Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २३ सू० १० एकेन्द्रियजातिनामस्थितिनिरूपणम् ३७३ लक्षणा स्थितिः प्रतिपादिता तथाप्रतिपत्तव्या, एवम् अत्रापि अष्टादशवर्षशतपर्यन्तमबाधाकालः, अतएव अबाधाकालपरिहीना दलिककमनिषकरूपा अनुभवयोग्या कर्मस्थितिः प्रज्ञप्तेतिभावः, 'पत्तेयसरीरनामाए वि दो सत्तभागा' प्रत्येकशरीरनामकर्मणोऽपि जघन्येन सागरोपमस्य द्वौ सप्तभागौ पल्योपमासंख्येयभागो नौ यावत् स्थितिः प्रज्ञप्ता, उत्कृष्टेन तु विशतिः सागरोपमकोटीकोटयः, कर्मरूपताऽवस्थानलक्षणा स्थितिः प्रज्ञप्ता किन्तु तत्र विशति वर्षशतपर्यन्तमबाधाकालः, अतएव अबाधाकालोना दलिककर्मनिषकरूपा अनुभवयोग्या कर्मस्थितिः प्रज्ञप्तेतिमायः 'साहारणसरोरनामाए जहा सुहमस्स' साधारणशरीरनामकर्मगः स्थितियथा सूक्ष्म स्य नामकर्मणो जघन्येन सागरोपमस्य नव पश्चत्रिंशद्भागाः पल्योपमासंख्येयभागोनाः प्रज्ञप्ताः, उत्कृष्टेन अष्टादशसागरोपमकोटीकोटयः कर्मरूपताऽवस्थानलक्षणा स्थितिः प्रज्ञता किन्तु तत्र अष्टादशवर्षशतपर्यन्तमबाधाकाळः, अतएव अबाधाकालपरिहीना दलिककर्मनिषेकअठारह सौ वर्ष का इसका अबाधा काल है। अबाधाकाल कम करने पर अठारह सौ वर्ष कम अठारह कोडाकोडो सागरोपम का काल इस के निषेक का काल है, जिसे अनुभवयोग्य स्थिति का काल भी कहते हैं।
प्रत्येक शरीरनामकर्म की भी जघन्य स्थिति एक पल्योपन का असंख्यातयां भाग कम सागरोपम का भाग प्रमाण है। और उत्कृष्ट स्थिति वीस कोडाकोडी प्रमाण है। वीस सौ वर्ष का इसका अबाधा काल है। अबाधाकाल कम करने पर जो स्थिति शेष रहती है, यह इस का निषेक काल है या अनुभवयोग्य स्थिति का समय है।
साधारणनामकर्म की स्थिति सूक्ष्मनाम कर्म के समान जघन्य पल्यापम का असंख्यात भाग कम सागरोपम का पे भाग है । और उत्कृष्ट अठारह कोडाकोडी सागरोपम की है। अठारह सौ वर्ष का इसका अबाधा काल है। अबाधा ૬ ભાગ પ્રમાણ છે. અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અઢાર કડાકોડી સાગરેપની છે, અઢારસે વર્ષને તેને અબાધાકાળ છે. તે અખાધા કાળ બાદ કરવાથી અઢારસો વર્ષ ઓછા એવા અઢાર કલાકેડી સાગરોપમનો કાળ તે તેને નિષેક કાળ છે અને તેને અનુભવાગ્ય સ્થિતિને કાળ પણ કહે છે.
પ્રત્યેક શરીર નામકર્મની પણ જઘન્ય સ્થિતિ એક પોપમને અસંખ્યાત ભાગ ઓછા એવા સાગરેપમને ૩ ભાગ પ્રમાણ છે અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ વીસ કેડાકોડી સાગરેપમની છે. બે હજાર વર્ષને તેને અબાધા કાળ છે. અબાધા કાળ બાદ કર્યા પછી જે શેષ સ્થિતિ રહે છે તે તેનો નિષેક કાળ છે અથવા અનુભવાયેગ્ય સ્થિતિને સમય છે.
- સાધારણ નામકર્મની સ્થિતિ સૂક્ષમ નામકર્મની સમાન છે. અર્થાત જઘન્ય સ્થિતિ પપના અસંખ્યાતમો ભાગ એ છ એવા સાગરોપમને હું ભાગ પ્રમાણ છે, અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અઢાર કેડાછેડી સાગરોપમની છે. આઢરસે વર્ષને તેને અબાધાકાળ છે,
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
