रथम समय के उत्पन्न होने के कारण उनके अवधिका और चक्षुरिन्द्रिय को उपयोग नहीं होता है । परम्परोपपन्नकों में भी जो अपर्याप्त होते हैं, वे नहीं जानते और नहीं देखते हैं, क्योंकि पर्याप्तियों की अपूर्णता के कारण उनके अवधि आदि का उपयोग नहीं लग सकता जो पर्याप्त
કહેવુ જોઇએ, યાવત્ મા હૅતુથી હું ગૌતમ! એમ કહ્યું છે કે, કેાઈ જાણે છે દેખે છે અને આહાર કરે છે, કેઇ નથી જાણતાં, નથી દેખતાં અને આહાર કરે છે.
જે માયિમિથ્યા દૃષ્ટિ ઉપપત્નક હાય છે, જે નવત્રૈવેય!! સુધી જ, મળી આવે છે, તેઓ અવધિથી મનાલય આહારને વૈગ્ય પુદ્ગલેને જાણતા નથી, કેમ કે તેમના વિભગ જ્ઞાન તે પુદ્ગલેને તવામાં સમય નથી થતાં અને પટુતાનાં અભાવને કારણે નેત્રન્દ્રિયથી દેખતા પણ ની.
જે ધ્રુવ અમાયિકગ્ર દૃયુપનક હાય છે, તેએ પણ એ પ્રકારનાં હાય છે અનત-રપ-પનક અને પરમપપપનક. જેમને પ્રથમ સમયમાં ઉત્પન્ન બને અપ્રથમ સમયમાં ઉત્પન્ન પણ કહી શકાય છે. તેમનામાંથી અન તરોપપન્નક નથી જાણતાં, નથી દેખતાં, કેમ કે પ્રથમ સમયમાં ઉત્પન્ન થવાને કારણે તેમનામાં અવધિના અને નેત્રન્દ્રિયને ઉપયોગ નથી થતા.
પરંપરાપન્નકામાં પણ જે અપર્યાપ્ત ડાય છે, તે નર્થી જાણતાં અને નથી ફ્રેખતાં, કેમ કે પર્યાપ્તિની અપૂર્ણતાને કારણે તેમનાં અવધિ આર્તિના ઉપયાગ નથી
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫