Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२१२
प्रज्ञापनासूत्रे बद्धस्पर्शस्पृष्टस्य संचितस्य चितस्य उपचितस्य इत्यादि पूर्वोक्तविशेषणविशिष्टस्य चतुविंधोऽनुभावः प्रज्ञप्तः, शुभनाम कर्म, अशुभनामकर्म इत्येवं द्विविधं नामकर्म वर्तते, तत्र प्रथम शुभनामकर्ममधिकृत्य प्ररूपयितुमाह-'मुहणामस्स णं भंते ! कम्मरस जीवेणं पुच्छा' हे भदन्त ! शुभनाम्नः खलु कर्मणो जीवेन बद्धस्य स्पृष्टस्य बद्धस्पर्शस्पृष्टस्य संचितस्य चितस्य उपचितस्य आपाकप्राप्तस्य विपाकप्राप्तस्य फलप्राप्तस्य उदयप्राप्तस्य स्वयं वा उदीर्णस्य परेण वा उदीरितस्य तदुभयेन वा उदीयमाणस्य कतिविधोऽनुभावः प्रज्ञप्तः ? इति पृच्छा. भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'मुहणामस्सणं कम्मस्स जीवेणं चउद्दसविहे अणुभावे पण्णचे' शुभनाम्नः खलु कम णो जीवेन बद्धस्य स्पृष्टस्य इत्यादि विशिष्टस्य चतुर्दशविधोऽनुभावः प्रज्ञप्तः, तदेव चतुर्दशविधानुभावत्वमुपपादयति-तं जहा-इट्ठा सहा १, इट्टा रूवा २, इट्टा गधा ३, इटा रसा ४, इटा फासा ५, इछा गती ६, इट्ठा ठिती ७, इटे लावण्णे ८, इट्टा जसो कित्ती ९, इदे उहाण कम्मबलवीरियपुरिसक्कारपरक्कमे १० इटस्सरया ११, क तस्सरया १२, पियस्सरया १३, वाले आयु कर्म का चार प्रकार का अनुभाव कहा गया है ।
नामकर्म के दो भेद हैं- शुभनामकर्म और अशुभनामकर्म । प्रथम शुभनामकमे की प्ररूपणा की जाती है
श्री गौतमस्वामी-हे भगवन् ! जीव द्वारा बद्ध,स्पृष्ट, बद्धस्पर्शस्पृष्ट, संचित, चित, उपचित, आषाकप्राप्त, विपाकप्राप्त, फलप्राप्त, उदयप्राप्त, स्वयं उदय में आए, दसरे द्वारा उदीरित अथवा दोनों द्वारा उदीयमाण शुभनाम फर्म का अनुभाव कितने प्रकार का कहा है ? - श्री भगवान्-हे गौतम ! जीव के द्वारा बद्ध, स्पृष्ट यावत् शुभनाम कर्म का विपाक चौदह प्रकार का कहा है । वह इस प्रकार है-(१) इष्ट शब्द (२) इष्ट रूप (३) इष्ट गन्ध (४) इष्ट रस (५) इष्ट स्पर्श (६) इष्ट गति (७) इष्ट स्थिति (८) इष्ट लावण्य (९) इष्ट यशः कीर्ति (१०) इष्ट उत्थान, कर्म, बल, वीर्य, पुरुषकार, पराक्रम, અનુભાવ કહેલા છે.
નામકર્મના બે ભેદ છે-શુભનામ કર્મ અને અશુભ નામકર્મ. પ્રથમ શુભ નામકર્મની પ્રરૂપણ કરાય છે–
શ્રી ગૌતમ સ્વામી-હે ભગવન ! જીવદ્વારા બદ્ધ, પૃષ્ટ, બદ્ધસ્પર્શસ્પષ્ટ, સંચિત, ચિત ઉપચિત, આપા પ્રાપ્ત, વિપાકમાપ્ત, ફલપ્રાપ્ત, ઉદયપ્રાપ્ત સ્વયં ઉદયમાં આવેલા બીજાના દ્વારા ઉદીરિત, અથવા બન્ને દ્વારા ઉદીર્યમા શુભ નામકર્મના અનુભાવ કેટલા પ્રકારના કહ્યા છે?
શ્રીભગવાન–હે ગૌતમ! જીવના દ્વારા બહ, પૃષ્ટ કાવત્ શુભનામ કર્મના વિ પાક ચૌદ ४२॥ ४या छ. ते २५ अरे छ- (१) ४२५६ (२) ४४३५ (3) JUNE (४) ४८२४ (५) ट२५श (6) टाति (७) स्थिति (८) UPा५५५ (6) Jष्ट यशति (१०) Uष्ट उत्थान, , ५, पीय, ५३५४०२, ५२॥34 (११) ४२८ २५२॥ (१२) idey२त। (१3) प्रिय.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
