Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टोका सू० ६७ दशमप्राभृतस्य द्वाविंशतितमं प्राभृतप्राभृतम् २६७ पूर्वोक्त नियमेनैव गुणनशोधनादिका क्रियापि विधेया । यथात्र पूर्वोदितो ध्रुवराशिः-६६ ।
। षट्पष्टिर्मुहर्ताः एकस्य च मुहर्तस्य पञ्चद्वापष्टिभागाः एकस्य च द्वाषष्टिभागस्यैकं सप्तपष्टिभागं चेति गृहीत्वा द्वादशी किलपौर्णमासी चिन्त्यतेऽतोऽत्र द्वादशगुणकास्तेन द्वादशभिर्धवराशिगुणनीय इति तथा क्रियते-(६६।।।) x १२=७९२ ।।। जातानि द्विनवत्यधिकानि सप्तशतानि मुहूर्तानाम् एकस्य च मुहूर्तस्य षष्टिषष्टिभागाः, एकस्य च द्वापष्टिभागस्य द्वादशसप्तपष्टिभागा इति । ततस्श्चैतस्मात् (मूले सत्तेव बायाला) इत्यादि वचनदर्शनात् सप्तभिश्च द्विचत्वारिंशदधिकैर्मुहर्तानां शतैरेकस्य च मुहूर्तस्य चतुविंशत्या द्वापष्टिभागैरेकस्य च द्वापष्टिभागस्य षट्र षष्टया सप्तपष्टिभागै (७४२।।) रेभिरभिजिदादीनि मूलपर्यन्तानि पविंशति नक्षत्राणि शुद्धयन्ति, ततः शोधनार्थ न्यासः (७९२ । । ।) - (७४२।। ) = (५० ।।।) शेषास्तिष्ठन्ति पञ्चाशन्मुहूर्ताः, कथित नियमानुसार गुणन शोधन आदि क्रिया कर लेवें । जैसे कि यहां पर पूर्वोक्त ध्रुवराशि-६६ । । छियासठ मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया पांच भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया एक भाग को लेकर बारहवीं पूर्णिमा का विचार होने से यहां पर बारह गुणक लिया जाता है, इस बारह गुणक से ध्रुवराशि को गुणित करे (६६।)+१२=७९२।। इसप्रकार सातसो बिराणवे मुहूर्त तथा एक मुहर्त का बासठिया साठ भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया बारह भाग होते हैं । तदनन्तर इसमें से से (मूले सत्तेव बायाला) इत्यादिवचन प्रमाण से सातसो बयालीस मूहूतों तथा एक मुहूर्त का बासठिया चोवीस भाग तथा बासठिया एक भागका सडसठिया छियासठ भाग (७४२ । । । ४) इनसे अभिजित् से लेकर मूलपर्यन्त के छाईस नक्षत्र शुद्ध होते हैं । शोधन अक न्यास इसप्रकार से हैं-(७९२ ।
8)-(७४२ ।। ५० पचास मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बास. ગણન શોધન વિગેરે ક્રિયા કરી લેવી જેમકે અહીં પૂર્વોક્ત ધુવરાશિ ૬૬૨ છાસઠ મુહૂર્તના બાસઠિયા પાંચ ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસઠિયા એક ભાગને લઈને બારમી પૂર્ણિમાને વિચાર કરવાનું હોવાથી અહીં બાર ગુણક લેવામાં આવે છે. આ બાર ગુણકથી ધ્રુવરાશિને ગુણાકાર કરવો (૬ ૬,ર, દેવ,+૧૨=૭૯૨,, આ રીતે સાતસો બાણ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસઠિયા સાઠ ભાગ તથા બાસડિયા એક भागना ससठिया मा२ मा थाय छे. ते पछी तमाथी (मूले सत्तेव बायाला) त्याह વચન પ્રમાણથી સાત બેંતાલીસ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તન બાસઠિયા વીસ ભાગ તથા બાસડિયા એક ભાગના સડસઠિયા છાસઠ ભાગ (૭૪૨, ૩, ) આનાથી અભિજીત નક્ષત્રથી લઈને મૂળ પર્યન્તના છવીસ નક્ષત્ર શુદ્ધ થાય છે. ધન અંક ન્યાસ આ प्रमाणे छे. (७८२,६२,१७)-(७४२,३३।७-५०,३५,३ पयास मुहूत तथा से मुश्त ना
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2