Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यशतिप्रकाशिका टीका सू० १०० एकोनविंशतितमं प्रावृतम्
९४५
पुष्करार्द्ध सन्ति, यतोहि तत्र द्वासप्ततिश्चन्द्राः द्वासप्ततिश्च सूर्या इति । इत्येवं सर्वासां संख्यानामेकत्र योगेन भवन्ति पिटकानि षट् पष्टि संख्यकानि चन्द्रादित्यानामिति ||१२|| ar reafucare प्रतिपादयन्नाह - 'छावहिं पिडगाई णक्खत्ताणं तु मणुयलोयंमि । aroti rail ति एक्केकए पिडए ||१३|| षट् षष्टिः पिटकानि नक्षत्राणां तु मनुष्यलोके । षट्पञ्चाशत् नक्षत्राणि भवन्ति एकैकस्मिन् पिटके ||१३|| सर्वस्मिन्नपि मनुष्यलोके सर्वसंख्या नक्षत्राणां पिटकानि भवन्ति षट् षष्टिः, नक्षत्रपिटकपरिमाणं च शशिद्वयसम्बन्धि नक्षत्र संख्यापरिमाणं, तथाचाह-एकैकस्मिन् पिटके नक्षत्राणि भवन्ति षट् पश्चाशत संख्यकानि, अत्रैतदुक्तं भवति - पद् पञ्चाशनक्षत्रसंख्याक मेकैकं नक्षत्रपिटकं, अत्रापि षट् पष्टिसंख्या भावना यथा - एक - एकं नक्षत्रपिटकं जम्बुद्वीपे द्वे । लवणसमुद्रे षट् । धातकीखण्डे एकविंशतिः । कालोदधौ पट्ट त्रिंशत् अभ्यन्तर पुष्करार्द्धे चैककमिति सर्व संख्यया
तथा अभ्यंतर पुष्करार्ध में छत्तीस पिटक होते हैं, कारण की वहां पर बहत्तर चंद्र एवं बहत्तर सूर्य होते हैं । इस प्रकार सब संख्या को मिलाने से चंद्र सूर्य का छियासठ पिटक हो जाते हैं ||१२||
अब नक्षत्रों के पिक का प्रतिपादन करते हुवे कहते हैंraf fusगाई णक्खत्ताणं तु मणुयलोयंमि ।
छप्पण्णं णक्खत्ता हुंति एक्केक पिडए ॥१३॥
संपूर्ण मनुष्य लोक में सर्व संख्या से नक्षत्रों का पिटक छियासठ होते
| नक्षत्र के पिटक का परिमाण दो चंद्र का नक्षत्र संख्या का परिमाण तुल्य होता है। एक एक पिटक में छप्पन नक्षत्र होते हैं, यहां पर इस प्रकार कहा जाता है - छप्पन नक्षत्र समूह का एक नक्षत्र पिटक होता है । यहां पर भी छियासठ संख्या की भावना इस प्रकार से है-एक एक नक्षत्र पिटक जंबूद्वीप
ચદ્રો અને બેતાલીસ સૂર્યાં હેાય છે. તથા અભ્યંતર પુષ્કરાધ માં છત્રીસ પિટકા હાય છે. કારણકે ત્યાં ખેતર ચદ્રો અને ખેતર સૂર્યાં હૈાય છે. આ રીતે બધી સંખ્યાને મેળववाथी चंद्र सूर्यना छासह पिटडओ यह लय छे ||१२||
હવે નત્રાના ટિકાનું પ્રતિપાદન કરતાં કહે છે छraff पिडगाई क्aत्ताणं
लोभि । छप्पणं णक्खत्ता हुंति एक्केकर पिडए ॥१३॥
સંપૂર્ણ મનુષ્યલેાકમાં કુલ સખ્યાથી નક્ષત્રાના પિટકેા છાસડ થાય છે. નક્ષત્રાના પિટકાનું પરિમાણુ એ ચંદ્રની નક્ષત્ર સંખ્યાના પ્રમાણુ બરાબર હોય છે. એક એક પિટકમાં છપ્પન નક્ષત્રા હેાય છે. અહી. આ પ્રમાણે કહેવામાં આવે છે. છપ્પન નક્ષત્ર સમૂહનુ એક નક્ષત્ર પિટક હોય છે. અહી છાસઠ સંખ્યાની ભાષના આ પ્રમાણે થાય છે. એક
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨