Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रबोधिनी टीका पद २३ सू० १० एकेन्द्रियजातिनामस्थितिनिरूपणम्
३६९
हे गौतम! 'जहणेणं एगं सागरोवमस्स सत्तभागं' जघन्येन एकः सागरोपमस्य सप्तभागः पल्योपमासंख्येय भागहीनः प्रशस्तविहायोगतिनामकर्मणः स्थितिः प्रज्ञप्ता, 'उक्को सेणं दसागरोवमकोडाकोडीओ, दसवाससयाई अवाहा, अबाहूणिया कम्मट्ठई कम्म निसेगो' उत्कृष्टेन दशसागरोपमकोटी कोटयः, कर्मरूपताऽवस्थानलक्षणा स्थितिः प्रज्ञप्ता किन्तु तत्र दशवर्षशतानि यावद् अबाधाकालः - बन्ध समयादारभ्य स्वोदयेन जीवस्य न किञ्चिदपि बाधामुत्पादयति तावत्कालमध्ये दलिककर्मनिषेकाभावात, अतएव अवाधोना- दशशतवर्षरूपा बाधाका परिहीना अनुभवयोग्या कर्मस्थितिः कर्मदलिक निषेकरूपा प्रज्ञप्ता, गौतमः पृच्छति - 'अपसत्य विहायोगतिनामस्स पुच्छा' हे भदन्त ! अप्रशस्त विद्यायोगतिनामकर्मणः कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता ? इति पृच्छा भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम! जहणेणं सागरोवमस्स दोणि सत्तभागा पलिभोवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणया' जघन्येन सागरोपमस्य द्वौ सप्तभागौ पल्योपमस्यासंख्येयभागोनौ यावत् अप्रशस्त विहायोगति नामकर्मणः स्थितिः प्रज्ञप्ता,
-
भगवान् हे गौतम! प्रशस्त विहायोगति नामकर्म की जघन्य स्थिति पल्योपन का असंख्यातवां भाग कम सागरोपम का एक बंटा सात भाग प्रमाण है । और उत्कृष्ट स्थिति दश कोडाकोडी सागरोपम की है । दश सौ वर्ष का इस का अबाधा काल है, अर्थात् बन्धसमय से लेकर दश सौ वर्षो तक यह जीव को अपने उदय द्वारा कोई बाधा नहीं पहुंचाता है, क्योंकि इतने काल तक दलिकों का निषेक नहीं होता, अतएव अबाधाकाल कम करने पर जो स्थिति रहती है, वह इसका निषेक काल है या अनुभवयोग्य स्थिति का काल है ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! अप्रशस्त विहायोगति नामकर्म की स्थिति कितने काल की है ?
भगवान् हे गौतम! अप्रशस्त विहायोगति की जघन्य स्थिति पल्योपम का असंख्यातवां भाग कम सागरोपम का दो बंटा सात भाग प्रमाण है और
શ્રી ભગવાન્ હે ગૌતમ ! પ્રશસ્ત વિહાયોગતિ નામક ની જઘન્ય સ્થિતિ પલ્યા. પમના અસંખ્યાતમા ભાગ એ એવા સાગરોપમના હું ભાગ પ્રમાણ છે અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ દસ કોડાકોડી સાગરેપની છે. તેના અખાધા કાળ એક હજાર વર્ષોંના છે, અર્થાત્ બંધસમયથી પ્રારભી એક હજાર વર્ષ સુધી તે જીવને પેાતાના ઉદ્દય દ્વારા કોઈ ખાધા પહેાંચાડતુ નથી, કારણ કે એટલા સમય દરમ્યાન તેનાં દલિયાંના નિષેક થતા નથી. આથી તે અમાધા કાળ બાદ કર્યાં પછી જે શેષ સ્થિતિ રહે તે તેના નિષેક કાળ છે અથવા અનુભવયેાગ્ય સ્થિતિના કાળ છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવાન ! અપ્રશસ્ત વિહાયગતિનામક્રમની સ્થિતિ કેટલા કાળની છે? શ્રી ભગવાન—હે ગૌતમ ! અપ્રશસ્ત વિહાયગતિ નામકર્મીની જઘન્ય સ્થિતિ ત્યાપ મના અસખ્યાતમા ભાગ ઓછા એવા સાગરોપમના ૐ ભાગ પ્રમાણ છે. અને તેની ઉત્કૃષ્ટ
प्र० ४७
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
