Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 954

सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० १०० एकोनविंशतितमप्राभृतम्
९४३ रविशशि ग्रहनक्षत्राणीत्युपलक्षणमेतत् तारकाणि च एतावन्ति-एतावत् संख्यकानि आख्यातानि सर्वज्ञेस्तीर्थङ्करैर्मनुष्यलोके, येषां किमित्याह-येषां-चन्द्रसूर्यग्रहनक्षत्रतारारूपाणां ज्योतिष्कानां यथोक्तसंख्यानाम सकलमनुष्यलोकभाविनां प्रत्येकं नामगोत्राणि, इहान्वर्थमुक्तं, यथा नाम-स्वस्वसिद्धान्तपरिभाषया विहितं नाम-नामगोत्रमित्युच्यते, तेनायमर्थः समायाति नामगोत्राणि-अन्वर्थ युक्तानि नामानि, अथवा नामानि च गोत्राणि च नामगोत्राणि इत्यर्थः । प्राकृताः-अनतिशयिनः पुरुषाः न कदाचनापि प्रज्ञापयिष्यन्ति, केवलं यदातदावास सर्वज्ञा एव जानन्तीत्यर्थः, इदमपि सूर्यादि संख्यानं प्राकृतपुरुषा प्रमेयं सर्वज्ञोपदिष्टमिति सम्यक् श्रद्धेयमिति ॥११॥ 'छावढि पिडगाई चंदादिच्चाण मणुलोयंमि । दो चंदा दो सूरा य हुति एक्केकए पिडए ॥१२॥' पटू षष्टिपिटकानि (पिण्डानि) चन्द्रादित्यानां मनुष्यलोके । द्वौ चन्द्रौ द्वौ सूर्यों च भवत एकैकस्मिन् पिण्डे ॥१२॥ इह द्वौ चन्द्रौ द्वौ सूयौँ चैकं पिटकमुच्यते, इत्थं भूतानि चन्द्रादित्यानां पिटकानि-पिण्डानि षट् षष्टिर्भवन्ति
सूर्य, चंद्र, ग्रह एवं नक्षत्र एवं तारागण मनुष्यलोक में सर्वज्ञने इतने कहे हैं, यथोक्त संख्यावाले जिन चंद्र, सूर्य, ग्रह, नक्षत्र, ताराओं का सकल मनुष्य लोक भावि नाम एवं गोत्र यथायोग्य स्वस्व सिद्धांत परिभाषा से युक्त कहा हुवा नाम गोत्र कहा जाता हैं। अतः ऐसा कहा जाता है-अन्वर्थ नाम अथवा नाम एवं गोत्र । प्राकृत माने अनतिशायि पुरुष वे कदापि प्रज्ञापन नहीं करते हैं। यह सूर्यादि संख्यात्मक कथन प्राकृत पुरुष द्वारा माने अप्रमेय सर्वज्ञ द्वारा उपदिष्ट होने से सम्यक श्रद्धेय हैं ॥११॥
छावलुि पिडगाई चंदादिच्छाण मणुयलोयंमि ।
दो चंदा दो सूरा य हंति एक्केकर पिडए ॥१२॥ यहां दो चंद्र एवं दो सूर्य का एक पिटक कहा जाता है, इस प्रकार के चंद्र सूर्य का सकल मनुष्यलोक में छियासठ पिटक होते हैं, कारण की मनुष्य
सूर्य-चंद्र-ग्रह-नक्षत्र भने त मनु५ सभा मेटा प्रभाना स सावाने કહ્યા છે યક્ત સંખ્યાવાળા જે ચંદ્ર-સૂર્ય-ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારાઓના સકલ મનુષ્ય લોકભાવી નામે અને ગોત્ર યથાગ્ય સિદ્ધાંત પરિભાષાથી યુક્ત કહેલ નામ ગોત્ર કહેવાય છે તેથી તેમ કહેવા માં આવે છે. અન્યર્થનામ અથવા નામ અને ગેત્ર પ્રાકૃત એટલેકે અનતિશાયિ પુરૂષ તેઓ કોઈ વખત પ્રજ્ઞાપન કરતા નથી. આ સૂર્યાદિની સંખ્યાવાળું કથન પ્રાકૃત પુરૂષ દ્વારા એટલેકે અપ્રમેય સર્વજ્ઞ દ્વારા ઉપદેશામેલ છે. તેથી સમ્યફ ધેય કહેલ છે. ૧૧
छावर्द्वि पिडगाई, चंदादिच्चाण मणुयलोयामि ।
दो चंदा दो सूरा य हुति एकेक। पिडए ॥१२॥ અહીં બે ચંદ્ર અને બે સૂર્યોનું એક પિટક કહેવાય છે. આ પ્રમાણેના
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2