Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यजतिप्रकाशिका टीका सू० ६४ दशमप्राभृतस्य द्वाविंशतितम प्राभृतप्रामृतम् २१९ सम्बन्धिनी चरमां द्वाषष्टितमा पौर्णमासी परिसमापितवान्, एतच्चावसीयते गणितक्रमवशाधथा कश्चित् पृच्छति-सप्तविंशतितमां पौर्णमासी कस्मिन् मण्डलप्रदेशे स्थितः सन् सूर्यः परिसमापयतीति तृतीयपौर्णमासीपरिसमाप्तिस्थानात सप्तविंशतितमा पौर्णमासी पञ्चविंशतिस्तेन चतुर्नवतिः पञ्चविंशत्या गुण्यते-९४४२५=२३५० जातानि पश्चाशदधिकानि त्रयोविंशति शतानि, अत्रैव प्रदेशे स्थितः सन् सूर्यः सप्तविंशतितमां पौर्णमासी परिसमापयतीत्यर्थः॥ इत्थमेव पाश्चात्ययुगचरमद्वापष्टितमपौर्णमासीपरिसमाप्तिनिबन्धनात्-परिसमाप्तिमण्डलप्रदेशात् परतो मण्डलस्य चतुर्विशत्यधिकशतप्रविभक्तस्य सत्कानां चतुर्नवति चतुर्नवति भागानामतिक्रमे तस्यास्तस्या पौर्णमास्याः परिसमाप्तिः स्यात् । अतएव सर्वेषां स्थानान्तराणां ध्रुवारूपो चतुर्नवतिः द्वाषष्टया गुण्यते-९४४ ६२=५८२८ जातानि अष्टापश्चाशच्छतानि अष्टाविंशत्यधिकानि । पुनरेतेषां चतुर्विशत्यधिकेन तेन भागो हियते-१६४४७ लब्धाः सम्पूर्णाः सप्तचत्वारिंशत् सकलमण्डलपरावर्ताः। एतेषां पीछले युग संबंधी अंतिम बासठवीं पूर्णिमा को समाप्त की हो, इससे यह फलित होता है कि गणित क्रमवशात् कोइ पूछे कि सत्ताइसवी पूर्णिमा किस मंडलप्रदेश में रहकर सूयें उसको समाप्त करता है? तो तीसरी पूर्णिमा के समाप्ति स्थान से सताइसवी पूर्णिमा पचीसवीं होती है अतः चोराणवे को पचीस से गुणा करे ९४४ २५-२३५० तो तेईससो पचास होते हैं, यहां के प्रदेश में रहकर सूर्य सताईसवीं पूर्णिमा को समाप्त करता है। इसी प्रकार पीछंले युग की अन्तिम बासठवीं पूर्णिमा समाप्ति स्थान से अर्थात् समासि मंडलप्रदेश से पर के एकसो चोचीस भागवाले मंडल संबंधी चोराणवे भायों को अतिक्रम करने पर उस उस पूर्णिमा की परिसमाप्ति होती है। अत एव सभी स्थानान्तर का ध्रुवारूप चोराणवे को बासठ से गुणा करे ९४४६२= ५८२८ अठावनसो अठाईस होते हैं, इनको एकसो चोवीस से भाग करे
४७ तो संपूर्ण सेंतालीस लब्ध होता हैं। इनको प्रयोजन न होने से त्याज्य બાસઠમી પૂર્ણિમાને સમાપ્ત કરી હોય. આનાથી એ ફલિત થાય છે-ગણિત ક્રમવશાત કોઈ પ્રશ્ન કરે કે–સત્યાવીસમી પૂર્ણિમા કયા મંડળ પ્રદેશમાં રહીને સૂર્ય તેને સમાપ્ત કરે છે? તે ત્રીજી પૂર્ણિમાના સમાપ્તિસ્થાનથી સત્યાવીસમી પુનમ પચીસમી થાય છે, તેથી ચેરાણુને પચીરાથી ગુણવા. ૯૪રપ =૨૩૫૦ ત્રેવીસસો પચાસ થાય છે. એ જ પ્રદેશમાં રહીને સૂર્ય સત્યાવીસમી પૂર્ણિમાને સમાપ્ત કરે છે, અર્થાત્ સમાપ્ત થયેલ મંડળ પ્રદેશથી પછીના એસે ચોવીસ ભાગવાળા મંડળ સંબંધી રાણું ચોરાણું ભાગેને અતિક્રમણ કરવાથી તે તે પૂર્ણિમાની સમાપ્તિ થાય છે. તેથીજ બધા જ સ્થાનાન્તરના ધ્રુવાંક રૂપ એ.રાણુને બાસથી ગુણાકાર કરે. ૯૪+૬૨૪૫૮૨૮ તે અાવના અઠવ્યાવીસ થાય છે. તેને એક એવી સથી ભાગ કરે ૫૬૩=૪૭ આ રીતે સંપૂર્ણ સુડતાલીસ આવે છે, તેનું પ્રજનન
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર:
