Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रज्ञापनासूत्रे श्रुतोपयुक्तः-साभिलाषज्ञानोपयुक्तः, मिथ्याष्टिः परमकृष्ण लेश्यः उत्कृष्टसंक्लिष्टपरि. णामस्तिर्यग्योनिकः उत्कृष्ट काल स्थितिकम् आयुष्यं कर्मबध्नाति, तदुपसंहरबाह-'एरिसए गंगोयमा ! तिरिक्खजोणिए उक्कोसकालटिइयं आउयं कम्मं बंधई' हे गौतम ! ईदृशः खलुपूर्वोक्तविशेषण विशिष्ट स्तियंग्योनिकः उत्कृष्टकालस्थितिकम् आयुष्यं कर्म बध्नाति, गौतमः पृच्छति-'केरिसए णं भंते ! मणूसे उक्कोसकालहइयं आउयं कम्मं बंधइ ?' हे भदन्त ! कीदृशः खलु मनुष्यः उत्कृष्ट कालस्थितिकम् आयुष्यं कर्म बध्नाति ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'कम्मभूमए वा कम्मभूमगपलिमागी वा भाव सुत्तोवउत्ते सम्मट्ठिीवा मिच्छ. ट्टिी वा कण्हले से वा सुक्कलेसे वा णाणी वा अण्णाणी वा उक्कोससंकिलिट्ठपरिणामे वा असं किलिट्ठपरिणामे वा तप्पाउग्गविमुज्झमाणपरिणामे वा' कर्मभूमगो वा-कर्मभूमिजातो वा, कर्मभूमगप्रतिभागी वा-कर्मभूमगसदृशो वा यावत्-संज्ञीपश्चन्द्रियः सर्वाभिः पर्याप्तिभिः पर्याप्तः सन् साकारोपयुक्तो जाग्रत् श्रुतोपयुक्तः सम्यग्दृष्टिर्वा मिथ्यादृष्टिर्वा कृष्ण लेश्यो वा साकार उपयोग चाला हो, जागृत हो, श्रुतज्ञान में उपयोग चाला हो, मिथ्या दृष्टि हो, परमकृष्ण लेश्यो चाला हो, और उत्कृष्ट संक्लिष्ट परिणाम से युक्त हो, वही तिर्यच उत्कृष्ट काल की स्थितियाले आयुकर्म का बंध करता है।
उपसंहार करते हुए कहते हैं-हे गौतम ! जो तिर्यंच इन विशेषणों से युक्त होता है वही उत्कृष्ट काल की स्थितियाले आयुष्यकर्म का बन्धक होता है।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! किस प्रकार का मनुष्य उत्कृष्ट काल की स्थितिवाले आयुकमे को बाँधता ? ___भगवान्-हे गौतम ! या तो कर्मभूमि में उत्पन्न हो या कर्मभूमि में उत्पन्न सदृश हो, संज्ञी हो, पंचेन्द्रिय हो, सब पर्याप्तियों से पर्याप्त हो, साकार उपयोग वाला हो, जागृत हो श्रुतज्ञान में उपयोग वाला हो सम्यग्दृष्टि हो या मिथ्यादृष्टि हो, कृष्णलेश्या वाला अथवा शुक्ल लेश्या चाला हो, ज्ञानी हो या ચિંગ વાળા હાય. જાગૃત હેય. યુતજ્ઞાનમાં ઉપગવાળા હોય; મિથ્યાષ્ટિ હોય, પરમ કુણ લેશ્યા વાળા હેય, અને ઉત્કૃષ્ટ સંકિલટ પરિણામથી યુક્ત હય, તેજ તિર્યચ ઉત્કૃષ્ટ કાલની સ્થિતિવાળા આયુકમને બન્ધ કરે છે.
ઉપસંહાર કરતાં કહે છે - હે ગૌતમ ! જે તિય"ચ આ વિશેષણોથી યુક્ત હોય છે. તેજ ઉત્કૃષ્ટ કાળની સ્થિતિવાળા આયુષ્યકમના બધેક થાય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવાન ! કયા પ્રકારે મનુષ્ય ઉત્કૃષ્ટ કાલની સ્થિતિવાળા આ યુકર્મને બાધે છે?
શ્રી ભગવાન હે ગૌતમ! અગરતે કર્મભૂમિમાં ઉત્પન્ન થયેલ અથવા કર્મભૂમિમાં ઉત્પન થયેલના સદશ હોય, સંજ્ઞી હોય, પંચનિય હાય, સર્વ પર્યાપ્તિથી પર્યાપ્ત હિય, સાકાર ઉપગવાળા હોય, જાગૃત હોય, શ્રુતજ્ઞાનમાં ઉપયોગવાળા હોય, સમ્યગ્દષ્ટિ હાય અગર મિથ્યાષ્ટિ હોય, કૃષ્ણલેશ્યાવાળા અથવા શુકલેશ્યાવાળા હોય, જ્ઞાની હોય કે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
