Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
१५२
सूर्यप्रशतिसूत्रे
विंशतिः अहोरात्रान् त्रींश्वमुहर्त्तान् सूर्येण सार्द्धं योगं युञ्जन्ति तानि खलु द्वादश तद्यथाउत्तराप्रष्ठपदे यावत् द्वे उत्तराषाढे ॥ सू० ६० ॥
टीका--गतं दशमप्राभृतस्य एकविंशतितमं प्राभृतप्राभृतं सम्प्रति द्वाविंशतितमं प्रारभ्यते तस्य पूर्वेणायं सम्बंधो यत् पूर्वस्मिन् नक्षत्राणां द्वाराणि कथितानि अत्र नक्षत्राणां स्वरूपं वक्तव्यमिति कथयति - 'ता कहं ते णक्खत्त विजए आहिएति वज्जा' तावत् कथं ते नक्षत्र विच आख्यात इति वदेत् । तावत्-तत्र नक्षत्राणां स्वरूपनिर्णये, कथं केन प्रकारेण केनाधारण कयावोपपत्या ते त्वया भगवन् ! नक्षत्रविचयः - नक्षत्राणां स्वरूपनिर्णयः आख्यातः - प्रतिपादित इति वदेत्- कथयेत् अत्र 'णक्खत्तविजयं' ति विपूर्वश्चि स्वभावात् स्वरूपनिर्णये वर्त्तते । उक्तं च यथा - ( आप्तवचनं प्रवचनं ज्ञात्वा विचयस्तदर्थ निर्णयनम्) तत्र खलु बावीसवें प्राभृतप्राभृत का प्रारंभ
नक्षत्रों के द्वारों का प्रतिपादन कर के अब नक्षत्रों के विचय के स्वरूप का कथन करते हैं (ता कहं ते णक्खत्त विजए) इत्यादि
टीकार्थ- दसवें प्राभृत का इक्कीसवां प्राभृतप्राभृत पूर्ण हुवा अब बावीसवें प्राभृतप्राभृत का प्रारंभ करते हैं पूर्व के साथ इसका संबंध इस प्रकार से है कि पूर्व प्रकरण में नक्षत्रों के द्वार के संबंध में कथन किया है, यहां पर नक्षत्रों के स्वरूप का कथन किया जाता है-श्रीगौतमस्वामी भगवान् से प्रश्न करते हैं कि (ता कहं ते णक्खत्त विजए आहिएति वएजा) हे भगवन् नक्षत्रों के स्वरूप विषय में किस प्रकार से या किस प्रकार की उपपत्ति से आपने नक्षत्रों के स्वरूप का निर्णय प्रतिपादित किया है ? सो कहिये यहां पर (णक्खत्त विजयं) इस वाक्य में वि पूर्वक चिड् होने से स्वभाव या स्वरूप निर्णय बोधक है । कहा भी है- आप्तवचनं प्रवचन ज्ञात्वा विचयस्तदर्थनिर्णयनम् अर्थात् आप्त માવીસમા પ્રાભૃતપ્રામૃતના પ્રારંભ
નક્ષત્રાના દ્વારાનું પ્રતિપાદન કરીને હવે નક્ષત્રોના વિચય અર્થાત્ સ્વરૂપના સંબંધમાં अथन करवामां आवे छे. (ता कहं ते णक्खत्तविजय) हत्याहि
ટીકા :-દસમા પ્રાકૃતનુ' એકવીસમું પ્રામૃતપ્રામૃત પુરૂ થયુ. હવે આ બાવીસમા પ્રામૃતપ્રાભૂતના પ્રારંભ થાય છે, પહેલાની સાથે આના સંબધ આ રીતે છેકે પૂર્વ પ્રકરણમાં નક્ષત્રોના દ્વારના સંબંધમાં કથન કરેલ છે. અહીંયાં નક્ષત્રોના સ્વરૂપનું કથન
वामां आवे छे. श्रीगौतमस्वामी श्रीभगवानने प्रश्न पूछे छे ! (ता कहं ते णक्खत्तविजए आहिएति वएज्जा) हे भगवन् ! नक्षत्राना स्वश्यना विषयभां देवा अस्थी अथवा देवा પ્રકારની ઉપપત્તિથી આપે નક્ષત્રાના સ્વરૂપને નિણ ય પ્રતિપાદિત કરેલ છે ? તે આપ કહા शाही (जक्त्रत्तविजय) मा વાકયમાં વિ પૂર્ણાંક ચરૂ હાવાથી સ્વભાવ અથવા સ્વરૂપ नियन मोध १२ छे. उधुं य छे - (आप्तवचनं प्रवचनं ज्ञात्वा विचयस्तदर्थ निर्णयनम् )
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
