Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ S .. OM aha~ / zrI samavAyAGga sUtra (caturtha aMga) mULa tathA mULa ane TIkAnuM gujarAtI bhASAntara ..bhASAntarakartA-zAstrI jeThAlAla haribhAI. sahAyaka-jainazAstrazailI anusAra yathAmati saMzodhana karanAra kuMvara jI A NaM da jI. chapAvI prasiddha karanAra zrI jaina dharma prasAraka sabhA [ vikrama saM. 1995 .. . vIra saM. 2465.] .. .kiMmata ru. 3-0-0 ma //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ mudrakazA. gulAbacaMda lallubhAI mahodaya presa-bhAvanagara. prata 1000 kiMmata rupiyA traNa
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAradila keLavaNIpriya zeTha kAMtilAlabhAI IzvaradAsa ahIM jemanA pratiSima ApavAmAM AvyA che te da'patI udAradilanA heAvA sAthe sadAcaraNI ane anekaguNusa'panna che. teo rAdhanapura nAmathI eLakhAtI jainapurInA vatanI ne vyApArArthe muMbaInivAsI thayelA che. emanA keLavaNI pratyenA prema jANItA che. chellAM be varasanI aMdara emaNe keLavaNI khAtAne aMge ekI sAthe evI sArI sakhAvata karI che ke jene mATe jaina samudAyamAM temanI udAratA vakhaNAya che. patisadA guNadhAraka sA. aena zakuMtalA kAMtilAla
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA he ekAMta sukhAbhilASI bhavya mumukSujano ! A vRttAMta suprasiddha ja che ke-A anAdyanaMta caturgatirUpa saMsAracakramA bhramaNa karatA prANIone mokSasukha meLvavAnI abhilASA chatAM paNa zubhAzubha karmano sarvathA kSaya karI, kevaLajJAnanI prApti karI mokSasukhane ApavAmAM ekAMta kAraNarUpa jJAna, darzana ane cAritramaya sanmArgamA pravRtta thayA nathI, ane tethI karIne ja | teo adyApi bhavAMta karI zakyA nathI. te bhavAMta karavAno upAya e ja che ke-vItarAga deva, paMca mahAvratadhArI guru ane AptapuruSaprarUpita dharma A vaNarnu sevana karavaM. tema karavAthI ja mokSasukha prApta karI zakAya che. jo ke A deva, guru ane dharma traNe paraspara sApekSa hovAthI eka ja svarUpa che eTale ke-vItarAga devanA ja ziSyo paMca mahAvratadhArI guru che ane dharma paNa vItarAgeja kahyo che tathA tenu pAlana paNa sadguru ja kare che, tethI jyAM ekano viSaya cAlato hoya tyAM bIjA veno viSaya paNa avAMtarapaNe | AvI ja jAya che, topaNa ahIM vItarAgaprarUpita dhamano. mukhya viSaya hovAthI te saMbaMdhamAM kAMika lakhavu ucita dhAyeM che... .. durgatimAM paDatA jIvone je dhAraNa kare-aTakAve te dharma kahevAya che. A dharmanA mukhya cAra bheda che-dAna, zIla, tapa ane bhAva. AvA dharmanI prarUpaNA karanAra eka vItarAga deva ja che. teo prathama gaNadharonI pAse mAtra " upanne vA, vigame vA, dhuve | vA" e tripadIne ja kahe che. te uparathI te gaNadharo dvAdazAMgI race che, temA mukhyatve karIne jJAna, darzana ane cAritra e traNa, jH| mokSanA upAya tarIke hovAthI tenuM ja varNana karavAmAM Ave che ane tenI ja prAptine mATe dravyAnuyoga, gaNitAnuyoga, caraNakaraNA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA zrI samavAyAGga sUtra // bodhu aMga nuyoga ane dharmakathAnuyoga e cAra anuyoga kahevAmAM Ave che. temAM koi aMgamA dravyAnuyoga kahevAmAM Ave che, koimAM gaNitAnuyoga kahevAmAM Ave che ema judA judA anuyoga judA judA aMgamA kahevAmAM Ave che. tema ja koi koi aMgamAM be, traNa ke cAre anuyoga paNa kahevAmAM Ave che. A pramANe mokSamArga dekhADavA mATe zrIvItarAga deve samavasaraNamA upadezadvArA sarva prakArano dharma kayo che, tene gaNadharoe sUtra (dvAdazAMgI ) tarIke racyo che. tyArapachI temanA ziSyoe prakIrNako racyA che, tyArapachI uttarottara temanA ziSya-praziSyAdike prakaraNo, caritro vigere AgamAnusAra racI bhavya jIvono upakAra karyo che. tema ja AgamanA artha paNa durgama hovAthI samayAnusAra mahAtmA AcAryoe tenI TIkA karI zAsananI prabhAvanA karI che. topaNa A jinAgamanu yathArtha rahasya jANanAra A samaye to viralA.ja mahAtmAo che, tethI alpajJAnavALA sAdhu-sAdhvIo potAne AtmajJAna thavA sAthe sAthe. upadezadvArA anya bhavya prANIono upakAra karI zake tathA dharmAnurAgI sva-para darzanIo ke jeo pharajIyAta sAMsArika kAryomAM guMcavAyelA hovAthI saMskRta, prAkRta ke tevA prakArano ucca dharmazAstrAbhyAsa karI zakatA nathI, teo tathAprakAranA gurvAdikanA saMyogane abhAve svataMtrapaNe dharmatattva samajI zake ane potAno sAmAyikAdika vigeremA jato samaya dharmadhyAnamA vyatIta karI zake teTalA mATe keTalAka varpothI keTalIka saMsthAo pUjya gurumahArAjanA upadezathI tathA keTalAka dharmiSTha gRhasthonI preraNA ane sahAyathI keTalAka graMthonA bhASAMtaro chapAvI prasiddha karavA utsAhita thayelI che. temAM A zrI jaina dharma prasAraka sabhAe navakAra ane pratikramaNa sUtrathI AraMbhIne Agama paryaMta ghaNA graMtho, mULa sUtro ane TIkA tathA bhASAMtara paNa chapAvyA che. temAM chellA 15 varSathI guruNIjI zrI lAbhazrIjInA upadezathI sUtronA bhASAMtaro chapAvavA zaru karyA che ane uttarAdhyayana vigere daza sUtro kathAnakadvArA dharmatattvane
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNAvanArA hovAthI dareka bALajIvonA upakAraka che tema jANI tenA bhASAMtara chapAvyA che, hAlamAM A samavAyAMgasUtra ke jemAM kathAnuyoga ati alpa che, dravyAnuyoga ghaNo moTo che ane gaNitAnuyoga tathA caraNakaraNAnuyoga thoDA vistArathI kahela che, te prakaraNAdika graMtho jANanArane bahu upayogI che. tene mATe prayAsa karyo che. A sUtranI racanA joine eMvo tarka thai zake che ke gurumahArAjA subodha ziSyonI parIkSA levA mATe prazna kare ke A cauda rAjapramANa samagra lokamAM eka saMkhyAvALA padArtha kayA kayA che ? ve saMkhyAvALA kayA kayA che ? e ja pramANe traNa, cAra, pAMca vigere so saMkhyAvALA kayA kayA che? pachI doDhaso, baso, aDhIso vigere pAMca so sudhI pachI chaso, sAta so vigere hajAra sudhI kayA kayA che ? ( A sarva viSayAnukramamAMthI jANI levuM ). A praznonA uttaro sUtronA abhyAsI ziSyoe ApyA hoya athavA to ziSyone zIkhavavA mATe gurumahArAjAe ja temanI pAse A sarva sthAno kahyAM hoya ema. paNa mAnI zakAya che. AvAM sthAnovAluM trIjuM sthAnAMga sUtra paNaH che. temAM mAtra ekathI dazasudhInA sthAno ja ApyAM che, paraMtu tenA mULamAM ane TIkAmAM ghaNo vistAra che ane A sUtra karatAM te sUtra vadhAre gaMbhIra hovAthI ati kaThaNa che. tethI karIne ja ame A sUtrarnu bhASAMtara. A sUtranuM mAhAtmya ke TUMka rahasya kahI zakAya tema nathI, topaNa jijJAsujano Ano viSayAnukrama vAMcavAthI kAMika samaMjI zakaze. kharI rIte to A AkhuM sUtra ja sAdyaMta vAMcavA, bhaNavA, bhaNAvavA ane manana karavA lAyaka che. A sUtranaM ekAgracitte. * paThanapAThanAdika karato jijJAsu jana kevaLa dharmadhyAnamAM ja tanmaya banI sarva zArIrika ane mAnasika Adhi, vyAdhi ane upA ghithI mukta thai AnaMdAmRtarasanA AsvAdanI vAnakIne pAme che ema kahevuM atizayoktivAluM nathI. upara kA pramANe A graMthanA bhASAMtaranI ane chapAvavAnI zaruAta guruNIjI lAbhazrIjInA upadezathI ja karI hatI ane
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA prastAvanA samavAyAGga sUtra // codhU aMga chApavAnuM kAma paNa lagabhaga pUrNa thavA Avyu hatuM, tevA samayamAM zrIrAdhanapuranivAsI udAradila gRhastha kAMtilAlabhAi IzvaralAlana bhAvanagara Avaq thatA mAtra sUcanA karavA mAtrathI ja A sUtra chapAvavAnA saMbaMdhamAM sArI rakama madada tarIke ApavA icchA darzAvI. A gRhastha hAlamAM zrIrAdhanapura jaina boDauMga, zrImAMgaroLa jaina kanyAzALA, zrIaMbAlA jaina kaoNleja, zrIrAdhanapura hAiskUla vigere saMsthAomAM bahu sArI rakamanI sahAya ApavAthI vizeSa prasiddhimA AvyA che. zrI jaina zvetAmbara konpharansanA resIDenTa janarala sekreTarI che ane koipaNa zubha kAryamA udAradilathI sahAya ApyA ja kare che, temane temaja temanA pavitra dharmapatnIne A prasaMge dhanyavAda Apavo yogya jaNAya che. - A sUtra taiyAra karavAmAM ne chapAvavAmAM banato prayAsa karyA chatAM temAM koi koi viSaya vadhAre gahana hovAthI ame saMtoSa- | kAraka kArya karI zakyA haie evo amane nirNaya thayelo nathI topaNa yathAzakti prayAsa kayoM che ane temA rahI gaelI skhalanA mATe vidvajjanone prArthanA karIe chIe ke teo upakAra buddhithI amane jaNAvaze to ame jarUra tene prasiddha karazu. .. A sUtranI arthasAthenI presakaoNpI karavAna tema ja taiyAra karavAtuM kAma sabhAnA bahu varSanA anubhavI zAstrI jeThAlAla haribhAine sopelu temaNe pUrI khaMtathI A kArya kayuM che. zAstrazailI anusAra kAi sudhArovadhAro karavA jevU mArI buddhi anusAra mane lAgyu te meM karela che chatAM chadmasthapaNAthI, alpamatipaNAthI temaja presadoSathI je kAi kSati rahI gai hoya tene mATe kSamAyAcanA karI viramuM chu. caitra zudi 15 kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagara. /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAMga sUtrAMtargata viSayAnukrama. zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe prANIonA hitane mATe gaNadharonI samakSa dvAdazAMgI kahI che, tenAM nAma A pramANe - AcArAMga 1, sukRtAMga 2, sthAnAMga 3, samavAyAMga 4, vivAhaprajJapti ( bhagavatI ) 5, jJAtAdharmakathA 6, upAsakadazA 7, aMtakRtadazA 8, anuttaropapAtikadazA 9, praznavyAkaraNa 10, vipAkazruta 11 ane dRSTivAda 12. AmAMnA cothA samavAyAMga sUtramAM sthAnAMganI jema eka, ve, traNa vigere sthAno ApelA che. sthAnAMgamAM mAtra daza ja sthAno savistara ApyAM che, ane A sUtramAM to ekathI so sudhI, pachI doDhaso, baso, aDhIso vigere pAMcaso sudhI, pachI cha so, sAta so vigere eka hajAra sudhI, pachI agyAra so, pachI ve hajAra, traNa hajAra vigere daza hajAra sudhI, pachI lAkha, ve lAkha vigere daza lAkha sudhI, (temAM nava lAkhane ThekANe nava hajAranuM sthAna ApyuM che ), pachI eka karoDa, koTAkoTi vigere ati vistArathI sthAno ApalA che. tyArapachI dvAdazAMgInuM svarUpa tathA te bAre aMgano savistara paricaya, dRSTivAdanA paricayamAM cauda pUrvanuM svarUpa paNa vistArathI ApyuM che. tyArapachI jIva ane ajIva ema ve rAzi, deva, nArakI vigerenuM svarUpa, zarIra, jJAna, vedanA, AhAra, Ayu, virahakALa, saMghayaNa, saMsthAna vigere, trikALa saMbaMdhI tIrthaMkaro, cakravarttI, vAsudeva, baLadeva, prativAsudeva vigere ghaNI hakIkata A sUtramAM ApI che. dareka sthAnamAM nIce pramANenA padArthoMnuM svarUpa ApyuM che ( 1 ) prathama samavAyamAM AtmA, anAtmA, daMDa, adaMDa,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI viSayAnu krm|| samavAyAGga sUtra / poeM aMga kriyA,akriyA, loka, aloka, dharma, adharma,puNya, pApa, baMdha, mokSa, | kayA che, pUrvAphAlgunI, uttarAphAlgunI, pUrvAbhAdrapada ane uttarA- | Azrava, saMvara, vedanA ane nirjarA A aDhAra padArtho eka eka kayA bhAdrapadae cAra nakSatro bave tArAvALA kahyA che, keTalAka devo, che. tyArapachI jaMbUdvIpa eka lAkha yojanano, eja pramANe nArakI jIvoane manuSya tathA tiryaMco ve palyopamanI sthitivALA apratiSThAna nAmano narakAvAsa, pAlaka vimAna ane sarvArtha- ne devo tathA nArakI jIvo je ve sAgaropamanI sthitivAnA siddha vimAna e sarve eka eka lAkha yojananA kahyA cha, hoya che te kahyA che. ve sAgaropamanI sthitivALA devo ve tyArapachI ArdrA, citrA ane svAti A traNa nakSatro eka eka pakhavADIe zvAsa le che ane ve hajAra varSe AhAra icche che, . tArAvALA kahyA che, tyArapachI sthitine AzrIne eka palyo- keTalAka bhavya jIvo be bhavavaDe siddha thavAnA hoya che. pama ne eka sAgaropama sthiti devamAM ne nArakImA konI (3)trIjAmAMtraNa daMDa, traNa gupti,traNa zalya,traNa gaurava konI che ? te jaNAvyu che, tema ja eka palyopamanI sthiti- ane praNa virAdhanA kahI che, mRgazIrSa, puSya, jyeSThA, abhivALA manuSya tiryaMconI hakIkata kahI che. eka sAgaropamanI jit, zravaNa, azvinI ane bharaNI e sAta nakSatro traNa traNa sthitibALA devo eka pakhavADIe zvAsa le che ane eka tArAvALA kahyA che, keTalAka devo, nArakI jIvo, manuSyo hajAra varSe AhAra icche che, tathA keTalAka bhavya jIvo ne tiryaMconI sthiti traNa palyopamanI hoya che ne keTalAka eka ja bhavavaDe siddha thavAnA hoya che. devo ne nArakIonI sthiti traNa sAgaropamanI hoya che (2) bIjA samavAyamAMve daMDa, ve rAzi ane ve baMdhana te kahela che. je devonI utkRSTa sthiti vraNa sAgaropamanI che
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ON te devo traNa pakhavADIe zvAsa le che ane traNa hajAra varSe / samiti ane pAMca astikAya kahyA che. rohiNI, punarvasu, AhAra icche che, keTalAka bhavya jIvo traNa bhavavaDe siddha hasta, vizAkhA ane dhaniSThA e pAMca nakSatro pAMca pAMca tArAthavAnA hoya che. A pramANe dareka samavAyamAM samaja. vALA kahyA che. keTalAka nArakIo ne devo pAMca palyopa' (4) cAra kaSAya, cAra dhyAna, cAra vikathA, cAra | manI ne pAMca sAgaropamanI sthitivALA hoya che te kahela che. saMjJA, ane cAra prakAre baMdha kahyA che, eka yojananA cAra gAu je devonI utkRSTa sthiti pAMca sAgaropamanI che, te devo pAMca kahyA che, anurAdhA, pUrvASADhA ane uttarASADhA e traNa nakSatro pakhavADIe zvAsa le che ane pAMca hajAra varSe AhAra icche cAra cAra tArAvALA kahyA che. keTalAka devo ne nArakI jIvo che, keTalAka bhavya jIvo pAMca bhavavaDe siddha thavAnA hoya che. cAra palyopama ne cAra sAgaropamanI sthitivALA hoya che (6) cha lezyA, cha jIvanikAya, cha prakArano bAhya te kahela che. je devonI utkRSTa sthiti cAra sAgaropamanI tapa, cha prakArano AbhyaMtara tapa, cha chAmasthika samudghAta kahI che, te devo cAra pakhavADIe zvAsa le che ane cAra ane cha prakArano arthAvagraha kahyo che. kRttikA ane azleSA hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo cAra nakSatranA cha cha tArAo kahyA che, keTalAka devo ne nArakI bhavabaDe siddha thavAnA hoya che. jIvo cha palyopama ne cha sAgaropamanI sthitivALA hoya che (5) pAMca kriyA, pAMca mahAvrata, pAMca kAmaguNa, te kahela che. je devonI utkRSTa sthiti cha sAgaropamanI kahI pAMca AzravadvAra, pAMca saMvaradvAra, pAMca nirjarAsthAna, pAMca | che, te devo cha pakhavADIe zvAsa le che ane cha hajAra varSe Hal
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipayAnukrama // samavAyAGga str|| cothu aMga PA AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo cha bhavavaDe siddha | jIvo sAta bhavavaDe siddha thavAnA hoya che. thavAnA hoya che. (8) ATha madasthAno ane ATha pravacana mAtAo (7) sAta bhayasthAna, sAta samudghAta, mahAvIra- | che. vANavyaMtara devonA caityavRkSo, sudarzana nAmano jaMbUsvAmI sAta hAtha UMcA, A jaMbUdvIpamA sAta varSadhara parvata vRkSa, garuDa devano kUTazAlmalI vRkSa ane jaMbUdvIpanI jagatI ane sAta kSetra, kSINamohI bhagavAna mohanIya sivAyanI sAta A sarve ATha yojana UMcA che. kevaLIsamudghAta ATha samakarmaprakRtione vede che, maghA nakSatranA sAta tArAo che, yano che, pArzvanAtha prabhune ATha gaNa tathA ATha gaNadharo hatA, kRttikA ( pAThAMtare abhijit ) vigere sAta nakSatro pUrva ATha nakSatro caMdranI sAthe pramarda yogane pAme che, keTalAka dizAnA dvAravAlA che, maghA vigere sAta nakSatro dakSiNa dvAra- devo ne nArakI jIvo ATha palyopama ne ATha sAgaropamanA vALA, anurAdhA vigere sAta nakSatro pazcima dvAravALA 'ane AyuvALA hoya che te kahela che. je devonI utkRSTa sthiti dhaniSThA vigere sAta nakSatro uttara dvAravALA. kahyA che. keTa- ATha sAgaropamanI che te davo ATha pakhavADIe zvAsa le che 'lAka devo ne nArakIo sAta palyopama ne sAta sAgaropa- ane ATha hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo manI sthitivALA hoya che te kahela che. je devonI utkRSTa ATha bhave mokSa pAmavAnA hoya che. sthiti sAta sAgaropamanI che te devo sAta pakhavADIe zvAsa (9) nava brahmacarya gupti, nava brahmacarya agupti ane | le che ane sAta hajAra varSe AhAra icche che, keTalAka bhavya | nava brahmacarya adhyayano kayA che. pArzvanAtha prabhu nava hAtha
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ UMcA hatA. abhijit nakSatra sAdhika nava muhUrta sudhI caMdrano | samAdhinA sthAno kahyA che. meruparvatano mULamAM (pRthvItaLa yoga pAme che, abhijit vigere nava nakSatro caMdranI sAthe upara ) viSkama daza hajAra yojanano che, ariSTanemi prabhu uttara dizAmA yogane pAme che, A ratnaprabhA pRthvIthI tiryo- daza dhanuSa UMcA hatA, kRSNa vAsudeva ane rAma baLadeva daza loka navaso yojana UMco che. jyotiScakra 900 yoja- | dhanuSa UMcA hatA. daza nakSatro jJAnanI vRddhi karanArA che, daza |nanI aMdara che, lavaNa samudramAMthI nava yojana sudhInA matsyo prakAranA kalpavRkSo che. ratnaprabhA pRthvImA jaghanya sthiti jaMbUdvIpamA praveza kare che. vijayadvAranI eka eka bAhAne daza hajAra varSanI che, ratnaprabhA pRthvImA keTalAka nArakonI daza viSe nava nava bhUmigRho rahelA che, vAnavyaMtara devonI sudharmA palyopamanI sthiti kahI che, cothI pRthvImA daza lAkha narasabhAo nava yojana UMcI che, darzanAvaraNIya karmanI nava uttara- kAvAsA che, cothI pRthvImA utkRSTa sthiti daza sAgaropamanI prakRtio kahI che. keTalAka devo ane nArakI jIvo nava che, pAMcamI pRthvImA jaghanya sthiti daza sAgaropamanI che, palyopamanI ane nava sAgaropamanI sthitivALA che. je devonI | asurakumAra devonI jaghanya sthiti daza hajAra varpanI che, utkRSTa sthiti nava sAgaropamanI che te devo nava pakhavADIe asureMdra sivAyanA nava nikAyanA bhavanapati devonI jaghanya zvAsa le che ane nava hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka sthiti paNa daza hajAra varSanI che, keTalAka asurakumAra devonI bhavya jIvo nava bhavavaDe siddhipadane pAmavAnA hoya che. daza palyopamanI sthiti cha, pratyeka vanaspatikAyanI utkRSTa (10) daza prakArano sAdhudharma ane daza cittanI | sthiti daza hajAra varSanI che, vANavyaMtara devonI jaghanya
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnu zrI samavAyAGga poSU aMga sthiti daza hajAra varpanI che, saudharma ane IzAna kalpamAM / meruparvata pRthvItaLathI UMce jatAM agyArame bhAge ochA viSkakeTalAka devonI daza palyopamanI sthiti cha, brahmAlokamAM bhavALo thato jAya che. ratnaprabhA pRthvImA keTalAka nArakIdevonI utkRSTa sthiti daza sAgaropamanI che, lAMtakamAM jaghanya onI agyAra palyopamanI sthiti kahI che, pAMcamI pRthvImAM sthiti daza sAgaropamanI che. ghoSa vigaire vimAnamA utpanna keTalAka nArakIonI agyAra sAgaropamanI sthiti cha, keTathayelA devonI utkRSTa sthiti daza sAgaropamanI che, te devo lAka asurakumAra devonI agyAra palyopamanI sthiti che, daza pakhavADIe zvAsa le che ane daza hajAra varSe AhAra saudharma ane IzAna kalpamA keTalAka devonI agyAra palyoicche che. keTalAka bhavya jIvo daza bhave mokSa pAma- pamanI sthiti cha, lAMtaka kalpamA keTalAka devonI agyAra vAnA hoya che. sAgaropamanI sthiti kahI che. brahma vigere vimAnamAM utpanna (11) agyAra zrAvakanI pratimAo che, lokAMtathI thayelA devonI utkRSTa sthiti agyAra sAgaropamanI che, te agyAra so ne agyAra yojana aMdara AvIe tyAMthI devo agyAra pakhavADIe zvAsa le che ane agyAra hajAra varSe jyotipanI zarUAta thAya che. A jaMbUdvIpanA meruthI agyAra AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo agyAra bhave mokSamA so ne ekavIza yojana dUra jyotipacakra rahelaM che. mahAvIra- javAnA hoya che. svAmIne agyAra gaNadharo hatA. mULa nakSatranA agyAra tArAo (12) vAra bhikSupratimA, bAra prakArano saMbhoga che. nIcenA traNa praiveyakamAM eka so ne agyAra vimAno che. ane bAra AvarttavAlu kRtikarma kahuM che. vijayA rAjadhAnIno // 3 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSkaMbha bAra lAkha yojanano che, rAma nAmanA vaLadevatuM | sAgaropamanI kahI che, te devo bAra pakhavADIe zvAsa. le che IN bAra so varSatuM AyuSya tuM, meruparvatanI cUlikAno mULano | ane bAra hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo | viSkaMbha bAra yojanano che, A jaMbUdvIpanI jagatI mULamAM bAra bhave mokSa pAmanArA hoya che. bAra yojananA viSkaMbhavALI che, dara varSe nAnAmAM nAnI rAtri (13) tera kriyAnA sthAno che, saudharma ane IzAna ane nAnAmAM nAno divasa bAra bAra muhUrttavAlA thAya che, kalpamA tera tera prastaTa che, saudharmAvataMsaka ane IzAnAvataMsaka sarvArthasiddha vimAnathI bAra yojana UMce ISatprAgabhAra nAmanI vimAnano viSkaMbha sADAbAra lAkha yojanano che, (ve maLIne 25 pRthvI che, te pRthvInA bAra nAmo che. A ratnaprabhA pRthvImA | lAkha thAya che) jaLacara paMceMdriya tithaMca jIvonI kuLakoTi sADAkeTalAka nArakIonI bAra palyopamanI sthiti kahI che, bAra lAkha kahI che, prANAyu nAmanA pUrvamAM tera vastu che, garbhaja paMceMpAMcamI pRthvImA keTalAka nArakIonI vAra sAgaropamanI driya tiryaMcanA mana, vacana, kAyAnA yoga tera prakAranA kahyA che, sthiti kahI che, keTalAka asurakumAra devonI bAra palyopa- sUryana maMDaLa eka yojanamAthI yojananA ekasaThIyA tera bhAga manI sthiti kahI che, saudharma ane IzAna kalpane viSe keTa ochu karIe teTaluM che ( ekasaThIyA 48 bhAgarnu cha ), ratnalAka devonI bAra palyopamanI sthiti kahI che, lAMtakakalpamAM / prabhA pRthvImAM keTalAka nArakIonI tera palyopamanI sthiti keTalAka devonI bAra sAgaropamanI sthiti kahI che, maheMdra / che, pAMcamI pRthvImA keTalAka nArakIonI tera sAgaropamanI vigere vimAnomAM utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti vAra | sthiti che, keTalAka asurakumAra devonI tera palyopamanI DOOOOOOOOO 6
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ra viSayAnukrama / coj aMga // 4 // sthiti che, saudharma ane IzAna kalpamA keTalAka devonI tera | devonI cauda palyopamanI sthiti che, saudharma ane IzAna samavAyAGgA palyopamanI sthiti che, lAMtaka kalpamA keTalAka devonI tera | kalpamA keTalAka devonI cauda palyopamanI sthiti che, lAMtaka sAgaropamanI sthiti cha, vana vigere vimAnomA utpanna thayelA kalpamAM devonI utkRSTa sthiti cauda sAgaropamanI che, mahAdevonI utkRSTa sthiti tera sAgaropamanI che, te devo tera zukra kalpamA jaghanya sthiti cauda sAgaropamanI che, zrIkAMta pakhavADIe zvAsa le che ane tera hajAra varSe AhAra icche . vigere vimAnomA utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti cauda che. keTalAka bhavya jIvo tera bhave mokSa pAmavAnA hoya che. | sAgaropamanI che, te devo cauda pakhavADIe zvAsa le che ane (14) cauda prakAranA jIvo, cauda pUrva, agrAyaNI | cauda hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo nAmanA pUrvamA cauda vastu che, mahAvIrasvAmIne cauda hajAra cauda bhave mokSamA javAnA hoya che. muninI saMpadA hatI, guNasthAno cauda che, bharata ane airavata (15) paMdara jAtinA paramAdhArmika devo che, zrI kSetranI jIvA sAdhika cauda hajAra yojananI che, dareka cakra- naminAtha paMdara dhanuSa UMcA hatA, dhruvarAhu kRSNapakSamA dareka vartIne cauda ratno hoya che, A jaMbUdvIpamA cauda mahA nadIo divase caMdranI kaLAno paMdaramo bhAga dabAve che ane zuklapa| che, ratnaprabhA nAmanI pRthvImA keTalAka nArakIonI cauda kSamAM paMdaramo bhAga ughADe che, zatabhiSaka vigere cha nakSatro | palyopamanI sthiti cha, pAMcamI pRthvImA keTalAka nArakI- paMdara muhUrttavAlA che, caitra ane Azvina mAsamAM rAtri onI, cauda sAgaropamanI sthiti che, keTalAka asurakumAra | ane divasa paMdara paMdara muhUrttavALA hoya che, vidyAnupravAda 14. , vidhAnavAda // 4 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmanA pUrvamA paMdara vastu che, manuSyane paMdare prakAranA yoga | hajAra sAdhuo hatA, AtmapravAda nAmanA pUrvamA soLa vastu / hoya che. ratnaprabhA pRthvImA keTalAka nArakIonI paMdara palyo- che, camareMdra ane balIMdranA prAsAda madhyenI pIThikAno viSkaMbha 10 pamanI sthiti che, pAMcamI pRthvIne viSe keTalAka nArakonI soLa hajAra yojanano che, lavaNasamudranA madhya bhAge veLAnI paMdara sAgaropamanI sthiti che, keTalAka asurakumAra devonI | vRddhi soLa hajAra yojananI che, ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka paMdara palyopamanI sthiti che, saudharma ane IzAna kalpane vipe nArakIonI soLa palyopamanI sthiti che, pAMcamI pRthvImAM keTalAka devonI paMdara palyopamanI sthiti che, mahAzukra kalpamAM keTalAka nArakIonI soLa sAgaropamanI sthiti che, keTakeTalAka devonI paMdara sAgaropamanI sthiti che, naMda vigere vimA- lAka asurakumAra devonI soLa palyopamanI sthiti che, saudharma nomAM utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti paMdara sAgaropa- ane IzAna kalpamA keTalAka devonI soLa palyopamanI manI che, te devo paMdara pakhavADIe zvAsa le che ane paMdara sthiti che, mahAzukra kalpamA keTalAka devonI soLa sAgarohajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo paMdara bhava- pamanI sthiti che. Avarta vigere vimAnomAM utpanna thayelA vaDe mokSamA janArA hoya che. devonI utkRSTa sthiti soLa sAgaropamanI che, te devo soLa (16) sUtrakRtAMgamAM soLa adhyayanamA chellu pakhavADIe zvAsa le che ane soLa hajAra varSe AhAra icche gAthASoDaSaka nAmarnu adhyayana che, soLa prakAranA kaSAyo che. keTalAka bhavya jIvo soLa bhave mokSe javAnA hoya che. / che, meru parvatanA soLa nAma che, zrIpArzvanAtha prabhune soLa (17) sattara prakArano asaMyama che, sattara prakArano
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukrama / zrI saMyama che, mAnupottara parvata sattara so ne ekavIza yojana UMco / ane IzAna kalpamA keTalAka devonI sattara palyopamanI sthiti samavAyAGga che, sarva velaMdhara ane anuvelaMdhara nAgarAjanA AvAsa parvato / che, mahAzukra kalpamAM devonI utkRSTa sthiti sattara sAgaro sattara so ne ekavIza yojana UMcA che, lavaNasamudra madhyanA daza pamanI che, sahasrAra kalpamA jaghanya sthiti sattara sAgaropacopaM aMga 2 hajAra yojanamA taLIyAthI zikhAnA uparanA bhAga sudhI sattara | manI che, sAmAna vigere vimAnomA utpanna thayelA devonI hajAra yojana UMco che, ratnaprabhA pRthvInA samabhUbhAgathI sAdhika utkRSTa sthiti sattara sAgaropamanI che, te devo sattara pakhavAsattara hajAra yojana UMce gayA pachI jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa DIe zvAsa le che ane sattara hajAra varSe AhAra icche che. keTamuni tirachI gati kare che, camareMdrano tigiMcha kUTa sattara so lAka bhavya jIvo sattarame bhave mokSe jaze. ne ekavIza yojana UMco che, te ja pramANe balIMdrano rucakeMdra- (18) aDhAra prakAraceM brahmacarya che, ariSTanemine kUTa paNa che. maraNanA sattara prakAra cha, sUkSmasaMparAya guNa aDhAra hajAra sAdhuonI utkRSTa saMpadA hatI, mahAvIrasvAmIe sthAne rahelA bhagavAna sattara karmaprakRtine bAMdhe che, ratnaprabhA sAdhvAcAranA aDhAra sthAno kahyA che, AcArAMga sUtranA pRthvImA keTalAka nArakIonI sattara palyopamanI sthiti che, aDhAra hajAra pado che, brAhmI lipi aDhAra prakAranI che, astipAMcamI pRthvImA utkRSTa sthiti sattara sAgaropamanI che, chaThThI nAstipravAda pUrvamA aDhAra vastu che, pAMcamI pRthvIno vistAra pRthvImA sattara sAgaropamanI jaghanya sthiti cha, keTalAka (piMDa ) eka lAkha ne aDhAra hajAra yojanano che, apADha asurakumAra devonI sattara palyopamanI sthiti che, saudharma / mAsamA eka vakhata aDhAra muhUrtano divasa ane popa mAsamAM eka // 5 //
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhata aDhAra muhUrttanI rAtri thAya che. ratnaprabhA pRthvImA keTa- | yane aMge che ) zukra nAmano graha ogaNIza nakSatro sAthe cAle lAka nArakIonI aDhAra palyopamanI sthiti che, chaThThI pRthvImA che, jaMbUdvIpanA gaNitamA yojananA ogaNIzamA bhAgane kaLA keTalAka nArakIonI aDhAra sAgaropamanI sthiti che, keTa- kahI che, ogaNIza tIrthaMkaroe rAjya bhogavyA pachI dIkSA / lAka asurakumAra devonI aDhAra palyopamanI sthiti cha, saudharma lIdhI hatI, ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakInI ogaNIza ane IzAna kalpamAM keTalAka devonI aDhAra palyopamanI sthiti palyopamanI sthiti che, chaThThI pRthvImAM keTalAka nArakonI ogaNIza che, sahasrAra kalpane viSe devonI utkRSTa sthiti aDhAra sAga- sAgaropamanI sthiti che, keTalAka asurakumAronI ogaNIza ropamanI che, prANatakalpamA jaghanya sthiti aDhAra sAgaropa- palyopamanI sthiti che, saudharma ane IzAna kalpamA keTalAmanI che. kALa vigere vimAnomAM utpanna thayelA devonI utkRSTa ka devonI ogaNIza palyopamanI sthiti cha, Anata kalpamA sthiti aDhAra sAgaropamanI che, te devo aDhAra pakhavADIe utkRSTa sthiti ogaNIza sAgaropamanI che, prANata kalpamA zvAsa le che ane aDhAra hajAra varSe AhAra icche che. keTa. jaghanya sthiti ogaNIza sAgaropamanI che, Anata vigere lAka bhavya jIvo aDhAra bhave mokSa pAmaze. vimAnamA utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti ogaNIza (19) jJAtAsUtranA prathamazrutaskaMdhamAM ogaNIza | sAgaropamanI che, te devo ogaNIza pakhavADIe zvAsa le che adhyayano che, jaMbUdvIpanA banne sUryo nIce ane UMce maLIne oga- ane ogaNIza hajAra varSe AhAra icche che, keTalAka bhavyo NIza so yojana tApa (prakAza) Ape che, (A pramANa kubaDIvija- | ogaNIza bhave mokSe jaze.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 6 // ( 20 ) asamAdhinA vIza sthAno che, munisuvrata prabhu vIza dhanuSa UMcA hatA, sAta narakanIcenA sarve ghanodadhio vIza hajAra yojana jADA che, prANata kalpanA deveMdrane vIza hajAra sAmAnika devo che, napuMsaka vedarUpa vedanIya karmanI baMdhasthiti vIza sAgaropama koTAkoTinI che, pratyAkhyAna nAmanA pUrvamAM vIza vastu che, avasarpiNI ane utsarpiNInuM pramANa nenuM maLIne vIza koTAkoTi sAgaropamanuM che, te eka kALacakra kAya che. ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakIonI sthiti vIza palyopamanI che, chaThThI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI vIza sAgaropanI sthiti che, keTalAka asurakumAra devonI vIza palyopamanI sthiti che, saudharma ane IzAna kalpamA keTalAka devonI vIza palyopamanI sthiti che, prANata kalpamAM devonI utkRSTa sthiti vIza sAgaropamanI che, AraNa kalpane viSe devonI jaghanya sthiti vIza sAgaropamanI che. sAta, visAta vigere vimAnamAM utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti vIza sAgaropamanI che, te devo vIza pakhavADIe zvAsa le che ane vIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo vIza bhave karIne mokSa pAmavAnA hoya che. (21) ekavIza zakla nAmanA doSa kahA che, mohanIyanI sAta prakRtio kSaya pAmI hoya evA nivRttibAdara nAmanA AThamA guNasthAne rahelA sAdhune mohanIya karmanI ekavIza prakRtio sattAmAM hoya che, avasarpiNIno pAMcamo ane chaThTho Aro ekavIza ekavIsa hajAra varSano che, te ja rIte utsarpiNIno pahelo ane bIjo Aro ekavIza ekavIrA hajAra varSano che. ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakIonI ekavIza palyopamanI sthiti che, chaThThI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ekavIza sAgaropamanI sthiti che, keTalAka asurakumAra devonI ekavIza palyopamanI sthiti che, saudharma ane IzAna devalokamA keTa viSayAnu krama // // 6 //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAkanI ekavIza palyopamanI sthiti che, AraNa kalpane viSe / keTalAka asurakumAra devonI bAvIza palyopamanI sthiti cha, devonI utkRSTa sthiti ekavIza sAgaropamanI che, acyuta saudharma ane IzAna kalpamAM keTalAka devonI bAvIza palyokalpane vipe jaghanya sthiti ekavIza sAgaropamanI che, zrIvatsa pamanI sthiti cha, acyuta kalpamAM devonI utkRSTa sthiti bAvIza vigere vimAnamA utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti eka- sAgaropamanI che, nava aveyakamA prathamanA hechimahechima nAmanA vIza sAgaropamanI che, te devo ekavIza pakhavADIe zvAsa le graiveyakamAM devonI jaghanya sthiti bAvIza sAgaropamanI che. che, ane ekavIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya mahita vigere vimAnomA utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti jIvo ekavIza bhave mokSa pAmavAnA hoya che. bAvIza sAgaropamanI che, te devo bAvIza pakhavADIe zvAsa . (22) parIpaho bAvIza che, dRSTivAdamAM bAvIza le che ane bAvIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka sUtro chinnacheda nayavALA che, bAvIza sUtro acchinnechada naya- bhavya jIvo bAvIza bhave karIne mokSa pAmavAnA hoya che. vAlA che, bAvIza sUtro trika nayavALA ane bAvIza sUtro cAra (23) suyagaDAMgamAM trevIza adhyayano cha, A nayavALA che. pudgaLono pariNAma bAvIza prakAre kahyo che. bharatakSetramA A avasarpiNImAM trevIza jinezvarone sUryodaya ratnaprabhA pRthvImA keTalAka nArakIonI bAvIza palyopamanI samaye kevaLajJAna prApta thayu hatuM, A bharatakSetramA A avasasthiti che chaThThI pRthvImA utkRSTa sthiti vAvIza sAgaropamanI | piNInA RSabhadeva vinA bAkInA nevIza tIrthaMkaro pUrvabhavamAM che, sAtamI pRthvImA jaghanya sthiti bAvIza sAgaropamanI che, | agyAra aMga jANanArA hatA, A bharatakSetramA A avasarpi
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jio viSayAnukrama // samavAyAGga ghoaMga NImAM trevIza tIrthakaro pUrvabhave mAMDalika rAjAo hatA. ratna- | che, uttarAyaNamAM covIza aMgulanI chAyApramANa porasI prabhA pRthvImA keTalAka nArakIonI nevIza palyopamanI karIne sUrya pAcho phare che. gaMgA ane siMdhu nAmanI mahAnadI sthiti che, sAtamI pRthvImA keTalAka nArakIonI nevIza pravAhane sthAne sAdhika covIza koza vistAravALI che, te ja sAgaropamanI sthiti che. keTalAka asurakumAra devonI tathA pramANe raktA ane raktavatI nadIo paNa jANavI. ratnaprabhA saudharma ane IzAna kalpanA keTalAka devonI trevIza palyo- pRthvImA keTalAka nArakIonI covIza palyopamanI sthiti pamanI sthiti cha, hechimamadhyama nAmanA bIjA aveyakamAM che, sAtamI pRthvImA keTalAka nArakIonI covIza sAgarodevonI jaghanya sthiti trevIza sAgaropamanI che, tathA hechima- pamanI sthiti che, keTalAka asurakumAra, saudharma ane IzAhechima nAmanA pahelA aveyakamA utkRSTa sthiti trevIza sAga- nanA devonI covIza palyopamanI sthiti che, trIjA hechimaropamanI che, te devo trevIza pakhavADIe zvAsa le che ane uvarima aveyakanA devonI jaghanya sthiti covIza sAgaropamanI trevIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo che, hechimamadhyama nAmanA bIjA praiveyakanA devonI utkRSTa / nevIza bhave karIne mokSe javAnA hoya che. sthiti covIza sAgaropamanI che, te devo covIza pakhavADIe (24) dareka covIzImAM covIza tIrthakaro hoya che, zvAsa le che ane covIza hajAra varSe AhAra icche che. keTakSullahimavaMta ane zikharI parvatanI jIvA covIza hajAra yoja- | lAka bhavya jIvo covIza bhave mokSa pAmaze. pAso . ... .. nathI adhika lAMbI kahI che, iMdra sahita devonA covIza sthAno - (25) pAMca mahAvratonI pacIza bhAvanAo che,
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ .zrImallinAtha prabhu pacIza dhanuSa UMcA hatA, sarve dIrghavaitADhya / nAmanA cothA aveyakanA devonI jaghanya sthiti pacIza sAg2aparvato pacIza yojana UMcA tathA pacIza gAu pRthvImAM UMDA ropamanI che, heThimauvarima nAmanA trIjA aveyakamA utpanna che, bIjI naraka pRthvImAM pacIza lAkha narakAvAsA che, AcA- thayelA devonI utkRSTa sthiti pacIza sAgaropamanI che, te rAMga sUtramA cUlikA sahita pacIza adhyayano che, aparyApta devo pacIza pakhavADIe zvAsa le che ane pacIza hajAra varSe | avasthAvALo ane saMkliSTa pariNAmavALo vikaleMdriya mithyA- AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo pacIza bhave siddha thaze. dRSTi jIva nAmakarmanI pacIza uttaraprakRtio bAMdhe che, gaMgA (26) dazAzruta, kalpazruta ane vyavahArazrutanA ane siMdhu nAmanI tathA raktA ane raktavatI nAmanI mahA- maLIne chavIza uddezana kALa kahyA che, abhavya jIvone mohanadIo pacIza gAunA pahoLA pravAhavaDe pUrva pazcima dizAmA / nIya karmanI chavIza prakRtio sattAmAM hoya che, ratnaprabhA potapotAnA prapAtakuMDamAM par3e che, lokabiMdusAra nAmanA | pRthvImA keTalAka nArakIonI chavIza palyopamanI sthiti che, caudamA pUrvamA pacIza vastuo kahI che. ratnaprabhA nAmanI sAtamI pRthvImAM keTalAka nArakIonI chavIza sAgaropamanI pRthvImA keTalAka nArakIonI pacIza palyopamanI sthiti sthiti che, keTalAka asurakumAra, saudharma ane IzAnanA devonI kA che, sAtamI pRthvImAM keTalAka nArakIonI pacIza sAgaro chavIza palyopamanI sthiti cha, pAMcamA graiveyakamAM jaghanya pamanI sthiti cha, keTalAka asurakumAra tathA saudharma ane / sthiti chavIza sAgaropamanI che, cothA graiveyakamAM utpanna thayelA IzAnanA devonI pacIza palyopamanI sthiti che, majjhimaheTrima | devonI utkRSTa sthiti chavIza sAgaropamanI che, te devo chavIza
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // aMga // 8 // pakhavADI zvAsa le che ane chavIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo chavIza bhave siddha thaze. (27) sAdhunA sattAvIza guNo che, A jaMbUdvIpamAM abhijit sivAya bAkInA sattAvIza nakSatrovaDe vyavahAra cAle che, eka eka nakSatramAsanA sattAvIza sattAvIza divaso 'hoya che, saudharma ane IzAna kalpanI pRthvI sattAvIza so yojana jADI che, vedaka samakitanA baMdhathI virAma pAmelA ( udvalanAvALA ) jIvane mohanIya karmanI sattAvIza uttaraprakRtio sattAmAM hoya che, zrAvaNa zudi sAtamane divase sattAvIza aMgula sUryanI chAyA thAya tyAre porasI thAya che, ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakIonI sattAvIza palyopamanI sthiti che, sAtamI pRthvImAM keTalAka nArakIonI sattAvIza sAgaropamanI sthiti che, keTalAka asurakumAra, saudharma ane IzAnanA devonI sattAvIza palyopamanI sthiti che, chaThThA maiveyakamAM jaghanya sthiti sattAvIza sAgaropamanI che, pAMcamA maiveyakamAM utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti sattAvIza sAgaropamanI che, te devo sattAvIza pakhavADIe zvAsa le che ane sattAvIsa hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo sattAvIza bhave siddha thaze. ( 28 ) sAdhuno AcAraprakalpa aThThAvIsa prakArano kahyo che, keTalAka bhavyajIvone mohanIyakarmanI aThThAvIza prakRtio sattAmAM hoya che, matijJAnanA aThThAvIza prakAra che, IzAna kalpamAM aThThAvIsa lAkha vimAno che, devagatine bAMdhato jIva nAmakarmanI aThThAvIza uttaraprakRtione bAMdhe che, ratnaprabhA pRthvImA keTalAka nArakI onI aThThAvIza palyopamanI sthiti che, sAtamI pRthvImAM keTalAka nArakIonI aThThAvIza sAgaropamanI sthiti che, keTalAka asurakumAra, saudharma ane IzAnanA devonI aThThAvIza palyopamanI sthiti che, sAtamA maiveyaka viSayAnu krama // 7 // 8 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ devonI jaghanya sthiti aThThAvIza sAgaropamanI che, chaThThA ave- ropamanI sthiti cha, keTalAka asurakumAra, saudharma ane IzAna yakamAM utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti aThThAvIza sAga- kalpanA devonI ogaNatrIza palyopamanI sthiti che, AThamA ropamanI che, te devo aThThAvIza pakhavADIe zvAsa le che ane praiveyakanA devonI jaghanya sthiti ogaNatrIza sAgaropamanI aThThAvIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya jIvo che, sAtamA aveyakamAM utpanna thayelA devonI utkRSTa sthiti aThThAvIza bhave siddha thaze.. ogaNatrIza sAgaropamanI che, te devo ogaNatrIza pakhavADIe (29) pApazrutano prasaMga ogaNatrIza prakAre kahyo zvAsa le che ane ogaNatrIza hajAra varSe AhAra icche che. cha, arthAt 29 prakAranA pApazruta kahyA che, ASADha, bhAdra- keTalAka bhavya jIvo ogaNatrIza bhave mokSe jaze. pada, kArtika, poSa, phAlguna ane vaizAkha mAsamAM ogaNa- (30) mohanIya karma bAMdhavAnA trIza sthAno cha, / trIza rAtridivasa hoya che, cAMdra mAsano divasa sAdhika oga- maMDitaputra nAmanA chaThThA gaNadhara trIza varSa sudhI cAritraparyAya NatrIza muhartano hoya che, zubha adhyavasAyavALo samyagdRSTi pALIne siddhipada pAmyA, eka rAtridivasanA kula trIza muhUrta jIva nAmakarmanI tIrthakaranAma sahita ogaNatrIza uttaraprakR- hoya che, zrIaranAtha prabhu trIza dhanuSa UMcA hatA, sahasrAra tione bAMdhI avazya vaimAnika deva thAya che. ratnaprabhA deveMdrane trIza hajAra sAmAnika devo che, zrIpArzvanAtha prabhu trIza pRthvImA keTalAka nArakIonI ogaNatrIza palyopamanI sthiti varSa gRhavAsamAM rahIne pravrajita thayA hatA, zrImahAvIrasvAmI che, sAtamI pRthvImA keTalAka nArakIonI ogaNatrIza sAga- | paNa trIza varSa gahavAsa pALIne pravrajita thayA hatA, ratnaprabhA pRtha
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ A viSayAnukrama // samavAyAGga coy aMga pRthvImAM trIza lAkha narakAvAsa che. ratnaprabhA pRthvImA keTa- | sAdhika ekatrIza rAtridivasa hoya che, sUryamAsa kAMika nyUna | lAka nArakIonI trIza palyopamanI sthiti che, sAtamI ekatrIza rAtridivasano hoya che, ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka pRthvImA keTalAka nArakIonI trIza sAgaropamanI sthiti che, nArakIonI ekatrIza palyopamanI sthiti che, sAtamI pRthvImA keTalAka asurakumAra devonI trIza palyopamanI sthiti che, keTalAka nArakIonI ekatrIza sAgaropamanI sthiti cha, keTa( saudharma IzAnanA koi devonI sthiti paNa upalakSaNathI lAka asurakumAra, saudharma ane IzAna kalpanA devonI ekasamajI levI ) navamA aveyakamAM jaghanya sthiti trIza sAga- trIza palyopamanI sthiti che, vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane ropamanI che, AThamA aveyakamAM utpanna thayelA devonI utkRSTa aparAjita vimAnanA devonI jaghanya sthiti ekatrIza sAgasthiti trIza sAgaropamanI che, te devo trIza pakhavADIe zvAsa ropamanI che, navamA aveyakamA utpanna thayelA devonI utkRSTa le che ane trIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya sthiti ekatrIza sAgaropamanI che, te devo ekatrIza pakhavADIe jIvo trIza bhave siddhipada pAmavAnA hoya che. zvAsa le che ane ekatrIza hajAra varSe AhAra icche che. keTa. (31) siddhonA ekatrIza guNo paNa kahyA cha, meru- lAka bhavya jIvo ekatrIza bhavavaDe mokSa pAmaze.. parvatano pRthvItaLa uparano paridhi sAdhika ekatrIza hajAra (32) batrIza yogasaMgraha che te khAsa jANavA yogya yojanano kahyo che, bAhyamaMDaLe vartato sUrya sAdhika ekatrIza | che, deveMdro vatrIza che, ( AmAM vyataranA 32 iMdro gaNyA hajAra yojana dUrathI jovAmAM Ave che, adhika mAsamAM / nathI) kuMthunAtha prabhune batrIza so ne batrIza kevaLIo hatA,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ O saudharma kalpamAM batrIza lAkha vimAno che, revatI nakSatra / videha kSetrano viSkaMbha sAdhika tetrIza hajAra yojanano che, batrIza tArAvALu che ( mUlArthamAM bAvIza bhUlathI thayA che) - jyAre sUrya chellAnI pahelAnA trIjA maMDaLe varte che tyAre ahIM batrIza prakAraceM nATya che. ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nAra- | rahelA manuSyo kAMika nyUna tetrIza hajAra yojana dUrathI tene | kIonI batrIza. palyopamanI sthiti che, sAtamI pRthvImAM joI zake che. ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakIonI tetrIza keTalAka nArakIonI batrIza sAgaropamanI sthiti cha, keTa- | palyopamanI sthiti che, sAtamI pRthvImAM kALa, mahAkALa, lAka asurakumAra, saudharma ane IzAna kalpanA devonI batrIza rora ane mahArora e cAra narakAvAsAmA utkRSTa sthiti tetrIza palyopamanI sthiti che, vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparA- sAgaropamanI che, ane apratiSThAna nAmanA narakAvAsamAM eka / jita vimAnamA utpanna thayelA keTalAka devonI batrIza sAga- sarakhI sarvenI tetrIza sAgaropamanI sthiti che, keTalAka asuropamanI sthiti che, te devo batrIza pakhavADIe zvAsa le che rakumAra, saudharma ane IzAna kalpanA devonI tetrIza palyopa- 1G ane batrIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya manI sthiti che, vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita e jIvo batrIza bhavavaDe siddha thavAnA hoya che. cAra vimAnamA utkRSTa sthiti tetrIza sAgaropamanI che. sarvA__(33) gurunI tetrIza AzAtanAo varjavAnI che, rthasiddha vimAnamA utpanna thayelA devonI eka sarakhI tetrIza camareMdra nAmanA asureMdranI camaracaMcA nAmanI rAjadhAnInA sAgaropamanI sthiti che, te devo tetrIza pakhavADIe zvAsa le dareka dvAranI bahAra tetrIza tetrIza bhaumanagaro rahelA che, mahA- | che ane tetrIza hajAra varSe AhAra icche che. keTalAka bhavya
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vissyaanukrm|| samavAyAGga ghoSU aMga // 10 // jIvo tetrIza bhave siddha thaze. (36) uttarAdhyayana sUtranA chatrIza adhyayano che, (34) tIrthakarane cotrIza atizayo hoya che, A | camara nAmanA asureMdranI sudharmA nAmanI sabhA chatrIza yojana jaMbUdvIpamA cakravartInA cotrIza vijayo che, temAM cotrIza UMcI che, mahAvIrasvAmIne chatrIza hajAra sAdhvIonI saMpadA dIrghavaitADhya parvato cha, ane te dvIpamA utkRSTathI cotrIza tIrtha- hatI, caitra ane Azvina mAsamA porasInI chAyA chatrIza karo utpanna thAya che, camara nAmanA asureMdranA cotrIza lAkha aMgulanI hoya che. bhavano che, pahelI, pAMcamI, chaThThI ane sAtamI e cAre (37) kuMthunAtha prabhune sADatIza gaNadharo hatA, haimapRthvInA maLIne kula cotrIza lAkha narakAvAsA che. vata ane auraNyavatanI jIvA sAdhika sADatrIza hajAra yoja. (35) satya vacananA (tIrthakaranI vANInA ) nanI che, vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita nAmanA atizayo pAMtrIza che, kuMthunAtha prabhu pAMtrIza dhanuSa UMcA | dvArapALanI rAjadhAnIonA killA sADatrIza sADanIza yojana hatA, datta nAmanA vAsudeva tathA naMdana nAmanA baLadeva pAMtrIza UMcA che, kSudrikAvimAnapravibhakti nAmanA kAlikazrutanA dhanupa UMcA hatA, saudharma kalpamA sudharmA nAmanI sabhAmAM mANa- pahelA vargamAM sADanIza uddezana kALa kahyA che, kArtika vadi vaka nAmano caityastaMbha che tenA madhyanA pAMtrIza yojanamA rahelA / sAtamane divase porasInI chAyA sADatrIza aMgulanI hoya che. vajramaya gola dAbhaDAne vipe jinezvaronI dADhAo che, bIjI | (38) pArzvanAtha prabhune ADanIza hajAra sAdhvIane cothI pRthvInA maLIne pAMtrIza lAkha narakAvAsA che. | onI saMpadA hatI, haimavaMta ane araNyavaMta kSetranI jIvAceM // 10 // -
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanuHpRSTha sAdhika ADatrIza hajAra yojananu cha, A meruparva- | nAmanA nAgarAjanA cALIza lAkha bhavano che, kSullikAvimAnatano bIjo kAMDa ADatrIza hajAra (matAMtare 63000) / pravibhaktinA trIjA vargamAM cALIza uddezana kALa kahyA che, yojana UMco che, kSullikAvimAnapravibhaktinA bIjA vargamA phAlguna tathA kArtika mAsanI pUrNimAne divase porisInI ADatrIza uddezanakALa kahyA che. chAyA cALIza aMgulapramANa thAya che, mahAzukra nAmanA sAtamA (39) naminAtha prabhune ogaNacALIza so ava- kalpamA cALIza hajAra vimAno che, vijJAnI hatA, aDhIdvIpane viSe ( pAMca meru ne cAra iSukAra (41) naminAtha prabhune ekatALIza hajAra sAdhvIsahita) ogaNacALIza kuLaparvato che, bIjI, cothI, pAMcamI, onI saMpadA hatI, ratnaprabhA, paMkaprabhA, tamA ane tamatamA chaThThI ane sAtamI e cAre pRthvInA maLIne kula ogaNacA- | e cAra pRthvInA maLIne ekatALIza lAkha narakAvAsA cha, lIza lAkha narakAvAsA che. jJAnAvaraNIya (5), mohanIya mahaliyAvimAnapravibhaktinA pahelA vargamAM ekatALIza udde(28), gotra (2) ane Ayu (4) A cAre karmanI zana kALa kahyA che. maLIne ogaNacALIza uttaraprakRtio kahelI che. (42) mahAvIrasvAmI sAdhika betALIza varSa cA(40) ariSTanemi prabhune cALIza hajAra sAdhvI- ritra pALI siddha thayA, jaMbUdvIpanI pUrvadizAnA cheDAthI onI saMpadA hatI, meruparvatanI cUlikA cALIza yojana gostUbha nAmanA AvAsa parvatanI pazcima dizAnA cheDA sudhI / UMcI che, zAMtinAtha prabhu cALIza dhanuSa UMcA hatA, bhUtAnaMda , betALIza hajAra yojana- AMtaruM che, (arthAt jagatIthI 42000 A
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ vissyaanukrm|| samavAyAGga / ghoDuM aMga // 11 // yojana dUra che ) eja pramANe vIjI traNa dizAmAM dakabhAsa, | zAnA cheDA sudhImA ( jagatIthI 42000 yojana dUra ane zaMkha ane dakasIma parvatarnu paNa AMtaraM samajabU, kAloda 1022 yojanano upara viSkaMbha hovAthI) teMtALIza hajAra nAmanA samudramAM beMtALIza caMdra ane beMtALIza sUrya cha, saMmU- yojananu AMtaruM che, e ja pramANe bIjI traNa dizAmAM dakachima bhujaparisarpanI utkRSTa sthiti beMtALIza hajAra varSanI bhAsa, zaMkha ane dakasIma parvatarnu paNa AMtaraM che, mahAlikAviche, nAmakarma betALIza prakAraceM che, lavaNasamudramAM ghetALIza mAnapravibhaktinA vIjA varganA teMtALIza uddezana kALa kayA che. hajAra nAgadevatA AbhyaMtara veLAne dhAraNa kare che, mahaliyAvi- (44) RpibhApitanA cumALIza adhyayano che, mAnapravibhaktinA bIjA vargamAM betALIza uddezana kALa kahyA vimaLanAtha prabhunA cumALIza puruSayuga anukrame siddha thayA cha, che, dareka avasarpiNIno pAMcamo ane chaThTho Aro maLIne tathA / dharaNeMdra nAgarAjanA cumALIza lAkha bhavano che, mahAlikAvidareka utsarpiNIno pahelo ane bIjo Aro maLIne beMtALIza | mAnapravibhaktinA cothA vargamA cumALIza uddezana kALa che. hajAra varSanA hoya che. (45) aDhIdvIpano AyAmaviSkaMbha pIstALIza .. (43) puNyapAparUpa karmavipAkane darzAvanArA teMtA- / lAkha yojanano che, sImaMtaka nAmanA narakAvAsano AyAma LIza adhyayano kahyA che, pahelI, cothI ane pAMcamI viSkaMbha pIstALIza lAkha yojanano che, eja pramANe pahelA pRthvInA maLIne teMtALIza lAkha narakAvAsA che, A jaMbU- devalokanuM uDu nAmarnu madhya vimAna tathA IpatprAgbhAra nAmanI dvIpanI pUrvadizAnA cheDAthI gostUbha nAmanA parvatanI pUrvadi- | pRthvI paNa 45 lAkha yojana pramANa jANavI. dharmanAtha prabhu
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIstALIza dhanuSa UMcA hatA, jaMbUdvIpanI jagatI ne meruparva* tanI bacce cAre dizAe pIstALIza pIstALIza hajAra yojache, do kSetravALA sarva nakSatro pIstALIza muhUrtta sudhI caMdranI sAthai rahe che, mahAlikA vimAnapravibhaktinA pAMcamA vargamAM pIstALIza uddezana kALa kahyA che. (46) dRSTivAdamAM chetALIza mAtRkApado che, vAlipinA chaitALIza mAtRkAkSaro che, prabhaMjana nAmanA vAyukumAreMdranA chaitALIsa lAkha bhavano che. (47) AbhyaMtara maMDaLamAM rahelo sUrya sAdhika suDa* tALIsa hajAra yojana dUra hoya tyAre ahIMnA manuSya tene * joi zake che, sthavira bhagavAna agnibhUti suDatALIza varSa gRhavAsamA rahI prabrajita thayA hatA. (48) dareka cakravartIne aDatALIza hajAra paTTaNo hoya che, dharmanAtha prabhune aDatALIza gaNo tathA aDatALIza gaNadharo hatA, sUryamaMDaLano viSkaMbha eka yojananA ekasaThIyA - aDatALIza bhAgapramANa che. (49) sAtasaptamikA nAmanI bhikSupratimAnA ogapacAsa divaso thAya che, devakuru ane uttarakurunA manuSyo gaNapacAsa divase yauvanAvasthAne pAme che, trIMdriya jIvonI sthiti utkRSTathI ogaNapacAsa divasanI che.. (50) munisuvratasvAmIne pacAsa hajAra sAdhvIo hatI, anaMtasvAmI arihaMta pacAsa dhanuSa UMcA hatA, puruSottama nAmanA vAsudeva pacAsa dhanuSa UMcA hatA ( upalakSaNathI baladeva paNa samajavA ), sarva dIrghavetADhya parvatono viSkaMbha pacAsa pacAsa yojanano che, lAMtaka kalpamAM pacAsa hajAra vimAno che, sarve tamisrA ane khaMDaprapAta nAmanI guhAo pacAsa pacAsa yojana lAMbI che, sarve kAMcana parvato zikhara upara pacAsa pacAsa yojana viSkaMbhavALA che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 12 // (51) nava brahmacarya adhyayananA ekAvana uddezana kALa che, camara nAmanA asureMdranI sudharmA nAmanI sabhAmAM ekAvana so staMbho che, e ja pramANe balIMdranI paNa jANavI, suprabha nAmanA baLadeva ekAvana lAkha varSenuM kula AyuSya pALIne siddha thayA, darzanAvaraNa (9) ane nAmakarmanI (42) maLIne ekAvana uttaraprakRtio che. (52) mohanIya karmanA bAvana nAma che, gostUbha nAnA AvAsa parvatanI pUrvadizAnA aMtathI vaDavAmukha nAmanA mahApAtALakaLazanI pazcima dizAnA aMta sudhImAM arthAt te venI bacce bAvana hajAra yojananuM AMtaruM che. e ja pramANe dakabhAsa parvatanA pUrva cheDAthI ketuka nAmanA pAtALakaLa. zanuM tathA zekha nAmanA parvatanA pUrva cheDAthI yUpa nAmanA pAtALakaLazanaM ane dakasIma nAmanA parvatanA pUrva cheDAthI Izvara nAmanA pAtALakalazanuM AMtaruM bAvana bAvana hajAra yojananaM jANavuM, jJAnAvaraNIya (5), nAma ( 42 ) ane aMtarAya ( 5 ) etraNe karmanI maLIne uttaraprakRtio bAvana thAya che, saudharma ( 32 ), sanatkumAra ( 12 ) ane maheMdra ( 8 ) kalpanA maLIne kula bAvana lAkha vimAnAvAsa che. (53) devakuru ane uttarakurunI jIvAno AyAma sAdhika trepana hajAra yojana che, mahAhimavAna ane rukmI parvatanI jIvAno AyAma sAdhika trepana hajAra yojana che, mahAvIrasvAmInA trepana sAdhuo eka varSano dIkSAparyAya pALIne anuttara nAmanA mahAvimAnamAM utpanna thayA che, saMmUcchima uraparisarpanI utkRSTa sthiti trepana hajAra varSanI che. ( 54 ) bharata ane aravata kSetramAM dareka utsarpiNImAM ane avasarpiNImAM ( prativAsudeva na gaNatAM ) copana copana uttama puruSo thAya che, ariSTanemi bhagavAna copana rAtridivasa chadmastha paryAya pALI kevaLI thayA hatA, viSayAnukrama // // 12 //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIrasvAmIe eka jaM divase eka ja Asane besIne copana praznottaro kahyA hatA, anaMtanAtha prabhune copana gaNadharo hatA. (55) zrImallinAthasvAmI paMcAvana hajAra varSanuM saMpUrNa AyuSya pALIne siddhathayA, meru parvatanA pazcima cheDAthI vijayadvAranA pazcima cheDA sudhI ( 45000 nuM aMtara ne daza hajAro merU gaNatAM ) paMcAvana hajAra yojananaM AMtara che, eja pramANe bAkInI traNa dizAmAM vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita etraNa dvAranaM AMtaruM jANavuM. zrImahAvIrasvAmI chellI rAtrie paMcAvana adhyayana puNyaphaLanA vipAkavALA ane paMcAvana adhyayana pApaphaLanA vipAkavALA kahIne siddha thayA, pahelI ane bIjI narakapRthvInA maLIne paMcAvana lAkha narakAvAsA che, darzanAvaraNIya ( 9 ), nAma ( 42 ) ane Ayu ( 4 ) karmanI maLIne paMcAvana uttaraprakRtio kahI che. ( 56 ) A jaMbUdvIpamAM chappana nakSatro (be) caMdranI sAthai yogane pAme che, zrIvimaLanAtha prabhune chappana gaNo ane chappana gaNadharo hatA. (57) AcArAMgasUtranI cUlikA sivAya traNa gaNipiTakanA kula sattAvana adhyayano che, gostUbha nAmanA AvAsa parvatanI pUrva dizAnA cheDAthI vaDavAmukha nAmanA mahA pAtALakaLazanA barAvara madhya bhAga sudhImAM sattAvana hajAra yojananaM AMtaruM che, eja pramANe dakSiNanA dakabhAsa parvata ane ketuka nAmanA mahApAtALakaLazanuM, pazcimanA zekha parvata ane yUpa nAmanA mahApAtALakaLazanuM tathA uttaranA dakasIma parvata ane Izvara nAmanA mahApAtALakaLazanuM AMta ru teluM ja jANavuM. mallinAtha prabhune sattAvana so sAdhuo mana:paryavajJAnavALA hatA, mahAhimavAna ane rukmI parvatanI jIvAnA dhanuH pRSThanI bAi sAdhika sattAvana hajAra yojananI che... ( 58 ) pahelI, bIjI ane pAMcamI naraka pRthvInA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ vissyaanukrm| samavAyAGga suutr|| codhuM aMga // 13 // maLIne aThThAvana lAkha narakAvAsA che, jJAnAvaraNIya (5), / UMcA hatA, bali nAmanA asurakumAreMdrane sATha hajAra sAmAvedanIya (2), Ayu (4), nAma (42) ane aMtarAya - nika devo hoya che, brahma nAmanA deveMdrane sATha hajAra sAmA(5) e pAMca mULakarmanI maLIne aThThAvana uttaraprakRtio kahI nika devo hoya che, saudharma ( 32 ) ane IzAna (28) che. gostubha nAmanA AvAsa parvatanI pazcima dizAnA cheDAthI kalpanA maLIne sATha lAkha vimAnAvAsa che. vaDavAmukha nAmanA mahApAtALakaLazanA madhyabhAga sudhI aThThA- (61) pAMca varSa pramANa eka yugamA ekasaTha Rtu vana hajAra yojana pramANa AMtaraM che, eja pramANe vAkInI mAsa Ave che, meru parvatano pahelo kAMDa ekasaTha hajAra traNe dizAmAM jANavU. ( matAMtare 63000) yojana UMco che, caMdranuM vimAna eka (59) caMdra varpanI eka eka Rtu ogaNasATha yojananA ekasaThIyA chappana bhAgarnu che, eja pramANe sUryana divasanI che, zrIsaMbhavanAtha prabhue ogaNasATha lAkha pUrva vimAna paNa ekasaThIyA aDatALIza bhAganuM che. gRhavAsamAM rahIne dIkSA grahaNa karI hatI, zrImallinAtha prabhune | (62) eka yugane vipe bAsaTha pUrNimA ane bAsaTha ogaNasATha so avadhijJAnI hatA. amAvAsyA Ave che, zrIvAsupUjyasvAmIne bAsaTha gaNa ane (60) dareka sUrya sATha sATha muharne eka eka maMDaLa | bAsaTha vaNadharo hatA, zuklapakSamAM caMdra hamezAM bAsaTha bAsaTha | pUrNa kare che, lavaNasamudranI zikhAnA jaLane sATha hajAra - bhAga vadhe che ane kRSNapakSamA bAsaTha bAsaTha bhAga hAni pAme nAgadevatAo dhAraNa kare che, zrIvimaLanAtha prabhu sATha dhanuSa / che ( A bhAga samajavA ), saudharma ane IzAna kalpanA // 13 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA pAthaDAmAM pahalI AvalikAmAM dareka dizAe bAsaTha / (65) A jaMbUdvIpamA sUryanA pAMsaTha maMDaLo rahelA | bAsaTha vimAno rahelA che, sarva vimAnanA maLIne kula | che, mauryaputra nAmanA gaNadhara pAMsaTha varSa sudhI gRhavAsamA rahI / bAsaTha pAthaDA che.. pravrajita thayA hatA, saudharmAvataMsaka nAmanA vimAnanI dareka (63) zrIRSabhadevasvAmI tresaTha lAkha pUrva sudhI dizAe pAMsaTha pAMsaTha bhauma nagaro che. mahArAjyamA rahIne pravajita thayA hatA, harivarSa ane (66) dakSiNArdha manuSya kSetramA chAsaTha caMdra ane ramyaka kSetranA yugalika manuSya tresaTha divase yauvana pAme che, chAsaTha sUrya prakAze che, te ja pramANe uttarArdhamAM paNa chAsaTha niSadha ane nIlavaMta parvata upara tresaTha vesaTha sUryamaMDaLa che.. caMdra sUrya prakAze che, zrIzreyAMsa prabhune chAsaTha gaNo ane / (64) ATha aSTamikA nAmanI bhikSupratimA cosaTha chAsaTha gaNadharo hatA, matijJAnanI utkRSTa sthiti chAsaTha divase pUrNa thAya che, asurakumAranA cosaTha lAkha bhavano sAgaropamanI che. che,camareMdra nAmanA asurakumAreMdrane cosaTha hajAra sAmA- (67) eka yugamAM saDasaTha nakSatra mAso Ave che, nika devo che, pAlAnA AkAre rahelA sarve dadhimukha haimavata ane auraNyavata kSetranI bAhA sAdhika saDasaTha so parvatonI UMcAi cosaTha hajAra yojananI che, saudharma, IzAna yojana che, meru parvatanI pUrva dizAnA cheDAthI gautamadvIpanI ane brahmalokanA maLIne cosaTha lAkha vimAno che, sarve cakra. pUrva dizAnA cheDA sudhI saDasaTha hajAra yojana- AMtaraM che, vartIone cosaTha seravALo muktAmaNino hAra hoya che. sarva nakSatronI sImAno viSkama saDasaThame bhAge karIne samAna
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // aMga // 14 // aMzavALo thAya che. . (68) dhAtakIkhaMDa dvIpamAM aDasaTha cakravartInA vijayo ane aDasaTha rAjadhAnIo che, utkRSTapaNe aDasaTha tIrthakaro utpanna thAya che, e ja pramANe cakravartI, baLadeva ane vAsudeva paNa jANavA, puSkarArdhadvIpane viSe paNa te ja pramANe sarva jANavuM. zrIvimaLanAthasvAmIne aDasaTha hajAra sAdhuo hatA. ( 69 ) aDhI dvIpamAM meru parvata vinA bAkI sarva maLIne ogaNotera kSetra ane varSadhara parvatI che ( 35 kSetro 30 varSadhara parvato ne 4 ipukAra samajavA ), meru parvatanI pUrva dizAnA cheDAthI gautama dvIpanA pazcima cheDA sudhI ogajotera hajAra yojananuM AMtaruM che, mohanIya karma sivAya bIjA sAta karmanI maLIne ogaNotera uttaraprakRtio che. ( 70 ) mahAvIrasvAmI varSARtunA vIza divasa sahita eka mAsa vyatIta thaye sate ane sItera divasa bAkI rahe sate comAsu rahyA (paryuSaNA karI eTale rahevAno nirNaya karyo ), zrIpArzvanAtha prabhu paripUrNa sItera varSa sAdhuparyAya pALIne siddha thayA, zrIvAsupUjyasvAmI sItera dhanuSa UMcA hatA, mohanIya karmanI sthiti sItera koDAphoDI sAgaropamanI che, maheMdra kalpanA iMdrane sItera hajAra sAmAnika devo che. (71) cothA caMdra saMvatsaranA hemaMta RtunA ekotera divasa jAya tyAre sUrya sarva bAhya maMDaLathI pAcho phare che, vIryapravAda nAmanA pUrvamAM ekotera prAbhUta che, zrI ajita. nAtha prabhu ekotera lAkha 'gRhavAsa madhye rahIne pravrajita thayA hutA, sagara nAmanA cakravartI paNa ekotera lAkha pUrva rAjya bhogavIne prabrajita thayA hatA. ( 72 ) suvarNakumAranA voMtera lAkha bhavano che, lavaNa samudranI bahAranI veLAne boMtera hajAra nAgakumAra devo dhAraNa kare che, zrImahAvIrasvAmI yatera varSanuM kula AyuSya viSayAnu krama // // 14 //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ pALI siddha thayA, acaLabhrAtA nAmanA gaNadhara botera varSanaM / prapAtakuMDamAM paDe che, cothI pRthvI sivAya bAkInI cha narakakula AyuSya pALIne siddha thayA, puSkarAdha dvIpamA botera pRthvIne viSe kula cumotera lAkha narakAvAsA rahelA che..., caMdra ane botera sUrya prakAze che, dareka cakravartIne boMtera hajAra (75) suvidhinAtha prabhune paMcotera so sAmAnya 'pura hoya che, puruSanI boMtera kaLAo hoya che, saMmUchima kevaLI hatA, zrIzItaLanAtha prabhu paMcotera hajAra pUrva sudhI khecara paMceMdriya tiryacanI utkRSTa sthiti voMtera hajAra varSanI che. gRhavAsamA rahIne pravrajita thayA hatA, zrIzAMtinAtha prabhu paMcoI. (73) harivarSa ane ramyaka kSetranI jIvA sAdhika tera hajAra varSa sudhI gRhavAsamA rahIne pravrajita thayA hatA. totera hajAra yojananI che, vijaya nAmanA bIjA baLadeva .. (76) vidyutkumAranA AvAso chotera lAkha che, totera hajAra varSatuM AyuSya pALIne siddha thayA. e ja pramANe dvIpakumAra, dikkumAra, udadhikumAra, vidyutku(74 ) agnibhUti nAmanA gaNadhara cumotera varSa, moreMdra, stanitakumAra ane agnikumAra e chae yugalanA eTale AyuSya pALIne siddha thayA. niSadha nAmanA varSadhara parvata dakSiNa uttara dizAnA maLIne chotera chotera lAkha bhavano che. upara rahelA tigiccha nAmanA mahAdrahathakI sItodA nAmanI (77) bharata cakravartI sattotera lAkha pUrva kumAra mahAnadI sAdhika cumotera so yojana uttaradizA sanmukha avasthAmA rahIne pachI mahArAjAnA abhipekane pAmyA vahana karIne sItodAprapAtakuMDamAM paDe che, te ja rIte sItA hatA, aMgavaMzanA sattotera rAjA pravrajita thayA hatA, gardatoya nAmanI mahAnadI dakSiNa dizA tarapha vahetI satI sItA- ane tuSita nAmanA ve lokAMtika devone sattotera hajAra devono
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI viSayAnu samavAyAGga godhu aMga .. . / aakulu parivAra che, eka eka muhUrta sattotera lavapramANa kahyo che. / pRthvInA madhyabhAgathI chaThThA ghanodadhinA nIcalA cheDA sudhImAM ' (78) zakeMdrano vaizramaNa nAmano lokapALa suvarNa- ogaNaeMzI hajAra yojana- AMtaraM che, A jaMbUdvIpanA dareka kumAra ane dvIpakumAranA aThotera lAkha AvAsano adhi- dvArana AMtarUM sAdhika ogaNAeMzI hajAra yojananuM che ( AnI pati cha arthAt te ve nikAya tenA tAbAnI che, akaMpita spaSTatA TIkAkAre karelI che ). nAmanA sthavira aThotera varpanuM AyuSya pALIne siddha thayA, (80) zrIzreyAMsa prabhu eMzI dhanupa UMcA hatA, uttarAyaNathI pAcho pharelo sUrya pahelA maMDaLathI ogaNacALI- tripRSTha vAsudeva ane acaLa nAmanA baLadeva paNa paMzI dhanupa zamA maMDaLa sudhImA eka muhUrttanA aThThotera bhAga pramANa diva- UMcA hatA, tripRSTha vAsudeva eMzI lAkha varSa sudhI mahArAjAsane hAni pamADIne tathA teTalI ja rAtrimA vRddhi karIne paNe rahA hatA, ratnaprabhA pRthvIno abbahula kAMDa eMzI hajAra cAle che, e ja pramANe dakSiNAyanathI pAcho pharelo sUrya teTalo yojana jADo che, IzAneMdrane eMzI hajAra sAmAnika devo che, ja divasane ghaTADe che ane rAtrine vRddhi pamADe che. A jaMbUdvIpanI aMdara eka so ne eMzI yojana AvIne uttara (79) vaDavAmukha nAmanA pAtALakaLazanA nIcenA dizAmAM sUrya prathama udaya pAme che. cheDAthI ratnaprabhA pRthvInA nIcenA cheDA sudhI ogaNa- | (81) nava navamikA nAmanI bhikSupratimA ekAzI aiMzI hajAra yojana- AMtaraM che, eja pramANe ketu, yUpa divase pUrNa thAya che, zrIkuMthunAtha prabhune ekAzI so mana:ane Izvara nAmanA pAtAlakaLazanuM AMtaraM jANavU, chaThThI naraka / paryavajJAnI hatA, vivAhaprajJaptimA ekAzI adhyayano kayAM che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA (82) A jaMbUdvIpamA sUryane be vAra javA Ava- / eja pramANe bharatacakrI, bAhubali, brAhmI ane suMdarI viSe | vAnA maMDaLo eka so ne vAzI che, zrImahAvIrasvAmI | paNa jANavU, zrIzreyAMsa prabha corAzI lAkha varSanuM kula AyuSya bAzI divasa gayA tyAre eka garbhamAthI bIjA garbhamAM lai pALIne siddha thayA, tripRSTha vAsudeva corAzI lAkha varSarnu javAyA hatA, mahAhimavAna tathA rukmI parvatanA uparanA kula AyuSya pALIne apratiSThAna nAmanA narakAvAsamA nArakI cheDAthI saugaMdhika kAMDanA nIcenA cheDA sudhI bAzI so thayA, zakeMdrane corAzI hajAra sAmAnika devo che, bahAranA yojana thAya che. sarva meruparvato corAzI corAzI hajAra yojana UMcA che, / (83) zrImahAvIrasvAmI trAzIme divase eka sarva aMjanagirio corAzI corAzI hajAra yojana UMcA che, garbhathI vIjA garbhamAM lai javAyA hatA, zrIzItaLanAtha harivAsa ane ramyaka kSetranI jIvAnA dhanuHpRSThanI laMbAi prabhune trAzI gaNo ane trAzI gaNadharo hatA, maMDitaputra nAmanA sAdhika corAzI hajAra yojananI che, paMkabahula nAmanA prathama gaNadhara trAzI varSanuM AyuSya pALIne siddha thayA, zrIRSabha- pRthvIkAMDanA uparanA cheDAthI nIcenA cheDA sudhI corAzI lAkha svAmI trAzI lAkha pUrva gRhavAsamA rahI pravrajita thayA hatA, bharata yojana- AMtaruM che, bhagavatI sUtramA kula corAzI hajAra cakravartI trAzI lAkha pUrva gRhavAsamA rahI kevaLI thayA hatA. pado kahelA che, nAgakumAranA AvAso corAzI lAkha che, (84) corAzI lAkha narakAvAsA che, zrIRSabha- corAzI hajAra prakIrNako che ( RSabhadevanA munione AzrIne svAmI corAzI lAkha pUrvanuM kula AyuSya pALI siddha thayA, saMbhave che), corAzI lAkha jIvAyoni che, pUrvathI AraMbhIne -
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI 171 vissyaanukrm|| . samavAyAja matra // . codhu aMga TU dareka aMkane corAzI corAzI lAkhe guNatAM chevaTano zIrSaH | bIjI pRthvInA madhyabhAgathI bIjA ghanodadhinA nIcenA cheDA prahelikA aMka Ave che, zrIRSabhadeva svAmIne corAzI hajAra sudhI chAzI hajAra yojananu AMtarUM che. (bIjI narakanA sAdhuonI saMpadA hatI, sarva vaimAnikanA vimAno sAdhika pRthvIpiMDarnu ardha 66000 ane ghanodadhi 20000 maLIne corAzI lAkhanI saMkhyAvAlA che. 86000 jANavA. ) (85) AcArAMga sUtranA cUlikA sahita paMcAzI (87 ) meru parvatanA pUrvanA cheDAthI gostUbha nAmanA uddezana kALa kahyA che, dhAtakI khaMDanA ne puSkarAdha dvIpanA AvAsa parvatanA pazcima cheDA sudhI sattAzI hajAra yojabe meru jamInamA eka hajAra yojana UMDA che te sudhA kula nanu AMtaruM che, meru parvatanA dakSiNa cheDAthI dakabhAsa nAmanA paMcAzI hajAra yojana UMcA che, rucaka dvIpano maMDalika AvAsa parvatanA uttara cheDA sudhI sattAzI hajAra yojananu ( goLAkAra rucaka ) parvata jamInamA eka hajAra UMDo che te AMtaruM che, e ja pramANe meru parvatanA pazcima cheDAthI zaMkha sudhAM paMcAzI hajAra yojana UMco cha, naMdanavananA nIcenA nAmanA AvAsa parvatanA pUrva cheDA sudhI sattAzI hajAra cheDAthI saugaMdhika kAMDanA nIcenA cheDA sudhI paMcAzI so yojana AMtaruM che, e ja pramANe meru parvatanA uttara cheDAthI yojana- AMtaraM che. dakasIma nAmanA AvAsa parvatanA dakSiNa cheDA sudhI sattAzI (86) zrIsuvidhinAthane chAzI gaNo ane chAzI hajAra yojana- AMtaraM che, mahAhimavAnaparanA kUTanA uparanA gaNadharo hatA, zrIsupArzvanAtha prabhune chAzI so vAdI hatA, | cheDAthI saugaMdhika kAMDanA nIcenA cheDA sudhI sattAzI so
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ yojananaM AMtaruM che, eja pramANe rukmInA kUTanuM paNa jANavuM. ( 88 ) dareka caMdra-sUryane aThThAzI aThThAzI mahA grahorUpa parivAra che, dRSTivAdanA aThThAzI sUtro che, meru parva - * tanA pUrva cheDAthI gostUbha nAmanA AvAsa parvatanA pUrva cheDA * sudhI aThThAzI hajAra yojananaM AMtaruM che, eja pramANe bAkInI traNe dizAmAM jANavuM, sarva AbhyaMtara maMDaLarUpa bahAranI uttara dizAthI dakSiNAyana tarapha Avato sUrya cumALIzamA maMDaLe Ave tyAre muhUrttanA ekasaThIyA aThThAzI bhAga jeTalI divasanI hAni karIne ane teTalI ja rAtrinI vRddhi karIne cAle che, tathA dakSiNa dizAthI uttarAyaNa tarapha Avato sUrya cumAlIzamA maMDaLe Ave tyAre muhUrttanA ekasaThIyA aThThAzI bhAga jeTalI rAtrinI hAni karIne ane teTalI ja divasanI vRddhi karIne cAle che. ( 89 ) zrI RSabhadeva bhagavAna A avasarpiNInA 'trIjA ArAne cheDe nevAzI pakhavADIyA bAkI rahyA tyAre nirvANa pAmyA, zrImahAvIrasvAmI A avasarpiNInA cothA ArAnA nevAzI pakhavADIyA bAkI hatA tyAre nirvANa pAmyA, hariSeNa nAmanA cakravartIe nevAzI so varSa sudhI rAjya bhogavyuM, zrIzAMtinAtha prabhune nevAzI hajAra sAdhvIonI saMpadA hatI. ( 90 ) zrIzItaLanAtha prabhu nevu dhanuSa UMcA hatA, zrI ajitanAtha prabhune nevuM gaNa ane nevuM gaNadharo hatA, svayaMbhU vAsudeve ne varSa digvijaya karyo hato, sarve vRttavaitADhya parvatonA uparanA cheDAthI saugaMdhika kAMDanA heThalA cheDA sudhI nevaM so yojananuM AMtaruM che. ( 91 ) bIjAnuM vaiyAvRttyakarma karavAnI pratimAo 1. ekANu che, kAlodadhinI paridhi sAdhika ekANu lAkha yojananI che, zrIkuMthunAtha prabhune ekANu so avadhijJAnIo hatA, Ayu ne gotra e ve karma vinA bAkInA cha karmanI ekANu
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ vissyaanukrm|| samavAyA suutr|| gho\ aMga uttaraprakRtio che. ( emAM nAmakarmanI 42 gaNela che.) / rANu so avadhijJAnI hatA. (92) vANu pratimAo vizeSa prakAranA abhigraha- (95) zrIsupArzvasvAmIne paMcANu gaNo ane paMcANu rUpa kahela che, iMdrabhUti gaNadhara bANu varparnu kula AyuSya gaNadharo hatA, jaMbUdvIpanA cheDAthI cAre dizAmA lavaNasamupALI siddha thayA, meru parvatanA madhyabhAgathI gostUbha nAmanA drane vipa paMcANu paMcANu hajAra yojana jaie tyAre cAra AvAsa parvatanA pazcima cheDA sudhImAM bANu hajAra yojana pAtALakaLazo Ave che, lavaNasamudranI banne bAjue paMcANu AMtaraM che, e ja pramANe bAkInA traNenuM jANavU. paMcANu pradezo UMDAi ane UMcAinI hAninA viSayamA kahelA - (93) zrIcaMdraprabha prabhune trANu gaNa ane trANu che, zrIkuMthunAtha prabhu paMcANu hajAra varSatuM kula AyuSya pALIne gaNadharo hatA, zrIzAMtinAtha prabhune trANu so caudapUrvI hatA, siddha thayA, sthavira mauryaputra paMcANu varSanuM kula AyuSya trANumA maMDaLe rahelo sUrya AbhyaMtara maMDaLa tarapha jato athavA pALIne siddha thayA. bAhya maMDaLa tarapha jato sarakhA ahorAtrane viSama kare che (96) dareka cakravartI rAjAne channu karoDa gAma arthAt trANumA maMDaLamAM Ave che, tyAre samapaNuM aho- hoya che, vAyukumAra devanA bhavanAvAsA channu lAkha cha, rAjanuM maTIne viSamapaNuM thAya che. vyAvahArika daMDa channu AMgaLa lAMbo hoya che, eja pramANe (94) nipadha ane nIlavaMta parvatanI jIvA sAdhika dhanuSa, nAlikA, dhoMsaru, dharI ane sAMbela paNa channu channu corANu hajAra yojananI che, zrIajitanAthasvAmIne co- | AMgaLanA hoya che, sUrya AbhyaMtara maMDaLamAM hoya tyAre pahelu 17 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ muhUrta channu aMgulI chAyAvALu hoya che. (97) meru parvatanA pazcimanA cheDAthI gostUbha parvatanA pazcima cheDA sudhI sattANu hajAra yojananuM AMtaraM che, eja pramANe vAkInI traNe dizAmAM jANavu, AThe karmanI maLIne sattA uttaraprakRtio thAya che ( emAM nAmakarmanI 42 gaNelI che ), hariSeNa nAmanA cakravartI kAMika ochA sattANu so varSa sudhI gRhavAsamA rahI pravrajita thayA hatA. ( 98 ) naMdanavananA uparanA cheDAthI pAMDuka vananA nIlA cheDA sudhI aThThANu hajAra yojananuM AMtaruM che, parvata pazcima cheDAthI gostUbha parvatanA pUrva cheDA sudhI aThThANu hajAra yojananuM AMtaruM che, e ja pramANe zeSa traNa - dizAmAM jANavu, dakSiNa bharatArdhanuM dhanuHpRSTha kAMika aThThA so yojana lAMbu che, uttara dizAmA prathama cha mAsa sudhI cAlato sUrya ogaNapacAsame maMDaLe rahIne eka muhUrttanA ekasaThIyA aThThANu bhAga divasanI hAni karI ane rAtrI vRddhi karIne cAle che, tathA dakSiNa dizAmAM bIjA cha mAsa sudhI cAlato sUrya ogaNapacAsame maMDaLe raddIne muhU nA ekasaThIyA aThThANu bhAga rAtrinI hAni ane divasanI vRddhi karato cAle che, revati nakSatrathI jyeSThA nakSatra sudhInA ogaNIza nakSatronI kula aThThANu tArAo . (99) meru parvata navANu hajAra yojana UMco che, naMdana vananA pUrva cheDAthI pazcima cheDA sudhI navANu so yojananuM AMtaruM che, eja pramANe dakSiNa cheDAthI uttara cheDA sudhI jANavu, uttaranuM sarva AbhyaMtara paheluM sUryamaMDaLa AyAma viSkaMbhavaDe sAdhika navANu hajAra yojanapramANa che, e ja pramANe bIjuM ane trIjuM maMDaLa paNa jANavu, ratnaprabhA pRthvInA aMjana nAmanA kAMDanI nIcenA cheDAthI vANatryaMtaranA bhUmigRhanA uparanA cheDA sudhI navANu so yojana AMtaruM che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipyaanukrm|| samavAyAGga N loga // 18 // (100) daza dazamikA nAmanI bhikSupratimAnA | hatA, sarve mahAhimavaMta ane rUpI nAmanA varSadhara parvato so divasa thAya che, zatabhiSaka nAmanA nakSatrane so tArAo baso baso yojana UMcA ane baso baso gAu pRthvImAM UMDA che, zrIsuvidhinAtha so dhanupa UMcA hatA, zrIpArzvanAtha pramu che, A jaMbUdvIpamA baso kaMcanagirio che. so varSanuM kula AyuSya pALI siddha thathA, e ja pramANe / (250) padmaprabhasvAmI aDhI so dhanuSa UMcA hatA, sudharmAsvAmI paNa so varSanuM AyuSya pALI siddha thayA, sarve asurakumAra devonA prAsAdAvataMsaka aDhI so yojana uMcA che. dIrghavaitAbya parvato so so gAu UMcA che, sarve kSullahimavaMta (300) zrIsumatisvAmI traNa so dhanuSa UMcA hatA, ane zikharI parvato so so yojana UMcA che, ane so so zrIariSTanemi prabhu traNa so varSa kumArapaNe rahIne prabajita gAu pRthvImA UDA che, sarve kaMcanagirio so so yojana thayA. vaimAnika devonA vimAnanA killA traNa so RNa so UMcA, so so gAu pRthvImAM UMDA ane so so yojana yojana UMcA che, zrImahAvIrasvAmIne traNa so caudapUrvI hatA, mULamAM viSkaMbhavAna che. pAMca so dhanupa pramANavALA caramazarIrI siddhipadane pAmyA hoya . - (150) caMdraprabha arihaMta doDhaso dhanuSa UMcA hatA, tenA jIvapradezanI avagAhanA sAdhika traNa so dhanuSanI hoya che. ' AraNa tathA acyuta kalpamA doDhaso vimAno che. (be maLIne (350) zrIpArzvanAtha svAmIne sADA traNa so traNa so che. iMdra beno eka che.) caudapUrvI hatA, zrIabhinaMdanasvAmI sADAtraNa so dhanuSa (200) zrIsupArzvanAtha svAmI baso dhanuSa UMcA | UMcA hatA, zA | // 18 //
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 400 ) zrI saMbhavanAthasvAmI cAra so dhanuSa "uMcA hatA, sarve niSadha ane nIlavaMta parvato cAra so cAra so yojana UMcA tathA cAra so cAra so gAu pRthvImAM UMDA che. sarve vakSaskAra parvato niSadha ane nIlavaMta parvatonI pAse cAra so cAra so yojana UMcA ane cAra so cAra so gAu pRthvImAM UMDA che, Anata ane prANata kalpane viSe cAra so vimAno che, zrImahAvIrasvAmIne cAra so vAdIo hatA. ( 450 ) zrI ajitanAthasvAmI sADA cAra so dhanuSa UMcA hatA, sagara cakravartI paNa sADAcAra so dhanuSa UMcA hatA. ( 500 ) sarve vakSaskAra parvato sItA ane sItodA mahAnadI pAse tathA gajadaMtAo meruparvatanI pAse pAMca so pAMca so yojana UMcA ane pAMca so pAMca so gAu aMDA che, vakSaskAro pAMca so yojana eka sarakhA pahoLA che. sarve varSadhara uparanA kUTo pAMca so pAMca so yojana UMcA ane mULamAM pAMca so pAMca so yojana viSkaMbhavALA che, zrIRSabhadevasvAmI pAMca so dhanuSa UMcA hatA, bharatacakrI paNa pAMca so dhanuSa UMcA hatA, saumanasa, gaMdhamAdana, vidyutprabha ane mAlavaMta nAmanA gajadaMtA parvato meruparvatanI pAse pAMca so pAMca so yojana UMcA ane pAMca so pAMca so gAu UMDA che, sarve vakSaskAra uparanA kUTo hari ane harissaha e ve kUTane varjIne pAMca so pAMca so yojana UMcA ane mULamAM pAMca so pAMca so yojana lAMbA poLA che, eka baLakUTane varjIne bAkInA naMdanavananA kUTo pAMca so pAMca so yojana UMcA ane mULamAM pAMca so pAMca so yojana lAMbA pahoLA che, saudharma ane IzAna kalpamAMnA vimAno pAMca so pAMca so yojana UMcA che. ( 600 ) sanatkumAra ane mAheMdra kalpanA vimAno cha so yojana UMcA che, kSullahimavaMtanA kUTanI uparanA cheDAthI kSullahimavaMta parvatanA samabhUmitaLa sudhI cha so yojananuM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnu krama // AMtaraM che, ( so yojana UMco parvata ne pAMca so yojana UcA / hajAra yojananA kAMDamAM madhyanA ATha so yojanane viSa samavAyAjA kUTa-be maLIne chaso jANavA ) eja pramANe zikharI kUTanu vANavyaMtara devonA bhUminagaro rahelA che, zrImahAvIrasvAmInA suutr|| paNa jANavU, zrIpArzvanAtha prabhune cha so vAdIo hatA, abhi- ATha so sAdhuo anuttara vimAnamA utpanna thayA, ratnaprabhA coghu aMga caMdra nAmanA kulakara cha so dhanuSa UMcA hatA, zrIvAsupUjya- pRthvInA samabhUmibhAgathI ATha so yojana UMce sUrya gati kare svAmI cha so puruponI sAthe prabajita thayA hatA. che, zrIariSTanemi prabhune ATha so vAdIo hatA. // 19 // (700) brahma ane lAMtaka kalpanA vimAno sAta (900) Anata, prANata, AraNa ane acyuta so yojana UMcA che, zrImahAvIrasvAmIne sAta so kevaLI kalpanA vimAno nava so yojana UMcA cha, niSadhakUTanA ane sAta so vaikriya labdhivALA hatA, zrIariSTanemi bhaga- uparanA cheDAthI niSadha parvatanA samAna bhUmitaLa sudhI nava so vAna kAMika nyUna sAta so varSa kevaLI paryAyane pALI siddha yojana- AMtaraM che, e ja pramANe nIlavaMta parvata ne tenA thayA, mahAhimavAna kUTanA uparanA cheDAthI mahAhimavAna varSa- kUTanuM paNa jANavU, vimalavAhana nAmanA kulakara nava so dhanuSa dhara parvatanA samamUmitaLa sudhI sAta so yojananu AMtaraM che, UMcA hatA, ratnaprabhA pRthvInA samAna bhUmibhAgathI nava so eja pramANe rUpI parvata ne tenA kUTanuM paNa jANavU. yojana UMce uparanA tArA cAle che, niSadha parvatanA upalA (800.) mahAzukra ane sahasrAra kalpanA vimAno zikhara taLathI ratnaprabhA pRthvInA pahelA kAMDanA madhya bhAga ATha so yojana uMcA cha, A ratnaprabhA pRthvInA pahelA eka | sudhI nava so yojana- AMtaruM che, e ja pramANe nIlavaMtanuM - : :
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa jANavU. (1000) nave graiveyaka vimAno hajAra hajAra yojana UMcA che, sarve yamaka parvato hajAra hajAra yojana UMcA, hajAra hajAra gAu UMDA ane mULamAM hajAra hajAra yojana AyAmaviSkaMbhavAlA che, e ja pramANe citrakUTa ane vicitrakUTa jANavA, sarve vRttavaitADhya parvato paNa eja pramANe che, vizeSa e ke A parvato sarvatra sarakhA pAlAnA AkAre 10 rahelA che, vakSaskAra paranA bIjA kUTone varjIne harikaTa ane harissaha kUTa eka eka hajAra yojana UMcA che ane mULamAM hajAra yojana viSkaMbhavALA che, eja pramANe naMdanavananA . bIjA kUTone varjIne baLakUTa paNa hajAra yojana UMco che, zrIariSTanemi bhagavAna eka hajAra varSanuM sarva AyuSya pALIne siddha thayA, zrIpArzvanAtha prabhune eka hajAra kevaLI hatA ane teTalA ja muni siddha thayA hatA, padmadraha ane puMDarIkadraha hajAra hajAra yojana lAMbA che. . . (1100) anuttaropapAtika devonA vimAno agyAra so yojana UMcA che, zrIpArzvanAtha prabhune agyAra so vaikriyalabdhivALA sAdhuo hatA. (2000) mahApadma ane mahApuMDarIka draho bave / hajAra yojana lAMbA che. . (3000) ratnaprabhA pRthvInA bajrakAMDanA uparanA cheDAthI lohitAkSa kAMDanA nIcenA cheDA sudhI traNa hajAra yojananu AMtaraM che. (4000) tigiccha ane kesarI draha cAra cAra hajAra yojana lAMvA che. (5000) pRthvItaLamAM meruparvatanA madhyabhAge rahelA / rucakapradezanA madhyabhAgathI cAre dizAmAM meruparvatanA cheDA sudhI pAMca pAMca hajAra yojana- AMtaraM che. dz-dzdzdngdz-dzr-dz-dz-
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnu krm|| samavAyAGga suutr|| codhuM aMga // 20 // (6000) sahasrAra kalpamA cha hajAra vimAno che.. (7000) ratnaprabhA pRthvInA ratnakAMDanA uparanA cheDAthI pulakakAMDanA nIcalA cheDAsudhI sAta hajAra yojananu AMtakai che. (8000) harivarpa ane ramyaka kSetrano vistAra sAdhika ATha hajAra yojanano che. - (9000) dakSiNArdha bharatakSetranI jIvA nava hajAra yojana jhAjherI lAMbI che. (10000 ) meruparvata pRthvItaLamA daza hajAra yojana viSkaMbhavALo che. . (100000) A jaMbUdvIpano AyAma viSkaMbha eka lAkha yojanano che. (200000) lavaNa samudra goLa viSkaMbhavaDe ve lAkha yojanano che. (300000) zrIpArzvanAtha prabhune traNa lAkha ne sattAvIza hajAra zrAvikAo hatI. (400000) dhAtakIkhaMDa dvIpano goLa viSkaMbha cAra lAkha yojanano che. (500000) lavaNa samudranA pUrva cheDAthI pazcima cheDA sudhI pAMca lAkha yojana- AMtaraM che. ( vacce eka lAkha yojanano jaMbUdvIpa ne be bAju ve be lAkha yojana lavaNa samudra ema kula pAMca lAkha jANavA.) (600000) bharata cakravartIe cha lAkha pUrva rAjya kayuM hatuM. (700000) A jaMbUdvIpanI pUrva vedikAnA aMtathI dhAtakIkhaMDanA cakravAlanA pazcima cheDA sudhI sAta lAkha yojananu AMtaruM che. .. (800000 ) mAheMdra kalpamA ATha lAkha vimAno che. // 20 //
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ .... (9000) zrIajitanAtha prabhune sAdhika nava hajAra avadhijJAnI hatA. ( ahIM lAkhanA sthAnakamAM hajAraveM sthAnaka lakhyuM che te sUtraracanAnuM vicitrapaNuM jANavU ). .... (1000000) puruSasiMha vAsudevanuM kula AyuSya daza lAkha varSanuM hatuM. (10000000) zrImahAvIrasvAmI pUrvanA chaThThA poTila muninA bhavamA eka karoDa varSa sAdhuparyAya pALIne sahasrAra devalokamAM utpanna thayA hatA. (sAgaropama koTAkoTimuM sthAna ) zrIRSabhadeva bhagavAnanA nirvANathI chellA zrImahAvIrasvAmInA nirvANa sudhI (42000 varSe nyUna) eka koTAkoTi sAgaropamarnu AMtaraM che. A graMthamA prathama sthAnathI AraMbhIne koTAkoTi sAgaropamanA sthAna sudhImA je je viSayo kahyA che, te sarve dvAdazAMgImA yathAsthAne batAvelA che eTale ke A sarva viSayonuM mULa dvAdazAMgI ja che, tethI have dvAdazAMgItuM svarUpa batAvyu che. temAM prathama bAra aMganA AcArAMga vigere nAma ApI pachI anukrame dareka aMgamA keTalA keTalA zrutaskaMdha, adhyayano, viSayo, vAcanA, anuyogadvAra, pratipattio, veSTaka, zlokasaMkhyA, uddeza, samuddeza, kulapado, akSaro, gamA, paryavo, trasa, sthAvara vigere kahelA che. te saMbaMdhI saMkSepa Apyo che. chevaTa bAramA dRSTivAda aMgamAM sarva padArthoM kahyA che. temAM parikarma, sUtra, pUrva, anuyoga ane cUlikA e pAMca bhedo ApI te darekanA bhedo vigere ApyA che tathA caude pUrvanAM nAma ane te darekamAM je viSayo kahelA che te saMkSepathI dekhADyA che. tyArapachI (149 mA sUtramA) dvAdazAMgImAM mukhya viSaya jIva ane ajIva e ve hovAthI jIvarAzi ane ajIvarAzi evA be bheda kahI prathama ajIvarAzinA rUpI ane arUpI evA be bheda dekhADyA che. pachI arUpI ajIvarA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vissyaanukrm|| samavAyAGga stra // codhu aMga // 21 // zinA dharmAstikAya vigere daza prakAro kayA che. pachI rUpI | tathA sarvArthasiddha paryaMtanA devonI sthitino jaghanya ane| ajIvarAzi viSe kayuM che. pachI jIvarAzinA saMbaMdhamAM prathama utkRSTa kALa kahyo che. - pAMca anuttaropapAtika kahIne pachI anukrame ve prakAranA tyArapachI ( 152 mA sUtramA ) nArakI vigere cAre nArakI, sAte naraka pRthvInuM svarUpa, asurakumAra, nAgakumAra, gatinA jIvonA audArika vigere pAMca prakAranA zarIranI suvarNakumAra, vAyukumAra, dvIpakumAra, udadhikumAra, vidyut- avagAhanA vigere kahyu che. kumAra, stanitakumAra ane agnikumAranA bhavano vigere tathA tyArapachI ( 153 mA sUtramA ) avadhijJAnanA bheda, sudharmAdika bAre devaloka, nava aveyaka, pAMca anuttara vimAna viSaya vigere nava dvAra, avadhijJAnanA be prakAra, narakamAM e sarvanA vimAno vigerenuM varNana saMkSepathI kAryu che (jyAM zItAdika vedanA, lezyA, AhAra vigere kahyu che.. saMkSepa kahyo che tyAM TIkAkAre teno kAika vistAra paNa karyo che.) tyArapachI ( 154 mA satramA) cha prakArano AyuSya... tyArapachI ( 150 mA sUtramA ) asurakumAranA AvAso, baMdha tathA virahakALa vigere kahyo che. pRthvIkAyanA AvAso( svasthAno)thI AraMbhI manuSya sudhInA tyArapachI ( 155 mA satramA ) cha prakAranA saMhanana sthAno, vAnavyataranA AvAso, jyotiSInA vimAno ane ane cha prakAranA saMsthAna kA che. vaimAnika devonA AvAso kahyA che.... . tyArapachI ( 156 mA satramA ) puruSaveda vigere traNa tyArapachI ( 151 mA 'sUtramA) nArakIonI sthiti | veda kahyA che.... // 21 //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArapachI (157 mA satramA ) A sarva prarUpaNA ari- nAma, nava baLadeva tathA nava vAsudevanA pitAnAM nAma, mAtAnAM haMta bhagavAne samavasaraNamAM kahela hovAthI samavasaraNanI racanA nAma, baLadeva tathA vAsudevanA guNarnu vistRta varNana, temanAM * kahI che, pachI mahAvIrasvAmI kulakaranA vaMzamA utpanna thayelA nAma, temanA pUrvabhavanAM nAma, temanA pUrvabhavanA dharmAcAryonAM hovAthI A avasarpiNImAM thayelA sAta kulakara tathA temanI nAma, vAsudevone niyANA karavAnI bhUminAM nAma, niyANA patnIonAM nAmo, covIze tIrthakaranA pitAonAM nAma, mAtA- karavAnAM kAraNo, nava prativAsudevonAM nAma, nava vAsudevanI onAM nAma, covIza tIrthaMkaronAM nAma, temanA pUrva bhavanAM | gati, nava baLadevanI gati vigerena varNana kayu che. nAma, temanI dIkSA levA jatI vakhate karelI zibikAonAM nAma, ____tyArapachI ( 159 mA sUtramA ) A avasarpiNImA A temane prathama bhikSA ApanAranAM nAma, temane bhikSA maLavAno jaMbUdvIpanA airavatakSetramA thayelA covIza tIrthakaronAM nAma, samaya, bhikSAnA padArtha, bhikSAdAtArane ghera thayela suvarNavRSTi, tathA AvatI utsarpiNImAM bharatakhaMDamAM ane aravatakSetramA covIza tIrthakaronA covIza caityavRkSonA nAma, temanA pahelA thanArA kulakaronA nAma, bharatakSetramA thavAnA covIza tIrthaziSyanAM nAma, pahelI ziSyAnAM nAma, vigere kayuM che. karonAM nAma, temanA pUrvabhavanAM nAma vigere, bAra cakravartI- tyArapachI ( 158.mA sUtramAM) A avasarpiNImAM A | onAM nAma, nava vAsudeva tathA vaLadevanAM nAma, temanA dharmAjaMbUdvIpanA bharatakSetramA thayelA bAra cakravartIonAM pitAonAM | cAryoM, niyANAnI bhUmi ane tenAM kAraNo, nava prativAsudenAma, mAtAonAM nAma, cakravartAonAM nAma, temanA strIratnanAM | vanAM nAma vigere. tathA airavatakSetramA thanArA covIza tIrtha
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // bodhuM aMga // 22 // karanAM nAma, tathA cakravartI, vAsudeva, baLadeva, prativAsudeva vigere saMbaMdhI saMkSipta hakIkata ApI che. chevaTa ( 160 mA sUtramAM ) upasaMhAra karatA satA ' samavAya ' zabdanA yathArtha nAmo batAvI graMthanI samApti karI che. tyArapachI TIkAkAre ATha lokanI prazasti karI che. temAM TIkAkAra zrI abhayadevasUrie tIrthaMkarAdikane namaskAra karI prathama A aMganuM pramANa ghaNuM hatuM, te kALAdikanA doSathI alpa thayeluM hovAthI mArA jevAnI buddhinI alpatAne lIdhe A TIkA racavAnI mArI zakti nathI, to paNa gurukRpAthI kAMka karI che. temAM matimAMdyatAdikane kAraNe kAMi skhalanA thai hoya te paropakArI vidvAnoe sudhArakhaM vigere lakhIne potAnA guruvigerenI saMkSipta paraMparA ApI che. Iti zam svasti maMgalama. zrIsamavAyAMga caturtha aMgano viSayAnukrama samApta. 'viSayAnu krama // // 22 //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsamavAyAGga sUtra ( cothuM aMga ) mULa ane mULa tathA TIkAnA artha sAthai TIkAkAranuM maMgalAdika zrIvardhamAnamAnamya, samavAyAgavRttikA / vidhIyate'nyazAstrANAM prAyaH samupajIvanAt // 1 // zrI vardhamAnasvAmIne namaskAra karIne samavAyAMga sUtranI vRtti ( TIkA ) prAye karIne anya zAstrono Azraya - AdhAra laine mArAvaDe karAyache (huM karUM chaM. ). duH saMpradAyAdasadUhanAdvA, bhaNiSyate yadvitathaM mayeha | taddhIdhanairmAmanukampayadbhiH, zodhyaM matArthakSatirastu maivam // 2 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg|| para, evI sakhyA ) pAno vicAra vAle samyakaprakAnA samUha karAya che. temApramANe chevAjIvAdika ciTile vividha prakAra duSTa (khoTA) saMpradAyathI athavA khoTA tarka karavAthI A zAstramA mArAthI je kAMi khoTuM kahevAya, te mArA para anu-samavAyAGgakaMpA karanArA buddhimAnIe zodha-zuddha karacuM, evI rIte karavAthI mata (zAstrasaMmata ) arthanI kSati na thAo. ... ahIM sthAnAMga nAmanA vIjA aMganA anuyoga (vyAkhyA) pachI A samavAya nAmanA cothA aMgano anuyoga anukrame prApta thayelo che, tethI have teno AraMbha karAya che. temAM phaLe vigere dvArono vicAra sthAnAMganA anuyoga pramANe anukrame jANI levo. vizeSamA A (samavAya) no samudAya artha A pramANe che-'sam ' eTale samyakaprakAre, 'ava' eTale adhikapaNAe karIne 'aya (ayanaM)' eTale pariccheda-avadhAraNa arthAt jIvAjIvAdika vividha padArthanA samUhanuM jJAna jemA che te 'samavAya' kahevAya che. athavA 'samavayanti'-'samavataranti-saMmilanti' eTale vividha prakAranA jIvAdika padArtho jene vipe abhidheya( vAcya )paNAe karIne avatare cha-ekaThA thAya cha ( maLe che-jANavAmAM Ave che) te 'samavAya' kahevAya che. te samavAya pravacanarUpI purupa, aMga hovAthI 'samavAyAMga' kahevAya che. zrI zramaNa bhagavaMta mahAvIra-vardhamAnasvAmInA pAMcamA gaNadhara Arya sudharmAsvAmI jaMbU nAmanA potAnA ziSyane samavAyAMgano artha kahevAne icchatA satA te vakhate potAnA dharmAcArya bhagavAnane viSe bahumAnane pragaTa karatA tathA potAnA vacanane viSe samagra 1. tassa phalajogasaMgala-samudAyatthA taheva dArAI / tabbheyaniruttikamapayoyaNAI ca vaccAI // 1 // phaLa ( prayojana ), yoga ( saMbaMdha ), maMgaLa, samudAyArtha, dvAro, tenA bheda, nirukti, kramaprayojana eTalI bAbata graMthanA prAraMbhamAM prAye kahelI hoya che. ( sthAnAMganI TIkAmAthI A gAthA lakhI che.)
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ | vastunA vistAra ( samUha ) nA svabhAva ( svarUpa ) ne pragaTa karanAra kevaLajJAne karIne sahita zrImahAvIrasvAmInA vacanano // Azraya ( AdhAra ) hovAthI A mAruM vacana nirvivAdapaNe pramANabhUta cha ema ziSyanI buddhine viSa AropaNa karatA sudharmAsvAmI prathama A saMbaMdhanA sUtrane kahe che.-- mU0-suyaM me AusaM teNaM bhagavayA evamakkhAyaM' artha:-he AyuSmAna ( jaMbU )! meM sAMbhaLyu cha ke-te bhagavAne A pramANe kayuM che- TIkArthaH-te eTale je A rAgadveSAdika viSama bhAvazatrunA sainyane mULa sahita ukheDI nAMkhavAthI tathA traNa bhuvananA | samagra padArthone prakAza karanAra kevaLajJAnavaDe potAnA anubhavapUrvaka visaMvAda rahita vacanavALA hovAthI traNabhuvanarUpI dharanA AMgaNAmAM jeno amRta jevo ujjvaLa yazasamUha prasarelo cha tevA A bhagavAna-samagra aizvaryAdika samRddhie karIne sahita mahAvIrasvAmIe A pramANe eTale AgaLa kahevAmAM Avaze te pramANe AtmAdika vastutattvane kahyu che. athavA 'AusaMteNaM' e, AkhaM pada bhagavAnanuM vizeSaNa tarIke kara. eTale AyuSyavALA-cirakALanA jIvitavALA evA bhagavAne athavA pAThAMtaravaDe 'AvasatA ' e, pada karIne 'mayA' nuM vizeSaNa kara, eTale ke gurukuLane viSe vasatA athavA vinayane nimitte ve karatalavaDe gurunA ve caraNakamaLane 'AmRzatA' eTale sparza karatA evA meM, athavA 'AusaMteNaM' eTale prItiyukta manavaDe sevA karatA evA meM ( A pramANe sAMbhaLadhuM che.) / bhagavAne je kA che te have kahevAya cha-'ege AyA' ityAdi. anya koi vAcanAmAM bIjI rIte saMbaMdhanuM sUtra
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg| ', 'samavAyAGga suutr|| jovAmAM Ave che. te prathama kahe che.| mU0-[ iha khalu samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AigareNaM titthagareNaM sayaMsaMbuddheNaM purisuttameNaM purisasIheNaM purisavarapuMDarIeNaM purisavaragaMdhahatthiNA loguttameNaM loganAheNaM logahieNaM logapaIveNaM logapajoagareNaM abhayadaeNaM cakkhudaeNaM maggadaeNaM saraNadaeNaM jIvadaeNaM dhammadaeNaM dhammadesaeNaM dhammanAyageNaM dhammasArahiNA dhammavaracAuraMtacakavahiNA appaDihayavaranANadaMsaNadhareNaM viyadRcchaumeNaM jiNeNaM jAvaeNaM tinneNaM tAraeNaM buddheNaM bohaeNaM mutteNaM moyageNaM sabannuNA sabadarisiNA sivamayalamaruyamaNaMtamakkhayamabAbAhamapuNarAvittisiddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAmeNaM ime duvAlasaMge gaNipiDage pannatte, taM jahA-AyAre 1 sUyagaDe 2 ThANe 3 samavAe 4 vivAhapannattI 5 nAyAdhammakahAo 6 uvAsagadasAo 7 aMtagaDadasAo 8 aNuttarovavAidasAo 9 paNhAvAgaraNaM 10 vivAgasue 11 divivAe 12 / tattha NaM je se cautthe aMge samavAe tti Ahite tassa NaM ayamaDhe pannatte-taM jahA-]
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArthaH-A jagatamAM zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI ke je zrutadharmanI Adine karanArA, tIrthane karanArA, potAnI meLe bodha pAmelA, puruSone viSe uttama, puruSa chatAM siMha jevA, puruSa chatAM zreSTha puMDarIka jevA, puruSa chatAM zreSTha gaMdhahastI jevA, lokane viSe uttama, lokanA nAtha, lokane hitakAraka, lokane pradIpa samAna, lokane vipe pradyota karanArA, abhayane ApanAra, cakSu ( zrutajJAna ) ne ApanAra, samyagdarzanAdika mArgane ApanAra, zaraNane ApanAra, jIvanane ApanAra athavA jIvone viSe dayAvALA, dharmane ApanAra, dharmano upadeza karanAra, dharmanA nAyaka, dharmanA sArathi, dharmanAlA viSayamA cAre dizAnA zreSTha cakravartI samAna, askhalita ane zreSTha evA jJAna tathA darzanane dhAraNa karanAra, chadmasthapaNAthI rahita thayelA, rAga-dveSAdikane jItanAra, jItADanAra, saMsArasamudrane taranAra, bIjAne tAranAra, jIvAdika tattvane jANanAra, vIjA jIvone tatva jaNAvanAra, pote mukta thayelA, bIjAne mukta karanAra, sarvajJa ane sarvadarzI tathA sukhakAraka, acalita, roga rahita, aMta rahita, kSaya rahita, vyAbAdhA rahita ane pharIthI bhavamA Avaq na paDe tevA siddhigati nAmanA sthAnane prApta karavAnI icchAvALA te bhagavAne A dvAdazAMgIrUpa gaNipiTaka prarUpyu che. tenA nAma A pramANe.--AcArAMga 1, sUtrakRtAMga 2, sthAnAMga 3, samavAyAMga 4, vivAhaprajJapti ( bhagavatI) 5, jJAtAdharmakathA 6, upAsakadazA 7, aMtakRta-! dazA 8, anuttaropapAtika dazA 9, praznavyAkaraNa 10, vipAkazruta 11 ane dRSTivAda 12. temAM je te (prasiddha) cothu aMga samavAya nAmarnu kayuM che, teno A artha kahyo che, te A pramANe TIkArtha:--A vAcanA moTI hovAthI tenI vyAkhyA karIe chIe. A bIjuM sUtra saMgraharUpa prathama sUtranA ja vistAra -
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothaM aMga samavAyAGga rUpe jANavU. AnI vyAkhyA A pramANe che.--'iha' A lokamAM athavA nigraMthanA tIrthamAM (jinazAsanamAM ). " khalu' zabda vAkyanI zobhA mATe che, athavA nizcaya arthamAM che, tethI A ja jinazAsanamAM, paNa zAkyAdika anya zAsanamAM nahIM. 'zramaNa' eTale tapasyA karanAra. A caramajinezvaranu sAthe ja utpanna thayelaM bIju nAma che. te viSe kA che ke-- "sahasaMmatie karIne eTale sAthe ja saMmatipaNAe karIne 'zramaNa' ebuM nAma thayuM che." bhagavAnano artha prathama (sUtramAM) kahyA pramANe jANavo. moTA evA vIra te mahAvIra kahevAya che. A nAma moTA sAvikapaNAe karIne prANano nAza karavAmAM samartha evA parIpaho ane upasargoprApta thayA chatAM paNa kaMpAyamAna nahIM thavAthI deveMdroe prasiddha karyu che. te vipe kamu cha ke-- "bhayaMkara bhayathI paNa acalita, parIpaho ane upasargo prApta thayA chatAM paNa kSamAguNa dhAraNa karavAmAM samartha ane pratijJAnA pAra pAmanAra hovAthI devoe temanuM 'mahAvIra' eg nAma kayu che." te bhagavAna kevA che ? te upara temanAM vizeSaNo Ape che--'Adau karoti ityevaM zIlaH 'prathama AcArAdika graMtharUpa zrutadharma ne teno artha kahenAra hovAthI racavAnA svabhAvavALA, tathA prANIo jenA vaDe saMsArasAgarane tare che te tIrtha eTale pravacana kahevAya che. te pravacanathI bhinna nahIM hovAthI, ahIM caturvidha saMghaja tIrtha che, te tIrthane karavAnA svabhAvavALA hovAthI bhagavAna tIrthaMkara kahevAya che. te tIrthaMkara vIjAnA upadezathI vodha pAmyA che ema nathI, tethI kahe che ke-'svayaMsaMvuddha' bIjAnA upadeza vinA potAnI meLe ja heya-upAdeya vastutattcane samyak prakAre jANanArA A bhagavAnanuM puruSottamapaNuM hovAthI sAmAnya manuSyanI jevU svayaMsaMbuddhapaNuM saMbhavatuM nathI, tethI kahe cha ke-puruSonA madhye te te prakAranA atizaya rUpAdikavaDe sarvathI upara vartanAra // 3 //
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (zreSTa) hovAthI uttama che tethI puruSottama che. have siMhAdika traNa upamAnavaDe A bhagavAnanuM puruSottamapaNuM siddha karatA satA kahe che ke-siMhanI jevA zUravIra hovAthI siMha, puruSarUpe siMha te puruSasiMha kahevAya che. lokoe siMhane viSe atyaMta prakRSTa zaurya mAnyuM che, tethI zUravIrapaNAne AzrIne siMhanI upamA ApI che. bhagavAnane bAlyAvasthAmA pratyanIka (mithyAtvI) deva atyaMta vIvarAvavA Avyo hato-bIvarAvavAno prayatna karyo hato to paNa te bhaya pAmyA nahotA, tathA krIDA smye| vRddhi pAmatA devanA zarIrane vajra jevI muSThinA prahAravaDe haNIne kubja karI nAMkhyuM hatuM, tethI bhagavAnanuM zUravIrapaNuM prasiddha ja che. tathA zreSTha evaM je puMDarIka eTale dhoDaM kamaLa te varapuMDarIka kahevAya che, ane puruSarUpa ja je varapuMDarIka te puruSavara puMDarIka kahevAya che. ahIM bhagavAna sarva azubha evA malinapaNAthI rahita che ane sarva zubha anubhAvovaDe zuddha che tethI tenuM PA zvetapaNuM kartuM che. tathA zreSTha evo je gaMdhahastI te varagaMdhahastI kahevAya che ane puruSarUpa je varagaMdhahastI te puruSavaragaMdhahastI kahevAya che. jema gaMdhahastInA gadhathI ja sarva hastIo bhAgI (nAzI) jAya cha, temanA mada gaLI jAya che, tema bhagavAnanA te te dezanA vihAravaDe ja sAta prakAranI Itio-svasainya, parasainya, dukALa ane Damara-marakI vigere upadravo so yojana sudhImAM nAza IM pAme che. ' tethI bhagavAna puruSarUpI zreSTha gaMdhahastI samAna che. have bhagavAna kevaLa puruSonI madhye ja uttama che eTalaM ja nahIM, IN paraMtu samagra jIvalokamAM paNa uttama che, tethI kahe che ke-'lokottama' tiryaMca, manuSya, nArakI ane devarUpa cAra prakAranA samagra jIvalokane vipe 'uttama' eTale jJAnInA (kevaLajJAna thavAthI utpanna thanArA) cotrIza atizayo vigere asAdhAraNaguNonA 1. ahIM cAre dizAmA so so yojana samajavA.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg|| samUhavaDe yukta hovAthI tathA samagra sura, asura, vidyAdhara ane manuSyonA samUhane namavA lAyaka hovAthI pradhAna che. bhagavAnanu - samavAyAGga lokottamapaNuM dekhADatA satA kahe che ke-'lokanAtha' lokanA eTale saMjJI bhavya jIvonA je nAtha eTale prabhu, te lokanAtha sUtra // kahevAya che. ahIM 'yogakSemakRnnAthaH' (je yoga ane kSemane karanAra hoya te nAtha kahevAya che) evU zAstranuM vacana cha tathI nahIM prApta thayelA samyagdarzanAdikano yoga karavAthI ane prApta thayelA evA te guNonuM pAlana-rakSaNa karavAthI A bhagavAnanuM nAthapaNuM siddha thAya che. vaLI lokanuM hita karanAra hoya to ja tenuM tAcika (sAcuM) nAthapaNuM saMbhave che, tethI kahe che kelokanA eTale ekendriyAdika sarva prANIsamUhanA hitakara eTale temanI atyaMta rakSAno prakarSa thAya tevI prarUpaNA karavAvaDe anukULa vartanAra hovAthI bhagavAna lokahita kahevAya che. vaLI A bhagavAnanuM nAthapaNuM ane hitakarapaNuM kahAM, te bhavya / / prANIone yathAsthita samagra vastusamUhane dIpAvavAthI-oLakhAvavAthI ja saMbhave che, anyathA saMbhavatuM nathI, tethI kahe che ke-vizeSa prakAranA (bhavya ) tiryaMca, nara ane devarUpa lokanA AbhyaMtara ( ajJAnarUpI) aMdhakAranA samUhane nAza karavA ! pUrvaka utkRSTa padArthoMne prakAza karanAra hovAthI bhagavAna pradIpanI jevA pradIpa hovAthI lokapradIpa kahevAya che. A / IN (lokapradIpa ) vizeSaNa draSTaloka (prANIo) ne AzrIne kAM che tethI have dRzya ( dekhavA lAyaka ) lokane AzrIne vizeSaNa kahe che ke-je jovAmAM Ave te loka, evI vyutpatti karavAthI saMpUrNa sUryamaMDaLanI jevA samagra padArthonA khabhAvane pragaTa karavAmAM samartha evA kevaLajJAnapUrvaka pravacana (siddhAMta ) rUpI prabhAnA samrahane pravartAvavAvaDe lokAlokarUpa sarva vastusamUhanA svabhAvane je pradyota-prakAza karavAnA khabhAvavALA te lokapradyotakara kahevAya che. ahIM koI zaMkA kare ke // 4 //
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokanAthapaNuM vigere vizeSaNonA yoga (saMbaMdha ) vALA viSNu, zaMkara ane brahmA vigere devo paNa te te tIrthikonA mata pramANe saMbhave che, tethI A bhagavAnanA saMbaMdhamAM vizeSa zuM AvyuM ? AvI zaMkA thavAthI tenuM vizeSapaNuM kahevA mATe kahe che ke prANano nAza karavAmAM rasika evA upasargo karanArA prANIne paNa je bhaya ApanArA nathI te abhayadaya kahevAya che, athavA jene sarva prANIonA bhayane dUra karanArI dayA hoya te abhayadaya kahevAya che, tevA to A bhagavAna ja che, paNa hari-harAdika devo tevA nathI. vaLI A bhagavAna apakAra karanArAno paNa anartha dUra kare che eTalaM ja nahIM, paraMtu arthanI prAptine paNa kare che, te dekhADe che, - zubhAzubha padArthano vibhAga (vivecana ) karanAra hovAthI cakSunI jevA cakSurUpa zrutajJAnane je Ape che, te cakSurdaya kahevAya che. vaLI jema lokamAM cakSu ApIne icchita sthAne javAno mArga dekhADanAra puruSa mahAupakArI hoya chekahevAya che, tema ahIM paNa jANavuM, te ja bAbata dekhADatA satA kahe che ke samyag darzana, jJAna ane cAritrarUpa muktipadanA mArga je Apeche-dekhADe che te mArgadaya kahevAya che. vaLI jema lokamAM cakSunuM ughADavaM ane mArganuM dekhADavuM karIne caurAdikathI upadrava pAmatA prANIone upadrava rahita evA sthAnane pamADanAra puruSa parama upakArI thAya che- kahevAya che, tema ahIM paNa jANavuM. te ja bAbata dekhADatA satA kahe che ke zaraNa eTale ajJAnarUpI upadravothI haNAyelA prANIone rakSaNa karavAnuM sthAna arthAt AvuM sthAna paramArthathI nirvANa - mokSasthAna che, tene je ApanArA te zaraNadaya kahevAya che. vaLI jema lokamAM cakSu, mArga ane zaraNa ApavAthI duHkhI prANIone jIvita ApyuM kahevAya che, tema ahIM paNa jANavuM. te bAbata dekhADatA satA kahe che ke jIva eTale bhAvaprANanuM dhAraNa karatuM te arthAt amaraNadharmapaNuM (koi paNa vakhata maraNa na thAya te)
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga " sUtra // // 5 // * AvA jIvanane je Ape te jIvadaya kahevAya che. A hamaNAM kahela vizeSaNono samUha bhagavAnanI dharmamaya mUrti hovAthI prApta thAya che - lAgu paDe che. tethI bIjA pAMca vizeSaNovaDe bhagavAnanA dharmamayapaNAne kahe che batAve che. - durgatimAM . paDatA jaMtuone dhAraNa karavAnA svabhAvavALo je hoya te dharma kahevAya che. te dharma zruta ane cAritra ema ve prakAra no . dharma pe te dharmadaya kahevAya che. ahIM dharmanuM je devaM te tenA kahevAvaDe ja thai zake che, tethI kahe che keupara kahelA dharmane je dekhADe eTale kahe te dharmadezaka kahevAya che. A bhagavAnanuM dharmadezakapaNuM dharmanA svAmIpaNAne laine che, paNa naTanI jevuM nathI. te bAbata dekhADatA satA kahe che ke kSAyika jJAna, darzana ane cAritrarUpa dharmanA nAyaka - eTale yathArtha rIte pAlana karanAra hovAthI ne svAmI, te dharmanAyaka kahevAya che. tathA bhagavAna dharmanA sArathi che, jema rathano sArathi rathanuM, rathikanuM (rathamAM besanAranuM) ane azvonuM rakSaNa kare che, tema bhagavAna cAritra dharmanA aMgabhUta evA saMyama, AtmA ane pravacana ( siddhAMta ) nuM rakSaNa karavAno upadeza Ape che, tethI te dharmasArathi kahevAya che. tathA RNa dizAe samudra ane uttara dizA tarapha himavAna parvata e cArenA paryaMtane viSe eTale te cAre dizA sudhI jenuM svAmIpaNuM hoya te cAturaMta kacAya che, evA cAturaMta je cakravartI te cAturaMta cakravartI kahevAya che' ane 'vara' eTale zreSTha evA je pRthvInA cAturaMtacakravartI tevaracAturaMta cakravartI eTale rAjAMnA amuka prakAranA viziSTa atizayavALA kahevAya che. have dharmanA viSayamA je varacAturaMtacakravartI te dharmavaracAturaMtacakravartI kahevAya che. jema pRthvI upara sarva rAjAothI caDIyAtA varacAturaMtacakravartI hoya che, 1. A hakIkata jaMbUddIpanA bharatakSetrane AzrayIne samajavI. . cothuM aMga // // 5 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ tema bhagavAna dharmanA viSayamAM bIjA dharmanA racanArAone viSa atizayavALA (caDIyAtA ) hovAthI dharmavaracAturaMtacakravartI kahevAya che. (cAra gatino aMta karanAra hovAthI paNa cAturaMtacakravartI kahevAya che.) A dharmadAyaka vigere pAMca vizeSaNo prakRSTa jJAnAdikano yoga sate ja saMbhave che, tethI karIne kahe che ke-apratihata eTale TATuM, bhIMta ke parvata vigere vaDe skhalanA | na pAme tevA athavA visaMvAda rahita evA athavA kSAyikabhAvanA hovAthI 'vara' pradhAna evA kevaLajJAna ane kevaladarzanane je dhAraNa kare che te apratihatavarajJAnadarzanadhara kahevAya che. vaLI AvA prakAranI jJAnasaMpadAvaDe sahita chatAM paNa jo te chadmavAna eTale mithyA upadeza karanAra hoya to te upakArI thatA nathI, tethI chadmarahitapaNuM jaNAvavAne mATe vyAvRttachama kahe che athavA to A bhagavAnane apratihata e, saMvedana (jJAna-darzana ) zI rIte prApta thayuM ? tenA javAbamAM kahe che ke-AvaraNano sarvathA abhAva thavAthI, e ja bAvata kahe che ke-vyAvRtta eTale sarvathA nAza pAmyuM che chadma eTale ajJAnIpaNuM athavA jJAnAvaraNa jenuM te vyAvRttachadma kahevAya che. vaLI A bhagavAnane mAyA ane AvaraNano abhAva rAgAdikano jaya karavAthI thayo che, tethI kahe cha ke-rAgadveSAdika AbhyaMtara zatruone je jIte che-dUra kare che, te jina kahevAya che temane. vaLI A bhagavAne rAgAdika zatruone jItyA che te rAgAdikanA svarUpane ane tenA jayanA upAyane jANavApUrvaka ja jItyA che tethI kahe che ke-chAdmasthika cAra jJAnavaDe je jANe che te jJApaka kahevAya che. A vizeSaNobaDe A bhagavAnanI svArthasaMpattino upAya kahyo (eTale ke potAnA AtmAne ja guNa karanAra kahyA), have svArthasaMpattipUrvaka parArthasaMpattipaNAne cha vizeSaNovaDe Ki kahe cha.-'tIrNa' saMsArarUpI sAgarane tarI gayAnI jevAje tarI gayelA, te tIrNa kahevAya che. tathA 'tAraka' potAnA upadeza
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aMga // samavAyAGga suutr|| // 6 // pramANe vartanArA bIjA jIvone paNa je tAre che te tAraka kahevAya che. tathA 'buddha' jIvAdika tattvo jeNe jANyA che te vuddha kahevAya che. tathA bIjA prANIone paNa jIvAdika tattvone (upadeza dvArA) jaNAvanArA hovAthI bodhaka kahevAya che. tathA 'mukta'-bAhya ane AbhyaMtara graMthinA baMdhanamAthI mukta-rahita thayelA. tathA teja graMthibaMdhanathI bIjA prANIone mUkAvanArA hovAthI mocaka kahevAya che. tathA muktapaNuMchatAM paNa 'sarvajJa' ane 'sarvadarzI (sarva padArthoMne jANanAra ane sarva padArthoMne jonAra) evA paraMtu anya darzanIoe muktAvasthAmA puruSa (AtmA) ne jaDa thavA rUpa mAnyo che, evA A bhagavAna nathI. tathA siddhigati nAmanuM sthAna ke je sarva prakAranI bAdhA-pIDA rahita hovAthI 'ziva' sukhakAraka che, svAbhAvika athavA bIjAnA prayogathI (preraNAthI) cAlavAnA hetuno abhAva hovAthI 'acala' acaLa che, zarIra ane mana nahIM hovAthI 'aruja' roga rahita cha, anaMta arthanA vipayavALA jJAnasvarUpa hovAthI 'anaMta'che, sAdianaMtasthitipaNuM hovAthI 'akSaya' nAza rahita cha, athavA pUrNimAnA caMdramaMDaLanI jema paripUrNa hovAthI 'akSata' cha, pIDA karanAra nahIM hovAthI 'avyAvAdha , tathA saMsAramA avataravAnA kAraNabhUta karmano abhAva hovAthI ' apunarAvartaka' pharIthI koi vAra paNa jyAMthI saMsAramA AvavApaNuM nathI, e, siddhigati nAmarnu je 'sthAna' eTale jene vipe jIva kameM karelA vikAranA rahitapaNe niraMtara avasthita rahe te sthAna arthAt kSINa karmavALA jIvanuM svarUpa athavA lokAgra nAmarnu sthAna. ahIM sarva vizeSaNo AtmasvarUpanAM che, te lokAyanAM vizeSaNo tarIke kayAM che, te Adheya (jIva ) nA dharmoM (guNo) no AdhAramA ( lokAgramAM) Aropa kayoM che ema jANavU. AvA prakAranA sthAnane pAmavAnI icchAvALA bhagavAna che, paNa haju tene pAmelA nathI; kAraNa ke te sthAnane jo pAmelA hoya to tene iMdriyo nahIM
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ hovAthI prarUpaNA karI zake nahIM. ahIM 'pAmavAnI icchAvALA' ema je kayuM te upacArathI kA che, kAraNa ke kevaLI bhagavAna icchA rahita ja hoya che. te viSe kA che ke-" uttama muni mokSane viSe ane saMsArane vipe sarvatra niHspRha-icchA rahita ja hoya che." A pramANe asaMkhya guNasamUharUpI saMpadAe karIne sahita evA bhagavAne 'imaM A eTale hamaNAM ja kahevAtuM hovAthI pratyakSa, samIpe rahelaM ane 'dvAdazAMga' jemAM bAra aMga rahelA che evaM 'gaNipiTaka' AcArya- piTaka jevU piTaka (pettii)| eTale ke jema vAlaMjuka vaNikanI peTI sarvasvanA AdhArabhUta hoya che, tema AcAryane dvAdazAMgarUpI peTI jJAnAdika guNaratnarUpa, sarvasvanA AdhArabhUta che. Abu gaNipiTaka bhagavAne 'prajJaptaM' kahuM che eTale ke tIrthakaranAmakarma udayamAM vartatuM hovAthI pAye kRtArtha hovA chatAM paNa paropakArane mATe prakAzyuM che. 'tadyathA' e zabda udAharaNa dekhADavA ma artha sugama che, temanI vyutpatti vigere zabdArtha AgaLa kahevAmAM Avaze. 'tattha NaM' te bAra aMgane viSa ('Na' zabda vAkyanA alaMkAra mATe lakhyo che) je cothu aMga samavAya evA nAmarnu kayuM che teno A artha che. AtmA vigere zabdo A samavAyanA | abhidheya che ema adhyAhAra jANavo. 'tadyathA' e zabda vAcanAMtaranA bIjA saMbaMdhanA sUtranI vyAkhyA jaNAvavA mATe che. ahIM padArthanA samUhane kahenArA vidvAna puruSe anukrame ja A ( samavAya ) kahevo joie evo nyAya che, tethI temAM AcAryamahArAja ekatva vigere saMkhyAnA kramanA saMbaMdhavALA arthoM kahevAnI icchAvALA hovAthI prathama ekatva sahita evA padArthoMne ane temAM paNa sarva padArthono bhogI AtmA hovAthI-tenuM pradhAnapaNuM hovAthI AtmAdika padArthone, tema ja sarva vastu 1 A zabda saMjJAvAcaka che ke vizeSaNa che te samajAtuM nathI. koSamA e zabda nathI.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg|| zrI samavAyAGga -sUtra // 7 // pratipakSa sahita hoya che tethI pratipakSa sahita evA AtmAdika padArthone 'ege AyA' ityAdika aDhAra sUtrovaDe kahe che. A padArthoM prAye sthAnAMgamAM kahelA che, to paNa ahIM kAMika kahevAya che.'.: mU0-ege AyA, ege aNAyA, ege daMDe, ege adaMDe, egA kiriA, egA akiriA, ege loe, ege aloe, ege dhamma, ege adhamme, ege puNNe, ege pAve, ege baMdhe, ege mokkhe, ege Asave, ege saMvare, egA veyaNA, egA NijarA // 18 // 1 // mUlArthaH-AtmA eka cha, anAtmA eka cha, daMDa eka che, adaMDa eka cha, kriyA eka che, akriyA eka che, lokA eka cha, aloka eka che, dharma eka che, adharma eka che, puNya eka cha, pApa eka che, baMdha eka che, mokSa eka cha, Azrava eka cha, saMvara eka che, vedanA eka che, nirjarA eka che. 18. TIkArtha:-ahIM ' kathaMcit ' koi paNa prakAre eTale koi paNa apekSAe e zabdano adhyAhAra samajavo. A adhyAhAra sarva sUtrone viSe levAno che. temAM jIva pradezArthapaNAe karIne asaMkhyAta pradezavALo che, to paNa dravyArthapaNAe karIne (dravyanI apekSAe) eka che. athavA kSaNe kSaNe pUrvanA svabhAvano tyAga ane apara (uttara-pachInA) svarUpanI utpattinA yoge karIne anaMta bhedavALo (jIva ) che, to paNa bhUta, bhaviSya ane vartamAna e traNe kALamAM anugAmI ( rahelA) eka caitanya mAnanI 1. sthAnAMgamA vistArathI kahyAM che, ahIM saMkSepathI kahevAya che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ tha apekSAe eka ja AtmA cha, athavA saMtAna saMtAna pratye caitanyano bheda (judA judA caitanya ) hovAthI anaMta AtmAo chatAM paNa saMgraha nayane AzrIne rahelA sAmAnya rUpanI apekSAe AtmA eka ja kahevAya che. 1. . . tathA AtmA nahIM te anAtmA eTale ghaTa vigere koi paNa padArtha. te padArtha paNa pradezArthapaNAe karIne saMkhyAtA, asaMkhyAtA JAYIL ane anaMtA pradezavALo cha to paNa tevA prakAranA eka pariNAmarUpa dravyArthanI apekSAe eka ja che. e ja pramANe saMtAnanI apekSAe paNa jANavU. tulyarUpanI apekSAe kahIe to jo ke dharmAstikAyAdika anAtmA kathaMcita bhinna svarUpavALA che to paNa temanuM anupayogarUpa lakSaNa eka sarakhaM ja hovAthI ekaNNA jANavU. 2. ____ tathA daMDa eka che. ahIM daMDa eTale mana, vacana ane kAyAne khoTe mArge pravartAvavA te. ( manodaMDa, vAgdaMDa, kAyadaMDa) athavA hiMsA mAtra (kevaLa hiMsA) paNa daMDa kahevAya che. AnuM ekapaNuM sAmAnya nayanI apekSAe jANavaM. eja pramANe sarvatra ekapaNuM jANavU. 3. tathA adaMDa eka che. eTale ke prazasta mana, vacana ane kAyAnA yoga athavA kevaLa ahiMsA paNa adaMDa kahevAya che.4. tathA kriyA eka che. eTale kAyikI vigere ( kAyA, vacana ane mana saMbaMdhI)kriyA athavA kevaLa Astikya (AstikapaNuM ) e kriyA kahevAya che. te eka che. 5. tathA akriyA eTale yogano nirodha athavA nAstikapaNuM, te paNa eka ja che. 6. tathA loka eTale svarga, mRtyu ane pAtAla ema traNa prakArano athavA asaMkhyAtA (AkAza) pradezavALo (cauda rAjapramANa loka) 1. uttarottara paraMparA arthAt kSaNe kSaNe caitanyamA pheraphAra thAya te. jaatul -
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMga / / chatAM paNa dravyArthanI apekSAe eka ja loka che. 7. tathA aloka anaMta (AkAza) pradezavALo chatAM dravyArthanI apekSAe eka ja samavAyAGga che. 8. athavA A ve sUtro loka ane aloka ghaNApaNuM dUra karavA mATe kahyA che, kemake keTalAka anya darzanIo ghaNA loka mAne che ane tenAthI vilakSaNa aloka. paNa teTalA ja mAne che. A pramANe sarvatra eTale dharma adharma vigerene viSe paNa gamanikA karavI-bhAvArtha kahevo. vizeSa A pramANe-dharma eTale dharmAstikAya 9, adharma eTale adharmAstikAya 10, puNya eTale zubha karma 11, pApa eTale azubha karma 12, baMdha eTale jIvane karma pudgalano saMyoga thavo te. A baMdha sAmAnyapaNe eka ja che athavA sarva karmanA baMdhano vyavaccheda (nAza) thAya tyAre pharIthI baMdha thato nathI tethI eka ja baMdha che. 13. A rIte jala mokSa 14, Azrava 15, saMvara 16, vedanA 17 ane nirjarA 18 e sarvanu ekapaNuM jANavU. ahIM prathama anAtma zabdanuM grahaNa karI sarve upayoga rahita ( acetana ) padArthonuM (loka-aloka vigerenu) ekapaNuM kahIne pharIthI lokAdikanu ekapaNuM je No kahyu te sAmAnya ane vizeSanI apekSAe kayuM che ema jANavU. (eTale ke prathama anAtmAnuM ekatva kayuM te AtmA sivAya sarva padArthonu sAmAnyapaNe ekatva kaDaM ane pachI loka aloka vigerenuM ekatva kahyaM te vizeSapaNAnI apekSAe kaDaM che.) 1. Me...A pramANe sarva zAstromAM vistArathI kahelA AtmAdika dareka padArthonuM ekatva kahIne have potAnI meLe pariNAma pAmelA padArthornu ekatva kahe che. mU0-jaMbuddIve dIve ega joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM paNNatte 1 / appaiTThANe narae egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM pannatte 2 / pAlae jANavimANe egaM joyaNasayasahassaM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ na AyAmavikkhaMbheNaM pannatte 3 / sabaDhasiddhe mahAvimANe egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM pannatte 4 / adAnakkhatte egatAre pannatte 5 / cittAnakkhatte egatAre pannatte 6 / sAtinakkhatte egatAre pannatte 7 / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANa neraiyANaM egaM paliovamaM ThiI pannattA 1 / NimIse NaM rayaNappahAe puDhavIe neraiANaM ukkoseNaM egaM sAgarovamaM ThiI pannattA 2 / doccAe puDhavIema | neraiyANaM jahanneNaM egaM sAgarovamaM ThiI pannattA 3 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM ega pali ovamaM ThiI pannattA 4 / asurakumArANaM devANaM ukkoseNaM egaM sAhiyaM sAgarovamaM ThiI pannattA 5 / asurakumAriMdavajjiyANaM bhomijjANaM devANaM atthegaiANaM egaM paliovamaM ThiI pannattA 6 / asaMkhijjavAsAuyasanipaciMdiyatirikkhajoNiyANaM atthegaiANaM egaM paliovamaM ThiI pannattA 7 / asaMkhijavAsAuyagabbhavatiyasaMNimaNuyANaM atthegaiyANaM egaM paliovamaM ThiI pannattA 8 / vANamaMtarANaM devANaM ukkoseNaM egaM paliovamaM ThiI pannattA 9 / joisiyANaM devANaM ukkoseNaM egaM
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ co) samavAyAGga suutr| all paliovamaM vAsasayasahassamabbhahiyaM ThiI pannattA 10 / sohamme kappe devANaM jahanneNaM egaM pali aNg|| ovamaM ThiI pannattA 11 / sohamme kappe devANaM atthegaiANaM egaM sAgarovamaM ThiI pannattA 12 / IsANe kappe devANaM jahanneNaM sAiregaM egaM paliovamaM ThiI pannattA 13 / IsANe kappe devANaM atthegaiyANaM egaM sAgarovamaM ThiI pannattA 14 / je devA sAgaraM susAgaraM sAgarakaMtaM bhavaM maNuM mANusottaraM logahiyaM vimANaM devattAe uvavannA tesi NaM devANaM ukkoseNaM egaM sAgarovamaM ThiI pannattA 15 / ATamAsassa ANamaMti vA pANamAMta vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 16 / IN tesi NaM devANaM egasta vAsasahassassa AhAraTre samupajjA 17 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA je jIvAlA te egeNaM bhavaggahaNeNaM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti sabadukkhANamaMtaM karissaMti // 18 // sUtram // 1 // - mUlArtha:-jaMbUdvIpa nAmano dvIpa AyAma ane viSkaMbha (laMbAi ane pahoLAi ) vaDe eka lAkha yojanano kahyo che. 1 / sAtamI narakapRthvIno madhyano apratiSThAna nAmano narakAvAsa AyAma ane viSkaMbhavaDe eka lAkha yojanano kahyo che. 2 / saudharmeMdranuM pAlaka nAmarnu yAnavimAna AyAma ane viSkaMbhavaDe eka lAkha yojananuM kartuM che.3| tathA sarvArthasiddha nAmarnu IN // 9 //
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvimAna AyAma-viSkaMbhavaDe eka lAkha yojananuM kaDaM che. 4 / ArdrA nakSatra eka tArAvAlaM kahuM che. 5 / citrA nakSatra eka tArAvAlaM kaDaM che. 6 / tathA svAtinakSatra eka tArAvAlaM kaDaM che. 7 A ratnaprabhA nAmanI narakapRthvInA keTalAeka nArakIonI eka palyopamanI sthiti kahI che.1|aa ratnaprabhA nAmanI narakapRthvInA nArakIonI utkRSTa sthiti eka sAgaropamanI kahI che. 2 / bIjI narakapRthvInA nArakIonI jaghanya sthiti eka sAgaropamanI kahI che. 3 / keTalAeka asurakumAra devonI sthiti eka palyopamanI kahI che. 4 / asurakumAra devonI utkRSTa sthiti sAdhika (kAMika adhika) eka sAgaropamanI kahI che. 5 / asurakumAreMdrane varjIne (asurakumAreMdra sivAyanA) bIjA keTalAka bhavanapati devonI sthiti eka palyopamanI kahI che. 6 / asaMkhyAtA varpanA AyuSyavALA saMjJI paMceMdriya tiryaca yonivALA keTalAka (yugalika) jIvonI sthiti eka palyopamanI kahI che.7 asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALA garbhavyutkrAMtika (garbhaja ) saMjJI keTalAka (yugalika) manuSyonI sthiti eka palyopamanI kahI che. 8. / vAnavyaMtara devonI utkRSTa sthiti eka palyopamanI kahI che. 9 / jyotiSI devonI utkRSTa sthiti eka palyopama ane eka lAkha varSa adhika kahI che. 10 / saudharma kalpanA devonI jaghanya sthiti eka palyopamanI kahI che. 11 / saudharma kalpanA keTalAka devonI sthiti eka sAgaropamanI kahI che. 12 / IzAna kalpanA devonI jaghanya sthiti sAdhika (kAika adhika ) eka palyopamanI kahI che. 13 / IzAna kalpanA keTalAka devonI sthiti eka sAgaropamanI kahI che. 14 / je devo sAgara, susAgara, sAgarakAMta, bhava, manu,
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // // 10 // mAnuSottara ane lokahita nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti eka sAgaropamanI kahI che. 15 | te devo eka ardhamAse eTale eka eka pakhavADIe ANaprANa le che eTale ke ucchvAsa niHzvAsa le che. 16 / te devone eka hajAra varSe AhArano artha ( icchA ) utpanna thAya che. 17 / jenI siddhi thavAnI che evA (bhavya ) je keTalAka devo che, teo eka ( manuSyanA ) bhavane grahaNa karavA vaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, eTale ke sarva duHkhono aMta karaze. 18 // sUtra // 1 // TIkArtha:-- ahIM 'jaMbuddIve ' vigere prathamanAM sAta sUtro AzrayavizeSanAM che ( eTale ke jaMbUdvIpa, apratiSThAna naraka, 'pAlaka vimAna ane sarvArthasiddha vimAna e cAra tathA ArdrA, citrA ane svAti e traNa nakSatra maLI kula sAta sUtro sthAna - pRthvIne sUcana karanArA che ) ane 'imIse NaM rayaNa0' vigere aDhAra sUtro sthityAdika dharmavALA ( sthiti - AyuSya vigerene eTale sthiti, ucchvAsa, niHzvAsa, AhAra ane mokSanI prAptine dekhADanArA ) che ( eTale te te sthAne rahelA jIvonI sthityAdika dekhADanArA che.) e sarva sUtrono artha sugama che. temAM je vizeSa kahevA lAyaka che, te kahe che. -- jaMbUdvIpanA sUtramAM ' AyAma - viSkaMbhavaDe ' evo koi ThekANe pATha dekhAya che, ane koi ThekANe cakravAla viSkaMbhavaDe evo pATha che. mAM prathama pATha ThIka saMbhave che, kemake anya sthaLe paNa tevo pATha sAMbhaLavAmAM che. teno artha sugama che. ane bIjA pAThano artha A pramANe che. cakravAla viSkaMbhavaDe eTale goLa vistAravaDe. ahIM lAkha yojananuM je pramANa kayuM che te pramANAMguLanA yojana samajavA. te viSe kayuM che ke - " vastu ( padArthoM ) nuM mAna AtmAMgule karavAnuM che, zarIranuM mAna utsedhAMgule co aMga // // 10 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAnuM che ane ( zAzvata ) parvata, pRthvI tathA vimAnatuM mAna pramANAMgule karavAnuM che." (1) pAlaka nAmanuM yAnavimAna eTale saudharmeMdranA Abhiyogika pAlaka nAmanA deve karelaM eTale vikurvelu yAna eTale gamana, tene mATe je vimAna te yAnavimAna, athavA jenAvaDe javAya te yAna, ane yAnarUpI je vimAna te yAnavimAna, tenuMbIjuM nAma pAriyAnika kahevAya che. (3) / | . 'atthItyAdi' asti eTale cha, keTalAka nArakIonI eka palyopamanI sthiti, e pramANe karIne (jJAnavaDe jANIne) meM tathA vIjA jinezvaroe kahelI che. A cothA pAthaDAmA rahelA nArakIonI madhyama sthiti jANavI. (1), eja pramANe eka sAgaropamanI utkRSTa sthiti teramA pAthaDAmA rahelA nArakIonI jANavI. (2) asureMdrane varjIne eTale camareMdra ane valIMdrane varjIne bAkInA daza nIkAyanA'bhomejjANaM'bhUmi eTale ratnaprabhA nAmanI pRthvIne vipe thavApaNuM (hovApaNuM) hovAthI bhavanapati devonI eka palyopamanI madhyama sthiti jANavI. kemake temanI (nava nIkAyanI) utkRSTa sthiti to kAMika ochI ve palyopamanI kahI che. te viSe kA che ke-" nava nIkAyamAM dakSiNa taraphanA bhavanapatinI utkRSTa sthiti doDha palyopamanI che ane uttara taraphanA bhavanapatinI utkRSTa sthiti kAMika ochI ve palyopamanI che." (6). jemanuM AyuSya asaMkhyAtA vaparnu cha tevA je saMjJI eTale manavALA paMceMdriya tiyaMca yoni eTale tiryaMco cha teomAMnA keTalAka eTale jeo haimavaMta ane airaNyavaMta kSetramA utpanna thayelA yugalika hoya che, teonI eka palyopamanI sthiti che. (7). eja pramANe manuSya saMbaMdhI sUtra paNa jANavU. temA vizeSa e ke-garbhAzayane viSe jemanI utpatti hoya te garbhavyutkrAMtika kahevAya cha, arthAt saMmRrchima manuSya nahIM. (8). vAnamaMtara devo eTale devIo nahIM paNa devo ja jANavA, kemake devIonI ardha palyopamanI sthiti kahelI che. (9). jyo
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // // 11 // tipI devo eTale caMdra vimAnanA devo, paNa sUryAdika devo na jANavA. tema ja caMdrAdikanI devIo paNa na jANavI; kemake " caMdra vimAnanA devonuM ja AyuSya eka lAkha varSa adhika eka palyopamanuM jANavuM evaM vacana che. " (10) saudharma kalpanA devo eTale deva ane devIo banne grahaNa karavA, kemake saudharma kalpamAM eka palyopamathI ochI sthiti jaghanyathI paNa nathI. A sthiti pahelA prastara ( pAthaDA ) mAM jANavI. (11). saudharma kalpamA rahelA keTalAka devonI eka sAgaropamanI sthiti che ema kayuM, tyAM devonuM ja grahaNa jANavuM, devIonuM grahaNa jANavuM nahIM; kemake tyAMnI devIonI utkRSTa sthiti paNa pacAsa palyopamanI che. tathA ahIM devonI je eka sAgaropamanI sthiti kahI te madhyama sthitinI apekSAe "jANavI, kemake tyAM utkarSathI ve sAgaropamanI sthitinuM hovApaNuM che. prastaranI apekSAe kahIe to A madhyama sthiti sAtamA prastaramAM jANavI. (12). IzAna kalpamA rahelA devonI jaghanya sthiti je kAMika adhika eka palyopamanI kahI, te deva ane devI bannenI jANavI; kAraNa ke te IzAna devalokamAM sAdhika eka palyopama vinA bIjI jaghanya sthiti cheja nahIM. (13). IzAnakalpamAM keTalAka devonI eka sAgaropamanI sthiti kahI che te devonI ja sthiti grahaNa karavI. paNa devIonI na jANavI, kemake te IzAnakalpamAM devIonI utkRSTa sthiti paNa paMcAvana palyopamanI ja che. (14). tathA je devo sAgara-sAgara nAmanA, e ja pramANe susAgara, sAgarakAMta, bhava, manu, mAnuSottara ane lokahita, ahIM samuccayanuM jaNAvavApaM hovAthI 'ca' zabda adhyAhArathI jANavo, A nAmanA vimAnane eTale devone nivAsa karavAnA sthAnane pAmIne, ahIM 'AsAdya' - pAmIne e adhyAhAra jANavo, A vimAnAne pAmIne jeo devapaNe ( utpanna thayA che.) paNa cothuM aMga // . // 11 // 1
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ devIpaNe nahIM, kemake devIonI sAgaropamanI sthiti saMbhavatI nathI. te devonI sAgaropamanI sthiti che. A sarva vimAno sAtamA prastaramA rahelA che, ema jANavuM. (15). sthitine anusAre devone ucchvAsAdika hoya che, tethI tene batAve je. - ' te NaM' ityAdi, je devonI eka sAgaropamanI sthiti che. te devo ( ' NaM ' zabda vAkyanA alaMkAra mATe che ) ardha mAsane aMte (ahIM ' ante ' zabdano adhyAhAra che ) ANaprANa le che. A zabdonuM ja anukrame vyAkhyAna (artha) karatA satA kahe che ke - ucchvAsa le che, niHzvAsa le che. ahIM 'vA' zabdo vikalpanA arthavALA che. (16) tathA te ja devone eka hajAra varSa aMte ( ahIM paNa 'ante' zabdano adhyAhAra che ) AhArArtha - AhAranuM prayojana eTale ke AbhogathI (upayogapUrvaka- icchApUrvaka) AhAranA pudgalonuM grahaNa thAya che. paraMtu anAbhogathI to vigrahagati sivAya bIje ThekANe dareka samaye ( samaye samaye ) AhAranuM grahaNa thAya che. te viSe kahyuM che ke " jenI (je devanI) jeTalA sAgaropamanI sthiti hoya che, tene teTalA pakhavADIAe ucchvAsa hoya che ane teTalA hajAra varSe AhAra hoya che. " (17). jemanI siddhi-mukti thavAnI .che evA bhavasiddhika ( bhavya ) prANIo keTalAeka che ke jeo eka bhavanA eTale manuSyajanmanA grahaNa karavA vaDe ATha prakAranI samRddhiM pAmavAvaDe karIne siddha thaze, kevaLajJAnavaDe tattvane jANaze, karmarAzithakI mukta thaze ane karme karelA * vikAra rahita thavAthI zItaLa thaze arthAt sarva duHkhono aMta karaze. (18). sAmAnya nayano Azraya karIne vastunuM ekapaNuM kahIne have vizeSa nayano Azraya karIne vastuonuM vepaNuM kahe che. 1. ATha karmanA kSayathI thayelA kSAyika bhAvanA ATha guNa - tadrUpa samRddhi.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aMga // samavAyAGga suutr|| -- // 12 // . mU0-do daMDA pannattA, taM jahA-aTThAdaMDe ceva, aNaTThAdaMDe ceva 1 / duve rAsI pannattA, taM jahA-jIvarAsI ceva, ajIvarAsI ceva 2 / duvihe baMdhaNe pannatte, taM jahA-rAgabaMdhaNe ceva, dosavaMdhaNe va 3 // puvAphagguNI nakkhatte dutAre pannatte 1 / uttarAphagguNI nakkhatte dutAre pannatte 2 / puvAbhaddavayA nakkhatte dutAre pannatte 3 / uttarAbhaddavayA nakkhatte dutAre pannatte 4 // - imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM do paliovamAiM ThiI pannattA 1 / duccAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM do sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM a atthegaiyANaM dopaliovamAiM ThiI pannattA 3 / asurakumAriMdavajiyANaM bhomijjANaM devANaM ukko seNaM desUNAI do paliovamAiM ThiI pannattA 4 / asaMkhijjavAsAuyasaMnipaMceMdiyatirikkhajoNiANaM atthegaiyANaM dopaliovamAiM ThiI pannattA 5 / asaMkhijjavAsAuyagabbhavakkaMtiyasannipaMceMdiyamANussANaM atthegaiyANaM dopaliovamAiM ThiI pannattA 6 / sohamme kappe atthegaiyANaM devANaM do paliovamAiM ThiI pannattA 7 / IsANe kappe atthegaiyANaM devANaM do palio- l // 12 //
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ / vamAiM ThiI pannattA 8|sohmme kappe atthegaiyANaM devANaM ukkoseNaM do sAgarovamAI ThiI pannattA 9 / IsANe kappe devANaM ukkoseNaM sAhiyAiM do sAgarovamAiM ThiI pannattA 10 / saNaMkumAre kappe devANaM jahaNNeNaM do sAgarovamAiM ThiI pannattA 11 / mAhide kappe devANaM jahapaNeNaM sAhiyAiM IN do sAgarovamAiM ThiI pannattA 12 / je devA subhaM subhakaMtaM subhavaNNaM subhagaMdhaM subhalesaM subhaphAsaM sohammavaLisagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM do sAgarovamAiM ThiI pannattA 13 // te NaM devA doNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / / tesi NaM devANaM dohiM vAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai 2 / atthegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je dohiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissati muccissaMti parinivAissaMti savadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // suutrm-2|| - mUlArthaH-daMDa ve kahelA che, te A pramANe-arthadaMDa ane anarthadaMDa (1). rAzi ve kahelI che, te A pramANe-jIvarAzi ane ajIvarAzi (2). baMdhana ve prakAranA kahyA che, te A. pramANe-rAgabaMdhana ane dveSabaMdhana (3).
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg|| pUrvAphAlgunI nakSatranA ye tArA kahyA cha (1). uttarAphAlgunI nakSatranA be tArA kayA che (2). pUrvAbhAdrapada nakSatranA samavAyAga ve tArA kahyA che. (3). uttarAbhAdrapada nakSatranA ve tArA kayA che. (4) . AratnaprabhA pRthvImA rahelA keTalAka nArakInI ve palyopamanI sthiti kahI che (1). bIjI pRthvImA rahelA keTalAka // 13 // nArakIonI ve sAgaropamanI sthiti kahI che (2). keTalAka asurakumAra devonI ve palyopamanI sthiti kahI che (3). keTa lAka asurakumAreMdra(nIkAya)ne varjIne vIjA (nava nIkAyanA) bhavanavAsI devonI utkRSTa sthiti kAMika ochA ve palyopamanI IN kahI che (4). asaMkhyAtA varpanA AyuSyavALA saMjJI paMceMdriya tiryaMca yonivALA keTalAka (yugalika) tiryaMconI be palyo pamanI sthiti kahI che (5). asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALA saMjJI paMceMdriya garbhaja keTalAka (yugalika) manuSyonI ve palyopamanI sthiti kahI che (6). saudharma kalpamA keTalAka devonI ve palyopamanI sthiti kahI che (7). IzAna kalpamA rahelA keTalAka devonI ne palyopamanI sthiti kahI che (8). saudharma kalpamA rahelA keTalAka devonI utkRSTa sthiti ke sAgaropamanI kahI che (9). IzAna kalpamA rahelA devonI utkRSTa sthiti sAdhika ve sAgaropamanI kahI che (10). sanatkumAra devalokamAM rahelA devonI jaghanya be sAgaropamanI sthiti kahI che (11). mAheMdra kalpamA rahelA devonI jaghanya sAdhika ve sAgaropamanI sthiti kahI che (12). je devo zubha, zubhakAMta, zubhavarNa, zubhagaMdha, zubhalezya, zubhasparza ane saudhavitaMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya che te devonI utkRSTa sthiti ve sAgaropamanI kahI che (13). . te devo ce ardhamAse ('be pakhavADIyAne aMte) Ana-prANa le che eTale ke uccAsa le che ane niHzvAsa le cha (1)..
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ te devAne ve hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2). keTalAka bhavasiddhika (jemanI siddhi thavAnI che evA bhavya ) atra che ke o ve bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze ane parinirvANa pAmaze, eTale ke sarva duHkhano aMta karaze (3). sUtra -2 // kArtha :- do daMDe ' ityAdi sUtra dvisthAnakanI samAptiparyaMta sugama che. vizeSa e ke daMDa, rAzi ane baMdhananA arthavAlA traNa sUtroche, nakSatranA arthavALA cAra sUtro che, sthitinA arthavALA tera sUtro che ane ucchvAsAdikanA traNa sUtro che. mAM arthavaDe eTale sva-paranA upakAra karanAra prayojanavaDe je daMDa - hiMsA te arthadaMDa kahevAya che ane tenAthI je viparIta te anarthadaMDa kahevAya che (1). tathA ratnaprabhA pRthvIne viSe je ve palyopamanI sthiti kahI, te cothA prastaTane viSe rahelA nArakonI madhyama sthiti * jANavI (1), ane bIjI pRthvIne viSe je ve sAgaropamanI sthiti kahI, te chaTThA prastaTane vipe rahelA nArakonI madhyama sthiti jANavI, (2) tathA asureMdrane varjIne vIjA bhavanavAsI devonI je kAMika nyUna ve palyopamanI (utkRSTa) sthiti kahI te uttara taraphanA nAgakumArAdika nava nIkAyane AzrIne jANavI. te vipe kadhuM che ke uttara taraphanA ( nAgakumArAdika ) asuronI sthiti kaiss nyUna ve palyopamanI che (4). tathA asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA saMjJI paMceMdriya tiryaMco ane manuSyonI je ve palyopamanI sthiti kahI te harivarSa ane ramyakavarSamAM janmelA tiryaMca - manuSyo (yugalika ) nI jANavI (5-6). // sUtra-2 // have traNa sthAnaka kahe che
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aMga // PPT mU-tao daMDA pannattA, taM jahA-maNadaMDe, vayadaMDe, kAyadaMDe 1 / tao guttIo pannattAo, mavAyAGga nAtaM jahA-maNaguttI, vayaguttI, kAyaguttI 2 / tao sallA pannattA, taM jahA-mAyAsalle NaM, niyANa salle NaM, micchAdasaNasalle NaM 3 / tao gAravA pannattA, taM jahA-iDDhIgArave NaM, rasagArave NaM, sAyAgArave NaM 4 / tao virAhaNA pannattA, taM jahA-nANavirAhaNA, daMsaNavirAhaNA, carittavirAhaNA 5 // migasiranakkhatte titAre pannatte 1 / pussanakkhatte titAre pannatte 2 / jehAnakkhatte titAre pannatte 3 / abhIinakkhatte titAre pannatte 4 / savaNanakkhatte titAre pannatte 5 / assiNinakkhatte titAre pannatte 6 / bharaNInakkhatte titAre pannatte 7 // ... imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM tinni paliovamAiM ThiI pannattA 1 / doccAe NaM puDhavIe neraiyANaM ukkoseNaM tiNNi sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / taccAe NaM puDhavIe neraiyANaM jahaNNeNaM tiNi sAgarovamAiM ThiI pannattA 3 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM tiNi paliovamAiM ThiI pannattA 4 |asNkhijjvaasaauysnnipNciNdiytirikkhjonniyaannN ukkoseNaM - // 14 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiNi paliovamAiM ThiI pannattA 5 / asaMkhijavAsAuyasannigabbhavakrAMtiyamaNussANaM ukkoseNaM tiNi paliovamAiM ThiI pannattA 6 / sohammIsANesu atthegaiyANaM devANaM tiNNi paliovamAiM | ThiI pannattA 7 / saNaMkumAramAhiMdesu kappesu atthegaiyANaM devANaM tiNi sAgarovamAiM ThiI pannattA 8 / je devA AbhaMkaraM pabhakaraM AbhaMkarapabhaMkaraM caMdaM caMdAvattaM caMdapparaM caMdakaMtaM caMdavaNNaM caMdalesaM caMdajjhayaM caMdasiMgaM caMdasiTuM caMdakUDaM caMduttaravaLisagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi Fall NaM devANaM ukkoseNaM tiNi sAgarovamAiM ThiI pannattA 9 // H. te NaM devA tiNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / | tesi NaM devANaM tihiM vAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je tihiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivAissati sabadukkhANamaMtaM karissati 3 // suutrm-3|| mUlArthaH-traNa daMDa kahyA che, te A pramANe-manadaMDa, vacanadaMDa, kAyadaMDa (1). traNa gupti kahI che, te A pramANe--
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg|| samavAyAGga sUtra // managupti, vacanagupti, kAyagupti (2). traNa zalya kahyA che, te A pramANe-mAyAzalya, nidAnazalya, mithyAdarzanazalya (3). traNa gArava kahyA che, te A pramANe--RddhigArava, rasagArava, sAtAgArava (4). traNa virAdhanA kahI che, te A pramANejJAnavirAdhanA, darzanavirAdhanA, cAritravirAdhanA (5). - mRgazIrSa nakSatranA traNa tArA kahyA cha (1). puSya nakSatranA traNa tArA kahyA che (2). jyeSThA nakSatranA traNa tArA kahyA che (3), abhijit nakSatranA traNa tArA kahyA cha (4), zravaNa nakSatranA traNa tArA kahyA che (5). azvinI nakSatranA traNa tArA kahyA che (6). bharaNI nakSatranA traNa tArA kahyA che (7). A ratnaprabhA pRthvInA keTalAka nArakIonI traNa palyopamanI sthiti kahI che (1). bIjI pRthvInA nArakInI utkRSTa sthiti traNa sAgaropamanI kahI che (2). trIjI pRthvInA nArakInI jaghanya sthiti traNa sAgaropamanI kahI che (3). keTalAka asurakumAra devonI traNa palyopamanI sthiti kahI che (4). asaMkhya varSanA AyuSyavALA saMjJI paMceMdriya tiryaMca yonivALA (yugalika)nI utkRSTa sthiti traNa palyopamanI kahI che (5). asaMkhya varpanA AyuSyavALA saMjJI garbhaja manuSyo(yugalika)nI utkRSTa sthiti traNa palyopamanI kahI che (6). saudharma ane IzAna devalokamAM rahelA keTalAka devonI sthiti traNa palyopamanI kahI che (7). sanatkumAra ane mAheMdra kalpanA keTalAka devonI traNa sAgaropamanI sthiti kahI che. (8) je devo AbhaMkara, prabhaMkara, AbhaMkaraprabhaMkara, caMdra, caMdrAvarta, caMdraprabha, caMdrakAMta, caMdravarNa, caMdralezya, caMdradhvaja, caMdrazRMga, caMdrasRSTa, caMdrakUTa ane caMdrottarAvataMsaka nAmanAH vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti traNa sAgaropamanI kahI che (9)..
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ - te devotraNa ardhamAse (traNa pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ke ucchAsa le che, niHzvAsa le cha (1). te devone traNa hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2). keTalAka bhavasiddhika (bhavya) jIvo evA che ke jeotraNa bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze atha duHkhono aMta karaze (3). TIkArthaH-'tao' ityAdi sarva sUtra sugama che. vizeSa eke-ahIM (A sUtramAM) daMDa, gupti, zalya, gArava ane virA-1 dhanA A arthavALA pAMca sUtro che. nakSatranA arthavALA sAta sUtro che, sthitinA arthavALA nava sUtro che ane ucchvAsAdika arthavALA traNa sUtro che. temAM jenAvaDe AtmA cAritrarUpI aizvaryano vinAza karI asAra (sAra rahita) kare, te daMDa eTale kumArge pravartAvelA mana vigere. manarUpI je daMDa te manodaMDa, athavA kumArge pravartAvelA manavaDe je AtmAne daMDavo te manodaMDa kahevAya che. e ja pramANe bIjA be (vacanadaMDa ane kAyadaMDa ) paNa jANavA (1). tathA gopavaq te gupti kahevAya che. eTale ke mana vigerenI azubha pravRttino nirodha ane zubha pravRttinuM karavU te (2). tathA tomara ( bhAlA ) vigere zalyanI jevA zalya eTale duHkhadAyaka hovAthI mAyAdika zalya kahevAya che. temAM mAyA eTale nikRti (kapaTa) rUpI je zalya te mAyAzalya kahevAya che. ahIM sUtramA 'Na' zabda lakhyo che te alaMkArane mATe che. e ja pramANe bIjA ve zalyo paNa jANavA. vizeSa e | ke nidAna eTale devAdikanI samRddhi dekhavAthI ke sAMbhaLavAthI jIva pote vicAra kare ke-'A brahmacaryAdikana anuSThAna karavAthI mane AvI samRddhi ho ( prApta thAo)' e pramANe manano adhyavasAya karavo te, ane mithyAdarzana eTale tattvArthane
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg|| BE va viSe zraddhA na karatA atavane viSe zraddhA karavI te (3). tathA gAva eTale abhimAna ane lobhavaDe jIvane azubha bhAvanI moTAi samavAyAGga prApta thAya te. A moTAi saMsAracakramAM bhaTakavAnA heturUpa karmabaMdhanA kAraNabhUta che. temAM rAjAdikanI tathA pUjya AcAryA dikanI samRddhivaDe gaurava (moTAi) eTale ke RddhinI prApti thai hoya to tenA abhimAnadvArAe ane RddhinI prApti na thai hoya G to tenI prAptinI prArthanAdvArAe AtmAne je azubha bhAvanI moTAi prApta thAya te RddhigArava. eja pramANe rasavaDe je gaurava te rasagaurava ane sAtA (sukha) vaDe te gaurava te sAtAgaurava kahevAya che (4). tathA virAdhanA eTale khaMDanA. temAM jJAnanI No je virAdhanA te jJAnavirAdhanA eTale jJAnanI zatrutA ane nivava-chupAvaq vigere kara te. e jarIte vIjI ve virAdhanA paNa jANavI. vizeSa e ke darzana eTale kSAyikAdika samyaktva ane cAritra eTale sAmAyikacAritra vigere (5). va tathA asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA saMjJI paMceMdriya tiryaco ane manuSyonI utkRSTa sthiti traNa palyopamanI kahI che, te / devakuru ane uttarakurumAM janmelA (yugalika) tiyaMca-manuSyonI jANavI (5-6). tathA AbhaMkara, prabhaMkara, AbhaMkaraprabhaMkara, caMdra, caMdrAvarta, caMdraprabha, caMdrakAMta, caMdravarNa, caMdralezya, caMdradhvaja, caMdrazRMga, caMdrasRSTa, caMdrakUTa ane caMdrAvataMsaka, e nAmanAM vimAno che.||3|| - have cAra sthAnaka kahe che. mU0-cattAri kasAyA pannattA, taM jahA-kohakasAe mANakasAe mAyAkasAe lobhakasAe 1|cttaari jhANA pannattA, taMjahA-adRjjhANe ruddajjhANedhammajjhANe sukajjhANe 2 / cattAri vigahAo pannattA,
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ taM jahA - itthikahA bhattakahA rAyakahA desakahA 3 / cattAri saNNA pannattA, taM jahA - AhArasaNNA bhaNNA meNasaNNA pariggahasaNNA 4 / cauvihe baMdhe pannatte, taM jahA - pagar3abaMdhe ThiibaMdhe aNubhAvabaMdhe para baMdhe 5 / caugAue joyaNe pannatte 6 // arahAnakkhate utAre pannatte 1 / puvvAsADhAnakkhate cautAre pannatte 2 / uttarAsADhAnakkhatte cautAre pannatte 3 // ise NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM cattAri paliovamAI ThiI pannattA 1 / taccAe NaM puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM cattAri sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM cattAri palio mAI ThiI pannattA 3 | sohammIsANesu kappe atthegaiyANaM devANaM cattAri palio mAI ThiI pannattA 4 | saNakumAramA hiMdesu kappesu atthegaiyANaM devANaM cattAri sAgarovamAI ThiI pannattA 5 / je devA kiTThi sukiTThi kiTTiyAvattaM kiTTippabhaM kiTTittaM kiTTivaNNaM kiTTilesaM kiTTijjhayaM kiTThiIsiMgaM kiTTisiddhaM kiTikUDaM kiTTuttaravaDiMsagaM vimANaM devattAe
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aNg| suutr|| uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM cattAri sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 // samavAyAja ... te NaM devA cauNha'ddhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tesiM devANaM cauhi vAsasahassehiM AhAraDhe samuppajjai 2 / atthegaiyA bhavasiddhiyAjIvA je cauhiM // 17 // bhavaggahaNahiM sijjhissaMti jAva sabadukkhANaM aMtaM karissaMti 3 // sUtram 4 // ... mUlArtha:-cAra kaSAya kahyA che, te A pramANe-krodhakaSAya, mAnakapAya, mAyAkapAya, lobhakapAya (1) / cAra / dhyAna kayA che, te ApramANe-AdhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna, zukladhyAna (2) / cAra vikathA kahI che, te A pramANe strIkathA, bhaktakathA, rAjakathA, dezakathA (3) / cAra saMjJA kahI che, te A pramANe-AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, maithunasaMjJA, parigrahasaMjJA (4) / cAra prakArano baMdha kahyo che, te A pramANe-prakRtibaMdha, sthitibaMdha, anubhAvabaMdha, pradezabaMdha (5) / cAra gAuno eka yojana kahyo che (6) // - anurAdhA nakSatranA cAra tArA kahyA che (1) / pUrvApADhA nakSatranA cAra tArA kahyA che (2) / uttarApADhA nakSatranA cAra tArA kahyA che (3) / - A ratnaprabhA pRthvIne vipe keTalAka nArakIonI cAra palyopamanI sthiti kahI che (1) / trIjI pRthvIne vipe keTalAka 17 // pa
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArakIonI cAra sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI cAra palyopamanI sthiti kahI che (3) / / saudharma ane IzAna kalpane vipe keTalAka devonI cAra palyopamanI sthiti kahI che (4) / sanatkumAra ane mAheMdrakalpane vipakeTalAka devonI cAra sAgaropamanI sthiti kahI che (5) / je devo kRSTi, sukRSTi, kRSTikAvarta, kRSTiprabha, kRSTiyukta, / kaTivarNa, kRSTilezya, kRSTidhvaja, kRSTizRMga, kRSTiziSTa, kRSTikUTa ane kRSTayattarAvataMsaka nAmanA vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti cAra sAgaropamanI kahI che (6) // te devo cAra ardha mAse (cAra pakhavADIyAne cheDe) Ana le che, prANa le che eTale ucchAsa le che, niHzvAsa le cha (1 te deyone cAra hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika (bhavya) jIvo cha ke cAra bhavane grahaNa karavA vaDe siddha thaze, yAvat sarva duHkhano aMta karaze (3) sUtra-4 // TIkArtha:-A cAra sthAna- sUtra paNa sugama che. vizeSa e ke-kaSAya, dhyAna, vikathA, saMjJA, baMdha ane yojanane mATe cha sUtra kahyAM che, nakSatrane mATe traNa kayAM che, sthitine mATe cha kayAM che, ane zeSa traNa sUtra pUrvanI jema jANavAM.. ____eka aMtarmuharta sudhI cittanI ekAgratA ane mana, vacana, kAyAnA yogano je nirodha karavo, te dhyAna kahevAya che. temAM manojJa ane amanojJa vastune viSe viyoga ane saMyogAdikane kAraNe cittano je vyAkSepa te ArtadhyAna kahevAya che. corI ane dhananA rakSaNa mATe je cittanI vyAkuLatA te raudradhyAna kahevAya che, AjJA vigere padanA (zabdanA) arthanA svarUpano vicAra karavAmAM je cittanI ekAgratA te dharmadhyAna kahevAya che. tathA cauda pUrvamA rahelA zrutanuM avalaMbana /
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ co, aNg|| zrI:samavAyAga suutr|| // 18 // karI manane je ati sthira rAkha ane yogano je nirodha karavo, te zukladhyAna kahevAya che' (2) / tathA cAritrane virodha karanArI strI vigere saMbaMdhI je kathA te vikathA kahevAya che (3) / tathA asAtavedanIya ane mohanIya karmanA udayathI prApta thayela AhAranI icchAdi rUpa je cetanAvizepa te saMjJA kahevAya che (4) / tathA jIva kapAya sahita hovAthI karmane yogya evA pudgalone je grahaNa kare te baMdha kahevAya che. (te baMdha cAra prakArano che) temAM prakRti eTale karmanA aMzo-bhedo je jJAnAvaraNIyAdika ATha, teno je baMdha te prakRtibaMdha kahevAya cha, tathA te prakRtionI ja sthiti eTale jaghanyAdikapaNe rahevU, teno je baMdha te sthitibaMdha kahevAya che, tathA tIvAdika bhedavALo je vipAka te anubhAva eTale rasa kahevAya che, teno je baMdha te anubhAvabaMdha kahevAya che. tathA jIvanA asaMkhyAtA pradezone viSe karmanA anaMtAnaMta pradezo ke je dareka karmaprakRtie niyata parimANavALA che teno je baMdha eTale saMbaMdha te pradezabaMdha kahevAya cha (5) / tathA kRSTi, sukRSTi vigere vAra vimAno pUrve kahelA vimAnanA nAmane anusAre jANavA. (6). sUtra 4 // - mU0-paMca kiriyA pannattA, taM jahA-kAiyA ahigaraNiyA pAusiyA pAritAvaNiyA pANAi 1 ArtadhyAna-iSTa viyoga, aniSTa saMyoga, rogaciMtA, agrazauca. raudradhyAna-hiMsAnubaMdhI, mRpAnubaMdhI, steyAnubaMdhI, saMrakSaNAnubaMdhI. dharmadhyAna-AjJAvicaya, apAyavicaya, vipAkavicaya, saMsthAnavicaya. zukladhyAna-anyatva pRthakatva savicAra, ekatva pRthaktva avicAra, sUkSmakriyA anivRtti, samucchinna kriyA nivRtti. // 18 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAyakiriyA 1 / paMcamahatvayA pannattA, taM jahA-savAo pANAivAyAo veramaNaM, sabAo musAvAyAo veramaNaM, sabAo adattAdANAo veramaNaM, savAo mehUNAo veramaNaM, savAo pariggahAo veramaNaM 2 / paMca kAmaguNA pannattA, taM jahA-sadA rUvA rasA gaMdhA phAsA 3 / paMca AsavadArA pannattA, taM jahA-micchattaM aviraI pamAyA kasAyA jogA 4 / paMca saMvaradArA pannattA, taM jahAsammattaM viraI appamattayA akasAyA ajogayA 5 / paMca nijaravANA pannattA, taM jahA-pANAivAyAo veramaNaM, musAvAyAo veramaNaM, adinnAdANAo veramaNaM, mehuNAo veramaNaM, pariggahAo veramaNaM 6 / paMca samiIo pannattAo, taM jahA-IriyAsamiI bhAsAsamiI esaNAsamiI AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamiI uccArapAsavaNakhelasiMghANajallapAriTThAvaNiyAsamiI 7|pNc asthikAyA pannattA, taM jahA-dhammatthikAe adhammatthikAe AgAsatthikAe jIvatthikAe poggalatthikAe 8 // ___ rohiNI nakkhatte paMcatAre pannatte 1 / puNavasunakkhatte paMcatAre pannatte 2 / hatthanakkhatte paMcatAre pannatte 3 / visAhAnakkhatte paMcatAre pannatte 4 / dhaNidvAnakkhatte paMcatAre pannatte 5 // -
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aMga // samavAyAGga // 19 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM paMca paliovamAiM ThiI pannattA 1 / / - taccAe NaM puDhavIe atthegaiyANaM nerajhyANaM paMcasAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM paMcapaliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM paMcapaliovamAiM ThiI pannattA 4 / saNaMkumAramAhidesu kappesu atthegaiyANaM devANaM paMca sAgarovamAI ThiI pannattA 5 / je devA vAyaM suvAyaM vAyAvattaM vAyappabhaM vAyakaMtaM vAyavaNNaM vAyalesaM vAyajjhayaM vAyasiMgaM vAyasiTuM vAyakUDaM vAuttaravaDiMsagaM sUraM susUraM sUrAvattaM sUrappabhaM sUrakaMtaM sUravaNNaM sUralesaM sUrajjhayaM sUrasiMgaM sUrasiTuM sUrakUDaM sUruttaravaDiMsarga vimANaM devattAe uvavaNNA tesiNaM devANaM ukkoseNaM paMca sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 // te NaM devA paMcaNhaM addhamAsANaM ANamati vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / / tesi NaM devANaM paMcahi vAsasahassehiM AhAraTe samuppajai 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je paMcahiM bhavaggahaNehiM sijjhissati jAva aMtaM karissati // sUtram-5 // --
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke mUlArthaH-pAMca kriyA kahelI che, te A pramANe-kAyikI, AdhikaraNikI, prAdveSikI, pAritApanikI, prANAtipAtikI kriyA (1) / pAMca mahAvrata kahyA che, te ApramANe-sarvathA prANAtipAtathakI virama, sarvathA mRSAvAdathI virama, sarvathA adattAdAnathI virama, sarvathA maithunathakI virama, sarvathA parigrahathakI viramavU (2) / pAMca kAmaguNa kahyA che,te A pramANe-zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza (3) / pAMca AzravadvAra kahyA che, te A pramANe-mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga (4) / pAMca saMvaradvAra kahyA che, te A pramANe-samyaktva, virati, apramAda, akaSAya, ayoga (5) / pAMca nirjarAnA sthAna kahyA che, te A pramANe-prANAtipAtathI virama, mRSAvAdathI viramavU, adattAdAnathI virama, maithunathI virama, parigrahathI vira6 mag (6) / pAMca samiti kahI che, te A pramANe-IryAsamiti, bhASAsamiti, epaNAsamiti, AdAnabhAMDamAtranikSepaNA samiti, uccAra prasravaNa khela siMghANa jalla pAriSThApanikA samiti (7) / pAMca astikAya kahyA che, te A pramANedharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya, pudgalAstikAya (8) // rohiNI nakSatranA pAMca tArA kahyA cha (1) / punarvasu nakSatranA pAMca tArA kahyA che (2) / hasta nakSatranA pAMca tArA kahyA cha (3) / vizAkhA nakSatranA pAMca tArA kahyA che (4) / dhaniSThA nakSatranA pAMca tArA kahyA che (5) // ..A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI pAMca palyopamanI sthiti kahI che (1) / trIjI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI pAMca sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI pAMca palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI pAMca palyopamanI sthiti kahI cha (4) / sanatkumAra ane mAheMdra kalpamAM
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ US KAR aNg|| samavAyAGga suutr|| E keTalAka devonI pAMca sAgaropamanI sthiti kahI che (5) / je devo vAta, suvAta, vAtAvarta, vAtaprabha, vAtakAMta, vAtavarNa, vAtalezya, vAtadhvaja, vAtazRMga, vAtaziSTa, vAtakUTa, vAtottarAvataMsaka, sUra, susUra, sUrAvarta, sUraprabha, sUrakAMta, sUravarNa, sUralezya, sUradhvaja, sUrazRMga, sUraziSTa, sUrakUTa ane sUrotarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti pAMca sAgaropamanI kahI che (6) // te devo pAMca ardha mAse (pAMca pakhavADIyAne cheDe) Ana le che, prANa le che,eTale ucchAsale che, niHzvAsa le che (1) / te devone pAMca hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che. (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo che ke jeo pAMca bhava grahaNa karavA vaDe siddha thaze yAvata sarva duHkhano aMta karaze (3) // .. TIkArtha-pAMca sthAnatuM sUtra paNa sugama che. vizepa e ke-kriyA, mahAvrata, kAmaguNa, Azrava, saMvara, nirjarAsthAna, samiti ane astikAyanA arthavALA ATha sUtro che, nakSatranA arthavALA pAMca sUtro che, sthitinA arthavALA cha sUtro che ane ukAsAdikanA arthavALA traNa sUtro che. temA kriyA eTale vizeSa prakAranA vyApAra, temAM kAyAvaDe je kriyA nIpaje te kAyikI eTale kAyanI ceSTA kahevAya che. jenAvaDe AtmA narakAdikane viSa adhikAra karAya (narakAdimAM jAya) te adhikaraNa kahevAya che. te adhikaraNabaDe je kriyA nIpaje te AdhikaraNikI eTale khaGgAdika banAvavA vigerenI kriyA. pradveSa eTale matsara, tenAvaDe je kriyA nIpaje te prAdveSikI kahevAya che. paritApana eTale tADanAdika vizeSa prakAranuM duHkha, tenAvaDe je nIpajelI kriyA te pAritApanikI kahevAya che, ane pAMcamI prANAtipAtikI kriyA prasiddha K // 20 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sugama che. (1) / tathA je kAmanA karAya eTale icchAya te kAma kahevAya che. evA (icchAtA evA je) guNo eTale zabdAdika pudgalanA dharmo, te kAmaguNa kahevAya che. athavA to kAmane eTale madanane (kAmadevane) uddIpana karanArA je guNo, te kAmaguNa eTale zabdAdika kahevAya che (3) / tathA AzravadvAra eTale karmane grahaNa karavAnA mithyAtvAdika upAyo (4) / saMvara eTale karmane nahIM grahaNa karavAnA ( rokavAnA) je dvAra eTale upAyo te saMvaradvAra eTale mithyAtvAdika AzravanA dvArathI viparIta evA samyaktvAdika kahevAya che (5) / nirjarA eTale dezathI karmano kSaya, tenA je sthAna eTale Azrayo arthAt kAraNo, te nirjarAsthAna eTale prANAtipAtaviramaNAdika kahevAya che. A prANAtipAtaviramaNAdika sthAnone ja 'sarva' zabdavaDe vizeSita karIe tyAre te mahAvrato thAya che te pUrve (bIjA) sUtramA kahyAM che, ane te sthAnone ja sthUla | zabdavaDe vizeSita karIe tyAre te aNuvrato thAya che. A pAMcene nirjarAnA sthAna kahyA te sAdhAraNa che, tethI teonuM ahIM kA nirjarAsthAna kahyu cha ( 6 ) / tathA samiti eTale sArI pravRtti. temAM IryAsamiti eTale gamana karatI vakhate samyak prakAre eTale jIvahiMsA na thAya te prakAre pravRtti karavI te, bhASAsamiti eTale doSa rahita vacananI pravRtti karavI te, eSaNA| samiti eTale beMtAlIza doSane varjIne bhAta-pANI grahaNa karavAmAM pravRtti karavI te, AdAna eTale bhAMDa, pAtranA ane vastrAdika upagaraNanA samUhane grahaNa karatI vakhate tathA nikSepaNa eTale sthApana karatI vakhate samiti eTale sArI rIte jovApUrvaka (tathA paDilehaNa karavApUrvaka) sArI rIte pravRtti karavI te cothI samiti, tathA uccAra eTale viSThA, prasravaNa eTale mUtra, khela eTale thuka, siMghANa eTale nAsikAno zleSma ane jalla eTale zarIrano mela-A sarvane paraThavavA (tyAga karavA)ne
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothaM; aNg|| samaSAyA ||21 // vakhate je samiti eTale sthaMDilAdikanA dopa dUra karavApUrvaka pravRtti karavI te pAMcamI samiti. A pramANe pAMca samiti kahevAya che (7) tathA astikAya eTale pradezonI rAzi (samUha), te dharmAstikAyAdika pAMca che, temanuM lakSaNa (vipaya) anukrame gati, sthiti, avagAha, upayoga ane sparzAdika che. (eTale ke gati karavAmAM sahAya Ape te dharmAstikAya, sthira rahevAmAM sahAya Ape te adharmAstikAya, avakAza Ape te AkAzAstikAya, upayogavALA hoya te jIvAstikAya ane / varNa, gaMdha, rasa, sparzavALA hoya te pudgalAstikAya jANavA.) 8. sthitinAM sUtrone vipa sthiti( AyuSya )no utkRSTAdika vibhAga A pramANe jANavo-sAte narakapRthvImAM anukrame A pramANe sthiti (utkRSTa) jANavI-eka sAgaropama 1, traNa sAgaropama 2, sAta sAgaropama 3, daza sAgaropama 4, satara sAgaropama 5, bAvIza sAgaropama 6 ane sAtamImAM tetrIza sAgaropama 7 // 1 // pahelI pRthvImAMje utkRSTa sthiti kahI che te bIjI pRthvImAM jaghanya sthiti jANavI. (ema uttarottara jANI levU). A taratama yoga sarvatra jANavo, pahelI ratnaprabhA pRthvIne vipa daza hajAra varpanI jaghanya sthiti kahI che // 2 // " tathA--" pahelA devalokamAM utkRSTa be sAgaropama 1, bIjAmAM sAdhika ve sAgaropama 2, trIjAmAM sAta sAgaropama 3, cothAmAM sAdhika sAta sAgaropama 4, pAMcamAmAM daza sAgaropama 5, chaThAmAM cauda sAgaropama 6, sAtamAmAM satara sAgaropama 7, A pramANe saudharmathI sAtamA zukra devaloka sudhI samajavaM. tyArapachI dareka devaloke tathA dareka graiveyake eka eka sAgaropamanI vRddhi karavI. (have jaghanya sthiti kahe che) pahele devaloke eka palyopama 1, bIje devaloke sAdhika palyopama 2, bIje ve sAgaropama 3, cothe sAdhika ve sAgaropama na
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4, pAMcame sAta sAgaropama 5, chaThe daza sAgaropama 6, sAtame cauda sAgaropama 7, AThame sahasrAra devaloke satara sAgaropama 8 ane tyArapachI dareka devaloke ane dareka graiveyake eka eka sAgaropamanI vRddhi karavI. . . tathA vAta, suvAta ityAdika vimAnanA bAra nAmo vAta zabdanA abhilApavaDe ane teTalA ja nAmo sUra zabdanA abhilApavaDe jANavA (6) // suu05|| have cha sthAnaka kahe che. mU0-cha lesAo paNNattA, taM jahA-kaNhalesAnIlalesA kAulesA teulesA pamhalesA sukalesA 1|ch jIvanikAyA pannattA, taM jahA-puDhavIkAe AUkAe teukAe vAukAe vaNassaikAe tasakAe 2 / chabihe bAhire tavokamme pannatte, taM jahA-aNasaNe UNoyariyA vittIsaMkhevo rasapariccAo kAyakilaso saMlINayA 3 / chavihe abhitare tavokamme pannatte, taM jahA-pAyacchittaM viNao veyAvaJca sajjhAo jhANaM ussaggo 4 / cha chAumatthiyA samugghAyA pannattA, taM jahA-veyaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiasamugghAe veubviyasamugghAe teyasamugghAe AhArasamugghAe 5 / chavihe atthuggahe pannatte, taM jahA- soiMdiyaatthuggahe cakkhuiMdiyaatthuggahe ghANidiaatthuggahe
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jibhidiyaatthuggahe phAsiMdiyaatthuggahe noiMdiyaatthuggahe 6 // samavAyA thA kattiyAnakkhatte chatAre pannatte 1 / asilesAnakkhatte chatAre pannatte 2 // suutr|| __ imIse NaM rayaNappabhAeM puDhavIe atthegaiyANaM cha paliovamAiM ThiI pannattA 1 / taccAe NaM // 22 // puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM cha sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM cha paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM cha paliovamAiM ThiI pannattA 4 / saNaMkumAramAhidesu atthagaiyANaM devANaM cha sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / je devA sayaMbhuM sayaMbhUramaNaM ghosaM sughosa mahAghosaM kidvighosaM vIraM suvIraM vIragataM vIraseNiyaM vIrAvattaM vIrappabhaM varikataM vIravaNNaM vIralesaM vIrajjhayaM vIrasiMgaM vIrasiTuM vIrakUDaM vIruttaravaDiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM cha sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 // - te NaM devA chapahaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tesi NaM devANaM chahiM vAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je // 22 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ IA chahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti jAva savvadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtram-6 // - mUlArthaH-cha lezyAo kahI che, te A pramANe-kRSNalezyA, nIlalezyA, kApotalezyA, tejolezyA, pAlezyA, zukla-1 lezyA (1) / cha jIvanikAya kahelA che, te A pramANe-pRthvIkAya, apakAya, tejaskAya, vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAya (2) / cha prakArano bAhya tapa kahyo che te A pramANe-anazana, UnodarikA, vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyakleza, saMlInatA (3)|ch prakAre AbhyaMtara tapa kahyo che, te ApramANe-prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, dhyAna, utsarga (kAyotsarga) (4) / chAjhasthika-cha samudghAto kahyA che, te A pramANe-vedanAsamudghAta, kapAyasamudghAta, mAraNAMtikasamudghAta, lA vaikriyasamudghAta, taijasasamudghAta, AhArakasamudghAta (5) cha prakArano arthAvagraha kahyo che, te A pramANe-zrotraMdriyaarthAvagraha, cakSuiMdriyaarthAvagraha, ghrANeMdriyaarthAvagraha, jiveMdriyaarthAvagraha, sparzedriyaarthAvagraha, noiMdriyaarthAvagraha (6) kRttikA nakSatranA cha tArA kahyA cha (1) / azleSA nakSatranA cha tArA kahyA che (2) / A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI cha palyopamanI sthiti kahI che (1)trIjI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI cha sAgaropamanI sthiti kahI che (2) keTalAka asurakumAra devonI cha palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI cha palyopamanI sthiti kahI che (4) sanatkumAra ane mAheMdra kalpane viSe keTalAka devAnI cha sAgaropamanI sthiti kahI che (5) tyAM je devo svayaMbhU, svayaMbhUramaNa, ghoSa, sughopa, mahAghoSa, kRSTighoSa, vIra, suvIra, vIragata, vIrazreNika, vIrAvata, vIraprabha, vIrakAMta, vIravarNa, vIralezya, vIradhvaja, vIrazRMga, vIraziSTa, vIrakUDa ane
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga // // 23 // vIrAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti cha sAgaropamanI kahI che ( 6 ) // te devo cha ardhamAse ( cha pakhavADiyAne aMte ) Ana le che, prANa le che, eTale uklAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone cha hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA koika bhavasiddhika ( bhavya ) jIvo che ke jeo cha bhane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, yAvat sarva duHkhano aMta karaze (3) // TIkArtha:- have cha sthAnanuM sUtra kahe che, te sugama che. vizeSa e ke ahIM lezyA, jIvanikAya, bAhya tapa, AbhyaMtara tapa, | samudghAta ane avagrahnA arthavALA cha sUtro, nakSatrane artha ve sUtro, sthitine artha cha ane ucchvAsAdikane arthe traNa sUtro che. mAM lezyAnuM svarUpa A pramANe kahe che-" kRSNAdika dravyanA samIpapaNAthI ( kALA vigere pudgaLo AtmAnI pAse rahelA hovAthI ) sphaTikanI jevA nirmaLa AtmAno je pariNAma - adhyavasAya thAya te pariNAmane viSe A lezyA zabda pravarta che // 1 // " iti (1) / tathA vAhya zarIranA zoSaNa vaDe je karmanA kSayanuM kAraNa thAya che te bAhya tapa kahevAya che (3) / cittanirodhanI mukhyatAvaDe je karmanA kSayanuM kAraNa thAya te AbhyaMtara tapa kahevAya che (4) / tathA chAdmasthika eTale kevaLIpaNA vinAnI avasthAmA je thAya te samuddhAta cha che. samudghAta zabdano artha kahe che-' sam ' - aikyapaNAe karIne tathA ut ' - pravaLapaNAe karIne ( atyaMta ) je 'ghAta' - nirjaraNa eTale khevI nAMkhanuM te samudghAta kahevAya che; kAraNa ke vedanAdika pariNAmavALo jIva vedanIyAdika karmanA ghaNA pradezo ke je kALAMtare anubhava karavA lAyaka hoya tene udIraNA vaDe kheMcIne udayamAM nAMkhI teno anubhava karIne nirjaraNa (kSaya) kare che arthAt Atmapradezo sAthai C cothuM aMga // // 23 //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdhAyelA te karmapradezone kheravI nAMkhe che. A samudghAto ahIM vedanAdikanA bhedavaDe cha kahyA che. temA pahelo je vedanA samudghAta che te asAtAvedanIya karmanA AzrayavALo cha, bIjo kaSAyasamudghAta che te kaSAyanAmanA cAritramohanIya karmanA yavALo chetrIjo mAraNAMtika samudghAta che te aMtamahattaM zeSa rahelA AyuSyakameMnA AzrayavALo cha, bAkInA vaikriya. taijasa ane AhAraka e nAmanA traNa samudghAta che te zarIranAmakarmanA AzrayavALA che, temAM vedanAsamudghAtavaDe vyApta (sahita) thayelo jIva vedanIyakarmanA pudgalornu zATana (kheravaq ) kare che, kaSAyasamuddhAtavaDe vyApta thayelo jIva kaSAyanA pudgalonuM zATana kare che, mAraNAMtika samuddhAtavaDe vyApta thayelo jIva AyuSyakarmanA pudgalono ghAta kare che, vaikriyasamudghAtathI vyApta thayelo jIva Atmapradezone zarIramAMthI bahAra kADhIne ( te pradezono) zarIranI jeTalI uMcAi ane jADAi hoya teTalA pramANavALo ane laMbAimAM saMkhyAtA yojana pramANavALo daMDa banAve che, banAvIne pUrve bAMdhelA vaikriyazarIranAmakarmanA pudgalone sthULanA anukrame ( eTale prathama ghaNA moTA hoya tene, pachI tenAthI nAnA, pachI tenAthI nAnA e rIte) zATana kare che-kherave che. e ja pramANe taijasa ane AhArakanAmanA samudghAtanuM paNa vyAkhyAna kara. (5) / tathA ' arthAvagraha '-arthana eTale sAmAnya rIte jernu svarUpa kahI na zakAya evA zabdAdikanuM 'ava'-prathama eTale vyaMjanAvagrahanI pachI tarata ja je grahaNa karavU eTale jANavU te arthAvagraha kahevAya che. te arthAvagraha nizcaya nayanI apekSAe eka samayano ane | vyavahAranayanI apekSAe asaMkhya samayano hoya che. te arthAvagraha zrotrAdika pAMca iMdriyovaDe ane noiMdriya(mana)vaDe utpanna (prApta) thato hovAthI cha prakArano kahyo che (6) //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64. Ko aNg|| samavAyAGga suutr|| sthitinA sUtramA svayaMbhU vigere vIza vimAnonAM nAma kahyAM che ( 6 ) // (sUtra-6) have sAtamuM sthAna kahe che mU-satta bhayaTThANA pannattA, taM jahA-ihalogabhae paralogabhae AdANabhae akamhAbhae AjIvabhae maraNabhae asilogabhae 1 / satta samugghAyA pannattA, taM jahA-veyaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veuvviyasamugghAe teyasamugghAe AhArasamugghAe kevalisamugyAe 2 / samaNe bhagavaM mahAvIre satta rayaNIo u8 uccatteNaM hotthA 3 / iheva jaMbuddIve dIve satta vAsaharapavvayA pannattA, taM jahA-cullahimavaMte mahAhimavaMte nisaDhe nIlavaMte ruppI siharI maMdare 4 / iheva jaMbuddIve dIve satta vAsA pannattA, taM jahA-bharahe hemavate harivAse mahAvidehe rammae eraNNavae eravae 5 / khINamoheNaM bhagavayA mohaNijjavajAo satta kammapayaDIo vee(ja)I 6 / __ mahAnakkhatte sattatAre pannatte 1 / kattiAiA satta nakkhattA putvadAriA pannattA (pAThAMtaraabhiyAiyA satta nakkhattA) 2 / mahAiA satta nakkhattA dAhiNadAriA pannattA 3 / aNurA-- hAiA satta nakkhattA avaradAriA pannattA 4 / dhaNiTThAiA satta nakkhattA uttaradAriA pannattA 5 // // 24 //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ nnn imIse NaM rayaNappabhAeM puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM satta palio mAI ThiI pannattA 1 | taccAe NaM puDhavI neraiyANaM ukkoseNaM satta sAgarovamAI ThiI pannattA 2 / cautthIe NaM puDhavIe neraiyANaM jahapaNeNaM satta sAgarovamAiM ThiI pannattA 3 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM satta palio mAI ThiI pattA 4 | sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM satta palio mAI ThiI pannA 5 / sakumAre kappe devANaM ukkoseNaM satta sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 / mAhiMde kappe devANaM ukkoseNaM sAiregAI satta sAgarovamAI ThiI pannattA 7 / baMbhaloe kappe atthegaiyANaM devANaM satta sAhiyA sAgarovamAI ThiI pannattA 8 / je devA samaM samappabhraM mahApabhraM prabhAsaM bhAsuraM vimalaM kaM caNakUDaM saNakumAravarDisagaM vimANaM devattAe ubavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM satta sAgarovamAI ThiI pannattA 9 // te NaM devA satahaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tesi NaM devANaM sattahiM vAsasahassehiM AhAraTThe samuppajjai 2 | saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga str|| // 25 // jeNaM sattahiM bhavaggahaNehiM sijjhissati jAva savvadukkhANamaMtaM karissati 3 // (suutrm-7)|| IN INco, malArtha:-bhayanA sthAno sAta kayA che, te A pramANe- loka saMbaMdhI bhaya, paraloka saMbaMdhI bhaya, AdAna bhaya, aMga // akasmAt bhaya, AjIvikA bhaya, maraNa bhaya, azloka (akIrti) bhaya (1) / sAta samudghAta kayA che, te A pramANevedanA samudghAta, kaSAya samudghAta, mAraNAMtika samudghAta, vaikriya samudghAta, taijasa samudghAta, AhAra samudghAta, kevaLI samudghAta (2) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI sAta ratli (hAtha ) UMcA hatA (3) / A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA sAta varSadhara parvato kahyA che, te A pramANe-kSullahimavAna, mahAhimavAna, niSadha, nIlavaMta, rUpI, zikharI ane meru (4) / A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA sAta varSo (kSetro) kahyA che, te A pramANe--bharata, haimavata, harivarpa, mahAvideha, ramyaka, airaNyavata ane aivata (5) / jenu mohanIya karma kSINa thayu che evA bhagavAna eka mohanIya karmane varjIne bAkInI sAta karmaprakRtione vede che (6) // maghA nakSatranA sAta tArA kahyA che (1) / kRttikA vigere sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA kahyA che ( pAThAMtaranA mate abhijit vigere sAta nakSatro pUrva dvAravALA kahyA che) (2) / maghA vigere sAta nakSatro dakSiNa dvAravALA kayA che (3) / anurAdhA vigere sAta nakSatro pazcima dvAravALA kahyA che (4) / dhaniSThA vigere sAta nakSatro uttaradvAravALA kayA che (5) / A ratnaprabhA nAmanI pRthvIne vipe keTalAka nArakIonI sAta palyopamanI sthiti kahI che (1)|triijii pRthvIne vipe nArakIonI utkRSTa sthiti sAta sAgaropamanI kahI che (2) / cothI pRthvIne vipe nArakIonI jaghanya sthiti sAta sAgaro- // 25 //
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pamanI kahI che (3) / keTalAka asurakumAra devonI sAta palyopamanI sthiti kahI che (4) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI sAta palyopamanI sthiti kahI che (5) / sanatkumAra kalpamAM devonI utkRSTa sthiti sAta sAgaropamanI kahI che (6) / mAheMdra kalpamAM devonI utkRSTa sthiti sAtireka sAta sAgaropamanI kahI che (7) / brahmaloka kalpamAM devonI sAdhika sAta palyopamanI jaghanya sthiti kahI che (8) / je devo sama, samaprabha, mahAprabha, prabhAsa, bhAsura, vimalA, kaMcanakUTa ane sanatkumArAvataMsaka nAmanA vimAnamA devapaNe utpanna thAya che te devonI utkRSTa sthiti sAta sAgaropamanI kahI che (9) // te devo sAta ardhamAse (sAta pakhavADIyAne aMte) Ana le che, prANa le che eTale ucAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone sAta hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika (bhavya) jIvo cha ke jeo sAta bhavane grahaNa karavA vaDe siddha thaze, buddha thaze, yAvat sarva duHkhano aMta karaze. (3) / TIkArthaH-A sUtra paNa sugama che. vizeSa e ke-ahIM bhaya, samudghAta, mahAvIranuM zarIra, parvato, kSetro ane kSINamohanIyanA arthavALA cha sUtro cha, nakSatranA arthavALA pAMca sUtro che, sthitinA arthavALA nava sUtro che ane ucchvAsAdikanA. arthavALA traNa ja sUtro che, temAM je sajAtIya jIvathI bhaya utpanna thAya te ihaloka bhaya kahevAya che, vijAtIya jIvathI je bhaya thAya te paraloka bhaya kahevAya che, dravyane AzrIne je bhaya thAya te AdAna bhaya kahevAya che, bAhya nimitta vinA je potAnA mananA saMkalpavikalpavaDe utpanna thAya te akasmAta bhaya kahevAya che, bAkInA (AjIvikA bhaya, maraNa bhaya ane azloka bhaya) prasiddha (sugama) che. vizeSamA e ke-azloka eTale apakIrti (1) / samudghAto pUrve kahyA pramANe (6 ":
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // // 26 // che, vizeSamAM e ke sAtamo kevaLIsamuddhAta vedanIya, nAma ane gotra karmanA AzrayavALo che. ( arthAt te 36 karmonI sthitine AyuSyakarmanI sarakhI karanAro che ) ( 2 ) / tathA rati eTale lAMbI AMgaLIovALo hAtha. AvA sAta hAtha mahAvIrasvAmI Urdhva UMcAivaDe kahelA che arthAt tiryak poLAvaDe nahIM ( 3 ) || tathA [ abhijit vigere sAta nakSatro pUrva dvAravALA che eTale ke A nakSatro je divase hoya te divase pUrva dizA tarapha * prayANa karanAra manuSyane zubha thAya che. e ja pramANe azvinI vigere sAta nakSatro dakSiNadvAravALA che, puSya vigere sAta nakSatro pazcima dvAravALA che ane svAti vigere sAta nakSatro uttaradvArakhALA che ema siddhAMtano mata che. ] paraMtu ahIM to matAMtarane AzrIne kRttikA vigere sAta sAta nakSatro pUrvAdika dvAravALA kA che. tathA caMdraprajJaptimAM to A bAbatamAM ghaNA ghaNA mato dekhADayA che. (2-5 ) / sthitinA sUtramAM sama vigere ATha vimAnanA nAmo ApelA che. ( 9 ) // ( sUtra - 7 ) // have ATha sthAnaka kahe che. mU0 - aTTha mayaTThANApannattA, taM jahA - jAtimae kulamae balamae rUvamae tavamae suyamae * lAbha issariyama 1 / aTTha pavayaNamAyAo pannattA, taM jahA - IriyAsamiI bhAsAsamiI sAmaIAyANabhaMDamattanikkhevaNAsamiI uccArapAsavaNakhelajallasiMghANapA riTThAvaNiyAsamiI cothuM aMga // // 26 //
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ maNaguttI vayaguttI kAyaguttI 2 / vANamaMtarANaM devANaM ceiyarukkhA aTTa joyaNAI uddhaM uccatteNaM pannattA 3 / jaMbU NaM sudaMsaNA aTTha joyaNAI uddhaM uccatteNaM pannattA 4 / kUDasAmalI NaM garulAvAse aTTha joyaNAI uddhaM uccatteNaM pannattA 5 / jaMbuddIvassa NaM jagaI aTTha joyaNAI uddhaM uccatteNaM pannattA 6 / aTThasAmaie kevalisamugghAe pannatte, taM jahA-paDhane samae daMDaM karei, bIe samae kavADaM karei, taie samae maMthaM karei, cautthe samae maMthaMtarAiM pUrei, paMcame samae maMthaMtarAi | paDisAharai, chaTe samae maMthaM paDisAharai, sattame samae kavADaM paDisAharai, aTThame lamae daMDaM paDisAharai, tato pacchA sarIratthe bhavai 7 / pAsassa NaM arahao purisAdANiassa aTTa gaNA aTTha gaNaharA hotthA, taM jahA-"subhe ya subhaghose ya, vasiTre baMbhayAri ya / some siridhare ceva, vIrabhadde jase iya // 1 // " 8 / aTTha nakkhattA caMdeNaM saddhiM pamaI jogaM joeMti, taM jahAkattiyA 1, rohiNI 2, puNabasU 3, mahA 4, cittA 5, visAhA 6, aNurAhA 7, jeTThA 8 / 9 // - imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM aTTha paliovamAiM ThiI pannattA /
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ POS cothu / aMga // // 27 // / cautthIe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM aTTha sAgarovamAI ThiI pannattA 2 / asurasamavAyAGga / kumArANaM devANaM atthegaiyANaM aTTha paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu ma satra // atthegaiyANaM devANaM aTTha paliovamAiM ThiI pannattA 4 / baMbhaloe kappe atthegaiyANaM devANaM aTTha sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / je devA aciM accimAliM vairoyaNaM pabhaMkaraM caMdAbhaM sUrAbhaM supaiTThAbhaM aggiccAbhaM riTThAbhaM aruNAbhaM aruNuttaravaDiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM aTTha sAgarovamAI ThiI pannattA 6 // te NaM devA aTaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / / tesi NaM devANaM aTThahiM vAsasahassehiM AhAraTe samuppajai 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je aTTahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti jAva aMtaM karissaMti 3 // suutrN-8| mUlArtha-ATha madanA sthAno kahyA che, te A pramANe-jAtimada, kulamada, balamada, rUpamada, tapamada, zrutamada, lAbhamada, aizvaryamada (1) / ATha pravacana mAtAo kahI che, te A pramANe-IryAsamiti, bhASAsamiti, epaNAsamiti, AdAnabhAMDamAtranikSepaNAsamiti, uccAraprasravaNakhelajallasiMghANapAriSThApanikAsamiti, managupti, vacanagupti, kAyagupti (2) / vANavyaMtara // 27 //
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ devonA caityavRkSo ATha yojana Urdhva UMcA kahyA che (3) / sudarzanA nAmano jaMbUvRkSa ATha yojana Urdhva UMco ko che (4) / garuDadevanA AvAsarUpa kUTazAlmalI vRkSa ATha yojana Urdhva UMco kahyo che (5) / jaMbUdvIpanI jagatI ATha yojana Urdhva UMcI kahI che (6) / kevaLIsamudghAta ATha samayano kahyo che, te A pramANe- pahele samaye daMDa kare, bIje samaye kapATa kare, bIje samaye maMtha kare, cothe samaye maMthanA AMtarAo pUre, pAMcame samaye maMthanA AMtarAnuM saMharaNa kare ( kADhI nAMkhe), chaThe samaye maMthanuM saMharaNa kare, sAtame samaye kapATanuM saMharaNa kare ane AThame samaye daMDanuM saMharaNa kare. tyArapachI AtmA zarIramAM rahelo thAya ( AtmAnA pradezo zarIramAM ja samAi jAya ) ( 7 ) / puruSone madhye Adeya nAmakarmavALA ( mAnya karavA lAyaka ) pArzvanAtha arihaMtane ATha gaNo ane ATha gaNadharo hatA, tenA nAma A pramANe- " zubha, zubhaghoSa, vasiSTha, brahmacArI, soma, zrIdhara, vIrabhadra ane yaza // 1 // ( 8 ) / ATha nakSatro caMdranI sAthai pramarda ( bacce thar3ane gamana karavA ) nA *yogane pAme che, te nakSatro A che - kRttikA, rohiNI, punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, anurAdhA ane jyeSThA ( 9 ) / A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ATha palyopamanI sthiti kahI che (1) / cothI pRthvImAM keTalAka nArakIonI ATha sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI ATha palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI ATha palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) | brahmaloka kalpaneviSe keTalAka devonI ATha sAgaropamanI sthiti kahI che ( 5 ) / je devo arci, arcimAli, vairocana, prabhaMkara, caMdrAbha, sUryAbha, supratiSThAbha, agicAbha, riSTAbha, aruNAbha ane aruNottarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // // 28 // hoya te devonI utkRSTa sthiti ATha sAgaropamanI kahI che ( 6 ) // te devo ATha ardhamAsa( pakhavADIyA ) ne aMte Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devAne ATha hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che ( 2 ) / evA kor3a bhavasiddhika ( bhavya ) jIvo che ke jeo ATha bhavane grahaNa karavA vaDe siddha thaze, buddha thaze, yAvat sarva duHkhano aMta karaze ( 3 ) // TIkArtha:- have AThamA sthAnanI vyAkhyA kare che, te paNa sugama che. vizeSamAM e ke ahIM madanAM sthAno, pravacana mAtA, caityavRkSa, jaMbUvRkSa, zAlmalI vRkSa, jagatI, kevaLIsamudghAta, gaNadhara ane nakSatranA arthavALA nava sUtro che, sthitinA arthavALA cha ane ucchrAsAdikanA arthavALA traNa sUtro che || temAM madanA eTale abhimAnanA je sthAno eTale Azrayo te ..madasthAna kahevAya che, te madanA sthAno jAti vigere che, tethI tene ja madanA pradhAnapaNA tarike batAvatA satA kahe che-8 jAie' ityAdi, jAtivaDe je mada karavo te jAtimada kahevAya che. e ja pramANe bIjA paNa sthAno jANavA. athavA madanA je sthAno eTale bhedo te madasthAna kahevAya che. te ja kahe che' jAie ' ityAdi. e ja pramANe vIjA sthAno paNa jANavA. (1) / tathA pravacana eTale dvAdazAMgI athavA tenA AdhArabhUta saMgha, tenI mAtA jevI mAtA eTale pravacanane utpanna karanArI, te pravacana mAtAo IryAsamiti vigere ATha che; kemake temane AzrIne ja dvAdazAMgI sAkSAtapaNe athavA prasaMgopAta pravarta che, arthAt jenAthI je pravarte tene AzrIne mAtAnI kalpanA karI zakAya che. ( IryAsamityAdikathI dvAdazAMgI pravarte che, tethI IryAsamityAdika tenI mAtA kahI zakAya che ) tathA saMghanA pakSamAM jema bALaka mAtAne choDaghA vinA ja ( tene cothuM aMga !! // 28 //
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIne ja ) potAno lAbha pAmI zake che, tema saMgha paNa mAtAne nahIM mUkato sato ja saMghapaNAne pAme che, anyathA pAmato nathI, tethI IryAsamiti vigere pravacana mAtAo kahevAya che. (2) / tathA vyaMtara devonA caityavRkSo temanA nagaromAM sudharmAdika sabhAnI pAse rahelI maNipIThikAnI upara sarva ratnamaya tathA chatra, cAmara ane dhvajAdikathI alaMkRta ( suzobhita ) hoya che. vRkSo ve zlokoDe A pramANe jANavA - " pizAconA caityavRkSa kalaMba nAmanA che, yakSonA vaTa nAmanA che, bhUtonA tulasI nAnA che, rAkSasonA kaMDaka nAmanA che, kinnaronA azoka nAmanA che, kiMpuruSanA caMpaka nAmanA che, bhujaMgonA nAga nAme che ane dhanA caityavRkSa va nAmanA che." (3) / jaMbU eTale uttarakurumAM pRthvInA pariNAmavALo jaMbUvRkSa che tenuM nAma sudarzanA che (tenI upara susthitadevano AvAsa che) (4) / eja pramANe kUTazAlmalI paNa vRkSavizeSa che, te devakurune viSe rahelo che, tenI upara garuDI jAtivALA veNudeva nAmanA devano AvAsa che (5) / jagatI eTale jaMbUdvI parUpI nagaranA killA jevI pharatI pALa bAMdhI hoya te (6) / tathA puruponA madhyamAM Adeya nAmakarmavALA (sarva puruSone mAnavA lAyaka) devIzamA tIrthaMkara zrIpArzvanAtha arhatane ATha gaNo eTale sarakhI vAcanA ane kriyAvALA sAdhusamudAya hatA, ane ATha gaNadharo eTale temanA nAyaka sUrio hatA. temanuM A ATha saMkhyAnuM pramANa sthAnAMga sUtramAM ane paryuSaNAkalpamAM saMbhaLAya che; paraMtu AvazyakasUtramAM anyathA saMbhaLAya che, temAM kahuM che ke -- " dasa navagaM gaNANa sANaM jiNidANaM " arthAt "pArzvanAthane daza gaNo ane daza gaNadharo hatA. ' ( mahAvIrasvAmIne nava gaNa ne agyAra gaNadharo jANavA. ) A pramANe kAM che te ahIM ( A sUtramAM ) ve gaNadharonuM alpa AyuSya haze ityAdika kAraNane lIdhe benI vivakSA karI nathI ema jANavu, ahIM mULa sUtramAM ' subhe ' ityAdi zloka kahI "
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ St co, . aNg|| . Illl zrIpAtemAM te AThenA nAma batAvyA che (8) / tathA ATha nakSatrI caMdranI sAthe pramardane eTale caMdra teonI madhye thaine gati kare samavAyAGgache evA prakAranA yogane-saMbaMdhane kare che. A cipe lokazrI nAmanA graMthamAM kayuM che ke-"punarvasu, rohiNI, citrA, maghA, satra jyeSThA, anurAdhA, kRttikA ane vizAkhA-A ATha nakSatro caMdranA ubhaya yogavALA che." vaLI je nakSatro dakSiNa ane uttara e banne dizAnA yoga( saMbaMdha )vALA hoya te nakSatro koika vakhata pramarda yogavALA paNa hoya che. te bAbatamA lokazrInI // 29 // TIkA karanAre kA che ke-"A nakSatro ubhaya yogavALA eTale caMdranI uttara ane dakSiNa dizAe joDAya che-saMbaMdha pAme che. ane kadAcita caMdravaDe karIne bhedane paNa pAme che (9) // tathA aci vigere agyAravimAnanAM nAmo che. (6) / / suutr-8|| a . have nava sthAnaka kahe che mU-nava baMbhaceraguttIo pannattAo, taM jahA-no itthIpasupaMDagasaMsattANi sijjAsaNANi sevittA bhavai 1, no itthINaM kahaM kahittA bhavai 2, no itthINaM gaNAiM sevittA bhavai 3, no itthINaM iMdiyANi maNoharAI maNoramAiM AloittA nijjhAittA bhavai 4, no paNIyarasabhoI 5, no pANabhoyaNassa aimAyAe AhAraittA 6, no itthINaM puzvarayAI puvvakIliAiM samaraittA bhavai 7, no saddANuvAI no rUvANuvAI no gaMdhANuvAI no rasANuvAI no phAsANuvAI no silogANuvAI 8, no sAyAsokkhapaDibaddhe yAvi bhavai 9 / 1 / nava baMbhacera aguttIo pannattAo taM // 29 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ jahA-itthIpasupaMDagasaMsattANaM sijjAsaNANaM sevaNayA jAva sAyAsukkhapaDibaddhe yAvi bhavai / 2 / / nava baMbhacerA pannattA, taM jahA-satthapariNNA logavijao sIosaNijja sammattaM / AvaMti dhuta vimohA [yaNaM] uvahANasuyaM mahapariNNA // 1 // 3 / pAse NaM arahA purisAdANIe nava rayaNIo uddhaM uccatteNaM hotthA 4 // | abhIjI nakkhatte sAirege nava muhatte caMdeNaM saddhiM jogaM joei 1 / abhIjiyAiyA nava nakkhattA caMdassa uttareNaM jogaMjoeMti, taM jahA-abhIji savaNo jAva bharaNI 2 / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo nava joyaNasae uddhaM AbAhAe uvarille tArArUve cAraM carai 3 / .. jaMbuddIve NaM dIve navajoyaNiA macchA pavisiMsu vA 3 / 1 / vijayassa NaM dArassa egame- gAe bAhAe nava nava bhomA pnnttaa| 2 / vANamaMtarANaM devANaM sabhAo suhammAo nava joyaNAI M uddhaM uccatteNaM pannattA / 3 / dasaNAvaraNijassa NaM kammassa nava uttarapagaDIo pannatA, taM jahA nidA payalA niddAniddA payalApayalA thINaddhI cakkhudaMsaNAvaraNe acakkhudasaNAvaraNe ohiMdasaNA
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aMga // sUtra // zrI varaNe kevaladasaNAvaraNe / 4 / samavAyAGga imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM nava paliovamAI ThiI pannattA 1 / cautthIe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM nava sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM // 30 // devANaM atthegaiyANaM nava paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM nava paliovamAiM ThiI pannattA 4 / baMbhaloe kappe atthegaiyANaM devANaM nava sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / je devA pamhaM supamhaM pamhAvattaM pamhappabhaM pamhakaMtaM pamhavaNNaM pamhalesaM pamhajjhayaM / pamhasiMgaM pamhasiTuM pamhakUDaM pamhuttaravaDiMsagaM sujaM susujaM sujavittaM sujapabhaM sujjakaMtaM sujjavaNaM AN sujalesaM sujjajjhayaM sujasiMgaM sujasiTuM sujakUDaM sujjuttaravaDiMsagaM ruillaM ruillAvattaM ruillappabhaM rui llakaMtaM ruillavaNNaM ruillalesaM ruillajjhayaM ruillasiMgaM ruillasiTuM ruillakUDaM ruilluttaravaDiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM nava sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 // te NaM devA navaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ devA va vAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai 2 | saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je navahiM bhavaggaNehiM sijjhissaMti jAva savadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtraM - 9 // mUlArtha - brahmacaryanI guptio nava kahI che, te A pramANe- strI, pazu ane napuMsakanA saMbaMdhavALA zayyA ane Asanane sevanAra na thA - seve nahIM 1, strIonI kathA kahenAra thAya nahIM kahe nahIM 2, strIonA samUhane sevanAra thAya nahIM 3, onA manohara ane manorama iMdriyone ( aMgopAMgone ) jonAra ane dhyAna karanAra thAya nahIM 4, praNIta ( ghI-dUdhavALA ) rasanuM bhojana karanAra thAya nahIM 5, pramANathI adhika pAna - bhojanano AhAra karanAra thAya nahIM 6, pUrve strInI sAthe karelA maithuna ke bIja krIDAne smaraNa karanAra thAya nahIM 7, zabdAnupAtI ( kAmane uddIpana karanArA zabdane anusaranAro ) na thA, eja rIte rUpAnupAtI na thAya, gaMdhAnupAtI na thAya, rasAnupAtI na thAya, sparzAnupAtI na thAya ane zlokAnupAtI ( potAnI koI zlAghA kare tene anusaranAra athavA pote potAnI zlAghAne anusaranAra ) na thAya 8, tathA sAtA - sukhanA pratibaMdhavALo na thAya 9 ( 1 ) / brahmacaryanI aguptio paNa nava kahI che, te A pramANe--strI, pazu ane napuMsakanA saMbaMdhavALA zayyA ane Asanane sevanAra thAya, yAvat sAtA - sukhanA pratibaMdhavALo thAya ( 2 ) | nava brahmacarya (nA adhyayano) kalA che, te A pramANe -" zAstraparijJA, lokavijaya, zItoSNIya, samyaktva, yAvaMtI, dhuta, vimohAyaNa, upadhAnazruta ane mahAparijJA // 1 // " (3) / puruSonA madhyamAM AdeyanAmakarmavALA ( mAnavA lAyaka ) zrIpArzvanAtha arihaMta nava ratna (hAtha) Urdhva UMcAipaNe hatA ( 4 ) // 6
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // // 31 // abhijita nakSatra sAdhaka va muhUrtta sudhI caMdranI sAthe yoga (saMbaMdha ) ne pAme che ( 1 ) | abhijit vigere nava nakSatro caMdrana sAthai uttara dizAmAM yogane pAme che, te nakSatro A che - abhijit, zravaNa, yAvat bharaNI ( 2 ) / A ratnaprabhA pRthvInA ati sarakhA ane ramaNIya bhUmibhAgathakI nava so yojana UrdhvalokamAM eTale upalA bhAgamAM (netra so yojana UMce jaie tyAMsudhI ) tArAo cArane care che ( cAle che-gati kare che rahelA che ) ( 3 ) // jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA ( lavaNasamudramAMthI ) nava yojana pramANavALA matsyo praveza karatA hatA, ( praveza kare che praveza kara ) ( 1 ) | vijayadvAranI eka eka bAhAne viSe ( ve paDakhe ) nava nava bhauma eTale nagaro ( bhUmigRho ) kalA che ( 2 ) / vAnavyaMtara devonI sudharmA nAmanI sabhAo nava yojana Urdhva UMcI kahI che ( 3 ) / darzanAvaraNIya karma va uttaraprakRtio kahI che, te A pramANe- nidrA, pracalA, nidrAnidrA, pracalApracalA, styAnaddhiM cakSudarzanAvaraNa, acakSudarzanAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa ane kevaLadarzanAvaraNa (4) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI nava palyopamanI sthiti kahI che (1) / cothI pRthvIne viSe keTalAka nArIonI nava sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI nava palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ne IzAna kalpamAM keTalAka devonI nava palyopamanI sthiti kahI che (4) / brahmaloka kalpane viSe keTalAka devonI nava sAgaropamanI sthiti kahI che (5) / je devo pakSma, supakSma, pakSmAvarta, pakSmaprabha, pakSmakAMta, pakSmavarNa, pakSmalezya, pakSma11. jyotiSacakra samabhUtalAthI sAta so nevuthI nava so yojana sudhImAM ja che. cothuM aMga // // 31 //
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ I dhvaja, pakSmazRMga, pakSmaziSTa, pakSmakUTa, pakSmottarAvataMsaka, sUrya, susUrya, sUryAvarta, sUryaprabha, sUryakAMta, sUryavarNa, sUryaIN lezya, sUryadhvaja, sUryazRMga, sUryaziSTa, sUryakUTa, sUryottarAvataMsaka, rucira, rucirAvarta, ruciraprabha, rucirakAMta, ruciravarNa, rucira -lezya, ruciradhvaja, rucirazRMga, ruciraziSTa, rucirakUTa, rucirottarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI nava sAgaropamanI sthiti kahI che (6) // te devo nava ardhamAsane aMte ( nava pakhavADiye ) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone nava hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika ( bhavya ) jIvo cha ke jeo | nava bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze yAvat sarva duHkhano aMta karaze (3) // ___TIkArtha-A nava sthAnakanuM sUtra paNa sugama che. vizeSa e ke-ahIM brahmagupti, te( brahma )nI agupti, brahmacarya adhyayana ane pArzvanAtha saMbaMdhI cAra sUtro che, jyotiSkane mATe traNa sUtro che, matsya, nagara, sabhA ane darzanAvaraNane mATe cAra sUtro che, tathA sthityAdikane aMge te ja pramANe eTale sthitinA saMbaMdhamA cha ane ucchvAsAdikanA traNa sUtro che|| temAM brahmacaryanI guptio eTale maithunanI viratine rakSaNa karavAnA upAyo (te nava guptio A pramANe)-strI, pazu ane napuMsakavaDe saMsakta eTale vyApta-sahita evA zayyA Asanane eTale zayana ane Asanane athavA vasati ( upAzraya ) ane Asanane sevanAra na thAya ( seve nahIM) e pahelI gupti 1, strInI kathA kahenAra na thAya. e bIjI 2. svIonA samahane sevanAra eTale upAsaka (niraMtara paricayavALo ) na thAya, e trIjI 3, strIonA netra nAsikA vigere cittanuM AkarSaNa
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanAra hovAthI temAM manohara ane ramaNIyapaNuM hovAthI manorama evA iMdriyone jonAra ane dhyAna karanAra eTale ekAgra citta samavAyAGga paNAe karIne jonAra na hoya, te cothI 4, praNItarasabhojI eTale ghI vigere rasanA TIpA paDatA hoya tevA bhojanane karanAra na suutr|| hoya, e pAMcamI 5, pAna-bhojana- atimAtra eTale atipramANa jema hoya tema sadA AhAra karanAra na hoya e chaThI 6, pUrvanI krIDAne smaraNa karanAra na hoya, temAM rata eTale maithuna ane krIDita eTale strIonI sAthe bIjI krIDA, te karanAra na hoya e sAtamI 7, zabdAnupAtI na hoya, rUpAnupAtI na hoya, gaMdhAnupAtI na hoya, rasAnupAtI na hoya, sparzAnupAtI na hoya. ane zlokAnupAtI na hoya, eTale kAmane uddIpana karanAra zabda, rUpa vigerene tathA potAnI kIrtine anusaranAra na hoya, te AThamI 8 tathA sAtasaukhyapratibaddha-udayamA AvelA sAtavedanIya karmathakI (prApta thayela) je sukha, tenA pratibaMdhavALo na hoya. A kahevAthI prazamasukhano nAza na kahyo, te navamI gupti che 9. A vyAkhyAna ve vAcanAne anusAre kayuM che, kemake dareka (banne) vAcanAnA sUtro evA ja ( sarakhA ja) che (1) / tathA je kuzaLa anuSThAna te brahmacarya kahevAya che, tene kahenArA adhyayano paNa brahmacarya ja kahevAya che. te ( adhyayano) AcArAMga sUtranA prathama zrutaskaMdhamAM kahelA che (3) // / tathA abhijit nakSatra sAdhika nava muhUrto sudhI caMdranI sAthe yogane-saMbaMdhane kare che. ahIM je adhikapaNuM kartuM te eka | muhUrttanA bAsaThIyA 24 bhAga (23) tathA eka bAsaThIyA bhAganA 67 bhAga karIe temAthI 66 bhAga (66) jeTaluM / adhika jANavU (1) / tathA abhijit vigere nava nakSatrI caMdranI uttaradizAe saMbaMdhane kare che eTale ke uttaradizAmA rahelA al te nakSatro dakSiNadizA tarapha rahelA caMdranI sAthe saMbaMdha kare che (2) / (A ratnaprabhA pRthvInA ) atyaMta samAna bhAga je // 32 // 1
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya te bahusama kahevAya che, tethI karIne ja ramaNIya-manohara evA bhUmibhAgathakI eTale parvatanI apekSAe nahIM, tema ja narakanI apekSAe paNa nahIM, paraMtu ATha rucakanI apekSAe (A bhUmibhAga) jANavo e tAtparyArtha che. (AvA bhUmibhAga thakI nava so yojana UMce) 'AvAhAe' eTale vacce karIne 'uvarille eTale upara rahelA 'tArArUpa' eTale tArAnI jAti 'cAra' eTale bhramaNane kare che (3) // arthAt A saMmabhUtaLA pRthvIthI 900 yojana sudhImAM-tenI aMdara jyotiScakra bhramaNa kare che. 'navajoyaNiyA' eTale nava yojana lAMbA ja matsyo jaMbUdvIpamA praveza kare che. jo ke lavaNasamudramAM pAMca so yojana lAMbA matsyo saMbhave che, to paNa nadIonA mukhane viSe jagatInA raMdhra(bAMkA)nI yogyatA pramANe AvA (nava yojananA) ja praveza karI zake cha ema jANavU. athavA lokasvabhAva ja Avo che, ema jANavU (1) / jaMbUdvIpamA pUrva dizAe rahelA vijayadvAranI eka eka bAhAe eTale paDakhe bhauma eTale bhUmimAM rahelA nagaro athavA anyanA mate viziSTa sthAno rahelA che (2) / tathA vyaMtaronI sudharmA sabhA nava yojana UrdhvapaNe UMcI che (3) // tathA pakSma vigere bAra, sUrya vigere paNa cAra ane rucira vigere agyAra vimAnanA nAmo cha (6) // sUtra 9 // have daza sthAnaka kahe che. mU0-dasavihe samaNadhamme pannatte, taM jahA-khaMtI 1 muttI 2 ajjave 3 maddave 4 lAghave 5sacce 6 saMjame 7 tave 8 ciyAe 9 baMbhaceravAse 10 / 1 / dasa cittasamAhiTThANA pannattA, taM jahA-dhammaciMtA vA se asamuppaNNapuvA samuppajijA savaM dhammaM jANittae 1, sumiNadaMsaNe vA se asamuppaNNapuve -
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothu aMga // samavAyAGga samuppajijA ahAtaccaM sumiNaM pAsittae 2, sapiNanANe vA se asamuppaNNapuve samuppajijjA putvabhave sumarittae 3, devadaMsaNe vA se asamuppaNNapuve samuppajijjA divaM deviddhiM divvaM devajuiM divvaM devANu- bhAvaM pAsittae 4, ohinANe vA se asamuppaNNapuvve samuppajijjA ohiNA logaM jANittae 5, ohidasaNe vA se asamuppaNNapuvve samuppajjijjA ohiNA logaM pAsittae 6, maNapajjavanANe vA se asamuppaNNapuvve samuppajijA jAva maNogae bhAve jANittae 7, kevalanANe vA se asamuppaNNapuve samuppajijjA kevalaM loga jANittae 8, kevaladaMsaNe vA se asamuppaNNapuvve samuppajijjA kevalaM loyaM pAsittae 9, kevalimaraNaM vA marijA sambadukkhappahINAe 10 / 2 / maMdare NaM pavae mUle dasa joyaNasahassAiM vikkhaMbheNaM pannattA / 3 / arihA NaM ariTThanemI dasa dhaNUiM uddhaM uccatteNaM hotthA / 4 / kaNhe NaM vAsudeve dasa dhaNUI uddhaM uccatteNaM hotthA / 5 / rAme NaM baladeve dasa dhaNUiM uddhaM uccatteNaM hotthA / 6 / dasa nakkhattA nANabuDDikarA pannattA, taM jahA-" migasira addA pusso, tiSiNa a puvvA ya mUlamassesA / hattho citto ya tahA, dasa // 33 //
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ vuDDikarAi nANassa // 1 // " / 7 / akammabhUmiyANaM maNuANaM dasavihA rukkhA uvabhogattAe uvatthiyA pannattA, taM jahA-" mattaMgayA ya bhiMgA, tuDiaMgA dIvajoi cittaMgA / cittarasA maNiaMgA, gehAgArA anigiNA ya // 1 // " // 8 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe [ atthegaiyANaM ] neraiyANaM jahaNNeNaM dasa vAsasahassAiM ThiI pannattA / 1 / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM dasa paliovamAiM ThiI pannattA / 2 / cautthIe puDhavIe dasa nirayAvAsasayasahassAi pannattA / 3 / cautthIe puDhavIe [ atthegaiyANaM] ukkoseNaM dasa sAgarovamAiM ThiI pannattA / 4 / paMcamIe puDhavIe [ atthegaiyANaM ] neraiyANaM jahaNaNeNaM dasa sAgarovamAiM ThiI pannattA / 5 / asurakumArANaM devANaM [atthegaiyANaM] jahaNNeNaM dasa vAsasahassAiM ThiI pannattA / 6 / asuriMdavajANaM bhomijANaM devANaM [ atthegaiANaM ] jahaNNeNaM dasa vAsasahassAI ThiI pannattA / 7 / asura 1 kATakhUNa kAuMsamAM lakhela pATha lakhelI pratamAM nathI. te pAThanI jarUrIAta paNa jaNAtI nathI.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kumArANaM devANaM atthegaiyANaM dasa paliovamAI ThiI pannattA / 8 / bAyaravaNassaikAiyANaM ukkosamavAyAGga seNaM dasa vAsasahassAiM ThiI pannattA / 9 / vANamaMtarANaM devANaM [atthegaiyANaM] jahaNaNeNaM dasa sUtra // vAsasahassAiM ThiI pannattA / 10 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM dasa pliov||34|| mAiM ThiI pannattA / 11 / baMbhaloe kappe devANaM ukkoseNaM dasa sAgarovamAiM ThiI pannattA / 12 / lAMtae kappe devANaM [ atthegaiyANaM ] jahaNaNeNaM dasa sAgarovamAiM ThiI pannattA / 13 / je devA ghosaM sughosaM mahAghosaM naMdighosaM susaraM maNoramaM rammaM rammagaM ramaNijjaM maMgalAva baMbhalogavaDiM* sagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukoseNaM dasa sAgarovamAiM ThiI pannattA / 14 / - te NaM devA dasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vaa|1| tesi NaM devANaM dasahi vAsasahassahiM AhAraTe samuppajjai / 2 / saMtegaiA bhavasiddhiA jIvA je dasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissAMta bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 3 // suutrm-10|| // 34 //
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mUlArtha-daza prakArano sAdhudharma kahyo che, te A pramANe-zAMti 1, mukti (nirlobhatA )2, Arjava 3, mArdava 4, lAghava (akiMcana) 5, satya 6, saMyama 7, tapa 8, tyAga (dAna) 9, brahmacaryavAsa 10 (1) / daza cittanI samAdhinA sthAno kahyA che, te A pramANe--te(sAdhu)ne sarva dharma jANavAne mATe koi vakhata pUrve ( janmAMtaromAM) utpanna nahIM thayelI evI IMI dharmaciMtA ( dharma saMbaMdhI vicAra ) utpanna thAya te 1, svapnanu sAcesAcuM phaLa jovAne-jANavAne mATe tene koi vakhata pUrva IA utpanna nahIM thayelaM svapnadarzana utpanna thAya te 2, pUrvabhavana smaraNa karavA mATe tene koi vakhata pUrve nahIM utpanna thayeluM evaM saMjJIjJAna ( jAtismaraNa jJAna ) utpanna thAya te 3, divya devanI samRddhine, divya devanI kAMtine ane divya devanA anubhAvane jovA mATe tene koi vakhate pUrva utpanna nahIM thayelaM evaM devanuM darzana thAya te 4, javadhi(maryAdA )vaDe lokane jANavA mATe tene pUrve koi vakhata utpanna nahIM thayelaM evaM avadhijJAna utpanna thAya te 5, avadhivaDe lokane jovA mATe tene koi vakhata pUrva utpanna nahIM thayelu eyu avadhidarzana utpanna thAya te 6, yAvat eTale aDhIdvIpa ane ve samudramA rahelA. saMjJI paMceMdriya paryAptakanA manamA rahelA bhAva(vicAra)ne jANavA mATe tene koi vakhata pUrve utpanna nahIM thayelu evaM manaparyavajJAna utpanna thAya te 7, sarva lokane ( tathA alokane paNa ) jANavA mATe tene koi vakhata pUrva utpanna nahIM thayeLaM evaM kevaLajJAna utpanna thAya te 8, samagra lokane (tathA alokane paNa) jovA mATe tene koi vakhata pUrve utpanna nahIM thayelu kevaLadarzana utpanna thAya te 9, sarva duHkhono kSaya karavA mATe te (pUrve koi vakhata nahIM thayelA) kevaLI maraNavaDe maraNa pAme (siddha thAya ) te 10 / (2) / maMdara (meru)parvatano viSkaMbha (vistAra) mULane viSe (samabhUtaLA pRthvI upara) daza hajAra yojana kahyo
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ / zrI samavAyAGga suutr|| // 35 // che (3) / zrI ariSTanemi arihaMta bhagavAna Urdhva UMcAimAM daza dhanuSa hatA (4) kRSNa vAsudeva Urdhva UMcAimAM daza dhanuSa hatAlA cothaM (5) / rAma baLadeva Urdhva UMcAimAM daza dhanuSa hatA (6) daza nakSatro jJAnanI vRddhi karanAra kahyA che, te A pramANe-"mRgazIrpa, aMga ArdrA, puSya, traNa pUrvA, mULa, azleSA, hasta ane citrA A daza nakSatro jJAnanI vRddhi karanArA che 1." (7) / akarmabhUmimA rahelA manuSyone upabhogane mATe daza prakAranA kalpavRkSo prApta thayelA kahyA che, te A pramANe-"mattAMgaka, bhaMgAMga, truTitAMga, dIpazikha, jyoti, citrAMga, citrarasa, maNyaMga, gehAkAra ane anagna // 1 // " (8) A ratnaprabhA pRthvIne vipe [ keTalAka] nArakIonI jaghanya daza hajAra varSanI sthiti kahI che (1) / A ratnaprabhA pRthvIne vipe keTalAka nArakInI daza palyopamanI sthiti kahI che (2) / cothI pRthvImA daza lAkha narakAvAsA kahyA cha (3) / cothI pRthvImA keTalAka] nArakIonI utkRSTathI daza sAgaropamanI sthiti kahI che (4) / pAMcamI pRthvIne vipe [ keTalAka ] nArakIonI jaghanyathI daza sAgaropamanI sthiti kahI che (5) / [keTalAka ] asurakumAra devonI jaghanyathI daza hajAra varpanI sthiti kahI che (6) / asureMdrane varjIne [ keTalAka] bhavanapati devonI jaghanyathI daza hajAra varSanI sthiti kahI che (7) / keTalAka asurakumAra devonI daza palyopamanI sthiti kahI che (8) / bAdara (pratyeka). vanaspatikAyanI utkRSTa sthiti daza hajAra varSanI kahI che (9) / [ keTalAka ] vANavyaMtara devonI jaghanya sthiti daza hajAra varSanI kahI che (10) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI daza palyopamanI sthiti kahI che (11) / brahmaloka kalpamAM devonI utkRSTa sthiti daza sAgaropanI kahI che (12) / lAMtaka kalpamAM [ keTalAka ] devonI jaghanya 35 // 16 ...
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthiti daza sAgaropamanI kahI che (13) / je devo ghoSa, sughoSa, mahAghoSa, naMdighopa, susvara, manorama, ramya, ramyaka, ramaNIya, maMgalAvarta ane brahmalokAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti daza sAgaropa manI kahI che (14) // - te devo daza ardhamAse ( daza pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone daza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che ( 2 ) evA keTalAka bhavasiddhiyA jIvo che ke jeo daza bhava grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa (parama zItaLatA ) pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze. (3) TIkArtha--A daza sthAnakanuM sUtra suvodha che, to paNa kAika lakhAya che-ahIM sarva maLIne pacIza sUtro che. temAM lAghava eTale dravyathI alpa upadhi rAkhavI te ane bhAvathI gaurava( Rddhi, rasa ane sAtA gaurava )no tyAga karavo te. tathA tyAga eTale sarva saMganuM varjaq athavA saMvigna ane manojJa sAdhune dAna Apaq te, tathA brahmacaryavaDe je rahe, te brahmacaryavAsa kahevAya che (1) / tathA citta eTale mananI samAdhi eTale samAdhAna arthAt prazAMtatA, tenA sthAno eTale Azraya athavA bhedo te cittasamAdhisthAno kahevAya che, temAM dharmoM eTale jIvAdika padArthonA upayoga, utpatti vigere svabhAvo, temanI ciMtA eTale vicAra, athavA to sarvajJe kahelo zrutacAritrarUpa dharma hariharAdikanA kahelA dharmathakI pradhAna-uttama che ema je vicAra te dharmaciMtA kahevAya che. ahIM 'vA' zabda lakhyo che te AgaLa kahevAze evA bIjA samAdhisthAnanI apekSAe vikalpa ( athavA )nA arthavALo cha (eja pramANe sarva 'vA' zabdo jANavA). ' se ' eTale je kalyANane bhajanAra ( uttama)
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ SPE co) -samavAyA suutr|| -||36 // sAdhu hoya tene ( te sAdhune ) " asamutpannapUrvA"-pUrva anAdi atIta( bhUta )kALane viSe nahIM utpanna thayelI (dharma- ciMtA)utpanna thAya che. jo kadAca pUrve utpanna thai hoya to apArdha pudgalaparAvarta sudhImAM te (sAdhu )nuM avazya kalyANa (mokSagamana) thayu hoya. tethI pUrve utpanna nahIM thayelI dharmaciMtA utpanna thAya che, ema kaoN. zA mATe A (dharmaciMtA) utpanna thAya ? te upara kahe che ke-sarva eTale samagra dharma eTale jIvAdika padArthono svabhAva, upayoga, utpatti vigere athavA zrutAdirUpa dharmane 'jANittae-jJaparijJAvaDe jANavAne mATe tathA jANIne pratyAkhyAnaparijJAvaDe tyAga karavA lAyaka karmano tyAga karavA mATe. arthAt dharmanA jJAnanI kAraNabhUta evI dharmaciMtA utpanna thAya che. A (dharmaciMtA) upara / kahelI samAdhinuM upara kahela lakSaNavALu sthAnaka thAya che. A prathama sthAna jANavU 1 / tathA svapnanuM eTale nidrAne AdhIna thayelA saMkalpa-vikalpanA jJAnanuM darzana eTale anubhavaq te svamadarzana kahevAya che. AIM kalyANa (mokSa)nI prAptine sUcana karanAruM pUrve nahIM utpanna thayelaM svapnadarzana utpanna thAya che, te jema bhagavAna mahAvIrasvAmIe asthika gAmamAM zUlapANi yakSe karelA upasargane cheDe (kAMika netra vIMcAtA) joyuM hatuM. zA mATe AdhuM svapnadarzana thAya? te upara kahe che-je prakAre satya hoya te prakAre eTale sarvathA vyabhicAra doSa rahita evA te svapnanA phaLane jovA-jANavA mATe eTale ke avazya thanAra mukti vigere zubha svapnanA phaLane jovA mATe sAdhune te, svapnadarzana thAya che. koi pustakamAM 'sumiNaM'ne ThekANe 'sujANaM' evo pATha che. tyAM Avo artha karavo--satya ane avazya thanAra 'suyAnaM'-sugatine jovA mATe-jANavA mATe, athavA 'sujJAnaM'-thanAra zubha arthanA jJAnano anubhava karavA mATe AIM svapna Ave che. vaLI kalyANane sUcavanAra satya
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ svapna jovAthI (sAdhune ) cittanI samAdhi thAya che, tethI A cittasamAdhinuM bIjuM sthAnaka jANavU 2 / tathA saMjJAna eTale saMjJA, te saMjJA jo ke hetuvAdopadezikI, dRSTivAdopadezikI ane dIrghakAlikopadezikI evA medavaDe anukrame vikaleMdriyane, samyagdRSTine ane samanaska( manavALA)ne hovAthI traNa prakAranI che, to paNa ahIM dIrghakAlikopadezikI saMjJA grahaNa karavAnI che, te saMjJA jene hoya te saMjJI eTale samanaska (mana sahita ) kahevAya che. te saMjJInuM je jJAna te saMjJIjJAna kahevAya che. A saMjJIjJAna A adhikAra karelA (cAlatA) sUtramA bIjI rIte ghaTI zakatuMH nathI, tethI jAtismaraNa jJAna ja levArnu | che. AdhuM jJAna pUrve nahIM utpanna thayelaM te sAdhune utpanna thAya che. zA mATe utpanna thAya cha 1 te upara kahe che ke-pUrvanA bhavone smaraNa karavA mATe. jene pUrva bhavanuM smaraNa thayu hoya tene saMvega utpanna thavAthI cittanI samAdhi utpanna thAya che tethI A trIjuM samAdhisthAna jANavU 3 / tathA te sAdhune pUrve nahIM utpanna thayelaM ebuM devanuM darzana thAya che; kAraNa ke te | devo te sAdhunA guNo jovAthI tene darzana Ape che. zA mATe darzana Ape che eTale te darzana- phaLa 1 te upara kahe che ke| divya-zreSTha: devarddhi-uttama parivArAdika samRddhine, divya devadyuti-vizeSa prakAranI (uttama) zarIra ane AbharaNAdikanI kAMti tathA divya devAnubhAva-uttama vaikriya zarIra karavu e vigere prabhAvane jovA mATe eTale A sarva dekhADavA mATe (devo darzanaH Ape che). devanA darzanathI AgamanA arthane viSe dRDha zraddhA ane dharmane viSa bahumAna thAya che ane tethI cittanI samAdhi thAya | che. A pramANe devacaM darzana cittasamAdhinuM cothu sthAna jANavU 4 / tathA te sAdhune pUrve nahIM utpanna thayelu avadhijJAna utpanna thAya che. zA mATe utpanna thAya che ? te upara kahe cha ke-niyamita (amuka) dravya, kSetra, kALa ane bhAvarUpa avadhivaDe-maryAdAvaDe
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // // 37 // loka jANA mATe eTale lokanA jJAna mATe. vaLI viziSTa jJAnathakI cittanI samAdhi thAya ja che, tethI A pAMcamuM sthAna jANa 5 / eja pramANe avadhidarzananuM sUtra paNa jANavuM, A chahuM sthAna jANavuM 6 / tathA te sAdhune pUrve nahIM utpanna thayeluM * evaM manaparyava jJAna utpanna thAya che, zA mATe ? te kahe che-aDhI dvIpa, ve samudrane viSe rahelA paryApta saMjJI paMceMdriya jIvonA manamA rahelA bhAva (padArtha) ne jANavA mATe eTale mananA jJAna mATe, A sAtamuM sthAna jANavuM 7 / tathA te sAdhune pUrve nahIM utpanna thayelaM kevalajJAna utpanna thAya che. zA mATe ? te kahe che - kevaLa jJAnavaDe je kevaLa eTale paripUrNa jovAya te loka (ane aloka ) eTale lokAlokasvarUpa tene jANavA mATe. vaLI kevaLajJAna cittasamAdhino bheda che tethI te cittasamAdhinuM sthAna kahevAya che. ahIM kevaLIne mana hotuM nathI tethI cittano artha caitanya levo. A AThamuM sthAna thayuM 8 / e ja pramANe kevaLadarzananuM sUtra paNa jANaM. vizeSa e ke ahIM 'jovAne mATe' ema kahenuM. e navasuM sthAna thayuM 9 / tathA kevaLImaraNavaDe mare hatarNa kare. zA mATe ? te kahe che sarva duHkhano nAza karavA mATe. A kevaLImaraNa sarva sthAnone viSe uttama * samAdhisthAna che. e dazasuM sthAna thayuM 10 / (2) / tathA akarmabhUminA eTale bhogabhUmimAM utpanna thayelA manuSyone daza prakAranA kalpavRkSo upabhogapaNAne mATe prApta thayelA che temAM mattAMga vRkSa madirAnA kAraNabhUta che. bhRMgAMga vRkSa bhAjana ( vAsaNa) ne ApanAra che. truTitAMga vRkSa sUrya ( vAjitra ) nA aMgane prApta karanAra che, dIpazikha vRkSa pradIpanuM kArya karanAra che, jyoti eTale agni, tenuM kAma karanAra jyotivRkSa che, citrAMga vRkSa puSpa ApanAra che, citrarasa vRkSa bhojana ApanAra che, yaMga vRkSa AbharaNa ApanAra che, gehAkAra vRkSa bhavana ( gRha ) paNAe karIne upakAra karanAra che, anagnatva eTale vastra sahita cothuM aMga // // 37 //
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 paNuM, tenuM kAraNa hovAthI anagna vRkSa kahevAya che (8) / ghoSa vigere agyAra vimAnanAM nAmo che (14) // (suutr--10||) - have agyAra sthAnaka kahe cha mU-ekArasa uvAsagapaDimAo pannattA, taM jahA-daMsaNasAvae 1, kayavvayakamme 2, sAmAiakaDe 3, posahovavAsanirae 4, diyA baMbhayArI ratti parimANakaDe 5, diA virAo vibaMbhayArI asiNAI viaDabhoI molikaDe 6, sacittapariNAe 7,AraMbhapariNAe 8, pesapariNAe 9, uddiTThabhattapariNAe 10, samaNabhUe 11 Avi bhavai samaNAuso 1 / logaMtAo ikkArasaehiM ekArehiM joyaNasaehiM abAhAe joisaMte paNNatte 2 / jaMbUdIve dIve maMdarassa pavvayassa ekArasahiM ekavIsahi joyaNasaehiM abAhAe joise cAraM carai 3 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ekkArasa gaNaharA hotthA, taM jahA-iMdabhUI aggibhUI vAyubhUI viatte sohamme maMDie moriyaputte akaMpie ayalabhAe meajje pabhAse 4 / mUle nakkhatte ekArasatAre pannatte 5 / heDimagevijjayANaM devANaM ekArasayamuttaraM gevijavimANasataM bhavai ti makkhAyaM 6 / maMdare NaM pavae dharaNitalAo siharatale ekArasabhAgaparihINe uccatteNaM pannatte 7 //
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // 11:36 11 ise NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM ekkArasa paliovamAI ThiI pannattA 1 / paMcamI puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM ekkArasa sAgarovamAI ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devAnaM atthegaiyANaM ekkArasa palio mAI ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappe attheiyANaM devANa ekkArasa palio mAI ThiI pannattA 4 / laMta kappe atthegaiyANaM devANaM ekkArasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / je devA baMbhaM subaMbhaM baMbhAvattaM baMbhappabhraM baMbhakaMtaM baMbhavaNNaM baMbhalesaM baMbhajjhayaM baMbhasiMgaM baMbhasi baMbhakUDaM baMbhuttaravarDiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM (ukkoseNaM) ekkArasa sAgarovamAI ThiI pannattA 6 // te NaM devA ekkArasahaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 | tesi NaM devANaM ekkArasahaM vAsasahassANaM AhAraTThe samuppajjai 2 / saMtegaiA bhavasiddhi jIvA je ekkArasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti dukkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtram - 11 // cothuM aMga // // 38 //
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mUlArtha:-zrAvakanI agyAra pratimAo kahI che, te A pramANe--samakitadhArI zrAvaka (samakita nAmanI pratimA) 1, jeNe vratakarma grahaNa karyu hoya te 2, je hamezA sAmAyika karato hoya te 3, pauSadhopavAsamAM Asakta-tatpara 4, divase brahmacArI ane rAtre jeNe (bhogarnu) parimANa kayuM hoya te 5, divase ane rAtre paNa brahmacArI, snAna rahita, prakAzamAM bhojana karanAra INI ane dhotIAno kaLoTo (kALaDI ) na mAre te 6. sacitta AhArano tyAgI 7, svayaM (jAte-pote) AraMbhano tyAgI 8. preSyano tyAgI 9, potAne uddezIne karelA AhArano tyAgI 10 tathA zramaNabhUta (sAdhu jevo) thAya te 11. he AyuSmAna | zramaNa (jaMbU)! A agyAra pratimAdhArI zrAvaka jANavo (1) tathA lokAMtathI abAdhAvaDe-vyavadhAnavaDe arthAt agyAra so ne agyAra yojana aMdara AvIe tyAMthI jyotiSanI zaruAta thAya che (2) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe meruparvatathakI agyAra so ne ekavIza yojana cAre bAju jaie tyAMthI jyotipacakra cAra care che (3) / zramaNa bhagavAn mahAvIrasvAmIne | agyAra gaNadharo hatA, te A pramANe-iMdrabhUti, agnibhUti, vAyubhUti, vyakta, sudharmA, maMDita, mauryaputra, akaMpita, acalabhrAtA, metArya ane prabhAsa (4) / mULa nakSatranA agyAra tArAo kahyA che (5) / nIcenA traNa greveyakamAM vasatA devonA eka so agyAra vimAno cha ema meM kAM che (6) / meruparvata zikhara upara pRthvItaLathI UMcAinA pramANathI agyAramA bhAge ochA viSkaMbhavALo kahyo che, arthAt 99 hajAra yojana uMco che tenA agyArame bhAge 9000 Ave teTalo ocho eTale samabhUtalA upara daza hajAra yojana viSkaMbhavALo che te upara eka hajAra yojana rahe che. (7) A ratnaprabhA pRthvImA rahelA keTalAka nArakIonI agyAra palyopamanI sthiti kahI che (1) / pAMcamI pRthvIne viSe
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga putra // // 39 // hore nArakIonI agyAra sAgaropamanI sthiti kahI che ( 2 ) / keTalAka asurakumAra devonI agyAra palyopamanI sthiti kahI che ( 3 ) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI agyAra palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) / lAMtaka kalpamA keTalAka devonI agyAra sAgaropamanI sthiti kahI che ( 5 ) / je devo brahma, subrahma, brahmAvarta, brahmaprabha, rain, brahmavarNa, brahmalezya, brahmadhvaja, brahmasRSTa, brahmakUTa ane brahmottarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti agyAra sAgaropamanI kahI che. ( 6 ) // te devo agyAra ardhamAsane cheDe Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che ( 1 ) / te devone . agyAra hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAeka bhavasiddhika jIvo che ke jeo agyAra bhava grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa ( zItaLatA ) pAmaze, arthAt sarva duHkhanA aMtane karaze ( 3 ) // TIkArtha:-- have agyAra sthAnaka kahe che, teno artha paNa sugama che. vizeSa e ke - ahIM pratimA vigerenA arthavALA sAta sUtroche, ane sthiti vigerenA nava sUtro che / temAM sAdhuonI jeo upAsanA kare eTale sevA kare te upAsako eTale zrAvako kahevAya che, temanI pratimA eTale abhigraharUpa je pratijJA te upAsakapratimA kahevAya che. temAM darzana eTale samakita, tene aMgIkAra karanAra zrAvaka te darzana zrAvaka kahevAya che. ahIM pratimAno prastAva chatAM paNa pratimA ane pratimAvA - kAno abheda upacAra karavAthI pratimAcALA ( zrAvaka )no nirdeza karyo che. e rIte uttaranA ( pachInA) dareka padomAM jANa. Ano bhAvArtha e che ke - ( eka mAsa sudhI ) aNuvratAdika guNa ( vrato ) vinA ja mAtra zaMkAdika zalya rahita cothuM aMga // // 39 //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Lal :// evA ekalA samyagdarzanano je svIkAra karavo te pahelI pratimA kahevAya che 1 / tathA (ve mAsa sudhI) kayu cha aNuvratAdikanuM zravaNa, jJAna, icchA ane svIkArarUpa karma jeNe eTale samakita pAmelA je zrAvake (bahuvrIhi samAsa ) te 'kRtavratakarmA' eTale aNuvratAdikane dhAraNa karanAra kahevAya che. e bIjI pratimA 2 / tathA sAmAyika eTale sAvadha yogano tyAga ane niravadya yogarnu sevana jeNe dezathI karyu hoya te 'sAmAyikakRta' kahevAya che. ahIM vyAkaraNanA 'AhitAgni0' e sUtre karIne 'kta' pratyayavALA ( karmaNi bhUtakRdaMta) 'kRta ' zabdane samAsamAM pahelo na mUkatAM pAchaLa mUkyo che. A pramANe pauSadha vrata grahaNa karyA vinA samakita ane aNuvratAdika sahita evo zrAvaka traNa mAsa sudhI hamezAM sAMja savAra banne saMdhyAsamaye sAmAyika kare te trIjI pratimA 3 / tathA poSane eTale kuzaLa dharmanI puSTine AhAratyAgAdika anuSThAnane dhAraNa kare te pauSadha kahevAya che, AvA pauSadhavaDe je upavasana eTale eka rAtridivasa sudhI ! rahe te pauSadhopavAsa kahevAya che. athavA pauSadha eTale aSTamI vigere parvatithi. tene viSe upavAsa-abhaktArtha dhopavAsa kahevAya che. A to mAtra vyutpatti ja karI eTale samAsa pramANe zabdArtha karyo, paNa A zabdanI pravRtti to AhAra, zarIrasatkAra, abrahmacarya (maithuna) ane vyApArano tyAga karavo te ja che. AvA pauSadhopavAsane viSe je nirata-Asakta hoya te 'pauSadhopavAsanirata' kahevAya che. zrAvakanI A cothI pratimA kahevAya e prastuta che. Ano bhAvArtha e che ke-pahelI traNe pratimA sahita zrAvaka cAra mAsa sudhI aSTamI, caturdazI, amAvAsyA ane pUrNimA e cAra parvatithie AhArapauSadhAdika cAra prakAranA pauSadhano svIkAra kare, te cothI pratimA kahevAya che 4|tthaa pAMcamI pratimAne viSe aSTamyAdika parvatithie eka rAtrinI vAsa-abhaktArtha karavo te pauSa
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. zrI cothaM aNg| samavAyAGga satra // // 40 // pratimA dhAraNa kare. A arthavADhaM sUtra adhikAra karelA A sUtra ane pustakone viSe dekhAtuM nathI. paraMtu upAsakadazAMga vigeremAM prApta thAya che-dekhAya che. tethI tene AdhAre A artha dekhADayo che. tathA parva sivAyanI bIjI tithiomAM divase brahmacArI rahe ane' ratti' rAtrine viSe, zuM kare ? te viSe kahe che ke--rAtrie strIornu athavA temanA bhogonuM pramANa jeNe kayu hoya te 'parimANakRta' kahevAya che. Ano bhAvArtha A pramANe che--darzana, vrata, sAmAyika ane aSTamyAdika parvatithinA pauSadhopavAsa e cAre pratimA sahita zrAvaka pAMca mAsa sudhI parvatithine vipe eka rAtrinI pratimA dhAraNa kare (kAyotsarga kare) ane zeSa tithiomAM divase brahmacArI rahe ane rAtrie maithunarnu parimANa kare, snAna na kare, tathA dhotIyAno kachoTo (kAchaDI) na bAMdhe. A rIte karavAthI A pAMcamI pratimA thAya che. te viSe anya zAstramA kayuM che ke-" aSTamI ane caturdazIne viSe eka rAtrinI pratimA dhAraNa kare, snAna na kare, divase bhojana kare, dhotIyAno kachoTo chUTo rAkhe, tathA pratimA sivAyanI tithiomAM divase brahmacArI ane rAtre maithuna- parimANa karanAra thaay."5|tthaa divase ane rAtrIe paNa brahmacArI, asnAyIsnAna rahita, ahIM koi ThekANe A pramANe kA che-'anisAi'-anizAdI eTale rAtrie bhojana na kare te, 'viyaDabhoI' pragaTa prakAzamAM eTale divaseja paNa rAtrie nahIM, divase paNa prakAza vinAnA sthAnane vipe bhojana na kare, te vikaTabhojI kahevAya che, tathA molikaDe-'dhotIyAno kaccha bAMdhe nahIM te. A chaThI pratimA kahevAya che. ahIM bhAvArtha e che ke--pAMce pratimAne viSe kahelA anuSThAna sahita cha mAsa sudhI brahmacArI rahe, tene A chaThI pratimArnu ArAdhana thAya che 6 / tathA sacitta AhAra jeNe parijJAta eTale te( sacitta AhAra )nA svarUpAdika jANavAthakI tyAga
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ ORG ko hoya, te zrAvaka 'sacittAhAraparijJAta' kahevAya che. A sAtamI pratimA che. ahIM bhAvArtha e che ke-pUrva kahelI chae pratimAnA anuSThAna sahita sAta mAsa sudhI je zrAvaka prAsuka AhAra kare tene A sAtamI pratimAnuM ArAdhana thAya che.7| tathA AraMbha eTale pRthvIvigerenuM mardana kara te, parijJAta eTale pUrvanI ja jema jANIne jeNe niSedha kayoM hoya, te zrAvaka 'AraMbhaparijJAta' kahevAya che, A AThamI pratimA che. ahIM bhAvArtha e che ke pUrve kahelA samagra anuSThAna sahita ATha mAsa sudhI pRthvyAdika AraMbharnu je varjaq te AThamI pratimA kahevAya che 8 / tathA preSya eTale AraMbhanA kAryamA preraNA karavA lAyaka cAkaro jeNe parijJAta eTale niSedha karyA hoya te zrAvaka 'preSyaparijJAta' kahevAya che te navamI pratimA. Ano bhAvArtha e che ke-pUrve kahelA samagra anuSThAna sahita zrAvaka nava mAsa sudhI bIjAnI pAse AraMbha karAve nahIM te navamI pratimA che 9 / tathA uddiSTa eTale te ja (pratimA vahana karanAra ) zrAvakane uddezIne karelu je odanAdika bhakta te uddiSTabhakta kahevAya che, te jeNe parijJAta eTale jANIne niSiddha kayu hoya te zrAvaka 'uddiSTabhaktaparijJAta' pratimA dhAraka kahevAya che. ahIM bhAvArtha e cha ke-pUrve kahelA samagra guNa sahita zrAvaka daza mAsa sudhI AdhArmika bhojanano tyAga kare, sajAyAvaDe mastakane muMDAve athavA zikhAvALo rahe, tathA koikAi paNa gharano vRttAMta pUche tyAre pote te vAta jANato hoya to 'huM jANuM chu' ema kahe ane na jANato hoya to 'hu~ jANato nathI' ema kahe, A pramANe je utkRSTapaNe vicare te zrAvakane dazamI pratimA kahevAya che 10 / tathA zramaNa eTale nigraMtha, tenuM anuSThAna (kriyA.) karavAthI je tenA jevo hoya te 'zramaNabhUta' eTale sAdhutulya kahevAya che. ahIM sUtramA je ca' zabda che te samuccaya ( ane RECEMBEDEOS SUPS
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNg| samavAyAGga str|| // 41 // evA ) arthamAM che, ane 'api' zabda che te saMbhAvanAnA arthamAM che. Avo sAdhutulya je zrAvaka hoya te he zramaNa ! he AyuSmAna! agyAramI pratimA dhAraka kahevAya cha ema sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne saMbodhana karavApUrvaka kAM. Ano bhAvArtha eche ke-pUrve kahelA sarva guNe karIne sahita je zrAvaka kSuravaDe mastaka muMDAve athavA mastake loca kare, sAdhuno veSa dhAraNa kare, IryAsamiti vigere sAdhunA dharmarnu pAlana kare, bhikSAne mATe gRhasthanA kuLamAM praveza kare tyAre 'pratimA vahana karanArA mane-zramaNopAsakane bhikSA Apo'e pramANe bole tathA 'tuM koNa che ?' ema tene koi pUche tyAre 'huM pratimA vahana karanAra zramaNopAsaka chu,' e pramANe javAva Ape. A pramANe agyAra mAsa sudhI kare, te agyAramI pratimA kahevAya che 11 / vaLI anya pustakamAM A pramANe vAcanA (pATha) che-darzanazrAvaka e pahelI pratimA, katavratakarmA e bIjI, kRtasAmAyika e trIjI, pauSadhopavAsanirata e cothI, rAtribhaktaparijJAta e pAMcamI, sacittaparijJAta e chaTThI, divA brahmacArI rAtre parimANakRta e sAtamI, divase ane rAtrie paNa brahmacArI tathA snAna rahita hoya tathA keza, roma ane nakhane utAre nahIM e AThamI, AraMbhaparijJAta ane preSaNaparijJAta e navamI, uddiSTabhaktavarjaka e dazamI ane zramaNabhRta evo paNa hoya te he zramaNa ! he AyuSmAna! agyAramI pratimA kahevAya che. vaLI koi graMthamAM A pramANe che-AraMbhaparijJAta e navamI, preSyAraMbhaparijJAta e dazamI tathA uddiSTabhaktavarjaka ane zramaNabhUta e agyAramI. Avo paNa pAThAMtara che (1) / tathA jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane vipe meruparvatathI agyAra so ane ekavIza adhika eTalA yojananI avAdhAe eTale vyavadhAne karIne (AMtare) jyotiparnu cakra cAra care che-bhramaNa kare che (3) / tathANaM' e zabda vAkyanA alaMkAra -
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe che. lokAMtathakI agyAra so ne agyAra yojananI abAdhAe karIne eTale bacce vyavadhAna ( AMtarUM) karIne lokAMtanI aMdara 1111 yojane jyotiSacakrano paryaMta-cheDo kahyo che. A vAcanAMtaranI vyAkhyA che, te vipe kA che ke"agyAraso ne ekavIza tathA agyAra so ne agyAra yojana pramANa meru ane alokanI abAdhAe jyotiSacakra cAra care ane raheDhaM che." / paraMtu A cAlatI vAcanAne viSe to A hamaNAM vyAkhyAna karelA ve AlAvA ulaTA paNa dekhAya che' (2) / KML ekArasayamuttaraM vimANasayaM bhavati tti akkhAyaM ti' ahIM 'ma' akSara Agama saMbaMdhI hovAthI Avo artha karavola agyAra sahita so vimAna (arthAt 111) vimAna hoya che ema karIne (jANIne) 'AkhyAtaM' eTale bhagavAne tathA bIjA NI.kevaLIoe kA che evaM sudharmAsvAmInu vacana cha (6) / meruparvata pRthvItaLathakI zikharataLane vipe UMcAinA pramANathI agyArame bhAge ocho kahyo che. Ano bhAvArtha A pramANe cha-meruparvata bhUmitaLathI AraMbhIne zikharataLanA upalA bhAga sudhI viSkabhanI apekSAe aMgula vigerenA agyAramA agyAramA bhAge karIne hAni pAmato sato upara upara kahelo che. AnI bhAvanA A pramANe che-meruparvatano viSkama bhUmitaLamAM daza hajAra yojana che, tyAMthI eka aMgula UMcA jaie tyAre teno viSkaMbha aMgulano agyAramo bhAga ocho thAya che. e pramANe gaNatAM agyAra aMgula UMce jaie tyAre eka AMgaLa ghaTe che. al eja nyAyavaDe agyAra yojana jaie tyAre eka yojana ghaTe che, eja rIte agyAra hajAra yojane eka hajAra yojana ghaTe che, tethI navANu hajAra yojane nava hajAra yojana ghaTe che. tethI zikhara upara eka hajArano viSkaMbha rahe. che. athavA to pRthvItaLanA . 1 ahIM TIkAmAM jIjA sUtranI vyAkhyA prathama karI che ane bIjA sUtranI vyAkhyA pachI karI che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMga // viSkabhathakI zikharanA viSkabhane AdhIne meruparvata agyAramA bhAge ocho che. konA agyAramA bhAge? te kahe che-uccasamavAyAGga tvanA agyAramA bhAge. eTale ke-merunu UMcapaNuM navANu hajAra yojananuM che. teno agyAramo bhAga nava che, te nava hajAre karIne hIna evo viSkaMbha pRthvItaLanA viSkabhanI apekSAe zikharataLane viSe che; kemake zikhara upara eka hajAra yojanano viSkaMbha che ane mULamAM daza hajAra yojanano viSkama cha (7) // brahma vigere bAra vimAnanAM nAmo che. (6) sUtra (11) have bAra sthAnaka kahe che... mU0-bArasa bhikkhupaDimAo pannattAo, taM jahA-mAsiA bhikkhupaDimA, domAsiA bhikkhupaDimA, timAsiA bhikkhupaDimA, caumAsiA bhikkhupaDimA, paMcamAsiA bhikkhupaDimA, chamAsiA bhikkhupaDimA, sattamAsiA bhikkhupaDimA, paDhamA sattarAiMdiA bhikkhupaDimA, doccA sattarAiMdiA bhikkhupaDimA, taccA sattarAiMdiA bhikkhupaDimA, ahorAiA bhikkhupaDimA, ega1. rAiA bhikkhupaDimA 1 / duvAlasavihe saMbhoge pannatte, taM jahA-" uvahIsuabhattapANe, aMjalIpaggahe tti ya / dAyaNe ya nikAeA abbhuTThANeti Avare // 1 // kitikammassa ya karaNe, veyAvacca 1 A AThamIthI bAramI sudhInI pAMca samajavI. // 42 //
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ karaNe ia / samosaraNaM sanisijjA ya, kahAe a pabaMdhaNe // 2 // " 2 / duvAlasAvatte kitikamme ! pannatte, taM jahA-"duoNayaM jahAjAyaM, kitikammaM bArasAvayaM / causiraM tiguttaM ca, dupavesaM eganikkhamaNaM // 1 // " 3 / vijayA NaM rAyahANI duvAlasa joyaNasayasahassAiM AyAmavikkhaMbheNaM paNNattA 4 / rAme NaM baladeve duvAlasa vAsasayAiM savAuyaM pAlittA devattaM gae 5 / maMdarassa NaM pavayassa cUliA mUle duvAlasa joyaNAiM vikkhaMbheNaM paNNattA 6 / jaMbUdIvassa NaM dIvassa veiA mUle duvAlasa joyaNAI vikkhaMbheNaM paNNattA 7 / savajahaNiyA rAI duvAlasamuhuttiA paNNattA 8 / evaM divaso'vi nAyavo 9 / savaTThasiddhassa NaM mahAvimANassa uvarillAothUbhiaggAo duvAlasa joyaNAI uddhaM uppaiA IsipabbhAranAmapuDhavI paNNattA 10 / IsipabbhArAe NaM puDhavIe duvAlasa nAmadhejjA paNNattA, taM jahA-Isitti vA isipabbhArAti vA taNUi vA taNUyatari tti vA siddhitti vA siddhAlae tti vA muttIti vA muttAlae tti vA baMbhe tti vA baMbhavaDisae tti vA lokaparipUraNe tti vA logaggacUliAi vA 11 // .
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ie cothu aNg|| imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiANaM neraiyANaM bArasa paliovamAiM ThiI pannattA mvaayaa| 1 / paMcamIe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM vArasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM vArasa paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM vArasa paliovamAI ThiI pannattA 4 / laMtae kappe atthegaiyANaM devANaM bArasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / je devA maMhiMda mahiMdajjhayaM kaMbuM kaMbuggIvaM pukhaM supuMkhaM mahApuMkhaM puDaM supuMDaM mahApuMDaM nariMdaM nariMdakaMtaM nariMduttaravaDiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM vArasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 // __ te NaM devA vArasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tesi NaM devANaM bArasahiM vAsasahassehiM AhAraTe samuppajjai 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiA jIvA je bArasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissati bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtram // -12 // // 43 //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArthaH-cAra bhikSupratimAo kahI che, te A pramANe-eka mAsanI bhikSupratimA 1, ve mAsanI bhikSupratimA 2, // traNa mAsanI bhikSupratimA 3, cAra mAsanI bhikSupratimA 4, pAMca mAsanI bhikSupratimA 5, cha mAsanI bhikSupratimA 6, sAta mAsanI bhikSupratimA 7, (tyAra pachI) pahelI sAta rAtridivasanI bhikSupratimA 8, bIjI sAta rAtridivasanI bhikSupratimA 9, trIjI sAta rAtridivasanI bhikSupratimA 10, eka rAtridivasanI pratimA 11, eka rAtrinI bhikSupratimA 12 / 1 / bAra prakArano saMbhoga kahyo che, te A pramANe-upadhi, zruta, bhaktapAna, aMjalipragraha, dAna, nikAca (nimaMtraNa), vaLI vIjuM ' abhyutthAna, kRtikarmanuM karavU, vaiyAvaccanuM karavU, samavasaraNa ( sAdhuornu ekatra saMmIlana tharbu ), saMniSadyA (Asana) ane kathAprabaMdha / 2 / bAra AvartavAlaM kRtikarma (vaMdana) kartuM che, temAM 25 Avazyaka che te A pramANe-dviavanata (jemAM ve vAra ardha namabu paDe te), yathAjAta (pravrajyA tathA prasUtinA janmano dekhAva jemAM hoya te), vAra AvartavAlaM kRtikarma (aho, kArya vigere), causira (je vaMdanamA cAra vAra mastaka namAvavAnuM hoya te), trigupta (traNa guptivaDe gupta), dupavesa / (jemAM ve vAra praveza hoya te), ega nikhkhamaNa (jemAM eka bAra bahAra nIkaLavArnu hoya te) 3 vijayA nAmanI rAjadhAnI AyAmaviSkaMbhavaDe (laMbAi-pahoLAivaDe ) bAra hajAra yojana kahelI che (bIjA jaMbUdvIpamAM jagatIthI bAra hajAra yojana jaie tyAre Ave che.) 4 / rAma nAmanA navamA baLadeva bAra so varSa pramANa potAnuM sarva (A) AyuSya pALIne devapaNuM pAmyA che 5 / meruparvatanI cUlikA viSkama( pahoLAi )vaDe muLamAM vAra yojana pramANa kahI che 6 / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanI vedikA (jagatI) mULamAM viSkaMbhavaDe bAra yojananI kahI che 7 / (AkhA varSamAM) sarva jaghanya ( nAnAmAM nAnI)
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // // 44 // - rAtri bAra muhUrttanI kahI che 8 / e ja pramANe divasa paNa ( sarva jaghanya bAra muhUrttano ) jANavo 9 / sarvArthasiddha nAmanA vimAnanI upalI stUpanA agrabhAgathakI bAra yojana upara UMce jaie tyAM IpatprAgbhAra nAmanI pRthvI kahI che ( tyAMthI - utsedhAMgulanA eka yojane lokAMta Ave che ) 10 / ISatprAgbhAra nAmanI pRthvInA vAra nAma kahelAM che, te A pramANe - ISat 1, ISatprAgbhAra 2, tanu 3, tanukatara 4, siddhi 5, siddhAlaya 6, mukti 7, muktAlaya 8, brahma 9, brahmAvataMsaka 10, lokapratipUraNA 11 ane lokAgracUlikA 12 // 11 // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI bAra palyopamanI sthiti kahI che 1 / pAMcamI pRthvIne vipe keTalAka nArakIonI vAra sAgaropamanI sthiti kahI che 2 / keTalAka asurakumAra devonI bAra palyopamanI sthiti kahI che 3 / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI bAra palyopamanI sthiti kahI che 4 / lAMtaka kalpamAM keTalAka devonI bAra sAgaropamanI sthiti kahI che 5 / je devo maheMdra, mAheMdradhvaja, kaMbu, kaMbugrIva, puMkha, supuMkha, mahApuMkha, puMDa, supuMDa, mahApuMDa, nareMdra, nareMdrakAMta ane nareMdrAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti bAra sAgaropamanI kahI che // 6 // te devo cAra ardhamAse ( pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che 1 / te devone cAra hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che 2 / evA keTalAka bhavasiddhika ( bhavya ) jIvo che ke jeo bAra bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa ( zItaLatA ) pAmaze arthAt sarva duHkhanA aMtane karaze // 3 // co aMga // // 44 //
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArthaH-have cAra sthAnaka kahe che, te sUtra sugama che. vizeSa e ke-sthitinA sUtronI pahelA agyAra sUtro kahyAM che. JANM temAM vizeSa prakAranA (sArA) saMhananavALA ane zruta(Agama )vALA bhikSu( sAdhu )onI je pratimA eTale vizeSa prakAranA abhigraho te bhikSupratimA kahevAya che / temAM eka mAsanI (ve mAsanI) tyAMthI AraMbhIne sAta mAsanI pratimA sudhI sAta pratimAo uttarottara eka eka mAsanI vRddhivALI ane eka eka bhAta-pANInI dattivaDe vRddhivALI jANavI (eTale ke eka mAsanI pahelI pratimA, temAM eka mAsa sudhI hamezAM bhAta-pANInI eka eka datti levAnI hoya che. e jarIte bIjI ve mAsanI, temAM hamezAM bhAta-pANInI bebe datti, e jarIte vRddhi karatAM sAtamI sAta mAsanI, temAM hamezA bhAtapANInI sAta sAta dAtta lavAnI hoya cha. ema sAta pratimAo thai ). tathA je pratimAne viSa sAta rAtridivasa hoya che te eTale sAta sAta rAtridivasanI traNa pratimAo hoya che, arthAt sAta pratimAnI pachI AThamI pratimA sAta rAtridivasanI, e ja pramANe (sAta rAtridivasanI) navamI bIjI ane dazamI trIjI pratimA jANavI. A traNa pratimAomA kriyAe karIne vizeSa cha ( vadhAre taphAvata che ). te A pramANe-AThamI pratimAne viSe caturthabhakta tapa, grAmAdikanI bahAra raheQ ane uttAna (citA sUg ) vigere Asane rahevArnu cha, navamI pratimAne viSa utkaTuka vigere AsanavaDe vizeSe rahevAnuM che, | ane dazamIne vipe vIrAsanAdikavaDe vizeSa rahevAnuM che tathA eka ahorAtranA (rAtridivasanA) pramANavALI agyAramI pratimA che, temAM chaThabhakta tapa karavAno che eTalaM vizeSa che ane eka rAtrinA pramANavALI bAramI pratimA che, te aThamabhakta tapanI che. temAM chellI rAtrie hAtha lAMcA rAkhI ve paga meLA rAkhI, kAika kAyAne namra rAkhI (namAvI) netranA RREEITAware
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ S zrI samavAyAGga // 45 // nimeSonmeSa karyA vinA sthira rahIne kAyotsarga karavAno cha (1) tathA sam eTale ekapaNAe karIne ( sAthe rahIne) sarakhA AcAravALA sAdhuornu je bhojana (bhogavaTo) te saMbhoga kahevAya che. te saMbhoga upadhi vigere svarUpavALA viSayanA bhedathI bAra prakArano che.-temAM 'uvahI.' ityAdi be gAthAo mULamAM ApI che, temAM upadhi eTale vastra-pAtra vigere, te upadhine saMbhogika sAdhu bIjA saMbhogika sAdhunI sAthe rahIne udgama, utpAdanA ane eSaNAnA doSa rahita vizuddhane grahaNa kare to te zuddha jANavo ane azuddhane grahaNa kare tema ja tene bIjo preraNA kare tyAre te prAyazcitta grahaNa kare. A rIte traNa vAra azuddha grahaNa karI traNe vAra prAyazcitta le to te tyAM sudhI ja saMbhogane lAyaka cha, ane cothI vakhate prAyazcitta aMgIkAra kare to paNa te visaMbhogane ja lAyaka che, ema jANavU. vaLI ( saMbhogika sAdhu ) visaMbhogikanI sAthe athavA pAsatthAdikanI sAthe athavA sAdhvInI sAthe rahIne kAraNa vinA zuddha athavA azuddha upadhine grahaNa kare ane bIjAnI preraNAthI prAyazcitta grahaNa kare to paNa te traNa vAra pachI cothI vAre asaMbhogya thAya che. e ja pramANe upadhinuM parikarma (sAphasupha) ane paribhoga ( bhogavaTo) karanAra sAdhu saMbhogya ane asaMbhogya thAya che. te viSe kayu cha ke-" eka bAra, ve vAra ke traNa vAra AlocanA karanArane prAyazcitta hoi zake che. tyArapachI-traNa vAra prAyazcitta lIdhA pachI AlocanA kare to paNa te asaMbhogya thAya ch|1|" (1) tathA 'suya'saMbhogika sAdhu ke anya sAMbhogika sAdhu potAnI pAse zruta bhaNavA Avyo hoya, tenI pAse pote vidhipUrvaka vAcanA, pRcchanA vigere kare to te zuddha che. paraMtu te AvanAra (sAdhu ) avidhithI prApta thayela hoya, athavA ( bhaNavAnA irAdAthI) prApta // 45 //
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayela na hoya, athavA te pArzvasthAdika hoya, athavA to strI hoya, tene (A sarvane athavA temAMthI koine paNa ) pote vAcanAdika kare (Ape) to te te ja pramANe traNa vAra (prAyazcitta lIdhA) pachI asaMbhogya thAya che (2). tathA bhaktapAnanA viSayamAM upadhi pramANe jANavu. vizeSa e ke tyAM (upadhi dvAramA) parikarma ane paribhoga kahyA hatA tene badale ahIM bhojana (jamavU) ane dAna (Apa) e ve kahevA (3). tathA 'aMjalIpaggahe tti ya'-ahIM jyA jyAM iti zabda lakhyA cha te sarva upadarzananA arthavALA ane ca zabda lakhyA che te sarve samuccayanA arthavALA che ema jANavU. ahIM aMjalipragraha-hAtha joDavA ema lakhyu che, tenA upalakSaNathakI vaMdanAdika paNa jANI levA. te A pramANe sAMbhogika ke anya sAMbhogika saMvigna( sAdhu )ne pote vaMdana kare, hAtha joDe, kSamAzramaNane namaskAra cha ema bole, tathA AlocanAne mATe, sUtrane mATe ane arthane mATe Asana pAthare, A sarvane karanAra pote zuddha che, paNa A sarva pArzvasthAdikane kare to upara pramANe (traNa vAra prAyazcitta grahaNa karato sato ) saMbhogya ane ( tyArapachI ) asaMbhogya jANavA (4). tathA 'dAyaNe ya' dAna (ziSyagaNa bIjAne sopavo te ) temAM eka sAMbhogika pote potAnA ja sAMbhogikane ziSyano gaNa soMpe athavA to te sAMbhogika te ziSyagaNane vastrAdika upagraha ApavAmAM asamartha hoya to anya sAMbhogikane potAno ziSyagaNa soMpe, to te zuddha che; paraMtu kAraNa vinA visaMbhogikane ke pArzvasthAdikane ke sAdhvIne te ziSyagaNa soMpe to te pUrvanI jema ja saMbhogya ane asaMbhogya thAya che. (5). tathA 'nikAe a' nikAcana eTale chaMdana arthAt nimaMtraNa karavU te. temAMzayyA, upadhi ane AhAravaDe tathA ziSyagaNa soMpavAvaDe tathA svAdhyAyavaDe sAMbhogika sAdhu potAnA sAMbhogika sAdhune nimaMtraNa kare to te zuddha che. zeSa Is -
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNg|| ...zrI sarva pUrvanI jema jANavu (6). tathA 'abbhuTANe tti yAvare'-abhyutthAna eTale pote Asanano tyAga kare, te apara samavAyAGga eTale bIjUM saMbhoga ke asaMbhoga sthAna jANavU. temAM pAvasthAdikanI sAme jo pote abhyutthAna kare to te te ja pramANe asaM | bhogya jANavo. A abhyutthAnanuM upalakSaNa hovAthI (A bIjI traNa bAbata paNa jANavI)-pAhuNo (paroNo) ke glAnAdika avasthAvALo hoya tenI pAse 'hu~ tamArI vizrAmaNAdika (sevAdika ) zuM karUM?' e pramANe praznanA svarUpavALu kiMkarapaNuM kare, tathA nyAsakaraNa eTale pArzvasthAdikano dharma joi saMvignadharmathI bhraSTa thayela sAdhune pharIthI tyAM ja (sAdhudharmamAMja) sthApana karavo te, tathA avibhakti eTale apRthakapaNuM arthAta abhedapaNuM tene karato evo sAdhu azuddha ane asaMbhogya thAya che. A sarva bAvatone AgamamAM kahyA pramANe kare to te zuddha ane saMbhogya jANavo (7). tathA 'kikammarasa ya karaNe' kRtikarma eTale vaMdana, tenuM karavU. A vaMdana vidhi pramANe kare to te zuddha che ane anyathA teja pramANe asaM. | bhogya cha ema jANavU. Ano vidhi A pramANe-je sAdhu vAyuvaDe stabdha zarIravALA hovAthI uThavU vigere kriyA karavAmAM | - azakta hoya, te askhalitAdika guNe karIne sahita evA sUtranoja mAtra uccAra kare, e ja pramANe Avarta ane mastaka namA vadhu vigere jevI zakti hoya te pramANe avazya kare, A pramANe azaTha (zaThatA rahita ) pravRtti karavI e ja baMdanavidhi cha (8). tathA 'veyAvaccakaraNe iya' vaiyAvRttyanuM kara eTale AhAra ane upadhi ApavAdikavaDe, mutrAdikanI kuMDI (pAna) N ApavAdikavaDe, adhikaraNa doSane zamAvavAvaDe tathA sahAya ApavAvaDe upaSTaMbha (Teko) Apavo te. A vipayamAM saMbhoga ane asaMbhoga thAya che. (9). tathA 'samosaraNaM' jinezvaranI snAtrapUjA, tenA rathanI pAchaLa cAlavU tathA paTTayAtrA
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ dikane viSe je ThekANe ghaNA sAdhuo ekaThA maLe te samavasaraNa kahevAya che. ahIM kSetrane AzrIne sarva sAdhuono sAdhAraNa A avagraha hoya che ane vasati( upAzraya )ne AzrIne sAdhAraNa ane asAdhAraNa banne prakArano avagraha hoya che. A kahevAjAvaDe bIjA paNa avagraho upalakSaNathI jANI levA. te aneka prakAranA che, te A pramANe-varSAvagraha, RtubaddhAvagraha ane vRddhavAsAvagraha, A darekanA sAdhAraNAvagraha ane pratyekAvagraha ema babbe bheda che. temAM je kSetra varpAkalpa vigerene mATe ekI sAthe bhinna gacchavALA ve vigere sAdhuoe anujJA laine grahaNa karyu hoya, te sAdhAraNa avagraha kahevAya che. paraMtu je kSetrano keTalAka ( eka samudAyanA) sAdhuoe anujJA lai Azraya karyo hoya, te pratyeka avagraha kahevAya che. A pramANe hovAthI A avagrahone viSe AkuTTIne lIdhe ( hiMsAne lIdhe ) anAbhAvya (akalpya ) evA ziSyarUpa sacittane ke vastrAdika acittane grahaNa karanArA tathA anAbhogavaDe grahaNa karelI vastune pAchI nahIM ApanArA sAdhuo samanojJa ane amanojJa kahevAya che, tathA teo prAyazcittavALA thAya cha ane chevaTa asaMbhogya thAya che. tathA pArzvasthAdikane avagraha ja hoto nathI, to paNa jo te kSetra nAnuM hoya ane pote saMvegI sAdhuo anyatra nirvAha karI zake tema hoya to te kSetrano tyAga ja kare ane jo te pArzvasthAdikanuM kSetra moTuM hoya ane saMvegI sAdhuo anyatra nirvAha karI zake tema na hoya to tenA kSetramA paNa praveza kare | ane sacitta ziSyAdikane grahaNa kare, tethI prAyazcittavALA paNa thatA nathI. te viSe kahyu cha ke-" adatta ane akalpyane grahaNa karavAthI samanojJa ane amanojJa thAya che. temAM amanojJane saMbhogathI judA karavA. tathA nirvAhane abhAve pArthasthAdi: kanI anujJA laine rahI zake che. (1)" (10) tathA sannisijjA ya' saMniSadyA eTale AsanavizeSa. te saMniSadyA saMbhoga
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - samavAyAGga suutr|| // 47 // ane asaMbhogarnu kAraNa thAya che, te A pramANe-akSaniSadyA (sthApanAcArya) vinA (sUtrArthanI) vyAkhyA karanAra ane sAMbhaLanArane prAyazcitta lAge che. tathA nipadyA (Asana) upara besIne (ziSya) sUtrArthane (guru pAse) pUche, tathA jo AlocanAne Alove to te ja pramANe tene prAyazcitta lAge cha (1). tathA' kahAe ya pavaMdhaNe-vAdAdika pAMca prakAranI kathAnu je karavU te kathAprabaMdhana kahevAya che. temAM saMbhoga ane asaMbhoga thai zake che. (pAMca prakAra A pramANe-) temAM lA koi matano svIkAra karIne pAMca avayavacALA athavA traNa avayavavALA ( anumAna pramANanA) vAkyavaDe je te matane siddha karavo, te chaLajAti rahita satyArtharnu anveSaNa karanAra vAda kahevAya che, teja vAda jo chaLajAtivaDe parAbhavanA sthAnarUpa hoya to te jalpa kahevAya che, je ThekANe vAda karanArA vemAMthI ekanA pakSane grahaNa karanAra hAjara hoya ane bIjAnA pakSane grahaNa karanAra koi na hoya to te mAtra dUpaNa ApavAmAM ja pravRtta hovAthI vitaMDA kahevAya che, tathA cothI prakIrNakathA che, te utsarga mArganI kathA athavA to dravyAstika nayanI kathA kahevAya che, tathA pAMcamI nizcaya kathA che, te apavAda mArganI kathA athavA payAryAstika nayanI kathA kahevAya che. temAM pahelI traNa kathAo sAdhvI vinA bIjAnI sAthe karavA lAyaka che, paraMtu jo sAdhvI sAthe kare to tene prAyazcitta lAge che. (te traNa vAra prAyazcitta le tyAM sudhI saMbhogane lAyaka cha ane) cothI vAra prAyazcitta le to paNa te visaMbhogane lAyaka cha (asAMbhogika che), A pramANe ve gAthAno saMkSepathI artha kahyo. teno vistarArtha to nizItha sUtranA pAMcamA uddezakanA bhASyamAthI jANI levo (2) tathA 'duvAlasavatte kir3akamme-dvAdazAvarta kRtikarma-vaMdanaka kahelaM che, A dvAdazAvartano ja anuvAda karatA
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ - satA ane vIjA tenI samAna dharmavALA vaMdanone kahevAnI icchAvALA satA (graMthakAra) eka gAthA kahe cha.-'duoNae'N: avanati eTale avanata arthAt mastakanuM namAvaq te. je caMdanamAM be vAra avanata hoya te vyavanata kahevAya che. temAM eka jyAre prathama ja " icchAmi khamAsamaNo vaMdiuM jAvaNijjAe nisIhiyAe" e pramANe bolI avagrahanI anujJA levA mATe namana kare te. tathA bIjuM jyAre bIjI vAra avagrahanI anujJApanAne mATe namana kare te. tathA 'yathAjAta' 16 -sAdha thavArUpa janmane AzrIne tathA yonimArga bahAra nIkaLavArUpa janmane AzrIne ema ve prakAre yathAjAta kahevAya che.. temAM mAtra rajoharaNa, mukhavastrikA ane colapaTTavaDe ja sAdhu thayo hato, ane ve hAtha joDIne ja yonimAthI nIkaLyo hato, tethI AvA prakArano thaine ja vAMde, athavA (banne prakAranA janma vakhate) ATalI vastu vinA (janma) hoya nahIM tethI (te vaMdana) yathAjAta kahevAya che tathA 'kRtikarma (kitikamma) -eTale vaMdanaka, te 'bArasAvayaM' dvAdazAvarta eTale cAra IN AvartavAllu arthAt jemAM sUtranA nAma aMtargata rahelA hoya evI vizeSa prakAranI kAyaceSTA ke je sAdhujanamA prasiddha che te (ahokAyaM kAya ityAdi) dvAdazAvarta kahevAya che. tathA 'causiraM' je vaMdanamA cAra (vAra) mastaka (namAvavAnu) hoya te / catu:ziraH vaMdanaka kahevAya che. eTale ke prathama praveza kare tyAre.ziSyanA kSAmaNAsamaye ziSya ane AcArya saMbaMdhI ve mastaka tathA pharIthI nIkaLIne praveza kare tyAre paNa te jabe mastaka, ema cAra mastaka jANavA. tathA 'tiguttaM'-traNa guptivaDe gupta, athavA (tisuddhaM ) pAThAMtaranI apekSAe paNa traNa guptivaDe ja zuddha (ebuM vaMdanaka). tathA 'dupavesaM' je vaMdanakane viSe ve (vAra) praveza hoya te. temAM avagrahanI anujJA laine praveza karanArane pahelo ane pachI pharIthI nIkaLIne praveza karanArane bIjo
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ - samavAyAGga suutr|| // 48 // ema ke praveza thAya che. tathA eganikkhamaNaM 'je vaMdanamA eka niSkramaNa (bahAra nIkaLavU) hoya te. eTale ke-AvazyikI bhaNIne avagrahathakI ( eka ja vAra ) bahAra nIkaLe che, kema ke bIjI vAra avagrahathakI bahAra nIkaLavArnu ja nathI. paNa pagamAM paDIne ja sUtra samApta karavAnuM che (A sUtra bhaNI javAnuM che) (3) / tathA 'vijayA rAjadhAnI' vijayA nAmanI rAjadhAnI eTale ke-A jaMbUdvIpane viSe vijaya nAmanA pUrvadvArano adhipati vijaya nAmano deva eka palyopamanI sthitivALo che, tenI vijayA nAmanI rAjadhAnI asaMkhyAtA dvIpa samudro pachI AvatA jaMbUdvIpamA che (4) / tathA rAma eTale navamA baLadeva ( bAra hajAra varSanuM kula AyuSya pALIne) pAMcamA devalokamAM devapaNuM pAmyA (5) / tathA sarva jaghanya rAtri eTale uttarAyaNanA chellA ahorAtranI rAtri bAra muhartanI eTale covIza ghaDInI cha (8) / eja pramANe divasa paNa sarva jaghanya bAra muhUrttano hoya che, te dakSiNAyanano chello divasa hoya che (9) // mAheMdra, mAheMdradhvaja, kaMcu, kaMbugrIva, vigere tera nAma vimAnanA che (6) sUtra-12 // have tera sthAnaka kahe che. mU-terasa kiriyAThANA pannattA, taM jahA-aTTAdaMDe aNaTThAdaMDe hiMsAdaMDe akamhAdaMDe didvivipariAsiAdaMDe musAvAyavattie adinnAdANavattie ajjhathie mAnavattie mittadosavattie mAyAvattie lobhavattie iriAvahie nAma terasame 1 / sohammIsANesu kappesu terasa vimANapa o Fold // 48 //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ tthaDA pannattA 2 / sohammavADeMsage NaM vimANe NaM addhaterasajoyaNasaya sahassAiM AyAmavikkhabheNaM pannattA 3 / evaM IsANavaDiMsage vi 4 / jalayarapaMciMdiatirikkhajoNiANaM aterasajAikulakoDIjoNIpamuhasaya sahassAI pannattA 5 / pANAussa NaM puvassa terasa vatthU pannattA 6 / gabbhavakkaMtiapaMceMdiatirikkhajoNiANaM terasavihe paoge pannattA, taM jahA - saccamaNapaoge mosamaNapaoge saccAmosamaNapaoge asaccAmosamaNapaoge saccavaipaoge mosavaipaoge saccAmosavaipaoge asaccAmosavaipaoge orAliasarIrakAyapaoge orAliamIsa sarIrakAyapaoge veviasarIrakAyapaoge veuvviamIsasarIrakAyapaoge kammasarIrakAyapaoge 7 / sUramaMDalaM joaNaM terase (sa) hiM egasaTTibhAga (ge) hiM joyaNassa UNaM pannattaM 8 / ise NaM raNappA puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM terasa paliovamAI ThiI pannattA 19 / paMcamI puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM terasa sAgarovamAI ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM terasa palio mAI ThiI pannattA 3 | sohammIsANesu kappesu atthegaiANaM devAnaM
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI. samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 49 // terasa palio mAI ThiI pannattA 4 / laMtae kappe atthegaiANaM devANaM terasa sAgarovamAI ThiI pannA 5 / je devA vajraM suvajjaM vajjAvattaM vajjappabhaM vajjakaMtaM vajjavaNNaM vajalesaM vajjaruvaM vajjasiMga vajjasiTuM vajjakUDaM vajjuttaravaDiMsagaM vairaM vairAvattaM vaippabhaM vairakaMtaM vairavaNNaM vairalesaM vairarUvaM vairasiMgaM vairasiddhaM vairakUDaM vairuttaravaDiMsagaM logaM logAvattaM logappabhraM logakataM logavaNNaM logalesaM logarUvaM logasiMgaM logasidUM logakUDaM loguttaravaDiMsagaM vimANaM devattAe ubavaNNA si NaM devANaM ukkoseNaM terasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 / te NaM devA terasahiM addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 1 / siNaM devANaM terasahiM vAsasahassehiM AhAraTThe samuppajjai 2 | saMtegaiA bhavasiddhiA jIvA je terasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissati parinivvAissaMti savvadukkhANamaMta karissaMti 3 // sUtraM - 13 // mUlArthaH - tera kriyAnAM sthAno kahAM che, te A pramANe- arthadaMDa, anarthadaMDa, hiMsAdaMDa, akasmAt daMDa, dRSTinA samavAya 13 // // 49 //
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ viparyAsane lIdhe daMDa, mRSAvAdanA kAraNavALo daMDa, adattAdAnanA nimittavALo daMDa, AdhyAtmika ( mananA nimittavALo ) daMDa, mAnanA nimittavALo daMDa, mitra paranA dveSane AzrIne daMDa, mAyAne AzrIne daMDa, lobha nimittavALo daMDa, tathA teramo pathanA hetuvAko daMDa (1) / saudharma ane IzAna devalokane viSe vimAnanA tera pAthaDA kalA che (2) / saudharmAvataMsaka nAmanuM vimAna ra ardha eTale sADAcAra lAkha yojana AyAma ane viSkaMbhavALu (lAMbuM - pahoLaM ) kartuM che (3) / eja pramANe zAsaka vimAna paNa jANavuM ( 4 ) / jaLacara paMceMdriya tiryaMca yonivALA jIvonI jAti kuLakoTinAM utpatti sthAno ardha trayodaza (sADAcAra) lAkha kahAM che (5) / prANAyu nAmanA pUrvamAM tera vastu kahelI che (6) / garbhavyutkrAMtika paMceMdriya tiryaMca yonivALA jIvono prayoga (mana, vacana, kAyAno yoga ) tera prakAre kahyo che, te A pramANe - satya manaprayoga, mRSA manaprayoga, satyamRSA manaprayoga, asatyAmRSA manaprayoga, satya vacanaprayoga, mRSA vacanaprayoga, satyamRpAvacanaprayoga, asatyA - mRpA vacanaprayoga, audArikazarIrakAyaprayoga, audArikamizrazarIrakAyaprayoga, vaikriyazarIrakAyaprayoga, vaikriyamizrazarIrakAyaprayoga, kArmaNazarIrakAyaprayoga ( 7 ) / sUryanuM maMDaLa eka yojanamAMthI yojananA ekasaThIyA tera bhAga ochu karIe teTalaM (yojana ) kahelaM che (8) // A ratnaprabhA nAmanI narakapRthvIne viSe keTalAka nArakIonI tera palyopamanI sthiti kahI che ( 1 ) | pAMcamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI tera sAgaropamanI sthiti kahI che ( 2 ) / keTalAka asurakumAra devonI tera palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI tera palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) / lAMtaka kalpane
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipe keTalAka devonI tera sAgaropamanI sthiti kahI che (5) je devo vajra, suvajra, vajrAvarta, vajraprabha, vajrakAMta, vajravarNa, samavAya vajalezya, vajrarUpa, vajrazRMga, vajrasRSTa, vajrakUTa, vItarAvataMsaka, vaira, vairAvarta, vairaprabha, vairakAMta, vairavarNa, cairalezya, samavAyAGga 13 // vahararUpa, vairazRMga, vairasRSTa, vairakUTa, vairottarAvataMsaka, loka, lokAvarta, lokaprabha, lokakAMta, lokavarNa, lokalezya, lokarUpa, codhU aMgAlokazRMga, lokasRSTa, lokakUTa, lokottarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa tera all sAgaropamanI sthiti kahI che (6) // ... te devo tera ardhamAse (tera pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone tera hajAra varSe AhAra karavAnI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika ( bhavya) jIvo che ke jeo tera bhava grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // TIkArtha:-A tera sthAnakanA sUtramA kAMika lakhe che-ahIM sthitinA (6) sUtronI pahelAM ATha sUtro che. temAM karavU te kriyA eTale karmabaMdhanA kAraNabhUta ceSTA, te( kriyA )nAM je sthAno eTale bhedo arthAt paryAyo, te kriyAsthAno kahevAya che. temAM arthane mATe eTale potAnA zarIra, svajana ane dharmAdikanA prayojana mATe je daMDa karavo eTale trasa-sthAvara jIvonI hiMsA karavI, te arthadaMDa kahevAya cha, A pahelu kriyAsthAna thayuM 1, AnAthI je vilakSaNa eTale prayojana vinA je daMDa karavo ( hiMsA karavI) te anarthadaDa kahevAya che 2, tathA hiMsAne AzrIne eTale A zatru vigeree mArI hiMsA karI hatI, hiMsA kare che athavA hiMsA karaze ema dhArIne je teno daMDa eTale vinAza karavo te hiMsAdaMDA // 50 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAya che 3, tathA akasmAt eTale dhAryA vinA anyanA vadha mATe pravRtti karI ane vIjAno ( anyano) vadha thai jAya | te akasmAtdaMDa kahevAya che 4, tathA dRSTinI eTale buddhinI je viparyAsikA athavA viparyAsitA (viparyAsapaNuM), te dRSTi| viSayoMsikA athavA dRSTivipayoMsitA kahevAya che eTale ke matino bhrama, te vaDe je daMDa eTale prANIno vadha, te dRSTiviparyAsikAdaMDa athavA dRSTiviparyAsitAdaMDa kahevAya che, arthAt mitrAdikane je amitrAdikanI buddhithI haNavo te 5, tathA mRSAvAda eTale potAne mATe athavA anyane mATe athavA bannene mATe je asatya bolavU, te asatya ja je hiMsAnu kAraNa thAya te mRSAvAdapratyayadaMDa kahebAya che 6, eja pramANe adattAdAnane AzrIne daMDa paNa jANavo 7, tathA manane vipe je thayelo te AdhyAtmika daMDa eTale bAhya nimittanI apekSA vinA zokAdikathI utpanna thato daMDa te AdhyAtmika daMDa kahevAya che 8, tathA mAnapratyaya eTale jAtyAdika madanA hetuvALo daMDa 9, tathA mitradveSapratyaya eTale mAtA-pitAdikano alpa aparAdha chatAM paNa moTo daMDa karavo te 10, mAyApratyaya eTale mAyAne AzrIne je daMDa karavo te 11, eja pramANe lobhapratyaya daMDa paNa jANavo 12, tathA airyApathika eTale kevaLa yogane ja AzrIne je karmabaMdha eTale upazAMtamoha vigere guNasthAnakavALAne sAtavedanIyano baMdha thAya te 13. (1) / .. tathA 'vimAnapatthaDatti'-vimAnanA upara-nIce rahelA pAthaDA (tera) che (2) / tathA 'sohammavaDisae'-saudharma deva 1. mRpAvAdane AzrIne je potAnA AtmAne daMDa eTale karmabaMdhana thAya, evo artha paNa anyatra karavAmAM Avyo che te paNa ahIM ghaTI zake che. e ja pramANe sarvatra uttarottara jANavU. jethI AtmA daMDAya--karmabaMdha kare tenuM nAma daMDa jANavo /
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // bodhuM aMga // 51 // 'loka ardhacaMdrane AkAre rahelo che, te pUrva-pazcima lAMbo ane dakSiNa-uttara paholo che, tenA madhya bhAge teramA pAthaDAmAM zakranA nivAsabhUta vimAna che, te saudharmadevalokano avataMsaka eTale mukuTanI jema pradhAna mukhya hovAthI saudharmAvataMsaka evA sArthaka nAmavAluM che. ahIM ' NaM ' zabda vAkyanA alaMkAra mATe che. te vimAna jene viSe teramuM ardha che te ardhatrayodaza kahevAya che eTalA lAkha yojana eTale sADAbAra lAkha yojana AyAma - viSkaMbhavALaM kaheluM che ( tevuM ja tenI sAmenI bAjue IzAnAvataMsaka vimAna sADA cAra lAkha yojananuM che. ) ( 3 ) / tathA jAtine viSe eTale jaLacara paMceMdriya tiryaggatine viSe kula koTinA yonipramukha eTale utpattisthAnamAM thayelA je zatasahasra ( lAkha ) te ardhatrayodaza che eTale ke sADA cAra lAkha kuLakoTi kahI che ( 5 ) / tathA 'pANAussa' - jemAM prANIonA AyuSyanuM vidhAna bheda sahita 'kahevAmAM Avela che, te prANAyu nAmanuM vAramuM pUrva che, temAM tera vastu eTale adhyayananI jevA tera vibhAgo kahelA che ( 6 ) / tathA garbhamAM eTale garbhAzayamAM jemanI utpatti hoya te garbhavyutkrAMtika kahevAya che. AvA je paMceMdriya tiryaMca yonivALA jIvo, temano prayoga eTale mana, vacana, kAyAno vyApAra tera prakArano kahyo che. eTale ke kula paMdara prayogo ( yogo) che temAMthI AhAraka ane AhArakamitra e ve kAyaprayoga tiryaMcone hotA nathI, kema ke te saMyamIne ja hoi zake che, ane saMyama to saMyata manuSyone ja hoya che, tiryacane hoto nathI, tethI tera yoga hoya che. temAM mananA prayoga cAra che - satya, asatya (mRSA ), banne (satyamRSA ) ane bane nahIM ( asatyAmRSA ), e ja rIte cAra vacananA prayoga maLI ATha thA. tathA audArika vigere pAMca kAyaprayoga jANavA. e rIte tera thAya che, (7) / tathA sUryamaMDaLa eTale sUryamaMDaLano vRtta samavAya 13 // // 51 //
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga ( goLAkAra ) tenuM eka yojana, te sUryamaMDaLa-yojana kahevAya che. 'NaM' zabda vAkyanA alaMkAra mATe che. jenA ekasaTha N, bhAge karIne eka yojana thAya arthAta eka yojananA aDasaTha bhAga karavA, temAMthI tera bhAga ochA karIe teTalaM eTale all ekasaThIyA aDatALIza bhAga jeTaluM te sUryamaMDaLa che (8) // vajranA nAmathI bAra, vairanA nAmathI agyAra ane lokanA nAmathI paNa agyAra ema cotrIza vimAnanA nAmo kayAM che (6) // suutr-13|| A have cauda sthAnaka kahe cha - mU0-cauddasa bhUaggAmA pannattA, taM jahA-suhumA apajjattaA suhamA pajjattayA bAdarA apajattayA bAdarA pajattayA beiMdiyA apajattayA beiMdiyA pajattayA diyA apajattayA teMdiyA pajattayA cauriMdiA apajjattayA cauriMdiyA pajattayA paMciMdiA asanniapajjattayA paMciMdiyA asannipajattayA paMciMdiA sanniapajattayA paMciMdiyA sannipajjattayA 1 / caudasa puvA pannattA, taM jahA-uppAyapuvvamaggeNiyaM ca taiyaM ca vIriyaM puvvaM / atthInasthi pavAyaM tatto nANappavAyaM ca // 1 // saccappavAyapuvvaM tatto AyappavAyapuvvaM ca / kammappavAyapuvvaM paJcakkhANaM bhave navamaM // 2 // vijjAaNuppavAyaM avaMjha pANAu bArasaM puvvaM / tatto kiriyavisAlaM putvaM taha biMdusAraM ca // 3 // 2 //
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // bodhuM aMga // 52 // aggeNIassa NaM puvassa caudasa vatthU pannattA 3 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa caudasa samaNa sAhasIo ukkosiA samaNasaMpayA hotthA 4 / kammavisohimaggaNaM paDucca caudasa jIvaTThANApannattA, taM jahA - micchadiTThI sAsAyaNasammaddiTThI sammAmicchadiTThI avirayasamma TThiI virayAvirae pamatta saMjae appamatta saMjaya niaTTivAyare aniyaTTibAyare suhumasaMparAe uvasAmae vA khava vA uvasaMtamohe khINamohe sajogIkevalI ayogI kevalI 5 / bharaherakhayAo NaM jIvAo cauddasa cauddasa joyaNasahassAiM cattAri a eguttare joyaNasae chacca egUNavIse bhAge atra AyANaM pannattA 6 / egamegassa NaM ranno cAuraMtacakkavahissa cauddasa rayaNA pannattA, - irAvairayaNe gAhAvairayaNe purohiyarayaNe vaDDairayaNe AsarayaNe hattharayaNe asirayaNe daMDarayaNe cakkarayaNe chattarayaNe cammarayaNe maNirayaNe kAgiNirayaNe 7 | jaMbuddIve NaM dIve cauddasa mahAnaIo pubvAvareNa lavaNasamuddaM samappeMti, taM jahA - gaMgA siMdhU rohiA rohiaMsA, harI harikaMtA sIA sIodA narakaMtA nArikAMtA suvaNNakUlA ruppakUlA rattA rattavaI 8 // samavAya 14 // // 52 //
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM caudasa paliovamAiM ThiI pannattA 1 / paMcamIe NaM puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM cauddasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM cauddasa paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM cauddasa paliovamAiM ThiI pannattA 4 / laMtae kappe devANaM ukkoseNaM cauddasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / mahAsuke kappe devANaM jahaNNaNaM cauddasa sAgarovamAiM ThiI pannattA6 / je devA sirikaMtaM sirimahi sirisomanasaM laMtayaM kAviTuM mahiMdaM mahiMdakaMtaM mahiMduttarava| DiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM cauddasa sAgarovamAiMThiI pannattA 7 // te NaM devA cauddasahiM addhamAsehiM ANamaMti vA pANamati vA ussasaMti vA nIsasaMti IN vA 1 / tesi NaM devANaM cauddasahi vAsasahassehiM AhAraTe samuppajjai 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiA jIvA je cauddasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivAissaMti savadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtram-14 // .
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ A mUlArthaH-cauda prakAranA bhUtagrAma (jIvanA samUha ) kahyA che, te A pramANe-sUkSma aparyAptA, sUkSma paryAptA, vAdara samavAya samavAyAGga NI aparyAptA, bAdara paryAptA, dvIMdriya aparyAptA, dvIMdriya paryAptA, trIMdriya aparyAptA, trIMdriya paryAptA, caturiMdriya aparyAptA, nA 14 // suutr|| caturiMdriya paryAptA, paMceMdriya asaMjJI aparyAptA, paMceMdriya asaMjJI paryAptA, paMceMdriya saMjJI aparyAptA, paMceMdriya saMjJI paryAptA (1) / jodhu aMga cauda pUrva kahyA che, te A pramANe-utpAda pUrva, agrANIya, trIjuM vIryapravAda pUrva, astinAstipravAda, tyAra pachI jJAnapravAda, satyapravAda pUrva, tyAra pachI AtmapravAda pUrva, karmapravAda pUrva, pratyAkhyAnapravAda navamuM che, vidyAnupravAda pUrva, avaMdhyapravAda // 53 // pUrva, bAramuM prANAyu pUrva, tyArapachI kriyAvizAla pUrva, tathA viMdusAra pUrva (2) / agrANIya pUrvane viSe cauda vastu (adhyayana jevA vibhAgo) kahela che (3) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIne utkRSTa cauda hajAra zramaNasaMpadA hatI (4) / karmavizodhi | mArgaNAne AzrIne cauda jIvasthAno (guNasthAnako) kahyA che, te A pramANe-mithyAdRSTi, sAsvAdana samyagdRSTi, samyagamithyA dRSTi, avirata samyagdRSTi, viratAvirata (dezavirata), pramatta saMyata, apramatta saMyata, nivRtti bAdara, anivRtti vAdara, sUkSma| saMparAya upazAmaka athavA kSapaka, upazAMta moha, kSINamoha, sayogIkevaLI ane ayogIkevaLI (5) / bharata ane airavata kSetranI jIvAno AyAma (laMbAi) cauda cauda hajAra cAra so ne ekotera yojana tathA eka yojananA ogaNIzIyA cha bhAga che (6) / eka eka cAturaMta (cAre dizAnA aMta sudhI) cakravartI rAjAnA cauda ratno kahelA che, te A pramANe-strI ratna, senApati ratna, gAthApati ratna, purohita ratna, vArdhaki (ijanera) ratna, azva ratna, hastI ratna, khaDga ratna, daMDa ratna, cakra ratna, chatra ratna, carma ratna, maNi ratna, kAkiNI ratna (7) / jabUdvIpa nAmanA dvIpane viSe cauda moTI nadIo pUrva-pazcima lavaNa- ND // 53 // upazAMta parata), pramApramANe
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudrane maLe che, te A pramANe-gaMgA, siMdhu, rohitA, rohitAMzA, harI, harikAMtA, sItA, sItodA, narakAMtA, nArIkAMtA, suvarNakUlA, rupyakUlA, raktA, raktavatI (8) / A ratnaprabhA nAmanI narakapRthvIneviSe keTalAka nArakIonI cauda palyopamanI sthiti kahI cha (1) / pAMcamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI cauda sAgaropamanI sthiti kahI che ( 2 ) / keTalAka asurakumAra devonI cauda palyopamanI sthiti kahI che ( 3 ) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI cauda palyopamanI sthiti kahI che (4) lAMtaka kalpane viSa devonI cauda sAgaropamanI utkRSTa sthiti kahI che (5) / mahAzukra kalpane viSe devonI jaghanya sthiti cauda sAgaropamanI kahI che (6) / je devo zrIkAMta, zrImahita, zrIsaumanasa, lAMtaka, kApiTha, maheMdra, maheMdrakAMta, maheMdro-IN ttarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti cauda sAgaropamanI kahI che (7) // te devo cauda adhamAse ( pakhavADIe ) Ana le che prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone cauda hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) evA keTalAeka bhavasiddhika jIvo che ke jeo cauda bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // da sthAnaka sUtra sugama che. vizeSa eke ahIM sthitinA sUtronI pahelAM prathama ATha sUtro che. temAM cauda 'bhUtagrAma'-bhUto eTale jIvo, tenA grAma eTale samUho, te bhUtagrAma kahevAya che. temAM sUkSma eTale sUkSma nAmakarmanA udayamAM vartavApa' hovAthI pRthvyAdi ekeMdriyo, te kevA ke aparyAptA eTale ke aparyApta nAmakarmanA udayane lIdhe potAnI paryApti S
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 14 // samavAyAGga ptr|| codhU aMga paripUrNa na thai hoya tevA, A eka grAma-samUha thayo. eja pramANe A sUkSma paryAptA eTale te ja pramANe (paryApta nAma karmanA udayane lIdhe) potAnI paryApti paripUrNa thai hoya tevA, A bIjo grAma thayo. e ja pramANe bAdara eTale bAdara nAmakarmanA udayane lIdhe bAdara evA pRthvyAdi ekeMdriyo, te paNa paryApta ane aparyApta bhedane lIdhe ve prakAranA jANavA. eja pramANe dvIMdriyAdika paNa jANavA. vizeSa e ke-paMceMdriya ve prakAranA che, eka saMjJI eTale manaparyApti sahita ane bIjA asaMjJI eTale | manaparyApti rahita (1) tathA 'uppAyapuve' ityAdika traNa gAthA che. temAM prathama utpAdapUrva eTale jemAM utpattine AzrIne dravyo tathA paryAyonI prarUpaNA karI che te utpAda pUrva kahevAya che, jemAM te dravyAdikanA ja agra eTale parimANane AzrIne meM tenI prarUpaNA karI che te agrANIya pUrva kahevAya che, 'taiyaM ca vIriyaM puvvaM'-jemAM jIvAdikanuM vIrya kahevAmAM Avela cha te vIryapravAda nAmanuM trIzuM pUrva cha, 'atthInatthipavAyaM'-je (vastu) je prakAre lokamAM che ane je vastu je prakAre lokamAM nathI, te ( vastu ) te pramANe jemAM kahI che te astinAstipravAda nAmarnu (4) pUrva che, 'tatto nANappavAyaM ca'-jemAM matyAdika jJAna tenA svarUpa ane bhedo vigere sahita kahevAmAM Avela che te jJAnapravAda (5)pUrva cha, 'sacappavAyapuvvaM' jemAM satya eTale saMyama athavA satya vacana bheda sahita ane pratipakSa sahita kahevAmAM Avela che te satyapravAda (6) pUrva cha, tyArapachI 'AyappavAyapuvvaM '-jemAM AtmA eTale jIva aneka nayobaDe kahevAmAM Avela che te AtmapravAda (7) pUrva che, jemA jJAnAvaraNAdika karmonu svarUpa kahevAmAM Avela che te karmapravAda (8) pUrva che, 'pacakkhANaM bhave navamaM' jemA pratyAkhyAnanuM svarUpa varNana karela che te pratyAkhyAnapravAda nAmarnu navamuM (9) pUrva che, 'vijAaNuppavAyaM' // 54 //
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemA aneka prakAranI vidyAnA atizayo varNana karAyela che te vidyAnupravAda (10) pUrva cha, 'avaMjha pANAu vArasaM puvvaM ' jemAM samyag jJAnAdika avaMdhya-saphaLa, evA varNana karAyela che te avaMdhya nAmarnu agyAramuM. (11) pUrva cha, jemAM prANa eTale jIva ane, tenA AyuSya aneka prakAre varNana karAyela che te prANAyu nAmarnu bAramuM (12) pUrva che, 'tatto kiriyavisAlaM'-tyArapachI jemA vizALa eTale vistIrNa evI kAyikI vigere 25 kriyAo bheda sahita kahevAmAM Avela che te kriyAvizALa nAmarnu teraK (13) pUrva cha, tathA 'puvvaM taha biMdusAraM ca'-ahIM 'loka' e zabdano lopa karyo che ema jANavU. tethI akSaranA biMdunI jema (anusvAra jema akSarane mAthe hoya che tema) lokanA sArabhUta eTale sarvottama je che te lokabiMdusAra nAmarnu caudaU (14) pUrva che. (2) / tathA 'coddasa vatthUNi tti'-bIjA pUrvane viSe je vastu eTale vibhAga vizeSa che te cauda mULa vastu che, paraMtu cUlAvastu to bAra che (3) / tathA 'sAhassio'-sahasro je teja sAhasya eTale hajAra kahevAya che (4) / tathA'kammavisohI-karmavizodhi mArgaNAne eTale jJAnAvaraNAdi karmavizuddhinI gaveSaNAne AzrIne jIvanA (guNa )sthAnako cauda kahelA che, te A pramANe-jenI dRSTi mithyA eTale viparIta hoya te mithyAdRSTi kahevAya che eTale ke jene udayamA AveluM amuka prakAraceM mithyAtva mohanIya karma udayamAM hoya te 1, tathA 'sAsAyaNasammadihi tti' kAika ( jarAka) tattvazraddhAnA rasanA AsvAda sahita je hoya che te sAsvAdana kahevAya che. ahIM ghaMTAlolAnA nyAye karIne upazama samyaktvano tyAga karelo hoya che, te tyAga karyA pachI cha AvalikA sudhI 1. anaMtAnubaMdhI kaSAyanA udayathI upazama samakitane vamI nAkhavU, eTale khAdhela vastu vamatAM teno svAda prathama khAtAM Avelo TEL tevo pharIne gaLAmAM Ave te. ghaMTAlAlA nyAya samajavo.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ - teno svAda rahe che, te viSe zAstramA kA che ke-"koi jIva upazama samyaktvathakI paDayo ane haju mithyAtvane pAmyo samavAya mavAyAjA nathI, tenI vaccenA bhAgamA cha AvalikA sudhI sAsvAdana samyaktva hoya che." AvA AsvAda sahita je samyagdRSTi te 14 // sAsvAdana samyagdRSTi kahevAya che ema ( karmadhAraya samAsano) vigraha karavo 2, 'sammAmicchadihi tti' jenI dRSTi aMga samyak ane mithyA che te samyamithyAdRSTi kahevAya che eTale ke jene amuka prakAraceM darzanamohanIya karma udayamAM Avyu hoya te 3, tathA avirata samyagdRSTi eTale dezavirati rahita (ekalo samyagdRSTi) 4, tathA viratAvirata eTale dezavirativALo arthAt zrAvaka 5, tathA pramattasaMyata eTale kAMika pramAdI sarvavirativALo (sAdhu)6, tathA apramattasaMyata eTale sarvathA pramAda rahita evo teja (sarvavirativALo sAdhu), tathAniyahI' ahIM kSapakaNine ke upazamazreNine pAmelo jIva ke jenA darzanasaptaka kSINa thayA hoya athavA jenA darzanasaptaka upazAMta thayA hoya te nivRttivAdara kahevAya che. temAM nivRtti eTale je guNasthAnakane samakALe ( ekI sAthe) pAmelA jIvonA adhyavasAyano bheda (vizeSa prakArano adhyavasAya) jemA pradhAna (mukhya ) hoya evo je bAdara eTale vAdara saMparAyavALo te nivRttivAdara kahevAya che 8, tathA 'aNiyavibAyare tti' anivRttivAdara, A (guNasthAnavALo) ATha kaSAya khapAvavAno ke upazamAvavAno AraMbha kare tyArathI ane napuMsakavedanA kSayano ke upazamano AraMbha kare tyArathI AraMbhIne (laine) cAdara lobhanA khaMDane khapAve athavA upazamAve lA tyA sudhI hoya che 9, tathA 'suhuma saMparAe tti' sUkSma eTale saMjvalana lobhano asaMkhyAtamo aMza, tevo sUkSmasaMparAyalA 1. darzana mohanIyanI sAta prakRti. - a
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale kaSAya jene hoya te sUkSmasaMparAya eTale lobhanA chellA paramANuone vedanAra kahevAya che. A (sUkSmasaMparAya ) ve prakArano che, te kahe che-upazamaka eTale upazamazreNine pAmelo athavA kSapaka eTale kSapakazreNine pAmelo. A dazamuM jIvasthAna kahyu 10, tathA jene moha eTale mohanIya karma upazAMta che eTale sarvathA udayAvasthAne pAmela nathI te upazAMtamoha eTale upazamavItarAga kahevAya che. A upazamazreNinI samAptine vakhate 11 me guNaThANe jIva eka aMtarmuharta sudhI hoya che. tyArapachI avazya tyAMthI paDe ja che 11, tathA jeno moha sarvathA kSINa thayo che eTale sattAmA paNa rahyo nathI te kSINamoha eTale kSINamohavItarAga kahevAya che, A guNasthAna paNa eka aMtarmuhUrta sudhIja hoya che (tyArapachI tarata uparanA guNasthAnake caDe che ) 12, tathA sayogI kevaLI eTale mana vigerenA vyApAravALA kevaLajJAnI 13, tathA ayogI kevaLI eTale mana vigere yoganA vyApAra jeNe ruMdhyA che evA zailezIkaraNane pAmelA mAtra pAMca isva akSaranA uccAra jeTalA kALa sudhI ja rahenAra, e caudamuM jIva (guNa)sthAna che. 14. (5) / 'bharahe'-bharata ane aivatanI jIvA. ahIM bharata ane airavata-e be kSetra pratyaMcA caDAvelA dhanuSane AkAre rahelA che, tethI temanI jIvA (pratyaMcA ) hoi zake che. temAM himavAna parvatanI A phanI) AMtarA rahita (chellI) pradezanI je zreNi te bharatanI jIvA kahevAya che, ane zikharI parvatanI pelI bAjunI je AMtarA rahita pradezanI zreNi te airavatakSetranI jIvA kahevAya che. (6) / ' cAuraMtacakkavahissa tti' cAra aMta eTale vibhAga che je pRthvIne viSe te caturaMta bhUmi kahevAya che. tene viSe je svAmIpaNe thayelA te cAturaMta kahevAya che. 1. cAra dizAnA aMta sudhInA te kSetranA svAmI.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ mavAyAGga sUtra !! co aMga // 56 // AvA cAturaMta je cakravartI te cAturaMtacakravartI kahevAya che evo samAsano vigraha karavo. tenA ratno eTale potapotAnI jAtimAM utkRSTapaNAne pAmelI vastu, kayuM che ke " jAti jAtine viSe je utkRSTa vastu hoya te ratna kahevAya che. " " gAhAvara tti' gRhapati eTale koThArI, 'purohiya tti - purohita eTale zAMtikarma vigere kriyAne karanAra, 'baDui tti ' vardhaki eTale ratha, makAna, chAvaNI vigere banAvanAra, maNi eTale pRthvIno vikAra vizeSa, kAkiNI eTale suvarNamaya adhikaraNI ( eraNa ) nA saMsthAnavALI hoya che. ( bAkInA ratnonA artha svayameva jANI levA ) A cauda ratnamA pahelA sAta paMceMdriya ane bIjA sAta ekeMdriya che ( 7 ) // zrIkAMta vigere ATha vimAnonAM nAma che ( 7 ) // iti sUtra - 14 // . have paMdara sthAnaka kahe cheH mU0 - pannarasa paramAhammiA pannattA, taM jahA - aMbe aMbarisI ceva, sAme sabale ti Avare / ruddovarudda kAle a, mahAkAle tti Avare // 1 // asipatte dhaNu kuMbhe, vAlue vearaNIti a / kharassare mahAghAse, ete pannarasAhiA // 2 // 1 / NamI NaM arahA pannarasa dhaNUiM u uccattenaM 2 | varAhU NaM bahupakkhassa paDivae pannarasabhAgaM pannarasabhAgeNaM caMdassa lesaM AvarettANaM ciTThati, taM jahA- paDhamAe paDhamaM bhAgaM bIAe dubhAgaM taiAe tibhAgaM cautthIe caubhAgaM samavAya 15 / / 1148 11
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 paMcamIe paMcabhAgaM chaTThIe chabhAgaM sattamIe sattabhAgaM aTThamIe aTThabhAgaM navamIe navabhAgaM dasamIe dasabhAgaM ekkArasIe ekkArasabhAgaM bArasIe vArasabhAgaM terasIe terasabhAgaM caudasIe caudasabhAgaM pannarasesu pannarasabhAgaM 3 / taM caiva sukkapakkhassa ya uvadaMsemANe ciTThati, taM jahA- paDhamAe paDhamaM bhAgaM jAva pannarasesu pannarasabhAgaM 4 / cha NakkhattA pannarasamuhuttasaMjuttA pannattA, taM jahA - satAbhasaya bharaNi addA asalesA sAI tahA jeTThA / ete chaNNakkhattA pannarasamuhuttasaMjuttA // 1 // 5 // cettAsoesu NaM mAsesu pannarasamuhutto divaso bhavati, evaM cettAsoesu NaM mAsesu pannarasamuhuttA rAI bhavati 6 / vijjAaNuppavAyassa NaM puvassa pannarasa vatthU paNNattA 7 / maNusANaM paNNarasavihe paoge pannattA, taM jahA - saccamaNapaoge mosamaNapaoge saccamosamaNapaoge asaccAmosama paoge saccavaipaoge mosavaipaoge saccAmosavaipaoge asaccAmosavaipaoge orAliasarIrakAyapaoge orAliamIsasarIrakAyapaoge veubviyasarIrakAyapaoge veubviyamIsasarIrakAyapaoge AhAra yasarIrakAyapaoge AhArayamIsasarIrakAyappaoge kammayasarIrakAyapaoge // 8 //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ AVT samavAya 15 // samaSAyAGga sUtra // codhu aMga // 57 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiANaM neraiANaM paNNarasa paliovamAiMThiI pannattA 1 / paMcamIe puDhavIe atthegaiANaM neraiyANaM paNNarasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM paNNarasa paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu / atthegaiANaM devANaM paNNarasa paliovamAiM ThiI pannattA 4 / mahAsukke kappe atthagaiANaM devANaM paNNarasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / je devA gaMdaM suNadaM gaMdAvattaM gaMdappabhaM NaMdakaMtaM gaMdavaNNaM NaMdalesaM NaMdajjhayaM NaMdasiMgaM NaMdasiTuM gaMdakUDaM NaMduttaravasigaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM paNNarasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 // te NaM devA paNNarasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamati vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tesi NaM devANaM paNNarasahiM vAsasahassehiM AhAraTe samuppajai 2 / saMtegaiA bhavasiddhiA jIvA je pannarasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti savadukkhANamaMtaM karissaMti 3 / suutrN-15||
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArtha - paMdara paramAdhArmika kathA che, te A pramANe - aMba, aMbariSI, zyAma, zabala, vaLI bIjA raudra, uparaudra, kAla, tathA bIjo mahAkAla, asipatra, dhanu, kuMbha, vAluka, vaitaraNI, kharasvara ane mahAghopa e paMdara kalA che ( 1 ) / zrInami nAmanA arhan paMdara dhanuSa pramANa UMcA hatA (2) / dhruva rAhu kRSNapakSanI pratipadAne AraMbhIne dararoja caMdranI lezyA ( kaLA ) no paMdaramo paMdaramo bhAga AvarIne ( dabAvIne) rahe che, te A pramANe - ekamanI tithie eka paMdaramA bhAgane ( Avare che ), divase ve bhAga, trIjane divase traNa bhAga, cothane divase cAra bhAga, pAMcame pAMca bhAga, chahane roja cha bhAga, sAtame 'sAta bhAga, ATha ATha bhAga, navamIe nava bhAga, dazamIe daza bhAga, agyAraze agyAra bhAga, cAraze bAra bhAga, teraze tera bhAga, caudaze cauda bhAga ane paMdarasIe eTale amAvAsyAe paMdara bhAgane AvarIne rahe che ( 3 ) / tathA zuklapakSamAM te japaMdarIyA eka eka bhAgane dekhADato dekhADato (AvaraNa rahita karato ) rahe che, te A pramANe -- pratipadAe paMdarIyA eka bhAgane dekhADe che (bIjane divase ve bhAga dekhADe che ) yAvat pUrNimAne roja paMdare bhAgane dekhADe che (khullA kare che ) (4) / cha nakSatro paMdara muhUrttavALA kalA che, te A pramANe -- zatabhiSaka, bharaNi, ArdrA, azleSA, svAti tathA jyeSThA, A cha nakSatra paMdara muhUrttavaDe saMyukta hoya che ( eTale caMdra sAthai paMdara muhUrtta yogavALA rahe che ) ( 5 ) / caitra ane Azvina mAsamA paMdara muhUrtta ( 30 ghaDI )vALo divasa hoya che, ane e ja pramANe caitra ane Azvina mAsamAM paMdara muhUrttavALI rAtri hoya che (6) / vidyAnupravAda nAmanA pUrvamAM paMdara vastu ( adhyayananI jevA vibhAga ) kahela che ( 7 ) / manuSyane paMdara kAranA prayoga (yoga-vyApAra ) kahelA che, te A pramANe -- satya manaprayoga, mRSA manaprayoga, satyamRSA manaprayoga, asa
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ---zrI samavAya . mAyAha mantra codhu aMga // 58 // tyAmRSA manaprayoga, satya vacanaprayoga, mRSA vacanaprayoga, satyamRpA vacanaprayoga, asatyAmRpA vacanaprayoga, audArika zarIra kAyaprayoga, audArikamizrazarIra kAyaprayoga, vaikriyazarIra kAyaprayoga, vaikriyamizrazarIra kAyaprayoga, AhArakazarIra kAyaprayoga, AhArakamizrazarIra kAyaprayoga, kArmaNazarIra kAyaprayoga (8) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI paMdara palyopamanI sthiti kahI che (1) / pAMcamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI paMdara sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI paMdara palyopamanI sthiti kahelI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI paMdara palyopamanI sthiti kahI che (4) / mahAzukra kalpane vipe keTalAka devonI paMdara sAgaropamanI sthiti kahI che (5) / je devo naMda, sunaMda, naMdAvarta, naMdaprabha, naMdAkAMta, naMdavarNa, naMdalezya, naMdadhvaja, naMdazRMga, naMdasRSTa, naMdakUTa, naMdottarAvataMsaka vimAnane vipe devapaNe utpanna thayA hoya che te devonI utkRSTa sthiti paMdara sAgaropamanI kahI che (6) / ... te devo paMdara ardhamAse (pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchavAsa le che, nizvAsa le che (1) / te devone paMdara hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIyo che ke jeo paMdara bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAta sarva duHkhano aMta karaze (3) // TIkArtha--A paMdaramuM sthAna sugama che to paNa te vipe kAika lakhAya che.--ahIM sthitinA sUtronI pahelAM sAta sUtroche. temAM parama-moTA evA adhArmika, te saMkliSTa pariNAmavALA hovAthI paramAdhArmika kahevAya che, te eka jAtanA asura cha, ke rA rakSa
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaio pahalI traNa nAraka pRthvIne viSe nArakIonI kadarthanA kare che. temanA nAma kahevA mATe ve gAthAo mULamAM ApI che. A paramAdhArmiko judA judA vyApArane lIghe paMdara jAtinA hoya che. temAM ' aMbe tti - je paramAdhArmika deva nArakIone haNe che, pADI de che, bAMdhe che ane upADIne AkAzamAM pheMke che te aMba nAmano kahevAya che 1, 'aMbarisI ceva tti ' je paramAdhArmika ( aMbe ) haNelA nArakIone zastravaDe kakaDA karIne kaDAimAM bhuMjavA (zekavA) yogya kare che, te aMbariSI nAmano che 2, 'sAmetti - je doraDA ane hastanA prahArAdikavaDe zAtana, pAtana vigere kare che ane je varNathI paNa kALo che te zyAma nAmano che 3, ' sabale tti yAvare tti --vaLI bIjo zavala nAmano paramAdhArmika che, te AMtaraDA, carabI, hRdaya, kALajuM vigerene ukheDI nAMkhe che, tathA varNavaDe paNa zakla - karbura eTale kAcaracitaro che 4, 'rudovaruddetti je zakti ane bhAlA vigere zastrone viSe nArakIone parove che te raudra-bhayaMkara hovAthI raudra nAmano che 5, vaLI je teonA (nArakIonA ) aMgopAMgane bhAMgI nAMkhe che te atyaMta raudra hovAthI uparaudra evA nAmano che 6, 'kAle tti ' -- je kaDAi vigeremAM (nArakIone ) rAMdhe che tathA je varNavaDe paNa kALo che te kAla nAmano che 7, vaLI tyArapachI bIjo mahAkALa nAmano paramadhArmika che, te ( tenA ) cIkaNA mAMsanA kakaDA karIne ( tene ja ) khavarAve che, tathA te varNathI paNa ati kALo che 8, ' asipatte tti - asi eTale khaDga, tenA AkAravALA pAMdaDAMovALu vana vikurvIne te vanamAM AvelA arratonA asipatrone pADavAvaDe tala tala jeTalA kakaDA kare che, te asipatra nAmano che 9, ' dhaNu tti' - je dhanuSathI mUkelA ardhacaMdrAdika bANovaDe temanA karNAdika aMgonuM chedana - bhedana vigere kare che te dhanu nAme che 10, ( kuMbhe tti' "
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya samavAyAGga ghoSU aMga // 59 // je kaMbhAdikane viSe teone pakAve che te kuMbha nAmano che 11, 'vAlu tti'--je kadavanA puSpa sarakhA lAlacola AkAravALI ane vajanA jevI tathA tapAvelI vaikriya vAllakAne viSe caNAnI jema teone pakAve ( zeke) che te vAlukA nAmano cha 12, 'veyaraNI iya tti'--vaitaraNI evA nAmano paramAdhArmika cha, te atyaMta tapAvavAthI ukaLatA evA paru, rudhira, sIsu, tAMbu vigerenA rasavaDe bharelI tathA jenuM prayojana sAme pUre taravArnu che evI yathArtha nAmavALI caitaraNI nadIne vikurvIne temAM te nArakIone tarAvavAvaDe kadarthanA pamADe cha 13, 'khara ssare tti'-je vajranA kAMTAvALA zAlmalI vRkSa upara nArakIne caDAvIne pachI kaThora zabda karatA evA tene athavA pote kaThora zabda karato sato tene kheMce che te kharasvara nAmano che 14, 'mahAghosa tti'-je bhaya pAmelA ane nAzI jatA evA nArakIone pazunI jema moTo ghopa karavA pUrvaka vADAmA ruMdhe che te mahAghopa nAmano che 15, 'evameva (ete ) pannarasAhiya tti'-' evaM ' eTale aMba vigere kramavaDe A paramAdhArmiko jinezvare paMdara kahyA che (1) / 'dhuvarAha NaM'-rAhu ve prakArano hoya cha-eka parvarAhu ane bIjo dhruvarAhu. temAM je parvane vipe eTale pUrNimA ke amAvAsyAne viSa caMdra ke sUryano uparAga (grahaNa) kare te parvarAhu kahevAya che, ane je hamezAM caMdranI samIpe cAle che te dhruvarAhu kahevAya che. te viSe kA che ke-"kALaM rAhunuM vimAna hamezAM caMdranI sAthe (nIce) raheluM hoya che, te caMdranI nIce cAra aMgula cheTuM cAle che." tethI A dhruvarAhu kahevAya che. 'NaM' zabda vAkyanA alaMkAra mATe che. bahulapakSa(kRSNapakSa ) no artha prasiddha che, tenA 'pADivayaM ti'-pratipadA eTale ekamanI tithine Adi karIne '-AraMbhIne / / / 59 / /
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTalo adhyAhAra rAkhavAno che. 'paMdaramo paMdaramo bhAga ' e ThekANe vIpsA( vAraMvAra )nA arthamAM be vAra colAya che, jemake 'te pagale pagale jAya che' ityAdi. eTale ke hamezAM paMdaramo paMdaramo bhAga caMdranI lezyA (prakAza ) eTale kAMti arthAt te kAMtinuM kAraNa hovAthI lezyA eTale maMDaLa paNa kahevAya che, te caMdramaMDaLane AcchAdana karIne hakikata dekhADatA satA kahe che ke-'tadyathA-te A pramANe-pahelI (ekamanI) tithine viSe caMdranI lezyAnA pahelA paMdaramA bhAgane AvarIne rahe che, A ja krame karIne paMdarame divase (amAvAsyAe) paMdarIyA paMdara bhAgane AvarIne rahe che / tathA 'taM ceva tti'-zuklapakSamA pratipadAdika tithine viSe caMdralezyAno te ja paMdaramo bhAga dekhADato dekhADato eTale paMdaramA bhAga jeTalo pote dara javAthI pragaTa karato pragaTa karato dhravarAha rahe che. ahIM A bhAvArtha cha-caMdranA maMDaLanA soLa bhAga karavA, temAM eka soLamo bhAga kAyama ughADo ja rahe che. bAkI je paMdara bhAga rahyA temAthI rAhu hamezAM eka eka bhAgane kRSNapakSamA Avare che ane zuklapakSamA eka eka bhAgane muke che-choDe che. te viSa jyotiSkaraMDaka nAmanA prakIrNaka graMthamA kA che-"soLa bhAga karIne temAMthI paMdara bhAgajeTalo caMdra (kRSNapakSamA)hAni pAme che, (zuklapakSamA) tenI jyotsnA (kAMti) teTalA(paMdara) bhAga jeTalI vRddhi pAme che." ahIM koi zaMkA kare ke-caMdranuM vimAna eka yojanamAMthI ekasaThIyA pAMca bhAga ochA karIe teTalA (16) pramANavAlaM che, ane rAhunu vimAna grahavimAna hovAthI ardha yojananA pramANavAllaM che, tethI paMdara divase karIne moTA caMdravimAnane nAnuM rAhuvimAna zI rIte sarva AvaraNa karI zake ? A zaMkAno javAba Ape ke-je A grahavimAnona ardha yojanapramANa kayuM che te prAye karIne kartuM che, tethI rAhugrahanuM vimAna yojanapramANavAllaM paNa saMbhave che. athavA rAhunuM vimAna
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 60 // nAnuM che to paNa tenA aMdhakAra ( zyAmatA ) nA kiraNono samUha ghaNo moTo che tethI tenuM AvaraNa karavAmAM kAMi doSa Avato nathI (3) / tathA paMdara muhUrtta sudhI caMdranI sAthe jemano saMyoga rahe che evA cha nakSatro paMdara muhUrttanA saMyogavALA kahevAya che. te A pramANe- zatabhiSaka, bharaNI, ArdrA, azleSA, svAti, jyeSThA-A cha nakSatro paMdara muhUrttanA saMyogavALA che. (4) / tathA 'cettAso mAsu tti '--sthULa nyAyane AzrIne kahIe to caitra ane Azvina mAsane viSe paMdara muhUrttano divasa ane paMdara muhUrttanI rAtri hoya che, ane nizcayathI kahIe to caitra mAsamAM je divase meSa saMkrAMti bese teja eka divasarAtri ane Azvina mAsamA je divase tulA saMkrAMti vese te ja eka divasarAtri paMdara paMdara muharttavALI hoya che ( 5 ) // 'paoge tti ' - prakarSe karIne je yojana- joDanuM te prayoga kahevAya che eTale ke nizcaLapaNe AtmAno kriyA karavAnA pariNAmavALo vyApAra. athavA to kriyA karavAnA pariNAmavALA karmanI sAthe AtmA prakarSe karIne joDAya te prayoga kahevAya che. temAM satya vastunA vicAranuM kAraNabhUta je mana te satya mana, ane teno je prayoga eTale vyApAra te satya manaprayoga kavAya che.. eja pramANe bAkInA sarvane viSe jANavuM. vizeSa e ke - ' audArikazarIrakAyaprayoga ' A ThekANe audArika zarIra je te ja pudgala skaMdhanA samudAyarUpapaNAe karIne upanIyamAna vRddhi pAmatuM hovArthI kAya kahevAya che, te kAyano je prayoga te audArikazarIrakA prayoga kahevAya che ema (samAsano ) vigraha karavo. A prayoga paryAptA jIvano ja jANavo. tathA audA- rikamizra kA prayoga aparyAptakano jANavo. ahIM utpattine AzrIne eTale jIvanI utpatti samaye prAraMbha karelA audArikazarIranuM pradhAnapa hovAthI audArika ( yoga ) kArmaNa ( zarIrayoga )nI sAthai mizra thAya che, tathA jyAre manuSya ke paMceMdriya samavAya 15 // // 60 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tiryaMca ke bAdara vAyukAya vaikriyane kare che, tyAre ( te vaikriyanA ) prAraMbha karanAra audArikarnu pradhAnapaNuM hovAthI jyAMsudhI te vaikriyaparyAptivaDe paryAptapaNAne na pAme (paryApto na thAya) tyAMsudhI audArika vaikriyanI sAthe mizra kahevAya che. eja pramANe | AhArakanI sAthe paNa audArikanI mizratA jANavI. tathA kriyazarIrakAyaprayoga vaikriyaparyAptivALAne eTale paryApta thayelAne hoya che. tathA vaikriyamizrazarIrakAyaprayoga (vaikriya paryApti) jenI pUrI na thai hoya evA devane athavA nArakIne kArmaNanI sAthe mizratA jANavI, athavA (te manuSya ane tiyaMcane) labdhivaikriyano tyAga karatI vakhate audArikamAM praveza karavAne samaye audArikane grahaNa karavA mATe (vaikriyanI) pravRtti hovAthI vaikriyanA pradhAnapaNAne lIdhe audArikanI sAthe paNa (vaikriyanI) mizratA thai zake cha ema keTalAka AcAryoM kahe che. tathA AhArakazarIrakAyaprayoga te AhAraka zarIranI niSpatti thAya ! tyAre tenuM ja pradhAnapaNuM hovAthI thAya che. tathA AhArakamizrazarIrakAyaprayoga, AhArakano tyAga karavApUrvaka anya(audArika )ne grahaNa karavA mATe udyamavaMta thayelAne audArikanI sAthe mizratA thAya che. Ano bhAvArtha e che ke-jyAre AhAraka zarIravALo thaine kArya karyA pachI pharIthI audArikane grahaNa kare che tyAre AhArakanuM pradhAnapaNuM hovAthI audA. rikamAM praveza karavAno vyApAra hovAthI jyAM sudhI sarvathA (saMpUrNa) AhArakano tyAga na kare tyAM sudhI audArikanI sAthe mizratA hoya che. ahIM koI zaMkA kare ke-te AhAraka zarIra karanAra jIve potAnuM te audArika zarIra sarvathA (bilakula) N|| mUkyuM nathI paraMtu pUrve jevU banAveluM hatuM tevu raheDhuMja hoya che, to te audArika zarIrane grahaNa karavAnuMja kyA cha ? uttarahA tArUM kahevU satya che, to paNa audArika zarIrane pAchaM grahaNa karavAne mATe pravRtta thAya che tethI grahaNa kare cha ja (ema kahI - -
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 16 // samavAyAGga str|| bodhuM aMga zakAya). tathA kArmaNazarIrakAyaprayoga vigrahagatine viSe ( sarva jIvone), ane samudghAta avasthAmA rahelA kevaLIne trIjA, cothA ane pAMcamA samayane viSe hoya che (7) // have soLa sthAnaka kahe cha: mU0-solasa ya gAhA solasagA pannattA, taM jahA-samae veyAlie uvasaggaparinnA itthIpariNNA nirayavibhattI mahAvIrathuI kusIlaparibhAsie vIrio dhamme samAhI magge samosaraNe AhAtahie gaMthe jamaIe gAhAsolasame solasage 1 / solasa kasAyA pannattA, taM jahA-aNaMtANubaMdhI kohe, aNaMtANubaMdhI mANe, aNatANubaMdhI mAyA, aNaMtANubaMdhI lobhe, apaccakkhANakasAe / kohe, apaccakkhANakasAe mANe, apaccakkhANakasAe mAyA, apaccakkhANakasAe lobhe, paccakkhANAvaraNe kohe, paccakkhANAvaraNe mANe, paJcakkhANAvaraNe mAyA, paccakkhANAvaraNe lobhe, saMjalaNe kohe, saMjalaNe mANe, saMjalaNe mAyA, saMjalaNe lobhe 2 / maMdarassa NaM pavvayassa solasa nAmadheyA pannattA, taM jahA-maMdara meru maNorama, sudaMsaNa sayaMpabhe ya giriraayaa| rayaNuccaya piyadaMsaNa, majjhe logassa nAbhI ya // 1 // atthe a sUriAvatte, sUriAvaraNe tti a / uttare a disAI a, // 6 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaDiMse ia solasame // 2 // 3 // pAsassa NaM arahato purisAdANIyassa solasa samaNasAha| ssIo ukkosiA samaNasaMpadA hotthA 4 / AyappavAyassa NaM puvvassa NaM solasa vatthU pannattA 5 / camarabalINaM uvAriyAleNe solasa joyaNasahassAiM AyAmavikkhaMbheNaM pannattA 6 / lavaNe NaM samudde solasa joyaNasahassAI ussehaparivuDDIe pannatte 7 // ... imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM solasa paliovamAiM ThiI pannattA 1 / paMcamIe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM solasa sAgarovamA ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM | devANaM atthagaiyANaM solasa paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM solasa paliovamAiM ThiI pannattA 4 / mahAsukke kappe devANaM atthagaiyANaM solasa sAgathA rovamAiM ThiI pannattA 5 / je devA AvattaM viAvattaM naMdiAvattaM mahANaMdiAvattaM aMkusaM aMkusapa laMbaM bhadaM subhadaM mahAbhadaM sabaobhadaM bhaduttaravaLisagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM solasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 /
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 62 // devA solasahiM addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tesi NaM devANaM solasavAsasahassehiM AhAraTThe samuppajjai 2 | saMtegaiA bhavasiddhiA jIvA je solasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissati muzcissati parinivAissaMti savadukkhANamaMta karissati 3 // sUtram - 16 // mUlArthaH - suyagaDAMgasUtramAM soLa adhyayanamAM chelluM gAthApoDazaka nAmanuM adhyayana kaheluM che, te A pramANe - samaya, vaitAlIya, upasargaparijJA, strIparijJA, narakavibhakti, mahAvIrastuti, kuzIlaparibhASita, vIrya, dharma, samAdhi, mArga, samavasaraNa, yAthAtathika, graMtha, yamakIya (AdAnIya) ane soLamuM gAthASoDaza kahelaM che (1) / soLa kapAyo kahelA che, te A pramANeanaMtAnubaMdhI krodha, anaMtAnubaMdhI mAna, anaMtAnubaMdhI mAyA, anaMtAnubaMdhI lobha, apratyAkhyAnakaSAya krodha, apratyAkhyAnapAya mAna, apratyAkhyAnakapAya mAyA, apratyAkhyAnakapAya lobha, pratyAkhyAnAvaraNa krodha, pratyAkhyAnAvaraNa mAna, pratyAkhyAnAvaraNa mAyA, pratyAkhyAnAvaraNa lobha, saMjvalana krodha, saMjvalana mAna, saMjvalana mAyA, saMjvalana lobha ( 2 ) / meruparvatanA soLa nAma kahAM che, te A pramANe--maMdara, meru, manorama, sudarzana, svayaMprabha, girirAja, ratnoccaya, priyadarzana, lokamadhya, lokanAbhi, artha, sUryAvarta, sUryAvaraNa, uttara ( uttama ), digAdi ane soLamuM nAma avataMsaka ( 3 ) / puruSone madhye AdAna nAmakarmavALA pArzvanAtha arihaMtane soLa hajAra sAdhuonI utkRSTa zramaNasaMpadA hatI ( 4 ) / AtmapravAda nAmanA samavAya 16 // // 62 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ BY pUrvamA soLa vastuo ( adhyayananI jevA vibhAgo) kahela che (5) / camareMdra ane balIMdranA avatArikAlayana (prAsAda | madhye rahelI pIThikA) AyAma-viSkame karIne soLa hajAra yojana pramANa kahela che (6) / lavaNasamudranA madhya bhAgamAM (daza hajAra yojanamA) utsedhanI ( veLAnI) vRddhi soLa hajAra yojananI kahI che (7) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI soLa palyopamanI sthiti kahI che (1) / pAMcamI pRthvIne viSe / | keTalAka nArakonI soLa sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI soLa palyopamanI sthiti khii| cha (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI soLa palyopamanI sthiti kahI che (4) / mahAzukra kalpane viSe keTalAka devonI soLa sAgaropamanI sthiti kahI che (5) / je devo Avarta, vyAvarta, naMdyAvarta, mahAnaMdyAvarta, aMkuza, | aMkuzapralaMba, bhadra, subhadra, mahAbhadra, sarvatobhadra ane bhadrottarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti soLa sAgaropamanI kahI che (6) // te devo soLa ardhamAse ( pakhavADIe) Ana le cha, prANa le che, eTale ucchAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone soLa hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAeka bhavasiddhika ( bhavya ) jIvo cha ke jeo soLa bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // - TIkArtha:-have soLa sthAnakanuM sUtra kahe che, ane te sugama che. vizeSa eke-sthitinAM sUtronI pahelAM gaathaassoddshk| | vigere sAta sUtro kahyAM che, temAM sUtrakRtAMga( sugaDAMga )nA pahelA zrutaskaMdhamAM soLa adhyayano che, temAM gAthA nAmarnu
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya samavAyAGga co aMga // 63 // soLameM adhyayana che, tethI karIne gAthA nAmarnu soLamuM adhyayana che jemanu (jemanI madhye) te gAthApoDazaka kahevAya che. te 16 mA 'samae tti'-nAstika vigerenA samaya( siddhAMta )ne pratipAdana karanAra adhyayana samaya nAme ja kahevAya che. vaitAlIya nAmanA chaMda( zloka )nI jAtivaDe racelaM adhyayana vaitAlIya kahevAya che, e ja pramANe vIjAM paNa adhyayananAM nAmo potapotAnA arthane anusAre jANI levA. temAM 'samosaraNe tti'-samavasaraNa eTale traNa so ne vesaTha pravAdIonA matano samUha. 'ahAtahie tti'-jevI vastu hoya tevI ja jene vipe kahevAmAM Ave te yathAtathika nAmarnu adhyayana, tathA graMthane kahenAruM adhyayana graMtha kahevAya che. 'jamaie tti'-yamakIya eTale yamakanI jemA racanA karI hoya te sUtra tathA 'gAheti' pUrvanA paMdara adhyayanono artha jemAM gAyo-kahyo che te gAthA kahevAya che athavA te paMdara adhyayanomAM pratiSThAbhUta hovAthI paNa gAthA nAmarnu adhyayana kahevAya che (1). meruparvatanA ( soLa) nAmanA sUtramA eka gAthA ane eka zloka lakhyo che. temAM'majjhe logassa nAbhI yatti'lokamadhya ane lokanAbhi ema ve nAma lakhyA che. tathA uttara evaM nAma kayuM che te bharatAdika(sarva kSetro)nI uttara dizAmAM (meru) rahelo che. tethI kaheluM che. te viSe kadhu che ke'savvesiM uttaro meru' tti-'sarva kSetrAdikanI uttaramA meru rahelo che.' tathA 'disAi yatti'-(sarva) dizAono AdibhUta te digAdi e, paNa merunu nAma che (kemake merunI madhye rahelA ATha rucaka pradezane AdhIne pUrvAdika dizA-vidizAonI utpatti thAya che) tathA 'vaDiMse iya tti'-avataMsa-zekharanI jevo hovAthI avataMsa evaM paNa merunu nAma che) (3) / puruSAdAnIya eTale puruSone madhye Adeya nAmakarmavALA (pArzvanAtha.) (4) / tathA AtmapravAda e sAtamu pUrva // 63 //
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha (5) / tathA camara ane baLi e ve dakSiNa ane uttara taraphanA asurakumAranA iMdro che, temanI ' uvAriyAleNe tti' camaracaMcA ane balIcaMcA nAmanI rAjadhAnInA madhya bhAge rahelA temanA (be iMdronA ) ve bhavanane viSe ( madhye ) ve | avatArikAlayana eTale madhyabhAge UMcA ane pachI cotarapha pArzvabhAge anukrame utaratA utaratA ve pITha rahelA che, te goLa | hovAthI AyAma ane viSkaMbhavaDe soLa hajAra yojana kahelA che (6) / tathA lavaNasamudrane viSa madhyanA daza hajAra yojanamAM nagaranA killAnI jema jaLa UMcu raheluM che, tenA utsedha( UMcAi )nu pramANa soLa hajAra yojananuM che. tethI ema kahevAya che ke lavaNasamudra utsedhanI vRddhivaDe soLa hajAra yojana cha (7) // Avarta vigere agyAra vimAnanAM nAmo ApelAM che (6) // have sattara sthAnaka kahe cha: mU-sattarasavihe asaMjame pannatte, taM jahA-puDhavikAyaasaMjame AukAyaasaMjame teukAyaasaMjame vAukAyaasaMjame vaNassaikAyaasaMjame beiMdiaasaMjame teiMdiyaasaMjame cauridiyaasaMjame paMciMdiyaasaMjame ajIvakAyaasaMjame pehAasaMjame ubehAasaMjame avahaTTuasaMjame appamajaNA. asaMjame maNaasaMjame vaiasaMjame kAyaasaMjame 1 / sattarasavihe saMjame pannatte, taM jahA-puDhavIkAyasaMjame AukAyasaMjame teukAyasaMjame vAukAyasaMjame vaNassaikAyasaMjame beiMdiasaMjame teiM
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 17 // samavAyAGga mNtr|| cothu aMga 64 // diyasaMjame cauridiasaMjame paMciMdiasaMjame ajIvakAyasaMjame pehAsaMjame uvehAsaMjame avahavasaMjame pamajaNAsaMjame maNasaMjame vaisaMjame kAyasaMjame 2 / mANusattare NaM pavae sattarasa ekavIse joyaNasae uddhaM uccatteNaM pannatte 3 / savesi pi NaM velaMdharaaNuvelaMdharaNAgarAINaM AvAsapavayA sattarasa ekavIsAiM joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM pannattA 4 / lavaNe NaM samudde sattarasa joyaNasahassAI savaggeNaM pannatte 5 / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo sAtiregAI sattarasa joyaNasahassAiM uDhe uppatittA tato pacchA cAraNArNa tiriA gatI pavattati 6 / camarassa NaM asuriMdassa asuraraNNo tigiMchakUDe uppAyapavae sattarasa ekavIsAiM joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM pannatte 7 / balissa NaM asuriMdassa ruagiMde uppAyapavae sattarasa ekavIsAiM joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM pannatte 8 / sattarasavihe maraNe pannatte, taM jahA-AvIImaraNe ohimaraNe AyaMtiyamaraNe valAyamaraNe vasahamaraNe aMtosallamaraNe tabbhavamaraNe bAlamaraNe paMDitamaraNe bAlapaMDitamaraNe chaumatthamaraNe kevalimaraNe vehAsamaraNe giddhapiTThamaraNe bhattapaJcakkhANamaraNe iMgiNimaraNe pAovagamaNamaraNe
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 / suhumasaMparAe NaM bhagavaM suhumasaMparAyabhAve vaTTamANe sattarasa kammapagaDIo NibaMdhati, taM jahAAbhiNibahiNANAvaraNe suyaNANAvaraNe ohiNANAvaraNe maNapajjavaNANAvaraNe kevalaNANAvaraNe cakkhudaMsaNAvaraNe acakkhudaMsaNAvaraNe ohIdaMsaNAvaraNe kevaladaMsaNAvaraNe sAyAveyaNijjaM jaso - kittinAma uccagoyaM dANaMtarAyaM lAbhaMtarAyaM bhogaMtarAyaM uvabhogaMtarAyaM vIriaaMtarAyaM 10 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiANaM neraiyANaM sattarasa palio mAI TiI pannattA 1 / paMcamIe puDhavIe neraiyANaM ukkoseNaM sattarasa sAgarovamAI ThiI pannattA 2 / chaTThI puDhavIe neraiyANaM jahaNaNeNaM sattarasa sAgarovamAI ThiI pannattA 3 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM sattarasa palio mAI ThiI pannattA 4 | sohammIsANesu kappe atthega ANaM devANaM sattarasa lio mAI ThiI pannattA 5 / mahAsukke kappe devANaM ukkoseNaM sattarasa sAgarovamAI ThiI pannattA 6 / sahassAre kappe devANaM jahapaNeNaM sattarasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 7 / je devA sAmANaM susAmANaM mahAsAmANaM paramaM mahApaumaM kumudaM mahAkumudaM naliNaM mahAnaliNaM poMDarIaM mahApoMDarIaM
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ INT samavAya bhI sukka mahAsukaM sIhaM sIhakaMtaM sIhavIaM bhAviaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkosamavAyAja seNaM sattarasa sAgarovamAiM ThiI pannattA 8 // RAINE te NaM devA sattarasahiM addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 1 / yo aMga tesi NaM devANaM sattarasahiM vAsasahassehiM AhAraTe samuppajjai. 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiA jIvA je sattarasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissati bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti savadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // suutrm-17|| ___ mUlA:-sattara prakArano asaMyama kahyo che, te A pramANe-pRthvIkAya asaMyama, apkAya asaMyama, tejaskAya asaMyama, vAyukAya asaMyama, venaspatikAya asaMyama, dvIMdriya asaMyama, trIMdriya asaMyama, caturiMdriya asaMyama, paMceMdriya asaMyama, aMjIvakAya asaMyama, prekSA asaMyama, upekSA asaMyama, apahRtya asaMyama, apraimArjana asaMyama, maine asaMyama, vacana asaMyama, kAya asaMyama (1) / sattara prakArano saMyama kahyo che, te A pramANe-pRthvIkAya saMyama; apkAya saMyama, tejaskAya saMyama, vAyukAya saMyama, vanaspatikAya saMyama, dvIMdriya saMyama, trIMdriya saMyama, caturiMdriya saMyama, paMceMdriya saMyama, ajIvakAya saMyama, prekSA saMyama, upekSA saMyama, apahRtya saMyama, pramArjanA saMyama, mana saMyama, vacana saMyama, kAya saMyama (2) / mAnuSottara parvata sattara so ne ekavIza yojana UrdhvapaNe ( UMco) kahyo che (3) / sarva velaMdhara ane anuvelaMdhara nAgarAjAonA AvAsa prvto|
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra sattara so ne ekavIza yojana UrdhvapaNe (UMcA) kahyA che (4) / lavaNasamudra sattara hajAra yojana sarvAnavaDe (taLIyethI zikhA paryaMta) UMco kahyo che (5) / AratnaprabhA nAmanI pRthvInA atyaMta sarakhA ramaNIya bhUmibhAga(bhUmitaLa)thI kAMika adhika sattara hajAra yojana UMce UDIne-upaDIne tyArapachI cAraNo (jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa munio)nI tirachI gati kahI che (kemake ratnaprabhA pRthvIthI sAdhika soLa hajAra yojana pramANa UMcI lavaNasamudranAjaLanI zikhA che tethI tenA karatAM paNa hajAra yojana adhik| eTale sattara hajAra yojana UMcA gayA pachI tirachI gati thai zake che (6) / asuranA rAjA camara nAmanA asureMdrano tigichikUTa nAmano utpAta parvata sattara so ne ekavIza yojana UrdhvapaNe (UMco) kahyo che (7) / bali nAmanA asureMdrano rucakeMdra nAmano utpAta parvata paNa sattara so ne ekavIza yojana UrdhvapaNe (UMco) kahyo che (8) / sattara prakAre maraNa kA che, te A pramANeAvIci maraNa, avadhi maraNa, AtyaMtika maraNa, valAya ( valan ) maraNa, vaizAta maraNa, aMtaHzalya maraNa, tadbhava maraNa, bAla maraNa, paMDitaM maraNa, bolapaMDita maraNa, chamastha maraNa, keli maraNa, vaihAyasa maraNa, gRdhrapRSTha maraNa, bhaktapratyAkhyAna maraNa, iMginI maraNa, pAdopaigamana maraNa (9) / sUkSmasaMparAya bhagavAna (pUjya) sUkSmasaMparAyanA bhAvamAM vartatA satA (te guNasthAnake rahyA hoya tyAre ) sattara karmaprakRtione bAMdhe che, te A pramANe-Abhinibodhika (mati) jJAnAvaraNa, zrutajJAnAvaraNa, avadhijJAnAvaraNa, manaparyavajJAnAvaraNa, kevaLajJAnAvaraNa, cakSudarzanAvaraNa acakSudarzanAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa, kevaLadarzanAvaraNa, sAtavedanIya, yaza-kIrti nAma, ucca gotra, dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya, vIryAtarAya (10) // - A ratnaprabhA nAmanI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI sattara palyopamanI sthiti kahI che (1) / pAMcamI pRthvIne
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 66 // viSe nArakIonI utkRSTa sthiti sattara sAgaropamanI kahI che ( 2 ) / chaThThI pRthvIne viSe nArakIonI jaghanya sthiti sattara sAgaropamanI kahI che (3) / keTalAka asurakumAra devonI sattara palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) / saudharma ane IzAna kalpaneviSe keTalAka devonI sattara palyopamanI sthiti kahI che ( 5 ) / mahAzukra kalpane viSe devonI utkRSTa sthiti sattara ..sAgaropamanI kahI che (6) / sahasrAra kalpane viSe devonI jaghanya sthiti sattara sAgaropamanI kahI che ( 7 ) / je devo sAmAna, susAmAna, mahAsAmAna, padma, mahApadma, kumuda, mahAkumuda, nalina, mahAnalina, pauMDarIka, mahApauMDarIka, zukla, mahAzukla, siMha, siMhakAMta, siMhavIya ane bhAviya nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti . sattara sAgaropamanI kahI che ( 8 ) | te devo sattara ardhamAse ( pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone sattara hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che ( 2 ) / evA keTalAka bhavasiddhika ( bhavya ) jIvo che ke jeo sattara bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze. (3) // TIkArtha:- have sattara sthAnaka kahe che, teno artha spaSTa che. vizeSa e ke sthitinAM sUtronI pahelAM daza sUtro che. ( temAM pahelA asaMyamanA sUtramAM ) aMjIvakAya asaMyama eTale suMdara suvarNa tathA bahu mUlyavALA vastra, pAtra, pustaka vigere grahaNa karavAte. prekSAne viSe je asaMyama te prekSA asaMyama kahevAya che eTale ke ( besavA vigerenuM ) sthAna ane upakaraNa vigerenuM pratyupekSaNa na kara athavA vidhi pramANe pratyupekSaNa na karavuM te. upekSA asaMyama eTale asaMyamanA yogomAM vyApAra samavAya 17 // // 66 //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ all kare (pravarte ) ane saMyamanA yogone viSe vyApAra na kare (pravarte nahIM) te. tathA apahRtya asaMyama eTale uccArAdikane vidhi pramANe na paraThave te. tathA apramArjanA asaMyama eTale pAtrAdikanI pramArjanA na kare athavA vidhi pramANe na kare te. tathA mana, vacana ane kIyA saMbaMdhI asaMyama eTale azubha evA mana, vacana ane kAyAnI udIraNA kare te. (1) / asaMyamathI je viparIta te saMyama kahevAya che (2) / tathA velaMdhara ane anuvelaMdhara nAmanA devonA AvAsa parvatonuM svarUpa kSetrasamAsanI A gAthAovaDe jANavu (bRhat kSetrasamAsa gAthA 17 thI). jaMbUdvIpanI jagatIthI paMcANu hajAra yojana jaie ane dhAtakI khaMDanI A taraphanI jagatIthI paMcANu hajAra yojana A tarapha AvIe tyAre te ThekANe (eTale lavaNasamudranA madhya bhAge pANInI zikhA rahelI che te ) lavaNa zikhA cakravALathI eTale rathanA cakranA AkAravaDe daza hajAra yojana vistAravALI che, tathA samAna jaLapaTTathI soLa hajAra yojana UMcI che ane eka hajAra yojana avagADha che eTale pRthvImAM peThelI che. A lavaNasamudranI zikhAnI upara ardha yojanathI kAMika ochu eTale ve gAuthI kAMika ochA pramANa jeTalaM jaLa sAMja savAra banne kALa vadhe che ane ghaTe che eTale ke pAtALakalazamAM rahelA vAyuno kSobha thavAthI vadhe che ane te vAyu IN zAMta thavAthI ghaTe che. lavaNasamudranI abhyaMtara eTale jaMbUdvIpa taraphanI veLAne eTale zikhAnI uparanA jaLanI zikhAne betALIza hajAra nAgakumAro dhArI rAkhe che, tathA bAhya eTale dhAtakIkhaMDa taraphanI veLAne bahotera hajAra nAgakumAro dhArI rAkhe che (eTale ke te zikhA bemAMthI eke tarapha DhaLI na jAya tema aTakAve cha ). tathA agrodaka eTale zikhA uparatuM ardha yojanathI kAMika ochA pramANavALu vadhatuM jaLa, tene sATha hajAra nAgakumAro dhArI rAkhe che. (A velaMdhara devo kula
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya cAmAnA 174000 hajAra hoya che.) temAMnA velaMdhara devonA AvAsa parvato lavaNasamudranI cAre dizAmA eka eka hovAthI kula cAra ___samavAyAGga che. te parvatonA nAma pUrvAdinA anukrame gostUbha, dakabhAsa, zaMkha ane dakasImA che, temanA adhipati devo anukrame gostUma, sUtra // ziva, zaMkha ane manaHzIla nAmanA nAgarAja che. tathA anuvelaMdharanA AvAsa parvato lavaNasamudramAM cAre vidizAmA eka eka co aMga hovAthI kula cAra che. te anukrame karkoTaka, vidyutprabha, kailAsa ane aruNaprabha evA nAmavALA che. tathA karkoTaka, kardama, kailAsa ane aruNaprabha evA nAmavALA temanA adhipati-nAgarAjAo che. A sarve (AThe) AvAsa parvato (jaMbUdvIpanI // 67 // jagatIthI) tALIza hajAra yojana lavaNasamudramA jaie tyAM AvelA che. tathA A sarve ( AThe) parvato cAra so ne trIza yojana ane eka koza bhUminI aMdara rahelA che ane sattara so ne ekavIza yojana UMcA che ( 17 thI 24.) (4) / 'cAraJd NANaM tti'-jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa munione rucakAdika dvIpamA jaq hoya tyAre sattara hajAra yojanathI kAMika adhika UMce gati karyA pachI tirachI gati karavAnI hoya che (6) / tigichi nAmano kUTa eTale utpAta parvata, ke je parvata upara - AvIne pachI manuSyakSetra tarapha javAne mATe devo gati kare che. te parvata ahIMthI asaMkhyAtamA aruNodaya nAmanA samudramAM dakSiNa dizAe betALIza hajAra yojana jaie tyAM che (7) / tathA rucakeMdra nAmano utpAta parvata te ja aruNodaya nAmanA samudramA uttara dizAe teTalo ja dUra rahelo cha (8) / 'AvII maraNe tti'-'A-samantAt ' eTale cotaraphathI vIcinA jevI vIci eTale AyuSyanA daLiyA kharI dI jAya tevI avasthA meM maraNamA hoya te AvIci maraNa kahevAya cha, athavA to vIci eTale viccheda, teno je abhAva te avIci, SN // 67 //
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ahIM prAkRta hovAthI 'a' ne badale : A' dIrgha karyo che ( AvIci ), AvA prakAranuM je maraNa eTale ke kSaNe kSaNe | AyuSyanA daLIyAM kharatAM jAya e rIte sarva daLIyAM kharI jAya tyAre je maraNa thAya te AvIci maraNa kahevAya che, tathA Man avadhi eTale maryAdA, te vaDe je maraNa te avadhi mairaNa, eTale ke nArakAdika bhavanA kAraNapaNAe karIne je AyukarmanAM daLiyAM 0 anubhavIne hamaNAM mare che te ja AyukarmanAM daLiyAMne pharIthI anubhavIne jyAre maraze tyAre te tyAMsudhIna avadhi maraNa kahevAya che kAraNa ke te ( hamaNAMnA) dravyanI (daLIyAMnI ) apekSAe pharIthI te ja dravyanuM grahaNa thAya tyAMsudhI jIvanuM maraNa thAya te avadhi kahevAya che. tathA ' AyaMtiya maraNe tti'-AtyaMtika maraNa eTale nArakI vigere koipaNa gatinA AyuSyapaNe karmanA daLIyAMne anubhavIne hamaNAM maraNa pAmyo ane te pramANe maraNa pAmyA pachI pharIthI te daLiyAMne anubhavIne (koipaNa vakhata ) ma'vAno nathI, Ayu je maraNa te, te dravyanI apekSAe atyaMta hovAthI (ghaNuM aMte-chevaTe hovAthI) AtyaMtika kahevAya che. 'valAyasaraNe tti-' saMyamanA yogathI pAchA pharatAM eTale jenA cAritrapariNAma bhagna thayA hoya evA sAdhu|| ornu je maraNa te valanmaraNa kahevAya che. tathA vazavaDe eTale iMdriyonA viSayonI parataMtratAvaDe je Rta eTale bAdhA pAmelA hoya te vazaurta kahevAya che. jema telavALA dIvAnI kalikA( zikhA-jyota )ne jovAthI pataMgIyu vazAta kahevAya che. (tevA vazArtanuM je maraNa te vazAta maraNa kahevAya che ) tathA aMtaH eTale jenA manane viSe zalyanA jevU zalya eTale koipaNa jAtano aparAdha hoya te aMtaHzalya eTale lajjA ke garva vigerenA kAraNane lIdhe aticAranI AlocanA karI na hoya, tevAnuM je maraNa te aMtaHzalya maraNa kahevAya che. tathA tiryaMca ke manuSya saMbaMdhI je koi bhavane viSe vartato jaMtu pharIthI te ja (tiryaMca ke
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSya ) bhavane yogya evaM ( AgalA bhavanuM ) AyuSya bAMdhIne pachI te (atyAranA) AyuSyano kSaya thavAvaDe maranAranuM je samavAya - samavAyAGga maraNa te tadbhava maraNa kahevAya che. A maraNa tiryaMca ane manuSya ebene ja hoi zake che paNa deva ane nArakIne Ano saMbhava ja nathI, kema ke teo marIne anaMtara te ja bhavamA utpanna thatA nathI. tathA bALakanI jevA bALaka eTale virati coghu aMga rahita evA jIvo, teornu je maraNa te vALamaraNa kahevAya che. tathA paMDita eTale sarvavirativALA, teornu je maraNa te paMDita maraNa kahevAya che, tathA bALapaMDita eTale dezavirativALA, teornu je maraNa te bALaMpaMDita maraNa kahevAya che. 68 // tathA chadmastha maraNa eTale kevaLajJAna rahita evAnuM maraNa. tathA kevaLI maraNa-kevaLajJAnInuM maraNa e prasiddha ja che. tathA vehAyasamaraNaM tti'-AkAzane viSe je maraNa thayuM te vaihAyasa maraNa kahevAya che. arthAta vRkSanI zAkhA vigeremA zarIrane laTakAvIne je maravu te vaihAyasa maraNa kahevAya che. tathA gRdhra eTale gIdhapakSI tenA upalakSaNathI bIjA paNa pakSI ane zIyALa vigere vaDe sparza karAyelaM je maraNa te gRdhraspRSTa kahevAya che, athavA gRdhra vigerene khAvA lAyaka cha pRSTha-pITha ane upalakSaNathI: udarAdika avayavo je maraNane viSe te gRdhrapRSTha maraNa kahevAya che, koi mahAsattvavALo prANI (manuSya) hAthI ke UMTa vigerenA : IN (mRtaka ) zarIramAM pezI gRdhrAdikanI pAse potAnuM bhakSaNa karAve, te A maraNa kahevAya che. tathA jene viSe jAvajIva sudhI bhaktanu-bhojananuM pratyAkhyAna hoya te bhaktaparijJA evA nAme karIne rUDha che. A pratyAkhyAna trividha athavA caturvidha AhAranA tyAgapaNe thai zake che, tema ja temAM sapratikarma eTale zarIranI sevA-cAkarI paNa karI-karAvI zakAya che. tathA je anaza-in. nanI kriyAmA amuka niyamita pradezamA haravApharavAnI ceSTA karI zakAya che te iMginI kahevAya che, tevA iMginIvaDe je maraNa JER 68 //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ te iMrginI maraNa kahevAya che. A maraNa caturvidha AhAranuM pratyAkhyAna karanAra, zarIranI sAra-saMbhALa nahIM karanAra ( karAvanAra ) ane niyamita pradezamA ja rahenArAne hoi zake che. tathA jemAM pAdapa - vRkSanI jema upagamanaM eTale rahevuM hoya te pAdapopagamaina maraNa kahevAya che. jema koi vRkSa koi ThekANe koipaNa prakAre paDyuM hoya te kAMDa paNa sama ke viSama sthAna vigereno vicAra karyA vinA nizcaLa ja rahe che, tevI rIte je sAdhu rahe tenuM je maraNa te pAdapopagamana maraNa kahevAya che. ( 9 ) / sUkSma parAya guNasthAnavALo upazamaka athavA kSapaka ema ve prakArano hoya che, te sUkSma lobha kaSAyanI kiTTikAne vedanAra bhagavAna- pUjya evA sAdhu sUkSmasaMparAyanA bhAvamAM ( pariNAmamAM ) vartatA eTale te ja guNasthAnakamAM rahelA hoya te samajavA. paNa atIta ke anAgata sUkSmasaMparAyanA pariNAmavALA na samajavA. te eka so ne vIza prakRtimAMthI satara karmaprakRtine bAMdhe che, bAkInI (103 ) karmaprakRtione bAMdhatA nathI; kemake pUrva pUrvanA guNasthAnakomAM baMdhane AzrIne te prakRtio viccheda pAmI che. tathA vaLI A kahelI sattara prakRtimAMthI paNa eka sAtavedanIya prakRti upazAMtamohAdika guNasthAnako ne viSe baMdhane AzrIne prApta thAya che ane bAkInI soLa prakRtiono ahIM ja viccheda thAya che. te viSe kartuM che ke jJAna ane aMtarAyanuM dazaka ( jJAnAvaraNanI pAMca ane aMtarAyanI pAMca maLIne daza prakRti ) 10, darzanAvaraNanI cAra 14, ucca gotra 15 ane yazakIrti 16, A soLa prakRtio sUkSma kaSAya (saMparAyaguNasthAna) ne viSe viccheda pAme che arthAt sUkSmasaMparAya guNasthAnakathI AgaLa teno baMdha nathI. (10) // sAma vigere 17 vimAnonAM nAmo ApelA che ( 8 ) // sUtra- 17 //
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyA / copaM aMga // 69 // have aDhAra sthAnaka kahe che: samavAya - mU0-aTThArasavihe baMbhe pannatte, taM jahA-orAlie kAmabhogeNeva sayaM maNeNaM sevai 1 novA 18 // vi annaM maNeNaM sevAvei 2 maNeNaM sevaMtaM pi aNNaM na samaNujANAi 3, orAlie kAmabhoge va sayaM vAyAe sevai 4 no vi aNNaM vAyAe sevAvei 5 vAyAe sevaMtaM pi apaNaM na samaNujANAi 6, orAlie kAmabhoge Neva sayaM kAyeNaM sevai 7 no vi ya'paNaM kAeNaM sevAvei 8 kAraNaM sevaMtaM pi aNNaM na samaNujANAi 9, dive kAmabhoge Neva sayaM maNeNaM sevai 10 No vi aNNaM maNeNaM sevAvei 11 maNeNaM sevaMtaM pi aNNaM na samaNujANAi 12, divve kAmabhoge va sayaM vAyAe sevai 13 No vi aNNaM vAyAe sevAvei 14 vAyAe sevaMtaM pi apaNaM na samaNujANAi 15, divve kAmabhoge Neva sayaM kAeNaM sevai 16 No vi aNNaM kAraNaM sevAvei 17 kAeNaM sevaMtaM pi aNNaM na samaNujANAi 18, 1 / arahato NaM ariTThanemissa aTThArasa samaNasAhassIo ukkosiyA samaNasaMpayA hotthA 2 / samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM samaNANaM NiggaMthANaM sakhuDDayaviattANaM aTThArasa ThANA pannattA, taM jahA-vayachakaM 6 kAyachakkaM 12, akappo 13 gihibhAyaNaMda
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 / paliyaMka 15 nisijjA 16 ya, siNANaM 17 sobhavajaNaM 18 // 1 // 3 / AyArassa NaM bhagavato sacUliAgassa aTThArasa payasahassAiM payaggaNaM pannattAI 4 / baMbhIe NaM livIe aTThArasavihe lekhavihANe pannatte, taM jahA--baMbhI 1 javaNIliyA 2 dosaUriyA 3 kha(va)roTiyA 4 kharasAviyA 5 pahArAiA 6 uccattariA 7 akkharapuTTi(tthi)yA 8 bhogavayatA 9 veNatiyA 10 NiNhaiyA 11 * aMkalivi 12 gaNialivI 13 gaMdhavalivI 14 [bhUyalivi ] AdaMsalivI 15 mAhesarIlivI 16 / | dAmilivI 17 boliMdIlivI 18-5 / atthinasthippavAyassa NaM puvassa aTThArasa vatthU pannattA 6 / dhUmappabhAe NaM puDhavIe aTThArasuttaraM joyaNasayasahassaM bAhalleNaM pannattA 7 / posAsADhesu NaM mAsesu sai ukAseNaM aTThArasa muhutte divase bhavai sai ukkoseNaM aTThArasa muhuttA rAtI bhavai 8 // . imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM aTThArasa (paliovamAiM ThiI pannattA 1 / chaTThIe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM aTThArasa ) sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM aTThArasa paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga 1190 11 atthegaiyANaM devANaM aTThArasa palio mAI ThiI pannattA 4 / sahassAre kappe devANaM ukkoseNaM aTThAsa sAgamA ThaI pannattA 5 / ANate kappe devANaM [ atthegaiyANaM ] jahaNNeNaM aTThArasa sAgarovamAI ThiI pannattA 6 / 'devA kAlaM kAlaM mahAkAlaM aMjaNaM riTTha sAlaM samANaM dumaM mahAdumaM visAlaM susAlaM paramaM paramagummaM kumudaM kumudagummaM naliNaM naliNagummaM puMDarIaM puMDarImaM sahassAvaDiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM (ukko seNaM) aTThArasa sAgaro - mAI ThiI pannattA 7 // devA [ i ]aTThArahiM addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tose NaM devANaM aTThArasavAsasahassehiM AhAraTThe samuppajjai 2 | saMtegaiyA bhavasiddhiyA (jIvA) je aTThArasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti savadukhkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtram - 18 // mUlArtha:- aDhAra prakAranuM brahmacarya kayuM che, te A pramANe- audArika ( manuSya - tiryaca ) saMbaMdhI kAmabhogane pote samavAya 18 // // 70 //
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ manavaDe seve nahIM 1, bIjAne manavaDe sevAve nahIM 2, manavaDe sevatA evA paNa bIjAne anumode nahIM 3, audArika saMbaMdhI kAmabhogane pote vacanavaDe seve nahIM 4, bIjAne vacanavaDe sevAve nahIM 5, vacanavaDe sevatA evA paNa bIjAne anumode nahIM jA 6, audArika saMbaMdhI kAmabhogane pote kAyavaDe seve nahIM 7, bIjAne kAyavaDe sevAve nahIM 8, kAyavaDe sevatA evA paNa vIjAne anumode nahIM 9, divya ( deva saMbaMdhI) kAmabhogane pote manavaDe seve nahIM 10, manavaDe vIjAne sevAve nahIM 11, sevatA evA paNa vIjAne manavaDe anumode nahIM 12, divya kAmabhogane pote vacanavaDe seve nahIM 13, vacanavaDe bIjAne sevAve nahIM 14, sevatA evA paNa bIjAne vacanavaDe anumode nahIM 15, divya kAmabhogane kAyavaDe pote seve nahIM 16, kAyavaDe bIjAne sevAve nahIM 17, sevatA evA paNa bIjAne kAyavaDe anumode nahIM 18.(1) / arihaMta ariSTanemi bhagavAnane aDhAra hajAra sAdhuonI utkRSTa saMpadA hatI (2) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe bALa, sthavira vigere sarva sAdhuonA AcAranA aDhAra sthAno kahyAM che. te A pramANe-cha vrata pALavA 6, chakAyanI rakSA karavI 12, akalpya vastra-pAtrAdi 13, gRhastharnu pAtra (vAsaNa) 14, paryaka-palaMga vigere 15, niSadyA-strI sAthe besavu te 16, snAna 17 ane zobhA 18 A sarva(cha)nuM varjavu. (3) / cUlikA sahita pahelA AcArAMga sUtranA padanA parimANavaDe aDhAra hajAra pado kayAM che (4) / brAhmI lipinA lakhavAnA prakAra aDhAra kahyA che te A pramANe-brAhmI 1, yAvanI lipi 2, doSauparikA 3, kharoSTrikA 4, kharazAvikA 5, pahArAtikA 6, uccattarikA 7, akSaraSTikA 8, bhogavatikA 9, vaiNakiyA 10, IN ninhavikA 11, aMkalipi 12, gaNitalipi 13, gaMdharvalipi 14, Adarzalipi 15, mAhezvarI lipi 16, dAmilipi 17
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAya codhU aMga // 1 // na tathA bolidilipi 18. (5) / astinAstipravAda nAmanA pUrvamA aDhAra vastuo kahI che (6) / dhUmaprabhA nAmanI pAMcamI naraka pRthvIno vistAra (pRthvIpiMDa) eka lAkha ane aDhAra hajAra yojana pramANa kahyo che (7) / poSa ane apADha mAsamAM eka divasa (vakhata) utkRSTapaNe aDhAra muhUrttano divasa thAya che ane eka divasa (vakhata) utkRSTapaNe aDhAra muhartanI rAtri thAya che (eTale ke popa mAsamAM makarasaMkrAMtine roja aDhAra muhUrtanI rAtri ane aSADha mAsamAM karkasaMkrAtrine roja aDhAra muharttano divasa thAya che) (8) // A rataprabhA nAmanI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI aDhAra palyopamanI sthiti kahI che (1) / chaThI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI aDhAra sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI aDhAra palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI aDhAra paMlyopamanI sthiti kahI che (4) / sahasrAra kalpane viSe devonI utkRSTa sthiti aDhAra sAgaropamanI kahI che (5) / prANata kalpamA [keTalAka devonI jaghanya sthiti aDhAra sAgaropamanI kahI che (6) / je devo kALa, sukALa, mahAkALa, aMjana, riSTa, zAla, samAna, duma, mahAdruma, vizALa, suzALa, padma, padmagulma, kumuda, kumudagulma, nalina, nalinagulma, pauMDarIka, pauMDarIkagulma, sahasrArAvataMsaka nAmanA vimAnamA utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti aDhAra sAgaropamanI kahI che (7) // te devo aDhAra ardhamAse (pakhavADIye) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone aDhAra hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo che ke jeo aDhAra BSF-8-950 cammAmA
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhanA aMtane karaze. (3) // TIkArthaH-have aDhAra sthAnaka kahe che-ahIM sthiti sUtronI pahelAM ATha sUtro che, ane te sugama che. vizeSa e ke-baMbha eTale brahmacarya, tathA audArika kAmabhoga eTale manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI viSayo, tathA divya (vaikriya) kAmabhoga eTale deva saMbaMdhI viSayo (1) / tathA 'sakhuDDagaviyattANaM ti'-kSudraka ane vyakta sahita. temAM kSudraka eTale vaya ane zrutavaDe nAnA tathA vyakta eTale vaya ane zrutavaDe pariNamelA-moTA (nAnA moTA sarva ) sAdhuonA sthAno eTale tyAga karavAnI ane sevA-grahaNa karavAnI vastuorUpI sthAno aDhAra A pramANe cha-cha vrata eTale pAMca mahAvrato ane chaThaM rAtribhojananI IY virati, kAyaSaTraka eTale pRthvIkAyAdika chanI rakSA, akalpya eTale na kalpe tevo piMDa, zayyA, vastra, pAtra vigererUpa padArtha, 16 gRhibhAjana eTale thALI tapelI vigere, paryaMka eTale mAMco vigere, nipadyA eTale strInI sAthe vesate, snAna eTale zarIrane | pakhALavU te, tathA zobhA karavI te-e charnu varjabuM te (3) / cUlikA sahita AcArAMga nAmanuM prathama aMga eTale ke AcArAMga nAve zrutaskaMdha che, temAM bIjA zrutaskaMdhamAM piMDaiSaNA ( adhyayana ) vigere pAMca cUlAo che ane pahelA zrutaskaMdhA natra brahmacarya nAmanA adhyayano che, te pahelA zrutaskaMdhanA ja padonI A aDhAra hajAra pramANa saMkhyA kahI che, paraMtu cUlAnA padanI saMkhyA kahI nathI. te viSe kahyu cha ke-" nava brahmacarya adhyayanarUpa veda( AcArAMga)nA aDhAra hajAra pado kayAM che, ane tenI pAMca cUlikAne sAthe laie to ghaNA pado thAya che." ahIM mULa sUtramA "cUlikA sahita AcArAMga sUtranA" ema vizeSaNa ApIne cUlikA paNa sAthe gaNI che te mAtra A AcArAMga sUtra cUlikA sahita che, cUlikA rahita nathI, ema cUlikAnI
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ + samavAyAGga sUtra // co aMga // 72 // sattA ja jaNAvavA mATe che, paNa padanuM pramANa kahevA mATe nathI. te viSe naMdImaMtranA TIkAkAre kachu che ke " nava brahmacaryarUpa prathama zrutaskaMdhanuM pramANa aDhAra hajAra padanuM che. vaLI sUtronA artha vicitra prakAranA hoya che tethI temano artha gurunA upadezathI jANavA yogya che. " ahIM je aDhAra hajAra pada kA che te pada arthanI prAptivALA ( pUrNa arthavALA ) samajavA ( paraMtu vyAkaraNamA vibhaktivALA pada kahevAya che te ahIM levAnA nathI. ) ahIM ' padAgreNa ' evaM lakhyuM che teno artha ' padanA parimANavaDe ' evo karavo. ( 4 ) / brAhmI eTale bhagavAna AdIzvaranI putrI, athavA, saMskRta vigere bhedavALI vANI, te ( brAhmI) ne AzrIne te Adideve ja je akSara lakhavAnI paddhati dekhADI, te brAhmI lipi kahevAya che, te brAhmI lipimA lekhanuM vidhAna eTale bheda aDhAra prakAre kahela che. te A pramANe- brAhmI vigere. A lipionuM svarUpa vizeSa koi ThekANe jovAmAM AvyuM nathI tethI ahIM ame dekhADayuM nathI. ( 5 ) / tathA lokane viSe je ( vastu ) je prakAre * athavA je prakAre nathI, athavA syAdvAdanA abhiprAyathakI je vastu je prakAre che athavA je prakAre nathI e pramANe jemAM kaheluM che te astinAstipravAda nAmanuM cothuM pUrva che, temAM aDhAra vastu kahelI che ( 6 ) / tathA dhUmaprabhA nAmanI pAMcamI narakapRthvI, te bAlyavaDe karIne eTale pRthvIpiMDe karIne aDhAra hajAra yojana adhika (eka lAkha) yojanapramANa kahI che (7) / ' posAsADhe0 ' vigere je lakhyuM che tenI yojanA ( ghaTanA ) A pramANe karavI - ASADha mAsamAM ' sai - sakRt eTale eka divasa arthAt karka saMkrAMtine divase utkarSathI aDhAra muhUrttano eTale chatrIza ghaDIno divasa hoya che, tathA poSa mAsamA eka divasa eTale makara saMkrAMtinA divasanI rAtri ATalA pramANavALI ( aDhAra muhUrttavALI ) hoya che. ( 8 ) // : samavAya 18 // // 72 //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAla, sukAla vigere vIza nAmo vimAnanAM ApelA che. (7) // sUtra-18 // have ogaNIza sthAnaka kahe che.- mU-eMgaNavIsaM NAyajjhayaNA pannattA, taM jahA-ukkhittaNAe 1 saMghADe 2, aMDe 3 kumme 4 a selae 5 / tuMbe 6 a rohiNI 7 mallI 8, mAgaMdI 9 caMdimAti 10 a // 1 // dAvaddave 11 udagaNAe 12, maMDukke 13 tettalI 14 ia / naMdiphale 15 avarakaMkA 16, AiNNe 17 susamA 18 ia // 2 // avare a poMDarIe 19, NAe egUNavIsame / 1 / jaMbUddIve NaM dIve sUriA ukkoseNaM egUNavIsa joyaNasayAiM uDDhamaho tavayAMta 2 / suke NaM mahaggahe avare NaM udie samANe egUNavIsaM NakkhattAiM samaM cAraM carittA avareNaM atthamaNaM uvAgacchai 3 / jaMbuddIvassa NaM dIvassa kalAo egUNavIsaM cheaNAo pannattA 4 / egUNavIsaM titthayarA agAravAsamajhe vasittA muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriaM pavaiA 5 // | imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiANaM egUNavIsaM paliovamAiM ThiI
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 19 // suutr|| // 73 // pannattA 1 / chaTThIe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM egUNavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurasamavAyAGga kumArANaM devANaM atthegaiyANaM egUNavIsaM paliovamAiM ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu co aMga atthegaiyANaM devANaM egUNavIsaM paliovamAiM ThiI pannattA 4 / ANayakappe [ atthegaiyANaM ] devANaM ukkoseNaM egUNavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA 5 / pANae kappe [ atthegaiyANaM ] devANaM jahaNNeNaM egUNavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 |je devA ANataM pANataM NataM viNataM ghaNaM susiraM iMdaM iMdokaMtaM iMduttaravaDiMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM egUNavIsaM| sAgarovamAI ThiI pannattA 7 // ____ te NaM devA egUNavIsAe addhamAsANaM ANamati vA pANamaMti vA ussasati vA nIsasaMti vA | 1 / tesi NaM devANaM egUNavIsAe vAsasahassehiM AhAraTe samuppajjai 2 / saMtegaiA bhavasiddhiyA 17 jIvA je egUNavIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissati bujhissati muccissaMti parinivAissaMti sava dukkhANaM aMtaM karissati 3 // suutrm-19|| // 73 //
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArtha:- jJAtA sUtranA ogaNIza adhyayano kahyAM che, te A pramANe - utkSiptajJAta 1, saMghATaka 2, aMDa 3, kUrma 4, selaka5, 6, rohiNI 7, mallI 8, mAkaMdI 9, caMdrikA 10, dAvadava 11, udakajJAta 12, meMDaka 13, tetalI 14, naMdIphaLa 15, avarakaMkA 16, AkIrNa 17, suMsamA 18 tathA bIjaM - chelluM ogaNIzamaM puMDarIkajJAta nAmanuM adhyayana 19 (1) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe ve sUrya che te utkarSathI ogaNIza so yojana UMce ane nIce thaine tApa Ape che ( 2 ) / zukra nAmano mahA graha pazcima dizAmAM udaya pAmI ogaNIza nakSatronI sAthe cAra carIne ( bhramaNa karIne) pazcima dizAmAM ja asta pAme che (3) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA gaNitamAM je kaLA Ave che te eka yojanano ogazamo bhAga ko che ( 4 ) / ogaNIza tIrthaMkaroe gRhavAsa madhye vasIne pachI muMDa thaine agAra ( gharavAsa ) thakI anagArapaNe pravrajyA lIdhI ( rAjya bhogavIne pachI dIkSA lIdhI ) ( 5 ) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ogaNIza palyopamanI sthiti kahI che ( 1 ) / chaThThI narakapRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ogaNIza sAgaropamanI sthiti kahI che ( 2 ) / keTalAka asurakumAra devonI ogaNIza palyopamanI sthiti kahI che ( 3 ) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI ogaNIza palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) / Anata kalpane viSe devonI utkRSTa sthiti ogaNIza sAgaropamanI kahI che ( 5 ) / prANata kalpane viSe devonI jaghanya sthiti ogaNIza sAgaropamanI kahI che ( 6 ) / je devo Anata, prANata, nata, vinata, ghana, suSira, iMdra, iMdrakAMta, iMdrottarAvataMsaka nAmanA vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAya 19 // samavAyAGga codhU aMga // 74 // ogaNIza sAgaropamanI kahI che (7) // .. te devo ogaNIza ardhamAse (pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone ogaNIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika ( bhavya) jIvo che ke jeo ogaNIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhanA aMtane karaze (3) // TIkArthaH-have ogaNIzaU sthAnaka kahe che-temAM sthitinAM sUtranI pahelA pAMca sUtro kayAM che ane te sugama che. vizeSa e ke-jJAta eTale dRSTAMta, tene kahenAsaM je adhyayano te jJAtAdhyayana kahevAya che. te chaThA aMganA pahelA zrutaskaMdhamAM rahelA che. te ogaNIzanAM nAmo ApavA mATe 'ukkhitta' ityAdi aDhI gAthA kahI che. A viSenI sarva hakIkata chaThA aMganI vyAkhyAthI jANI levI (1), tathA 'jaMbUddIveNaM' e sUtrano bhAvArtha A pramANe che-jaMbUdvIpanA banne sUryo potAnA sthAnathI upara eka so yojana ane nIce aDhAra so yojana tape che-prakAza Ape che. temAM samabhUtalathI ATha so yojana sUrya UMco che te 800 ane cAkInA daza so (1000) yojana eTale pazcima mahAvideha kSetramA jagatInI pAsenA pradezamA eTalaM nIcANa che; kAraNa ke jaMbudvIpanA pazcima mahAvideha kSetramA zarUAtathI ja nIce nIce thatuM (DhALavADaM thatuM) kSetra chevaTe vijayadvAranI pAse adholokanA pradezamA prApta thayuM che' (te nIcANa daza so yojana jeTaluM che); paraMtu bIjA 1. eka hajAra paikI 900 yojana tilokanA ne 100 yojana adholokanA samajavAnA che. - - // 74 //
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvIponA sUryo to potAnA sthAnathI upara so yojana ane nIce ATha so yojana kula 900 yojana prakAza Ape che, kema ke tyAM kSetranu samAnapaNuM che (nIcANa uMcANa nathI) (2) / tathA zukranA sUtramA 'nakkhattAI' e ThekANe vibhaktino pheraphAra karavAno che tethI nakSatronI sAthe cAra carIne evo artha karavo (3) / tathA 'kalAo tti'-bharatakSetrano vistAra pAMca so chavIza yojana ane cha kaLA che' ityAdika jaMbudvIpanA gaNitamA je kaLAo kahevAmAM Ave che te eka yojananA ogaNIzamA bhAgarUpa jANavI (4) / 'agAramajjhe vasitta tti'-agAra eTale gharamAM adhika eTale cirakALa sudhI rAjyanuM pAlana karavAthI adhikapaNAvaDe 'A' eTale nItinI maryAdAvaDe 'vasitvA (ttA)'-casIne eTale gharamAM vAsa karIne (ogaNIza tIrthakaro) adhyeSTyA (adhyoSA-prata.) pravrajita thayA che, bAkInA pAMca tIrthaMkaro kumArapaNAmAM ja pravrajita thayA che. kayuM che ke-" mahAvIra, ariSTanemi, pArzvanAtha, mallinAtha ane vAsupUjya A pAMca jinezvarone mUkIne bIjA jinezvaro rAjA thayA hatA-rAjya bhogavyA pachI dIkSita thayA hatA. (5) // sUtra-19 // have vIza sthAnaka kahe che.. mU0-vIsaM asamAhiThANA pannattA, taM jahA-davadavacAri yAvi bhavai 1,apamajjiyacAri yAvi 1. ahIM gRhavAsamAM vasIne eno artha rAjA thaine evo TIkAkAre karyo che, kAraNa ke avivAhitapaNe to pAMcamAMthI be tIrthakara ja ( 19 mA ne 22 mA ) dIkSita thayA che.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga poeM aMga // 75 // bhavai 2, duppamajjiyacAri Avi bhavai 3, atirittasejjAsaNie 4, rAtiNiaparibhAsI 5, therovaghAie 6, bhUovaghAie 7, saMjalaNe 8, kohaNe 9, piDhimaMsie 10, abhikkhaNaM abhikkhaNaM ohAraittA bhavai 11, NavANaM adhikaraNANaM aNuppaNNANaM uppAettA bhavai 12, porANANaM AdhikaraNANaM khAmiaviusaviANaM puNodIrattA bhavai 13, sasarakkhapANipAe 14, akAlasajjhAyakArae yAvi bhavai 15, kalahakare 16, saddakare 17, jhaMjhakare 18, sUrappamANabhAI 19, esaNAsamite 20, yAvi bhavai 1 / muNisuvae NaM arahA vIsaM dhaNUiM uddhaM uccatteNaM hotthA 2 / satve'vi a NaM ghaNodahI vIsaM joyaNasahassAI bAhalleNaM pannattA 3 / pANayassa NaM deviMdassa devaraNNo vIsaM sAmANiasAhassIo pannattAo 4 / NapuMsayaveyaNijjassa NaM kammassa vIsaM sAgarovamakoDAkoDIo baMdhao baMdhaThiI pannattA 5 / paJcakkhANassa NaM puvassa vIsaM vatthU (pannattA) 6 / ussappiNiosappiNimaMDale vIsaM sAgarovamakoDAkoDIo kAlo pannatto 7 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM vIsaM paliovamAiM ThiI pannattA 1 /
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaTThIe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM vIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM vIsaM palio mAI ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappe atthegaiyANaM devANaM vIsaM palio mAI ThiI pannattA 4 | pANate kaMppe devANaM ukkoseNaM vIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA 5 / AraNe kappe devANaM jahaNaNeNaM vIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA 6 / je devA sAyaM visAyaM suvisAyaM siddhatthaM uppalaM bhittilaM tigicchaM disAsovatthiyaM palaMbaM ruilaM pupphaM supupphaM pupphAvattaM puSphapabhaM pupphakaMtaM puSphavaNNaM puSphalesaM pupphajjhayaM pupphasiMgaM pupphasiddhaM pupphuttaravaDiMsagaM vimAnaM devatA vavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM vIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA 7 // NaM devA vIsA addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 1 / tesi NaM devANaM vIsAe vAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai 2 | saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je vIsA bhavaggaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti pariNivvAissaMti savadukkhANamaMta karissaMti 3 // sUtram - 20 //
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 // mUlArthaH-vIza asamAdhinA sthAno kayAM che, te A pramANe-zIghra zIghra ( utAvaLo) cAle te 1, puMjyA samavAya samavAyA vinA cAle te 2, kharAba rIte ( avyavasthitapaNe) puMjIne cAle te 3, adhika pramANavALI vasati ane AsanAdika rAkhe te 4, ratnAdhika sAdhuo (AcAryAdika )no parAbhava-tiraskAra kare ( maryAdA rahita bole ) te 5, sthavirano upagopaM aMga ghAta kare 6, bhUta( prANI )no upaghAta kare 7, kSaNe kSaNe krodha kare 8, atyaMta krodha kare 9, pAchaLathI avarNavAda bole 10, vAraMvAra nizcayavALI bhASA bole 11, nahIM utpanna thayelA navA adhikaraNa( kleza )ne utpanna kare 12, jUnA // 76 // 0 adhikaraNa( kleza) khamAvIne zAMta karyA hoya tene pharIthI udIraNA kare 13, raja (dhULa ) sahita hAtha-pagavaDe bhikSA meM grahaNa kare athavA gamana kare 14, akALe svAdhyAyAdika kare 15, kalaha kare 16, rAtrie moTo zabda kare 17, jhaMjhA (khaTapaTa) karanAra hoya ke jethI gacchamAM bheda. (kusaMpa) thAya 18, sUrya hoya tyAM sudhI bhojana karanAra hoya 19 tathA. eSaNA samiti rahita hoya 20 (1) / munisuvrata arihaMta vIza dhanuSa UMcA hatA (2) / sarve ghanodadhio je sAte naraka nIce che te vIza hajAra yojana vistAravALA (jADA) kahyA che (3) / prANata kalpanA deveMdra devarAjane vIza hajAra sAmAnika 07 devo kahyA che (4) / napuMsaka vedarUpa mohanIya karmanI baMdha samayathI AraMbhIne vIza sAgaropama koTAkoTi baMdhasthiti kahI che (5) / pratyAkhyAna nAmanA pUrvamA vIza vastuo kahelI che (6) / utsarpiNI ane avasarpiNI banne maLIne vIza koTAkoTi sAgaropama pramANa eka kALacakra kahevAya che. (7) // . A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI vIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / chaThI pRthvIne viSe keTalAka. 6 // 76 //
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ | nArakIonI vIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2 ) / keTalAka asurakumAra devonI vIza palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI vIza palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) / prANata kalpane viSe devonI utkRSTa sthiti vIza sAgaropamanI kahI che (5) / AraNa kalpane viSa devonI jaghanya sthiti vIza sAgaropamanI kahI che ( 6 ) / je devo sAta, visAta, suvisAta, siddhArtha, utpala, bhittila, tigiccha, dizAsauvastika, pralaMba, rucira, puSpa, supuSpa, puSpAvarta, puSpaprabha, puSpakAMta, puSpavarNa, puSpalezya, puSpadhvaja, puSpazRMga, puSpasiddha ane puSpottarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti vIza sAgaropamanI kahI che (7) // te devo vIza ardhamAse ( pakhavADIye ) Ana le che, prANa le che eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone vIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAeka bhavasiddhika jIvo che ke jeo vIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // TIkArthaH-have vIzamA sthAnane viSe kAika lakhe che. temAM sthitinAM sUtronI pahelAM sAta sUtro che. temA samAdhi eTale samAdhAna arthAt cittanI svasthatA eTale mokSamArgamA rahevU te. AvA prakAranI samAdhi je na hoya te asamAdhi kA kahevAya che, tenA sthAno eTale AzrayanA medo athavA paryAyo te asamAdhisthAno kahevAya che. temAM'dava je jaldI jaldI cAle te anukaraNa zabda karavAthI davadavacArI kahevAya che. 'cApi'ca' ane' api' zabda lakhyA che te AgaLa AgaLanA asamAdhisthAnanI apekSAe samuccayanA arthavALA eTale anenA arthavALA che. 'bhavati' kriyApa
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 77 // dano artha prasiddha che. te ( sAdhu ) zIghra zIghra saMyama ( cAritra ) ane AtmA ( potAnA zarIra )nI apekSA rAkhyA vinA cAlato sato potAnA AtmAne paDavA vigerevaDe asamAdhimA joDe che, ane vIjA prANIone haNato sato temane asamAdhimAM joDe che, tathA prANIhiMsAthI utpanna thayelA karmavaDe paralokamAM paNa potAnA AtmAne asamAdhine viSe joDe che, tethI zIghragamana asamAdhinuM kAraNa hovAthI asamAdhinuM sthAna kahevAya che, e ja rIte bIjA sthAnomAM paNa jema ghaTe tema jANI levu. 1. tathA apramArjitacArI ane duSpramArjitacArI evo sAdhu UbhA rahevuM, besavuM paDakhuM pheravavuM vigere kriyA karatAM AtmAdikanI virAdhanA pAme che. 2-3 tathA zayyA eTale vasati ( upAzraya ) ane Asana eTale pITha - phalakAdika je (sAdhu) ne atirikta eTale adhika pramANavALA hoya te atiriktazayanAsanika kahevAya che. Avo sAdhu dhaMdhazALA ( dharmazALA ) vigere svarUpavALI adhika pramANavALI vasatimAM bIjA paNa kApaDI vigere bhikSuko rahe che, tethI tenI sAthe adhikaraNano saMbhava hovAthI potAnA AtmAne ane vIjAne paNa asamAdhimA joDe che, eja pramANe adhika AsanamAM paNa kahevuM. 4. tathA ' rAtnikaparIbhASI ' - AcAryAdika pUjya puruSano parAbhava karanAra, Avo sAdhu potAne ane bIjAne asamAdhimA joDe che. 5. tathA sthavira eTale AcArya vigere gurujano, temane AcAranA doSe karIne ane zILanA dope karIne athavA jJAnAdi vaDe haNavAnA - parAbhava karavAnA svabhAvavALo je sAdhu te ja sthaviropaghAtika kahevAya che. 6. tathA bhUta - ekeMdriyo, temane eTale prayojana (ahIM gamanAgamanAdi jarUrI prayojana samajavuM ) vinA haNe te bhUtopaghAtika kahevAya che. 7. tathA saMjvalana eTale kSaNe kSaNe ropa kare te. 8. tathA krodhana eTale eka vakhata krodha karato sato atyaMta krodhavAko thAya te. 9. samavAya 6.20 // // 77 //
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA 'pRSThimAMsAzika'-eTale parokSamAM anyanA avarNavAda bole te. 10. tathA 'abhikkhaNaM abhikkhaNaM ohArayitta tti'-vAraMvAra avadhAraNa karanAra eTale ke zaMkAvALI bAbata chatAM paNa 'A ema ja che' ema niHzaMkapaNe ja bole, athavA 'avahArayitA' eTale paranA guNone nAza karanAra, jemake sAmo manuSya dAsa ke cora na hoya chatAM tene kahe ke-tuM dAsa che, tuM cora che vigere. 11. tathA adhikaraNa eTale kalaha athavA yaMtrAdikane utpanna karanAra.12. tathA 'porANANaM ti' pUrvanA jUnA adhikaraNane eTale kalahane khamAvIne nAza pamADyA hoya eTale kSamA karavAvaDe upazAMta karyA hoya tene pharIthI udIraNA karanAra thAya te 13. tathA 'sarajaskapANipAdaH'-sacittAdika rajavaDe kharaDAyelA hAthe devAtI bhikSAne je (sAdhu ) grahaNa kare tathA je eka sthaMDilAdikathI bIjI sthaMDilAdika bhUmimAM jato sato pagane pramArje nahIM, athavA je sAdhu tathAprakAraMtuM kAraNa sate ( nahIM sate ) sacittAdika pRthvI upara kapaDAdikanuM AMtakai rAkhyA vinA besabuM vigere kare te sarajaskapANipAda kahevAya che. 14. tathA akALe svAdhyAyAdika kare te artha prasiddha che. 15. tathA 'kalahakaraH'-jenAthI kalaha thAya evaM kArya kare te. 16. tathA zabdakara:'-rAtrie moTA zabdavaDe vAtacita, svAdhyAya vigere kare te, athavA gRhasthanI bhASA bole te. 17. tathA 'jhaMjhAkaraH'-je je kAryavaDe gacchamAM bheda thAya te te kArya karanAro thAya, athavA je vacanathI gacchanA manane duHkha thAya tevU vacana bole te. 18. tathA 'sUrapramANabhojI' sUryano udaya thAya tyArathI asta thAya tyAM sudhI azana, pAna vigerene khAnAro hoya te. 19. tathA eSaNAnI asamitivALo lAthAya eTale aneSaNIya vastuno tyAga na kare, ane bIjA sAdhuoe preraNA ko sato te temanI sAthe kalaha karavA lAge, ....
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // aMga // 78 // tathA aneSaNIya vastuno tyAga nahIM karato sato jIvano uparodha ( pIDA ) karavAmAM pravarte. A pramANe potAne tathA parane aari kAraNa hovAthI A vIrAmuM asamAdhinuM sthAna thayuM. ( 1 ) / tathA ghanodadhi sAte narakapRthvInA pratiSThAnabhUta che ( teno piMDa vIza hajAra yojana pramANa che ) (3) / sAmAnika eTale iMdranI samAna RddhivALA ( sAmAnika devo ), sAhasya : eTale hajAra ( prANata kalpanA iMdrane sAmAnika devo vIza hajAra che ) ( 4 ) / ' bandhataH ' baMdhasamayathI AraMbhIne bandhanI sthiti eTale sthitibaMdha ( 5 ) / pratyAkhyAna nAmanuM navamuM pUrva che ( 6 ) // sAta vigere ekavIrA vimAnanAM nAmo ApelAM che ( 7 ) // sUtra 20 // have ekavIsa sthAnaka kahe che. mU0 - ekavIsaM sabalA paNNattA, taM jahA - hatthakammaM karemANe sabale 1, mehuNaM paDisatramANe sabale 2, rAibhoaNaM bhuMjamANe sabale 3, AhAkammaM bhuMjamANe savale 4, sAgAriyaM piMDaM bhuMja - mAsavale 5, uddesi kIyaM Ahahu jAva ( dijamANaM bhuMjamANe sabale 6, abhikkhaNaM abhikkhaNaM paDiyAikkhettA NaM bhuMjamANe sabale 7, aMto chaNhaM mAsANaM gaNAo gaNaM saMkamamANe sabale 8, aMto mAsassa tao dagaleve karemANe sabale 9, aMto mAsassa tao mAIThANe sevamANe sabale 10, rAyapiMDaM bhuMjamANe sabale 11, AuTTiAe pANAivAyaM karemANe sabale 12, AuhiAe samavAya 21 // 1197 11
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ | musAvAyaM vadamANe sabale 13, AuhiAe adiNNAdANaM giNhamANe sabale 14, AuhiAe aNaM| tarahiAe puDhavIe ThANaM vA nisIhiyaM vA cetemANe sabale 15, evaM AuddiA cittamaMtAe puDhavIe evaM AuhiA cittamaMtAe silAe kolAvAsaMsi vA dArue ThANaM vA sijaM vA nisIhiyaM vA cetemANe sabale 16, jIvapaiTThie sapANe sabIe saharie sauttiMge paNagadagamaTTImakaDAsaMtANAe | tahappagAre ThANaM vA sijaM vA nisIhiyaM vA cetemANe sabale 17, AuhiAe mUlabhoaNaM vA kaMdabhoaNaM vA tayAbhoyaNaM vA pavAlabhoyaNaM vA, pupphabhoyaNaM vA phalabhoyaNaM vA hariyabhoyaNaM vA bhuMjamANe sabale 18, aMto saMvaccharassa dasa dagaleve karemANe sabale 19, aMto saMvaccharassa dasa mAiThANAi sevamANe sabale 20,) abhikkhaNaM abhikkhaNaM sItodayaviyaDavagdhAriyapANiNA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDigAhittA bhuMjamANe sabale 21 / 1 // NiahibAdarassa NaM khavittasattayassa mohaNijassa kammassa ekavIsa kammaMsA saMtakammA pannattA, taM jahA-apaccakkhANakasAe kohe 1, apaccakkhANakasAe mANe 2, apaJcakkhANakasAe
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 21 // * samavAyAGga --sUtra // coyaM aMga mAyA 3, apaJcakkhANakasAe lobhe 4, paJcakkhANAvaraNakasAe kohe 5, paJcakkhANAvaraNakasAe mANe 6, paJcakkhANAvaraNakasAe mAyA 7, paJcakkhANAvaraNakasAe lobhe 8, saMjalaNakasAe kohe 9, saMjalaNakasAe mANe 10, saMjalaNakasAe mAyA 11, saMjalaNakasAe lobhe 12, itthivede 13, puMvede 14, NapuMvede 15, hAse 16, arAti 17, rati 18, bhaya 19, soga 20, duguMchA 21 / 2 / ekamekAe NaM osappiNIe paMcamachaTThAo samAo ekavIsaM ekavIsaM vAsasahassAiMkAleNaM pannattA, taM jahA-dUsamA dUsamadUsamA / 3 / egamegAe NaM ussappiNIe paDhamabitiAo samAo ekavIsaM ekavIsaM vAsasahassAiM kAleNaM pannattA, taM jahA-dUsamadUsamAe dUsamAe ya / 4 // ___ imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthagaiyANaM neraiANaM ekavIsapaliovamAiMThiI pannattA 1 / chaTThIe puDhavIe atthegaiyANaM. neraiyANaM ekavIsasAgarovamAiM ThiI pannattA 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM egavIsapaliovamAI ThiI pannattA 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM ekavIsaM paliovamAiM ThiI pannattA 4 / AraNe kappe devANaM ukkoseNaM ekavIsaM mAgaramazaETAI s // 79 //
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgarovamAI ThiI pannattA 5 / accute kappe devANaM jahaNNeNaM ekavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA 6 / je devA sirivacchaM siridAmakaMDaM mallaM kiTaM cAvoNataM araNNavarDisagaM vimANaM devattAe uva| vaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM ekavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA 7 // te NaM devA ekavIsAe addhamAsANaM ANamati vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA | 1 / tesi NaM devANaM ekavIsAe vAsasahassahiM AhAraTe samuppajjai 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je ekavIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissati savvadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtram-21 // __ mUlArtha:-ekavIza zavala ( cAritranA doSa ) kahyA che, te A pramANe-hastakarma karanAra ( sAdhu ) zavala thAya che 1.maithana sevanAra zabala thAya che 2. rAtribhojana karato zabala thAya che 3, AdhAkarmane khAto zabala thAya che 4,sAgArika piMDane khAto zabala thAya che 5, uddezika, krIta ane AhRtya Apela AhArane khAto zabala thAya che 6, vAraMvAra pratyAkhyAna karIne bhojana karato zavala thAya che 7, cha mAsanI aMdara eka gacchathI vIjA gacchamAM jato zavala thAya che 8, eka mAsanI 1. sAdhune uddezIne banAvela. 2 sAdhune mATe vecAto lIghela: 3 sAdhunI sAme lAvIne Apela.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'samavAya 21 // samavAyAGga codhU aMga // 8 // aMdara traNa vAra udakalepa karato zabala thAya che 9, eka mAsamAMtraNa vAra mAyAne sevana karato zabala thAya cha 10, rAjapiMDarnu bhojana karato zabala thAya cha 11, AkuTTivaDe prANAtipAtane karato zavala thAya che 12, AkuTTivaDe mRSAvAdane bolato zavala thAya che 13, AkuTTivaDe adattAdAnane grahaNa karato zabala thAya che 14, AkuTTivaDe AMtarA rahita pRthvI upara sthAna ke zayana vigere karato zabala thAya che 15, e ja pramANe AkuTTivaDe sacitta pRthvI upara eja pramANe AkuTTivaDe sacitta zilA upara athavA ghuNanA AvAsavALA kASTha upara sthAna, zayyA ke niSadyAne karato zabala thAya che 16, jIva sahita, prANa sahita, bIja sahita, harita sahita, uttiMga sahita tathA panaka, daka ( udaka) mATI ane karoLIAnI jALavALI tevA prakAranI bhUmi upara sthAna, zayyA ke niSadyAne karato zabala thAya che 17, AkuTTivaDe mULarnu bhojana, kaMdamuM bhojana, tvacA (chAla)nu bhojana, pravAla, bhojana, puSparnu bhojana, phaLarnu bhojana ke haritanuM bhojana karato zabala thAya che 18, eka varSanI aMdara daza vAra udakalepa karato zabala thAya che 19, eka varSanI aMdara daza vAra mAyAsthAnane sevato zabala thAya che 20, vAraMvAra zItodakavALA jaLathI kharaDAyelA hAthavaDe azana, pAna, khAdima, svAdimane grahaNa karI bhojana karato sAdhu zavala thAya che 21. (1) / jenI (mohanIya kamanI) sAta prakRtio kSaya pAmI che evA nivRttibAdara (AThamA) guNasthAne rahelA sAdhune mohanIyakarmanI : 1 nAbhisudhI jaLamA praveza karavo te. 2 jANI joine, irAdApUrvaka, pAse jaine evo evo artha AkuTTi zabdano thAya che. / 3 pRthvI para vastra vigerenuM aMtara rAkhyA vinA.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ekavIza prakRtio sattAmA rahelI hoya che, te A pramANe-apratyAkhyAna kaSAyano krodha 1, apratyAkhyAna kaSAyano mAna 2, apratyAkhyAna kaSAyanI mAyA 3, apratyAkhyAna kaSAyano lobha 4, pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyano krodha 5, pratyAkhyAnAvaraNa kapAyano mAna 6, pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyanI mAyA 7, pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyano lobha 8, saMjvalana kaSAyano krodha 9, saMjvalana kapAyano mAna 10, saMjvalana kaSAyanI mAyA 11, saMjvalana kaSAyano lobha 12, strIveda 13, puruSaveda 14, napuMsakaveda 15, hAsya 16, arati 17, rati 18, bhaya 19, zoka 20 ane duguMchA 21. (2) / eka eka (dareka ) avasarpiNIno pAMcamo ane chaho Aro kALe karIne ekavIza ekavIza hajAra varSano kahyo che, te A pramANe-duSamA nAmano Aro ane duSamadupamA nAmano Aro. (3) / eka eka (dareka) utsarpiNIno pahelo ane bIjo Aro kALathI ekavIza ekavIza hajAra varSanI kahyo che, te A pramANe-duSamaduSamA nAmano Aro ane duSamA nAmano Aro. (4) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ekavIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / chaThI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ekavIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI ekavIza palyopamanI | sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI ekavIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / AraNa kalpane vipe devonI utkRSTa sthiti ekavIza sAgaropamanI kahI che (5) / acyuta kalpane viSe devonI jaghanya sthiti ekavIza sAgaropamanI kahI che (6) / je devo zrIvatsa, zrIdAmagaMDa, mAlya, kRSTi, cAponnata ane AraNAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti ekavIza sAgaropamanI kahI che (7) //
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 21 // samavAyAGga -: cothu aMga . te devo ekavIza ardhamAse (pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone ekavIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika (bhavya) jIvo che ke jeo ekavIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze. (3) // TIkArtha:-have ekavIzama sthAnaka kahe che. temAM sthitisUtra sivAyanA (pahelA) cAra sUtro sugama che. vizeSa e cha ke-zavala eTale kAvaracitru cAritra je kriyAvizeSavaDe thAya te zabala kriyA kahevAya che, tenA yogathI (saMbaMdhathI) sAdhu paNa zavala kahevAya che. te A pramANe che-temA hastakarma eTale vedano vizeSa prakArano vikAra, tene karato athavA upalakSaNathI karAvato evo sAdhu zabala thAya cha 1, eja pramANe atikramAdika traNa prakAre maithunane sevato paNa zavala thAya cha 2, tathA rAtribhojana eTale divase grahaNa karelaM divase khAI ityAdika cAra bhAMge athavA atikramAdikavaDe bhojana karanAra zavala thAya che 3, tathA AdhAkarma khAnAra zabala thAya che 4, sAgArika eTale sthAna ApanAra, teno piMDa khAnAra zavala thAya cha 5, audezika, krIta ane Ahutya Apela AhArane khAnAra tathA upalakSaNathI pAmicca, Acchedya ane anisRSTanuM grahaNa paNa ahIM jANavu (arthAt Avo AhAra khAnAra zabala thAya che) 6, ahIM mULa sUtramA 'jAva-yAvat ' lakhyo che, tenAthI grahaNa karelA padono artha A pramANe jANavo.-(vAraMvAra pratyAkhyAna karIne azanAdika khAnAra zavala thAya che 7, 1 atikrama, vyatikrama ane, aticAra e traNavaDe maithuna sevatAM cAritra zabala thAya che ane anAcAra sevatAM cAritra naSTa thAya che.. . // 81 //
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha mAsanI aMdara eka gaNathI bIjA. gaNamAM jato sAdhu zabala thAya che 8, eka mAsamAM traNa udakalepa karanAra eTale nAbhi pramANa jaLamAM avagAha karanAra zabala thAya che 9, eka mAsamAMtraNa mAyAnA sthAna-bheda karanAra zabala thAya cha 10, rAjapiMDa khAnAra zavala thAya cha 11, AkuTTivaDe prANAtipAtane karato eTale upetya (pAse jaine, irAdApUrvaka, jANI joine) pRthvyAdikanI hiMsA karato zavala thAya che 12, AkuTTivaDe mRSAvAdane bolato 13, adattAdAnane grahaNa karato 14, AkuTTivaDe ja AMtarA vinA eTale Asana pAtharyA vinA sthAna ke naSedhikane karato eTale kAyotsarga ke svAdhyAyamine karato 15, e ja pramANe AkuTTivaDe snigdha ane sacitta rajavALI pRthvI upara, zilA upara eTale DhephA upara athavA ghuNanA AvAsavALA kASTha upara 16, tathA tevA prakAranA bIjA prANa sahita, bIja sahita vigere ThekANe sthAnAdikane karato zavaLa thAya cha 17, tathA AkuTTivaDe mULa, kaMda vigerene khAto 18, eka varSamA daza vAra udakalepane karato 19, tathA eka varSamA daza vAra mAyAsthAnane karato 20,) tathA vAraMvAra zItodaka lakSaNavAlaM je vikaTa eTale jaLa tevaDe vAparelA ettle| vyApta thayelA hAthavaDe azanane grahaNa karI khAto sAdhu zabala thAya che 21 e ekavIzama (1) / . tathA nivRttibAdara eTale apUrvakaraNa nAmanA AThamA guNasthAnakamAM vartanAra, 'NaM' zabda vAkyanA alaMkAra mATe che, tathA kSINasaptaka eTale anaMtAnubaMdhInI cokaDI anetraNa darzana (mohanIya)e sAta prakRti jenI kSINa thai hoya tene mohanIya karmanI ekavIza prakRtio eTale apratyAkhyAnAdika bAra kapAya ane nava nokaSAyarUpa uttaraprakRtio satkarma eTale sattAvasthAvAlaM karma kaheluM che arthAt sattAmA rahelI prakRtio kahelI che (2) //
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya : 22 // zrI tathA zrIvatsa, zrIdAmagaMDa, mAlya, dRSTi, cAponnata, ane AraNAvataMsaka e cha vimAnanAM nAmo ApelA che (7) samavAyAGga // suutr-21|| patra have bAvIza sthAnaka kahe chaco' aMga mU-bAvIsa parIsahA pannattA, taM jahA-digiMchAparIsahe 1, pivAsAparIsahe 2, siitprii||82|| al sahe 3, usiNaparIsaha 4, daMsamasagaparIsaha 5, acelaparIsahe 6, araiparIsahe 7, itthIparIsahe 8, cariAparIsaha 9, nisIhiAparIsahe 10, sijjAparIsahe 11, akosaparIsahe 12, vahaparIsahe 13, jAyaNAparIsahe 14, alAbhaparIsahe 15, rogaparIsahe 16, taNaphAsaparIsahe 17, jallaparIsahe 18, sakArapurakAraparIsahe 19, paNNAparIsahe 20, aNNANaparIsahe 21, daMsaNaparIsahe 22 / 1 / diTThivAyassa NaM bAvIsaM suttAI chinnacheyaNaiyAI sasamayasuttaparivADIe / 2 / bAvIsaM suttAiM achinnacheyaNaiyAiM AjIviyasuttaparivADIe / 3 / bAvIsaM suttAI tikaNaiyAiM terAsiyasuttaparivADIe / 4 / bAvIsaM suttAiM caukkaNaiyAI sasamayasuttaparivADIe / 5 / bAvIsavihe poggalapariNAme pannatte, taM jahA-kAlavaNNapariNAme 1, nIlavaNNapariNAme 2, lohiyavaNNapa // 82 //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ riNAme 3, hAliddavaNNapariNAme 4, sukillavaNNapariNAme 5, subbhigaMdhapariNAme 6, dubbhigaMdhapariNAme 7, tittarasapariNAme 8, kaDuyarasapariNAme 9, kasAyarasapariNAme 10, aMbilarasapariNAme 11, mahurarasapariNAme 12, kakkhaDaphAsapariNAme 13, mauyaphAsapariNAme 14, guruphAsapariNAme 15, lahuphAsapariNAme 16, sItaphAsapariNAme 17, usiNaphAsapariNAme 18, NiddhaphAsapariNAme | 19, lukkhaphAsapariNAme 20, agurulahuphAsapariNAme 21, gurulahuphAsapariNAme 22 / 6 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM bAvIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 1 / chaTThIe puDhavIe (neraiyANaM) ukkoseNaM bAvIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnttaa| 2 / ahesattamAe puDhavIe [atthegaiyANaM] neraiyANaM jahaNaNeNaM bAvIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnttaa|3| asurakumArANaM devANaM atthagaiyANaM bAvIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 4 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM bAvIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 5 / accute kappe devANaM ( ukkoseNaM) bAvIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 6 / heDhimahadvimagevejagANaM devANaM jahaNNeNaM bAvIsaM sAgaro
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAra 22 // suutr|| kvamAiM ThiI pannattA / 7 / je devA mahiyaM visUhiyaM vimalaM pabhAsaM vaNamAlaM accutavaDiMsagaM | samavAyAGga | vimANaM devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM bAvIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 8 // te NaM devA bAvIsAe addhamAsaeNaM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA coj aMga va 1 / tesi NaM devANaM bAvIsavAsasahassahiM AhAraTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je bAvIsaM( sAe ) bhavaggahaNohiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 3 // suutrm-22|| . mUlArtha:-bAvIza parIpaho kahyA che, te A pramANe-kSudhA parIpaha 1, pipAsA parIpaha 2, zIta parIpaha 3, uSNa parIpaha 4, zamazaka parIpaha 5, acela parIpaha 6, arati parIpaha 7, strI parIpaha 8, caryA parIpaha 9, naipedhikI parIpaha 10, zayyA parISaha 11, Akroza parIpaha 12, vadha parIpaha 13, yAcanA parIpaha 14, alAbha parIpaha 15, roga parIpaha 16, tRNasparza parIpaha 17, jalla parIpaha 18, satkArapuraskAra parIpaha 19, prajJA parIpaha 20, ajJAna parIpaha 21, tathA darzana parIpaha 22 (1) / dRSTivAda nAmanA bAramA aMgamA bAvIza sUtro chinnacheda nayavALAM eTale eka sUtra tathA teno artha vIjA sUtra tathA tenA arthanI apekSA karanAra na hoya evA che, ane te svasamaya ( jainamata) nA AzrayavALI sUtronI paripATine viSe rahelA ch| (2) / tathA bAvIza sUtro acchinnacheda nayavALAM che te AjIvika matanA AzrayavALI sUtronI paripATine viSe rahelA che. 14 . // 83 //
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) / tathA bAvIza sUtro trika (traNa) nayavALAM che te trairAzika matanA AzrayavALI sUtronI paripATine vipe rahelAM che. ( 4 ) / tathA bAvIza sUtro cAra nayavALAM che te svasamayanA AzrayavALI sUtronI paripATine viSe rahelAM che ( 5 ) / tathA pudgalono pariNAma bAvIza prakAre kahyo che, te A pramANe- kRSNa varNanA pariNAmavALA ( pudgalo ) 1, nIlavarNanA pariNAmavALA 2, lohita varNanA pariNAmavALA 3, hAlidra (haLadara jevA pIta ) varNanA pariNAmavALA 4, zuklavarNanA pariNAmavALA 5, surabhigaMdhanA pariNAmavALA 6, durabhigaMdhanA pariNAmavALA 7, tikta rasanA pariNAmavALA 8, kaTuka rasanA pariNAmavALA 9, kapAya ( turA ) rasanA pariNAmavALA 10, aMbila ( khATA ) rasanA pariNAmavALA 11, madhura rasanA pariNAmavALA 12, karkaza ( kaThaNa) sparzanA pariNAmavALA 13, mRdu ( komaLa ) sparzanA pariNAmavALA 14, guru ( bhAre) sparzanA pariNAmavALA 15, laghu ( haLavA ) sparzanA pariNAmavALA 16, zIta sparzanA pariNAmavALA 17, uSNa sparzanA pariNAmavALA 18, snigdha sparzanA pariNAmavALA 19, rukSasparzanA pariNAmavALA 20, agurulaghu sparzanA. pariNAmavALA 21 ane gurulaghu sparzanA pariNAmavALA 22. ( 6 ) // A ratnaprabhA nAmanI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI bAvIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / chaThThI narakapRthvIne viSe nArakIonI utkRSTa sthiti bAvIza sAgaropamanI kahI che ( 2 ) / nIcenI sAtamI pRthvIne viSe [ keTalAka ] nArakIonI jaghanya sthiti bAvIza sAgaropamanI kahI che (3) / keTalAka asurakumAra devonI cAvIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI bAvIza palyopamanI sthiti kahI che ( 5 ) | acyuta
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // aMga // 84 // kalpaneviSe devonI utkRSTa sthiti bAvIza sAgaropamanI kahI che ( 6 ) | nava graiveyakamAM saunI nIcenA prathama hehima hama nAmavALA graiveyakanA devonI jaghanya sthiti bAvIza sAgaropamanI kahI che ( 7 ) / je devoM mahita, vizruta, vimala, prabhAsa, vanamAla ane acyutAvataMsaka nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti bAvIza sAgaropamanI kahI che ( 8 ) // _te deva bAvIza ardhamAse ( pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che ( 1 ) / te devone bAvIsa hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che ( 2 ) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo che ke jeo bAvIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze ( 3 ) // TIkArtha :- bAvIzamA sthAnano artha prasiddha ja che. vizeSa e che ke -- sthitinAM sUtronI pahelAM cha sUtro ApelAM che. mAM mArgathI bhraSTa na thavA mATe ane karmanI nirjarA karavA mATe je atyaMta sahana karAya te parIpaha kahevAya che, te parISaho bAvIza che. temAM ' digiMcha tti ' - bubhukSA ( kSudhA ) te rUpI je parIpaha te digiMchA parISaha kahevAya che, tenI maryAdA ullaMghana karyAvinA je sahana kara te parIpaMha kahevAya che, te rIte vIje ThekANe paNa jANavuM 1, tathA pipAsA eTale tRpA 2, zIta ane uSNa e ve prasiddha che 3-4, tathA daMza ( DAMsa ) ane maMzaka ( macchara ) e ve caturiMdriya che; temAM daMza e moTA hoya che ane mazaka nAnA hoya che eTalo te bannemA vizeSa che, athavA daMza eTale bhakSaNa ( karaDavu ) te che pradhAna - mukhya jene evA je mazaka te daMzamazaka kahevAya che. A kahevAthI jU, mAMkaDa, maMkoDA, mAkhI vigere upalakSaNathI jANavA 5, samavAya 22 // // 84 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tathA cela eTale bahu mUlyavALA, navA, nirmaLa ane sArA pramANavALA vastra na hoya athavA sarva vastrano ja abhAva hoya to paNa | te sahana karavo te acela. parIpaha kahevAya che 6, arati eTale manano vikAra ( aprIti ) 7, strIno artha prasiddha che 8, caryA eTale grAmAdikane viSe aniyamita vihAra karavo te 9, naipedhikI eTale upadravavALI athavA upadrava rahita svAdhyAyanI bhU 10, zayyA eTale sArI athavA narasI vasati ( upAzraya ) athavA saMstAraka ( saMthAro) 11, Akroza eTale kharAba vacana 12, vadha eTale lAkaDI vigere vaDe mAra te 13, yAcanA eTale bhikSA athavA tathAprakAranA prayojana samaye mAgavU te 14, alAbha ane roga e ve prasiddha che 15-16, tRNasparza eTale saMstAraka na hoya tyAre tRNa upara zayana karanArane te tRNa(nI aNI) vAge te 17, jalla eTale zarIra ane vastrAdikano mela 18, satkArapuraskAra eTale vastrAdikavaDe pUjA thavI te satkAra ane gRhasthavaDe UbhA tharbu vigere vinaya karAya te puraskAra, athavA satkAravaDe sanmAna karavU te 19, tathA jJAna eTale sAmAnye karIne matijJAnAdika, koi ThekANe ajJAna evo pATha saMbhaLAya che 20, tathA darzana eTale samakita darzana, tenuM sahana kara, eTale kriyAvAdI vigerenA vicitra mata zravaNa karyA chatAM paNa nizcaLa cittapaNAe karIne samakitane dRDha rIte dhAraNa karI rAkhag te 21, tathA prajJA eTale potAnI meLe vicAra karavApUrvaka vastune jaNAvanAra matijJAnano koika vizeSa prakAra 22 (1) // - - dRSTivAda eTale bAramuM aMga. te-parikarma 1, sUtra 2, pUrvagata 3, prathamAnuyoga 4 ane cUlikA 5 e bhedoe karIne | pAMca prakAre che. temAM dRSTivAdanA bIjA prasthAnamA bAvIza sUtro che. temAM sarva dravya, paryAya ane naya vigerenA arthane thA 15 . . . . . S
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // cothuM aMga .11 64.11 sUcana karanAra hovAthI sUtra kahevAya che. 'chinnaccheyaNaiyAI ti ' - ahIM je naya chedavaDe karIne chinne sUtrane icche che, eTale ke jaima " dhammo maMgalamukkihaM " ityAdi ( koi eka ) loka sUtra ane arthathakI chedanayamAM rahyo sato bIjA, trIjA vigere zlokanI apekSA karato na hoya, AvI rItanA je sUtro chinnacchedanayavALAM hoya te chinnacchedanayika kahevAya che. AvAM sUtro svasamaya eTale jinamatane Azraya karanArI je sUtronI paripATi eTale paddhati, tene vipe athavA teNe karIne hoya che ( 2 ) tathA ' acchinnaccheyanaiyAI ti ' - ahIM je naya acchinna sUtrane chedavaDe icche che; te acchinnacchedanaya kahevAya che jemake' dhammo maMgalamukihaM' ityAdika zloka arthathakI vIjA, trIjA Adi lokanI apekSA karato hoya tevI rItanAM je sUtro acchinnachedanayavALAM hoya te acchinnacchedanayika kahevAya che. AvAM sUtro AjIvika sUtranI paripATine viSe eTale gozAlakanA matanA kahelAM sUtronI paddhatine vipe athavA te paddhatie karIne hoya che, arthAt A sUtro akSaranI racanAvaDe judA rahelA hoya che eTale ke akSaronI racanA judI judI hoya che to paNa arthathakI parasparanI apekSA rAkhanArAM hoya che ( 3 ) tathA ' tikaNaiyAI ti - je sUtro traNa nayanA abhiprAyathI ciMtacAya te nayatrikavaMti eTale trikanayikAni (traNa nayavALAM) kahevAya che. 'cairAzikasUtraparipATyA ' - ahIM trairAzika eTale gozAlakanA matane anusaranArA kahevAya che, kemake teo sarva vastu traNa svarUpavALI icche che, te A pramANe 1. chinna eTale koI paNa eka chUTuM sUtra eTale koinI sAtha saMbaMdha nahIM rAkhanAruM sUtra ke je cheda nayane eTale eka ja chUTA nayane icchatuM hoya te sUtra chinnacchedanayavALu kaddevAya che arthAt bIjA koinI apekSA nahIM rAkhanAra svataMtra sUtro. samavAya 22 // // 85 //
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ II jIva, ajIva ane jIvAjIva. tathA loka, aloka ane lokAloka vigere. nayano vicAra karIe to paNa teo traNa prakAranA nayane icche che, te A pramANe-dravyAstika naya, paryAyAstika naya ane ubhayAstika naya. A jatraNa nayane AzrIne trikanayika ema kA che (4) / tathA' caukanaiyAiMti'-je sUtro cAra nayanA abhiprAyathI ciMtavAya te catuSkanayika kahevAya che. cAra naya A pramANe-naigamanaya ve prakAre--sAmAnya grAhI ane vizepagrAhI. temAM je sAmAnyagrAhI che te saMgraha (naya)ne viSe aMtarbhAva (samAveza) pAme che ane je vizeSagrAhI che te vyavahAra (naya) ne vipe aMtarbhAva pAme che. A pramANe saMgraha, vyavahAra ane RjusUtra etraNa ane zabdAdi traNa maLIne eka ja ema cAra naya jANavA. svasamaya vigereno artha prathamanI jema jANavo (5) / tathA pudgala eTale paramANu vigereno je pariNAma eTale dharma te pudgalapariNAma kahevAya che. te pAMca varNa, ve gaMdha, pAMca rasa ane ATha sparzanA bhedo maLIne vIza prakAre thAya che tathA Ke temAM gurulaghu ane agurulaghu e ve nAMkhavAthI bAvIza thAya che. temAM vAyu vigere je tircha gamana karanAra hoya te dravya gurulaghu kahevAya che.ane je siddhikSetra tathA ghaMTAne AkAre rahela jyotiSkanA vimAna vigere sthira dravya che te agurulaghu kahevAya che (6) // kA tathA mahita vigere cha vimAnanAM nAmo ApelAM che (8) / suutr-22|| have trevIza sthAnaka kahe che.-- mU-tevIsaM suyagaDajjhayaNA pannattA, taM jahA-samae 1, vetAlie 2, uvasaggapariNA 3,
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 23 // samavAyAga ptr|| coj aMga // 86 // thIpariNNA 4, narayavibhattI 5, mahAvIrathuI 6, kusIlaparibhAsie 7, virie 8, dhamme 9, samAhI 10, magge 11, samosaraNe 12, Ahattahie 13, gaMthe 14, jamaIe 15, gAthA 16, puMDarIe 17, kiriyAThANA 18, AhAraparipaNA 19, [a]ppaccakkhANakiriA 20, aNagArasuyaM 21, addaijja / 22, NAlaMdaijja 23 / 1 / jaMbuddIveNaM dIve bhArahe vAse imIse NaM osappiNIe tevIsAe jiNANaM sUruggamaNamuhRttasi kevalavaranANadaMsaNe samuppaNNe / 2 / jaMbuddIve NaM dIve imIse NaM osappiNIe tevIsaM titthakarA puvabhave ekArasaMgiNo hotthA, taM jahA-ajita saMbhava abhiNaMdaNa sumaI jAva pAso vaddhamANo ya, usabheNaM arahA codasaputrI hotthA / 3 / jaMbuddIve NaM dIve imIse osappiNIe tevIsaM titthaMkarA putvabhave maMDalirAyANo hotthA, taM jahA-ajita saMbhava abhiNaMdaNa jAva pAso | vaddhamANo ya, usame NaM arahA kosalie putvabhave cakavaTTI hotthA / 4 // imAse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM tevIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 1 / ahe sattamAe NaM puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM tevIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 2 /
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM tevIsaM palio mAI ThiI pannattA / 3 / sohammIsANA devANaM atthegaiyANaM tevIsaM palio mAI ThiI pannattA / 4 / heTThimamajjhimagovijANaM devANaM jahaNaNaM tevIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA / 5 / je devA heTThimaheTThimagevejjayavimANesu devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM tevIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA | 6 // devA tevIsa addhamAsANaM (mAsehiM) ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 1 / tesi NaM devANaM tevIsAe vAsasahassehiM AhAraTThe samuppajjai / 2 | saMtegaiA bhavasiddhiyA jIvA je tevIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savadukkhANamaMtaM karissati // 3 // sUtram - 23 // mUlArtha:-sUtrakRtAMga ( suyagaDAMga ) nA trevIza adhyayano kalAM che, te A pramANe - samaya 1, vaitAlika 2, upasargaparijJA 3, strIparijJA 4, narakavibhakti 5, mahAvIrastuti 6, kuzIlaparibhASita 7, vIrya 8, dharma 9, samAdhi 10. mArga 11, samavasaraNa 12, yAthAtathya 13, graMtha 14, yamaka 15, gAthA 16, puMDarIka 17, kriyAsthAna 18, AhAraparijJA 19, [a] pratyAkhyAna kriyA 20, anagArazruta 21, ArdrakumAra 22 ane nAlaMdiya 23 (1) / A jaMbUdvIpa
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // aMga // 87 // nAmanA dvIpane cipe bharatakSetrane viSe A avasarpiNImAM trevIza jinezvarone sUryodayane samaye zreSTha kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayA hatA (2) / A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe ( bharatakSetrane viSe ) A avasarpiNInA trevIza tIrthakaro pUrvabhavamAM agyAra aMgane jANanArA hatA, te A pramANe- ajitanAtha, saMbhavanAtha, abhinaMdanasvAmI, sumatisvAmI vigerene lar3ane yA pArzvanAthasvAmI ne vardhamAnasvAmI, mAtra eka kozala dezamAM utpanna thayelA RSabhadeva arihaMta cauda pUrvane jANa - nAra hatA ( 3 ) | A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe ( bharatakSetrane viSe ) A avasarpiNImAM trevIza tIrthakaro pUrvabhave mAMDalika rAjAo hatA, te A pramANe - ajitanAtha, saMbhavanAtha, abhinaMdana vigere yAvat pArzvanAtha ane vardhamAnasvAmI, mAtra eka kaulika RSabhadeva svAmI pUrvabhavamAM cakravartI hatA ( 4 ) // - ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI jevIza palyopamanI sthiti kahIM che ( 1 ) nIce sAtamI naraka pRthvIne viSe kelA nArakIonI trevIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI devIza palyopanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna devalokamAM keTalAka devonI zrevIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / . he himamajjhima nAmanA bIjA graiveyakanA devonI jaghanya sthiti trevIza sAgaropamanI kahI che ( 5 ) / je devo heDima hehima nAmanA pahelA graiveyaka vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti trevIza sAgaropamanI kahI che (6) / te devo vIza ardhamAse ( pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che ( 1 ) / te devAne trevIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo che ke jeo vIza samavAya 23 // // 87 //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // ____TIkArthaH-trevIzamuM sthAnaka sugama ja che. vizeSa e ke-sthitinAM sUtronI pahelAM cAra sUtro ApelA che. temAM sUtrakRtAMganA pahelA zrutaskaMdhamAM soLa adhyayano che ane bIjA zrutaskaMdhamAM sAta adhyayano che. (kula 23 che.) temano anvartha (sArthaka artha ) temanA nAma uparathI ja jANI zakAya tevo cha (1) // iti suutr-23|| M . have covIza sthAnaka kahe cha mU0-cauvvIsaM devAhidevA pannattA, taM jahA-usabha 1, ajita 2, saMbhava 3, abhinaMdaNa 4, : sumai 5, paumappaha 6, supAsa 7, caMdappaha 8, suvidhi 9, sIala 10, sijjaMsa 11, vAsupuja IN|| 12, vimala 13, aNaMta 14, dhamma 15, saMti 16, kuMthu 17, ara 18, mallI 19, muNisuvaya 20, nami 21, nemI 22, pAsa 23, vaddhamANA 24 / 1 / cullahimavaMtasiharINaM vAsaharapavayANaM jIvAo cauvvIsaM cauvvIsaM joyaNasahassAiM NavabattIse joyaNasae egaM aTThattIsaibhAgaM joyaNassa kiMci / visesAhiAo AyAmeNaM pannattA / 2 / cauvIsaM devaThANA saiMdayA pannattA, sesA ahamiMdA aniMdA apurohiaa|3| uttarAyaNagate NaM sUrie cauvIsaMgulie porisIchAyaM NivvattaittA NaM
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 88 // Niati / 4 / gaMgAsiMdhUo NaM mahANaMdIo pavAhe sAtirege NaM cauvIsaM kose vitthAreNaM pannattA / / 5 / rattArattavatIo NaM mahANadIo pavAhe sAtirege cauvIsaM kose vitthAreNaM pannattA / 6 // ise NaM NapabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM cauvIsaM palio mAI ThiI pannattA / 1 / ahe sattamA puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM cauvIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA / 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM cauvIsaM palio mAI ThiI pannattA / 3 / sohammIsANesu kappe atthegaiyANaM devANaM cauvIsaM paliovamAI ThiI pannattA / 4 / heTTimauvarimagevijANaM devANaM jahaNaNeNaM cauvIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 5 / je devA heTTimamajjhimaM gevejjayavimAsu devatA uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM cauvIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 6 // te NaM devA cavIsAe addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 1 / tesi NaM devANaM cauvIsAe vAsasahassehiM AhAraTThe samuppajjai / 2 / saMtegaiA bhavasi - dviyA jIvA je cauvIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissati muccissaMti parinivAissaMti samavAya 24 // // 88 //
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 3 // sUtram-24 // . _mUlArthaH-covIza devAdhidevo ( tIrthaMkaro) kahyA cha, te A pramANe--RSabha 1, ajita 2, saMbhava 3, abhinaMdana 4, sumati 5, padmaprabha 6, supArzva 7, caMdraprabha 8, suvidhi 9, zItaLa 10, zreyAMsa 11, vAsupUjya 12, vimala 13, 20, nami 21, nemi 22, pArzva 23 ane vardhamAna 24 (1) / kSullahimavaMta ane zikharI e ve varSadhara parvatonI jIvA laMbAimAM covIza hajAra nava so ne batrIza | yojana tathA eka yojanano ADatrIzamo bhAga kAika adhika kahI che (2) / devonA covIza sthAno iMdra sahita kahelA | che, bAkInA sthAno ahamiMdravALA, iMdra rahita ane purohita (vigere) rahita kahelA cha (3) / uttarAyaNamAM rahelo sUrya covIza aMgula pramANa porasInI chAyAne karIne pAcho vaLe che (4) / gaMgA ane siMdhu nAmanI moTI nadIo pravAhane nA sthAne kAika adhika covIza koza (gAu) vistAramA kahI che (5) / raktA ane raktavatI nAmanI moTI nadIo pravAhane | sthAne kAika adhika covIza koza (gAu) vistAramA kahI che (6) // ___ A ratnaprabhA nAmanI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI covIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIce sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI covIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI covIza palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna devalokamAM keTalAka devonI covIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / hechimauvarima nAmanA trIjA graiveyakamAM devonI jaghanya sthiti covIza sAgaropamanI kahI che (5) / je devo EDI
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI, samavAyAGga bodhU aMga maga // 89 // heDimamajjhima nAmanA bIjA graiveyaka vimAnamA devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti covIza sAgaropamanI samavAya N kahI che (6) // 24 // te devo covIza ardhamAse (pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchAsa le che, niHzvAsa le cha (1) / te devone covIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo cha ke jeo covIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // TIkArtha:-A covIza sthAnakane viSe sthitinI pahelo cha sUtro kahelA che, ane te sugama paNa che, vizeSa e che ke iMdrAdika devonI madhye je pUjyapaNAne lIdhe adhika hoya te devAdhideva kahevAya che (1) / tathA 'jIvAo ti 'jaMbUdvIparUpI vRtta (goLa) kSetrane madhye je varSo (kSetro) ane varSadharo ( parvato) rahelA hoya tenI sIdhI sImAnuM nAma jIvA kahevAya cha. dhanuSa upara pratyaMcA caDAvelI hoya te jIvAnI sadRza A paNa hovAthI jIvA kahevAya che. temAM cullahimavaMta ane zikharI e ve parvatanI jIvAtuM pramANa 24932 yojana ane eka yojanano ADatrIzamo bhAga kAika adhika che. A pramANane mATe gAthA kahI che teno artha A pramANe che. " covIza hajAra nava so ne batrIza yojana tathA ardhI kaLA eTalI lAMbI kSullahimavaMtanI jIvA che." ahIM arthI kaLA eTale ogaNIzIyA bhAgano ardhabhAga, te ADatrIzamo bhAga ja kahevAya che (2) / devanA sthAno eTale bhedo covIza A pramANe-bhavanapatinA daza, vyaMtaranA ATha, jyotiSkanA pAMca ane kalpopapannA vaimAnika devonuM eka sthAna, e sarva maLIne covIza thayA. A covIza sthAno iMdra sahita eTale camareMdra vigerevaDe adhiSThita // 89 //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, bAkInA eTale nava graiveyaka ane pAMca anuttara vimAnanA devo te ahamiMdra kahevAya che. teo pote ja iMdra che, tene mAthe / iMdra nathI. temanA sthAno te ahamiMdra sthAno cha arthAt te dareka devo potAnA AtmAne iMdra mAnanArA che. tethI karIne ja te sthAno iMdra rahita eTale nAyaka rahita cha, tathA zAMtikarmane karanArA purohita rahita che, upalakSaNathI sevakajano (Abhiyogika devo) vigere kAipaNa nathI. ema jANavU (3) / tathA uttarAyaNamA rahelo eTale karka saMkrAMtine divase sarva AbhyaMtara || maMDaLamAM rahelo sUrya eka hastapramANa zaMkunI covIza aMgulapramANa porisInI chAyAne karIne pAcho phare che eTale sarva AbhyaMtara maMDaLathI nIkaLIne bIjA maMDaLamAM Ave che. te vipe kamu cha ke-" ASADha mAsamAM ve pagalAnI chAyA, (porisI kahevAya N) che). " ityAdi. (4) / 'pavahe '-je sthAnathI nadI vahevA lAge che, te pravAha ahIM padmadrahathakI tenA toraNavaDe karIne tenI nIce thaine teno nirgama saMbhave che. paraMtu anya sthaLe pravaha zabde karIne je makaranA mukhanI pranALamAthI nIkaLavU thAya chai te athavA prapAtakuMDamAMthI je nIkaLavU thAya che, te pravAha kahela che te ahIM kahevAne icchatho nathI. kema ke jaMbudvIpaprajJaptimA ane ahIMAM paNa AgaLa pacIza kozanA pramANavALo gaMgAdika nadIono pravAha kahelo che. (5-6) // sUtra-24 // have pacIzamuM sthAnaka kahe cha. mUla-purimapacchimagANaM titthagarANaM paMcajAmassa paNavIsaM bhAvaNAo paNNattA, taM jahAIriyAsamiI, maNaguttI, vayayuttI, AloyabhAyaNabhoyaNaM, AdANabhaMDamattanikkhevaNAsamiI 5,
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya samavAyAja ptr| pothu aMga // 90 // aNuvItibhAsaNayA, kohavivege, lobhavivege, bhayavivege, hAsavivege 5, uggaha aNuNNavaNayA, uggahasImajANaNayA, sayameva uggahaM aNugiNhaNayA, sAhammiyauggahaM aNuNNaviya paribhuMjaNayA, sAhAraNabhattapANaM aNupaNaviya paDibhuMjaNayA 5, itthIpasupaMDagasaMsattagasayaNAsaNavajaNayA, itthIkahavivajaNayA, itthINaM iMdiyANamAloyaNavajaNayA, puvarayapuvakIliANaM aNaNusaraNayA, paNItAhAravivajaNayA 5, soiMdiyarAgovaraI, cakkhidiyarAgovaraI, ghANidiyarAgovaraI, jibhidiyarAgovaraI, phAsiMdiyarAgovaraI 5 / 1 / mallI NaM arahA paNavIsaM dhaNu uDDhe uccattaNaM hotthA / 2 / save vi dIhaveyaDDapavyA paNavIsaM joyaNANi uDhe uccatteNaM pannattA paNavIsaM paNavIsaM gAUANi uviddhaNaM pannattA / 3 / doccAe NaM puDhavIe paNavIsaM NirayAvAsasayasahassA pnnttaa| 4 / AyArassa NaM bhagavao sacUliAyassa paNavIsaM ajjhayaNA pannattA, taM jahA-satthaparipaNA 1 logavijao 2 sIosaNIa 3 sammattaM 4 / AvaMti 5dhuya 6 vimoha 7 uvahANasuyaM 8 mahapariNNA 9 // 1 // piMDesaNa 10 siji 11 riA 12 bhAsajjhayaNA 13 ya vattha 14 pAesA 15 / uggahapa
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ . GI IRY DimA 16 sattikasattayA 23 bhAvaNa 24 vimuttI 25 // 2 // nisIhajjhayaNaM paNavIsaimaM / 5 / micchAdivivigaliMdie NaM apajattae NaM saMkiliTupariNAme NAmassa kammassa paNavIsaM uttarapayaDIo NibaMdhati-tiriyagatinAmaM 1 vigaliMdiyajAtinAmaM 2 orAliyasarIraNAmaM 3 teagasarIraNAmaM 4 kammaNasarIranAmaM 5 huMDagasaMThANanAmaM 6 orAliasarIraMgovaMgaNAmaM, 7 chevaTThasaMghayaNanAmaM 8 vaNNanAmaM 9 gaMdhaNAmaM 10 rasaNAmaM 11 phAsaNAmaM 12 tiriANupugvinAmaM 13 agurulahunAmaM 14 uvaghAyanAmaM 15 tasanAmaM 16 bAdaraNAmaM 17 apajattayaNAma 18 patteyasarIraNAmaM 19 athiraNAma 20 asubhaNAma 21 dubhagaNAmaM 22 aNAdejanAmaM 23 ajasokittinAmaM 24 nimmANanAma 25 / 6 / gaMgAsiMdhUo NaM mahANadIo. paNavIsaM gAUyANi puhatteNaM duhao ghaDamuhapavittieNaM muttAvalihArasaMThieNaM pavAteNa paDaMti / 7 / rattArattavaIo NaM mahANadIo paNavIsaM gAUyANi puhutteNaM (duhao) makara (ghaDa) muhapavittieNaM muttAvalihArasaMThieNaM pavAteNa paDaMti / / 8 / logabiMdusArassa paNavIsaM vatthU pannattA // 9 // 16 .
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAra 25 // samavAyAGga btr|| co\ aMga // 91 // ASIA imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM paNavIsaMpaliovamAiM ThiI pannatA / 1 / ahe sattamAe puDhavIe atthegaiANaM neraiyANaM paNavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa|2| asuraMkumArANaM devANaM atthegaiyANaM paNavIsaM paliovamAI ThiI pnnttaa|3| sohammIsANe NaM devANaM atthegaiyANaM paNavIsaM paliovamAiM ThiI pnnttaa| 4 / majjhimaheTThimagevejjANaM devANaM haNNaNaM paNavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 5 / je devA heTrimauvarimagevejjagavimANesu devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM paNavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 6 // te NaM devA paNavIsAe addhamAsahiM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA / 1 / tesi NaM devANaM paNavIsaM vAsasahassehiM AhAraTe smuppjji| 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiA jIvA je paNavIsAe bhavaggahaNehi sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 3 // suutrm-25|| . mUlArtha:-pahelA ane challA tIrthakaranA samayamAM pAMca mahAvratonI pacIza bhAvanAo kahI che, te A pramANe--IryAsamiti, managupti, bacanagupti, pAtrane viSe joine bhojana kara (epaNAsamiti), AdAnabhAMDamAtranikSepaNAsamiti 5, | // 91 //
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicArapUrvaka bola, krodhano tyAga, lobhano tyAga, bhayano tyAga, hAsyano tyAga 5, avagrahanI anujJA levI - yAcanA karavI, avagrahanI sImA ( hada ) nuM jANavuM, pote avagrahanuM anugrahaNa karavuM, sAdharmikanA avagrahane tenI AjJA laine paribhoga karo, sAdhAraNa bhAta - pANIno paribhoga gurvAdikanI anujJA laine karavo 5, strI, pazu ke napuMsake adhiSThita zayana - Asana varjavA, strIkathA varjavI, strInI iMdriyo ( avayavo ) ne jovAnuM varjayuM, pUrvanA rata (maithuna ) nuM ane pUrvanI krIDAnuM smaraNa na kara, praNIta ( rasavALA ) AhArano tyAga karavo 5, zrotraiMdriyanA rAgano tyAga, cakSuiMdriyanA rAgano tyAga, ghrANeMdriyanA rAgano tyAga, jiveMdriyanA rAgano tyAga, sparzedriyanA rAgano tyAga 5, ( 1 ) / zrI mallinAtha arihaMta pacIza dhanuSa UMcA hatA ( 2 ) / sarve dIrgha vaitADhya parvato pacIrA yojana UMcA kahyA che tathA pacIza gAu pRthvImAM UMDA kA che (3) / bIjI narakapRthvIne viSe pacIza lAkha narakAvAsa kahyA che ( 4 ) / cUlikA sahita AcArAMga sUtranA pacIza adhyayano kalAM che, te A pramANe - zastraparijJA 1, lokavijaya 2, zItoSNIya 3, samyaktva 4, AvaMtI 5, dhUta 6, vimokSa 7, upadhAnazruta 8, mahAparijJA 9, piMDaiSaNA 10, zayyA 11, IrSyA 12, bhASAdhyayana 13, SaNA 14, pASaNa 15, avagraha pratimA 16, saptasaptaikakA 23, bhAvanA 24 ane vimukti 25, A vimukti adhyayana nizItha adhyayana sahita pacIza jANavuM ( 5 ) / aparyApta avasthAvALo ane saMkliSTa pariNAmavALo vikaleMdriya mithyASTa jIva nAmakarmanI pacIza uttaraprakRtione bAMdhe te A pramANe- tiryaggati nAma 1, vikaleMdriya jAti nAma 2, audArika zarIra nAma 3, taijasa zarIra nAma 4, kArmaNa zarIra nAma 5, huMDaka saMsthAna nAma 6, audArika zarIra aMgopAMga nAma 7,
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 92 // chebaTuM saMghayaNa nAma 8, varNanAma 9, gaMdhanAma 10, rasanAma 11 sparzanAma 12, tiryagAnupUrvI nAma 13, agurulaghunAma 14, upaghAtanAma 15, trasanAma 16, bAdaranAma 17, aparyAptaka nAma 18, pratyeka zarIranAma 19, asthira nAma 20, * azubha nAma 21, durbhaga nAma 22, anAdeya nAma 23, ayazaHkIrti nAma 24, nirmANanAma 25 ( 6 ) / gaMgA ane siMdhu nAmanI moTI nadIo pacIza gAunA pahoLA pravAhavaDe banne ( pUrva - pazcima) dizAmAM (makaranI mukhAkRtivALA nALavAvaDe ) ghaTanA mukhathI paDe tema muktAvaLI hAranA saMsthAnavALA prapAte ( pravAhe ) karIne potapotAnA kuMDamAM paDe che ( 7 ) | raktA ane raktavatI nAmanI moTI nadIo pacIza gAunA pahoLA pravAhavaDe banne (pUrva-pazcima ) dizAmAM ghaTanA mukhathI paDe tema muktAvaLI hAranA saMsthAnavALA prapAte ( pravAhe ) karIne potapotAnA kuMDamAM paDe che ( 8 ) / lokabiMdusAra nAmanA caudamA pUrvane viSe pacIza vastu kahI che ( 9 ) // A ratnaprabhA nAmanI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI pacIza palyopamanI sthiti kahI che ( 1 ) / nIce sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI pacIza sAgaropamanI sthiti kahI che ( 2 ) / keTalAka asurakumAra devonI pacIza * palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna devalokane viSe keTalAka devonI pacIza palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) majjhimaThima nAmanA cothA graiveyakanA devonI jaghanya sthiti pacIza sAgaropamanI kahI che ( 5 ) / je devo heTTimauvarima nAmanA trIjA graiveyaka vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti pacIza sAgaropamanI kahI che ( 6 ) // samavAya 25 // // 92 //
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ te devo pacIza ardhamAse ( pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che ( 1 ) / te devAne pacIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che ( 2 ) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo che ke jeo pacIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze // ( 3 ) // TIkArtha :- pacIza sthAnaka paNa sugama che. vizeSa e ke ahIM sthitinI pahelAM nava sUtro che. temAM ' paMcajAmassa tti' - pAMca yAmono eTale mahAvratono samudAya te paMcayAma kahevAya che, te pAMca mahAvratonI 'bhAvaNAo . tti ' -- prANAtipAtAdikanI nivRttirUpaM pAMca mahAvratonA rakSaNane mATe je bhAvanA karAya te bhAvanAo kahevAya che, ane te bhAvanAo dareka mahAvratanI pAMca pAMca che. temAM IryAsamiti vigere pAMca bhAvanAo pahelA mahAvratanI che, temAM cothI bhAvanA ' AlokabhAjanabhojana ' - eTale jovApUrvaka bhAjanane viSe eTale pAtrane viSe bhojana eTale bhAta pANIno AhAra karavote; kema ke joyA vinA bhAjanane vipe jo bhojana karavAmAM Ave to prANInI hiMsA saMbhave che tathA vicArIne volaM e vigere bIjA vratanI pAMca bhAvanAo che. temAM viveka eTale tyAga evo artha karavAno che tathA avagrahanI anujJApanA ( jaNAvaj ) vigere trIjA vratanI pAMca bhAvanAo che, temAM pahelI avagrahAnujJApanA eTale avagrahanI anujJA levI ( tenA svAmI pAthI avagraha mAgI levo te) 1, avagrahanI anujJA karyA pachI tenI sImA - hadanuM jANavuM te bIjI bhAvanA. 2, sImA jANyA pachI pote ja ' uggahaNaM iti ' avagrahane grahaNa karavo arthAt pachI svIkAra karIne temAM rahevuM e trIjI bhAvanA 3, sAdharmika eTale gItArtha samudAyamAM vicaratA saMvigna sAdhuono avagraha ke je eka mAsa vigere
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 93 // kALanA pramANathI pAMca gAu vigere pramANanA kSetravALo sAdharmikano avagraha hoya te ja sAdharmikonI anujJA laine tenoja bhogavaTo karavo eTale tyAM ja rahevuM, arthAt sAdharmikanA kSetrane viSe ke vasatine viSe teonI anujJA laine ja rahetuM te cothI bhAvanA 4, tathA je sAmAnya bhaktAdika ANelaM hoya te AcAryAdikanI anujJA lahane vApara - AhAra karavo te pAMcamI bhAvanA 5 / tathA strI vigerenA saMbaMdhavALA Asana zayanAdikanuM varjavaM te cothA vratanI bhAvanAo che mAM je praNIta AhAra kahyo che te ati sneha ( ghI - tela )vALo jANavo / tathA zrotra iMdriyanA rAgano tyAga karavo vigere pAMca bhAvanAoM pAMcamA mahAvratanI kahI che. teno bhAvArtha A pramANe che-je jIva je padArthane viSe Asakta thAya te jIvane teno parigraha lAge che. tethI karIne zabdAdikane viSe rAga karanAra jIve te zabdAdikano parigraha karelo kahevAya che tethI parigrahaviratinI virAdhanA yaha kahevAya che anyathA eTale zabdAdikamAM rAga karyo na hoya to te vratanI ArAdhanA thai kahevAya che| A sarva bhAvanAo vAcanAMtaramAM AvazyakasUtrane anusAre dekhAya che eTale ke AvazyakasUtramAM A "bhAvanAo vAcanAMtara tarIke kahI che (1) / ' tathA ' micchadiTThItyAdi ' - midhyAdRSTi jIva ja tiryaggati vigere karmaprakRtine bAMdhe che paNa samyagdRSTi jIva bAMdhato nathI; kema ke te karmaprakRtio midhyAtvanA ja AzrayavALI che, tethI mithyAdRSTinuM grahaNa karyuM che. (te paNa) vikaleMdriya eTale dvIMdriya, trIMdriya ke caturiMdriyamAMno koi eka bAMdhe che. 'NaM' zabda vAkyanI zobhA mATe lakhyo che. ( mithyAdRSTi vikaleMdriya chatAM paNa ) paryAptaka hoya to te bIjI karmaprakRtione paNa bAMdhe che tethI ahIM aparyAptakanuM grahaNa kayuM che; samavAya 25 // // 93 //
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ ridriya jAI sAthai pacIza, koika vakhata trI niyAjAinAma ema je lakhyu lAja (karma) bAMdhe che. temA kema ke aparyAptaka ja A aprazasta parAvartamAna prakRtione bAMdhe che. Avo jIva paNa saMkliSTa pariNAmavALo hoya te jAMdhe che tethI saMkiSTa pariNAmavALo ema kA che, tevA pariNAmavALo paNa vIMdriyAdika aparyAptakane yogya ja (karma) bAMdhe .temAM eTale pacIza karmaprakratio je gaNAvI che temA 'vigaliMdiyajAinAma ema je lakhyaM che teno artha ApramANe karakho-koDaka vakhata dvIMdriya jAti sAthe pacIza, koika vakhata trIMdriya jAti sAthe pacIza, eja pramANe anyathA paNa eTale koika vakhata caturidriya jAti sAthe pacIza prakRtio jANavI. (arthAta vikaleMdriya jAtimAMthI be,traNa ke cAra iMdriyamAMthI ekane vAMdhe ke.) (6) / 'gaMgA ityAdi'-pacIza gAunA vistAravALo je prapAta (paDavU) te vaDe karIne eTalo ahIM adhyAhAra rAkhaco. | 'duhao tti'-banne dizAne vipe eTale pUrva dizAmAM gaMgA ane pazcima dizAmAM siMdhu cAle che, te banne padmadraha- mAMthI nIkaLI pAMca so yojana sudhI parvata upara cAlI pachI dakSiNa tarapha vaLe che, tyAM AgaLa 'ghaDamuhapavittieNaM ti'-ghaTanA mukhanI jevA pacIza koza pahoLI jihvAyALA makaranA mukharUpI paranALamAthI pravartalA (nIkaLelA) motInA hAranI jevA saMsthAnavALA ( AkAravALA) prapAtavaDe eTale paDatA jaLanA samUhavaDe (pravAhavaDe) so yojana N/ UMcA himavaMta parvatanI nIce rahelA potapotAnA prapAtakuMDane viSe paDe che (7) / eja pramANe raktA ane raktavatI nAmanI nadIo paNa jANavI. temAM vizeSa e cha ke-zikharI nAmanA varSadhara (parvata) upara rahelA puMDarIka nAmanA drahamAMthI te banne nadIo nIkaLIne paDe che (8) / tathA lokaviMdusAra e nAmanuM caudamuM pUrva cha / suutr-25|| have chavIsa sthAnaka kahe che
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 26 // // 94 mU0-chavIsaM dasakappavavahArANaM uddesaNakAlA pannattA, taM jahA-dasa dasANaM cha kappassa dasa samavAyAGga 1 vavahArassa / 1 / abhavasiddhiyANaM jIvANaM mohaNijassa kammassa chavIsaM kammaMsA saMtakammA suutr|| codhu aMga pannattA, taM jahA-micchattamohaNijjaM solasa kasAyA itthIvede purisavede napuMsakavede hAsaM arati rati bhayaM sogaM dugaMchA / 2 // ____imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM chavIsaMpaliovamAiM ThiI pannattA 1 / ahe sattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM chavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM chavIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 3 / sohammIsANe NaM devANaM atthegaiyANaM chavvIsaM paliovamAiM ThiI pnnttaa| 4 / majjhimamajjhimagevejjayANaM devANaM jahaNNeNaM chavvIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 5 / je devA majimaheTThimagevejayavimANesu devattAe uvavannA tesi NaM devANaM ukkoseNaM chavIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 6 // - te NaM devA chavIsAe addhamAsANaM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA 1 / // 94 //
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ tesi NaM devANaM chavvIsa vAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je chavvIsehiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti pariNivAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti 3 // sUtram - 26 // mUlArtha:- dazAzruta, kalpata ane vyavahArazrutanA maLIne chavIza uddezana kALa kalA che, te A pramANe dazAzrutanA daza, kalpasUtranA cha ane vyavahArazrutanA daza (1) abhavasiddhika eTale ( koi paNa bhavamAM jenI siddhi thavAnI nathI tevA ) abhavya jIvone mohanIya karmanI chavIsa karmaprakRtio sattAmA rahelI kahI che, te A pramANe - mithyAtvamohanIya 1, soLa kaSAya 17, strIveda 18, puruSaveda 19, napuMsakaveda 20, hAsya 21, arati 22, rati, 23, bhaya 24, zoka 25 ane durgA (jugupsA) (rUpa nava nokaSAya.) 26 ( 2 ) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI chavIza palyopamanI sthiti kahI che ( 1 ) / nIcenI sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI chavIza sAgaropamanI sthiti kahI che ( 2 ) / keTalAka asurakumAra devonI chavIza palyopamanI sthiti kahI che ( 3 ) saudharma ane IzAna kalpanA keTalAka devonI chavIza palyopamanI sthiti kahI che ( 4 ) majjhimamajjhima nAmanA pAMcamA graiveyakanA devonI jaghanya sthiti chavIza sAgaropamanI kahI che (5) / je devo majjhimahima 1 dazAzrutaskaMdha 2 bRhatkalpa /
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 27 // samavAyA codhu aMga // 95 // nAmanA cothA graiveyaka vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti chavIza sAgaropamanI kahI che (6) // ... te devo chavIza ardha mAse ( pakhavADIe) Ana le che, prANa le che eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1)|te devone chavIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavya jIvo che ke jeo chavIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // TIkArthaH-chavIzaU sthAnaka pragaTa ja cha. vizepa e ke-uddezana kALa eTale je zrutaskaMdhamAM ane je adhyayanamA jeTalA adhyayano ke uddezA kahyA hoya temAM teTalA ja uddezana kALa eTale zrutanA upacArarUpa uddezano kALa-avasara hoya che (1) / tathA abhavyone traNa puMja karavAnA na hovAthI samyaktvamohanIya ane mizramohanIyarUpa ve prakRti sattAmAM hotI nathI tethI chavIza karmaprakRti hoya che (2) // sUtra 26 // | have sattAvIzamuM sthAnaka kahe che. mU0-sattAvIsaM aNagAraguNA pannattA, taM jahA-pANAivAyAo veramaNaM 1, musAvAyAo veramaNaM 2, adinnAdANAo veramaNaM 3, mehuNAo veramaNaM 4, pariggahAo veramaNaM 5, soiMdiyaniggahe 6, cakkhidiyaniggahe 7, ghANiMdiyaniggahe 8, jibhidiyaniggahe 9, phAsiMdiyaniggahe 10, kohavivege 11, mANavivege 12, mAyAvivege 13, lobhavivege 14, bhAvasacce 15, karaNasacce 16, % 3D // 95 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ jogasacce 17, khamA 18, virAgayA 19, maNasamAharaNayA 20, vayasamAharaNayA 21, kAyasamAharaNayA 22, NANasaMpaNNayA 23, daMsaNasaMpaNNayA 24, carittasaMpaNNayA 25, veyaNaahiyAsaNayA 26, mAraNaMtiyaahiyAsaNayA 27 / 1 / jaMbuddIve dIve abhiivajjehiM sattAvIsAe NakkhattehiM saMvavahAre vaddati / 2 / egabhege NaM NakkhattamAse sattAvIsAhiM rAiMdiyAhiM rAiMdiyaggeNaM pannatte / 3 / sohammIsANesu kappesu vimANapuDhavI sattAvIsaM joyaNasayAI bAhalleNaM pannattA / 4 / veyagasa' mmattabaMdhovarayassa NaM mohaNijasta kammasta sattAvIsaM uttarapagaDIo saMtakammaMsA pannattA / 5 / sAvaNasuddhasattamIsu NaM sUrie sattAvIsaMguliyaM porisicchAyaM NivattaittA NaM divasakhettaM niyaTemANe rayaNikhettaM abhiNivaTTamANe cAraM carai / 6 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM sattAvIsaM paliovamAiM ThiI pannattA 1 / ahe sattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM sattAvIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 2 / 0 asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM sattAvIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 3 / sohammIsANesu / -3S 8369
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI. samavAyAGga sUtra // co aMga // 96 // kappe atthegaiyANaM devANaM sattAvIsaM palio mAI ThiI pannattA / 4 / majjhimauvarimagevejjayANaM devANaM jahaNNeNaM sattAvIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA / 5 / je devA majjhimamajjhimagevejayavimANesu devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM sattAvIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA | 6 // te NaM devA sattAvIsAe addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA / 1 / tesi NaM devANaM sattAvIsavAsa sahassehiM AhAraTTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je sattAvIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissati parinivvAissaMti savadukkhANamaMtaM karissati / 3 // sUtram-27 // mUlArtha:- anagAra (sAdhu) nA sattAvIza guNo kahelA che, te A pramANe- prANAtipAtathI viramanuM 1, mRSAvAdathI virama, 2, adattAdAnathI virama 3, maithunathI virama 4, parigrahathI viramanuM 5, zrotreMdriyano nigraha 6, cakSuiMdriyano nigraha 7, ghrANeMdriyano nigraha 8, jihvAiMdriyano nigraha 9, sparzedriyano nigraha 10, krodhano tyAga 11, mAnano tyAga 12, mAyAno tyAga 13, lobhano tyAga 14, bhAvasatya 15, karaNasatya 16, yogasatya 17, kSamA 18, virAgatA 19, mananI samAharaNatA nirodha 20, vacananI samAharaNatA 21, kAyAnI samAharaNatA 22, jJAna sahitapaNuM 23, darzana sahitapaNaM samavAyA 27 // // 96 //
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24, cAritra sahitapaNuM 25, vedanAnuM sahana karavAparyu 26 tathA mAraNAMtika upasargarnu sahana karavApaNuM 27 (1) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe abhijit nakSatra sivAya bIjA sattAvIza nakSatrovaDe vyavahAra cAle che (2) / eka eka nakSatramAsa rAtridivasanI apekSAe sattAvIza rAtridivase karIne saMpUrNa thAya che (3) / saudharma ane IzAna devalokane viSe vimAnanI pRthvI sattAvIza so yojana jADI che (4) / vedaka samakitanA baMdhathI virAma pAmelA jIvane mohanIya karmanI sattAvIza uttaraprakRtio sattAmA rahelI hoya che (5) / zrAvaNa zudi sAtamane divase sUrya sattAvIza aMgula pramANa porisInI chAyAne nIpajAvIne (karIne) tyArapachI divasanA kSetra(AkAza)ne prakAzanI hAnivaDe hAni pamADato ane rAtrikSetrane prakAzanI hAnivaDe vRddhi pamADato (divasane nAno karato ane rAtrine moTI karato) sato cArane care che (6) // ___ A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalApha nArakIonI sattAvIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIcenI sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI sattAvIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI sattAvIza kA palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI sattAvIza palyopamanI sthiti kahI | che (4) / majjhimauvarima nAmanA chaThA graiveyaka devonI jaghanya sthiti sattAvIza sAgaropamanI kahI che (5) / je devo majjhimamajjhima nAmanA pAMcamA aveyakamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti sattAvIza sAgaropamanI kahI che (6) // te devo sattAvIza ardha mAse Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone sattA
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 27 // Rel vIza hajAra varSe AhAranI icchA thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo cha ke jeo sattAvIza bhavane grahaNa samavAyAGga karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze. (3) // patra TIkArtha-sattAvIzamuM sthAnaka paNa pragaTa ja che. vizeSa eke-sthitinA sUtronI pahelA cha sUtro kayAM che. temAM anacodhU aMga gAranA-sAdhunA cAritravizeparUpI je guNo te anagAra guNo kahevAya che. temAM pAMca mahAvrato 5, pAMca iMdriyono nigraha 10, krodhAdika cArano tyAga 14, traNa satya, temAM bhAvasatya eTale zuddha aMtarAtmApaNuM, karaNasatya eTale pratilekhanAdika kriyA // 97 // je pramANe zAstramA kahI che te pramANe samyak prakAre upayogapUrvaka karavI te ane yogasatya eTale mana vigerenuM satyapaNuM KO 17, kSamA-mAM krodha ane mAnanuM pragaTa rIte svarUpa dekhAtuM na hoya evA dvepa nAmanI sarva prakAranI aprItino je abhAva te kSamA kahevAya cha, athavA krodha ane mAnanA udayano nirodha eTale krodha ane mAnane udayamAMja AvavA na devA te kSamA kahevAya che. pUrve (upara) krodhano tyAga ane mAnano tyAga (nirodha) kahyo che te udaya pAmelAno nirodha kahyo che, tethI punarukta doSa Avato nathI 18, virAgatA eTale dareka jAtanI Asaktino abhAva athavA mAyA ane lobhano anudaya (temane udayamAM AvavA na devA te). pUrva mAyAno tyAga ane lobhano tyAga karo che te udaya pAmelAno nirodha kahyo che tethI ahIM paNa punarukta dopa Avato nathI 19, mana, vacana ane kAyAnI samAharaNatA athavA pAThAMtaramA samanvAharaNatA eTale akuzaLa evA te traNeno nirodha karavo te 22, jJAnAdika traNanI prApti 25, vedanAtisahanatA-zItAdikane atyaMta sahana karavA te 26 tathA mAraNAMtikAtisahanatA-kalyANamitranI buddhie
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIne ( upasarga karanAra mAro zatru nathI paraMtu mAro kalyANakAraka mitra che ema dhArIne ) maraNa paryaMtanA upasargo sahana karavAte 27 (1) / dhAtakIkhaMDAdikamAM nahIM, mAtra jaMbUdvIpamAM ja abhijitane varjIne sattAvIza nakSatro vaDe vyavahAra pravarte che, kema ke uttarASADhA nakSatranA cothA pAyAmAM abhijita nakSatrano samAveza thar3a jAya che ( tethI tene judA gaNavAnI jarUra thI ) ( 2 ) / tathA nakSatramAsa, caMdramAsa, abhivardhitamAsa RtumAsa ane sUryamAsa ema pAMca prakAranA mAsa anya sthaLe kahelA che, temAM ahIM nakSatramAsa eTale AkhA nakSatramaMDaLane ( sattAvIza nakSatrone ) caMdra jeTale kALe bhogavI le te lakSaNavAko kALa sattAvIza rAtri-divasano ko che, A kALa 'rAtriMdivAgreNa ' eTale rAtridivasanA parimANanI apekSAe che paraMtu sarvathA ATalo ja che ema kahyo nathI; kema ke tethI kAMika adhika che eTale ke eka rAtridivasanA saDasaTha bhAga karI temAMthI ekavIza bhAga (saDasaThIyA ekavIza bhAga ) adhika che (3) / tathA vimANapuDhavI eTale vimAnonI pRthivI bhUmikA ( bhUmi ) ( 4 ) / tathA vedakasamyaktvabaMdha -- kSAyopazamika samyaktvanA kAraNabhUta zuddhadalikanA puMjarUpa je darzanamohanIyanI prakRti tenA ( samyaktvamohanIyanA) udvalaka eTale viyoga karanAra prANIne aThThAvIza uttaraprakRtivALA mohanIya karmanI sattAvIza uttaraprakRtio sattAmAM hoya che, kema ke eka prakRtinuM udvalana kartuM che (5) / tathA zrAvaNa mAsanI zukla saptamIne divase sUrya je te eka hastapramANa saMkunI sattAvIza AMgaLapramANa porisInI chAyAne eTale poranI chAyAne karIne ( tyArapachInA divasomAM ) divasanA kSetrane eTale sUryanA kiraNanA prakAzavALA AkAzakSetra ne ' nirvardhayan ' eTale prakAzanI hAnivaDe hAnine pamADato ( arthAt divasane dUMko karato ) ane rAtrinA kSetrane eTale
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 28 // zrI aMdhakArathI vyApta thayelA AkAzakSetrane 'abhivardhayan ' eTale prakAzanI hAnivaDe vRddhi pamADato (arthAt rAtrine moTI samavAyAGga karato) sato cArane care che eTale AkAzamaMDaLamAM bhramaNa kare che. Ano bhAvArtha e che ke-ahIM sthaLa nyAyane AzrIne ptr| ASADha mAsanI pUrNimAe covIza aMgulapramANa porisInI chAyA hoya che. pachI sAta divase eka aMgulathI kAMika adhika bothu aMga eTalI chAyA vadhe che, tethI zrAvaNa zukla saptamIne divase kAMika adhika ekavIza divasa gayA eTale traNa aMgula chAyA vadhe che. A pramANe ASADha pUrNimAnA covIza aMgulamA AtraNa aMgula nAMkhavAthI sattAvIza aMgula thAya che, paraMtu nishc|| 98 // yathI kahIe to karka saMkrAtithI AraMbhIne kAika adhika evo je ekavIzamo divasa Ave te divase A kahelI (covIza aMgularUpa) porisInI chAyA thAya che (6) // suutr-27|| ___ have aTThAvIzamuM sthAnaka kahe che. .. mU0--aTThAvIsavihe AyArapakappe pannatte, taM jahA-mAsiA ArovaNA 1, sapaMcarAImAsiyA a ArovaNA 2, sadasarAimAsiyA ArovaNA 3, (paNNarasarAyamAsiA ArovaNA 4, savIsairAe mAsiA ArovaNA 5, sapaMcavIsarAimAsiA ArovaNA 6, ) evaM ceva domAsiA ArovaNA, sapaMcarAIdomAsiA ArovaNA 6, evaM timAsiA ArovaNA 6, caumAsiA ArovaNA 6, uvaghAiyA ArovaNA 25, aNuvaghAiyA ArovaNA 26, kasiNA ArovaNA 27, akasiNA Aro- // 98 //
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaNA 28, etAvatA (ittAvatA va) AyArapakappe etAva tAva (ittAvatA va) Ayariave (bo) 1 / bhavasiddhiyANaM jIvANaM atthegaiyANaM mohaNijjassa kammassa aTThAvIsaM kammaMsA saMtakammA pannattA taM jahA-sammattaveaNijja micchattaveyaNijaM sammamicchattaveyaNijjaM solasa kasAyA nava NokasAyA / 2 / AbhiNibohiyaNANe aTThAvIsaivihe pannatte, taM jahA-soiMdiyaatthAvaggahe 1, | cakkhidiyaatthAvaggahe 2, ghANidiyaatthAvaggahe 3, jibhidiyaatthAvaggahe 4, phAsiMdiyaatthAvaggahe 5, NoiMdiyaatthAvaggahe 6, soiMdiyavaMjaNoggahe 7, ghANidiyavaMjaNoggahe 8, jibhidiyavaMjaNoggahe 9, phAsiMdiyavaMjaNoggahe 10, sotiMdiyaIhA 11, cakkhidiyaIhA 12, ghANidiyaIhA 13, jibhidiyaIhA 14, phAsiMdiyaIhA 15, NoiMdiyaIhA 16, sotiMdiyAvAe 17, cakkhidiyAvAe 18, ghANidiyAvAe 19, jibhidiyAvAe 20, phAsiMdiyAvAe 21, NoiMdiyAvAe 22, soiMdiyadhAraNA 23, cakkhidiyadhAraNA 24, ghANiMdiyadhAraNA 25, jibhidiyadhAraNA 26, phAsiMdiyadhAraNA 27, NoiMdiyadhAraNA 28 / 3 / IsANe NaM kappe aTThAvIsaMvimANavAsasayasahassA pannattA -
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavA 28 / zrI 4 / jIve NaM devagaimmi baMdhamANe nAmassa kammassa aTThAvIsaM uttarapagaDIo NibaMdhati, taM jahAsamavAyAGga devagatinAmaM 1, paMciMdiyajAtinAmaM 2, veuviyasarIranAmaM 3, teyagasarIranAmaM 4, kammaNasarIranAmaM cothu aMga / 5, samacauraMsasaMThANaNAmaM 6, veuvviyazarIraMgovaMgaNAmaM 7, vaNNaNAmaMda, gaMdhaNAmaM 9, ramaNAmaM 10, phAsanAmaM 11, devANupuThivaNAmaM 12, agurulahunAmaM 13, uvadhAyanAmaM 14, parAghAyanAmaM 15, ussaa|| 99 // sanAmaM 16, pasatthavihAyogaiNAmaM 17, tasanAmaM 18, bAyaraNAmaM 19, pajjattanAmaM 20, patteyasarIranAma 21, thirAthirANaM ( doNhaM aNNayaraM eganAmaM nibaMdhai ) 22, subhAsubhANaM (doNhamaNNayaraM eganAma nibaMdhai) 23, ( subhaganAmaM 24, susvaranAmaM 25,) AejANAejANaM doNhaM aNNayaraM egaM nAmaM NibaMdhai 26, jasokittinAmaM 27, nimmANanAmaM 28 / evaM ceva neraiyA vi, NANattaM appasatthavihAyogaiNAmaM 1, huMDagasaMThANaNAmaM 2, athiraNAmaM 3, dubbhagaNAmaM 4, asubhanAmaM 5, dussaranAmaM 6, aNAdijaNAma 7, ajasokittINAmaM 8 / 5 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM aTThAvIsaM paliovamAiM ThiI pannattA
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 1 | ahe sattamA puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM aTThAvIsaM sAgarovamAiM TiI pannattA / 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM aTThAvIsaM palio mAI ThiI pannattA / 3 / sohamma kappe devA atthegaiyANaM aTThAvIsaM palio mAI ThiI pannattA / 4 / uvarimaheTThimagevejjayANaM devANaM jahaNeNaM aTThAvIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA / 5 / je devA majjhimauvarimagevejja su vimANesu devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM aTThAvIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA / 6 // devA aTThAvIsa addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA | 1 | tesiNaM devANaM aThThAvIsAe vAsasahassehiM AhAraTThe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je aTThAvIsa bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissAMta muccissaMti pariNivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissAM / 3 // sUtram - 28 // mUlArthaH - sAdhuno aThThAvIsa prakArano AcAra prakalpa kahyo che, te A pramANe- eka mAsanI AropaNA 1, eka mAsa pAMca divasanI AropaNA 2, eka mAsa ne daza divasanI AropaNA 3, eka mAsa ne paMdara divasanI AropaNA 4, eka mAsa ne vIza divasanI AropaNA 5, eka mAsa ne pacIza divasanI AropaNA 6, e ja pramANe ve mAsanI AropaNA 1,
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 100 // ve mAsa ne pAMca divasanI AropaNA vigere ( upara pramANe kahevuM ) 6, e ja pramANe traNa mAsanI AropaNA vigere 6, e ja pramANe cAra mAsanI AropaNA vigere 6 maLI kula 24, upaghAtikA AropaNA 25, anupaghAtikA AropaNA 26, kRtsna AropaNA 27 ane akRtsna AropaNA 28, ATalo AcAra prakalpa che, ane ATalaM AcarakhA lAyaka che ( 1 ) / keTalAka bhavasiddhika ( bhavya ) jIvone mohanIya karmanI aThThAvIza karmaprakRti sattAmAM kahelI che, te A pramANe - samyaktvavedanIya 1, mithyAtva vedanIya 2, samyagmithyAtva vedanIya 3, soLa kaSAya 19, nava nokapAya 28 ( 2 ) / AbhinivodhikajJAna ( matijJAna ) aThThAvIsa prakAranuM kahuM che, te A pramANe - zrotraMdriya arthAvagraha 1, cakSuiMdriya arthAvagraha 2, ghrANeMdriya arthA vagraha 3, jiveMdriya arthAvagraha 4, spazeMdriya arthAvagraha 5, noiMdriya arthAvagraha 6, zrotreMdriya vyaMjanAvagraha 7, ghrANeMdriya vyaMjanAvagraha 8, jiveMdriya vyaMjanAvagraha 9, sparzedriya vyaMjanAvagraha 10, zrotreMdriya IhA 11, cakSuriMdriya IhA 12, ghrANeMdriya IhA 13, jiveMdriya IhA 14, sparzedriya IhA 15, noiMdriya IhA 16, zrotreMdriya avAya 17, cakSuriMdriya avAya 18, ghrANeMdriya avAya 19, jiveMdrIya avAya 20, sparzendriya avAya 21, noiMdriya avAya 22, zrotreMdriya dhAraNA 23, cakSuriMdriya dhAraNA 24, ghrANeMdriya dhAraNA 25, jiveMdriya dhAraNA 26, spazeMdriya dhAraNA 27, noiMdriya dhAraNA 28 (3) / IzAna devalokane viSe aThThAvIza lAkha vimAnanA AvAso ( vimAno ) kA che (4) / devagatine bAMdhato jIva nAmakarmanI aThThAvIza uttaraprakRtione bAMdhe che, te A pramANe devagati nAma 1, paMceMdriya jAti nAma 2, vaikriyazarIra nAma 3, taijasa zarIra nAma 4, kArmaNa zarIraM nAma 5, samacaturasra saMsthAna nAma 6, vaikriya zarIra aMgopAMga nAma 7, varNa nAma 8, gaMdha samavAya 28 // // 100 //
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma 9, rasa nAma 10, sparza nAma 11, devAnupUrvI nAma 12, agurulaghu nAma 13, upaghAtanAma 14, parAghAta nAma 15, ucchvAsanAma 16, prazasta vihAyogati nAma 17, trasa nAma 18, cAdara nAma 19, paryApta nAma 20, pratyeka zarIra nAma 21, sthira ane asthira ( e vemAMnA koi eka nAmakarmane bAMdhe ) 22, zubha ane azubha ( e vemAMnA koi eka nAmakarmane 'bAMdhe ) 23, ( subhaga nAma 24, susvara nAma 25 ) Adeya ane anAdeya e bemAMnA koi eka nAmakarmane bAMdhe 26, yaza:kIrti nAma 27, nirmANa nAma 28 / e ja pramANe narakagatine bAMdhato jIva te ja aThThAvIza prakRtine bAMdhe, temAM taphAvata A pramANe che-aprazasta vihAyogati nAma 1, huMDaka saMsthAna nAma 2, asthira nAma 3, durbhaga nAma 4, azubha nAma 5, du:svara nAma 6, anAdeya nAma 7, ayazaHkIrti nAma 8 ( 5 ) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI aThThAvIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIce sAtamI pRthvIne viSe hore nArIonI aThThAvIza sAgaropamanI sthiti kahI che ( 2 ) / keTalAka asurakumAra devonI aThThAvIza palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI aThThAvIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / uvarima manAmanA sAtamA graiveyaka devonI jaghanya sthiti aThThAvIza sAgaropamanI kahI che (5) / je devo majjhimauvarima nAmanA chaThA graiveyaka vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti aDAvIza sAgaropamanI kahI che (6) // 1. naraka gati bAMdhato hoya te jIva narakagati ane narakAnupUrvI ja bAMdhe che ane devagati bAMdhato hoya te devagati ane devAnupUrvI ja bAMdhe che; tethI ahIM taphAvatamAM te hakIkata lIdhI nathI, ema TIkA uparathI jaNAya che.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ te devo ahAvIza ardhamAse (pakhavADIe) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, nizvAsa le che (1) / samavAya 28 // smvaayaa| te devone aThThAvIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo cha ke jeo| ahAvIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // codhaM aMga TIkArtha:-aThAvIzamuM sthAnaka paNa spaSTa che. vizepa e ke-ahIM sthitinAM sUtronI pahelAM pAMca sUtro che. temAM AcAra eTale pahelaM aMga, teno prakalpa eTale amuka adhyayana ke jenuM vIju nAma nizItha che te. athavA to AcArano // 10 // prakalpa eTale jJAnAdika viSayavALA sAdhunA AcAranI je vyavasthA te paNa AcAra prakalpa kahevAya che. temAM jJAnAdikanA koika AcAranA saMbaMdhamAM koI sAdhue aparAdha ko hoya tyAre tene amuka divasonuM prAyazcitta Apyu hoya, tyArapachI pharIne te sAdhue bIjo koi aparAdha karyo, tyAre tene prathama ApelA prAyazcittamAM vadhAro karIne eka mAsa sudhI vahana karavA yogya mAsika prAyazcitta Apyu, to te mAsikI AropaNA kahevAya che 1, tathA pAMca rAtrivaDe zuddha thai zake tevA ane eka mAsavaDe zuddha thai zake tevA ve aparAdhane koi sAdhue karyA hoya to tene pUrve ApelA prAyazcittamAM pAMca rAtri sahita eka mAsanAne prAyazcittanuM AropaNa karavAthI eka mAsa ne pAMca rAtrinI AropaNA kahevAya che 2, e pramANe (5-10-15-20-25 rAtrinuM ne chevaTa eka mAsarnu prAyazcitta ApavAthI) mAsikI AropaNA cha prakAranI jANavI 6, eja pramANe ve mAsanI cha 6,traNa mAsanI cha 6, cAra mAsanI cha 6 maLI kula covIza AropaNA thai 24, tathA aDhI divasa ane eka pakhavADiyAnA upa1 eka mAsa ane pAMca divasa, prAyazcitta hatuM tenuM ardha karyu te upaghAta jANavo. te upaghAtavaDe laghu mAsa thayo. M // 10 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghAtavaDe laghu mAsAdikarnu pUrvanA prAyazcittamA AropaNa kara te upaghAtika AropaNA kahevAya che. te viSe kahyu | che ke-" ardhano cheda karavAthI je zeSa rahe (mAsanuM ardha chedavAthI paMdara divasa zepa rahe) tene pUrvanA ardhanI sAthe (pacIzanA ardha sADAbAranI sAthe ) saMyoga karIne laghu prAyazcittanuM dAna kahevAya che ane teTalaM ja ( pUrepUruM) Apaq te guru prAyazcittanuM dAna kahevAya che // 1 // " jema ke-mAsarnu ardha paMdara divasa ane pacIzanuM ardha sADAvAra divasa, sarva ( banne ) maLIne sADIsattAvIza divasa thayA te laghu mAsa kahevAya che, tathA ve mAsarnu ardha eka mAsa ane mAsikanu ardha eka pakhavADiyuM e banne maLIne doDha mAsa thAya te laghu dvimAsika kahevAya che 25, tathA upara kahyA pramANe (mAsamAMthI) aDhI divasa vigere bAda karyA vinA tenA teja gurumAsAdikanI AropaNA karavI te anudghAtika (anupaghAtika) AropaNA kahevAya cha 26, tathA (je sAdhu ) jeTalA aparAdhane pAmyo hoya (te sAdhune) teTalI ja tenI zuddhinI | AropaNA karavI te kRtsnAropaNA kahevAya che 27, tathA ( koi sAdhu ) ghaNA aparAdhane pAmyo hoya chatAM cha mAsa sudhIno ja tapa apAya che ema dhArIne cha mAsathI vadhAre tapa ApavAno hoya to paNa te adhika tapano te cha mAsamAMja aMtarbhAva (samAveza) karAna zaSa tapanu AropaNa karAya te akRtsnAropaNA kahevAya cha 28. A save samyaka prakAre nizItha sUtranA vIzamA uddezAmAMthI jANI levu. have ahIM ja AnuM nigamana ( samAptipaNuM ) kahe che-prathama ATalo ja AcAraprakalpa A ThekANe AropaNAne AzrIne kahevAne icchyoche anyathA tethI vadhAre paNa udghAtika, anudghAtikarUpa AcAraprakalpa paNa cha tethI athavA prathama to ATalo ja AcAra prakalpa che, kema ke zeSa AcAraprakalpano AmAM ja samAveza thai jAya che. tathA
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 102 // * ATalaM ja ( upara je AcAraprakalpa vipe ka te ja) AcaravA lAyaka che ema paNa jANavuM. (1) / te ja pramANe devagatinA sUtramAM sthira - asthira, zubha-azubha ane Adeya - anAdeyanuM paraspara virodhipaNuM hovAthI ekI samaye banneno baMdha na hovAthI 'anyatarat ' - eTale bemAMthI ekane vAMdhe che ema kahUM. A ThekANe mULa sUtramAM ' eka ' zabdanuM grahaNa karyuM che te bhASA mAtra ja jANavuM ( eTale ke ' anyatarat ' e zabda Apyo che teno artha 'bemAMthI eka ' evo thAya che tethI pharIthI 'eka' zabda lakhavAnI jarUra nathI chatAM ' anyatarat ekaM ' ema bhASAnI zailIne lIdhe lakhyuM che.) tathA narakagatinA sUtramAM vIza prakRtio to te ne te ja rAkhavI, ane Aune sthAne bIjI ATha bAMdhe che. te ja kahe che -' evaM ceva ' ityAdi. 'mAM' nAnAtvaM' eTale vizeSa. ( je ATha prakRtimAM vizeSa che te mULamAM ja batAnyuM che tethI ahIM TIkAmAM kAMi lakhavAnI jarurIyAta naMthI ) 5 // sUtra- 28 // ve ogaNatrIza sthAnaka kahe che mU0 - egUNatIsaivihe pAvasuyapasaMge NaM pannatte, taM jahA - bhome 1, uppAe 2, sumiNe 3, 1 ahIM 20 prakRti devagati pramANe na bAMdhavAnuM kayuM che te barAbara che. jo ke temAM devagati devAnupUrvIne badale narakagati narakAnupUrvI bAMdhe che te parAvartamAna gaNI che. bIjuM 8 mAM sthirAsthira zubhAzubha ne AdeyAnAdeya. e traNa dvikamAMthI devagatimAM ekatarat (eka) bAMdhe che ema samajavuM. samavAya 29 // // 102 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtarikkhe 4, aMge 5, sare 6, vaMjaNe 7, lakkhaNe 8, bhome tivihe pannatte, taM jahA-sUtte vittI vattie, evaM eka tivihaM 24, vikahANujoge 25, vijANujoge 26, maMtANujoge 27, jogANujoge 28, aNNatitthayapavattANujoge 29 / 1 / AsADhe NaM mAse egUNatIsarAiMdiAiM rAiMdiyaggeNaM pannattAiM / 2 / (evaM ceva) bhaddavae NaM mAse / 3 / kattie NaM maase|| pose NaM maase|5|| phagguNe NaM mAse / 6 / vaisAhe NaM mAse / 7 / caMdadiNe NaM egUNatIsaM muhutte sAtirege muhattaggeNaM pannatte / 8 / jIve NaM pasatthe'jjhavasANajutte bhavie sammadi(di)TThI titthakaranAmasAhiAo NAmassa NiyamA egUNatIsaM uttarapagaDIo nibaMdhittA vaimANiesu devesu devattAe uvavajjai / 9 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM egUNatIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 1 / ahe sattamAe puDhavIe atyaMgaiyANaM neraiyANaM egUNatIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnttaa| 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM egUNatIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 3 / sohammIsANesu kappesu devANaM atthegaiyANaM egUNatIsaM paliovamAiM ThiI pnnttaa|4| uvarimamajhimagevejjayANaM HAL A --- - - - - --
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA samavAya 29 // samavAyAGga str|| coyuM aMga 103 devANaM jahaNaNeNaM egUNatIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnttaa| 5 / je devA uvarimaheTTimagevejjayavimANesu devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM egUNatIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 6 // te NaM devA egUNatIsAe addhamAsahiM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / / tesi NaM devANaM egUNatIsaM vAsasahastehiM AhAraTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je egUNatIsabhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissati / 3 // suutrm-29|| mUlArtha:-ogaNatrIza prakArano pApazrutano prasaMga kahyo che, te A pramANe-bhUmi saMbaMdhI (zAstra) 1, utpAta saMbaMdhI 2, svama saMbaMdhI 3, AkAza saMbaMdhI 4, zarIra saMbaMdhI 5, svara saMbaMdhI 6, vyaMjana saMbaMdhI 7 ane lakSaNa saMbaMdhI 8 A ATha prakAranA zAstra che, temAM bhUmi saMbaMdhI zAstra traNa prakAraceM kA che, te A pramANe-sUtra, vRtti ane vArtika. eja pramANe darekanA traNa traNa prakAra hovAthI covIza prakAra thayA 24, vikathAnuyoga 25, vidyAnuyoga 26, maMtrAnuyoga 27, yogAnuyoga 28 ane anya tIrthakono prabartAvalo anuyoga (vicAra) 29 (1) / ApADha mAsa rAtridivasanA.parimANe karIne ogaNatrIza rAtridivasano kahyo che (2) / (eja pramANe) bhAdrapada mAsa (3) / kArtika mAsa (4) / popa mAsa // 103 //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ BC (5) / phAlguna mAsa (6) / vaizAkha mAsa (7) / caMdramAsano divasa muhUrttanI apekSAe kahIe to kAMika adhika ogaNatrIza muhartano kahyo che (8) / prazasta adhyavasAyavALo samyagdRSTi bhavya jIva nAmakarmanI tIrthakaranAma sahita kA ogaNatrIza uttara prakRtione bAMdhIne avazya vaimAnika devone vipe devapaNe utpanna thAya che (9) // - A ratnaprabhA pRthvIne vipe keTalAka nArakIonI ogaNatrIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIce sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ogaNatrIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI ogaNatrIza palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI ogaNatrIza palyopamanI sthiti kahI cha (4) / uvarimamajjhima nAmanA AThamA aveyakanA devonI jaghanya sthiti ogaNatrIza sAgaropamanI kahI che (5) / je devo uparimaheThima nAmanA 7 mA gaiveyaka vimAnomAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti ogaNatrIza sAgaro| pamanI kahI che (6) // te devo ogaNatrIza ardhamAse (pakhavADIe) Ana le cha, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone ogaNatrIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo cha ke jeo ogaNatrIza bhavane grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // suutr-29|| TIkArthaH-ogaNatrIzamuM sthAnaka paNa pragaTa ja che. vizeSa e ke--ahIM sthitinAM sUtronI pahelA nava sUtro che. temAM pApanA upAdAna kAraNarUpa je zAstro te pApazruta kahevAya che, te zAstrono je prasaMga eTale tathAprakAranI tenI sevA
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 29 // - zrI (abhyAsa) te pApazrutaprasaMga kahevAya che, te pApazrutaprasaMga ogaNatrIza prakAranAM pApazruta hovAthI teTalA (ogaNatrIza) samavAyAGgaprakArano kahyo che. pApazrutano viSaya hovAthI te pApazruta ja kahevAya che. A kAraNathI ja kahe cha ke-'ometyAdi temA bhauma eTale bhUminA vikAra( kaMpa vigere )nA phaLane kahenAru je nimittazAstra 1, tathA utpAta eTale sahaja (svAbhAcodhuM aMga vika rIte AkAzathI) rudhiranI vRSTi vigere lakSaNavALA utpAtanA phaLane kahenAruM nimittazAstra 2, eja pramANe svapna / eTale svapnanA (zubhAzubha ) phalane pragaTa karanAruM zAstra 3, aMtarikSa eTale AkAzamAM utpanna thatA grahonA yuddhanA prakAra // 104 // vigere phaLane jaNAvanAruM zAstra 4, aMga eTale zarIranA avayavonuM pramANa tathA tenuM pharakavU vigere vikArarUpa phaLane jaNAvanAlaM zAstra 5, svara eTale jIva ane ajIvane Azrita svara(zabda)nA svarUpane tathA tenA phaLane kahenAruM zAstra 6, vyaMjana eTale tila, masA vigere vyaMjananA phaLane jaNAvanAruM zAstra 7 tathA lakSaNa eTale lAMchana vigere aneka prakAranA lakSaNane jaNAvanAraM zAstra 8, A pramANe ATha zAstro che, A ATha zAstro sUtra, vRtti (TIkA) ane vArtikanA bhedathI covIza prakAranA thAya che. temAM eka aMga sivAya bAkInAM zAstronuM sUtra eka hajAra(zloka)nA pramANavADaM che, tenI vRttinuM pramANa eka lAkha ( zlokarnu) che, tenI vRttinuM vyAkhyAnarUpa vArtika eka koTizlokapramANanuM che, tathA aMgazAstranuM sUtra lakSa pramANa che, vRtti koTi pramANa che ane vArtika aparimita che. A AThenA traNa traNa prakAra maLIne kula covIza prakAra thayA 24, tathA vikathAnuyoga eTale artha ane kAmanA upAyane kahenArA kAmaMdaka ane vAtsyAyana vigere (graMtho) athavA MI bhArata vigere zAstro 25, tathA vidyAnuyoga eTale rohiNI vigere vidyAnA sAdhanane kahenArA zAsro 26, tathA maMtrAnu ||104 //
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ yoga eTale ceTaka vigerenA maMtra sAdhavAnA upAyanA zAstrI 27 tathA yogAnuyoga eTale vazIkaraNa vigere yogane kahenArA haramekhalAMdika zAstro 28, tathA kapila vigere anya tIrthikathakI pravartelA potAnA AcAra, vastu ane taccano je anuyoga eTale vicAra tene jaNAvanAra je zAstrAno samUha te anyatIrthikapravRttAnuyoga kahevAya che 29 ( 1 ) // tathA aSADa vigere ekAMtara cha mAsa rAtridivasanA parimANe karIne ogaNatrIza rAtridivasanA sthULa nyAyanI apekSAe hoya che, kema ke te dareka mAsamAM kRSNapakSamAM eka rAtridivasano kSaya thAya che. te viSe kahyuM che ke - "ApADhanA kRSNapakSamAM te japramANe bhAdrapada, kArtika, popa, phAlguna ane vaizAkha mAsanA kRSNapakSamAM kSaya rAtrio jANavI / 1 / " ahIM bhAvArtha eche ke cAMdra mAsa ogaNatrIza divasa ane eka divasanA vAsaThIyA vatrIza bhAgano hoya che. tathA Rtu mAsa trIza divasanoja hoya che tethI caMdra mAsanI apekSAe Rtu mAsa eka ahorAtrAnA vAsaThIyA trIza bhAga jeTalo adhika hoya che, tethI dareka ahorAtra caMdra divasa bAsaThIyA eka eka bhAga jeTalo hAni pAme che, ema nizcaya thAya che. e pramANe ( gaNatarI karatAM ) bAsaTha caMdradivasoe karIne ekasaTha ahorAtra thAya che tethI sAdhika ve mAse eka kSayarAtra (kSayatithi) Ave che. A saMbaMdhI vizeSa hakIkata caMdra prajJaptithakI jANI levI (2-7) / tathA ' caMdadiNaNaM tti 'caMdradivasa eTale pratipadA vigere tithi, te kAMka adhika ogaNatrIza muhUrttanI hoya che. kevI rote 1 te kahe che-jethI karIne caMdramAsa ogaNatrIza divasa ane eka divasanA bAsaThIyA batrIza bhAga jeTalo hoya che, tethI karIne caMdramAsanA divasane trIze guNI muhUrtta karavA, te muhUrttanI rAzine trIze bhAga devAthI ogaNatrIza muhUrtta ane eka muhUrttanA vAsaThIyA canrIza bhAga Avaze (8) / tathA prazasta adhyaca
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA... samavAya 30 // samavAyAGga suutr|| co aMga ||105 // ra sAya vigere vizepaNavALo jIva vaimAnika devane viSe utpanna thavAvALo hoya tyAre te nAmakarmanI ogaNatrIza uttaraprakRtine bAMdhe che, te A pramANe-devagati 1, paMceMdriyajAti 2, vaikriyadvika 4, taijasa ane kArmaNa zarIra 6, samacaturasrasaMsthAna 7, varNAdicatuSka 11, devAnupUrvI 12, agurulaghu 13, upaghAta 14, parAghAta 15, ucchvAsa 16, prazastavihAyogati 17, trasa 18, bAdara 19, paryApta 20, pratyeka 21, sthira asthiramAMthI eka 22, zubhAzubhamAMthI eka 23, subhaga 24, susvara 25, Adeya anAdeyamAMthI eka 26, yaza-kIrti ayaza-kIrtimAMthI eka 27, nirmANa 28 tathA tIrthakaranAma 29 (9) // sUtra 29 // have trIza sthAna kahe cha mU0-tIsaM mohaNIyaThANA pannattA, taM jahA-je yAvi tase pANe, vArimajjhe vigaahiaa| udaeNa kammA mAreI, mahAmohaM pakuvai // 1-1 // sIsAveDheNa je keI, AveDhei abhikkhaNaM / tivAsubhasamAyAre, mahAmohaM pakuvai // 2-2 // pANiNA saMpihittA NaM, soyamAvariya pANiNaM / aMtonadaMtaM mAreI, mahAmohaM pakuvai // 3-3 // jAyateyaM samArabbha, bahuM olaMbhiyA jaNaM / aMto. dhUmeNa mAreI (jjA), mahAmAheM pakuvai // 4-4 // sissammi je pahaNai, uttamaMgammi ceysaa| vibhajja matthayaM phAle, mahAmohaM pakuvai // 5-5 // puNo puNo paNidhie, harittA uvahase jaNaM / phaleNaM ahavA daMDeNaM, mahAmohaM pakuvai // 6-6 // gUDhAyArI nigUhijjA, mAyaM mAyAe chaaye| // 105 //
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ asaccAI NiNhAI, mahAmohaM pakuvai // 7-7 // dhaMsei jo abhUeNaM, akammaM attakammuNA / aduvA tuma kAsitti, mahAmohaM pakuvai // 8-8 // jANamANo parisao, saccAmosANi bhAsai / ratijhe purise, mahAmohaM pakuvai // 99 // aNAyagassa nayavaM, dAre tasseva dhaMsiyA / viulaM vikkho bhattA NaM, kiccA NaM paDibAhiraM // 10 // uvagasaMtaM pi jhaMpittA, paDilomAhiM vagguhiM / bhogabhoge viyAreI, mahAmohaM pakuvai // 11-10 // akumArabhUe je keI, kumArabhUe tti haM vae / itthIhiM giddhe vasae, mahAmohaM pakuvai // 12-11 // abhayArI je keI, baMbhayArI tti haM vae / gaddahe va gavAM majjhe, vissaraM nayaI nadaM // 13 // appaNo ahie bAle, mAyAmosaM bahuM bhase / itthIvisayae, mahAmohaM as // 14- 12 // jaM nissie uvvahai, jasasAhigameNa vA / tassa lubbhai vittammi, mahAmohaM pakuvva // 15-13 // IsareNa aduvA gAmeNaM, aNisare IsarIkae / tassa saMpayahINassa, sirI atulamAgayA // 16 // IsAdoseNa AviTThe, kalusAvilaceyase / je aMtarAaM gAthA pAsenA aMkamA prathama aMka gAthAno che ne bIjo aMka mohanIyanA sthAnakano che.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 30 // samavAyAGga sUtra // coyUM aMga // 106 // ceei, mahAmohaM pakuvvai // 17-14 // sappI jahA aMDauDaM, bhattAraM jo vihiMsai / seNAvaI pasatthAraM, mahAmohaM pakuvvai // 18-15 // je nAyagaM va raTussa, neyAraM nigamassa vaa| seTuiM bahuravaM haMtA, mahAmohaM pakuvvai // 19-16 // bahujaNassa yAraM, dIvaM tANaM ca pANiNaM / eyArisaM naraM haMtA, mahAmohaM pakuvvai // 20-17 // uvaTTiyaM pADavirayaM, saMjayaM sutavastiyaM / vukkamma dhammAo bhaMsei, mahAmohaM pakuvvai // 21-18 // tahevANataNANINaM, jiNANaM varadaMsiNaM / tesiM avaNNavaM bAle, mahAmohaM pakuvvai // 22-19 // neyAiassa maggasta, duDhe avayaraI bahuM / taM tippayaMto bhAvei, mahAmohaM pakuvvai // 23-20 // AyariyauvajjhAehi, suyaM viNayaM ca gaahie| te ceva khisaI bAle, mahAmohaM pakuvvai // 24-21 // AyariyauvajjhAyANaM, sammaM no paDitappai / appaDipUyae thaddhe, mahAmohaM pakuvvai // 25-22 // abahussue ya je keI, sueNaM pviktthii| bhI sajjhAyavAyaM vayai, mahAmohaM pakuvvai // 26-23 // atavassIe ya je keI, taveNa pavikatthai / savvaloyapare teNe, mahAmohaM pakuvvai // 27-24 // sAhAraNaTThA je keI, gilANammi uvtttthie| // 10 //
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ pabhU Na kuNaI kicchaM, majjhaM pi se na kuvvai // 28 // saDhe niyaDIpaNNANe, kalusAulaceyase / appaNo ya abohIya, mahAmohaM pakuvva // 29 - 25 // je kahA higaraNAI, saMpauMje puNo puNo / savatitthANaM bheyANaM, mahAmohaM pakuvai // 30 - 26 // je a Ahammie joe, saMpaoje puNo puNo / sAhAheuM sahIheuM, mahAmohaM pakuvai // 31-27 // je a mANussae bhoo, aduvA pAraloie / te'tipayaMto Asayai, mahAmohaM pakuvva // 32-28 // iDDI juI jaso vaNNo, devANaM balavIriyaM / tesiM avaNNavaM bAle, mahAmohaM pakuvva // 33 - 29 // apassamANo passAmi, deve jakkhe ya gujjhage / aNNANI jiNapUyaTThI, mahAmohaM pakuvvai // 34-30 // 1 // there NaM maMDiyaputte tIsaM vAsAiM sAmaNNapariyAyaM pAuNittA siddhe buddhe jAva savvadukkhappa hINe / 2 / egamege NaM ahorate tIsamuhutte muhuttaggeNaM pannatte / eesi NaM tIsAe muhuttANaM tIsaM nAmajjA pannattA, taM jahA - rodde 1, satte 2 mitte 3, vAU 4, supIe 5, abhicaMde 6, mAhiMde 7, palaMbe 85 baMbhe 9. sacce 10, ANaMde 11, vijae 12, vissaseNe 13, pAyAvacce 14, usame 15,
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga godhu aMga // 107 // IsANe 16, taDhe 17, bhAviappA 18, vesamaNe 19, varuNe 20, satarisabhe 21, gaMdhavve 22, aggi-all samavAya 30 // vesAyaNe 23, Atave 24, Avatte 25, taTThave 26, bhUmahe 27, risabhe 28, savvaTThasiddhe 29, ma rakkhase 30 / 3 / are NaM arahA tIsaM dhaNu(NU)iM uI uccatteNaM hotthA / 4 / sahassArassa NaM doviMdassa devaranno tIsaM sAmANiyasAhassIo pannattA / 5 / pAse NaM arahA tIsaM vAsAiM agAravAsamajjhe vasittA agArAo aNagAriyaM pvvie| 6 / samaNe bhagavaM mahAvIre tIsaM vAsAiM agAravAsamajhe vasittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / 7 / rayaNappabhAe NaM puDhavIe tIsaM nirayAvAsasayasahassA pannattA / 8 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atyaMgaiyANaM neraiyANaM tIsaM paliovamAiM ThiI pnnttaa|| ahe sattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM tIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM tIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 3 / uvarimauvarimagevejjayANaM devANaM jahaNaNeNaM tIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 4 / je devA uvarimamajjhimagevejaesu vimANesu devattAe uva- // 107 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ | vaNNA tesi NaM devANaM ukkosaNaM tIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA // 5 // te NaM devA tIsAe addhamAsehiM ANamati vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA / / tesi NaM devANaM tIsAe vAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je tIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissati / 3 // suutrm-30|| ... mUlArthaH-mohanIya karmanA trIza sthAno kahyAM che, te A pramANe-je koi ( manuSyAdika prANI ) jaLane viSe praveza karIne strI vigere trasa jIvone AkramaNa karIne jaLarUpa zastravaDe mAre che (DuvAve che), te prANI mahAmohane kare che ( mahA mohanIya karmane bAMdhe ch)| 1-1 / tIvra azubha adhyavasAyavALo je koi trasa prANIne AI carmavaDe tenA mastakane atyaMta dRDha bAMdhe che (bAMdhIne mAre che), te mahAmohane kare che (bAMdhe che)|2-2| je koi potAnA hAthavaDe trasa jIvanA mukhane DhAMkIne te jIvane ruMdhIne aMdara zabda karatA evA tene mAre che, te mahAmohane kare cha / 3--3 / je koi agni saLagAvIne ghaNA janone temA ruMdhIne aMdaranA dhUmADAvaDe mAre che (muMjhave che ), te mahAmohane kare che / 4-4 / je koi saMkliSTa cittavaDe jIvane tenA uttama aMgarUpa mastakane viSe zastrAdikavaDe mAre che tathA mastakane vibhAga karIne phADe che, te mahAmohane kare cha / 5-5 / je koi vAraMvAra lokane mAyAvaDe, phaLavaDe athavA daMDavaDe mArIne hase che, te mahAmohane kare
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya cha / 6-6 / je koi gupta AcaraNavALo potAnA duSTa AcArane gopave, tathA potAnI mAyAvaDe vIjAnI mAyAne DhAMka-jIte, samavAyAGga tathA asatya bolIne potAnA anAcArane chupAve, te mahAmohane kare cha / 7--7 / je koi pote duSTa karme karIne duSTa karma sUtra // nahIM karanArA bIjAno dhvaMsa kare eTale jhAMkho pADe, athavA to A karma teM kayu cha ema kahe, te mahAmohane kare ch| 8-8 / cothu aMga kalahathI zAMta nahIM thayelo je koi jANato chato sabhAmAM satyAmRpA eTale alpa satya ane ghaNA asatyavALI bhApAne bole, te purupa mahAmohane kare che 9-9|maathe nAyaka rahita evA (svataMtra) rAjAno nItimAna evo maMtrI teja rAjAnI dArAno (strIno // 108 // athavA dhananI prAptinA upAyarUpa dvArano) nAza karIne tathA sAmaMtAdika parivArano bheda karIne te rAjAne atyaMta kSobha pamADIne tathA tene atyaMta bAhya karIne tathA pAse AvelA paNa te rAjAne pratikULa vacanovaDe jhaMpalAvIne tenA kAmabhoganuM vidAraNa kare che, te maMtrI mahAmohane kare che (bAMdhe che)|10-11-10 / kumAra (kuMvAro) nahIM chatAM je koi hu~ kumAra chu ema bole, ane strIne viSe Asakta thai tene vaza thAya te mahAmohane kare ch| 12--11 / brahmacArI nahIM chatAM je koi huM brahmacArI cha ema bole, te gAyonA madhyamAM gadheDAnI jema visvara (kharAba) nAdane kare che tathA evI rIte Ny bolanAro potAnA AtmAnuM ahita karanAra mUDha strInA viSayanI Asaktine lIdhe atyaMta mAyAmRpAne bole che, te mahAmohane kare cha / 13-14-12 / je koi yazakItie karIne athavA sevavAvaDe karIne je rAjAdikanA Azrayane dhAraNa kare che| 4 (karIne) tenA ja dravyane viSe lobha kare che, te mahAmohane kare cha / 15--13 / je koi dhanavAna nahoto tene koi rAjAe athavA gAmanA lokoe Izvara (dhanavAna) koM hoya, te dhanarahitane ghaNI lakSmI prApta thai pachI IrSyAnA dopathI ta karanAra mUDha svAnA sevavAvaDe karIna janadhanavAna nahoto tana // 10 //
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'yukta ane pApavaDe vyApta cittavALo te teonA aMtarAyane kare to te mahAmohane kare che / 16-17 = 14 / jema sApaNa potAnA baccAnA 1.samUhane khAi jAya che temaje koi potAnuM bharaNapoSaNa karanAra senApati (rAjA) ne athavA maMtrIne haNe che, te mahAmohane kare che / 18 - 15 / je koi rAjyanA nAyakane athavA vepArI janonA netA (nAyaka) moTA yazavALA zreSThIne haNe che, te mahAmohane kare che / 19 - 16 / je koi ghaNA janonA nAyaka athavA dvIpa ke dIpakanI jema prANIonuM rakSaNa karanAra evA prakAranA gaNadharAdika puruSa haNe che, te mahAmohane kare che / 20- 17 / je koi dIkSA mATe prApta thayelAne, dIkSA lIghelA sAdhune athavA sArA tapasvIne atyaMta dabAvIne ( baLAtkAre) cAritradharmathI bhraSTa kare che te mahAmohane kare che / 21-18 / te ja pramANe je koi anaMta jJAnavALA ane zreSTha (anaMta ) darzanavALA te ( prasiddha evA paNa ) jinezvarono avarNavAda bole che te ajJAnI mahAmohane kare che / 22 - 19 / nyAyamArga ( mokSamArga ) no dveSI je koi ghaNo apakAra kare ane te mArgane niMdato sato potAnA AtmAne ane bIjAne dvepavaDe vAsita kare che, te mahAmohane kare che / 23 - 20 / je AcArya ke upAdhyAye zruta ane vinaya(cAritra)ne grahaNa karAvyA hoya - zIkhavyA hoya, temanI ja je koi niMdA kare, te mUDha prANI mahAmohane kare che / 24 - 21 / je koi mANasa (sAdhu) upakArI evA AcArya ane upAdhyAyAdikano vinayAdikavaDe pratyupakAra na kare, pUjaka na thAya ane abhimAnavALo thAya, te mahAmohane kare che / 25 - 22 / abahuzruta evo je koi zrutavaDe potAnI zlAghA kare ane svAdhyAyano vAda bole (kare) te mahAmohane kare che / 26 - 23 | tapasvI nahIM chatAM je koi tapavaDe karIne potAnI. lAghA kare, te sarva loka kI utkRSTa ( moTAmAM moTo ) cora mahAmohane kare che / 27 - 24 / je koi AcAryAdika
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra !! cothuM aMga // 109 // koi glAna sAdhu upakArane mATe prApta thaye sate pote samartha chatAM tenuM ( aupadhAdika) kArya na kare ane mAruM kAMi kArya 'te karato nathI ema mAne (kahe) te zaTha, mAyAvI pApavaDe vyAkuLa cittavALo ane potAne abodhi karanAra ( samakita rahita karanAra ) AcAryAdika mahAmohane kare che / 28 - 29= 25 / je koi AcAryAdika kathA ( kuzAstra ) rUpI adhikara* vAraMvAra rUpe, te sarva jJAnAdika tIrthanA vinAzane mATe pravartelo mahAmohane kare che / 30 -- 26 / je koi AcAryAdika jyotiSa, vazIkaraNa vigere adhArmika yogone potAnI zlAghA mATe ke mitrAine mATe vAraMvAra prayuMje- kare, te mahAmo. hane kare che / 31 -27 / te ( bhogo ) baDe tRpta nahIM thayelo je koi manuSya saMbaMdhI ke parabhava saMbaMdhI bhogonI abhilApA kare, te mahAmohane kare che / 32-28 / je devone Rddhi, kAMti, yaza, zuklAdi varNa, vaLa ane vIrya che, te devono paNa je arNavAda bole-oLave te mUDha mahAmohane kare che / 33 - 29 / gozALAnI jema je kor3a nahIM dekhatAM chatAM paNa huM devone, yakSone ane guhyakone jouM kuM ema bole, ane ajJAnI chatAM jinezvaranI jevI potAnI pUjAne icche, te mahAmohane kare che / 34--30 / (1) char3A gaNadhara sthavira zrI maMDitaputra trIza varSa sudhI sAdhuparyAyane pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA ( 2 ) / eka rAtridivasanA kula muhUrtta trIza kathA che, te trIza muhUrttanA trIza nAma kalA che, te A pramANe- raudra 1, zakta 2, mitra 3, vAyu 4, supIta 5, abhicaMdra 6, maheMdra 7, pralaMba 8, 9, satya 10, AnaMda 11, vijaya 12, vizvasena 13, prAjApatya 14, upazama 15, IzAna 16, taSTa 17, bhAvitAtmA 18, vaizravaNa 19, varuNa 20, zataRpabha samavAya 30 // // 109 //
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21, gaMdharva 22, agnivaizyAyana 23, Atapa 24, Avarta 25, taSTavAna 26, bhUmahAna, 27, RSabha 28, sarvArthasiddha 29 | ane rAkSasa 30 (3) / zrI aranAtha arihaMta trIza dhanuSa UMcA hatA (4) / sahasrAra deveMdra devarAjane trIza hajAra sAmAnika devo kahyA che (5) / zrI pArzvanAtha arihaMta trIza varSa gRhavAsa madhye vasIne gharathI nIkaLIne anagAra-pravajita thayA hatA (6) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI trIza varSe gRhavAsa madhye vasIne gharathI nIkaLIne anagAra-pravrajita thayA hatA (7) / ratnaprabhA pRthvIne viSe trIza lAkha narakAvAsa kahyA che (8) // - A ratnaprabhA pRthvIne vipe keTalAka nArakIonI trIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIce sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI trIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI trIza palyopamanI sthiti kahI che (3) / uvarimauvarima graiveyakanA devonI jaghanya sthiti trIza sAgaropamanI kahI che (4)|je devo uvarimamajjhima gaiveyaka vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa sthiti trIza sAgaropamanI kahI che (5) // te devo trIza ardhamAse (pakhavADIe ) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone trIza hajAra varSa AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika jIvo che ke jeo trIza bhava grahaNa karavA caDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAta sarva duHkhano aMta karaze (3) // .. TIkArtha:-trIzamuM sthAnaka sugama che. vizeSa e ke-sthitinI pahelAM ATha sUtro che temAM mohanIya eTale sAmAnye karIne ATha prakAranAM karmoM, temAM te cothI prakRti jANavI, tenAM je sthAno eTale nimitto, te mohanIya sthAno kahevAya -
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 110 // che. tathA 'je Avi tase ' ityAdika zloka che, teno artha - je koi prANI trasa prANone eTale strI vigerene jaLa madhye * praveza karIne zastrarUpa udaka ( jaLa ) vaDe mAre che. kevI rIte ? paga vigere vaDe AkramaNa karIne - dabAvIne ( mAre che ), 'sa' zabda adhyAhAra che tethI te prANI marAtA jIvane mahAmoha utpanna karanAra hovAthI tathA potAnuM citta saMkliSTa hovAthI potAne seMkaDo bhava sudhI duHkha Ape evA mahAmohane ( mahAmohanIya karmane ) kare che eTale utpanna kare che ( bAMdhe che ) A pramANe sane mAravAthI A eka mohanIya sthAna thayuM, e ja pramANe sarvatra jANavuM 1, ' sIsA ' zloka-zIrSane vIMTavAvaDe eTale lIlA cAmaDAdikama veSTanavaDe je koi prANI strI vigere trasone vIMTe che, 'abhIkSNaM ' -- atyaMta tIvra azubha AcAravAlo 'sa' zabdano adhyAhAra hovAthI te prANI marAtA jIvane mahAmoha utpanna karanAra hovAthI potAne paNa mahAmoha kare che ( bAMdhe che ) e bIjaM sthAna 2, ahIM koika mULa graMthamAM ' yAvat ' zabda lakhyo che tethI koika sUcanA pustakamAM bAkInA mohanIyasthAne kahenArA zloko sUcavyA che, te keTalAka pustakamAM dekhAya che tethI tenI ahIM vyAkhyA karAya che- hAthavaDe DhAMkIne, kone ' zrotorandhra ' eTale mukhane, tathA prANIne rudhIne, tethI karIne aMdara nAda karatA eTale gAmAthI zabda karatA arthAt guNaguNa zabdane karatA evA tene je mAre che, te mahAmohane kare che, e trIjuM sthAna thayuM 3. ' jAtatejasaM -- agnine saLagAvIne ghaNA lokane mahAmaMDapa athavA vADA vigeremAM ruMdhIne eTale nAMkhIne aMdara - madhye rahelA ghumADAvaDe athavA jenI aMdara ghumADo rahelo che evA agnivaDe ( ahIM vibhaktino pheraphAra eTale dvitIyAne badale tRtIyA karI che ) je mAre che, te mahAmohane kare che. e cothuM sthAna thayuM 4. je mastaka upara haNe che eTale khaDga ke mudgara samavAya 30 // // 110 //
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ vigere zastravaDe prANIne prahAra kare che ( ahIM prANI zabda adhyAhAra rAkhyo che. ). te mastaka svabhAvathI ja kedhuM hoya che ? ' uttamAMga ' - sarva avayavAne viSe pradhAna mukhya avayava che, kema ke tenA para vA thavAthI avazya maraNa thAya che. have te prahAra paNa saMkliSTa cittavaDe ja kare che paNa yathAkathaMcita eTale ajANatA sahasAtkAre karato nathI. tathA utkaTa prahAra devAvaDe mastaka bhedIne grIvAdika kAyAne paNa vidAre che e adhyAhAra jANavo. ahIM 'sa' zabdano adhyAhAra hovAthI te prANI mahAmohane kare che, e pAMcamuM sthAna 5 tathA vAraMvAra praNidhivaDe eTale mAyAvaDe jema vepArI vigereno veSa dhAraNa karI galakartaka - luTAruo mArgamAM jatA sArA mANasanI sAthe cAlIne nirjana sthAnane viSe mAre che tema trasa prANIno vinAza karIne (A zabda adhyAhAra che) AnaMdanA adhikapaNAthakI haNAtA evA mUrkha lokane hase che, zAthI haNIne ? vipAdikanA yogathI vAsita karelA vIjorAdikanA phaLavaDe athavA daMDavaDe ( haNe che ). 'sa' zabdano adhyAhAra hovAthI te manuSya mahAmohane kare che. e chaThThe sthAna 6. 'gUDhAcArI' - gupta rIte anAcAravALo je manuSya potAnA gupta durAcArane gopave che, tathA bIjAnI mAyAne potAnI mAyAvaDe DhAMke che eTale jIte che. jema pakSIone mAranAra pAradhio pAMdaDAMbaDe potAnA zarIrane DhAMkIne pakSIone grahaNa karatA satA potAnI mAyAvaDe pakSIonI mAyAne DhAMke che tema. te asatyavAdI ane 'nihnavI ' eTale potAnA mUlaguNa ane uttaraguNanI pratisevA ( virAdhanA ) karanAra athavA sUtra ane arthano apalApa karanAra manuSya mahAmohane kare che. e sAtamuM sthAna 7. je puruSa potAnA kharAba karmavaDe eTale pote karelA RpidhAta vigere duSTa vyApAra'vaDe ' akarmaka ' - tevA duSTa karmane nahIM karanArA vIjAno dhvaMsa kare- kAMtivaDe bhraSTa kare ( jhAMkho pADI de ). athavA je
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavA samavAyA cothu aMga // 11 // duSTakarma vIjAe kayu hoya tene AzrIne tethI bIjAnI samakSa 'A mahApApa teM karyu che' ema bole ( ahIM 'vada' dhAtuno adhyAhAra che) tathA 'sa' zabdano paNa adhyAhAra hovAthI te puruSa mahAmohane kare che. e AThamuM sthAna 8. klezathI zAMta nahIM thayelo je puruSa A huM bolu chu te khoTuM che ema jANato sato sabhAmAM eTale ghaNA lokonA madhyamAM satyAmRpA eTale kAika ( alpa ) satya ane ghaNA asatya evA padArthone ke vacanone bole che, te puruSa mahAmohane kare che. e navamuM sthAna 9. anAyaka-nAyaka vinAno (jene mAthe vIjo rAjA nAyaka tarIke na hoya tevo svataMtra) koi rAjA che, teno nItivALo amAtya-maMtrI che, te maMtrI teja rAjAnI 'dArAn '-strIno athavA 'dvAraM'-dravyaprAptinA upAyano nAza karIne tenA bhogone vidAre che ema kriyApadano saMbaMdha karavo. zuM karIne ? 'vipula'-atyaMta 'vikSobhya sAmaMta vigere parivAranA bhedavaDe kSobha pamADIne tathA 'NaM' zabda vAkyanI zobhA mATe che. te rAjAne dAra eTale strIthakI athavA dvAra eTale dravyaprAptinA upAyathakI bahAra karIne eTale adhikAra rahita karIne athavA to tenI strIne athavA tenA rAjyane pote kabaje karIne tathA 'upakasaMtamapi'-potAnI pAse AvatA evAne paNa eTale potAnuM sarvasva haraNa kare sate bheTaNAvaDe tathA anukULa ane karuNAvALA vacanovaDe (te maMtrIne) anukULa karavA mATe prApta thayelA te rAjAne 'jhampayitvA'-vacananA avakAza rahita karIne (bolato baMdha karIne ) tene pratikULa evI vANIvaDe eTale 'tuM Avo cha, tevo che' ityAdi vacanovaDe teMnA vizeSa prakAranA zabdAdika bhogone je vidAre che-haraNa kare che, te mahAmohane kare che. e dazamuM sthAna 10-11-10. tathA 'akumArabhUta kumAra brahmacArI nahIM chato je koi manuSya 'huM kumArabhUta eTale kumAra // 11 // I
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'brahmacArI hUM' ema bole, ane strIone vipe gRddhivALo tathA 'vaMzakaH ' - - strIone ja AdhIna thAya, athavA 'vasati'-sAthe rahe, te mahAmohane kare che. e agyAramuM sthAna 12-11. tathA ' abrahmacArI ' - maithunathI nivRtti nahIM pAmelo je koi manuSya te ja vakhate abrahmacaryanuM sevana karIne ' huM hamaNAM brahmacArI kuM' ema ati dhUrtapaNAe karIne bIjAne chetaravA mATe bole, tathA je A pramANe satpuruSane ayogya evA vacanane bolato sato gAyonI madhye gadheDAnI jema kaTuka svare nAda kare, paNa vRSabhanI jema suMdara nAda kare nahIM tathA je manuSya A pramANe bolato AtmAno ahitakArI ane bALa - mUDha evo sato ghaNI vAra mAyAmRSAne -asatyane vole tathA strInA viSayanI AsaktithI niMdita bhASaNa kare AvA prakArano manuSya che eTale mahAmohane kare che. e bAramuM sthAna 13-14 = 12. je rAjAnA athavA je pradhAnAdikanA AzritapaNAne vahana AjIvikAnA lAbhavaDe potAne dhAraNa kare che. kevI rIte ? yazavaDe eTale ke ' te rAjAdikanA saMbaMdhavALo A che' evI prasiddhivaDe athavA sevAvaDe ( potAne dhAraNa kare che. ) pachI potAnA nirvAhanA kAraNabhUta te ja rAjAdikanA dhanane viSe je koi manuSya lobha kare che, te mahAmohane kare che. e teramuM sthAna 15 - 13. Izvare eTale rAjAe athavA gAme eTale lokoe koi anIzvara ( adhikArI nahoto tene ) Izvara (adhikArI) karyo. tene eTale pUrva avasthAmAM anIzvara hato tene rAjA vigeree 'saMpragRhIta' - AgaLa karelo hovAthI ( adhikArI karelo hovAthI ) ' atula ' - asAdhAraNa eTale ghaNI lakSmI prApta thai athavA atula jema hoya tema lakSmI prApta thai ane lakSmI prApta thavAthI te rAjAdikanA upakArane vipe for do karIne yukta thayo, ane tenuM citta kaluSatAvaDe eTale dveSa, lobha vigere pApavaDe vyAkuLa thayuM, tethI Avo je
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 112 // . koi manuSya te rAjAdikanA jIvita, dhana ane bhogAdikanA aMtarAyane-vicchedane kare che, te mahAmohane kare che. e caudamuM sthAna. 16-17 =14. jema sarpaNa - nAgaNa 'aMDauDaM' aMDakakUTane eTale potAnA iMDAnA (baccAMnA) samUhane athavA aMDanA puTane eTale baMdhAyelA ( coTelA ) ve daLane haNe che, tenI jema je poSaNa karanAra bhartArane, senApatine athavA rAjAne, prazAstAne eTale maMtrIne athavA dharmapAThakane haNe che, te mahAmoha kare che, kema ke temanuM maraNa thavAthI ghaNA loko duHkhI thAya che. e paMdaramuM sthAna. 18-15. je koi manuSya nAyakane eTale prabhu ( rAjA )ne, rASTrane eTale rAjyanA mahattarAdikane, tathA nigama ne eTale vepArIjanone kAryamA netA -pravartAvinAra zreSThIne athavA jene zrIdevInA cinhavALo paTTI bAMdhavAmAM Avyo hoya evA nagarazeThane, vaLI te kevA ? bahurava eTale ghaNA zabdavALA arthAt ghaNA yazavALA evA te sarvamAMthI koine paNa hache, te mahAmohane kare che. e soLamuM sthAna. 19-16. bahujananA eTale pAMca cha vigere ghaNA lokonA netA-nAyakane tathA dvIpanI jevA dvarUpa eTale saMsArasAgaramA rahelA prANIonA AzvAsananA sthAnarUpa athavA dIpanI jevA dIparUpa eTale ajJAnarUpI aMdhakAravaDe jenI buddhirUpI dRSTino prasAra ruMdhAyo hoya evA prANIone tyAga ane grahaNa karavA lAyaka vastusamUhane prakAza karanArA, e ja kAraNa mATe trANa eTale prANIone ApattithakI rakSaNa karanArA ' etAdRzaM 'jevA gaNadharAdika hoya che tevA prakAranA ' naraM prAvacanikAdika puruSane je haNe che, te mahAmohane kare che. e sattaramuM sthAna. 20-17. ' upasthita ' - pravrajyA levAnI icchAthI prApta thayelAne, 'praticirataM ' - sAvadya yogathI nivRtta thayelA arthAt * pravajyA lIghelAne, 'sutapasvinaM '-tapasyA karanAra athavA sArA tapane Azrita thayelA evA athavA koi ThekANe 'je samavAya 30 // // 112 //
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'bhikhaM jagajIvaNaM' evo pATha che tyAM Avo artha karavo- jagatane eTale jaMgama prANIne ahiMsakapaNAe karIne je jIvADe te jagajIvana evA' saMyataM ' - sAdhune baLAtkAre vividha prakAre AkramaNa karIne zruta ane cAritra dharma thakI je bhraSTa kare che, te mahAmohane kare che. e aDhAramuM sthAna. 21-18. jema pUrve mohanIya sthAna kahyuM tema ja A paNa jANavuM. jJAna anaMta viSaya hovAthI athavA jJAna akSaya hovAthI anaMta jJAnavALA tathA kSAyika darzana hovAthI zreSTha darzanavALA te eTale ke jeo jJAnAdika aneka atizayonI saMpatti sahita hovAthI RNa jagatamAM prasiddha che evA jinezvarono je koi avarNavAda bole eTale ke- jJeyanuM jANavA lAyaka vastunuM anaMtapaNuM hovAthI jagatamAM koi paNa sarvajJa che ja nahIM, ema kahe te viSeka ke - " haju sudhI jJAna doDyA kare che, haju sudhI alokano aMta Avyo nathI, haju sudhI koipaNa jIva sarvajJapaNAne pAmato nathI, jo pAmato hoya to aloka sAMta ( aMtavALo - parimita ) thai jAya, paNa te iSTa thI. " A pramANe koka doSa Ape che, te doSa ahIM nathI; kema ke kevaLajJAna potAnI utpatti samaye ja lokAlokane prakAza karatuM ja utpanna thAya che. jema koi oraDAmA rahelA dIvAnI kalikA te AkhA oraDAne eka ja samaye prakAzita kare che tema. A pramANe jinezvaranA avarNavAda bolanAra bALa - ajJAnI jIva mahAmoha kare che, e ogaNIzamuM sthAna. 22-19. je koi ' duDe ' - duSTa athavA dveSI manuSya nyAyane ullaMghana nahIM karanArA samyagdarzanAdika mokSamArganI atyaMta apakAra kare che athavA pAThAMtare ' apaharati ' - ghaNA janone viparIta ThasAve che, tathA te mArgane niMdato thako ' bhAvayati - niMdAvaDe ke dvepacaDeM potAne ane parane vAsita kare che, te mahAmohane kare che. e vIzamaM sthAna. 23 - 20. je AcArya ke.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 30 // samavAyAGga // 11 // upAdhyAye zrutajJAna ane vinaya-cAritra grahaNa karAvela hoya-zikhavela hoya, temanI jaje niMdA kare eTale A guru alpazruta cha ema tenA jJAnanI niMdA kare, A anya tIthikonI sAthe saMbaMdha rAkhanArA che ema kahI tenA darzananI niMdA kare, ane pArzvasthAdikanA sthAnamA vartanAra hovAthI maMda dharmavALA cha ema kahI tenA cAritranI niMdA kare, AvA prakArano te bALa-mRDha mahAmohane kare che. e ekavIzama sthAna. 24-21. AcArya ke upAdhyAya vigere ke jeo jJAnadAnavaDe ane glAnAdika avasthAne viSe sArasaMbhALa vigere karavAvaDe samyak prakAre upakAra karanArA che, teo pratye je koi vinaya, AhAra ane upadhi vigere baDe pratyupakAra karato nathI, tathA pUjA karanAra thato nathI, tathA stabdha-mAnavALo thAya che, te mahAmohane kare che. e bAvIzamuM sthAna. 25-22. bahuzruta na hoya evo je koi zrutavaDe potAnA AtmAnI zlAghA kare ke 'huM zrutavAna cha, anuyogane dhAraNa karanAra chu' ityAdi kahe athavA 'tame anuyogAcArya cho ke vAcaka cho' ema koi pUche tyAre. 'hA, hai tevo jarcha' ema svAdhyAyano vAda bole ane 'huM vizuddha pAThaka chu' ityAdi je bole, te zrutanA alAbhanA kAraNarUpa mahAmohane kare che. e trevIzamuM sthAna. 26-23. 'atavassIe-A zloka sugama che. pUrvArdhano artha pUrvanI jema ja che. vizeSa e ke-'sarvalokAt-'bhAvacora hovAthI A sarva janothI moTAmAM moTo cora che, tethI te atapasvIpaNAnA kAraNarUpa mahAmohane kare che.: e covIzamuM sthAna. 27-24. sAdhAraNa kAryane mATe koI glAna sAdhu prApta thaye sate je koI AcAryAdika pote samartha chatAM upadezavaDe ane auSadhAdika ApavAvaDe pote athavA anyadvArA upakAra na kare arthAt tenA kAryanI upekSA kare. kyA abhiprAyathI tenuM kArya na kare ? te kahe che-'A sAdhu pote samartha chatAM dvepane lIdhe mAruM paNa
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ * kAi kArya karato nathI, athavA to bAlatvAdikane kAraNe A asamartha che to tenuM kArya karavAthI zuM phaLa che ? pharIthI e mAro upakAra to karavAno nathI." evA. kAraNathI teno upakAra kare. nahIM tathA zaTha eTale potAnI zaktino lopa karavAthI kapaTayukta tathA mAyAvAlaM jenuM jJAna cha arthAt " glAnanI sArasaMbhALa mAre karavAnI na ho, eTalA mATe hu~ glAnanA vepathI phalaM" evA vikalpavALo, ane e ja kAraNa mATe pApavaDe vyApta cittavALo tathA eja kAraNa mATe potAnI abodhivALo eTale glAnanI sAravAra karavI joie evI jinAjJAnI virAdhanA karavAthI janmAMtaramAM jinadha mane nahIM pAmanAro tathA mULamAM'ca' zabda hovAthI vIjAno paNa avodhika eTale nathI vidyamAna bodhi jenAthI e - pramANe vyutpatti (samAsa) karavAthI bIjAnI bodhino nAza karanAra, kAraNa keje vIjA sAdhu vigere te AcAryAdika glAnanI sAravAra karatA nathI' ema jANIne jinadharmathI parAGmukha thAya che teonI abodhi te ja AcAryAdike karI che, tethI AvA prakAranA AcAryAdika mahAmohane kare che e pacIzamuM sthAna 28-29-25. tathA kathA eTale vAkyanI racanA arthAt zAstra, te rUpa je adhikaraNa, te kauTilya zAstrAdika kathAdhikaraNa kahevAya che, kema ke prANInA upamardamAM pravartavAthakI teo (graMthakartAo) potAnA AtmAne durgatinA adhikArI kare che. athavA kSetrone kheDo, gAyone prasavAvo ityAdika kathAvaDe tathAprakAranI pravRttirUpa je adhikaraNa te kathAdhikaraNa kahevAya che. athavA kathA eTale rAjakathAdika ane adhikaraNa eTale yaMtrAdika athavA kalaha (kajIyo) te paNa kathAdhikaraNa kahevAya che, AvA kathAdhikaraNane je vAraMvAra prayuMje-kare, tathA e.ja pramANe sarva tIrthanA bhedane mATe saMsArasAgarane taravAnA kAraNarUpa jJAnAdika tIrthonA sarvathA SHA
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAna sUtra // cothuM aMga // 114 // nAzane mATe je pravarte, te mahAmohane kare che, e chavIzamaM sthAna. 30-26 ' je ya Ahammie ' A zloka sugama che. vizeSa e ke - adhArmika yoga eTale nimittazAstra ane vazIkaraNa vigerenA prayoga karavA te. zA mATe 1 potAnI zlAghAprazaMsAne mATe tathA mitrane mATe ( nimittAdikano je prayoga kare teM mahAmohane kare che ). e sattAvIzamuM sthAna. 31-27. tathA je koi manuSya saMbaMdhI athavA paraloka saMbaMdhI bhogonI' te ' - ahIM vibhaktino phAraphera hovAthI te ( bhogo ) vaDe 'athavA teone viSe tRpti nahIM pAmyo sato 'AsvAdate ' - abhilASA kare athavA 'Azrayati ' - Azraya kare te mahAmohane kare che, e aThThAvIzamaM sthAna 32-280 tathA ' Rddhi ' - vimAna vigerenI saMpatti, ' dyuti ' - zarIra ane AbhUSaNonI kAMti, ' yazaH ' - kIrti ' varNaH ' - zarIrano zuklAdika varNa, ' valaM ' - zarIranuM parAkrama, tathA 'vIrya'sarva je vaimAnika vigere devAne viSe vidyamAna che. 'teSAM ' - ahIM 'api ' zabdano adhyAhAra hovAthI vA aneka atizaya guNavALA devono paNa je ' avarNavAn ' - azlAghA karanAra hoya, athavA 'avarNavAn ' - eTale 'kayA ullApe karIne devone Rddhi che ? devonI kAMti che ? " ityAdika kAku ( prazna ) vaDe vyAkhyA karavI. arthAt devone hi paNa Rddhi vigere nathI ema avarNavAdanA vAkyano bhAvArtha jANavo, je koi AvA prakArano devanA avarNavAda bolanAra hoya te mahAmohane kare che. e ogaNatrIzamaM sthAna. 33 - 29 tathA nahIM joto sato paNa je koi bole ke--' huM devone jo chu ityAdi, Avo gozAlaka jevo ajJAnI ane jinezvaranA jevI potAnI pUjAne icchanAra hoya, te mahAmohane kare che e trIzamaM sthAna. 34-30 // 1 // samavAya 20 // // 114 //
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULamAM kahelA raudra vigere trIza muhUrtte sUryodayathI AraMbhIne anukrame Ave che. teomAMnA madhyama ( vacalA ) cha * muhUrto koi bakhata divase ane koi vakhata rAtrie paNa Ave che || 3 || sUtra - 30 // have ekatrIzamaM sthAna kahe che. . mU0 - ekatIsaM siddhAiguNA pannattA, taM jahA - khINe AbhiNibohiyaNANAvaraNe 1, khINe suyaNANAvaraNe 2, khINe ohiNANAvaraNe 3, khINe maNapajjavaNANAvaraNe 4, khINe kevalaNANAvaraNe 5, khI cakkhudaMsaNAvaraNe 6, khINe acakkhudaMsaNAvaraNe 7, khINe ohidaMsaNAvaraNe 8, khaNe kevala saNAvaraNe 9, khINe niddA 10, khINe NiddANiddA 11, khINe payalA 12, khINe payalA. payalA 13, khINe zrINI 14, khINe sAyAveyaNijje 15, khINe asAyAveyaNije 16, khINe daMsa mohaNije 17, khINe carittamohaNije 18, khINe neraiAue 19, khINe tiriAue 20, khINe maNussAue 21, khINe devAueM 22, khINe uccAgoe 23, khINe niccAgoe 24, khINe subhaNA me 25, khINe asubhaNAme 26, khINe dANaMtarAe 27 khINe lAbhaMtarAe 28, khINe bhogaMtarAe 29, khINe uvabhogaMtarAe 30, khINe vIriaMtarAe 31 // 1 //
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 31 // ptr|| // 115|| maMdare NaM pavae dharaNitale ekatIsaM joyaNasahassAiM chacceva tevIse joyaNasae kiMcidesUNA samavAyAGga y parikkheveNaM pannattA / 2 / jayA NaM sUrie sababAhiriyaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM cothu aMga ihagayassa maNussassa ekatIsAe joyaNasahassehiM aTThahi a ekatIsehiM tIsAe sadvibhAge joyaNassa sUrie cakkhupphAsaM havamAgacchai / 3 / abhivaDDie NaM mAse ekatIsaM sAtiregAI rAiMdiyAiM rAiMdiyaggeNaM pannatte / 4 / Aicce NaM mAse ekatIsaM rAiMdiyAI kiMci visesUNAI rAiMdiyaggeNaM pannatte // 5 // .... imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM ekatIsaM paliovamAI ThiI pannattA // 1 // ahe sattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM ekatIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM ekatIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 3 / sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devANaM ekatIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 4 / vijayavejayaMtajayaMtaaparAjiANaM devANaM jahaNaNeNaM ekatIsaM sAgarAvamAI ThiI pnnttaa||5||je devA uvarimauvarima-1 // 11 //
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ gevejjayavimANesu devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ukkoseNaM ekatIsaM sAgarovamAiMThiI pnnttaa||6|| te NaM devA ekatIsAe addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasati vA nIsasaMti vaa| 1 / tesi NaM devANaM ekatIsaM(sa)vAsasahassehiM AhAraTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je ekkatIsehiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti // 3 // suutrm-31|| ___mUlArtha-siddhone prathamathI ja ekatrIza guNo kahyA che, te A pramANe-AbhinivodhikajJAnAvaraNa( matijJAnAvaraNa )no | kSaya 1,'zrutajJAnAvaraNano kSaya 2, avadhijJAnAvaraNano kSaya 3, manaHparyavajJAnAvaraNano kSaya 4, kevaLajJAnAvaraNano kSaya 5, cakSudarzanAvaraNano kSaya 6, acakSudarzanAvaraNano kSaya 7, avadhidarzanAvaraNano kSaya 8, kevaLadarzanAvaraNano kSaya 9, nidrAno kSaya 10, nidrAnidrAno kSaya 11, pracalAno kSaya 12, pracalApracalAno kSaya 13, styAnarddhino kSaya 14, sAtAvedanIyano kSaya 15, asAtAvedanIyano kSaya 16, darzanamohanIyano kSaya 17, cAritramohanIyano kSaya 18, narakAyuno kSaya 19, tiryagAyuno kSaya 20, manuSyAyuno kSaya 21, devAyuno kSaya 22, uccagotrano kSaya 23, nIcagotrano kSaya 24, zubhanAmano kSaya 25, azubha nAmano kSaya 26, dAnAMtarAyano kSaya 27, lAbhAMtarAyano kSaya 28, bhogAMtarAyano kSaya 29, upabhogAMtarAyano kSaya 30, vIryAMtarAyano kSaya 31 (1) /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ AUDI // 116 // all samavAya meruparvatano pRthvItaLa upara parikSepa ( paridhi.) kAMika ochA ekatrIza hajAra chaso ne trevIza (31623) yojanano samavAyAGgako che (2) / jyAre sUrya sarva vAhya maMDaLane pAmIne cAra care che (cAle che) tyAre ahIM ( bharatakSetramA) rahelA manuSyane - 1 ptr|| ekatrIza hajAra AThaso ne ekatrIza yojana tathA eka yojananAsAThIyA trIza bhAga (318313) eTalA dUrathI cakSunA codhU aMga sparzane zIghra pAme che (jovAmAM Ave che) (3)| abhivArdhita (adhika) mAsa kAMika adhika ekatrIza rAtridivasano rAtridivasanA kulapaNAe karIne kahelo cha (4) / sUryamAsa kAMika vizeSa nyuna evA ekatrIza rAtridivasano rAtridivasanA kulapaNAe karIne kahelo che (5) / A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ekatrIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIcenI sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI ekatrIza sAMgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI ekatrIza palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI ekatrIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita vimAnanA devonI jaghanya sthiti ekatrIza sAgaropamanI kahI che (5) / je devo uparimauvarima graiveyaka vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti ekatrIza sAgaropamanI kahI che (6) / te devo ekatrIza ardhamAse ( pakhavADiye) Ana le che, prANa le che, eTale ucchAsa le che niHzvAsa le che (1) / te / devone ekatrIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika (bhavya) jIvo che ke jeo ekatrIza bhava grahaNavaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // laa||16||
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArtha-ekatrIza, sthAnaka sugama che. vizeSa e ke siddhonI AdimAM eTale siddhapaNAnA pahelA samayane viSa ja |je guNo te siddhAdiguNa kahevAya che, te guNo AbhinivodhikAvaraNa ( matijJAnAvaraNa) vigerenA kSayarUpa che (1). maMdara eTale meru parvata. te pRthvItaLane viSe daza hajAra yojananA viSkaMbhavALo cha, tethI karIne pRthvItaLa upara, upara kahelI paridhinA pramANavALo che. (2). "jayA NaM sUrie ityAdi-sUryanA eka so ne corAzI mAMDaLA hoya che. maMDaLa eTale jyotiSIne cAlavAno mArga kahevAya che, temAM jaMbUdvIpanI aMdara eka so ne eMzI yojanamAM pAMsaTha sUryamaMDaLo cha, tathA lavaNasamudramAMtraNa so ne trIza yojana avagAhIne (jaie tyAM sudhImAM) eka so ne ogaNIza sUryamaMDaLo che. temAM sarvavAha eTale samudrane viSe rahelA maMDaLomAMnuM je chellu maMDaLa, teno AyAmaviSkama eka lAkha cha so ne sATha yojanano che. teno goLa kSetranA gaNitane hisAve paridhi karIe to traNa lAkha aDhAra hajAra traNa so ne paMdara (318315) yojanano thAya che. ATalAyojana pramANa kSetrane sUrya ke rAtridivase karIne oLaMge che. tenA (te ve rAtridivasanA) sATha muhUrto hoya che, tethI te aMkane sAThe bhAgavAthI je bhAgabhAM Ave teTalA yojanavAllu kSetra eka muhUrttamA oLaMge che. te kSetrapramANa pAMca hajAra traNa so ne pAMca yojana ane eka yojananA sAThIyA paMdara bhAga (530539 ) jeTalaM thAya che. A aMkane ardha divasavaDe | eTale ardha divasanA muhUttoMvaDe guNavAno che. to jyAre sUrya sarvavAhya maMDaLamAM cAle che tyAre divasa pramANa vAra muhUrttanuM | hoya che, tenuM ardha karavAthI cha muhUrta Ave che, tethI cha muhUrttavaDe uparanA eka muhUrttanI gatinA pramANa (530537 ) ne guNIe tyAre cakSusparzavALI gatinuM pramANa thAya che.te rIte guNavAthI ekatrIza hajAra ATha so ne ekatrIza yojana ane
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 32 // samavAyA kA codhu aMga // 117 // eka yojananA sAThIyA trIza bhAga Ave che. ( 3183130 ) (arthAt sUrya ATalA yojana dUra hoya tyAre bharatakSetranA manuSya tene joi zake che.)(3)| amivardhita mAsa eTale traNa so ne jyAzI rAtridivasa ane eka rAtri divasanA yAsaThIyA cumALIza bhAga (38343 ) pramANavALA abhivadhita varSano bAramo bhAga. je varSamA adhika mAsa hoya, te abhivardhita varSa kahevAya che. kemake temAM cAMdramAsa tera hoya che, tathA e mAsa ogaNatrIza divasa ane eka divasanA bAsaThIyA vatrIza bhAga jeTalo hoya che. 'sAiregAiM ti'-eka ahorAtranA eka so covIzIyA eka so ekavIza bhAga 121 eTalaM pramANa adhika samajaq (4) / Aditya mAsa eTale sUrya jeTalA kALe karIne eka rAzine bhogavI le te kALa. kiMci visesUNAI ti'-ardha ahorAtravaDe nyUna. (vAkI upara muLamAM kahyA pramANe samajavu.) (5) // sUtra-31 // ___ have batrIzamuM sthAna kahe che.- mU0-battIsaM jogasaMgahA pannattA, taM jahA-AloyaNa 1 niravalAve 2, AvaIsu daDhadhammayA 3 / aNissiovahANe 4 ya, sikkhA 5 nippaDikammayA 6 // 1 // aNNAyayA, alobhe 8 ya, titikkhA 9 ajave 10 suI 11 / sammadiTThI 12 samAhI 13 ya, AyAre 14 viNaovae 15 // 2 // dhiImaI 16 ya saMvege 17, paNihI 18 suvihi 19 saMvare 20 / attadosovasaMhAre 21, sabakAmavirattayA 22 // 3 // paccakkhANe 23-24 viussagge 25, appamAde 26 lavA- // 117 //
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ lave 27 / jhANasaMvarajoge 28 ya, udae mAraNaMtie 29 // 4 // saMgANaM ca pariNAyA 30, pAyacchittakaraNe 31 vi ya / ArAhaNA ya maraNaMte 32, battIsaM jogasaMgahA // 5 // 1 // battIsaM deviMdA pannattA, taM jahA- camare balI dharaNe bhUANaMde jAva ghose mahAghose caMde sUre sake IsANe saNaMkumAre jAva pANae accue / 2 / kuMthussa NaM arahao battIsahiyA battIsaM jiNa sayA hotthA / 3 / sohamme kappe battIsaM vimANAvAsasayasahassA NaM pannattA / 4 / revaiNakkhatte / battIsaitAre pannatte / 5 / battIsativihe Natte pannatte // 6 // imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM battIsaM paliovamAiM ThiI pannattA 1ahe sattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM battIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / 2 / asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM battIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 3 / sohammIsANe kappesu | devANaM atthegaiyANaM battIsaM paliovamAiM ThiI pannattA / 4 / je devA vijayavejayaMtajayaMtaaparAjiya vimANesu devattAe ubavaNNA tesi NaM devANaM atthegaiyANaM battIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA // 5 //
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI samavAyAGga sUtra // ghoSaM aMga // 118 // te NaM devA battIsAe addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA // 1 // devA battIsavAsasahassehiM AhAraTTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je battIsa bhavaggaNehiM sijjhissaMti bujjhissati muccissati parinivvAissaMti savadukkhANamaMta karissaMti / 3 / sUtram // 32 // mUlArtha:- vatrIza yoga saMgraha kalA che. te A pramANe- AlocanA 1, te koi pAse kahevI nahIM 2, ApattimAM paNa dharma viSe dRDhatA 3, koinA Azraya vinA upadhAna tapa karavo te 4, zikSA 5, niSpratikarmatA - zarIranI sAravAra na karavI te 6 / 1 / potAnI tapasyA gupta rAkhavI 7, alobha 8, titikSA - parIpahI sahana karavA te 9, Arjava - saraLatA 10, zucisatyatA 11, samyagdRSTi 12, samAdhi 13, AcAra 14, vinaya rAkhavo 15, / 2 / dhRtimati - adInatA 16, saMvega 17, praNidhi - mAyA na karavI 18, sArI vidhi karavI 19, saMvara 20, potAnA doSano nirodha karakho 21, samagra kAma(viSaya) mAM virAgatA 22, / 3 / mUlaguNanuM pratyAkhyAna 23, uttaraguNanuM pratyAkhyAna 24, kAyotsarga 25, apramAda 26, kSaNe kSaNe sAmAcArI pALavI 27, dhyAnarUpI saMvara 28, mAraNAMtika vedanAno udaya thayA chatAM paNa kSobha pAmavo nahIM te 29 / 4 / sarva saMgano tyAga 30, prAyazcitta 31, maraNane aMte ArAdhanA karavI te 32 / 5 / ( 1 ) trI deveMdro kA che. te A pramANe camara, bali, dharaNa, bhUtAnaMda yAvat ghoSa, mahAghoSa, (vigere bhavanapatinA 20 ) samavAya 32 // // 118 //
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrya, caMdra, (jyotiSInA 2) zakra, IzAna, sanatkumAra, yAvat prANata, acyuta (vaimAnikanA 10) (2) / kuMthunAtha arihaMtane batrIza so batrIza kevaLIo hatA (3) / saudharma kalpane vipe batrIza lAkha vimAno kahyA che (4) / revati nakSatranA bAvIza tArA kahyA che (5) batrIza prakAraceM nATya kayuM che // 6 // . A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI batrIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIce sAtamI pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI batrIza sAgaropamanI sthiti kahI che (2) / keTalAka asurakumAra devonI batrIza palyopamanI sthiti kahI che (3) / saudharma ane IzAna kalpane viSe keTalAka devonI batrIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / je devo vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita vimAnomAM devapaNe utpanna thayA hoya, temAM keTalAka devonI batrIza sAgaropamanI sthiti kahI che (5) // te devo batrIza ardhamAsa ( pakhavADiye ) Ana le che, prANa le che, eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone batrIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika (bhavya) jIvo cha ke jeo nA batrIza bhava grahaNa karavAvaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze, arthAt sarva duHkhano aMta karaze // (3) // TIkArtha-batrIzamaM sthAnaka paNa pragaTa che. vizeSa eke-je joDAya te yoga kahevAya cha eTale ke mana, vacana, Kel kAyAnA vyApAra. te yoga ahIM prazasta ja kahevAne icchayA che. te yogo ziSya ane AcArya e bannene viSe rahelA hoya che.. 1 lokaprakAzamAM 3200 kahyA che.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 32 // temano je AlocanA, nirapalApa, vigere prakAre karIne saMgraha karavo te prazastayogasaMgraha kahevAya che. ahIM AlocanAdika - samavAyA / prazastayogasaMgrahanuM kAraNa hovAthI te AlocanAdika paNa prazastayogasaMgraha kahevAya che. te saMgraha kula vatrIza che. te dekhADavA mATe pAMca zloka kahyA che--'AloyaNetyAdi', Ano artha A pramANe che-temAM 'AloyaNa tti'-mokSanA sAdhanacoyaM aMgA rUpa yogano saMgraha karavA mATe ziSye AcAryane AlocanA devI joie (potAnA aticArAdika doSa nivedana karavA joie)1, 'niravalAve tti'-AcArya paNa mokSane sAdhanArA yoganA saMgrahane mATe ja (ziSye) AlocanA Ape sate // 119 // apalApa rahita tharbu arthAt bIjA koine kahevU nahIM 2, 'AvaIsudhaDhadhammaya tti'-prazasta yoganA saMgrahane mATe sAdhue dravyAdika Apatti prApta thaye sate paNa dharmamA dRDhatA rAkhavI eTale ke Apatti Ave sate atyaMta dRDha dharmavAlA tharbu 3, ' aNissiovahANe yatti'--zubha yoganA saMgrahane mATeja anizrita eTale vIjAnI apekSA rahita evaM je upadhAna eTale tapa, te anizritopadhAna eTale paranI sahAyanI apekSArahita ja tapa karavo 4, 'sikkha tti'-zubha yoganA saMgrahane mATe zikSAnuM sevana karavU. te zikSA sUtra ane arthane grahaNa karavArUpa tathA pratyupekSAdikane sevavArUpa ema ve prakAre che 5, 'nippaDikamma yatti'-teja pramANe zarIranI niSpratikarmatA karavI eTale zarIranI sAravAra karavI nahIM 6, / 1 / 'aNNAyaya tti'-tapanI ajJAtatA karavI eTale yaza, pUjA vigerenI icchAthI prakAza karyA vinA ja tapa karavo 7, 'alobhe yatti' sarva vastune vipe alobhatA rAkhavI 8, 'titikkha tti'-titikSA eTale parIpahAdikano jaya karavo AL (sArI rIte sahana karavA)9, 'ajave tti'-Arjava eTale saraLatA rAkhavI 10, sui tti'-zuci eTale satya
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... RY arthAt saMyama barAbara rAkhavo 11, 'sammadihi tti'-samyagdRSTi eTale samyak prakAre darzananI zuddhi rAkhavI 12, 'samAhI yatti'-samAdhi eTale cittanI svasthatA rAkhavI 13, 'AyAre viNaovae tti'-e ve dvAra che. temAM | AcArane pAmelo thAya eTale ke mAyAne kare nahIM 14, vinayane pAmelo thAya eTale ke mAnane kare nahIM 15, / 2 / 'dhiimaI yatti'-jemAM dhRti (dhairya ) mukhya che evI je mati, te dhRtimati eTale adInatA 16, 'saMvego tti'KE saMvega eTale saMsArathakI bhaya athavA mokSano abhilASa 17, 'paNihi tti'-praNidhi eTale mAyAzalya na rAkhaq te 18, 'suvihi tti-suvidhi eTale sAraM anuSThAna 19, ane saMvara eTale Azravano nirodha 20, 'attadosovasaMhAre tti'-potAnA doSano nirodha (potAne doSa-aticAra lAge tevu kArya karavU nahIM) 21, 'savvakAmavirattaya tti' sarva viSayothI vimukhapaNuM-rahitapaNuM 22, / 3 / 'paJcakkhANe tti'-pratyAkhyAna eTale mUlaguNasaMbaMdhI pacakhkhANa 23, va tathA uttaraguNasaMbaMdhI paccakhkhANa 24, 'viussagge tti'-vyutsarga eTale dravya ane bhAva e ve bhede kAyotsarga 25, 'appamAe tti'-pramAdano tyAga 26, 'lavAlave tti'-lava zabde karIne kALajeM upalakSaNa jANavU, tethI karIne kSaNe kSaNe sAmAcArInuM anuSThAna karavU 27, 'jhANasaMvarajoge tti'-dhyAnarUpI saMvarayoga ( mana, vacana, kAyAnA hA yogano saMvara karavo)28, 'udae mAraNaMtie tti'-mAraNAMtika vedanAno udaya thAya to paNa kSobha pAmavo nahIM (vyAkula tharbu nahIM 29), / 4 / saMgANaM, ca pariNAya tti'-jJaparijJA ane pratyAkhyAnaparijJA e ve bhedavALI saMgonI parijJA karavI ( sarva saMgano tyAga karavo) 30, 'pAyacchittakaraNe tti'-prAyazcitta karavU 31, 'ArAhaNA
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // dhuM aMga // 120 // ya maraNate tti' - ' tathA maraNarUpa aMtane viSe ( maraNasamaye) ArAdhana karavI ( samAdhimaraNa kara ) 32 / 5 / (1) // iMdranA sUtramAM ' yAvat' zabda lakhyo che tathI veNudeva, veNudAlI, harikAMta, harissaha, agnizikha, agnimANava, pUrNa, vasiSTha, jalakAMta, jalaprabha, amitagati, amitavAhana, velaMba ane prabhaMjana e nAma jANavA. ( eTale prathama kahelA 6 ane A 14 maLI kula 20 bhavanapatinA iMdro samajavA ) pharIthI ' yAvat ' zabda lakhyo che, tethI mAheMdra, brahma, lAMtaka, zukra ane sahasrAra e nAma jANavA. ( prathama kahelA 5 ne A 5 maLI 10 samajavA ), ahIM soLa vyaMtareMdrI ane soLa anapannI, panapannI viMgere vANavyaMtaranA iMdro alpa RddhivALA hovAthI temanI vivakSA karI nathI, tathA caMdra, sUrya asaMkhyAtA che temanI jAtine grahaNa karavAthI mAtra venI ja vivakSA karI che, tethI batrIza kalA che ( 2 ) / kuMthunAthane vatrIza so ne vatrIza kevalajJAnIno parivAra hato ( 3 ) / catrI prakAranuM nATya e abhinayanA viSayarUpa vastunA bhedane lIghe jema rAjapraznakRta ( rAjapraznIya ) nAmanA bIjA upAMgamAM kahuM che te saMbhave che, ane keTalAka ema kahe che ke--catrIza pAtra jemAM hoya te nATya levuM ( 6 ) ||suutr-32 // have tetrI sthAnaka kahe che- mU0 - tettIsa AsAyaNAo pannattAo, taM jahA sehe rAiNiyassa AsannaM gaMtA bhavai AsA - yA sehassa 1, sehe rAiNiyassa purao gaMtA bhavai AsAyaNA sehassa 2, sehe rAiNiyassa sapa samavAya 33 // // 120 //
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ k tA bhavai AsAyaNA sehassa 3, sehe rAiNiyassa AsannaM ThiccA bhavai AsAyaNA sehassa 4, jAva sehe rAiNiyassa AlavamANassa tatthagae ceva paDiNittA bhavai AsAyaNA sehassa 33 / 1 / camarasta NaM asuriMdassa asuraraNNo camaracaMcAe rAyahANIe ekkamakkabArAe tettIsaM tettIsa bhomA pannattA / 2 / mahAvidehe NaM vAse tettIsa joyaNasahassAI sAiregAI vikkhaMbheNaM pannattA / 3 / jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA NaM cAraM carai tathA NaM iha gayassa purisassa tettIsAe joyaNasahassehiM kiMcivisesUNehiM cakkhupphAsaM havamAgacchai // 4 // imase NaM rayaNappabhAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM tettIsaM paliovamAI ThiI pannattA | 1 | ahe sattamA puDhavIe kAlamahAkAlarorUyamahArorupasu neraiyANaM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnttaa|2| appaiTThANanarae neraiyANaM ajahaNNamaNukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA / 3 / asurakumArANaM atthegaiyANaM devANaM tettIsaM palio mAI ThiI pannattA | 4 | sohammIgANaM devaNaM tettIsaM palio mAI ThiI pannattA / 5 / vijayavejayaMta jayaMta aparAji - 21
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga co) aMga // 12 // esu vimANesu ukoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnttaa|6| je devA savvadAsiddhe mahAvimANe samavAya devattAe uvavaNNA tesi NaM devANaM ajahaNNamaNukkoleNaM tettIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA 7 // 33 // te NaM devA tettIsAe addhamAsehiM ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nissasaMti vA 1 / tesi NaM devANaM tettIsAe vAsasahassahiM AhAraTTe samuppajjai / 2 / saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je tettIsaM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti bujhissaMti muccissati savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 3 // sUtram-33 // mUlArtha:-tetrIza AzAtanAo kahI che, te A pramANe-je ziSya (alpa cAritraparyAyavALo sAdhu ) rAtnika (adhika paryAyavALA sAdhu )nI najIka jAya (cAle) te ziSyane AzAtanA thAya che (lAge che) 1, je ziSya rAtni- ill kanI AgaLa jAya ( cAle) te ziSyane AzAtanA thAya che 2, je ziSya rAtnikanI samAnapaDakhejAya (cAle), te ziSyane AzAtanA thAya che 3, je ziSya rAtnikanI najIka sthitivALo thAya te ziSyane AzAtanA thAya che 4, yAvat je ziSya rAtnika bolAvatA hoya tyAre tene jyAM pote hoya tyAM ja rahyo sato javAba Ape te ziSyane AzAtanA thAya che 33 (1) / camareMdra nAmanA asuranA rAjA asureMdranI camaracaMcA nAmanI rAjadhAnInA eka eka dvAre (dvAranI bahAra) tetrIza tetrIza bhaumanagara- (bhUmimA rahelA AvAso) kahyA che (2) / mahAvideha kSetrano viSkaMbha kAika adhika tetrIza hajAra // 121 //
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ yojanano ko che (3) / jyAre sUrya bahAra (chellA) nI pahelAnA trIjA maMDaLane pAmIne cAra care che (gati kare che ) tyAre ahIM rahelA manuSyone kAMika ochA tetrIza hajAra yojana dUrathI cakSunA sparzane zIghra pAme che ( jovAmAM Ave che.) (4) // A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalAka nArakIonI tetrIza palyopamanI sthiti kahI che (1) / nIce sAtamI pRthvIne viSe kALa, mahAkALa, zera ane mahArora e cAra narakAvAsAnA nArakIonI utkRSTa sthiti tenrIza sAgaropamanI kahI che (2) ane apratiSThAna narakAvAsAnA nArakIonI jaghanya ane utkRSTa rahitapaNe ( eka sarakhI rIte sarvanI ) tetrIza sAgaropamanI . sthiti kahI che (3) / keTalAka asurakumAra devonI tetrIza palyopamanI sthiti kahI che (4) / saudharma ane IzAna kalpane viSe 'keTalAka devonI tetrIza palyopamanI sthiti kahI che (5) / vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita nAmanA cAra vimAnane viSe ( devonI ) utkRSTa sthiti tetrIza sAgaropamanI kahI che (6) / je devo sarvArthasiddha nAmanA mahAvimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI jaghanya ane utkRSTa rahita ( eka sarakhI rIte sarvanI ) tetrIza sAga ropamanI sthiti kahI che (7) / te devo tetrI ardha mAse ( pakhavADIye) Ana le che, prANa le che eTale ucchvAsa le che, niHzvAsa le che (1) / te devone trIza hajAra varSe AhAranI icchA utpanna thAya che (2) / evA keTalAka bhavasiddhika (bhavya) jIvo che ke jeo tetrIza bhavane grahaNa karavA vaDe siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze arthAt sarva duHkhano aMta karaze (3) // TIkArthaH - have tetrI zamaM sthAnaka kahe che - temAM ' Aya ' eTale samyagdarzanAdikanI prApti, tenI je ' zAtanA ' eTale khaMDana (vinAza ), te niruktane AdhAre AzAtanA kahevAya che. temAM zaikSa eTale alpa cAritraparyAyavALo ziSya (sAdhu)
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ SG rAtnika eTale ghaNA paryAyavALA sAdhu ( AcAryAdika)nI samIpe e rIte jAya ke je prakAre potAnI raja ke aMcalA- samavAya samavAyAGga dika tene lAge, evI rIte janAra je ziSya hoya te ziSyane AzAtanA thAya che (lAge che), e pramANe sarva ThekANe // samajavu 1, 'purao tti'-AgaLa cAlanAro thAya 2, 'sapakkhaM tti'-je pramANe samAnapakSa eTale sarakho pArzva bhAga coDUM aMga hoya tema samazreNivaDe sAthe cAle 3, 'Thica tti'-sthitivALo thAya eTale Ubho rahe. 4, ahIM ' yAvat ' zabda lakhyo che, tethI dazAzrutaskaMdhane anusAre bIjI AzAtanAo jANavI, te A pramANe-rAtnikanI samIpe, AgaLa ane paDakhela // 122 / / UbhA rahevAthI bIjI traNa AzAtanA thavAthI kula cha AzAtanA thai 6, teja pramANe (pAse, AgaLa ane paDakhe) besavAvaDe karIne paNa traNa AzAtanA thavAthI kula nava thai 9, tathA banne sAthe vicArabhRmimAM (sthaMDile) gayA hoya tyAre jo ziSya prathama Acamana kare (hAtha-paga dhove) to tene AzAtanA lAge 10, eja pramANe prathama gamanAgamananI AlocanA kare to tene AzAtanA lAge 11, tathA rAtrie ' koNa jAge che' ema rAtnika pUche tyAre tenA vacanane na sAMbhaLato hoya tema javAba nahIM ApatA ziSyane AzAtanA lAge 12, prathama rAtnikavaDe koi bolAvavA (vAtacIta karavA ) lAyaka hoya tevAne temanI pUrva ziSya bolAve to te ziSyane AzAtanA lAge 13, vahorI lAvelA AhArane ziSya prathama guru sivAya bIjAnI pAse Alove (ane pachI gurunI pAse Alove) to tene AzAtanA lAge 14, e ja pramANe prathama bIjAne dekhADe to paNa AzAtanA lAge 15, eja pramANe cIjAne nimaMtraNa kare to paNa AzAtanA lAge 16, rAtnikane pUchayA vinA ( rajA kAlIdhA vinA.) bIjA sAdhuna bhaktAdika Ape to tene AzAtanA lAge 17, ziSya pote (gurune ApyA sivAya temeja temanI // 122 // Sha Girl
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJA sivAya ) sAro AhAra vApare to tene AzAtanA lAge 18, koi kAmaprasaMge rAtnika bolAve (te sAMbhaLatA chatAM) tene javAba na Ape to AzAtanA lAge 19, rAtnika pratye athavA temanI samakSa (vIjA pratye) moTA zabdathI ghaNe prakAre bole, tene AzAtanA lAge 20, rAtnika bolAve tyAre 'mattheNa vaMdAmi' ema bolaq joie, tene badale 'zuM kaho cho?" ema bolanArane AzAtanA lAge 21, rAtnika koI kAryamA preraNA kare tyAre ' preraNA karavAmAM tamAro zo adhikAra cha ?" ema bolanArane AzAtanA lAge 22, " he Arya! A glAna sAdhunI sAravAra kema nathI karato?" ityAdika rAtnika kahe tyAre ' tame kema nathI karatA ?' ityAdi bolanArane AzAtanA lAge 23, guru dharmakathA kahetA hoya tyAre pote anya cittavALo rahe athavA tenI anumodanA na kare to tene AzAtanA lAge 24, guru dharmakathA karatA hoya (temAM kAMika skhlnaa| thai hoya ) tyAre 'tamane sAMbharatuM nathI' ityAdi bolanArane AzAtanA lAge 25, gurunI dharmakathAno viccheda karanArane AzAtanA lAge 26, 'bhikSAno samaya thai gayo che' ityAdika vacana bolI gurunI parpadAno bhaMga karanArane AzAtanA lAge 27, gurunI parSadA uThI na hoya ane teja pramANe rahelI (beThelI) hoya, tenI pAse pote dharmakathA kahevA lAge tene AzAtanA lAge 28, gurunA saMthArAne pagavaDe sparza karanArane AzAtanA lAge 29, gurunA saMthArAmAM besanArane AzAtanA lAge 30, guruthI UMcA Asana upara vesanArane AzAtanA lAge 31, gurunI sarakhA Asana upara besanArane paNa AzAtanA lAge 32, tathA tetrIzamI AzAtanA mULa sUtramA kahI ja che, te e ke-rAtnika bolAve tyAre tyAM ja (potAne sthAne ja) rahyo sato eTale AsanAdikamAM rahyo sato ja javAba Ape to AzAtanA lAge, kema ke gurunI pAse AvIne javAba
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 33 // Apayo joie. A pramANe ziSyane tetrIza AzAtanA lAge 33 (1) / " samavAyA tettIsaM tettIsaM bhoma tti'bhauma eTale nagaranA AkAravALA athavA bIjA kahe cha ke vizeSa prakAranA sthAno 16(2) / 'jayA NaM sUrie ityAdi-sUryanA ekaMdara 184 maMDaLa che temAM ve ve maMDaLa baccenuM aMtara bave yojana ane eka co) aMga yojananA ekasaThIyA aDatALIza bhAga (266) jeTaluM che. tene bamaNuM karavAthI pAMca yojana ane ekasaThIyA pAMtrIza bhAga 537 thAya che. ATalA nyUna viSkaMbhavAlaM sarva bAhyamaMDaLathI bIju maMDaLa thAya che ( eTaluM bahAranA maMDaLathI AbhyaMtara maMDaLe 123 // AvatAM maMDaLe maMDaLe viSkaMbhamAM ochu aMtara samajaQ). tyArapachI vRttakSetranI paridhinA gaNitanA nyAya karIne sarva bAhya maMDaLathI bIjA maMDaLanI paridhi sattara yojana ane ekasaThIyA ADatrIza bhAge 1738 nyUna thAya che. e ja pramANe trIjA maMDaLanI paridhi tenAthI bamaNI hIna thAya che, te A pramANe-challA maMDaLathI jIjA maMDaLano viSkaMbha agyAra yojana ane ekasaThIyA nava 116 bhAge karIne nyUna thAya che, ane paridhi pAMtrIza yojana ane ekasaThIyA paMdara bhAga nyuna thAya che tethI karIne te paridhi traNa lAkha aDhAra hajAra basone ogaNAeMzI yojana ane ekasaThIyA chetAlIza bhAga 31827941 jeTalI thAya che (eTale ke chellA maMDaLanI paridhi 318315 yojana pramANa che temAthI 3515 bAda karatAM 31827945 rahe che) tathA challA maMDaLathI (aMdara praveza karatAM) dareka maMDaLe eka muhUrtanA ekasaThIyA ve bhAga jeTalI dinamAnanI vRddhi thAya che. tethI karIne (chellA maMDaLathI) trIjA maMDaLamAM jyAre sUrya cAle che tyAre bAra muhUrta ane eka muhUrttanA ekasaThIyA cAra 124 bhAga jeTaluM dinamAna thAya che. A (124) muhUrttanA ekasaThIyA // 123 //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ lA bhAga 736 thAya tene ardhA karavAthItraNa sone aDasaTha 368 thAya teNe karIne sthUla gaNitanI vivakSA hovAkSI tyAga karelA (3515) aMzavALI jIjA maMDaLanI paridhine eTale 318279ne guNavAthI (117126672) thAya tene sAThe guNelA ekasaThavaDe ( 3360 vaDe ) bhAgAkAra karavAthI je Ave te trIjA maMDaLe cakSuHsparzanuM (joi zakavAnuM) pramANa thAya che. te pramANa A pramANe-batrIza hajAra ne eka 32001 yojana, bAkI vadhelA (3012) aMzane ekasaThavaDe bhAgatAM | eka yojananA sAThIyA ogaNapacAsa bhAga 4 tathA yojananA sAThIyA eka bhAganA ekasaThIyA ovIza bhAga 33 ATalaM trIjA maMDaLamAM cakSuHsparzanu pramANa jaMbUdvIpaprajJaptimAM kahelaM prApta thAya cha / ahIM mULa sUtramA je kA che ke te nayojana kAika vizeSa nyUna, te (batrIza hajAra upara ) sAtireka eka yojananI paNa hajArane vipe gaNanA karavAne icchI che ema saMbhave che. paraMtu caudamA maMDaLamAM A kahelaM ( 33000) pramANa barAbara maLatuM Ave che. kema ke maMDaLe maMDaLe kAika adhika corAzI yojana prathama maMDaLanA mAnamA nAMkhavA paDe che tethI (4) // sUtra-33 // have cotrIzamuM sthAnaka kahe che mU0-cottIsaM buddhAisesA pannattA taM jahA-avaTThie kesamaMsuromanahe 1, nirAmayA niruvalevA gAyalaTThI 2, gokkhIrapaMDure maMsasoNie 3, paumuppalagaMdhie ussAsanissAle 4, pacchanne AhAranIhAre adisse maMsacakkhuNA 5, AgAsagayaM cakaM 6, AgAsagayaM chattaM 7, AgAsagayAo seya / hin
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 34 // podhu aMga - // 124 // | varacAmarAo 8, AgAsaphAliAmayaM sapAyapIDhaM sIhAsaNaM 9, AgAsagao kuDabhIsahassaparimaM- DiAbhirAmo iMdajjhao purao gacchai 10, jattha jattha vi ya NaM arahaMtA bhagavaMto ciTuMti vA zrI nisIyaMti vA tattha tattha vi ya NaM takkhaNAdeva saMchannapattapupphapallavasamAulo sacchatto sajjhao - saghaMTo sapaDAgo asogavarapAyavo abhisaMjAyai 11, IsiM piTuo mauDaThANAMmi teyamaMDalaM abhi saMjAyai aMdhakAre vi yaNaM dasa disAo pabhAsei 12, bahusamaramaNijje bhUmibhAge 13, ahosirA 0 kaMTayA jAyati 14, uU vivarIyA suhaphAsA bhavaMti 15, sIyaleNaM suhaphAseNaM surabhiNA mAru eNaM joyaNaparimaMDalaM savao samaMtA saMpamajijjai 16, juttaphusieNaM meheNa ya nihayarayareNUyaM kijjai 17, jalathalayabhAsurapabhUteNaM biMTaTThAiNA dasavaNNeNaM kusumeNaM jANussehappamANamitte pupphovayAre kijjai 18, amaNuNNANaM saddapharisarasarUvagaMdhANaM avakariso bhavai 19, maNuNNANaM saddapharisarasarUvagaMdhANaM pAubbhAo bhavai 20, paccAharao vi yaNaM hiyayagamaNIo joyaNanIhArI saro 21, bhagavaM ca NaM addhamAgahIe bhAsAe dhammamAikkhai 22, sAvi yaNaM addhamAgahI bhAsA // 124 //
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAsijmANI tesiM savesiM AriyamaNAriyANaM duppayacauppaamiyapasupakkhisarIsivANaM appaNo hiyasiva suhayabhAsattAe pariNamai 23, puvabaddhaverA vi yaNaM devAsuranAgasuvaNNajakkharakkhasakiMnarakiMpurisa garulagaMdhavvamahoragA arahao pAyamUle pasaMtacittamANasA dhammaM nisAmaMta 24, aNNautthiya pAvayaNiyA vi ya NamAgayA vaMdati 25, AgayA samANA arahao pAyamUle nippalivayaNA havaMta 26, jao jao viyaNaM arahaMto bhagavaMto viharaMti tao tao viyaNaM joyaNapaNavIsAMe NaM ItI na bhavai 27, mArI na bhavai 28, sacakkaM na bhavai 29, paracakkaM na bhavai 30, aivuTTI na bhavai 31, aNAvuTThI na bhavai 32, dubbhikkhaM na bhavai 33, puvvuppaNNA viyaNaM uppAiyA vAhI khimiva uvasamaMti 34 // 1 // jaMbuddIve NaM dIve cauttIsaM cakkavahivijayA pannattA, taM jahA- battIsaM mahAvidehe do bharahe eravae / 2 / jaMbuddIve NaM dIve cottIsaM dIhaveyaDDhA pannattA / 3 / jaMbuddIve NaM dIve ukkosapae cotasaM titthaMkarA samupajaMti 4 / camarassa NaM asuriMdassa asuraraNNo cottIsaM bhavaNAvAsasaya
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARA sahassA pannattA / 5 / paDhamapaMcamachaTThIsattamAsu causu puDhavIsu cottIsaM nirayAvAsasayasahassA samavAya samavAyAGga pnnttaa|6|| suutrm-34|| 34 // mUlArtha:-tIrthakaranA cotrIza atizayo kahyA che, te A pramANe-mastakanA keza, dADhI-mucha, zarIranA ruMvADA ane - cothu aMga nakha avasthita rahe-maryAdAmA ja rahe ( vadhe nahIM) 1, temanAM zarIra roga rahita ane mela rahita hoya 2, mAMsa ane rudhira gAyanA dUdha jevA zveta hoya 3, temanA ucchavAsa niHzvAsa kamaLa ane nIlotpalanI jevA sugaMdhI hoya 4, AhAra-nIhAra // 125 // mAMsa(cama)cakSuvALA joi na zake tema gupta hoya che 5, dharmacakra prabhunI AgaLa AkAzamAM cAle che 6, AkAzamA rahelu (cAlatuM) chatra hoya che 7, AkAzamAM rahelA zveta uttama cAmaro hoya che 8, AkAza jevA svaccha sphaTikamaNimaya pAdapIThA sahita siMhAsana hoya che (te paNa AkAzamAM sAthe cAle che) 9, hajAro laghu patAkAo sahita suzobhita iMdradhvaja N temanI AgaLa cAle che 10, jyAM jyAM arihaMta bhagavAna UbhA rahe cha athavA vese che tyAM tyAM tatkALa patra sahita tathA puSpA ane pallave karIne yukta, chatra sahita, dhvajA saMhita, ghaMTA sahita ane patAkA sahita zreSTha azoka vRkSa hoya che 11, kAikA IM pAchaLanA bhAgamA mastakanA pradezamA prabhAmaMDaLa (bhAmaMDaLa) hoya che, ke je aMdhakArane vipe paNa daze dizAo prakAzita kare cha THI 12, bahu sarakho ane ramaNIya bhUmibhAga hoya che 13, kAMTAo nIcA mukhavALA hoya che 14, viparIta Rtuo sukhe sparza karAya tevI thAya che 15, zItaLa, sukha sparzavALo ane sugaMdhI vAyu cotarapha eka yojanapramANa pRthvIne svaccha kare cha 16, / A ucita jaLabiMdunI vRSTivaDe megha raja ane reNune samAvI de che 17, jaLa ane sthaLamAM utpanna thavelA, bhAsvara, ghaNA, nIcA
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ -6SmAyAmA all DITavALA ane pAMca varNavALA puSpovaDe DhIMcaNapramANa puSpaprakara karavAmAM Ave che 18, amanojJa zabda, sparza, rasa, rUpa ane gaMdhano abhAva hoya che 19, manojJa zabda, sparza, rasa, rUpa ane gaMdhano prAdurbhAva hoya che 20, upadeza ApatI vakhate Lal bhagavAnano svara sarvanA hRdayane game tevo ane eka yojana sudhI vyApI rahelo hoya cha 21, bhagavAna ardhamAgadhI bhApAe karIne dharma kahe che 22, te paNa ardhamAgadhI bhASA bolavAmAM Ave che tyAre (sAMbhaLanArA) te sarve Arya, anArya, dvipada, catuSpada, mRga, pazu, pakSI, sarIsRpa (sarpa) vigerene potapotAnI hita, ziva ane sukhane ApanArI bhApApaNe karIne pariName che 23, pUrve jeoe vera bAMdhyu hoya tevA prANIo tathA deva, asura, nAga, suvarNa, yakSa, kiMnara, kiMpuruSa, garuDa, gaMdharva ane mahoragA vigere devo sarve vicitra prakAranA mananI zAMtine pAmIne arihaMtanA pAdamULane vipe rahI dharmane sAMbhaLe cha 24 kanA pravacananA vidvAno paNa tyAM AvyA hoya to bhagavAnane vAMde che 25, teo AvyA satA bhagavAnanA pAdamUlane vipe niruttara thai jAya cha 26, jyAM jyAM arihaMta bhagavAna vicare che, tyAM tyAM pacIza yojana sudhI Iti hotI nathI 27, mArI (marakI ) hotI nathI 28, svacakrano bhaya hoto nathI 29, paracakrano bhaya hoto nathI 30, ativRSTi hotI nathI 31. Mel anAvRSTi hotI nathI32, durbhikSa hoto nathI 33, pUrva utpanna thayelA utpAto ane vyAdhio tatkALa upazAMta thAya che-naSTa thAya che 34 (1) // . jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane vipe cotrIza cakravartInA vijayo kahyA che (2) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe cotrIza dIrgha | vaitADhya parvato kahyA cha (3) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe utkRSTathI cotrIza tIrthakaro utpanna thAya che (4) / asureMdra SCINDIATIMEarosana A Am
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 34 // samavAyA ptr| po' aMga // 126 // N camara nAmanA asuranA rAjAnA cotrIza lAkha bhavanAvAsa ( bhavano) kayA che (5) / pahelI, pAMcamI, chaThI ane sAtamI e cAra pRthvIne vipe (kula) cotrIza lAkha narakAvAsa kahyA cha (6) // TIkArtha:-have cotrIzamA sthAnakane vipe kAika lakhe che-'buddhAisesa tti'-buddhanA eTale tIrthaMkaronA je atizeSa eTale atizayo, te buddhAtizeSa kahevAya che. te ApramANe-avasthita eTale vRddhi nahIM pAmanArA keza-mastakanA vALa, zmazrudADhI mUchanA vALa, roma-zarIranA raMbADA ane nakha, A cAra zabdano samAhAra dvaMdva samAsa karavAthI ekavacana thayuM che. A pahelo atizaya 1, nirAmaya eTale roga rahita ane nirupalepa eTale nirmaLa (prasveda rahita) gAtrayaSTi eTale zarIrarUpI latA hoya che. e bIjo atizaya 2, gAyanA dUdha jevU ujjvaLa mAMsa ane rudhira hoya che. e bIjo atizaya 3, tathA padma eTale kamaLa athavA amuka sugaMdhI padArtha ke je padmaka eve nAme prasiddha che tathA utpala eTale nIlakamaLa athavA utpalakuSTha nAmano sugaMdhI vastu vizeSa, te banneno ( bannenI jevo) sugaMdha jene viSe che, tevA prakArano ucchvAsa niHzvAsa hoya cha. e cotho atizaya 4, gupta rIte AhAra eTale bhojana ane nIhAra eTale mUtra ane Thallo hoya che, guptapaNuM zIrIte ? tene pragaTapaNe kahe che ke-mAMsa cakSuvALA na joi zake tevI rIte, paraMtu avadhi vigere jJAna netravALA puruSa na jue tema nahIM ( evA jJAnI to joi zake.) e pAMcamo atizaya 5, ahIM pahelA sivAyanA bIjAthI AraMbhIne pAMcamA sudhInA cAra atizayo janmane AzrIne (janmathI) hoya che tathA 'AgAsagayaM tti'-AkAzagata eTale AkAzamA vartanAeM athavA AkAzagaka eTale prakAzavALa cakra eTale dharmacakra hoya che. e chaTho atizaya 6, eja rIte AkAzamAM rahelA traNa chatra hoya
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. e sAtamo atizaya 7, tathA 'AkAzake eTale AkAzamAM zveta ane zreSTha ve cAmaro vIMjhAtA rahelA hoya che, e AThamo atizaya 8, 'AgAsaphAliAmaya tti'-AkAzanI jema je atyaMta svaccha sphaTika ratna, temaya (eTale tenu banAvelu) siMhAsana pAdapITha sahita hoya che. e navamo atizaya 9, 'AgAsagao tti'-AkAzamAM gayelo eTale atyaMta UMco ane kuDabhino artha laghu patAkA saMbhave che tethI hajAro nAnI patAkAovaDe parimaMDita eTale yukta evo sato abhirAma eTale ramaNIya, e pramANe (karmadhAraya samAsano) vigraha karavo. AvA prakArano 'iMdajjhao tti'-bIjA sarva dhvajanI apekSAe A dhvaja atyaMta moTo hovAthI iMdra evo je dhvaja te iMdradhvaja ema (karmadhAraya samAsano) vigraha karavo, athavA iMdrapaNAne sUcavanAro dhvaja jinezvaranI AgaLa cAle che. e dazamo atizaya 10, (tathA bhagavAna je ThekANe) 'ciTThati vA nisIyaMti vatti'-gamananI nivRttivaDe (gati nahIM karavAvaDe ) UbhA rahe cha athavA bese che, (te ThekANe) 'takkhaA NAdeva tti'-tatkALa ja eTale kALanA vilaMba vinA ja patrovaDe saMchanna eTale DhaMkAyelo ( vyApta), ahIM 'patrasaMchanna' ema kahevU joie tene badale mULamAM prAkRta hovAthI 'saMchannapatra' ema lakhyuM che, Avo (patrovaDe vyApta ) sato puSpa ane pallave karIne sahita, ema ( karmadhAraya samAsano) vigraha karavo. temAM pallavano artha aMkurA karavo, tathA dhvajA sahita, ghaMTA sahita, patAkA sahita evo azokavarapAdapa eTale zreSTha azokavRkSa hoya che. e agyAramo atizaya 11, tathA dhAIpad' eTale alpa (kAMika) pAchaLanA bhAgamAM mastakanA pradezane vipe tejomaMDaLa eTale prabhAmaMDaLa hoya che. e bAramo atizaya 12, (tathA prabhu jyAM vihAra kare tyAM) bhUmibhAga bahu samAna ( sarakho) ane ramaNIya hoya 1 // 22 MARATHIMATERATown LE bhA ."... -
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . samavAya 34 // zrI samavAyAGga sUtra // gho\ aMga // 127 // che. e teramo atizaya 13, 'ahosira tti'-nIcA mukhabALA kAMTAo hoya. e caudamo atizaya 14, (viparIta Rtuo kevI hoya che, te kahe cha ke-sukha sparzavALI hoya che). Rtuo aviparIta hoya che, kevI rIte ? te kahe cha ke-sukha sparzavALI hoya che. e paMdaramo atizaya 15, saMvarta vAyuvaDe eka yojana sudhInI pRthvI zuddha thAya che. e soLamo atizaya 16, 'juttaphusieNaM tti'-ucita (jaLa) biMduonA paDavAvaDe 'niyarayareNuyaM ti'-vAyue UDADelI AkAzamA rahelI raja ane pRthvI para rahelI reNu (e banne meghe samAvI dIdhI che.) e gaMdhodakavRSTi nAmano sattaramo atizaya 17, tathA jaLamAM ane sthaLamAM utpanna thayelA je bhAsvara ( dedIpyamAna ) ane ghaNA puSpa te baDe tathA vRntasthAyi eTale UMcA mukhabALA ane dazArdhavarNa eTale pAMca varNavALA evA puSpavaDe DhIMcaNanI UMcAinuM je pramANa che teTaluM pramANa che jenuM evo eTale DhIMcaNapramANavALo puSpopacAra eTale puSpaprakara hoya che. e aDhAramo atizaya 18, tathA " kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvamaMghamaghaMtagaMdhudhdhuyAbhirAme bhavaitti"-kAlAguru eTale vizeSa prakAranI sugadhI vastu (kALo agara), pravarakuMdurukka eTale zreSTha cIDA nAmanI sugaMdhI vastu ane turukka eTale silhaka nAmanI sugaMdhI vastu, A traNa zabdano dvaMdva samAsa karavo. pachI A upara kahelA lakSaNavALo je dhUpa teno maghamaghato eTale ghaNo sugaMdhI je utpanna thayelo sugaMdha, tevaDe atyaMta ramaNIya sthAna eTale prabhune besavArnu sthAna hoya che ema saMbaMdha karavo. e ogaNIzamo atizaya 19, tathA " ubhao pAsiM ca NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM duve jakkhA kaDayatuDiyathaMbhiyabhuyA cAmarukkhevaNaM karaMti tti"-kaTaka | // 127 //
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ hI eTale hAthanA kAMDAno alaMkAra (kaDAM), truTita eTale bAhunu AbharaNa A ce jAtanA alaMkAro ghaNA hovAthI tenAvaDe jemanA hAtha staMbhAi gayA jevA thayA che evA ce yakSo-devo ( arihaMta bhagavAnanI banne bAjue rahIne cAmara vIMjhavAnuM kAma kare che.) | e vIzamo atizaya 20, bRhadvAcanA(moTI vAcanA)mAM A challA ve atizayo kahyA nathI. tethI te vAcanAmAM pUrvanA aDhAra atizayo levA, ane tyArapachInA be A pramANe levA-amanojJa evA zabdAdikano apakarSa eTale abhAva hoya. e ogaNIzamo atizaya 19, manojJa evA zabdAdikano prAdurbhAva (prakAza) hoya, e vIzamo atizaya 20, tathA 'paccAharao tti'-upadeza ApatA evA bhagavAnano svara (sAMbhaLanAranA) hRdayane game tevo ane eka yojana sudhI vistAra pAmato hoya che. e ekavIzamo atizaya 21, 'addhamAgahIe tti'-prAkRta vigere cha bhASAone madhye je 'raso (zo)lasau bhAgadhyAm' (mAgadhImAM ra ane sa (za) no la ane sa thAya che) AvA sUtrovALI mAgadhI nAmanI bhASA che, te bhASA jo samagra potAnA lakSaNane Azraya karanArI na hoya to te ardhamAgadhI kahevAya cha, tethI ardhamAgadhI bhASAvaDe dharmane kahe cha; kemake te bhASA jatyaMta komala cha. e bAvIzamo atizaya 22, 'bhAsijamANI ti'-bhagavAnavaDe bolAtI (te ardhamAgadhI bhASA paNa ) 'AriyamaNAriyANaM ti'-Arya ane anArya dezamA utpanna thayelA dvipada eTale manuSyo, catuSpada eTale baLada vigere, mRga eTale vananA prANIo, pazu eTale gAmamA rahenArA prANIo, pakSIo prasiddha che, sarIsRpa eTale ura parisarpa ane bhujaparisarpa A sarvene potapotAnI bhASApaNe pariName che, e pramANe saMbaMdha karavo. have te bhASA kevI che ? te kahe cha-hita eTale abhyudaya 1. koNInI uparano bhAga vAhu kahevAya che. N
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya zrI. samavAyA cothu aMga // 128 // (AbAdI), ziva eTale mokSa ane sukha eTale zravaNa bakhate thato AnaMda, tene je Ape te hita, ziva ane sukhane ApanArI evI bhASA bole che, e trevIzamo atizaya 23, ' puvabaddhavare ti '-pUrve eTale bhavAMtaramA athavA anAdikALamA janmane AzrIne nikAcita karelu jAtivera jeone hoya che teo paNa (prazAMta cittavALA thaine bhagavAnanA caraNane vipe rahIne dharma sAMbhaLe che) to pachI bIjA devAdika sAMbhaLe te to dUra raho. temAM deva eTale vaimAnika devo, asura ane nAga eTale bhavanapati devo, suvarNa eTale sArA varNe karIne sahita hovAthI jyotipIo, yakSa, rAkSasa, kiMnara ane kiMpuruSa e vyaMtaranA bheda che, garuDa eTale garuDanA lAMchanavALA suvarNakumAra nAmanA bhavanapati devo, gaMdharva ane mahoraga e ve vyaMtaravizeSa ja che. A sarvano dvaMdva samAsa karavo. A sarve prazAMta eTale zamatAne pAmyA che citra eTale rAgadveSAdika aneka prakAranA vikAra sahita hovAthI vividha prakAranA mAnasa eTale aMta:karaNa jemanA evA satA dharmane sAMbhaLe che. e covIzamo atizaya 24, vRhadvAcanAmAM A vIjA ve atizayo kahelA che. te e ke-anya tIthikanA gAvacaniko (vidvAno) paNa bhagavAnane cAMde che. e pacIzamo atizaya 25, ane bhagavAnanA pAdamULamAM AvyA satA teo pratyuttara rahita thAya che. e chavIzamo atizaya 26, jyA jyAM eTale je je dezamA ( bhagavAna vicare che) tyA tyAM pacIza yojanane vipe Iti eTale dhAnyAdikane upadrava karanAra ghaNA uMdara vigere prANIono samUha hoto nathI. e sattAvIzamo atizaya 27, mAri eTale manuSyonI marakI hotI nathI. e aTThAvIzamo atizaya 28, svacakra eTale potAnA rAjyarnu sainya upadrava karanAra thatuM nathI. e ogaNatrIzamo atizaya 29, eja pramANe paracakra eTale vIjA rAjAnuM sainya upadrava janasamasammA
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanAra thatuM nathI. e trIzamo atizaya 30, ativRSTi eTale adhika varasAda thato nathI. e ekatrIzamo atizaya 31, - anAvRSTi eTale varasAdano abhAva thato nathI. e vatrIzamo atizaya 32, durbhikSa eTale dukALa hoto nathI. e tetrIzamo atizaya 33, 'uppAdayA vAhi tti' - utpAta eTale aniSTane sucavanArA rudhiranA varasAda vigere ane tenA kAraNarUpa je arthI te autpAtiko tathA jvarAdika vyAdhio, te sarvano upazama eTale abhAva hoya che. e cotrIzamo atizaya 34. vaLI ahIM paccAharao (bhagavAna upadeza Ape tyAre) A ekavIzamA atizayathI AraMbhIne chevaTa sudhInA je cauda atizayo kahA te ane eka prabhAmaMDaLa bAramo atizaya kula paMdara atizayo karmakSayathI thayelA hoya che, bAkInA bhavane (janmane) AzrIne kahelA cAra sivAyanA paMdara atizayo devanA karelA hoya che. A atizayo koi graMthamAM anyathA prakAre jovAmAM Ave che matAMtara jANavA. (1) // ( cAra janmathI, 19 devakRta ane 11 atizayo ghAtikarmanA kSayathI thayelA anyatra kA che ) ' cakavadvivijaya tti ' - cakravartIne jItavA lAyaka kSetranA pradezo ( vijayo) cotrIza che (2) / utkRSTapaNe cotrIza tIrthaka utpanna thAya che eTale saMbhave che, paraMtu eka ja samaye janme che ema nahIM. kemake eka samaye cAraja tIrthaMkarono janma saMbhave che te ApramANe- meruparvata upara pUrva ane pazcima dizAe eka eka zilAtala che, tenA upara bace siMhAsano hoya che tethI venoja abhiSeka thAya che, tethI karIne (te banne dizAmAM) babenoja janma hoya che paraMtu te vakhate dakSiNa ane uttara dizAnA kSetramAM divasa hoya che tethI bharata ane aivatane viSe jinezvarano janma hoto nathI. kemake jinezvarano janma ardharAtrie ja hoya che. 4 'paDhametyAdi' - pahelI pRthvImAM trIza lAkha narakAvAsA che, pAMcamI pRthvImAM traNa lAkha, chaThThImA eka lAkhamAM pAMca
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 129 // ochAne sAta pRthvImA mAtra pAMca ja narakAvAsA che. A sarva maLIne cotrIza lAkha narakAvAsA thAya che (6) sUtra - 34 // have pAMza sthAnaka kahe che mU0 - paNatIsaM saccavayaNAisesA pannattA | 1 | kuMthU NaM arahA paNatIsaM dhaNUI uDDuM uccaNaM Peter | 2 | datte vAsudeve paNatIsaM dhaNUiM uGkaM uccatteNaM hotthA / 3 / naMdaNe NaM baladeve paNatIsaM dhaNUI uDDuM uccaNaM hotthA / 4 / sohamme kappe suhammAe sabhAe mANavae ikkhaMbhe ThA uvariM ca aterasa addhaterasa joyaNANi vajjettA majjhe paNatIsa joyaNesu vairAmaesa golavaddasamuggaesu jiNalakahAo pannattAo | 5 | bitiya utthIsu dosu puDhavIsu paNatIsaM nirayAvAsasyasahassA pannattA 6 || sUtram - 35 // mUlArtha:- satya vacananA atizayo pAMtrIza kathA che / 1 / kuMthunAtha arihaMta UMcAicaDe pAMtrIza dhanupa uMcA hatA / 2 / datta nAmanA vAsudeva UMcAivaDe pAMtrIza dhanupa UMcA hatA / 3 / naMdana nAmanA vaLadeva UMcAivaDe pAMtrIza dhanuSa UMcA hatA / 4 / saudharma devalokane viSe sudharmA nAmanI sabhAmAM mANavaka nAmanA caityastaMbhamAM nIce ane upara sADAvAra sADAvAra * yojana varjIne madhya bhAganA pAMtrIza yojanamAM vajramaya goLa vartulAkAra samudgaka ( dAvaDA ) ne vipe jinezvaranI dADhAo kahI che / 5 / bIjI ane cothI e ve narakapRthvInA maLIne 35 lAkha narakAvAsA kahyA che / 6 // samavAya 35 // // 129 //
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 TIkArtha :- pAMtrIzamaM sthAnaka sugama che. vizeSa e ke satya vacananA atizayo Agamane viSe jovAmAM AvyA nathI, paraMtu graMthAMtaramAM joyelA che te A pramANe - je vacana bolanuM te guNavALaM bolavu joie. te guNo A pramANe - saMskAravALaM 1, udAtta 2, upacAravALu 3, gaMbhIra zabdavALu 4, anunAdi 5, dakSiNa 6, upanItarAga 7, moTA arthavALu 8, pUrvAparano saMbaMdha na haNAya tevuM 9, ziSTa 10, saMdeha rahita 11, bIjA vAdIno uttara haNAi jAya teyuM 12, (sAMbhaLanAranA) hRdaya ne grahaNa kare tenuM (manohara) 13, deza kALane anusaratuM 14, taccane anusara 15, aprakIrNaprasRta 16, paraspara saMbaMdhavAluM 17, abhijAta 18, ati snigdha ane madhura 19, bIjAnA sarmane nahIM bIMdhanAruM 20, artha ane dharmavALu 21, udAra 22, paranI niMdA ane potAnA utkarSa rahita 23, prazaMsAne pAmelaM 24, anapanIta 25, avicchinna kautukane utpanna karanAra 26, adbhuta 27, atyaMta vilaMbavAeM nahIM evaM 28, vibhrama, vikSepa, kilikiMcitAdika rahita 29, aneka jAtinA AzrayathI vicitra 30, Ahita vizeSa 31, sAkAra 32, sattvane grahaNa karanAeM ( sAvika ) 33, kheda rahita 34, viccheda rahita 35. AvA prakAranuM vacana mahAnubhAva puruSoe bolavu joie. [ temAM saMskAravALu eTale saMskRta vigere lakSaNavALu 1, udAttatva eTale UMcI vRttivA (UMce prakAre vartanAruM ) 2, upacAropetatva eTale gAmaDIyApaNA rahita 3, meghanI jevA gaMbhIra zabdavALaM 4, anunAditva eTale paDachaMdA sahita 5, dakSiNatva eTale saraLa 6, upanItarAgatva eTale mAlakoza vigere grAma ane rAge karIne sahita 7, A sAta atizayo zabdanI apekSAvALA che, bAkInA sarva ( 28 ) arthanI apekSAvALA che. temAM mahArthatva eTale moTA athavA 8, avyAhatapaurvAparyatva eTale pUrva ane pachInA vAkyamAM virodha na hoya teyuM 9, ziSTatva eTale iSTa
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 130 // siddhAMtamAM kahelA arthavAeM athavA vaktAnI sajjanatAne sUcanAeM 10, asaMdigdhatva eTale saMdeha rahita 11, apahRtAnyoratva eTale paranA dUSaNanA aviSayavALu 12, hRdayagrAhitva eTale zrotAnA manane haraNa kare tenuM 13, dezakAlAvyatItatva eTale prastAvane ucita 14, taccAnurUpatva eTale kahevAne icchelI vastunA svarUpane anusaratuM 15, aprakIrNaprasRtatva eTale sArA saMbaMdhavALA vacananA vistAravAeM athavA asaMbaMdha ane anadhikArIpaNAnA ativistAranA abhAvavALu 16, anyonyagRhItatva eTale zabdonI ane vAkyonI paraspara apekSA sahita 15, abhinatatva eTale kahenAranI ke kahevA lAyaka padAfit bhUmikA anusara 18, atikhigdhamadhuratva eTale amRta ane goLa vigerenI jema sukha karanAra 19, aparamarmavedhatva - eTale paranA marmane ughADA na kare tevuM 20, arthadharmAbhyAsAnapetatva eTale artha ane dharmanA abhyAsa sahita 21 udAratva eTale kavA lAyaka arthanI atucchatA athavA guMthaNInA vizeSa guNavA 22, paraniMdAtmotkarSaviprayuktatva eno artha prasiddha che. 23, upagatazlAghatva eTale kahelA guNono saMbaMdha hovAthI zlAghAne pAme tevuM 24, anapanItatva eTale kAraka ( kartA, karma vigerenI vibhakti) kALa, vacana, liMga vigerenA vyatyaya ( pheraphAra ) rUpa vacananA dopathI rahita 25, utpAditA-cchinnakautUhalatva eTale zrotAone potAnA viSayamAM avicchinna (niraMtara) kautuka utpanna kare tenuM 26, adbhutatva ane ativilaMbitatva e veno artha prasiddha che 27-28, vibhramavikSepa kilikiMcitAdivimuktatva - vibhrama eTale baktAnA mananI bhrAMti, vikSeSa eTale te vaktAnA ja kahevA lAyaka artha pratye Asakti rahita, kilikiMcita eTale krodha, bhaya, abhilApa vigere bhAvonuM ekasAthe vAraMvAra karayuM te, ' Adi ' zabdathI vIjA mananA doponuM grahaNa karayuM, te sarva dopothI rahita 29, samavAya 35 // // 130 //
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ aneka jAtinA AzrayathakI vicitra, ahIM jAti eTale varNana karavA lAyaka vastunA svarUpanuM varNana kara te 30, AhitavizeSatva eTale bIjA vacananI apekSAeM vizeSatA prApta kare te 31, sAkAratva eTale chUTA chUTA ( spaSTa ) akSara, zabda, vAkya hovAthI AkArane prApta kare te 32, saccaparigRhItatva eTale sAhasa sahita 33, aparikheditatva eTale prayAsanI prApti rahita 34. anyucheditva eTale kahevAne icchelA arthanI samyak prakAre siddhi thAya tyAMsudhI vacananuM pramANa niraMtara cAlyA kare tevu. 35. ] 46 tathA datta nAmanA sAtamA vAsudeva ane naMdana nAmanA sAtamA vaLadeva A vannenuM Avazyaka sUtranA abhiprAye chavIza dhanuSa UMcA paNuM che, ane te vAta prasiddha che; kema ke aranAtha ane mallinAthasvAmInA AMtarAmAM te bannene kalA che. te viSe kartuM che ke'aranAtha ane mallinAtha svAmInA AMtarAmAM puruSapuMDarIka ane datta e ve vAsudeva thayA che." tathA aranAtha ane mallinAthanuM uMcapaNaM anukrame - trIza ane pacIza dhanuSa pramANa kahuM che. ane temanA AMtarAmAM thayelA chaThA ane sAtamA ve vAsudevonuM UMcapazuM anukrame trIza ane chavIza dhanuSanuM ghaTI zake che, paraMtu ahIM to pAMtrIza dhanuSa kalA che, te to jo datta ane naMdana e bane kuMthunAthasvAmInA kALe thayA hoya to ghaTI zake che paraMtu tema to jinezvaronA AMtarAmAM kAM nathI. tethI A pAMtrIza dhanuSanI bAbata duvavodha che / 3-4 / saudharma devalokamA saudharmAvataMsaka vigere sarva vimAnone viSe pAMca pAMca sabhAo hoya che- sudharmasabhA 1, upapAta sabhA 2, abhiSekasabhA 3, alaMkArasabhA 4, vyavasAya sabhA 5 temAM ( A pAMca subhAne madhye sudharma sabhA madhya bhAgamAM maNipIThikAnI upara sATha yojananA pramANavALo ( UMco ) mANavaka nAmano caitya
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra / co aMga // 131 // staMbha che. mAM vajramaya tathA goLAnI jevA vRtta-vartula AkAravALA samudgaka eTale bhAjanavizeSa ( dAbhaDA ) che tene vi jinasakthi eTale manuSya lokamAM nirvRtine ( siddhine) pAmelA tIrthakaronAM asthIo rahelAM che / 5 / bIjI pRthvImAM pacIza 'lAkha narakAvAsA che ane cothI pRthvImAM daza lAkha che tethI te bannenA maLIne pAMtrIza lAkha thAya che. / 6 / / sUtra - 35 // chatrI sthAnaka kahe che mU0 - chattIsaM uttarajjhayaNA pannattA, taM jahA - viNayasuyaM 1, parIsaho 2, cAuraMgijjaM 3, asaMkhayaM 4, akAmamaraNijjaM 5, purisavijjA 6, urabbhijjaM 7, kAviliyaM 8, namipavvajjA 9, dusa10, bahupUjA 11, hariesijaM 12, cittasaMbhUyaM 13, usuyArijaM 14, sabhikkhugaM 15, samAhiThANAI 16, pAvasamaNijaM 17, saMjaijjaM 18, miyacAriyA 19, aNAhapavvajjA 20, samuddapAli 21, rahanemijjaM 22, goyamakesijjaM 23, samitio 24, jannati 25, sAmAyArI 26, khaluMkijjaM 27, mokkhamaggagaI 28, appamAo 29, tavomaggo 30, caraNavihI 31, pamAyaThA* NAI 32, kammapayaDI 33, lesajjhayaNaM 34, aNagAramagge 35, jIvAjIvavibhattI ya 36 / 1 / camarassa NaM asuriMdassa asuraraNNo sabhA suhammA chattIsaM joyaNAI uDDa uccatteNaM hotthA / 2 / samavAya 36 // // 131 //
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa chattIsaM ajANaM sAhassIo hotthA / 3 / cattAsoesu NaM mAsesu sai chattIsaMguliyaM sUrie porisichAyaM nivvattae / 4 // sUtram-36 // mUlArthaH-uttarAdhyayananA chatrIza adhyayano kayAM che. te A pramANe-vinayazruta 1, parISaha 2, cAturaMgIya 3, asaMkhaya 4, akAmamaraNIya 5, purupavidyA 6, u(au)rabhrika 7, kApilIya 8, namipravrajyA 9, drumapatraka 10, bahuzrutapUjA 11, harikezIya 12, citrasaMbhUta 13, iSukArIya 14, sabhikSuka 15, samAdhisthAna 16, pApazramaNIya 17, saMyatIya 18, mRgacArikA 19, anAtha pravrajyA 20, samudrapAlIya 21, rathanemIya 22, gautamakezIya 23, samitIya 24, yajJIya 25, sAmAcArI 26, khaluMkIya 27, mokSamArgagati 28, apramAda 29, tapomArga 30, caraNavidhi 31, pramAdasthAna 32, karmaprakRti 33, lezyAdhyayana 34, anagAramArga 35, tathA jIvAjIvavibhakti 36. // 1 // .. asurakumAranA rAjA camara nAmanA asureMdranI sudharmA sabhA UMcAivaDe chatrIza yojana UMcI che / 2 / zramaNa bhagavAna | mahAvIrasvAmIne chatrIza hajAra sAdhvIo htii|3| caitra ane Azvina mAsamA eka divasa sUrya porasInI chAyA chatrIza aMgulanI nIpajAve che / 4 // TIkArtha:-chatrIzamaM sthAnaka spaSTa ja che. vizeSa e ke-caitra ane Azvina mAsane viSa eka divasa eTale vyavahArathI pUrNimAne viSe ane nizcayathI mepa saMkrAMtine divase ane tulA saMkrAtine divase chatrIza aMgulavALI eTale traNa pagalAnA
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 37 // zrI. pramANavALI porisIne (nIpajAve che.) kayu cha ke-"caitra ane Azvina mAsane vipe porasI traNa pagalAnA pramANasamavAyAGgavALI hoya che."|4|| sUtra-36. suutr|| have sADatrIzamuM sthAna kahe chacothu aMga mU0-kuMthussa NaM arahao sattatIsaM gaNaharA hotthA / 1 / hemavayaheraNNavayAo NaM jIvAo) // 132 // sattatIsaM joyaNasahassAiM chacca causattare joyaNasae solasa ya egUNavIsaibhAe joyaNassa kiMci visesUNAo AyAmeNaM pannattAo / 2 / savvAsu NaM vijayavejayaMtajayaMtaaparAjiAsu rAyahA NIsu pAgArA sattatIsaM sattatIsaM joyaNAI uDDe uccatteNaM pannattA / 3 / khuDDiyAe NaM vimANapa* vibhattIe paDhame vagge sattatIsaM uddesaNakAlA pannattA / 4 / kattiyabahulasattamIe NaM sUrie sattatIsaMguliyaM parisichAyaM nivvattaittA NaM cAraM carai / 5 // suutrm-37|| mUlArtha:-kuMthunAtha arihaMtane sADanIza gaNadharo hatA (1) / haimavata ane auraNyavatanI jIvA sADatrIza hajAra cha so cumotera 37674 yojana ane eka yojananA ogaNIzIyA soLa bhAga ( kaLA ) kAMika vizeSa ochA eTalI laMbAimA kahI che (2) / sarva vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita nAmanI rAjadhAnIonA prAkAra (killA) UMcAimA zA
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 sADIza sADIza yojana UMcA kahyA che (3) / kSudrikAvimAnapravibhakti nAmanA kAlikatane vipe pahelA vargamAM sADatrIza uddezana kALa kathA che (4) / kArtika vadi sAtamane divase sUrya sADatrIza aMgulanI porisInI chAyA nIpajAvIne cAra care che ( gati kare che ) (5) // TIkArtha :- sADIzamaM sthAnaka paNa pragaTa che. vizeSa e ke - ahIM zrI kuMthunAthanA sADatrIza gaNadharo kahyA che ane AvazyakamAM to tenrIza sAMbhaLyA che, te matAMtara jANavuM (9) / tathA haimavatA dikakSetranI jIvAnuM A je pramANa kahUM, teno saMvAda karanArI A gAthA che - " sADatrIza hajAra cha so ane cumotera yojana tathA kAMr3aka ochI soLa kaLA eTalI haimavata kSetranI jIvA che. " ahIM kaLA eTale yojanano ogaNIzamo bhAga samajavo. (2) / tathA vijaya vigere jaMbUdvIpanA pUrvAdika dizAmA cAra dvAro che. temanA nAyaka te ja nAmanA devo che, temanI rAjadhAnIo paNa te ja nAmavALI che. te rAjadhAnIo ahIMthI asaMkhyAtamA jaMbU nAmanA dvIpamAM che (3) / kSudrikAvimAnapravibhakti e nAmanuM kAlikazruta che. temAM adhyayananA samudAyarUpa ghaNA vargoM che. temAMnA pahelA vargamAM dareka adhyayane uddezanA je kALa che te uddezana kALa kavAya che (4) / jo caitra mAsanI pUrNimAne divase chatrIza aMgula pramANa porisI chAyA hoya, tyAre vaizAkha vadi sAtamane divase eka aMgulI vRddhi vAthI sADatrIza aMgulapramANa chAyA thAya che (e ja pramANe Azvina pUrNimAthI kArtika vadi sAtame paNa sADanrIza aMgula thAya che ) (5) || sUtra - 37 // trIbhuM sthAna kahe che have 23
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 38 // samavAyAGga co aMga // 133|| mUlapAsassa NaM arahao purisAdANIyassa advatIsaM ajiAsAharUsIo ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hotthA / 1 / hemavayaeraNNavaIyANaM jIvANaM dhaNUpiTe advatIsaM joyaNasahassAI satta ya cattAle joyaNasae dasa egUNavIsaibhAge joyaNassa kiMci visesUNA parikkheveNaM pannattA / 2 / atthassa NaM pavayarapaNo bitie kaMDe advatIsaM joyaNasahassAiM uddhaM uccatteNaM hotthA / 3 / khuDDiyAe NaM vimANapavibhattIe bitie vagge advatIsaM uddesaNakAlA patnattA / 4 // suutrm-38|| mUlArtha:-puruSAdAnIya (puruSone madhye Adeya nAmakarmavALA) zrI pArzvanAtha arihaMtane ADatrIza hajAra sAdhvIorUpI utkRSTa sAdhvIsaMpadA hatI (1) / haimavata ane airaNyavata kSetranI jIvAceM dhanuHpRSTha ADanIza hajAra sAta so ne cALIza 38740 yojana tathA eka yojananA ogaNIzIyA daza bhAga kAika vizeSa ochA parikSepavaDe' kayu cha (2) / meru nAmanA parvatarAjano cIjo kAMDa (vibhAga) UMcAivaDe ADatrIza hajAra yojana UMco cha (3) / kSullikAvimAnapravibhaktinA vIjA vargamAM ADanIza uddezana kALa kahyA che (4) / TIkArthaH-ADatrIzamuM sthAna pragaTa ja che. vizeSa e ke-'dhaNupiTuMti' jaMbUdvIpa nAmanA goLa kSetramA haimavata nAmarnu bIjaM ane araNyavata nAmarnu chaTuM kSetra che, te ve kSetranA pratyaMcA caDAvelA dhanupanA pRSThanA AkAravALA je parikSepa 1 parikSepa eTale dhanu:pRSThanI laMbAi..2. bIjA kAMDano pramatha bhAga 25000 no vAda karatA A pramANa Ave che. na // 133 //
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDo te dhanupanA pRSTha bhAga jevA hovAthI dhanupRSTha kahevAya che, ane tenA ve cheDAne viSe lAMbI rahelI je ajupradezanI paMkti te jIvA (pratyaMcA) jevI hovAthI jIvA kahevAya che. A sUtrano saMvAda karanAra ardhI gAthA A pramANe che-"ADanIza hajAra sAta so ne cAlIza 38740 yojana tathA daza kaLA, ATaluM dhanuparnu (dhanupRSThana) pramANa che" (2) / tathA 'atthassa tti'-asta eTale meru, kema ke te merunA AMtarAvALo sUrya asta pAme che, tethI asta eTale meru kahevAya che, te meru nAmanA parvatarAjano eTale pradhAna girino bIjo kAMDa eTale vibhAga ADatrIza hajAra yojana UMcapaNe kahyo che. tathA matAMtare tresaTha hajAra yojana kahyo che. te viSa kA che ke-" meruparvatanA traNa kAMDa (vibhAga) che. temAM pahelo kAMDa pRthvI, paththara, vajra ane zarkarA( kAMkarA )maya che, bIjo kAMDa rajata, jAtarUpa, aMkaratna ane sphaTika ratnamaya cha, tathA bIjo kAMDa ekAkAre jAMbUnada( suvarNa )maya che. temAM pahelA kAMDarnu bAhalya ( UMcapaNuM ) eka hajAra yojana- kahyu cha, bIjA kAMDanu tresaTha hajAra yojana ane trIjA kAMDanu chatrIza hajAra yojananuM cAhalya kayuM che, tathA merunI uparanI cUlA cALIza yojana UMcI che. (3) // suutr-38|| ___ have ogaNacALIzamuM sthAna kahe che.- mU0--namissa NaM arahao egUNacattAlIsaM AhohiyasayA hotthA / 1 / samayakhette egUNa- | cattAlIsaM kulapavayA pannattA, taM jahA tIsaM vAsaharA, paMca maMdarA, cattAri usukArA / 2 / docca
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAya 39 // cautthapaMcamachaTusattamAsu NaM paMcasu puDhavIsu egUNacattAlIsaM nirayAvAsasayasahassA pannattA / 3 / / samavAyAja nANAvaraNijjassa mohaNijassa gottassa Auyassa eyAsi NaM cauNhaM kammapagaDINaM eguunncttaar|| lIsaM uttarapagaDIo pnnttaao|4|| suutrm-39|| codhu aMga mUlArthaH-ekavIzamA naminAtha arihaMtane ogaNacALIza so 3900 avadhijJAnIo hatA (1) / samayakSetrane viSe // 134 // (aDhI dvIpane viSe) ogaNacALIza kuLaparvato kahyA che. te A pramANe-trIza varSadhara parvato, pAMca meruparvato ane cAra iSukAra parvato (2) / bIjI, cothI, pAMcamI, chaThI ane sAtamI A pAMca pRthvIne viSe ( maLIne kula ) ogaNacAlIza lAkha narakAvAsA kahelA che (3) / jJAnAvaraNIya, mohanIya, gotra ane Ayu A cAre mULa karmaprakRtinI uttaraprakRtio ogaNacALIza kahelI che (4) / TIkArtha:-ogaNacALIzamuM sthAna pragaTa ja che. vizeSa eke-'Ahohiya tti' niyamita (amuka) kSetranA V viSayavALA avadhijJAnIo, teonI saMkhyA ogaNacALIza seMkaDA 3900 (1) / kulapavvaya tti' kSetranI maryAdA karanAra hovAthI kuLanI jevA je parvato te kuLaparvato kahevAya che, kAraNa ke kuLo je te lokonI maryAdAnA kAraNarUpa hoya pache, tethI ahIM tene kuLanI upamA ApI che. temAM trIza varSadhara parvato A pramANe che-jaMbUdvIpane vipe (6) dhAtakIkhaMDanA pUrvadizAnA ardhabhAgamA (6) ane pazcima ardhabhAgamAM (6) tathA puSkarAdhanA pUrva ardhabhAgamA (6) ane pazcima ardha
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamAM (6) ema darekamA cha cha himavata vigaire parvato cha tethI trIza thayA, tathA meruparvata jaMbUdvIpamAM 1, dhAtakIkhaMDamAM 2 ane puSkarArdhamA 2 hovAthI pAMca, tathA dhAtakIkhaMDa ane puSkarAdhanA pUrva ane pazcima evA ve vibhAga karanArA cAra ipukAra parvato cha. e sarva maLIne ogaNacALIza thAya che (2) / 'docetyAdi-bIjI pRthvImAM pacIza lAkha, cothImAM daza lAkha, pAMcamImAMtraNa lAkha, chaTThImA eka lAkhamAM pAMca ochA ane sAtamI pRthvImAM pAMca ja. A sarva maLIne kahelI narakAvAsanI saMkhyA (3900000) thAya che (3) / 'nANAvaraNijetyAdi'-jJAnAvaraNIyanI pAMca, mohanIya karmanI aThAvIza, gotrakarmanI ve ane AyukamanI cAra ema cAra karmanI sarva maLIne ogaNacALIza uttaraprakRtio thAya che (4) // sUtra-39 // ___ have cALIzamuM sthAna kahe cha___mU0--arahao NaM ariTunamissa cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo hotthA / 1 / maMdaracUliyANaM cattAlIsaM joyaNAI urdU uccatteNaM paNNattA / 2 / saMtI arahA cattAlIsaM dhaNUiM uDhe uccateNaM hotthA / 3 / bhUyANaMdassa NaM nAgakumArassa nAgaranno cattAlIsaM bhavaNAvAsasayasahassA pannattA / 4 / khuDDiyAe NaM vimANapavibhattIe taie vagge cattAlIsaM uddesaNakAlA pannattA / 5 / phagguNapuNNimAsIe NaM sUrie cattAlIsaMguliyaM porisIchAyaM nivvadRittA NaM cAraM cri| 6 / evaM
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya samavAyAGga sUtra // co) aMga // 135 // kattiyAe vi pussinnmaae|7|mhaasukke kappe cattAlIsaMvimANAvAsasahassA pannattA baasuutrm-40|| ... mUlArtha:-bAvIzamA arihaMta zrI ariSTanemine cALIza hajAra sAdhvIo hatI (1) / meruparvatanI cUlikA UMcAimAM cAlIza yojana che (2) soLamA arihaMta zrI zAMtinAtha UMcAimAM cALIza dhanuSa hatA / (3) nAgarAja bhRtAnaMda nAmanA nAgakumArane cALIza lAkha bhavanAvAsa ( bhavano) kahyA che (4) / kSullikAvimAnapravibhaktinA trIjA vargamAM cALIza uddezana kALa kahyA che (5) / phAgaNanI pUrNimAne divase sUrya cALIza aMgulapramANa porasInI chAyA karIne cAra care cha (gati kare che) (6.) / eja pramANe kArtika pUrNimAne divase paNa jANavU (7) / mahAzukra nAmanA sAtamA kalpamAM cALIza hajAra vimAnAvAsa ( vimAno) kahyA che (8) // TIkArtha:-cALIzamuM sthAna pragaTa che. vizeSa e ke-keTalAka pustakamA 'vaisAhapuSiNamAsiNIe' (vaizAkhanI pUrNimAne divase) evo pATha jovAmAM Ave che, te pATha ThIka nathI. ahIM to 'phagguNapunnimAsiNIe' (phAgaNanI pUrNimAne divase) evo pATha kahevA yogya che. kema? te kahe che-pose mAse cauppayA' (popa mAsamAM cAra pagalAnI porisI hoya che ) evaM vacana hovAthI poSa mAsanI pUrNimAne divase aDatALIza AMgaLanI te (porisI) thAya che, tyAra pachI mAghanA cAra AMgaLa ane phAgaNanA cAra AMgaLa (ema ATha AMgaLa ) vAda thayA, tethI phAgaNanI pUrNimAne divase cALIza AMgaLanI porisInI chAyA thAya che. tathA kArtikanI pUrNimAe paNa eja pramANe jANavU. kema ke 'cetAsoesu mAsesu, tipayA hoi porisI' (caitra ane Azvina mAsamAM (pUrNimAe )traNa pagalAnI porisI hoya che) ema kAM // 135 //
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 1578 S che. tethI RNa pagalAnA chatrIza AMgaLa thAya, te kArtika mAsamAM javAthI cAra AMgaLanI vRddhi karatAM cALIza AMgaLa pramANa te porisI thAya che ema siddha thayuM / ( 6-7 ) / / sUtra-40 // have ekatALIza sthAna kahe che mU0 - namissa NaM arahao egacattAlIsaM ajjiyAsAhassIo hotthA / 1 / causu puDhavIsu ekacattAlIsaM nirayAvAsasaya sahassA pannattA, taM jahA - rayaNappabhAe paMkappabhAe tamAe tamatamAe |2| mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe paDhame vagge ekacattAlIsaM uddesaNakAlA pannattA // 3 // sUtram - 41 // mUlArtha:- naminAtha arihaMtane ekatALIsa hajAra AryAo hatI ( 1 ) / cAra naraka pRthvIne viSe ekatALIza lAkha narakAvAsA kA che. te A pramANe - ratnaprabhA, paMkaprabhA, tamA ane tamatamA ( 2 ) / mahaliyAvimAnapravibhaktinA pahelA vargamA ekatALIza uddezana kALa kalA che. (3) // TIkArtha :- ekatALIza sthAna sugama che. vizeSa e ke ' causu' ityAdika krame karIne kahelI pahelI, cothI, chaThThI. ane sAtamI e cAra narakapRthvIne viSe trIza lAkha, daza lAkha, pAMca ochA eka lAkha ane mAtra pAMca narakAvAsA hovAthI kahelI saMkhyA ( 4100000 ) thAya che ( 2 ) // sUtra-41 // vetALIzamaM sthAnaka kahe che
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAja podhu aMga // 136 // - mU0-samaNe bhagavaM mahAvIre bAyAlIsaM vAsAiM sAhiyAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA | samavAya siddhe jAva sabadukkhappahINe / 1 / jaMbuddIvassa NaM dIvassa puracchimillAo caramaMtAo gothUbhassA 42 // NaM AvAsapavayassa paccacchimille caramaMte esa NaM bAyAlIsaM joyaNasahassAiM abAhAto aMtaraM pannattaM / 2 / evaM cauddisi pi dobhAse saMkhodayasIme ya / 3 / kAloe NaM samudde bAyAlIsaM caMdA joiMsu vA joiMti vA joissaMti vA bAyAlIsaM sUriyA pabhAsiMsu vA pabhAsiMti vA pabhAsissaMti vA / 4 / saMmucchimabhuyaparisappANaM ukkoseNaM bAyAlIsaM vAsasahassAiM ThiI pannattA / 5 // nAmakamme bAyAlIsavihe pannatte, taM jahA-gainAme 1, jAinAme 2, sarIranAme 3, sarIraMgovaMganAme 4, sarIrabaMdhaNanAme 5, sarIrasaMghAyaNanAme 6, saMghayaNanAme 7, saMThANanAme 8, vapaNanAme 9, gaMdhanAme 10, rasanAme 11, phAsanAme 12, agurulahuyanAme 13, uvaghAyanAme 14, parAghAyanAme 15, ANupubInAme 16, ussAsanAme 17, AyavanAme 18, ujjoyanAme 19, vihagagainAme 20, tasanAme 21, thAvaranAme 22, suhumanAme 23, bAyaranAme 24, pajjattanAme 25, apajattanAme 26,
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhAraNasarIranAme 27, patteyasarIranAme 28, thiranAme 29, athiranAme 30, subhanAme 31, asubhanAme 32, subhaganAme 33, dubbhaganAme 34, susaranAme 35, dussaranAme 36, AejanAme 37, aNAejanAme 38, jasokittinAme 39, ajasokittinAme 40, nimmANanAme 41, titthakaranAme 42 / 6 / lavaNe NaM samudde bAyAlIsaM nAgasAhassIo abhitariyaM velaM dhAraMti / 7 / mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe vitie vagge bAyAlIsaM uddesaNakAlA pannattA / 8 / egamegAe osapiNIe paMcamachaTThIo samAo bAyAlIsaM vAsasahassAiM kAleNaM pnnttaaii|9| egamegAe ussappiNIe paDhamabIyAo samAo bAyAlIsaM vAsasahassAiM kAleNaM pannattAI / 10 // suutrm-42|| ... mUlArthaH-zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI kAika adhika beMtALIza varSa cAritraparyAya pALIne siddha thayA, yAvat sarva duHkha rahita thayA (1) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanI pUrva dizAnA cheDAthI eTale jagatIthI laine gostubha nAmanA AvAsa parvatanI pazcima dizAnA cheDA sudhI beMtALIza hajAra yojana- avAdhAe (niraMtara) AMtaraM kahyu cha (2) / eja pramANe, cAre dizAmAM dakabhAsa, zaMkha ane dakasIma parvatarnu paNa AMtaraM kahe, (3) / kAloda nAmanA samudrane viSe beMtALIza caMdro prakAza karatA hatA, prakAza kare che ane prakAza karaze, te ja pramANe betALIza sUryo tapatA hatA, tape che ane tapaze (4)
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 137 // samUrcchima bhujaparisarpanI utkRSTa sthiti beMtALIza hajAra varSanI kahI che ( 5 ) / nAmakarma vetALIza prakAranuM kaM che. te A pramANe - gatinAma 1, jAtinAma 2, zarIranAma 2, zarIrAMgopAMganAma 4, zarIrabaMdhananAma 5, zarIrasaMghAtananAma 6, * saMhanananAma 7, saMsthAnanAma 8, varNanAma 9, gaMdhanAma 10 rasanAma 11 sparzanAma 12, agurulaghu nAma 13, upaghAtanAma 14, parAdhAtanAma 15, AnupUrvInAma 16, ukAsanAma 17, AtapanAma 18, udyotanAma 19, vihAyogatinAma 20, nAma 21, sthAvaranAma 22, sUkSmanAma 23, bAdaranAma 24, paryAptanAma 25, aparyAptanAma 26, sAdhAraNazarIranAma 27, * pratyekazarIranAma 28, sthiranAma 29, asthiranAma 30, zubhanAma 31, azubhanAma 32, subhaganAma 33, dubhaganAma 34, suvaranAma 35, duHsvaranAma 36, AdeyanAma 37, anAdeyanAma 38, yazaH kIrtinAma 39, ayazaH kIrtinAma 40, nirmANanAma 41 ane tIrthakaranAma 42 ( 6 ) / lavaNasamudrane viSe vetALIza hajAra nAgadevatA AbhyaMtara veLAne dhAraNa kare che (7) / mahAvimAnapravibhaktinA bIjA vargamAM betALIza uddezana kALa kathA che ( 8 ) | dareka avasarpiNIno pAMcamo ane chaDo e ve ArAno kALa vetALIza hajAra varSano ko che (9) / dareka utsarpiNIno pahelo ane bIjo e ve ArAno kALa vetALIza hajAra varSano ko che (10 ) // TIkArtha :- tALIza sthAnaka pragaTa ja che. vizeSa e ke -'bAyAlIsaM ti' chadmasthaparyAyamAM cAra varSa, cha mAsa ane ardha mAsa tathA kevaLIparyAya kAMika ochA trIza varSa ema paryuSaNAkalpamAM beMtALIza varSano ja mahAvIrasvAmIno dIkSAparyAya kahyo che, paraMtu ahIM to betALIzathI adhika kahyo che, temAM paryupaNAkalpane viSe je kAMika adhika che te kahevAne samavAya 42 // // 137 //
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ | icchathu nathI ema saMbhave che. 'jAva' zabda kahyo cha mATe buddha, mukta, aMtakRta, parinirvRta ane sarva duHkhapahINa e sarva || vizeSaNo jANavA (1)|'jNbuudviipsy' ityAdi sUtramA puracchimillAo carimaMtAo tti'--jaga paridhinA cheDAthI nIkaLIne velaMdhara nAgarAjanA gostUbha nAmanA AvAsa parvatanA pazcima dizAnA cheDA sudhI jeTalaM AMtaraM che, ' esa NaM'--te AMtarUM utALIza hajAra yojana- kayuM che. 'aMtara' zabdavaDe karIne (zabdano artha) vizeSa paNa kahevAya che, tethI kA ke-'abAhAe tti'-vyavadhAnanI apekSAe je aMtara hoya te arthAt jaMbUdvIpanI jagatIthI 42000 yojana dara e cAre dvIpo che. (2) / 'kAloe NaM tti'--dhAtakI khaMDane vIMTIne rahelA kAloda nAmanA samudrane viSe (4) / 'gainAmetyAdi'--je( nAmakarma )nA udayathI jIva nArakAdikapaNAe karIne karavAmAM Ave che te gatinAma 1, jenA udayathI ekeMdriyAdika thAya che, te jAtinAma 2, jenA udayathI audArikAdika zarIrane kare che te zarIranAma 3, jenA udayathI mastakAdika aMgono ane aMgulyAdika upAMgono vibhAga thAya che te zarIrAMgopAMganAma kahevAya che 4, tathA pUrva bAMdhelA ane ( vartamAnakALe ) baMdhAtA audArikAdika zarIranA pudgalono saMbaMdha karavAnuM je kAraNa che te zarIrabaMdhananAma 5, tathA grahaNa karelA audArikazarIranA pudgalonI jenA udayathI zarIrarUpe racanA thAya, te zarIrasaMghAtanAma 6, tathA jenA udayathI hADakAMonI tathAprakAranI zaktinA kAraNarUpa vizeSa racanA thAya, te saMhanananAma 7, | jenA udayathI samacaturasra vigere saMsthAna thAya, te saMsthAna nAma 8, tathA jenA udayathI varNAdika (varNa. gaMdha. vizeSavALAM zarIra thAya, te varNAdikanAma ( varNanAma, gaMdhanAma, rasanAma, sparzanAma ) kahevAya che 9-12, tathA jenA uda
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 42 // zrI yathI jIvone potAnA zarIrarnu agurulaghupaNuM thAya che, te agurulaghunAma 13, tathA jenAthI paDijIbhI vigere aMgano avayava samavAyAGga potAne ja upaghAta karanAra thAya che, te upaghAtanAma 14, tathA jenAthI potAnA dADha, cAmaDI vigere aMganA avayava viSa stra // jevA thaine bIjAne sparzAdithI upaghAta karanAra thAya te parAghAtanAma 15, tathA jenA udayathI aMtarAla gatine vipe codhU aMga (eka bhavathI vIjA bhavane viSe) jIva jAya che, te AnupUrvInAma 16, tathA jenA udayathI ucchvAsa ane niHzvAsa ( zvAsocchvAsa )nI prApti thAya che (sukhe levAya che) te ucchvAsa nAma 17, tathA jenA udayathI jIva tApanI // 138 // jevA uSNa zarIravALo thAya te AtapanAma. te sUryabiMbamA rahelA pRthvIkAyane hoya che 18, tathA jenA udayathI uSNatA rahita udyotavAlaM zarIra thAya, te udyotanAma 19, tathA jenA udayathI zubha ane azubha gamanavALo thAya, te vihAyogati nAma 20, sa vigere ATha nAma prasiddha arthavALA che 28, tathA jenAthI sthira evA dAMta vigerenI utpatti thAya, te sthiranAma 29, tathA jenAthI bhRkuTi, jihvA vigere asthira avayavonI utpatti thAya, te asthiranAma 30, eja pramANe * mastaka vigere zubha avayavonI utpatti thAya, te zubhanAma 31, pAdAdika azubhanI utpatti thAya, te azubhanAma 32, zeSa nAma prasiddha che 33 thI 42 temAM vizeSa e ke-jenA udayathI janma janmane vipe jIvanA zarIramA strI vigere liMgano ( AkAra niyamita thAya, te sUtradhAra (suthAra ) jevU nirmANanAma kahevAya che (6) / avasarpiNIno pAMcamo ane chaTho Aro te duSpamA ane ekAMta duSpamA nAmano jANavo (9) / utsarpiNIno pahelo ane bIjo Aro te ekAMta duSpamA ane duSSamA nAmano jANavo (10) // suutr-42|| // 138 //
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ have teMtALIzamaM sthAna kahe che mU0 -- teyAlIsaM kammavivAgajjhayaNA pannattA / 1 / paDhamaca utthapaMcamAsu puDhavIsu teyAlI saM . nirayAvAsa saya sahassA pannattA / 2 / jaMbuddIvassa NaM dIvassa puracchimillAo caramaMtAo gothUbhassa NaM AvAsapavvayassa puracchimille caramaMte esa NaM teyAlIsaM joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannat / 3 / evaM cauddisiM pi dagabhAge saMkhe dayasIme / 4 / mahAliyAe NaM vimANapavi - bhati taye vagge teyAlIsaM uddesaNakAlA pannattA / 5 / sUtram - 43 / mUlArtha:- karmavipAkanA taitALIza adhyayano kalA che (1) / pahelI, cothI ane pAMcamI narakapRthvIne viSe (traNenA maLIne 30-10-3 ) teMtALIza lAkha narakAvAsA kA che (2) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanI pUrvadizAnA cheDAthI AraMbhI gostubha nAmanA AvAsa parvatanI pUrva dizAnA cheDA sudhI teMtALIza hajAra yojananuM abAdhAe karIne AMtaruM kaheluM che (3) / eja pramANe cAre dizAmAM dakabhAsa, zaMkha ane dakasIma parvatanuM paNa AMtaruM kahetuM ( 4 ) / mahAlikA vimAnapravibhaktinA trIjA varganA teMtALIza uddezana kALa kalA che ( 5 ) // TIkArthaH -- tatALIzamA sthAnaka viSe paNa kAMika lakhAya che-' kammavivAgajjhayaNa tti ' - puNyapAparUpa karmanA vipAkane - phaLane pratipAdana karanArAM je adhyayano te karmavipAkAdhyayana kahevAyaM che (te teMtALIza kalA che), A adhyayano
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAya 44 // samavAyAGga sUtra // -coy aMga // 139 // agyAramA ane bIjA aMgamA maLIne saMbhave 'che (1) / 'jaMbUddIvassa NamityAdi' jaMbUdvIpanI pUrva dizAnA aMtathI gostUbha parvata beMtALIza hajAra yojana (dUra ) che ane te(parvata)no viSkaMbha eka hajAra yojana tathA bAvIza yojana je adhika che tenI vivakSA na karavAthI kula tetALIza hajAra thAya che (3) / ' evaM cauddisi pitti'--ahIM upara kahelI (pUrva) dizAno AmAM aMtarbhAva (samAveza) hovAthI cAra dizAo kahI che. ema na hoya to 'evaM tidisi pi' ema kahevU joie. temAM A pramANe AlAvo kahevo-"jaMbuddIvassa NaM dIvassa dAhiNillAo carimaMtAo daobhAsassa NaM AvAsapavvayassa dAhiNille carimaMte esa NaM teyAlIsaM joyaNasahassAI avAhAe aMtare pannatte" (jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanI dakSiNa dizAnA aMtathI dakabhAsa nAmanA AvAsaparvatanA dakSiNa cheDA sudhI teMtALIza hajAra yojananuM abAdhAe AMtaraM kayuM che), eja pramANe bIjA ke sUtra kahevA. temAM vizeSa e ke-pazcima dizAmAM zaMkha ane uttara dizAmAM dakasIma nAmanA AvAsaparvata jANavA (4) // sUtra-43 // .. have cumALIzamuM sthAna kahe che.-- * mU0-coyAlIsaM ajjhayaNA isibhAsiyA diyalogacuyAbhAsiyA pannattA / 1 / vimalassa IN NaM arahao NaM cauAlIsaM purisajugAI aNupiTiM siddhAiM jAva ppahINAI / 2 / dharaNassa NaM . 1. vipAkasUtranA to 20 adhyayano ja che. // 139 //
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgiMdassa nAgaraNNo coyAlIsaM bhavaNAvAsasayasahassA pannattA / 3 / mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe cautthe vagge coyAlIsaM uddesaNakAlA pannattA / 4 // sUtram-44 // ___ mUlArthaH--RSibhASita cumALIza adhyayano che, te devalokamAMthI cavIne (muni thaine) kahelA che (te sUtranuM nAma ja | RSibhASita che.) (1) / zrIvimalanAtha arihaMtanA cumALIza puruSayuga (ziSya-praziSyAdika ) anukrame siddha thayA cheda yAvat sarva duHkhathI rahita thayA che (2) / nAgakumAranA rAjA dharaNeMdra nAmanA ( dakSiNa bAjunA ) nAgeMdranA cumALIza lAkha | bhavano che (3) / mahAlikA vimAnapravibhaktinA cothA vargamAM cumAlIza uddezana kALa kahyA che (4) // TIkArthaH-cumALIzamA sthAnakamAM paNa kAika lakhAya che-cumALIza RSibhASita sUtranA adhyayano kAlikazrutanA| vizeSabhUta devalokathakI cavelA RSirUpe ( muni ) thaine kahelAM che. koi ThekANe " devaloyacuyANaM isINaM coyAlIsaM isibhAsiyajjhayaNA pannattA" (devalokathI cavelA RSionA cumALIza RSibhASita adhyayano kahelA che) evo pATha cha (1) / 'purisajugAI ti'-puruSa eTale ziSya-praziSyAdikanA krame rahelA, yuganI jevA eTale kALavizeSanI jevA, anukramanA samAna dharmavALA hovAthI (eTale ke jema kALa anukrame hoya che tema A puruSayuga paNa anukrame-pATaparaMparAe jANavA). 'aNupihiM ti'-anukrame. koi ThekANe 'aNubaMdheNa' evA pAThAMtaramA tRtIyA vibhakti jovAmAM Ave che tethI anubaMdhe karIne eTale niraMtarapaNAe karIne siddha thayA ema kahe. ahIM 'jAva' zabda lakhyo che, tethI buddha, mukta,
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 45 // samavAyAGga sUtra // cothu aMga // 14 // aMtakRta, sarvaduHkhathI hIna thayA ema jANavU (2) / mahAlikA vimAnapravibhaktinA cothA vargamAM cumALIza uddezana kALa kayA che (4) suutr-44|| have pIstALIzamuM sthAna kahe che.-- mU0-samayakhette NaM paNayAlIsaM joyaNasayasahassAiM AyAmavikkhaMbheNaM pannatte / 1 / sImaMtae / NaM narae paNayAlIsaM joyaNasayasahassAiM AyAmavikkhaMbheNaM pannatte / 2 / evaM uDavimANe vi / / iMsipabbhArA NaM puDhavI evaM ceva / 4 / dhamme NaM arahA paNayAlIsaM dhaNUiM uddhaM uccatteNaM hotthA / 5 / maMdarassa NaM pavayassa cauddisi pi paNayAlIsaM paNayAlIsaM joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / 6 / save vi NaM divaDakhettiyA nakkhattA paNayAlIsaM muhatte caMdeNa saddhiM jogaM joiMsu vA joiMti vA joissaMti vA-tinneva uttarAI, puNavasU rohiNI visAhA ya / ee cha nakkhattA, paNayAlamuhuttasaMjogA // 1 // 7 / mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe paMcame vagge paNayAlIsaM uddesaNakAlA pannattA // 8 // suutrm-45|| mUlA:-samayakSetra( aDhI dvIpa )no AyAmaviSkaMbha pIstALIza lAkha yojanano kahyo che (1) / sImaMtaka nAmano // 14 //
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ M narakAvAsa pIstALIza lAkha yojana AyAmaviSkaMbhavaDe kahyo che (2) / eja pramANe uDa nAmanuM vimAna (prathama devalokana pahelA prataratuM madhya vimAna) paNa kahevU (3) / ISatprAgbhAra nAmanI pRthvI paNa eja pramANe kahevI (4) / dharmanAtha arihaMta UMcAimAM pIstAlIza dhanuSa uMcA hatA (5) / meruparvatanI cAre dizAmAM pIstALIza pIstALIza hajAra yojana- avAdhAe AMtaraM kartuM che (6) / sarve doDha kSetravALA nakSatro pIstALIza muhUrta sudhI caMdranI sAthe yogane pAmatA hatA, pAme che ane pAmaze. te nakSatro A che-"traNa uttarA, punarvasu, rohiNI ane vizAkhA-A cha nakSatro pIstALIza muhUrttanA saMyogavALA che." (7) mahAlikAvimAnapravibhaktinA pAMcamA vargamAM pIstALIza uddezana kALa kahelA che (8) // . TIkArthaH-pIstALIzamA sthAnakamAM A pramANe lakhe che-samayakSetra eTale kALavaDe karIne jaNAtuM kSetra, arthAt manuSyakSetra ( aDhI dvIpa) (1) / sImaMtaka eTale pahelI narakapRthvInA pahelA pAthaDAnA madhyabhAgamA rahelo je goLa narakeMdra che te sImaMtaka nAmano cha (2) / 'uDuvimANe tti'-saudharma ane IzAna devalokanA pahelA pAthaDAmA rahela cAre vimAnanI AvalikA( zreNi )nA madhya bhAgamA rahela goLa uDu vimAna nAmarnu vimAnakeMdraka che (3) / 'IsipambhAra tti'-siddhanI pRthvI (shilaa)(4)| 'maMdarassaNaM pavvayassa' e sUtramA lavaNasamudranA AbhyaMtara paridhinI apekSAe AMtarUM jANavU (meruparvatathI cAre dizAe 45000-45000 yojana jaMbUdvIpanI jagatI che tyArapachI lavaNa samudra che.) | (6) sabve vi NamityAdi'---caMdrane trIza muhUrta sudhI bhogavavA lAyaka je nakSatranuM kSetra, te samakSetra kahevAya che. teja ardha sahita hoya te vyardhakSetra kahevAya che, kema ke jemAM bIjuM ardha hoya te vyardha evI vyutpatti thAya che tethI AvA prkaarceN| ...
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // codhuM aMga // 141 // kSetra jemane hoya te ( doDha ) kSetravALA nakSatro kahevAya che. tethI karIne ja pIstALIza muhUrtta caMdranI sAthe yoganesaMbaMdhane joDe che-kare che. te nakSatro dekhADavA mATe ' tinneva ' e gAthA lakhI che. traNa uttarA eTale uttarAphAlgunI, uttarASADhA ane uttarAbhAdrapada jANavA. (7) || sUtra - 45 // have chaitALIzamaM sthAna kahe che- mU0 - diTTivAyarasa NaM chAyAlIsaM mAuyApayA pannattA | 1| baMbhIe NaM livIe chAyAlIsaM mAyakkharA pannA / 2 / pabhaMjaNassa NaM vAukumAriMdassa chAyAlIsaM bhavaNAvAsasayasa hastA pannattA | 3 // sUtram - 46 // mUlArtha:-- dRSTivAdanA chaitALIza mAtRkApada kahyA che (1) / brAhmI lipinA chaitALIza mAtRkAkSara kalA che (2) / prabhaMjana nAmanA vAyukumAreMdranA chetALIza lAkha bhavano kathA che (3) // TIkArtha:-- have chaitALIzamA sthAnakamAM kAMika lakhe che -dRSTivAda eTale vAramuM aMga, tenA ' mAuyApaya tti '-- jema sarva vAGmaya ( zAstra ) nA akArAdika mAtRkApado che, tema dRSTivAdanA arthane utpanna karavA ( jaNAvavA ) nA kAraNa hovAthI utpAda, vigama ane dhauvya e mAtRkApado che, te pado siddhazreNi, manuSyazreNi vigere viSayonA bhedane lIghe koi paNa prakAre bheda pAmyA satA ( sarva maLIne ) chaitALIza thAya che, ema saMbhave che (1) / tathA 'baMbhIe NaM livIe tti' samavAya 46 // * // 141 //
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ | lakhavAnI vidhimA tALIza mAtRkAkSaro che, te akArathI AraMbhIne hakAra paryaMta levA, temAM eka kSa vadhAravo. tathA RRlalULa A pAMca akSara levA nahiM ema saMbhave che. (cAra svara varjavAthI visarga paryaMtanA bAra, sparzavyaMjana pacIza, aMtaHstha cAra, uSmAkSara cAra ane eka kSavarNa, e sarva maLIne chetALIza varNo thAya che) (2) / prabhaMjana nAmano uttara dizA taraphano vAyukumAreMdra che. (3) // sUtra-46 // ___ have suDatALIzamuM sthAna kahe che-- mU-jayA NaM sUrie savabhitaramaMDalaM uvasaMkamittA NaM cAra carai tayA NaM ihagayassa maNUsassa sattacattAlIsaM joyaNasahassehiM dohi ya tevaDhehiM joyaNasaehiM ekavIsAe ya saTThibhAgehiM joyaNassa sUrie cakkhuphAsaM havamAgacchai (1) / there NaM aggibhUI sattacAlIsaM vAsAI agAramajjhe vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavaie / 2 // suutrm-47|| - mUlArtha:-jyAre sUrya sarva AbhyaMtara (pahelA) maMDaLane pAmIne cAra care cha (gati kare che) tyAre ahIM rahelA manuSyane suDatALIza hajAra, baso ne vesaTha 47263 yojana tathA eka yojananA sAThIyA ekavIza bhAga eTale dUrathI sUrya cakSunA sparza pratye zIghra Ave che (jovAmAM Ave che) (1) / sthavira bhagavAna agnibhUti suDatALIza varSa gRha madhye vasIne pachI muMDa thaine ( cAritra laine ) gharathakI anagArapaNe pravrajyA lai vicaryA (2) // saba
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 142 // TIkArtha:-- have suDatAlIzamA sthAnakamAM kAMika kahe che' jayA NamityAdi ' - ahIM eka lAkha yojanapramANa jaMbUdvIpanI banne bAjueM eka so eMzI eka so eMzI yojana (360) bAda karavAthI sarva AbhyaMtara sUryamaMDaLano viSkaMbha 99640 yojana che. tenI paridhi traNa lAkha, paMdara hajAra, ne nevAzI 315089 thAya che, ATalI paridhinA pramANane sUrya sATha muhUrtte oLaMge he, tethI tene sAThe bhAgAkAra karavAthI eka muhUrttanI gati pAMca hajAra, baso ne ekAvana yojana tathA eka yojanA sAThIyA ogaNatrIza bhAga 525133 prApta thAya che. tathA jyAre AbhyaMtara maMDaLamAM sUrya cAle che, tyAre divasanuM pramANa aDhAra muhUrttanuM hoya che, tenA ardha karavAthI nava muhUrtta thAya, te navavaDe eka muhUrttanI je gati ( 52513 ) AvI che tene guNavA, tema karavAthI je cakSusparzanuM pramANa ( 4726331 ) kahyuM che te prApta thAya che (1) / agginUi tti '- agnibhUti mahAvIrasvAmInA bIjA gaNadhara, teno ahIM suDatALIza varSano gRhavAsa kahyo che, ane AvazyakamAM to je chaitALIza varSano kahyo che, te suDatALIza varSa saMpUrNa nahIM hovAthI tenI vivakSA karI nathI, ane ahIM asaMpUrNane pUrNa kahevAnI icchAthI kahela che, ema saMbhave che, tethI virodha nathI (2) // sUtra- 47 // have aDatALIzamaM sthAna kahe che mU0 - egamegassa NaM ranno cAuraMtacakkavahissa aDayAlIsaM paTTaNasahassA pannattA / 1 / dhamma* sa NaM arahao aDayAlIsaM gaNA aDayAlIsaM gaNaharA hotthA / 2 / sUramaMDale NaM aDayAlIsaM samavAya 48 // // 142 //
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekasavibhAge joyaNassa vikkhaMbheNaM pnnttaa| 3 // suutrm--48|| mUlArthaH-eka eka ( dareka ) cAre dizAnA aMta sudhInA (cAturaMta ) cakravartI rAjAne aDatALIza hajAra paTTaNo kahyA cha (1) / zrIdharmanAtha arihaMtane aDatALIza gaNo ane aDatALIza gaNadharohatA (2) / sUryamaMDaLano (tenA vimAnano paNa) viSkaMbha eka yojananA ekasaThIyA aDatALIza bhAga jeTalo kahyo che (3) // TIkArtha:-aDatALIzamA sthAnakamAM kAMika lakhe che-'paTTaNa tti'-vividha dezanA karIyANA AvIne jyAM paDatA hoya-vecAtA hoya te pattana eTale nagara vizeSa kahevAya che. tathA keTalAka pattana eTale ratnabhUmi ema paNa kahe che (1) / "dhammassa tti'-dharmanAtha eTale paMdaramA tIrthakarane ahIM aDatALIza gaNa ane gaNadhara kahyA che, paraMtu AvazyakamAM to tALIza kahyA che, te matAMtara jANavU (2) / sUryamaMDaLa eTale sUyenu vimAna, teja aDatALIza bhAga eTale ke tera bhAge nyUna e, eka yojana ATaluM sUrya vimAna cha (3) suutr--48|| * have ogaNapacAsamuM sthAna kahe che mU0-sattasattamiyAe NaM bhikkhupaDimAe egUNapannAe rAidiehiM channauibhikkhAsaeNaM ahAsuttaM jAva ArAhiyA bhavai / 1 / devakuruuttarakuruesu NaM maNuyA egUNapannA rAiMdiehiM saMpannajovvaNA bhavaMti / / teiMdiyANaM ukkoseNaM egaNapannA rAiMdiyA ThiI pannattA / 3||suutrm-49||
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ IV... samavAya 50 // samavAyAGga suutr|| --cothu aMga G ... mUlArtha:-sAta saptamikA nAmanI bhikSupratimAnA ogaNapacAsa rAtridivasa thAya che, te pratimA eka so ne channu bhikSA 9 (datti )vaDe sUtramA kahyA pramANe ArAdhelI thAya cha (1) / devakuru ane uttarakurunA manuSyo ogaNapacAsa rAtridivase / yauvana avasthAne pAmelA thAya che (2)|triiNdriyonii sthiti utkRSTathI ogaNapacAsa rAtri divasanI kahI che (3) // TIkArtha:-have ogaNapacAsamA sthAnakamAM lakhe che-jemAM sAtamA divaso sAta rahelA hoya te saptasaptamikA eTale ke sAta saptakamAM sAta sAta divaso hoya, tethI te saptasaptamikA sAta divasarnu saptaka hovAthI ogaNapacAsa divase pUrNa thAya che. 'paDima tti'-pratimA eTale abhigraha. 'channaueNaM bhikkhAsaeNaM tti'-pahelA sAta divase hamezA eka eka dattinI vRddhi hovAthI (1-2-3-4-5-6-7 maLIne) aThAvIza datti thAya che, e pramANe sAte saptakamAM (28-28 hovAthI) eka sone channu datti thAya che. athavA to dareka saptake eka eka datti vadhAravAthI kahelI dattinuM pramANa Ave che, te A pramANe pahelA saptakamAM hamezA eka eka datti grahaNa karavAthI sAta datti thai, bIjA saptakamAM veve datti levAthI cauda datti thai, e pramANe sAtamA saptakamA sAta sAta datti grahaNa karavAthI ogaNapacAsa datti thAya che, te sarva maLIne kaheluM pramANa (196) thAya che. yathAsUtra eTale AgamamAM kahyA pramANe samyak prakAre kAyAvaDe sparza karelI thAya che ema adhyAhAra jANavo (1) / yauvana pAmelA thAya che eTale mAtA-pitAnA paripAlananI apekSA karatA nathI (2) / sthiti eTale AyuSya (3) // suutr-49|| * have pacAsamuM sthAna kahe che mU0- muNisuvvayassa NaM arahao paMcAsaM ajiyAsAhassIo hotthA / 1 / aNaMte NaM arahA // 14 //
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ pannAsaM dhaNUI uGkaM uccateNaM hotthA / 2 / purisuttame NaM vAsudeve pannAsaM dhaNUI uDDuM uccatteNaM hathA / 3 / savve viNaM dIhaveyaDDA mUle pannAsaM pannAsaM joyaNANi vikkhaMbheNaM pannattA / 4 / laMta kappe pannAsaM vimANavAsasahassA pannattA / 5 / savvAo NaM timissaguhAkhaMDagappavAyagu - hAo pannAsa pannAsaM joyaNAI AyAmeNaM pannattA / 6 / savve viNaM kaMcaNagapavvayA siharatale pannAsaM pannAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM pannattA / 7 // sUtram - 50 // mUlArtha: - munisuvrata arihaMtane pacAsa hajAra sAdhvIo hatI (1) / anaMtasvAmI arihaMta pacAsa dhanuSa UMcA hatA (2) / puruSottama nAnA vAsudeva pacAsa dhanuSa UMcA hatA (3) / sarve dIrghavaitADhya parvato mULamAM pacAsa pacAsa yojana viSkaMbhavaDe ( viSkaMbhavALA eTale poLA ) kahyA che (4) / lAMtaka devalokamAM pacAsa hajAra vimAno kA che (5) / sarve tamisrA guhAo ane khaMDagrapAta guhAo pacAsa pacAsa yojana (vaitAvya parvata pramANe) lAMbI kahI che (6) / sarve kAMcanaparvato zikhara upara pacAsa pacAsa yojana viSkaMbhavALA kahyA che (7) // TIkArtha:- have pacAsamuM sthAnaka kahe che hatA (3) / ' kaMcaNa tti ' -uttarakurune viSe pazcima dizAmA daza daza kAMcanagiri che, tethI te temAM puruSottama eTale cothA vAsudeva anaMtasvAmI jinezvarane vAre thalA nIlavata vigere pAMca mahAhUdo anukrame rahelA che, te dareka idonI pUrvasarva maLIne so thayA. e ja pramANe devakurune viSe niSadhAdika mahAidonI,
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 51 // samavAyAGga sUtra // co, aMga // 144 // ve bAjue maLIne paNa so kAMcanagiri che. te sarve thaine jaMbUdvIpamA baso thayA. te sarve so yojana UMcA che, mULamAM so yojana viSkaMbhavALA che ( upara 50 yojana che) tathA tenA zikharo te te nAmanA devonA nivAsabhUta bhavanovaDe alaMkRta (zobhita) che (7) / suutr-50|| have ekAvanamuM sthAna kahe cha--- - mU0-navaNhaM baMbhacerANaM ekAvannaM uddesaNakAlA pannattA / 1 / camarassa NaM asuriMdassa asuraranno sabhA sudhammA ekAvannakhaMbhasayasaMniviTThA pannattA / 2 / evaM ceva balissa vi / 3 / suppabhe NaM baladeve ekAvannaM vAsasayasahassAiM paramAuM pAlaittA siddha buddhe jAva sabadukkhappahINe / 4 / daMsaNAvaraNanAmANaM doNhaM kammANaM ekAvannaM uttarakammapagaDIo pnnttaao| 5 // sUtram-51 // mUlArtha:--nava brahmacarya adhyayananA ekAvana uddezana kALa kahyA che (1) / asurakumAranA rAjA camara nAmanA asureMdranI sudharmA nAmanI sabhA ekAvana so staMbha sahita kahI che (2) / eja pramANe balIMdranI paNa jANavI (3) / suprabha nAmanA baLadeva ekAvana lAkha varSanuM parama AyuSya (kula AyuSya) pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA (4) / darzanAvaraNa ane nAma e ve karmanI maLIne uttarakarma prakRtio ekAvana kahI che (5) // TIkArtha:-have ekAvanamuM sthAna kahe che-brahmacarya eTale AcArAMganA pahelA zrutaskaMdhanA zastraparijJA vigerenava adhyayano // 144 //
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha temA pahelA adhyayanamA sAta uddezA che tethI sAta ja-uddezana kALa samajavA 1, eja pramANe bIjA vigere adhyayanomAM kA anukrame cha 2, cAra-3, cAra 4, eja pramANe cha. 5, pAMca 6, AThamAmAM cAra-4, ne navamAmAM8 sAtamA mahAparijJA | adhyayanamA sAta uddezA che, te adhyayana viccheda pAmyu che, tethI pahelAM paNa cheDe ja adhyayananA ullekhamAM kaI che, te ahIM paNa cheDe ja sAtamAnA uddezA kahyA che. sarva maLIne ekAvana thayA (1) / suprabha e cothA vaLadeva / zrI anaMtajita jinezvarane samaye thayA che. tenuM ahIM ekAvana lAkha varSatuM AyuSya kaDaM, paNa Avazyaka sUtramA to paMcAvana lAkhanu kA che, te matAMtara jANavU (4) / ekAvana uttaraprakRtio kahI te A pramANe-darzanAvaraNanI nava ane nAmakamenI betALIza, te banne maLIne ekAvana samajavI (5) // sUtra-51 // have. bAvanamuM sthAna kahe cheMImU-mohaNijassa NaM kammassa bAvannaM nAmadhejjA pannattA, taM jahA-kohe 1, kove 2, rose 3, dose al, akhamA 5, saMjalaNe6, kalahe.7, caMDike 8, bhaMDaNe 9, vivAe 10, mANe 11, made 12, dappe 13, va thaMbhe 14, attukose 15, gave 16, paraparivAe 17,akose 18, avakose (paribhave) 19, unnae 20, 1. zastraparijJAmAM. 7, 2 lokavijayamAM 6, 3 zItoSNamAM 4, 4 samyaktvamA 4, 5 lokasAramA 6, 6 dhUtamA 5, 7 sAtamu Kaa mahAparijJA viccheda gayela che temA 7, 8 AThamA vimokSamA 4, 9 ahIM navamuM lakhela ke chApela pratamA nathI temAM 8-kula 51
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ LO samavAya 52 // unnAme 21, mAyA 22, uvahI 23, niyaDI 24, valae 25, gahaNe 26, NUme 27, kake 28, kurue / samavAyAGga / 29, daMbhe 30, kUDe 31, jimhe 32, kibbise 33, aNAyaraNayA 34, gRhaNayA 35, vaMcaNayA ) ptr|| 36, palikuMcaNayA 37, sAtijoge 38, lobhe 39, icchA 40, mucchA 41, kaMkhA 42, gehI 43, cog aMga tiNhA 44, bhijA 45, abhijjA 46, kAmAsA 47, bhogAsA 48, jIviyAsA 49, maraNAsA // 145 // 50, naMdI 51, rAge 52 / 1 / gothUbhasta NaM AvAsapavayassa puracchimillAo caramaMtAo valayAmuhassa mahApAyAlassa paJcacchimille caramaMte esa NaM bAvannaM joyaNasahassAI avAhAe aMtare pannatte / 2 / evaM dagabhAsassa NaM keugassa saMkhassa jUyagassa dagasImassa Isarassa / 3 / nANAvaraNijjassa nAmassa aMtarAyassa etesi NaM tiNhaM kammapagaDINaM bAvannaM uttarapayaDIo pnnttaao|4| sohammasaNaMkumAramAhidesu tisu kappesu bAvanna vimANavAsarAyasahassA pnnttaa| 5 // suutrm-52|| mUlArtha:--mohanIya karmanA bAvana nAma kahyA che, te A pramANe-krodha 1, kopa 2, ropa 3, dopa4,akSamA 5, saMjvalana 6, kalaha 7, cAMDikya 8, bhaMDaNa 9, vivAda 10, mAna 11, mada 12, darpa 13, staMbha 14, AtmotkarSa 15, garva 16, paraparivAda 17, Akroza. 18, apakarSa (paribhava) 19, unnata 20, unnAma 21, mAyA 22, upadhi 23, nikRti 24, valaya | // 14 //
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25, grahaNa 26, nyavama 27, kalka 28, kuruka 29, daMbha 30, kUTa 31, jaima 32, kilbiSa 33, anAdaratA 34, gRhanatA 35, vaMcanatA 36, parikuMcanatA, 37, sAtiyoga 38, lobha 39, icchA 40, mUrchA 41, kAMkSA 42, gRddhi 43, tRSNA 44, bhidhyA 45, abhidhyA 46, kAmAzA 47, bhogAzA 48, jIvitAzA 49, maraNAzA 50, naMdI 51, rAga 52 (1) / 5. gostUbha nAmanA AvAsa parvatanI pUrva dizAnA chellA aMtathI vaDavAmukha nAmanA mahA pAtAlakalazanI pazcima dizAnA cheDA sudhImAM bAvana hajAra yojananuM abAdhAe AMtaraM kartuM che (2) / eja pramANe (dakSiNamA rahelA) dakabhAsa parvatanA pUrva cheDAthI ketuka nAmanA pAtAlakaLazanu, tathA ( pazcimamA rahelA ) zaMkha nAmanA parvatanA pUrvAMtathI yUpa nAmanA pAtAlakalazarnu, anera ( uttaramA rahelA ) dakasIma nAmanA parvatanA pUrvAMtathI Izvara nAmanA pAtAlakalazanuM AMtaraM bAvana vAvana hajAracaM jANavU lA . (3) / jJAnAvaraNIya, nAma ane aMtarAya e traNe (mULa ) kamaprakRtinI maLIne vAvana uttaraprakRtio kahI che (4) / saudharma, sanatkumAra ane mAheMdra e traNe devalokanA thaine kula bAvana lAkha vimAnAvAsa (vimAno) kahyA che (5) // TIkArtha:-have bAvanamuM sthAna kahe che-temAM mohanIya karmanA avayava( vibhAga )rUpa krodhAdika cAra kapAyone viSe " avayavane viSe samudAyano upacAra thAya che" e nyAye karIne mohanIyano upacAra karavAthI mohanIya karmanA bAvana nAma che ema kA che. temAM paNa sarve (cAre) kaSAyanI apekSAe bAvana nAma che, paraMtu eka eka ( dareka) kapAyanA nahIM. temAM krodha vigere daza nAmo krodha kaSAyanA che. temAM'caMDike 'no artha cAMDikya (caMDapaNuM) evo karavo. tathA mAna vigere agyAra nAma mAna kaSAyanA che. temAM ' attukkose'-eTale AtmotkarSa, ' avakkose '-eTale apakarSa, 'unnae'-eTale
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ samanAya unnata, pAThAMtare 'unnAme'-eTale unnAma (UMcu-akaDa rahe te), tathA mAyA vigere sattara nAma mAyA kapAyanA che. samavAyAjatemA NUme'-eTale nyavama (nIcuM namI jaq te ), 'ka' eTale kalka, 'kurue -eTale kuruka, 'jimhe'-eTale ptr|| jaila (vakratA) / tathA lobha vigere cauda nAma lobha kapAyanA che. temA bhijA abhija ti'-abhidhyAna te abhidhyA, co' aMga ahIM 'tIta ''vidhAna' ityAdikanI jema vikalpe akArano lopa thavAthI bhidhyA ane abhidhyA evA ve zabda thavAthI ve nAma ApyA che ( arthAt abhidhyA zabdamAM akAra niSedhavALo nthii)(1)|' gothUmetyAdi'-gostUbha nAmano // 146 // parvata pUrva dizAmAM lavaNasamudranI madhye velaMdhara nAgarAjano nivAsabhUta che. tenI pUrva taraphanA cheDAthI nIkaLIne (AraMbhIne) vaDavAmukha nAmanA mahA pAtAlakalazanI pazcima dizAnA aMta sudhI vacamAM je vyavadhAna (AMtaraM) thAya che, te aaNtrN| abAdhAe karIne eTale vyavadhAna vinA bAvana hajAra. yojanaH thAya che, e.pramANe akSarArtha karavo. teno bhAvArtha A pramANe che-ahIM lavaNa samudramAM paMcANuM hajAra yojana avagAhIne ( dUra jaie ) tyAM- pUrvAdika dizAmAM anukrame vaDavAmukha, ketuka, yupa ane Izvara nAmanA cAra mahA pAtAlakalazo cha, tathA jaMbUdvIpanA (tenI jagatInA) cheDAthI beMtALIza hajAra yojana avagAhIe tyAM hajAra hajAra yojananA viSkaMbhavALA gostUbha vigere cAra parvato velaMdhara nAgarAjanA nivAsabhUta che. tethI paMcANumAMthI tAlIza bAda karavAthI vAvana hajAra vAkI rahe che, teTalaM AMtarUM thAya che (2) / tathA saudharmamA batrIza lAkha vimAna che, sanatkumAramA bAra-lAkha che ane mAheMdramA ATha lAkha che, te sarve maLIne bAvana lAkha thAya che (5) / suutr-52|| have trepanamuM sthAna kahe cha AL // 14 //
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ mU0 -devakuruuttarakuruyAo NaM jIvAo tevannaM tevannaM joyaNasahassAI sAiregAI AyAmeNaM pannattAo |1| mahAhimavaMtaruppINaM vAsaharapavayANaM jIvAo tevannaM tevannaM joyaNasahassAiM nava yaH egatI se joyaNasae chacca egUNavAsaibhAe joyaNassa AyAmeNaM pannattAo / 2 / samaNassa bhagavao mahAvIrassa tevannaM aNagArA saMvacchara pariyAyA paMcasu aNuttaresu mahaimahAlaesu mahAvi mANesu devattAe uvavannA / 3 / saMmucchimauraparisappANaM ukkoseNaM tevannaM vAsasahassA ThiI. pannattA / 4 // sUtram - 53 // mUlArtha:- devakuru ane uttarakurunI jIvAno AyAma (laMbAi) kAMika adhika trepana trepana hajAra yojana kahyo che (1) / mahAhimavAna ane rukmI e ve varSadhara parvatanI jIvAno AyAma trepana hajAra nava so ne ekatrIza yojana ( 53931 ) ane eka yojanA ogaNIzIyA cha bhAga kahyo che ( 2 ) / zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInA trepana sAdhuo eka varSanI dIkSA paryAyavALA thaine anuttara nAmanA moTA utsavanA sthAnarUpa mahA vimAnAne viSe devapaNe utpanna thayA che ( 3 ) saMmUrchima uraparisarpanI utkRSTa sthiti trepana hajAra varSanI kahI che ( 4 ) // TIkArtha:- have trepanamA sthAnakamAM kAMika lakhe che - mahAhimavAnanA sUtramAM je kayuM che teno saMvAda karanArI gAthA A pramANe che - "mahAhimavAna parvatanI jIvA trepana hajAra nava so ne ekatrIza yojana tathA sADI cha kaLA kahI che." (2) /
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // aMga // 147 // ' saMccharapariyAga tti ' - eka varSa sudhIno pravrajyA lakSaNavALo paryAya jeono che te saMvatsara paryAyavALA kahevAya che. ' maha mahAlaesu ' - moTA eTale vistAravALA je ati mahAlaya eTale atyaMta utsavonA AzrayarUpa, te mahAtimahAlaya kaheche. evA 'mahAvimANesu' - moTA eTale prazasta evA je vimAno te mahAvimAno kahevAya che ema (karmadhAraya samAsano) vigraha karo. A (eka varSanA paryAyavALA sAdhuo) aprasiddha che (bIje koi ThekANe A bAta kahelI jANI nathI.) paraMtu anuttaropapAtika nAmanA aMgamAM to je kahyA che te tetrIza kayA che ane ghaNA varSanA paryAyavALA kahyA che (3) ||suutr - 53 // have copanamuM sthAnaka kahe che mU0 - bharavasu NaM vAsesu egamegAe ussappiNIe osappiNIe cauvannaM cauvannaM uttama* purisA uppajiMsu vA uSpajjati vA uppajissaMti vA, taM jahA - cauvIsaM titthakarA bArasa cakkavaDI nava baladevA nava vAsudevA / 1 / arahA NaM ariTThanemI cauvannaM rAiMdiyAI chaumatthapariyAyaM pAuNittA jiNe jANa kevalI savvannU savvabhAvadarisI / 2 / samaNe bhagavaM mahAvIre egadivaseNaM eganisijjAe cauppannAI vAgaraNAI vAgaritthA / 3 / anaMtassa NaM arahao caupannaM gaNaharA * hotthA / 4 // sUtram - 54 // samavAya 54 // // 147/8
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 ... mUlArthaH-bharata ane airavata kSetrane viSe eka eka (dareka) utsarpiNImAM ane avasarpiNImAM copana copana uttama puruSo uptanna thayA hatA, utpanna thAya cha, ane utpanna thaze. te A pramANe--covIza tIrthaMkaro, bAra cakravartIo, nava baLadevo ane nava vAsudevo (1) / arihaMta ariSTanemi bhagavAna copana rAtridivasa chadmasthaparyAya pALIne jina thayA, sarvajJa thayA ane sarvabhAva(padArtha)ne jonArA thayA (2) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe eka ja divase eka ja Asane vesIne copana vyAkaraNone (praznottarone) kahyA hatA (3) / zrI anaMtanAtha arihaMtane copana gaNadharo hatA (4) // TIkArthaH--copanamA sthAnakane vipe kAika lakhe che--' pAuNittA'--eTale pAmIne (2) / 'egaNisejAe tti'-- eka Asanane grahaNa karavAvaDe ( eka ja Asane besIne) 'vAgaraNAI tti' je vyAkaraNa karAya eTale kahevAya te vyAkaraNa kahevAya che eTale ke koino prazna thAya tyAre uttararUpe kahevAtA padArtho, tene vyAkRtavAn eTale kahyA hatA. A| vAta aprasiddha che (3) / ahIM anaMtanAthanA copana gaNadharo kahyA che, paNa AvazyakamAMhe to pacAsa kahyA che tethI A matAMtara jANavU (4) / / sUtra--54 // have paMcAvanamuM sthAna kahe che-- mU0-mallissa NaM arahao paNapannaM vAsasahassAiM paramAuM pAlaittA siddha buddhe jAva ... 1. AmA nava prativAsudeva bheLavavAthI 63 uttama ( zalAkA ) puruSo thAya che.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya bhI samavAyAGga po aMga " // 14 // pahINe 11 maMdarassa NaM pavayassa paJcacchimillAo caramaMtAo vijayadArassa paccacchiAmalle caramaMte esa NaM paNapannaM joyaNasahassAI abAhAe aMtare pannatte / 2 / evaM cauddisi pi vejayaMtajayaMtaaparAjiyaM ti / 3 / samaNe bhagavaM mahAvIre aMtimarAiyaMsi paNapannaM ajjhayaNAI kallANaphalavivAgAiM paNapannaM ajjhayaNAI pAvaphalavivAgAiM vAgarittA siddhe buddhe jAva ppahINe / 4 / paDhamAbiiyAsu dosu puDhavIsu paNapannaM nirayAvAsasayasahassA pannattA / 5 / daMsaNAvaraNijjanAmAuyANaM tiNhaM kammapagaDINaM paNapannaM uttarapagaDIo pannattAo / 6 // suutrm-55|| mUlArtha:----zrImallinAtha svAmI bhagavAna paMcAvana hajAra varSanuM saMpUrNa AyuSya pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkha rahita thayA (1) / meru parvatanA pazcima taraphanA cheDAthI AraMbhIne vijaya dvAranA pazcima cheDA sudhInuM abAdhAe AMtarUM paMcAvana hajAra yojanana kA che (2) / eja pramANe cAre dizAmAM (bAkInI traNa dizAmAM) vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita e traNa dvArarnu AMtarUM kaheg (3) / zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI chellI rAtrie paMcAvana adhyayana puNyaphaLanA vipAkavALA ane paMcAvana adhyayana-pApaphaLanA vipAkavALA prarUpIne (kahIne) siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA (4) / pahelI ane bIjI e ve narakapRthvIne vipe paMcAvana lAkha narakAvAsA kahyA che (5) / darzanAvaraNIya, nAma ane Ayu e traNa mULa karmaprakRtinI paMcAvana uttaraprakRtio kahI che. (6) // . // 148 //
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArthaH - paMcAvanamA sthAnakamAM A pramANe lakhe che - ahIM meru parvatanA pazcima taraphanA cheDAthI jaMbUdvIpanA pUrva dizAnA dvArano pazcima cher3o paMcAvana hajAra yojana pramANa che ema: pahelAM kayuM che. temAM merunA viSkaMbhanA madhyabhAgathI pacAsa hajAra yojana jaie tyAM jaMbUdvIpano cheDo hoya che, kemake te dvIpa lAkha yojananA pramANavALo che tethI; tathA meruno viSkaMbha daza hajAra yojanano che tethI dvIpanA ardhamAM (pacAsamAM ) pAMca hajAra nAMkhavAthI paMcAvana hajAra ja thAya che. jo ke ahIM vijaya dvArano pazcima cher3o kahyo che to paNa jagatIno pUrva cheDo samajavo ema saMbhave che, kema ke merunA madhyabhAgathI * jagatInA cheDA sudhInuM pramANa pacAsa hajAra yojana saMpUrNa thAya che ane jaMbUddIpanI jagatInA viSkaMbha sahita jaMbUdvIpanA lAkha yojana pUrNa thAya che, te ja pramANe lavaNa samudranI jagatInA viSkaMbha sahita lavaNa samudranuM pramANa ve lAkhanuM saMpUrNa thAya che. anyathA jo dvIpa ane samudranA pramANathI jUTuM jagatInuM pramANa gaNavAmAM Ave to manuSyakSetranI paridhi kahI che tethI vAre thavI joie, kemake te paridhi to pIstALIza lAkha yojana pramANavALA kSetranI apekSAe ja kahevAmAM Ave che. tenA karatAM vadhI javI joie; athavA to ahIM kAMika nyUna chatAM saMpUrNa paMcAvananI saMkhyA kahevAne icchI che ema jANavuM (2) / ' aMtimarAyaMsi tti ' - sarva AyuSyanA kALanI chellI rAtrie rAtrinA chellA bhAge ( pahore ) pApA nAmanI madhyamA nagarImA hastipALa rAjAnI: kAryasabhAmAM kArtika mAsanI amAvAsyAe svAti nakSatramAM caMdra rahe sate nAga nAmanuM karaNa: sate- prAtaHkALe paryakAsane beThelA bhagavAna paMcAvanaH adhyayano kalyANanA eTale puNyakarmanA phaLane - kAryane pragaTa karanArA. ane ejaH pramANe pApa phaLane pragaTa karanArA ( paMcAvana adhyayano ) ne kahIne siddha thayA, buddha thayA, 'yAvat' zabda hovAthI
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga pUtra // co aMga // 149 // mukta thayA, aMta karanAra thayA, parinirvRta thayA ane sarva duHkhathI rahita thayA ema jANavuM ( 4 ) / 'paDhametyAdi' pahelI pRthvI lAkha narakAvAsA che, ane bIjI pRthvImAM pacIza lAkha che, te banne maLIne paMcAvana lAkha thAya che (5) / ' daMsaNetyAdi ' - darzanAvaraNIyanI nava uttaraprakRtio che, nAmakarmanI vetALIza ane AyuSyanI cAra, e sarva maLIne paMcAvana thAya che ( 6 ) / / sUtra - 55 // have chappanamuM sthAna kahe che mU0 - jaMbUddIve NaM dIve chappannaM nakkhattA caMdreNa saddhiM jogaM joiMsu vA joiMti vA joissaMti vA / 1 / vimalassa NaM arahao chappannaM gaNA chappannaM gaNaharA hotthA / 2 // sUtram - 56 // mUlArtha:-- jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM chappana nakSatro caMdranI sAthai yogane pAmyA hatA, yogane pAme che ane yogane pAmaze ( 1 ) | zrI vimaLanAtha nAmanA arihaMtane chappana gaNo ane chappana gaNadharo hatA ( 2 ) // TIkArthaH - have chappanamA sthAnakamAM lakhe che jaMbUdvIpane viSe ve caMdra che, te darekane aThThAvIsa nakSatro hovAthI ve caMdranA maLIne chappana nakSatro thAya che (1) / ahIM vimaLanAthanA chappana gaNo ane gaNadharo kalA che ane Avazyaka sUtramAM . to sattAvana kA che tethI A matAMtara jANavuM. ( 2 ) // sUtra- 56 // have sattAvana sthAna kahe che samavAya 56 // // 149 //
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ READ - mU0-tiNhaM gaNipiDagANaM AyAracUliyAvajjANa sattAvannaM ajjhayaNA pannattA, taM jahA| AyAre sUyagaDe ThANe / 1 / gothUbhassa NaM AvAsapavayassa puracchimillAo caramaMtAo valayAmuhassa mahApAyAlassa bahumajjhadesabhAe esa NaM sattAvannaM joyaNasahassAiM abAhAe aMtare | pannatte / 2 / evaM dagabhAsassa keuyassa ya saMkhassa ya jUyassa ya dayasImassa Isarassa ya / 3 / / mallissa NaM arahao sattAvannaM maNapajjavanANisayA hotthA / 4 / mahAhimavaMtarUppINaM vAsahara patvayANaM jIvA NaM dhaNupiTuM sattAvannaM sattAvannaM joyaNasahassAiM donni ya teNaue joyaNasae dasa ya egUNavIsaibhAe joyaNassa parikkheveNaM pannattaM / 5 // sUtram-57 // mUlArtha:--AcArAMga sUtranI cUlikAne varjIne traNa gaNipiTakanA (kula) sattAvana adhyayano kahyA che, te vraNa A pramANe-AcArAMga, sUtrakRtAMga ane sthAnAMga (1) / gostUbha nAmanA AvAsa parvatanI pUrvadizAnA cheDAthI AraMbhIne vaDavAmukha nAmanA mahA pAtAlakalazanA barAbara madhyadeza bhAga sudhImAM sattAvana hajAra yojanana abAdhAe AMtaraM kaDaM (2) / e ja pramANe dakSiNanA dakamAsa parvata ane ketuka nAmanA mahA pAtAlakalaza, pazcimanA zaMkha parvata ane yUpa nAmanA mahA pAtAlakalazanuM tathA uttaranA dakasIma parvata ane Izvara nAmanA mahA pAtAlakalazanuM AMtaraM ( sattAvana sattAvana N sAtha
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya // 150 // zrI hajAra yojanana) jANavU (3) / mallinAtha tIrthakaranA sattAvana so sAdhuo manaHparyavajJAnavALA hatA (4) / mahAhimavAna samavAyAGga ane rukmI e be varSadhara parvatonI jIvAnA dhanuHpRSThanI paridhi (laMbAi) sattAvana hajAra baso ne trANuM (57293) yojana patra tathA eka yojananA ogaNIza bhAga karIe tevA daza bhAga pramANa kahI che (5) // codhaM aMga TIkArtha:--have sattAvanamA sthAnaka viSe kAMDaka lakhe che--gaNipiDagANaM ti'--gaNinA eTale AcAryanA piTaka(peTI)nI jevA piTaka eTale sarvasvanA bhAjana( peTI ke. kaMDIyA )rUpa e adhyAhAra che. A gaNipiTaka kayA kayA ? te kahe che--AcAra eTale be zrutaskaMdhavAllaM pahelaM aMga, tenI cUlikA eTale chelluM adhyayana je vimukti nAmarnu, te AcAracUlikA kahevAya che, tene varjIne (tenA sivAya ), temA AcArAMganA pahelA zrutaskaMdhamAM nava (9) adhyayano cha, ane bIjA zrutaskaMdhamAM nizItha nAmarnu adhyayana prasthAnAMtara ( judA viSayavAroM ) hovAthI tenI gaNatarI ahIM nahIM kr-| vAthI soLa adhyayano che. te soLane madhye paNa eka AcAracUlikAno tyAga karavAthI zeSa paMdara adhyayano rahyA (15), sUtrayU' kRta nAmanA vIjA aMganA pahelA zrutaskaMdhamAM soLa (16) adhyayano che, bIjAmAMsAta (7) che, tathA sthAnAMgamA daza (10) / adhyayano che, te sarva maLIne sattAvana adhyayano thAya cha (1) / 'gothUbha0' ityAdi sUtrano bhAvArtha A pramANe chetALIza hajAra yojana (jaMbUdvIpanI) vedikA ane gostubha parvatarnu AMtaruM che, gostUbha parvatano viSkama eka hajAra yojanano che, e pramANe 43 hajAra yojana jatAM gostUbha ane vaDavAmukharnu AMtaraM bAvana hajAra yojana pramANa che tathA vaDavAmukhano viSkaMbha daza hajAra yojanano che, (teno madhya bhAga levo che tethI) tenuM ardha karavAthI pAMca hajAra yojana Ave che, tethI // 15 //
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAvana hajAramAM pAMca hajAra bheLavavAthI sattAvana hajAra yojana thAya che (2) / jIvAnuM dhanuHpRSTha eTale maMDaLanA khaMDanA AkAravALu kSetra. A sUtrano saMvAda karanAra ardhagAthA A pramANe che - " sattAvana hajAra baso ne trANu yojana tathA upara daza kaLA eTalaM dhanuHpRSTha kahyuM che " (5) // sUtra- 57 / / have ahAna sthAnaka kahe che- mU0 - paDhamadoccapaMcamAsu tisu puDhavIsu aTThAvannaM nirayAvAsa saya sahassA pannattA / 1 / nANAvaraNijassa veyaNiyaAuyanAmaaMtarAiyassa eesi NaM paMcaNhaM kammapagaDINaM aTThAvannaM uttarapagao pannatAo | 2 | gothUbhassa NaM AvAsapavayassa paJcacchimilAo caramaMtAo valayAmuhassa mahApAyAssa bahumajjhadesabhAe esa NaM aTThAvannaM joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / 3 / evaM caudisiM pi nevaM / 4-5-6 // sUtram - 58 // mUlArtha:-- pahelI, bIjI ane pAMcamI e traNa narakapRthvIne viSe aThThAvana lAkha narakAvAsA kA che (1) / jJAnAvaraNI, vedanIya, Ayu, nAma ane aMtarAya e pAMca (mULa) karmaprakRtinI aThThAvana uttaraprakRtio kahI che (2) / gostUbha nAmanA AvAsa parvatI pazcima dizAnA cheDAthI AraMbhIne vaDavAmukha nAmanA mahApAtAlakaLazanA barAbara madhyabhAga sudhI aThAvana hajAra yojana pramANa abAdhAe AMtaruM kahyuM che (3) / e ja pramANe cAre dizAmAM jANavuM (4-5-6) // 26
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 59 // samavAyA codhu aMga // 15 // TIkArtha:--ahAvanamA sthAnakane viye kAika lakhe che-'paDhametyAdi'-temA pahelI narakapRthvIne viSe trIza lAkha narakAvAsA che, bIjImAM pacIza lAkha ane pAMcamI narakapRthvImAMtraNa lAkha narakAvAsA che, te sarve maLIne aThThAvana lAkha thAya cha (1) / 'nANetyAdi'-jJAnAvaraNIya karmanI pAMca, vedanIyanI be, AyunI cAra, nAmanI tALIza ane aMtarAya karmanI uttaraprakRti pAMca, e sarva maLIne ahAvana uttaraprakRti thAya che (2) / gothUbhassa'-ityAdi sUtrano bhAvArtha pUrva kahyA pramANe jANavo. (3) / eja pramANe cAre dizAmA jANavU, ema kahevAthI vraNa sUtranI bhalAmaNa karI che, te traNa sUtra A pramANe--dakabhAsa nAmanA AvAsa parvatanI uttara dizAnA cheDAthI ketuka nAmanA mahApAtAlakaLazanA varAvara madhya pradezanA bhAga sudhI aTThAvana hajAra yojana pramANa abAdhAe AMtaraM kartuM che (4) / e ja pramANe zaMkha nAmanA AvAsa parvatanI pUrva dizAnA cheDAthI AraMbhIne yupa nAmanA mahA pAtAlakalazanu (5) / tathA e ja pramANe dakasIma nAmanA AvAsa parvatanI dakSiNa dizAnA cheDAthI AraMbhIne Izvara nAmanA mahApAtAlakalazanA barAbara madhya pradeza sudhInuM abAdhAe AMtaraM aTThAvana hajAra yojananuM kahevu (6) // (lavaNasamudramA 42 hajAra yojana pachI AvAsaparvato cha eTale tenI pachInA 53000 ane pAtALakaLazanA mukhanA ardha bhAganA 5000 maLI 58000 thAya che.) suutr-58|| . have ogaNasATha{ sthAna kahe che mU0-caMdassa NaM saMvaccharassa egamege uU egUNasaddhiM rAiMdiyAiM rAiMdiyaggeNaM pannattA / 1 / // 15 //
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbhave NaM arahA egUNasaddhiM puvasayasahassAI agAramajhe vasittA muMDe jAva pavaie / 2|mlliss NaM arahao egUNasaTuiM ohinANisayAM hotthA / 3 // sUtram-59 // .. mUlArthaH-caMdra saMvatsaranI eka eka Rtu ogaNasATha rAtridivasanI kahI che (1) / zrIsaMbhavanAtha arihaMte ogaNasATha lAkha havAsamadhye rahIne pachI muMDa thai pravrajyA lIdhI hatI (2) / zrImallinAtha arihaMtane ogaNasATha so avadhijJAnI htaa(3)|| TIkArtha:--have ogaNasAThamA sthAnaka viSe kAika lakhe che-'caMdassa NaM' ityAdi-sthAnAMga vigere sUtromAM aneka prakArano saMvatsara kahyo che. temAM caMdranI gatine AzrIne je saMvatsara kahevAmAM Ave che te caMdra saMvatsara ja kahevAya che. temAM bAra mAsa ane cha Rtuo Ave che. temAM dareka Rtu ogaNasATha rAtridivasanI hoya che. kevI rIte ? te kahe che-ogaNatrIza rAtridivasa ane eka ahorAtranA sATha bhAga karIe evA batrIza bhAga, ATalA pramANavALo kRSNa pratipadAthI AraMbhIne zukla pUrNimA sudhIno eka caMdramAsa thAya cha, A mAsane bamaNo karavAthI eka Rtu thAya che. tethI A RtumA ogaNasATha ahorAtra Ave che. ahIM je bAsaThIyA be bhAga (3) vadhAre Ave che tenI vivakSA karI nathI (1) / ahIM saMbhavanAtha arihaMtano gRhasthaparyAya ogaNasATha lAkha pUrvano ka yo che, ane AvazyakasUtramA to tethI cAra pUrvAMga adhika kahyo che (2) // suutr-59|| - have sAThaK sthAnaka kahe che-- mU0-egamege NaM maMDale sUrie saTThie saddhie muittehiM saMghAie / 1 / lavaNassa NaM samu
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAya dassasa samavAyAja stra // "codhU aMga // 152 // dassa saTuiM nAgasAhassIo aggodayaM dhAraMti / 2 / vimale NaM arahA saddhiM dhaNUI uDDe uccatteNaM hotthA / 3 / balissa NaM vairoyarNidassa sarTi sAmANiyasAhassIo pnnttaao|4| baMbhassa NaM deviMdassa devaraNNo saTaii sAmANiyasAhassIo pnnttaao| 5 / sohammIsANesu dosu kappesu saTuiM vimANAvAsasayasahassA pannattA // 6 // suutrm-60|| mUlArtha:-eka eka sUrya sATha sATha muhUrte karIne eka eka maMDaLane nIpajAve che (saMpUrNa kare che) (1) / lavaNasamudranA agrodakane (zikhAnA jaLane) sATha hajAra nAgadevatAo dhAraNa kare che (2) / zrI vimaLanAtha arihaMta sATha dhanuSa uMcA hatA (3) / bali nAmanA vairocaneMdra(asurakumAreMdra)ne sATha hajAra sAmAnika devo kahyA cha (4) / devonA rAjA brahma nAmanA deveMdrane sATha hajAra sAmAnika devo kahyA che (5) / saudharma ane IzAna e ve kalpane vipe kula sATha lAkha vimAnAvAsa kahyA cha (6) // TIkArtha:-have sAThamuM sthAnaka kahe che-temAM ' egamege 'ityAdi-sUryanA eka so ne corAzI maMDaLa che, temAMnA dareka va maMDaLane tathAprakAranI gatinA sthAnarUpa sUrya sATha sATha muhUrte karIne eTale bave ahorAtre karIne nIpajAve cha (pUrNa kare che)| ahIM bhAvArtha A pramANe che-eka divase je sthAne sUrya ugyo hoya, te sthAne pharIthI te sUrya ke ahorAtre Uge cha (1) / 'aggodayaM ti'-soLa hajAra yojana UMcI je lavaNasamudranI veLA che, tenI upara ve gAupramANa vRddhi-hAninA svabhAjAvavAlu je jaLa (zikhA ) che, te agrodaka (zikhAnuM jaLa) kahevAya che (2) / 'balissa tti'-uttara dizA taraphanA - // 152 / /
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 | asurakumAra nikAyanA rAjA je balIMdra che tene 60000 sAmAnika devo hoya che' (4) / 'baMbhassa tti'-brahmaloka | nAmanA pAMcamA devalokanA iMdra (brahma nAmanA che) (5) / 'sahi tti'--saudharma kalpamAM banIza lAkha ane IzA kalpamA aThThAvIza lAkha vimAno che, te banne maLIne sATha lAkha vimAno thAya cha (6) // suutr-60|| have ekasaThamuM sthAna kahe che-- __ mU0-paMcasaMvacchariyassa NaM jugassa riumAseNaM mijamANassa igasaddhiM uUmAsA pannattA / 1 / maMdarassa NaM pavayassa paDhame kaMDe igasaTThijoyaNasahassAiM u8 uccatteNaM pannatte / 2 / caMdamaMDale NaM egasaTThivibhAgavibhAie samaMse pannatte / 3 / evaM sUrasta vi / 4 // suutrm-61|| mUlArtha:--pAMca saMvatsarano eka yuga thAya che, tene Rtu mAse karIne mAna karatAM ekasaTha Rtu mAsa kahyA che' (1) / meruparvatano pahelo kAMDa ekasaTha hajAra yojana UMco kahyo che (2) / caMdranuM vimAna (eka yojananA) ekasaThIyA bhAge mApita hovAthI samAMza (56 bhAgarnu) kaheluMche (3)|ej pramANe sUryanu vimAna paNa samAMza (sarakhA aMzavALa48 bhAganuM) jANavU. (4) / TIkArtha:--have ekasaThamA sthAna vipe kAika kahe che-temAM'paMcetyAdi'-pAMca varSe karIne je nIpajya 1. TIkAmAM bhavana zabda lakhyo che te barAbara ThIka lAgato nathI. 2. eka Rtu mAsanA 30 divasa hovAthI 61 Rtu mAsanA 1830 divasa thAya che. aaamw
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 61 // samavAyAGga ptr|| codhU aMga // 153 // tsarika kahevAya che. 'NaM' zabda vAkyanI bhRpA mATe che. AvA pAMca varSano eka yuga hoya che eTale vizeSa prakAranA kALanuM pramANa hoya che, te yuganA caMdrAdika mAsavaDe nahIM, paNa RtumAsavaDe pramANa karavAthI ekasaTha RtumAsa kahyA che, ahIM A bhAvArtha che-pAMca saMvatsarano eka yuga kahevAya che. te A pramANe-caMdra, caMdra, abhivardhita, caMdra ane abhivardhita (e nAmanAM pAMca saMvatsara che). temA ogaNatrIza ahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaThIyA vatrIza bhAga 2932 ATalaM pramANa kRSNa pratipadAthI AraMbhIne pUrNimA sudhInuM thAya che, te pramANe eka caMdramAsa kahevAya che. evA bAra mAsanA pramANavALo eka caMdrasaMvatsara thAya che, tenuM pramANa A pramANe che-traNa so ne copana divasa tathA eka divasanA bAsaThIyA cAra bhAga 35433 / tathA ekatrIza divasa ane upara eka divasanA eka so ne covIza bhAga karIe tevA eka so ne ekavIza bhAga 31121 ATalA pramANavALo abhivardhita mAsa thAya cha, AvA mAsavaDe bAra mAsanA pramANavALo eka abhivardhita saMvatsara thAya che. temAMtraNa so ne trAzI divasa ane upara eka divasanA bAsaThIyA cumALIza bhAga 38333 jeTalaM pramANa thAya cha / A upara kahyA pramANe traNa caMdra saMvatsara ane ve abhivardhita saMvatsara e pAMce saMvatsarane ekaThA karavAthI aDhAra so ne trIza 1830 ahorAtra thAya che. tathA Rtu mAsa trIza ahorAtrano hoya che, tethI tene ( 1830 ne) trIze bhAgavAthI ekasaTha Rtu mAsa (eka yugane vipe) prApta thAya che (1) / 'maMdarassetyAdi'-ahIM navANuM hajAra yojananA pramANavALA merunA be bhAga karIe. temAM pahelo bhAga ekasaTha hajArano kahyo che, tathA bIjo bhAga pUrva ADatrIzamA sthAnakamAM ADatrIza hajAra yojanano kahyo che, paraMtu kSetrasamAsamAM K // 153 //
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ to kaMda (mULa ) sahita lAkha pramANano kahI tenA traNa bhAga ( kAMDa ) kahyA che, temAM pahelo kAMDa eka hajAra yojanano, bIjo kAMDa tresaTha hajAra yojanano ane trIjo kAMDa chatrIza hajAra yojanano che ema kayuM che (2) / caMdramaMDaLa eTale caMdranuM vimAna, 'NaM' zabda vAkyanA alaMkAra mATe che. 'egasahi tti'-yojananA ekasaThIyA bhAge karIne vibhAjita eTale vyavasthApita kayu satuM samAMza-sama vibhAgavAlaM kartuM che, paNa viSama vibhAgavADaM kA nathI. kema ke eka yojananA ekasaThIyA chappana bhAga jeTalaM tenuM pramANa che, ane tenA vAkI rahelA bhAgarnu avidyamAnapaNuM che tethI (3) / eja pramANe 'sUrassa vi'-sUryana maMDaLa paNa kahe. kema ke te ekasaThIyA aDatALIza bhAga jeTaluM che, tenAthI vadhArAno ( judo) bhAga teno nathI, tethI samAna aMzapa) siddha thAya che (4) // sUtra-61 / / have bAsaThaK sthAnaka kahe che mU0-paMcasaMvaccharie NaM juge bAsaddhiM punnimAo bAvaTuiM amAvasAo pnnttaao| 1 / vAsu| pujassa NaM arahao bAsadi gaNA bAsaddhiM gaNaharA hotthA / 2 / sukkapakkhassa NaM caMde vAsaddhiM 2bhAge divase divase parivaDDai, te ceva bahulapakkhe divase divase parihAyai / 3 / sohammIsANesu kappesu paDhame patthaDe paDhamAvaliyAe egamegAe disAe bAsaddhiM bAsaddhiM vimANA pannattA / 4 / so vimANiyANaM bAsaDhi vimANapatthaDA patthaDaggeNaM pannattA / 5 // sUtram-62 //
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 154 // mUlArtha:-- pAMca saMvatsaranA eka yugane viSe bAsaTha pUrNimAo ane bAsaTha amAvAsyAo kahelI che (1) / vAsupUjya arihaMtane bAsaTha gaNa ane bAsaTha gaNadharo hatA ( 2 ) / zuklapakSamAM caMdra divase divase ( haMmezAM ) bAsaTha bAsaTha bhAga che, ane teTaloja bhAga kRSNapakSamAM divase divase hAni pAme che ( 3 ) / saudharma ane IzAna kalpane viSe pahelA pAthaDAmA pahelI AvalikAmAM ( pUrvAdika) eka eka dizAmAM bAsaTha bAsaTha vimAno kahA che ( 4 ) | sarve vimAnanA maLIne bAsaTha pAthaDA kahyA che ( 5 ) // TIkArya :- have bAsaTha sthAna kahe che-' paMcetyAdi - temAM eka yugamAM traNa caMdrasaMvatsara hoya che, temanI kula chatrIza pUrNimAo hoya che. tathA ve abhivardhita saMvatsara hoya che, temAM dareka abhivardhita saMvatsara tera mAsano hoya che, te bannenI maLIne chavI pUrNimAo thAya che, e pramANe kula bAsaTha pUrNimAo thAya che, e ja pramANe amAvAsyA paNa bAsaTha hoya (1) / ahIM vAsupUjya svAmInA bAsaTha gaNa ane gaNadharo kalA che, ane AvazyakamAM to chAsaTha kalA che, te paNa matAMtara jANavuM ( 2 ) / 'supakvassetyAdi ' - zuklapakSa saMbaMdhI caMdra hamezAM vAsaTha ( ) bhAga vadhe che. e ja * pramANe kRSNapakSamAM caMdra hAni pAme che. A artha sUryaprajJaptimAM kahelo che. te A pramANe - " nitya hunuM kALaM vimAna hamezA caMdranI sAthai ja hoya che. te vimAna caMdranI nIce tene nahIM prApta thayelaM ( teno sparza karyA vinA ) cAra AMgaLa dUra rahIne cAle che 1, tethI zuklapakSamAM caMdra haMmezAM bAsaTha bAsaTha () bhAga vRddhi pAme che ane kRSNapakSamAM teTalo ja hAni pAme che 2, te rAhunuM vimAna paMdaramA bhAge caMdrane choDIne paMdara divasa sudhI cAle che, ane paMdaramA bhAge teTalA ja divasa caMdrane samavAya 62 // | // 154 //
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ dabAve che 3, e pramANe caMdra vRddhi pAme che ane hAni pAme che. A rAhunA prabhAve karIne caMdranI kRSNatA athavA jyotsnA thAya che ( dekhAya che ) 4." tathA temAM ja kayuM che ke-" caMdra potAnA maMDaLanA soLa bhAga karIne temAMthI paMdara bhAga (jyotsnA) hIna thAya che, ane pharIthI teTalA ja (paMdara ) bhAga tenI jyotsnA vRddhi pAme che 1." A banne vacanane anusAre ema anumAna thAya che ke-caMdramaMDaLanA nava so ne ekatrIza (931 ) bhAga kalpavA. temAMthI eka bhAga bAkI rahe che ja. vAkInA aMzamAMthI hamezAM vAsaTha bAsaTha bhAge vRddhi pAme che, tethI paMdarame divase caMdranA 930 aMzo ekaThA (ughADA) thAya cha, ane pharIthI te ja pramANe hAni pAme che, tethI paMdarame divase 930 aMza rokAtAM eka aMza avazeSa rahe che. be vacananA sAmarthyathI A vyAkhyAna (artha) prApta thayu che, paraMtu jIvAbhigama sUtrane vipe to bAvaDiM0' ane / 'pannarasati(ya)bhAgeNa ' A ve gAthAnI vyAkhyA A pramANe karI che-"vAvaDiM-bAsaTha bAsaTha bhAga eTale divase | divase-pratidivasa zuklapakSamAM caMdra je kAMika adhika cAra vAsaThIA bhAga vRddhi pAme che ane kRSNapakSamA teTalo kSaya pAme che, | te keTale kALe 1 te batAve che-'pannarasa-paMdara divase eTale ke caMdra vimAnanA bAsaTha bhAga karavA, te bAsaThane paMdaravaDe bhAMgavA. tema karavAthI paMdarame bhAge kAika adhika cAra bAsaThIyA bhAga pamAya che. tethI kayuM che ke upara kahyA pramANe paMdaramA bhAge caMdrane AzrIne rAhunuM vimAna paMdara divasa sudhI cAle che ane te ja pramANe apakrame che-mUke che. ema paNa bhAvanA karavI." ahIM amoe jevu (graMthomAM ) dekhyuM tevu lakhyuM che tathA teno samanvaya kayoM che. teno sAco nirNaya bahuzrutoe karavo.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI samavAyAGga sUtra // aMga // 155 // [ 1 jo eka aMzane dekhADato ( prakAza karato ) caMdra cAle che ane eka ja aMzane dekhADato rAhu cAle che, to hamezAM ve aMza * AcchAdana karavA lAyaka thAya che. e pramANe paMdara divaso sudhI AcchAdana karyA chatAM paNa tenA ve aMza bAkI rahe che. te he aMza paNa ardha ardha bhAga eka ekavaDe (caMdra ane rAhuvaDe) AcchAdana karAya che tethI (vemAMthI) eka ja bhAga AcchAdana thAya che mATe bAsaTha bhAga kalpavAnI jarUra paDe che (arthAt paMdara divase trIza AcchAdana thAya che ane tyArapachI eka aMza AcchAdana thAya che tethI kula ekatrIza aMza thayA, tene camaNA karavAthI bAsaTha aMza karavAmAM AvyA che ) ] (3) / 'sohammItyAdi' - temAM saudharma ane IzAna kalpamAM tera vimAnanA pAthaDA che, sanatkumAra ane mAheMdramAM bAra che, brahmalokamAM cha che, lAMtakamAM pAMca che, zukra devalokamAM cAra che, eja pramANe sahasrAramAM cAra che, Anata ane prANatamAM cAra che, e ja pramANe * AraNa ane acyutamAM cAra che, adhastana, madhyama ane uparanA graiveyakamAM traNa traNa hovAthI kula nava pAthaDA che, tathA anuttara vimAnamA eka pAthaDo che. A sarva maLIne vAsaTha thAya che. A sarvanA madhya bhAge pratyeka (dareka) uDu vimAnane Adi laine (AraMbhIne) sarvArthasiddha nAmanA vimAna paryaMta vRtta (goLa) vimAnarUpa bAsaTha ja madhyanA vimAneMdro che. tenI pAsenA bhAgamAM ( paDakhe ) pUrvAdika cAre dizAmAM tryasra (traNa khUNIyA ), pachI caturasra ( cokhaMDA - cAra khUNIyA ) ane pachI vRtta vimAnanA krame karIne vimAnonI AvalikA ( zreNi) che. A pramANe hovAthI saudharma ane IzAna kalpanA pahelA pAthaDAmAM 1. jo kRSNapakSamAM caMdra maMda gativALo thavAthI eka bhAga pAcho rahe ane rAhu tIvra gativALo thavAthI eka bhAga AgaLa vace to ve bhAga caMdranI kaLAnA dabAya ema samajAya che-e rIte paMdara divase trIza bhAga dabAya. samavAya 62 // // 155 //
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale sauthI nIce 'paDhamAvaliyAe tti-uttarottara (upara uparanI) AvalikAnI apekSAe pahelI cAra AvalikA je pahelA - pAthaDAnI cAre dizAe che te prathamAvalikA kahevAya che (bahuvrIhi samAsa) AvA pahelI AvalikAvALA pahelA pAthaDAne vipe, athavA ( ' paDhamAvaliyAe-' ) pahelA eTale mULamAM rahelA vimAneMdrakathI AraMbhIne je A AvalikA eTale vimAnonI pUrvI kahI tevaDe ( tatpuruSa samAsa tRtIyA vibhakti) athavA ( ' paDhamAvaliyAe-' ) uttarottara AvalikAnI apekSAe eka eka ( dareka ) dizAmAM je pahelI AvalikA kahI che tene vipe ( saptamI vibhakti ) athavA ' paDhasAvaliyatti ' . Avo pAThAMtara hoya to uttarottara AvalikAnI apekSAe eka eka dizAmAM je pahelI AvalikA kahI che te ( prathamA vibhakti ) bAsaTha bAsaTha vimAnanA pramANavaDe kahI che. ' egamegAe tti ' - uDDa vimAna nAmanA deveMdrakanI apekSAe eka eka pUrvAdika dizAmAM bApaTha bAsaTha vimAno kahAM che, tathA bIjA, trIjA vigere pAthaDAne viSe eka eka ochA vimAno hoya che, yAvat ( te chevaTe) bAsaThamA anuttara devalokanA pAthaDAmAM sarvArthasiddha nAmanA deveMdrakanI paDakhe ( cAre dizAe ) eka eka javimAna hoya che (4) / tathA ' savve tti --sarve vaimAnika devavizeSonA bAsaTha vimAnanA pAthaDAo pAthaDAnA kula pramANe karIne kalA che ( 5 ) // sUtra- 62 // have tresaTha sthAna kahe che mU0 - usame NaM arahA kosalie tesaTThi puvasayasahassAiM mahArAya majjhe vasittA muMDe bhavittA agAo agara aie |1| harivAsarammayavAsesu maNussA tevaTThie rAIdiehiM saMpattajovaNA
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIkA samavAya, 64 // // 156 // bhavaMti / 2 / nisaDhe NaM pavae tevadi sUrodayA pannattA / 3 / evaM nIlavaMte vi / 4 // suutrm-63|| samavAyAjA mUlArthaH-zrI RSabhadeva arihaMta tresaTha lAkha pUrva sudhI mahArAjyamA basIne pachI muMDa thai agAra( gRhavAsa )thakI suutr|| anagArapaNe (sAdhupaNe ) pravrajita thayA (1) / harivarSa ane ramyaka kSetrane viSe (yugalika ) manuSyo vesaThe rAtridivase co, aMga yauvana vayane prApta thAya che (2) / niSadha parvata upara tresaTha sUryodaya (sUryanA maMDaLa ) kahelA che (3) / eja pramANe nIla caMta parvata upara paNa vesaTha sUryanA maMDaLa kahelA che (4) // | TIkArtha-have tresaThasuM sthAna kahe cha-'saMpattajovaNa tti'-saMprApta yauvanavALA eTale mAtA-pitAnI pAlanAnI apekSA vinAnA hoya che (2) / nisaheNaM tti'-sUryanA kula eka so ne corAzI maMDaLa che, temAMthI jaMbUdvIpane cheDethI aMdara eka so ne eMzI yojanamAM pAMsaTha maMDaLa che. temAM niSadha nAmanA varSadhara parvata upara tathA nIlavaMta nAmanA varSadhara parvata upara tresaTha sUryanA udayanA sthAno eTale sUryanA maMDaLo kahelA che, temAMnA bAkInA ve maMDaLa jagatI upara rahelA che ane bAkInA (119) maMDaLa lavaNasamudra upara traNa so ne trIza yojana sudhImA rahelA che (3-4) // sUtra-63 // have cosaThamuM sthAna kahe che mU-aTThaTThamiyA NaM bhikkhupaDimA causaTThIe rAidiehiM dohi ya aTThAsIehiM bhikkhAsa1 lokaprakAzAdimAM 64 divaso kahyA che. RADIATRIMARim // 156 //
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fal ehiM ahAsuttaM jAva bhavai / 1 / causaddhiM asurakumArAvAsasayasahassA pannattA / 2 / camarassa ||nnN ranno causaddhiM sAmANiyasAhassIo pnnttaao|3| save viNaM dadhimuhA pavvayA pallAsaMThANa| saMThiyA savattha samAvikkhaMbhusseheNaM causaddhiM joyaNasahassAiM pannattA / 4 / sohammIsANesu | baMbhaloe ya tisu kappesu causaddhiM vimANAvAsasayasahassA pannattA / 5 / savassa vi ya NaM ranno | cAuraMtacakavahissa causaTThilaTThIe mahagdhe muttAmaNi(mae)hAre pannatte / 6 // sUtram-64 // ___ mUlArtha:--ATha aSTamikA nAmanI bhikSupratimA cosaTha rAtridivase karIne tathA baso ne aThyAzI dattie karIne | sUtramA kahyA pramANe yAvat pUrNa thAya che (1) / asurakumAranA cosaTha lAkha bhavano kahyA che (2) / camareMdra nAmanA asurakumAranA iMdrane cosaTha hajAra sAmAnika devo kahyA che (3) / sarve dadhimukha parvato pAlAnA AkAre rahelA che tethI te sarvatra viSkaMbhavaDe sarakhA che ane utsedha( UMcAi )vaDe cosaTha hajAra yojana kahelA che (4) / saudharma, IzAna ane brahmaloka e traNe devalokanA maLIne cosaTha lAkha vimAnAvAso (vimAno) kahelA che (5) / cAra dizAnA aMta sudhInA sarva cakravartI rAjAne moTA mUlyavALo cosaTha saravALo muktAmaNimaya hAra kahyo che / (6) // TIkAthe:-have cosaThamuM sthAna kahe che-'advetyAdi'-jemAM ATha ATha divaso hoya te aSTASTamikA-ATha aSTamikA kahevAya che, kema ke jemA ATha divasASTaka (ATha divaso) hoya, temAM ATha ATha divaso hoya che, bhikSupratimA eTale vizeSa
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 64 // prakArano abhigraha. jethI karIne A (pratimA) ATha dinASTakanI hoya che, tethI karIne cosaTha rAtridivase te pAlana karelI thAya samavAyAcha. tathA (te A pramANe-) pahelA aSTakamAM hamezA eka eka bhikSA ( datti) hoya che, e ja pramANe bIjA aSTakamA satra // hamezAM ve ve bhikSA hoya che, yAvat AThamA aSTakamAM hamezAM ATha ATha bhikSA hoya che, tethI A sarva maLIne baso ne codhaM aMga aThyAzI bhikSA thAya che.' tethI karIne ja 'dvAbhyAM ca' ityAdika lakhyu che. ahIM yAvat zabda lakhyo che tethI"ahA kappaM ahAmaggaM phAsiyA pAliyA sohiyA tIriyA kihiyA sammaM ANAe ArAhiyA vi bhavati" // 157|| (kalpamA kahyA pramANe yatimArgamAM kahyA pramANe sparza karelI, pAlana karelI, zoghelI, tarI gayelI, kIrtana karelI (saMbhArelI) tathA samyaka prakAre AjJAvaDe ArAdhana karelI paNa thAya che) ema jANavu (1) / 'sabve vi NamityAdi'-ahIMthI (A jaMbUdvIpathI) AThamA naMdIzvara nAmanA dvIpamA pUrvAdika cAra dizAomA cAra aMjanaka parvato cha. te dareka parvatanI cAre dizAmAM cAra cAra (16) vAvo che. tenA madhya bhAgamA eka eka dadhimukha nAmano parvata che, te soLa parvato palyaMkanA (pAlAnA) saMsthAne rahelA che, kema ke te parvato mULa vigeremA daza hajAra yojananA viSkaMbhavALA hovAthI viSkame karIne sarvatra samAna ja che. koika pratamA 'vikkhaMbhusseheNaM' eco. pATha che. tyAM tRtIyA vibhaktinA eka vacanano lopa jANavAthI 'viSkame karIne' evo artha karavo. tathA utsedhe karIne eTale UMcAie karIne cosaTha hajAra yojana cha (4) / saudharma kalpane viSe vatrIza lAkha vimAno cha, IzAna kalpamA aThyAzI lAkha ane brahmalokamAM cAra lAkha vimAno che, te sarve 1 ekathI ATha sudhI caDatI gaNatAM eka aSTakamA 36 thAya che. e pramANe 8 aSTakamAM hovAthI 288 thAya che. // 15 //
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ * maLIne cosaTha lAkha thAya che (5) / ' causaTThi laTThIe tti 'jene viSe cosaTha yaSTi- zarIro che te catuHSaSTiyaSTikaH - cosaTha seravALo kahevAya che. 'muttAmaNimayeti '-muktA eTale motI ane maNi eTale caMdrakAMta vigere ratnoM, te maya athavA * muktarUpI maNio eTale ratno, te maya eTale tenA vikAravALo muktAmaNimaya hAra hoya che ( 6 ) || sUtra - 64 // have pAMsaTha sthAna kahe che mU0 - jaMbUddIve NaM dIve paNasaTThi sUramaMDalA pannattA / 1 / there NaM moriyaputte paNasaTThivAsAiM agAramajjhe vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / 2 / sohammavaDiMsayassa NaM vimANassa gamegAe bAhAe paNasaTThi paNasaTThi bhomA pannattA / 3 // sUtram - 65 // 'mUlArtha:- jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe sUryanA pAMsaTha maMDaLa kalA che ( 1 ) / sthavira ( gaNadhara ) mauryaputra pAMsaTha varSa sudhI gRhavAsamA vasIne pachI muMDa thai agAra ( ghara ) thakI anagArapaNe pratrajita thayA ( 2 ) / saudharmAvataMsaka nAmanA vimAnana eka eka ( dareka ) dizAe pAMsaTha pAMsaTha bhauma nagaro kahelAM che ( 3 ) // TIkArtha:- have pAMsa sthAna kahe che-temAM mauryaputra e bhagavAna mahAvIrasvAmInA sAtamA gaNadhara hatA. teno gRhasthaparyAya pAMsaTha varSano hato. Avazyaka sUtramAM paNa A pramANe ja kahyo che, paraMtu AnA ja je moTA bhAi maMDikaputra nAmanA chaThThA gaNadhare AnI dIkSAne divase ja pravrajyA grahaNa karI hatI, teno gRhasthaparyAya to Avazyaka sUtramAM trepana varSano ko che, te
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya zrI samavAyAGga sUtra // codhaM aMga // 158 varAvara samajavAmAM AvatuM nathI; kemake moTAno gRhasthaparyAya pAMsaTha varSanI ane nAnAno gRhasthaparyAya trepana varpano ghaTI zake cha (paraMtu moTAthI nAnAno gRhasthaparyAya vadhAre ghaTI zakato nthii.)(2)| saudharma devalokanA madhya bhAgamA iMdranA nivAsabhuta saudharmAvataMsaka nAmarnu vimAna raheluM che. tenI ekaeka ( dareka) dizAmAM prAkAranI samIpe rahelA bhauma eTale nagaranA AkAro cha, athavA koika kahe che ke vizeSa prakAranA sthAno cha (3) // sUtra-65 // have chAsaThamuM sthAna kahe che mU0-dAhiNaDDamANussakhettA NaM chAvATuM caMdA pabhAsiMsu vA pabhAsaMti vA pabhAsissaMti vA / 1 / / chAvaDhei sUriyA tarvisu vA tavaMti vA tavissaMti vA / 2 / uttaraDamANussakhettA NaM chAvaDhei caMdA pabhAsiMsu vA pabhAsaMti vA pabhAsissaMti vA / 3 / chAvaddhiM sUriyA taviMsu vA tavaMti vA tavissaMti vaa| 4 / sejjaMsassa NaM arahao chAvaDhei gaNA chAvaDhei gaNaharA hotthaa| 5 / AbhiNibohiyanANassa NaM ukkoseNaM chAvarddhi sAgarovamAiM ThiI pannattA / 6 // sUtram-66 // mUlArtha:-dakSiNArdha manuSya kSetramA thayelA (rahelA) chAsaTha caMdro prakAzatA hatA, prakAze che ane prakAzaze (1) / eja pramANe chAsaTha sUryo tapatA hatA, tape che ane tapaze (2) / uttarArdha manuSya kSetramA thayelA (rahelA) chAsaTha caMdro prakAzatA hatA, prakAze che, ane prakAzaze (3) / eja pramANe chAsaTha sUryo tapatA hatA, tape che ane tapaze (4) / zrI zreyAMsanAtha ki
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. . . | arihaMtane chAsaTha gaNo ane chAsaTha gaNadharo hatA (5) / Abhiniyodhika ( mati ) jJAnanI utkRSTa sthiti chAsaTha sAgaro pamanI kahI che (6) // ____TIkArthaH-have chAsaThamuM sthAna kahe che-temAM 'dAhiNetyAdi'-manuSya kSetranuM je ardha te ardha manuSya kSetra kahevAya che, (SaSThI.tatpuruSa ) dakSiNa taraphanuM je ardha manuSyakSetra te dakSiNArdha manuSyakSetra kahevAya che (karmadhAraya ) tene viSe je thayelA te dAkSiNArdha manuSyakSetra kahevAya che. ahIM 'NaM' zabda vAkyanA alaMkAra mATe che. chAsaTha caMdro prakAza karavA lAyaka vastune prakAzatA hatA, athavA liMgano pheraphAra karavAthI dakSiNa taraphanA je manuSyakSetranA ardha bhAga temane prakAzatA hatA. athavA pAThAMtaramAM saptamI vibhakti laie to dakSiNArdha manuSyakSetrane viSe prakAza karavA lAyaka vastune prakAzatA hatA, ema artha karavo. te chAsaTha A pramANe-jaMbUdvIpamAM be caMdra, lavaNa samudramA cAra, dhAtakIkhaMDamAM bAra, kAlodadhi samudramAM beMtALIza ane puSkarArdhamAM boMtera caMdro che. A sarva maLIne eka so ne batrIza thAya che, tenuM ardha karavAthI chAsaTha caMdro dakSiNa zreNimAM ane chAsaTha caMdro uttara zreNimA rahelA che. jyAre uttara zreNi pUrvamA jAya tyAre dakSiNa zreNi pazcimamAM | jAya cha (1) / eja pramANe sUryanuM sUtra paNa jANavU (2) / zrIzreyAMsanAtha prabhune chAsaTha gaNo ahIM kahyA, paNa Avazyaka sUtramAM to chotera kahyA che, te matAMtara jANavU (5) / chAsaTha sAgaropamanI je sthiti kahI che temAM je kA adhika che, te kahevAne icchayu nathI. kAraNa ke A pramANe anya sthaLe paNa kA che ke-"be vAra vijayAdika vimAnamAM gayelAne athavA traNa vAra acyuta devalokamAM gayelAne chAsaThasAgaropamanI sthiti thAya che temAM manuSya bhava saMbaMdhI sthitinuM
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 159 // pramANa adhika samaja. tathA sarva jIvone AzrIne kahIe to sarva kALa matijJAnanI sthiti jANavI." (6) || sUtra - 66 // have saDasaTha sthAna kahe che mU0 - paMcasavacchariyassa NaM jugassa nakkhattamAseNaM mijjamANassa sattasaTThi nakkhattamAsA | 1 | varannavayAo NaM bAhAo sattaTThi sattaTThi joyaNasayAI paNapannAI tiNi ya bhAgA joyaNassa AyAmeNaM pannattA / 2 / maMdarassa NaM pavayassa puracchimillAo caramaMtAo goyamadIvasa puracchimile caramaMte esa NaM sattasaTThi joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / 3 / savesiM piNaM nakhattANaM sImAvikkhaMbhe NaM sattaTThi bhAgaM bhaie samaMse pannatte / 4 // sUtram -- 67 // mUlArtha:- pAMca saMvatsararUpa eka yuganuM nakSatra mAse karIne mApa karIe to saDasaTha nakSatra mAsa thAya che ( 1 ) / haimavata ane airaNyavata bane kSetranI bAhA saDasaTha saDasaTha so ne paMcAvana yojana tathA upara eka yojananA traNa bhAga jeTalI lAMbI kahI che ( 2 ) / meru parvatanI pUrva dizAnA cheDAthI gautama dvIpanI pUrva dizAnA cheDA sudhImAM saDasaTha hajAra yojananuM abAdhAe AMtaruM kathaM che (3) / sarva nakSatronI sImAno viSkaMbha saDasaThame bhAge bhAjyo sato ( saDasaThe bhAgAkAra karyo sato ) samAna aMzavALo thAya che ( arthAt vIjA koipaNa aMkavaDe bhAgavAthI samAna aMzavALo thato nathI-vIjA koi aMkavaDe bhAgI zakAto nathI. ) ( 4 ) // samavAya 67 // // 159 //
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArtha :- sar3asaThamA sthAnakamAM kAMika vyAkhyA kare che--temAM paMcasavaccharItyAdi nakSatra mAsa eTale caMdra jeTale kALe AkhA nakSatramaMDaLane bhogavI rahe, te kALa sattAvIza rAtridivasa ane upara eka rAtridivasanA saDasaThIyA ekavIza bhAga 27 eTalaM eka mAsanuM pramANa che. tathA yuganuM pramANa aDhAra so ne trIza divasanuM thAya che ema prathama vatAnyuM che. have nakSatra mAsanA rAtridivasanuM je pramANa (27) kahyuM che, tene eka divasanA saDasaTha bhAge sthApana kara* vAthI ( guNavAthI) je pramANa (saMkhyA) aThAra so ne trIza 1830 Ave che tenAvaDe yuganA ( pAMca varSanA ) divasanI saMkhyAne (1830 ne) saDasaThIyA bhAgapaNe sthApana karavAthI ( saDasaThe guNavAthI ) je eka lAkha, bAvIza hajAra, cha so ne daza 122610 nI saMkhyA Ave che tene ( 1830 vaDe ) bhAgavAthI ( eka yugamAM ) saDasaTha nakSatra mAsa prApta thAya che (1) / ' vAhAo tti ' - laghu himavAna parvatanI jIvAthI AraMbhIne hemavaMtakSetranI jIvA sudhImAM pUrva ane pazcima taraphanI 'je kSetra pradezanI paMkti badhatI hoya che te banne hemavaMtakSetranI bAhu kahevAya che. e ja pramANe airaNyavatanI bAhu paNa jANavI. ahIM (A cAhunA ) pramANano saMvAda A pramANe che - " saDasaTha so ne paMcAvana yojana tathA traNa kaLA eTalaM hemavaMta kSetranI bAhAnuM pramANa che / " ahIM kaLA eTale eka yojanano ogaNIzamo bhAga jANavo / A bAhunuM pramANa A rIte siddha thAya che-hemavaMta kSetranuM dhanuHpRSTha je ADatrIza hajAra, sAta so ne cALIza yojana ane upara daza kaLA 38740 19 kayuM che tethI himavAna parvatanuM dhanuHpRSTha pacIza hajAra, baso ne trIza yojana ane upara 4 kaLA 25230 bAda karavAthI je bAkI rahe ( 1351013) tene (ve taraphanA ve bAhunuM pramANa juduM kahetuM che tethI ) ardha karavAthI eka bAhunuM pramANa ( 6755 - 3 )
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 67 // samavAyAGga N cothu aMga // 16 // SOES AyAmavaDe eTale laMbAivaDe kaheluM che (2) / 'maMdarassetyAdi-meruparvatanI pUrva dizAnA cheDAthI pazcima dizAnI jagatInA bAhya cheDA sudhI jaMbUdvIparnu pramANa paMcAvana hajAra yojananuM che, tyAMthI AgaLa lavaNasamudramAM bAra hajAra yojana jaie tyAM gautamadvIpa nAmano dvIpa che, tene AzrIne A sUtrano artha ( saDasaTha hajAra yojananu AMtaraM kA te) saMbhave che; kemake paMcAvana hajAra ane bAra hajAra maLIne saDasaTha hajAra thAya che. jo ke sUtranA graMthomAM gautama zabda dekhAto nathI, to paNa te jANavo, kema ke jIvAbhigama vigere sUtromAM lavaNasamudrane vipe gautamadvIpa ane caMdra sUryanA dvIpo sivAya bIjA dvIpo sAMbhaLavAmAM AvatA nathI (3) / 'savvesiMpiNamityAdi'-'NaM' zabda vAkyanA alaMkAra bhATe lakhyo che. sarve nakSatrono sImAviSkaMbha eTale pUrva ane pazcima dizAmAM caMdra jeTalA kSetra sudhI nakSatronI sAthe bhogavaTo kare te kSetrano je vistAra che te nakSatre eka ahorAtre karIne jeTaluM kSetra bhogavavAnuM che te kSetrane saDasaTha bhAge bhAgAkAra karavAthI sama aMzavALo eTale samAna bhAgavALo kayo che. paraMtu nakSatranI sImAno viSkama saDasaTha sivAya bIjA koi bhAge karIne bhAgAkAra karIe to te viSama cchedavALo (vipama aMzavALo) thAya che arthAt vIjA bhAge karIne bhAgI zakAto ja nathI. te A pramANe-(eka) nakSatra eka ahorAtre karIne je (jeTalaM) kSetra oLaMge te kSetranA saDasaThIyA ekavIza bhAga jeTalo abhijit nakSatrano kSetrathI (kSetrane AzrIne) sImAviSkaMbha thAya che. arthAt ATalA ( saDasaThIyA ekavIza bhAga pramANa ) kSetramA caMdranI sAthe te nakSatrano yoga kahevAya che. tathA trIza muhattanI eka ahorAtra hovAthI te ja ekavIzane trIze guNavAthI 630 thAya, tene saDasaThe bhAgavAthI 1. ahIM kyA sUtramA gautama zabda dekhAto nathI ? te vAta TIkAkAre spaSTa karI nathI. // 16 //
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ je bhAgamAM prApta thAya te kALasImA thAya che eTale ke caMdranI sAthe te nakSatrano teTalA kALa sudhI saMyoga-saMbaMdha rahe che. te kALasImA nava muhUrtta ane saDasaThIyA sattAvIza bhAga jeTalI ( 9 ) thAya che. te viSe kahyuM che ke - " eka ahorAtra saDasaThe bhAgavAthI ekavIza bhAga jeTalo abhijit nakSatrane caMdrano yoga kSetrathI thAya che, ane kALathI te yoga kAMika adhika nava muhUrttano hoya che." A pramANe kSetrathI ane kALathI abhijitane caMdra sAtheno yoga kahyo. tathA zatabhiSaka, bharaNI, ArdrA, azleSA, svAti ane jyeSThA A cha nakSatrano kSetrathI saDasaThIyA tetrIza ane ardha (sADI tetrIza) bhAga jeTalo sImAviSkaMbha thAya che, ane te ja sADI tetrIzane trIze guNatAM 1005 thAya che, tene saDasaThe bhAgAkAra karatAM je bhAgamAM lAghe te tenI kALI sImA thAya che, temAM paMdara muhUrtta Ave che. te viSe kachu che ke - " zatabhiSaka, bharaNI, ArdrA, azleSA, svAti ane jyeSThA A cha nakSatro paMdara muhUrttanA saMyogavALA che." tathA RNa uttarA, punarvasu, rohiNI ane vizAkhA . e cha nakSatrono kSetrathakI sImAviSkaMbha saDasaThIyA so ane ardha ( sADI so ) bhAga jeTalo thAya che. tene (100 // ne ) ja trIze guNavAthI 3015 thAya che. teno prathama pramANe saDasaThavaDe bhAgAkAra karavAthI je bhAgamAM prApta thAya te A cha nakSatronI kALI sImA thAya che| ane temAM (tema karatAM ) pIstALIza muhUrtta Ave che. te viSe kayuM che ke - "traNa uttarA, punarvasu rohiNI ne vizAkhA e cha nakSatro pIstALIza muhUrttanA saMyogavALA che." bAkInA paMdara nakSatrono kSetrathakI sImAviSkaMbha saDasaThIyA saDasaTha bhAga hoya che, tene (67 ne) te ja pramANe (trIze) guNavAthI 2010 thAya che. tene saDasaThe bhAvAthI je bhAgamAM Ave te kALathI sImA thAya che. temAM trIza muhUrtta Ave che. te viSe kayuM che ke - " bAkInA paMdara
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakSatro trIza maharjanA saMyogavALA che. temanI sAthe caMdrano yoga saMkSepathI hu~ kahuM chu." A pramANe eka, cha, cha ane paMdarAsamavAya smvaayaa| ema kula aThThAvIza nakSatroMnA aDhAra so ne trIza 1830 saDasaThIyA bhAga thAya che, tene bamaNA karavAthI chappana nakSatro 68 // suutr|| thAya che ane tenA saDasaThIyA bhAga traNa hajAra chaso ne sATha 3660 thAya che (4) // suutr-67|| codhU aMga have aDasaThamuM sthAna kaheM che ___muM0-dhAyaisaMDe NaM dIve aDasaddhiM cakkavadvivijayA aDasaddhiM rAyahANIo pnnttaa|| ukkosapae // 16 // aDasAda arahaMtA samuppajiMsu vA samuppajati vA samuppajissati vA / 2 / evaM cakkavaTTI baladevA vAsudevA / 3 / pukkharavaradIvaDDhe NaM aDasaddhiM vijayA evaM ceva jAva vAsudevA / 4 / vimalassa NaM arahao aDasaddhiM samaNasAhassIo ukkosiyA samaNasaMpayA hotthA / 5 // suutrm-68|| ... mUlArtha:-dhAtakIkhaMDa dvIpamA aDasaTha cakravartInA (cakravartIne jItavA yogya) vijayo ane aDasaTha temanI rAjadhAnIo kahI che (be mahAvidehanI 64 vijaya, 2 bharata ne 2 airavata maLI 68 samajavI) (1) / utkRSTapaNe aDasaTha tIrthakaro utpanna thayA hatA, utpanna thAya che ane utpanna thaze (2) / eja pramANe cakravartI, vaLadeva ane vAsudevane mATe paNa kahevu (3) / puSkarArdha dvIpane viSe paNa cakravartInA aDasaTha vijayo vigere sarva yAvat vAsudeva sudhI kahevU (4) / zrIvimalanAtha tIrthakarane aDasaTha hajAra sAdhuorUpI utkRSTa sAdhusaMpadA hatI (5) // // 16 //
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ "" e ja TIkArtha:- have aDasaThamA sthAnaka viSe kAMika lakhe che -' dhAyaisaMDe ityAdi - ahIM ema kachu kepramANe cakravartI, vaLadeva ane vAsudevane mATe paNa kahevuM " temAM jo ke cakravartIo ane vAsudevo ekakALe aDasaTha saMbhavatA nathI, kema ke jaghanyathI paNa eka eka mahAvidehane viSe cAra cAra tIrthaMkaro avazya hoya che ema sthAnAMga vigere sUtromA ka che, paNa eka kSetramAM, ekI samaye cakravartI ane vAsudeva te pramANe hotA nathI, tethI karIne aDasaTha vijayone viye utkarSathI aDasaTha cakravartI ane vAsudeva ( banne maLIne ) hoi zake che.' to paNa A sUtramAM ekI samaye ema vizeSa kahyo nathI tethI jude jude kALe thanArA cakravartI vigere judI judI vijayane AzrIne thAya to temAM kAMi virodha nathI. te * bAbata jaMbUdvIpaprajJaptimA bhAratakSetra ane kaccha vigere vijayanA AlAvAvaDe cakravartIo keTalA thAya te kartuM che (tyAMthI jor3a levuM.) (2) || sUtra - 68 // have ogaNoteramuM sthAna kahe che mU---samayakhitte NaM maMdravajjA egUNasattariM vAsA vAsadharapavayA pannattA, taM jahA - paNatIsaM vAsA tIsaM vAsaharA cattAri usuyArA / 1 / maMdarassa pavvayassa paccacchimillAo caramaMtAo 1. utkRSTa thAya to eka mahAvidehanI 32 vijayamAMthI 28 mAM cakravartI ne 4 mAM vAsudeva thAya athavA 28 mAM vAsudeva ane 4 mAM cakravartI thAya ema spaSTa kahela che. bharata ne airavatamAM ekeka thAya te bheLavIe to 30 ne 4= 34 thAya ema samajavuM. be mahAvidehAdinA maLIne 60 ne 8=68 samajavA.
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyA codhu aMga 62 vane yA samavAya goyamaddIvassa paJcacchimille caramaMte esa NaM egUNasattari joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / mohaNijjavajANaM sattaNhaM kammapagaDINaM egUNasattaraM uttrpgddiiopnnttaao||3|| suutrm-69|| mUlArtha:-samayakSetra( aDhI dvIpa )mAM meru parvata vinA bAkI sarva maLIne ogaNotera varSa (kSetra ) ane varSadhara parvato all kayA che. te A pramANe-pAMtrIza kSetro, trIza varSadhara parvato ane cAra ipukAra parvato (1) / meru parvatanI pUrva dizAnA cheDAthI banA gautama dvIpanA pazcima cheDA sudhI ogaNotera hajAra yojananu abAdhAe AMtarUM kayu cha (2) / eka mohanIya karmane varjIne bAkInI sAta karmaprakRtinI uttara prakRtio ogaNotera kahelI che // 3 // TIkArtha:--have ogaNoteramA sthAnaka vipe kAika lakhe che-'samayetyAdi-maMdarane varjIne eTale meru parvatane varjIne varSa eTale bharata vigere kSetro tathA varSadhara parvato eTale te kSetronI sImAne karanArA himavAna vigere varSadhara parvato e sarve maLIne ogaNotera kahyA che. kevI rIte ? te kahe che-pAMca meru parvatane AzrIne sAta sAta bharata, haimavata vigere maLIne pAMtrIza kSetro che, tathA dareka merune AzrIne cha cha himavAna vigere varSadhara parvato hovAthI kula trIza parvato cha, tathA dhAtakIkhaMDamAM 2 ne puSkarAdhamAM 2 maLI cAra iSukAra parvata che. A sarve maLIne ogaNotera thAya che (1) / 'maMdarassetyAdi'lavaNasamudramA pazcima dizAe bAra hajAra yojana jaie tyAM bAra hajAra yojananA pramANavALo ane susthita nAmanA lavaNasamudranA adhipatinA bhavanavaDe sahita gautamadvIpa nAmano dvIpa che. teno pazcima taraphano cheDo meru parvatanA pazcima cheDA thakI ogaNotera // 162 // -
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajAra yojana pramANa thAya che, (eTalaM bacce AMtaraM che) kema ke jaMbUdvIpanA pIstALIza hajAra yojana, lavaNasamudranA cAra hajAra | yojana ane gautamadvIpanA viSkabhanA bAra hajAra yojana etraNe maLIne ogaNotera hajAra thAya che (2) / mohanIya krmne| varjIne bAkInA konI ogaNotera uttaraprakRtio thAya che te zI rIte ? te kahe che-jJAnAvaraNanI pAMca, darzanAvaraNanI nava, vedanIyanI ve, AyuSyanI cAra, nAmanI vetALIza, gotranI ve ane aMtarAyanI pAMca-A sarva maLIne 69 thAya che (3) // sUtra-69 / / have sIteramuM sthAna kahe che mU0-samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse vaikaMte sattariehiM rAiMdiehiM sesehiM vAsAvAsaM pajjosavei / 1 / pAse NaM arahA purisAdANIe sattariM vAsAiM bahupaDipunnAiM sAmannapariyAgaM pAuNittA siddha buddhe jAva ppahINe / 2 / vAsupuje NaM arahA sattaraM dhaNiM uDDe uccatteNaM hotthA / 3 / mohaNijjassa NaM kammassa sattaraM sAgarovamakoDAkoDIo abAhUNiyA kammaTThiI kammanisege pannattA / 4 / mAhiMdassa NaM deviMdassa devaranno sattari sAmANiyasAhassIo pnnttaao| 5 // suutrm-70|| - mUlArthaH-zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe varSARtunA vIza divasa sahita eka mAsa vyatIta thaye sate ane sItera | rAtridivasa zeSa rahe sate varSAvAsa pratye nivAsa kayoM (comAsu rahyA) (A hakIkata paryupaNA mATe samajavI) (1) / " TA F
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 133 // puruSonA madhye Adeya nAmakarmavALA zrIpArzvanAtha arihaMta paripUrNa sItera varSa zramaNaparyAya pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA ( 2 ) / zrIvAsupUjyasvAmI arihaMta sItera dhanuSa UMcA hatA ( 3 ) / mohanIya karmanI sthiti sItera koDAkoDI sAgaropamanI kahI che teno abAdhAe karIne rahita (ochI ) karmasthitirUpa karmaniSeka samajavo eTale sAta. hajAra varSe U sItera sAgaropama koTAkoTi niSekakALa kahyo che ( 4 ) / cothA mAheMdra devalokanA devarAja deveMdranA sItera hajAra sAmAnika devo kA che ( 5 ) // TIkArtha :- ve sIteramA sthAnakamAM kAMika lakhe che - 'samaNe ityAdi ' - varSAnA eTale cAra mAsanA varSAkALanA ata rAtrasahita eTale vIza divasa adhika evo eka mAsa vyatIta thaye sate arthAt pacAsa divaso gaye sate tathA sItera rAtridivasa zeSa rahe sate arthAt bhAdrapadanI zukla paMcamIne divase varSAvAsa pratye eTale varSAkALanA avasthAna pratye 'pajjosave tti'parivasati eTale sarvathA prakAre nivAsa kare che. pahelAnA pacAsa divasomAM tathAprakAranI ( rahevAne yogya ) vasatino abhAva vigere kAraNa hoya to bIjA sthAnano paNa Azraya kare che; paraMtu bhAdrapada zukla paMcamIe ( paMcamIthI ) to vRkSanI nIce vigere koi paNa sthaLe ( nizcita ) nivAsa kare che, e AnuM tAtparya che ( 1 ) / ' purisAdANIya tti '- puruSone je AdAnIya eTale grahaNa karavA lAyaka hoya te puruSAdAnIya kahevAya che (2) / 'avAhUNiyA kammaTTiI kammaNisege paNNatte tti' (' abAdhAhIna karmasthiti te karmaniSeka kahyo che. ) A saMsAramAM jIva prathama sAmAnyapaNe karmapudgalone grahaNa karI tyArapachI jJAnAvaraNIyAdikakarmanA potapotAnA abAdhAkALane mUkIne jJAnAvaraNIyAdika prakRtinA vibhAge karIne anAbhogika samavAya 70 // // 163 //
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIryavaDe te daLiyAno niSeka kare che eTale udayane yogya kare che. tethI tenI sthiti be prakAre che-eka karmatvApAdanarUpa eTale // mAtra (sAmAnyathI) karmapaNe ja prApta karavArUpa ane bIjI anubhavarUpa eTale anubhava karavArUpa (bhogavavArUpa) ema.be prakAre che. kema ke sthiti eTale avasthAna arthAt tepaNAe karIne nahIM cavag (rahe) te. temAM 'abAha tti'-Ano artha zo ? te kahe che-(sItera koDAkoDI sAgaropamanI sthitivADhaM mohanIya karma) baMdhAvalikAthI AraMbhIne sAta hajAra varSa sudhI te karma bAdhA karatuM nathI eTale udayamA AvatuM nathI. tyArapachI tarata ja bIje samaye pUrva niSeka karelA karmadalika (karmanAM daLiyAM) udayamAM (udayAvalikAmAM) praveza kare che. niSeka eTale anubhavamAM AvavA mATe jJAnAvaraNAdika karmadalikanI racanA karavI te. te karmadalikane prathama samaye ghaNo niSeka kare che, bIje samaye vadhAre hIna, trIje samaye vizeSa hIna, e pramANe jyAMsudhI utkRSTa sthiti pUrNa thAya tyAMsudhI karmasthitino niSeka hIna hIna samajavo. te viSa kadhuM che ke-"potAno | abAdhAkALa mUkIne prathama sthitimA ghaNo niSeka kare che, zeSa sthitimA vizeSahIna vizeSahIna karatA sarva karmanI utkRSTa / sthiti sudhI levu." 'bAI' dhAtu valovavAnA arthamA che tethI bAdhate eTale je bAdhA pAme te bAdhA eTale karmano | udaya kahevAya che. nahIM bAdhA te abAdhA eTale karmanA udayanuM AMtaraM. te abAdhAvaDe je UnikA ( ochI) te abAdho. nikA eTale abAdhAkALane varjIne je karmanI sthiti te karmaniSeka hoya che. A pramANe keTalAka AcAryoM kahe che. tathA anya AcAryo ema kahe cha ke-(mohanIya karmanI) sAta hajAra varSa adhika sItera koTAkoTi sAgaropamanI sthiti cha temAMthI avAdhArUpa sAta hajAra varSe nyUna evo sItera koTAkoTi sAgaropamano niSeka kALa samajavo (4) // suutr-70||
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ - samavAyAGga ptr|| podhu aMga // 164 // jana - have ekoterasuM sthAna kahe che samavAya mUla-cautthassa NaM caMdasaMvaccharassa hemaMtANaM ekasattarIe rAiMdiehiM vIikatehiM sababAhi- 71 // rAo maMDalAo sUrie AuTiM karei / 1 / vIriyappavAyassa NaM puvassa ekasatcariM pAhuDA pannattA / / 2 / ajite NaM arahA ekasattariM puvvasayasahassAI agAramajjhe vasittA muMDe bhavittA jAva pvie|3| evaM sagaro vi rAyA cAuraMtacakkavaTTI ekasattari puvva jAva pavaie ti|4|| suutrm-71|| mUlArthaH-cothA caMdra saMvatsaranA hemaMtaRtunA ekotera rAtridivasa vyatIta thAya tyAre sUrya sarva bAhya maMDaLathakI AvRtti kare che (1) / vIryapravAda nAmanA pUrvamA ekotera prAbhRto kahelA che (2) / zrIajitanAtha arihaMta ekotera lAkha pUrva gRhasthavAsa madhye vasIne pachI muMDa thai yAvat pravrajita thayA (3) / eja pramANe sagara nAmanA cAra dizAnA aMta sudhInA cakravartI rAjA paNa ekotera lAkha pUrva rAjya bhogavIne yAvat pravrajita thayA hatA (4) // TIkArtha:-have ekoteramA sthAnane vipe kAika lakhe che-'cautthassetyAdi'-A sUtrano bhAvArtha A pramANe che-eka yugamA pAMca saMvatsara hoya che. temA pahelA ve caMdra saMvatsara hoya che, trIjo abhivadhita saMvatsara ane cotho caMdra saMvatsara ja che. temAM ogaNatrIza divasa ane eka divasanA bAsaThIyA batrIza bhAga 2933 pramANavALo eka caMdra mAsa thAya [che. A.mAsane bAre guNIe tyAre eka caMdra saMvatsara thAya che. ane AmAsane ja tere guNIe tyAre abhivArdhita saMvatsara naa||16
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ . thAya che. tethI caMdra, caMdra ane abhivardhita A traNa saMvatsaranA maLIne kula divaso eka hajAra ne vANuM tathA upara vAsaThIyA cha bhAga 109263 thAya che / tathA eka sUrya saMvatsaramAM traNa so ne chAsaTha divaso hoya che. te traNa varSanA thaine kula eka hajAra aThThANuM ( 1098 ) divaso thAya che. have ahIM caMdrayuga ane Aditya yuga banne levAnA che. temAM eka ASADha mAsanI pUrNimAe pUrNa thAya che ane vIjuM zrAvaNa kRSNa pratipadAeM zarU thAya che. e pramANe Adityayuga traNa saMvatsaranI apekSAe caMdrayuganA traNa saMvatsara pAMca divasa ane eka divasanA vAsaThIyA chappanna 566 bhAge karIne ochA thAya che, tethI karIne AdityayuganA traNa saMvatsara caMdra saMbaMdhI zrAvaNa kRSNa pakSanA sAdhika cha divase pUrNa thAya che, ane (caMdra ) yuganA traNa saMvatsara to ASADha pUrNimAe pUrNa thAya che. tethI karIne zrAvaNa kRSNapakSanA sAtamA divasathI AraMbhIne dakSiNAyanamAM cAlato sUrya caMdrayuganA cothA saMvatsaranA cothA mAsane cheDe eka so ne aDhAra (118) mA divase AvatI kArtika pUrNimAe potAnA eka so ne bAramA (112) maMDaLe cAle che. tyArapachI bIjA ekotera maMDaLe hemaMta mAsa saMbaMdhI mArgazIrSa vigere cAra mAsanA teTalA ja (118) divasovaDe cAle che. tyArapachI boMterame divase eTale mAgha mAsanA . kRSNapakSanI terazane divase sUrya AvRtti kare che eTale ke dakSiNAyanathI pAcho pharI uttarAyaNamAM cAle che. ahIM jyotiSkaraMDakamAM pAMca yugasaMvatsara saMbaMdhI uttarAyaNanI tithio anukrame A pramANe kahI che - "sUrya kRSNapakSanI sAtame 9, zuklapakSanI cothe 2, kRSNapakSanI pratipadAe 3, kRSNapakSanI teraze 4, zuklapakSanI dazame 5, kRSNapakSanI pAMcame Avartana kareM che. A sarva AvRttio mAgha mAsamAM Ave che. / " dakSiNAyananA divaso A pramANe anukrame kahA che - " pahelI AvRtti
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 72 // kRSNapakSanI pratipadAe 1, vIjI kRSNapakSanI teraze 2, trIjI zuklapakSanI dazamIe 3, cothI kRSNapakSanI sAtame 4, tathA smvaayaa| pAMcamI AvRtti zuklapakSanI caturthIne roja pravarte che 5. A sarva AvRttio zrAvaNa mAsamAM Ave che (1) / " vIryapravAda nAmarnu trIjuM pUrva che. temA 'pAhuDa tti'-prAbhRta adhikAra vizeSa (te 71 kahelA che) (2) / 'ajie ityAdi'bodhU aMga te ajitanAtha tIrthakarane aDhAra lAkha pUrva kumArapaNAmAM ane trepana lAkha pUrva tathA upara eka pUrvAMga eTalo samaya rAjya paNAmAM vyatIta thayo, e pramANe ekotera lAkha pUrva thayA. ahIM je eka pUrvAMga adhika che te alpa hovAthI tenI vivakSA // 165 // (kahevAnI icchA) karI nathI (3) / sagara nAmanA vIjA cakravartI, te ajitasvAmIne kALe thayA hatA ( te paNa 71 lAkha pUrva aNagAra thayA hatA) (4) // sUtra-71 / / have boteramuM sthAna kahe che: mU0-bAvattari suvannakumArAvAsasayasahassA pannattA / 1 / lavaNassa samudassa bAvattariM nAgasAhassIo bAhiriyaM velaM dhAraMti / 2 / samaNe bhagavaM mahAvIre bAvattari vAsAiM savAuyaM pAlaittA siddhe buddhe jAva ppahINe / 3 / there NaM ayalabhAyA bAvattari vAsAiM savAuyaM pAlaittA siddhe jAva ppahINe / 4 / abhitarapukkharaddhe NaM bAvattariM caMdA pabhAsiMsu vA pabhAsaMti vA pabhAsissaMti vA, bAvattari sUriyA taviMsu vA tavaMti vA tavissaMti vA / 5 / egamegassa NaM ranno cAuraMtacakkavAhissa // 165 //
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAvattaripuravarasAhassIo pnnttaao| 6 / bAvattari kalAo pannattAo, taM jahA-lehaM 1, gaNiyaM 2, rUvaM 3, naTaM 4, gIyaM 5, vAiyaM 6, saragayaM 7, pukkharagayaM 8, samatAlaM 9, jUyaM 10, jaNavAyaM 11, pokkhaccaM 12, aTThAvayaM 13, dagamaTTiyaM 14, annavihIM 15, pANavihIM 16, vatthavihIM 17, sayaNavihIM 18, ajaM 19, paheliyaM 20, mAgahiyaM 21, gAhaM 22, silogaM 23, gaMdhajuttiM 24, madhusitthaM 25, AbharaNavihIM 26, taruNIpaDikammaM 27, itthIlakkhaNaM 28, purisalakkhaNaM 29, hayalakkhaNaM 30, gayalakkhaNaM 31, goNalakkhaNaM 32, kukuDalakkhaNaM 33, miMDhayalakkhaNaM 34, cakalakkhaNaM 35, chattalakkhaNaM 36, daMDalakkhaNaM 37, asilakkhaNaM 38, maNilakkhaNaM 39, kAgaNilakkhaNaM 40, cammalakkhaNaM 41, caMdalakkhaNaM 42, sUracariyaM 43, rAhucariyaM 44, gahacariyaM 45, sobhAgakaraM 46, dobhAgakaraM 47, vijAgayaM 48, maMtagayaM 49, rahassagayaM 50, sabhAsaM 51, cAraM 52, paDicAraM 53, vUhaM 54, paDivUhaM 55, khaMdhAvAramANaM 56, nagaramANaM 57, vatthumANaM 58, khaMdhAvAranivesaM 59, vatthunivesaM 60, nagaranivesaM 61, IsatthaM 62, charuppavAyaM 63, AsasikkhaM 64,
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 166 // hatthAsakkha 65, dhaNuveyaM 66, hiraNNapAgaM suvannapAgaM maNipAgaM dhAtupAgaM 67, bAhujuddhaM daMDajuddhaM mujuddhaM ajuddhaM juddhaM nijuddhaM judAI juddhaM 68, suttakheDaM nAliyAkheDaM vaTTakheDaM dhammakheDaM camma kheDaM 69, pattacchejjaM kaDagacchejaM 70, sajIvaM nijjIvaM 71, sauNaruyaM 72 / 7 / saMmucchimakhahayarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM ukkoseNaM bAvattariM vAsasahassAI ThiI pannattA |8|| sUtram-72 // mUlArtha:- suvarNakumAranA voMtera lAkha AvAsa ( bhavano ) kA che ( 1 ) / lavaNasamudranI bahAranI ( dhAtakIkhaMDa taraphanI ) veLAne boMtera hajAra nAgakumAra devo dhAraNa kare che ( 2 ) / zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI batera varSanuM sarva AyuSya pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA ( 3 ) / sthavira ( gaNadhara ) acalabhrAtA bIMtera varSanuM sarva AyuSya pALIne siddha thathA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA ( 4 ) / puSkarArdha dvIpane viSe boMtera caMdra prakAzatA hatA, prakAza kare che, prakAza karaze, tathA boMtera sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze ( 5 ) / eka eka ( dareka) cAturaMta cakravartI rAjAne boMtera hajAra zreSTha pura hoya che ema kartuM che ( 6 ) boMtera kaLAo kahI che, te A pramANe - lekha 1, gaNita 2, rUpa 3, nATya 4, gIta 5, vAdya 6, svaragata-svara jANavAnI kaLA 7, puSkaragata-Dhola vigere vAjinuM jANavuM 8, samatAla - tALIyo vagADavAnuM jANavuM 9, dyUta-jugAra ramavAnuM jANavuM 10, janavAda - lokonA vArtAlApa jANavA 11, nagaranI rakSA karavAnuM jANavuM 12, pAsA ramavAnI kaLA 13, dagamaTTI-pANIne mATI banne meLavIne samavAya 72 // // 166 //
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAMthI banatI vastuo karavAnI kaLA 14, annavidhi-anna utpanna karavAnI ( rAMdhavAnI) kaLA 15, pAnavidhi-pANI utpanna karavAnI tathA zuddha karavAnI kaLA 16, vastravidhi-vastra banAvavAnI, raMgavAnI, dhovAnI kaLA 17, zayanavidhi-zayyA banAvavAnI tathA temAM sUvAnI kaLA 18, AryA-saMskRta kavitA banAvavAdikanI kaLA 19, prahelikAgUDhArthavALI kavitA banAvavAdikanI kaLA 20, mAgadhikA-magadha dezanI bhASA jANavAnI kaLA 21, gAthAprAkRta gAthA karavAnI tathA jANavAnI kaLA 22, zloka-zloka banAvavA-jANavAnI kaLA 23, gaMdhayukti-sugaMdhi padArtha banAvavA-jANavAnI kaLA 24, madhusiktha-madhurAdika cha rasa banAvavA-jANavAnI kaLA 25, AbharaNavidhialaMkAra banAvavA, paheravA vigerenI kaLA 26, taruNIpratikarma-strIne keLavaNI ApavAnI kaLA 27, strIlakSaNa-strInA lakSaNa jANavAnI kaLA 28 puruSalakSaNa-puruSanA lakSaNa jANavAnI kaLA 29, hayalakSaNa-azvanA lakSaNa jANavAnI kaLA 30, gajalakSaNa-hastInA lakSaNa jANavAnI kaLA 31, goNalakSaNa-vRpabhanA lakSaNa jANavAnI kaLA 32, kurkuTalakSaNa-kukaDAnA lakSaNa jANavAnI kaLA 33, meMDhalakSaNa-meMDhAnA lakSaNa jANavAnI kaLA 34, cakralakSaNa-cakranA lakSaNa jANavAnI kaLA 35, chatralakSaNa-chatranA lakSaNa jANavAnI kaLA 36, daMDalakSaNa-daMDanA lakSaNa jANavA 31, asilakSaNa-khaganA lakSaNa jANavA 38, maNilakSaNa-maNinA lakSaNa 39, kAkinIlakSaNa-kAgaNInA lakSaNa 40, carma -carmanA lakSaNa eTale guNa, avaguNa vigere jANavAnI kaLA 41, caMdralakSaNa-caMdranuM grahaNa vigere jANavAnI kaLA 42, sUryacarita-sUryanI gatinuM jANavU vigere 43, rAhucarita-rAhunI gati vigere jANavI 44, grahacarita-grahanI gati vigerenuM jJAna 45, saubhAgyakara
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 167 // saubhAgya karavAnuM jJAnAdika 46, daurbhAgyakara - daurbhAgya karavAnuM jJAnAdika 47, vidyAgata - rohiNI, prajJapti vigere vidyA saMbaMdhI jJAnAdika 48, maMtragata - maMtranI sAdhanA vigerenuM jJAnAdika 49, rahasyagata - gupta vastu, vAta vigerenuM jJAnAdika 50, sadbhAva - dareka vastunI hakIkata jANavI 51, cAra- sainyanuM pramANa jANavuM vigere 52, praticAra - sainyane yuddhamAM utAravAnI kaLA 53, vyUha - sainyanI racanAnI kaLA 54, prativyUha - zatrusainyanA vyUhanI sAme teno parAjaya karavA mATe sAmuM vyUha racavAnI kaLA 55, skaMdhAvAramAna - sainyanA paDAva nAMkhavAnA sthaLanuM pramANa jANavuM 56, nagaramAna - zahera basAvavAnA sthAnanuM pramANa jANavuM 57, vastumAna - vastunuM pramANa jANavuM 58, skaMdhavAraniveza - sainyano paDAva nAMvAnuM jJAnAdika 59, vastuniveza - dareka vastune sthApana karavAnA vidhinuM jJAnAdika 60, nagaraniveza -nagara vasAvavA saMbaMdhI jJAnAdika 61, Ipadartha - thoDAne ghaNuM karI batAvavAnI kaLA 62, tsaruprapAta - khaganI mUTha banAvavA vigerenI kaLA 63, azikSA - ghoDAnI zikSA 64, hastIzikSA 65, dhanurveda 66, hiraNyapAka, suvarNapAka, maNipAka, dhAtupAka 67, bAhuyuddha, daMDayuddha, muSTiyuddha, yaSTiyuddha, yuddha, niyuddha, yuddhAtiyuddha 68, sUtrakheDa, nAlikAkheDa, vartakheDa, dharmakheDa, carmakheDa 69, patracchedya - patra chedavAnI kaLA, kaTakacchedya-vRkSAMgavizeSa chedavAnI kaLA 70, sajIva-nirjIvane sajIva jevo karIne ane sajIvane nirjIva jevo karIne batAvavAnI kaLA 71, tathA zakunaruta - pakSInA zabdathI zabhAzubha jANavAnI kaLA 72 (7) / saMmUcchima khecara paMceMdriya tiryaMca yonivALAnI utkRSTa sthiti coMtera hajAra varSanI kahI che ( 8 ) // TIkArtha:- have boMteramA sthAnakamAM kAMika lakhe che - suvarNakumAranA voMtera lAkha bhavano che. kevI rIte 1 te kahe che samavAya 72 // // 167 //
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 dakSiNa nikAyamA AtrIza lAkha ane uttaranikAyamAM cotrIza lAkha banne maLIne boMtera lAkha bhavano thAya che (1) / 'nAgasAhassIo tti ' - boMtera hajAra nAgakumAra devo bAhya veLAne eTale dhAtakIkhaMDa taraphanI veLAne eTale soLA hajAra yojana UMcI ane daza hajAra yojana pahoLI ( jADI ) lavaNasamudranI zikhAne ( dhAraNa kare che) (2) / zrImahAvIrasvAmI boMtera varSanuM AyuSya pALIne siddha thayA, te kevI rIte ? te kahe che - trIza varSa gRhavAsamAM, sADAvAra varSa ane eka pakSa ( pakhavADIyuM ) chadmastha avasthAmAM tathA kAMika nyUna trIza varSa kevaLIpaNAmAM ema sarva maLIne voMtera varSa thAya che ( 3 ) / ayalabhAya tti ' - acaLa bhrAtA nAmanA mahAvIrasvAmInA navamA gaNadhara, tenuM AyuSya voMtera varSanuM hatuM. kevI rIte ? te kahe - chaitALIza varSa gRhasthapaNAmAM, bAra varSa chadmasthapaNAmAM ane cauda varSa kevaLIpaNAmAM ( ema kula 72 varSa thAya che ) ( 4 ) / puSkarArdha kSetramAM voMtera caMdra (ne 72 sUrya ) che. temAM eka paMktimAM chatrIza ane vIjI paMktimAM paNa chatrIza banne malIne boMtera thAya che (5) / ' bAvattariM kalAo tti - kaLA eTale vijJAna. te kaLA jANavAnA bhedathI boMtera hoya che. temAM lekhana eTale akSara lakhavA te, tenA viSayavALI je kaLA - vijJAna te lekhana kahevAya che. ema sarvatra samaja. te lekha ve prakAranI che - lipi ane viSaya. temAM lipi aDhAra prakAranI che te aThAramA sthAnamAM kahI gayA che, athavA lATa vigere dezonA bhedane laine athavA tathAprakAranI vicitra upAdhinA bhedane lIdhe aneka prakAre hoya che. te A pramANe --patra, chAla, kASTha, dAMta, loha, tAmra, rupuM vigere vastuo akSaranA (lakhavAnA) AdhArarUpa che, ( tenA para lakhAya che). tathA lakha
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 72 // zrI., samavAyAGga stra // coyUM aMga // 16 // kotara, parova, vaNavaM, chedavaM, medavaM, vALavU ane saMkrAmad (bIjA padArtha- meLavaq) A vigere karavAthI (lakhavA, kotavA vigerethI) akSaro thAya che. tathA vipayanI apekSAe paNa aneka prakAre lekhana thai zake che kema ke svAmI-bhRtya, pitAputra, guru-ziSya, bhAryA-pati, zatru-mitra vigere lekhanA viSayo aneka che. tema ja te svAmI vigerenA tathAprakAranA kAryoM paNa aneka prakAranA che, tethI aneka prakAra thai zake che. A akSara paNa dopa rahita lakhavA joie, tethI tenA doSa A pramANe kahyA cha-"ati jhINApaNuM, ati moTApaNuM, viSamapaNuM, lIMTInuM vAMkApaNuM, asamAnatuM sadRzapaNuM (jemake-'pa' ne badale 'ya' lakhavo vigere) tathA avayavono vibhAga na pADavo te (akSaronA vibhAga mAthAM vigere judA lakhIne na pADavo te varavarNikA' ne badale vikharNikA') 1, tathA gaNita eTale saMkhyA, te gaNita saMkalita vigere aneka prakAracaM pATIne viSa prasiddha che 2, rUpya-lepya, zilA, suvarNa, maNi, vastra ane citra vigerene vipe rUpa banAvabuM (pratimAdika banAvavAnI kaLA )3, nATya kaLA-bharata, mArga, chalika ane lAsyavidhAna vigerenA bhedavaDe ATha prakAracaM nATya grahaNa karavAthI nRtyakaLA paNa grahaNa karI che ema jANavU. te nRtyakaLA traNa prakAre che-abhinayikA, aMgahArikA ane vyAyAmikA-A sarvanuM svarUpa bhAratanATayazAstrathI jANavU 4, tathA gItakaLA traNa prakAranI che-nibaMdhamArga, chalikamArga ane bhinnamArga, temAM " sAta svara, traNa grAma, ekavIza mUrchanA ane ogaNapacAsa tAna che. e pramANe svaramaMDaLa samApta thayu." A kaLA vizAkhila nAmanA zAstramAthI jANavI 5, 'vAiyaM ti'-vAdyakaLA. A kaLA cAra prakAranuM tata, pAMca prakA 1. garama karelI vastune kASThapara pheravI akSara pADavA. temA kASTa baLe che ne akSara paDe che. // 16 //
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - ratuM vitata, traNa prakAranuM zuSira ane eka prakAraceM ghana, ArIte vAjibanA tera prakAra thAya che 6, ityAdika kaLAno vibhAga laukikazAstrathI jANI levo. ahIM kaLAnI saMkhyA bauMtera kahI che, paraMtu sUtramA tenAM nAmo ghaNAM judAM judA jovAmAM Ave cha, tethI koino koimAM aMtarbhAva ( samAveza) thAya cha ema jANavU. (7) // sUtra-72 // . have toteramuM sthAna kahe cha mU0-harivAsarammayavAsayAo NaM jIvAo tevatari tevattari joyaNasahassAiM nava ya eguttare joyaNasae sattarasa ya egUNavIsaibhAge joyaNassa addhabhAgaM ca AyAmeNaM pannattA / 1 / | vijae NaM baladeve tevattariM vAsasayasahassAiMsavAuyaM pAlaittA siddhe jAva pphiinne|2|| suutrm-73|| II mUlArthaH-harivarSa ane ramyaka kSekanI (pratyekanI ) jIvA totera totera hajAra, nava so ne eka yojana tathA upara | eka yojananA ogaNIzIyA sattara bhAga tathA ardhe bhAga 7390113 jeTalI lAMbI kahI cha (1) / vijaya nAmanA baLadeva totera hajAra varpanuM sarva (kula ) AyuSya pALIne siddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA (2) // TIkArtha:--have toteramA sthAnaka viSa kAika lakhe cha- harivAse.tti'--ahIM saMvAdanI gAthA A pramANe cha--- "harivarpa kSetranI jIvA totera hajAra, nava so ne eka yojana upara sattara ane ardha (sADIsattara) kaLA 73901163 jeTalI cha (1) / tathA vijaya nAmanA bIjA vaLadevatuM kula AyuSya totera lAkha varSanuM kahyu che, paNa Avazyaka sUtramA to paMcotera -
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 74 // samavAyAGgaH copuMaMga // 169 // lAkha varparnu kathu cha, te matAMtara jANavu (2) // sUtra-73 // have cumoterasuM sthAna kahe che-- mU0--there NaM aggibhUI gaNahare covattari vAsAI saghAuyaM pAlaittA siddhe jAva pphiinne|| nisahAo NaM vAsaharapavayAo tigicchio NaM dahAo sItoyAmahAnadIo covattariM joyaNasayAI sAhiyAiM uttarAhimuhI pavahittA vairAmayAe jibbhiyAe caujoyaNAyAmAe pannAsajoyaNavi. kkhaMbhAe vaDaratale kuMDe mahayA ghaDamahapavattieNaM mRttAvalihArasaMThANasaThieNaM pavAeNaMmahayA saddeNaM pavaDai / 2 / evaM sItA vi dakkhiNAhimuhI bhANiyavvA / 3 / cautthavajjAsu chasu puDhavIsu covattari narayAvAsasayasahassA pannattA / 4 // sUtram-74 // .. mUlArtha:--sthavira agnibhUti nAmanA gaNadhara cumotera varSaY sarva ( kula ) AyuSya pALIne siddha thayA yAvat sarva duHkha rahita thayA (1) / nipadha nAmanA varSadhara parvata upara rahelA tigiccha nAmanA mahAdrahathakI sItodA nAmanI mahAnadI (nIkaLI che te) sAdhika cumotera so yojana uttara dizA sanmukha vahana karIne cAra yojana lAMbI ane pacAsa yojana viSkaMbhavALI (pahoLI) evI vajraratnamaya jihvAvaDe vajraratnanA taLiyAvALA kuMDamAM (sItodA prapAtakuMDamAM) moTA ghaDAnA mukhamAthI dhArA nIkaLe tema motInA hAranA saMsthAnavaDe rahelA prapAtavaDe ( paDavAvaDe ) moTA zabde karIne paDe che (2) / 69 //
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ eja pramANe sItA nAmanI mahAnadI paNa dakSiNa dizA tarapha vahetI satI sItAprapAta drahamAM paDe che ema kahe ( 3 ) / * eka cauthI narakapRthvI sivAya bAkInI cha naraka pRthvIne vipe (kula) cumotera lAkha narakAvAsA kahyA che ( 4 ) // TIkArtha:-- have cumoteramA sthAnaka viSe kAMika lakhe che - temAM agnibhUti e zrI mahAvIrasvAmInA vIjA gaNadhara hatA, tenuM cumotera varSanuM AyuSya kahuM, teno vibhAga A pramANe che cheMtALIza varSano gRhasthaparyAya, cAra varSa chadmasthaparyAya ane soLa varSa kevaLIparyAya jANavo (1) / ' nisahAo NamityAdi -Ano bhAvArtha A pramANe che - niSadha nAmanA varSa parvato viSkaMbha soLa hajAra AThaso ne beMtALIza yojana ane ve kaLA ( 16842 - 2 ) no che. tenA madhya bhAgamAM timiccha nAmano mahAdraha che, te ve hajAra yojana paholo ane cAra hajAra yojana lAMbo che. tethI parvatanA viSkaMbha (pahoLAi) ne ardha karI (8421 - 2) temAMthI drahanA viSkaMbhano ardha bhAga (1000) bAda karIe tyAre sItodA mahAnadIno parvata upara sAta hajAra cAra so ne ekavIza yojana tathA eka kaLA ( 7421 - 1 ) jeTalo pravAha thAya che. ' vairAmayAe jinbhiyAe tti 'vajramaya jihvikAvaDe eTale praNALamAM rahelA makaramukhanI jihvA ke je cAra yojana lAMbI ane pacAsa 'yojana pahoLI che tenAvaDe ' vairatale kuMDe tti, niSadha parvatanI nIce rahelA, vajranA taLIyAvALA, cAra so ne aiMzI ( 480 ) yojana lAMbA pahoLA ane daza yojana UMDA tathA zItodA devInuM bhavana jenA zikhara upara raheluM che evA zItodA nAmanA dvIpavaDe jeno madhya bhAga zobhI rahyo che evA zItodA prapAta nAmanA kuMDane viSa ' mahaya tti 'moTA pramANe karIne, ahIM koi pratamAM ' duhao ' (ve bAjue) evo pATha dekhAya che te khoTo pATha che ema jaNAya che. ' ghaDamuhapavatti
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAha sUtra !! dhuM aMga // 170 // eNaM ti -- jaima ghaDAnA mukhathI nIkaLato hoya tema muktAvaLInA eTale motInI seravALA hAranuM jevuM saMsthAna (AkAra) vA saMsthAne rahelA prapAtavaDe eTale parvatathI paDatA jaLasamUhavaDe moTA zabde karIne paDe che ( 2 ) / e ja pramANe sItA mahAnadI paNa kavI. temAM vizeSa e ke te nadI nIlavAna nAmanA varSadhara parvatathakI dakSiNa dizAnI sanmukha jar3ane ( sItA prapAtakuMDa mAM ) paDe che (3) / 'cautthavajjetyAdi ' temAM pahelI pRthvImAM trIza lAkha, bIjImAM pacIza lAkha, trIjImAM paMdara lAkha, pAMcamImAM traNa lAkha, chaThImAM pAMca ochA eka lAkha ane sAtamImAM pAMca- A sarva maLIne cumotera lAkha thAya che ( ekaMdara 80 lAkhamAMthI cothI naraka pRthvInA 6 lAkha narakAvAsa bAda karatAM 74 lAkha rahe che ) (4) // sUtra- 74 // * have paMcoteramuM sthAna kahe che -- mU0 - suvihissa NaM pupphadaMtassa arahao pannattari jiNasayA hotyA / 1 / sItale NaM arahA pannattari puvvasahassAI agAravAsamajjhe vasittA muMDe bhavittA jAva pavvaie / 2 / saMtI NaM arahA pannattarivAsa sahassAiM agAravAsamajjhe vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / // 3 // sUtram - 75 // mUlArtha:-- suvidhinAtha eTale puSpadaMta arihaMtane paMcotera so sAmAnya kevaLI hatA ( 1 ) | zrI zItaLanAtha arihaMta paMcotera hajAra pUrva sudhI gRhavAsa madhye rahAne pachI muMDa thai yAvat pravrajita thayA ( 2 ) / zrI zAMtinAtha arihaMta paMcotera samavAya 75 // // 170 //
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajAra varSa sudhI gRhavAsane madhye rahIne pachI muMDa thai gRhathakI anagArapaNe pravrajita thayA (3) // ____TIkArtha:--have paMcoteramA sthAna viSe kAika lakhe che--suvidhi navamA tIrthakara, tenuM bIjaM nAma puSpadaMta cha (1) / tathA zItaLanAtha arihaMta paMcotera hajAra pUrva sudhI gRhavAsamA rahyA hatA, te zI rIte ? te kahe che--pacIza hajAra pUrva kumArapaNAmAM ane pacAsa hajAra pUrva rAjya upara rahyA hatA (2) / tathA zAMtinAtha bhagavAna paMcotera hajAra varSa gRhavAsamA rahI pratrajita thayA, te zI rIte ? te kahe che--pacIza hajAra varSa kumArapaNAmAM, pacIza hajAra varSa mAMDalika rAjApaNAmAM ane pacIza hajAra varSa cakravartIpaNAmAM (ema kula 75000 varSa samajavA) (3) // suutr-75|| ___ have choterasuM sthAna kahe che-- __ mU0-chAvattari vijjukumArAvAsasayasahassA pannattA / 1 / eyaM-dIvadisAudahINaM, vijjukumAriMda thaNiyamaggINaM / chaNhaM pi jugalayANaM, chAvattari syshssaaiN| 1 / // 2 // sUtram-76 // mUlArthaH-vidyutkumAranA AvAso chotera lAkha kahyA cha (1) / e ja pramANe dvIpakumAra, dikkumAra, udadhikumAra, vidyutkumAreMdra, stanitakumAra ane agnikumAra, e chae yugalanA choMtera chotera lAkha bhavano kahyA che (2) // TIkArtha:--have choteramA sthAnaka viSe kAMika lakhe che-temA vidyutkumAronA bhavano dakSiNa dizAmAM cALIza lAkha che ane uttara dizAmAM chatrIza lAkha cha ( banne maLIne 76 lAkha cha (1) / eja pramANe eTale A je bhavanonuM pramANa kaDaM
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra co aMga // 171 // teja dvIpakumArAdika bhavanapati nikAyanuM jANavuM te bAbatanI gAthA 'dIvetyAdi ' mULamAM lakhI che. temAM 'yugalAnAM eTale dakSiNa tathA uttaranikAyanA bhede yugala eTale dareka nikAyane vipe ( choMtera lAkha che ) (2) // sUtra- 76 // have sattoteramuM sthAna kahe che -- mU0 - bharahe rAyA cAuraMtacakkavahI sattahattaraM puvvasayasahassAiM kumAravAsamajhe vasittA mahArAyAbhiseyaM saMpatte / 1 / aMgavaMsAo NaM sattahattari rAyANo muMDe jAva pavvaiyA / 2 / gadda - toyatusiyANaM devANaM sattahattaraM devasahastaparivArA pannattA / 3 / egamege NaM muhutte sattahattaraM lave lavaggeNaM pannatte / 4 // sUtram-77 // mUlArtha:-cAturaMta cakravartI bharata rAjA sattotera lAkha pUrva kumAra avasthAmAM rahIne pachI mahArAjAnA abhiSekane pAmyA hatA ( 1 ) / aMgavaMzanA satotera rAjA muMDa thar3ane yAvat pravrajita thayA hatA ( 2 ) / gardatoya ane tupita devone satto tera hajAra devono parivAra kahyo che (3) / eka eka muhUrtta sattotera lavapramANa kahyo che ( 4 ) // TIkArtha:-- have sattoteramA sthAnaka viSe kAMika vivaraNa kare che-temAM RpabhasvAmInI vaya cha lAkha pUrvanI thai tyAre bharatacakrI janmyA hatA, ane jyAzI lAkha pUrvanI vaye bhagavAna pratrajita thayA tyAre bharata rAjA thayA hatA. tethI jyAzImAMthI cha bAda karatAM sattotera rahe, teTalA lAkha pUrva sudhI teno kumAravAsa hato (1) / aMgavaMza eTale aMgarAjAno ( putra pautrAdika) samavAya 77 // // 171 //
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMza saMtAna, te saMbaMdhI (temAM janmelA ) sattotera rAjAo pravrajita thayA hatA (2) / 'gaddatoyetyAdi'--brahmaloka(pAMcamA svarga)nI nIce rahelI ATha kRSNarAjine viSe sArasvata vigere lokAMtika nAmanA ATha devanikAyo rahelA che. temAM gardatoya ane tupita e bannenA (devonA) parivAranI saMkhyA ekaThI karavAthI sattotera hajAra devono parivAra kahyo che (3) / tathA eka eka muhUrta lavanA parimANe karIne kahIe to sattotera lavano kahyo che. te vipe kayu cha ke--"harpita, nIroga ane kleza rahita (upadrava rahita) evA prANIno je eka zvAsocchAsa te prANa kahevAya che. AvA sAta prANano eka stoka, sAta stokano eka lava ane sattotera lavano eka muhUrta kahyo che" (ekaMdara 3773 prANa-zvAsozvAsanuM eka muhUrta thAya che.) (4) / / suutr-77|| have aThoterasuM sthAna kahe che-- mU-sakkassa NaM deviMdassa devaranno vesamaNe mahArAyA aTThahattarIe suvannakumAradIvakumArAvAsasayasahassANaM AhevacaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahArAyattaM ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe viharai / 1 / there NaM akaMpie aTThahattari vAsAI savAuyaM pAlaittA siddhe jAva ppahINe / 2 / uttarAyaNaniyaTTe NaM sUrie paDhamAo maMDalAo egUNacattAlIsaime maMDale aTThahattaraM egasadvibhAe divasakhettassa nivuDDettA rayaNikhettassa abhinivuDDhettA NaM cAraM carai / 3 / evaM dkssinnaaynnniy| vi // 4 // sUtram-78 // . NA
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAya 78 // mUlArtha:--devInA iMdra zakra nAmanA devarAjano vaizramaNa nAmano mahArAjA (lokapAla ) suvarNakumAra ane dvIpakumA-1 samavAyAGgaranA aThotera lAkha AvAsanA adhipatipaNAne, agresarapaNAne, svAmIpaNAne, bhartApaNAne, mahArAjapaNAne ane AjJApradhAna stra // senAnA nAyakapaNAne karAvato tathA pALato vicare che ( rahelo che) (1) / akaMpita nAmanA sthavira aThotera varpanuM sarva cothu aMga (kula) AyuSya pALIne siddha thayA yAvat sarva duHkha rahita thayA (2) / uttarAyaNathI pAcho pharelo sUrya pahelA maMDaLathI ogaNacAlIzamA maMDaLa sudhImAM (eka mUhUrttanA) ekasaThIyA aThotera bhAgapramANa divasanA kSetrane (divasane) hAni pamA-1 // 172 // DIne ane teTalA ja pramANa rAtrikSetrane vRddhi pamADIne gati kare che (3) / eja pramANe dakSiNAyanathI pAcho pharelo sUrya paNa ( teTalA divasane ghaTADe che ane rAtrine vRddhi pamADe che) (4) // TIkArthaH-have aThoteramA sthAnaka vipe kAMika lakhe che-'sakassetyAdi,' vesamaNe mahArAya tti'-soma, yama, varuNa ane vaizramaNa nAmanA lokapALanA madhye A vaizramaNa cotho uttaradikapALa che. te (dipALa ) vaizramaNadeva bhavanapatinikAyamA rahelA suvarNakumAranA deva-devInA, dvIpakumAranA deva-devInA tathA vyaMtara ane vyaMtarInA adhipatipaNAne kare che, ane tenA adhipatipaNAne lIdhe temanA nivAsonA adhipatipaNAne paNa te kare che ema kahevAya che. ahIM ahotera lAkha suvarNakumAra, dvIpakumAranA AvAso kayA che, temAM dakSiNa dizAmAM suvarNakumAranA ADanIza lAkha bhavano che ane dvIpakumAronA cALIza lAkha che te banne maLIne aThotera lAkha thAya che, A(vaizramaNa)nu dvIpakumAranuM adhipatipaNuM bhagavatI sUtramA dekhAtuM nathI, paraMtu ahIM kadhUche, te matAMtara jANavU. 'AhevacaM tti'-Adhipatya eTale adhipatirnu karma, 'porevacaM tti' 172 //
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ purAvartitvaM eTale agresarapaNuM, 'bhahittaM ti'-bhartRtva eTale poSaNa karavApaNu, 'sAmittaM tti'-svAmitva eTale / svAmIpaNuM, 'mahArAyattaM tti'-mahArAjatva eTale lokapAlapaNuM, ' ANAIsaraseNAvacaM tti'-jemAM AjJApradhAna | hoya evaM senAnuM nAyakapaNuM tene 'kAremANe tti'-anunAyako pAse sevakonA AdhipatyAdikane karAvato, 'pAlemANe tti'-pote paNa AdhipatyAdikane pALato vihare che eTale rahe cha (1) / akaMpita nAmanA sthavira ke je mahAvIra svAmInA AThamA gaNadhara hatA, tenuM sarva Ayu aSTotera varSanuM hatuM. kevI rIte ? te kahe che-gRhasthaparyAyamAM aDatALIza varSa, chadmasthaparyAyamAM nava varSa ane kevaLIparyAyamAM ekavIza varSa sarva maLIne 78 varSa samajavA. (2) / ' uttarAyaNaniyaTTeNaM tti' uttarAyaNathakI eTale uttara dizAnA gamanathakI pAcho pharelo arthAt dakSiNAyanamAM gayelo sUrya, ' paDhamAo maMDalAo tti'-dakSiNa dizAmA jatA sUryana je pahelaM maMDaLa, paNa sarva AbhyaMtara sUryamaMDaLa na jANavU, eTale ke || dakSiNAyananA pahelA maMDaLanI apekSAe gaNAtA te pahelA maMDaLathI ogaNacALIzamA maMDaLane viSe ane sarva AbhyaMtara maMDaLanIH apekSAe to cALIzamA maMDaLane viSe, 'aTThahattaraM tti'-aThotera, 'egasadvibhAe tti-muhUrttanA ekasaThIyA bhAga, * divasakhettassa tti'-divasa lakSaNavALA kSetranA eTale divasanA ja 'nivuDvetta tti'-nivardhya eTale hAni | RIL pamADIne 'cAraM caraI tti'-bhramaNa kare che.. Ano ja bhAvArtha caMdaprajJaptine anasAre kahe Le-jyAre sUrya sarva AbhyaMtara maMDaLane pAmIne gati kare che, tyAre navANuM hajAra cha so ne cALIza (99640) yojananu paraspara AMtaraM karIne gati kare che. A AbhyaMtara maMDaLa jabUdvIpamA eka so ne aiMzI (180) yojana jaie tyAre Ave che. e pramANe
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 78 // samavAyA patra po aMga // 17 // ne tarapha aMdara Avato hovAthI A(180)ne vamaNAM (360) karI tene jaMbudvIpanA pramANamAMthI bAda karIe tyAre upara kahelu (99640) AMtarUM thAya che. tathA te maMDaLamAM banne sUrya cAle che tyAre utkRSTathI aDhAra muharjano divasa thAya che ane jaghanyathI cAra muhartanI rAtri thAya che. tyArapachI AbhyaMtara maMDaLathI nIkaLIne pahelI ahorAtrie AbhyaMtaranI pachInA maMDaLane pAmIne jyAre gati kare che, tyAre navANuM hajAra cha so ne pIstALIza (99645) yojana ane ekasaThIyA pAMtrIza bhAga (3) jeTalaM AMtaraM karIne gati kare che. te vakhate muhUrttanA ekasaThIyA ye bhAga nyuna evA aDhAra muhartano divasa thAya che, ane muhUrttanA ekasaThIyA ve bhAga adhika evA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. e ja pramANe dakSiNAyananA cIjA, trIjA vigere maMDaLone vipe tathA vIjA, trIjA vigere ahorAtrane viSe pAMca pAMca yojana ane upara yojananA ekasaThIyA pAtrIza pAMtrIza bhAga jeTalI AMtarAnI vRddhi kahevI, tathA muhUrttanA ekasaThIyA babe bhAga jeTalI divasanI hAni ane rAtrinI vRddhi kahevI. e pramANe karatAM ogaNacALIzame maMDaLe banne sUryanuM paraspara AMtaraM navANu hajAra, ATha so ne sattAvana (99857) yojana ane upara ekasaThIyA trevIza bhAga (23) jeTalaM Ave che, tathA divasarnu pramANa aDhAra muhUrttamAMthI ekasaThIyA aThotera bhAga vAda karatAM soLa muhUrta ane ekasaThIyA cumALIza bhAga Ave che, ane bAra muhartanI rAtrimA ekasaThIyA aThotera bhAga umeravAthI tera muharta ane upara ekasaThIyA sattara bhAga thAya che (3) / e ja pramANe ' dkssinnaaynnniy| tti'-jema uttarAyaNathI pAcho pharelo sUrya ogaNacALIzamA maMDaLe ekasaThIyA aTho1. maMDaLanA AMtarAnA bane bAjunA ye be yojana ane maMDaLanA bane bAjunA 48-48 ekasaThIA bhAga eTale pAMca yojana ne 35 thAya. // 17 //
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tera bhAga ochA kare che ane vadhAre che. te ja pramANe dakSiNAyanathI pAcho pharelo sUrya teTalA ja bhAga ochA kare che ane vadhAre che. mAtra phera e che ke-dakSiNAyanathI pAcho pharatAM divasanA bhAgane ochA kare che ane rAtrinA: bhAgane vadhAre che, ane uttarAyaNathI pAcho pharatAM divasanA bhAgane vadhAre che ane rAtrinA bhAgane ochA kare che (4) // sUtra-78 / / have ogaNAeMzI, sthAna kahe cha mU-valayAmuhassa NaM pAyAlassa hiTThillAo caramaMtAo imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe heDille caramaMte esa NaM egUNAsiM joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / / 1 / evaM keussa vi jUyassa vi Isarassa vi / 2 / chaTThIe puDhavIe bahumajjhadesabhAyAo chaTThassa ghaNodahissa heDhille caramaMte esa NaM egUNAsIti joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / 3 / jaMbuddIvassa NaM dIvassa bArassa ya bArassa ya esa NaM egUNAsIiM joyaNasahassAiM sAiregAiM abAhAe aMtare pannatte / 4 / // suutrm-79|| _ mUlArtha:-vaDavAmukha nAmanA pAtAlakaLazanA nIcenA cheDAnA aMtathI A ratnaprabhA pRthvInA nIcenA cheDAnA aMta sudhImAM ogaNaeMzI hajAra yojana- abAdhAe AMtaraM kartuM che (1) / e ja pramANe ketu, yUpa ane Izvara nAmanA pAtALa kaLazanuM. paNa AMtaraM jANavu (2) / chaThI narakapRthvInA bahumadhyadeza bhAgathI chaThA ghanodadhinA nIcenA caramAMta sudhImAM ogaNa
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ / samavAya 79 // eMzI hajAra yojana- abAdhAe AMtaraM kahyu che (3) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA dareka dvArarnu abAdhAe AMtakai kAika adhika samavAyAGga ogaNaeMzI hajAra yojana- kachu cha (4) // TIkArtha:-have ogaNaeMzImA sthAnaka tripe kAika lakhe che-temAM 'valayAmuhassa tti'-vaDavAmukha nAmanA co, aMga pUrva dizAmA rahelA 'pAyAlassa tti'--mahApAtAlakaLazanA nIcenA caramAMtathI ratnaprabhA pRthvIno caramAMta ogaNaeMzI hajAra yojana dUra che. kevI rIte ? te kahe che--ratnaprabhA pRthvInu bAhalya eka lAkha ne eMzI hajAra yojananuM che, temAMthI eka // 174 // 2 hajAra yojana samudrano avagAha che te bAda karayo, tathA tenI nIce eka lAkha yojananA avagAhavALo valayA( vaDavA )mukha pAtALa kaLaza che tethI te lAkha paNa bAda karavA, tethI tenA caramAMtathI pRthvIno caramAMta kahelA pramANavALu eTale ogaNa- eMzI hajAra yojananA pramANavAllu AMtaraM thAya cha (1) / eja pramANe bAkInA traNa kaLazo saMbaMdhI aMtara kahevU (2) / 'TThIe ityAdi'--Ano bhAvArtha A pramANe che--chaTThI pRthvInuM bAhalya eka lAkha ne soLa hajAra yojana che, paraMtu sAte ghanodadhi to vIza vIza hajAra yojananA hovA joie, topaNa A graMthanA mate karIne to chaThI pRthvImA rahelo A ghanodadhi ekavIza hajAra yojanano saMbhave che. tethI karIne chaThI pRthvInA bAhalyanuM ardha karavAthI ahAvana hajAra yojana ane ghanodadhinuM pramANa ekavIza hajAra yojana e banne bhegA karavAthI ogaNaeMzI hajAra yojana thAya che, paraMtu graMthAMtaranA mate karIne to sarva ghanodadhirnu bAhalya vIza vIza hajAra yojana hovAthI pAMcamI pRthvIne AzrIne A sUtra hovu joie; kemake te pAMcamI pRthvInu bAhalya eka lAkha ne aDhAra hajAra yojananu kA che. (tenuM ardha 59 hajAra ane ghanodadhinA 20000 // 174 //
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLI 79000 thAya.) te viSe kayuM che ke-"narakapRthvInuM bAhalya anukrame eka lAkha upara eMzI 1, batrIza 2, aThAvIza 3, vIza 4, aDhAra 5, soLa 6 ane ATha 7 hajAra yojananuM jANavU." athavA to chaThI pRthvIno madhya bhAga hajAra adhika paNa (59 hajAra paNa ) kahevAne icchyo che, kema ke 'bahumadhya ' e ThekANe 'bahu' zabda che te evA ( adhika ) arthane sUcavanAro che. ( Ama karavAthI A graMthano mata siddha thAya che) (3) / tathA jaMbUdvIpanI jagatInA pUrvAdi dishaanaa| | anukrame cAra dvAra cha--vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita. te dareka dvArano viSkaMbha ( pahoLAi ) cAra cAra yojanano che, tathA te darekanI dvArazAkhAo babe gAu pahoLI che ( kula 4 // yojana thayA, cAre dvAranA thaine kula 18 yojana thayA.) te dvAronA madhye eka dvArathI bIjA dvAranuM AMtarUM kahevU che. 'esa NaM tti'-A AMtaraM ogaNAeMzI hajAra yojana sAtireka-kAMika adhika abAdhAe-vyavadhAnavaDe eTale vyavadhAnarUpa kayuM che. kevI rIte ? te kahe che--jaMbUdvIpanI paridhi 316227 yojana, 3 koza, 128 dhanuSa ane 13 // aMgula che. temAMthI cAre dvAra ane dvAra zAkhAno viSkaMbha (18 yojn)| bAda karavo, bAkI rahelAne (316209 ne) cAre bhAgavAthI kahelI saMkhyA (79052) eTale ogaNAeMzI hajAra yojana | sAdhika thaze. (4) // sUtra-79 // have eMzImuM sthAna kahe che-- II mU0-sejase NaM arahA asIiM dhaNUI uddhaM uccatteNaM hotthA / 1 / tiviDhe NaM vAsudeve asIiM dhaNUI uddhaM uccatteNaM hotthA / 2 / ayale NaM baladeve asIiM dhaNUiM uddhaM uccattaNaM hotthA / 3 / -
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 80 // NEES Fal tiviTThI NaM vAsudeve asIivAsasayasahassAI mahArAyA hotthA / 4 / Aubahule NaM kaMDe asIi samavAyAGga joyaNasahassAI bAhalleNaM pannattA / 5 / IsANassa deviMdassa devaranno asII sAmANiyasAhasa ssIo pannattAo / 6 / jaMbuddIve NaM dIve asIuttaraM joyaNasayaM ogAhettA sUrie uttarakaTTovagae co aMga paDhamaM udayaM karei / 7 // sUtrama-80 // // 17 // mUlArthaH-zreyAMsa nAmanA (agyAramA) arihaMta UMcAivaDe eMzI dhanupa UMcA hatA (1) / tripRSTha vAsudeva UMcAivaDe eMzI dhanuSa UMcA hatA (2) / acaLa nAmanA baLadeva UMcAivaDe eMzI dhanupa UMcA hatA (3) / tripRSTha vAsudeva eMkI lAkha varSa sudhI mahArAjApaNe rahyA hatA. (4) / (A ratnaprabhAno) abbahula kAMDa eMzI hajAra yojana bAhalyavaDe (jADAivaDe) kahyo che (5) / devarAja IzAna deveMdrane eMzI hajAra sAmAnika devo kahyA che (6) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA eka so ne aiMzI yojana jaie tyAre uttara dizAmAM gayelo sUrya prathama udayane kare che ( sarva AbhyaMtara maMDaLamAM Uge che) (7) // TIkArtha:--have eMzImA sthAnaka viSe kAika lakhe che-zreyAMsa e agyAramA arihaMta thai gayA (1) / tripRSTha te zreyAMsa jinezvaranA kALe thayelA prathama vAsudeva hatA (2) / tathA acaLa prathama baLadeva hatA (3) / tathA tripRSTha vAsudevanuM sarva Ayu corAzI lAkha varSanuM hatu temAM cAra lAkha kumArapaNAmAM ane vAkInA aiMzI lAkha varSa mahArAjyane viSe hatA (4) / 'Aubahula ityAdi'-ratnaprabhA pRthvInuM bAhalya eka lAkha ne aMzI hajAra yojananuM che. tenA traNa kAMDa che. temAM // 17 //
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo ratnakAMDa soLa prakAranA ratnamaya che, tenu bAhalya soLa hajAra yojananuM che, bIjo paMkavakulakAMDa corAzI hajAra yojana pramANa chetrIjo abbahala kAMDa eMzI hajAra yojana pramANa che (5) / "jaMbuddIve NamityAdi' (jaMbUdvIpamAM 180 yojn)| 'ogAhitta tti'-praveza karIne 'uttarakaTThovagaya tti'-uttara kASThA-dizAmAM gayelo sUrya prathama udayane kare che eTale sarva AbhyaMtara maMDaLamAM UMge cha (7) // suutr-80|| have ekAzImuM sthAna kahe che mU-navanavamiyA NaM bhikkhupaDimA ekkAsIi rAidiehi cauhi ya paMcuttarohiM (bhikkhAsaehiM ) ahAsuttaM jAva ArAhiyA / 1 / kuMthussa NaM arahao ekkAsIti maNapajjavanANasayA hotthA / 2 / vivAhapannattIe ekAsItiM mahAjummasayA pannattA // 3 // sUtram-81 // - mUlArthaH-navanavamikA nAmanI bhikSupaDimA ekAzI rAtridivase ane cAra so ne pAMca bhikSA( datti )e karIne sUtramA kahyA pramANe yAvat ArAdhelI thAya cha (1) / kuMthunAtha nAmanA sattaramA arihaMtane ekAzI so (8100 ) mana:paryavajJAnI hatA (2) / vivAhaprajJaptimA ekAzI mahAyugmazata ( adhyayano) kayAM che (3) // TIkArthaH-have ekAzImA sthAnaka vipe kAMika lakhe che-'navanavamike tti'-jene viSe navamA divasa nava vAra hoya a te navanavamikA kahevAya che, kemake navanavakane viSa nava navamA divasa hoya ja che. A bhikSupratimAne vipe ekAzI rAtridivasa
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 82 // hoya che. kemake navanavakanA (navane nave guNavAthI) ekAzI divasa thAya ja che. tathA pahelA navakamAM hamezA eka eka samavAyAGga bhikSA nigara bhikSA (datti) levAnI che. eja pramANe bIjA navakamAM bebe, jIjA navakamAMtraNa traNa, ema eka eka bhikSAnI vRddhi karavAthI suutr|| navamA navakamAM hamezAM nava nava bhikSA levAnI che. A sarva bhikSAne ekatra karIe tyAre cAra so ne pAMca (405) bhikSA thAya codhuM aMga che. tethI muLamAM kA che ke-'cauhi ya' ityAdi ahIM bhikSA zabde karIne datti icchI che. "ahAsuttaM tti'-yathAsUtra // 176 // eTale sUtramA kahyA pramANe. ahIM ' yAvat ' zabda lakhyo che tethI yathAkalpa-kalpamAM kahyA pramANe, 'yathAmArga'-mArgane nahIM oLaMgIne, 'yathAtattvaM'-tattvane nahIM oLaMgIne eTale tatvamAM kahyA pramANe samyak prakAre kAyAvaDe sparza karelI, pALelI, zobhAvALI, tarI gayelI, kIrtana karelI ane AjJAvaDe ArAdhelI thAya che, ema jANavU (1) / vivAhapannattIe tti'-vyAkhyAprajJaptine viSe ekAzI mahAyugma zato kahyA cha, ahIM 'zata' zabde karIne adhyayana kahevAya che, te adhyayano kRtayugma vigere lakSaNanA samUha vizeSanA vicArarUpa che te ahIM aMtarAdhyayananA svabhAvavALA ane tenA avagamavaDe jANavA lAyaka cha (3) // sUtra-81 // have bAzImuM sthAna kahe che-- mU0--jaMbuddIve dIve bAsIyaM maMDalasayaM jaM sUrie dukkhutto saMkamittA NaM cAraM carai, IN taM jahA-nikkhamamANe ya pavisamANe ya / 1 / samaNe bhagavaM mahAvIre bAsIe rAidiehi // 17 //
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sa vIikaMtehiM gabbhAo gambhaM sAharie / 2 / mahAhimavaMtassa NaM vAsaharapavvayassa uvarillAo caramaMtAo sogaMdhiyasya kaMDassa heDhille caramaMte esa NaM bAsIiM joyaNasayAiM abAhAe aMtare pannatte / 3 / evaM rUppissa vi // 4 // sUtram--82 // mUlArtha:--jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe te eka so ne vAzI maMDaLa che, ke jemAM sUrya ke vAra praveza karIne gati kare |Le. te A pramANe-jaMbadrIpathI bahAra nIkaLato tathA temAM praveza karato sato (182 maMDaLa para ve vAra Ave che) (1) zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI bAzI rAtridivasa vItI gayA tyAre eka garbhathI bIjA garbhamAM lai javAyA (2) / mahAhimavAna nAmanA varSadhara parvatanA uparanA caramAMtathI saugaMdhika kAMDanA nIcenA caramAMta sudhI bAzI so yojananuM abAdhAe AMtaraM kA che. (3) / eja pramANe rukmI parvatarnu paNa jANavU (4) // TIkArthaH-have bAzImA sthAnaka viSe kAika khe che-ahIM jaMbUdvIpamA eka so ne bAzI maMDaLa eTale sUryane cAlavAnA |mArga 'te hoya che' ema adhyAhAra rAkhavo. kayA te maMDaLa ? te kahe che-ke je maMDaLane viSa sUrya vevAra praveza karIne gati kare che te A pramANe-jaMbUdvIpathI bahAra nIkaLato sato tathA jaMbUdvIpane viSa praveza karato sato (ema ve vAra te maMDaLo para gati kare che). ahIM bhAvArtha A pramANe che-sUryanA maMDaLa eka so ne corAzI che. temAM sarva AbhyaMtara maMDakamAM ane sarva bAhya maMDaLamAM eka javAra praveza kare che. bAkInA sarva maMDaLamAM ve vAra praveza kare che. ahIM bAzInI -
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAya 82 // naa naaku aa vivakSA hovAthI ja A vAzImA sthAnakamAM kaDaM che, ema jANavU. jo ke jaMbUdvIpamAM pAMsaTha (65) ja maMDaLo che, to paNa samavAyAGga jaMbUdvIpa saMbaMdhI sUryanI gatino viSaya hovAthI vAkInA (bahAranA) maMDaLo paNa jaMbUdvIpanA ja vizeSaNa tarIke kayAM che (1) / sUtra / / 'samaNe ityAdi -ASADha mAsanA zuklapakSanI chathI AraMbhIne bAzI rAtridivasa gayA ane tAzImo rAtridivasa cothaM aNg| vartato hato tyAre eTale Azvina mAsanA kRSNapakSanI teraze eka garbhAzayathI eTale devAnaMdA brAhmaNInI kukSithakI bIjA garbhamAM eTale trizalA nAmanI kSatriyANInI kukSimA zakeMdranI AjJAno amala karanArA hariNegamepI nAmanA devavaDe lai // 177 // javAyA. A sUtra bAzI rAtridivasane AzrIne vAzImA sthAnamAM kahevAmAM Avyu che, paraMtu trAzImA rAtridivasane AzrIne trAzImA sthAnamAM paNa kaheze. (2) / 'mahAhimavaMtassetyAdi'-mahAhimavAna nAme bIjo varSadhara parvata baso yojana UMco cha, tenA upalA caramAMtathI saugaMdhika kAMDano nIceno caramAMta bAzI so yojanapramANa che. kevI rIte ? te kahe cheratnaprabhA pRthvInA traNa kAMDa che-kharakAMDa, paMkakAMDa ane abbahulakAMDa. temA pahelo kAMDa soLa prakAre che. te A pramANe-ratnakAMDa 1, vajrakAMDa 2, vaiDUryakAMDa 3, lohitAkSakAMDa 4, masAragallakAMDa 5, haMsagarbhakAMDa 6, pulakakAMDa 7, saugaMdhikakAMDa 8, jyotIrasakAMDa 9, aMjanakAMDa 10, aMjanapulakakAMDa 11, rajatakAMDa, 12, jAtarUpakAMDa 13, aMkakAMDa 14, sphaTikakAMDa 15 ane riSThakAMDa 16. A sarve kAMDa hajAra hajAra yojanapramANa che. tethI saugaMdhikakAMDa AThamo hovAthI ATha hajAra eTale eMzI so yojana thayA ane baso yojana mahAhimavAna UMco che, tethI bAzI so yojana thayA ( 3) / e ja pramANe rukmI nAmanA pAMcamA varSadhara parvatarnu paNa kahevu. kemake te paNa mahAhimavAnanI jeTalo ja UMco cha (4) // sUtra-82 // // 177 //
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ have trAzImuM sthAna kahe cha mU-samaNe bhagavaM mahAvIre bAsIi rAidiehiM vIikaMtehiM teyAsIime rAiMdie vaTTamANe gabbhAo gambhaM sAharie / 1 / sIyalassa NaM arahao tesII gaNA tesII gaNaharA hotthaa|2| there NaM | maMDiyaputte tesIiM vAsAiM savvAuyaM pAlaittA siddhe jAva ppahINe / 3 / usabhe NaM arahA kosalie tesII puvvasayasahassAI agAramajjhe vasittA muMDe bhavittA NaM jAva pvvie| 4 / bharahe NaM rAyA cAuraMtacakavaTTI tesII puvvasayasahassAI agAramajjhe vasittA jiNe jAe kevalI savvannU savvabhAvadarisI / 5 // suutrm-83|| mUlArthaH-zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI bAzI rAtridivasa vItI gayA ane trAzImo rAtridivasa vartato hato tyAre eka garbhathI bIjA garbhamAM lai javAyA (1) / zItalanAtha svAmIne trAzI gaNo ane trAzI gaNadharo hatA (2) / sthavira | maMDitaputra trAzI varSanuM sarva Ayu pALI siddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA (3) / kozala dezamAM thayelA RpabhasvAmI trAzI lAkha pUrva gRhavAsamAM vasIne muMDa thaine yAvat pravrajita thayA hatA (4) / cAturaMtacakravartI bharata rAjA trAzI lAkha pUrva gRhavAsamAM vasIne jina, kevaLI, sarvajJa ane sarva padArthane jonArA thayA (5) // TIkArthaH-have trAzImA sthAnaka viSe kAMika lakhe che-ahIM zItaLanAtha jinezvaranA trAzI gaNo ane trAzI gaNadharo |
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 84 // samavAyAGga ... satra // codhuM aMga // 178 // kahyA paNa Avazyaka sUtramA to ekAzI lakhyA che, te matAMtara jANavU (2) / tathA sthavira maMDitaputra e mahAvIrasvAmInA chaTThA gaNadhara hatA. tenuM sarva Ayu trAzI varSanuM hatuM. kevI rIte ? te kahe cha-trepana varSa gRhastha paryAyamAM, cauda varSa chadmasthaparyAyamA ane soLa varSa kevaLIpaNAmAM, e rIte trAzI varSa thayA (3) / tathA 'kosalie tti'-kozala dezamA thayelA te kauzalika kahevAya che. 'tesIiMtti-vIza lAkha pUrva kumArapaNAmAM ane tresaTha lAkha pUrva rAjyamA e banne maLIne trAzI lAkha pUrva ( agAra madhye vasIne pachI anagAra thyaa)(4)| tathA bharata cakravartI sIttotera lAkha pUrva kumArapaNAmAM ane cha lAkha pUrva cakravartIpaNAmAM ema trAzI lAkha pUrva gRhavAsamAM basIne jina thayA eTale rAjyAvasthAmA ja rAgAdikano kSaya thavAthI jina thayA, tathA saMpUrNa koinI sahAya vinA vizuddha jJAnAdika traNano yoga thavAthI kevaLI thayA, vizeSa bodhathakI sarvajJa thayA ane sAmAnya bodhathakI sarva padArthane jonArA ( sarvadarzI) thayA. tyArapachI eka lAkha pUrva sudhI pravrajyA grahaNapUrvaka kevaLIpaNe vicarIne siddha thayA (5) // sUtra-83 // .... have corAzImuM sthAna kahe che mU0-caurAsIi nirayAvAsasayasahassA pannattA / 1 / usabhe NaM arahA kosalie caurAsIiM puvasayasahassAiM savAuyaM pAlaittA siddhe buddhe jAva ppahINe / 2 / evaM bharaho bAhubalI baMbhI suMdarI / 3 / sijase NaM arahA caurAsIiM vAsasayasahassAiM savAuyaM pAlaittA siddhe jAva // 17 //
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ ppahINe / 4 / tiviTe NaM vAsudeve caurAsIiM vAsasayasahassAiM savvAuyaM pAlaittA appaiTThANe narae neraiyattAe uvavanno / 5 / sakkassa NaM deviMdassa devaranno caurAsIi sAmANiyasAhassIo pnnttaao| 6 / savve vi NaM bAhirayA maMdarA caurAsIiM caurAsIiM joyaNasahassAiM urdU uccatteNaM pnnttaa| 7 / savve vi NaM aMjaNagapavvaya caurAsIiM caurAsIiM joyaNasahassAI uddhaM uccatteNaM pannattA / 8 / harivAsarammayavAsiyANaM jIvANaM dhaNupiTThA caurAsI joyaNasahassAiMsolasa joyaNAiM cattAri ya bhAgA joyaNassa parikkheveNaM pannattA / 9 / paMkabahulassa NaM kaMDassa uvarillAo caramaMtAo heDhille caramaMte esa NaM corAsIi joyaNasayasahassAI abAhAe aMtare pannatte / 10 / vivAhapannattIe NaM bhagavatIe caurAsIiM payasahassA padaggeNaM pannattA / 11 / corAsIi nAgakumArAvAsasayasahassA pannattA / 12 / corAsIi painnagasahassAiM pnnttaaii| 13 / corAsaiiM joNippamuhasayasahassA pannattA / 14 / puvAiyANaM sIsapahaliyApajjavasANANaM saTThANaTThANaMtarANaM corAsIe guNakAre pannatte / 15 / usabhassa NaM arahao caurAsIi samaNasAhassIo hotthaa|16|
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 179 // bhI savve vi caurAsIi vimANAvAsasayasahassA sattANauiM ca sahassA tevIsaM ca vimANA bhavaMtItimA samavAya 84 // samavAyAGga-makkhAyaM / 17 // suutrm-84|| mUtra // - mUlArtha:--corAzIlAkha narakAvAsA kayA che (1) / kozala dezamA thayelA zrI RSabhadeva arihaMta corAzI lAkha co aMga pUrvanuM sarva (kula) AyuSya pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkha rahita thayA (2) / eja pramANe bharata, bAhu valI, brAhmI ane suMdarI vipe paNa jANaQ (3) / zrIzreyAMsanAtha arihaMta corAzI lAkha varSanuM sarva AyuSya pALIne siddha thayA, yAvat sarva duHkharahita thayA (4) tripRSTha vAsudeva corAzIlAkha varSanuM sarva AyuSya pALIne apratiSThAna nAmanA narakAvAsamA nArakIpaNe utpanna thayA (5) / devanA rAjA zakra deveMdrane corAzI hajAra sAmAnika deva kahyA che (6) / sarve bahAranA meruparvato corAzI corAzI hajAra yojana UMcA kahyA che (7) / sarva aMjanagirio corAzI corAzI hajAra yojana uMcA kahyA che (8) / harivAsa ane ramyaka kSetranI jIvAnA dhanuHpRSThano vistAra (laMbAi) corAzI hajAra ne soLa yojana tathA upara eka yojananA (ogaNIzIyA) cAra bhAga jeTalo kahyo che (9) / paMkabahula nAmanA pRthvIkAMDanI uparanA caramAMtathI nIcenA caramAMta sudhImA corAzI lAkha yojananu abAdhAe AMtarUM kahuM che (10) / vivAhaprajJapti 1. bAhubali RpabhaprabhunI sAthe siddha thayelA hovAthI temanuM AyuSya janmathI 72 lAkha pUrvanuM anubhaveluM che. brAhmIsuMdarIno / nirvANakALa jANyo nathI." // 179 //
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale bhagavatIsUtrane viSe kula corAzI hajAra pado kahyA che (11) / corAsI lAkha nAgakumAranA AvAso kahyA che (12) / / corAzI hajAra prakIrNako kahyA cha (13) / corAzI lAkha jIvonI yonirUpI dvAro kahyA che (14) / pUrvathI AraMbhIne zIrSaprahelikA paryaMta svasthAnathI (pUrvanA aMkathI) sthAnAMtarano (pachInA aMka sthAnano) corAzI lAkhe guNAkAra kahyo che (pahelA aMkane corAzI lAkhe guNatAM pachIno aMka Ave che) (15) / zrI RSabhadeva arihaMtane corAzI hajAra sAdhunI saMpadA hatI (16) / sarve maLIne vaimAnikanA vimAno corAzI lAkha, sattANu hajAra ne trevIza che ema bhagavAne kayuM che (17) // TIkArthaH--have corAzImA sthAnaka viSe kAika lakhe che-corAzI lAkha narakAvAso A rIte che--pahelImAM trIza lAkha 1, bIjImAM pacIza lAkha 2, trIjImAM paMdara lAkha 3, cothImAM daza lAkha 4, pAMcamImAMtraNa lAkha 5, chaThImAM pAMca ochA evA eka lAkha 6 ane sAtamImAM pAMca ja 7, A sarva maLIne corAzI lAkha thAya cha (1) / agyAramA zreyAMsanAtha tIrthakara ekavIza lAkha varSa kumArapaNAmAM, teTalA ja (2100000) pravrajyAmAM ane beMtALIza lAkha rAjyamAM, e | rIte kula corAzI lAkha varSatuM AyuSya pALIne siddha thayA (4) / tathA tripRSTha pahelA vAsudeva zreyAMsasvAmIne kALe thayelA | te apratiSThAna nAmanA narakamAM eTale sAtamI pRthvInA narakAvAsAmAMnA madhya (vacalA) narakAvAsamAM utpanna thayA (5) / tathA 'sAmANiya tti'--eTale samAna RddhivALA (6) / tathA 'bAhirayaM tti'-jaMbUdvIpanA meru vinAnA bIjAcAra meruparvato corAzI hajAra yojana UMcA kayA che (7)|'aNjnngpvvy tti'-jaMbadvIpathI AThamA naMdIzvara nAmanA dvIpane viSe cakravAla viSkabhanA madhya bhAge pUrvAdika cAre dizAmAM cAra aMjanaratnamaya aMjanaka parvato cha (te 84000 yojana
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 84 // jyA arthanI prApti thAya ayAkhyAprajJapti eTale bhagavatI mantrAlaya corAzI hajAra yojananu cha, yA cAra UMcA che) (8) / harivAsetyAdi- cattAriya bhAgA joyaNassa tti'-ahIM yojananA cAra bhAga kahyA te ogasamavAyAGgaNIzIyA cAra bhAga jANavA. A arthane mATe ardha gAthA A pramANe kahI che-"corAzI hajAra ne soLa yojana tathA cAra suutr|| kaLA eTaluM dhanuHpRSTha kayuM che." (9) tathA paMkabahula e bIjuM kAMDa che, tenuM vAhalya corAzI hajAra yojananuM che, tethI sUtramA -co kahelo artha barAbara cha (10) / tathA vyAkhyAprajJapti eTale bhagavatI sUtra. temAM padanA parimANe karIne corAzI hajAra pado che. ahIM jyAM arthanI prApti thAya-artha pUrNa thAya te pada kahevAya che. matAMtare to AcArAMga sUtramA aDhAra hajAra padanuM // 18 // pramANa kahelaM hovAthI tathA bAkInA aMgo tethI bamaNA pramANavALA hovAthI vyAkhyAprajJaptinA pado be lAkha ne aThThAzI hajAra che ema kahe che (11) / tathA nAgakumAranA AvAso cumALIza lAkha dakSiNamAM ane cALIza lAkha uttaramA che te banne maLIne corAzI lAkha thAya che (12) / yoni eTale jIvanI utpattinAM sthAna, te rUpI pramukha eTale dvAra, te yonipramukha kahevAya che te corAzI lAkha kahyA che. kevI rIte ? te kahe che-"pRthvIkAya, apkAya, agnikAya ane vAyukAya te eka ke ekanI sAta sAta lAkha yoni (28) che, pratyeka vanaspatinI daza lAkha ane anaMtakAyanI cauda lAkha ( kula 24 lAkha) OM yoni che, vikaleMdriyanI (beiMdriya, teiMdriya ne caureMdriyanI) babe lAkha (6) yoni che, nArakI ane devanI cAra cAra lAkha (8) yoni che." paMceMdriya tiryacane viSe cAra lAkha, manuSyane viSe cauda lAkha yoni che. ahIM jo ke jIvonA utpattisthAno asaMkhyAtA che to paNa sarakhA varNa, gaMdha, rasa ane sparzavALA ghaNA sthAnone eka ja sthAnapaNe vivakSA hovAthI kahelI yoninI saMkhyAmAM doSa jANavo nahIM (14) / ' puvAiyANamityAdi' pUrva cha Adi jene te pUrvAdika // 18 //
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahIe, tevA tathA zIrSaprahelikA che aMte jene te zIrSaprahelikAparyavasAna kahIe, tevA svasthAnathakI eTale pUrva pUrva (saMkhyAtA ) sthAnathI uttarottara saMkhyAnA sthAnanI utpatti sthAnavALA saMkhyAvizeSathakI arthAt guNavA lAyaka saMkhyAthakI sthAnAMtaro eTale tenI pachInA saMkhyAsthAno arthAt guNAkArathI utpanna thayelA vyavadhAna rahita taratanA saMkhyAvizeSa jene viSe che ( bahuvrIhisamAsa ) te svasthAnasthAnAMtara eTale anukrame rahelA saMkhyAnA sthAnavizeSa kaddevAya che, athavA ( bahuvrIhi samAsa na karIe to ) svasthAna eTale pUrvasthAna ane sthAnAMtara eTale pachInA taratanA sthAna (dvaMdva samAsa ) te svasthAnasthAnAMtara kavAya che, athavA (dvaMdva samAsa paNa na karIe to ) svasthAnathakI eTale pUrvAMga nAmanA prathama sthAnathakI sthAnAMtara eTale ( pUrva vigere) kahevAne icchelA pachInA sthAno ( paMcamI tatpuruSa samAsa ) te svasthAnasthAnAMtara kahevAya che. teno (svasthAnasthAnAMtarano ) corAzI eTale 'lakSa' zabdano adhyAhAra hovAthI corAzI lAkhavaDe guNAkAra karavAno ko che. te A pramANe- corAzI lAkha varSe karIne (pUrvanuM) eka pUrvAMga thAya che, te (pUrvAMga) svasthAna che, tene corAzI lAkhe guNavAthI eka pUrva kahevAya che, te sthAnAMtara thayuM. e ja pramANe pUrva svasthAna che, tene corAzI lAkhe guNavAthI tenI pachInuM sthAna truTitAMga nAmanuM thAya che (te truTitAMgane corAzI lAkhe guNavAthI eka truTita thAya che. ityAdi uttarottara sthAno jANavA.) ahIM A saMkhyAnAM sthAno mATe A pramANe ve gAthAo che - " pUrva 1, truTita 2, aDaDa 3, avava 4, hUhUka 5, utpala 6, padma 7, nalina 8, arthanipUra 9, ayuta 10, nayuta 11, prayuta 12, cUlikA 13 ane zIrSaprahelikA 14 A cauda nAma aMga zabdavaDe yukta karavA ( pUrvAMga, truTitAMga vigere. ) ema karavAthI aThThAvIza sthAno thAya che. ahIM ( zIrSaprahelikAnA ) eka. 31
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 180 // UMcA che) (8) / ' harivAsetyAdi - ' cattAri ya bhAgA joyaNassa tti ' - ahIM yojananA cAra bhAga kalA te ogaNIzIyA cAra bhAga jANavA. A arthane mATe ardha gAthA A pramANe kahI che- "corAzI hajAra ne soLa yojana tathA cAra kaLAlaM dhanuHpRSTha kahAM che." (9) tathA paMkabahula e bIjuM kAMDa che, tenuM bAhalya corAzI hajAra yojananuM che, tethI sUtramAM kahelo artha barAbara che ( 10 ) / tathA vyAkhyAprajJapti eTale bhagavatI sUtra temAM padanA parimANe karIne corAzI hajAra pado che. ahIM jyAM arthanI prApti thAya - artha pUrNa thAya te pada kahevAya che. matAMtare to AcArAMga sUtramAM aDhAra hajAra padanuM pramANa kahe hovAthI tathA bAkInA aMgo tethI vamaNA pramANavALA hovAthI vyAkhyAprajJaptinA pado ve lAkha ne ahAzI - hajAra che ema kahe che ( 11 ) / tathA nAgakumAranA AvAso cumALIza lAkha dakSiNamAM ane cALIza lAkha uttaramA che te banne maLIne corAzI lAkha thAya che (12) / yoni eTale jIvanI utpattinAM sthAna, te rUpI pramukha eTale dvAra, te yoni pramukha kahevAya che te corAzI lAkha kahyA che. kevI rIte ? te kahe che -" pRthvIkAya, apUkAya, agnikAya ane vAyukAya te eka ekanI sAta sAta lAkha yoni ( 28 ) che, pratyeka vanaspatinI daza lAkha ane anaMtakAyanI cauda lAkha ( kula 24 lAkha ) yoni che, vikaleMdriyanI ( beiMdriya, teiMdriya ne caureMdriyanI ) bave lAkha (6) yoni che, nArakI ane devanI cAra cAra lAkha (8) yoni che. " paMceMdriya tiryacane viSe cAra lAkha, manuSyane viSe cauda lAkha yoni che. ahIM jo ke jIvonA utpattisthAno asaMkhyAtA che to paNa sarakhA varNa, gaMdha, rasa ane sparzavALA ghaNA sthAnone eka ja sthAnapaNe vivakSA hovAthI kalI yoninI saMkhyAmAM dopa jANavo nahIM (14) / ' putravAiyANAmityAdi ' pUrva che Adi jene te pUrvAdika samavAya 84 // // 180 //
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 86 // zrI UMcA che, tethI kula paMcAzI hajAra yojana thAya che. tathA puSkarAdhanA banne meru paNa e ja rIte samajavA. vizeSa e kesamavAyAGga sUtranI gatinuM vicitrapaNu hovAthI te sUtramA kahyA nathI (2) / tathA rucaka eTale rucaka nAmano teramA dvIpanI aMdara rahelo patra // prAkAranI jevI AkRtivALo rucakadvIpanA ve vibhAga karanAro rucaka nAmano parvata che, te maMDaLAkAre rahelo hovAthI maMDalika _ cothu aMga parvata kahevAya che. te eka hajAra yojana pRthvImAM avagADha che ane corAzI hajAra yojana UMco cha, tethI kula paMcAzI G hajAra yojana thAya chai (3) tathA meruparvatanI pAMca so yojana UMcI pahelI mekhaLAmA rahelA naMdana vananA bhUmitaLanA // 182 // caramAMta thakI saugaMdhikakAMDa eTale ratnaprabhA pRthvInA kharakAMDa nAmanA pahelA kAMDanA avAMtarabhUta saugaMdhika jAtinA ratnamaya saugaMdhika nAmanA AThamA kAMDanI nIceno caramAMta paMcAzI so yojana AMtarAne AzrIne rahelo che. kevI rIte ? te kahe che-pAMca so yojana meru saMbaMdhI tathA (tenI nIce) dareka kAMDa hajAra hajAra yojananA pramANavALA hovAthI AThamo kAMDa eMzI so yojana dUra che, tethI kula paMcAzI so yojana- AMtaruM che (4) // suutr-85|| have chAzImuM sthAna kahe che.. mU0-suvihissa NaM pupphadaMtassa arahao chalasIi gaNA chalasIi gaNaharA hotthaa|1|supaasss kaNaM arahao chalasIi vAisayA hotthA / 2 / doccAe NaM puDhavIe bahumajjhadesabhAgAo doccassa ghaNoKo dahissa heTThille caramaMte esa NaM chalasIi joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte |3||suutrm-86|| // 182 //
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArtha:- cUlikA sahita pUjya AcArAMga sUtranA paMcAzI uddezanakALa kA che (1) / dhAtakIkhaMDanA ve meruparvata kula thaine paMcAzI hajAra yojana UMcA kalA che (2) / rucaka dvIpano maMDalika parvata kula paMcAzI hajAra yojana UMco kahyo che (3) / . naMdana vananI nIcenA caramAMtathI saugaMdhika kAMDanI nIcenA caramAMta sudhI paMcAzI so yojananuM abAdhAeM AMtaruM kahyuM che (4) // TIkArtha: - have paMcAzImA sthAnaka viSe kAMika lakhe che - temAM AcAra nAmanuM pahelaM aMga nava adhyayanavALA pahelA zrutaskaMdharUpa che. te paNa cUlikA sahita eTale tenA bIjA zrutaskaMdhamAM pAMca cUlikA che, temAM pAMcamI nizIthA nAmanI cUlikA tenuM jUrdu sthAna hovAthI ahIM grahaNa karavAnI nathI. temAM pahelI ane cIjI cUlikA sAta sAta adhyayanavALI che, tathA trIjI ane cothI cUlikA eka eka adhyayanavALI che. tethI A pramANe cUlikA sahita je varte te sacUlikAka kahevAya che. arthAt te cUlikA sahita AcArAMganA paMcAzI uddezana kALa che. kema ke dareka adhyayane teTalA uddeza kALa che. te A pramANe - pahelA zrutaskaMdhanA nava adhyayanomAM anukrame sAta (7), cha (13), cAra (17), cAra (21), cha (27), pAMca (32), ATha (40), cAra (44), sAta (51) uddezanakAla che. tathA vIjA zrutaskaMdhamAM pahelI cUlikAnA sAta adhyayanone viSe anukrame agyAra (62), traNa (65), traNa (68), cArane viSe bave (76), bIjI cUlikAne viSe sAta adhyayano eka saravALA eTale eka eka uddezanakALavALA hovAthI ( 83 ), e ja pramANe trIjI cUlikA eka adhyayanavALI hovAthI ( 84 ) tathA cothI cUlikA paNa eka adhyayanavALI hovAthI ( 85 ) sarva maLIne paMcAzI (uddezana kALa ) thAya che ( 1 ) / tathA dhAtakIkhaMDanA banne meruparvata hajAra yojana bhUmimAM avagADha che ane corAzI hajAra yojana bhUmithI
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyaH 85 // so ne corANuM sthAna (AMkaDA) Ave che." A sthAnonA nAma anukrame A pramANe jANavA-pUrvAMga, pUrva, truTitAMga, samavAyAGga truTita vigere (15) / 'caurAsItimityAdi'-(corAzI saMkhyAnA sthAnakanA vivaraNa no A lekha cha) ahIM teno vibhAga suutr|| A pramANa A pramANe che-"vatrIza lAkha 1, ahAvIza lAkha 2, cAra lAkha 3, ATha lAkha 4 ane cAra lAkha 5 vimAno pahelethIgho\ aMgA pAMcamA brahma devaloka sudhImAM (84 lAkha) che. tyArapachI lAMtakamAM pacAsa hajAra 6, zukramAM cALIza hajAra 7, sahasrAramA / // 181 // cha hajAra 8, Anata-prANatamAM cAra so 9-10, AraNa-acyutamA traNa so 11-12, traNa adhastana greveyakamA eka so ne agyAra, traNa madhyama greveyakamAM eka so ne sAta, traNa uparitana 7veyakamAM eka so, tathA anuttaramAM pAMca vimAno cha / (kula 8497023 ).'bhavaMtIti makkhAyaM ti'-A vimAno A pramANe hoya che, e hetu mATe bhagavAne sarvajJapaNu Pa' hovAthI ane satyavAdIpaNuM hovAthI kayA che (17) // sUtra-84 // - have paMcAzImuM sthAna kahe che-- / mU0-AyArassa NaM bhagavao sacUliyAgassa paMcAsIi uddesaNakAlA pnnttaa| 1 / dhAyaisaMDassa NaM maMdarA paMcAsIi joyaNasahassAiM sabaggeNaM pannattA / 2 / ruyae NaM maMDaliyapavae paMcAsIi joyaNasahasAI savvaggeNaM pannatte / 3 / naMdaNavaNassa NaM heTThillAo caramaMtAo sogaMdhiyassa | kaMDassa heTThille caramaMte esa NaM paMcAsIi joyaNasayAI abAhAe aMtare pannatte / 4 // sUtram-85 // // 181 // A
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahIe, tevA tathA zIrSaprahelikA che aMte jene te zIrSaprahelikAparyavasAna kahIe, tevA svasthAnathakI eTale pUrva pUrva (saMkhyAtA) sthAnathI uttarottara saMkhyAnA sthAnanI utpatti sthAnavALA saMkhyAvizeSathakI arthAt guNavA lAyaka saMkhyAthakI sthAnAMtaro eTale tenI pachInA saMkhyAsthAno arthAt guNAkArathI utpanna thayelA vyavadhAna rahita taratanA saMkhyAvizeSa jene viSe che (bahuvrIhisamAsa ) te svasthAnasthAnAMtara eTale anukrame rahelA saMkhyAnA sthAnavizeSa kaddevAya che, athavA (bahuvrIhi samAsa na karIe to ) svasthAna eTale pUrvasthAna ane sthAnAMtara eTale pachInA taratanA sthAna ( dvaMdva samAsa ) te svasthAnasthAnAMtara kahevAya che, athavA (dvaMdva samAsa paNa na karIe to ) svasthAnathakI eTale pUrvAMga nAmanA prathama sthAnathakI sthAnAMtara eTale ( pUrva vigere) kahevAne icchelA pachInA sthAno ( paMcamI tatpuruSa samAsa ) te svasthAnasthAnAMtara kaddevAya che. teno (svasthAnasthAnAMtarano ) corAzI eTale 'lakSa' zabdano adhyAhAra hovAthI corAzI lAkhavaDe guNAkAra karavAno ko che. te A pramANe- corAzI lAkha varSe karIne (pUrvanuM ) eka pUrvAMga thAya che, te (pUrvAMga) svasthAna che, tene corAzI lAkhe guNavAthI eka pUrva kahevAya che, te sthAnAMtara thayuM. e ja pramANe pUrva svasthAna che, tene corAzI lAkhe guNavAthI tenI pachInuM sthAna truTitAMga nAmanuM thAya che (te truTitAMgane corAzI lAkhe guNavAthI eka truTita thAya che. ityAdi uttarottara sthAno jANavA.) ahIM A saMkhyAnA sthAno mATe A pramANe ve gAthAo che - " pUrva 1, truTita 2, aDaDa 3, avava 4, hUhUka 5, utpala 6, padma 7, nalina 8, arthanipUra 9, ayuta 10, nayuta 11, prayuta 12, cUlikA 13 ane zIrSaprahelikA 14 A cauda nAma aMga zabdavaDe yukta karavA (pUrvAMga, truTitAMga vigere. ) ema karavAthI aThThAvIza sthAno thAya che. ahIM ( zIrSaprahelikAnA ) eka 31
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ : mUlArtha:-suvidhinAtha eTale puSpadaMta nAmanA arihaMtane chAzI gaNa ane chAzI gaNadharo hatA (1) / supArzvanAtha arihaMtane chAzI so vAdI hatA (2) / bIjI pRthvInA bahu madhya dezabhAgathakI bIjA ghanodadhinI nIcenA caramAMta sudhI chAzI hajAra yojana- abAdhAe AMtaraM kartuM che (3) // TIkArtha:-have chAzImA sthAnaka viSe kAika lakhe che-temAM suvidhi nAmanA navamA jinezvaranA ahIM chAzI gaNa ane gaNadharo kahyA che ane Avazyaka sUtramA to aThAzI kahyA che, te matAMtara jANavU (1) / tathA vIjI pRthvI zarkarAprabhA. tenuM bAhalya eka lAkha ne batrIza hajAra yojananuM che, tenu ardha karatAM chAsaTha hajAra yojana thAya tathA tenI nIce rahelo. vIjI pRthvI saMbaMdhI hovAthI bIjo ghanodadhi bAhalyapaNe vIza hajAra yojanano che, te banne maLIne chAzI hajAra yojana | thAya che (3) // sUtra-86 // have sattAzImuM sthAnaka kahe che-- mU0-maMdarassa NaM pavayassa puracchimillAo caramaMtAo gothUbhassa AvAsapavayassa paJcacchimille caramaMte esa NaM sattAsIiM joyaNasahassAI abAhAe aMtare pannatte / 1 / maMdarassa NaM pavvayassa dakkhiNillAo caramaMtAo dagabhAsassa AvAsapavayassa uttarille caramaMte esa NaM sattAsII joyaNasahassAI abAhAe aMtare pannatte / 2 / evaM maMdarassa paccacchimillAo caramaMtAo saMkhassa
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI samavAyAGga sUtra // popuM aMga // 183 // AvAsapavvayassa puracchimille caramaMte esa NaM sattAsII joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte | 3 | evaM caiva maMdarassa uttarillAo caramaMtAo dagasImassa AvAsapavayassa dAhiNille caramaMte esa NaM sattAsII joyaNasahassAI abAhAe aMtare pannatte / 4 / chaNhaM kammapagaDINaM AimauvarillavajjANaM sattAsII uttarapagaDIo pannattAo | 5 | mahAhimavaMtakUDassa NaM uvarimaMtAo sogaMdhiyassa kaMDa heTThille caramaMte esa NaM sattAsIi joyaNasayAI abAhAe aMtare pannatte / 6 / evaM ruppikUDassa vi / 7 // suutrm-87|| mUlArtha:- meru parvatanA pUrva dizAnA caramAMtathI gostUbha nAmanA AvAsa parvatanA pazcima caramAMta sudhI (45 hajAra jaMbUdvIpanA ane 42 hajAra lavaNa samudranA ema) sattAzI hajAra yojananuM abAdhAe AMtaruM kadhuM che (1) / meru parvatanA dakSiNa caramAMtathI dakabhAsa nAmanA AvAsa parvatanA uttara caramAMta sudhI sattAzI hajAra yojananuM abAdhAe AMtaruM kathaM che (2) / e ja pramANe meru parvatanA pazcima caramAMtathI saMkha nAmanA AvAsa parvatanA pUrva caramAMta sudhI sattAzI hajAra yojananuM abAdhAe AMtaru che. (3) / e ja pramANe meru parvatanA uttara caramAMtathI dakasIma nAmanA AvAsa parvatanA dakSiNa caramAMta sudhI 'sacAzI hajAra yojananuM abAdhAeM AMtaruM kahyuM che (4) / pahelA ane chellA karma rahita bAkInA cha karmanI uttaraprakRtio sattAzI kahI che (5) / mahAhimavAna kUTanA uparanA cheDAthI saugaMdhika kAMDanI nIcenA caramAMta sudhImAM sattAzI so yojanatu samavAya 87 // // 183 //
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ abAdhAe AMtarUM kahuM che (6) / eja pramANe rukmI kUTanu paNa kaheQ (7) / .. TIkArtha:-have sattAzImA sthAnaka viSe kAMika kahe che-'maMdaretyAdi-merunA pUrva taraphanA aMtathI jaMbUdvIpanI aMdarano bhAga pIstALIza hajAra yojanano che, ane beMtALIza hajAra yojana lavaNasamudramA jaie tyAre velaMdhara nAgarAjano AvAsabhUta gostUbha nAmano parvata pUrva dizAmA rahelo che, tethI te banne maLIne sattAzI hajAra yojana- AMtaraM thAya che (1) / eja pramANe bIjAtraNenuM AMtaraM jANavU (2-3-4) / tathA pahelI jJAnAvaraNa ane chellI aMtarAya e ve mULa karbhaprakRti rahita Id bAkInI cha mULakarmaprakRtinI eTale darzanAvaraNa, vedanIya, mohanIya, AyuSka, nAma ane gotra karmanI sattAzI uttaraprakRtio kahI che. kevI rIte ? te kahe cha-darzanAvaraNa vigere cha karmanI uttaraprakRtio anukrame nava, ve, ahAvIza, cAra, beMtA LIza ane be che. te sarva maLIne sUtramA kahelI 87 uttaraprakRtio thAya che (5) / 'mahAhimavaMtetyAdi'-mahAhimavAna NE nAmanA bIjA varSadhara parvata upara siddhAyatanakUTa, mahAhimavatkUTa vigere ATha kUTo che, te pAMca so pAMca so yojana UMcA che. i: temAM mahAhimavaMta kUTanA pAMca so yojana, mahAhimavaMta varSadhara parvatanI UMcAinA baso yojana ane ratnaprabhAnA kharakAMDanA avAMIN tara kAMDomAMnA saugaMdhikakAMDa sudhInA ATha kAMDo ke je dareka kAMDa hajAra hajAra yojana pramANavALA cha tenA eMzI so yojana e traNe maLIne kula sattAzI so yojananu AMtaraM thAya che (6) / eja pramANe rukmI nAmanA pAMcamA varSadhara parvata uparaje bIjuM 1 rukmIkUTa nAmanuM kUTa che, tenuM paNa AMtaraM mahAhimavatkUTa pramANe ja kahevU, kemake te bannenuM sarakhuMja pramANa che (7) / / suutr-87|| have aThAzImuM sthAnaka kahe che AM
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGgaH sUtra // co aMga // 984 // mU0 - egamegassa NaM caMdimasUriyassa aTThAsIi aTThAsIi mahaggahA parivAro pannattA / 1 / diTTivAyarasa NaM aTThAsIi suttAI pannattAI, taM jahA - ujjusuyaM pariNayApariNayaM evaM aTThAsIi suttANi bhANiyavANi jahA naMdIe |2| maMdarassa NaM pavvayassa puracchimillAo caramaMtAo gothUbhassa AvAsapavayassa puracchimille caramaMte esa NaM aTThAsIiM joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte |3| evaM causu vi disAsu neyavvaM / 4 / bAhirAo uttarAo NaM kaTThAo sUrie paDhamaM chammAsaM amANe coyAlIsame maMDalagate aTThAsIti egasadvibhAge muhuttassa divasakhettassa nivuttA rayaNikhettassa abhinivuttA sUrie cAraM carai / 5 / dakkhiNakaTThAo NaM sUrie doccaM chammAsaM ayamANe coyAlIsati me maMDalagate aTThAsII egasaTTibhAge muhuttassa rayaNikhettassa nivuttA divasakhettassa abhinivRDittA NaM sUrie cAraM carai / 6 // sUtram-88 // mUlArtha:- eka eka ( dareka ) caMdra-sUryanA aDAzI aThThAzI mahA grahorUpa parivAra ko che (1) / dRSTivAdanA sUtroche, te A pramANe- RjusUtra, pariNatApariNata, ityAdi aThThAzI sUtra jema naMdI sUtramAM kalA che tema kahevA (2) / meru parvatanA pUrva taraphanA caramAMtathI gostubha nAmanA AvAsa parvatanA pUrva taraphanA caramAMta sudhI aTThAzI hajAra samavAya 88 // // 184 //
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ yojana- abAdhAe AMtarUM kA che (3) / eja pramANe cAre (bAkInItraNe) dizAmAM jANavU (4) sarva AbhyaMtara maMDaLarUpa bahAranI. uttara dizAthakI pahelA cha mAsa tarapha eTale dakSiNAyana tarapha Avato sUrya jyAre cumALIzamA maMDaLe Ave tyAre muhUtainA ekasaThIyA ahAzI bhAga jeTalI divasakSetranI eTale divasanI hAni karIne ane rAtrikSetranI teTalI ja vRddhi karIne sUrya gati kare che (5) / tathA dakSiNa dizA thakI bIjA cha mAsa tarapha eTale uttarAyaNa tarapha Avato sUrya jyAre cumALIzamA maMDaLe Ave tyAre muhUrttanA ekasaThIyA aThAzI bhAga jeTalI rAtrikSetranI (rAtrinI) hAni karIne ane | teTalI ja divasa kSetranI vRddhi karIne sUrya gati kare cha (6) // TIkArtha:-have ahAzImA sthAna viSe kAMika lakhe che-caMdra sUrya asaMkhyAtA che to paNa ahIM dareka caMdra sUryanA parivArabhUta ahAzI graha jANavA. ahIM caMdramA ane sUrya ema samAhAra dvaMdva samAsa ko che, tethI caMdrasUryarUpI yugalanA aThAzI mahAgraho che, A graho jo ke caMdranA ja parivArarUpa che ema anyatra kaheluM che, to paNa sUrya paNa iMdra ja che tethI teja graho tenA paNa parivArarUpa jANavA (1) 'didvivAetyAdi' dRSTivAda eTale bAramuM aMga, te pAMca prakAraceM che-parikarma 1, sUtra 2, pUrvagata 3, prathamAnuyoga 4 ane cUlikA 5. teno bIjo prakAra je sUtra che temAM sUtra adyAzI che. 'jahA naMdie tti'-jema naMdI sUtramA kahyA che tema, e pramANe atideza (bhalAmaNa) karIne sUtro dekhADyA che te AgaLa kahevAmAM Avaze (2) / 'maMdarassetyAdi'-merunA pUrva dizAnA cheDAthI jaMbUdvIpano cheDo pIstALIza hajAra yojana dUra che, tyAMthI ARE beMtALIza hajAra yojana jaie tyAre tyAM gostUbha nAmano AvAsa parvata che, te parvatano viSkama eka hajAra yojanano che, tethI,
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya samavAyAGga coyuM aMga // 185 // (45-42-1 hajAra maLavAthI) sUtramA kahelo aMka (88 hajAra) maLato Ave che (3) / A ja krame karIne dakSiNa vigere (traNa) dizAmA rahelA dakAvabhAsa, zaMkha ane dakasIma nAmanA velaMdhara nAgarAjanA nivAsabhUta parvatone AzrIne paNa kahe. te mATe ja kayu ke-'evaM causu vi disAsu neyavvamiti'-eja pramANe cAre dizAmAM jANavU (4) / 'bAhirAoNamityAdi'-bAhya eTale sarva AbhyaMtara maMDaLarUpa uttara dizAthakI, koi pustakamAM 'bAhirAo' e zabda dekhAto nathI. pahelA cha mAsa tarapha eTale varSamA prathama dakSiNAyana hovAthI dakSiNAyana tarapha Avato sUrya cumALIzamA maMDaLa upara gayo sato muhartanA ekasaThIyA aThAzI bhAga jeTalI divasakSetranI eTale divasanI hAni karIne tathA rAtrinI teTalI ja vRddhi karIne sUrya cAra care che eTale bhramaNa kare che. ahIM bhAvArtha A pramANe jANavo-dakSiNAyananI apekSAe dareka maMDaLe muhatainA ekasaThIyA be bhAga jeTalI divasanI hAni thAya che, tethI cumALIzamA maMDaLe aSTAzI bhAga jeTalI hAni thAya che, ane rAtri teTalA ja bhAgapramANa vRddhi pAme che. ahIM (sUtramA ) ve vAra sUrya zabda lakhyo che, te divasa ane rAtrine AzrIne be vAkyanA bhedanI kalpanA karavAthI lakhyo che, tethI punarukta dopa jANavo nahIM. A sUtrano bhAvArtha aThoteramA sthAnanA sUtranI jema jANI levo. (5) / 'dakSiNakaTTAo' ityAdi sUtra uparanA sUtranI jema jANavU. vizeSa ekeahIM divasanI vRddhi ane rAtrinI hAni jANavI (6) // suutr-88|| have nevAzImuM sthAnaka kahe chamU-usabheNaM arahA kosalie imIse osappiNIe tatiyAe susamadUsamAe (samAe) pacchime M // 185 //
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAge egUNaNaue addhamAsehiM sesehiM kAlagae jAva svvdukkhpphiinne|| samaNe bhagavaM mahAvIre imIse osappiNIe cautthAe dUsamasusamAe samAe pacchime bhAge egUNanauie addhamAsahiM sesehiM kAlagae jAva savvadukkhappahINe / 2 / hariseNe NaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI egaNanauiM vAsasayAI mahArAyA hotthA / 3 / saMtissa NaM arahao egaNanauI ajjAsAhassIo ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hotthA / 4 // suutrm-89|| __ mUlArtha:--kozala dezamA utpanna thayelA zrI RSabhadeva arihaMta A avasarpiNInA suSamaduHSama nAmanA trIjA ArAne cheDe nevAzI ardhamAsa ( pakhavADIyA ) bAkI hatA tyAre kALadharma pAmyA yAvat sarva duHkha rahita thayA (1)|shrmnn bhagavAna | mahAvIrasvAmI A avasarpiNInA duHSamasuSama nAmanA cothA ArAnA pazcima bhAgamAM nevAzI ardhamAsa (pakhavADIyA) bAkI hatA tyAre kALadharma pAmyA yAvat sarva duHkha rahita thayA (2) / hariSeNa nAmanA cAturaMta cakravartI rAjA nevAzI so varSa sudhI maharAjA hatA (rAjya pALatA hatA) (3) / zrIzAMtinAtha arihaMtane nevAzI hajAra sAdhvIorUpa utkRSTa sAdhvIsaMpadA hatI (4) / dIkArtha:-have nevAzImA sthAnaka viSe kAMika lakhe che-taIyAe samAe tti'-suSamaduHSama nAmanA jIjA ArAnA nevAzI ardhamAsa eTale traNa varSa ane sADAATha mAsa zeSa rahe sate. 'jAva' zabda lakhyo che tethI aMtakRta thayA, siddha thayA, buddha thayA, mukta thayA, ema jANavU (1) / hariSeNa nAmanA dazamA cakravartInuM sarva Ayu daza hajAra varSarnu
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - samavAya 90 // suutr|| hatuM. temAM so varSa nyUna nava hajAra varSa sudhI rAjya kayu, vAkInA agyAra so varSa kumArapaNAmAM, mAMDalikapaNAmAM ane sAdhusamavAyAGgapaNAmAM jANavA (3) / ahIM zAMtinAtha jinezvaranI nevAzI hajAra sAdhvInI saMpadA kahI che, paraMtu Avazyaka sUtramA to ekasaTha hajAra ane cha so kahI che, te matAMtara jANavu (4) // suutr-89|| codhU aMga have nevumuM sthAna kahe ch||18|| mU0-sIyale NaM arahA nauiM dhaNUI uDaM uccatteNaM hotthaa| 1 / ajiyassa NaM arahao nauI gaNA nauI gaNaharA hotthA / 2 / evaM saMtissa vi|3| sayaMbhussa NaM vAsudevassa Naui vAsAiM vijae hotthA / 4 / sabesi NaM vaddaveyaDDapabayANaM uvarillAo siharatalAo sogaMdhiyakaNDasa heDile caramaMte esa NaM naui joyaNasayAI abAhAe aMtare pannatte / 5 // suutrm-90|| . mUlArthaH-zrIzItaLanAtha arihaMta nevu dhanuSa UMcA hatA (1) / zrIajitanAtha arihaMtane nevu gaNa ane nevu gaNadharo hatA (2) / eja pramANe zrIzAMtinAthane paNa nevu gaNa ane nevu gaNadharo hatA (3) / svayaMbhU vAsudeve nevu varSa sudhI digvijaya karyo hato (4) / sarve vRttavaitADhya parvatonA uparanA zikharataLathI saugaMdhika kAMDanA heThalA caramAMta sudhI nevu so yojananuM abAdhAe AMtaraM kartuM che (5) // . TIkArtha:--have nevumA sthAnaka viSe kAika lakhe che-temAM ajitanAtha ane zAMtinAthanA nevu gaNa ane nevu gaNadharo ra86
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM kahyA che, paNa Avazyaka sUtramA to ajitanAthanA paMcANu ane zAMtinAthanA chatrIza gaNa ane gaNadharo kahyA che te matAMtara jANavu (2-3) / tathA svayaMbhU nAmanA trIjA vAsudevane nevu varSa sudhI vijaya eTale pRthvIne sAdhavAno vyApAra hato (4) / 'savvesi NamityAdi'-sarve eTale zabdApAtI vigere vIze vRttavaitADhyo eka hajAra yojana UMcA che, tathA saugaMdhika kAMDano caramAMta ATha hajAra yojana pramANa che, tethI nava hajAra eTale nevu so yojananu AMtaruM sUtramA kA che te barAbara cha (5) // suutr--90|| have ekANueM sthAnaka kahe che-- ___mU-ekANauI paraveyAvaccakammapaDimAo pnnttaao| 1 / kAloe NaM samudde ekANauI joyaNasayasahassAiM sahiyAiM parikkheveNaM pannatte / 2 / kuMthussa NaM arahao ekANauI AhohiyasayA hotthA / 3 / AuyagoyavajANaM chaNhaM kammapagaDINaM ekANauI uttarapagaDIo pannattAo / 4 // sUtram-91 // mUlArtha:-vIjAnuM vaiyAvRttya karma karavAnI pratimAo ekANu kahI che (1) / kAloda samadanI paridhi kAMika adhika ekANu lAkha yojana pramANa kahI che (2) / kuMthunAtha arihaMtane ekANu so avadhijJAnIonI saMpadA htii|3| Ayu ane gotra e ve karma vinA bAkInI cha mUla karmaprakRtinI ekANu uttara prakRtio kahI che (4) // . . ...
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAma sUtra // aMga // 187 // TIkArtha:- have ekANumA sthAnaka viSe kAMika lakhe che - temAM para eTale potAthI rahita evA bIjAonA vaiyAvRtyakarma eTale bhaktapAnAdikavaDe upaSTaMbha kriyA karavArUpa pratimA eTale vizeSa prakAranA abhigraho ekANu che. ahIM A abhigrahone pratimApaNA karIne kalA che te bIje koipaNa ThekANe jovAmAM AvatA nathI. mAtra A vinayavaDe vaiyAvRtya karavAnA bhedo che ema saMbhave che. te A pramANe - darzananA ( samakitanA ) guNe karIne jeo adhika hoya teone viSe satkAra vigere daza prakArano vinaya karavAnI che. te vipe kayuM che ke-- satkAra 1, abhyutthAna 2, sanmAna 2, AsanAbhigraha 4, AsanAnupradAna 5, kRtikarma 6, aMjalipragraha 7, AvatAnI sAme javuM 8, sthira rahelAnI paryupAsanA 9 tathA jatAnI pAchaLa januM 10. A daza prakArano zuzrUSA vinaya ko che. temAM satkAra eTale vAMdayuM, stuti karavI vigere 1, abhyutthAna eTale Asanano tyAga karavI te 2, sanmAna eTale vastrAdikavaDe pUjA karavI te 3, AsanAbhigraha eTale pAse AvIne UbhA hoya tene Asana lAvI 'ApApUrvaka 'ahIM beso' ema kahevuM te 4, AsanAnupradAna eTale eka sthAnathI vIjA sthAne Asana lar3a januM te 5, kRtikarma vigere bAkIMnA pAMca bhedono artha pragaTa ja che 10 tathA tIrthaMkarAdika paMdara padane anAzAtanAdi cAra padavaDe guNavAthI sATha prakArano anAzAtanA vinaya thAya che. te paMdara pada A pramANe -" tIrthakara 1, dharma 2, AcArya 3, vAcaka 4, sthavira 5, kula 6, gaNa 7, saMgha 8, sAMbhogika 9, kriyA 10, tathA matijJAnAdi (mati, zruta, avadhi, manaH paryava, kevaLa ) pAMca jJAna maLIne 15, " AnI bhAvanA A pramANe karavI - tIrthaMkaronI je anAzAtanA te tIrthaMkara anAzAtanA kahevAya che ( paSThItatpuruSa samAsa ). e ja pramANe tIrthaMkare prarUpelA dharmanI anAzAtanA. eja pramANe sarvatra bhAvanA karavI. anAzAtanA samavAya 91 // // 187 //
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ vigere cAra pada A pramANe--" tIrthakarathI AraMbhIne kevaLajJAna paryaMta. paMdara padonI anAzAtanA 1, bhakti 2, bahamAna 3 / / ane varNavAda (zlAghA) 4 A cAra karavA." tathA aupacArika vinaya sAta prakArano che. te vipe kahyu cha ke--"abhyAsAsana 1, chaMdo'nuvartana 2, kRtapratikRti 3, kArita nimittakaraNa 4, duHkhArtagaveSaNa 5, sarva arthane vipe dezakALana jANavU 6 tathA anumati-anujJA 7, A aupacArika vinaya saMkSepathI sAta prakAre kahyo che." temAM abhyAsAsana eTale upacAra (sevA) karavA lAyaka gurunI pAse besavu te 1, chaMdo'nuvartana eTale gurunA abhiprAya( icchA )ne anusaravU te 2, kRtapratikRti eTale prasannathayelA AcArya (guru) sUtrAdika Apaze, paNa nirjarA Apa nahIM ema mAnanAra ziSya AhArAdika lAvI Ape (vaiyAvacca karavAthI nirjarA thAya)3, kAritanimittakaraNa eTale samyak prakAre zAstranA pada bhaNAvelA vizeSe karIne vinayamAM varte ane tene mATe kriyA paNa kare te 4, bAkInA pado prasiddha arthavALA che. 5-6-7. tathA vaiyAvRttya daza prakAre che, te mATe kayuM che | ke--" AcArya 1, upAdhyAya 2, sthavira 3, tapasvI 4, glAna 5, zaikSa (navo dIkSita) 6, sAdharmika 7, kula 8, gaNa | 9 ane saMgha 10, A dazarnu vaiyAvRttya kara." temA pravrAjanA 1, dik 2, uddeza 3, samuddeza 4 ane vAcanA 5 e pAMca | prakAranA AcAryanuM vaiyAvRtya karavu te AcAryavinaya kahevAya che. tathA aupacArika vinaya eTale pAse rahe vigere sAta prakAre che. tathA vaiyAvRttyanA daza (paikI navanA nava bheda ) ane AcAyanI pAMca bheda che. tethI te cauda prakAra thayA. e. pramANe kula ekANu vinayanA medo thAya che. A ja bhedo abhigrahanA viSayarUpa hovAthI pratimA kahevAya che ) kula gaNatarI | . 1. dIkSAcArya, digAcArya vigere. 2. navanA vinayano eka eka bheda ane AcAryatA vinayanA pAMca bheda maLI 14 thAya..
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 188 // pramANe ) darzana guNAdhikanA 10, anAzAtanAnA 60, aupacArikanA 7, vaiyAvRtyanA 14. kula 91 (1) / tathA kAloda nAmano samudra cheM tenI paridhi kAMika adhika ekANu lAkha yojananI che. temAM je adhika che te A pramANe- sItera hajAra, cha so ne pAMca ( 70605 ) yojana, sattara so ne paMdara ( 1715 ) dhanuSa ane kAMika adhika sattAzI (87) aMgula eMTalaM jANavuM (2) / Ahohiya eTale niyamita kSetrane jANanAra avadhijJAnI kALodadhi samudra paratve teTalaM jove (3) / AyuSya ane gotra e ve karmane varjIne vAkInA cha karmoM eTale jJAnAvaraNa 1, darzanAvaraNa 2, vedanIya 3, mohanIya 4, nAma 5 ane aMtarAya 6. tenA anukrame pAMca 1, nava 2, ve 3, aThThAvIza 4, vetALIza 5 ane pAMca 6 bhedo che ( eTale te cha karmanI uttaraprakRti sarva maLIne 91 thAya che ) (4) // sUtra - 91 // have cANu sthAna kahe che mU0 - bANauI paDimAo pannattAo |1| there NaM iMdabhUtI bANaui vAsAI savvAuyaM pAlatA siddhe buddhe |2| maMdarassa NaM pavayassa bahumajjhadesabhAgAo gothUbhassa AvAsapavvayassa paccacchimile caramaMte esa NaM bANauI joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte | 3 | evaM caunhaM vi AvAsapavayANaM / 4 // sUtram - 92 // mUlArtha:-vANu pratimAo kahI che (1) / sthavira iMdrabhUti bANuM varSanuM sarva AyuSya pALIne siddha thayA, buddha thayA. (2) / meru samavAya 92 // // 188 //
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatanA bahu madhya dezabhAgathakI gostubha nAmanA AvAsa parvatanI pazcima taraphanA chellA aMta sudhI bANu hajAra yojananuM abAdhAeM AMtaraM kartuM che (3) / e ja pramANe cAre AvAsa parvatanuM AMtaruM jANavuM (4) // kArtha:- have vANumA sthAnaka viSe kAMika lakhe che - bANu pratimA eTale vizeSa prakAranA abhigraho kA che. te pratimAo dazAzrutaskaMdhanI niryuktine anusAre dekhADe che--temAM pAMca pratimAo kahI che, te A pramANe- ve prakAranI samAdhi pratimA 1, upadhAna pratimA 2, vivekapratimA 3, pratisaMlInatA pratimA 4 ane ekalavihAra pratimA 50 temAM pahelI samAdhi pratimA ve prakAranI A pramANe zruta samAdhi pratimA ane cAritra samAdhi pratimA. ahIM darzanane jJAnanI aMdara gaNeluM hovAthI darzana pratimA judI kahevAne icchI nathI. temAM zruta samAdhi pratimAnA bAsaTha bheda che. kevI rIte ? te kahe che - AcArAMga nAmanA pahelA zrutaskaMdhamAM pAMca (5) vIjA zrutaskaMdhamAM sADatrIza (37), sthAnAMgasUtramAM soLa ( 16 ) vyavahArasUtra mAM cAra (4). A sarva maLIne bAsaTha (62) bheda thayA. jo ke A pratimAo cAritranA svabhAvavALI che topaNa vizeSa prakAranA zrutadhArIne ja te hoya che, tethI zrutanA pradhAnapaNAne lIdhe zruta samAdhi pratimA tarIke kahI che ema saMbhave che, tathA sAmAki, chedopasthApanIya vigere cAritra samAdhi pratimAo pAMca che. tathA vIjI upadhAna pratimA ve prakAranI che - bhikSu pratimA ane zrAddhapratimA. mAM bhikSupratimA ' mAsAi sattaMtA '-' eka mAsathI AraMbhIne sAta mAsa paryaMta ' ityAdi pUrve bAra kahI che te jANavI tathA agyAra prakAranI zrAvaka pratimA paNa ' daMsaNavaya ' - darzana, vrata vigere pUrve kahI che te jANavI. sarve maLIne vIza thai. tathA trIjI viveka pratimA to eka ja jANavI. ahIM krodhAdika AbhyaMtara ane gaNa, zarIra, upadhi,
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 93 // bhaktapAna vigere bAhya viveka karavA lAyaka padArthoM ghaNA cha to paNa ekapaNAnI vivakSA karI che. tathA cothI pratisaMlInatA samavAyAGga pratimA paNa eka ja prakAranI che. jo ke A pratisaMlInatAmAM pAMca prakAranA iMdriyonuM svarUpa ane yoga, kaSAya tathA vivikta zayana-Asana e traNa prakAranA noiMdriyanu svarUpa AvI zake che, to paNa tenA bhedavaDe vivakSA karelI nahIM hovAthI eka ja cothu aMga prakAra kahyo che. tathA pAMcamI ekalavihAra pratimA paNa eka ja prakAranI che. A pratimAno bhikSupratimAne vipe samAveza To thAya che tethI tenI bhedavaDe vivakSA karI nathI. A pramANe 62-5-23-1-1 A sarva maLIne bANuM (92) pratimAo thAya cha (1) / sthavira iMdrabhUti eTale zrImahAvIrasvAmImA pahelA gaNadhara hatAce gRhasthaparyAyamAM pacAsa varSa, chadmasthaparyAyamAM trIza varSa ane kevaLIparyAyamAM bAra varSa rahIne siddha thayA, tethI sarva maLIne bANu varSa thayA (2) / aMdarassetyAdiAno bhAvArtha A pramANe cha-merunA madhya bhAgathakI jaMbUdvIpanI jagatI pacAsa hajAra yojana dUra che, tyAMthI beMtALIza hajAra yojana jaie tyAre tyAM gostUbha parvata Ave che, tethI sUtramA kahelaM vANu hajAra yojananu AMtalaM maLatuM Ave che. (3) / eja pramANe bAkInA parvato, AMtaraM paNa jANavu (4) // sUtra-92 // have trANumuM sthAna kahe che-. mU-caMdappahassa NaM arahao teNauI gaNA teNauI gaNaharA hotthA / / saMtissa NaM arahao teNauI cauddasa puvisayA hotthA // 2 // teNauimaMDalagate NaM sUrie ativamANe vA nivaTTamANe // 18 //
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ all vA samaM ahorattaM visamaM karei // 3 // sUtram-93 // . / mUlArthaH--caMdraprabha arihaMtane trANu gaNa ane trANuM gaNadharohatA (1) / zAMtinAtha arihaMtane trANu so caudapUrvI htaa(2)| trANumA maMDaLe rahelo sUrya AbhyaMtara maMDaLa tarapha jato athavAbAhya maMDaLa tarapha jato samAna (sarakhA) ahorAtrane viSama karecha (3) / TIkArtha:-have trANumA sthAna vipe kAMika lakhe che-'teNaui maMDaletyAdi'-temAM ativartamAna eTale sarva bAhya maMDaLathI sarva AbhyaMtara maMDaLa pratye jato athavA nivartamAna eTale sarva AbhyaMtara maMDaLathI sarva bAhya maMDaLa tarapha jato, athavA to A banneno artha ulaTasulaTa karavo. ( Avo sUrya ) samAna ahorAtrane viSama kare che. ahIM "ahazca rAtrizca ( anayoH samAhAraH) ahorAtraM" evo samAhAra dvaMdva samAsa ko che. A bannenuM samAnapaNuM tyAre ja hoya ke jyAre A banne paMdara paMdara muhUrttanA hoya. temAM sarva AbhyaMtara maMDaLamAM (sUrya rahyo hoya tyAre) aDhAra muhUrtano divasa ane bAra muhUrtanI rAtri hoya che. ane sarva bAhya maMDaLamAM (sUrya rahyo hoya tyAre) tethI vyatyaya jANavo (eTale ke bAra muhUrttano divasa ane aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che) tathA bAkInA eka so ne trAzI maMDaLane viSa (sUrya rahe tyAre dareka maMDaLe ) ekasaThIyA bave bhAga vRddhi pAme che, tathA hAni pAme che, eTale ke jyAre / divasanI vRddhi thAya tyAre rAtrinI hAni thAya che ane jyAre rAtrinI vRddhi thAya tyAre divasanI hAni thAya che. temAM vANume maMDaLe dareka maMDaLe muhUrttanA ekasaThIyA be ve bhAganI vRddhi thavAthI traNa muhUrta ane ekasaThIyo eka bhAga adhika eTalI vRddhi ke hAni thAya che. A pramANa bAra muharttamAM umeravAthI athavA aDhAra muhUrtamAthI bAda karavAthI banne vAjue ekasaThIyA eka
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ INT samavAya 95 // . mI samavAyAjA copuMaMga // 19 // bhAga adhika athavA ochA evA paMdara muharta thAya che tethI vANumA maMDaLanA ardha bhAgamA ahorAtranI samAnatA thAya che ane teja ardha maMDaLane cheDe ahorAmanI viSamatA thAya che. tethI vANumA maMDaLanI zarUAtathI AraMbhIne trANumuM maMDaLa Ave tyAre sUtramA kahelo artha maLato Ave che (3) // suutr-93|| have corANumuM sthAna kahe che-- mU-nisahanIlavaMtiyAo NaM jIvAo cauNaui joyaNasahassAiM ekaM chappanaM joyaNasayaM donni ya egUNavIsaibhAge joyaNassa AyAmeNaM pannattA / 1 / ajiyassa NaM arahao cauNaui ohinANisayA hotthA / 2 // sUtram-94 // mUlArtha:-niSadha ane nIlavaMta parvatanI jIvA corANu hajAra, eka so ne chappanna yojana tathA upara eka yojananA ogaNIzIyA ve bhAga laMbAivaDe kahI che (1) / ajitasvAmI arihaMtane corANu so avadhijJAnI hatA (2) // TIkArtha:-have corANumA sthAna vipe kAika lakhe che--'nisahetyAdi'-ahIM poNI saMvAdanI gAthA A pramANe che--" corANu hajAra, eka so ne chappanna yojana tathA ve kaLA ATalI niSadhanI jIvA kahI che" (1) // sUtra-94 // have paMcANumuM sthAna kahe che-- mU0-supAsassa NaM arahao paMcANaui gaNA paMcANaui gaNaharA hotthaa| 1 / jaMbuddIvassa NaM OM // 19 //
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIvassa caramaMtAo cauddisiM lavaNasamudaM paMcANaui paMcANaui joyaNasahassAiM ogAhittA cattAri mahApAyAlakalasA pannattA, taM jahA-valayAmuhe keUe jUyae iisre|| lavaNasamuddassa ubhao pAsaM pipaMcANauyaM paMcANauyaM padesAo ulvehussehaparihANIe pnnttaa|3| kuMthU NaM arahA paMcANaui vAsasahassAiM paramAuyaM pAlaittA siddha buddhe jAva ppahINe / 4 / there NaM moriyaputte paMcANaui vAsAiM savAuyaM pAlaittA siddha buddhe jAva ppahINe / 5 / suutrm-95|| ___ mUlArtha:--zrIsupArzvasvAmI arihaMtane paMcANu gaNa ane paMcANu gaNadharo hatA (1) / jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA chellA aMtathI cAre dizAmAM lavaNa samudramA paMcANu paMcANu hajAra yojana praveza karIe tyAre tyAM cAra mahApAtAlakalazo kahyA che. te A pramANe-baDavAmukha 1, ketu 2, yupa 3 ane Izvara (4) / lavaNasamudranI banne bAjue paMcANu paMcANu pradezo udvedha (UMDAi) ane utsedha( UMcAi )nI hAninA viSayamAM kahelA che (3) / zrIkuMthunAtha arihaMta paMcANu hajAra varSanuM sarva AyuSya pALIne siddha thayA, buddha thayA yAvat sarva duHkhathI rahita thayA (4) / sthavira mauryaputra paMcANu varSanuM sarva AyuSya pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkhathI rahita thayA (5) // TIkArtha:--have paMcANumA sthAna viSe kAMika lakhe che-lavaNa samudranI banne pAse paMcANu pradezo udvedha ane utsedhanI hAninA viSayamAM kahelA che. Ano bhAvArtha A pramANe che-lavaNasamudranA madhyabhAge daza hajAra yojanapramANa kSetra
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 95 // samavAyA codhU aMga // 19 // (dagamALa ) che ( te jaMbudvIpathI ane dhAtakIkhaMDathI paMcANu paMcANu hajAra yojana jaie tyAre baccenA daza hajAra yojanamA sIdhI pIThikAne AkAre jaLanI dagamALa che) teno udvedha eTale UMDAi sama pRthvItaLanI apekSAe eka hajAra yojana che. tyAMdhI paMcANu pradeza ullaMghana karIe tyAM udvedhano eka pradeza hAni pAme che, tyAMthI paNa paMcANu pradeza jaie tyAM udvedhano cIjo eka pradeza hAni pAme che. e pramANe paMcANu paMcANu pradeza oLaMgatAM eka eka pradeza pramANa udvedhanI hAni thatAM paMcANu hajAra yojana oLaMgIe tyAre samudrataTanA pradezane viSa hajAra yojana pramANa je udvedha hato te hajAra yojananI hAni thAya che eTale ke samabhRtaLapaNuM thAya che. tathA te lavaNasamudranA madhya bhAganI apekSAe te samudranA taTano utsedha eTale UMcAi eka hajAra yojana che. temAM samabhUtaLarUpa te samudrataTathI paMcANu pradeza oLaMgIe tyAre tyAM eka pradeza utsedhanI hAni thAya che, tyAMthI paNa paMcANu pradeza jaie tyAre tyAM vIjA eka pradeza ja utsedhanI hAni thAya che. e ja pramANe paMcANu paMcANu pradezanA oLaMgavAvaDe eka eka pradezanI hAni thatAM paMcANu hajAra yojana oLaMgIe tyAre tyAM samudranA madhya bhAge hajAra yojanano utsedha hAni pAme che. ApramANe eka hajAra yojana pramANa utsedhanI hAni thavAthI eka hajAra yojana pramANa udvedha thAya che. 'lavaNasseti'-athavA to udvedhane mATe je utsedhanI hAni kahI ane temA je paMcANu pradezo kahyA, te pradezo oLaMgavAthI utsedhathakI pradeza pradezanI hAni thaye sate pradeza pradezano udvedha thAya che (3) / tathA kuMthunAtha sattaramA tIrthakara thayA, tenA kumArapaNAmAM, mAMDalika rAjApaNAmAM, cakravartIpaNAmAM ane anagArapaNAmAM darekamAM trevIza hajAra ane sADA sAta so varSa hovAthI sarva AyuSya paMcANu hajAra varSanuM thAya cha (4) tathA mauryaputra te zrI mahAvIrasvAmInA // 19 //
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAtamA gaNadhara hatA, tenuM sarva Ayu paMcANu varSatuM hatuM, ketrI rIte ? te kahe che-gRhasthapaNAmAM pAMsaTha varSa, chadmasthapaNAmAM || cauda varSa ane kevaLIpaNAmAM soLa varSa hovAthI kula paMcANu varSathAya che (5) // suutr-95|| . . ___ have channumuM sthAna kahe che-- mU-egamegassa NaM ranno cAuraMtacakavahissa chaNNauI chaNNauI gAmakoDIo hotthA / 1 / vAyukumArANaM chaNNaui bhavaNAvAsasayasahassA pannattA / 2 / vavahArie NaM daMDe chaNNaui aMgulAI / aMgulamANeNaM / 3 / evaM dhaNU nAliyA juge akkhe musale vi hu / 4 / abhitarao Aimuhutte ! chaNNauiaMgulachAe pannatte / 5 // suutrm-96|| . - mUlAthaiH-dareka cAturaMta cakravartI rAjAne channu channu karoDa gAma hoya che (1) / vAyukumAra devanA bhavanAvAsa channu lAkha kahyA che (2) / vyAvahArika daMDa chantu AMgaLa lAMbo hoya che (3)|ej pramANe dhanuSa, nAlikA, yuga (dhoMsalaM) akSa (dharI) ane muzaLa ( sAMvelaM) paNa channu channu AMgaLa pramANa hoya che (4) / AbhyaMtara maMDaLamAM sUrya hoya tyAre | pahelu muhUrta channu aMgulanI chAyAvaDe kaheluM che (5) // TIkArtha:--have channumA sthAna viSe kAika kahe cha--vAyukumAra devonA bhavano dakSiNa dizAmAM pacAsa lAkha ane uttara dizAmA chetALIza lAkha hovAthI kula channu lAkha kahelA che (2) / 'vavahArie tti' vyavahArika daMDa eTa ASS
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya zrI samavAyAGga coeM aMga . // 192 // . jenAvaDe gAu vigerenu pramANa kahevAya che te, paraMtu avyAvahArika daMDa to kahelA pramANathI nAno athavA moTo hoi zake che. kemake daMDanuM pramANa cAra hAtharnu kahelaM che ane eka hAthanA covIza aMgula kayA che, tathI covIzane cAre guNatAM channu thAya jache (3) / 'ambhitarao ityAdi'--AbhyaMtara eTale AbhyaMtara maMDaLane AzrIne pahelaM muhUrta channu aMgulanI chAyAvAlU kA che. ahIM bhAvArtha A pramANe che--sUrya je divase sarva AbhyaMtara maMDaLane viSa cAra care che-gati kare che, te divasarnu pahelaM muhUrta bAra aMgulanA zaMkune AzrIne channu AMgaLanI chAyAvADaM thAya che. te A pramANe-A divasa aDhAra muhUrttanA pramANavALo hoya che tethI divasano aDhAramo bhAga te eka muhUrta thAya che. tethI chAyAgaNitanI rIte vAra aMgulanA zaMkune chedarUpa aDhAravaDe guNavA, tethI baso ne soLa (216) thAya che, tene ardha karavAthI eka so ne ATha (108) thAya che. temAthI zaMkutuM pramANa bAra AMgaLanuM che te bAra bAda karavAthI channuM aMgula prApta thAya che (5) // sUtra-96 // have sattANumuM sthAna kahe che-- - mU0-maMdarassa NaM pavvayassa paJcacchimillAo caramaMtAo gothubhassa NaM AvAsapavvayassa paJcacchimille caramaMte esa NaM sattANaui joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / / evaM caudisi pi|| aTThaNhaM kammapagaDINaM sattANaui uttarapagaDIo pnnttaao| 3 / hariseNe NaM rAyA cAuraMtacakavaTTI desUNAI sattANaui vAsasayAI agAramajjhe vasittA muMDe bhavicANaMjAva pvie|4|| suutrm-97|| // 192 //
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRlArthaH-meru parvatanA pazcimanA caramAMtathI gostUbha nAmanA AvAsa parvatanA pazcimanA caramAMta sudhI sattANuM hajAra yojana- abAdhAe AMtarUM kA che (1) / eja pramANe cAre dizA saMbaMdhI kahevU (2) / AThe karmaprakRtinI sattANuM uttaraprakRtio kahelI che (3) / hariSeNa nAmanA cAturaMta cakravartI rAjA kAMika ochA sattANuM so varSa sudhI gRhavAsamAM basI muMDa thai yAvat pravrajita thayA (4) // TIkArtha:--have sattANumA sthAna vipe kAMika lakhe che--maMdaretyAdi'--Ano bhAvArtha A pramANe che--merunA | pazcima cheDAthI jaMbUdvIpano cheDo paMcAvana hajAra yojana dUra che, tyAMthI utALIza hajAra yojana dUra gostubha parvata cha, tethI kahelaM AMtalaM maLatuM Ave che (1) / hariSeNa nAmanA dazamA cakravartI kAika ochA sattANu so varSa gharavAsamA rahyA ane kAMika adhika traNa so varSa dIkSAnuM pAlana karyu, kemake tenuM sarva AyuSya daza hajAra varpanuM hatuM // ( 4 ) // sUtra-97 // have aThANumuM sthAna kahe che___ mU-naMdaNavaNassa NaM uvarillAo caramaMtAo paMDuyavaNassa heTille caramaMte esa NaM aTThANaui | joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / 1 / maMdarassa NaM pavvayassa paJcacchimillAo caramaMtAo gothubhassa AvAsapavvayassa puracchimille caramaMte esa NaM aTThANaui joyaNasahassAI abAhAe | aMtare pannatte / 2 / evaM caudisi pi / 3 / dAhiNabharahaDDassa NaM dhaNuppiTe aTThANaui joyaNasa ManR mAmA / . . . He ..
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 193 // kiMcUNAI AyANaM pannatte / 4 / uttarAo NaM kaTThAo sUrie paDhamaM chammAsaM ayamANe egUpati maMDala aTThANaui ekasadvibhAge muhuttassa divasakhettassa nivuttA rayaNikhettassa abhinivuttA NaM sUrie cAraM carai / 5 / dakkhiNAo NaM kaTThAo sUrie doghaM chammAsaM ayamANe * gUNapannAsa me maMDalagate aTThANaui ekasaTTibhAe muhuttassa rayaNikhittassa nivuDDettA divasa - khela abhinittANaM sUrie cAraM carai / 6 / revaIpaDhamajedvApajjava sANANaM egUNavIsAe nakkhattANaM aTThANaui tArAo tAraggeNaM pannatAo / 7 // sUtram - 98 // sUlArtha:- naMdanavananI uparanA caramAMtathI pAMDukavananI nIcenA caramAMta sudhI aDDANu hajAra yojananuM avAdhAe AMtaruM kaheluM che (1) / meru parvatanI pazcimanA caramAMtathI gostubha nAmanA AvAsa parvatanA pUrva caramAMta sudhI aDANu hajAra yojananuM abAdhAe AMtaruM kartuM che (2) / eja pramANe cAre dizAmAM jANavuM (3) / dakSiNa bharatArdhanuM dhanuHpRSTha kAMika ochA ahANu so yojana laMbAmAMkayuM che (4) / uttara dizAmAM prathama cha mAsa sudhI cAlato ( sarva AbhyaMtara maMDaLa thakI ) ogaNapacAsame mAMDale rahyo sato eka muhUrttanA ekasaThIyA aDANu bhAga divasakSetranI hAni karIne ane rAtri kSetranI vRddhi karIne sUrya cAra care che-gati kare che (5) / tathA dakSiNa dizAmAM bIjA cha mAsa sudhI cAlato sUrya ogaNapacAsame mAMDaLe rahyo sato eka muhU samavAya 98 // // 193 //
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ tanA ekasaThIyA aThANu bhAga rAtrikSetranI hAni karIne ane divasakSetranI vRddhi karIne sUrya gati kare che (6) / revati nakSathI AraMbhIne jyeSThA nakSatra sudhInA ogaNIza nakSatronI maLIne aThANu tArAo tArAnA pramANavaDe kahyA che (7) / TIkArthaH-have aThANumA sthAna vipe kAMika kahe che-'naMdaNavaNetyAdi-Ano bhAvArtha A pramANe che-meru parvatarnu naMdanavana pAMca so yojana UMcI pahelI mekhaLAmA raheluM che, te paNa temAM (vanamA) rahelA pAMca so yojana UMcA ATha kUTanu A bananA grahaNavaDe grahaNa thAya che mATe pAMca so yojana uMcuM che ( kula eka hajAra yojana thayA). tathA paMDaka vana meru parvatanA zikhara para rahelaM che, tethI merunI UMcAi navANu hajAra yojananI che, temAthI uparanA eka hajAra bAda karatAM kahyA pramANe aThANu hajAra yojananu AMtaraM thAya cha (1) / gostubhanA sUtrano bhAvArtha pUrvanI jema ja che. vizeSa e kegostubhano viSkaMbha eka hajAra yojanano che te ( sattANumAM) nAMkhavAthI ahIM kahyA pramANe (aThANu hajAra yojnn)| AMtaraM thAya che (2) / veyaDvasta NamityAdi'-koi pustakamAM A pATha dekhAya che te khoTo pATha che sAco pATha A pramANe che-" dAhiNabharahavassa NaM dhaNupiTe ahANauiM joyaNasayAI kiMcUNAI AyAmeNaM pannatte" iti / kAraNa ke anya sthaLe kahyu cha ke-" nava hajAra cha so ne sAta yojana tathA upara eka kaLA (96071) ATalaM dakSiNa bharatanuM dhanuHpRSTha che." ( te barAbara nathI. 9800 mA kAMika UNa eTale 97660 yojana dhanuHpRSTha che) tathA vaitADhyanuM dhanuHpRSTha anya sthaLe A pramANe kayuM che-" daza hajAra, sAta so ne teMtALIza yojana tathA upara paMdara kaLA | FEIL (1074315) ATalaM vaitAdayatuM dhanuHpRSTha che" (te barAbara che) (4) / 'uttarAo NamityAdi-Ano bhAva
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ --5 | samavAya 99 // zrI ... samavAyA -sUtra // cothu aMga // 19 // kahelA bhAvArthane anusAre jANavo, vizepa e ke-'ekatAlIsaime' evo pATha koi pustakomA dekhAya che te khoTo pATha / che. 'egUNapaMcAsaime tti'--ogaNapacAsane bamaNA karavAthI aThANu thAya che. camaNA karavAnuM kAraNa e che ke-dareka mAMDale divasa athavA rAtrimA ekasaThIyA ve bhAganI vRddhi thAya che tethI (5) / 'rebaItyAdi'--revati nakSatra cha pahelaM jene te revati prathama kahevAya che ( bahuvrIhi samAsa ) tathA jeSThA nakSatra che chellaM jene te jyeSThAparyavasAna kahevAya che (bahuvrIhi samAsa ), pachI banneno karmadhAraya samAsa karavo. te ogaNIza nakSatronI aThANu tArAo tArAnA parimANavaDe kahI che. te A pramANe-revati nakSatranI batrIza tArA che 32, azvinInI traNa tArA che 35, bharaNInI traNa tArA che 38, kRttikAnI cha tArA che 44, rohiNInI pAMca tArA che 49, mRgaziranI traNa tArA che 52, ArdrAnI eka tArA che 53, punarvasunI pAMca tArA che 58, puSyanI traNa tArA che 61, alepAnI cha tArA che 67, maghAnI sAta tArA che 74, pUrvAphAlgunInI be tArA che 76, uttarAphAlgunInI be tArA che 78, hastanI pAMca tArA che 83, citrAnI eka tArA che 84, svAtinI eka tArA che 85, vizAkhAnI pAMca tArA che 90, anurAdhAnI cAra tArA che 94, ane jyeSThAnI traNa tArA che 97. A sarva tArAo maLIne kahelI saMkhyA thAya che, temAM eka tArA ochI thai te graMthAMtaranA abhiprAyathI jANavI. A graMthanA abhiprAye to koI eka nakSatranI eka adhika tArA saMbhave che, tethI kahyA pramANe tenI saMkhyA jANavI (7) // suutr-98|| have navANumuM sthAna kahe che- mU0-maMdare NaM pavae NavaNaui joyaNasahassAI uDDe uccatteNaM pannatte / 1 / naMdaNavaNassa NaM ay // 194 //
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ zA puracchimillAo caramaMtAo paJcacchimille caramaMte esa NaM navanaui joyaNasayAiM abAhAe aMtare pannatte / 2 / evaM dakkhiNillAo caramaMtAo uttarille caramaMte esa NaM NavaNaui joyaNasaMyAI abAhAe aMtare pannatte / 3 / uttare paDhame sUriyamaMDale navanaui joyaNasahassAiM sAiregAI AyAmavikkhaMbheNaM pannatte / 4 / docce sUriyamaMDale navanaui joyaNasahassAiM sAhiyAiM AyAmavikkhaMbheNaM pannatte / 5 / taie sUriyamaMDale navanaui joyaNasahassAiM sAhiyAiM AyAmavikkhaMbheNaM pannatte / 6 / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe aMjaNassa kaMDasla heDhillAo caramaMtAo vANamaMtarabhomejavihArANaM uvarimaMte esa NaM navanaui joyaNasayAiM abAhAe aMtare pnntte|7|| suutrm-99|| .. ___ mUlArtha:--meru parvata navANu hajAra yojana UMco kahyo che (1) / naMdanavananI pUrva dizAnA caramAMtathI ( tenA ja) pazcima taraphanA caramAMta sudhI navANu so yojananu avAdhAe AMtarUM kahelaM che (2) / eja pramANe dakSiNanA caramAMtathI uttaranA caramAMta sudhI navANu so yojanana abAdhAe AMtarUM kaheluM che (3) / uttaratuM sarva AbhyaMtara sUryanuM pahelaM maaNddlN| AyAma ane viSkame karIne kAika adhika navANu hajAra yojana kA che (4) / bIju sUryamaMDaLa AyAma ane viSkaMbhavaDe NI kAMika adhika navANu hajAra yojananu kA che (5)|triijuN sUryamaMDaLa AyAma ane viSkaMbhavaDe kAMika adhika navANu hajAra ..
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'samavAyAGga sUtra // co aMga // 195 / / yojananuM yuM che. ( 6 ) | A ratnaprabhA pRthvInA aMjana nAmanA kAMDanI nIcenA caramAMtathI vANavyaMtaranA bhUmigRhanI uparanA * cheDA sudhI navANu so yojananuM abAdhAe AMtaruM kaheluM che ( 7 ) // TIkArtha:- have navANumA sthAna viSe kAMika lakhe che-' naMdaNavaNetyAdi ' - Ano bhAvArtha A pramANe che- meru parvato viSkaMbha mULamAM daza hajAra yojanano che, ane naMdanavanane sthAne to navANu so ne copana yojana tathA upara eka yojanA agyArIyA cha bhAga ( 99546 ) eTalo parvatano bAhya viSkaMbha che, tathA naMdanavananI aMdarano meruviSkaMbha to nevAzI so ne copana tathA upara agyArIyA cha bhAga ( 8954, 1 ) jeTalo che. tathA naMdana vanano viSkaMbha pAMca so yojanano che. A te hovAthI AbhyaMtara girino viSkaMbha ane bamaNo karelo naMdana vanano viSkaMbha meLavavAthI kahelaM AMta prAye karIne thAya che (2) / ' paDhamasUriyamaMDale tti - ahIM eka so ne eMzIne bamaNA karI (360) tene jaMbUdvIpanA pramANamathI (100000 mAMthI ) vAda karI je rAzi rahe, te pahelA maMDaLano AyAmaviSkaMbha thAya che. te navANu hajAra, cha so ne cALIza (99640) thAya che (4) / bIjuM maMDaLa ( AyAmaviSkaMbhavaDe ) navANu hajAra cha so ne pIstALIza yojana tathA eka yojanA ekasaThIyA pAMtrIza bhAganuM ( 996453 ) thAya che, zI rIte ? te kahe che dareka mAMDalAnuM aMtaraM ve ve yojananuM che, ane sUryanA vimAnano viSkaMbha ekasaThIyA aDatALIza bhAgano che, tene bamaNA karavAthI pAMca yojana ane ekasaThIyA pAMtrIza bhAga Ave che, tene pUrva maMDaLanA viSkaMbhamAM nAMkhavAthI kahelaM pramANa Ave che (5) / trIjA maMDaLano viSkaMbha paNa eja pramANe jANavo. te navANu hajAra, cha so ne ekAvana yojana tathA ekasaThIyA nava bhAga samavAya 99 // // 195 //
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ (996513) thAya che (6) / 'imIse NamityAdi'-Ano bhAvArtha A pramANe che-aMjana kAMDa dazamuM che, temAM ratna| prabhAnA uparanA cheDAthI te aMjana kAMDa so seMkaDA (10000) che. tathA pahelA kAMDamAM ane pahelA zataka(seMkaDA)mAM vyaMtaranA nagaro che, tethI eka so bAda karavAthI navANu sonuM AMtaraM sUtramA kahelaM maLatuM Ave che (7) // sUtra-99 // have somuM sthAna kahe che__mU0--dasadasamiyA NaM bhikkhupaDimA egeNaM rAiMdiyasateNaM addhachaTTehiM bhikkhAsatahiM ahAsuttaM jAva ArAhiyA vi bhavai / 1 / sayabhisayA nakkhatte ekasayatAre pannatte / 2 / suvihI puSphadaMte NaM arahA egaM dhaNUsayaM uDDhe uccatteNaM hotthA / 3 / pAse NaMarahA purisAdANIe ekaM vAsasayaM savvAuyaM pAlaittA siddha jAva ppahINe / 4 / evaM there vi ajasuhamme / 5 / savve vi NaM dIhaveyaDDapavvayA egamegaM gAuyasayaM uddhaM uccatteNaM pannattA / 6 / savve vi NaM cullahimavaMtasiharIvAsaharapavvayA | egamegaM joyaNasayaM uDaM uccatteNaM pannattA egamegaM gAuyasayaM uvveheNaM pannattA / 7 / savve viNaM kaMca| NagapavvayA egamegaM joyaNasayaM uddhaM uccatteNaM pannattA, egamegaM gAuyasayaM uvveheNaM pannattA, egamegaM joyaNasayaM mUle vikkhaMbheNaM pannattA // 8 // sUtram-100 //
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 196 // mUlArtha:- dazadazamikA nAmanI bhikSupratimA eka so rAtridivasavaDe kula sADA pAMca so bhikSAe karIne sUtramAM kA pramANe yAvat ArAghelI paNa thAya che ( 1 ) / zatabhiSaka nAmanA nakSatrane eka so tArAo kahI che ( 2 ) / suvidhinAtha bIjuM nAma puSpadaMta arihaMta eka dhanuSa UMcA hatA (3) / puruSone madhye Adeya nAmakarmavALA pArzvanAtha arihaMta eka so varSanuM sarva Ayu pALIne siddha thayA, yAvat sarva duHkha rahita thayA ( 4 ) / e ja pramANe sthavira Arya sudharmA paNa ( 5 ) / sarve dIrghavaitADhya parvato so so gAu UMcA kalA che ( 6 ) / sarve kSullahimavaMta ane zikharI nAmanA varSadhara parvato so so yojana UMcA kalA che, ane so so gAu pRthvImAM UMDA kahA che ( 7 ) / sarve kaMcanagirio so so yojana UMcA kahyA che, ane so so gAu pRthvImAM UMDA kahA che, tathA so so yojana mULamAM viSkaMbhavALA kalA che ( 8 ) | TIkArtha:-- have somA sthAnaka viSe kAMika lakhe che - temAM daza dazamA divaso che jemAM te dazadazamikA kahevAya che ( bahuvrIhi samAsa ) temAM divasanA daza dazakA Ave che, daza dazamA divasa jemAM hoya temAM so divasa Ave che, tethI karIne eka so rAtridivase karIne ema kaghuM. je dazadazamikAne vipe pahelA dazakAmAM haMmezAM eka eka bhikSA, vIjA dazakAmAM bave bhikSA, ema chevaTa dazamA dazakAmAM haMmezAM daza daza bhikSA levAnI che, tethI sarva bhikSA maLIne sUtramAM kA pramANe sADA pAMca so thAya che (1) / pArzvanAthasvAmI trIza varSa kumArapaNAmAM ane zItera varSa anagArapaNAmAM ema so varSa Ayu pALIne siddha thayA ( 4 ) / eja pramANe sthavira Arya sudharmA zrI mahAvIrasvAmInA pAMcamA gaNadhara, te paNa so 1 jaMbUdvIpa, dhAtakIkhaMDa ane puSkarArdha saMbaMdhI. 2 eka datti AhAranI ane eka datti pANInI samavAya 100 // // 196 //
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA varSatuM sarva Ayu pALIne siddha thayA. temano gRhavAsa pacAsa varSa, chadmasthaparyAya betALIza varSa ane kevaLIparyAya ATha varSa, e pramANe traNe saMkhyA meLavavAthI so varSa thAya che (5) / vaitAThyAdikanI jeTalI UMcAi che tene cothe bhAge udvedha (pRthvImAM UMDAi) che (6) / kaMcanagirio uttarakurumAM ane devakurumAM anukrame rahelA pAMca mahAdonI banne bAjue daza daza rahelA che, te jaMbUdvIpamAM sarva maLIne baso cha ema jANavU (8) // suutr-10|| have doDhasomuM sthAna kahe cha| mU0--caMdappabhe NaM arahA divaDhaM dhaNusayaM uddhaM uccatteNaM hotthA / 1 / AraNe kappe divaDhe | vimANAvAsasayaM pannattaM / 2 / evaM accue vi / 3 / 150 // suutrm-101|| .. mUlArthaH-caMdraprabha arihaMta doDha so dhanuSa UMcA hatA (1) / AraNa kalpane viSe doDha so vimAno kahyA cha (2) / eja pramANe acyuta devalokamAM paNa jANavA (11 mA 12 mAnA maLIne 300 kahyA che) (3) // 150 // TIkArthaH-have eka eka sthAnanI vRddhivaDe sUtranI racanAno tyAga karI pacAsa ane so vigerenI vRddhivaDe te sUtra racanA karatA satA kahe che-'caMdappabhe' ityAdi dvAdazAMgagaNipiTaka sUtra sudhI sarva sUtro sugama cha / (150) // suutr-101|| have basomuM sthAna kahe chemU0--supAse NaM arahA do dhaNusayA uddhaM uccatteNaM hotthA / 1 / save vi NaM mahAhimavaMtaru
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA samavAya 250 // samavAyAGga sUtra // po aMga 1197 // ppIvAsaharapavvayA do do joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM pannattA, do do gAuyasayAI uvveheNaM pannattA |2jNbuddiive NaM dIve do kaMcaNapavvayasayA pannattA / 3 // 200 // sUtram-102 // mUlArthaH-zrI supArzvasvAmI arihaMta ba so dhanupa UMcA hatA (1) / sarve mahAhimavaMta ane rUpI nAmanA varSadhara parvato vaso baso yojana UMcA kahyA che, ane baso baso gAu udvedha (pRthvImAM UMDA) kahyA che (2) / jaMbudvIpa nAmanA dvIpane viSe baso kaMcanagirio kahyA che (3) // 200 // suutr-102|| have aDhIsomuM sthAnaka kahe che mU-paumappabhe NaM arahA aDDAijjAiM dhaNusayAiM uddhaM uccatteNaM hotthaa| 1 / asurakumArANaM | devANaM pAsAyavaDiMsagA aDDAijAiM joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM pannattA / 2 // 250 // suutrm-103|| -- mUlArthaH-padmaprabha arihaMta aDhIso dhanuSa UMcA hatA (1) / asurakumAra devonA prAsAdAvataMsaka (zreSTha prAsAdo) aDhIso yojana UMcA kahyA che (2) // 250 // TIkArthaH-vizeSa e ke-'pAsAyavaDiMsaya tti'-avataMsaka eTale mugaTa athavA karNapUra. (kAnanA alaMkAra), te avataMsakanI jevA avataMsaka eTale pradhAna (zreSTha ), prAsAdarUpa avataMsaka athavA prAsAdane madhye je avataMsaka te prAsAdAvataMsaka kahevAya che ( karmadhAraya athavA paSThI tatpuruSa samAsa) (2). // 250 // sUtra-103 // // 197 //
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kal have traNa somuM sthAna kahe cha mU0---sumaI NaM arahA tiNi dhaNusayAI urdU uccatteNaM hotthA / 1 / ariTunemI NaM arahA | tipiNa vAsasayAI kumAravAsamajhe vasittA muMDe bhavittA jAva pavaie / 2 / vemANiyANaM devANaM all vimANapAgArA tiNNi tiSiNa joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM pannattA / 3 / samaNassa bhagavao mahAvIrassa tinni sayANi coddasapuvINaM hotthA / 4 / paMcadhaNusaiyassa NaM aMtimasArIriyassa siddhigayassa. | sAtiregANi tiNi dhaNusayANi jIvappadesogAhaNA pannattA / 5 // 300 // sUtram-104 // mUlArtha:-sumatisvAmI arihaMta traNa so dhanuSa UMcA hatA (1) / ariSTanemi arihaMta traNa so varSa kumAravAsa. madhye rahIne muMDa thaine yAvat pravrajita thayA hatA (2) / vaimAnika devonA vimAnanA prAkAra (killA)traNa so traNa so yojana UMcA kayA cha (3) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIne traNa so caudapUrvI hatA (4) / pAMca so dhanuSa pramANavALA caramazarIrI siddhipadane pAmyA hoya tenI jIvapradezanI avagAhanA sAtireka traNa so dhanuSanI kahI che (5) // 30 // - TIkArtha:--tathA 'paMcadhaNussajhyassa NamityAdi'-pAMca so dhanuSa pramANavALA caramazarIrI siddhipadane pAmelA, tenI jIvapradezanI avagAhanA sAtireka traNa so dhanupanI kahI che kAraNa ke te zailezIkaraNane samaye zarIranA raMdhra (chidra) pUravAvaDe dehano trIjo bhAga mUkIne -ghanapradezavALo thaine dehanA be trIjA bhAganI avagAhanAvALo siddhipadane pAme che.
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya samavAyAja - codhu aMga temAM sAtirekapaNu A pramANe jANavU-"traNa so ne tetrIza dhanupa ane upara eka dhanupano bIjo bhAga (32 aMguLa) thAya che ema jANavu. A siddhonI utkRSTa avagAhanA kahI cha (5) // 300 / sUtra-104 // have sADA traNa somuM sthAna kahe che___ mUla--pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa adhdhuTThasayAiM codasapuvINaM saMpayA hotthA / 1 / / abhinaMdaNe NaM arahA adhdhadAiMdhaNusayAI uddhaM uccatteNaM hotthaa| 2 / 350 // suutrm-105|| mUlArtha:-puruSAdAnIya zrIpArzvanAtha arihaMtane sADA traNa so caudapUrvInI saMpadA hatI (1) / zrIabhinaMdanasvAmI arihaMta sADA traNa so dhanupa UMcA hatA (2) // 350 // suutr-105|| have cAra somuM sthAna kahe che___mU0--saMbhave NaM arahA cattAri dhaNusayAiM uDu uccatteNaM hotthaa|1| savve viNaM NisaDhanIlavaMtA vAsaharapavvayA cattAri cattAri joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM cattAri cattAri gAuyasayAI uvveheNaM pannattA / 2 / savve vi NaM vakkhArapavvayA NisaDhanIlavaMtavAsaharapavvayae NaM cattAri cattAri joyaNasayAiM uddhaM uccatteNaM cattAri cattAri gAuyasayAI uvveheNaM pannatte / 3 / ANayapANa // 198 //
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ esu dosu kappesu cattAri vimANasayA pannattA / 4 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa cattAri sayA vAINaM sadevamaNuyAsurAMma logaMmi vAe aparAjiyANaM ukkosiyA vAisaMpayA hotthA / 5 // // 400 // suutrm-106|| mUlArtha:-zrIsaMbhavanAtha arihaMta cAra so dhanuSa UMcA hatA (1) / sarve niSadha ane nIlavaMta nAmanA varSadhara prvto| cAra so cAra so yojana UMcA tathA cAra so cAra so gAu udvedhavALA kahyA cha (2) / sarve vakSaskAra parvato niSadha ane nIlavaMta nAmanA varSadhara parvatonI pAse cAra so cAra so yojana uMcA ane cAra so cAra so gAu UMDA kahyA che (3) / Anata ane prANata e ve kalpane viSe cAra so vimAna kahyA che (4) / zramaNa bhagavAna zrImahAvIrasvAmIne deva, manuSya ane asura lokane vipe vAdamA parAjaya na pAme tevA cAra so vAdIonI utkRSTa saMpadA htii|5|| 400 // TIkArtha:--'sabve viNaM vakkhArapavvaetyAdi-vakSaskAra parvato eka kSetramA ( mahAvidehamAM) rahelA vIza che (16 vakSaskAra ne 4 gajadaMtA maLIne 20 samajavA) te vakSaskAro ane be ve varSadharo cAra so cAra so yojana UMcA che | (3) // 400 / / suutr-106|| have sADAcAra somuM sthAna kahe che-- .. mULa-ajite NaM arahA addhapaMcamAiM dhaNusayAiM uDaM uccatteNaM hotthaa|1| sagare NaM rAyA
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 500 // samavAyAGga satra ghoSU aMga // 199 // cAuraMtacakavahI addhapaMcamAiMdhaNusayAI uddhaM uccatteNaM hotthA / 2 // 450 // suutrm-107|| mUlArtha:-zrI ajitanAtha arihaMta sADAcAra so dhanuSa UMcA hatA (1) / sagara nAmanA cAturaMtacakravartI rAjA sADAcAra so dhanupa UMcA hatA (2) // 450 // suutr-107|| have pAMca somuM sthAna kahe che-- mU-savve vi NaM vakkhArapavvayA sIAsIoAo mahAnaIo maMdarapavvayaMteNaM paMca paMca joyaNasayAiM ur3e uccatteNaM paMca paMca gAuyasayAI uvveheNaM pannattA / 1 / savve viNaM vAsaharakUDA paMca paMca joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM [ hotthA ] mUle paMca paMca joyaNasayAI vikkhaMbheNaM pannattA / 2 / usabhe NaM arahA kosalie paMca dhaNusayAiM uI uccatteNaM hotthA / 3 / bharahe NaM rAyA cAuratacakavaTTI paMca dhaNusayAiM ur3a uccatteNaM hotthaa|4| somaNasagaMdhamAdaNavijjuppabhamAlavaMtANaM vakkhArapavvayANaM maMdarapavvayaMteNaM paMca paMca joyaNasayAiM ur3e uccatteNaM paMca paMca gAuyasayAI uThaveheNaM pannattA / 5 / savve vi NaM vakkhArapavvayakUDA hariharistahakUDavajA paMca paMca joyaNasayAI uDDe uccatteNaM mUle paMca paMca joyaNasayAiM AyAmavikkhaMbheNaM pnntaa|6| savve viNaM naMdaNakUDAvala jA // 199 / /
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ kUDavajjA paMca paMca joyaNasavAI uDDa uccatteNaM mUle paMca paMca joyaNasayAI AyAmavikkhaMbheNaM pannattA |7| sohammIsANesu kappesu vimANA paMca paMca joyaNasayAI uGkaM uccatteNaM pannattA / 8 // 500 // sUtram - 108 // mUlArthaH sarve vakSaskAra parvato sItA ane sItodA mahA nadI pAse tathA gajadaMtAo meru parvatanI pAse pAMca so pAMca so yojana UMcA ane pAMca so pAMca so gAu UMDA kahyA che (1) / sarve varSadhara uparanA kUTo pAMca so pAMca so yojana UMcA ane mULamAM pAMca so pAMca so yojana viSkaMbhavALA kahyA che (2) kozala dezamAM utpanna thayelA zrIRSabhadeva arihaMta pAMca so dhanuSa UMcA hatA (3) / bharata nAmanA cAturaMta cakravartI rAjA pAMca so dhanuSa UMcA hatA ( 4 ) / saumanasa, gaMdhamAdana, vidyutprabha ane mAlavaMta nAmanA vakSaskAra ( gajadaMtA ) parvatoM meru parvatanI pAse pAMca so pAMca so yojana UMcA ane pAMca so pAMca so gAuUMDA kA che ( 5 ) / sarve vakSaskAra parvata uparanA kUTo hari ane harissaha e ve kUTane varjIne pAMca so pAMca so yojana UMcA ane mULamAM pAMca so pAMca so yojana AyAma ane viSkaMbhavALA (lAMcA-pahoLA ) kahyA chai ( 6 ) / eka balakUTane varjIne bAkInA naMdanavananA kUTo pAMca so pAMca so yojana UMcA ane mULamAM pAMca so pAMca so yojana AyAmaviSkaMbhavALA kahyA che (7) / saudharma ane IzAna kalpane viSe je vimAno che te pAMca so pAMca so yojana UMcA kahyA che (8) ||500|) TIkArtha :- sarve vakSaskAra parvato sItA ane sItodA mahA nadInI pAse tathA meru parvatanI pAse pAMca so pAMca so yojana
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka samavAya - ka/ UMcA che (1)|tthaa 'savve viNaM vAsetyAdi'-temAM varSadhara uparanA kUTo baso ne eMzI che. kevI rIte ? te kahe cha--- samavAyAja "kSullahimavAnanA agyAra kUTa, mahAhimavAnanA ATha kUTa, niSadhanA nava kUTa, eja pramANe nIlAdika traNa parvatanA anukrame ptr| nava, ATha ane agyAra kUTa che." (sarva maLIne 56 thayA) tene pAMca guNA karavAthI 280 thAya che (2) / vakSaskAranA IN kUTo to cAra so ne eMzI (480) che. kevI rIte? te kahe che--" vidyutprabha ane mAlavaMtane vipe nava nava kUTa che, bAkInA vene viSe sAta sAta kUTa che, ane soLa vakSaskAra parvatane vipe cAra cAra kUTo che." (kula 96 kUTa thayA.) tene pAMce // 20 // guNavAthI 480 thAya che. kemake jaMbUdvIpa vigere ( aDhI dvIpamAM) meru parvatavALA mahAvideha kSetra yAMca che tethI tene pAMcaguNA karavAnuM kayuM che. A sarve kUTo pAMca so pAMca so yojana UMcA che. e ja pramANe mAnupottara parvatAdikane viSe paNa jANavU. vaLI vaitADhyanA kUTo to savA cha yojana UMcA cha, ane RSabhakUTa vigere varSakUTo (bhUmikUTo) to ATha ATha yojana UMcA che. ahIM harikUTa ane harissahakUTa eka eka hajAra yojana UMcA hovAthI temane vA che. te vipe kayuM che ke" vidyutprabha (gajadaMtA) upara harikUTa, mAlavaMta vakkhArA (gajadaMtA) upara harissahakUTa ane naMdanavanamA balakUTa e traNa kUTa eka eka hajAra yojana UMcA che." (6) // 500 sUtra-108 // . have cha somuM sthAna kahe che mU0--saNaMkumAramAhiMdesu kappesu vimANA cha joyaNasayAiM u8 uccatteNaM pannattA / 1 / // 20 //
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ cullahimavaMtakUDassa uvarillAo caramaMtAo cullahimavaMtassa vAsaharapavvayassa samadharaNitale esa cha joyaNasayAI abAhAe aMtare pannatte / 2 / evaM siharIkUDassa vi / 3 / pAsassa NaM arao cha sayA vAINaM sadevamaNuyAsure loe vAe aparAjiyANaM ukkosiyA vAIsaMpayA hotthA | 4 | abhicaMde NaM kulagare cha dhaNusayAI uDDuM uccatteNaM hotthA / 5 / vAsupuje NaM arahA chahiM purisaehiM saddhiM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / 6 // 600 // sUtram - 109 // mUlArtha:-- sanatkumAra ane mAheMdra kalpane viSe rahelA vimAno cha so yojana UMcA kalA che ( 1 ) / kSullahimavaMtanA kUTanI uparanA caramAMtathI ( cheDAthI ) kSullahimavaMta varSadhara parvatanA samabhUmita sudhI cha so yojananuM abAdhAe AMtaruM kaM che (2) / eja pramANe zikharIkUTanuM paNa kahetuM (3) / zrIpArzvanAtha arihaMtane deva, manuSya ane asura lokane viSe vAdamAM parAjaya na pAme tevA cha so vAdIonI utkRSTa saMpadA hatI ( 4 ) / abhicaMdra nAmanA kulakara cha so dhanuSa UMcA hatA (5) / zrI vAsupUjya svAmI arihaMta cha so puruSonI sAthai muMDa thaine gharathI nIkaLI anagArapaNe pratrajita thayA hatA ( 6 ) ||600 // TIkArtha :- 'culla himavaMtakUDassetyAdi ' - ahIM bhAvArtha A pramANe che - himavAna parvata so yojana uMco che ane teno kUTa pAMca so yojana uMco che, tethI sUtramAM kaheluM cha sonuM AMtaruM maLatuM Ave che (2) / abhicaMdra nAmanA kulakara avasarpiNImA thayelA sAMta kulakaramAMnA cothA kulakara hatA, tenA zarIranI UMcAi pacAsa adhika cha so dhanuSanI hatI
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 700 // (5) // 600 // sUtra-109 // samavAyAGga have sAta somuM sthAna kahe cha str|| . 'mU-baMbhalaMtaesu kappesu vimANA satta satta joyaNasayAiM udre uccatteNaM pannattA / / samaco\ aMga / Nassa NaM bhagavao mahAvIrassa satta jiNasaMyA hotthA / 2 / samaNassa bhagavao mahAvIrassa satta // 201 // veuvviyasayA hotthA // 3 // ariTunemINaM arahA satta vAsasayAI desUNAI kevalapariyAgaM pAuNittA / siddha buddhe jAva ppahINe / 4 / mahAhimavaMtakUDassa NaM uvarillAo caramaMtAo mahAhimavaMtassa vAsaharapavvayassa samadharaNitale esa NaM satta joyaNasayAiM abAhAe aMtare pannatte / 5 / evaM ruppikUDassa vi|6|| 700 // suutrm-110|| mUlArtha:--brahma ane lAMtaka kalpane vipe rahelA vimAno sAta so sAta so yojana UMcA che (1) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIne sAta so jina (kevaLI) hatA (2) / zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne sAta so caikriyalabdhivALA hatA (3) / ariSTanemi arihaMta kAMika ochA sAta so varSa kevaLIparyAyane pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkha rahita thayA (4) / mahAhimavAna kUTanA uparanA cheDAthI mahAhimavAna varSadhara parvatanA samabhUmitaLa sudhI sAta so yojananu avAdhAe AMtaraM kartuM che (5) e ja pramANe rupI kUTanuM paNa jANavU (6) // 700 // // 20 //
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArtha:--zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIne sAta so jina eTale kevaLI hatA (2) / tathA zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne sAta so vaikriya eTale caikriya labdhivALA sAdhuo hatA (3) / aridvetyAdi-'desUNAiMti'--copana divasa ochA (sAta so varSa) samajavA, kema ke temano chadmastha kALa teTalo ja hato (4) / 'mahAhimavaMta'-ityAdika sUtrano bhAvArtha A pramANe cha-mahAhimavAna parvata baso yojana UMco che ane tenAM kUTa pAMca so yojana UMcA che, tethI sUtramAM | kahelaM sAta so yojana- AMtaraM maLatuM Ave che (5) / / 700 // suutr--110|| ___ have ATha somuM sthAna kahe che-- __ mU0-mahAsukkasahassAresu dosu kappesu vimANA aTTha joyaNasayAiM uTheM uccatteNaM pannattA / 1 / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe paDhame kaMDe aTThasu joyaNasaesu vANamaMtarabhomejavihArA pannattA / 2 / | samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa aTTa sayA aNuttarobavAiyANaM devANaM gaikallANANaM ThiikallA NANaM AgamesibhadANaM ukkosiyA aNuttarovavAiyasaMpayA hotthA / 3 / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo aTThahiM joyaNasaehiM sUrie cAraM carai / 4 / arahao NaM ariTThanemissa aTTha sayAiM vAINaM sadevamaNuyAsurAMma logaMmi vAe aparAjiyANaM ukkosiyA -
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // codhuM aMga // 202 // vAIsaMpayA hotthA / 5 // 800 // sUtram - 111 // mUlArtha:-- mahAzukra ane sahasrAra e ve kalpane viSe rahelA vimAno ATha so yojana UMcA kalA che (1) / A ratnaprabhA pRthvInA pahelA kAMDamAM (madhyanA) ATha so yojanane viSe vAnavyaMtara devonA bhUmi saMbaMdhI vihAro ( nagaro ) kahelA che (2) / zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIne anuttara vimAnamAM utpanna thavAvALA, kalyANakAraka gativALA, kalyANakAraka sthitivALA ane AgAmI kALamAM nirvANarUpI bhadra thavAvALA sAdhuonI utkRSTa anuttaropapAtikanI saMpadA hatI ( 3 ) | A ratnaprabhA pRthvInA bahu samAna ramaNIya bhUmibhAgatha kI ATha so yojana uMce sUrya gati kare che ( 4 ) / zrIariSTanemi arihaMtane deva, manuSya ane asura lokamAM paNa koithI vAdamAM parAjaya na pAye evA ATha so vAdIonI utkRSTa saMpadA hatI (5) // 800 // TIkArtha:-' imIse NamityAdi ' - prathama kharakAMDa nAmanuM kAMDa che, te kharakAMDanA soLa vibhAga che, temAM pahelA vibhAgarUpa ratnakAMDa che. te ratnakAMDa hajAra yojana pramANa che. tenI nIcenA (so) ane uparanA (so) ema baso yojana mUkIne bAkI nA ( madhyanA ) ATha so yojanane viSe vanamAM thayelA te vAna kahIe, evA je vyaMtaro te vAnavyaMtara kahIe, te vAnavyaMtara saMbaMdhI bhUmi vikAra hovAthI bhaumeka evA, jene viSe vihAra-krIDA karAya tevA bihAro - nagaro te vAnavyaMtara bhaumeyaka- vihAro kahelA che (2) / ' aTTha saya tti '-ATha so, konA ATha so ? te kahe che -- anuttaropapAtika devonA eTale te devAne viSe ' utpanna thanAra hovAthI devo arthAt dravya devo, teonA ATha so, tathA gati eTale devagatirUpa kalyANa che jemanuM te gati. kalyANa kacAya che, e ja pramANe sthiti eTale tetrIza sAgaropamarUpa sthiti che kalyANa jemanuM te sthitikalyANa kahe samavAya 800 // // 202 //
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAya che, tathA tyAMthI cavelA evAnuM AgAmI kALe bhadra eTale mokSagamanarUpa kalyANa che jemanuM te AgamiSyadbhadra kahevAya che. temanuM zuM ? te kahe che - 'ukkosietyAdi'-ATha so sAdhuonI utkRSTa anuttaropapAtikanI saMpadA hatI (3) // 800 ||suutr - 111 // have nava somaM sthAna kahe che mU0--ANayapANayaAraNaaccuesu kappesu vimANA nava nava joyaNasayAI uGkaM uccatteNaM pannattA |1| nisaDhakUDassa NaM uvarillAo siharatalAo Nisadassa vA saharapavvayassa same dharaNitale esa NaM nava joyaNasayAI abAhAe aMtare pannatte 2 / evaM nIlavaMtakUDassa vi / 3 / vimalavAhaNe NaM kulagare NaM nava dhaNusayAI u uccatteNaM hotthA |4| imIse NaM rayaNappabhAe bahusamaramaNijAo bhUmibhAgAo navahiM joyaNasaehiM savvuvarime tArArUve cAraM carai |5| nisaTassa NaM vAsaharapavvayassa uvarillAo siharatalAo imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe paDhamassa kaMDassa bahumajjhadesa* bhae esa NaM nava joyaNasayAI abAhAe aMtare pannatte / 6 / evaM nIlavaMtassa vi // 7 // 900 // sUtram - 112 // mUlArtha:- Anata, prANata, AraNa ane acyuta kalpane viSe rahelA vimAno nava so nava so yojana UMcA kathA che (1) / nipadhakUTanA uparanA zikharatalathI niSadhaM varSadhara parvatanA samAna bhUmitaLa sudhI nava so yojana abAdhAe AMtaraM
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ LG ... . samavAya kI samavAyAGga . sUtra // coyuM aMga // 203 // & kahelu che (2) / eja pramANe nIlavaMta kUTanu paNa kaheQ (3) / vimalavAhana nAmanA kulakara nava so dhanupa UMcA hatA (4) A ratnaprabhAnA bahu samAna ramaNIya bhUmibhAgathakI nava so yojana UMce sarvathI uparanA tArA cAra care che (5) / niSadha nAmanA varSadhara parvatanA upalA zikharataLa thakI A ratnaprabhA pRthvInA pahelA kAMDanA bahu madhya dezabhAga sudhI nava so yojana- abAdhAe AMtarUM kahelaM che (6) / eja pramANe nIlavaMtanuM paNa kahevU (7) // 900 // TIkArtha:-nisahakUDassa NamityAdi'-ahIM A bhAvArtha cha-nipadha parvataparanA kUTa pAMca so yojana UMcA che ane niSadha parvata cAra so yojana UMco che. tethI sUtramA kaheluM nava so yojananu AMtaraM thAya che (2)||900||suutr-112|| have hajAramuM sthAna kahe che mU-savve vi NaM gevejavimANe dasa dasa joyaNasayAI uI uccatteNaM pannatte / / savve viNaM jamagapavvayA dasa dasa joyaNasayAiM uDDUM uccatteNaM pannattA, dasa dasa gAuyasayAiM uvveheNaM pannattA, mUle dasa dasa joyaNasayAiM AyAmavikkhaMbheNaM pnnttaa|| evaM cittavicittakUDA vi bhANiyavvA // 3 // savve viNaM vaTaveyaDpavvayAdasa dasa joyaNasayAiM urdU uccatteNaM pannattA, dasa dasa gAuyasayAiM uvveheNaM pannattA mUle dasa dasa joyaNasayAiM vikkhaMbheNaM pannattA, savvattha samA pallagasaMThANasaMThiyA pannattA / 4 / 1. emAM parvatanI UMcAi 400 yojana ane ratnaprabhAnA prathama kAMDanA madhya sudhI 500 yojana ema 900 yojana samajavA. kaartnaary naagaar shaakugaa naaku aa ku 203 //
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ savve viNaM hariharissahakUDA vakkhArakUDavajA dasa dasa joyaNasayAI uDDhe uccatteNaM pannattA, mUle dasa dasa joyaNasayAI vikkhaMbheNaM pannattA / 5 / evaM balakUDA vi naMdaNakUDavajjA / 6 / arahA vi ari| ThunemI dasa vAsasayAiM savvAuyaM pAlaittA siddhe buddhe jAva savvadukkhappahINe . / 7 / pAsassa NaM arahao dasa sayAiM jiNANaM hotthA / 8 / pAsassa NaM arahao dasa aMtevAsIsayAiM kAlagayAiM jAva savadukkhappahINAiM / 9 / paumaddahapuMDarIyaddahA ya dasa dasa joyaNasayAiM AyAmeNaM pannattA // 10 // 1000 // sUtram--113 // __mUlArtha:-sarve ( nave ) graiveyaka vimAno eka eka hajAra yojana UMcA kahyA cha (1) / sarve yamaka parvato eka eka || hajAra yojana UMcA kayA che, eka eka hajAra gAu udvedhavALA ( uMDA) kahyA cha, mULaMmA eka eka hajAra yojana AyAma-|| viSkaMbhavaDe kahyA cha (2) / eja pramANe citrakUTa ane vicitrakUTa paNa kahevA (3) / sarve vRttavaitADhya parvato eka eka hajAra yojana UMcA kahyA cha, eka eka hajAra gAu UMDA kahyA che, maLamAM eka eka hajAra yojana viSkaMbhavALA kahyA che, sarvatra sarakhA pAlAnA saMsthAne (AkAre) rahelA che (4) / vakSaskAra paranA bIjA kUTane varjIne sarve harikUTa ane harissahakUTa eka eka hajAra yojana uMcA kahyA che ane maLamAM eka eka hajAra yojana viSkaMbhavALA kahyA che (5) / eja
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI. samavAya 1000 / samavAyAGga mNtr|| cothaM aMga // 204 // pramANe naMdananA bIjA kUTane varjIne balakUTa paNa (hajAra yojana uMco) kahevo (6) / zrIariSTanemi arihaMta eka hajAra varSanuM sarva Ayu pALIne siddha thayA, buddha thayA, yAvat sarva duHkha rahita thayA (7) / zrIpArzvanAtha arihaMtane eka hajAra jina (kevaLI) hatA (8) / zrIpArzvanAtha arihaMtanA eka hajAra ziSyo kALadharma pAmyA, yAvat sarva duHkha rahita thayA (9) / padmadraha ane puMDarIkadraha eka eka hajAra yojana (pUrva pazcima) lAMbA kayA che (10) // 1000 // TIkArthaH-'savve vi NaM jamagetyAdi'---uttarakurumAM nIlavaMta varSadhara parvatanI uttara tarapha zItA mahAnadInA banne kinAre yamaka nAmanA be parvato che, te pAMce uttarakurune viSe bave hovAthI kula daza che (2) / eja pramANe citra ane vicitra kUTa paNa pAMce devakurune viSe yamakanI jema hovAthI pAMca citrakUTa ane pAMca vicitrakUTa cha (3) / 'savve vi NamityAdi'-sarve vRttavaitAThyo, te zabdApAtI vigere vIza che (4) / ' savve vi NaM harItyAdi'-harikUTa vidyutprabha nAmanA gajadaMtane AkAre rahelA vakSaskAra parvata upara che, ane harissahakUTa to mAlyavAna nAmanA vakSaskAra parvata upara che, te pAMce meru saMbaMdhI hovAthI pAMca pAMca che ane te hajAra hajAra yojana uMcA che. vakSaskAra uparanA A be kUTane varjIne eTale vakSaskAra para rahelA vIjA kUTane viSe ATalI UMcAi nathI. Ane viSe ja che ema bhAvArtha jANavo (5)|ej pramANe baLakUTa paNa jANavA eTale ke pAMca merune viSe pAMca naMdanavano che, te darekanI IzAna vidizAmAM baLakUTa nAme kUTa che, tethI te nAmanA kUTa pAMca che, ane te eka eka hajAra yojana UMcA che. ahIM naMdanavananA baLakUTane varjIne eTale naMdanavanamA rahelA vAkInA dareka pUrvAdi dizA ane vidizAmA rahelA cALIza naMdanakUTo che, te hajAra yojana UMcA nathI, tethI te varjavAnA // 204 //
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahyA che (6) / ariSTanemi arihaMta kumArapaNAmAMtraNa so varSa ane anagArapaNAmAM sAta so varSa rahelA hovAthI kula Ayu eka hajAra varSenuM thAya che (7) / padmadraha e zrIdevIno nivAsa che ane himavAna varSadhara parvatanI upara rahelo che, tathA puMDarIkadraha e lakSmIdevIno nivAsa cha ane zikharI varSadhara parvata upara rahelo cha (10) (1000) // sUtra-113 // have agyAra somuM sthAna kahe che-- mU0--aNuttarovavAiyANaM devANaM vimANA ekArasa joyaNasayAiM ur3e uccatteNaM pnnttaa|1| pAsassa NaM arahao ikkArasa sayAiM veuvviyANaM hotthA / 2 // 1100 // sUtram-114 // mUlArthaH-anuttaropapAtika devonA vimAno agyAra so yojana UMcA kahyA che (1) / zrI pArzvanAtha arihaMtane agyAra so vaikriyalabdhivALA sAdhuo hatA (2) // 1100 // sUtra-114 / / have ve hajAramuM sthAna kahe cha. mU0-mahApaumamahApuMDarIyadahANaM do do joyaNasahassAiM AyAmeNaM pannattA / 1 / 2000 // suutrm-115|| mUlArthaH-mahApadma ane mahApuMDarIka nAmanA draho vabe hajAra yojana lAMbA kahyA cha (1) // 2000 // TIkArtha-mahApadma ane mahApuMDarIka nAmanA draho mahAhimavaMta ane rukmI varSadhara parvata upara rahelA che ane te HARA
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga samavAya 4000 // , codhu aMga // 205 // hIdevI tathA buddhidevInA nivAsarUpa che (1) 2000 ||suutr-115|| have traNa hajAramuM sthAna kahe che. mU0-imIse NaMrayaNappabhAe puDhavIe vairakaMDassa uvarillAo caramaMtAo lohiyakkhakaMDassa heTille caramaMte esa NaM tinni joyaNasahassAI avAhAe aMtare pannatte / 1 // 3000 // suutrm-116|| mUlArthaH-A ratnaprabhA pRthvInA vajrakAMDanI uparanA cheDAthI lohitAkSa kAMDanA nIcenA cheDA sudhI traNa hajAra yojananu abAdhAe AMtaraM kayuM che (1) / / 3000 // TIkArthaH- imIse NaM rayaNetyAdi-Ano bhAvArtha A pramANe che-ratnaprabhA pRthvInA soLa vibhAga cha, temAM kharakAMDa nAmanA pahelA kAMDa(vibhAga)no pahelo ratnakAMDa cha, vanakAMDa nAmano bIjo kAMDa cha, vaiDUryakAMDa nAmano trIjo ane lohitAkSa nAmano cotho che. te dareka kAMDa hajAra hajAra yojananA che tethI A vaNarnu AMtaraM sUtramA kahyA pramANe ekaMdara vraNa hajAra yojananu thAya che (1) // 3000 // sUtra-116 // __ have cAra hajAranuM sthAna kahe che mU-tigicchikesaridahANaM cattAri cattAri joyaNasahassAI AyAmeNaM pnnttaaii|1||4000|| sUtram--117 // // 205 //
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArtha:- tigicchi ane kesarI e ve drahanI laMbAI cAra cAra hajAra yojananI kahI che (1) // 4000 // TIkArtha :- tigicchi ane kesarI draho niSadha ane nIlavaMta varSadharanI upara rahelA che ane te dhRti ane kIrti devInA nivAsasthAna che ( 1 ) ||4000 | sUtra - 117 // have pAMca hajAramuM sthAna kahe che mU0 -- dharaNitale maMdarassa NaM pavayasya bahumajjhasabhAe ruyaganAbhIo caudisiM paMca paMca joyaNasahassAI abAhAe aMtare maMdarapavara patratte |1| 5000 // sUtram - 118 // mUlArtha:- pRthvItaLane viSe meruparvatanA bahu madhya dezabhAgamAM rahelA rucaka pradezanA madhya bhAgathI cAre dizAmAM meru parvatanA cheDA sudhI pAMca pAMca hajAra yojananuM abAdhAe AMtaraM karUM che (1) // 5000 // TIkArtha :- dharaNitaLe eTale pRthvInA samabhAgane vipe, rucakanAbhithI eTale - " tirachA lokanA madhya bhAge ATha pradezavALo rucaka kahyo che, te ja rucaka dizAonuM ane vidizAonuM utpattisthAna che. " A rucaka ja nAbhi eTale paiDAnA madhyabhAga jevo hovAthI rucakanAbhi kahevAya che, meru parvatano viSkaMbha daza hajAra yojanano che tethI te meru rucakathI cAre dizAmAM pAMca pAMca hajAra yojana sudhI rahelo che (1) // 5000 | sUtra - 118 // have cha hajAra sthAna kahe che
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 8000 / Anam mU0--sahassAre NaM kappe cha vimANAvAsasahassA pannattA / 1 // 6000 // sUtram-119 // samavAyAGga mUlArtha:-sahasrAra kalpane vipe cha hajAra vimAno kahyA cha (1) // 6000 / / sUtra-119 // suutr|| - have sAta hajAramuM sthAna kahe checodhu aMgA mU0--imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe rayaNassa kaMDassa uvarillAo caramaMtAo pulagassa // 206 // kaMDassa heTThille caramaMte esa NaM satta joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pnnte|1||7000||suutrm-120|| mUlArtha:-A ratnaprabhA pRthvInA ratnakAMDanA uparanA cheDAthI pulagakAMDanA nIcalA cheDA sudhI sAta hajAra yojanaabAdhAe AMtaraM kartuM che (1) / 7000 // TIkArtha:-'imIse NamityAdi-ratnakAMDa pahelo che ane pulakakAMDa sAtamo che, tethI sAta hajAra yojananu AMtaraM thAya che (1) // 7000 // sUtra // 120 // - have ATha hajAramuM sthAna kahe che mU0-harivAsarammayANaM vAsA aTTha joyaNasahassAiM sAiregAiM vitthareNaM pnnttaa|1 // 8000 // suutrm-121|| mUlArthaH-(jaMbUdvIpamA AvelA) harivarSa ane ramyakakSetrano vistAra sAtireka ATha hajAra yojana kahyo che (1) // 8000 // // 206 //
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArthaH- harivAsetyAMdi'-A arthane mATe ardha gAthA A pramANe che-" harivarSano vistAra ekavIza ane corAzI so (8421) yojana ane upara eka kaLA jeTalo ch."(1)|| 8000 // suutr-121|| have nava hajAramuM sthAna kahe che mU0-dAhiNaDDabharahassa NaM jIvA pAINapaDINAyayA duhao samudaM puTThA nava joyaNasahassAiM | AyAmeNaM pannattA / 1 // 9000 // sUtram-122 // a mUlArthaH-dakSiNArdha bharatakSetranI jIvA pUrva-pazcima lAMbI ane banne bAjue samudrane aDakelI che te nava hajAra yojana - lAMbI kahI che (1) // 9000 // TIkArthaH-'dAhiNetyAdi'-bharatakSetrano je dakSiNa bhAga te dakSiNArdha bharata kahevAya che. tenI jIvAnA jevI jIvA eTale sIdhI sImA, vaLI te pUrva ane pazcima dizAe lAMbI che, te banne bAjue eTale pUrva ane pazcima bAjue lavaNasamudrane aDakelI che. te jIvA ahIM nava hajAra yojana lAMbI kahI che. paraMtu anya sthAne A pramANe vizeSa kahyo che-"nava hajAra, sAta so ne aDatALIza yojana ane upara bAra kaLA" (1) / 9000 // sUtra-122 // have daza hajAramuM sthAna kahe che mU-maMdareNaM pavae dharaNitale dasa joyaNasahassAiM vikkhaMbheNaM pnntte||1||10000 ||suutrm-123||
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 300000 samavAyA podhu aMga // 207 // mUlArtha:-meru parvata pRthvItaLamA daza hajAra yojananA viSkaMbhavALo kahyo che (1) // 10000 // sUtra-123 // have eka lAkhamuM sthAna kahe che mU-jaMbUdIve NaM dIve egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM pannatte // 1 // 100000 // sUtram-124 // mUlArtha:-jaMbUdvIpa nAmano dvIpa AyAma viSkaMbhavaDe eka lAkha yojanano kayo che (1) ||100000||suutrm-124|| have ve lAkhamuM sthAna kahe che mU0--lavaNe NaM samudde do joyaNasayasahassAI cakkavAlavikkhaMbheNaM pannatte / 1 // 200000 // suutrm--125|| mUlArtha:--lavaNasamudra goLa viSkaMbhavaDe be lAkha yojanano kahyo che (1) // 200000 / suutr-125|| have traNa lAkhamuM sthAna kahe che mU0--pAsassa NaM arahao tinni sayasAhassIosattAvasiM ca sahassAI ukkosiyA sAviyAsaMpayA hotthA / 1 // 300000 // sUtram-126 // mUlArtha:-zrIpArzvanAtha arihaMtane traNa lAkha ne sattAvIza hajAra utkRSTa zrAvikAnI saMpadA htii(1)||300000|suutr-126|| - // 207 //
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ H have cAra lAkhamuM sthAna kahe che mU0--dhAyaikhaMDe NaM dIve cattAri joyaNasayasahassAiM cakkavAlavikkhaMbheNaM pnntte|1||400000 / / | // suutrm-127|| mUlArthaH-dhAtakIkhaMDa nAmanA dvIpano goLa viSkaMbha cAra lAkha yojanano cha (1) // 400000 // sUtra-127 // . have pAMca lAkhamuM sthAna kahe che___ mU0-lavaNassa NaM samudassa puracchimillAo caramaMtAo paJcacchimille caramaMte esa NaM paMca joyaNasayasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / 1 // 500000 // sUtram-128 // ___ mUlArtha:-lavaNasamudnA pUrva taraphanA cheDAthI pazcima taraphanA cheDA sudhI pAMca lAkha yojana- abAdhAe AMtaraM kA che (1) / / 500000 // TIkArthaH-'lavaNetyAdi'-eka lAkha jaMbUdvIpanA ane lavaNasamudranA (ve bAjunA maLIne) cAra lAkha maLI pAMca lAkha thAya che (1) ||500000||suutr-128|| ___have cha lAkhamuM sthAna kahe che-- mU0--bharahe Na rAyA cAuraMta cakavaTTI cha puvasayasahassAiM rAyamajjhe vasittA muMDe bhavittA
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya . agArAo aNagAriyaM pvie|1||600000|| suutrm-129|| samavAyAGga mUlArtha:-bharata nAmanA cAturaMta cakravartI rAjA cha lAkha pUrva rAjya madhye vasIne pachI muMDa thaine gRhathakI anagArastra // paNe pravrajita thayA hatA (1)||600000|suutr-129 / / cothu aMga have sAta lAkhamuM sthAna kahe che-- Roeno mU0--jaMbUdIvassa NaM dIvassa puracchimillAo veiyaMtAo dhAyaikhaMDacakavAlassa paJcacchimille caramaMte esa NaM satta joyaNasayasahassAiM abAhAe aMtare pannatte / 1 // 700000 // sUtram-130 // . mUlArtha:--jabUdvIpa nAmanA dvIpanI pUrva taraphanI vedikAnA aMtathI dhAtakIkhaMDanA cakravAlanA pazcima cheDA sudhI sAta lAkha yojana- abAdhAe AMtaraM kartuM che (1) // 700000 // TIkArtha:--'jaMbUdIvassetyAdi'-temAM jaMbUdvIpanA eka lAkha, lavaNasamudranAve lAkha ane dhAtakIkhaMDanA ca 14 lAkha maLIne sAta lAkha yojana- AMtaruM sUtramA kahyA pramANe thAya che (1) // 700000 / / sUtra-130 / / 3. have ATha lAkhamuM sthAna kahe che-- mU-mAhiMde NaM kappe aTTha vimANAvAsasayasahassAiM pnnttaaii|1|| 800000||suutrm-131|| mUlArtha:--mAheMdra kalpane viSe ATha lAkha vimAno kahyA cha (1) // 800000 // suutr-131||
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ have vacce nava hajAramuM sthAna kahe che-- mULa-ajiyassaNaM arahao sAiregAiM nava ohinANisahassAiM hotthaa|1|9000||suutrm-132|| mUlArtha:-- ajitanAtha arihaMtane sAdhika nava hajAra avadhijJAnI hatA (1) // 9000 // TIkArtha:--ajitanAtha arihaMtane sAdhika nava hajAra avadhijJAnI hatA. ahIM cAra so adhika (9400) jANavA. A hajAraveM sthAnaka hovA chatAM lAkhanA sthAnakanA adhikAra mAM je kayuM che te sahasra zabdanA (zatasahasra zabda mULa sUtramA lakhyA che tenA) sadRzapaNAne lIdhe athavA sUtranI racanAnuM vicitrapaNuM hovAne lIdhe athavA lekhakanA doSane lIdhe jANavU (1) / 9000 / / suutr-132|| ___ have daza lAkhamuM sthAna kahe che-- ___mU0--purisasIhe NaM vAsudeve dasa vAsasayasahassAiM savAuyaM pAlaittA paMcamAe puDhavIe neraiesu neraiyattAe uvavanne / 1 / 1000000 // sUtram-133 // ___ mUlArthaH-puruSasiMha vAsudeva daza lAkha varSanuM sarva Ayu pALIne pAMcamI pRthvImAM nArakIone vipe nArakIpaNe utpanna thayA (1) // 1000000 // TIkArtha:--puruSasiMha nAmanA pAMcamA vAsudeva thayA che (1) // 1000000 // sUtra-133 // ..
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAya 10000 .... have eka karoDamuM sthAna kaheche-- samavAyAGga mU-samaNe bhagavaM mahAvIre titthagarabhavaggahaNAo chaTe poTTilabhavaggahaNe egaM vAsakoDiM suutr|| sAmannapariyAgaM pAuNittA sahassAre kappe savaTThavimANe devattAe uvavanne / 1 / 10000000 co' aMga // suutrm-134|| // 209 / / mUlArthaH-zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI tIrthakarano bhava grahaNa karyA pahelA chaThA poTTila bhavanA grahaNamA eka karoDa varSa sudhI zrAmaNyaparyAyane pALIne AThamA sahasrAra nAmanA devalokamAM sarvArtha nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hatA (1) // 10000000 / ... TIkArtha:--'samaNetyAdi-bhagavAna mahAvIrasvAmI poTTila nAmanA rAjaputra hatA. te bhavamA karoDa varSa pravrajyA pALI hatI, te pahelo bhava, tyAMthI deva thayA te bIjo bhava, tyAMthI naMdana nAmanA rAjaputra chatrAgra nagarImA thayA te trIjo bhava, te bhavamAM lAkha varSa sudhI sarvadA mAsakSapaNa tapa karIne dazamA devalokamAM puSpottara varavijaya puMDarIka nAmanA vimAnamAM deva thayA te cotho bhava, tyAMthI brAhmaNakuMDa gAmamAM RSabhadatta brAhmaNanI bhAryA devAnaMdAnI kukSimA utpanna thayA te pAMcamo bhava ane tyAMthI trAzIme divase kSatriyakuMDagrAma nagaramAM siddhArtha mahArAjAnI trizalA nAmanI bhAryA( rANI )nI kukSimA su iMdranuM vacana karanArA (AjJA pAlanArA ) harinaigamepI nAmanA deve saMharyA ane tIrthaMkarapaNe janmyA e chaTho bhava thayo. A /
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe kahelA bhagavAnanA bhavane grahaNa karyA vinA bIjo koi chaTho bhava sAMbhaLavAmAM nathI. tethI Arnu ja chaThA bhavapaNe vyAkhyAna karya che. je bhavathI A (bhagavAnano) bhava chaTho hoya, te paNa AnAthI chaThoja hoya che. tethI tIrthakaranA bhavagrahaNathakI chaThA poTila bhavagrahaNane viSe ema je kayuM te ThIka ja kayuM che (1) / 10000000 // sUtra-134 // __ have sAgaropama koTAkoTimuM sthAna kahe cha mU0--usabhasirissa bhagavao carimassa ya mahAvIravaddhamANassa egA sAgarovamakoDAkoDI abAhAe aMtare pannatte / 1 // 100000000000000 // suutrm--135|| ___mUlArtha:-zrIRSabhadeva bhagavAnanA nirvANathI chellA zrImahAvIra-vardhamAnasvAmInA nirvANa sudhI eka koTAkoTi sAgaropamarnu abAdhAe AMtarUM kA che (1) // 100000000000000 // TIkArthaH- usabhetyAdi, ' usabhasirissa tti'-(RSabhazrI) A ThekAMNe zrIRSabha ema kahevU joie, chatAM. prAkRtane lIdhe viparItapaNe nirdeza karyo che. ahIM kAMika adhika batALIza hajAra varSa eka koTAkoTi sAgaropamamAM na to paNa te alpa hovAthI te vizeSatuM vizeSaNa Apyu nathI (1) / 100000000000000 / suutr-135|| ... | ahIM je A hamaNAM (upara ) saMkhyAnA anukramanA saMbaMdha mAtravaDe saMbaMdhavALA vividha prakAranA vastuvizeSo kahyA, te 1 kAika adhika beMtALIza hajAra varSa kahevArnu kAraNa samajA nathI. % 3DA S
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAMgI svarUpa / Nja atyaMta vizeSa prakAranA saMbaMdhavaDe saMbaMdhavALA vastuvizeSo dvAdazAMgIne viSe kahelA che, tethI te dvAdazAMgI- ja svarUpa samavAyAGga kahevAne icchatA satA kahe che mU0---duvAlasaMge gaNipiDage pannatte, taM jahA-AyAre 1, suyagaDe 2, ThANe 3, samavAe 4, cothu aMga vivAhapannattI 5, NAyAdhammakahAo 6, uvAsagadasAo 7, aMtagaDadasAo 8, aNuttarovavAiyada-- // 21 // sAo 9, paNhAvAgaraNAI 10, vivAgasue 11, diTTivAe 12 / se kiM taM AyAre ? AyAre Na samaNANaM niggaMthANaM AyAra--goyara--viNaya--veNaiya--TANa-gamaNa--caMkamaNa--pamANa--jogajuMjaNa-- bhAsA--samiti--guttI sejjo--vahi-bhatta-pANa-uggamauppAyaNaesaNAvisohi-suddhAsuddhaggahaNa-vayaNiyama--tavovahANasuppasatthamAhijjai / se samAsao paMcavihe pannatte, taM jahA-NANAyAre 1, daMsaNAyAre 2, carittAyAre 3, tavAyAre 4, viriyAyAre 5 / AyArassa NaM parittA vAyaNA, saMkhejA aNuogadArA, saMkhejjAo paDivattIo, saMkhejA veDhA, saMkhejA silogA, saMkhejjAo nijjuttiio| se NaM aMgaThThayAe paDhame aMge do suyakkhaMdhA, paNavIsaM ajjhayaNA, paMcAsIiM uddesaNakAlA, paMcAsIiM samuddesaNakAlA, aTThArasa padasahassAI padaggeNaM, saMkhejjA akkharA, aNaMtA gamA, aNaMtA pa // 21 //
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ pajjavA, parittA tasA, anaMtA thAvarA, sAsayA kaDA nibaddhA NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA AghavinaMti paNNavijjaMti paruvijjati daMsijaMti nidaMsijati uvadaMsijaMti / se evaM NAyA evaM viSNAyA / evaM caraNakaraNaparUvaNayA Aghavijjati paNNavijjaMti paruvijjaMti daMsijaMti nidaMsijati uvadaMsi - jaMti / setaM AyAre // 1 // sUtram - - 136 // mUlArtha:- bAra aMga gaNipiTaka kalA che, te A pramANe - AcAra 1, sUtrakRta 2, sthAna 3, samavAya 4, vivAhaprajJapti 5, jJAtAdharmakathA 6, upAsakadazA 7, aMtakRtadazA 8, anuttaropapAtikadazA 9, praznavyAkaraNa 10, vipAkazruta 11 aSTavAda 12 | have te AcArAMga kayuM ? AcArAMgane viSe zramaNa nirmathano AcAra 1, gocara 2, vinaya 3, vainayika 4, sthAna 5, gamana 6, caMkramaNa 7, pramANa 8, yogayuMjana 9, bhASA 10, samiti 19 ane gupti 12 kahevAya che, tathA zayyA 1, upadhi 2, bhakta 3 ane pAna 4 e cAranuM udgama, utpAdana ane eSaNAnI vizuddhie karIne zuddha hoya tenuM athavA kAraNe azuddhanuM grahaNa kahevAya che, tathA vrata 1, niyama 2 ane tapaupadhAna 3, A sarve (19) suprazasta kahevAya che / te AcAra saMkSepathI pAMca prakAre kahyo che, te A pramANe- jJAnAcAra 1, darzanAcAra 2, cAritrAcAra 3, tapAcAra 4 ane vIryAcAra 5 / A AcArAMganI vAcanA parimita che, anuyogadvAra saMkhyAtA che, pratipattio saMkhyAtI che, veSTaka saMkhyAtA che, zloka saMkhyAtA che, niyukti saMkhyAtI che / te AcArAMga aMgArthakapaNAe karIne paheluM aMga che, tenA ve zrutaskaMdha che, paMcIza adhya 36
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 211 // yano che, paMcAzI uddezana kALa che, paMcAzI samuddezana kALa che, kula padovaDe karIne tenA aThAra hajAra pado che, akSaro saMkhyAtA che, gamA anaMtA che, paryavo anaMtA che, naso parimita ( asaMkhyAtA ) che, sthAvaro anaMtA che, (vaLI A upara kahelA sarve ) zAzvatA che, karelA che, nibaddha che, nikAcita che. A sarve jinezvare kahelA bhAvo ( A AcArAMgane viSe ) kavAya che, prajJApanA karAya che, prarUpaNA karAya che, dekhADAya che, nidarzana karAya che, upadarzana karAya che| A pramANe bhaNIne manuSya jJAtA thAya che ane A pramANe vizeSa jJAtA thAya che. A pramANe A AcArAMgamAM caraNakaraNanI prarUpaNA . kahevAya che, prajJApanA karAya che, prarUpaNA karAya che, dekhADAya che, nidarzana karAya che, upadarzana karAya che| te A AcAra vastu kahI || sUtra - 136 // TIkArtha:--' duvAlalaMge ityAdi ' athavA upara ( prathama AkhA graMthamAM ) uttarottara saMkhyAnA anukrame saMbaMdhavALA padArthonI prarUpaNA karI - have mAtra saMkhyAnA saMbaMdhavALA padArthonI prarUpaNA karavA mATe AraMbha kare che - 'duvAlasa~ge ityAdi'mAM zrutarUpI uttama puruSanA aMganI jevA aMga. te bAra aMga AcArAMga vigere jene viSe che te dvAdazAMga kahevAya che . (bahuvrIhi samAsa ). gaNa che jene te gaNI eTale AcArya, tenI je peTInA jevI peTI eTale sarvasva rAkhavAnuM bhAjana te gaNipiTaka kahevAya che. athavA gaNi zabda paricchedane kahenAra che. te viSe kadhuM che ke "AcArAMga bhaNavAthI sAdhudharma jethI karIne jANavAmAM Ave che, tethI karIne AcArAMgane dhAraNa karanAra sAdhu paheluM gaNisthAna kahevAya che. " arthAt pariccheda sthAna kahevAya che. tethI karIne paricchedano je piTaka -samUha te gaNipiTaka kahevAya che. ahIM padanI ghaTanA A pramANe AcArAMga paricaya | // 211 //
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavI - je A gaNipiTaka che te dvAdazAMga kayuM che. te A pramANe - AcAra 1, sUtrakRta 2, ityAdi / ahIM ziSya prazna kare che ke - " te AcAra vastu kai che ? athavA to A AcAra kayo che ? " / uttara - AcaraNanuM nAma AcAra kahevAya che, athavA je AcaraNa karAya te AcAra kahevAya che arthAt sAdhuoe Acarelo jJAnAdikanI sevAno vidhi, Ane pratipAdana karanAra ( kahenAra ) graMtha paNa AcAra ja kahevAya che| ' AyAreNaM ti ' - karaNabhUta A AcAre karIne (karaNamAM tRtIyA vibhakti) sAdhuono AcAra kahevAya che evo kriyApadano saMbaMdha karavo. athavA adhikaraNabhUta AcArane vipe (adhikaraNamAM saptamI vibhakti) 'NaM' zabda vAkyanI zobhA mATe che. zramaNa eTale tapalakSmIe karIne sahita ane nirgratha eTale bAhya ane AbhyaMtara graMthie (parigrahe) karIne rahita evA sAdhuono ( AcAra vigere kahevAya che). ahIM koi zaMkA kare ke-je zramaNa che te nirbaMtha ja che, tathI A (nirgratha ) vizeSaNa zA mATe ApyuM 1 teno javAba kahevAya che A vizeSaNa zAkyAdika matanA zramaNone dUra karavA mATe ApyuM che. kayuM che ke - " nigraMtha, zAkya, tApasa, gairika ane AjIvika A pAMca prakAranA zramaNa kahevAya che. " iti / temAM AcAra eTale jJAnAdika aneka prakArano che te 1, gocara eTale bhikSA grahaNa karavAno vidhi 2, vinaya eTale jJAnAdikano vinaya karakho te 3, vainayika-te vinayanuM karmakSayAdika phaLa thAya te 4, sthAnakAyotsarga karavo, besavuM, subuM, ema traNa prakAranuM sthAna 5, gamana - vihArabhUmi vigeremAM januM te 6, caMkramaNa - upAzrayanI aMdara zarIranA zramane dUra karavA mATe Ama tema cAlabuM te 7, pramANa-bhAta, pANI, AhAra (koLIyA ) ane upadhi vigerenuM mAna- pramANa 8, yogayojana - svAdhyAya, pratyupekSaNa vigere kAryamAM bIjAone joDavA - preravA te 9, bhASA - sAdhune satyA ane
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // cothuM aMga - // 212 // * satyAmRpA bhASA bolavI te 10, samiti - IryAsamiti vigere pAMca 11, ane gupti - manogupti vigere traNa 12 / tathA zayyA vasati ( upAzraya) 1, upadhi - vastrAdika 2, bhakta - azanAdika 3 ane pAna-uSNa jaLa vigere 4, A cArano dvaMdva samAsa karavo. tathA udgama, utpAdana ane epaNAnA doponI je vizuddhi eTale abhAva te udgamotpAdanaiSaNAvizuddhi kahevAya che. tyArapachI zayyA vigere cAra ke je ugamAdikanI vizuddhie karIne zuddha hoya tenuM grahaNa ane tathAprakArane kAraNe azuddhanuM paNa grahaNa kara te zayyAdi grahaNa kahevAya che. tathA vaLI vrata - mULa guNa 1, niyama - uttaraguNa 2 ane tapaupadhAna - bAra prakArano tapa 3. tyArapachI AcAra, gocara vigere gupti sudhInA cAra pado, ane zayyAdigrahaNa, ane vrata, ane niyama ane tapaupadhAna, A sarvano samAhAra dvaMdva samAsa karavo. tyArapachI A sarva suprazasta ema karmadhAraya samAsa karavo. A sarva kahevAche / A AcAra vigere padone viSe koi eka padanA kahevAthI koi cIjA padano samAveza thai jato hoya chatAM tenuM je juduM kathana karyu te sarva tenuM pradhAnapaNuM jaNAvavA mATe ja kayuM che ema jANavuM / ' se samAsao ityAdi ' - te eTale jene * zrIne A graMtha nAma AcAra kahevAya che te AcAra saMkSepathI pAMca prakAre kahyo che. te A pramANe- jJAnAcAra ityAdi. mAM jJAnAcAra eTale zrutajJAnanA viSayavALo kAlAdhyayana ( kALe bhagavuM ), vinayAdhyayana ( vinayathI bhaNavuM ), vigere ATha prakArano vyavahAra 1, darzanAcAra eTale niHzaMkatA vigere ATha prakArano samakita vALAno vyavahAra 2, cAritrAcAra eTale samiti (gupti) vigerene pALavArUpa sAdhuono vyavahAra 3, tapaAcAra eTale cAra prakArano tapavizeSa karavo te 4, vIryAcAra eTale jJAnAdika prayojanane viSe vIrya gopavadhuM nahIM te 5 / ' AyArassa tti ' -A AcArAMga graMthanI ( vAcanA ) paritta eTale AcArAMga paricaya | // 212 //
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ navyAne viSe padArthonI prApti athAt mA vacananI saMkalanA te saMkhyAta ghaTanA-vizeSa saMkhyAtI che paraMtu Adi ane aMtanI prApti che mATe anaMtI nathI. zuM saMkhyAtI che ? sUtra ane artha bhaNAvavArUpa vAcanA saMkhyAtI cha athavA avasarpiNI ane utsarpiNIrUpa kALane AzrIne saMkhyAtI che, tathA upakramAdika anuyogadvAra saMkhyAtA cha, kema ke tenA adhyayanoja saMkhyAtA che ane vaLI te prajJApaka( AcArya )nA vacanano vipayarUpa che tethI, tathA saMkhyAtI pratipattio che eTale dravyArthane viSe padArthonI prApti arthAt matAMtaro athavA pratimAdika abhigrahavizeSo saMkhyAtA cha, tathA | veSTaka eTale chaMdavizeSa athavA koinA matamA eka arthane kahenArI vacananI saMkalanA te saMkhyAta che, tathA zloka eTale anuSTup chaMda saMkhyAtA cha, tathA niryuktanI eTale sUtramA abhidheyapaNe sthApana karelA arthonI yukti eTale ghaTanA-vizeSa prakAranI yojanA terUpa niryuktayukti saMkhyAtI che, A vAkyamA 'yukta' zabdano lopa karavAthI niyukti kahevAya che, A nikSepaniyukti vigere saMkhyAtI che / 'se NamityAdi'-NaM zabda vAkyanI zobhA mATe che. te AcAra aMgArthapaNAe karIne eTale aMgarUpa vastue karIne prathama aMga sthApanAnI apekSAe kayuM che, paNa racavAnI apekSAe to A vArasuM aMga che. kema ke pUrvamA rahelI vastu sarva pravacananI pahelAM racIche tethI te paheluM che. tathA AmAM be zrutaskaMdha eTale adhyayananA samUha cha, tathA pacIza adhyayano che. te A pramANe-"zatraparijJA 1, lokavijaya 2, zItoSNIya 3, samyaktva 4, AvaMtI 5, dhUta 6, vimoha 7, mahAparijJA 8, upadhAnazruta 9, A pahelo zrataskaMdha thayo. tathA piMDaipaNA 1, zayyA 2, IryA 3, bhApA 4, vastraipaNA. 5, pAtraiSaNA 6, avagrahapratimA 7, saptasaptatikA 14, bhAvanA 15 ane vimukti 16, A bIjo zutaskaMdha thayo." A pramANe nizIthane varjIne A pacIza adhyayano che. tathA uddezananA kALa paMcAzI che. kevI rIte? te kahe che-aMga, zrutaskaMdha, adhyayana
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga pricy| samavAyA loga // 213 // ane uddezA A cAreno eka ja uddezanakALa che. eja pramANe zastraparijJA vigere pacIza adhyayanone vipa anukrame sAta 1, cha 2, cAra 3, cAra 4, cha 5, pAMca 6, ATha 7, sAta 8, cAra 9, agyAra 10, traNa 11, traNa 12, be 13, ve 14, ve 15, be 16, ATalI (76) saMkhyAvALA uddezanakALa soLa adhyayananA maLIne che tathA bAkInA nava adhyayananA nava ja che. A artha jaNAvanAra saMgraha gAthAno artha A pramANe che-" sAta, cha, cAra, cAra, cha, pAMca, ATha, sAta, cAra, agyAra, traNa, traNa, ve, ve, be, ve, sAta, eka, eka. iti / eja pramANe samuddezanakALa paNa teTalA ja kahevA / vaLI A AcAranA kula padoe karIne aDhAra hajAra pado kahelA che. ahIM jyAM arthanI prApti thAya te pada kahevAya che. ahIM koi zaMkA kare che ke-ahIM jo ve zrutaskaMdha, pacIza adhyayana ane aDhAra hajAra kula pada che, to "nava brahmacarya adhyayananA kula aDhAra hajAra pada che" ema je kA che te kema viruddha nathI ? Ano uttara kahe che ke-ce zrutaskaMdha vigere je kahyaM te AcAranu pramANa kayu, ane vaLI je aDhAra hajAra pada kahyA te nava brahmacarya adhyayanarUpa pahelA zrutaskaMdhanuM pramANa kA che kema ke sUtrano artha vicitra hoya che, tethI teno artha gurunA upadezathI jANavA lAyaka cha / tathA veSTakAdika saMkhyAtA hovAthI AnA akSaro saMkhyAtA cha, tathA gamA anaMta che, ahIM gamA eTale arthagamA grahaNa karAya che arthAt arthanA pariccheda, te anaMtA che. kema ke eka ja sUtrathakI te te dharmavALA anaMta dharmavALI vastunI prApti thAya che tethI / anya AcAryoM to A pramANe kahe cha ke-abhidhAna ane abhidheyane AzrIne gamA thAya che, te anaMtA che. tathA paryAyo eTale sva ane para evA medavaDe judA akSarArthanA paryAyo anaMtA che. tathA trasa jIvo paritta kahevAya che evo saMbaMdha karavo. ahIM je trAsa pAme te trasa dvIMdriya // 21 //
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ vigere, teo parimita (asaMkhyAtA) che paNa anaMta nathI. kema ke teornu evaM ja svarUpa che. tathA vanaspatikAya sahita thaine sthAvara jIvo anaMtA che. A sarve kevA che ? te kahe che-'sAsayA' eTale dravyArthapaNAe karIne kAyama hovAthI zAzvatA che, 'kaDA' paryAyArthapaNAe karIne samaye samaye badalAtA hovAthI karelA che, 'nivaddhA' sUtramA ja grathita-guMthelA che, tathA 'nikAiA'-niyukti, saMgrahaNi, hetu, udAharaNa vigerevaDe pratiSThita che. tathA jinezvaroe kahelA bhAvo-padArthoM bIjA paNa ajIvAdika che te sarve 'AghavijaMti'-prAkRta zailIe karIne A pada che te saMskRtamAM 'AkhyAyante' eTale sAmAnya ane vizeSavaDe kahevAya che. 'prajJApyante ' eTale nAmAdikanA bheda kahevAvaDe kahevAya che 'prarUpyante' eTale nAmAdikanuM svarUpa kahevAvaDe kahevAya che, jema ke paryAyarnu abhidheya eTale nAma ityAdi. -- dayante ' eTale mAtra upamAvaDe dekhADAya che, jema ke jevo baLada tevo gavaya che ityAdi.'nidazyante' eTale hetu ane dRSTAMta kahevAvaDe dekhADAya cha, 'upadaryante ' eTale upanaya ane nigamanavaDe athavA sarva nayanA abhiprAyavaDe dekhADAya cha / have | AcArAMganA grahaNa- phaLa dekhADavA mATe kahe cha-' se evamityAdi'-'saH' eTale AcArAMgane grahaNa karanAra jANavo. 'evaM Ayatti'-A (AcArAMga) bhAvathI samyak prakAre bhaNe sate A pramANe AtmA thAya che (AtmA AcArarUpa ja thAya che) kema ke te( AcArAMga)mAM kahelI kriyAnA pariNAmathI abhinna (pariNAmarUpa ) dovAthI te AtmA paNa | tadUpa ja thAya che. A ( evaM Aya ) sUtra pustakomA joyuM nathI, paraMtu naMdIsUtramA dekhAya che, tethI ahIM tenI vyAkhyA karI che. A pramANe jJAnano sAra kriyA jache evaM jaNAvavA mATe kriyAno pariNAma kahIne have jJAnane AzrIne kahe che
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ suagaDAMga pricy| -'evaM nAya tti'-A sUtra bhaNIne (bhaNanAra sAdhu ) e pramANe jJAtA thAya che ke je pramANe A sUtramA kA hoya. samavAyAGga evaM vinnAya tti'-vividha prakAre ke vizeSa prakAre je jANanAra te vijJAtA kahevAya che. e pramANe vijJAtA thAya cha sUtra // eTale anya zAstrone paNa jANanAra thAya che arthAt anya zAstronA jANakArathakI atyaMta vadhAre pradhAna-jANakAra thAya -coaMgacha / ' evaM ' ityAdi nigamana( samApti )nu vAkya che' evaM ' eTale AcAra, gocara, vinaya vigere kahevArUpa A prakAre 'caraNakaraNaprarUpaNatA AkhyAyata iti'-caraNa eTale vrata, sAdhudharma, saMyama vigere aneka (sItera) prakAranuM cAritra, // 214 // karaNa eTale piMDavizuddhi, samiti vigere aneka (sItera ) prakAraceM karaNa, te bannenI prarUpaNA ja kahevAya cha, prajJApanA karAya che vigere pUrvanI jema jANavU / 'settaM AyAre tti'-te A AcAravastu athavA te A AcAra karo ke je pUrva joyo hato ( ema graMthakAra kahe che) // 1 / / sUtra-136 // . have bIjuM sUtrakRtAMga kahe che.-- mU0-se kiM taM sUagaDe ? sUagaDe NaM sasamayA sUijjati, parasamayA sUijjati, sasamayapara, samayA sUijjati, jIvA sUijjati, ajIvA sUijjati, jIvAjIvA sUijjati, logo sUijjati, alogo 9 sUijati, logAlogo sUijjati / sUagaDe NaM jIvAjIvapuNNapAvAsavasaMvaranijaraNabaMdhamokkhA vasANA payatthA sUijjati / samaNANaM acirakAlapavaiyANaM kusamayamohamohamaimohiyANaM saMdeha- // 21 // A
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ | jAyasahajabuddhipariNAmasaMsaiyANaM pAvakaramalinamaiguNavisohaNatthaM asIassa kiriyAvAiyasaya| ssa caurAsIe akiriyavAINaM sattaTThIe aNNANiyavAINaM battIsAe veNaiyavAINaM tiNhaM tevaTThINaM aNNadiTThiyasayANaM vUhaM kiccA sasamae ThAvijjati NANadiTuMtavayaNaNissAraM suTTa darisayaMtA vivihavittharANugamaparamasabbhAvaguNavisiTThA mokkhapahoyAragA udArA aNNANatamaMdhakAraduggesu dIvabhUA sovANA ceva siddhisugaigihuttamassa NikkhobhanippakaMpA suttatthA / suyagaDassa NaM parittA vAyaNA / saMkhejA aNuogadArA saMkhejAo paDivattIo saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhajAo nijjuttiio| se NaM aMgaThThayAe docce aMge do suyakkhaMdhA tevIsaM ajjhayaNA tettIsaM uddesaNakAlA tettIsaM samuddesaNakAlA chattIsaM padasahassAiM payaggeNaM pannattAI, saMkhejjA akkharA aNaMtA gamA aNaMtA pajjavA parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NibaddhA NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA AghavijaMti paNNavinaMti parUvijaMti daMsijaMti nidaMsijaMti uvadaMsirjati / se evaM AyA evaM NAyA evaM viNNAyA evaM caraNakaraNaparUvaNayA AghavijaMti paNNavijaMti parUvijaMti daMsijati nidaMsi
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 215 // jati uvadaMsijjati / settaM sUagaDe // 2 // sUtram - 137 // mUlArtha:-- havekayuM te sUtrakRtAMga che 1 sUtrakRtAMgane cipe svasamaya ( jinamata ) nI sUcanA karAya che, parasamayanI sUcanA karAya che, svasamaya ane parasamaya banenI sUcanA karAya che, jIvonI sUcanA karAya che, ajIvonI sUcanA karAya che, jIva ajIvanI sUcanA karAya che, lokanI sUcanA karAya che, alokanI sUcanA karAya che, loka alokanI sUcanA karAya che| sUtrakRtAMgane viSe jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa paryaMtanA padArthoMnI sUcanA karAya che| zramaNo (sAdhuo) ke je thoDA kALathI pravajita thayelA che, kutIrthikanA moha (ajJAna ) thI thayelA mohavaDe jeonI mati moha ( mUDhatA ) ne pAmelI che, ( kusamayanA samIpapaNAne lIdhe ) jeone saMdeha utpanna thayo che tathA svAbhAvika buddhinA pariNAmathI jeone saMdeha utpanna thayo che tevA sAdhuonI pApI ane malIna buddhinA guNane zuddha karavA mATe eka so ne eMzI (180) kriyAvAdIo, corAzI (84) akriyAvAdIo, saDasaTha (67) ajJAnavAdIo ane vatrIza (32) vinayavAdIo kula vraNa so ne saTha (363) anya darzanIonI racanA ( tiraskAra- khaMDana ) karIne svasamaya ( jaina siddhAMta ) sthApana karAya che. (have A sUtrakRtAMganA sUtra ane artha kevA che ? te kahe che ) vividha prakAre karIne ( paravAdIoe potAno mata sthApana karavA mATe kalA ) dRSTAMta ane hetunA vacanone sArI rIte niHsAra karIne dekhADatA, vividha prakAranA vistAranuM pratipAdana ane atyaMta satyatArUpa guNe karIne sahita, mokSamArgamAM utAranArA, udAra, ajJAnarUpI atyaMta aMdhakArakhaDe durgama evA tattvamArgane viSe dIvArUpa, mokSa ane sugatirUpa uttama prAsAda upara caDavAnA paMgathiyArUpa, koithI kSobha na pAme evA ane suagaDAMga paricaya | // 215 //
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMpAyamAna na thAya evA sUtra ane artha A aMgamAM kahelA cha / A sUtrakRtAMganI vAcanA paritta (saMkhyAtI) cha, anuyogadvAra saMkhyAtA che, pratipattio saMkhyAtI che, veSTako saMkhyAtA che, zloko saMkhyAtA che, tathA niyuktio saMkhyAtI ch| te sUtrakRtAMga aMgArthakapaNAe karIne vIjaM aMga che, temAM ve zrutaskaMdha cha, trevIza adhyayano che, tetrIza uddezanakALa che, tetrIza samuddezanakALa che, kula chatrIza hajAra pada kahelA che / temAM akSaro saMkhyAtA cha, gamA anaMtA che, paryAyo aMnatA cha, trasa jIvo asaMkhyAtA cha, sthAvara jIvo anaMtA cha / A sarve zAzvata che, kRta cha, nivaddha che, nikAcita che. A sarve jinezvaroe kahelA bhAvo A aMgane vipe kahevAya che, prajJApanA karAya che, prarUpaNA karAya che, dekhADAya cha, nirdeza karAya che, upadarzana karAya cha / je sAdhu Ane bhaNe che teno AtmA eja pramANe tadpa ja thAya cha, eja pramANe jANakAra thAya cha, eja pramANe vizeSa jANakAra thAya cha / A pramANe caraNa karaNanI prarUpaNA kahevAya che, prajJApanA karAya che, prarUpaNA karAya cha, dekhADAya che, nirdeza karAya che, upadarzana karAya cha / te A pramANe meM sUtrakRtAMga kayuM che / / 2 // suutr-137|| | . TIkArtha:-have kayu te sUtrakRta cha ? ahIM 'sUca' dhAtu sUcavana karavU evA arthamA pravarte che. tethI sUcavana karavAthI | sUtra kahevAya che ane sUtravaDe je karAyuM te sUtrakRta ema rUDhithI kahevAya che. 'sUyagaDeNaM ti'-sUtrakRte karIne athavA sUtrakRtane vipe svasamaya sUcavAya che ( kahevAya che ) ityAdi sUtro sugama che. tathA sUtrakRte karIne jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa sudhInA padArtho sUcavAya cha / tathA 'samaNANamityAdi'-ahIM sAdhuonI matinA guNane zuddha karavA mATe svasamaya sthApana karAya che ema vAkyArtha karavo. te sAdhuo kevA ? te kahe che-thoDA kALamAM
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 216 // prabrajita thayelA, kAraNa ke cira kALanA pravrajita sAdhuo nirmaLa mativALA hoya che, kema ke temane rAtridivasa zAstrano paricaya hoya che tathA bahuzruta sAdhuono samAgama paNa hoya che. vaLI te ( navadIkSita ) sAdhu kevA ? te kahe che-'kusama - mohamohamaimohiyANaM ti '- kutsita evo samaya eTale siddhAMta che jene (bahuvrIhi ) te kusamaya eTale kutIrthiko kahIe, temano moha eTale padArthoMne viSe viparIta bodha ( jJAna ) te kusamayamoha kahIe, te kusamayamohathakI je moha eTale zrotAonA mananI mUDhatA, tevaDe jenI mati mohita thai che eTale mUDhatAne pAmI che te kusamaya mohamatimohita kahIe. athavA to kusamaya eTale khoTA zAstro, teno ogha eTale samUha te kusamayamoha kahevAya che. ahIM makAra prAkRtabhASAne * vadhArAno che. te kusamayanA samUhathI thayelo je moha eTale zrotAnA mananI mUDhatA, te mUDhatAvaDe jemanI mati moha pAmI hoya te kusamayaughamohamatimohita kahIe. athavA to kutIrthikono moha athavA mogha eTale zubhaphaLanI apekSAe niSphaLa evo je moha, te vaDe jemanI mati moha pAmI hoya te kusamayamohamohamatimohita athavA kusamaya moghamohamatimohita kahIe. tathA saMdeha eTale vastunA tava pratye zaMkA, ahIM kutIrthikanA mohathI utpanna thayelI mUDhatAvaDe jemanI mati mUDha thalI che evaM vizeSaNa samIpe hovAthI kusamaya pAsethI jeone saMdeha thayA che te saMdehajAta kahIe, tathA sahaja eTale svabhAvathI ja prApta thayelA paNa kusamayanA zravaNathI prApta thayelA nahIM evA svAbhAvika buddhinA pariNAmathI eTale matinA svabhAvathI jeone saMzaya thayo che, te sahajabuddhipariNAmasaMzayita kahIe. pachI saMdehajAta ane sahajabuddhipariNAmasaMzayita eveno dvaMdva samAsa karavo. AvA sAdhuono ema prakRta jANavu. AvA sAdhuono zuM 1 te kahe che- pApakara eTale viparIta suagaDAMga paricaya | // 216 //
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMzayarUpapaNAe karIne kutsita (kharAva) pravRttinA kAraNarUpa hovAthI azubha karmanoM heturUpa eja kAraNathI malina eTale AtmasvarUparnu AcchAdana karanAra hovAthI anirmaLa (nirmaLatA rahita) je matiguNa eTale buddhino paryAya, tenA vizodhana mATe eTale nirmaLapaNuM karavA mATe 'asIyassa kiriyAvAiyasayassa tti'-eka sone eMzI kriyAvAdIonA vyUhane (tiraskArane) karIne svasamaya sthApana karAya che evo saMbaMdha karavo. eja pramANe bIjA padone viSe paNa A ja kriyApadano saMbaMdha karavo. temAM al kartA vinA kriyA saMbhavatI nathI tethI AtmAnI sAthe saMbaMdhavALI te kriyAne jeo kahevAnA svabhAvavALA che teo kriyAvAdI kahevAya che. A AtmAdikanuM astipaNuM mAnanArA A upAye karIne (ArIte) eka sone eMzI prakAranA jANavA-jIva, ajIva, Azraya, baMdha, saMvara, nirjarA, puNya, apuNya (pApa) ane mokSa-A nava padArthoMne anukrame mAMDIne pachI pahelA jIva padArthanI nIce sva ane para evA be bhedo sthApavA. te bannenI nIce nitya ane anitya evA ve bhedo sthApavA. te bannenI paNa nIce kALa, Izvara, AtmA, niyati ane svabhAva e pAMca medo sthApavA. pachI A pramANe vikalpo karavA-jIva pote nitya kALathakI che, e pahelo vikalpa thayo. A vikalpano artha A pramANe che-nizce AtmA che, te potAnA svarUpe che, nitya che ane kALa thakI che ema kALavAdIno mata che.A kahelA ja AlAvAvaDe vIjo vikalpa IzvaranA kAraNavALo (IzvaravAdInA matavALo) kahevo, bIjo vikalpa AtmavAdIno, cotho niyativAdIno ane pAMcamo svabhAvavAdIno kahevo. e pramANe ' svataH'e padane sAthe rAkhIne pAMca vikalpo thayA, te jarIte 'parataH' e padavaDe paNa pAMca vikalpo prApta thAya che. A daza vikalpo nityatvane sAthe rAkhIne thayA, teja pramANe anityatvavaDe paNa daza kahevA. e pramANe eka jIvapadArthavaDe vIza
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI samavAyAGga sUtraM // co aMga // 217 // vikalpo thayA. te ja pramANe ajIva vigere AThe padane viSe e ja rIte dareka padanA vIza vIza vikalpo kahevA. tethI tene navaguNA karavAthI eka so ne eMzI kriyAvAdInA bhedo thayA. tathA 'caurAsIe akiriyavAINaM ti' - akriyAvAdInA corAzI bheda che. AnuM svarUpa jema naMdI vigere sUtramAM kayuM che tema kahevuM. vizeSa e ke AnI vyAkhyAmAM puNya ane agart varjIne sAta padArtho sthApana karavA, tenI nIce sva ane para e ve pada sthApavA, tenI nIce kAlAdiMka pAMca ane chaThThI yacchA ema cha pado sthApavA. tethI karIne jIva svataH kAlataH nathI ema eka vikalpa thayo, e pramANe kula corAzI bheda thAya che. tathA 'sattaTThIe annANiyavAINaM ti ' - ajJAnavAdInA saDasaTha bheda paNa te ja pramANe karavA. vizeSa e ke - jIvAdika nava padArtho ane dazamo padArtha utpatti, A dazane upara sthApavA, tenI nIce sat vigere sAta pado sthApavA. te A pramANe - saca, asacca, sadasatra, avAcyatva, sadavAcyatva, asadavAcyatva ane sadasadavAcyatva. temAM koNa jANe che ke jIvanuM chatApaM che 1 e eka vikalpa thayo, eja pramANe asaca - achatApaNuM ityAdi jANavuM. te pramANe A sAta navaka maLIne tresaTha bheda thAya che, ane utpattipadane AzrIne to pahelA cAra ja pado levA. e rIte saDasaTha bheda thAya che. tathA " battIsAra veNaiyavAINaM ti ' - vainayikavAdInA vatrIza bheda che. te A pramANe deva, rAjA, jJAti, yati, sthavira (vRddha), adhama ( nIca ), mAtA ane pitA A ATheno kAya, vANI, mana ane dAnavaDe cAra prakArano vinaya karavo, evaM aMgIkAra karanAranA matamAM vatrIza bheda thAya che. A pramANe A cAre vAdIonA bhedo meLavavAthI traNa so ne tresaTha (363) bhedo anyadarzanIonA che. tethI karIne ' tinhaM ' ityAdi sUtra kayuM che. temano vyUha eTale tiraskAra karIne sUtrakRtAM paricaya | // 217 //
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainasiddhAMta sthApana karAya che. jethI karIne A pramANe sUtrakRtAMgamA kahevAya che tethI karIne tenA sUtra ane arthanuM svarUpa kahe che-nANetyAdi'-nAnA eTale aneka prakAre arthAt ghaNA prakAre 'diTuMtavayaNanissAraM ti'-syAdvAdIe (jaine) pUrvapakSarUpa karelA paravAdIonA potAnA pakSane siddha karavA mATe je dRSTAMtanA vacano ane upalakSaNathI je hetunA vacano che, tenI apekSAe nissAra eTale sAra rahita bIjAno mata che ema sArI rIte eTale potAnA matanuM khaMDana koi paNa karI zake nahIM evI rIte dekhADatA eTale prakAza karatA evA, tathA satpada(chatA pada )nI prarUpaNA vigere aneka anuyogadvArane Azrita hovAthI vividha prakArano je vistArAnugama eTale anugama (vyAkhyA) karavA lAyaka jIvAdika aneka tatvonuM vistArathI kahevU te vividhavistArAnugama kahevAya che, evA tathA parama sadbhAva eTale atyaMta satyatA arthAt . vastuonuM idaMparapaNuM (anukramapaNuM), A ve guNovaDe je sahita, te vividhavistArAnugamaparamasadbhAvaguNaviziSTa kahIe, evA, tathA 'mokkhapahoyAraga tti'-mokSamArgamAM utAranArA eTale ke prANIone samyagdarzana vigeremA pravRtti karAvanArA evA tathA 'udAra tti'-sUtra ane arthanA samagra doSa rahitapaNAe karIne ane te sUtrArthanA samagra guNa sahitapaNAe | karIne udAra evA, tathA ajJAnarUpI tamo'ndhakAra eTale atyaMta aMdhakAra athavA utkRSTa (atyaMta) je ajJAna te ajJAnatama, ane te rUpI je aMdhakAra te ajJAnatamo'dhakAra athavA ajJAnatamAndhakAra kahevAya che, tenAvaDe karIne je durga eTale duHkhe karIne gamana karI zakAya (jANI zakAya) evA tatvamArgane viSe 'dIvabhUya tti'-prakAza karanAra hovAthI dIvAnI upamAvALA evA, tathA' siddhisugatigRhottamasya-siddhirUpa je sugati te siddhisugati kahIe, athavA siddhi eTale
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGgaH sUtra // co aMga // 218 // mokSa ane sugati eTale uttama devapaNuM ane uttama manuSyapaNuM, te siddhisugati kahIe, te rUpI je uttama gRha zreSTha prAsAda tenI upara caDavAne mATe ' sopAna ' pagathiyAnI jevA pagathIyArUpa evA, tathA ' nikkhobha ' -vAdIvaDe kSobha na pamADI kAya evA, tathA 'niSpakaMpa - svarUpathI paNa thoDA paNa vyabhicAra doparUpa kaMpathI rahita evA, koNa ? te kahe che' sUtrArthI ' sUtra ane artha eTale niryukti, bhASya, saMgrahaNi, vRtti, cUrNi, paMjikA vigere. AvA sUtra ane artha kahevAya che. bAkI sarva sugama che, ' taM suyagaDe tti '- vizeSa e ke tetrIza uddezanakALa A pramANe che- " cAra, traNa, cAra, ve, ve ane agyAra ema pahelA zrutaskaMdhamAM eka saravALA che tathA bIjA zrutaskaMdhamAM sAta mahA adhyayano eka saravALA che. " A gAthAthI jANavA // 2 // sUtra- 137 // . have trIjuM sthAnAMga kahe cheH mU0 - se kiM taM ThANe ? ThANe NaM sasamayA ThAvijaMti, parasamayA ThAvijjaMti, sasamaya para samayA ThAvijjaMti, jIvA ThAvijjaMti, ajIvA ThAvijjaMti, jIvAjIvA ThAvijjaMti, logA ThAvijjaMti, alogA ThAvijjaMti, logAlogA ThAvijjaMti, ThANeNaM davaguNakhettakAlapajjava payatthANaM - ' selA salilA ya samuddA, sUrabhavaNavimANaAgaraNadIo / Nihio purisajjAyA, sarA ya gottA ya joisaMcAlA // 1 // eka vittavayaM duviha jAva dasavihavattavayaM, jIvANa poggalANa ya logaTThAI ca NaM parUvaNayA sthAnAGga paricaya ! // 218 //
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ AghavijaMti / ThANassa NaM parittA vAyaNA, saMkhejA aNuogadArA, saMkhejjAo paDivattIo, saMkhejA veDhA, saMkhejA silogA, saMkhejjAo sNghnniio| se NaM aMgaTThayAe taie aMge, ege suyakkhaMdhe, dasa TT ajjhayaNA, ekavIsaM uddesaNakAlA, (ekavIsaM samuddesaNakAlA,) bAvattariM payasahassAiM payaggeNaM pannattAI / saMkhejjA akkharA, (aNaMtA gamA) aNaMtA pajjavA, parittA tasA, aNaMtA thAvarA, sAsayA kaDA NibaddhA NikAiyA jiNapannattA bhAvA AghavijaMti paNNavijaMti parUvijaMti (daMsirjati) nidaMsijjati uvadaMsirjati / se evaM AyA evaM NAyA evaM viNNAyA evaM caraNakaraNaparUvaNayA AghavijaMti / se taM ThANe // 3 // suutrm-138|| mUlArtha:-te sthAnAMga kayu ? sthAnAMgane viSe svasamaya sthApana karAya che, parasamaya sthApana karAya cha, svasamaya ane parasamaya sthApana karAya che, jIva sthApana karAya che, ajIva sthApana karAya che, jIva ajIva sthApana karAya che, loka sthApana karAya che, aloka sthApana karAya che, loka aloka sthApana karAya cha / sthAnAMgavaDe padArthanA dravya, guNa, kSetra, kALa ane paryAyo sthApana karAya ch| parvata, nadI, samudra, sUrya, bhavana, vimAna, Akara, nadI, nidhi, puruSanA prakAra, svara, gotra ane jyotipacAra e sarva kahyA che (1) / tathA eka prakAranuM vaktavya, ve prakAranuM vaktavya, yAvat daza prakAracaM vaktavya |
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI samaSAyAGga dhUtraM // poyuM aMga // 219 // "kavA che, tathA jIva ane pudgalanI prarUpaNA kahevAya che, tathA lokamAM rahelA dharmAstikAyAdikanI prarUpaNA kahevAya che / A sthAnAMganI vAcanA parita ( saMkhyAtI ) che, anuyogadvAra saMkhyAtA che, pratipattio saMkhyAtI che, veSTaka saMkhyAtA che, zloka saMkhyAtA che ane saMgrahaNi saMkhyAtI che / A sthAnAMga aMgArthakapaNAe karIne trIjuM aMga che, temAM eka zrutaskaMdha che, daza adhyayano che, ekavIza uddezanakALa che, ekavIza samuddezanakALa che, boMtera hajAra kula pado che, akSaro saMkhyAtA che, gamA anaMtA che, paryAya anaMtA che, trasa jIvo asaMkhyAta che, sthAvara jIvo anaMtA che, te sarve zAzvatA che, karelA che, nibaddha che, nikAcita che, ema jinezvaroe kahelA bhAvo AmAM kahevAya che, prajJApana karAya che, prarUpAya che, dekhADAya che, nidarzAya che, upadezAya che, tene bhaNanArano AtmA e ja pramANe eTale tadrUpa thAya che, e ja pramANe jANanAra thAya che, e ja pramANe vizeSa jANanAra thAya che e jaM pramANe caraNakaraNAnI prarUpaNA karAya che. A pramANe sthAnAMga kahAM ||3|| sUtra - 138 // TIkArthaH - have kayuM te sthAna ? jene vipe pratipAdana karavApaNe jIvAdika padArthoM sthApana karAya te sthAna kahevAya che. teja kahe che' ThANeNamityAdi ' - sthAnAMgavaDe athavA sthAnAMgane viSe jIvo sthApana karAya che eTale jIvanuM yathAvasthita svarUpa pratipAdana karavA mATe jIvo kahevAya che ema bhAvArtha jANavo. zeSa sUtra prAye pAThasiddha (sugama) ja che. vizeSa e ke'ThANeNaM' e pharIthI kahevAmAM AvyaM te pUrva kahelAnuM sAmAnyapaNuM jaNAvavA mATe ane sthApana karavA lAyaka vizeSa padArthoMne ..kahevA mATe A vIjuM vAkya kathaM ema jaNAvavA mATe. temAM 'davvaguNakhettakAlapajjava' ahIM prathamA vibhaktinA bahuvacanano 1 ahIM parittA zabda asaMkhyAta vAcaka che. sthAnAGgaparicaya // // 219 //
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ lopa karyo che, tethI 'dravyaguNakSetrakAlaparyavAH' ema jANavuM / padArthoMnA eTale jIvAdikanA dravya vigere sthAnAMgavaDe sthApana karAya che ema saMbaMdha jANavo. temAM dravya eTale dravyArthatA, jemake jIvAstikAya je te anaMta dravyarUpa che, guNa eTale svabhAva, jeke jIva upayoganA svabhAvavALo che, kSetra eTale AkAza, jemake A jIva asaMkhyAtA pradezone avagAhIne rahelo che, kALa eTale samaya, jemake A jIva Adi aMta rahita che, tathA paryAya eTale kALe karelI avasthA, jemake nArakIpaNuM vigere athavA cALapazuM vigere. ' selA ' ityAdika gAthA che. temAM zaila eTale himavAna vigere parvato A sthAnAMgavaDe sthApana karAya che, ema sarvatra saMbaMdha jANavo. salilo eTale gaMgAdika mahAnadIo, samudra eTale lavaNasamudra vigere, sara eTale Aditya (sUrya), bhavana eTale asurAdikanAM bhavano, vimAna eTale caMdrAdikanAM vimAno, Akara eTale suvarNa vigerenI utpattinAM sthAno, nadI eTale mahI, kosI vigere sAmAnya nadIo, nidhi eTale cakravartI saMbaMdhI naisarpa vigere nava nidhAno, 'purisajAya tti ' - UMcA, nIcA vigere bhevALA puruSanA prakAro, athavA pAThAMtare ' pussajoya tti ' -upalakSaNathI puSyAdika nakSatrono caMdranI sAthai pazcima, pUrvanene bAju pramardavigere yoga thavo te, svara eTale paDja vigere saMgItanA sAta svaro, gotra eTale kAzyapa vigere oga pacAsa gotro, 'joisaMcAlaya tti ' - tArArUpI jyotiSano cAra (gati), 'tihiM ThANehiM tArArUve calejA''traNa sthAnavaDe tArArUpI jyotiSa cAle che' ityAdi sUtravaDe sthAnAMga sUtra sthApana kare che ema saMbaMdha jANavo. (1) / tathA eka prakAra vaktavya eTale tenuM abhidheya (kahevA lAyaka padArtha) te ekavidha vaktavya pahelA adhyayanamAM sthApana karAya che ema saMbaMdha karavo. eja pramANe dvividha vaktavya vIjA adhyayanamAM, e pramANe trIjA vigere adhyayanomAM kahevuM yAvat darza
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ smvaayaajpricy| samavAyAGga gho aMga // 220 // 1 prakAranu vaktavya dazamA adhyayanamA sthApana karAya cha / tathA jIvo ane pudgalonI prarUpaNA kahevAya che ema saMbaMdha karavo. tathA 'logahAiMca NaM ti'-lokamA rahelA dharmAstikAya, adharmAstikAya vigerenI prarUpaNA kahevAya che / zeSa sUtra AcArAMga sUtranI vyAkhyAnI jema jANavU. vizeSa e ke-uddezanakALa ekavIza che. te kevI rIte ? te kahe che-bIjA, jIjA ane cothA adhyayanamA cAra cAra uddezA che ane pAMcamA adhyayanamA traNa uddezA cha ema paMdara thayA. bAkI cha adhyayanonA cha uddezana kALa hovAthI cha uddezA che. tathA boMtera hajAra pado cha kemake aDhAra hajAra padanA pramANavALA AcArAMgathI sUtrakRtAMga vamaNuM (chatrIza hajArarnu) che, ane tenAthI paNa sthAnAMga bama' hovAthI te boMtera hajAra padapramANa che / / 3 / / suutr-138|| - have codhuM samavAyAMga kahe che: mU0--se kiM taM samAe ? samavAe NaM sasamayA sUijjaMti, parasamayA sUijjaMti, sasamayaparasamayA sUijjaMti, jAva logAlogA sUijjati / samavAe NaM ekAiyANaM egaTThANaM eguttariya parivuDDhI ya, duvAlasaMgassa ya gaNipiDa gassa pallavagge samaNugAijjai ThANagasayassa, bArasavihavistharassa suyaNANassa jagajIvAhiyassa bhagavaosamAseNaM samoyAre Ahijjati / tattha ya NANAvihappagArA jIvAjIvA ya vaNiyA vitthareNa, avare vi a bahuvihA visesA naragatiriyamaNu- // 220 //
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ . asuragaNANaM aahaarussaaslesaaaavaassNkhaayyppmaannuvvaaycvnnogaahnnohiveynnvihaann| uvaogajogaiMdiyakasAya, vivihA ya jIvajoNI, vikkhaMbhussehaparirayappamANaM vihivisesA ya | maMdarAdINaM mahIdharANaM, kulagaratitthagaragaNaharANaM sammattabharahAhivANa cakkINaM ceva cakaharahala harANa ya, vAsANa ya nigamA ya smaae| ee aNNe ya evamAi ettha vitthareNaM atthA smaahijjti| NI samavAyassa NaM parittA vAyaNA jAva se NaM aMgaTTayAe cautthe aMge ege ajjhayaNe ege suyakkhaMdhe ege uddesaNakAle ege samuddesaNakAle ege cauyAle padasatasahasse padaggeNaM pannatte / saMkhejjANi akkharANi jAva caraNakaraNaparUvaNayA AghavijaMti / se taM samAe // 4 // suutrm-139|| ___mUlArtha:-te samavAya kayo che ? samavAyane viSe svasamaya sUcavana karAya che, parasamaya sUcavana karAya che, svasamaya parasamaya sUcavana karAya che yAvat loka aloka sUcavana karAya cha / samavAyane viSe ekathI AraMbhIne keTalAka padArthonI eka adhikavALI ane aneka adhikavALI vRddhi kahevAya che, tadA dvAdazAMgIrUpa gaNipiTakanA paryavornu parimANa eTale so sthAnakanuM parimANa kahevAya che, tathA cAra prakAranA vistAravALA ane jagatanA jIvone hitakAraka bhagavAna zrutajJAnano saMkSepathI samavatAra kahevAya che, temA vividha prakAranA bhedavALA jIva ane aMjIva vistArathI varNavyA che, vIjA
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ IPM 10 // 221 // paNa ghaNA prakAranA vizeSo jevA ke-nArakI, tiryaca, manuSya ane devanA samUhanA AhAra, zvAsocchvAsa, lezyA, AvA- kAsamavAyAGga samavAyAGga sanI saMkhyA, AvAsanI laMbAi vigerenuM pramANa, utpatti, cyavana, avagAhanA, avadhijJAna, vedanA, bheda, upayoga, pricy|| yoga, iMdriya ane kapAya varNavyA che. tathA jIvonI vividha prakAranI yoni varNavI che. tathA meru vigere parvatonA bodhaM aMga viSkama, utsedha ane paridhinuM pramANa tathA vizeSa prakAranA vidhi varNavyA che. tathA kulakara, tIrthaMkara, gaNadhara, samagra bharatanA adhipati cakravartIo, vAsudeva ane baLadevanA vizeSa vidhio varNavyA che. tathA kSetronA nirgamo ( A sarve) samavAyamA varNavyA che. A ane e vigere vIjA padArthoM ahIM vistArathI kahevAya che / A samavAyAMganI vAcanA paritta (saMkhyAtI) che yAvat te samavAya aMgArthakapaNAe karIne co| aMga che. temAM eka adhyayana che, eka zrutaskaMdha che, eka uddezanakALa che, eka samuddezanakALa che, ane eka lAkha ne cumALIza hajAra kula pado kahelA che / tenA akSaro saMkhyAtA che yAvat caraNakaraNanI prarUpaNA karAya che / te A pramANe samavAyAMga kayuM // 4 // sUtra-139 // TIkArthaH-se kiM tamityAdi-have A samavAya kayo cha ? sUtramA prAkRtapaNAne lIdhe vakArano lopa karelo hovAthI 'samAe' ema kaDaM che. samavAya eTale pariccheda (jANavU-jJAna), tenA heturUpa A graMtha paNa samavAya kahevAya che. A samavAyavaDe athavA A samavAyane viSe svasamaya sUcavAya che (kahevAya che) ityAdi sugama cha / tathA samavAyavaDe athavA samavAyane viSa eka, be, traNa, cAra vigere so sudhI athavA koTAkoTi sudhInA keTalAka padArthoM eTale ke sarva padArtho G kahI na zakAya tethI keTalAka jIvAdi padArthonI eka uttara (adhika ) jemAM hoya te ekotarikA kahevAya che ahIM prAkRta- GR21 // -
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNAne lIdhe 'egottariya ' e ThekANe yAne badale ya isva thayo che. arthAt ekottarikA parivRddhi eTale vRddhi A samavAyavaDe kahevAya che, ema saMbaMdha karavo. temAM vRddhi je te saMkhyAnI jANavI. ahIM ca zabda che teno anya ThekANe saMbaMdha hovAthI ekottarikA ane anekotarikA ema jANavU. temA so sudhI ekottarikA vRddhi ane tyArapachI anekotarikA vRddhi jANavI. tathA dvAdazAMgIrUpa gaNipiTakanuM 'pallavagge tti'-paryavarnu parimANa eTale abhidheyAdika tenA dharmanI saMkhyA jemake 'asaMkhyAtA trasa jIvo' che ityAdi. ahIM paryava zabdane badale pallava zabda lakhyo che te prAkRtane lIdhe lakhyo che. jemake paryaMkane badale - palyaMka vigerenI jema. athavA to pallavanI jevA pallava eTale avayava, tenuM pramANa samyaka prakAre pratipAdana karAya che. A pUrve kahelA arthano ja vistAra karatA satA kahe che-'ThANagasayassa tti'-sthAnakazataka eTale ekathI AraMbhIne so sudhInI saMkhyAnA sthAnornu arthAt te saMkhyAvaDe vizeSita karelA jIvAdika padArthonuM parimANa kahevAya ch| tathA AcArAdikanA bhedavaDe vAra prakArano vistAra che jeno te dvAdazavidhavistAravALu zrutajJAna-jinapravacana, kebuM ? to ke-jagatanA jIvane hitakAraka tathA bhagavAna eTale zrutanA atizayavADaM, AvA zrutajJAnano samAcAra eTale dareka sthAne ane dareka aMge vividha prakArane kahenAra vyavahAra saMkSepathI kahevAya che / have A samAcAra kahyA pachI je kayuM che te kahevAne mATe kahe cha-' tattha yetyAdi'-te ja samavAyane viSe ema saMbaMdha jANavo, vividha prakArano bheda cha jeno te nAnAvidhaprakAravALA, kevI rIte ? te kahe che-ekeMdriyAdika bhede karIne pAMca prakAranA jIvo che, te dareka prakAra paNa paryApta ane aparyApta vigere bhede karIne a nAnAvidha che. 'jIvAjIvA ya tti'-jIva ane ajIva vistAravaDe eTale moTA vacananI racanAe karIne varNavyA che, SHO
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga paricaya // samavAyA ptr|| codhU aMga // 222 // tathA bIjA paNa ghaNA prakAranA vizepo eTale jIva ajIvanA dharmoM varNavyA che ema saMbaMdha karavo. te dharmone jalezathI kahe che-'narayetyAdi'-temAM nivAsa ane nivAsavALAno abheda upacAra hovAthI naraka eTale nArakI levA. tyArapachI nArakI, tiryaca, manuSya ane devasamUha saMbaMdhI AhArAdika varNavyA che. te AhArAdika A pramANe-AhAra-ojaAhAra vigere. te AbhogathI ane anAbhogathI thayelo AhAra aneka prakArano che, ucchvAsa-aNu, samaya vigere kALanA bhedavaDe karIne aneka prakAravALo, lezyA-kRSNalezyA vigere cha prakAranI, AvAsanI saMkhyA-jemake narakAvAsA corAzI lAkha cha ityAdi, AyatapramANa-laMbAinuM pramANa, te paNa AvAsamuMja hoya che, jemake saMkhyAtA asaMkhyAtA yojananI laMbAi, AnA upalakSaNathI viSkaMbha, vAhalya ane paridhinuM pramANa paNa anyatra jANavU, upapAta-eka samaye ATalA jIvonI athavA ATalA kALanA AMtarAe karIne jIvonI utpatti thavI te, cyavana-eka samaye ATalA jIvo mare athavA ATalA kALe mare te, avagAhanA -aMgulanA asaMkhyeya bhAga vigere jeTalaM zarIranuM pramANa hoya te, avadhi(jJAna)-aMgulanA asaMkhyeya bhAga jeTalA kSetranuM jANavU vigere, vedanA-zubha ke azubha svabhAvavALI vedanA, vidhAna-bheda, jemake sAta prakAranA nArakI jIvo che ityAdi, upayogaAbhinibodhika vigere bAra prakArano cha te, yoga-paMdara prakArano mana, vacana, kAyAno maLIne yoga kahevAya che te, iMdriyo-zrotrAdika pAMca, athavA dravyAdikanA bhedathI vIza athavA zrotrAdikanA chidrAdikanI apekSAe ATha che te, ane kapAya-krodhAdika. pachI AhAra, ucchvAsa vigere sarvano dvaMdva samAsa karavo. temAM chellA kapAya zabdane prathamArnu bahuvacana Ave teno lopa karavo. (A AhArAdika sarve varNavyA che.) tathA vividha prakAranI jIvanI yoni eTale // 222 // 1.
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ IMIL jIvonuM sacittAdika utpatti sthAna, tathA viSkaMbha eTale vistAra, utsedha eTale UMcAi, pariraya eTale paridhi, ane vidhi vizeSa-vidhi eTale medo, jemake jaMbUdvIpa saMbaMdhI dhAtakIkhaMDa saMbaMdhI, ane puSkarAdha saMbaMdhI evA bhedathI meru parvata traNa prakAranA che, AvA prakAranI vidhino vizeSa eTale jaMbUdvIpano meru lAkha yojana UMco che, bAkInA meru paMcAzI hajAra yojana UMcA che te, e ja pramANe vIjA parvato vipe paNa jANavU, tathA kulakara, tIrthakara, gaNadhara, tathA samagra bharatakSetranA adhipati-cakravartIo tathA cakradhara (vAsudeva ), haladhara (baLadeva ) e sarvanA vidhivizeSo Azraya karAya che-kahevAya che ema saMbaMdha karavo. tathA varSa eTale bharatAdi kSetronA nirgama eTale pahelAM karatAM pachInAnuM adhikapaNuM, A sarva samavAyamAM eTale cothA aMgamA varNavyu cha ema saMbaMdha karavo. have A sUtranI hakIkatane samApta karatA satA kahe che-A pUrva kahelA padArthoM tathA vIjA dhanavAta, tanuvAta vigere padArthoM AvA prakAranA A samavAyane viSe vistAravaDe samAzrIyante-Azraya karAya cha arthAt aviparIta ( yathArtha) svarUpa ane guNe karIne zobhita evA A sarve padArtho buddhivaDe aMgIkAra karAya che, athavA 'samasyante'-khoTI prarUpaNAthakI sAcI prarUpaNAne vipe sthApana karAya che. zeSa sUtra samApti sudhIna pAThasiddha ( sugama ) che // 4 // sUtra-139 // . - have vyAkhyAprajJapti nAmanuM pAMcamuM aMga (vivAha prajJapti-bhagavatI ) kahe che- mU0-se kiM taM viyAhe ? viyAheNaM sasamayA viAhijati parasamayA viAhijjati sasama
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyA prajJapti pricy| zrI yaparasamayA viAhijaMti, jIvA viAhijjati ajIvA viAhijjati jIvAjIvA viAhijjaMti, samavAyAGga loge viAhijjai aloge viAhijjai logAloge viaahijji| viyAhaNaM naannaavihsurnriNdraaystr|| risivivihasaMsaiapucchiyANaM jiNeNaM vitthareNa bhAsiyANaM davaguNakhettakAlapajjavapadesapariNAmacodhu aMga jahacchiyabhAvaaNugamanikkhevaNayappamANasuniuNovakamavivihappakArapagaDapayAsiyANaM logaalog||22|| payAsiyANaM saMsArasamuddaruMdauttaraNasamatthANaM suravaisaMpUjiyANaM bhaviyajaNapayahiyayAbhinaMdiyANaM tamarayaviddhaMsaNANaM(Na) sudiTThadIvabhUyaIhAmatibuddhivaddhaNANaM chattIsasahassamaNUNayANaM vAgaraNANaM dasaNAo suyatthabahuvihappagArA sIsahiyatthA ya guNamahatthA / viyAhassa NaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNuogadArA saMkhejjAo paDivattIo saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAo nijuttiio|sennN aMgaThThayAe paMcame aMge ege suyakkhaMdhe ege sAirege ajjhayaNasate dasa uddesagasahaIN ssAiM chattIsaM vAgaraNasahassAiM caurAsII payasahassAI payaggeNaM paNNattA / saMkhejjAiM akarAI aNaMtA gamA aNaMtA pajjavA parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NibaddhA NikAiyA // 223 //
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ jiNapaNNattA bhAvA AghavijaMti paNNavijaMti parUvijjati daMsijjaMti nidaMsijjati uvadaM| sijjaMti / se evaM AyA se evaM NAyA se evaM viNNAyA evaM caraNakaraNaparUvaNayA aaghvijjti| IN se ttaM viyAhe // 5 // sUtram-140 // - mUlArtha:-have kai te vyAkhyA (vivAhaprajJapti-bhagavatI) che ? vyAkhyAne viSa svasamaya kahevAya che, parasamaya | kahevAya cha, svasamaya parasamaya kahevAya che, jIva kahevAya cha, ajIva kahevAya che, jIva ajIva kahevAya cha, loka kahevAya che, aloka kahevAya che, loka aloka kahevAya cha / vyAkhyAe karIne vividha prakAranA deva, nareMdra ane rAjarpio ke jeo vividha prakAranA saMzayavALA hatA temaNe pUchelA, (chatrIza hajAra praznonA uttara kahevAya che ema kriyApadano saMbaMdha jANavo) | jinezvare vistArathI kahelA, tathA dravya, guNa, kSetra, kALa, paryAya, pradeza, pariNAma, yathAstibhAva, anugama, nikSepa, naya, kA pramANa ane sAro upakrama, vividha prakAranA A sarvavaDe jeoe (uttaroe) pragaTa dekhADyo che evA, tathA lokA lokane prakAza karanArA, tathA vistAravALA ( moTA) saMsArasamudrane utAravAmAM samartha evA, tathA iMdroe pUjelA evA, tathA bhavyajanarUpI prajAnA hRdayane AnaMda ApanArA evA, tathA ajJAna ane pApane nAza karanArA evA, tathA sArI rIte joyelA (nirNaya karelA) hovAthI dIvArUpa ane e ja kAraNa mATe IhA, mati ane buddhine vRddhi karanArA evA anyUna (saMpUrNa) chatrIza hajAra vyAkaraNo( uttaro)ne prakAza karavAthI athavA prakAza karanArA ghaNA prakAranA sUtra ane tenA artha ziSyonA
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 224 // hitane mATe guNarUpI hAthavALA kahevAya che| A vyAkhyAnI vAcanA paritta ( saMkhyAtI ) che, anuyogadvAra saMkhyAtA che, "pratipattIo saMkhyAtI che, veSTako saMkhyAtA che, zloko saMkhyAtA che, niryukti saMkhyAtI che. te A vyAkhyA aMgArthakapaNAe karIne pAMca aMga che. temAM eka zrutaskaMdha che, kAMika adhika eka so adhyayano che, daza hajAra uddezA che, daza hajAra samuddezA che, chatrIza hajAra vyAkaraNa (uttara) che, corAzI hajAra kula pada kA che. temAM saMkhyAtA akSaro che, anaMta gamA che, anaMta paryAyo che, so asaMkhyAtA che, sthAvaro anaMtA che, te sarve zAzvata che, karelA che, nibaddha che, nikAcita che, A sarva jinezvaroe kahelA padArthoM kahevAya che, prajJApanA karAya che, prarUpaNA karAya che, dekhADAya che, nidarzAya che, upadarzAya che, te A pramANe bhaNanArano AtmA tadrUpa thAya che, te A pramANe jANakAra thAya che, te A pramANe vizeSa jANakAra thAya che, A pramANe caraNakaraNanI prarUpaNA kahaivAya che. A pramANe vyAkhyA nAmanuM aMga meM kachu // 5 // sUtra- 140 // TIkArtha:--' se kiM taM viyAhe ityAdi ' have kai A vyAkhyA ? jene viSe arthoM ( padArthoM ) vyAkhyAna karAya te vyAkhyA kahevAya che. sUtramAM 'viyAhe' ema puMligano nirdeza karyo che te prAkRtane lIdhe karyo che. 'viyAheNaM ti ' - vyAkhyAvaDe athavA vyAkhyAne viSe svasamaya kahevAya che vigare nava pado sUtrakRtAMganA varNanamAM vyAkhyAna karyA che tethI sugama che. 'viyAheNamityAdi ' - vividha prakAranA devoe, nareMdrIe ane rAjarSioe vivihasaMsaya tti ' vividha prakAranA saMzaya karanArAoe pUchelA evA vyAkaraNo chatrIza hajAra jovAthI zrutArtho vyAkhyAna karAya che ema pUrvApara vAkyano saMbaMdha karavo. te vyAkaraNo kevAM che ? te kahe che -- bhagavAna mahAvIrasvAmIe vistArathI vyAkhyA prajJapti paricaya | // 224 //
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahelA, vaLI kevA ? te kahe che-dabvetyAdi-vividha prakAranA dravya, guNa, vigerevaDe je vyAkaraNoe pragaTa artha dekhADayo che evA, temAM dravya eTale dharmAstikAya vigere, guNa eTale jJAna, varNa vigere, kSetra eTale AkAza, kALa eTale samaya vigere, paryava eTale sva ane para evA bhede karIne jUdA jUdA dharmoM, athavA kALe karelI navaM, jUnuM vigere avasthArUpa paryAya, pradeza-jenA ve bhAga na thAya tevA avayavo, pariNAma eTale eka avasthAthakI bIjI avasthAmAM jaq te, yathA eTale je prakAre astipaNuM che te astitva eTale sattA (hovApaNuM) te yathAstibhAva kahevAya che, anugama eTale saMhitA (saMdhi) vigere vyAkhyAna(artha)no prakAra athavA uddeza, nirdeza, nirgama vigere dvArono samUha, nikSepa eTale nAma, sthApanA, dravya ane bhAvavaDe vastu (padArtha) sthApavA te, nayapramANa-temAM naya eTale naigamAdi sAta, athavA dravyAstika ane paryAyAstikanA bhedathI, athavA jJAnanaya ane kriyAnayanA bhedathI athavA nizcaya ane vyavahAranA bhedathI ve che arthAt sAta athavA ve nayarUpa. pramANa eTale vastutattvano pariccheda te nayapramANa kahevAya che, tathA sunipuNa eTale ati sUkSma athavA sunipuNa eTale sArI rIte nizcita guNavALo upakrama eTale AnupUrvI vigere, A sarvenuM vividha prakArapaNuM temanA bhedo kahevAthI ja dekhADayuM che. tathA kevA prakAranAM vyAkaraNo (uttaro) ? te kahe che-loka ane aloka prakAzita che jemAM evA, tathA 'saMsArasamudda' vistAravALA (moTA) saMsArasamudranA utaravAmAM-tAravAmAM samartha evA, eja kAraNa mATe iMdroe pUjelA | eTale pUchanAra tathA nirNaya karanAranI iMdroe pUjA karavAthI athavA sArUM kahelu hovAthI zlAghA karelI hovAthI pUjelA, tathA | bhaviyajaNa0-bhavya prANIonI je prajA eTale loka te bhavyajanaprajA kahevAya che, athavA bhavya evo janapada, temanA
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 IN "zrI samavAyA. ma codhu aMga // 225 // hRdayovaDe-cittovaDe abhinaMdita eTale anumodanA karAyelA, evo (tatpuruSa samAsano) vigraha karavo, tathA tamas eTale 12 vyAkhyA ajJAna ane rajas eTale pApa, tene je nAza kare te tamorajovidhvaMsa kahevAya che, A pramANe ajJAna ane pApane nAza prajJapti karanAra evaM je jJAna, te jJAnavaDe sArI rIte joyelA eTale nirNaya karelA ane eja kAraNa mATe dIvArUpa thayelA ane pricy| tethI karIne ja IhA, mati ane buddhine vadhAranArA, temAM IhA eTale vitarka, mati eTale avAya arthAt nizcaya ane buddhi eTale autpattikI vigere cAra prakAranI, athavA 'tamorajovidhvaMsanAnAM' eTalaM juduM pada pAThAMtare jANacuM ane 'sudRSTadIpabhUtAnAM ' e paNa juduM pada jANavU, tathA 'chattIsasahassa0' nyUnatA rahita chatrIza hajAra pado jenA che tevA, ahIM makAra vadhArAno cha tathA zabdanuM sthApana anyathA prakAre kayu cha ( anyUnane pahelo mUkavo joie ) te prAkRtapaNAne lIdhe dopa rahita cha ema jANavU. 'vAgaraNANaM ti'-vyAkaraNa karAya eTale prazna pUchayA pachI nirNaya karanArA guruvaDe uttararUpe je kahevAya te vyAkaraNa kahevAya che, te vyAkaraNane prakAza karavAthI eTale racanA karavAthI, athavA te vyAkaraNane dekhADanArA, koNa dekhADanAra ? te kahe che-'suyattha0'-zrutanA viSayavALA je artha te zrutArtha eTale kahevA lAyaka arthavizeSo, athavA zruta eTale gaNadhare jinezvara pAse sAMbhaLelA je artho te zrutArtha kahevAya cha, athavA zruta eTale sUtra ane artha eTale niyukti vigere, te zrutArtha kahevAya che, te ghaNA prakAravALA ema (karmadhAraya samAsano) vigraha karavo. athavA zrutArthInA ghaNA prakAro ema (paSThI tatpuruSa samAsano) vigraha karavo. zA mATe A vyAkhyAna karAya che ? te upara kahe cha ke-ziSyonuM hita eTale anarthano nAza ane arthanI prAptirUpa je hita terUpa prArthanA karavA lAyaka hovAthI artha-prayojana, // 225 //
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ tene mATe. te zrutArtho kevA ? te kahe che-'guNahastAH '-arthanI prApti vigere rUpa je guNa teja hasta jevo hasta eTale pradhAna avayava che jemane te guNahasta kahevAya cha (guNamahatthA eTale guNarUpI mahA arth)| 'viyAhassetyAdi' ahIMthI samApti sudhIna sUtra sugama che. vizeSa e ke-ahIM zata (zataka) e adhyayananI saMjJA che. A aMgamAM kula corAzI hajAra pado che. ahIM samavAyAMganI apekSAe vamaNI saMkhyAno Azraya karavAno nathI, anyathA jo tene bamaNI karIe to ve lAkha ne aThAzI hajAranI saMkhyA thAya che. // 5 // suutr-140|| have jJAtAdharmakathA nAma, chaThe aMga kahe che-. ___ mU0--se kiM taM NAyAdhammakahAo ? NAyAdhammakahAsu NaM NAyANaM NagarAiM ujANAiM ceiAI vaNakhaMDA rAyANo 5 ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAo ihaloiyaparaloi- I aiDDIvisesA 10 bhogapariccAyA pavvajAo suyapariggahA tavovahANAiM pariyAgA 15 saMlehaNAo bhattapaJcakkhANAiM pAovagamaNAI devalogamaNAI sukulapaccAyAyAI 20 puNabohilAbhA aMtakiriyAo 22 ya Aghavijjati jAva nAyAdhammakahAsu NaM pavvaiyANaM viNayakaraNajiNasAmisAsaNavare saMjamapaiNNApAlaNadhiimaivavasAyadubbalANaM 1 tavaniyamatavovahANaraNaduddharabharabhaggayaNi
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma samavAyAGga smr|| codhuM aMga kathA pricy| // 226 // | ssahayaNisiTANaM 2 ghoraparIsahaparAjiyAsahapAraddharuddhasiddhAlayamagganiggayANaM 3 visayasuhatuccha AsAvasadosamucchiyANaM 4 virAhiyacarittanANadasaNajaiguNavivihappayAranissArasunnayANaM 5 saMsAraapAradurakaduggaibhavavivihaparaMparApavaMcA / dhIrANa ya jiyaparisahakasAyasepaNadhiidhaNiyasaMjamaucchAhanicchiyANaM ArAhiyanANadaMsaNacarittajogAnissallasuddhasiddhAlayamaggamabhimuhANaM surabhavaNavimANasukhAiM annovmaaiN| bhuttUNa ciraM ca bhogabhogANi tANi divvANi maharihANi tato ya kAlakamacuyANaM jaha ya puNo laddhasiddhimaggANaM aNtkiriyaa| caliyANa ya sadevamANussadhIrakaraNakAraNANi bodhaNaaNusAsaNANi gunndosdrisnnaanni| diTuMte paJcaya ya soUNa logamuNiNo jahaTThiya sAsaNammi jaramaraNanAsaNakare / ArAhiasaMjamA ya suralogapaDiniyattA oveti jaha sAsayaM sivaM savvadukkhamokkhaM / ee aNNe ya evamAiatthA vitthareNa ya / NAyAdhammakahAsu NaM parittA 19 vAyaNA saMkhejjA aNuogadArA jAva saMkhejjAo sNghnniio| seNaM aMgaTTayAe chaThe aMge dosuakkhaMdhA egUNavIsaM ajjhayaNA, te samAsao duvihA paNNattA, taM jahA-caritA ya kappiyA ya, | G // 226 //
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ dasa dhammakahANaM vaggA, tattha NaM egamegAe dhammakahAe paMca paMca akkhAiyAsayAI egamegAe akkhAiyAe paMca paMca uvakkhAiyAsayAiM egamegAe uvakkhAiyAe paMca paMca akkhAiyauvakkhAiyAsayAI, evameva saputvAvareNaM adhdhuDhAo akkhAiyAkoDIo bhavaMtIti makkhAyAo, egUNatIsaM uddesaNakAlA egUNatIsaM samuddesaNakAlA saMkhajAiMpayasahassAiM payaggeNaM paNNattA, saMkhejA akkharA jAva caraNakaraNaparUvaNayA AghavijjaMti / se taM NAyAdhammakahAo // 6 // sUtram-141 // - mUlArtha:-have kai te jJAtAdharmakathA ? jJAtAdharmakathAne viSe jJAtAnA (zreNikAdika dRSTAMtanA) nagaro, udyAno, yakSanA caityo, vanakhaMDo, rAjAo 5, mAtApitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA (dezanA), A loka ane paraloka saMbaMdhI Rddhi vizeSa 10, bhogano tyAga, pravrajyA grahaNa, zAstranuM grahaNa (abhyAsa), tapopadhAna, dIkSAparyAyano kALa 15, saMlekhanA, bhAta -pANInA pratyAkhyAna, pAdapogamana, devalokamAM jag, tyAMthI cavIne uttama kuLamAM janma 20, pharIthI bodhi(samakitanI prApti 21, tathA aMtakriyA 22, A bAvIza sthAno kahevAya che, yAvat jJAtAdharmakathAne viSe vinaya kriyAne karanArA jinezvaranA uttama zAsanamA pravrajita thayelA chatAM saMyama(cAritra)nI pratijJA pALavAmA je dhRti, mati ane vyavasAya (udyama) joie tene viSe durbaLa hoya 1, niyamita tapa ane upadhAna taparUpI raNasaMgrAma ane durdhara bhAravaDe bhagna thayelA, atyaMta azakta ane bhagna zarIravALA hoya 2, ghora parISahovaDe parAbhava pAmelA ane asamartha chatA parIpahoe vaza karavAne AraMmelA ane
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathA samavAyAGga / satra // pricy| poeM aMga // 227 // mokSamArge jatA ruMdhelA tethI karIneja siddhAlayanA mArgathI bhraSTa thayelA hoya 3, tuccha viSayasukhane vipe AzAne vaza thavArUpa dopavaDe mUrchA pAmelA hoyaM 4, cAritra, jJAna ane darzananI virAdhanA karanAra, vividha prakAranA sAdhunA guNone vipe niHsAra ane zUnya (rahita ) hoya 5, AvA sAdhuone saMsArane vipa apAra duHkhavALA durgatinA bhavonA vividha prakAranI paraMparAnA vistAro kahebAya cha / tathA parIpaha ane kaSAyarUpI sainyane jItanArA, dhRtinA svAmI ane saMyamane vipe nizce utsAhavALA, tathA jJAna, darzana ane cAritranA yoganI ArAdhanA karanAra ane zalya rahita zuddha siddhAlayanA mArganI sanmukha thayelA evA dhIra puruponA anupama ( upamA rahita ghaNA zreSTha ) devapaNe utpanna thavAmA je vimAnanA sukha che te kahevAya che| tathA cirakALa sudhI te divya ane atyaMta prazasta evA manohara bhogo bhogavIne pachI tyAMthI kALakrame cyavelAne je prakAre pharIthI siddhimArgane pAmIne aMtakriyA (mokSa) prApta thAya che te prakAre kahevAya cha / tathA saMyamathI calita thayelAne deva ane manuSya saMbaMdhI dhairya utpanna karavAnA kAraNarUpa dRSTAMto ke je mArgabhraSTane vodha karanAra, anuzAsana karanAra ane guNa dopane dekhADanAra che te kahevAya cha / tathA dRSTAMto ane pratyayovALA vacano sAMbhaLIne laukika munio je prakAre janma maraNane nAza karanAra jinazAsanamA sthira thayA, te prakAre kahevAya che / tathA saMyamanI ArAdhanA karIne devalokamAM jaine tyAMthI pAchA AvyA satA je prakAre zAzvata, kalyANakAraka ane sarvaduHkha rahita evA mokSane pAme cha, te prakAre kahebAya cha / Ad ane evA bIjA artho vistArathI kahyA cha / jJAtAdharmakathAne vipe vAcanA paritta ( saMkhyAtI) che, anuyogadvAra saMkhyAtA cha, yAvat saMkhyAtI saMgrahaNI che| te A aMgArthakapaNAe karIne chahUM aMga kahevAya che. temAM ve zrutaskaMdho cha, ogaNIza adhyayano 227 // ba
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ ALS Irel che, te saMkSepathI ve prakAre che. te A pramANe-carita (thayela) ane kalpita. temAM dharmakathAnA daza varga che, temAM eka eka dharmakathAmAM pAMca pAMca so AkhyAyikA che. eka eka AkhyAyikAmAM pAMca pAMca so upAkhyAyikA che, eka eka upAkhyAyikAmAM pAMca pAMca so AkhyAyikopAkhyAyikA che, e pramANe kula sADA traNa karoDa AkhyAyikAo che ema meM kA che. temAM ogaNatrIza uddezana kALa che, ogaNatrIza samuddezana kALa che, saMkhyAtA hajAra kulapado kahelA che, saMkhyAtA akSaro che, yAvata caraNakaraNanI prarUpaNA kahI che / te pramANe A jJAtAdharmakathA meM kahI // 6 // suutr-141|| ___TIkArthaH-' se kiM tamityAdi '-have te jJAtAdharmakathA kai cha ? jJAta eTale udAharaNa, te jemA mukhya che evI je dharmakathA te jJAtAdharmakathA kahevAya che, ahIM jJAtA e ThekANe saMjJAne lIdhe dIrghapaNuM thayuM che, athavA pahelo zrutaskaMdha jJAta nAmano hovAthI jJAta, ane bIjo zrutaskaMdha te ja pramANe (dharmakathA nAmano hovAthI) dharmakathA, tyArapachI jJAta ane dharmakathA e veno dvaMdva samAsa karavAthI jJAtAdharmakathA evaM nAma thayu. temAM prathama vyutpattinA arthane sUtrakAra dekhADatA satA kahe che-'nAyAdhammakahAsu NamityAdi'-jJAtAnA eTale udAharaNarUpa karelA meghakumArAdikanA nagarAdika kahevAya che. temAM nagara vigere vAvIza pado sugama che, vizeSa e ke-udyAna eTale puSpa, patra, phaLa ane chAyAvALA vRkSovaDe zobhita ebuM vana ke jemA vividha prakAranA veSane dhAraNa karanAra ane moTA mAnavALA ghaNA loko bhojanane mATe AvatA hoya (ujANI karavA AvatA hoya) te, caitya eTale vyaMtaratuM deruM, vanakhaMDa eTale aneka jAtinA uttama vRkSovaDe zobhita evaM vana, A sarve kahevAya ch| ahIM mULamAM yAvat' zabda lakhyo che tethI bIjA pAMca pado jANavA. tenA sUtrano avayava A pramANe che-'nAyAdhamme
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 228 // tyAdi ' - temAM jJAtAdharmakathAne viSe 'NaM' zabda vAkyanI bhUSA mATe che. pratrajita thayelA, kyAM pravrajita thayelA ? te kahe che- vinayakriyAne karanArA, jinezvara saMbaMdhI ane bIjAnA zAsanonI apekSAe pradhAna evA pravacanane viSe, athavA A pramANe pAThAMtara jANavu - ' samaNANaM viNayakaraNa jiNasAsaNaMmi pavare -' ( sAdhuono vinaya karanAra evA zreSTha jina(zAne viSe ) dIkSita thayelA evA, vaLI te dIkSita thayelA kevA ? te kahe che - saMyamane viSe je pratijJA eTale saMyamano je svIkAra te duHkhe karIne pAmI zakAya tevo hovAthI, kAyara manuSyone kSobha pamADanAra hovAthI tathA mahAgaMbhIra hovAthI pAtALanI jevo pAtALarUpa che, te pAtALane viSe jemanI dhRti, mati ane vyavasAya ati durlabha che evA, athavA pAThAMtare saMyamanI pratijJAnA pAlana karavAne viSe je dhRti, mati ane vyavasAya tene vipe durbaLa evA, temAM dhRti eTale cittanI svasthatA, mati eTale buddhi ane vyavasAya eTale kriyA karavAno utsAha, AvA dIkSito 1, tathA tapane vipe niyama eTale avazya karavANuM te taponiyama eTale niyamita tapa karavo te, ane tapaupadhAna eTale aniyamita tapa arthAt Agamane AzrIne tapa karavote, A pramANe tapaniyama ane tapaupadhAnarUpI raNa eTale kAyara janone kSobha pamADanAra saMgrAma tathA zramanuM kAraNa hovAthI durdhara evo bhAra eTale duHkhe karIne vahana karI zakAya tevA loha vigereno bhAra, AvevaDe bhagna thayelA eTale parAGmukha thayelA, tathA niHsaha eTale atyaMta azakta, te ja ( svArthamAM ke pratyaya karavAthI ) niHsahaka kahevAya che ane nisRSTa eTale nisRSTAMga arthAt bhagna aMgavALA ( ALasu ), athavA pAThAMtare ' niHsahakaniviSTAH - ( atyaMta azakta satA vesI rahelA) evA, ahIM ' bhaggaya' e ThekANe prAkRta bhASAne lIghe kakArano lopa ane saMdhinuM kara thayuM che tethI 'bhagnA' jJAtAdharma kathA paricaya | // 228 //
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ ityAdikane viSe dIrghapaNuM jANayu, AvA dIkSito 2, tathA ghora parIpahovaDe parAjita thayelA ane asaha eTale asamartha evA satA ja parIpahoe vaza karavAne AraMbhelA ane mokSamArgamA jatA ruMdhelA, te 'ghoraparIpadaparAjitAsahaprArabdhaddhAH ' kahIe, e ja kAraNa mATe je jJAnAdika siddhAlayanA mArgathI nirgata eTale patita (bhraSTa ) thayelA te ane te upara kahelA | maLIne ( karmadhAraya samAsa karavAthI) 'ghoraparIpahaparAjitAsahaprArabdharuddhasiddhAlayamArganirgatAnAM' evaM thayuM. athavA pAThAMtare ghora parIsahobaDe parAbhava pAmelA evA dIkSito (ema paSTI vibhakti judI rAkhavI) tathA saha eTale ekI sAthe ja viziSTa prakAranI guNazreNi upara car3atA thakA parIpahovaDe praruddharuddha eTale jeo atyaMta ruMdhAyA satA siddhAliyanA mArgathI patita thayelA te 'sahapramaddhasiddhAlayamArganirgatAnAM' kahIe, AvA dIkSito 3, tathA svarUpa (svabhAva) thI ja tuccha evA viSayasukhane vipe AzAvazanA dope karIne eTale manorathonI parataMtratArUpa nirguNapaNAe karIne (dope NI karIne) jeo mUrchita thayelA eTale AgrahavAkA thayelA te 'cipayasUkhatacchAzAvazadopamarchita' tare-koi paNa avasthAmAM viSayasukhane vipe je mahecchA-moTI icchA ane bIjI koi avasthAmA je tuccha AzA te venA pArataMtryarUpa dopavaDe jeo mUrchita thayA hoya te 'vipayasukhamahecchAtucchAzAvazadopamUrchitAnAM' kahIe, AvA dIkSito 4, tathA jeoe cAritra, jJAna ane darzananI virAdhanA karI hoya teo, tathA mRkaguNa ane uttaraguNarUpI vividha prakAranA sAdhuguNone vipa niHsAra eTale sAra rahita arthAt paLALa jevA gauNa (tuccha ) dhAnya jevA, tathA te ja sAdhuguNe karIne zUnya eTale sarvathA rahita je hoya te, pachI AtraNa zabdano karmadhAraya samAsa karavo, tema karavAthI 'virAdhita
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ LG jJAtA S IN samavAyAga dharmakathA pricy|| cothu aMga // 229 / / cAritrajJAnadarzanayatiguNavividhaprakAraniHsArazUnyakAnAM' eq thayu 5, AvA pAMca prakAranA paDavAi sAdhuo, temane zuM thAya ? te kahe che-saMsArane vipe apAra duHkhavALA eTale anaMta klezavALA je nAraka, tiryaca, kumanuSya ane kudevarUpa kugatine vipe thatA bhavo-bhavanA grahaNo, temanA je vividha prakAranI paraMparAnA vistAro, te 'saMsArApAraduHkhadugatibhavavividhaparaMparAprapazcAH' kahIe, te A aMgamA kahevAya che ema pUrvanI sAthe saMbaMdha karavo / tathA dhIra eTale mahAsattvALA manuSyo, te kevA ? te kahe che-jeoe parIpaha ane kapAyarUpI sainyane jItyu hoya te, tathA dhRtinA eTale mananI svasthatAnA je dhanika-svAmIo te dhRtidhanika kahIe, tathA saMyamane vipe nizcita eTale avazya thanAro che utsAha eTale vIrya (parAkrama) jemano te 'saMyamotsAhanizcita' kahIe. tyArapachI A traNa padono karmadhAraya samAsa karavo. pachI tene paSThIbahuvacana karavU eTale 'jitaparISahakaSAyasainyadhRtidhanikasaMyamotsAhanizcitAnAM' Aq thayu. tathA jeoe jJAna, darzana ane cAritranA yogo ArAdhyA hoya teo, tathA niHzalya eTale mithyAdarzanAdika zalya rahita ane zuddha eTale aticAra rahita evo je siddhAlayano eTale muktino mArga, tenI sanmukha je thayelA hoya teo, pachI ve padano karmadhAraya samAsa karI paSThInuM bahuvacana karavAthI 'ArAdhitajJAnadarzanacAritrayoganiHzalyazuddhasiddhAlayamArgAbhimukhAnAM' evaM thayu. AvA sArA sAdhuone zuM thAya ? te kahe che-surabhavanane viSe eTale devatApaNe utpanna thavAne vipe je vimAnanA anupama sukho te 'surabhavana vimAnasaukhyAni anupamAni' AvA sukho jJAtAdharmakathAmAM kahevAya cha ema saMbaMdha karavo. ahIM bhavana zabde karIne bhavanapatinA bhavano kahyA nathI, kema ke saMyamanI virAdhanA rahita evA sAdhuono A prastAva cha // 229 //
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI; kAraNa ke AvA sAdhuo bhavanapatine vipe utpanna thatA nathI / tathA cirakALa sudhI bhogabhogAn eTale manohara zabdATika bhogone bhogavIte. kevA bhogo ? te ko che-divya eTale svargamAM utpanna thayelA tathA 'mahAna-moTA eTale AtyaMtika arhAn eTale prazastapaNAe karIne pUjavA lAyaka evA bhogo bhogavIne pachI tyAMthI eTale te devalokathI kaalnaa| kramathI cavelA tathA vaLI labdhasiddhimArga eTale jeo manuSyagatine vipe jJAnAdika mokSamArgane pAmelA che teonI je prakAre aMtakriyA eTale siddhi thAya che te prakAre A aMgamA kahevAya che ema saMbaMdha jANavo / tathA calitAnAM eTale kor3apaNa prakAre karmanA vazathI parIpahAdikane vipe dhIraja nahIM rahebAthI saMyamanI pratijJAthI bhraSTa thavelAne devasahita manuSya (deva ane manuSya) saMbaMdhI je dhIrapaNuM utpanna karanArA kAraNo-dRSTAMto che, te A aMgamAM kahebAya che. ahIM bhAvArtha A pramANe che--jema AryApADhAbhUtine deve dhIra (sthira) karyA, athavA jema meghakumArane bhagavAna mahAvIrasvAmIe dhIra karyA, athavA jema zailakAcAryane paMthaka sAdhue dhIra (sthira) kayoM, tema dhIra karavAnA kAraNo te aMgamAM kahevAya che. kevAMte kAraNo? te kahe che--bodhanAnazAsanAni-bodhana eTale mArgathI bhraSTa thayelAne mArgamAM sthApavA, anuzAsana eTale duSTa sthitiyALAne sArI sthitinuM saMpAdana ( prApta) karavU te, athavA vodhana eTale AmaMtraNa (saMvodhana), te pUrvaka je anuzAsana (upadeza) te bodhanAnuzAsana kahIe. tathA 'guNadopadarzanAni'-saMyamanI ArAdhanA karavAmAM guNa che ane anyamA (ArAdhanA nahIM karavAmAM) doSa che, e pramANenA darzana eTale vAkyo A aMgamAM kahevAya che ema saMbaMdha krvo| tathA dRSTAMtone eTale jJAtone ane pratyayone eTale bodhinA kAraNabhUta vAkyone sAMbhaLIne laukikamunio zuka parivrAjaka vigere je prakAre jarA maraNane nAza raatn kaalN aagaak aakulu
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // aji aMga // 230 // karanArA jinezvaranA zAsanane viSe sthiratAne pAmyA, te prakAre A aMgamAM kahevAya che tema saMbaMdha jANavo / tathA ' ArAhitasaMjama tti ' -- AthI ja laukika munio ane saMyamathI calAyamAna thayelA sAdhuo jinavacanane pAmyA satA (pAmIne) pharIthI saMyamanuM pAlana karIne suralokamAM jaine tyArapachI te suralokathI pAchA AvyA satA je prakAre zAzvata - sadAkALa rahenAra ane ziva-bAdhA rahita evA sarva duHkhanA mokSane eTale nirvANane pAme che, te sarva A aMgamAM kahevAya che| A upara kA te ane bIjApaNa ene Adi laine, ahIM Adi zabdano prakAra artha hovAthI evA prakAranA arthoM eTale padArtho vistAravaDe ane ca zabda che tethI koika ThekANe koika padArthoM saMkSepe karIne ahIM kahevAya che ema kriyApadano saMbaMdha karavo / nAyAdhammakahAsu NaM ' - ityAdi sUtra samApti paryaMta sugama che. temAM vizeSa A pramANe che-' ekUNacI samajjhayaNa tti ' - pahelA zrutaskaMdhamAM ogaNIza adhyayano che, tathA bIjA zrutaskaMdhamAM daza adhyayano che. tathA ' dasa dhammakahANaM varagA--' A sUtrano bhAvArtha A pramANe che--ahIM ogaNIza jJAtAnA adhyayano che. kema ke dASTAMtika arthane jaNAvanAra rUpa je jJAta, temAM tenuM pratipAdana kareluM che tethI te ogaNIza adhyayano pahelA zrutaskaMdhamAM che ane cIjA zrutaskaMdhamAM to ahiMsAdika lakSaNavALA dharmanI kathA te dharmakathA eTale AkhyAnako kahelA che, e Ano bhAvArtha che. te dharmakathAnA daza vargoM che. ahIM varga eTale samUha evo artha che. tethI karIne arthAdhikAranA samUharUpa adhyayano ja daza vargarUpa jANavA. temAM * jJAtane viSe pahelA je daza adhyayano che te jJAta ja kahevAya che. temane vipe AkhyAyAdikano saMbhava nathI. bAkInA nava adhyayano che, temAM eka eka adhyayanamAM pAMca so cALIza pAMca so cALIza AkhyAyikA che. temAM paNa eka eka AkhyA jJAtA dharmakathA paricaya // // 230 //
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ yikAmAM pAMca so pAMca so upAkhyAyikA che. temAM paMNa eka eka upAkhyAyikAmAM pAMca so pAMca so AkhyAyikopAkhyAyikA che. e pramANe A sarvane ekaThA karIe tyAre keTalA thAya ? te kahe che - " eka so ne ekavIza karoDa tathA pacAsa lAkha thAya. A pramANe nava adhyayana saMbaMdhI vistAra kahyA pachI adhikRta sUtrano ( dharmakathAno ) vistAra jANavo. " te A pramANe -- dharmakathAnA daza varga che, temAM eka eka dharmakathAne viSe pAMca so pAMca so AkhyAyikA che, eka eka AkhyAyikAmAM pAMca so pAMca so upAkhyAyikA che, ane eka eka upAkhyAyikAmAM pAMca so pAMca so AkhyAyikopAkhyAyikA che." A sarvane ekaThA karIye tyAre zuM thAya ? te kahe che -- " eka so pacIza karoDa thAya che. ahIM je kAraNa mATe samalakSaNavALA che, te kAraNamATe nava jJAtAnA saMbaMdhavALI AkhyAyikA vigere je (eka so ne sADI ekavIza karoDa ) kahI che te A moTI rAzimAMthI sphuTa rIte zodhavI - cAda karavI. tethI punarukti rahita A AkhyAyikAonuM pramANa kaheluM che." te pramANe A rAzi bAda kare sate sADANa karoDa ja kathAnako thAya che. tethI karIne mULa sUtramAM kayuM che ke --' evameva saputrvAvareNaM ti ' -- e ja pramANe eTale kalA prakAravaDe guNAkAra ane bAdabAkI kare sate ' adhdhuTThAo akkhAiyAkoDIo bhavatIti makkhAo tti " -- AkhyAyikA eTale kathAnako etA eTale ATalI (sADA traNa karoDa ) saMkhyAvALI thAya che. ema bhagavAna mahAvIrasvAmIe kahyuM che'| tathA A aMgamAM saMkhyAtA hajAra pado che. eTale ke pAMca lAkha ne sItotera hajAra kula pado che. athavA sUtrAlApakA kula padoe karIne saMkhyAtA hajAra ja pado che ema sarvatra jANI lebuM || 6 || sUtra - 141 // 1 nava adhyayano ane daza varganI maLIne to eka so pacIza karoDa AkhyAyikA samajavI. DI.e
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAsaka dazA pricy|| samAyA podhu aMga 1 // 231 // ... have upAsakadazA nAmarnu sAta aMga kahe che__ mU0-se kiM taM uvAsagadasAo ? uvAsagadasAsu NaM uvAsayANaM NagarAiM ujANAI ceiAI vaNakhaMDA rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAo ihaloiyaparaloiyaidvivisesA uvAsayANaM sIlavayaveramaNaguNapaJcakkhANaposahovavAsapaDivajjaNayAo suyapariggahA tavovahANA paDimAo uvasaggA saMlehaNAo bhattapaJcakkhANAiM pAovagamaNAI devalogagamaNAiM sukulapaJcAyAyA puNo bohilAbhA aMtakiriyAo Aghavijjati / uvAsagadasAsu NaM uvAsayANaM ridvivisesA parisA vittharadhammasavaNANi bohilAbhaabhigamasammattavisuddhayA thirattaM mUlaguNauttaraguNAiyArA ThiIvisesA ya bahuvisesA paDimAbhiggahaggahaNapAlaNA uvasaggAhiyAsaNA Niru vasaggA ya tavA ya vicittA sIlavayaguNaveramaNapaJcakkhANaposahovavAsA apacchimamAraNatiyA ya saMlehaNAjhosiyAhiM appANaM jaha ya bhAvaittA bahUNi bhattANi aNasaNAe ya cheaittA uvavaNNA kappavaravimANuttamesu jaha aNubhavaMti suravaravimANavarapoMDarIesu sokkhAiM aNovamAiM kameNa bhuttUNa // 231 //
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ . uttamAI tao AukkhaNaM cuyA samANA jaha jiNamayaMmi bohiM ladhdhUNa ya saMjamuttamaM tamarayodhavimukA uveMti ha akkhayaM savadukkhamokkhaM / ete anne ya evamAiatthA vitthareNa ya / uvAsayadasAsu NaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNuogadArA jAva saMkhejjAo saMgahaNIo / se NaM aMga sattame aMge ege suyakkhaMdhe dasa ajjhayaNA dasa uddesaNakAlA dasa samudde saNakAlA saMkhejAiM payasyasahassAiM payaggeNaM paNNattA / saMkhejAiM akkharAiM jAva evaM caraNakaraNaparUvaNayA Agha vinaMti / se taM uvAsagadasAo // 7 // sUtram - 142 // mUlArtha:- te upAsakadazA kevI che ? upAsakadazAne viSe zrAvakonA nagaro, udyAno, yakSanA caityo, vanakhaMDo, rAjAo, mAtApitAo, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, A loka ane paraloka saMbaMdhI RddhivizeSa kahevAya che, tathA zrAvakonA zIlatrata, viramaNa, guNa, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsa, e sarvanI pratipatti eTale aMgIkAra, tathA zrutanuM grahaNa, tapopadhAna, pratimA, upasarga, saMlekhanA, bhAtapANInA pratyAkhyAna, pAdapopagamana, devalokamAM jayuM, tyAMthI cavIne uttama kuLamAM janma pAmavo, pharIthI vodhino lAbha ane aMtakriyA e sarva kahevAya che. upAsakadazAne viSe zrAvakonI RddhivizeSa, parpadA, vistArathI dharmanuM zravaNa, bodhilAbha, abhigama, samyaktvanI zuddhatA, sthirapaNuM, mULaguNa ane uttaraguNanA aticAra, sthiti
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAsaka dazA pricy|| vizeSa, ghaNA prakAranI pratimA, abhigrahanuM grahaNa, tenuM pAlana, upasarga sahana karavA, nirupasarga, vicitra tapa, zIlavata, guNa, samavAyAGga viramaNa, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsa, chellI maraNAMtika saMlekhanAnA sevanavaDe potAnA AtmAne yathAprakAre bhAvIne ghaNA bhojanane suutr|| anazanavaDe chedIne (tyAga karIne) uttama devalokane vipe utpanna thayA satA je prakAre zreSTha devonA uttama vimAnone viSe codhuM aNg| anupama uttama sukhane kramavaDe bhogavIne tyArapachI AyuSyane kSaye cavyA satA je pramANe jinamatane viSe bodhine pAmIne uttama cAritrane pAmIne ajJAna ane pApanA samUhathI mukta thayA satA je prakAre akSaya ane sarva duHkhathI rahita evA mokSane pAme // 232 // che, A ane evA bIjA padArthoM A aMgamA vistArathI kahevAya che. upAsakadazAne vipe vAcanA paritta cha, saMkhyAtA anuyoga dvAra che, yAvat saMkhyAtI saMgrahaNI che, te A aMgArthakapaNAe karIne sAtamuMaMga che, temAM eka zrutaskaMdha che, daza adhya. yano che, daza uddezanakALa che, daza samuddezana kALa che, kula saMkhyAtA hajAra pado kahelA che, saMkhyAtA akSaro che, yAvat A pramANe caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya che. / te A upAsakadazA meM kahI // 7 // suutr-142|| ... TIkArtha:--' se kiM tamityAdi-have kai te upAsaka dazA cha ? upAsaka eTale zrAvako, temA rahelI kriyAnA samUhane pratipAdana karanAra dazA eTale daza adhyayanavaDe jaNAtI te upAsakadazA kahevAya che. te mATe kahe che ke-'upAsakadasAsu NaM'-upAsakadazAne vipe zrAvakonAM nagaro, udyAno, caityo, vanakhaMDo, rAjAo, mAtApitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, A loka paraloka saMbaMdhI RddhivizeSo, tathA upAsako( zrAvako )nA zIlavata Ko eTale aNuvrato, viramaNa eTale rAgAdikanI virati, guNa eTale guNavato, pratyAkhyAna eTale navakArasahita (namukArasahI) // 232 / /
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ vigere, pauSadha eTale aSTamI vigere parvatithi tene viSa upavasana eTale AhAra, zarIrasatkAra vigereno je tyAga dhopavAsa kahIe. tyArapachI ( zIlavatathI pauSadhopavAsa sudhI) dvaMdva samAsa karI te sarvenI pratipAdanatA II eTale pratipatti-svIkAra ema (SaSThItatpuruSa samAsano) vigraha karavo. zrutaparigraha ane tapaupadhAnano artha prasiddha che, 'paDimA o tti'-zrAvakanI agyAra pratimA athavA kAyotsarga, upasargo eTale devAdikanA karelA upadravo, saMlekhanA, bhaktapAnanA pratyAkhyAna, pAdapopagamana, devalokamAM javU, tyAMthI sArA kuLamAM AvavaM, pharIthI vodhinI prApti ane aMtakriyA e sarva A N aMgamAM kahevAya che. prathama kahelAne ja haju vizepe karIne kahe che-'uvAsagetyAdi'-temAM RddhivizeSa eTale aneka karoDa saMkhyAvALA dravyAdika saMpattivizeSa, tathA pariSad eTale parivAravizepa, jema ke mAtA, pitA, putra vigere AbhyaMtara pariSad ( parivAra ) ane dAsI, dAsa, mitra, vigere vAhya pariSad, tathA mahAvIrasvAmInI pAse vistArathI dharmanuM zravaNa, tenA thakI bodhino lAbha, abhigama, samyaktvanI zuddhatA, sthirapaNuM eTale paNa samyaktvanI zuddhatA ja, mULaguNa uttaraguNa eTale aNuvrata vigere, aticAra eTale te vratarnu ja vadhabaMdhAdikavaDe khaMDana, sthitivizepa eTale upAsaka( zrAvaka)nA paryAyana kALamAna, bahu vizeSa eTale ghaNA bhedavALI pratimAo eTale samyagdarzanAdika pratimAo, abhigrahonuM grahaNa ane temanuM ja pAlana karavu, upasagoM sahana karavA, upasage rahitapaNuM, vicitra prakAranA tapa, zIlavata vigereno artha upara kahI gayA pramANe | jANavo. tathA apazcima eTale pAchalI ummaramAM thanArI-chevaTane kALe thanArI. ahIM 'a' evo akSara amaMgaLane dUra karavA mATe karyo che, tathA maraNarUpa aMtane vipe je thayelI te mAraNAMtikI kahIe, tathA AtmAnI eTale zarIranI ane jIvanI
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtakazA pricy|| samanAyAsamAsa kI saMlekhanA eTale tapavaDe ane rAgAdikanA jayavaDe kRzatA karavI te AtmasaMlekhanA kahIe, pachI A traNa padano karmadhAraya samAsa karI tene paSThI vibhaktinuM bahuvacana karavU, tenI jopaNA eTale sevA arthAt kAraNa te vaDe AtmAne bhAvIne tathA anazanavaDe karIne eTale bhojanarahitapaNAe karIne ghaNA bhAtapANIno viccheda karIne maraNa pAmI utpanna thayA, kyAMza co, aMga utpanna thayA ? te kahe che--zreSTha kalpane viSe je uttama vimAno tene vipe utpanna thayA, tathA zreSTha puMDarIka(kamaLa)nI jevA devanA je uttama vimAno tene vipe je pramANe anupama sukhone anubhave che, te uttama sukhone anukrame bhogavIne tyArapachI ||233shaa AyuSyane kSaye cavyA satA je pramANe jinamatane vipe bodhine pAmIne ane uttama pradhAna saMyamane pAmIne tama-ajJAna ane / raja-karma tenA ogha-pravAhabaDe mukta ( rahita ) thayA satA je prakAre akSaya-punarAvRtti rahita sarva duHkhanA mokSane-karmakSayane pAme che, te prakAre upAsakadazAne vipe kahevAya che ema saMbaMdha karato. A ane bIjA ityAdino artha pUrvanI jema jANavo. vizeSa e ke-kula saMkhyAtA lAkha pado che eTale ke agyAra lAkha ane bAvana hajAra pado cha // 7 // sUtra-142 // have aMtakRdazA nAmarnu AThamuM aMga kahe che mU0-se kiM taM aMtagaDadusAo ? aMtagaDadasAsu NaM aMtagaDANaM NagarAiM ujjANAI ceiyAiM vaNAiM rAyA ammApiyaro samosaraNA dhammAyariyA dhammakahA ihaloiyaparaloiyaiDDivisesA Lal bhogapariccAyA pavajAo suyapariggahA tavovahANAI. paDimAo bahuvihAo khamA ajjavaM maddavaM ca // 233 //
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ soaM ca saccasahiyaM sattarasaviho ya saMjamo uttamaM ca baMbhaM AkiMcaNayA tavo ciyAo samiiguttIo ceva taha appamAyajogo sajjhAyajjhANeNa ya uttamANaM doNhaM pi lakkhaNAI pattANa ya saMjamuttamaM jiyaparIsahANaM caubihakammakkhayammi jaha kevalassa laMbho pariyAo jattio ya jaha pAlio muNihiM pAyovagao ya jo jahiM jattiyANi bhattANi cheaittA aMtagaDo munivaro tamarayoghavippamukko mokkhasuhamaNuttaraM ca pattA / ee anne ya evamAiatthA vitthAreNaM paraveI / aMtagaDadasAsu NaM parittA vAyaNA saMkhejA aNuogadArA jAba saMkhejAo saMgahaNIo, jAva se NaM aMgaThThayAe aTThame aMge ege suyakkhaMdhe dasa ajjhayaNA satta vaggA dasa uddesaNakAlA dasa lamuddesaNakAlA saMkhejjAiM payasayasahassAiM payaggeNaM paNNattA, saMkhejjA akkharA jAva evaM caraNakaraNaparUvaNayA Aghavijjati / se ttaM aMtagaDadasAo // 8 // sUtram-143 // ... mUlArthaH-have te aMtakRddazA kaI che ? aMtakRddazAne vipe saMsArano aMta karanAranA (tIrthaMkarAdikanA) nagaro, udyAno, caityo, vano, rAjAo, mAtA pitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, Aloka paraloka saMbaMdhI samRddhivizeSa, bhogano tyAga, pravrajyA, zrutanuM grahaNa, tapopadhAna, bahu prakAranI pratimA, kSamA, Arjava, mArdava, zauca, satya, sattara prakArano saMyama, uttama
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtakRddazA paricaya / / brahmacarya, akiMcanatA (parigraha rahitapaNuM), tapa, tyAga, samiti, gupti, tathA apramAdano yoga, uttama evA svAdhyAya ane samavAyAGga dhyAna e bannenAM lakSaNo, tathA uttama saMyamane pAmelA ane parISahone jItanArAne cAra prakAranA karmano kSaya thaye sate je en|| prakAre kevaLajJAnanI prApti ane je prakAre jeTalo paryAya munioe pALyo, tathA pAdapopagamane pAmelo je munivara je codhu aNg| sthAne jeTalA bhaktapAnane chedIne aMtakRta ane ajJAna tathA karmanA samUhathI mukta (rahita ) thayA, tathA te anuttara mokSasukhane pAmyA / A ane evA vIjA arthoM ahIM vistAravaDe prarUpAya che / aMtakRtadazAne vipe vAcanA paritta cha, // 234 // anuyoga dvAra saMkhyAtA che, yAvat saMkhyAtI saMgrahaNI che, yAvat te A aMgArthakapaNAe karIne AThamuM aMga cha / A aMgamAM eka zrutaskaMdha cha, daza adhyayano che, daza varga che, daza uddezanakALa che, daza samuddezanakALa che, kula saMkhyAtA hajAra pado kahyA cha, saMkhyAtA akSaro che, yAvat A pramANe caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya cha / te A pramANe meM aMtakRtadazA kahI // 8 // sUtra-143 // TIkArthaH-'se kiM tamityAdi'--have kai te aMtakRddazA cha ? temAM aMta eTale vinAza, te karmano athavA karmanA phaLarUpa saMsArano jemaNe vinAza kayoM che te aMtakRta eTale 'tIrthakarAdika kahevAya che, tenA prathama vargamAM daza adhyayano che, tethI te saMkhyAne laine aMtakRtadazA kahevAya che / te ja kahe che--'aMtagaDadasAsu NaM' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa 1 yaugika artha levAthI tIrthakarAdika paNa aMtakRt kahI zakAya che, paraMtu aMtakRt sUtramA to bhavaprAMte kevaLI thaine mokSe / gayA tenA ja adhikAra che. . // 234 //
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ eke- nagara vigere cauda pado chaThA aMganA varNanamAM kahyA te ja che, tathA 'paDimAo tti ' - bAra bhikSunI pratimA eka mAsanI ityAdi ghRNA prakAranI che, tathA kSamA, mArdava, Arjava ane satya sahita zauca ( zauca ane satya ), temAM zauca eTale paradhanano apahAra karavAthI thatI malinatAno abhAva, sattara prakArano saMyama, maithunanI viratirUpa uttama brahmacarya, 'AkiMcaNiya tti' - akiMcanapaNuM ( parigraha rahitapaNuM ), tapa, tyAga eTale AgamamAM kaheluM dAna, samiti ane gupti, tathA apramAdayoga, uttama evA svAdhyAya ane dhyAna e bannenAM lakSaNa eTale svarUpa, temAM 'svAdhyAya karavAthI prazasta dhyAna thAya che' e svAdhyAyanuM lakSaNa che ane 'eka aMtarmuhUrtta sudhI eka vastune viSe je cittane sthApana karavuM te dhyAna kahevAya che' e dhyAnanuM lakSaNa che. ityAdi padArthoM A aMgamAM vyAkhyAna karAya che ( kahevAya che ) ema sarvatra saMbaMdha karavo / tathA uttama saMyamane eTale sarvaviratine pAmelA tathA jeoe parIMSaho jItyA che teone cAra prakAranA ghAtikarmano kSaya thaye sate je prakAre kevaLajJAnano lAbha thAya che, tathA jeTalo eTale jeTalA varSAdikanA pramANavAko pravrajyArUpa paryAya je tapovizepanA AzrayAdika prakAre karIne munioe pALyo hoya che, tathA pAdapopagamana nAmanA anazanane pAmelA je muni je sthAna - eTale zatruMjaya parvatAdikane viSe jeTalA bhaktane eTale bhojanane chedIne, kema ke anazanavALAne hamezAM ve bhaktano viccheda - thAya che. tethI teTalA bhaktane chedIne ajJAna ane karmanA samUhathI mUkAyelA munivara aMtakRta thayA che, te prakAre sarve kSetra - * kAlAdikanA vizeSaNavALA munio anuttara mokSasukhane pAmyA che, te sarva A aMgamAM kahevAya che ema kriyApadano saMbaMdha karavo / A ane bIjA padArtho ityAdika sUtrano artha pUrvanI jema karavo. vizeSa e ke ahIM je daza adhyayano kahyAM te
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga bo, aMga // 235 // prathama varganI apekSAe ja ghaTI zake che. kemake naMdImAM paNa tejapramANe kayuM che tethI. vaLI ahIM je sAta varga kahyA te prathama vargane anuttaropachoDIne anya varganI apekSAe kahyA che kema ke ahIM ATha varga che. (te dareka vargamA 10-10-13-10-10-16-13-10 kula 92 IN pAtika adhyayano che.) naMdImAM paNa te japramANe kayuM che. tenI vRtti (TIkA) ApramANe che-'aTTa baggatti'-ahIM varga eTale samUha pricy| jANavo. te samUha aMtakRtono athavA adhyayanonojANavo. te sarva eka vargamA rahelAekI sAthe uddezAya che, tethI karIne kA ke'aTTha uddesaNakAlA' (ATha uddezananA kALa che) ityAdi. ahIM mULa sUtramA daza uddezananA kALa che emaje kayu cha teno abhiprAya ame jANatA nthii| tathA kula saMkhyAtA lAkha pado che, te trevIza lAkha ne cALIza hajAra cha ema jANavU // 8 // sUtra-143 // have anuttaropapAtikadazA nAmarnu navamuM aMga kahe che... mU0-se kiM taM aNuttarovavAiyadasAo ? aNuttarovavAiyadasAsu NaM aNuttarovavAiyANaM lal nagarAiM ujjANAiM ceiyAI vaNakhaMDA rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAo ihalogaparalogaivivisesA bhogaparicAyA pavajAo suyapariggahA tavovahANAiM pariyAgo paDimAo saMlehaNAo bhattapANapaJcakkhANAI pAovagamaNAiM aNuttarovavAo sukulapaJcAyAyA puNo / bohilAbho aMtakiriyAo ya AghavijaMti / aNuttarovavAiyadasAsu NaM titthakarasamosaraNAiM para- // 235 //
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgallajagahiyANi jiNAtisesA ya bahuvisesA jiNasIsANaM ceva samaNagaNapavaragaMdhahatthINaM thirajasANaM parisahaseNNariubalapamaddaNANaM tavadittacarittaNANasammattasAravivihappagAravittharapasatthaguNasaMjuyANaM aNagAramaharisINaM aNagAraguNANa vaNNao uttamavaratavavisiTThaNANajogajuttANaM / jaha ya jagahiyaM bhagavao jArisA iDDivisesA devAsuramANusANaM parisANaM pAubbhAvA ya jiNasamIvaM jaha ya uvAsaMti jiNavaraM jaha ya parikahati dhammaM logagurU amaranarasuragaNANaM soUNa ya tassa bhAsiyaM avasesakammavisayavirattA narA jahA abbhuti dhammamurAlaM saMjamaM tavaM cAvi bahuvihappagAraM jaha bahUNi vAsANi aNucarittA ArAhiyanANadaMsaNacarittajogA jiNavayaNamaNuho gayamahiyabhAsiyA jiNavarANa hiyayeNamaNuNNettA je ya jahiM jattiyANi bhattANi cheaittA labhrUNa ya samAhimuttamajjhANajogajuttA uvavannA muNivarottamA jaha aNuttaresu pAvaMti jaha aNuttaraM tattha | visayasokkhaM tao ya cuA kameNa kAhiMti saMjayA jahA ya aMtakiriyaM ee anne ya evamAi atthA vitthareNa / aNuttarovavAiyadasAsu NaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNuogadArA saMkhejjAo
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 236 // sNgrhnniio| seNaM aMgAe navame aMge ege suyakkhaMdhe dasa ajjhayaNA tinni baggA dasa udde kAlA dasa samuddeNakAlA saMkhejjAI payasayasahassAiM payaggeNaM paNNattA / saMkhejANi akkharANi jAva evaM caraNakaraNaparUvaNayA AghavinaMti / se ttaM aNuttarovavAiyadasAo // 9 // sUtram - 144 // mUlArthaH - have te anuttaropapAtikadazA kai che ? anuttaropapAtikadazAne viSe anuttara vimAnamAM utpanna thanArAnA nagaro, udyAno, caityo, vanakhaMDo, rAjAo, mAtApitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, Aloka ane paralokanI samRddhi * vizeSa, bhogano tyAga, pravrajyA, zrutanuM grahaNa, tapopadhAna, parityAga, pratimA, saMlekhanA, bhaktapAnanA pratyAkhyAna, pAdapopagamana, anuttara vimAnamAM utpatti, sArA kuLamAM janma, pharIthI vodhino lAbha ane aMtakriyA, e sarva kahevAya che| anutaropapAtikadazAne vipe tIrthakaranA samavasaraNa ke je parama maMgaLapaNAe karIne jagatane hitakAraka che te, ghaNA prakAranA jinezvaranA atizayo, tathA jinezvaranA ziSyoM ke jeo sAdhunA samUhane viSe zreSTha gaMdhahastI samAna che, jeo sthira yaza. cALA che, jeo parIpahanA samUharUpI zatrunA sainyanuM mardana karanArA che, jeo tapavaDe dedIpyamAna evA cAritra, jJAna ane samyaktvavaDe sArabhUta, vividha prakAranA vistAravALA ane prazasta guNe karIne sahita chai, tathA jeo anagAra satA maharSio cheM, tathA jeo uttama che, zreSTha tapavALA che, ane vizeSa prakAranA jJAnayoge karIne yukta che, tevA anagAranA guNonuM varNana ahIM kahevAya che| tathA jema bhagavAna mahAvIrasvAmInuM zAsana jagatane hitakartA che, deva, asura ane manuSyonA jevA anuttaropapAtika paricaya | // 236 //
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jall prakAranA RddhivizeSo che, jinezvaranI samIpe jevI rIte parSadAtuM pragaTa tharbu che, teo jevI rIte jinezvaranI upAsanA kare | che, jevI rIte jagadguru amara, nara ane asuranA samUhanI pAse dharmane kahe che, te bhagavAnanuM bhASita sAMbhaLIne avaziSTa karmavALA ane viSayathI virakta thayelA manuSyo ghaNA prakAranA saMyama ane taparUpI udAra dharmane je rIte pAme che, tathA je rIte ghaNA varSa sudhI tapa saMyamarnu sevana karIne jJAna, darzana ane cAritranA yogane ArAdhana karanArA, saMbaMdhavALA ane pUjita evA jinavacanane kahenArA, jinezvarone hRdayavaDe dhyAna karIne jeo je ThekANe jeTalA bhaktapAnane chedIne ane uttama samAdhine pAmIne uttama dhyAnayogavaDe yukta thayelA evA uttama munivaro je prakAre anuttara devalokane viSe utpanna thAya che ane. tyAM anuttara evA viSayasukhane pAme che ane tyAMthI cavyA satA anukrame saMyamavALA thayA satA je prakAre aMtakriyAne karaze, e sarva A aMgane viSa kahevAya che. A ane vIjA evA prakAranA padArthoM vistArathI kahevAya che / anuttaropapAti| kadazAne viSe saMkhyAtI vAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAra ane saMkhyAtI saMgrahaNI che. te A aMgArthakapaNAe karIne navamuM | aMga che. temAM eka zrutaskaMdha, daza adhyayano, traNa varga, daza uddezanakALa, daza samuddezanakALa che, tathA kula saMkhyAtA lAkha | pado kahelA che, saMkhyAtA akSaro yAvat e pramANe caraNakaraNanI prarUpaNA kahelI che / te A pramANe anuttaropapAtikadazA | meM kahI che // 9 // sUtra-144 // TIkArthaH--'se kiM tamityAdi' jenAthI koi paNa uttara nathI te anuttara, tathA upapAta eTale janma, | saMsAramA tevA prakAranA anyano abhAva hovAthI anuttara eTale pradhAna ke janma jeno teja anuttaropapAtika kahevAya TIS
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavApAGga sUtra // co aMga // 237 // che, tenI vaktavyatAe karIne sarita je daza adhyayanovALI dazA te anuttaropapAtikadazA kahevAya che / te kahe che-'aNuttarovavAiyadasAsu NamityAdi ' - temAM anuttaropapAtikonA eTale sAdhuonA nagaro vigere bAbIza pado jJAtA'dharmakathAnA varNana yA pramANe jANavA. tenA ja vistArane karatA satA kahe che- anuttaropapAtikadazAne viSe tIrthakaranA samavasaraNo kahevAya che, te kevA che ? te kahe che atyaMta mAMgalikapaNAe karIne jagatane hita karanArA che. tathA ghaNA prakAranA jinezvaranA atizayo jevA ke nirmaLa ane sugaMdhI zarIra vigere cotrIza athavA tethI adhika atizayo kahevAya che. tathA gaNadhara vigere jinezvaranA ziSyonuM guNavarNana kahevAya che, te ziSyo kevA ? te kahe che - sAdhuonA samUhane vipe zreSTha gaMdhahastI samAna eTale uttama zramaNo, tathA sthira yazavALA, tathA parIpahasainyarUpI eTale parIpahanA samUharUpI je ripuvaLazatrunuM sainya tene mardana karanArA, tathA davavat eTale dAvAnaLanI jema dIpta eTale ujjvaLa athavA pAThAMtare tapavaDe dedIpyamAnaujvaLa evA je cAritra, jJAna ane samyaktva tevaDe sAra-saphaLa vividhaprakAra vistAra - aneka prakAranA prapaMcavALA ane prazasta evA je kSamAdika guNo teNe karIne sahita, koi ThekANe guNadhvaja ( guNarUpI dhvajAvALA ) evo pATha che, tathA anagAra evA satA je maharSio te anagAramaharSi kahevAya che tevA anagAranA guNonuM varNana - zlAghA karAya che ema saMbaMdha karavo. LI te jinezvaranA ziSyo kevA ? te kahe che-jAti vigerevaDe uttama evA satA zreSTha tapavALA ane vizeSa prakAranA jJAnayoge karIne sahita (evAnA guNonuM varNanakarAya che ) / vaLI bIjuM zuM kahevAya che ? te kahe che-je prakAre jagatane hita. kAraka bhagavAnanuM - jinezvaranuM zAsana che, zAsana zabda adhyAhAra che. tathA deva, asura ane manuSyonA jevA Rddhi-vizeSo anucaropapAtika paricaya // // 237 //
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ | jevA ke - ratnovaDe ujvaLa lakSa yojana pramANa vimAnanI racanA, sAmAnika vigere deva devInI aneka koTino samUha, maNinA samUhavaDe zobhita lAMbA daMDa upara pharakatI nAnI patAkAonA seMkaDAothI zobhatA mahAdhvaja ( iMdradhvaja ) nuM AgaLa cAlavaM, ane vividha prakAranA vAjitronA nAdavaDe AkAzano vistAra bharI devo vigere, tathA pratikalpita gaMdhahastInA skaMdha upara caDhavuM, caturaMgI senAno parivAra ane chatra, cAmara, mahAdhvaja vigere mahArAjAonA cihnanuM dekhADavu, A vigere saMpattinA vizeSa samavasaraNani javAnI pravRttivALA vaimAnika, jyotiSI, bhavanapati, vyaMtara ane rAjAdika manuSyonA hoya che, athavA to anuttara vimAnamA je sAdhuo utpanna thavAnA hoya temane paNa AvA prakAranA devAdika saMbaMdhI RddhivizeSo hoya che, te A sarva A aMgamAM kahevAya che ema kriyApadano saMbaMdha karavo / tathA parSadA eTale sAdhuo, vaimAnika devIo ane sAdhvIo pUrvadvAvaDe praveza karIne zrImahAvIrasvAmIne ( pradakSiNA daine ) vigere kahyA pramANe ( bAra prakAranI) parSadAno prAdurbhAva eTale Agamana thAya che. kyAM 1 te kahe che - jinezvaranI samIpe, tathA je prakAre eTale pAMca prakAranA abhigamAdivaDe rAjA vigere jinezvaranI sevA kare che te prakAre A aMgamAM kahevAya che ema saMbaMdha jaannvo| tathA je prakAre loka'guru eTale jinezvara deva, manuSya ane asuranA samUhane dharma kahe che, ane te jinezvaranuM bhASita (dharmopadeza ) sAMbhaLIne avazeSa eTale prAye karIne kSINa thayA che karma jenA evA ane viSayothI virakta thayelA evA naro eTale manuSyo je rIte ghaNA prakAranA saMyama ane taparUpI udAra dharmane aMgIkAra kare che, tathA je rIte ghaNA varSo sudhI saMyama ane tapane anucarya eTale sevIne tyArapachI ArAdhyA che jJAna, darzana ane cAritranA yoga jemaNe evA, tathA 'jiNavayaNamaNugaya mahiya bhAsiya tti'--
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuttaropapAtika pricy|| AcArAdika jinezvaranuM vacana anugata eTale saMbaMdhavALu arthAt AhaTadohaTavALaM nahIM evaM mahita eTale pUjita athavA samavAyA adhika bhApita eTale bhaNAvavAdikavaDe kayuM che jeoe evA, athavA pAThAMtare jinezvaranuM vacana anugativaDe eTale anukU- " e ka tAvaDe sArI rIte kahyu cha jeoe te jinavacanAnugatisubhApita kahIe, tevA munio, tathA 'jiNavarANa hiyayeNamaNu- copaM aMgapaNetta tti'-ahIM dvitIyAnA arthamAM paSThI vibhakti lakhI che tethI jinezvarone hRdayavaDe-manavaDe anunIya-prApya eTale ) dhyAna karIne jeo je ThekANe jeTalA bhaktapAnane chedIne ane uttama samAdhine pAmIne dhyAnayoge karIne sahita evA uttama // 238 // munivaro je prakAre anuttara devalokane vipe utpanna thayA, te prakAre A aMgamAM kahevAya che ema saMbaMdha karavo / tathA je prakAre 'tattha' te anuttara vimAnane vipe anuttara-anupama viSayasukhane pAme che, te prakAre A aMgamAM kahevAya che ema saMbaMdha karavo / 'tatto yatti'--te anuttara vimAnathakI anukrame cavyA satA saMyamane pAmyA satA teo je prakAre aMtakriyAne karaze, te prakAre A anuttaropapAtikadazAne vipe kahevAya che ema saMbaMdha jANavo / A ane bIjA padArthoM ityAdika sUtra prathamanI jema jANavU. vizeSa e ke-'dasa ajjhayaNA tinni vagga tti'-ahIM adhyayanono je samUha te varga kahevAya che. ane (prathama) vargane vipe daza adhyayano cha, ane dareka varganoekI sAthe ja uddezothAya che tethI AnA traNa ja uddezanakALa che, eja pramANe naMdIne viSe kayuM che. paraMtu ahIM sUtramA to daza uddezanakALa dekhAya che, teno abhiprAya ame jANI zakatA nathI. tathA kula saMkhyAtA lAkha pado eTale chetALIza lAkha ne ATha hajAra pado kahelA che. iti / / 9 // suutr-144|| 1 pahelA vargamA 10, bIjA vargamA 13 ane trIjA vargamA 10 ema kula 33 adhyayano che. // 238 //
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ have praznavyAkaraNa nAmanuM dazamuM aMga kahe che mU0 - se kiM taM paNhAvAgaraNANi ? paNhAvAgaraNesu NaM aTaThuttaraM pasiNasayaM aTThattaraM apasiNasayaM aThuttaraM pasiNApasiNasayaM vijAisayA nAgasuvannehiM saddhiM divvA saMvAyA AghavijaMti / paNhAvAgaraNadasAsu NaM sasamayaparasamayapaNNavayapatte abuddhavivihatthabhAsAbhAsiyANaM aisaMyaguNa uvasamaNANappagAraAyariyabhAsiyANaM vitthareNaM vIramahesIhiM vivihavittharabhAsiyANaM ca jagahiyANaM addAgaMguTubAhuasimaNikhomaAiJcamAiyANaM vivihamahApasiNavijjAmaNapasiNavijjAdevayapayogapahANaguNappagAsiyANaM sabbhUyaduguNappabhAvanaragaNamaivimhayakarANaM aIsayamaI - kAlasamayadamasamatitthakaruttamassa ThiikaraNakAraNANaM durahigamaduravagAhassa savvasavvannusamma - * assa abuhajaNavibohaNakarassa paJcakkhayapaJccayakarANaM paNhANaM vivihaguNamahatthA jiNavarappaNIyA AghavijjaMti / paNhAvAgaraNesu NaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNuogadArA jAva saMkhejjAo saMgraha o| seNaM aMgAe dasame aMge ege suyakkhaMdhe paNayAlIsaM uddesaNakAlA paNayAlIsaM samudesaNakAlA saMkhejANi payasayasahassANi payaggeNaM pannattA / saMkhejA akkharA aNaMtA gamA jAva
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga poeM aMga // 239 // caraNakaraNaparUvaNayA Aghavijjati / se taM paNhAvAgaraNAI // 10 // suutrm-145|| praznavyAka raNAMga mUlArtha:-kaDe te praznavyAkaraNa che ? praznavyAkaraNane vipe eka so ne ATha prazna, eka so ne ATha aprazna, eka sone pricy|| 9. ATha praznAprazna, vidyAnA atizayo tathA nAga suparNa nAmanA bhavanapati vigerenI sAthe divya saMvAdo kahevAya che / tathA praznavyAkaraNadazAne vipe svasamaya ane parasamayane kahenArA pratyekavuddhoe vividha arthavALI bhApAvaDe kahelI (praznavidyA), tathA vividha prakAranA atizaya, guNa ane upazamavALA AcAryoe vistArathI kahelI, tathA vIramaharpioe vividha vistAravaDe kahelI, tathA jagatane hitakAraka, tathA Adarza, aMguSTha, bAhu, khaDga, maNi, vastra ane sUryAdikanA saMbaMdhavALI, tathA vividha prakAranI mahApraznavidyAnI ane manapraznavidyAnI adhiSThAyikA devatAonA prayoganA mukhyapaNAe karIne guNone prakAza karanArI, tathA sAcA ane bamaNA prabhAvabaDe manuSyanA samUhanI buddhine vismaya karanArI, tathA atyaMta bItI gayelA kALasamayane viSe thai gayelA dama ane zamavALA uttama tIrthakaranI sthitinuM sthApana karavAnA kAraNabhUta evo, tathA duHkhe karIne jANI zakAya, duHkhe avagAhI zakAya tathA avudhajanane vivodha karanAra evA sarva sarvajJone saMmata tatvanI pratyakSa pratIti karAvanArI evI praznavidyAnA jinezvare kahelA vividhaguNavALA mahApadArthoM A aMgamAM kahevAya cha / praznavyAkaraNane vipe saMkhyAtI vAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAra, yAvat saMkhyAtI saMgrahaNI che / te A aMgArthakapaNAe karIne dazarmu aMga che, temAM eka zrutaskaMdha, pIstALIza uddezanakALa, pIstALIza samuddezanakALa tathA kula saMkhyAtA lAkha pado kahelA che. temAla // 239 // . .
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtA akSaro, anaMtA gamA, yAvat caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya che / te A praznavyAkaraNa meM kahyu // 10 // suutr-145|| TIkArtha:--'se kiM tamityAdi'-praznano artha prasiddha che, ane tenuM (praznamuM) nirvacana eTale vyAkaraNa (uttara) e rIte praznonA ane tenAM vyAkaraNo( uttaro)nA yogathI praznavyAkaraNa kahevAya che, tene vipe' ahattaraM pasiNasayaM-- eka so ne ATha prazna che. temAM aMgUTho, hAtha ane prazna vigere je maMtravidyAo te prazna kahevAya che, baLI je vidyA mNtrnaa| vidhivaDe jApa karavAthI pUchathA vinA ja zubhAzubha phaLane kahe te aprazna kahevAya che, tathA aMgUTho vigere praznanA hovApaNAne athavA na hovApaNAne AzrIne (prazna pUche ke na pUche to paNa ) je vidyA zubhAzubha phaLane kahI Ape te praznAprazna kahevAya ch| 'vijAisaya tti'--tathA bIjA paNa vidyAnA atizayo jevA ke staMbha, stobha, vazIkaraNa, dveSakaraNa, uccATana vigere vidyAo, tathA bhavanapatinA nAga suparNa devonI sAthe ane upalakSaNathI yakSAdika devonI sAthe sAdhaka puruSane divya ane tAcika (sAcA) zubhAzubha viSayavALA saMvAda-saMlApa thAya te sarva A aMgamAM kahevAya che . A ja viSayane prAye vistAratA satA kahe che--paNhAvAgaraNadasetyAdi'--tathA praznavyAkaraNadazAne viSe svasamaya ane parasamayane kahenArA karakaMvAdika jevA pratyekavuddhoe vividha arthavALI gaMbhIra bhASAvaDe kahelI (praznavidyA), teonI, zuM ? te kahe che-| Adarza, aMguSTha vigere saMbaMdhI praznonA vividha guNarUpI mahAartho A praznavyAkaraNadazAne viSe kahevAya che ema saMbaMdha karavo. vaLI te prazna vidyA kevI ? te kahe che--' aisayaguNa.'-AmapauSadhi vigere atizayo, jJAnAdika guNo ane svaparanA bhedavALo upazama, A vividha prakAranA jene che evA AcAryoe kahelI, kevI rIte kahelI? te kahe cha-'vitthaM
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ kI samavAyAGga str| coyaM aMga praznavyAkaraNAMga paricaya // 24 // vistArathI eTale vacananA moTA ADaMbarathI kahelI, tathA sthira evA maharSioe athavA pAThAMtare vIra evA maharSioe vivihavittharabhAsiyANaM ca tti'--vividha vistAravaDe kahelI, ahIM'ca' zabda kahyo che te trIjA racanAra ( kahenAra-maharSi )nA bhedano samuccaya karavA mATe kahyo che. vaLI kevA prakAranI praznavidyA? te kahe che-'jagahiyANaM ti'-- puruSArthamAM upayogIpaNuM hovAthI jagatane hitakAraka evI, konA saMbaMdhI ? te kahe che-'adAga tti'--Adarza, aMguSTha, be hAtha, khaDga, maNi, kSauma-vastra ane sUrya, ATalA zabdano dvaMdva samAsa karaco. pachI A sarva che Adi jene eTale je bhIta, zaMkha, ghaMTAdikane te AdarzAdika saMbaMdhI. kema ke praznavidyAvaDe AdarzAdikanuM sthApana thAya che tethI (AdarzAdika saMbaMdhI A praznavidyA jagatane hitakAraka che), vaLI te praznavidyA kevA prakAranI cha ? te kahe che-vividha prakAranI mahApraznavidyA eTale ke je vANIvaDe ja (bolIne) prazna kare sate uttarane ApanArI hoya te, ane manaHpraznavidyA eTale manathI ja pUchelA arthane je uttara ApanArI hoya te, A bannenA adhiSThAyaka devatAnA prayoganI-vyApAranI pradhAnatAe karIne vividha prakAranA arthano saMvAda karanArA guNane lokamAM prakAza karanArI, vaLI te praznavidyA kevI ? te kahe che-sadbhuta eTale tAtvika (sAcA) ane dviguNa eTale bamaNA tathA upalakSaNathI laukika praznavidyAnA prabhAvanI apekSAe bahuguNavALA athavA pAThAM. tare vividha guNavALA evA prabhAvavaDe-mAhAtmyavaDe manuSyonA samUhanI buddhine vismaya karanArI eTale camatkAra karanArI, vaLI te praznavidyA kevI? te kahe che--' atisayamatItakAlasamayeti --atyaMta atIta thayelA (vItI gayelA) kALasamayane vipe arthAt atyaMta vyavadhAnavALA kALane viSe dama ane zamavaDe pradhAna-mukhya evA ane anya darzanone zAsana // 24 //
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanArA tIrthakarone vipe uttama evA bhagavAna jinezvaranI sthitinuM karavu eTale " atItakALane viSe cotrIza atizaye karIne sahita, jJAnAdika guNavALA ane samagra zAstrakartAnA mastakanA mugaTa samAna koi purupavizepa hatA. AvA prkaarnii| praznavidyAnI anyathA upapatti ghaTI na zake." evaM je sthApana karavU, tenA kAraNarUpa-heturUpa evI, vaLI te prazna vidyArnu ja vizeSaNa Ape che-durabhigama eTale duHkhe karIne jANI zakAya tevU arthAt sUkSma arthane lIdhe gaMbhIra ane duravagAha eTale ghaNAM sUtro hovAthI duHkhethI bhaNI zakAya tevU tathA sarve sarvajJone saMmata eTale iSTa athavA sarva evaM je sarvajJa saMmata (karmadhAraya samAsa ) te sarvasarvajJasaMmata eTale pravacana- tatva, te vaLI ajJAna janane bodha karanAraM eTale ekAMta o hitakAraka evA tattvane-'pacakkhayapacayakarANaM ti'--pratyakSakeNa eTale jJAnavaDe arthAt sAkSAt je pratyaya eTale ke " A jinapravacana sarva atizayonuM nidhAna che ane atIMdriya padArthoMne dekhADavAmAM vyabhicAra doSa rahita che" evI pratipatti, athavA pratyakSa evA ja AnAvaDe padArtho jANavAmAM Ave che mATe A pratyakSa jevU ja che evo je pratyaya (vizvAsa) te pratyakSakapratyaya kahIe, tene je karavAnA svabhAvavALI te pratyakSakapratyayakAraNI kadIe athavA pratyakSatApratyayakArI kahIe. pachI te banne zabdane SaSThI vibhaktinuM bahuvacana karavU. have kone pratyakSa karanAra ? te kahe cha-'praznAnAM'-praznavidyAne tathA upalakSaNathI bIjI paNa vidyA ke je prathama eka so ne ATha kahelI che, te sarva praznavidyAonA vividha guNavALA eTale ghaNA prakAranA prabhAvavALA evA je mahArthA eTale moTA abhidheya-zubhAzubhane sUcavanArA padArthoM, kevA ? ke-jinavare racelA-kahelA. evA padArthoM 'AdhavinaMti'--kahevAya che / zepa sUtrano artha pUrvanI jema jANavo. vizepa e ke--
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipAka zruta pricy| samavAyAGga - sUtra // caudhu aMga // 24 // 'paNayAlIsamityAdi'-jo ke ahIM daza adhyayano hovAthI daza ja uddezanakALa thAya che, to paNa vIjI vAcanAnI apekSAe pIstALIza haze ema saMbhave che, tethI 'paNayAlIsaM' ityAdi je lakhyuM che te aviruddha cha ema jANavU. tathA kula saMkhyAtA lAkha pado cha eTale bANu lAkha ane soLa hajAra pado cha ema jANavU // 10 // suutr-145|| have vipAkazruta nAmarnu agyAra, aMga kahe che--- mU-se kiM taM vivAgasuyaM ? vivAgasue NaM sukaDadukkaDANaM kammANaM phalavivAge aaghvijNti| se samAsao duvihe pannatte, taM jahA-duhavivAge ceva suhAvivAge ceva / tattha NaM dasa duhavivAgANi dasa suhavivAgANi / se kiM taM duhavivAgANi ? duhavivAgesu NaM duhavivAgANaM nagarAI ujANAI ceiyAiM vaNakhaMDA rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAo nagaragamaNAI saMsArapabaMdhe duhaparaMparAo ya Aghavijjati / se taM duhavivAgANi / se kiM taM suhavivAgAI ? suhavivAgesu suhavivAgANaM NagarAiM ujjANAiM ceiyAiM vaNakhaMDA rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAo ihaloiyaparaloiyaiDDivisesA bhogapariccAyA pavajjAo // 24 //
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ suyapariggahA tavovahANAI pariyAgA paDimAo saMlehaNAo bhattapaccakkhANAI pAovagamaNAI devalogagamaNAI sukulapaccAyAyA puNa bohilAhA aMtakiriyAo ya AghavijaMti / NaM pANAivAyaaliyavayaNacorikkakaraNaparadAramehuNasasaMgayAe mahativakasAya iMdiyappamAyapAvappaoyaasuhajjhavasANasaMciyANaM kammANaM pAvagANaM pAvaaNubhAgaphalavivAgA Nirayagatitirikkhajo - NibahuvihavasaNasaya paraMparApabadvANaM maNuyate vi AgayANaM jahA pAvakammaseseNa pAvagA hoMti phalavivAgA vahavasaNaviNAsanAsAkannuTuMguTukaracaraNa nahaccheyaNajinbhacche aNaaMjaNakaDaggidAhagayacalaNamalaNaphAlaNaullaMbaNasUlalayAlauDalaTTibhaMjaNata usI sagatattatellakalakalaahisiMcaNakuMbhapAgakaMpaNathirabaMdhaNave havajjhakattaNapatibhayakarakarapallavaNAdidAruNANi dukkhANi aNovamANi / bahuvivi paraMparAbaddhA Na muJcaMti pAvakammavalIe, aveyaittA hu Natthi mokkho taveNa dhiiNiyabaddhakaccheNa sohaNaM tassa vAvi hujjA / eto ya suhavivAgesu NaM sIlasaMjamaNiyama guNatavovahA sAhU suvisu aNukaMpAsayappaogatikAlamaivisuddha bhattapANAIM payayamaNasA hiyasu Aja ku
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ Womanmanuman hanIsesativvapariNAmanicchiyamaI payacchiUNaM payogasuddhAiM jaha ya nivvatteti u bohilAbhaM / vipAkasamavAyAGga / jaha ya parittIkareMti naranarayatiriyasuragamaNavipulapariyaaratibhayavisAyasogamicchattaselasaMkaDaM zruta pricy| sUtra // HAM annANatamaMdhakAraM cikkhillasuduttAraM jaramaraNajoNisaMkhubhiyacakkavAlaM solasakasAyasAvayapayaMDa caMDaM aNAiaM aNavadaggaM saMsArasAgaramiNaM / jaha ya NibaMdhati AugaM suragaNesu jaha ya annu||242|| bhavaMti suragaNavimANasokkhANi aNovamANi tato ya kAlaMtare cuANaM iheva naralogamAgayANaM Auvapupu(ba)NNarUvajAtikulajammaAroggabuddhimehAvisesA mittajaNasayaNadhaNadhaNNavibhavasamiddhasArasamudayavisesA bahuvihakAmabhogubbhavANa sokkhANa suhavivAgottamesu aNuvarayaparaMparANubaddhAna asubhANaM subhANaM ceva kammANaM bhAsiA bahuvihA vivAgA vivAgasuyammi bhagavayA jiNavareNa saMvegakAraNatthA anne vi ya evamAiyA cauvihA vitthareNaM atthaparUvaNayAAdhavijaMti / vivAgasuassa NaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNuogadArA jAva saMkhejjAo saMgahaNIo / se NaM aMga?yAe ekkArasame aMge vIsaM ajjhayaNA vIsaM uddesaNakAlA vIsaM samuddesaNakAlA / saMkhejjAI 242 // %AIRomans
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ payasayasahassAiM payaggeNaM pannattA / saMkhejjANi akkharANi aNaMtA gamA aNaMtA pajjavA jAva evaM caraNakaraNaparUvaNayA AghavijaMti / se taM vivAgasue // 11 // sUtram-146 // ___ mUlArthaH--te vipAkazruta kayuM che ? vipAkazrutane vipe sukRta ane duSkRta (zubha ane azubha) karmanA phaLavipAka kahevAya che. te (vipAka) saMkSepathI ve prakAre kahyo cheH te A pramANe--duHkhavipAka ane sukhavipAka. temAM daza duHkhavipAka ane daza sukhavipAka che. (prazna)-te duHkhavipAka kevA che ? (uttara)-duHkhavipAkane vipe duHkhavipAkavALA jIvonA nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, rAjA, mAtApitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, nagaramA praveza, saMsArano vistAra ane duHkhanI paraMparA kahevAya che. te A pramANe duHkhavipAka che. (prazna)-te sukhavipAka kevA che ? (uttara)sukhavipAkane viSe sukhavipAkavALA jIvonA nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, rAjA, mAtApitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, Aloka ane paraloka saMbaMdhI vizeSa prakAranI (uttama) samRddhi, bhogano tyAga, pravrajyA, zrutanuM grahaNa, tapopadhAna, dIkSAparyAya, pratimAvahana, saMlekhanA, bhaktapratyAkhyAna (anazana), pAdapopagamana, devalokamAM jaq, tyAMthI uttama kuLamAM avataravU, pharIthI bodhinI prApti ane aMtakriyA e sarva kahevAya cha / have duHkhavipAkane vipe prANAtipAta, mRpAvAda, IN corI, paradAramaithuna ane parigraha sahitapaNAe karIne tathA mahAtIvra kapAya, iMdriya, pramAda, pApaprayoga ane azubha adhya vasAye karIne saMcaya karelA azubha karmanA azubha rasavALA phaLanA vipAka (kahevAya che), te vaLI jIvoe narakagatimAM
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // bodhuM aMga // 243 // ane tiryaMcayonimAM ghaNA prakAranA seMkaDo duHkhonI paraMparAvaDe bAMdhelA ane manuSyapaNAne viSe paNa AvelA te jIvonA zeSa rahelA pApakarme karIne je prakAre phaLano vipAka pApI (azubha) hoya che, te prakAre kahevAya che. te A pramANe - vadha, * vRpaNano cheda ( khAMsI karavI te), nAsikA, karNa, oSTha, aMguSTha, hAtha, paga ane nakhanuM chedana, jihvAno cheda, aMjana, kaTanA eTale phADelA vAMsanA abhivaDe cALavu, hAthInA paga nIce mardana karayuM, phADavuM, UMce laTakAvanuM, tathA zULa, lattA (lAta ), lAkaDI ane soMTIvaDe zarIrane bhAMga, trapuM, sIsuM ane tapAvela telavaDe kaLakaLa evA zabde karIne abhiSeka karavo, kuMbhImAM pakAva, kaMpAvaj, sthira baMdhana kara, vedha karavo, cAmaDI toDavI, bhaya utpanna karanAra evaM hAthanuM vALavaM, e vigere bhayaMkara ane anupama evAM duHkho kahevAya che, tathA ghaNA vividha prakAranA duHkhanI paraMparAe karIne baMdhAyelA jIvo pApakarmarUpI velaDIvaDe mUkAtA nathI; kAraNa ke karmanA phaLane anubhavyA vinA te karmazrI mokSa thato nathI, athavA to dhairyarUpI atyaMta bAMdhI che keDa jemAM evA tapavaDe te karmanuM zodhana (vinAza ) yaha zake che / tathA vaLI sukhavipAkane viSe zIla, saMyama, niyama, guNa ane tapa e sarvane dhAraNa karanArA suvihita sAdhuone anukaMpAvALA cittanA prayogavaDe tathA trikAlika mativaDe vizuddha evA tathA prayogane viSe zuddha evA bhAtapANIne hitakAraka, sukhakAraka, kalyANakAraka ane tIvra adhyavasAyavALI ane saMzaya vinAnI buddhivALA manuSyo AdaravALA cittavaDe AvIne je prakAre bodhilAbhane utpanna kare che, tathA je prakAre nara, nAraka, tiryaMca ane devagatine viSe gamana karavArUpa moThA parivarta ( Avarta) vALA, arati, bhaya, vipAda, zoka ane mithyAtvarUpI parvatovaDe sAMkaDA, ajJAnarUpI mahA aMdhakAravALA, (vipayAdika) kAdavabaDe duHkhe karIne tarI zakAya evA, vipAkazruta paricaya | // 243 //
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ jarA, maraNa ane yoni ( janma ) rUpI kSobha pAmyuM che cakravALa jemAM evA, soLa kapAyarUpI atyaMta pracaMDa zvApado che jemAM evA A anAdi anaMta saMsArasamudrane parimita kare che, tathA je prakAre devasamUhaneviSe javArUpa AyuSyane vAMdhe che tathA je prakAre devagaNanA vimAnanA anupama sukhone bhogave che, ane tyAMthI kALAMtare cavIne Aja manuSyalokamAM AvIne vizeSa prakAranA (uttama) AyuSya, zarIra, varNa, rUpa, jAti, kuLa, janma, Arogya, buddhi ane medhA, tathA vizeSa prakAranA mitrajana, svajana, dhana dhAnyanA vaibhava tathA samRddhinI sAravastuonA samudAya, tathA ghaNA prakAranA kAmabhogathI utpanna thayelA vizeSa prakAranA sukha uttama vA sukhavipAkane viSe kahevAya che| tathA anukrame azubha ane zubha karmanA niraMtara paraMparAnA saMbaMdhavALA ghaNA kAranA vipAko AvipAkazrutane viSe bhagavAna jinezvare saMvegane utpanna karavA mATe kahelA che, e vigere vIjA paNa padArthoM kA che. A pramANe ghaNA prakAranI padArthanI prarUpaNA vistArathI kahevAya che / A vipAkazrutanI saMkhyAtI vAcanA che, saMkhyAtA anuyogadvAra che, yAvat saMkhyAtI saMgrahaNIo che, te A aMgArthakapaNAe karIne agyAramuM aMga che, temAM vIza adhyayano che, vIza uddezana kALa che, vIza samuddezana kALa che, kula saMkhyAtA lAkha pado che, saMkhyAtA akSaro che, anaMta gamA che, anaMta paryAyo che, yAvat A pramANe caraNa-karaNAnI prarUpaNAM kahevAya che. te A pramANe vipAkazruta ka. 11 // sUtra - 146 // TIkArtha:-' se kiM tamityAdi ' - je pakAcadhuM te vipAka kahevAya che eTale zubhAzubha karmano pariNAma, te viSAkane kahenAruM je zruta te vipAkazruta kahevAya che / ' vivAgasue NaM' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa e ke ' phalavipA
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // dhuM aM // 244 // 5 keti - phaLarUpa je vipAka te phaLavipAka kahevAya che / tathA ' nagaragamaNAI ti -- bhagavAna gautamasvAmIe bhikSAcaryAdika mATe nagaramA praveza karyo / e ja vAtane vistArathI kahe che --' duhavivAgesu NaM ' ityAdi -- temAM prANAtipAta, mRpAvAda, corI karavI, paradAramaithuna, e cAranI sAthe je ' sasaMgayAe tti ' -- sasaMgatA eTale saparigrahatA ( parigraha sahitaM) te vaDe saMcaya karelA karmoM ema saMbaMdha karavo. vaLI mahA tIvra kapAya, iMdriya, pramAda, pApaprayoga ane azubha adhyavasAyavaDe saMcaya karelA pApakarmanA pApAnubhAga eTale azubha rasavALA je phaLavipAka eTale vipAkodaya te A vipA kazrutamAM kahevAya che, ema saMbaMdha karavo. konA vipAkodaya kahevAya che ? te kahe che narakagatine viSe ane tiryaMcagatine viSe je ghaNA prakAranA seMkaDo kaSTanI paraMparAthI baMdhAyelA che te jIvonA, ahIM jIva zabda adhyAhAra rAkhavo. tathA ' maNuyatte tti ' - manuSyapaNAne viSe paNa AvelA te jIvone je prakAre zeSa rahelA pApakarmavaDe pApavALA phaLavipAka eTale azubha vipAkodaya thAya che, te ahIM kahevAya che ema prakRta jANavuM. te A pramANe-vadha-yaSTi vigerevaDe tADana karavuM, vRSaNavinAza-vardhitaka ( khAsI ) karavuM te, tathA nAsikA, karNa, oSTha, aMguSTha, hAtha, paga, ane nakhanuM je cheda teM, tathA jihvAno cheda, aMjana eTale tapAvelI loDhAnI saLIvaDe netramAM AMjanuM te, athavA mrakSaNa eTale khAra ane tela vigerevaDe zarIrane masaLavaM te, 'kaDaggidAhaNaM ti '--kaTa eTale phADelA vAMsa vigerenA agnivaDe vALavaM te, arthAt kaTavaDe vITelAne bAdhA upajAvadhI te, tathA hastInA paga nIce dabAvayuM te, phAlana eTale vidArakhaM te, ullaMghana eTale vRkSanI zAkhAdika upara laTakAvayuM te, tathA zULavaDe, lattAvaDe, lakuTavaDe ane yaSTivaDe gAtrone bhAMgavA te, tathA trapuvaDe, sIsA - vipAka zruta paricaya | // 244 //
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaDe ane tapAvelA telavaDe kalakala evA zabdapUrvaka abhiSeka karavo, tathA kuMbhIne vipe pakAvayu, tathA kaMpana eTale zItakALe zItaLa jaLa chAMTavA AdivaDe zarIramAM kaMpAro utpanna karavo, tathA sthirabaMdhana eTale gADha rIte ( majabUta) bAMdhavU, vedha eTale kuMta (bhAlA) vigere zastravaDe bhedavaM, vardhakartana eTale cAmaDI utaraDavI, pratibhayakara eTale bhaya utpanna karavAvALU evaM karapradIpana eTale vastrathI vITelA ane telathI sIMcelA(jIva)nA ve hAthane viSe agni saLagAvavo te, ema karmadhAraya samAsa karavo. tyArapachI vadha, vRSaNavinAza, tyAMthI laine pratibhayakarakarapradIpana sudhInA sarve zabdono dvaMdva samAsa karavo. tyArapachI te sarve che Adi je duHkhone ( ema bahuvrIhi samAsa karI) evA satA dAruNa eTale bhayaMkara ema karmadhAraya samAsa karavo. AvA bhayaMkara koNa ? te kahe che-duHkho. te duHkho kevAM ? te kahe che--anupama eTale koinI upamA na ApI zakAya evAM duHkho A duHkhavipAkane vipe kahevAya che ema prakRta jANavU / tathA A paNa kahevAya che-ahIM duHkha zabdano adhyAhAra che tethI duHkhonI ghaNA prakAranI paraMparAvaDe anubaddhA eTale niraMtara AliMgana karAyelA evA jIvo mUkAtA nathI-tyAga karAtA nathI, ahIM jIva zabda adhyAhAra che. konAvaDe tyAga karAtA nathI ? te kahe che-duHkharUpa phaLane prApta karanArI pApakarmarUpI velaDIvaDe (mUkAtA nathI). kema mukAtA nathI ? te kahe chekAraNa ke vedyA vinA eTale anubhava karyA vinA, ahIM 'karmaphaLa' e adhyAhAra che, 'hu' zabda 'je kAraNa mATe' evA arthamAM che. tethI karmanA phaLano anubhava karyA vinA jIvono karmathakI mokSa-viyoga thato nathI. ahIM 'jIva' zabda adhyAhAra che. zuM sarvathA prakAre anubhavyA vinA mokSa nathI ja ? te zaMkA upara kahe che ke-nA, sarvathA prakAre nahIM, te ja
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 245 // kahe che - athavA to anazanAdika tapavaDe, kevA 1 dhRti eTale cittanuM samAdhAna, te rUpa atyaMta bAMdhI che keDa jene viSe evA arthAt dhRtiLe karIne sahita evA tapavaDe te karmavizeSanuM zodhana eTale vinAza hojjA - thai zake che. 'vAvi' zabda saMbhava arthamA che. arthAt karmanA mokSano cIjo koi upAya nathI. / ' etto yetyAdi ' - tyArapachI sukhavipAkane vi eTale vIjA zrutaskaMdhanA adhyayanone viSe je kahevAya che te kahe che-zILa eTale brahmacarya athavA samAdhi, saMyama eTale prANAtipAtaviramaNa, niyama eTale vizeSa prakAranA abhigraha, guNa eTale bAkInA mULaguNaM ane uttaraguNa, tapa eTale anazanAdika, A sarvanuM upadhAna eTale kara che jeone evA, pachI tene saptamI vibhaktinuM bahuvacana karavAthI 'zIlasaMyamaniyama guNata upadhAneSu' evaM thayuM. evA koNa ? te kahe che - sAdhuone viSe-yatine vipe. vaLI te sAdhu kevA ? te kahe che- sAraM vihita eTale anuSThAna (kriyA) che jemanuM evA suvihita sAdhuone viSe bhAta - pANI ApIne je prakAre bodhilAbhAdikane meLave che te prakAre A sukhavipAkane viSe kahevAya che. ema saMbaMdha karavo. ahIM ' sAdhupu ' e ThekANe saMpradAna chapta vibhakta karI che, temAM kAMDa doSa nathI. kema ke 'sAdhune viSe ' eme viSayanI vivakSA karI che tethI. 'anukaMpA eTale anukroza (dayA), te che mukhya jemAM evo Azaya eTale citta, teno je prayoga eTale vyApAra te anukaMpAzayaprayoga kahIe, tenAvaDe, tathA 'tikAlamati tti 'traNa kALane viSe je mati - buddhi eTale ke ' huM ApIza ' ema dhAne paritoSa (AnaMda) thAya, ApatI vakhate paNa paritoSa thAya ane ApyA pachI paNa paritoSa thAya, te traikAlika mati* vaDe je vizuddha hoya te trikAlamativizuddha kahIe, evA je bhaktapAna ( karmadhAraya ) te anukaMpAzayaprayogAtrikAlamativizu vipAka zruta paricaya | // 245 //
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ ddhabhaktapAnAni kahie, tene ApIne ema kriyAno saMbaMdha karavo. zA vaDe ApIne ? te kahe che-prayatamanavaDe eTale Adara IN sahita cittavaDe ApIne. tathA hita eTale anarthano nAza karanAra hovAthI hitakAraka, sukhanu kAraNa hovAthI sukha athavA zubha, kalyANakAraka hovAthI niHzreyasa ane tIvra eTale prakRSTa evo che pariNAma-adhyavasAya jeno evI nizcitA eTale | saMzaya vinAnI mati-buddhi che jeonI te hitasukhaniHzreyasatIvrapariNAmanizcitamatayaH kahIe. AvA jano bhaktapAna ApIne (evo saMbaMdha karavo). te bhakta-pAna kevA ? te kahe cha-prayogane vipe zuddha evA eTale ke dAtAranA dAnanA vyApAranI apekSAe samagra AzaMsAdika doSe karIne rahita ane grahaNa karanAra( sAdhu )nA grahaNa karavAnA vyApAranI apekSAe udga| mAdi doSe karIne rahita (evA bhaktapAna ApIne ). te ApatrAthI zuM phaLa ? te kahe che--je prakAre paraMparAe mokSanuM sAdhana| rUpa hovAthI bhavya prANIo bodhilAbhane (samakitane) prApta kare che. ahIM 'bhavyajIva' zabda adhyAhAra che ane 'tu' da mAtra bhASAnI zobhA mATe che, teno artha kAMI nathI, tathA vaLI je prakAre saMsArasAgarane paritta kare che eTale nAno kare / che. saMsArasAgara kevo ? te kahe che--nara, nAraka, tiryaMca, ane devagatine vipe je jIvonu gamana eTale bhramaNa te rUpa vipul| moTo parivarta eTale matsyAdikano aneka prakArano saMcAra cha jemAM evo, tathA arati, bhaya, vipAda, zoka ane mithyAtva rUpI parvatovaDe saMkaTa-sAMkaDo (vyApta) evo, tyArapachI A ve padano karmadhAraya samAsa karavo. ahIM vipAda eTale mAtra dInatA ane zoka eTale AnaMda vigere cihnavALo jANavo. tathA ajJAnarUpI tamondhakAra eTale mahA aMdhakAra che jene viSe Loll evo, tathA cikhkhilla eTale kAdava, ane saMsAranA pakSamAM to cikhkhilla eTale viSaya, dhana ane svajanAdikane viSe Asakti,
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ -24 | vipAka zruta pricy| zrIvA kAdavabaDe sudustara eTale duHkhe karIne utarI zakAya tevo, tathA jarA, maraNa ane yoni(janma)rUpI saMkSabhita eTale samavAyA moTA matsya, magara vigere aneka jaLajaMtunA samUharUpa saMmardavaDe viloDana kayuM che (valovyuM che) cakravAla eTale jaLasamUha sUtra // jene vipe evo, tathA soLa kapAyorUpI zvApada eTale magara, grAha vigere atyaMta pracaMDa-bhayaMkara che jene vipe evo, tathA anAdi eTale jeno Adi nathI evo tathA anaMta eTale jeno aMta nathI evo A pratyakSa dekhAto saMsArarUpI samudra tene laghu kare ch.| tathA je prakAre eTale sAgaropamAdika prakAre karIne sAdhudAnavaDe devasamUhane vipe javAnA AyuSyane bAMdhe che ane je // 246 // prakAre anupama (upamA rahita) evA devavimAnanA sukhane anubhave che, ane vaLI tyAMthI kALAMtare cavelA (cyavIne) ahIM ja eTale A tiryaglokamAM manuSyabhavane pAmelA evA temanA vizeSa prakAranA AyuSya, zarIra, varNa, rUpa, jAti, kuLa, janma, Arogya, buddhi ane medhA kahevAya che. temAM AyuSya vizeSa eTale vIjA jIvonA AyuSyathakI zubhapaNuM ane dIrghapaNuM, eja pramANe zarIrano vizepa eTale sthira saMhanana(saMghayaNa )paNuM, varNano vizeSa eTale atyaMta gaurapaNuM, rUpano vizeSa eTale ati suMdaratA, jAtino vizeSa eTale uttama jAtipaNuM, kuLano vizeSa paNa e ja pramANe (uttama kuLapaNuM), janmano vizeSa eTale uttama kSetra ane kALa, Arogyano prakarSa eTale nirAbAdhapaNuM, autpattikI vigere cAra prakAranI buddhi tenI prakRSTatA, ane medhA eTale apUrvazAstrane grahaNa karavAnI zakti teno vizeSa eTale prakRSTapaNuM. tathA mitrajana eTale suhRdvarga, svajana eTale pitA, kAkA vigere, dhanadhAnyarUpa je vibhava eTale lakSmI te dhanadhAnyavibhava, tathA samRddhinI eTale nagara, aMtaHpura, khajAno, koThAra, sainya ane vAhanarUpa saMpadAnI je sArabhUta eTale pradhAnabhUta vastuo teno je samUha te, pachI mitrajana vigereno dvaMdva J& // 246 //
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAsa karavo, tyArapachI A sarvanA je vizeSa eTale utkarSa te (kahevAya che). tathA ghaNA prakAranA kAmabhogathI utpanna thayelA sukhanA vizeSo, ahIM paNa vizeSa zabdano saMbaMdha karavo. uttama che zubhavipAka jeono te zubhavipAkottama evA jIvone viSe, ahIM paSThInA arthamAM saptamI vibhakti karI che. A rIte zubhavipAka adhyayanamAM kahevA lAyaka sAdhuonA AyuSya vigerenA vizepo zubhavipAka adhyayanamAM kahevAya che ema saMbaMdha karavo. / have dareka (banne) zrutaskaMdhamAM kahevA lAyaka puNyavipAka ane pApavipAka judA judA kahIne te bannene eka sAthe kahe che-'aNuvarayetyAdi'-anuparata eTale avicchinna (niraMtara) evA je paraMparAe karIne saMbaMdhavALA che, koNa ? te kahe che-vipAka, evo ahIM saMbaMdha karavo, vipAka | kono ? te kahe che-azubha ane zubha karmanA (vipAka) pahelA ane vIjA zrutaskaMdhamAM anukrame kahelA ghaNA prakAranA je vipAka te vipAkazrutane viSe eTale agyAramA aMgane vipe bhagavAna jinezvare saMveganA kAraNavALA padArthoM tathA bIjA paNa e vigere padArthoM kahevAya che ema pUrvanA kriyApada sAthe saMbaMdha karavo athavA vacanano phAraphera karIne uttarakriyAnI sAthe saMbaMdha karavo. / A pramANe ghaNA prakAranI arthanI prarUpaNA vistArathI kahevAya che| bAkIceM sUtra sugama che. vizeSa e ke saMkhyAtA lAkha pado kula maLIne che. temAM eka karoDa, corAzI lAkha ane vatrIza hajAra kula pada che // 11 // suutr-146|| kA have bAramuM aMga kahe cheIN mU0-se kiM taM divivAe ? diTThivAe NaM savvabhAvaparUvaNayA AghavinaMti / se samAsao Kaa paMcavihe pannatte, taM jahA-parikammaM 1, suttAiM 2, puvvagayaM 3, aNuogo 4, cUliyA 5|se kiM taM
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // lodhuM aMga // 247 // parikam ? parikamme sattavihe pannatte, taM jahA- siddhaseNiyAparikamme 1, maNussa seNiyAparikamme 2, puseNiyAparikamme 3, ogAhaNaseNiyAparikamme 4, uvasaMpajja seNiyAparikamme 5, vippajahaseNiyAparikamme 6, cuAcuaseNiyAparikamme 7 / se kiM taM siddhaseNiyAparikamme ? siddhaseNiyAparikamme coddasavihe pannatte, taM jahA - mAuyApayANi 1, egaTTiyapayANi 2, pAdodvapayANi 3, AgAsapayANi 4, keubhU (vva ) yaM 5, rAsibaddhaM 6, egaguNaM 7, duguNaM 8, tiguNaM 9, keu bhUyaM 10, Digo 11, saMsAra Diggaho 12, naMdAvattaM 13, siddhabaddha 14, se taM siddhaseNiyAparikamse 1 / se kiM taM maNussa seNiyAparikamme ? maNussaseNiyAparikamme codasavihe pannatte, taM jahA-tAI caiva mAuApayANi jAva naMdAvattaM maNussabaddhaM, se taM maNussa seNiyAparikamme 2 / avasesA parikammAI puTThAiyAI ekArasavihAI pannattAI 7 / icceyAiM satta parikammAI, cha sasamaiyAI satta AjIviyAI, cha caukkaNaiyAI satta terAsiyAI, evAmeva sapuvAvareNaM satta parikammAI tesIti bhavatIti makkhAyAI, se ttaM parikammAI // 1 // dRSTivAda paricaya | - // 247 //
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ se kiM taM suttAiM ? suttAiM aTThAsIti bhavaMtIti makkhAyAiM, taM jahA-ujugaM pariNayApariNayaM bahubhaMgiyaM vippaccaiyaM [ vina(ja)yacariyaM ] aNaMtaraM paraMparaM samANaM sajUhaM [mAsANaM] saMbhinnaM ahAccayaM [ahavAyaM nanyAM ] sovatthi(vattaM) yaM gaMdAvattaM bahulaM puTThApuDhe viyAvattaM evaMbhUyaM duAvattaM vattamANuppayaM samabhirUDhaM sabaobhadaM paNAma[ paslAyaM nanyAM] dupaDiggahaM icceyAI bAvIsaM suttAiM chipaNacheaNaiAI sasamayasuttaparivADIe icceyAiM bAbIsaM suttAiM achinnacheaNaiyAI AjIviyasuttaparivADIe, icceAI bAvIsaM suttAiM tikaNaiyAiM terAsiyasuttaparivADIe, icceAI | bAvIsaM suttAiM caukaNaiyAiM sasamayasuttaparivADIe, evAmeva saputvAvareNaM aTThAsIti suttAI bhavaMtIti makkhAyAiM, se taM suttAI // 2 // se kiM taM putagayaM ? puvvagayaM cauddasavihaM pannattaM, taM jahA-uppAyapuvvaM 1, agNIyaM 2, | vIriyaM 3, asthiNatthippavAyaM 4, nANappavAyaM 5, saccappavAyaM 6, AyappavAyaM 7, kammappavAyaM 8, paJcakkhANappavAyaM 9, vijjANuppavAyaM 10, avaMjhaM 11, pANAU 12, kiriyAvisAlaM 13, loga -
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ dRSTivAda paricaya samavAyAGga coj aMga // 24 // biMdusAraM 14 / uppAyapuvvassa NaM dasavatthU pannattA, cattAri cUliyAvatthU pannattA 1 / aggeNiyassa NaM puvvassa codasavatthU pannattA, bArasa cUliyAvatthU pannattA 2 / vIriyappavAyassa NaM puvvassa aTTha vatthU pannattA, aTTha cUliyAvatthU pannattA 3 / asthiNasthippavAyassa NaM puvassa aTThArasa vatthU pannattA, dasa cUliyAvatthU pannattA 4 / nANappavAyassa NaM puvvassa bArasa vatthU pannattA 5 / saccappavAyassa NaM puvvasta do vatthU pannattA 6 / AyappavAyassa NaM puvassa solasa vatthU pannattA 7 / kammappavAyapuvassa NaM tIsaM vatthU pannattA 8 / paJcakkhANassa NaM puvvasta vIsaM vatthU pannattA 9 / vijANuppavAyarasa NaM puvvassa panarasa vatthU pannattA 10 / avaMjhassa NaM puvvassa bArasa vatthU pannattA 11 / pANAussa NaM puvassa terasa vatthU pannattA 12 / kiriyAvisAlassa NaM puvassa tIsaM vatthU pannattA 13 / logabiMdusArassa NaM puvassa paNavIsaM vatthU pannattA 14 / " dasa 1 coddasa 2 aTTha 3 vArase 4 va bArasa 5 duve 6 ya vatthUNi / solasa 7 tIsA 8 vIsA 9 pannarasa aNuppavAyammi 10 // 1 // bArasa ekArasame 11, bArasame teraseva 12 vatthUNi / tIsA puNa terasame // 24 //
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13, caudasame pannavIsAo 14 // 2 // cattAri 1 duvAlasa 2 aTTha 3 ceva dasa 4 ceva cUlavaIN sthUNi / AtillANa cauNhaM, sesANaM cUliyA Natthi // 3 // " se taM putvagayaM // 3 // IN se kiM taM aNuoge ? aNuoge duvihe pannatte, taM jahA-mUlapaDhamANuoge ya gaMDiyANuoge y| se kiM taM mUlapaDhamANuoge ? ettha NaM arahatANaM bhagavaMtANaM puvvabhavA devalogagamaNANi AuM cavaNANi jammaNANi a abhiseyA rAyavarasirIo sIyAo pavvajAo tavA ya bhattA | kevalaNANuppAyA a titthapavattaNANi a saMghayaNaM saMThANaM uccattaM AuM vannavibhAgo sIsA gaNA | gaNaharA ya ajjA pavattaNIo saMghassa cauvvihassa jaM vAvi parimANaM jiNamaNapajjavaohinANa sammattasuyanANiNo ya vAI aNuttaragaI ya jattiyA siddhA pAovagayA yaje jahiM jattiyAI bhattAI cheaittA aMtagaDA muNivaruttamA tamaraoghavippamukkA siddhipahamaNuttaraM ca pattA, ee anne ya evamA. iyA bhAvA mUlapaDhamANuoge kahiA AghavijaMti paNNavinaMti parUvijaMti,settaM muulpddhmaannuoge| se kiM taM gaMDiyANuoge ? (gaMDiyANuoge) aNegavihe pannatte, taM jahA-kulagaragaMDiyAo tittha Aaman -
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ dRSTivAda pricy|| samavAyAGga bhtr|| cothu aMga - // 249 // garagaMDiyAo gaNaharagaDiyAo cakaharagaMDiyAo dasAragaMDiyAo baladevagaMDiyAo vAsudevagaMDi. yAo harivaMsagaMDiyAo bhaddabAhugaMDiyAo tavokammagaMDiyAo cittaragaMDiyAo uslappiNIgaM- DiyAo osappiNIgaMDiyAo amaranaratiriyanirayagaigamaNavibihapariyaNANuoge, evamAiyAo gaMDiyAo AghavinaMti padhaNavinaMti parUvijaMti, se taM gaMDiyANuoge // 4 // - se kiM taM cUliyAo ? japaNaM AillANaM cauNhaM puThavANaM cUliyAo sesAiM puvvAiM acU / liyAI, se taM cUliyAo // 5 // diTTivAyassa NaM parittA vAyaNA, saMkhejA aNuogadArA saMkhejjAo paDivattIo saMkhejAo nijjuttIo saMkhejjA silogA saMkhejAo saMgahaNIo, se NaM aMgaThThayAe bArasame aMge ege suya. khaMdhe cauddasa putvAiM saMkhejjA vatthU saMkhejjA cUlavatthU saMkhejjA pAhuDA saMkhejjA pAhuDapAhuDA saMkhe. jAo pAhuDiyAo saMkhejjAo pAhuDapAhuDiyAo saMkhejjANi payasayasahassANi payaggeNaM pannattA, saMkhejA akkharA aNaMtA gamA aNaMtA pajavA parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NivaddhA // 249 //
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ *NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA AghavijjaMti paNNavijjaMti paruvijjati daMsijati nidaMsijaMti uvadaMsijjati, evaM NAyA evaM viSNAyA evaM caraNakaraNaparUvaNayA Aghavijjati, se ttaM diTTivAe, se taM duvAlasaMge gaNipiDage // 12 // sUtram - 147 // mUlArtha:- have kayo te dRSTivAda che ! dRSTivAdane viSe sarva bhAva ( padArtha ) nI prarUpaNA kahevAya che. te dRSTivAdanA saMkSepathI pAMca bheda kahyA che. te A pramANe- parikarma 1, sUtra 2, pUrvagata 3, anuyoga 4 ane cUlikA 5 temAM parikarma zuM ? parikarma sAta prakAre kayuM che. te A pramANe - siddhazreNikA parikarma 1, manuSya zreNikA parikarma 2, pRSTa zreNikA parikarma, 3, avagAhanAzreNikA parikarma 4, upasaMpadya zreNikA parikarma 5, viprajahazreNikA parikarma 6 ane cyutAcyutazreNikA parikarma 7. / temAM siddhazreNikA parikarma zuM che ? siddhazreNikA parikarma cauda prakAranuM kartuM che. te A pramANe - mAtRkApada 1, ekArthakapada 2, pAdoSThapada 3, AkAzapada 4, ketubhUta (ketuvrata ) 5, rAzivaddha 6, ekaguNa 7, dviguNa 8, triguNa 9, ketubhUta 10, pratigraha 11, saMsArapratigraha 12, naMdAvarta 13 ane siddhabaddha 14. A pramANe siddhazreNikA parikarma ka che | 1 | te manuSya zreNikA parikarma kayuM che ? manuSyazreNikA parikarma cauda prakAre kayuM che te A pramANe te ja ( upara kA te ja ) mAtRkApadazrI laine yAvat naMdAvarta sudhInA tera ane caudamuM manuSyavaddha 14. te A manuSyazreNikA parikarma ka - 2 | arrator pRSTa zreNikA vigere parikarmo agyAra agyAra prakAranA kalA che 7 / A pramANe A sAta parikarma kA. temAM
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // aj aMga // 250 // cha svasamayanA che ane sAta AjIvika matanA che. temAM cha parikarma cAra nayavALA che ane sAta parikarma trirAzikavALAnA che. e pramANe pUrvApara sahita (mULabheda ane uttarabheda sahita ) sAte parikarmanA tryAzI bheda thAya che ema meM kahuM che. te A parikarma ka // 1 // have te sUtra kayAM che ? sUtra aTThAzI che ema meM kanuM che. te A pramANe - RjusUtra 1, pariNatApariNata 2, bahumaMgika 3, 'vipratyayika [vinaya (vijaya ) carita ] 4, anaMtara 5, paraMpara 6, samAna 7, saMjUha [ mAsANa ] 8, bhinna 9, yathAtyAga [ ahavvA -- naMdIsUtra ] 10, sauvastika 11, naMdyAvarta 12, bahula 13, pRSTApRSTa 14, viyAvarta ( vyAvarta ) 15, evaMbhUta 16, dvikAvarta 17, vartamAnotpAda 18, samabhirUDha 19, sarvatobhadra 20, praNAma[ prazvAsa - naMdIsUtra ] 21 ane dvi(tigraha 22. A bAvIsa sUtro chinnaccheda naya saMbaMdhI svasamayasUtranI paripATIe karIne kahAM che, e ja bAvIza sUtro acchi - naccheda naya saMbaMdhI AjIvikasUtranI paripATIe karIne kahAM che. e ja bAvIza sUtro traNa nayavALA trirAzika sUtranI paripATIe karIne kAM che, tathA e ja bAvIza sUtro cAra nayavALA svasamaya sUtranI paripATIe karIne kAM che. A pramANe pUrvApara sahita (sarve maLIne ) aTThAzI sUtra thAya che ema meM kahyuM che. te A sUtra kayuM / 2 / have te pUrvagata zuM che ? pUrvagata cauda prakAranuM kayuM che. te A pramANe -- utpAda pUrva 1, agraNIya pUrva 2, vIrya 3, astinAstipravAda 4, jJAnapravAda 5, satyapravAda 6, AtmapravAda 7, karmapravAda 8, pratyAkhyAnapravAda 9, vidyAnupravAda 10, avadhya 11, prANAyu 12, kriyAvizAla 13 ane lokaviMdusAra 14. temAM utpAdapUrvane viSe daza vastu kahI che ane cAra dRSTavAda paricaya | // 250 //
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUlikA vastu kahI che 1, agraNIya pUrvamA cauda vastu kahI che ane bAra cUlikA vastu kahI che 2, vIryapravAda pUrvamA ATha vastu | kahI che ane ATha cUlikA vastu kahI che 3, astinAstipravAda pUrvamA aDhAra vastu kahI che ane daza cUlikA vastu kahI kache 4, jJAnapravAda pUrvamAM bAra vastu kahI che 5, satyapravAda pUrvamAM ve vastu kahI che 6, AtmapravAda pUrvamAM soLa vastu kahI cha 7, karmapravAda pUrvamA trIza vastu kahI che 8, pratyAkhyAna pUrvamAM vIza vastu kahI che 9, vidyAnupravAda pUrvamAM paMdara vastu kahI che 10, avaMdhya pUrvamAM bAra vastu kahI che 11, prANAyupUrvamAM tera vastu kahI che 12, kriyAvizAla pUrvamAM trIza | vastu kahI che 13, tathA lokabiMdusAra pUrvamAM pacIza vastu kahI cha 14. (gAthAno artha)-"daza 1, cauda 2, ATha 3, aDhAra, 4 bAra 5, ve 6, soLa 7, trIza 8, vIza 9, vidyAnupravAdamA paMdara 10 [1] agyAramA pUrvamA vAra 11, vAramA | | pUrvamA tera 12, teramA pUrvamAM trIza 13 ane caudamA pUrvamAM pacIza 14, vastu kahI che [2] pahelA cAra pUrvamA anukrame | cAra 1, bAra 2, ATha 3 ane daza 4, cUlikA vastu kahI che. bAkInA pUrvamAMcUlikA nathI (3) // " te A pUrvagata kayuM // 3 // . have te anuyoga zuM che ? anuyoga ve prakAre kahyo che. te A pramANe-mULa prathamAnuyoga ane gaMDikAnuyoga. have te mULa prathamAnuyoga zuM che ? A mULa prathamAnuyogamA bhagavAna arihaMtonA pUrvabhava, devalokamAM gamana, AyuSya, cyavana, janma, abhiSeka, rAjyanI zreSThalakSmI, zivikA, pravrajyA, tapa, bhakta, kevalajJAnanI utpatti, tIrthanuM pravartana, saMghayaNa, saMsthAna, UMcAi, AyuSya, varNavibhAga, ziSya, gaNa, gaNadhara, sAdhvI, pravartinI, caturvidha saMgharnu je pramANa, tathA jina (kevaLI), manaHparyavajJAnI, avadhijJAnI, samyagajJAnI (matijJAnI) zrutajJAnInuM je pramANa, tathA vAdI, anuttara vimAnamAM gayelA,
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ % 3g dRSTivAda pricy|| samavAyAGga codhu aMga // 25 // jeTalA siddha thayA te, pAdopagamane pAmelA jeo je ThekANe jeTalA bhAtapANIne chedIne ( anazana karIne) aMtakRta thaine munivaromAM uttama evA teo ajJAnaraja(karmaraja)nA samUhathI mukta thai anuttara siddhimArgane pAmyA, A ane enI jevA vIjA paNa bhAvo mULa prathamAnuyogane vipe je kahelA che te ahIM kahevAya che, prajJApanA karAya cha, prarUpaNA karAya che. te A mULa prathamAnuyoga kahyo. have kayo te gaMDikAnuyoga cha ? gaMDikAnuyoga aneka prakAre karo che. te A pramANe-kulakaragaMDikA, tIrthakaragaDikA, gaNadharagaMDikA, cakravartIgaMDikA, dazAragaMDikA, baLadevagaMDikA, vAsudevagaMDikA, harivaMzagaMDikA, bhadgabAhugaMDikA, tapakarmagaMDikA, citrAMtaragaMDikA, utsarpiNIgaMDikA, avasarpiNIgaMDikA, tathA amara, nara, tiryaca ane narakagatimA gamana karavU, vividha prakAre paryaTana karavU teno anuyoga ( vyAkhyAna) karavo, e vigere gaMDikAo AmAM kahevAya cha, prajJApanA karAya che, prarUpaNA karAya che, te A gaMDikAnuyoga kaho. (te A anuyoga kaho.) // 4 // - have kai te cUlikA cha ? pahelA cAra pUrvamA cUlikAo che ane vAkInA pUrvamAM cUlikAo nathI. te A cUlikA kahI // 5 // A dRSTicAdane viSa paritta (saMkhyAtI) vAcanA cha, saMkhyAtA anuyogadvAra cha, saMkhyAtI pratipatti cha, saMkhyAtI niyukti che, saMkhyAtA zloka che, saMkhyAtI saMgrahaNI che, te A aMgArthakanI apekSAe cAra aMga che, temAM eka zrutaskaMdha cha, cauda / | pUrva cha, saMkhyAtI vastu cha, saMkhyAtI cUla(laghu)vastu che, saMkhyAtA pAhuDA (prAbhRtaka) che, saMkhyAtA prAbhUtaprAbhUta cha, saMkhyAtI 1. tIrthakarAdikanI pachI temanI pATaparaMparAe je thayA hoya te ane bIjA uttama purupo. // 25 //
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAbhRtikA che, saMkhyAtI prAbhRtaprAbhRtikA che, sarva maLIne saMkhyAtA lAkha pado kahelA che, vaLI saMkhyAtA akSaro, anaMta gamA, anaMta paryAyo, paritta traso, anaMtA sthAvaro, (dravyArthika nayanI apekSAe) zAzvata che ane (paryAyArthika nayanI apekSAe) lA kRta-karelA che, tathA nibaddha ane nikAcita evA jinezvare kahelA bhAvo AmAM kahevAya che, prajJApanA karAya che, prarUpaNA karAya che, dekhADAya che, nidarzana karAya che, upadezAya che. e pramANe bhAvo jANyA cha, vizeSe karIne jANyA che, e rIte caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya che, te A dRSTivAda kahyo. te A bAra aMgarUpa gaNipiTaka kayu. // 12 // suutr-147|| ___TIkArthaH-se kiM taM dihivAe tti'-dRSTi eTale darzana, vadanaM eTale bolavU, te vAda kahIe. dRSTino je vAda IN te dRSTivAda athavA dRSTino pAta (paDa ) che jemAM te dRSTipAta, arthAt sarva nayanI dRSTi ja ahIM kahevAya che. te bAvata kahe cha-'diTThivAe NamityAdi' dRSTivAdavaDe athavA dRSTipAtavaDe sarva bhAvanI prarUpaNA kahevAya che. 'se samAsao paMcavihe ' (te saMkSepathI pAMca prakAre che ) ityAdi A sarva prAye karIne viccheda pAmyuM che, to paNa jevU joyu te pramANe kAika lakhAya che-temAM gaNitanA parikarmanI jema parikarma je te sUtrAdikane grahaNa karavAnI yogyatA prApta karavAmAM samartha hoya che, ane te parikarmazruta siddhazreNikA vigere parikarmanA mULa bhede karIne sAta prakAracaM che, ane uttarabhede karIne to mAtRkApada vigere trAzI prakAraceM che. A sarva mUla ane uttarabheda sahita sUtrathI ane arthathI viccheda pAmyuM che. e sAta parikarmamA prathamanA cha parikarma svasamaya saMbaMdhI ja che ane gozALake pravartAvela AjIvikA nAmanA pAkhaMDI siddhAMtanA mate to cyutAcyutazreNikA nAmanA parikarma sahita sAte parikarma kahelA che. have te sAte parikarmane vipe nayanI
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyA -patra // - // 252 // ciMtA (vicAra) kare che temA naigama naya be prakArano che-sAMgrAhika ane asAMnAhika. temAM saMgrahamA je praveza karelo hoya te sAMgA- dRSTivAda hika ane vyavahAramA je praveza karelo hoya te asAMgrAhika kahevAya che. tethI karIne saMgraha 1, vyavahAra 2, RjusUtra 3 ane zabdA- pricy|| dika maLIne eka ja 4, ema cAra naya mAnelA che. A cAre nayavaDe karIne svasamaya saMbaMdhI cha parikarma ciMtavAya che. tethI karIne mULa sUtramA kamu cha ke-'cha caukanayAI ti(cha parikarma cAra nayavALA ) hoya che. iti / caLI teo ja OM AjIvika eTale trirAzivALA kahelA che. zAthI? te kahe che-kAraNa ke teo sarva vastu RNa svarUpavALI icche che. jemake jIva, ajIva ane jIvAjIva; loka, aloka ane lokAlokasat , asat ane sadasat vigere. nayanI ciMtAmAM paNa teo traNa nayane icche che. te A pramANe-dravyArthika, paryAyArthika ane ubhayArthika. tethI karIne mULa sUtramA kahyu ke-'satta terAsiya tti'-sAta parikarmane trairAzika pAkhaMDIo traNa prakAranI nayaciMtAvaDe ciMtave che, e eno artha che. 'settaM parikamme tti' (te A parikama kardA)-e nigamana kahuM // 1 // se kiM taM suttAI' ityAdi. temAM sarva dravya, paryAya ane naya vigere arthane sUcavanAra hovAthI sUtra kahevAya che. te sUtro aThAzI che. te sarve sUtrathI ane arthathI viccheda pAmyA che, to paNa joyAne (jANyAne) anusAre kAika lakhAya / che-A Rjuka vigere cAvIza sUtro che, te ja vibhAgathI aTThAzI thAya cha, kevI rIte ? te kahe cha-A bAvIza sUtro chinnaccheda nayane AzrIne svasamayanA sUtranI paripATIe kahyA che. ahIM je naya chinna evA sUtrane chedavaDe icche che, te chinnaccheda naya kahevAya che. jemake-dhammo maMgalamukilu' ityAdi zloka sUtrathI ane arthathI pratyeka chede karIne 5 // 252 // ..
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ (judApaNAe karIne) rahelo che te vIjA, trIjA vigere koi paNa zlokanI apekSA rAkhato nathI, eTale ke dareka zlokane cheDe teno artha pUrNa thAya che tethI te vIjAnI apekSA rAkhatA nathI. A bAvIza sUtro svasamaya sUtranI paripATIe rahelAM Ano che, tathA e ja bAvIza sUtro acchinnaccheda nayavALA AjIvika sUtranI paripATIe rahelAM che, bhAvArtha A pramANe che-ahIM je naya chedavaDe acchinna sUtrane icche che te acchinnaccheda naya kahevAya che. jema ke 'dhammo maMgalamukkihaM ' ityAdi zloka ja arthathakI ( arthane AzrIne ) bIjA, trIjA vigere zlokanI apekSA karanAra che ane vIjo, trIjo vigere zloko pahelA zlokanI apekSA kare che e rIte paraspara sarva zloko apekSAvALA hoya che ema samajavuM. A bAvIza sUtro AjIvika ane gozAlake pravartAvelA pAkhaMDasUtranI paripATIe karIne akSararacanAnA vibhAgavaDe rahelA che ( dareka zlokamAM rahelA akSaro judA judA che, paraspara saMbaMdhavALA nathI ) to paNa arthathI ( arthanI apekSA) . to paraspara apekSAvALA che ja / ' iceiyAI ' ityAdi sUtra. temAM ' tikanaiyAI ti -traNa nayanA abhiprAya ( apekSA) vaDe ciMtavAya che. evo artha che. ahIM je trirAziyA kahyA te AjIvika ja kahevAya che. (A trirAzika rohaguptathI judA saMbhave 'che ) tathA ' icceiyAI ti ' ityAdi sUtra, temAM ' caukkanaiyAI ti ' - cAra nayanA abhiprAyathI ciMtavAya che, ema bhAvArtha jANavo. ' evameva ' ityAdi sUtra. e pramANe cAra vAvIza maLIne aTThAzI sUtra thAya che. ' se ttaM suttAI ti ' ( te AsUtra kahAM ) e nigamananuM vAkya che // 2 // have te pUrvagata zuM che ? te kahevAya che--jethI karIne tIrthaMkara bhagavAna tIrthapravRttine samaye gaNadharone sarva sUtrono 43
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ codhU aMga AdhAra hovAthI prathama pUrvagata sUtrano artha kahe che tethI karIne te pUrva evA nAme kahelA che. vaLI gaNadharo sUtranI racanA dRSTivAda samavAyAGga karatA satA AcArAMgAdika sUtra anukrame race che ane sthApana kare che. anyano mata evo cha ke-pUrvagata sUtrano artha paricaya / prathama arihaMte kayo ane gaNadharoe paNa pUrvagata zrutane ja prathama racyu cha ane pachI AcArAMgAdika racyAM che. ahIM koI zaMkA kare ke-jo ema hoya to AcArAMganI niyuktimA kayuM che ke 'savvesiM AyAro paDhamo' (sarvane madhye AcArAMga prathama che ) ityAdi zI rIte ghaTI zake ? uttara-te niyuktimAM to sthApanane AzrIne te pramANe kayuM che ane ahIM to akss||253|| ranI ( sUtranI ) racanAne AzrIne kayuM che ke prathama pUrvo racyAM che iti / have te pUrvagata cauda prakAre kayu che. te A pramANe'uppAyetyAdi'-temAM pahelu utpAda pUrva cha, ane te pUrvamA sarva dravya ane paryAyonA utpAda( utpatti )paNAne aMgIkAra karIne prajJApanA( vyAkhyA ) karI che. tenA padonuM parimANa (padonI saMkhyA ) eka karoDa che 1, bIjuM pUrva agreNIya che. temAM paNa sarva dravyo ane paryAyo tathA jIvavizeSo( vizeSa prakAranA jIvo )nu agra eTale parimANa varNana karAya cha tethI te agraNIya kahevAya che, tenuM padaparimANa channu lAkha padanuM che 2, trIju pUrva vIryapravAda che. temAM paNa karma sahita aneka karma rahita evA jIva ane ajIvanuM vIrya kaheluM che, tethI te vIryapravAda kahevAya che. tenuM sItera lAkha padanuM pramANa che 3, cothu pUrva astinAstipravAda nAmarnu che. lokamAM je je padArtha je prakAre cha athavA je prakAre nathI, athavA to syAdvAHdanA abhiprAyathI te ja vastu che ane te ja vastu nathI e pramANe je kahe te astinAstipravAda kahevAya che. te paNa padanA parimANathI sATha lAkha padanuM che 4, pAMcamuM pUrva jJAnapravAda nAmanuM che. tene vipe matijJAnAdika pAMca jJAnanA medanI prarU // 25 //
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNA karI che tethI te jJAnapravAda kahevAya che. tenA padanuM pramANa eka karoDamA eka pada ochaM eTalaM che 5, chaTuM pUrva satyapravAda nAmanuM che. temAM satya eTale saMyama athavA satya vacana, te bheda sahita ane pratipakSa sahita jemA varNana kareluM che te satyapravAda kahevAya che. tenuM parimANa eka karoDa ane cha pada che 6, sAtamu pUrva AtmapravAda nAme che. eTale ke jema nayone dekhADavApUrvaka aneka prakAre AtmAnuM varNana kareluM che te AtmapravAda kahevAya che. tenuM padaparimANa chavIza karoDa pada jeTalaM che 7, AThamuM pUrva karmapravAda nAme che. eTale ke jemA jJAnAvaraNa vigere ATha prakAracaM karma-prakRti, sthiti, anubhAga (rasa), 11. | pradeza vigere bhedovaDe ane bIjA uttarottara bhedovaDe varNana karAya che te karmapravAda kahevAya che. tenuM parimANa eka karoDa ane eMzI hajAra padanuM che 8, navamuM pUrva pratyAkhyAna pravAda nAmarnu che. temAM sarva prakAranA pratyAkhyAnonuM svarUpa varNana kareluM che tethI te pratyAkhyAnapravAda kahevAya che. tenuM parimANa corAzI lAkha padanuM che 9, dazamuM pUrva vidyAnupravAda nAmanuM che. temAM vidyAnA | aneka atizayo varNavyA che. tenuM parimANa eka karoDa ane daza lAkha padanuM che 10, agyArasuM pUrva avaMdhya nAmanuM che. temAM vaMdhya eTale niSphaLa, ane nahIM vaMdhya te avaMdhya eTale saphaLa evo teno artha che kAraNa ke temAM jJAna, tapa, saMyama ane yoga INe sarve zubha phaLavaDe saphaLa varNana karAya che ane pramAdAdika sarva aprazasta azubha phaLavALA varNana karAya che, tethI tenuM nAma avaMdhya che. tenuM parimANa chavIza karoDa padanuM che 11, bAramuM prANAyu nAmarnu pUrva che. temAM paNa AyuSya ane prANaNI (zvAsocchvAsa )nuM vidhAna sarva bheda sahita tathA bIjA prANonuM varNana kayu che. tenu parimANa eka karoDa ane chappana lAkha padanu cha 12, terakheM pUrva kriyAvizALa nAmarnu che. temAM kAyikI vigere kriyA vizALa eTale bheda sahita saMyamakriyA, chaMda
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra !! cothuM aMga // 254 // kriyA ane vidhAna varNana karAya che tethI tenuM nAma kriyAvizAla che. tenA padanuM parimANa nava karoDa che 13, tathA caudamuM 1. pUrva loka biMdusAra nAmanuM che. te A lokamAM ke zrutarUpI lokamAM akSarane mAthe biMdunI jema (sArabhUta eTale) sarvottama che tethI - ane sarva akSaronA sannipAta ( ekaThA thavA ) vaDe pratiSThita ( uttama ) hovAthI lokabiMdusAra kahevAya che. tenuM pramANa sADA cAra karoDa padanuM che 14 iti / ' uppAyapuvvassa ' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa e ke niyamita arthano adhikAra jemAM pratibaddha ( kala ) hoya evo adhyayananI jevo je graMtha vizeSa te vastu kahevAya che. tathA cUDA ( cUlikA ) nA jevI cUDAeTale ke ahIM dRSTivAdamAM parikarma, sUtra, pUrvagata ane anuyogavaDe kahelA ane nahIM kahelA arthano saMgraha karavAmAM tatpara evI je graMthanI paddhati te cUDA kahevAya che. ' se taM puvvagate tti' (te A pUrvagata kaM) e nigamana karUM // 3 // " se kiM tamityAdi ' - anurUpa ( sadRza ) athavA anukUla evI je yoga te anuyoga eTale potAnA abhidheya - ( kavA lAyaka artha )nI sAthai sUtrano anurUpa saMbaMdha, e bhAvArtha che. te anuyoga ve prakArano kahyo che. te A pramANemUla prathamAnuyoga ane gaMDikAnuyoga. ' se kiM tamityAdi - ahIM prathama to dharma racavA thakI tIrthaMkaro ja mULa che, . temano sauthI prathama samakitanI prAptivAko pUrva bhavAdikanA viSayavALo je anuyoga te mULa prathamAnuyoga kahevAya che. te cAvata mULa sUtramAM kayuM che ke' se kiM taM mUlapaDhamANuoge ' - ityAdi ' se ttaM mUlapaDhamANuoge ' tyAM sudhInuM sUtra pAThasiddha-sugama arthavALu che / ' se kiM tamityAdi - ahIM eka ( sarakhI ) vaktavyatAnA arthavALA adhikArane anusaranArI vAkyanI paddhatio gaMDikA kahevAya che, temano je anuyoga eTale artha kahevAno vidhi te gaMDikAnuyoga kahe dRSTivAda paricaya | // 254 //
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAya che. te viSe mULa sUtramAM kahyuM che ke' gaMDiyANuoge aNegetyAdi - temAM kulakara gaMDikAne viSe vimalavAhana vigere kulakaronA pUrvajanmAdika kahevAya che. e ja pramANe zeSa ( vAkInI ) gaMDikAne viSe abhidhAna pramANe ( gaMDikAnA nAma pramANe ) artha citrAMtara gaMDikA sudhIno jANavo. temAM vizeSa e ke -- samudravijayane AraMbhIne vasudeva paryaMta daza dazAha jANavA. tathA citrA eTale aneka arthavALI aMtare eTale RSabha ane ajitanAthane AMtare gaMDikA eTale eka vaktavyatAnA arthavALA adhikArane anusaranArI, tyArapachI citra evI aMtaragaMDikA te citrAMtaragaMDikA ema (citra ane aMtaragaMDAno karmadhAraya samAsa karavo ) Ano bhAvArtha A pramANe che -- zrIRpabhasvAmI ane zrIajitanAtha tIrthakaranA AMtarAmAM tenA vaMzamAM thayelA rAjAone vIjI gatimAM javAnA abhAvane lIdhe mAtra mokSagati ane anuttaravimAnanI prAptine kanArI citrAMtaragaMDikA kahevAya che. te gaMDikA " coisa lakkhA0 - - cauda lAkha rAjAo niraMtarapaNe siddha thAya, pachI eka rAjA sarvArthasiddhe jAya. e pramANe eka eka sthAnane viSe asaMkhyAtA puruSayuga thAya che " ityAdi graMthe karIne naMdi - sUtrAMnI TIkAmAM kA che tyAMthI ja jANI levA, kemake ahIM to mAtra sUtranI ja vyAkhyA kahevAnI icchA rAkhI che iti zeSa sUtra nigamana paryaMta sugama che. temAM vizeSa e ke - ' saMkhejjA vatthu tti '- saMkhyAtI eTale baso ne pacIza vastu che. ' saMkhejA cUlavatthu tti '-- saMkhyAtI eTale cotrIza cUlikA vastu che. iti // 12 // sUtra- 147 / / dvAdazAMga viSe virAdhanA karavAthI utpanna thatuM trikALa saMbaMdhI phaLa dekhADatA satA kahe che- mU0 - iccheyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM atItakAle aNaMtA jIvA ANAe virAhittA cAurataM
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ smvaayaangg| suutr|| coghaM aMga // 255 // saMsArakaMtAraM aNupariyaTiMsu, icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM paDuppaNNe kAle parittA jIvA ANAe / dRSTivAda virAhittA cAuraMtasaMsArakaMtAraM aNupariyati, icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM aNAgae kAle pricnn| aNaMtA jIvA ANAe virAhittA cAuraMtasaMsArakaMtAraM aNupariyahissaMti, icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM atItakAle aNaMtA jIvA ANAe ArAhittA cAuraMtasaMsArakaMtAraM vIIvaiMsu, evaM paDuppaNNe'vi, evaM aNAgae'vi / duvAlasaMge NaM gaNipiDage Na kayAvi Natthi, Na kayAi NAsI, Na kayAi Na bhavissai, bhuviM ca bhavati ya bhavissati ya (ayale) dhuve Nitie sAsae akkhae abae avaTThie Nicce, se jahA NAmae paMca asthikAyA Na kayAi Na Asi, Na kayAi Natthi, Na kayAi Na bhavissati, bhuviM ca bhavati ya bhavissati ya, ( ayalA ) dhuvA NitiyA sAsayA akkhayA avayA avaTThiyA NiccA, evAmeva duvAlasaMge gaNipiDage Na kayAi Na Asi, Na kayAi Natthi, Na kayAi Na bhavissai, bhuviM ca bhavati ya bhavissaiya, (ayale) dhuve jAva avaTThie nnicce| ettha NaM duvAlasaMge gaNipiDage aNaMtAbhAvA aNaMtA abhAvA aNaMtA heU aNaMtA aheU aNaMtA kAraNA // 255 //
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ atA akAraNa atA jIvA aNaMtA ajIvA aNaMtA bhavasiddhiyA aNaMtA abhavasiddhiyA anaMtA siddhA anaMtA asiddhA AghavinaMti paNNavijjaMti paruvijjaMti daMsijjaMti nidaMsijjaMti uva * daMsijjati / evaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM iti // sUtram - 148 // mUlArtha:- : -A dvAdazAMga gaNipiTakane atItakALe (bhUtakALe ) anaMta jIvo AjJAe virAdhIne cAturaMta saMsArarUpI araNyamAM bhamyA che, A dvAdazAMga gaNipiTakane vartamAna kALe parita ( saMkhyAtA ) jIvo AjJAe virAdhIne cAturaMta irani bhramaNa kare che, A dvAdazAMga gaNipiTakane anAgata ( bhaviSya ) kALe anaMta jIvo AjJAe virAdhIne cAturaMta saMsArAvImAM bhramaNa karaze, A dvAdazAMga gaNipiTakane atIta kALe anaMta jIvo AjJAe ArAdhIne cAturaMta saMsAra kAMtArane olaMgyA che, e ja pramANe vartamAna kALe ane bhaviSya kALe paNa kahevuM / A dvAdazAMga gaNipiTaka kadApi nathI ema nahIM, kadApi nahotuM ema nahIM ane kadApi nahIM hoya ema paNa nahIM, ( paraMtu sadAkALa ) hatuM, che ane haze vaLI te ( dvAdazAMga gaNipiTaka ) acaLa, dhruva, niyata, zAzvata, akSaya, avyaya, avasthita ane nitya che / jema ke ( A lokamAM ) 1 pAMca astikAya kadApi nahotA ema nahIM, kadApi nathI ema paNa nahIM ane kadApi nahIM hoya ema paNa nahIM, ( paraMtu sadAkALa ) hatA, che ane haze . vaLI te ( pAMca astikAya ) acaLa, dhruva, niyata, zAzvata, akSaya, avyaya, avasthita ane nitya che, eja pramANe dvAdazAMga gaNipiTaka kadApi nahotuM ema nahIM, kadApi nathI ema nahIM ane kadApi nahIM hoya ema
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // co aMga // 256 // paNa nahIM. ( paraMtu sadAkALa ) hatuM, che ane haze vaLI te acaLa, dhruva yAvat avasthita ane nitya che / A dvAdazAMga gaNipiTaka viSe anaMta bhAvo, anaMta abhAvo, anaMta hetuo, anaMta ahetuo, anaMta kAraNo, anaMta akAraNo, anaMta jIvo anaMta ajIvo, anaMta bhavasiddhio, anaMta abhavasiddhio, anaMta siddho ane anaMta asiddho kahevAya che, prajJApana karAya che, prarUpaNA karAya che, dekhADAya che, nidarzana karAya che ane upadarzana karAya che. te A pramANe dvAdazAMga gaNipiTaka kAM ||suutr - 148 // TIkArtha:-' icceiyaM ' ityAdi -A dvAdazAMga gaNipiTakane atIta (bhUta) kALane viSe anaMta jIvo AjJAvaDe virAdhIne cAturaMta saMsArakAMtAramAM paryaTana karatA hatA, kAraNa ke A dvAdazAMga sUtra, artha ane ubhaya ( sUtra ane artha banne ) bhedavaDe traNa prakAranuM che. tethI karIne AjJAvaDe eTale kadAgrahane lIghe pAThAdikane anyathA karavArUpa sUtrAjJAvaDe ( virAdhIne) atIta kALane viSe anaMta jIvo caturaMta saMsArakAMtAramAM eTale nArakI, tiryaca, nara ane devarUpa vividha vRkSonA samUhane lIdhe dustara evA A gADha bhavAraNyamAM jamAlinI jema paryaTana karatA hatA, ane kadAgrahane lIdhe anyathA prarUpaNA(viparIta artha kahevA ) rUpa arthAjJAvaDe ( virAdhIne ) goSThA mAhilAdikanI jema tathA pAMca prakAranA AcAranuM jJAna ane teja pramANe kriyA karavAmAM udyamavALA guru je Adeza Ape tenAthI viparIta karavArUpa ubhayAjJAvaDe gurunA pratyanIkapaNe vartatA dravyaliMgane dhAraNa karanArA aneka sAdhuonI jema sUtra, artha ane ubhayanI virAdhanA karIne athavA to dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAvALaM AgamamAM kahelaM je anuSThAna te rUpI AjJAne virAdhIne nahIM karIne paryaTana karatA hatA, evo bhAvArtha jANavo / ' iceiyaM ' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa e ke paritA jIvo eTale saMkhyAtA jIvo dRSTivAda paricaya | // 256 //
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAvA, kemake vartamAnakALamAM viziSTa virAdhaka manuSyarUpI jIvo saMkhyAtA ja hoya che. 'aNupariyadvaMti tti - anuparAvartana kare che eTale bhramaNa kare che. 'iceiyamityAdi -A sUtrano artha paNa kahebAI gayo ja che. vizeSa e ke - ' aNupariyahissaMti tti ' -- anuparAvartana karaze eMTale paryaTana karaze. / ' icceiyaM ' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa eke --' vizvasu tti ' vyatikrama karatA hatA eTale ke caturgati saMsArane oLaMgIne mukti pAmyA hatA. e ja pramANe pratyutpanna ( vartamAna ) kALe paNa jANavuM, temAM vizeSa e che ke' vizvayaMti tti' vyatikrama kare che eTale . oLaMge che ema artha karavo. e ja pramANe anAgata (bhaviSya ) kALe paNa jANavuM, temAM vizeSa e ke - ' vIivaissaMti . tti ' -- vyatikrama karaze eTale olaMgaze ema artha karavo / je A aniSTa ane iSTa medavALaM phaLa kayuM, te A dvAdazAMga nitya sthAyi hoya to ja banI zake, tethI te bAbata kahe che - ' duvAlasaMge ' ityAdi - - ahIM ' NaM' e zabda vAkyanI zobhA mATe che. A dvAdazAMga gaNipiTaka anAdipaNuM hovAthI kadApi nahotuM ema nahIM, niraMtara hovAthI kadApi nathIema paNa nahIM, ane aMta rahita hovAthI kadApi nahIM hoya ema paNa nahIM. tyAre te ketuM che 1 sarvakALe hatuM, che ane haze evaM che, tethI karIne A* ( gaNipiTaka ) traNe kALe hovApaNuM hovAthI acaLa che, acaLapaNuM hovAthI meru parvatA - dikanI jema dhruva che, dhruvapaNuM hovAthI ja pAMca astikAyane vipe jema loka kahevAya che tema niyata che, niyatapaNuM hovAthI ja samaya ane AvaLikA vigerene viSe jema kALa kahevAya che tema zAzvata che, zAzvata hovAthI ja gaMgAnadIno pravAha avicchinna nIkaLatA chatAM paNa jema padmadrahanuM jaLa akSaya rahe che tema vAcanA vigere ApyA chatAM paNa akSaya che, akSayapaNaM
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga patra // coy aMga // 25 // hovAthI jamAnupottara parvatanI vahAra rahelA samudranI jema avyaya che, avyayapaNuM hovAthI ja jaMbUdvIpAdikanI jema potAnA pramANamA ( sAvItapaNAmAM) avasthita (sthira rahela) che, ane avasthitapaNuM hovAthI ja AkAzanI jema nitya che. iti.IN pricy| have A arthamAM dRSTAMta Ape cha-'se jahA nAmae' ityAdi-jema dharmAstikAya vigere pAMce astikAya kadApi nahotA ema nahIM, ityAdika pUrvanI jema jANavU / 'evAmeva ' ityAdika dArTItikanI yojanA pAThasiddha ja ( sugamArtha ja) cha / 'ettha NaM' ityAdi-A dvAdazAMga gaNipiTakane vipe anaMta bhAvo kahevAya che evo saMbaMdha jANavo. temAM' bhavanti' eTale je hoya te bhAva eTale jIvAdika padArtho, A padArthoM jIva ane pudgaLarnu anaMtapaNuM hovAthI anaMta cha. tathA anaMta abhAvo kahevAya che, eTale ke sarve padArthoM anyarUpe karIne achatA (abhAvarUpe) hovAthI ja abhAvo paNa anaMta che kemake dareka vastutattva svaparanI sattAno bhAva ane abhAva e bannene AdhIna hoya che (ghaTarUpI vastu je te sva eTale potAnI-ghaTanI sattA-hovApaNArUpa bhAvane AdhIna che, te ja ghaTavastu paranI eTale paTanI sattAnA abhAvane AdhIna che.) te A pramANejIva je te jIvAtmA( jIvasvarUpa )vaDe bhAvarUpe che ane ajIvAtmAvaDe abhAvarUpe che. jo ema na hoya to (jIvamAM) ajIvapaNAnI prApti thai jAya. anya AcAryoM to-"dharmanI apekSAe anaMta bhAvo ane anaMta abhAvo vastu vastu pratye astitva ane nAstitvavaDe pratibaddha ( saMbaMdhavALA) che" ema vyAkhyAna kare che. tathA anaMta hetuo kahevAya che, temAM jANavAne icchelA viziSTa artho( padArtho )ne je 'hinoti-gamayati '-prApta kare-jaNAve te hetu kahevAya che. te hetuo vastunA anaMta dharmo hovAthI ane tenAthI ( hetuthI) pratibaddha evA dharmavaDe viziSTa vastune jaNAvanAra hovAthI anaMta che. // 25 //
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ kemake hetu ane sUtra anaMtagamA ane anaMta paryAyavALA che iti. tathA kahelA hetunA pratipakSapaNAthakI anaMtA aheta che. tathA anaMtA kAraNo cha, ghaTa banAvavAmAM mATIno piMDa kAraNa che ane paTa banAvavAmAM taMtu kAraNa che vigere. tathA anaMtA akAraNo che, kema ke sarva koi paNa kAraNa bIjA kAryanuM kAraNa thai zakatuM nathI. jemake mATIno piMDa kAMi paTane banAvI zake nahIM. tathA anaMtA jIvo-prANIo che eja pramANe ajIvo eTale vyaNukAdika anaMtA cha, tathA bhavasiddhika eTale bhanyo, siddhA eTale niSThita arthavALA, bIjA (asiddha) te saMsArI jANavA. AdhavijaMti' ityAdika pUrvanI jema jANavA. ||suutr-148|| upara dvAdazAMganuM svarUpa kahyu. have tenA abhidheyanI aMtargata ve rAzi hovAthI tenuM svarUpa kahevAne icchatA satA kahe cha mU0-duve rAsI pannattA, taM jahA-jIvarAsI ajIvarAsI ya / ajIvarAsI duvihA pannattA, taM jahA-rUvI ajIvarAsI arUvI ajIvarAsI ya / se kiM taM arUvI ajIvarAsI ? arUvI ajIvarAsI dasavihA pannattA, taM jahA-dhammatthikAe jAva addhAsamae / rUbI ajIvarAsI aNegavihA pnnttaa| jAva se kiM taM aNuttarovavAiA ? aNuttarovavAiA paMcavihA pannattA, taM jahAvijayavejayaMtajayaMtaaparAjitasavvaTThasiddhiA, se taM aNuttarovavAiA, se taM paMciMdiyasaMsArasamAvaNNajIvarAsI / duvihA NeraiyA pannattA, taM jahA-pajattA ya apajjattA ya, evaM daMDao bhANi 1. ahIMthI jIvarAzInI zaruAta thAya che. -
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga dRSTivAda pricy| suutr|| cothaM aMga // 258 // yavo jAva vemANiya tti / imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe asIuttarajoyaNasayasahassabAhallAe. uvari ega joyaNasahassaM ogAhettA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajettA majjhe aTThasattari joyaNasa- yasahasse ettha NaM rayaNappabhAe puDhavAe NeraiyANaM tIsaM NirayAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyA / te NaM NirayAvAsA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA jAva asubhA NirayA asubhAo Niraesu veyaNAo, evaM satta vi bhANiyavvAo jaM jAsu jujjai-AsIyaM battIsaM aTThAvIsaM taheva vIsaM c| aTThArasa solasagaM aTThattarameva bAhallaM // 1 // tIsA ya paNNavIsA pannarasa daseva syshssaaii| tiNNegaM paMcUNaM paMceva aNuttarA naragA // 2 // causaTrI asurANaM caurAsIiMca hoi nAgANaM / bAvattari suvannANa vAukumArANa chaNNaui ||3||diivdisaaudhiinnN vijjukumAriMdathaNiyamaggINaM / chaNhaM pi juvalayANaM bAvattarimo ya syshsaa(ssaa)|| 4 // battIsaTThAvIsA bArasa aMDa cauro ya sayasahassA / paNNA cattAlIsA chacca sahassA shssaare||5|| ANayapANayakappe cattAri sayAssraNaccue tinni / satta vimANasayAiM causu vi eesu kappesu // 6 // ekkArasuttaraM heTThimesu sattu // 25 //
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 ttaraM ca majjhimae / sayamegaM uvarimae paMceva aNuttaravimANA // 7 // doccAe NaM puDhavIe taccAe viyDhavI utthI puDhavIe paMcamIe puDhavIe chaTTIe puDhavIe sattamIe puDhavI gAhAhiM bhANi - yavvA / sattamAe puDhavIe pucchA, goyamA ! sattamAe puDhavIe aTTuttarajoyaNasayasahassAiM bAhamr vara addhanaM joyaNasahassAiM ogAhettA heTThA vi addhatevannaM joyaNasahassAiM vajjinttA majjhe tisu joyaNasahassesu ettha NaM sattamAe puDhavIe neraiyANaM paMca aNuttarA mahaimahAlayA mahAnirayA pannatA, taM jahA - kAle mahAkAle rorue mahArorue appaiTThANe nAmaM paMcame / te NaM nirayA vaTTe yataMsA ya ahe khurappasaMThANasaMThiyA jAva asubhA naragA asubhAo narapasu veyao // sUtram - 149 mUlArtha:--- ve rAzi kahI che. te A pramANe - jIvarAzi ane ajIvarAzi. ajIvarAzi ve prakAre kahI che. te A pramANe - rUpI ajIvarAzi ane arUpI ajIvarAzi. te arUpI ajIva rAzi kai ( keTalA prakAranI ) che ? arUpI ajIvarAzi daza prakAre kahI che. te A pramANe -- dharmAstikAya ( vigere traNanA traNa traNa bheda thatAM natra ane) yAvat addhAsamaya ( ema daza ) . rUpI ajIvarAzi aneka prakAre kahI che (tyAMthI mAMDIne) yAvat (jIvarAzinA bhedo kahetAM anuttaropapA 44
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ ve rAzi vicaar|| tika devo kayA che tyAMsudhI TIkAmAMthI kahevU.) te anuttaropapAtika kayA (keTalA prakAre) cha ? anuttaropapAtika pAMca samavAyAGga prakAre kahyA che. te A pramANe-vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita ane sarvArthasiddhika. te A anuttaropapAtika kahyA. te suutr|| A saMsArane pAmelA ( saMsArI) paMceMdriya jIvarAzi kahI. / temAM nArako ve prakAranA kahyA che. te A pramANe-paryAptA ane bo' aMga aparyAptA. e ja pramANe daMDaka kahevo (te daMDakanuM varNana karavU) yAvat vaimAnika Ave tyAMsudhI / A ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalA kSetrane avagAhIne eTale jaine-oLaMgIne keTalA narakAvAsA kahyA cha ? he gautama ! A ratnaprabhA pRthvIno piMDa // 259 // eka lAkha ne eMzI hajAra yojana pramANa che, temAM uparathI eka hajAra yojana avagAhIne tathA nIcenA eka hajAra yojana varjIne madhyamAM eka lAkha ne ahotera hajAra yojana rahyA, te ThekANe ratnaprabhA pRthvIne viSe nArakInA trIza lAkha narakAvAsA che ema meM kAM che / te narakAvAsA aMdaranA bhAgamA vartula (goLa ) ane bahAranA bhAgamA caturasra ( cokhaMDA) che, yAvat te narako azubha che ane te narakomA azubha vedanAo che. e ja pramANe sAte naraka saMbaMdhI jyA jevU ghaTe tevU kahevu. (ahIM all sAta gAthAo che teno artha A pramANe che)-pahelI pRthvInuM bAhalya eka lAkha eMzI hajAra yojana- che, cIjIjeM eka lAkha batrIza hajAra yojana, trIjInu eka lAkha aThThAvIza hajAra yojana, cothInuM eka lAkha vIza hajAra yojana, pAMcamIceM eka lAkha aDhAra hajAra yojana, chaThInuM eka lAkha soLa hajAra yojana ane sAtamI pRthvInuM bAhalya eka lAkha ne ATha hajAra yojana pramANa che (1) / tathA pahelI pRthvImAM trIza lAkha narakAvAsA che, bIjImAM pacIza lAkha, trIjImAM paMdara lAkha, cothImA daza lAkha, pAMcamImAMtraNa lAkha, chaThImAM pAMca ochA eka lAkha ane sAtamI pRthvImA mAtra pAMca ja anuttara // 259 //
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( adhikatA rahita ) narakAvAsA che (2) (kula 84 lAkha che ) / asurakumAranA cosaTha lAkha bhavana che, nAgakumAranA corAzI lAkha bhavana che, suvarNakumAranA voMtera lAkha ane vAyukumAranA channu lAkha bhavana che (3) / dvIpakumAra, dikkumAra, udadhikumAra, vidyutkumAra, stanitakumAra ane agnikumAra, e chae nIkAyamAM ( dakSiNa uttaranA maLIne ) baoNtera botera lAkha bhavano che, (4) / ( kula 7 kroDa ne 72 lAkha bhavano che ) pahelA sudharma devalokamAM vatrIza lAkha vimAno che, vIjA IzAna devalokamA adyAvIza lAkha, trIjA sanatkumAramAM cAra lAkha, cothA mAheMdramAM ATha lAkha, pAMcamA brahmalokamAM cAra lAkha, chaThThAlAMtakamA pacAsa hajAra, sAtamA mahAzukramAM cALIza hajAra, AThamA sahasrAramAM cha hajAra, (5) | navamA Anata ne dazamA prANatamAM ( venA maLIne ) cAra so, agyAramA AraNa ane cAramA acyuta devalokamAM ( nenA maLIne ) traNa so vimAno che, A (9-10-11-12 ) cAra kalpane viSe kula sAta so vimAna che ( 6 ) / nava graiveyakamAM nIcenA traNa graiveyakamAM eka so ne agyAra, madhyamanA traNane viSe eka so ne sAta ane uparanA traNane viSe eka so vimAno che, tathA anuttara devalokamAM pAMca ja vimAna che ( 7 ) ( kula 8497023 vimAno che.) / bIjI pRthvIne viSe, trIjI pRthvIne viSe, cothI pRthvIne viSe, pAMcamI pRthvIne vipe, chaThThI pRthvIne vipe ane sAtamI pRthvIne viSe ema sarva pRthvIne viSe upara gAthAmAM kA pramANe narakAvAsA kahevA / temAM sAtamI pRthvI saMbaMdhI prazna karyo ( teno uttara) - he gautama ! sAtamI pRthvI eka lAkha ne ATha hajAra yojana pramANa bAhalyavALI che temAM uparathI sADI bAvana hajAra yojana avagAhIne tathA nIcethI sADI bAvana hajAra yojana varjIne madhyanA RNa hajAra yoja
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyA sUtra // rAzi vicaar|| codhu aMga // 26 // K 80 namA sAtamI pRthvInA nArakInA anuttara ane mahA moTA pAMca narakAvAsA kahyA che. tenA nAma A pramANe-kALa, mahA- kALa, roruka, mahAroruka ane apratiSThAna nAmano pAMcamo ema pAMca che. te narako vRtta ane vyasra (vacceno vartula ane cAra bAjunA cAra traNa khuNIyA ) che. nIce kSurapra(sajAyA)nA saMsthAne rahelA che, yAvat te narako azubha che ane te narakone viSe azubha vedanAo che. // sUtra-149 // . TIkArtha:-ahIM prajJApanA sUtranuM pahelu pada prajJApanA nAmarnu che te sarva akSare akSara kahevu. kyAM sudhI kahevU ? te kahe cha-'jAva se kiM taM' ityAdi sUtra paryaMta kahe. kevaLa AmAM ane prajJApanA sUtramA ATalo vizeSa che-ahIM 'duve| rAsI pannattA' evaM abhilApasUtra che (sUtrano AlAvo che), ane tyAM (prajJApanA sUtramA) "duvihA paNNavaNA pannattAjIvapaNNavaNA ajIvapaNNavaNA yatti" evaM sUtra che. sUtramA atideza (bhaLAmaNa) karelA prajJApanAnuM A pada lakhI zakAya tema nahIM hovAthI arthathakI teno lezamAtra dekhADe che-temAM ajIvarAzi ve prakArano che-rUpI ane arUpI. temAM arUpI ajIvarAzi daza prakAre che-dharmAstikAya, dharmAstikAya deza, dharmAstikAya pradeza, eja pramANe adharmAstikAya ane AkAzAstikAya paNa traNa traNa prakAre kahevAthI kula nava thayA, tathA dazamo addhA samaya jANavo iti / rUpI ajIvarAzi cAra prakAre che-skaMdha, deza, pradeza ane paramANu. te dareka varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnanA bhedathI pAMca pAMca prakAranA che, (te darekanA bave traNa traNa vigerenA) saMyogathI aneka prakAra thAya che iti / - jIvarAzi ve prakArano cha-saMsArasamApanna ane asaMsArasamApanna, temAM asaMsArasamApanna jIvo ve prakAranA che-anaMtarasiddha // 26 //
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane paraMparasiddha. temAM anaMtarasiddha paMdara prakAranA che ane paraMparasiddha anaMta prakAranA che. iti saMsArasamApanna jIvo to ekeMdriyAdika bhedathakI pAMca prakAranA che. tema ekeMdriya pRthvyAdika bhedavaDe pAMca prakAranA che, te dareka sUkSma ane cAdara bhedavaDe ve prakAranA che, vaLI ( te dareka ) paryApta ane aparyApta bhede karIne prakAre che, e ja pramANe dvIMdriya, trIMdriya ane caturiMdriya jIvo paNa kahevA. tathA paMceMdriyo nArakAdikanA bhedathI cAra prakAre che. temAM nArakI ratnaprabhAdika pRthvInA bhedathI sAta prakAre che, paMceMdriya tiryaMca jaLacara, sthaLacara ane khecaranA bhedI traNa prakAre che, temAM jaLacara matsya, kacchapa, grAha, makara ane suMsumAranA bhedathI pAMca prakAre che; temAM paNa matsya zlakSNamatsyAdikanA bhedathI aneka prakAre che, kacchapa asthikacchapa ane mAMsakacchapanA bhedathI ve prakAre che, grAha dili, veSTaka, madgu, pulaka ane sImAkAranA bhedathI pAMca prakAre che, makara eTale matsyavizeSa, te jhuMDAmakara ane karimakara ema ve prakAranA che, tathA suMsumAra eka ja prakAranA che. have vIjA sthaLacara catuSpada ane parisarpanA bhedathI ve prakAre che, temAM catuSpada eka khuravALA, ve kharIvALA, gaMDIpada ane sanakhapadanA bhedathI cAra prakAre che, ane teo anukrame azva, go, hastI ane siMha vigere jAtivALA che, tathA parisarpa uraparisarpa ane bhujaparisarpanA bhedathI ve prakAre che. temAM uraparisarpanA cAra bheda che-ahi, ajagara, AzAlika ane mahoraga. temAM ahi ve prakAranA che - darvIkara ane mukulI. tathA khecaranA cAra bheda checarmapakSI, lomapakSI, samudgapakSI ane vitatapakSI. temAM pahelA ve ( carmapakSI ane lomapakSI ) valgulI ane haMsa vigere bhedavALA che ane vIjA ve ( samudgapakSI ane vitatapakSI ) bIjA ( aDhI dvIpanI bahAranA ) dvIpomAM che. A sarve paMceMdriya
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaNAyAGga sUtra // co aMga // 262 // tica ane manuSyo saMmUrchima ane garbhaja ema ve prakAranA che. temAM je saMmUhima che te ekalA napuMsaka ja che, ane bIjA ( garbhaja ) je che te tra liMgavALA (pulliMga, strIliMga, napuMsakaliMgavALA ) che. temAM paNa garbhaja manuSyo RNa prakAranA chebhUmi, karmabhUmi ne aMtaradvIpaja. temAM karmabhUmija ve prakAranA che-Arya ane mleccha. Arya ve prakAranA cheRddhine pAmelA ane Rddhine nahIM pAmelA. temAM pahelA ( RddhivALA ) arihaMta vigere che. bojA ( Rddhi rahita ) nava prakAranA che -- kSetra, jAti, kuLa, karma, zilpa, bhASA, jJAna, darzana ane cAritra. have devo cAra prakAranA che - bhavanapati vigere. * temAM asura, nAga, vigere daza prakAranA bhavanapati che, pizAca vigere ATha prakAranA vyaMtara che, caMdra vigere pAMca prakAranA jyotiSa che ane kalpopapanna ane kalpAtIta e ve prakAre vaimAnika che. temAM saudharmAdika bAra prakAranA kalpopapanna che, ane kalpAtIta ve prakAranA che-- graiveyaka ane anuttaropapAtika. temAM graiveyaka nava prakAre che ane anuttaropapAtika pAMca prakAre che. A sarva sUcavana karatA graMthakAre kachu ke-' jAva se kiM taM aNuttara 0 ' ityAdi / have pUrve kalA jIvarAzine ja daMDakanA kramavaDe ve prakAre dekhADatA satA kahe che ke - ' duvihetyAdi, ' A sUtra sugama che. vizeSa e ke ' daMDaotti ' - ( te daMDakanI gAthAno artha A pramANe che ) - " nArakIno eka, asurAdikanA daza, pRthivyAdikanA pAMca, dvIMdriyAdikanA cAre, manuSyano eka, vyaMtarano eka, jyotiSano eka ane vaimAnikano eka. A pramANe covIsa daMDaka che. ' 1. dvIMdriya, zrIMdriya, caturiMdriya, ne tithaMca paMceMdriya- ema 4 / ve rAzi vicAra // // 261 //
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ have hamaNAM ja jaNAvelA paryApta ane aparyApta bhedavALA nArakAdikanA sthAnane jaNAvavA mATe kahe che--' imIse NNaM' ityAdi avagAhanA sUtra sudhI sarva sugama che. vizepa e ke--te NaM nirayA' ityAdi. ahIM jIvAbhigamanI cUrNine anusAre lakhe che-narakAvAsA ve prakAranA che--AvalikApraviSTa ane AvalikAbAhya. temAM je AvalikApraviSTa che te AThe dizAmAM hoya che, ane te vRtta, vyasra ane caturasranA krame karIne jANavA. tenA madhyamAM sImaMtaka vigere iMdrako hoya che tathA je AvalikAnI bahAra che te puSpAvakIrNa dizA ane vidizAnA AMtarAmAM hoya che. (te sarve) vividha saMsthAne rahelA che. A pramANe naraka saMsthAnanI vyavasthA jANavI. temAM bahoLatAne AzrIne A pramANe kahevAya che--'aMto vaTetyAdi, 'A bAvata sUtrakRta( sugaDAMga )nI vRttinA kartAe kahyu cha ke--" sImaMtakAdika narako bahoLatAne AzrIne aMdara eTale madhye vRtta che, bahAra caturasra che ane nIce kSurapranA saMsthAne (AkAre ) rahelA che. A saMsthAna puSpAvakIrNa(narakAvAsA)ne AzrIne kA che kemake te puSpAvakIrNa ja ghaNA che. paraMtu je AvalikAmA praveza karelA che te to vRtta, yasra ane caturasra saMsthAnavALA ja che." temAM aMdara zupira( polANa )ne AzrIne madhye vartula kahyA che ane bahAra kuDya(bhIta )nI paridhine AzrIne caturastra kahyA che. ahIM ' yAvat ' zabda lakhyo che, tethI A pramANe jANavu ke-lIce kSurapranA saMsthAne rahelA che eTale ke bhUtalane AzrIne kSurapranI jevA AkAravALA che kemake tenuM bhUtala tyAM cAlanAra prANIonA pAdane chedI nAMkhe tevU che. anya AcAryoM to ema kahe cha ke--"tenI nIceno bhAga kSurana jevo che eTale AgaLa AgaLa jatAM pAtaLo ane vistAravALo che tethI tenuM kSurapra jevaM saMsthAna kahevAya che / " tathA 'nicaMdhayAra0' " nitya
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ ve rAzi vicAra // samavAyA co' aMga // 26 // aMdhakAravaDe rAtri jevA, tathA graha, caMdra, sUrya ane nakSatrarUpI jyotiSanI prabhA rahita, tathA meda, vasA, pUya, rudhira ane mAMsanA kAdavabaDe vAraMvAra atyaMta lepAyuM che taLiyu jernu evA, tathA apavitra kohelI gaMdhavALA hovAthI atyaMta durgaMdhavALA, tathA kALA agninA varNanI jevI kAMtivALA, tathA kaThora sparzavALA ane duHkhe karIne sahana thai zake tevA narakAvAso che." temAM nitya eTale sarvadA aMdhakAra eTale aMdhapaNAne karanAra ghaNA vAdaLAnA samUhavaDe AcchAdita karelA gaganamaMDaLavALI amAvAsyAnI ardha rAtrinA aMdhakAra jevo aMdhakAra jemA che te nityAMdhakAratamasa kahevAya che athavA nityAMdhakAravaDe eTale sarva kALa rahenArA aMdhakAravaDe je tamasa eTale rAtri te nityAMdhakAratamasa kahevAya cha, arthAt janmathI ja aMdhapurupane meghanA aMdhakAravALI amAsanI madhya rAtri jevI lAge tevA aMdhakAravALA naraka che. tenu zuM kAraNa? te kahe che-vyapagata eTale avidyamAna che graha, caMdra, sUrya ane nakSatrarUpa jyotiSonI eTale jyotiSka lakSaNavALA vimAnonI athavA jyotipanI eTale dIvA vigerenA agninI prabhA-prakAza jemAM evA athavA to 'paha' eTale patha-mArga evo artha karavo. tathA zarIranA avayavo je meda, vasA, pUya, rudhira ane mAMsa teno je kAdava tenAvaDe lipta eTale lIMpAyela che anulepanavaDe eTale eka vAra lIMpAyelAne vAraMvAra upalepanavaDe taLa eTale bhUmitaLa jenuM te medovasApUyarudhiramAMsacikhkhillaliptAnulepatalAH kahevAya che. jo ke te narakAvAsamAM nArakIone caikriya zarIra hovAthI audArika paMceMdriyanA zarIranA avayavarUpa meda vigere hotA nathI, to paNa tyAM tevA ja AkAravALA te avayavo kahevAya che. tathA te narako apavitra vizra eTale AmagaMdhavALA arthAt pUti (kohelI) gaMdhavALA che, tethI karIne ja atyaMta durgaMdhavALA che. tathA te naraka 'kAUagaNivaNNAbha tti'- // 26 //
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ loDhuM vigere dhamavAthI je kALo agni thAya che tenA varNanI jevI AbhA - kAMti che jenI te kRSNAgnivarNAbha kahevAya che, tathA te naraka karkaza - kaThora che sparza jeno te karkazasparzavALA che, tethI karIne ja duHkhe karIne jene viSe vedanA sahana karI zakAya che, te duradhisA kahevAya che, tethI karIne ja narako azubha che ane te narakone viSe azubha vedanA che. ' evaM satta vi bhANiyavvA ' -- A pramANe sAte naraka kahevA. ahIM pahelI narakane paNa sAthe gaNavAthI sAte ema kahuM che. 'jaM jAsu jujjaitti - je pRthvIne viSe vAhalyanuM ane narakAvAsAnuM je parimANa yogya hoya te anya sthAnamAM kA pramANe te pRthvIne vipe kahe. te A pramANe - "AsItaM 0" gAthA tathA "tIsA ya0" gAthA - ratnaprabhAne viSe eka lAkha ne eMzI hajAra yojana pramANa bAhalya che. e pramANe zeSa pRthvIonuM kahevuM. tathA pahelI pRthvImAM trIza lAkha narakAvAsA che, eja pramANe zeSa pRthvImAM paNa kahevuM. asurakumAra vigere dazenA, saudharmAdika kalpanA ane kalpAtItanA AvAsanuM parimANa sUtramAM ja kahela che. te nivAsanA parimANano saMgraha karanArI ' causaTThI ' vigere pAMca gAthAo mULamAM kahI che. (te jANI levI. ) have bIjI narakapRthvInA sUtrano AlAvo A pramANe kahevo " sakkarappabhAe NaM puDhavIe kevaiyaM ogAhittA hasyA nirayA pannattA ?, goyamA / sakarappabhAe NaM battIsuttarajoyaNasaya sahassA hallAe uvari egaM joyaNasahassaM ogAhittA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajjettA majjhe tIsuttare joyaNasayasahasse ettha NaM. * sakarapabhAe pur3havIe neraiyANaM paNavIsaM nirayAvAsa saya sahassA bhavatIti makkhAyA, te NaM nirayA
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyA bodhU aMga // 26 // ityAdi"--" zarkarAprabhA pRthvIne viSe keTalA kSetrane avagAhIne oLaMgIne keTalA narakAvAsA kahyA che ? he gautama ! A ve rAzi zarkarAprabhA pRthvIno piMDa eka lAkha ne batrIza hajAra yojana pramANa che, temAM uparathI eka hajAra yojana avagAhIne tathA vicaar|| nIcenA eka hajAra yojana varjIne madhyamA eka lAkha ne trIza hajAra yojana rahyA, te ThekANe zarkarAprabhA pRthvIne viSa nArakInA pacIza lAkha narakAvAsA che ema meM kayuM che. te narako vigere sarva kahevU." A pramANe gAthAmAM kahyA pramANe vIjA paNa pAMca AlAvA kahevA. te ja kahe che--" docAe" ityAdi laine "veyaNAo" sudhInuM sUtra sugama che. vizeSa e ke-'gAhAhiM ti'-ahIM karaNa arthamA tRtIyA vibhakti hovAthI gAthAe karIne eTale gAthAnA anusAre karIne evo artha karavo. 'bhaNitavyAH ' narakAvAsA kahevA ema saMbaMdha jANavo. tathA ' vaTTe ya taMsA yatti'-madhyano narakAvAsa vartula che, vAkInA vyasra-traNa khUNIyA che. iti // suutr-149|| have asurAdikanA AvAsa saMbaMdhI AlAvo vatAve che... mU-kevaiyA NaM bhaMte ! asurakumArAvAsA pannattA ? goyamA ! imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe asIuttarajoyaNasayasahassabAhallAe uvari egaM joyaNasahassaM ogAhettA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajjittA majjhe aTThahattari joyaNasayasahasse ettha NaM rayaNappabhAe puDhavIe causarvhi asurakumArAvAsasayasahassA pannattA / te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA ahe pokkharakaNNi- G // 263 //
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsaMThANasaMThiyA ukiNNaMtaraviulagaMbhIrakhAyaphalihA aTTAlayacariyadAragourakavADatoraNapaDiduvAradesabhAgA jaMtamusalamusaMDhisayagghiparivAriyA aujjhA aDayAlakoTTharaiyA aDayAlakayavaNamAlA lAulloiyamahiyA gosIsasarasarattacaMdaNadadaradiNNapaMcaMgulitalA kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkaDajjhatadhUvamaghamaghetagaMdhudhdhuyAbhirAmA sugaMdhavaragaMdhiyA gaMdhavadvibhUyA acchA saNhA laNhA ghaTTA maTThA nIrayA NimmalA vitimirA visuddhA sappabhA samirIyA saujjoA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA, evaM jaM jassa kamatI taM tasla jaM jaM gAhAhiM bhaNiyaM taha ceva vnnnno| ... kevaiyA NaM bhaMte ! puDhavikAiyAvAsA pannattA ? goyamA ! asaMkhejjA puDhavIkAiyAvAsA pannattA, lal evaM jAva maNussa tti / kevaiyA NaM bhaMte ! vANamaMtarAvAsA pannattA ? goyamA ! imIse NaM rayaNaIN ppabhAe puDhavIe rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasahassabAhallassa uvariM egaM joyaNasayaM ogAhettA heTThA cegaM joyaNasayaM vajjettA majjhe aTThasujoyaNasaesu etthaNaM vANamaMtarANaM devANaM tiriyamasaMkhejA bhomejA nagarAMvAsasayasahassA pannattA, teNaM bhomejAnagarA bAhiM vahA aMto cauraMsA, evaM jahA bhava.
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ be rAzi vicAra // NavAsINaM tahevaNeyavA, NavaraM paDAgamAlAulA surammA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA pddiruuvaa|| samavAyAGga - kevaiyA NaM bhaMte ! joisiyANaM vimANAvAsA pannattA ? goyamA ! imIse NaM rayaNappabhAe sUtra // maga puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo sattanauyAI joyaNasayAiM uddhaM uppaittA ettha NaM dasu ttarajoyaNasayabAhalle tiriyaM joisavisae joisiyANaM devANaM asaMkhejjA joisiyavimANAvAsA // 26 // pannattA, te NaM joisiyavimANAvAsA abbhuggayamUsiyapahasiyA viviharamaNirayaNabhatticittA vAudhdhuyavijayavejayaMtIpaDAgachattAichattakaliyA tuMgA gagaNatalamaNulihaMtasiharA jAlaMtararayaNa paJjarummiliya cha maNikaNagathUbhiyAgA viyasiyasayapattapuMDarIyatilayarayaNaddhacaMdacittA aMto bAhiM ca sahA tavaNijjavAluApatthaDA suhaphAsA sastirIyarUvA pAsAIyA darisaNijjA // . kevaiyA NaM bhaMte ! vemAgiyAvAsA pannattA ? goyamA ! imIle NaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo uddhaM caMdimasUriyagahagaNanakkhattatArArUvANaM vIivaittA bahUNi joyaNANi bahUNi joyaNasayANi bahUNi joyaNasahassANi bahUNi joyaNasayasahassANi bahuio // 264 //
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ - joyaNakoDIo bahuio joyaNakoDAkoDIo asaMkhejAo joyaNakoDAkoDIo uDe dUraM vIivaittA ettha NaM vimANiyANaM devANaM sohammIsANasaNaMkumAramAhiMdabaMbhalaMtagasukkasahassAraANayapANayaAraNaaccuesu gevejjagamaNuttaresu ya caurAsIiM vimANAvAsasayasahassA sattANauiM calI sahassA tevIsaM ca vimANA bhavaMtIti makkhAyA, te NaM vimANA accimAlippabhA bhAsarAsiva| NNAbhA arayA nIrayA NimmalA vitimirA visuddhA savarayaNAmayA acchA sahA ghaTThA maTThA NippaMkA NikaMkaDacchAyA sappabhA samarIyA saujjoyA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA pddiruuvaa| sohamme NaM bhaMte ! kappe kevaiyA vimANAvAsA pannattA ? goyamA ! battIsaM vimANAvAsasayasaha ssA pannattA, evaM IsANAisu aTThAvIsa bArasa aTTha cattAri eyAiM sayasahassAI paNNAsaM cattA* lIsaM cha eyAiM sahassAiM ANae pANae cattAri AraNaccue tinni eyANi sayANi, evaM gAhAhiM bhANiyatvaM // sUtram-150 // a mUlArtha:-he bhagavAna ! asurakumAranA keTalA AvAsa kahyA che ? he gautama ! A ratnaprabhA pRthvI eka lAkha ne eMzI
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ans devasaMbaMdhI vicaar|| hajAra yojana bAhalyavALI che, tenA uparanA bhAgathI eka hajAra yojana avagAhIne-oLaMgIne ane nIce eka hajAra yojana samavAyAjavarjIne madhye eka lAkha ne aThotera hajAra yojana rahe che te ThekANe ratnaprabhA pRthvImAM (pRthvInA polANamAM prataronA sUtra // AMtarAmA) cosaTha lAkha asurakumAranA AvAso kayA che. te bhavano bahArathI vRtta che, aMdara caturasra che, nIce puSkaranI karNicopaM aNg| kAnA saMsthAne (AkAre) rahelA che, jeno aMtarAla (bacceno bhAga) khoyo che evA, vistIrNa ane gaMbhIra khAta ane parikhA je( AvAsa )ne che evA, tathA aTTAlaka, carikA, gopuranA dvAra, kamADa, toraNa ane pratidvAra (nAnI bArI) // 265 // jenA dezabhAgamA che evA, tathA yaMtra, muzaLa, musuMDhI ane zataghnIe karIne sahita evA, tathA bIjAo vaDe yuddha na karI zakAya evA tathA aDatALIza koThAvaDe racelA evA, tathA aDatALIza uttama vanamALAvALA, tathA jeno bhUmibhAga chANathI lIpelo hoya jenI bhIto upara khaDI copaDI hoya evI pRthvI ane bhIMtobaDe zobhatA evA, tathA ghaNA gozIrSa caMdana ane rasavALA raktacaMdanavaDe jenI bhIMto upara pAMce AMgaLIvALA thApA mArelA che evA, tathA kAlAguru, zreSTha kuMdurukka (cIDA) tathA turuSka, tenA baLatA dhUpanA maghamaghatA gaMdhe karIne atyaMta manohara evA, tathA suMdara zreSTha gaMdhavALA, tathA gaMdhadravyonI vATarUpa thayelA, vaLI te AvAso svaccha, komaLa, suMvALA, ghaselA, masaLelA tethI karIne raja rahita, nirmaLa, aMdhakAra rahita, vizuddha, kAMtivALA, kiraNovALA, udyotavALA, manane prasanna karanArA, jovAlAyaka, abhirUpa ane pratirUpa che. e ja pramANe je jene ghaTe te tene je je gAthAvaDe kA che te pramANe varNana karavU. te A pramANe- he bhagavAna ! pRthvIkAyanA AvAsa keTalA kayA cha ? he gautama ! pRthvIkAyanA AvAsa asaMkhya kahyA che. eja // 26 //
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe yAvat manuSya sudhI kahevuM. he bhagavAna! vAnavyaMtaranA keTalA AvAsa kahalA 1 he gautama ! A ratnaprabhA pRthvInaM ratnamaya kAMDa hajAra yojana bAhalya che, tenI uparathI eka so yojana avagAhIne tathA nIcenA eka so yojana vajane vaccenA ATha so yojana rahyA, temAM ( tenA polANamAM ) vAnavyaMtara devonA tirachA asaMkhyAtA lAkha bhaumeya ( bhUmimAM rahelA ) navAsa kalA che. te bhaumeya nagaro bahArathI vartula che, aMdara caturasra che, e ja pramANe jema bhavanavAsI devonA AvAsonuM varNana kahuM te pramANe jANavuM. vizeSa e ke-patAkAnI mALAthI vyApta che, atiramya che, prAsAdIya, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa che / he bhagavAna ! jyotipIonA keTalA vimAnAvAso kalA che ? he gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA bahu samAna ramaNIya bhUmibhAgathakI sAta so ne netuM yojana UMce jaie tyAM eka so ne daza yojananA vAhalyamAM tirachA jyotipanA viSayamAM jyotiSI devonA asaMkhyAtA jyotiSika vimAnAvAso kahelA che. te jyotiSika vimAnAvAso cotarapha atyaMta pramarelI kAMtivaDe ujjvaLa, vividha prakAranA maNi ane ratnanI racanAvaDe AzcaryakAraka, vAyue UDADelI vijayane sUcanArI vaijayaMtI, patAkA ane chatrAtichatre karIne sahita, ati UMcA, AkAzataLane sparza karatA che zikhara jenA, jALIyAnI aMdara ratno che jene evA, pAMjarAmAMthI bahAra kADhyA hoya tevA, maNi ane suvarNanA zikhara che jenA evA, vikasvara zatapatra kamaLa, tilaka ane ratnamaya ardhacaMdravaDe vicitra evA, aMdara ane bahAra komaLa, suvarNamaya vAlukAnA pratara che jemAM evA, sukha sparzavALA, suMdara che AkAra jeno evA, tathA prAsAdanIya, darzanIya vigere vizeSaNavALA che ||
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI he bhagavAna ! vaimAnika devonA AvAso keTalA kayA che ? he gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA bahu samAna ramaNIya kA devasaMbaMdhI samavAyAGga bhUmibhAgathakI UMce caMdra, sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArAone oLaMgIne ghaNA yojana, ghaNA so yojana, ghaNA hajAra yojana, vicaar|| sUtra // ghaNA lAkha yojana, ghaNA karoDa yojana, ghaNA koTAkoTi yojana ane asaMkhya koTAkoTi yojana UMce UMce dUra jaie, tyAM co aMga / vaimAnika devonA saudharma, IzAna, sanatkumAra, mAheMdra, brahma, lAMtaka, zukra, sahasrAra, Anata, prANata, AraNa ane acyuta devalokane | lA viSe tathA nava graiveyaka ane (pAMca) anuttara vimAnane vipe corAzI lAkha, sattANu hajAra ne trevIza vimAno che, ema meM kayu che. // 266 // te vimAno sUrya jevI kAMtivALA, prakAzanA samUharUpa sUryanA jevA varNavALA, araja, nIraja, nirmaLa, timira rahita, vizuddha, sarva ratnamaya, svaccha, komaLa, ghaselA, maThelA, paMka rahita, niSkaMTaka kAMtivALA, prabhA sahita, lakSmI (zobhA) sahita, udyotavALA, prAsAdanIya, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa ch.| he bhagavAna ! saudharmakalpamA keTalA vimAnAvAsa kahyA che ? he gautama ! batrIza lAkha vimAno kayA che. eja pramANe IzAna vigere kalpomAM anukrame aThAvIza lAkha 2, bAra lAkha 3, ATha lAkha 4, cAra lAkha 5 ATalA lAkha jANavA. pacAsa hajAra 6, cALIza hajAra 7, cha hajAra 8 ATalA hajAra jANavA. Anata ane prANata 9-10 mAM cAra so, tathA AraNa ane acyuta 11-12 mAMtraNa so ATalA so jANavA. e pramANe gAthAvaDe kaheyu // sUtra-150 / / ... TIkArtha:-'kevai.' ityAdi sUtra sugama che. vizepa e ke-te vimAno vahAra vartula eTale goLa prAkArathI bITAjA yelA nagaranI jevA che, aMdaranA bhAgamA samacaturasra (cokhaMDA) che, kemake tenA avakAzanA sthAno caturasra cha mATe, // 26 -
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ jA tathA nIcenA bhAgamAM puSkarakArNikAnA saMsthAne rahelA che eTale puSkarakarNikA-kamaLano madhyabhAga, te UMcA ane sarakhA citranA biMduvALo hoya che, tathA 'utkIrNAntaravipulagambhIrakhAtaparikheti'-utkIrNa eTale pRthvIne khodIne | pALarUpa karyu che AMtaraM je benuM te utkIrNAMtara kahIe, evA vipula ane gaMbhIra che khAta ane parikhA jemanA evA bhavano che, ahIM je upara ane nIce sarakhaM hoya te khAta kahevAya che, ane je upara vizALa hoya ane nIce sAMkaDI hoya te parikhA kahevAya che. te bannenI bacce pALa bAMdhelI che evA, tathA aTTAlaka eTale prAkAranI upara rahelA AzrayavizeSa (koThA), | carikA eTale nagara ane prAkAranI vacce ATha hAthano pahoLo mArga, pAThAMtare caturaka eTale gAmamAM prasiddha evA sabhAvizeSa jANavA, 'dAragoura tti'-gopura( daravAjA )nA dvAra arthAta nagaranI pratolIo (daravAjA), kapATa (kamADa) e prasiddha che, toraNa paNa prasiddha che, pratidvAra eTale avAMtara (vacenA) dvAra, tyArapachI aTTAlaka vigere sarva zabdono dvaMdva samAsa karavo. A sarva jenA deza(pradeza )rUpa bhAgane viSe che evA vimAno che. ahIM deza ane bhAga e banne zabdanA ghaNA artha thAya che, tethI A banneno paraspara vizeSaNa vizeSyabhAva jANavo. tathA jaMta eTale paththara pheMkavAnA yaMtra (gophaNa) muzaLa( sAMvelA )no artha prasiddha che, musuMDhI nAmanuM zastra, zataghnI eTale seMkaDono ghAta karanAra moTA kASTha ane zilAnA thAMbhalA, ATalAe karIne sahita, tathA killA hovAne lIdhe parasainyoe yuddha na karI zakAya te ayodhya kahevAya che athavA jenA pratye yodhAo eTale parasainyanA subhaTo nathI te ayodha kahevAya che. tathA' aDayAlako[ga]raiyA'-aDatALIza prakAranA vicitra chaMda ane gopuravaDe racelA, ahIM anya AcAryoM kahe che ke ' aDayAla' zabda prazaMsA arthane kahenAro - - rAja
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasaMbaMdhI vicAra // samavAyAga ghoghaM aMga // 267 // che. tathA 'aDayAlakayavaNamAlA'-aDatALIza prakAranI prazaMsAne lAyaka karI cha vanamALA eTale vanaspatinA pallavonI mALA jemAM evA, tathA 'lAiyaM ti'-bhUmine je chANa vigere baDe lIpavaM ane 'ulloiyaM ti'-bhItanI zreNine seTikA (khaDI) vigere vaDe je dhoLa, te ve baDe jANe ke pUjita ( sahita ) hoya te 'lAulloiyamahita' kahevAya che. tathA dardara eTale ghaNA evA gozIrSa caMdana ane rasa sahita je raktacaMdana eTale caMdana vizeSa te ve baDe jenI bhIMto vigere upara pAMce AMgaLIvALA hAthA-thApA ApelA che evA, athavA gozIrSa ane sarasa raktacaMdananA dardaravaDe eTale capeTA (lApaTa ) mAravAvaDe athavA dardarane vipe eTale pagathiyAnI vIthI( zreNi )ne viSe pAMce AMgaLIonA hAthA jemAM dIdhA che te gozIrSasarasaraktacaMdanadardaradattapaMcAMgulitala kahIe, tathA kAlAguru eTale kRSNAguru nAmano gaMdha vizeSa, pravara eTale pradhAna ( zreSTha ) kuMdurukka eTale cIDA ane turuSka eTale silhaka e paNa gaMdhavizeSa ja cha, A sarve baLatA evA gaMdhano je dhUmADo maghamaghAyamAna thato hoya arthAt ati ghaNo sugaMdhavALo dhUmADo, te vaDe uddhara eTale utkaTa evA abhirAma eTale ramaNIya ema karmadhAraya samAsa karavo, evA, tathA sugaMdhI eTale khuzabodAra je varagaMdha eTale pradhAnavAsa ( zreSTha gaMdha ), teno gaMdha-Amoda cha jene vipe te sugaMdhivaragaMdhika kahIe evA, tathA gaMdhavati eTale gaMdhadravyonI gaMdhayuktinA zAstramA kahelA upadeza(rIti )baDe banAvelI je guTikA tenI jevA (je AvAso) te gaMdhavartibhUta kahIe arthAt zreSTha gaMdhaguNavALA evA, tathA accha eTale AkAzasphaTikanI jevA ujjvaLa, 'saNha tti'-sUkSma paramANuskaMdhathI banAvelA hovAthI zlakSNa eTale bArIka daLa( taMtu )thI banAvela vastranI jevA sUkSma, 'laNha tti'-lakSNa eTale ghuTelA vasranI jevA // 26 //
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ komaLa -saMvALA, 'ghaTTa tti - kaThaNa sarANa upara ghaselI paththaranI pratimAnI jema ghaselA hoya tevA, ' maha tti - komaLa sarANa upara ghaselI paththaranI pratimAnI jema maThelA hoya tevA, athavA to sAvaraNIe karIne sApha karyA hoya tevA, tethI karIne ja ' nIrayatti -raja rahita hovAthI nIraja, 'nimmala tti - kaThaNa maLano abhAva hovAthI nirmaLa, ' vitimira tti ' - aMdhakAra rahita hovAthI vitimira, ' visuddha tti - kalaMka rahita hovAthI vizuddha evA, paNa caMdranI jema kalaMkavALA nahIM, tathA ' sappabha tti 'samabha eTale prabhA sahita athavA prabhAva sahita athavA ' svena ' eTale potAnI meLe ' prabhAnti ' zobhe athavA prakAze te svaprabhANi kahIe evA, kAraNa ke 'samarIya tti ' - marIci sahita eTale kiraNo sahita che, tethI karIne ja ' saujjoya tti ' -udyota sahita eTale bIjI vastune prakAza karavAvaDe je varte sodyota kahIe evA, 'pAsAIya tti ' - prAsAdIya eTale mananI prasannatA karanArA, ' darisaNija tti ' - darza nIya eTale jovA lAyaka arthAt tene cakSuvaDe jotAM zrama lAge nahIM tevA, ' abhirUva tti ' - abhirUpa eTale kamanIya-cahAvA lAyaka, 'paDirUva tti - pratirUpa eTale jonAra jonAra pratye ( sarva koi jonArane ) ramaNIya lAge tevA arthAt koikane ja ramaNIya lAge tevA nahIM. ' evaM ' ityAdi - jevI rIte asurakumAranA AvAsanA sUtramAM tenuM parimANa kahAM che, te japramANe je nAgakumArAdika nikAyanA je bhavanAdikanuM parimANa ghaTe che, te tenuM kahevuM. kevA prakAranuM tenuM parimANa kahevuM ? te upara kahe che ke - ' jaM jaM gAhAhiM bhaNiyaM ' je je ( parimANa ) ' causaTThi asurANaM' ityAdi gAvaDe kahetuM. ( prazna ) - zuM ekalaM parimANa ja te pramANe kahevuM ? nA. ( bIjuM paNa kahevuM ) te kahe che -
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ + samavAyAta sUtra // aMga . // 268|| 'taha caiva vaNNao tti ' - je prakAre asurakumAranA bhavanono varNaka kahyo che, te prakAre sarveno varNaka kahevo. te A pramANe- "kevaiyA NaM bhaMte ! nAgakumArAvAsasayasa hassA0 " " he bhagavAna ! nAgakumAranA AvAso keTalA lAkha kA che ? he gautama ! A ratnaprabhA pRthvI eka lAkha ne eMzI hajAra yojana bAhalyavALI che, tenI uparathI eka hajAra yojana avagAhane tathA nIce eka hajAra yojana varjIne madhye eka lAkha ne ahotera hajAra yojana rahyA te ThekANe ratnaprabhAnA polANamAM (prataronA AMtarAmAM ) corAzI lAkha nAgakumAranA AvAso che ema meM kahyuM che. te bhavano ityAdi pUrvavat kahevuM. tathA ( suvarNakumAranA 72 lAkha ane vAyukumAranA 96 lAkha che.) dvIpakumArAdika cha prakAranA devonA pratyekanA choMtera choMtera lAkha AvAso kahevA. || "kevaiyA NaM bhaMte ! puDhavi0 " ityAdi sUtra sugama che. vizeSa e ke - manuSyo saMkhyAtA ja che, kemake garbhaja manuSyo asaMkhyAtA che ja nahIM, tethI tenA ( garbhaja manuSyonA ) saMkhyAtA ja AvAso che, ane saMmUcchima manuSyo asaMkhyAtA che tethI dareka zarIre AvAsa hovAthI asaMkhyAtA AvAso che // 66 " kevaiyA NaM bhaMte joisiyANaM vimANAvAsA " ityAdi, ( sugama che. temAM vizeSa e ke ) mUsiyapahasiya tti " - abhyudgata eTale utpanna thayelI ane utsRta eTale pracaLapaNAe karIne sarva dizAomAM prasarelI abbhugNayaje prabhA eTale dIpti, te vaDe sitA eTale zukla ( ujjvaLa ) evA vimAna AvAso che, tathA vividha eTale aneka prakAranA maNi eTale caMdrakAMta vigere ane ratna eTale karketana vigere, teonI bhakti eTale racanA vizeSa, tevaDe citra eTale citra devasaMbaMdhI vicAra // // 268 //
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALA athavA Azcarya utpanna karanArA evA te AvAso che, tathA vAtoddhUta eTale vAyue kaMpAvelI vijayane eTale abhyudayane sUcavanArI vaijayaMtI nAmanI patAkAo athavA vijaya eTale vaijayaMtI ( patAkA ) nI pArzvakarNikA kahevAya che, te jemAM pradhAna (mukhya) che evI vaijayaMtI ane te ( pArzvakarNikA)thI rahita evI patAkA ane chatrAtichatra eTale uparAupara rahelA chatra, vaDe kalita eTale yukta evA AvAso che, tathA te AvAso tuMga eTale UMcAinA guNavALA arthAt atyaMta UMcA che, tethI karIne ja gaganataLane eTale AkAzataLane anulikhat eTale ullaMghana karanAra che zikhara jenA evA che, tathA jenA jAlAM - tarane viSe eTale jALIyAnA madhya bhAgane viSe ratno rahelA che te ' jAlAMtararatnAH' kahIe. ahIM - mULa sUtramAM prathamA vibhaktinA bahuvacanano lopa thayo che ema jANavuM bhavana ( ghara )nI bhIMtomAM jALIyAM hoya che te lokaprasiddha ja che. tenI madhye zobhAne mATe ratno mUkelAM hoya ema saMbhave ja che, tathA te AvAso jANe pAMjarAmAMthI mUkelA eTale bahAra kADhelA hoya evA lAge che eTale ke jema koi paNa vastu vAMsa vigerenA karelA pracchAdana vizeSa ( kaMDIyA, peTI vigere ) rUpa pAMjarAmAMthI bahAra kADhI hoya to te vastunI kAMti jarA paNa vinAza pAmelI nahIM hovAthI te atyaMta zobhe che tema te AvAso paNa zobhe che, tathA maNi ane suvarNa saMbaMdhI stUpikA eTale zikhara che jemanA tevA te AvAso che, tathA dvArAdikane viSe pratikRtipaNe sthApana karelA je vikasvara zatapatra puMDarIka ( so pAMkhaDIvALA kamaLa ) ane bhIMta vigeremAM rahelA tilaka ane dvArA agrabhAgane viSe rahelA je ratnamaya ardhacaMdra, te sarvavaDe citravicitra evA te AvAso che, tathA aMdara ane bahAra lakSNa - komaLa che, tathA tapanIya eTale suvarNavizeSa temaya vALukAno eTale retIno prastaTa eTale pAthaDo che jemAM evA
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasaMbaMdhI vicAra // cothu aMga al athavA to zlakSNa zabdane vAlakAnuM vizeSaNarUpa karavAthI komaLa suvarNavAlakAnA pAthaDAvALA ema vyAkhyA karavI, tathA samavAyAGga te AvAso sukhe sparzavALA athavA zubhasparzavALA cha, tathA sazrIka eTale zobhA sahita che rUpa eTale AkAra jeno evA pratalA athavA zobhAvALA rUpa eTale narayugalAdika rUpako cha jene viSe te sazrIkarUpa kahIe, tevA cha, tathA prAsAdIya, darzanIya, || abhirUpa ane pratirUpa e sarvano artha pUrvanI jema jANavo. | "kevaietyAdi," ratnaprabhA pRthvInA " bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo ti"-bahu samAna ramaNIya // 269|| bhUmibhAganI upara tathA caMdra, sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArArUpa, ahIM ' NaM'e zabda vAkyanI zobhA mATe che. A badhAne NIY? te kahe che-A sarvane 'bIivaitta tti'-ullaMghana karIne, ahIM 'tArArUpa' evo zabda lakhyo che teno artha Fel tArAo ja samajavA. tathA 'bahUni'-ghaNA ityAdi. zu? te kahe che-dUra atyaMta oLaMgIne (vaimAnikonA ) corAzI lAkha vimAno hoya che ema saMbaMdha karavo. ' iti makkhAya tti'-AvA prakAravALA athavA je kAraNa mATe AvA che| dAte prakAravALA athavA te kAraNa mATe sarvajJa bhagavAne kayA che. 'te NaM ti'-te vimAno, 'NaM'e zabda vAkyanI zobhA mATe che. 'acimAlippabha tti-acirmAli eTale sUrya, tenI jema je zome te arciAliprabha kahIe, tathA bhAsano eTale prakAzano je rAzi te bhAsarAzi eTale sUrya kahIe, tenA varNa (raMga) jevI AbhA eTale kAMti cha jenI kI te bhAsarAzivarNAbha kahIe, tathA ' araya tti' svAbhAvika raja rahita hovAthI araja ( raja rahita ) che, tathA nIraya tti-AgaMtuka raja rahita hovAthI nIraja che, tathA nimmala tti'-karkaza maLano abhAva hovAthI nirmaLa che tathA zA
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fol 'vitimira tti'-cotaraphathI dura karavA lAyaka evA aMdhakArathI rahita hovAthI vitimira che, tathA 'visuddha tti'svAbhAvika aMdhakAra rahita hovAthI athavA samagra doSa rahita hovAthI vizuddha che, tathA sarva ratnamaya che paraMtu kASTha vigerenA daLavALA nathI, tathA AkAzasphaTikanI jevA accha--svaccha che, sUkSma skaMdhamaya hovAthI zlakSNa cha, kaThaNa sarANavaDe paththaranI pratimAnI jema ghRSTa-ghaselAnI jevA ghaselA che, tathA komaLa sarANavaDe paththaranI pratimAnI jema mRSTa--maThArelAnI jevA maThelA che, tathA kalaMka rahitapaNuM hovAthI athavA kardama ( kAdava ) vizeSano abhAva hovAthI niSpaMka che, tathA niSkaMTaka eTale kavaca rahita--AvaraNa rahita-upaghAta rahita chAyA-dIpti che jenI te niSkaMTakachAya kahIe, evA che, tathA prabhAvALA, samarIca-kiraNovALA, udyota sahita eTale bIjI vastune prakAza karanArA, 'pAsAiyA' ityAdikano artha pUrvanI peThe jANayo / " sohamme NaM bhaMte kappe kevaiyA. "he bhagavAna ! saudharma kalpane viSe keTalA vimAno kahyA che ? he gautama ! vatrIza lAkha vimAno kahyA che, eja pramANe IzAna vigere kalpane vipe paNa jANavA. te ja kahe cha-' evaM IsANAisu tti,'' gAhAhiM bhANiyabvaM ti'-" battIsa aTThAvIsA" ityAdika pUrva kahelI gAthAone anusAre kahevA. dareka kalpa pratye bhinna parimANavALA vimAnAvAso kahevA, tathA teno varNaka kahevo. 'jAva te NaM vimANA' tyAMthI laine 'paDirUvA' sudhI varNaka kahevo. temAM vizeSa e ke tenA AlAvAno bheda A pramANe kahevo-" he bhagavAna ! IzAnakalpamA keTalA lAkha vimAnAvAso kahyA cha ? he gautama ! aTThAvIza lAkha vimAnAvAso kayA che ema tIrthakaroe kayuM che. te vimAno yAvat pratirUpa che, e pramANe sarva pUrve kahelI gAthAone anusAre ane prajJApanA sUtranA
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA zrI . nArakAdi aayuvicaar|| vIjA padane anusAre kahe. iti // suutr-150|| samavAyAGga upara nArakAdika jIvonAM sthAno kahyAM, have te nArakAdikanI ja sthiti dekhADavA mATe kahe che ptr|| mU0-neraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ? goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAiM copa aMga ag| ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA / apajattagANaM neraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI // 270 // pannattA ? goyamA ! jahanneNaM aMtomuhatvaM ukkoseNa vi aMtomuhattaM / pajjattagANaM jahanneNaM dasa vAsa sahassAiM aNtomuhttuunnaaii| ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM aNtomuhttuunnaaii| imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe evaM jAva vijayavejayaMtajayaMtaaparAjiyANaM devANaM kevaDayaM kAlaM ThiI pannattA ? goyamA ! jahanneNaM battIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM / savvaDhe ajahaNNamaNukoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM ThiI pannattA // sUtram-151 // - mUlArtha:-he bhagavAna! nArakIonI keTalo kALa sthiti kahI che ? he gautama ! jaghanyathI daza hajAra varSa ane utkRSTathI tetrIza sAgaropamanI sthiti kahI che. he bhagavAna ! aparyAptA nArakIonI keTalo kALa sthiti kahI che ? he gautama ! jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI paNa aMtarmuharttanI sthiti kahI che. tathA paryAptA nArakIonI jaghanyathI aNtrmuH| // 27 //
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ hurta ochI daza hajAra varSanI ane utkRSTathI aMtarmuhUrta ochI tetrIza sAgaropamanI kahI che. A ratnaprabhA pRthvI vigerene | viSee japramANe kahevu yAvat vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita devonI keTalo kALa sthiti kahI che ? he gautama! jaghanyathI vatrIza sAgaropama ane utkRSTathI tetrIza sAgaropama kahI che. tathA sarvArthasiddhane viSa jaghanya ane utkRSTa rahita tetrIza sAgaropamanI sthiti kahI che. // sUtra-151 // TIkArtha-neraiyANaM bhaMte' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa A pramANe--sthiti eTale nArakAdika paryAye karIne jIvone rahevAno kALa ' apajjattayANaM ti--nArakIo labdhithakI to paryAptA ja hoya che, paNa karaNathakI to utpattine kALe eka aMtarmuharta sudhI aparyAptA ja hoya che ane tyArapachI paryAptA hoya che. tethI teonI aparyAptApaNAnI sthiti jaghanyathI ane utkRSTathI paNa eka aMtarmuhUrttanI ja hoya che ane paryAptAnI to je oghe kahI che te ja eka aMtarmuhUrta ochI jaghanyathI ane utkRSTathI hoya che. ahIM paryAptA ane aparyAptAno vibhAga A pramANe che (ve gAthAno artha )--" nArakI devoM, garbhaja tiryaMca, ane garbhaja manuSya je asaMkhya varSanA AyuSyavALA che te sarve upapAta( utpatti )ne samaye aparyAptA jANavA (1) / ane bAkInA tiryaca ane manuSyo labdhine pAmIne upapAtane samaye paryAptA jane itara (aparyAptA) ema ve prakAre vibhAga karavA. evaM jinezvaranuM vacana che. (2) iti " // sAmAnyapaNe nArakonI sthiti kahI. have vizeSathI te sthitine kahevA mATe A pramANe kahe che-'imIse NaM' ityAdi. sarva sthitinuM prakaraNa prajJApanA sUtramA prasiddha che, tethI teno atideza (bhaLAmaNa) karatA satA kahe cheke-"evamiti"-jema prajJApanA sUtramA sAmAnya paryAptA
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArakAdi AyuvicAra // // 27 // zrI. ane aparyAptAnA lakSaNavALA traNa gamAe karIne nArakIonI, vizeSa prakAranA nArakIonI ane tiryaMcAdikanI sthiti samavAyAGga kahI che tema ahIM paNa kahevI. kyAM sudhI kahevI ? te kahe che-'jAva vijayetyAdi'-eTale ke anuttara devonI odhika, aparyAptaka ane paryAptakanI sthitibALA traNa gamA sudhI kahevI. ahIM atideza ( bhaLAmaNa) karelA sUtrono artha copaM aMga || A pramANe kahevo-bhagavAna ! ratnaprabhAnA nArakIonI keTalI sthiti cha ? he gautama ! jaghanyathI daza hajAra varSanI / | ane utkRSTathI eka sAgaropamanI che. 1. he bhagavAna! ratnaprabhA pRthvInA aparyAptA nArakIonI sthiti keTalo kALa khii| cha ? he gautama! (jaghanya ane utkRSTa ema) banne prakAre aMtarmuhartanI ja kahI che. 2. tathA paryAptAonI to je sAmAnya kahI che te ja eka aMtarmuhUrta ochI kahevI. 3." e ja pramANe zeSa pRthvInA nArakIonI pratyekanI, asurAdika dazenI, pRthvIkAya vigerenI, tiryaMconI, garbhaja ane itara ( saMmUrchima ) bhedavALA manuSyonI, ATha prakAranA vyaMtaronI, pAMca prakANEL ranA jyotipIonI ane saudharmAdika vaimAnikonI sthiti saMbaMdhI traNa traNa gamA kahevA. keTale dUra sudhI kahevA ? te kahe che-'jAva vijayetyAdi'-ahIM vijayAdikane vipe jaghanyathI batrIza sAgaropamanI sthiti kahI che, teja pramANe gaMdhahastI vigerenA graMthomAM paNa dekhAya che, paraMtu prajJApanA sUtramA to (jaghanya) ekatrIza sAgaropamanI kahI che, te matAMtara | jANavU, ahIM paryAptaka ane aparyAptakanA ce gamA potAnI meLe jANI levA. eja pramANe sarvArthasiddhi vimAnanA devonI se sthiti paNa traNa gamAvaDe kahevI // sUtra-151 / / - upara nArakAdika jIvonI sthiti kahI. have teonA zarIranI avagAhanA pratipAdana karavA ( kahevA) mATe kahe che // 27 //
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ mU0 - kati NaM bhaMte sarIrA pannattA ? goyamA ! paMca sarIrA pannattA, taM jahA - orAlie veufar AhAra teyae kammae / orAliyasarIre NaM bhaMte ! kaivihe pannatte ? goyamA ! paMcavihe pannatte, taM jahA - e giMdiyaorAliyasarIre jAva gabbhavakkaMtiyamaNussapaMciMdiyaorAliyasarIre ya / orAliyasarIrassa NaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ? goyamA ! jahanneNaM aMgulaasaMkhejjatibhAgaM ukkoseNaM sAiregaM joyaNasahassaM, evaM jahA ogAhaNasaMThANe orAliyapamANaM tahA niravasaM, evaM jAva masse tti ukkoseNaM tiNNi gAuyAI / kaivihe NaM bhaMte ! veuddviyasarIre pannatte ? gomA ! dubipanna - egiMdiyaveuciyasarIre ya paMciMdiyaveuhiyasarIre ya, evaM jAva saNakumAre dattaM jAva aNuttarANaM bhavadhAraNijA jAva tesiM rayaNI rayaNI parihAyajJa / AhArayasarIre NaM te ! iva panate ? goyamA ! egAkAre pannatte / jai egAkAre pannatte kiM maNussa AhArayasarIre amaNussa AhAra yasarIre ? goyamA ! maNussa AhAragasarIre No amaNussa AhAragasarIre, evaM jai maNussaAhAragasarIre kiM ganbhavakaMtiyamaNussa AhAragasarIre saMmucchimamaNussa AhAra
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga ptr|| co) aMga // 272 // gasarIre ? goyamA ! gabbhavatiyamaNussaAhAragasarIre no samucchimamaNussaAhAragasarIre / jai pAMca prakAra zarIra gabbhavatiyamaNussaAhArayasarIre kiM kammabhUmigA0 akammabhUmigA0 ? goyamA ! kammabhUmigA0 vicaar|| no akammabhUmigA0 / jai kammabhUmigA0 kiM saMkhejavAsAuya0 asaMkhejjavAsAuya? goyamA! saMkhejavAsAuya no asaMkhejavAsAuya0 / jai saMkhejavAsAuya0 kiM pajattaya0 apajattayaH ? goyamA ! pajattaya0 no apajjattaya0 / jai pajattaya0 kiM sammaddiTTI micchadiTThI sammAmiccha. diTThI ? goyamA ! sammadiTThI no micchadiTThI no sammAmicchadiTThI / jai sammadiTThI kiM saMjaya0 asaMjaya0 saMjayAsaMjaya0 ? goyamA ! saMjaya0 no asaMjaya0 no saMjayAsaMjaya0 / jai saMjaya0 kiM pamattasaMjaya0 apamattasaMjaya0 ? goyamA ! pamattasaMjaya0 no apamattasaMjaya0 / jai pamattasaMjaya0 kiM iDDipatta0 aNiDhipatta0 ? goyamA ! iDDipatta0 no aNivipatta0 vayaNA vibhANiyavA AhArayasarIre samacauraMsasaMThANasaMThie / AhArayasarIrassa ke mahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ? goyamA ! jahanneNaM desUNA rayaNI ukkoseNaM paDipuNNA rayaNI / teAsarIre | // 27 //
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaMte! kativipannatte ? goyamA ! paMcavihe pannatte - egiMdiyateyasarIre biticaupaMca0 evaM jAva gevejjassa NaM bhaMte ! devassa NaM mAraNaMtisamugdhAeNaM samohayassa samANassa ke mahAliyA sarIrogAhaNA pannatA ? goyamA ! sarIrappamANamettA vikkhaMbhabAhalleNaM AyAmeNaM jahanneNaM ahe java vijAharaseDhIo ukkoseNaM jAva aholoiyaggAmAo, uDDuM jAva sayAI vimANAI, tiriyaM jAva maNuskhettaM, evaM jAva aNuttarovavAiyA / evaM kammayasarIraM bhANiyAM // sUtram - 152 // mUlArtha :- he bhagavAna ! zarIra keTalA kahyA che ? he gautama ! pAMca zarIra kahA che, te A pramANe- audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa ane kArmaNa / he bhagavAna ! audArika zarIra keTalA prakAranuM kartuM che ? he gautama ! ( audArika zarIra ) pAMca prakAranuM kartuM che, te A pramANe - ekeMdriya audArika zarIra yAvat garbhavyutkrAMtika (garbhaja ) manuSya paMceMdriyanuM audArika zarIra. he bhagavAna ! audArika zarIranI keTalI moTI zarIranI avagAhanA kahI che ? he gautama ! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAmA bhAga jeTalI ane utkRSTathI kAMika adhika eka hajAra yojana jeTalI ( avagAhanA kahI che ) e ja pramANe jema avagAhanA kahI tema saMsthAna ane audArikanuM pramANa paNa samagra kahevuM, e ja pramANe yAvat manuSyanA zarIranI avagAhanA utkRSTathI traNa gAunI che / he bhagavAna ! vaikriya zarIra keTalA prakAranuM kartuM che ? he gautama! ve prakAranuM ka che- ekeMdriya vaikriya zarIra ane paMceMdriya vaikriya zarIra. e ja pramANe yAvat sanatkumArathI AraMbhIne yAvat anuttara vimA
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI. samavAyAGga sUtra // cothuM aMga // 273 // nanA devonuM bhavadhAraNIya zarIra. yAvat ( sanatkumArathI AraMbhIne) teonA zarIramAM eka eka ratnInI ( hAthanI ) hAni thAya che| he bhagavAna! AhAraka zarIra keTalA prakAranaM kayuM che! he gautama! eka ja AkAravALu (prakAra) kabuM che. he bhagavAna ! jo eka ja AkAranuM kartuM che to zuM te manuSyanuM AhAraka zarIra ke amanuSyanuM AhAraka zarIra ? he gautama ! manuSyanuM AhAraka zarIra kayuM che paNa amanuSyanuM AhAraka zarIra kI nathI. he bhagavAna! jo A pramANe manuSyanuM AhAraka zarIra che to zuM garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra ke saMmUrchima manuSyanuM AhAraka zarIra ? he gautama ! garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra, paNa saMmUrchima manupyanuM AhAraka zarIra nahIM. he bhagavAna ! jo garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra che to te karmabhUmimAM rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra ke akarmabhUmimAM rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra ? he gautama ! karmabhUmimAM rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra paNa akarmabhUmimA rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra nahIM. he bhagavAna ! jo karmabhUmimAM rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra che to saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA karmabhUmimAM rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra ke asaMkhyAtA varSanA AyuvALA karmabhUmimA rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra ? he gautama ! saMkhyAtA varpanA AyuSyavALA karmabhUmimAM rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra che, paNa asaMkhyAtA varpanA AyuSyavALA karmabhUmimAM rahelA garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra nahIM. he bhagavAna! jo saMkhyAtA varSanA AyuSyavALAnuM to zuM te paryAptAnuM ke aparyAptAnuM ? he gautama ! paryAptAnuM paNa aparyAptAnuM nahIM. he bhagavAna ! jo paryAptAnuM to zuM te samyagdRSTinuM / mithyAdRSTinuM ? ke samyagmithyAdRSTinuM ? he gautama! samyagDaSTinuM, paNa midhyAdRSTinuM nahIM, tema ja samya midhyAdRSTinuM paNa nahIM. he bhagavAna ! jo samyagdRSTinuM to zuM te pAMca prakAra zarIra vicAra // // 273 //
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyatanuM, asaMyatanuM ke saMyatAsaMyata ( dezavirativALA ) nuM 1 he gautama ! saMyatanuM, paNa asaMyatanuM nahIM, temaja saMyatAsaMyatanuM paNa nahIM. he bhagavAna ! jo saMyatanuM to zuM pramattasaMyatanuM ke apramattasaMyatanuM ? he gautama ! pramattasaMyatanuM, paNa apramatyanuM nahIM. he bhagavAna ! jo pramattasaMyatanuM to zuM te Rddhine pAmelAnuM ke Rddhine nahIM pAmelAnuM ? he gautama ! Rddhine pAmelAnuM, paNa Rddhine aprAptanuM nahIM. eja pramANe sarva vacano saMpUrNa kahevA ( eTale ke - RddhiprApta, pramattasaMyata, samyagdRSTi, paryAptaka, saMkhyAtavarSAyuSa, karmabhUmiga, garbhaja manuSyanuM AhAraka zarIra jANavuM . ) te AhAraka zarIra samacaturasa saMsthAne raheluM che. he bhagavAna ! AhAraka zarIranI keTalI moTI zarIrAvagAhanA kahI che ? he gautama ! jaghanyathI kAMr3aka ochI eka hAthanI ane utkRSTathI paripUrNa eka hAthanI / he bhagavAna ! taijasa zarIra keTalA prakAra nuM kAM che ? he gautama ! taijasa zarIra pAMca prakAranuM kartuM che. te A pramANe - ekeMdriyanuM taijasa zarIra, eja pramANe dvIMdriya, trIMdriya, caturiMdriya ane paMceMdriyanuM paNa ka. pramANe yAvat he bhagavAna ! graiveyaka deva mAraNAMtika samudghAtavaDe haNAya (kare) tyAre tenA zarIranI avagAhanA keTalI moTI kahI che ? he gautama ! viSkaMbha bAhalya zarIranA pramANamAtra ja che ane AyAma jaghanyathI nIce manuSyalokamAM vidyAdharanI zreNi sudhI ane utkRSTathI adholokanA gAma sudhI tathA upara potapotAnA vimAnanI dhvajA sudhI ane tirachI manuSyakSetra sudhI avanAhI . pramANe yAvat anuttaropapAtika deva sudhI jANavuM. e ja pramANe kArmaNa zarIra saMbaMdhI paNa kahevuM / sUtra- 152 / / TIkArtha :- ' kai NaM bhaMte ' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa e ke ekeMdriya audArika zarIra ityAdi je lakhyuM / 1. ahIM RddhiprApta eTale caudapUrvI samajavA.
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // C co aMga // 274 // tyAM yAvat zabda lakhyo che tethI dvIMdriya, trIMdriya, caturiMdriya ane paMceMdriya audArika zarIra paNa pRthivyAdika ekeMdriya ane jaLacarAdika paMceMdriyanA bhede karIne pUrve dekhADelA jIvarAzinA krame kahevA. kyAM sudhI kahevA ? te kahe che- ' gavbhavatiya' ityAdi, 'orAliyasarIrassa ' ityAdi - temAM udAra eTale tIrthaMkarAdikanA zarIrane AzrIne pradhAna, athavA urAla eTale vistAravALu arthAt vizALa vanaspatyAdikanuM zarIra hajAra yojanathI kAMika vadhAre pramANavALaM che -tene AzrIne athavA urAla eTale thoDA pradezavaDe upacita hovA chatAM pramANavaDe moDaM hovAthI bheMDanI' jema, athavA mAMsa, asthi ane paruthI baMdhAyelaM je zarIra te samayanI paribhASAe karIne urAla kahevAya che. AdhuM urAla je zarIra te prAkRtabhASAne lIdhe orAliya zarIra kahevAya che, tenuM ( ahIM zarIrane paSThI vibhakti levAnI che ). jene vipe avagAhanA ( praveza ) karAya te * avagAhanA eTale AdhArabhUta kSetra, zarIranI je avagAhanA te zarIrAvagAhanA kahevAya che. athavA audArika zarIravALA jIvanI je audArika zarIrarUpa avagAhanA te he bhagavAna ! keTalI moTI kahI che / temAM jaghanyathI pRthivyAdikanI apekSAe aMgulanA asaMkhyeya bhAga jeTalI ane utkRSTathI bAdara vanaspatinI apekSAe kAMika adhika eka hajAra yojana jeTalI kahI che. ' evaM jAva maNusse tti ' - ahIM A pramANe yAvat zabda lakhelo hovAthI avagAhanA ane saMsthAna nAmanA prajJApAsUna ekavIzamA padamAM kahelo sarva pATha arthathI jANI levo, te A pramANe - prathama ekeMdriya audArikano prazna ane uttara kahyo che te ja jANavo. tathA pRthivyAdika bAdara, sUkSma, paryApta ane aparyApta e cAranI avagAhanA jaghanyathI 1 bhIMDI jema judA judA tAMtaNAnI banelI hovAthI pradezo ochA chatAM jagyA vadhAre roke che tema // pAMca prakAra zarIra vicAra // // 274 //
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ane utkRSTathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI che, bAdara paryApta vanaspatinI avagAhanA utkarSathI sAdhika eka hajAra yojananI che, bAkInAnI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI che. paryAptA dvIMdriya, trIMdriya ane caturiMdriyanI utkarSathI anukrame bAra yojananI,traNa gAunI ane cAra gAunI che. paMceMdriya tiyeca madhye garbhaja ane saMmRcchima ema banne prakAranA | paryAptA jaLacaranI avagAhanA utkarSathI eka hajAra yojananI che, e ja pramANe saMmUchima paryAptA catuSpada sthaLacaranI avagAhanA gavyUtapRthaktva eTale vethI nava gAu sudhInI che ane te ja garbhaja hoya to tenI avagAhanA cha gAunI che. garbhaja uraparisarpanI avagAhanA eka hajAra yojananI che ane saMmUchima evA tenI bethI nava yojananI che. garbhaja bhujaparisarpanI vethI nava gAu sudhInI che ane saMmRrchima evA tenI bethI nava dhanuSyanI che. garbhaja ane saMmRrchima khecaronI avagAhanA vethI nava dhanuSyanI ja che. tathA garbhaja manuSyonI avagAhanA traNa gAunI aneM saMmUrchimanI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI che. A ( aMgulano asaMkhyAtamo bhAga) sarvatra jaghanyaMpade ane aparyAptapade jANavo. aa tathA 'kaivihe NaM' ityAdi sUtra spaSTa che, temAM vizeSa eke-vividha prakAranI athavA vizeSa prakAranI je kriyA te vikriyA, tene viSe je thayuM te vaikriya kahevAya che, athavA to vividha ke viziSTane je kare che te vaikurvika kahevAya che. kA temAM ekeMdriya vaikriya zarIra vAyukAyane hoya che ane paMceMdriya vaikriya zarIra nArakAdikane hoya che.|' evaM jAva' ityAAMIT dika atideza (bhalAmaNa) hovAthI ApramANe jANavU ke-he bhagavAna! jo ekeMdriyane caikriya zarIra vAyukAya ekeMdriyane vaikriya zarIra hoya che ke avAyukAya ekeMdriyane vaikriya zarIra hoya che ? he gautama! vAyukAya eke
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAsa sUtra // co aMga // 275 // * driyane vaikriya zarIra hoya che, avAyukAya ekeMdriyane vaikriya zarIra hotuM nathI, ityAdika abhilApe ( AlAvA ) karIne A artha jANavo-jo vAyukAyane vaikriya zarIra hoya che to te sUkSma vAyukAyane ke vAdara vAyukAyane hoya che ? he gautama! bAdara hoya che. jo bAdarane hoya che to zuM paryAptAne ke aparyAptAne ? he gautama ! paryAptAne ja hoya che. he bhagavAna ! jo paMceMdriyane (vaikriya zarIra hoya che ) to zuM nArakIne, paMceMdriya tiryaMcane, manuSyane ke devane (vaikriya zarIra hoya che ) 1 gautama ! sarvane (cArene ) hoya che, temAM sAte prakAranA nArakI paryAptA ane aparyAptA bannene hoya che. he bhagavAna ! jo tiryaMcane hoya che to zuM saMmUrchimane ke vIjAne ( garbhajane ) 1 he gautama ! bIjAne eTale garbhajane ja hoya che, te garbhaja - paNa saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA paryAptAne ja hoya che, te paNa jaLacarAdika traNe bhedavALAne ( vaikriya zarIra) hoya che. tathA manuSya hoya che te garbhajane ja hoya che, te paNa karmabhUmimAM utpanna thayelAne ja, te paNa saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA paryApta hoya che. tathA deva eTale bhavanavAsI cirene hoya che, temAM daza prakAranA asurAdika paryAptA ane itara ( apayatA ) bannene hoya che, e ja pramANe ATha prakAranA vyaMtarane ane pAMca prakAranA jyotipIne hoya che. tathA he bhagavAna ! jo vaimAnika devane (vaikriya zarIra ) hoya che to zuM kalpopapanna devane ke kalpAtIta devane hoya che ? he gautama ! bane * prakAranAne hoya che te paNa paryAptA ane aparyAptA bannene vaikriya zarIra hoya che. // tathA he bhagavAna ! vaikriya zarIra kevA saMsthAna (AkAra )bALaM hoya che ? A praznano javAba kahe che ke he gautama! vividha prakAranA saMsthAnavALaM hoya che. temAM vAyukAyane patAkAsaMsthAnavAla, nArakIone bhavadhAraNIya ane uttaravaikriya SS prAMca prakAra zarIra vicAra // // 275 //
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________ banne huMDasaMsthAnavALa, paMceMdriyatiryaMca ane manuSyane vividha prakAranA saMsthAnavAlaM ane devone bhavadhAraNIya vaikriya zarIra | samacaturasra saMsthAnavALaM ane uttaravaikriya vividha saMsthAnavAlaM hoya che. mAtra kalpAtIta devane bhavadhAraNIya ja hoya che. tathA he bhagavAna ! vaikriya zarIranI avagAhanA keTalI moTI kahI che ? he gautama ! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI ane utkarpathI kAMika adhika eka lAkha yojana jeTalI hoya che. temAM vAyukAyane banne prakAre (jaghanya ane utkarSathI) aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI kahI che. e ja prakAre nArakIne jaghanyathI bhavadhAraNIya zarIranI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkarSathI pAMca so dhanuSya jeTalI ( avagAhanA ) kahI che. A avagAhanA sAtamI pRthvIne viSe jANavI, chaThI vigere pRthvIne vipe to e ja avagAhanA ardha ardha hIna jANavI. paraMtu uttaravaikriya zarIranI avagAhanA to sarvenI (sAte pRthvInA nArakInI ) jaghanyathI aMgulanA saMkhyAtamA bhAga jeTalI ane utkarSathI avagAhanA bhavadhAraN|| NIya zarIrathI bamaNI jANavI. paMceMdriya tiyaMcone utkarSathI basothI nava so yojananI jANavI, manuSyone utkarpathI kAMika adhika eka lAkha yojananI hoya che, devone uttara vaikriya zarIranI avagAhanA eka lAkha yojananI che ane bhavadhAraNIya | zarIranI avagAhanA to bhavanapati, vyaMtara, jyotipI, saudharma ane IzAnanA devone sAta hAthanI, sanatkumAra ane mAheMdra kalpanA devone cha hAthanI, brahma ane lAMtakanA devane pAMca hAthanI, mahAzukra ane sahasrAra devane cAra hAthanI, AnatAdika cArane viSetraNa hAthanI, nava graiveyakane vipe be hAthanI ane anuttara vimAnane vipe eka hAthanI bhavadhAraNIya zarIranI 1 aradhI araMdhI eTale chaThThImA 250 dhanuSya, pAMcamImA 125 dhanuSya, cothImAM 62 // dhanuSya e pramANe samajavI.
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtraH // co aMga // 276 // avagAhanA kahI che. A hakIkatane sUtramAM ja kahe che - ' evaM jAva saNakumAretyAdi ' - evaM eTale ' duvihe patte egiMdiya ' ityAdi pUrve dekhADelA krame karIne prajJApanA sUtramAM kahelaM vaikriya avagAhanAnA pramANavALaM sUtra kahenuM. kyAM sudhI kahetuM ? te kahe che - yAvat sanatkumArathI AraMbhIne bhavadhAraNIya vaikriya zarIranI hAni jANavI. eTalo adhyAhAra che. tyAMthI ( sanatkumArathakI ) paNa yAvat anuttarANi eTale anuttaradeva saMbaMdhI je bhavadhAraNIya zarIra che tyAMsudhI eka eka ratna ( hAtha ) nI hAni karavI, evA arthavALaM sUtra Ave tyAMsudhI kahevuM iti / graMthAMtaramAM to A vAkya anyathA prakAranuM paNa dekhAya che, temAM paNa arthanI ghaTanA Ane anusAre ja karavI // ' AhAraya 0 ' ityAdi sUtra sugama che. vizeSa e ke 'evamiti' - prathama je pramANe paripUrNa AlAvo kahyo che te ja pramANe uttaratra (pachI) paNa kahevo. te A pramANe - 'jai maNussa tti' - he bhagavAna ! jo manuSyane AhAraka zarIra kayuM che, to zuM garbhaja manuSya AhAraka zarIra hoya che ke saMmUrchima manuSyane AhAraka zarIra hoya che ? he gautama! garbhaja manuSyane AhAraka hoya che, paNa saMmUrchima manuSyane AhAraka zarIra hotuM nathI. he bhagavAna ! jo garbhaja manuSyane AhAraka zarIra hoya che to, ityAdi sarva kahetuM yAvat jo pramatta saMyata samyagaSTi paryApta saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA karmabhUminA garbhaja manuSyane AhAraka * zarIra hoya che to zuM Rddhine pAmelA pramatta saMyata samyagdRSTi paryApta saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA karmabhUminA garbhaja manuSyane AhAraka zarIra hoya che ke Rddhine nahIM pAmelA pramatta saMyata samyagdRSTi paryApta saMkhyAtA varSanA AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyane AhAraka zarIra hoya che ? he gautama ! bIjAno niSedha ane pahelAnI anujJA kahevI ( Rddhi prAMca prakAra zarIra vicAra // . // 276 //
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM pAmelA pramattane hotuM nathI, Rddhi pAmelAne AhAraka zarIra hoya che). eja bAvata kahe cha-'vayaNA vibhANiyavva tti'-sUcavana karelA vacano paNa sarve kahelA nyAye karIne kahevA, arthAt vibhAgavaDe ( judA judA ) saMpUrNa uccAraNa karavA / . 'AhAraya tti' he bhagavAna ! AhAraka zarIranI keTalI moTI zarIrAvagAhanA kahI che ? he gautama ! ema sUcavana kayu che ke jaghanyathI kAika nyUna ratni jeTalI kahI che. ( utkRSTathI pUrNa ratni kahela che) kevI rIte ? te kahe che-tathAprakAranA prayatna vizeSathakI ane tathAprakAranA AraMbhaka dravyavizeSathakI prAraMbhane samaye paNa kaDaM teTalaM ja pramANa hoya che, kAraNa ke audArikAdika zarIranI jema prAraMbhane kALe aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI avagAhanA hotI nathI, evo bhAvArtha che. .: 'teyAsarIre NaM bhaMte ' ityAdi, 'evaM jAva'-yAvat zabda lakhyo che tethI prajJApanA sUtra saMbaMdhI ekavIzamA padamAM kahela taijasa zarIranI vaktavyatA ahIM kahevI, teno artha A pramANe che-he bhagavAna ! ekeMdriyarnu taijasa zarIra keTalA prakAraceM kahyu cha ? he gautama ! pAMca prakAraceM kayuM che. te A pramANe-pRthvIkAyathI laine vanaspatikAya sudhInA ekeMdriyanA taijasa zarIra kahyA che. e pramANe jIvarAzinI prarUpaNAne anusAre sUtranI bhAvanA karavI, yAvat sarvArthasiddhika anuttaropapAtika kalpAtIta vaimAnika devarUpa paMceMdriyarnu taijasa zarIra he bhagavAna! kevA saMsthAnavALu kayuM che ? he gautama ! | vividha saMsthAnavAlchaM kayuM che. je pRthivyAdika jIvanuM je audArikAdika zarIranuM saMsthAna kayuM che te ja taijasa zarIra ane kArmaNa zarIranuM jANavU. /
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // zradhuM aMga 1277 // tathA mAraNAMtika samudghAtane pAmelA jIvanA taijasa zarIranI avagAhanA keTalI kahI che ? he gautama ! viSkaMbha ane vAlyavaDe zarIranA pramANa jeMTalI ane AyAmavaDe jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI ane utkarSathI UMce ane nIce lokAMtathI AraMbhIne lokAMta sudhI jANavIH kemake ekeMdriya jIva tyAMthI (adholokAMtathI) tyAM ( urdhva lokAMte) utpanna yaha zake che tene AzrIne A jANavuM evo bhAvArtha che. eja pramANe sarva (pAMce) ekeMdriya saMbaMdhI jANavuM, paraMtu dvIMdriya jIvonI to AyAmavaDe utkarSathI tiryaglokathI AraMbhIne tiryag lokAMta sudhI jANavI; kemake prAye karIne tiryaglokamAM dvIMdriyAdika tiryaca hoya che. nArakInA taijasa zarIranI avagAhanA jaghanyathI eka hajAra yojananI che. kevI rIte ? te kahe chenarakamAMthI nIkaLIne pAtALakaLazanA eka hajAra yojananA mAnavALA kuDya ( ThIkarI ) ne bhedIne temAM matsyapaNe utpanna thAya tene AdhIne teTalI avagAhanA hoya che ane utkRSTathI nIce sAtamI pRthvI sudhI avagAhanA hoya che, A pramANa sAtamI pRthvIno nArakI samudrAdikanA matsyane viSe utpanna thAya tene AzrIne jANavuM tirahuM svayaMbhUramaNa samudra sudhI ane UMce paMDakavananI puSkariNI (vAva) sudhI jANavu, kemake nArakI jIva te bannemAM utpanna thai zake che, paNa tenAthI AgaLa utpanna thatA nathI. tathA manuSyanA taijasa zarIraMnI avagAhanA (sarvadizAeM) lokAMta sudhI jANavI tathA bhavanapati, vyaMtara, jyotiSka, saudharma ane IzAna kalpanA devonA taijasa zarIranI avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI che, kemake teo potAne sthAne ja pRthvIkAyAdikapaNe utpanna thai zake che, ane utkarSathI nIce trIjI pRthvI sudhI, tiraluM svayaMbhUramaNa samudranI bahAranI vedikAnA aMta sudhI ane UMce IpatprAgabhArA nAmanI pRthvI sudhI jANavI, kAraNa ke teo zubha paryApta avagAhanA vicAra // // 277 //
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAdara pRthvIkA yAdikane viSe ja utpanna thai zake che, tethI AgaLa thar3a zakatA nathI. tathA sanatkumAra devalokathI AraMbhIne sahasrAra devaloka sudhInA devonA taijasa zarIranI avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI che, kevI rIteM ? te kahe che - paMDakavanAdikanI puSkariNImAM snAna (krIDA) karavA mATe utaratAM maraNa pAmIne tyAM ja matsyapaNe utpanna yaha zake che tethI, athavA pUrvabhava saMbaMdhI manuSye bhogavelI potAnI strIne AliMgana karI ( karatI vakhate ) maraNa pAmI tenA ja garbhamA utpanna thai zake che tethI, ane utkarSathI to nIce mahApAtAlakaLazanA vIjA tribhAga sudhI jANavI; kAraNa ke tyAM jaLa hovAthI matsyamAM utpanna yaha zake che, tirahuM svayaMbhUramaNa samudra sudhI ane UMce acyuta devaloka sudhI jANavI. kAraNa ke tyAM saMgatika ( mitra ) devanI nizrAe ( madadathI ) jai maraNa pAmI ahIM ( manuSyamAM ) ja utpanna thai zake che tethI. tathA Anata devalokathI AraMbhIne acyuta devaloka sudhInA devonA taijasa zarIranI avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI jANavI. keMvI rIte ? te kahe che - ahIM ( martyalokamAM ) AvI maraNakALane lIdhe viparIta mati 'thavAthI manuSye bhogavelI nArIne paNa AliMgana karI maraNa pAmI tyAM ja utpanna thai zake che tethI, ane utkarSathI to nIce 'adholoka grAma sudhI, tirachaM manuSya kSetrane viSe ane UMce acyutavimAna sudhI taijasa zarIranI avagAhanA samajavI. tene manuSyone vipeja utpanna vApaNuM che, ahIM bhAvArtha pUrvanI jema jANavo. tathA nava graiveyaka ane pAMca anuttaropapAtika devonA taijasa zarIranI avagAhanA jaghanyathI vidyAdharanI zreNi sudhI ane utkarSathI nIce adholokagrAma sudhI, tirahuM manuyakSetra sudhI ane UMce temanA ( potapotAnA ) vimAna sudhI ja jANavI. iti //
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 278 // kArmaNa zarIranI avagAhanA paNa eja rIte jANavI, kemake tejasa zarIra ane kArmaNa zarIranI avagAhanA eka sarakhI ja hoya che. iti // kahelA arthavALA ja sUtranA aMzAne kahe che-'gevejjassa NaM ityAdi // anaMtara ( upara) prANIono avagAhanAdharma ko have avadhidharmanuM pratipAdana karavA mATe kahe che mU0 - bheya visayasaMThANe, abhitara bAhire ya desohI / ohissa buDDhANI, paDivAI ceva apaDivAI // 1 // mUlArtha:- avadhijJAnA bheda 1, viSaya 2, saMsthAna 3, AbhyaMtara 4, bAhya 5, dezAvadhi 6, hAnivRddhi 7, pratipAtI 8 ane apratipAtI 9. A sarva dvAra kahevA. kArtha :- bhede ityAdi dvAragAthA - temAM avadhinA ( avadhijJAnanA) bheda kahevA; jemake ve prakAre avadhi chebhavapratyaya ( bhavane AzrIne ) ane kSAyopazamika ( kSayopazamane AzrIne thayela ). temAM deva ane nArakIne bhavapratyaya avadhi . hoya che, tathA manuSya ane tiryaMcane kSAyopazamika avadhi hoya che. 1. tathA avadhino viSaya kahevo. te viSaya cAra prakArano che-dravya, kSetra, kALa ane bhAva. temAM dravyathI jaghanya tejas ane bhASA bannene agrahaNa prAyogya vargaNA sudhInA dravyone jANe, ane utkarSathI eka paramANuthI AraMbhIne anaMta paramANu sudhInA sarva rUpI dravyanA samUhane jANe. kSetrathI A pramANe - jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA kSetrane jANe ane utkarSathI alokane vipe lokapramANavALA asaM avadhijJAna vicAra // 278 //
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________ khya khaMDo( vibhAga)ne jANe (jANI zake ). kALathI A pramANe-jaghanyathI atIta ane anAgata AvaLikAnA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA kALane jANe ane utkarSathI asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNIne jANe. tathA bhAvathI A pramANe-jaghanyathI dareka dravyanA cAra varNAdi( varNa, gaMdha, rasa ne sparza )ne ane utkarSathI ekeka dravyanA asaMkhya varNAdikane ane sarva dravyanI apekSAe anaMta varNAdikane jANe. 2. tathA avadhinuM saMsthAna kahevU. te A pramANe-nArakIrnu avadhi tapa(trApA)nA AkAravAlaM, bhavanapatinuM palyanA AkAravAlaM, vyaMtarone paDahanA AkAravAllaM, jyotiSIne jhAlaranA AkAravAlaM, kalpopapanna ( bAra devalokanA ) devone mRdaMganA AkAravAlaM, nava graiveyakanA devone puSpasamUhathI bharelI zaga caDAvelI caMgerInA AkAravALU ane pAMca anuttaravimAnanA devone kanyAnA colakanA AkAravALU eTale lokanALInA AkAravALa avadhihoya che. manuSya ane tiryaMcane vividha prakAranA AkAravAlU avadhi hoya che. 3. tathA ' abhitara tti'-avadhijJAnabaDe prakAzita thayelA kSetranI aMdara kayA jIvo hoya che ? te kahevU. te ApramANe-nArakI, deva ane tIrthaMkaro avadhijJAnanA kSetranI aMdara hoya che. 4. tathA 'bAhire yatti'-avadhijJAnanA kSetranI bahAra kayA jIvo hoya che ? te kahevU. temAM zeSa (nArakI, deva ane tIrthaMkara sivAyanA) jIvo te bAhya avadhivALA ane abhyaMtara avadhivALA ema banne prakAranA hoya cha. 5. tathA 'desohi tti'-avadhijJAnavaDe prakAza karavA lAyaka vastunA eka dezane prakAza karanAra je avadhi te dezAvadhi kahevAya che. tevU avadhi kayA jIvone hoya che ? te kahevU ane tevA avadhithI je viparIta (judA prakAraceM) hoya 1 anyatra abhyaMtara avadhi eTale nizcaya avadhivALA ane bAhya avadhi eTale avadhijJAnanI bhajanAvALA samajavA ema kaDaM che.
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________ avadhijJAna samavAyAja yatra // codhu aMga // 279 // te sarvAvadhi kahevAya che. temAM manuSyone banne prakArarnu avadhi hoya che ane vIjA sarvene dezAvadhi eka ja hoya che; kAraNa ke kevaLajJAnanI prAptinA samIpane samaye ja sarvAvadhi ( paramAvadhi) thai zake che. 6. tathA avadhijJAnanI vRddhi ane hAni kahevI. temAMnu je jIvone jevU avadhi hoya te kahe. temAM tithaMca ane manuSyane vardhamAna (vadhatuM) ane hIyamAna (ghaTatuM) vanne prakAranu avadhi hoya che. bAkInAne (nArakI ane devane) avasthita ja (eka sara ja) hoya che. temAM aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga vigerene prathama joine pachI vadhAre vadhAre jove te vadhatuM ( vRddhimAna ) kahevAya che ane tenAthI je viparIta te hAni pAmatuM (hIyamAna ) kahevAya che. 7. tathA pratipAtI ane apratipAtI evA ve prakArarnu avadhi che temAM utkarSathI AkhA lokane jANe teTalaM hoya te pratipAtI hoi zake che ane tenAthI adhika dekhe te apratipAtI kahevAya che. temA je bhavapratyaya avadhi che te te bhava pUro thatAM sudhI paDatuM nathI ane je kSAyopazamika avadhi che te vanne prakArarnu hoya che. 8-9. iti // teja dekhADe che" mU0-kaivihe NaM bhaMte ! ohI pannattA ? goyamA ! duvihA pannattA-bhavapaccaie ya khaovasamie ya, evaM savaM ohipadaM bhANiyatvaM // mUlArtha:-he bhagavAna ! avadhijJAna keTalA prakAre kayuM che ? he gautama ! ve prakAre kAM che-bhavapratyayika ane kSAyopazamika. e pramANe sarva avadhipada kahe // // 279 //
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArthaH- kavihe ' ityAdi. A avasare prajJApanA sUtranuM tetrIzamuM pada paripUrNa kahe. iti // hamaNAM jIvanA paryAyarUpa kSAyopazamika upayoga vizeSa kayo. have vedanAnA svarUpavALo teja audayika upayoga kahevAya che-- mU0-sIyA ya dava sArIra sAtA taha veyaNA bhave dukkhA / abbhuvagamuvakkamiyA NIyAe ceva aNiyAe // 1 // neraiyA NaM bhaMte ! kiM sItaM veyaNaM veyaMti usiNaM veyaNaM veyaMti sItosiNaM veyaNaM veyaMti ? goyamA ! neraiyA0 evaM ceva veyaNApadaM bhANiyavaM // mUlArtha:-zIta, dravya, zarIra saMbaMdhI, sAtA vedanA, duHkha, Abhyupagama, aupakramika, nidayA ane anidayA, ATalA PANI prakAranI vedanA che (1) / he bhagavAna! nArakI jIvo zuM zIta vedanAne vede che (bhogave che-anubhave che)? ke uSNavedanAne vede che ? ke zItoSNa vedanAne vede che ? he gautama ! nArakI jIvo0 vigere A pramANe sarva vedanApada khe.|| TIkArthaH-sIyA' ityAdi dvAra gAthA che. temAM'sIyA yati'-ahIM 'ca' zabda lakhyo che te nahIM kahelAno paNa saMgraha karavA mATe che, tethI traNa prakAranI vedanA-zIta, uSNa ane zItoSNa, temAM nArakIo zIta ane uSNa vedanAne vede che. zeSa jIvo traNe prakAranI vedanA vede che. 1. 'davve tti'-ahIM upalakSaNathI dravyAdika bhedavaDe cAra prakAranI vedanA levI. temAM pudgala dravyanA saMbaMdhathI (je vedanA thAya te) dravya vedanA, narakAdikanA utpattikSetranA saMbaMdhathI
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtraM // aMga // 280 // ' (je thAya te) kSetra vedanA, nArakAdika AyuSyarUpa kALanA saMbaMdhathI thAya te kALa vedanA ane vedanIya karmanA udayathI (je vedanA thAya te ) bhAva vedanA kahevAya che. temAM nArakathI AraMbhIne vaimAnika sudhInA sarva jIvo cAre prakAranI vedanA ve che. 2. tathA ' sArIra tti traNa prakAranI vedanA - zArIrika, mAnasika ane zArIramAnasika temAM saMjJI paMceMdriya sarva jIvaNe prakAranI vedanA vede che ane zeSa jIvo ekalI zArIrika vedanA vede che. 3. tathA 'sAtha tti 'traNa prakAranI vedanA - sAtA, asAtA ane sAtAsAtA. temAM sarva jIvo traNe prakAranI vedanA vede che. 4. 'taha veyaNA bhave dukkha tti -traNa prakAranI vedanA sukha, duHkha ane sukhaduHkha. temAM sarva jIvo traNe prakAranI vedanA vede che. 5. ahIM sAta, asAta ane sukha, duHkhano vizeSa A pramANe chekrame karIne ( potAnI meLe ) udayane pAmelA vedanIya karmanA pudgalono je anubhava thavo te sAta asAta kahevAya che, ane vIjAe udirAtA vedanIya karmanA pudgalono je anubhava thavo te sukha duHkha kahevAya che. tathA 'ambhuvagamuvakamiya tti ' - ve prakAranI vedanA - AbhyupagamikI ane aupakramikI. temAM jIvo pahelI (AbhyupagamikI ) vedanAne pote ja svIkAra karIne vede te. jemake sAdhuo kezano loca ane brahmacarya vigerethI vede che te, ane vIjI ( aupakramikI ) te svayameva udayamAM AvelA athavA udIraNA karavAvaDe udamAM ANalA vedanIya karmano je anubhava karavo te. temAM paMceMdriya tiryaMca ane manuSyo A banne prakAranI vedanA vede che, "ane zeSa jIva ekalI aupakramikI vedanAne vede che, 6-7, tathA 'NIyAe ceva aNiyAe tti' - ve prakAranI vedanA-nidayA eTale AbhogathI ( jANIne ) ane anidayA eTale anAbhogathI ( ajANapaNe ) vedAya te. temAM saMjJI jIvone bane vedanA vicAra | // 280 //
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAranI hoya che ane asaMjJIne ekalI anidayAvedanA vedAya che. 8-9. A dvAronA vivaraNane mATe 'neraiyANaM' ityAdi sUtra kA che, A avasare prajJApanA sUtranu vedanA nAmarnu pAMtrIzamuM pada kahevU. iti // . hamaNAM vedanAnI prarUpaNA karI, te vedanA lezyAvALAne ja hoya che, tethI have lezyAnI prarUpaNA karavA mATe kahe che mU-kai NaM bhaMte ! lesAo pannattAo ? goyamA ! cha lesAo pannattAo, taM jahA-kiNhA nIlA kAU teU pamhA sukkA, evaM lesApayaM bhANiyatvaM // . mUlArtha:-he bhagavAna ! lezyAo keTalI kahI che ? he gautama ! cha lezyAo kahI che, te A pramANe-kRSNa, nIla, kApota, tejas , padma ane zukla. e pramANe lezyApada kahe // TIkArthaH- kaha NaM bhaMte !' ityAdi, A sthAne prajJApanA sUtranu cha uddezAvADaM lezyA nAmanuM sattaramuM pada kahevU. | te pada ati moTuM hovAthI ame arthathI paNa ahIM lakhyu nathI, tethI tyAMthI ja jANI levu. iti // . hamaNAM lezyAo kahI. have lezyAvALA ja jIvo AhAra kare che, tethI AhAranI prarUpaNA karavA mATe kahe che mU0-aNaMtarA ya AhAre, AhArAbhogaNA iya / poggalA neva jANati, ajjhavasANe ya sammatte // 1 // neraiyA NaM bhaMte ! aNaMtarAhArA tao nivattaNayA tao pariyAiyaNayA tao pariNAmaraNAya tao pariyAraNayA tao pacchA vikuvvaNayA ? haMtA goyamA ! evaM AhArapadaM bhANi
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 samavAyAGga sUtra // co aMga // 281 // yavaM // sUtram - 153 // mUlArtha:-- anaMtara ( AMtarA rahita ) AhAra, AhAranI AbhogatA ane anAbhogatA, pudgalone jANe nahIM, adhyaasamyaktva, ATalA dvAra kahevA. (1) he bhagavAna ! nArakI jIvo anaMtara AhAravALA, tyArapachI zarIranI nirvRtti, tyArapachI paryAdAna, tyArapachI pariNAmatA, tyArapachI paricAraNatA ane tyArapachI vikurvaNatA che ? he gautama ! hA. e pramANe AhAra pada kahe. // sUtra- 153 // TIkArtha:-' agaMtarA ya' ityAdi dvArazloka kahe che - temAM ' agaMtarA ya AhAre tti ' - anaMtara eTale AhArA viSayamA vyavadhAna rahita arthAt anaMtara AhAravALA jIva kahevA, tathA AhAranI AbhogatA, mULamAM 'api ca' evaM vacana hovAthI anAbhogatA paNa kahevI, tathA pudgalone na ja jANe, ahIM ' evaM ' zabda lakhyo che tethI na jue ema tenA cAra bhaMga ( caubhaMgI ) sUcavyA che, tathA adhyavasAya ane samyaktvaM kahevuM. iti / temAM pahelA dvArano artha kahe che- 'neraiyA ' ityAdi, ' agaMtarAhAra tti -- utpattinA kSetranI prApti thAya te ja samaye AhAra kare che ? ' tato nivvattaNayA iti ' -- tyArapachI zarIranI nirvRtti kare che ? ' tato parivAiyaNaya tti 'tyArapachI paryApAna 1. A artha lakhelI ve pratane AdhAre lakhyo che. chApelI pratamAM paryApAnane badale paryAdAna eMTale aMgapratyaMgavaDe cautaraphathI AdAna -grahaNa kare che. ema hovuM joie evo prakAzake potAno mata batAvyo che, ane tyArapachI ' tato pariNAmaNayatti ' e pATha ane tenI TIkA chApelI pratamAM ke ja nahIM tethI lakhelI pratamAM joi artha lakhyo che. AhAra vicAra // // 281 //
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 eTale aMga ane pratyaMgavaDe cotaraphathI pAna kare che? 'tato pariNAmaNaya tti--tyArapachI nahIM] pIdhelAnI upAttA eTale iMdriyAdikanA vibhAgavaDe pariNati kare cha (pariNamAve che)? 'tato pariyAraNaya tti'-tyArapachI zabdAdi viSayono upabhoga kare che ? ' tato pacchA viuThavaNaya tti'---tyArapachI vikriyA (vikurvaNA) eTale vividha rUpo kare che ? (A pramANe gautamasvAmInA praznano javAna prabhu Ape che ke)'haMtA goyamA!'--he gautama! hA, ema ja che. e pramANe sarva paMceMdriyono AhAra vipaya kahevo. vizepa e ke-devone pahelI vikurvaNA ane pachI paricAraNA (zabdAdi viSayano bhoga) hoya che ane vIjAone pahelI paricAraNA ane pachI vikurvaNA hoya che. tathA ekeMdriyAdikanA viSayamAM paNa e ja pramANe prazna jANavo, tenA jabAvamA to A pramANe jANavU--jyAM caikriyano saMbhava nathI, tyAM vikurvaNAno niSedha kahevo. A pramANe pahelaM AhAra pada kahe. iti / jema ahIM prathama dvAranA prazna kahyA teja pramANe teno uttara ane bIjA dvArone kahetA evAe (AcArya) prajJApanA sUtrarnu paricAraNA pada nAmarnu cotrIzamuM pada kaheg. to AhAranA vicAranuM pradhAnapaNuM hovAthI A AhArapada kayuM che, teno artha A pramANe che--temAM' AhArAbhogaNAiya tti,'AnuM vivaraNa (TIkA ) A pramANe che--he bhagavAna! nArakIono AhAra zuM AbhogavaDe thAya che ke anAbhogavaDe thAya che ? banne prakAre thAya che, e eno uttara che. e ja pramANe sarva jIvono AhAra jANavo. vizepa e keekeMdriyono AhAra anAbhogathI ja nIpajelo hoya che. tathA ' poggalA neva jANaMti tti,' Ano artha A pramANe che--nArakIo je pudgaLono AhAra kare che, te pudgaLone avadhijJAnavaDe paNa jANI zakatA nathI; kemake te nArakIone
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________ AhAra vicaar|| samavAyAga coDUM aMga // 282 // te pudgaLa saMbaMdhI aMvadhijJAnano aviSaya che tethI, tema ja cAvaDe joi zakatA paNa nathI. kemake te nArakIo loma AhAravALA che tethI. eja pramANe asurakumArathI AraMbhIne trIMdriya paryaMta jANavu. ane caturiMdriyo to cakSu chatAM paNa matiajJAnI hovAthI prakSepAhAra( kavalAhAra )ne jANatA nathI paNa cAvaDe joi zake che. tathA te ja ( caturiMdriyo ) lomAhArane jANatA nathI ane jotA paNa nathI, ema vyapadeza karAya che, kemake te (lomAhAra ) cakSuno aviSaya che. tathA paMceMdriya tiryaca ane manuSyo keTalAka jANe che ane jue che, kemake avadhijJAnAdivaDe yukta evA te lomAhArane ane prakSepAhArane jANe che ane jue che (1), tathA bIjA keTalAka jANe che, paNa jotA nathI, eTale ke lomAhArane avadhivaDe jANe che paNa cakSubaDe joi zakatA nathI (2) tathA bIjA keTalAka jANe nahIM paNa jue kharA, temAM matiajJAnIpaNAne lIdhe prakSepAhArane jANe nahIM ane cAvaDe jue kharA (3) tathA bIjA keTalAka jANe paNa nahIM ane jue paNa nahIM. eTale atizaya . (avadhyAdi) rahitapaNAne lIdhe lomAhArane jANe nahIM ane jue paNa nahIM. (4). tathA vyaMtara ane jyotiSka devo nArakInI jema jANavA. tathA caimAnika devo to je samyagdRSTi hoya te viziSTa avadhijJAna hovAthI jANe che ane cakSu paNa viziSTa hovAthI jue paNa che, paraMtu je mithyAdRSTi hoya te jANe paNa nahIM ane jue paNa nahIM; kemake temane pratyakSajJAna ane parokSajJAna aspaSTa ja hoya che tethI, tathA 'ajjhavasANe tti' e dvAra kahe chenArakI vigere (sarva jIvo)ne prazasta ane aprazasta evA adhyavasAyanAM sthAno asaMkhyAtA hoya che. tathA 'saMmatta tti' e dvAra kahe che-temAM nArakIo zuM samyaktvanA abhigama( prApti )vALA cha ? ke mithyAtvanA abhigamavALA cha ? ke samyaktvamithyAtvanA // 282 // . . .
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhigamavALA cha ? (uttara)traNe prakAranA che. eja pramANe sarva jIvotraNe prakAranA kahevA. temAM vizepa e ke eke driya ane vikaleMdriya jIvo mAtra mithyAtva abhigamavALA ja hoya che. iti // sUtra-153 // AyuSyabaMdhavALAne ja hoya che, tethI AyuSyabaMdhanI prarUpaNA karavA mATe kahe che-- ___mU0-kaivihe NaM bhaMte ! AugabaMdhe pannatte ? goyamA ! chavihe AugavaMdhe pannatte, taM jahA| jAinAmanihattAue gatinAmanihattAue ThiinAmanihattAue paesanAmanihattAue aNubhAganAma| nihattAue ogAhaNAnAmanihattAue / neraiyANaM bhaMte ! kaivihe AugabaMdhe pannatte ? goyamA ! | chabihe pannate, taM jahA-jAtinAmanihattAue gainAmanihattAue ThiinAmanihattAue paesanAmani-1 hattAue aNubhAganAmanihattAue ogAhaNAnAmanihattAue / evaM jAva vemANiyANaM // | mUlArthaH he bhagavAna ! AyuSyabaMdha keTalA prakArano kahyo che ? he gautama ! cha prakArano AyubaMdha kahyo che, te A || pramANe-jAtinAmanidhattAyu 1, gatinAmanidhattAyu 2, sthitinAmanidhattAyu 3, pradezanAmanidhattAyu 4, anubhA bhattAyu 5 ane avagAhanAnAmanidhattAyu 6 / he bhagavAna! nArakIone keTalA prakArano AyubaMdha kahyo che ? he gautama ! cha prakArano kahyo che, te A pramANe-jAtinAmanidhattAyu 1, gatinAmanidhattAyu 2, sthitinAmanidhattAyu 3, pradezanAmanidhattAyu 4, anubhAganAmanidhattAyu 5 ane avagAhanAnAmanidhattAyu 6. e pramANe vaimAnika devo sudhI khevu.||
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAja sUtra // co aMga // 283 // TIkArtha :- 'kavihe ' ityAdi. temAM AyuSyano je baMdhaniSeka te AyubaMdha kahevAya che. niSeka eTale ghaNA, hIna ane hInatara ( vadhAre hIna ) evA daLIyAne je anubhavane mATe racavA te. ahIM nighatta paNa niSeka ja kahevAya che (banneno * artha eka ja che ). te ja kAraNa mATe kahe che ke-- 'jAinAma nighattAue' - jAti nAmanI sAthe nidhata eTale nipikta arthAt anubhava karavA mATe ghaNA, alpa ( hIna ) ane alpatara ( hInatara ) ema (daLIyAnA ) anukrame sthApana karela je . AyuSya te jAtinAmanidhattAyu kahevAya che. zaMkA - jAti vigere nAmakarmane AyuSyanAM vizeSaNa kema karAya che ? uttara-AyuSyanuM pradhAnapazuM jaNAvavA mATe ( AyuSyane vizeSya rAkhI jAtyAdinAmakarmane vizeSaNa tarIke rAkhyA che) kAraNa ke nArakAdika AyuSyano udaya thAya tyAre ja jAtyAdi nAmakarmano udaya thAya che, ane AyuSya ja nArakAdika bhavano upagrAhaka ( grahaNa karAvanAra ) che. te viSe vyAkhyAprajJaptimAM kayuM che ke he bhagavAna ! zuM nArakIo ja narakamAM utpanna thAya che ke anArakIo narakamAM utpanna thAya che ? he gautama ! nArakIo ja narakamAM utpanna thAya che, anArakIo narakamAM utpanna thatA nathI iti. Ano bhAvArtha A pramANe che-nArakAyuSyanA vedavAnA kALanA prathama samaye ja A nArakI che ema kahevAya che. tathA te vakhate te nArakAyunA sahacArI paMceMdriyajAti vigere nAmakarmano paNa udaya thAya che. iti / tathA ' gatinAmanidhattAue tti - gati eTale nArakagati vigere, te lakSaNavALaM (te rUpa ) je nAmakarma tenI sAthe .nidhata eTale nipikta ( sthApana karelaM ) je Ayu te gatinAmanidhattAyu kahevAya che. tathA 'ThinAmanidhattAue tti' sthiti eTale AyuSyanA daLIyAnuM te bhAve ( AyuSyapaNe ) je rahevuM te. te sthitirUpa je nAma- pariNAma eTale dharma te sthiti AyubaMdha vicAra | // 283 //
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma kavAya che, tathA gati, jAti vigere karma ke je prakRti vigere bhedovaDe cAra prakAranuM che, teno je sthitirUpa bheda chete sthitinAma kavAya che, te sthitinAmanI sAthai nidhatta ( sthApana kareluM ) je Ayu te sthitinAmanidhattAyu kahIe. 'iti / tathA 'esanAmanidhattAue tti '- pradezono eTale parimita pramANavALA AyukarmanA daLIyAno je nAmapariNAma eTale tathAprakAre AtmAnA pradezanI sAthai saMbaMdha te pradezanAma kahIe, athavA jAti, gati ane avagAhanArUpa karmanuM je pradezarUpa nAmakarma te pradezanAma kahIe, tenI sAthe je nidhatta evaM Ayu te pradezanAmanidhattAyu kahIe. iti / tathA agartraitase tti ' - anubhAga eTale AyukarmanA dravya ( daLIyA ) no je tIvrAdika bhedavAko rasa, terUpI nAma - pariNAma athavA teno nAma-pariNAma te anubhAganAma kahIe, athavA to gatyAdika nAmakarmanA anubhAgabaMdharUpa je bheda te anubhAganAma kahIe, tenI sAthai je nidhatta evaM Ayu te anubhAganAmanidhattAyu kahevAya che. iti / tathA ' aareerata nighattAue ti '--jene viSe jIva avagAhe te avagAhanA eTale audArika vigere pAMca prakA " zarIra, tenA kAraNarUpa je karma te paNa avagAhanA kahevAya che, te avagAhanArUpa je nAmakarma te avagAhanA nAma kahevAya che. tenI sAthe je nidhatta evaM Ayu te avagAhanAnAmanidhattAyu kahevAya che / ' neraiyANaM ' ityAdi sUtra spaSTa che. iti // upara AyubaMdha ko have bAMdhelA AyuSyavALAno nArakAdika gatimAM upapAta ( upajavuM ) thAya che, tethI tenA virahakALanI prarUpaNA karavA mATe kahe che-
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________ virahakALa vicAra / mU-nirayagaI NaM bhatte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ? goyamA ! jahanneNaM samavAyAGga / eka samayaM ukkoseNaM bArasa muhatte, evaM tiriyagaI maNussagaI devagaI / siddhigaI NaM bhaMte ! sUtra / / kevaiyaM kAlaM virahiyA sijjhaNayAe pannattA ? goyamA ! jahanneNaM eka samayaM ukoseNaM chammAle, I cothu aMga evaM sijjhivajA ubaddaNA / imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe neraiyA kevaiyaM kAlaM vir||28|| hiyA uvavAeNaM? evaM uvavAyadaMDao bhANiyabo uvaTTaNAdaMDao ya / neraiyA NaM bhaMte ! jAtinAmanihattAugaM kati AgarisahiM pagarIta ? goyamA ! siya 1 siya 2 siya 3 siya 4 siya 5 siya 6 siya 7 siya 8 aDhahiM, no ceva NaM navahiM / evaM sesANa vi AugANi jAva vemANiya tti // sUtram-154 // mUlArtha:--he bhagavAna ! narakagatine viSe nArakIne upajavAno keTalo virahakALa kahyo che ? he gautama ! jaghanyathI| eka samaya ane utkarSathI bAra muhUrta, e ja pramANe tiryaMcagati, manuSyagati ane devagatino virahakALa jANavo. / he bhagavAna ! siddhigatine viSe siddhane upajavAno keTalo virahakALa kahyo che ? he gautama ! jaghanyathI eka samaya ane utkarpathI cha mAsano viraha kahyo che / e ja pramANe siddhigatine varjIne (cAre gatino) udvartanA (cyavana) kALano viraha paNa kahevo. SE // 284 //
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________ he bhagavAna! A ratnaprabhA pRthvIne vipe nArakIne upajavAno virahakALa keTalo kahyo che ? e pramANe upajavAno daMDaka ane udvartanAno daMDaka kahevo / he bhagavAna! nArakI jIvo jAtinAmanidhatta AyuSya keTalA AkarSavaDe kare che ? he gautama ! nArakI jIva koi vAra eka AkarSa kare, koivAra ve AkarSa kare, koi vAra traNa, koi vAra cAra, koi vAra pAMca, koi vAra cha, koi vAra sAta ane koi vAra ATha AkarSa kare. paNa kadApi nava (athavA tethI vadhAre) AkarpavaDe jAtinAmanidhatta Ayu kare nahIM / eja pramANe zeSa jIvonA (jAtinAmanidhatta ) AyuSyanA AkarSa vaimAnikadeva paryaMta jANavA // sUtra-154 // ___TIkArtha:--' nirayagaI NaM' ityAdi sUtra sugama che. temAM vizeSa A pramANe--jo ke ratnaprabhAdika pRthvIne viSe covIza muhUrta vigere virahakALa kahyo che. te bAbata kayuM che ke--" sAte pRthvImAM pahelethI anukrame covIza muhUrta 1, sAta ahorAtra 2, paMdara ahorAtra 3, eka mAsa 4, be mAsa 5, cAra mAsa 6 ane cha mAsa 7 virahakALa che." to paNa sAmAnya naraka gatinI apekSAe bAra muhUrta kahyA cha / tathA' evaM' zabda lakhIne tiyeca ane manuSya gatine vipe sAmAnyapaNe je bAra muhUrta kahyA che te garbhanI apekSAe kahyA che. devagatine viSe to sAmAnyathI ja kahyA cha / 'siddhivajjA ubaTTaNA' . iti, nArakAdika (cAra) gatine viSe udvartanAne AzrIne bAra muhUrttano virahakALa kahyo che, paraMtu siddhanA jIvone to udvartanA hotI ja nathI kemake teone pAchaM saMsAramA AvavApaNuMche ja nahIM.iti / A ratnaprabhA pRthvIne viSa upapAtane AzrIne nArakIno keTalo virahakALa kahyo che ? e pramANe upapAtadaMDaka kahevo ema mULamAM kA che, te A pramANe he gautama ! jagha
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAga sUtra // bodhuM aMga // 285 // yI eka samaya ne utkarSathI covIza muhUrtta A AlAvAe karIne zepa AlAvA paNa kahevA. te A pramANe " zarkarApramA pRthvIne viSe utkarSathI sAta rAtridivasa, vAlukAprabhA pRthvIne viSe ardhamAsa, paMkaprabhAne viSe eka mAsa, dhUmaprabhAne viSe ve mAsa, tamaH prabhAne viSe cAra mAsa ane nIcenI sAtamI pRthvI (tamaH tamaH prabhA) ne viSe cha mAsa virahakALa che. asurakumArano virahakALa covImuhUrttano che eja pramANe bhavanapatimAM stanitakumAra sudhI virahakALa jANavo. pRthvI kAyikane upapAtano virahakALa nathI, eja pramANe zepa ekeMdriyo mATe jANavu, dvIMdriyane virahakALa aMtarmuhUrttano che, e ja pramANe trIMdriya, caturiMdriya, saMmUmi paMceMdriya tiryaMca yonino virahakALa jANavo. garbhaja tiryaMca ane manuSyano virahakALa bAra muhUrttano jANavo. ane saMmUrchima manuSyano covIza muhUrtta upapAta virahakALa jANavo. vyaMtara ane jyotipIno covIza muhUrtta, e ja pramANe saudharma ane IzAnadevano paNa jANavo. sanatkumArane viSe nava divasa ane vIza muhUrtta, mAheMdrane viSe cAra divasa ane daza muhUrtta brahmalokamAM sADIcAvIza rAtridivasa, 'lAMtakamA pIstALIza rAtridivasa, mahAzukramAM eMzI rAtridivasa, sahasrAramAM eka so rAtridivasa, AnatamAM saMkhyAtA mAsa, eja pramANe prANatamAM paNa saMkhyAtA mAsa, AraNamAM saMkhyAtA varSa, e ja pramANe acyutamAM paNa saMkhyAtA varSa, graiveyakanA traNa pAthaDA (trika)mAMnA pahelA pAthaDAmAM (trikamAM) saMkhyAtA so varSa, bIjA pAthaDAmAM (trikramAM) saMkhyAtA hajAra varSa ane trIjA pAtha*DAmAM (trikamAM) saMkhyAtA lAkha varSa, vijayAdika (4) mAM asaMkhyAto kALa ane sarvArthasiddha vimAnamAM upapAtano virahakALa paeatural asaMkhyAtamo bhAga che / e ja pramANe udvartanA daMDaka paNa kahevo. / A upapAta ane udvartanA e banne (jAtinAmanighatta) AyuSyano baMdha thAya tyAre ja hoya che. tethI AyubaMdhane viSe vizeSa vidhinI prarUpaNA karavA mATe kahe che- 'neraiyA' virahakALa vicAra | // 285 //
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________ ityAdi sUtra sugama cha vizeSa e ke--AkarSa eTale karmanA pudgaLonuM grahaNa. jema gAya pANI pIe che tyAre bhayathI vAraMvAra barADA pADe che, tema jIva paNa AyubaMdhanA tIvra adhyavasAyavaDe eka javAra jAtinAmanidhatta AyuSyano baMdha kare che, maMda adhyavasAyavaDe ve AkarSa kare, maMdataraM adhyavasAyavaDe vraNa AkarSa kare, maMdatama adhyavasAyavaDe cAra Akarpa kare, eja pramANe pAMca, cha, sAta ke ATha AkarSa kare. paraMtu nava AkarSa kare nahIM. eja pramANe zepa paNa 'AugANi tti'--gatinAmanidhattAyu vigere kahevAM, yAvat vaimAnika sudhI kahevA. iti / A eka vigere Akarpano niyama AyuSyakarma bAMdhatI vakhate ja baMdhAtA jAtyAdinAmakarmano ( karmane mATe) che, paNa zeSa kALane mATe samajavo nahIM; kema ke AyuSyabaMdhanI samApti thai rahyA pachI paNa te karmono baMdha to cha ja. vaLI A dhruvabaMdhinI jJAnAvaraNAdi mULa prakRtino samaye samaye baMdha thAya che. te to parAvartana karI karIne baMdhAya che. iti // sUtra-154 // ___upara jIvonA AyuSyabaMdhano prakAra kahyo, have te jIvonA saMsthAna, saMhanana ane vedanA prakArane kahe cha mU-kaivihe gaMbhaMte ! saMghayaNe pannatte? goyamA! chabihe saMghayaNe pannatte, taM jahA-vairosabhanArA| yasaMghayaNe risabhanArAyasaMghayaNe nArAyasaMghayaNe addhanArAyasaMghayaNe kIliyAsaMghayaNe chevtttthsNghynne| neraiyANaMbhaMte ! siMghayaNA? goyamA! chaNhaM saMghayaNANaM asaMghayaNI Neva aTTiNeva chirA Neva pahArU je poggalA aNiTThA akaMtA appiyA aNAejjA asubhA amaNuNNA amaNAmA amaNAbhirAmA te lA
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga saMghayaNa saMsthAna vicaar| co) aMga // 286 // tesiM asaMghayaNattAe pariNamaMti / asurakumArANaM bhaMte ! kiMsaMghayaNA pannattA ? goyamA ! chaNhaM saMghayaNANaM asaMghayaNI NevaTThI Neva chirA Neva pahArU je poggalA iTTA kaMtA piyA maNuNNA maNAmA maNAbhirAmA te tesiM asaMghayaNattAe pariNamaMti, evaM jAva thaNiyakumArANaM / puDhavI- kAiyA NaM bhaMte ! kiMsaMghayaNI pannattA ? goyamA ! chevaTThasaMghayaNI pannattA, evaM jAva saMmucchimapaciMdiyatirikkhajoNiya tti / gabbhavatiyA chabihasaMghayaNI, saMmucchimamaNussA chevaTThasaMghayaNI, gabbhavatiyamaNussA chavihe saMghayaNe pannattA / jahAasurakumArA tahA vANamaMtarajoisiyavemANiyA y|| ... kaivihe NaM bhaMte ! saMThANe pannatte ? goyamA chavihe saMThANe pannatte, taM jahA-samacaurase 1 NiggohaparimaMDale 2 sAie 3 vAmaNe 4 khuje 5 hUMDe 6 / NeraiyA NaM bhaMte ! kiMsaMThANI pannattA? goyamA ! huMDasaMThANI pannattA / asurakumArA NaM bhaMte ! kiMsaMThANI pannattA ? goyamA ! samacauraMsasaMThANasaMThiyA pannattA, evaM jAva thaNiyakumArA / puDhavI masUrasaMThANA pannattA, AU thibuyasaMThANA pannattA, teU sUikalAvasaMThANA pannattA, vAU paDAgAsaMThANA pannattA, vaNassaI nANAsaMThANasaM // 286 //
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________ CM ThiyA pannattA, beiMdiyateiMdiyacauridiyasamucchimapaMceMdiyatirikkhA huMDasaMThANA pannattA, gabbhavakaM|| tiyA chavvihasaMThANA pannattA, saMmucchimamaNussA huMDasaMThANasaMThiyA pannattA, gabbhavakaMtiyANaM maNussANaM chavvihA saMThANA pannattA / jahA asurakumArA tahA vANamaMtarajoisiyavemANiyA vi // sUtram-155 // ___mUlArtha:-he bhagavAna ! keTalA prakAranA saMhanana kahyA che ? he gautama ! cha prakAranA saMhanana kahyA che, te A | pramANe-vajraRSabhanArAcasaMhanana 1, RSabhanArAcasaMhanana 2, nArAcasaMhanana 3, ardhanArAcasaMhanana 4, kIlikAsaMhanana 5 ane sevArtasaMhanana 6. / he bhagavAna! nArakI jIvo keTalA saMhananavALA kahyA cha ? he gautama ! cha saMhanana madhye eka paNa nahIM hovAthI asaMhananI che. temane asthi nathI sirA nathI, ane snAyu paNa nathI.je pudgalo aniSTa, akAMta, apriya, anAdeya, azubha, amanojJa, amanApA ane amanAbhirAma che, te pudgalo temanA asaMhananapaNe pariName che. he bhagavAna ! asurakumAra deva keTalA saMhananavALA kahyA che ? he gautama ! cha saMhanana madhye koi paNa nahIM hovAthI asaMhananI che. temane asthi nathI, zirA nathI ane snAyu nathI. je pudgaLo iSTa, kAMta, priya, manojJa, manApa ane manAbhirAma che, te pudgaLo / temanA asaMhananapaNe pariName che. e ja pramANe stanitakumArane paNa kahe. / he bhagavAna ! pRthvIkAyika jIva keTalA saMha 1 vedanuM sUtra paNa ahIM sAthe levu joie. paraMtu chApelI pratamAM te juduM pADyuM che, tethI ame paNa tenuM anusaraNa karyu che.
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // jodhuM aMga // 287 // nanavALA kA che ? he gautama! eka sevArtasaMhananavALA kalA che. e ja pramANe saMmUrchima paMceMdriya tiryaMcayonivALAne kahe, ane garbhavyutkrAMta (garbhaja) paMceMdriya tiryaMca chae saMhananavALA hoya che. saMmUrchima manuSyo sevArta saMhananavALA ane garbhaja manuSyo cha saMhananavALA kahyA che / jema asurakumArane kahyuM tema vAnavyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika devone paNa kahetuM // he bhagavAna ! kelA prakAranA saMsthAna kA che ? he gautama ! cha prakAranA saMsthAna kA che, te ApramANe -- samacaturasra 1, nyagrodhaparimaMDaLa 2, sAdi 3, vAmana 4, kubja 5 ane huMDa 6 / he bhagavAna ! nArakI jIvo kayA saMsthAnavALA katA che ? he gautama! huMDa saMsthAnavALA kalA che / he bhagavAna ! asurakumAra deva kayA saMsthAnavALA kalA che ? he gautama! samacaturasra saMsthAne rahelA kA che, e ja pramANe stanitakumAra sudhI kahevuM / pRthvIkAya masUra saMsthAnavALA kAA che, apkAya stibukasaMsthAnavALA kathA che, tejaskAya sUcIkalApa (soyanA samUha jevA ) saMsthAnavALA kahyA che, vAyukAya patAkA saMsthAnavALA kalA che, vanaspa tikAya vividha saMsthAnavALA kahyA che, dvIMdriya, trIMdriya, caturiMdriya ane samUrchima paMceMdriya tiryaMca huMDa saMsthAnavALA kayA che ane garbhaja paMceMdriya tiryaMca chae saMsthAnavALA kahyA che, saMmUrchima manuSya huMDa saMsthAne rahelA kahyA che ane garbhaja manuSyane chae prakAranA saMsthAna kA che / je pramANe asurakumArane kachu, te pramANe vAnavyaMtara, jyotiSa ane vaimAni - kane paNa kahetuM // sUtra- 155 // TIkArtha :- kavi NaM' ityAdi treNa daMDaka sugama che. vizeSa e ke saMhanana eTale vizeSa prakArano asthi 1 trIjuM veda nAmanuM daMDaka A TIkAnI pachI navuM sUtra lakhIne temAM ApyuM che. saMghayaNa saMsthAna vicAra | // 287 //
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdha (hADakAno samUha ), ( hADakAnI ) ve bAjueM markaTasthAnatrALaM ( markaTabaMdha jevuM ) hADakuM te nArAca kahevAya che, RSabha eTale paTTa (pATo ), ane vajra eTale khIlI. have vajra, RSabha ane nArAca e traNa jene vipe hoya te vjrbhnaa|| rAca nAmanuM saMhanana kahevAya che. arthAt markaTa, paTTa ane kIlikAnI racanA sahita je asthibaMdha te pahelo ( paheluM vajrabhanArAca saMhanana ) 1, markaTa ane paTTa e vevaDe je yukta sahita te bIjo asthibaMdha ( RpabhanArAca saMhanana ) 2, ekalA markaTavaDe je yukta te trIjo asthibaMdha ( nArAca saMhanana ) 3, markaTano eka bAju baMdha ane bIjI bAju kIlikAno saMbaMdha hoya te cotho asthibaMdha ( ardhanArAca saMhanana ) 4, jemAM ve asthibaMdhanI madhye ekalI kIlikA ja dIdhI hoya te pAMca kIlikA saMhanana 5 ane jemAM kevaLa carmavaDe ja hADakAM nikAcita ( vIMTAyelA ) hoya te sevA eTale snehapAnAdika ( tela coLavuM vigere ) nuM nitya parizIlana ( sevana ) karavuM te sevA ane te sevAe karIne Rta eTale vyApta - sahita te sevArta nAmanuM chahuM saMhanana che. 6 / ' chaNhaM saMghayaNANaM asaMghayaNe ti ' -upara kahelA cha saMhanano madhye koi ekano paNa abhAva hovAthI asaMhananI eTale asthisaMcaya rahita che. eja kAraNa mATe kahe che ke-' nevaTTI ' -- temanA zarIramAM asthi che ja nahIM, 'neva chira tti -- zirA eTale dhamanI ( naso) che ja nahIM, 'Neva hAru tti ' - snAyu ( moTI nADIo ) che ja nahIM. AthI karIne temane saMhananano abhAva che, kAraNa ke teNe ( asaMhamane ) karIne sahita evA jIvone ( prApta thayeLaM ) ghaNuM duHkha paNa bAdhA karanAra thatuM nathI. nArakIo to atyaMta zItAdikavaDe bAdhA pAmelA hoya che, vaLI asthisaMcayane abhAve kAMi zarIrane pIDA thatI nathI ema nathI, kAraNa ke pudgaLanA
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAGga sUtra // aMga // 288 // skaMdhavALI te pIDA temane ghaTI zake che, tethI karIne ja kahe che ke' je poggalA' ityAdi, je pudgalo aniSTa eTale sadA teone sAmAnyavaDe avallabha che, tathA akAMta eTale sadA tepaNuM ( avallabhapaNuM ) hovAthI akamanIya che, tathA apriya eTale sarvene dveSa karavA lAyaka chai, tathA azubha eTale svabhAvathI ja asuMdara che, tathAM amanojJa eTale kathA karavAthI paNa manane na game tevA che, tathA amanaApA eTale citavana karatAM paNa manane apriya lAge tevA che. te AvA prakA ranA pudgalo te nArakI jIvone asaMhananapaNAe karIne eTale asthisaMcayanI racanA rahita zarIrapaNAe karIne pariName che. iti // 4 kavi NaM bhaMte! saMThANe ' ityAdi. temAM mAna, unmAna ane pramANanI nyUnatA ke adhikatA rahita aMgopAMga je zarIrasaMsthAnamAM hoya te samacaturasra saMsthAna kahevAya che 1, tathA jemAM nAbhinI uparanA sarva avayavo caturasra eTale * kahelA lakSaNanA visaMvAda rahita ( yathokta lakSaNavALA ) hoya ane nIcenA avayavo tevA na hoya te nyagrodha saMsthAna kahevAya che 2, tathA jemAM nAbhinI nIce sarva avayavo caturasra eTale lakSaNanA visaMvAda rahita ( yathokta lakSaNavALA ) hoya ane uparanA avayavo tevA svarUpavALA na hoya te sAdi saMsthAna kahevAya che 3, tathA jemAM grIvA ane hAtha- paga samacaturasra - yathokta lakSaNavALA tathA bacce saMkSipta ane vikAravALo koTho hoya te kubja saMsthAna kahevAya che 4, tathA mAM koTho yathokta lakSaNavALo hoya tathA grIvAdi avayava ane hAtha-paga caturasranA lakSaNa rahita hoya te vAmana saMsthAna kahevAya che 5, tathA jemAM hAtha-paga vigere sarva avayavo bahuprAya (lAMbA - huMkA) ane pramANavALA na hoya te huMDa saMsthAna kahevAya che. 6 // sUtra- 155 / / saMghayaNa saMsthAna vicAra // // 288 //
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. mU0-kaivihe NaM bhaMte ! vee pannatte ? goyamA ! tivihe vee pannatte, taM jahA-itthIvee purisavee napuMsavee / neraiyA NaM bhaMte ! kiM itthIveyA purisaveyA NapuMsagaveyA pannattA ? goyamA ! No itthIvee No puvee NapuMsagaveyA pannattA / asurakumArA NaM bhaMte ! kiM itthIveyA purisaveyA napuMsagaveyA ? goyamA ! itthIveyA purisaveyA No NapuMsagaveyA, jAva thaNiyakumArA, puDhavI AU teU vAU vaNassaI biticauridiyasaMmucchimapaMciMdiyatirikkhasaMmucchimamaNussA NapuMsagaveyA, gabbhavakaMtiyamaNussA paMciMdiyatiriyA ya tiveyA, jahA asurakumArA tahA vANamaMtarA joisiyavemANiyA vi // sUtram-156 // - mUlArtha:-he bhagavAna ! veda keTalA prakAranA kahyA che ? he gautama ! veda traNa prakAranA kahyA che. te A pramANestrIveda, puruSaveda ane napuMsakaveda / he bhagavAna! nArakI jIvo zuM strIvedI che ? puruSavedI che ? ke napuMsakavedI kahyA cha ? he gautama ! strIvedI nathI, puruSavedI nathI, paNa napuMsakavedI kahyA cha. / he bhagavAna ! asurakumAra devo zuM strIvedI che ? -puruSavedI che ? ke napuMsakavedI kahyA che ? he gautama ! strIvedI che, puruSavedI che, paNa napuMsakavedI nathI. yAvat stanitakumAra sudhI kahe. pRthvIkAya, apkAya, tejaskAya, vAyukAya, vanaspatikAya, dvIMdriya, trIMdriya, caturiMdriya, saMmUrchimapaMceM 49
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________ vedavicAra samavasaraNa vicAra // samavAyA khtr|| po' aMga 1289 // driyatithaMca ane saMmUrchima manuSya A sarve napuMsakavedI che, tathA garbhaja manuSyo ane tiryaco traNa vedavALA cha / tathA jema asurakumAra kahyA tema vAnavyaMtara, jyotiSI ane caimAnika devo jANavA // sUtra-156 // TIkArthaH-'kaivihe vee' ityAdi, temAM strIveda eTale puMskAmitA (puruSanI sAthe maithuna sevavAnI icchA ), puruSaveda eTale strIkAmitA( strInI sAthe maithuna sevavAnI icchA) ane napuMsakaveda eTale strIpuMskAmitA ( bannenI sAthe maithuna sevavAnI icchA). iti // sUtra-156 // / A pUrve kahelA sarva padArthoM samavasaraNamA rahelA bhagavAne upadezyA che, tethI samavasaraNanI vaktavyatAne kahe cha .... mU0-te NaM kAle NaM te NaM samae NaM kappassa samosaraNaM NeyavvaM, jAva gaNaharA sAvaccA niravaccA vocchiNNA / mUlArtha:-te kALe te samaye kalpabhASyanu samavasaraNa kahe.yAvat gaNadharo ziSya sahita ane ziSya rahita siddha thayA tyAMsudhIH TIkArthaH-'teNaM.' ahIM beNaM' zabda che te vAkyanI zobhA mATe jANavA. tethI'te' e prAkRta hovAthI te kALe eTale sAmAnye karIne duHSamasuSamA nAmanA cothA ArAmAM ane te samaye eTale je samaye bhagavAna ( mahAdhIrasvAmI) vicaratA hatA te vizeSa samaye 'kappassa samosaraNaM neyavvaM ti'-A avasare kalpabhASyanA krame karIne samavasaraNanI vaktavyatA kahevI, te AvazyakamAM je kahelI che tenAthI judI nathI paraMtu vAcanAMtaramAM to 'paryuSaNAkalpamA // 289 //
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahelA krame karIne ' ema kayuM che. kyA sudhI kahevU ? te kahe che-'jAva gaNaharA' ityAdi. temAM gaNadhara eTale sudharmA nAmanA pAMcamA gaNadhara sApatya eTale ziSya praziSyAdika saMtati sahita ane zeSa gaNadharo nirapatya eTale ziSya praziSyAdika saMtati rahita 'vocchinna tti'-siddha thayA. te viSe kA che ke-" zrImahAvIrasvAmInI hayAtImAM nava gaNadharo nirvANa pAmyA hatA, tathA iMdrabhUti ane sudharmAsvAmI rAjagRhI nagarImAM vIra bhagavAna nirvANa pAmyA pachI ka' nirvANa pAmyA. (1) // ___ A samavasaraNanA nAyaka ( bhagavAna mahAvIrasvAmI ) kulakaranA vaMzamA utpanna thayelA ane mahApuruSa hatA, tethI kulakaronI ane mahApuruSonI vaktavyatAne kahe cha. mU-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse tIAe ussappiNIe satta kulagarA hotthA, taM jahAmittadAme sudAme ya, supAse ya syNpbhe| vimalaghose sughose ya, mahAghose ya sattame // 1 // jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse tIyAe osappiNIe dasa kulagarA hotthA, taM jahA-sayaMjale sayAU ya, ajiyaseNe aNaMtaseNe ya / kajaseNe bhImaseNe, mahAbhImaseNe ya sattame // 2 // daDharahe dasarahe saya(tta) rahe // jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe samAe satta 1 lakhelI pratamA gAbhAo che, paNa koi ThekANe aMka karelA nathI, ane chApelamAM karyA che. te pramANe ame paNa karyA che.
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI samavAyAGga kulakarAdi mahApuruSa nirupnn|| podhu aMga // 29 // kulagarA hotthA, taM jahA-paDhamettha vimalavAhaNa [ cakkhuma jasama cautthamabhicaMde / tatto ya paseNaIe marudeve ceva nAbhI ya // 3 // ] etesi NaM sattaNhaM kulagarANa satta bhAriyA hotthA, taM jahA-caMdajasA caMdakaMtA [ surUva paDirUva cakkhukaMtA ya / sirikatA marudevI kulagarapattINa NAmAI // 4 // ] ... mUlArthaH-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetramA atIta kALanI utsarpiNImA sAta kulakara thayA hatA, te A pramANe-mitradAma 1, sudAma 2, supArzva 3, svayaMprabha 4, vimalaghoSa 5, sughoSa 6 ane sAtamA mahAghoSa 7 (1) // A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetramA atIta kALanI avasarpiNImAM daza kulakara thayA hatA, teM A pramANesvayaMjala 1, zatAyu 2, ajitasena 3, anaMtasena 4, kAryasena 5, bhImasena 6, sAtamA mahAbhImasena 7, (2) dRDharatha 8, dazaratha 9 ane zataratha 10 // A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetramA A avasarpiNImAM sAta kulakara thayA hatA, te A pramANe-ahIM pahelA vimaLavAhana 1, cakSuSmAn 2, yazomAna 3, cothA abhicaMdra 4, tyArapachI prasenajit 5, marudeva 6 ane nAbhi 7 (3) // A sAta kulakarane sAta bhAryA hatI, te A pramANe-caMdrayazA 1, caMdrakAMtA 2, surUpA 3, pratirUpA 4, cakSuSkAMtA 5, zrIkAMtA 6 ane marudevI 7. A pramANe kulakaranI patnInA nAma jANavA. (4) // - mU0-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse NaM osappiNIe cauvIsaM titthagarANaM piyaro S // 290 // .
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________ jA hotthA, taM jahA-NAbhI ya jiyasattU ya[ jiyArI saMvare iya / mehe dhare paiDhe ya mahaseNe yA khattie // 5 // suggIve daDharahe viNhU vasupujje ya khattie / kayavammA sIhaseNe bhANU vissaseNe iya // 6 // sUre sudaMsaNe kuMbhe, sumitta vijae samuddavijaye ya / rAyA ya AsaseNe ya siddhatthe cciya khattie // 7 // ] uditodiyakulavaMsA visuddhavaMsA guNehi uvaveyA / titthappavattayANaM ee piyaro jiNavarANaM // 8 // jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe cauvIsaM titthagarANaM mAyaro hotthA, taM jahA--marudevI vijayA seNA [ siddhatthA maMgalA susImA ya / puhavI lakhaNA rAmA naMdA viNhU jayA sAmA // 9 // sujasA suvvaya airA siriyA devI pabhAvaI pumaa| vappA sivA ya vAmA tisalA devI ya jiNamAyA // 10 // ] ___ mUlArthaH-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetramA A avasarpiNImA covIza tIrthakaranA pitAo hatA, te A pramANe-nAbhi 1, jitazatru 2, jitAri 3, saMvara 4, megha 5, dhara 6, pratiSTha 7, mahAsena kSatriya 8, (5) sugrIva 9, dRDharatha 10, viSNu 11, vasupUjya kSatriya 12, kRtavarmA 13, siMhasena 14, bhAnu 15, vizvasena 16, (6) sUra 17, sudazana 18, kubha, 19, sumitra 20, vijaya 21, samudravijaya 22, azvasena rAjA 23 ane siddhArtha kSatriya 24 (7),
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarottara udayamA AvatA kuLavaMzavALA, vizuddha vaMzavALA, ane guNoe karIne sahita evA A covIza tIrthapravartaka jine- tIrthakarasamavAyAGga zvaronA pitAnA nAma che. (8), A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetramA A avasarpiNImAM covIza tIrthakaronI mAtA mAtA hatI, te A pramANe-marudevI 1, vijayA 2, senA 3, siddhArthA 4, sumaMgalA 5, susImA 6, pRthvI 7, lakSmaNA pinaanaam|| ghoDuM aMga M8, rAmA 9, naMdA 10, viSNu 11, jayA 12, zyAmA 13, (9) suyazA 14, suvratA 15, acirA 16, zrI 17, devI 18, prabhAvatI 19, padmAvatI 20, vamA 21, zivA 22, vAmA 23 ane trizalAdevI 24. A jinezvaronI // 29 // mAtAo thai hatI. (10) // - mU0-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe cauvIsaM titthagarA hotthA, taM jahA-usabha 1 ajiya 2 saMbhava 3 abhinaMdaNa 4 sumai 5 paumappaha 6 supAsa 7 caMdappabha 8 suvihi pupphadaMta 9 sIyala 10 sijjaMsa 11 vAsupujja 12 vimala 13 aNaMta 14 dhamma 15 saMti 16 kuMthu 17 ara 18 malli 19 muNisuvaya 20 Nami 21 Nemi 22 pAsa 23 vaDDamANo 24 ya // / eesiM cauvIsAe titthagarANaM cauvIsaM puvabhavayA NAmadheyA hotthA, taM jahA-paDhamettha / vairaNAbhe vimale taha vimalavAhaNe ceva / tatto ya dhammasIhe sumitta taha dhammamitte ya // 11 // // 291 //
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________ - suMdaravAhu taha dIhavAhu jugabAhU laTThabAhU ya / dipaNe ya iMdadatte suMdara mAhiMdare ceva // 12 // | sIharahe meharahe ruppI a sudaMsaNe ya boddhave / tatto ya naMdaNe khalu sIhagirI ceva vIsaime // 13 // KM adINasattu saMkhe sudaMsaNe naMdaNe ya boddhave / osappiNIe ee titthakarANaM tu putrabhavA // 14 // ___ eesI NaM cauvvIsAe titthagarANaM cauvvIsaM sIyAo hotthA, taM jahA-sIyA sudaMsaNA suppabhA ya siddhattha suppasiddhA ya / vijayA ya vejayaMtI jayaMtI aparAjiyA ceva // 15 // aruNappabha caMdappabha sUrappaha aggi sappabhA ceva / vimalA ya paMcavaNNA sAgaradattA ya NAgadattA ya // 16 // abhayakara nivvuikarA maNoramA taha maNoharA ceva / devakurUttarakurA visAla caMdappabhA sIyA // 17 // eAo sIAo savesiM ceva jiNavariMdANaM / sabajagavacchalANaM sabougasubhAe chAyAe // 18 // puTviM okkhittA mANusehiM sAha((TTa) romakUvehiM / pacchA vahati sIaM asu. riMdasuriMdanAgiMdA // 19 // calacavalakuMDaladharA sacchaMdaviuviyAbharaNadhArI / suraasuravaMdiANaM vahaMti sI jiNaMdANaM // 20 // purao vahaMti devA nAgA puNa dAhiNammi paasmmi| paJcacchi
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // coyuM aMga dIkSAzivikA nAma // // 292 // meNa asurA garulA puNa uttare pAse // 21 // usabho a viNIyAe bAravaIe ariTThavaraNemI / avasesA titthayarA nikkhaMtA jmmbhuumiisu||22|| savve vi egadUseNa [NigayA jiNavarA cauvvIsaM / Na ya NAma aNNaliMge Na ya gihiliMge kuliMge ya // 23 // ] eko bhagavaM vIro [ pAso mallI ya tihi tihi saehiM / bhagavaM pi vAsupujjo chahiM purisasarahiM nikkhaMto // 24 // ] uggANaM bhogANaM rAiNNANaM [ ca khattiyANaM c| cauhi sahassehiM usabho sesA u sahassaparivArA // 25 // ] sumai stha NiccabhatteNa[Niggao vAsupuja cottheNaM / pAso mallI ya aTThameNa sesA uchttttenn|| 26 // ] | mUlArtha:-jaMbudvIpa nAmanA dvIpane vipe bharatakSetramA A avasarpiNImAM covIza tIrthaMkaro thayA, te A pramANe| RSabhadeva 1, ajitanAtha 2, saMbhava 3, abhinaMdana 4, sumati 5, padmaprabha 6, supArzva 7, caMdraprabha 8, suvidhi athavA puSpadaMta 9, zItala 10, zreyAMsa 11, vAsupUjya 12, vimala 13, anaMta 14, dharma 15, zAMti 16, kuMthu 17, ara 18, malli 19, munisuvrata 20, nami 21, nemi 22, pArzva 23 ane vardhamAna 24. A covIza tIrthaMkaronA covIza pUrvabhavanA nAma hatA, te A pramANelA 1. pUrvanA trIjA je manuSyabhavamA tIrthakaranAma nikAcita kayu te bhavanAM A nAmo jANavA. amansamanuman // 292 //
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM prathama vajranAbha 1, vimala 2, vimalavAhana 3, dharmasiMha 4, sumitra 5, dharmamitra 6, (11) suMdarabAhu 7, dIrghabAhu 8, yugabAhu 9, laSTabAhu 10, dina 11, iMdradatta 12, suMdara 13, mAheMdra 14 (12) siMharatha 15, megharatha 16, rUpI 17, ane sudarzana 18 jANavA, tyArapachI naMdana 19, vIzamA siMhagiri 20, (13) adInazatru 21, zaMkha 22, sudarzana 23 ane naMdana 24 A avasarpiNImAM A tIrthaMkaronA pUrvabhavanA nAma jANavA. (14 ) // A covIza tIrthakaronI ( dIkSA levA jatI vakhatanI ) je nAmanI zivikAo hatI, te A pramANe - sudarzanA nAmanI pahelI zivikA 1, suprabhA 2, siddhArthA 3, suprasiddhA 4, vijayA 5, vaijayaMtI 6, jayaMtI 7, aparAjitA 8, ( 15 ), aruNaprabhA 9, caMdraprabhA 10, sUraprabhA 11, agniprabhA 12, vimalA 13, paMcavarNA 14, sAgaradattA 15, nAgadattA 16, (16) abhayakarA 17, nirvRtikarA 18, manoramA 19, manoharA 20, devakurA 21, uttarakurA 22, vizAlA 23 ane caMdraprabhA 24 nAmanI zicikA ( 17 ). sarva jagatanA vatsala evA sarva jinezvaronI A zivikAo sarva RtunI zubha chAyAvaDe yukta hoya . (TIkArtha :- 'savvougasubhayAe chAyAe tti - zaradAdika sarva Rtune viSe sukhane ApanArI chAyAvaDe eTale 1 A sUtronI TIkAmAM kAMi vizeSa lakheluM nathI tethI TIkArtha jUdo lakhyo nathI. paNa je ThekANe TIkArtha vizeSa Apyo che. te sAtha sAthai ja kAuMsamAM lakhyo che.
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAma dIkSA . zivikA nAma // po' aMga // 29 // AtapanA abhAvarUpa prabhAvaDe yukta hoya che, ahIM yukta e zabda adhyAhAra che.) (18) A zivikAo prathama manuSyo harpanA romakUpa sahita upADe che-vahana kare che ane pachI asureMdro, sureMdro ane nAgeMdro vahana kare che. (TIkArtha-sA haharomakUvehiM ti'-jenA upara jinezvara ArUDha thayA hoya te zivikA hRSTaromakUpa eTale, jemanA ruMvADA UbhA thayA che evA manuSyo vahana kare che) (19). te asureMdrAdika capaLa evA satA capaLa kuMDalane dhAraNa karanArA ane potAnI icchAthI vikurvelA mukuTAdika AbharaNone dhAraNa karanArA hoya che. teo surAsure vAMdelA evA jinezvaronI zivikA vahana kare che (20) temA AgaLa devo vahana kare che, nAgakumAro jamaNI bAju vahana kare che, asureMdrAdika pAchaLathI vahana kare che ane uttara bAjue garuDa-garuDadhvaja eTale suparNakumAra vahana kare' che. (21). RSabhadeva bhagavAne vinItA nagarImAthI niSkramaNa kayu, ariSTanemie dvArakA nagarImAthI ane bAkInA bAvIza tIrthaMkaroe potapotAnI janmabhUmimAMthI niSkramaNa kayu (dIkSA levA nIkaLyA) (22). sarve covIze tIrthaMkaro iMdre ApelA eka devadUSyavaDe nIkaLyA hatA, (paNa upadhirUpa vastravaDe nahIM ). anyaliMge nahIM (eTale sthavirakalpikAdikanA liMgavaDe nIkaLyA nahotA paNa tIrthakaraliMge ja nIkaLyA hatA), tathA gRhasthaliMge paNa nahIM, tema ja kuliMge eTale zAkyAdikaliMge paNa nahIM. (23) bhagavAna mahAvIrasvAmIe ekalAe ja dIkSA grahaNa karI hatI, pArzvanAthe ane mallinAthe traNa so traNa so puruSonI sAthe dIkSA lIdhI hatI, bhagavAna vAsupUjyasvAmI chaso puruSonI sAthe nIkaLyA hatA-dIkSA lIdhI hatI, (24), ugrakuLanA, bhogakuLanA 1. subodhikAmAM upADanAra iMdronA nAmomAM pheraphAra che. laa||29||
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________ S cAra hajAra kSatriya rAjAonI sAthe RSabhadeva nIkaLthA hatA, ane bAkInA ogaNIza tIrthakaro hajAra hajAranA parivAra sahita nIkaLyA hatA (25). sumatisvAmI nityabhaktavaDe (upavAsa vinA) nIkaLyA hatA, vAsupUjya svAmI eka upavAse nIkaLyA hatA, pArzvanAtha ane mallinAtha ahama bhakte nIkaLyA hatA ane bAkInA vIza tIrthakaro chaThabhakte nIkaLyA hatA (26) eesiM NaM cauvvIsAe titthagarANa cauvvIsaM paDhamabhikkhAdAyAro hotthA, taM jahA-sijaMsa baMbhadatte suriMdadatte ya iMdadatte ya / paume ya somadeve mAhide taha somadatte ya // 26 // pusse puNavvasU puNNaNaMda sugaMde jaye ya vijaye ya / tatto ya dhammasIhe sumitta taha vaggasIhe a||27|| aparAjiya vissaseNe vIsaime hoi usabhaseNe ya / dipaNe varadatte dhaNe bahule ya ANupuvIe // 28 // ee visuddhalesA jiNavarabhattIi paMjaliuDA u / taM kAlaM taM samayaM paDilAbheI jiNavariMde // 29 // saMvacchareNa bhikkhA laddhA usameNa loyaNAheNa / sesehi bIyadivase laddhAo paDhamabhikkhAo // 30 // usabhassa paDhamabhikkhA khoyaraso Asi logaNAhassa / sesANaM para....1 chApela pratamA A 26 no aMka bIjI vAra karyo che. 34 ya
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkarone prathamabhikSA daataa|| samavAyA - ghopuMaMga iMdradatta 4, padma 5, somadava 1 -- // 29 // mapaNaM amiyarasarasovamaM Asi // 31 // savvasi pi jiNANaM jahiyaM laddhAu paDhamabhikkhAu / tahiyaM vasudhArAo sarIramettIo vuDhAo // 32 // A covIza tIrthaMkarone prathama bhikSA ApanArA je covIza hatA, te A pramANe-zreyAMsa 1, brahmadatta 2, sureMdradatta 3, iMdradatta 4, padma 5, somadeva 6, mAheMdra 7, somadatta 8 (26), puSya (puSpadaMta)9, punarvasu 10, pUrNAnaMda 11, sunaMda, 12, jaya 13, vijaya 14, dharmasiMha 15, sumitra 16, vargasiMha 17 (27), aparAjita 18, vizvasena 19, Rpabhasena 20, dinna 21, varadatta 22, dhana, 23 ane bahula 24, A nAmo anukrame jANavA. (28). A sarve jinezvara uparanI bhaktine lIdhe vizuddha lezyAvALA te kALe te samaye ve hAtha joDIne jinezvarone paDilAbhatA havA (29) lokanA nAtha RSabhadeva svAmIe eka varSe prathama bhikSA prApta karI hatI, ane zeSa trevIza tIrthakaro bIje ja divase prathama bhikSA pAmyA hatA. (30). lokanA nAtha RSabhadevane prathama bhikSAmAM ikSurasa maLyo hato ane bIjA vIza tIrthaMkarone| amRtarasanA jevU paramAnna ( kSIrabhojana ) maLyuM hatuM. (31), sarva jinezvarone jyAM prathama bhikSA prApta thai, tyAM devoe zarIra-puruSa pramANa sADA bAra karoDa suvarNanI vRSTi karI hatI. (32) __ eesiM cauvvIsAe titthagarANaM cauvIsaM ceitarukkhA hotthA, taM jahA-Naggoha sattivaNNe sAle piyae piyaMgu chattAhe / sirise ya NAgarukkhe mAlI ya pilaMkkhurukkhe ya // 33 // tiMduka - - // 29 //
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAla jaMbU Asatkhalu taheva dahivapaNe / NaMdIrukkhe tilae aMbayarukkhe asoge ya // 34 // caMpaya ule yatA veDasarukkhe ya dhAyaIrukskhe / sAle ya vaDamANassa ceiyarukkhA jiNavarANaM // 35 // battIsaM dhaNuyAiM ceiyarukkho ya vaddhamANassa / Niccougo asogo occhaNNo sAlarukkheNaM // 36 // tiNe va gAuAI ceiyarukkho jiNassa usabhassa / sesANaM puNa rukkhA sarIrao bArasaguNA u // 37 // sacchattA sapaDAgA saveiyA toraNehiM uvaveyA / suraasuragarulamahiyA ceiyarukkhA jiNavarANaM // 38 // A covIza tIrthakarone covIza caityavRkSo hatA, te A pramANe - nyagrodha 1, saptaparNa 2, zAla 3, priyAlu 4, priyaMgu 5, chatravRkSa 6, sarasa 7, nAgavRkSa 8, mAlI 9, pilaMkhuvRkSa 10 (33), tiMduka 11, pATala 12, jaMbU 13, azvattha 14, dadhipUrNa 15, naMdIvRkSa 16, tilaka 17, AmravRkSa 18, azoka 19 (34), caMpaka 20, kula 21, vetasavRkSa 22, dhAtakIvRkSa 23 ane chellA vardhamAnasvAmIne zAlavRkSa 24 hatuM. A pramANe covIze tIrthakaronA caityavRkSo hatA. ( TIkArtha - ' ceiyarukkhe tti ' - pIThabaMdha vRkSo eTale jenI nIce kevaLajJAna utpanna thayuM hoya te. ( 35 ) // zrI vardhamAnasvAmIno azoka caityavRkSa vatrIza dhanuSa UMco, nitya RtuvAko ane zAlavRkSavaDe avacchanna DhaMkAyelo hato 50
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________ caitya vRkSAdi vicAra / (TIkArtha-'battIsaM dhaNuyAI' e gAthAmAM' nicougo tti'-nitya eTale sarvadA Rtuja eTale puSpAdika kALa samavAyAGga cha jeno te nityartuka kahIe. 'asogo tti'-azoka nAmano je vRkSa samavasaraNanI bhUmine madhye hoya che te. mantra o cchanno sAlarukkheNaM ti'-zAlavRkSavaDe avacchanna hato. Ama kahevAthI ja azokavRkSanI upara zAlavRkSa paNa cothaM aMga kathaMcit hoya che ema jaNAya che.) (36) // RSabhadeva svAmIno caityavRkSa traNa gAu UMco hato (eTale ke temanA zarI sthI cAraguNo UMco hato) ane bAkInA tIrthakaronA caityavRkSa temanA zarIrathI bAraguNA UMcA hatA ema jANavU (37). // 295 // 1 te jinezvaronA caityavRkSo chatra sahita, patAkA sahita, vedikA sahita, toraNoe karIne sahita ane sura, asura tathA garuDa devoe pUjita hoya che (A azokavRkSo samavasaraNanA hoya ema saMbhave che.')(38)|| - mU0-eesiM cauvIsAe titthagarANaM cauvIsaM paDhamasIsA hotthA, taM jahA-paDhamettha usaY bhaseNe bIie puNa hoi sIhaseNe ya / cArU ya vajaNAbhe camare taha suvvaya vidabbhe // 39 // * diNNe ya varAhe puNa ANaMde gothubhe suhamme ya / maMdara jase ariTe cakkAha sayaMbhu kuMbhe y||40|| 1 A hakIkata zrIvIraprabhunA azokavRkSane aMge ja che. 2 A. vRkSanA nAmo tIrthaMkara je vRkSa nIce kevaLajJAna pAmyA tenA che. te kAi prabhunA zarIrathI bAraguNA hotA nathI. bAragaNuM to samavasaraNanA madhyamA rahelaM azokavRkSa ja sarva prabhunA saMbaMdhamAM hoya che. // 295 //
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________ iMda kuMbhe ya subhe varadatte dipaNa iMdabhUI ya / uditoditakulavaMsA visuddhavaMsA guNehi uvaveyA / titthappavattayANaM paDhamA sissA jiNavarANaM // 41 // mUlArtha:- A covIze tIrthaMkarone. covIza prathama ziSya hatA, te A pramANe -- ahIM pahelA RSabhasena 1, bIjA siMhasena 2, cAru 3, vajranAbha 4, camara 5, suvrata 6, vidarbha 7, (39), dina 8, varAha 9, AnaMda 10, gostubha 11, sudharmA 12, maMdara 13, yazodhara 14, ariSTa 15, cakrAyudha 16, svayaMbhU (saMgha) 17, kuMbha 18 (40), iMdra 19, kuMbha 20, zubha 21, varadatta 22, dina 23 ane iMdrabhUti 24 tIrthane pravartAvanArA jinezvaronA A prathama ziSya uditodita (udaya pAmelA ) kuLa ane vaMzavALA, vizuddha vaMzavALA ane guNe karIne sahita hatA // 41 // mU0 - eesi NaM cauvIsAe titthagarANaM cauvIsaM paDhamasissiNI hotthA, taM jahA - baMbhI ya phaggu sAmA ajiyA kAsavIraI somA / sumaNA vAruNi sulasA dhAraNi dharaNI ya dharaNidharA // 42 // paumA sivAsuyI taha aMjuyA bhAviyappA ya rakkhI ya / baMdhuvatI pupphavatI ajjA amilA ya ahiyA ya // 43 // jakkhiNI puSpacUlA ya caMdaNajjA ya AhiyAu / uditoditakulavaMsA visu 1 A nAmomAM ne zrItrizaSTizalAkApuruSacaritramAM ApelA nAmomAM koi koi pheraphAra che.
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAguNehiM uvaveyA / titthappavattayANaM paDhamA sissI jiNavarANaM // 44 // gAhA ||suutrm - 157 // mUlArtha:- A covIze tIrthakarone covIza prathama ziSyA hatI, te A pramANe - brAhmI 2, phalgu 2, zyAmA 3, ajitA 4, kAzyapI 5, rati 6, somA 7, sumanA 8, vAruNI 9, sulasA 10, dhAraNI 11, dharaNI 12, dharaNidharA 13 (42), padmA 14, zivA 15, zruti 16, aMjuka 17, bhAvitAtmA evI rakSikA 18, baMdhumatI 19, puSpavatI 20, AryA amilA nAmanI kahI che 21 ( 43 ) yakSiNI 22, puSpacUlA 23 ane caMdanA AryA 24 kahI che. tIrthane pravavinAra tIrthakaronI A pahelI ziSyAo uditodita kulavaMzavALI, vizuddha vaMzavALI ane guNe karIne sahita ..kahI che. (44) // sUtra- 157 // 'have cAra cakravartInA pitAnA nAmo kahe che- mU0 - jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe bArasa cakkavaTTipiyaro hotyA, taM jahA - usame sumitte vijae samuddavijae ya AsaseNe ya | vissaseNe ya sUre sudaMsaNe kattavI*rie caiva // 45 // uttare mahAharI vijaya rAyA taheva ya / baMbhe bArasame utte piunAmA cakkaNaM // 46 // cakravartInA mAtApitAnA nAmI // // 296 //
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArthaH-jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA bharatakSetramA A avasarpiNImAM vAra cakravartI thayA cha tenA pitAnA nAmo A lapramANe-RSabha 1, sumitravijaya 2, samudravijaya 3, azvasena 4, vizvasena 5, sUra 6, sudarzana 7, kArtavIrya 8, (45), padmo. ttara 9, mahAhari 10, vijayarAjA 11 ane brahma 12 bAramA. A cakravartInA pitAnA nAma kahyA (46) // ___ have cakravartInI mAtAnA nAmo kahe cha__ mU0-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe bArasa cakavaTTimAyaro hotthA, taM jahA-sumaMgalA jasavatI bhaddA sahadevI airA siri devI / tArA jAlA (jAlA tArA) merA vappA culaNi apacchimA // __ mUlArtha:-jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA bharatakSetramA A avasarpiNImAM bAra cakravartI thayA che tenI mAtAonA nAmo A pramANe--sumaMgalA 1, yazomatI 2, bhadrA 3, sahadevI 4, acirA 5, zrI 6, devI 7, tArA 8, jvALA 9, merA 10, vamA 11 ane chellI culaNI 12 // I have vAra cakravartInA tathA tenA strIratnanA nAmo kahe chela, mU0-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe vArasa cakavaTTI hotthA, taM jahA bharaho sagaro maghavaM [ saNaMkumAro ya rAyasadalo / saMtI kuMthU ya aro havai subhUmo ya koravo mAmAkAmA
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________ cakravartyAdinA . naamo|| samavAyAGga str|| codhU aMga // 297 // 47 // navamo ya mahApaumo hariseNo ceva rAyasaddalo / jayanAmo ya naravaI, bArasamo baMbha- datto ya // 48 // ] eesiM bArasaNhaM cakavaTThINaM bArasa itthirayaNA hotthA, taM jahA-paDhamA hoi subhaddA bhadda suNaMdA jayA ya vijayA ya / kiNhasirI sUrasirI paumasirI vasuMdharA devI // 49 // laMcchimaI kurumaI itthirayaNANa nAmAI // mUlArtha:-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA bharatakSetramA A avasarpiNImAM bAra cakravartI thayA hatA, te A pramANebharata 1, sagara 2, maghavA 3, rAjAne vipe siMha samAna sanatkumAra 4, zAMti 5, kuMthu 6, ara 7, kuruvaMzanA subhUma 8, navamA mahApadma 9, rAjAne viSa siMha samAna hariSeNa 10, jaya nAmanA rAjA 11 ane bAramA brahmadata 12 (48) // N A bAra cakravartIone cAra strIratno hatA, tenA nAmo A pramANe-pahelI subhadrA 1, bhadrA 2, sunaMdA 3, jayA 4, -vijayA 5, kRSNazrI 6, sUryazrI 7, padmazrI 8, vasuMdharA 9, devI 10 (49). lakSmIvatI 11 ane kurumatI 12. A strIratnonAM nAma hatAM // - have baLadeva vAsudevanA pitAdikanA nAmo kahe che mU0-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe navabaladevanavavAsudevapiyaro hotthA // 297 //
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________ jahA - pAvaI bho [ somo ruddo sivo mahasivo ya / aggisiho ya dasaraho navamo bhaNio ya vasudevo // 50 // ] jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe Nava vAsudevamAyaro hatthA, taM jahA - miyAvaI umA ceva puhavI sIyA ya ammayA / lacchimaI sesamaI kaI devatA // 51 // jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe NavabaladevamAyaro hotthA, taM jahA - bhaddA taha subhaddA ya suppabhA ya sudaMsaNA / vijayA vejayaMtI ya jayaMtI aparAjiyA // 52 // NavamIyA rohiNI ya baladevANa mAyaro || mUlArtha:-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM A avasarpiNImAM nava vaLadevanA ane nava vAsudevanA pitA hatA, tenA nAmo A pramANe - prajApati 1, brahma 2, soma 3, rudra 4, ziva 5, mahAziva 6, agnisiMha 7, dazaratha 8 ane navamA vasudeva 9 kA che ( 50 ) || A jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM A bharatakSetramAM A avasarpiNImAM nava vAsudevanI mAtAo hatI, tenAnAmo A pramANe - mRgAvatI 1, umA 2, pRthvI 3, sItA 4, aMbikA 5, lakSmIvatI 6, zeSavatI 7, kekI 8 tathA devakI 9 (51) // A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM A avasarpiNImAM nava varadevanI mAtAo hatI, tenAnAmo A pramANe - bhadrA 1, subhadrA 2, suprabhA 3, sudarzanA 4, vijayA 5, vaijayaMtI 6, jayaMtI 7, aparA
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 298 // jitA 8 (52) ane navamI rohiNI 9. A vaLadevanI mAtAo hatI | have vaLadeva ane vAsudevanA nAmo ( temanA guNonA viziSTa varNana sAthai ) kahe che mU0 - jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe nava dasAramaMDalA hotthA, taM jahAuttamapurisA majjhimapurisA pahANapurisA oyaMsI teyaMsI vaccasI jasaMsI chAyaMsI kaMtA somA subhagA piyadaMsaNA surUA suhasIlasuhAbhigamasavajaNaNayaNakaMtA ohabalA atibalA mahAbalA anitA aparAiyA sattumaddaNA ripusahassamANamahaNA sANukosA amaccharA acavalA acaMDA miyamaMjulapalAvahasiyagaMbhIramadhurapaDipuNNasaccavayaNA abbhuvagayavacchalA saraNNA lakkhaNavaMjaNaguNovave mANummANapamANapaDipuNNasujAya savaMgasuMdaraMgA sasisomAgAra kaMtapiyadaMsaNA amarisaNa paDadaMDa pyArA (ra) gaMbhIradara (ri) saNijA tAladdhaoviddhagarula keU mahAdhaNuvikalyA mahAsattasArA duddharA dhaNuddharA dhIrapurisA juddhakittipurisA viulakulasamubbhavA mahArayaNavihADagA abhahAmI somA rAyakulavaMsatilayA ajiyA ajiyarahA halamusalakaNakapANI saMkhacakkaga baladeva vAsudeva guNavarNana // // 298 //
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasattinaMdagadharA pavarujjalasukaMtavimalagotthubhatirIDadhArI kuMDalaujjoiyANaNA puMDarIyaNayaNA ekAvalikaMThalaiyavacchA sirivacchasulaMchaNA varajasA savouyasurabhikusumaracitapalaMba somaMtakaMtavikasaMtavicittavaramAlaraiyavacchA aTThasayavibhattalakkhaNapasatthasuMdaraviraiyaMgamaMgA mattagayavariMdalaliyavikkamavilasiyagaI sArayanavathaNiyamahuragaMbhIrakuMcanigghosaduMdubhisarA kaDisuttaganIlapIyakosejjavAsasA pavaradittateyA narasIhA naravaI nariMdA naravasahA maruyavasabhakappA abbhahiyarAyateyalacchIe dippamANA nIlagapIyagavasaNA duve duve rAmakesavA bhAyaro hotthA, taM jahA - tiviTThU jAva kahe ale jAva rAme yAvi apacchime // 53 // mUlArtha:: -A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM A avasarpiNImAM nava dazAra maMDaLa ( vAsudeva ane vaLadevanA samudAya ) thayelA che te ( nA guNo ) A pramANe - uttamapuruSa, madhyamapuruSa, pradhAnapuruSa, ojasvI, tejasvI, varcasvI, yazasvI, kAMtivALA, kAMta, saumya, subhaga, priyadarzana, surUpa, sukhazILa, sukhe sevavA lAyaka, sarva jananA netrane priya, ogha vaLavALA, ati vaLavALA, mahA vaLavALA, anihata ( nahIM haNAyelA ), parAjaya nahIM pAmelA, zatrune mardana karanArA, * hajAro zatrunA mAnane mathana karanArA, anukroza (dayA) sahita, matsara rahita, capaLatA rahita, apracaMDa ( krodha rahita ),
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________ baladeva vAsudeva gunnvrnnn| | parimita ane komaLa vacana bolanArA ane hasamukhA, gaMbhIra, madhura, saMpUrNa ane satya vacanane bolanArA, zaraNe AvelAnA samavAyAGgavatsala, zaraNa karavA yogya, lakSaNa ane vyaMjananA guNe karIne sahita, mAna, unmAna ane pramANe karIne saMpUrNa ane sujAta mntr|| evA sarvAMge karIne suMdara aMgavALA, caMdranI jevA saumya AkAravALa, kAMta ane priya che darzana jenuM evA, ALasa rahita, codhaM aMga pracaMDa daMDanA prakAra (AjJA) vALA, gaMbhIra darzanavALA, tAladhvajAvALA (baLadeva) ane UMcI garuDadhvajAvALA (vAsudeva), K moTA dhanupane kheMcavAvALA, moTA sacanA sAgararUpa, durdhara, dhanupadhArI, dhIrone vipe purupAkAravALA, yuddhamA kIrtivALA // 29 // purupa, moTA kuLamAM janmelA, moTA ratnane cUrNa karanArA, ardhabharatanA svAmI, saumya ( roga rahita ), rAjakuLavaMzamAM tilakasamAna, ajita, ajita rathavALA, haLa ane muzaLane tathA kanaka( vANa )ne hAthamAM dhAraNa karanArA, (vaLadeva) zaMkha, cakra, gadA, zakti ane naMdaka nAmanA khaDgane dhAraNa karanArA (vAsudeva ) pravara, ujjvaLa, zuklAMta ane nirmaka kaustubha nAmanA maNine tathA mukuTane dhAraNa karanArA (vAsudeva ), kuMDaLavaDe prakAzita mukhavALA, kamaLa sarakhA netravALA, kaMThamA paherelI ekAvaLI( hAra )ne hRdaya upara dhAraNa karanArA (vAsudeva ), zrIvatsanA lAMchanavALA, (vAsudeva ) zreSTha yazavALA, sarva Rtu saMbaMdhI sugaMdhI puSpovaDe banAvelI, lAMcI, zobhatI, manohara, vikasvara, vicitra varNavALI ane uttama evI (vana) mALA jemanA vakSaHsthaLamAM racI che-sthApana karI che evA (vAsudeva ), pragaTa evA eka so ne ATha lakSaNovaDe prazasta ane manohara racyA cha aMgopAMga jemanA evA, madonmatta zreSTha gajeMdranI gati jevI vilAsavALI che gati jemanI evA, zarada RtunA navA garjArava jevo ane madhura evA krauMcapakSInA nirghoSa jevo tathA dudubhinA nAda jevo jemano // 299 //
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________ (madhura) svara (nAda) che evA, kaTIsUtra (kaMdorA) tathA nIla ( vAsudeva ) ane pIta (baLadeva) kauzeya vastravALA, zreSTha dedIpyamAna tejavALA, narane vipe siMha samAna, naranA pati, naranA iMdro, narane viSe vRSabha samAna, iMdranI upamAvALA, adhika rAjatejanI lakSmIvaDe dedIpyamAna ane nIla-pIta vastravAnA ve ve rAma ane kezava bhAio. hatA, te A pramANe-tripRSThathI kRSNa sudhI ane acaLathI chellA ( baLa ) rAma sudhI ( nava nava jANavA ) // 53 // TIkArthaH-dazAranA eTale vAsudevanA maMDaLa eTale baLadeva ane vAsadeva e bavenA je samudAya te dazAramaMDaLa kahIe. AthI karIne ja 'do do rAmakesavA' ema AgaLa kaheze. vaLI vaLadeva ane vAsudeva dazAramaMDaLanI bahAra nahIM hovA chatAM dazAramaMDalAni' ema prathama kahIne eNa dazAramaMDaLamAM pragaTarUpa evA temanA vizepaNo ApavA mATe 'tadyathA ema kahe che-' tadyathA' e zabda vaLadeva ane vAsudevanA svarUpane jaNAvavA mATe kahyo che. koika AcArya dazAramaMDaLano artha A pramANe kare che-dazAranA eTale vAsudevanA kuLamAM thayelI prajAnA maMDana eTale zobhAvanArA, uttama puruSo eTale tIrthaMkarAdika copana uttama puruSonI madhye vartatA hovAthI uttama, madhyama purupo eTale tIrthaMkara cakravartInA tathA prativAsudevAdikanA baLAdikanI apekSAe vacce vartanAra hovAthI, pradhAnapuruSo eTale te te kALanA puruSone madhye zauryAdikavaDe pradhAna-mukhya hovAthI, mananA baLavALA hovAthI ojasvI, dIptimAna zarIra hovAthI tejasvI, zarIre baLavAna hovAthI varcasvI, parAkrama batAvIne prasiddhi pAmelA hovAthI yazasvI, chAyAvAna eTale zobhAyamAna zarIravALA, eja kAraNa mATe kAMtinA yogathI kAMta, araudra AkAra hovAthI saumya, lokone vallabha hovAthI subhaga, cakSune priya rUpavALA hovAthI priyadarzana
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________ baladeva vAsudeva gunnvrnnn| zrI - samavAyAGga sUtra // cothu aMga // 30 // vALA, samacaturasra saMsthAna hovAthI surUpa, sukhakAraka hovAthI sukhazIla jemano svabhAva zubha athavA sukhakAraka hoya che te zubhazILa athavA sukhazILa kahevAya che, ane zubhazILa hovAthI sakhe karIne sevI zakAya te sukhAbhigamya kahevAya cha, sarva lokanA netrone kAMta eTale abhilApa karavA lAyaka je hoya te sarvajananayanakAMta kahevAya che. tyArapachI A Na padano karmadhAraya samAsa karayo ( zubhazIlasukhAbhigamyasarvalokanayanakAntAH), oghavala eTale vyavaccheda rahita (niraMtara) vaLavAnapaNuM hovAthI pravAhabaLavALA, atibala eTale zeSa sarvajanonA baLane ullaMghana karanArA hovAthI ativaLavAna, mahAvaLa eTale prazasta baLavALA, anihata eTale nirupakrama AyuSya hovAthI athavA moTA yuddhamAM paNa pRthvI paratemane pADanAra koi nahIM hovAthI koinA baDe nahIM haNAyelA, pote ja zatruono parAjaya karanAra hovAthI aparAjita-parAjaya nahIM pAmelA, te ja bAta kahe chazatrunA zarIra ane sainyanI kadarthanA karanArA hovAthI zatrumardana-zatrunu mardana karanArA, zatrunA icchita kAryane vikherI nAMkhanAra hovAthI hajAro zatrunA mAnatuM mardana karanArA, sAnukroza ( dayAvALA ) eTale namelAne vipe droha nahIM karanArA, amatsara eTale paranA leza paNa guNane grahaNa karanAra hovAthI matsara ( irSyA) rahita, acapala eTale mana, vacana ane kAyAnI sthiratA hovAthI capaLatA rahita, acaMDa eTale kAraNa vinA pravaLa kopa rahita hovAthI pracaMDatA rahita, jenuM vacana (bolavU ) ane hAsya e banne parimita ane komaLa hoya te mitamaMjulapralApahasita evA, tathA gaMbhIra eTale ropa, saMtopa, zoka vigere vikArane nahIM dekhADanAraM athavA meghanA zabda jevu gaMbhIra, madhura eTale karNane sukha ApanAeM, pratipUrNa eTale arthanI pratIti utpanna karanAruM ane satya evaM jemanuM vacana-vAkya che evA, tyArapachI A ve padano karmadhAraya samAsa -
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavo (priyamaMjulapralApahasitagaMbhIramadhurapratipUrNasatyavacanAH), zaraNe AvelAne vatsala eTale temana rakSaNa karanArA, zaraNya eTale rakSaNa karavAmAM zreSTha hovAthI zaraNa karavA lAyaka, lakSaNa eTale mAna (pramANa)vigere athavA vajra, svastika, cakra vigere cihno tathA vyaMjana eTale tala, masA vigere, tenA guNo eTale moTI RddhinI prApti vigere, teNe karIne upapeta eTale zakandhvAdigaNamAM A zabda hovAthI upapeta-sahita te lakSaNa ane vyaMjananA guNe karIne sahita evA, mAna eTale eka droNa pANInA parimANavAllaM zarIra, te kevI rIte ? te kahe che-pANInI bharelI droNI( pAtra )mAM puruSa bese tyAre temAMthI je pANI bahAra nIkaLe te jo eka droNa pramANa thAya to te puruSa mAnane pAmelo kahevAya che, unmAna eTale M ardhabhAra pramANapaNuM, te kevI rIte ? te kahe che-bAjavAmA rAkhelA purupano jo ardha bhAra jeTalo tola thAya to te unmAnane sil pAmelo kahevAya che, ane pramANa eTale eka so ne ATha aMgula UMcAi hoya te. A pramANe mAna, unmAna ane pra karIne paripUrNa eTale nyUnatA rahita ane garbhAdhAnathI AraMbhIne pAlana-poSaNanI vidhivaDe sujAta (sArI rIte utpanna thayelu) tathA sarvAMgasuMdara eTale samagra avayavanI pradhAnatAvAllaM zarIra cha jemanuM evA, caMdranI jema saumya (suMdara ) AkAravAlaM arthAt raudra ke bIbhatsa nahIM evaM, kAMta eTale dIptivAlaM, priya eTale lokone pramoda utpanna karanAruM che darzana eTale rUpa jemanuM evA, 'amarisaNa tti' amasRNa eTale kAma karavAmAM ALasa rahita athavA amarpaNa eTale aparAdha chatAM pnn| kSamA karanArA, prakAMDa eTale utkaTa che daMDaprakAra eTale AjJAvizeSa athavA nItino bhedavizeSa jemano evA, athavA duHsAdhya kAryane paNa sAdhanAra hovAthI pracaMDa che daMDapracAra eTale sainyano pracAra jemano evA, aMdarano abhiprAya jANI
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________ baladeva vAsudeva sUtra / zrIna zakAya evo hovAthI jeo gaMbhIra dekhAya che te gaMbhIradarzanIya kahevAya che, tyArapachI Abe padano karmadhAraya samAsa amavAyAGga karavo athavA to pracaMDa daMDanA pracAre karIne je gaMbhIra dekhAya cha (ema tRtIyA tatpurupa samAsa karavo-pracaMDadaMDapracAra gaMbhIradarzanIyAH) evA, tAla athavA tala nAmanA vRkSa che vaja (mAM cihna) jemane te tAladhvaja baLadeva hoya che ane ghoSaM aMga N|udviddha eTale UMco garuDanA cihnavALo ketu-dhvaja cha jemano te udviddhagaruDaketu vAsudeva hoya che, tyArapachI tAladhvaja vALA ane udviddhagaruDaketuvALA (e veno dvaMdva samAsa karavAthI) tAladhvajodviddhagaruDaketu evA, moTA vaLavAna hovAthI // 301 // moTA dhanupane kheMcanArA, mahAsatva( parAkrama )rUpa jaLanA AzrayarUpa hovAthI samudra jevA samudrarUpa te mahAsattvasAgara evA, teo jyAre raNAMgaNamA prahAra kare che tyAre koi paNa dhanurdhArI temane dhAraNa karI zakanAra na hovAthI durdhara evA, dhanurdhara eTale jemanuM zastra dhanuSa che evA, dhIra purupone viSe ja teo puruSa eTale parAkramI che paNa kAtarane vipe parAkramI nathI tethI dhIrapuruSa evA, yuddhamA prApta thayelI je kIrti te ja jemane pradhAna-mukhya che evA purupa te yuddhakIrtipuruSa kahe| vAya che, vipula kuLamAM utpanna thayelA eno artha prasiddha che, mahA vaLavAnapaNAe karIne mahAratnane eTale vajraratnane aMguSTha ane tarjanI AMgaLIvaDe jeo vighaTana karanAra eTale cUrNa karanAra te mahAratnavighaTaka kahevAya che, kema ke vajraratnane adhikaraNI ( eraNa ) upara mUkI tene ayodhana( hathoDA )vaDe TIpe topaNa te bhedAtuM nathI ( eraNamAM pezI jAya che), tevA vajraratnane teo bhede che tethI te durbheda cha, athavA saMgrAma karavAnI icchAvALA mahAsainyanI sAgaravyUha, zakaTavyUha vigere prakAravaDe je moTI racanA tene tarI javAnA raMganA rasikapaNAe karIne ane mahA vaLavAnapaNAe karIne jeo vidha mAM mAtA dhIra puruSalAi paNa dharUpa hovA // 30 //
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________ - MOI Tana kare-bIkherI nAMkhe te mahAracanAvighaTaka kahevAya che, pAThAMtaramA 'mahAraNavighaTakA' eTale moTA raNasaMgrAmane vIkherI nAMkhanArA evA, ardha bharatakSetranA svAmI, saumya eTale nIruja ( roga rahita), rAjakuLavaMzane viSe tilaka samAna, ajitakoithI jItAya nahIM evA, ajita sthavALA, 'halamuzalakaNakapANayaH'-temAM haLa ane muzaka eno artha prasiddha che, A be hathiyArarUpe jenA hAthamA che evA baLadeva ane jemanA hAthamAM kaNaka eTale bANa che evA zAGga dhanupavALA vAsudeva hoya che, pAMcajanya nAmano zaMkha, sudarzana nAmarnu cakra, kaumodakI nAmanI gadA-lakuTavizeSa ( lAkaDI), zakti eTale trizULa vizeSa ane naMdaka nAmarnu khaDga, A sarvane je dhAraNa kare te zaMkhacakragadAzaktinaMdakadhara vAsudevo hoya che, moTA prabhAvavALo hovAthI pravara, zveta athavA svaccha hovAthI ujjvaLa, kAMtivALo hovAthI zuklAMta athavA pAThAMtare sAraM parikarma karelu hovAthI sukRta tathA maLa rahita hovAthI nirmaLa evA kaustubha nAmanA maNine ane kirITa eTale mukuTane jeo dhAraNa kare che tevA, kuMDaLavaDe dedIpyamAna che mukha jenA evA, kamaLa jevA che netra jemanA evA, ekAvaLI nAmarnu bhUpaNa (hAra) kaMThane vipe lAgyuM satuM-laTakyuM satuM jeone vakSaHsthaLamAM varta che te ekAvalIkaMThalagitavakSa evA, zrIvatsa nAmanuM sAruM mahApuruSatvane sUcavanAeM lAMchana che jemane te zrIvatsalAMchana evA, sarvatra vikhyAta hovAthI zreSTha yazavALA, sarva RtumAM saMbhavatA ane sugaMdhI evA je puSpo te baDe sArI rIte racelI-karelI je pralaMba eTale paga sudhI pahoMce tevI lAMbI, zobhAyamAna, kAMta-manohara, vikasvara-phulelI, citra-pAMca varNanI ane vara-pradhAna evI mALA racI che eTale sthApana karI che athavA ratidA eTale sukha karanArI che vakSasthaLamAM jemanA te sarvata bhakusumaracitapralaMbazobhamAnakAMta - SE
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________ baladeva vAsudeva gunnvrnnn| // 302 // zrI vikasaccitravaramAlAracitavakSa evA, (ahIM sudhInA badhA vizepaNo vAsudevanA jANavA) tathA vibhakta eTale spaSTa rIte chUTA chUTA samavAyAGga dekhAtAje eka so ne ATha cakra vigere lakSaNo teNe karIne prazasta eTale mAMgalika ane suMdara eTale manohara sthApana karAyA che sUtra // mastaka ane AMgaLI vigere aMgopAMga jemanA te aSTazatavibhaktalakSaNaprazastasundaraviracitAMgopAMga evA, tathA madonmatta codhuM aMga 1. zreSTha hAthIno je lalita-manohara vikrama-saMcAra tenA jevI vilAsavALI che gati jemanI te mattagajavarendralalitavikramavi lAsitagati evA, zaradaRtune viSe thayelo evo ane navaM stanita (garjArava ) je ni?pane vipe che evo tathA madhura ane gaMbhIra evo je krauMca pakSIno nirghoSa eTale nAda tenI jevo tathA duMdubhinA svara jevo cha nAda (svara) jemano te zAradanavastanitamadhuragaMbhIrakrauMcanirghoSadundubhisvara evA, ahIM zaradaRtumA krauMca pakSI matta ane madhura svaravALA hoya che tethI zaradanuM grahaNa karyu cha, tathA vAraMvAra zabdanI pravRtti thavAthI te (zabda)no bhaMga (viccheda) thAya tyAre tenI amanoharatA thai jAya che tethI navastanita zabdanuM grahaNa kayuM che, ane svarUpa dekhADavAne mATe (svarUpa vizeSaNa tarIke ) madhura ane gaMbhIra e ve zabdanuM grahaNa kayu che, tathA kaTIsUtra eTale AbharaNa vizepa ( kaMdoro), te jemA pradhAna che evA baLadevane nIlaraMganA ane vAsudevane pItaraMganA kauzeyavastro jemane che te kaTIsUtranIlapItakauzeyavAsa evA, zreSTha prabhAva ane zreSTha kAMtipaNAe karIne zreSTha ane dedIpyamAna tejavALA, vikramanA yogathI narasiMha (narane vipe siMha jevA), manuSyonA nAyaka hovAthI narapati, parama aizvaryano yoga hovAthI nareMdra, uThAvelA kAryanA bhArano nirvAha karanAra hovAthI narane vipe vRSabha samAna, maruvRSabha jevA eTale devarAja( iMdra )nI upamAvALA, rAjatejanI lakSmIe karIne bIjA rAjAothI atyaMta dedI 02 //
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________ A P - pyamAna, tathA nIla ane pIta vastravALA, ahIM A 'nIlapItavasanAH ' e zabda pharIthI lakhyo che te nigamana( samApti )ne mATe lakhyo che. kevI rIte te nava thayA? te kahe che-dave dave' ityAdi. A pramANe nava vAsudeva ane nava baLadeva jANacA. 'tiviDhe ' ahIM ' yAvat ' zabda lakhyo che tethI te gAthAo A pramANe jANavI-"tiviDhe ya duviDhe ya, sayaMbhU purisuttame purisasIhe / taha purisapuMDarIe datte nArAyaNe kaNhe / / 52 // tti / / ayale vijaye bhadde suppabhe ya sudaMsaNe / AnaMde NaMdaNe paume rAme yAvi apacchime // 53 // tti ||"||(tripRsstth, dvipRSTha, svayaMbhU, puruSottama, puruSasiMha, puruSapuMDarIka, datta, nArAyaNa ane kRSNa // 52 // acala, vijaya, bhadra, suprabha, sudarzana, AnaMda, naMdana, padma ane chellA rAma // 53 // ) . ..mU0-eesi NaM NavaNhaM baladevavAsudevANaM puvabhaviyA nava nAmadhejjA hotthA, taM jahA-vissabhUI pavvayae dhaNadatta samuddadatta isivAle / piyamitta laliyamitte puNavvasU gaMgadatte ya // 54 // eyAiM nAmAiM putvabhave Asi vAsudevANaM / etto baladevANaM jahakkama kittaissAmi // 55 // visanaMdI ya subaMdhU sAgaradatte asogalalie ya / vArAha dhammaseNe aparAiya rAyalalie ya // 56 // mUlArthaH-A nava baLadeva ane vAsudevanA pUrva bhave A nava nAma hatA, te A pramANe-vizvabhUti, parvataka, dhanadatta, samudradatta, RSipAla, priyamitra, lalitamitra, punarvasu ane gaMgadatta. (54) A vAsudevonA pUrvabhavanA nAma hatA. have baLade - naaku aa aa aa
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // bodhuM aMga // 303 // conA anukrame pUrvabhavanA nAma kahuM huM ( 55 ) -- vizvanaMdI, subaMdhu, sAgaradatta, azoka, lalita, vArAha, dharmasena, aparAjita ane rAjalalita ( 56 ) // mU0 - siM navahaM baladevavAsudevANaM puvabhaviyA nava dhammAyariyA hotyA, taM jahA - saMbhUya sudaMsasesa kaNha gaMgadatte a / sAgarasamuddanAme dumaseNe ya Navamae // 57 // er dhammAyariyA kittI purisANa vAsudevANaM / puvabhave eAsiM jattha niyANAI kAsI ya // 58 // mUlArtha:- nava vaLadeva ane vAsudevonA pUrvabhave nava dharmAcAryo hatA, te A pramANe- saMbhUti, subhadra, sudarzana, zreyAMsa, kRSNa, gaMgadatta, sAgara, samudra ane navamA dumasena. (57), A purupomAM pradhAna kIrtivALA vAsudevonA pUrva bhave dharmAcAryo hatA, ke jyAM (jemanI pAse ) teoe ( cAritra laine ) niyANAM karyA hatAM // 58 // mU0-eesaM navahaM vAsudevANaM putrabhave nava niyANabhUmio hotthA, taM jahA - mahurA ya0 hathiNAraM ca // 59 // mUlArtha:--- A nava vAsudevonI pUrvabhave nava niyANA karavAnI bhUmi hatI, te A pramANe- mathurA yAvat hastinApura // 59 // TIkArtha :- mahurA ya kaNagavatthU sAvatthI poyaNaM ca rAyagihaM / kAyaMdI kosaMbI mihilapurI hatyiNapuraM ca // 59 // mathurA, kanakavastU, zrAvasti, potanapura, rAjagRha, kAkaMdI, kauzAMbI, mithilApurI ane hastinApura || 59 // vAsudeva caLadevanA pUrvabhava nAmAdi / // 303 //
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________ mU0 - eesi NaM navahaM vAsudevANaM nava niyANakAraNA hotthA, taM jahA - gAvI juve jAva mAuA // 60 // mUlArtha:- A nava vAsudevonA nava niyANAnA kAraNo hatA, teM A pramANe - gAya, yUpa, yAvat mAtRkA // 60 // 'TIkArtha :- gAvi jueM saMgAme taha itthI parAio raMge / bhajjANurAga goTThI paraiDDI mAuyA iya // 60 // gAya, yUpa-staMbha, saMgrAma, strIparAbhava, raMga, strIrAga, goSThI, paranI Rddhi ane mAtAparAbhava // 60 // mU0 - eesiM navahaM vAsudevANaM nava paDisatthU hotthA, taM jahA - assaggIve jAva jarAsaMdhe // 61 // ee khalu pADasattU jAva sacakkahiM // 62 // ekko ya sattamIe paMcaya chaTThIe paMcamI eko / eko utthIe kaNho puNa taccapuDhavIe || 63 || aNidANakaDA rAmA [ save viya hear niyANakaDA / uDuMgAmI rAmA kesava sabe ahogAmI // 64 // ] aTTaMtakaDA rAmA ego puNa baMbhaloyakappammi / ekkA se ganbhavasahI sijjhissai AgamisseNaM // 65 // (sUtram - 158 // ) mUlArtha:-A nava vAsudevonA nava pratizatru hatA, te A pramANe - avagrIva yAvat jarAsaMdha ( 61 ). A pratizatruo yAvat potAnA cakravaDe haNAyA (62), nava vAsudevamAMthI eka vAsudeva sAtamI narakapRthvImAM gayA, pAMca vAsu
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________ kana aivatamA thayelA. tiirthNkro| // 30 // devo chaTThI narake gayA, eka pAMcamIe gayA, eka cothIe gayA ane kRSNa trIjI pRthvImAM gayA (63). sarve rAma-vaLa- samavAyAGga deva niyANA rahita hoya che [ ane sarva vAsudevo niyANA sahita hoya che, sarve rAma UrdhvagAmI hoya che ane sarva vAsudevo Mama adhogAmI hoya che (64).] ATha baLadevo aMtakRta-mokSagAmI thayA ane eka rAma (baLabhadra ) brahmaloka kalpamAM gayA te AgAmI kALe eka garbhavasati (bhava ) karI siddha thaze (AvatI covIzImA caudamA tIrthakaranA cArAmAM siddha thaze) (ahIM pAThAMtare 'AgamessANaM' evo pATha cha eTale bhAvI tIrthakaronA samaye siddha thaze ) // 65) // sUtra-158 // mU-jaMbuddIveNaM dIve eravae vAse imIse osappiNIe cauvIsaM titthayarA hotthA, taM jahAcaMdANaNaM sucaMdaM aggIseNaM ca naMdiseNaM ca / isidiNaM vaihAriM vaMdimo somacaMdaM ca // 66 // vaMdAmi juttiseNaM ajiyaseNaM taheva sivaseNaM / buddhaM ca devasamma sayayaM nikkhittasatthaM ca // 67 // asaMjalaM jiNavasahaM vaMde ya aNaMtayaM amiyaNANiM / uvasaMtaM ca dhuyarayaM vaMde khalu guttiseNaM ca // 68 // atipAsaM ca supAsaM devesaravaMdiyaM ca marudevaM / nivANagayaM ca dharaM khINaduhaM sAmakoTuM ca // 69 // jiyarAgamaggiseNaM vaMde khINarAyamaggiuttaM ca / vokasiyapijjadosaM vAriseNaM gayaM siddhiM // 70 // ma // 30 //
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlArthaH-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM auravata kSetrane viSe A avasarpiNImAM covIza tIrthakaro thayAhatA, te ApramANecaMdrAnana 1, sucaMdra 2, agnisena 3, naMdIsena ( koi graMthamAM Atmasena eva' nAma paNa dekhAya che ) 4, Rpidinna 5, vratadhArI 6, zyAmacaMdra 7 ne huM vAMdu cha (66). yuktisena ( koi ThekANe dIrghabAhu ke dIrghasena evA paNa nAma dekhAya cha) 8, ajitasena ( koi ThekANe zatAyu evaM paNa nAma che) 9, zivasena ( koi ThekANe A satyasena ane satyaki paNa kahevAya che ) 10, buddha-tattvane jANanAra devazarmA ( bIjuM nAma devasena ) 11, nikSiptazastra (vIjuM nAma zreyAMsa ) 12, temane hu~ sadA namuMTuM (67), asaMjvala 13, jinavRpabha (bIjuM nAma svayaMjala ) 14, amita-kevaLa jJAnavALA anaMtaka (bIjuM nAma siMhasena) 15, dhUta rajavALA-jeNe karmarajano nAza karyo che evA upazAMta nAmanA jinezvara 16, guptisena 17, A sarvane huM vAMduM chu. ( 68.). atipArtha 18, supArzva 19, devezvaroe vAMdelA marudeva 20, mokSane pAmelA, duHkhano kSaya karanAra ane zyAma koSThavAlA dhara nAmanA jinezvara 21, e sarvane huM vAMdu chu, (69). rAgane jitanAra agnisena (bIjuM nAma mahAsena) 22, kSINa rAgavALA agniputra 23, rAgadveSano nAza karanAra ane siddhimAM gayelA evA vAripeNa 24, A sarvane huM vAMdu chu (70). ( anya sthAne A nAmonI AnupUrvI ( anukrama ) anyathA prakAre paNa jovAmAM Ave che.)| ___mU0--jaMbUddIve NaM dIve AgamissAe ussappiNIe bhArahe vAse satta kulagarA bhavissati, | taM jahA-miyavAhaNe subhUme ya suppabheya syNpbhe| datte suhume subaMdhU ya AgamissANa hokkhati // 71 //
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI * jaMbUddIve NaM dIve AgamissAe ussappiNIe eravae vAse dasa kulagarA bhavissaMti, taM jahA-- bharata vimalavAhaNe sImaMkare sImaMdhare khemaMkare khemaMdhare daDhadhaNU dasadhaNU sayadhaNU paDisUI sumai ti // aikhatamAM aira sUtra // bhAvI mUlArtha:-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane vipe AvatI utsarpiNIne vipe bharatakhaMDamAM sAta kulakaro thaze, te A pramANe pothu aMga kulkro| mitavAhana, subhUma, suprabha, svayaMprabha, datta, sUkSma ane subaMdhu. (71). // // 305 // N A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane vipe AvatI utsarpiNIne vipe auravata kSetramA daza kulakaro thaze, te A pramANe-vimala vAhana, sImaMkara, sImaMdhara, kSemaMkara, kSemaMdhara, dRDhadhanu, dazadhanu, zatadhanu, pratizruti ane sumati // : mU0-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse AgamissAe ussappiNIe cauvIsaM titthagarA bhavissaMti, taM jahA-mahApaume sUradeve, supAse ya sayaMpabhe / savvANubhUI arahA, devassue ya hokkhaI // 72 // udae peDhAlaputte ya, pohile satakitti ya / muNisuvae ya arahA, savabhAvaviU jiNe // 73 // amame NikasAe ya, nippulAe ya nimmame / cittautte samAhI ya, AgamisseNa hokkhaI // 74 // saMbare aNiyahI ya, vijae vimaleti ya / devovavAe arahA, aNaMtavijae iya // 75 // ee vuttA cauvvIsaM, bharahe vAsammi kevalI / AgamisseNa hokkhati, dhammatitthassa / // 305 // AMI
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________ TamanamA desagA // 76 // mUlArtha:-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane vipe bharatakSetrane vipe AvatI utsarpiNImAM covIza tIrthaMkaro thaze, tenA nAma A pramANe-mahApadma 1, sUryadeva 2, supArzva 3, svayaMprabha 4, sarvAnubhUti arihaMta 5, ane devazruta 6 nAmanA thaze. (72). udaya 7, peDhAlaputra 8, poTTila 9, zatakIrti 10, munisuvrata arihaMta 11, sarvabhAvavid jinezvara 12, (73) niSkaSAya 13, amama 14, niSpulAka 15, nirmama 16, citragupta 17 ane samAdhi 18 AgAmI kALe thaze (74), saMvara 19, aniyaTTI 20, vijaya 21, vimala 22, devopapAta arihaMta 23 ane anaMtavijaya 24 (75), A covIza tIrthakaro AgAmI kALe bharatakSetramA dharmatIrthanA upadezaka thaze ema kayuM che. (76) // TIkArtha-mahApadmane AraMbhIne anaMtavijaya sudhInA covIza nAma jANavA (75) // mU-eesi NaM caubIsAe titthakarANaM pubabhaviyA caubIsaM nAmadhejjA bhavistaMti, taM jahA--seNiya supAsa udae poTilla aNagAra taha daDhAU ya / kattiya saMkhe ya tahA naMda sunaMde ya satae ya // 77 // boddhabA devaI ya saJcai taha vAsudeva bldeve| rohiNi sulasA ceva tatto khalu revaI ceva // 78 // tato havai sayAlI boddhave khalu tahA bhayAlI ya / dIvAyaNe ya kaNhe
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 // 306 // zrI tatto khalu nArae ceva // 79 // aMbaDa dArumaDe ya sAIbuddhe ya hoi boddhaye / bhAvItitthagarANaM bhAvI samavAyAGga / NAmAiM puvabhaviyAI // 8 // tIrthaMkaronA sUtra // I pUrvabhavanA eesi NaM caubbIsAe titthagarANaM cauvvIsaM piyaro bhavissati, cauvvIsaM mAyaro bhavi-ING codhuM aMga saMti, cauvvIsaM paDhamasIsA bhavissaMti, cauvvIsaM paDhamasissaNIo bhavissaMti, cauvvIsaM paDhama- vigere / bhikkhAdAyagA bhavissati, cauvvIsaM ceiyarukkhA bhavissaMti // - mUlArthaH-A covIza tIrthaMkaronA pUrva bhava saMbaMdhI covIza nAma A pramANe che--zreNika 1, supArzva 2, udaya 3, poTTilla anagAra (sAdhu ) 4, dRDhAyu 5, kArtika 6, zaMkha 7, naMda 8, sunaMda 9, zataka 10 (77) devakI 11, satyaki 12, kRSNa vAsudeva 13, vaLadeva 14, rohiNI 15, sulasA 16, tyArapachI revatI 17 e nAma jANavA (78). tyAra7 pachI sayAla 18 che, tyArapachI bhayAla 19 jANavA, kRSNadvIpAyana 20, tyArapachI nArada 21, (79). aMbaDa 22, dArumRta 23 ane svAtibuddha 24 jANavA. bhAvI tIrthakaronA A pUrvabhavanA nAma jANavA (80) // A covIza tIrthaMkaronA covIza pitAo thaze, covIza mAtAo thaze, covIza prathama ziSyo thaze, covIza prathama ziSyA kA thaze, covIza prathama bhikSA ApanArA thaze ane covIza caityavRkSo thshe.|| (tenA nAmo anyasthaLethI jANI levA) ... // 306 // : kha
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mU--jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse AgamissAe ussappiNIe bArasa cakavahiNo bhavissati, taM jahA--bharahe ya dIhadaMte gUDhadaMte ya suddhadaMte ya / siriutte siribhUI sirisome ya sattame // 81 // paume ya mahApaume vimalavAhaNe vipulavAhaNe ceva / variTTe bArasame vutte AgamisA bharahAhivA // 82 // eesi NaM bArasaNhaM cakkavaTTINaM bArasa piyaro bhavissaMti bArasa mAyaro bhavissaMti bArasa itthIrayaNA bhavissaMti // mUlArthaH-A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetrane viSe AvatI utsarpiNImAM bAra cakravartIo thaze, tenA nAmo A pramANe-bharata 1, dIrghadaMta 2, gUDhadaMta 3, zuddhadaMta 4, zrIputra 5, zrIbhUti 6, sAtamA zrIsoma 7, (81).. padma mahApadma 9, vimalavAhana 10, vipulavAhana 11 ane bAramA variSTa 12-A bAra bharatanA adhipati AgAmI kALe thaze ema kahuM che. (82) // A bAra cakravartInA bAra pitA. thaze, bAra mAtA thaze ane bAra strIratna thaze // - mU0-jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse AgamissAe ussappiNIe nava baladevavAsudevapiyaro bhavissaMti, nava vAsudevamAyaro bhavissaMti, nava baladevamAyaro bhavissaMti, nava dasAramaMDalA bhavissaMti, taM jahA-uttamapurisA majjhimapurisA pahANapurisA oyaMsI teyaMsI evaM so ceva %ERB
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga ..suutr|| poeM aMga // 307|| vaNNao bhANiyavyo jAva nIlagapItagavasaNA duve duve rAmakesavA bhAyaro bhavissaMti, taM jahA- bharatamAM bhAvI naMde ya naMdamitte dIhabAhU tahA mahAvAhU / aibale mahAbale balabhadde ya sattame // 83 // duviTTha cakravaya tiviTu ya AgamissANa viNhuNo / jayaMte vijaye bhadde suppabhe ya sudaMsaNe / ANaMde naMdaNe yaadi| paume saMkarisaNe ya apacchime // 84 // - eesi NaM navaNhaM baladevavAsudevANaM puvvabhaviyA Nava nAmadhejjA bhavissaMti, nava dhammAyariyA bhavissaMti, nava niyANabhUmIo bhavissaMti, nava niyANakAraNA bhavissaMti, nava paDisattU bhavissaMti, taM jahA-tilae ya lohajaMghe vairajaMghe ya kesarI paharAe / aparAie ya bhIme mahAbhIme ya suggIve // 85 // ee khallu paDisattU kittIpurisANa vAsudevANaM / savve vi cakkajohI hammihiMti sacakkehi // 86 // .. mUlArtha:--jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane vipe bharatakSetrane viSe AvatI utsarpiNImAM nava baLadeva ane nava vAsudevanA nava pitA thaze, nava vAsudevanI nava mAtA thaze, nava baLadevanI nava mAtA thaze, nava dazAramaMDaLo thaze, te A pramANe--uttama puruSa,
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________ madhyama puruSa, pradhAna puruSa, ojasvI, tejasvI, e ja pramANe te ja eTale pUrve vistArathI kahyA pramANe varNana kahetuM yAvat nILa ane pIta vastravALA ve ve rAma ane kezava nAmanA bhAio thaze. te A pramANe -- naMda 1, naMdamitra 2, dIrghabAhu 3, tathA mahAbAhu 4, atibaLa 5, mahAbaLa 6, sAtamA vaLabhadra 7, ( 83 ), dvipRSTha 8 ane tripRSTha 9, A AvatI utsarpiNImAM thanAra vAsudevanA nAma jANavA. jayaMta 1, vijaya 2, bhadra 3, suprabha 4, sudarzana 5, AnaMda 6, naMdana 7, padma 8 ane chelA saMkarSaNa 9, ( nava vaLadevanA A nAma jANavA. ) ( 84 ) // A. nava vaLadeva ane vAsudevanA pUrvabhavanA nava nAma hoze, nava dharmAcAryo thaze, nava niyANAnI bhUmi thaze, nava niyANAnA kAraNo thaze, nava pratizatru thaze, te A pramANe -- tilaka 1, lohajaMgha 2, vajrajaMgha 3, kesarI 4, prahalAda 5, aparAjita 6, bhIma 7, mahAbhIma 8 ane sugrIva 9 (85) A puruSane viSe uttama kIrtivALA vAsudevoMnA pratizatru (prativAsudeva ) thaze. te sarve cakravaDe yuddha karaze ane potAnA ja cakravaDe haNAze ( 86 ) // mU0 - jaMbuddIve NaM dIve erakhae vAse AgamissAe ussappiNIe cauvvIsaM titthagarA bhavi - ssaMti, taM jahA - sumaMgale a siddhatthe, nivvANe ya mahAjase / dhammajjhae ya arahA, Agami - ssANa hokkhaI // 87 // siricaMde pupphakeU, mahAcaMde ya kevalI / suyasAgare ya arahA, missANa hokkhaI // 88 // siddhatthe puNNaghose ya, mahAghAse ya kevalI / saccaseNe ya arahA, Aga
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________ PATI... 'zrI aivatamA thanArA suutr|| bhAvI tiirthkro| cothu aNg| // 308 // AgamissANa hokkhaI // 89 // sUraseNe ya arahA, mahAseNe ya kevalI / savvANaMde ya arahA, devautte ya hokkhaI // 90 // supAse suvvae arahA, arahe ya sukosale / arahA aNaMtavijae, AgamissANa hokkhaI // 91 // vimale uttare arahA, arahA ya mhaable| devANaMde ya arahA, AgamissANa hokkhaI // 92 // ee vuttA cauvvIsaM, eravayAmi kevlii| AgamissANa hokkhaMti, dhammatitthassa desagA // 93 // - mUlArtha:--jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane vipe airavata nAmanA kSetrane vipe AvatI utsarpiNImAM covIza tIrthaMkaro thaze, tenA nAmo A pramANe-sumaMgala 1, siddhArtha 2, nirvANa 3, mahAyaza 4, dharmadhvaja 5, eAgAmIkALe thaze (87) zrIcaMdra 6, puSpaketu 7, mahAcaMdra kevaLI 8, zrutasAgara arihaMta 9, e AgAmI kALe thaze (88) siddhArtha 10, pUrNaghoSa 11, mahAghoSa kevaLI 12, satyasena arihaMta 13, e AgAmI kALe thaze (89). sUrasena arihaMta 14, mahAsena kevaLI 15, sarvAnaMda arihaMta 16 devapaNe hoze (90) supArzva 17, suvrata arihaMta 18, sukosala arihaMta 19, anaMtavijaya arihaMta 20, e AgAmI kALe thaze (91). vimala 21, uttara arihaMta 22, mahAvaLa arihaMta 23 ane devAnaMda arihaMta 24. e AgAmI kALe thaze (92) A kahelA covIza kevaLI aivatane vipe AgAmIkALe dharmatIrthane dekhADanAra thaze (93) // mU0-bArasa cakavATTiNo bhavissaMti, vArasa cakkavaddipiyaro bhavissaMti, bArasa cakkavaTTimA // 308 //
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaro bhavissaMti, vArasa itthIrayaNA bhavissaMti // nava baladevavAsudevapiyaro bhavissaMti, Nava vAsudevamAyaro bhavissaMti, Nava baladevamAyaro bhavissaMti, Nava dasAramaMDalA bhavissaMti, jahA - uttamapurisA majjhimapurisA pahANapurisA jAva duve duve rAmakesavA bhAyaro bhavissaMti, Nava paDisattU bhavissaMti, nava pUvvabhavaNAmadhejjA, nava dhammAyariyA, Nava NiyANabhUmIo, Nava NiyANakAraNA, AyAe evae AgamissAe bhANiyavvA / evaM dosu vi AgamissAe bhANiyavvA // (sUtram--159 ) // mUlArthaH -- cAra cakravartIo thaze, bAra cakravartInA pitAo thaze, bAra cakravartInI mAtAo thaze, bAra strIratno thaze / nava vaLadeva ane vAsudevanA pitAo thaze, nava vAsudevanI mAtA thaze, nava baLadevanI mAtA thaze, nava dazAramaMDaLa thaze, pramANe uttama puruSa, madhyama puruSa, pradhAna puruSa, yAvat rAma ane kezava e bave bhAio thaze, temanA nava pratizatru thaze, nava pUrvabhavanA nAma thaze, nava dharmAcArya haze, nava niyANAnI bhUmi thaze, nava niyANAnA kAraNa vaze, A pramANe jema bharatakSetra saMbaMdhI kahyuM che tema aivatamAM paNa AvatI utsarpiNImAM kahetuM / e ja pramANe AgAmI kALane AzrIne banne kSetramAM kahetuM // sUtra- 159 //
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra / samavAya zabdanA yathArthanAmA TIkArtha:-eja pramANe A sarva sUtra graMthanI samApti sudhI sugama jANavU. vizepa e ke--' AyAe ti'---vaLa- samanAyAga devAdikathI AvelaM A sUtra eTale ke devalokAdikathI cavelA evA rAmanI je prakAre manuSyamA utpatti ane siddhi thai .. sUtra // vigere sarva kahevU. eja pramANe 'dosu vitti'--bharata ane aivata kSetrane vipe thavAnAvAsudevAdika kahevA // suutr-159|| pothaM aMga A rIte aneka prakAranA arthoM ( padArthoM ) dekhADIne have adhikAra karelA A graMthanA yathArtha nAmone dekhADavA 10 mATe kahe che-- // 3.9 // mU0--icceyaM evamAhijjati, taM jahA--kulagaravaMsei ya evaM titthagaravaMsei ya cakavahivaMsei ya dasAravaMsei ya gaNadharavaMsei ya isivaMsei ya jaivaMsei ya muNivaMsei ya / suei vA suaMgei vA suyasamAsei vA suyakhaMdhei vA samavAei vA saMkhei vA sammattamaMgamakkhAyaM ajjhayaNaM ti bemi // (suutrm--160)||. // iti samavAyaM cautthamaMgaM samattaM // mUlArvaH--e rIte A zAstra kahevAya che--te ApramANe--kulakaranA vaMza, tIrthakaranA vaMza, cakravartInA vaMza, dazAra(caLadeva-cAsudeva )nA vaMza, gaNadharanA vaMza, RpivaMza, yativaMza ane munivaMza // tathA zruta, zrutAMga, zrutasamAsa, zrutaskaMdha, samavAya (samUha), saMkhyA, samasta aMga kayuM che tathA samasta adhyayana kayu che. ema huM kahuM chu. // suutr-160|| // 309 //
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________ . TIkArtha:--' iti etat '--A adhikAra karelaM zAstra ' evaM ' eTale A kahevAnA prakAravaDe 'AkhyAyate eTale kahevAya che, te A pramANe--kulakaravaMzanuM eTale kulakaronA pracAhanu kahevApaNuM hovAthI kulakaravaMza kahevAya che. ahIM sarvatra ' iti' zabda upadarzanane viSa che ane 'ca' zabda samuccaya arthane viSa che. ' evaM '--eja pramANe 'titthagaravaMsei yatti'--jema dezathI kulakaravaMzanuM pratipAdana karelu hovAthI kulakaravaMza ema kahevAya che, tema dezathI tIrthaMkaravaMzanuM pratipAdana karelu hovAthI tIrthakaravaMza ema kahevAya che. e ja pramANe te te vaMzanuM pratipAdana karelu hovAthI cakravartIvaMza, dazAravaMza, gaNadharavaMza, gaNadhara sivAyanA je zepa jinaziSyo te RSi kahevAya che, tenA vaMza kahelA hovAthI RSivaMza ema kahevAya cha kAraNake ahIM tenuM pratipAdana (kathana) samavasaraNanA adhikAre karIne RSivaMza sudhI paryuSaNA kalpa kahevAmAM Avyo che, tethI karIne ja yativaMza ane munivaMza paNa A kahevAya che; kemake yati ane muni e banne zabdo RSinA ja paryAya che. tathA A zruta paNa kahevAya che, kemake A zruta traNa kALanA arthano bodha karavAmAM samartha cha, tathA / zrutAMga paNa A kahevAya che eTale ke pravacanarUpa puruSanuM aMga-avayava che tethI, tathA zrutasamAsa eTale samagra sUtrArthone ahIM saMkSepathI kahyA che tethI zrutano saMkSepa ema kahevAya che. tathA zrutanA samudAyarUpa hovAthI A zrutaskaMdha ema kahevAya che. tathA 'samAe vatti'-samavAya ema kahevAya che eTale ke samagra jIvAdi padArthoM abhidheyapaNAe karIne ahIM maLelA hovAthI A samavAya kahevAya che. tathA eka vigere saMkhyAnA pradhAnapaNAe karIne AmAM padArthonuM pratipAdana karyu che tethI saMkhyA ema paNa kahevAya che. tathA bhagavAne samagra A aMga kA che, paNa AcArAMgAdikanI jema ve zrutaskaMdha vigere khaMDa-vibhAgovaDe A - -
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrasamApti ka samavAyA sUtra // cothu aMga // 310 // kA nathI tethI A samastAMga ema kahevAya che. tathA ' ajjhayaNaM ti tti'-A samagra adhyayana ema kayuM che, paNa kA cha, paNa AmAM zastraparijJAdikanI jema uddeza vigere khaMDa-vibhAga che nahIM. chevaTano 'iti' zabda samAptinA arthamA pravarte che. 'bravImIti'-hu~ kahuM chu ema sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kayu. zrImAna mahAvIra vardhamAnasvAmInI pAse je dhAryu hatuM te kayu. A kahevAthI artha jANavAmAM gurunI paraMparA jaNAvI, ema thavAthI graMthane viSe ziSyanI gauravabuddhi upajAvI kahevAya cha ane gurune viSe potAnuM bahumAna dekhADayu tathA uddhRtapaNuM dUra kayu. A ja artha ziSyane prApta thayelo thAya che ane A ja mumukSuno mArga che ema jaNAvyu. // sUtra--160 // SRIDESHEERESSESSETTER // iti samavAya nAmanA cothA aMganI TIkAno artha smaapt.|| SIRSINESHISINESSURESHEIGRIHSH // 310 //
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha prazasti. zrI mahAvIrasvAmIne namaskAra thAo, zreSThathI paNa zreSTha evA zrIpArzvanAthasvAmIne namaskAra thAo, zrIsarasvatI devIne namaskAra thAo, uttama kavionI sabhAne paNa namaskAra thAo, zrIsaMghane namaskAra thAo, pragaTa guNavALA gurune paNa namaskAra thAo, tathA A prakRta vidhimA sahAya karanAra sarvane namaskAra thAo // 1 // . aho ! vacananA samudrarUpa je uttama graMthanuM pramANa prathama eka lAkha ne cumALIza hajAra padonuM hatuM, te kAlAdikanA dopathI culukanI AkRtine pAmela tathA durlekhane lIdhe kSINatAne pAmela A graMtha nAno thai gayo che temAM mArI jevA alpabuddhivALA zuM karI zake ? // 2 // topaNa potAnA AtmAne ati kaSTamAM nAMkhIne mane koika divasa adhika kaSTa na thAo ane AnuM vivecana karanArA vIjA alpajJAnavALAne AnA vyAkhyAnamAM adhika kaSTa na thAo, ema vicArIne meM AmAM kAMika vyAkhyAna kayuM che. temAM kAMDa doSavALu vyAkhyAna thayuM hoya to tenI paropakAramAM udyamavALA DAlA puruSoe zuddhi karavI // 3 // sarvajJanuM vacana hovAthI A vacana ( sUtra ) mAM kAMipaNa virodha che ja nahIM, to paNa koi ThekANe kAMi paNa te ( virodha ) no * AbhAsa thAya to te manuSyanI buddhinI maMdatAne lIdhe, uttama gurunA virahane lIdhe, athavA atIta kALe munIzvaroe gaNadharanA vacanonA samUhano pheraphAra karelo hovAthI jANavo // 4 //
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samavAyAGga sUtra // co aMga // 311 // jo ke A vyAkhyAna ( TIkA ) uttama kavionA vacananI parataMtratAvaDe meM kayuM che, topaNa AmAM koi ThekANe mana(mati ) nA mohane lIghe arthAdikano bheda ( doSa ) saMbhave che, paraMtu zrIsaMghanI buddhine anusaravAnI vidhithI ane bhAvanI zuddhI mAro alpa dopa paNa na ho, A vAvatamAM zrutadevatA mArA para prasanna manavALA ho // 5 // free farararat manohara cAritravALA zrIvardhamAna nAmanA sUrituM dhyAna karatA, ati tIvra tapa karanAra ane graMthanI racanA karavAmAM prabhu jevA zrImAn jinezvarasUri tathA tenA baMdhu, darpavALA vAcALa janone jItanArA ane pRthvI para prasiddhine pAmelA zrIbuddhisAgara nAmanA sUri thayA hatA // 6 // temanA ziSya zrI abhayadeva sUrie zrIsamavAya nAmanA A cothA aMganI saMkSepathI TIkA karI che // 7 // A samavAyAMganI TIkA vikrama saMvata agyAra so ne vIza ( 1120 )nI sAlamAM aNahilaMpAdaka nAmanA nagaramAM racI che // 8 // * A TIkAnA dareka akSara gaNIne enuM pramANa traNa hajAra ane poNA cha so ( 3575) zloka jeTaluM nizcaya karyu che // 9 // | sUtra saMkhyA zloka 1667 ane TIkA 3575 / banne maLIne 5242 zloka che. // prshsti| // 319 //
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________ iti caMdrakuLarUpI AkAzamA sUryasamAna zrIabhayadeva AcArye racelI samavAyAMga sUtranI TIkA, TIkAno artha, mULa ne mULano artha - samApta //
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________ sabhA taraphathI pragaTa thayelA (11) sUtro... (nathI) ruH 1. zrI uttarAdhyayana sUtra mULa-mULArtha-TIkArthaH.. . 12. zrI jJAtAsUtra-mULa-mULArtha-TIkArtha ve vibhAga.... 3. zrI aMtagaDadazAMga ne anuttarovavAisUtra-mULa-mULAtha-TIkArtha...... 4. zrI nirayAvalI sUtra ( pAMca upAMga bheLA )... 5 zrI vipAkasUtra 6. zrI samavAyAMga sUtra mULa-mULArtha-TIkAtha. taiyAraH cha. ... ru. 1 // (nathI) // 312 //
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
_