Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 226

सूर्यज्ञतिप्रकाशिका टोका सू० ६४ दशमप्राभृतस्य द्वाविंशतितमं प्राभृतप्राभृतम्
देशे युनक्ति ? । तावत् तत्र एतेषां पूर्वतः प्रतिपादितानां युगे पञ्चानां संवत्सराणांचन्द्रादि पञ्चवत्सराणां मध्ये युगपूर्वार्द्ध तृतीयां पौर्णमासी सूर्यः 'कंसि णं देसंसि' कस्मिन् खलु देशे - कस्मिन् मण्डलप्रदेशे युनक्ति 2, तृतीयां पौर्णमासीं परिसमापयतीति - गौतमस्य प्रश्नं श्रुत्वा भगवानाह - 'तां जंसि णं देसंसि सूरे दोच्च पुण्णिमासिणि जोएइ ताओ पुण्णिमासिणिहाणाओ मंडलं चउवीसेणं सरणं छेत्ता चउणवइभागे उवाइणावेत्ता एत्थ से सूरे तच्चं पुण्णमासिणि जोएड' तावत् यस्मिन् खलु देशे सूर्यो द्वितीयां पौर्णमासीं युनक्ति तस्मात् पौर्णमासीस्थानात् मण्डलं चतुर्विंशतिकेन शतेन छित्वा चतुर्नवतिभागान् उपादाय अत्र खलु स सूर्यस्तृतीयां पौर्णमासीं युनक्ति । तत्र सूर्यस्य पूर्णिमापरिणमनविचारे स्वकक्षायां चारं चरन् सूर्यो यस्मिन् मण्डलप्रदेशे स्थितः सन् द्वितीयां पौर्णमासी परिसमापयति तस्माद्वितीय पौर्णमासी परिसमाप्तिस्थानात् परतो यन्मण्डलं तच्चतुर्विंशत्यधिकेन शतेन छत्वा तद्गतान् चतुर्नवतिभागानुपादाय तत्रैव प्रदेशे तृतीयामपि पौर्णमासीं परिसमापयतीति भगवतः समुत्तरम् । ततो भूयोऽपि गौतमः प्रश्नयति- 'ता एएसि णं पंच में अर्थात् युग के पूर्वार्ध में तीसरी पूर्णिमा को सूर्य (कंसि देसंसि ) कौनसा मंडल प्रदेश में रहकर सूर्य योग करता है ? अर्थात् तीसरी पूर्णिमा को समाप्त करता है ? इसप्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न सुनकर उत्तर में श्री भगवान् कहते हैं (ताजंसि णं देसंसि सूरे दोच्च पुण्णिामासिणि जोएइ तओ पुण्णिमासिणिट्ठाणाओ मंडलं चउवीसेणं सरणं छेत्ता चउणवइभागे उवाइणावेत्ता एत्थ णं से सूरे तच्च पुण्णिमासिणि जोएइ) सूर्य की पूर्णिमा परिणमन मंडल विचारणा में अपनी कक्षामें गमन करता सूर्य जिस मंडल प्रदेश में रह कर दूसरी पूर्णिमा को समाप्त करता है, उस दूसरी पूर्णिमा के समाप्ति स्थान से पश्चात् जो मंडल आवे उसको एकसो चोवीस से विभाग करके उसमें रहे हुवे चोराण भागों को ग्रहण करके उसी प्रदेश में तीसरी पूर्णिमा को भी न्यांद्राहि पांथ संवत्सरोभां भेटले टु युगना पूर्वार्धभांत्रीक पूर्णिमाने सूर्य (कसि देसंसि ) કયા મંડળપદેશમાં રહીને સૂયેાગ કરે છે ? એટલે કે ત્રીજી પૂર્ણિમાને સમાપ્ત કરે છે? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નને સાંભળીને ઉત્તરમાં ભગવાનશ્રી શ્રીગૌતમસ્વામીને उहे छे - ( ता जंसि णं देसंसि सूरे दोच्चं पुणिमा सिणि जोएइ, ताओ पुण्णिमासि गिट्टाणाओ मंडलं चउवीसेणं सरणं छेत्ता चउणवइभागे उवाइणावेत्ता एत्थ णं से सूरे तच्चं पुणिमा सिणि जोएइ) सूर्यना पूर्णिमा परिणमन मंडजनी विचारणाभां पोतानी अक्षामां ગમન કરતા સૂર્ય જે મડળપ્રદેશમાં રહીને બીજી પૂર્ણિમાને સમાપ્ત કરે છે, એ ખીજી પુર્ણિમાના સમાપ્તિસ્થાનથી પછીનુ જે મંડળ આવે તેના એકસા ચાવીસ વિભાગ કરીને તેમાં રહેલાં ચારાણુ ભાગેાને ગ્રહણ કરીને એ જ પ્રદેશમાં ત્રીજી પૂર્ણિમાને સૂર્ય પણ સમાપ્ત કરે છે,
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
२१५