Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 569
________________

सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे रूप स्व्यशीत्यधिकस्य शतस्येति, पूर्वोक्त्या करणोक्त्या स च त्रिकस्त्रिगुणो विधेयः ३x ३=९ जाता नव, एते च रूपाधिकाः करणीयाः ९+१=१० जाता दश । पुनरेते पूर्व गणितराशौ एकोन पञ्चाशदधिकशतरूपे प्रक्षेप्तव्याः ५४९+१०=५५९ जातानि एकोनषष्टयधिकपश्चशतानि, पुनरेतेषां पञ्चदशभिर्भागो ह्रियते--३७+१. लब्धाः सप्तत्रिंशत्, शेया स्तिष्ठन्ति चत्वार स्तेनागतं यत् चतुर्विंशति पर्वात्मके प्रथमे सम्वत्सरेऽतिक्रान्ते सति द्वितीयसम्बत्सरस्य त्रयोदशसु च पर्वसु गतेषु सत्सु माघमासे शुक्लपक्षे चतुर्थी आवृत्ति घिमासभाविनीनां पश्चानां मध्ये तु द्वितीया आवृत्तिः किल माघशुक्लचतुर्थ्यां सम्भविष्यतीत्यायाति ॥-अथ यदि कश्चित् पृच्छेद्यत् पञ्चमी आवृत्तिः खलु कस्यां तिथी भविष्यतीति जिज्ञासा निवृत्यर्थमप्युच्यते-अत्र पश्चमी आवृत्तिः किल प्रश्ने प्रतिपादिता चास होते हैं । यहां पर एकमो तिरासी की गुणकराशी तीन रूप है । उनको पूर्वकथित करण गाथा में कहे अनुसार तीन को तिगुणा करे ३४३९ तो नव होते हैं । इन नव को रूपाधिक करे ८+१=१० तो दस होते हैं। पुनः इसको पहले गुणित की गई संख्या जो पांचसो उनचास रूप है उनमें जोडे ५४९+१० =५५९ प्रक्षेप करने से पांचसो उनसठ होते हैं। इस संख्या का पंद्रह से भाग करे ५५६-३७३८ भाग करने से सैंतीस लब्ध होता है एवं चार शेष रहता है इस से यह जाना जाता है की चोवीस पर्व रूप प्रथम संवत्सर व्यतीत हो जाने पर दूसरे संवत्सर के तेरहवां पर्व समाप्त होने पर माघमास के शुक्ल पक्ष में चोथी आवृत्ति माघमास भाविनी पांच आवृत्ति में दूसरी आवृत्ति माघ शुक्ल चौथ को संभवित होती है। ત્રણ થાય છે. આ ગુણકથી એક વ્યાશીને ગુણાકાર કરવો. જેમકે-૧૮૩+3=૫૪૯ ગુણાકાર કરવાથી પાંચ ઓગણપચાસ આવે છે. અહીં એકાગ્યાશીની ગુણકરાશી ત્રણ છે. તેને પહેલા કરેલ કરણગાથામાં કહ્યા પ્રમાણે ત્રણને ત્રણ ગણા કરવા, ૩*૩=ૉ નવ થાય છે. આ નવને રૂપાધિક કરવા ૯+૧=૧૦ રૂપાધિક કરવાથી દસ થાય છે. ફરીથી આને પહેલાં ગુણેલ સંખ્યા જે પાંચસો ઓગણપચાસ રૂપ છે. તેની સાથે મેળવવા. ૫૪૯+૧=૫૫ તે પાંચઓગણસાઈઠ થાય છે. આ સંખ્યાને પંદરથી ભાગાકાર કરે તે પપ૯=૩૭૪ ભાગ કરવાથી સાડત્રીસ લબ્ધ થાય છે. તથા ચાર શેષ વધે છે. આનાથી એ રીતે જાણવામાં આવે છે કે વીસ પર્વરૂપ પહેલું સંવત્સર વીતી ગયા બાદ બીજા સંવત્સરનું તેરમું પર્વ સમાપ્ત થાય ત્યારે માઘમાસના શુકલ પક્ષમાં ચોથી આવૃત્તિ માઘમાસભાવિની પાંચ આવૃત્તિમાં બીજી આવૃત્તિ માઘ શુદ ચોથના દિવસે થાય છે.
જે કોઈ પ્રશ્ન કરે છે–પાંચમી આવૃત્તિ કઈ તિથિમાં થાય છે? આ પ્રમાણે જીજ્ઞાસા
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2

Loading...

Page Navigation
1 ... 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111