Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २३ उ. २ सू० ८ कर्मप्रकृतिनिरूपणम्
म
२६३ सम्पद्यते तत् सुस्वरनाम कोकिलादिवत् ३५, 'दूसरनामे ३६' दुःस्वरनाम-यदुदयवशात् जीवस्य स्वरः श्रोतृजनामप्रीतये संजायते तद्दुः स्वरनामकाकादिवत् ३६, 'आदेजनाम ३७' आदेयनाम-यदुदवशात् जीवो यत् किमपि चेष्टते भाषते वा तत् सर्व लोक प्रमाणयति, दर्शनानन्तरमेव च लोकोऽभ्युत्थानादिना सत्करोति तद् आदेयनाम ३७, 'अणादेजनामे ३८' अनादेयनाम-यदुदयवशात् समीचीनमपि भाषमाणो नोपादेयवचनो भवति, नापि उपक्रियमाणोऽपि जनस्तमभ्युत्थानादिना सत्करोति तदनादेयनाम ३८, 'जसोकित्तिणामे ३९' यश-कीर्तिनाम -यशसा तपः शौर्यपराक्रमत्यागादि समुपार्जितख्यात्या कीर्तनंसंशब्दनं यशः कीर्तिः, अथवा सर्व दिग्व्यापिनी पराक्रमजन्या वा सर्वजनोत्कीर्तनीयगुणता
३५-सुस्वरनामकर्म-जिस के उदय से जीव का स्वर श्रोताओं के प्रमोद का कारण हो जैसे कोयल का स्वर, वह सुस्वरनामकर्म है।
३६-दुःस्वरनामकर्म-जिस कर्म के उदय से जीव का स्वर श्रोताओं की अग्रीति का कारण हो, जैसे काक का स्वर, वह दुश्वरनामकर्म है।
३७-आदेयनामकर्म-जिस के उदय से, जीव जो कुछ भी करे अथवा कहे, उस सब को लोक प्रमाणभूत मान ले और देखते ही उठकर सत्कार करे, यह आदेयनामकर्म है।
३८-अनादेयनामकर्म-जिस के उदय से समीचीन भाषण करने पर भी वचन ग्राह्य या मान्य न हों और उपकार करने पर भी लोग अभ्युत्थान आदि कर के स्वागत न करें, वह अनादेय नामकर्म है।
३९-यशाकीर्तिनामकर्म-यश अर्थातू तप, शौर्य, पराक्रम, त्याग आदि के द्वारा उपार्जित ख्याति के कारण प्रशंसा होना यशाकी ति है। अथवा सब दिशाओं में फैली हुई या पराक्रम जनित ख्याति यश कहलाती है और एक
(૩૫) સુસ્વર નામકર્મ-જેના ઉદયથી જેનો સ્વર શ્રોતાઓના પ્રમાદનું કારણ हाय, म अयसनी २५२, ते सुस्५२ नाम छे.
(૩૬) (સ્વર નામકર્મ-જે કર્મના ઉદયથી જીવને સ્વર શ્રોતાઓની અપ્રીતિ મેળવવાનું કારણ બને. જેમ કાગડાને સ્વર, તે દુસ્વર નામકર્મ છે.
(૩૭) આદેય નામકર્મ–જે કર્મના ઉદયથી, જીવ જે કાંઈ પણ કરે અથવા કહે તેને બધા લોકો પ્રમાણભૂત માની લે અને તેને જોતાં જ ઊઠીને સત્કાર કરે તે આદેયનામ કર્મ છે,
(૩૮) અનાદેય નામકર્મ–જેના ઉદયથી સમીચીન ભાષણ કરવા છતાં પણ વચન ગ્રાહ્ય અગર માન્ય ન થાય અને ઉપકાર કરવા છતાં પણ લેકે અભ્યસ્થાન આદિ કરીને સ્વાગત ન કરે, તે અનાદેય નામકર્મ છે,
(36) यशीति नाम भ-यश मात त५, शोय, पराभ, त्या मालिश ઉપાર્જિત ખ્યાતિના કારણે પ્રશંસા થવી તે યશઃ કીતિ છે, અથવા બધી દિશાઓમાં ફેલા
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
