Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 838
________________

प्रबोधिनी टीका पद ३४ सू० १ नैरयिकादीनामनन्तरागताहारादिनिरूपणम् जहा नेरइया' नरम् - पृथिवीकायिकाव्यपेक्षया विशेषस्तु वायुकायिहाः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्यो faar aasara यथा नैरयिका विकुर्वणासहिताः प्रतिपादितास्तथैव विकुर्वणासहिताः प्रति पादयितव्याः, तथा च नैरयिकाणामित्र एतेषामपि वैक्रियलब्धिसम्भवेन विकुर्वणाऽपि वक्तव्या किन्तु सा विकुर्वणा तेषां परिचारणायाः पश्चादेव वोध्येति भावः, 'वाणमंतर जोइसिय मणिया जहा असुरकुमारा' वानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिका यथा असुरकुमारा उक्तास्तथा बक्तव्याः, तथाचासुकुमाराणामिव वानव्यन्तरादीनामपि प्रथमं विकुर्वणा पश्चात् परिचारणा वक्तव्येति भावः सर्वेषामपि देवगणानां तथा स्वाभाव्यात्, उरुश्च - 'पुव्धं विउब्वणा खलु पच्छा परियारणा सुरगणाणं । सेसाण पुन्त्रपरियारणा उ पच्छा विउब्वणया ॥ १ ॥ इति, पूर्व विकुर्वणा खलु पश्चात् परिचारणा सुरगणानाम् । शेषाणां पूर्व परिचारणा तु पश्चाद् विकुर्वणा ॥ १॥ इति प्रथमं द्वारं समाप्तम् ॥ सू० १ ॥
|| आहारविषया भोगवक्तव्यता ॥
८२५
मूलम् - नेरइयाणं भंते! आहारे किं आभोगनिव्वत्तिय अणाभोगनिव्वत्तिए ? गोयमा ! आभोगनिव्वत्तिए वि अणाभोगनिव्वत्तिए वि, वायुकायिक, पंचेन्द्रिय तिर्यच और मनुष्य नारकों के समान ही विकुर्वणा सहित कहने चाहिए, क्यों कि जैसे नारकों में विक्रियलब्धि होती है, इसी प्रकार न में भी वैकिलब्धि होने से विकुर्वणा कहना चाहिए । किन्तु वह विकुर्वणा उनकी परिचारणा के पश्चात् ही समझना चाहिए ।
arroयन्तरों, ज्योतिष्कों और वैमानिकों की वक्तव्यता असुरकुमारो की वक्तव्यता के समान समझना चाहिए तथा असुरकुमारों की तरह वानव्यन्तरों आदि की भी प्रथम विकुर्वणा और फिर परिचारणा कहना चाहिए, क्यों कि समस्त देवगणों का ऐसा ही स्वभाव है । कहा भी है देवगणों की पहले विकुर्वणा होती है, पश्चात् परिचारणा होती है। शेष जीवों की पहले परिचारणा और फिर विकुर्वणा होती है । ।। सू० १ ।। (प्रथम द्वार समाप्त)
પૃથ્વીકાયિક આદિની અપેક્ષાએ વિશેષતા એ છે કે વાયુકાયિક, પોંચેન્દ્રિય તિય ચ અને મનુષ્ય નારકોની સમાન જ વિધ્રુણા સહિત હાવા જોઇએ, કેમકે જેમ નારકીમાં વિક્રિયા લબ્ધિ થાય છે, એજ પ્રકારે તેમનામાં પણ વૈક્રિય લબ્ધિ થવાથી વિકુવા કહેવી જોઇએ. પણ તે વિકુણા તેમની પરિચારણાની પછી સમજવી જોઈએ.
વાનન્તરા, જ્યાતિષ્કા અને વૈમાનિકાની વક્તવ્યતા અસુરકુમારોની વક્તવ્યતાના સમાન સમજવી જોઇએ. તથા અસુરકુમાશની જેમ વાનન્યન્તરો આદિની પણ પ્રથમ વિધ્રુવ ણા અને પછી પરિચારણા કહેવી જોઇએ. કેમકે સમરત દેવગણે!ના એવા જ સ્વભાવ છે કહ્યું પણ છે—દેવગણાની પહેલા વિકુવા થાય છે, પશ્ચાત પરિચારણા થાય છે. શેષ જીવની પહેલા પરિચારણા અને પછી વિષુવણા થાય છે ( પ્રથમ દ્વાર સમાપ્ત) ।।સૂ॰ ૧૫
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫


Page Navigation
1 ... 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173