Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 187

१७६
सूर्यप्रतिसूत्रे विष्कम्भपरिमाणं ३०१५+3 इति । एवं भगवता सामान्येनोक्तेऽपि भगवान् गौतमो विशेषावगमनिमित्तं पुनःपृच्छति-'ता एएसि णं छप्पण्णाए णक्खत्ताणं कयरे णक्खत्ता जेसिं छसया तीसा तं चेव उच्चारेयव्वं तावत् एतेषां षट् पश्चाशत् नक्षत्राणां कतराणि नक्षत्राणि येषां खलु षट्शतानि त्रिंशानि तच्चैव उच्चारयितव्यम् । तावत-तत्र विष्कम्भविचारे एतेषां पूर्वप्रतिपादितानां षट् पञ्चाशतो नक्षत्राणां मध्ये कतराणि-कति संख्यकानि किं नामधेयानि च नक्षत्राणि सन्ति येषां तेषां खलु नक्षत्राणां विष्कम्भपरिमाणं षट् शतानि त्रिंशानित्रिंशदधिकानि षट्शतानि सप्तषष्टित्रिंशद्भागानां च ६३० एतत् तुल्यं भवति । तथा च तच्चैव-तदेवानन्तरोक्तमुक्तप्रकारेणैव उच्चारयितव्यं तद्यथा-'कयरे णक्खत्ता जेसिणं सहस्सं पंचोत्तरं सत्तद्विभागतीसइभागाणं सीमाविक्खम्भो कयरे णक्खत्ता जेसि णं दो सहस्सा दसुत्तरा सत्तद्विभागतीसहभागाणं सीमाविक्खम्भो' कतराणि नत्रत्राणि येषां खलु सहस्रं पञ्चोत्तरं सप्तपष्टिभागत्रिंशानि भागानां सीमाविष्कम्भः। कतराणि नक्षत्राणि येषां प्रतिपादित किये हैं,। (१) व्यास ६३०३० (२) विष्कंभ १००५+३ (३) विष्कंभ २०१०३० (४) विष्कंभ परिमाण ३०१५३७ ये चार प्रकार से श्री भगवानने विष्कंभ परिमाण प्रतिपादित किये हैं।
इस प्रकार श्रीभगवान के सामान्य से कहने पर श्रीगौतमस्वामी विशेष जानने के हेतु से पुनः प्रश्न करते हैं (ता एएसिणं छप्पण्णाए णक्खत्ताणं कयरे णवत्ता जेसिणं छ सया तीसा तं चेव उच्चारेयवं) हे भगवन् ये सीमाविष्कंभ विचारणा में ये पूर्व प्रतिपादित छप्पन नक्षत्रों में कितने नक्षत्र एवं किस नाम वाले नक्षत्र ऐसे होते हैं कि जिन नक्षत्रों का सीमाविष्कंभ परिमाण छह सो तीस तथा सडसठिया तीस भाग ६३०४ प्रमण का होता है ? तथा पूर्वोक्त प्रकार से ही उच्चारण करे जैसे की-(कयरे णक्खत्ता जेसिणं सहस्सं पंचोत्तरं सत्तहिभागतीसइभागाणं सीमाविक्खभो, कयरे णक्खत्ता जेसिणं दो सहस्सा दसुत्तरा, सत्तहिभागतीसहभागाणं सीमाविक्खभो) ૩૦૧૫ ૨૭ આ રીતે ચાર પ્રકારથી શ્રી ભગવાને વિખંભ પરિમાણ પ્રતિપાદિત કરેલ છે.
આ પ્રમાણે શ્રી ભગવાને સામાન્ય રીતે કહેવાથી શ્રી ગૌતમસ્વામી વિશેષ પ્રકારથી ना भाटे इशथी प्रश्न ४२ छ-(ता एएसिणं छप्पण्णाए गक्खत्ताणं कयरे णक्खत्ता जेसि गं छसयातीसा तं चेव उच्चारेयव्वं) भगवन् मा सीमाविलनी वयारामा આ પૂર્વ પ્રતિપાદિત છપ્પન નક્ષત્રમાં કેટલા નક્ષત્ર અને કયા નામવાળા નક્ષત્રે એવા હોય છે કે જે નક્ષત્રોનું સીમાવિષ્ઠભપરિમાણ છો તીસ તથા સડસઠિયા ત્રીસ ભાગ १३०३९ प्रभानु थाय छ ? तथा पूर्वरित १२थी स्या२६५ ४२. भ3-(कयरे णक्खत्ता जेसिं णं सहस्सं पंचोत्तरं सत्तद्विभागतीसइभागाणं सीमाविक्खंभो) दा नक्षत्र એવા છે કે જેઓને સીમાવિષ્ઠભ એક હજાર પાંચ તથા સડસઠિયા ત્રીસ ભાગ જેટલે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2