Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २८ स० ६ नैरयिकादीनामोजाराधिकारनिरूपणम् ६१५ आसाद्य तिष्ठन्ति, विशेषतः स्वरूपल्लाभसम्प्राप्त्या तस्य मुखित्वाय उपकल्पते, दार्शन्तिके संगमयति-'एवामेव तेहिं देवेहि मण भक्खी कए समाणे से इच्छामणे खिप्पामेव अवेइ' एवमेव-अनेनैव प्रकारेण तैर्देवैः पूर्वोक्तरीत्या मनोभक्षणे कृते सति तत् तेषां देवानाम् इच्छामनः--आहारविषयकेच्छाप्रध नं मनः क्षिप्रमेव अपैति तृप्तिसद्भायात् निवर्तते इति भावः, तथा च यथा शीतपुद्गलाः शीतयोनिकस्य प्राणिन: मुखित्वाय उपकल्पते, उष्णपुद्गला वा उष्णयोनिकस्य प्राणिनः सुखित्वायोपकल्पन्ते, एवं देवैरपि मनसाऽभ्यवह्रिय माणाः पुदगला स्तेषां तृप्तये परमसन्तोषाय चोपकल्पन्ते तदनन्तरम् देवानामाहारविषयाभिलाषनिवृत्ति भवति, इति भावः, तथा चात्र ओज आहारादि संग्राहकगाथा:
सरीरे णोयाहारो तया य फासेण लोम आहारो। पक्खेवाहारो कावलिओ होइ नायवो ॥१॥ ओयाहारा जीवा सव्वे अपज्जत्तया मुणेयव्वा । पज्जत्तगा य लोमे पक्खेवे होति भइयच्या ॥२॥ एगिदियदेवाणं नेरइयाणं च नत्थि पक्खेवो । सेसाणं जीवाणं संसारस्थाण पक्खेवो ॥३॥ लोमाहारा एगिदिया उ नेरइय सुरगणा चेय । सेसाणं आहारो लोमे पक्खेवओ चेव ॥४॥ ओयाहारा मणभक्खिणो य सव्ये वि सुरगणा होति । सेसा हयंति जीया लोमे पक्खेवो चेव" ॥५॥ ____ शरीरेणौजआहारस्त्वचा स्पर्शन रोमाहारः । प्रक्षेपाहारः पुनः कावलिको भवति ज्ञातव्यः विशेषता आ जाने से उस उष्णयोनिक प्राणी के लिए अधिक सुखद होते हैं। इसी प्रकार देवों द्वारा मनोभक्षण करने पर उनका इच्छामन अर्थात् आहार विषयक संकल्प शीघ्र ही निवृत्त हो जाता हैं। अभिप्राय यह है कि जैसे शीत पुद्गल शीतयोनिक प्राणी के लिए सुखदायी होते हैं और जैसे उष्ण पुद्गल उष्णयोनिक प्राणी के लिए सुखप्रद होते हैं, इसी प्रकार देवों द्वारा मन से भक्षण किए गए पुदगल उनकी तृप्ति के लिए और परम सन्तोष के लिए होते हैं। तत्श्चात् देयों की आहार संबंधी अभिलाषा निवृत्त हो जाती है। ओजाहार आदि की संग्राहक गाथाएँ इस प्रकार हैं
ओजाहार शरीर द्वारा होता है और रोमाहार त्वचा (चमडी) द्वारा होता નિક પ્રાણીના માટે અધિક સુખદ બને છે.
એજ પ્રકારે દેવે દ્વારા મને ભક્ષણ કરતા તેમની ઈચ્છામન અર્થાત્ આહાર વિષયક સંક૯૫ જલ્દી નિવૃત્ત થઈ જાય છે. અભિપ્રાય એ છે કે જેમ શીત પુદ્ગલ શીત યોનિ પ્રાણીના માટે સુખદાયી થાય છે અને જેમ ઉષ્ણુ પુદ્ગલ ઉણનિક પ્રાણીને માટે સુખ પ્રદ થાય છે, એ જ પ્રકારે દેવો દ્વારા મનથી ભક્ષણ કરાએલા પુદ્ગલ તેમની તૃપ્તિને માટે અને પરમ સન્તોષને માટે બને છે. તત્પશ્ચાત્ દેવેની આહાર સંબંધી અભિલાષા નિવૃત્ત થઈ જાય. એજાહાર આદિની સંગ્રાહક ગાથાઓ આ પ્રકારે કહેલી છે.
એજાહાર શરીર દ્વારા થાય છે અને માહાર ત્વચા (ચામડી) ૮ રા થાય છે કેળીયા
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
