Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 881

८६८
प्रज्ञापनासूत्रे
-
खलु अप्सरोभिः सार्द्ध शब्दपरिचारणां कर्तुमिति, 'तएणं तेहिं देवेहिं एवं मणसीकए समाणे तहेव जाव उत्तरवेउव्जियाई रुवाई विउब्वंति' ततः खलु तैर्देवैः एवम् उक्तरीत्या मनसि संकल्पे कृते सति तथैव - पूर्वोक्तरीत्यैव यावत्- क्षिप्रमेव ता अप्सरसः उदाराणि शृङ्गारादिविशिष्टानि उत्तरवै क्रियागि रूपाणि विकुर्वन्ति 'विउन्वित्ता जेणामेव ते देवा तेणामेव उवागच्छति विकुर्विता येनैत्र- यस्यामेवदिशि ते देवास्तिष्ठन्ति, तनैव तस्यामेवदिशि उपागच्छन्ति 'उपगच्छत्ता सिं देवाणं अदूर सामंते ठिच्चा अणुत्तराई उच्चावयाई सहाई समुद्रीमाणी समुदीरेमाणीओ चिद्वेति' उपागत्य तेषां देवानाम् अदूरसामन्ते - नातिदूर प्रत्यासन्ने स्थित्वा अनुत्तरान- सर्वजन मनःप्रमोदजनकत्वेन अनुत्तमान्, उच्चावन्- अत्यकिमने दीपकलाश्लीलस्वरूपान् शब्दान् समुदीरयन्त्यः समुदीरयन्त्यः- पौनःपुन्येनोच्चारयन्त्यस्तिष्ठन्ति, 'तए णं ते देवा ताहि अच्छाराहिं सद्धि सहपरिवारणं करेंति' ततः खलु ते देवास्ताभिरप्सरिभिः सार्द्ध शब्दपरिचारणां कुर्वन्त - 'सेसं तं चैव जाव भुज्जो भुजो परिणमंति' शेषं तच्चैव - पूर्वोक्तरीत्यैव यावत् - शब्दपरिचारणा तासामप्सरसां श्रोत्रेन्द्रियाइत्यादि लावण्यान्ततया भूयो भूयः परिणमन्ति,
सम्मप्रति मनः परिचारणाः प्ररूपयितुमाह- 'तत्थ णं जे ते मणपरियारगा देवा वाला मन उत्पन्न होता है । वे संकल्प करते हैं कि हम अप्सराओं के साथ शब्दपरिचारणा करना चाहते हे । देवों के इस प्रकार संकल्प करने पर पूर्वोक्त प्रकार से ही वे अप्सराएं उदार, श्रृगारमय वैक्रियक रूपों की विक्रिया करती हैं । विक्रिया करके जिधर वे देव होते हैं, उधर जाती हैं और उन देवों के कुछ समीप ठहर कर अनुत्तर अर्थात् सर्व जनों के लिए प्रमोद जनक होने से सर्वोत्तम एवं अत्यधिक कामोद्दीपक शब्दों का वारंवार उच्चारण करती हैं । तब वे देव उन अप्सराओं के साथ शब्दपरिचारणा करते हैं। शेष कथन पूर्ववत् ही समझ लेना चाहिए। यावत् वह परिचारणा उनके लिए अतीव सुखद रूप में परिणत होती है । अब मनःपरिचारणा की निरूपणा की जाती है ।
મન ઉત્પન્ન થાય છે. તેએ સંકલ્પ કરે છે કે અમે અપ્સરાઓની સાથે શબ્દપરિચારણા કરવા ઈચ્છીએ છીએ.
àાનાં આ રીતે સ`કલ્પ કરવાથી, પહેલાં કહેલ રીતે જ તે અપ્સરાઓ ઉદાર, શૃંગારમય, વૈક્રિયક રૂપે ની વિક્રિયા કરે છે. વિક્રિયા કરીને જ્યાં તે ધ્રુવે હાય છે, ત્યાં જાય છે અને તે દેવાની કંઇક નજીક કઇંક દૂર રહીને અનુત્તર અર્થાત્ સર્વને માટે આનંદ-દાયક હાવાથી સર્વોત્તમ તેમ જ અત્યધિક કામેદ્દીપક શબ્દોનું વાર’વાર ઉચ્ચારણ કરે છે. ત્યારે તે દેવે તે અપ્સરાઓની સાથે શબ્દ-પરિચારણા કરે છે.
ખાકીનું કથન પહેલાં જેવું જ સમજી લેવું જોઇએ. યાવત્ તે શબ્દ પરિચારણા તેમના માટે સ્મૃતીવ સુખકર રૂપમાં પરિણત થાય છે.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫