Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
२९८
सूर्यप्रप्तिसूत्रे संपच्छराणे दुवालसमं अमावासं चंदे केणं णक्खत्तेणं जीएइ ?' तावदेतेषां पश्चानां संवत्सराणां द्वादशीममावास्यां चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ? ॥ तावत्-तत्र चन्द्रसूर्ययोरमावास्यानक्षत्रयोगविचारे खलु एतेषामनन्तरोदितानां युगबोधक चान्द्रादि पञ्च संवत्सराणां मध्ये द्वादशीममावास्यां चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ?--कस्मिन् नक्षत्रे स्थितः सन् चन्द्रो द्वादशीममावास्यां परिसमापयतीति गौतमस्य प्रश्नस्ततो भगवानाह-'ता अदार्हि, अदाणं चत्तारि मुहुत्ता दस य वावट्ठिभागा मुहुत्तस्स बावद्विभागं च सत्तटिहा छेत्ता चउपण्णं चुणिया भागा सेसा' तावद् आर्द्राभिः, आर्द्राणां चत्वारो मुहूर्ताः दश च द्वाषष्टिभागाः मुहूत्र्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्त्वा चतुः पञ्चाशच्चूर्णिका भागाः शेषाः ॥-तावत्-तत्रामावास्यानक्षत्रयोगविचारे आर्द्राभिः-आनक्षत्रेण सह युक्तश्चन्द्रो द्वादशीममावास्यां परिसमाप्रयति, आदी नक्षत्रस्य त्रितारकत्वाद्वहुवचनम् । तदानींतने समये च आनक्षत्रस्य चत्वारो मुहूर्ताः, एकस्य च मुहर्तस्य दशद्वापष्टिभागाः, एकं च द्वापष्टिभागं सप्तपष्टिधा छित्वासप्तपष्टिविभागै विभज्य, तस्य विभक्तस्य विभागस्य सत्काश्चतुःपञ्चाश्चूर्णिकाभागाः शेषा
अब बारहवीं अमावास्या के विषय में प्रश्नमत्र कहते हैं-(ता एएसि णं संवच्छराणं दुवालसमं अमावासं चंदे केणं णक्खत्तणं जोएइ) चंद्र सूर्य के अमावास्या की नक्षत्र योगविचारणा में पूर्वोक्त युग बोधक चांद्रादि पांच संवत्सरों में बारहवीं अमावास्या को चंद्र किस नक्षत्र के साथ रहकर बारहवीं अमावास्या को समाप्त करता है ? इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्रीभगवान कहते हैं-(ता अद्दाहिं अहाणं चत्तारि मुहुत्ता दसय वावहिभागा मुहुत्तस्स बावहिभागं च सत्तहिहा छेत्ता चउपपणं चुणिया भागा सेसा) अमावास्था में चंद्र सूर्य का नक्षत्र योग की विचारणा में आनक्षत्र के साथ योगकरके चंद्र बारहवीं अमावास्या को समाप्त करता है, आानक्षत्र तीन तारा वाला होने से यहां बहुवचन कहा है । उस समय आदानक्षत्र का चार मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया दस भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसट भाग
वे भाभी अमावास्याना समयमा प्रश्न सूत्र ४ छे-(ता एएसिणं पंचण्हं संवच्छराणं दुवालसमं अमावासं चंदे केणं णक्खत्तेणे जोएइ) 'द्र सूर्यना भावाश्यना नक्षत्र
ગની વિચારણામાં આ પૂર્વકથિત યુગોધક ચાંદ્રાદિ પાંચ સંવત્સરમાં બારમી અમા વાસ્થાને ચંદ્ર કયા નક્ષત્રની સાથે રહીને સમાપ્ત કરે છે? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમવામીના प्रश्नने सामणीने तेना उत्तम श्री मापान ४३ छ-(ता अद्दाहिं अदाणं चत्तारि मुहुत्ता दस य बावद्विभागा मुहुत्तस्स बावद्विभागं च, सत्तद्विहा छेत्ता च उपण्हें चुणि याभागा सेसा) અમાવાસ્યામાં ચંદ્ર સૂર્યના નક્ષત્ર યોગની વિચારણામાં આદ્રા નક્ષત્રની સાથે ચાગ કરીને ચંદ્ર બારમી અમાવાસ્યાને સમાપ્ત કરે છે, આદ્રા નક્ષત્ર ત્રણ તારાવાળું હોવાથી અહીં બહુવચન કહેલ છે, એ સમયે આદ્રા નક્ષત્રના ચાર મુહુર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસઠિયા
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
