Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 631
________________

६२०
सूर्यप्राप्तिसूत्रे पश्चात्र किमप्यवशिष्यते । त्रयोदशभिश्च आश्लेषादीन्युत्तराषाढापर्यन्तानि नक्षत्राणि शुद्धानि, अत उपपद्यते यद् अभिजितो नक्षत्रस्य प्रथमसमये माघमासभाविनी प्रथमा आवृत्तिः प्रवर्तते, तेनोक्तं मुले-'उत्तराणं आसाढाणं चरिमसमए' एवं सर्वा अपि माघमासभविन्य आवृत्तयः सूर्यनक्षत्रस्य योग मधिकृत्य सर्वत्रापि उत्तराषाढानक्षत्रस्यान्तिमभाग एव वेदितव्याः । उक्तंचान्यत्रापि
“बाहिरओ पविसंतो आइच्चो अभिइ जोग मुवगम्म ।
सव्वा आउटिओ करेइ सो माघमासंमि" ॥१॥ छाया-बाह्यतः प्रविशन् आदित्यः अभिजिद्योगमुपगम्य ।
सर्वा आवृत्तीः करोति स माघमासे ॥१॥ अथ-द्वितीय हेमन्तावृत्तिविषयं प्रश्नमूत्रमाह-'ता एएसि णं पंचहं संवच्छराणं दोच्चं हेमंतिं आउटिं चंदे केणं णक्खत्ते णं जोएइ' तावद एतेषां पश्चानां संवत्सराणां द्वितीयां हैमन्तीमावृत्तिं चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ? ॥ तावदिति प्राग्वत् एतेषां-पूर्वोदितानां पश्चानां सम्वत्सराणां मध्ये द्वितीयां हैमन्ती-हेमन्तकालोद्भवां-माघमासभाविनी मावृत्ति होते हैं शेष कुछ बचता नहीं है । तेरह से आश्लेषादि उत्तराषाढा पर्यन्तके नक्षत्र शोधित होते हैं । अतः फलित होता है कि अभिजित् नक्षत्र के प्रथम समय में माघमास भाविनी प्रथम आवृत्ति प्रवर्तित होती है। अतः मूल में भी कहा है-(उत्तरा णं असाढाणं चरिमसमए) इस प्रकार माघमासभाविनी सभी आवृत्तियां सूर्यनक्षत्रयोगकाल में सर्वत्र उत्तराषाढा नक्षत्र के अन्त के भाग में ही प्रवर्तित होता है ऐसा समझ लेवें । अन्यत्र कहा भी है
'बाहिरओ पविसंतो आइच्चो अभिइ जोग मुवगम्म ।
सव्वा आउट्टिओ करेइ माघमासंमि ॥१॥ अब हेमंत ऋतु संबंधी दूसरी आवृत्ति विषयक प्रश्न सूत्र कहते हैं-ये पूर्व कथित पांच संवत्सरों में हेमन्तकाल की दूसरी माघमासभाविनी आवृत्ति को ૮૪=૧૩ ભાગ કરવાથી તેર લબ્ધ થાય છે. અને પાછળ શેષ કંઈ રહેલ નથી. તેર મુહૂર્તથી આશ્લેષાથી ઉત્તરાષાઢા સુધીના નક્ષત્રો રોધિત થાય છે. તેથી એ ફલિત થાય છે કે અભિજીત નક્ષત્રના પ્રથમ સમયમાં માઘમાસભાવિની પહેલી આવૃત્તિ પ્રવર્તિત थाय छे. तेथी भूखभा छ-(उत्तराणं आसाढाणं चरिमसमए) 0 माघमास ભાવિની બધીજ આવૃત્તિ સૂર્ય નક્ષત્રના ગકાલમાં બધેજ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રના અંતભાગમાં જ પ્રવર્તિત થાય છે. તેમ સમજી લેવું. બીજે કહ્યું પણ છે.
(बहिरओ परिसंतो आइच्चो अभिरजोग मुवगम्म ।
सव्वा आउद्विओ करेइ माघमासंमि ॥१॥ હવે હેમંતઋતુ સંબંધી બીજી આવૃત્તિના વિષય માટે પ્રશ્ન સૂત્ર કહે છે. આ પહેલાં કહેલ પાંચ સંવત્સરોમાં હેમંતકાળની બીજી માઘમાસની આવૃત્તિને ચંદ્ર કયા નક્ષત્રની
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨

Loading...

Page Navigation
1 ... 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111