Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 847
________________

८३४
प्रज्ञापनासूत्रे
"
सेयाः अथ चतुरिन्द्रियानधिकृत्य गौतमः पृच्छति - 'चउरिंदियाणं पुच्छा' चतुरिन्द्रियाः किम् आहार्यमाण पुद्गलान् जानन्ति पश्यन्ति आहारयन्ति ? किं वा न जानन्ति न पश्यन्ति किन्तु - केवलमाहारयत्येवेति भावः ? भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम ! ' अत्थेगइया न जाणन्ति पासंति आहारेंति' अस्त्ये के- केचन चतुरिन्द्रिया आहार्यमाण पुद्गकान न जानन्ति अवधि - ज्ञानेन तेषां मिथ्याज्ञानित्वात् किन्तु पश्यन्ति चक्षुरिन्द्रिय सच्चात् आहारयनिच 'अत्थेगइया न जाणंति न पासंति आहारेंति' अरत्येके केचन चतुरिन्द्रिया आहार्यमाण पुद्गलान् न जानन्ति तेषां मिथ्याज्ञानित्वात् न पश्यन्ति तमसा चक्षुर्दर्शनस्य ष्टत्वात् किन्तु केवलमाहारयन्त्येव, अत्रास्तिशब्दस्याव्ययतया बहुत्वेऽपि तदेवरूपं बोध्यम्, अथ पञ्चन्द्रियतिरक्षा प्रक्षेपाहारं लोमाहारश्चाधिकृत्य चतुर्भङ्गीं वक्तुमाह- 'पंविदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा' पञ्चेन्द्रियउसे देख भी नहीं सकते हैं । इसी प्रकार श्रीन्द्रिय भो ज्ञान और दर्शसेन रहित समझ लेने चाहिए ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! चतुरिन्द्रिय जीव क्या आहार्यमाण पुद्गलों को जानते, देखते और भहार करते हैं ? या नहीं जानते, नहीं देखते, केवल आहार करते है ।
भगवान् हे गौतम ! कोई चतुरिन्द्रिय आहार्यमाण पुदगलों को नहीं जानते हैं, किन्तु देखते हैं क्योंकि चक्षुरिन्द्रिय उनको होती है और आहार करते हैं। कोई चतुरिन्द्रिय न जानते हैं, क्यों कि वे मिथ्याज्ञानी होते हैं, और न देखते हैं क्योंकि अन्धकार के कारण उनकी चक्षु काम नहीं करती, वे केवल आहार ही करते हैं। यहां 'अस्ति' शब्द अव्यय है, अतएव बहुवचन में भी 'अस्ति' रूप ही रहता है। अब पंचेन्द्रिय जीवों के प्रक्षेपाहार और लोमाहार को लेकर चौभंगी कहने के लिए कहा है ।
કરે છે, તેમને પણ તે નથી જાણતા, ચક્ષુરન્દ્રિયના અભાવ ડેવાથી તે તેને દેખી પણ નથી શકતા એ જ પ્રકારે ત્રીન્દ્રિય પણ જ્ઞાન અને દશનથી રહિત સમજી લેવાં જોઇએ. શ્રી ગૌતમસ્વામી-હૈં ભગવન્ ! ચતુરિન્દ્રય જીવ શુ આહામાણ પુદ્દગાને જાણેદેખે અને આહાર કરે છે? અગર નથી ક્ષણુતા, નથી દેખત, કેવળ બહાર કરે છે ? શ્રી ભગવાન્-ઢે ગૌતમ! કૈાઈ ચતુરિન્દ્રિય આહા માણુ પુદગલાને નથી જાણુતા, પણ દેખે છે, કે કે ચક્ષુ ઇન્દ્રય તેમને હોય છે, અને આઢાર કરે છે. કાઈ ચતુરિન્દ્રિય જાણતા નથી કેમકે તે મિથ્યાજ્ઞાની હોય છે, અને નથી āખતા, કેમકે અંધકારના કારણે તેમના નેત્રો કામ નથી કરતાં, તે કૈવલ આહાર કરે છે આંહી ‘અસ્તિ' શબ્દ અવ્યય છે તેથી જ બહુવચનમાં પણ ‘અસ્તિ' રૂપ જ રહે છે.
હવે પોંચેન્દ્રિય જીવાન પ્રક્ષેપાહાર અને લામાહારને લને ચૌભ`ગી હેવાને भाटे छे
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫


Page Navigation
1 ... 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173