Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
१०२२
__सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे पि लवंति' तावत् चन्द्रसूर्याः खलु नो जीवाः अजीवाः नो घनाः सुषिराः, नो बादरबोन्दिधराः कलेवराः नास्ति खलु तेषां उत्धानं वा कर्म वा बलं वा, ते नो विद्युल्लवन्ति न अशनि लवन्ति न स्तनितं लवन्ति, अधश्च खलु बादरः वायुकायः सम्मूछेति, अधश्च खलु बादरः वायुकायः सम्मृच्छये विद्युदपि लवन्ति अशनिमपि लवन्ति स्तनितमपि लवन्ति, एके एवमाहुः।-तावदिति पूर्ववत् खल्विति वाक्यालंकारे चन्द्रसूर्याः किल न जीवाः-जीवरूपा:-मादि प्राणिसदृशाः, किन्तु अजीवाः मादि प्राणिभ्यो भिन्न स्वरूपाः, तथा नो घना कठिनाः निविडप्रदेशोपचयाः किन्तु शुषिराः-अनेक विवरप्रपन्ना-जालस्वरूपाः, तथा नो बादरबोन्दिधरा:-प्रधान सजीव सुव्यक्ताबयवशरीरोपेताः, किन्तु कलेवरा:-कलेवरमात्रा:-सामान्यप्राणिसदृशस्वरूपाः, तथा नास्ति खलु तेषां चन्द्रस्यीणां उत्थानं-ऊध्वीं भवन-उर्ध्व गमनं, इत्याधुपदर्शने वा शब्दो विकल्पार्थे समुच्चयार्थे वा सर्वत्रानुभावनीयः। तथा च तेषां चन्द्रसूर्याणां मध्येनास्तिकर्म-क्रियाकरण स्वभावः-उत्क्षेपणावक्षेपणादिकर्म तथा बलं-शारीरः प्राणः, बीर्य -आन्तरोत्साहः पुरुपकारपराक्रमः अत्र पुरुषकार:-पौरुषाभिमानः, पराक्रमः-पौरुषाभिसंमुच्छइ अहे य णं बादरे वाउकाए समुच्छित्ता विज्लुपि लवंति असणि पि लवंति थणितं पि लवंति) चंद्र सूर्य जीवरूप नहीं हैं अर्थात् मनुष्यादि प्राणियों के समान जीव रूप नहीं है अपितु अजीव माने मनुष्यादि प्राणि से भिन्न स्वरूपवाले है तथा घन-कठिन नहीं है अपितु शुशिर जाल के जैसे स्वरूपवाले होते हैं । तथा श्रेष्ट शरीरधारी नहीं होते परंतु कलेवर मात्र वाले अर्थात् सामान्य प्राणी के समान स्वरूपवाले होते हैं तथा उन चंद्र सूर्य का ऊर्ध्वगमन नहीं होता इत्यादि कहने के हेतु से वा शब्द विकल्पार्थ के अर्थ में या समुच्चय के अर्थ में प्रयुक्त हुवा है इस प्रकार सर्वत्र विचार कर लेवें । तथा उन चन्द्र सूर्यों में क्रिया करने का स्वभाव नहीं है। अर्थात् उत्क्षेपणावक्षेपणादि कर्म नहीं होता तथा शारीरिक बल आन्तरोत्साहरूप वीर्य-पौरुषाभिबादरे वो उकाए समुच्छइ अहे य ण बादरे वाउकाए समुच्छित्ता विजु पि लवंति असणि पि लवति थणितं पि लवति)द्र सूर्य ०५३५ नथी अर्थात् मनुष्यादि प्राणियोनी म १३५ નથી પરંતુ અજીવ એટલે કે મનુષ્યાદિ પ્રાણિથી ભિન્ન સ્વરૂપવાળા છે. તથા ઘન–કઠણ નથી પરંતુ સુષિર જાળના જેવા સ્વરૂપવાળા છે. તથા શ્રેષ્ઠ શરીરધારી હોતા નથી પરંતુ કેવળ કલેવર માત્રવાળા અર્થાત્ સામાન્ય પ્રાણિયેના જેવા સ્વરૂપવાળા હોય છે. તથા એ ચંદ્ર સૂર્યનું ઉર્ધ્વગમન થતું નથી વિગેરે કહેવાના હેતુથી વા શબ્દ વિકલ્પાર્થના અર્થમાં અગર સમુચ્ચયના અર્થમાં પ્રયુક્ત થયેલ છે. આ પ્રમાણે બધે સમજી લેવું. તથા એ ચંદ્ર સૂર્યોમાં ક્રિયા કરવાને સ્વભાવ હોતું નથી. અર્થાત્ ઉક્ષેપણાવક્ષેપણદિ કર્મ હોતું નથી શારીરિક બળ અંતરના ઉત્સાહરૂપ વીર્ય-પૌરૂષાભિમાન અને પરાક્રમ નથી. અર્થાત્ પુરૂષકાર
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર:
