________________
श्री
समवायाङ्ग
सूत्र ॥
धुं अं
॥२४४॥
5
केति - फळरूप जे विपाक ते फळविपाक कहेवाय छे । तथा ' नगरगमणाई ति -- भगवान गौतमस्वामीए भिक्षाचर्यादिक माटे नगरमा प्रवेश कर्यो । ए ज वातने विस्तारथी कहे छे --' दुहविवागेसु णं ' इत्यादि -- तेमां प्राणातिपात, मृपावाद, चोरी करवी, परदारमैथुन, ए चारनी साथे जे ' ससंगयाए त्ति ' -- ससंगता एटले सपरिग्रहता ( परिग्रह सहितं) ते वडे संचय करेला कर्मों एम संबंध करवो. वळी महा तीव्र कपाय, इंद्रिय, प्रमाद, पापप्रयोग अने अशुभ अध्यवसायवडे संचय करेला पापकर्मना पापानुभाग एटले अशुभ रसवाळा जे फळविपाक एटले विपाकोदय ते आ विपा कश्रुतमां कहेवाय छे, एम संबंध करवो. कोना विपाकोदय कहेवाय छे ? ते कहे छे नरकगतिने विषे अने तिर्यंचगतिने विषे जे घणा प्रकारना सेंकडो कष्टनी परंपराथी बंधायेला छे ते जीवोना, अहीं जीव शब्द अध्याहार राखवो. तथा ' मणुयत्ते त्ति ' - मनुष्यपणाने विषे पण आवेला ते जीवोने जे प्रकारे शेष रहेला पापकर्मवडे पापवाळा फळविपाक एटले अशुभ विपाकोदय थाय छे, ते अहीं कहेवाय छे एम प्रकृत जाणवुं. ते आ प्रमाणे-वध-यष्टि विगेरेवडे ताडन करवुं, वृषणविनाश-वर्धितक ( खासी ) करवुं ते, तथा नासिका, कर्ण, ओष्ठ, अंगुष्ठ, हाथ, पग, अने नखनुं जे छेद तें, तथा जिह्वानो छेद, अंजन एटले तपावेली लोढानी सळीवडे नेत्रमां आंजनुं ते, अथवा म्रक्षण एटले खार अने तेल विगेरेवडे शरीरने मसळवं ते, 'कडग्गिदाहणं ति '--कट एटले फाडेला वांस विगेरेना अग्निवडे वाळवं ते, अर्थात् कटवडे वीटेलाने बाधा उपजावधी ते, तथा हस्तीना पग नीचे दबावयुं ते, फालन एटले विदारखं ते, उल्लंघन एटले वृक्षनी शाखादिक उपर लटकावयुं ते, तथा शूळवडे, लत्तावडे, लकुटवडे अने यष्टिवडे गात्रोने भांगवा ते, तथा त्रपुवडे, सीसा -
विपाक
श्रुत परिचय |
॥२४४॥
