Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 965
________________

९५४
सूर्यप्राप्तिसूत्रे महाग्रहाणां च । चारविशेषेण भवन्ति सुखदुःखविधयो मनुष्याणां ॥२१॥ रजनिकरदिनकराणां-चन्द्रादित्यानां नक्षत्राणां च महाग्रहाणां च चारविशेषेण-तेन तेन चारेण मनुष्याणां सुखदुःखविधयो भवन्ति, तथाहि-मनुष्याणां सदा द्विविधानि कर्माणि भवन्ति, तानि च-शुभवेद्यानि अशुभवेद्यानि च, सामान्यतः कम्मणां विपाकहेतवश्च पश्च सन्ति, तद्यथा-द्रव्यं क्षेत्र कालो भावो भवश्च, उक्तं चान्यत्र-'उदयक्खओ खमोबसमा जं च कम्नुणो भणिया, दव्वं च खेत्तं कालं भवं च भावं च संपप्प ॥१॥ छाया-उदयक्षयक्षयोपशमोपशमा ये च कर्मणो भणिता । द्रव्यं च क्षेत्रं कालश्च भवं च भावं च सम्प्राप्य ॥१॥ शुभ कर्मणां प्रायः शुभवेद्यानां कर्मणां शुभद्रव्यक्षेत्रादि सामग्री विपाकहेतु. अशुभवेद्यानां अशुभद्रव्यक्षेत्रादि सामग्री, तेन यदा येषां जन्मनक्षत्रादि विरोधी चन्द्रसूर्यादीनां चारो भवति तदा तेषां प्रायो यानि अशुभवेद्यानि कर्माणि तानि तां तां तथाविधां विपाकसामग्री अवाप्यविपाक मायान्ति । विपाकमागतानि च शरीररोगोत्पादनेन धनहानिकरणतो वा प्रियविन.
चंद्र सूर्य का तथा नक्षत्र एवं महाग्रहों का चार विशेष से अर्थात् गति विशेष से मनुष्यों के सुख दुःख प्रकार होते हैं जैसे को-मनुष्यों के सदा दो प्रकार के कर्म होते हैं वे कर्म शुभ वेद्य एवं अशुभ वेद्य होते हैं। सामान्य से कर्मों का विपाक के कारण पांच प्रकार का होते हैं जो इस प्रकार से हैं-द्रव्य, क्षेत्र काल, भाव, एवं भव अन्यत्र कहा भी है
उदयक्खमो समोवसमा जंच कम्मुणो भणिया।
दव्वं च खेत्तं कालं भावं च भवं च संपप्पे ॥१॥ प्रायः शुभकर्म का माने शुभ वेद्यकर्म का शुभ द्रव्यक्षेत्रादि सामग्री विपाक का कारण होता है। एवं अशुभ वेद्यकर्म का अशुभ द्रव्यक्षेत्र आदि सामग्री होती है। अतः जब जिन के जन्म नक्षत्रादि विरोधी चंद्र सूर्यादि की गति होती है तब उनके प्रायः जो अशुभ वेद्यकर्म होते हैं वे उस उम प्रकार
ચંદ્ર સૂર્યને તથા નક્ષત્ર અને મહાગ્રહોના ચાર વિશેપથી અર્થાત્ ગતિ વિશેષથી મનુષ્યના સુખદુઃખ પ્રકાર થાય છે. જેમકે-મનુષ્યના સદા બે પ્રકારના કર્યો હોય છે. એ કર્મો શુભવેદ્ય અને અશુભ હોય છે. સામાન્ય પણાથી કર્મોના વિપાકને લઈને પાંચ પ્રકારના હોય છે. જે આ પ્રમાણે છે. દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ અને ભવ અન્યત્ર કહ્યું પણ છે.
दयक्खमोवसमा जच कम्मुणो भणिया ।
दव्यच खेतं काल भवंच भावंच संपप्प ॥१॥ પ્રાયઃ શુભ કર્મના એટલેકે શુભવેદ્ય કર્મના શુભદગ્ય ક્ષેત્રાદિ સામગ્રી વિપાકનું કારણ હોય છે. અને અશુભવેદ્ય કર્મના અશુભ દ્રવ્યક્ષેત્ર વિગેરે સામગ્રી હોય છે. તેથી જ્યારે જેમના જન્મનક્ષત્રાદિ વિરોધી ચંદ્ર સૂર્યાદિની ગતિ હોય છે, ત્યારે તેમના પ્રાયઃ જે અશુભવેદ્ય કર્મો હોય છે તે એ એ પ્રકારની વિપાક સામગ્રીને પ્રાપ્ત કરીને વિપાકમાં
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2

Loading...

Page Navigation
1 ... 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111