Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयवोधिनी टीका पद ३४ सू० ४ देवानां परिचारणाविशेषनिरूपणम् मणुनत्ताए मणामत्ताए' इष्टतया स्वाभिलाषविषयतया, कान्ततया-कमनीयतया, मनोज्ञतया-- परमस्पृहणीयतया, मन आपतया-मनसा आप्यते-प्राप्यते यः स मन पाप स्तस्य भावस्तत्तातया-मनसा सर्वदा वान्छनीयतया 'सुभगत्ताए सोहागरूवजोयणगुणलावन्नत्ताए ते त सिं मुजो भुज्जो परिणमंते' सुभगतया-हृदयङ्गमतया तदेव विशदयति-सौभाग्यरूपयौवमगुणलावण्यतया-सौभाग्यायरूपं-सौन्दर्य-यौवनं-युवावस्था, लावण्यं-परमरमणीयशरीरकान्तिच्छटा, सद्रूपा गुणा यस्य तत् सौभाग्यरूपयौवनलावण्यगुणं तस्य भाव स्तत्ता तया सौभाग्यहेतु रूपादिगुणनिबन्धनत्वेन ते शुक्रपुद्गलास्तासाम्-अप्सरसां भूयो भूग: परिणमन्ते इत्येवं कायपरिचारूगो विषयभोगः प्रतिपादितः सम्प्रति स्पर्शपरिचारं प्रतिप दयितुमाह-'तस्थणं जे ते फासपरियारगा देवा तेसिं थे इच्छामणे समुप्प जइ-एवं जहेव कायपरियारगा तहेव निरवसेसं भाणियव्वं' तत्र-तेषु देवेषु मध्ये खलु ये अमी स्पर्शपरिचारका देवाः सन्ति तेषां खलु इच्छामन:-विषयभोगेच्छाप्रधान मनः समुत्पद्यते- इच्छामः खलु वयम् अप्सरोभिः सार्द्ध स्पर्शचरिचारं-मुखचुम्बनस्तनमर्दनालिङ्गनादिरूपम् कर्तुमिति, ततः खलु तैर्देवैरे मनसिकृते सति क्षिप्रमेव ता अप्सरसः उदाराणि शृङ्गाराणि मनोज्ञानि मनोहराणि मनोरमाणि कमनीय रूप से, मनोज्ञ-परम अभिलषणीय रूप से, मनोवांछित रूप से सुभग रूप से सौभाग्य, रूप, यौवन गुण, लावण्य रूप से अर्थात् सौन्दर्य, युवावस्था रूप गुण एवं अत्यन्त रमणीय शरीर की छटा रूप से, वे शुक्रपुदगल उन अप्स. राओं के लिए पुनःपुनः परिणत होते हैं । इस प्रकार कायपरिचार रूप विषयभोग का प्रतिपादन किया गया। अप स्पर्शपरिचार का प्रतिपादन किया जाता है
अब देवों में जो देव स्पर्शपरिचारक अर्थात् स्पर्श द्वारा मैथुन सेवन करने वाले होते हैं, उनका विषयभोग को इच्छा की प्रधानता वाला मन उत्पन्न होता है। वे विचार करते हैं हम अप्सराभों के साथ स्पर्शपरिचार करना, चाहते है, अर्थात् उनका मुख का चुम्बन, स्तनों का मर्दन, आलिंगन आदि करना चाहते हैं। उन देवों के ऐसा संकल्प करने पर शीघ्र ही उनकी अपराएं उदार, श्रृंगार સુભગ રૂપથી, સૌભાગ્ય, રૂપ, યૌવન, ગુણ, લાવણ્ય રૂપથી અર્થાત્ સોંદય યુવાવસ્થા રૂપ ગુણ અને અત્યંત રમણીયતાની છટા રૂપથી, તે શુક પુદ્ગલ અપ્સરાઓને માટે ફરી-ફરી પરિણત થાય છે. આ રીતે કાય પરિચારણા રૂપ વિષયભોગનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું. હવે સ્પર્શ–પરિચારનું પ્રતિપાદન કરાય છે
દેવામાં જે દેવ સ્પશ–પરિચારક અર્થાત્ સ્પર્શ દ્વારા મૈથુન સેવન કરનારા હોય છે, તેમના વિષયની ઇચ્છાની પ્રધાનતાવાળા મન ઉત્પન્ન થાય છે.
તેઓ વિચાર કરે છે–અમે અસરાઓની સાથે સ્પર્શ–પરિચાર કરવા ઈચ્છીએ છીએ, અથત તેમના મુખનું ચુંબન, સ્તનનું મર્દન, આલિંગન વગેરે કરવા ચાહિએ છીએ તે દેવને આ સંકલ્પ કરવાથી, તરત જ તેમની અપ્સરાઓ ઉદાર શૃંગાર યુક્ત,
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
