Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यशप्तिप्रकाशिका टीका सू० १०१ एकोनविशतितम प्राभृतम् पट्पष्टिः सहस्राणि पञ्चसप्तत्यधिकानि नवशतानि चेति ॥४०॥ अथान्यत् पृच्छति गौतमः - 'अंतो मणुस्सखेते चंदिमसूरिया गहगणणक्खत्ततारारूवा ते णं देवा कि उडोववण्णगा कप्पोववण्णगा विमाणोववण्णगा चारोववण्णगा चारद्विइया गइरतिया गइसमावण्णगा' अन्तमनुष्यक्षेत्रे ये चन्द्रसूर्यग्रहगणनक्षत्रतारारूपास्ते खलु देवाः किं ऊर्बोपपन्नका कल्पोपपन्नकाः विमानोपपन्नकाः चारोपपन्नकाः चारस्थिताः गतिरतिकाः गतिसमापनकाः ॥-अन्तर्मनुष्यक्षेत्रे-मनुष्यक्षेत्रमध्ये ये चन्द्र-सूर्य-ग्रहगणनक्षत्रतारारूपाः देवास्ते किं ऊोपपन्नकाः ?, -सौधर्मादिभ्यो द्वादशभ्यः कल्पेभ्यः ऊदर्बोपन्नाः-ऊधमुपपन्ना:-ऊवस्थिताः किं ?, अथवा कल्पोपपन्नकाः ?,-कल्पेषु-सौधर्मादिषु उपपन्नाः-सौधर्मादिषु स्थिताः किं ?, वा विमानोपपन्नकाः!,-विमानस्थाः ?,-विमानेषु-सामान्येपूपपन्नाः-विमानोपपन्नाः किं ?, अथवा चारोपपन्नकाः ?, सञ्चरणशीलाः ?, मण्डलगत्या परिभ्रमणं चारस्तमुपपन्ना:आश्रिताश्वारोपपन्नाः किं ?, अथवा चारस्थितिकाः ?,-चारस्य यथोक्तरूपस्य स्थितिःअभावो येषां ते चारस्थितिकाः-अपगतचारा:-गतिरहिताः किं !, अथवा गतिरतिकाः ?,गतौ गतिविषये रतिः-आसक्तिः-प्रीतिर्येषां ते गतिरतिकाः-गतिरसिकाः किं ?, एतेन गतौ रतिमात्रमुक्तं, सम्प्रति साक्षात् गति प्रश्नयति-किं !, गतिसमापन्नकाः ?,-सर्वथा गणणक्खत्ततारारूवा तेणं देवा किं उड्रोववण्णगा कप्पोववग्ग विमाणोववण्णगा चारद्वितिया गइरतिया गइसमावण्णगा? मनुष्यक्षेत्र में चंद्र, सूर्य ग्रहगण-नक्षत्र तारारूप देव क्या ऊवोपपनन्नक अर्थात् सौधर्मादि बारह कल्प से ऊपर में रहे होते हैं ? अथवा सौधर्मादि कल्प में रहे होते हैं ? अगर विमानोपपन्नक माने संचरण शील गतिवाले होते हैं ? मंडलगति से परिभ्रमण को चार कहते हैं। अथवा चारस्थितिक यथोक्त प्रकार की स्थिति के अभाव वाले होते हैं ? या गतिरतिक होते हैं ? अथवा गति में रसिक होते हैं ? इससे गति में रतिमात्र का प्रश्न कियाहै अब साक्षात् गतिविषय में पूछते हैंक्या गति समापन्नक होते हैं ? अर्थात् वे सर्वथा गतियुक्त होते हैं ? यह सब णक्खत्ततारारूवा तेण देवा कि उड्ढोववन्नगा, कप्पोरवण्णगा विमाणोववण्णगा चारोववण्णगा, चारद्वितिया, गति रतिया गइसमावण्णगा) मनुष्य क्षेत्रमा द्र-सूर्य-अगर नक्षत्र तासરૂપ દેવો છે તેઓ શું ઉપપનક અર્થાત્ સૌધર્માદિ બાર કપોમાંથી ઉપર રહેલ હોય છે? અથવા સીધર્માદિકમાં રહેલ હોય છે, કે વિમાને પપન્નક હોય છે? અથવા ચારો ૫૫નક એટલેકે સંચરણશીલ ગતિવાળા હોય છે? મંડળગતિથી પરિભ્રમણને ચાર કહે છે. અથવા ચાર સ્થિતિક-યક્ત પ્રકારની સ્થિતિના અભાવવાળા હોય છે? અથવા ગતિરતિક હોય છે? અથવા ગતિમાં રસિક હોય છે? આથી ગતિમાં રતિમાનને પ્રશ્ન પૂછે છે. હવે સાક્ષાત્ ગતિ વિષયમાં પ્રશ્ન પૂછે છે-શું ગતિ સમાપનક હોય છે? અથાત્ તેઓ
श्री सुर्यप्रशशि सूत्र : २
