Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
प्रज्ञापनासूत्रे नानारूपता भवतीति भावः, गौतमः पृच्छति-'असुरकुमाराणं भंते ! अणंतराहारा तो निव्वत्तणया तओ परियाइणया तो परिणामया तो विउधणया तओपच्छा परियारणया ?' हे भान ! अनुरकुमाराः खलु किम् प्रथमम् अनन्तराहारा भवन्ति ? ततो निवर्तना-निष्पत्ति भवति तेषां शरीरस्य ? ततः पर्यादानम्, ततः परिणामनम्, ततो विकुर्वणा भवति ? ततः पश्चात किं परिचारणा यथायोगं शब्दादि विषयोपभोगो भवति ? भगवानाह-'हता, गोयमा !' हे गौतम ! इन्त-सत्यम, 'असुरकुमारा अणंतराहारा तो निव्वत्तणया जाव ततो पच्छा परियारणया' असुरकुमाराः प्रथमम् अनन्तराहारा भवन्ति ततो निवतना भवति याक्त-ततः पर्यादानं भवति, ततः परिणामनं भवति ततो विकुर्वणा भवति, ततः पश्चात् परिचारणाशब्दादिविषयोपभोगो भवति, किन्तु नैरयिकापेक्षया विशेषस्तु तेषां विकुर्वणा प्रथमं भवति पशत् परिचारणा, तेच विशिष्ट शब्दाद्युपभोगाभिलाषे सति प्रथमं स्वेष्टं वैक्रियं रूपं निष्पा. दयन्ति तत्पश्चात् शब्दापभोगं कुर्वन्तीति नियमः, नैरयिकादयस्तु शब्दाधुपभोगप्राप्तौ
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! असुरकुमार क्या पहले अनन्तराहार होते हैं ? फिर उनके शरीर की निष्पत्ति होती है ? तत्पश्चात् पर्यादान, फिर परिणामन
और फिर विकुर्वणा होती है ? विकुर्वणा के पश्चात् क्या परिचारणा अर्थात् यथा योग्य शब्दादि विषयों का उपभोग होता है। ___ भगवान-हे गौतम! सत्य है । असुरकुमार पहले अनन्तराहार होते हैं, तत्तश्चात् निर्वर्तना होती है, फिर पर्यादान होता है, फिर परिणामन होता है, फिर विक्रिया होती है फिर परिचारणा होती है । नारकों की अपेक्षा अस्तुर कुमारों में विशेषता यह है कि असुरकुमारों में पहले बिकुर्वणा होती है, फिर परिचारणा । वे विशिष्ट शब्द आदि के उपभोग की अभिलाषा होने पर पहले इच्छित वैक्रिय रूप बनाते हैं, तत्पश्चात् शब्दादि का उपभोग करते हैं, ऐसा नियम है । परन्तु नैयिक आदि शब्दादि उपभोग प्राप्त होने पर आनन्द के
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! અસુરકુમાર શું પહેલા અનન્તરાવાર હોય છે? પછી તેમના શરીરની નિષ્પત્તિ થાય? તપશ્ચાત્ પર્યાદાન, પછી પરિણમન અને પછી વિફર્વણ થાય છે? વિયુર્વણના પછી શું પરિચારણું અર્થાત્ યથાયોગ્ય શબ્દાદિ વિષને ઉપભેગા થાય છે?
श्री भगवान् ! डा, गौतम ! सत्य छे. मसु२७मार पडसा मनन्तराहा२ डाय छ, તત્પશ્ચાત્ નિર્વતના થાય છે, પછી પર્યાદાન થાય છે, પછી પરિણમન થાય છે, પછી વિકિયા થાય છે અને પછી પરિચારણા થાય છે. નારની અપેક્ષાએ અસુરકુમ માં વિશેષતા એ છે કે અસુરકુમારમાં પહેલાં વિક્ર્વણ થાય છે, પછી પરિચારણા.
તેઓ વિશિષ્ટ શબ્દ આદિના ઉપભેગની અભિલાષા થતાં પહેલાં ઈચ્છિત વૈક્રિય રૂપ બનાવે છે, તત્પશ્ચાત્ શબ્દાદિને ઉપભેગ કરે છે, એ નિયમ છે. પરંતુ નરયિક
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
