Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 766

सूर्यज्ञतिप्रकाशिका टीका सू० ८४ पञ्चदश प्राभृतम्
७५५
समासादेत्ता चंदेण सद्धिं जोयं, जुजइ, जोयं जोएत्ता जोयं अणुपरियट्ट, जोयं अणुपरियता विष्पजहs विगतजोई यावि भवइ' तावत् यदा खलु चन्द्रं गतिसमापन्नं ग्रहा गतिसमापन्नाः पौरस्त्याद् भागात् समासादयन्ति, पौरस्त्याद् भागात् समासाद्य चन्द्रेण सार्द्धं योगं युञ्जन्ति, योगं युक्त्वा योगमनुपरिवर्त्तयति, योगमनुपरिर्वर्त्य विजहति विगतयोगिनश्चापि भवन्ति । - तावदि पूर्ववत् यस्मिन् समये चन्द्रं गति समापन्नमपेक्ष्य ग्रहाः गतिसमापन्नाः विवक्षिताः भवन्ति तदा किल ते ग्रहाः पौरस्त्याद् भागात् - मेरोः पूर्वेण भागेन प्रथम चन्द्रं समासादयन्ति प्राप्नुवन्ति चन्द्रं समासाद्य च यथासम्भवं स्वस्व भोग्यानुकूलं योगं युञ्जन्ति, यथासम्भवं योगं युक्त्वा पय्र्यन्ते यथासम्भवं योगमनुपरिवर्त्तयन्ति तन्नक्षत्रं त्यजन्ति यथासम्भवमन्येषां ग्रहाणां योगं समर्पयितुं समारभन्ते योगमनुसमर्प्य च स्वेन सह योग विप्रजहन्ति । किमधिकेनाभिलापेन विगतयोगिन चापि भवन्तीत्येवं क्रमेण सर्वेग्रहाश्चन्द्रेण साकं योगादिक मनुकुर्वन्तीति ॥ अथ सम्प्रति सूर्येण सह नक्षत्राणां योगचिन्तां चंद गतिसमावणं हे गतिसमावण्णे पुरच्छिमाए भागाए समासादेई पुरच्छिमार भागाए समासादेत्ता चंदेण सद्धि जोयं जुजइ, जोयं जोएत्ता जोयं अणुपरियह, जोयं अणुपरियहित्ता विष्पजहइ विगयजोई यावि भवइ) जिस समय चंद्र को गतिसमापन्नक जान कर ग्रहों को गति समापन्नक विवक्षित करे तो उस समय वे ग्रह मेरू के पूर्व भाग से प्रथम चंद्र को प्राप्त करते हैं, चंद्र को प्राप्त करके यथासंभव अपने अपने भोग्यानुकूल योग करते हैं, यथासंभव योग करके अन्त में यथासंभव योग का अनुपरिवर्तन करते हैं, अर्थात् उस नक्षत्र का त्याग करता है । यथासंभव अन्य ग्रहों को योग देने को आरंभ करता है, योग अनुसमर्पित करके अपने साथ के योग का त्याग करता है । अधिक अभिलाप से क्या विगत योगवाला होता है, इस प्रकार के क्रम से सभी ग्रह चंद्र के साथ योगादि करते हैं ।
गतिसमावणं हे गतिसमावण्णे पुरच्छिमार भागाए समासादेइ, पुरच्छिमार भागात् समा सादेत्ता च देण सद्धिं जोयं जुजइ, जोयं जोएत्ता जोयं अणुपरियट्ट, जोय अणुपरियट्टित्ता विप्पजहs विगयजोई यावि भवइ) न्यारे चंद्रने गतिसमान्ना लगीने होने गतिसमापन વિવક્ષિત કરે તે એ સમયે એ ગ્રહુ મેરૂના પૂર્વ ભાગથી પહેલાં ચંદ્રને પ્રાપ્ત કરે છે. ચંદ્રને પ્રાપ્ત કરીને યથા સંભવ પાતપેાતાના ભાગ્યાનુકૂળયાગ કરે છે. યથાસ’ભવ યાગકરીને અંતમાં યથાસંભવ યેાગનું અનુપરિવત ન કરે છે. અર્થાત એ નક્ષત્રને ત્યાગ કરે છે. યથાસભવ અન્ય ગ્રહાને ચેગ આપવાના આરંભ કરે છે. ચેાગનું અનુપરિવર્તન કરીને પેાતાની સાથેના ચેગના ત્યાગ કરે છે. વધારે અભિલાપાથી શું? વિગતયેાગવાળા થાય છે. આ રીતના ક્રમથી બધા ગ્રહેા ચંદ્રની સાથે યાગ વિગેરે કરે છે.
हवे सूर्यनी साथै नक्षत्राना योगनी विया
वामां आवे छे. - ( ता जया णं' सूरं गतिस
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨