________________
मनम्याकरणस्ने
'करयल' करतल= हस्ततल 'सग्गपत' सागपत्र = वृक्षविशेषपन 'वस्थ' पत्रम्, 'एवमाइएहिं ' एवमादिभिः = इत्यादिभिर्मायृदीरक विद्युद्वथननादिसाधनैः ' भणिल ' अनिल वायु हिंसन्ति || सू० १७॥
अथ वनस्पतिकायहिंसाकारणान्याह - ' अगारे' श्यादि ।
मूलम् - अगार परियार-भक्ख भोयण - सयणासण- फलगमुसल उखल-तत- विततातोज वहण वाहण भंडग- विविहभवणतोरण- विटंग - देवकुल- जालयन्द्रचद- निज्जूहग-चंद-सालिय- वेइयनिस्से - णिदोणि- चंगेरी-खील मंडव सभा-पवा ऽऽवसह-गधमलाणु लेवणं-वर-जुय-नगल-मेइय-कुलिय-सदणसीया रह-सगड-जाणजोग्ग- अहालग - चरिअदार गोपुर-फलिहा-जंत-सूलिया लउडमुसंढि सयग्घी - बहुपहरणा-वरणुवक्खराण कए अण्णेहि एवमाइहिं हि कारणसहि हिसति तरुगणे भणिए अभणिए य एवमाई ॥ सू० १८ ॥
से जब किसी निमित्त फूक मारी जाती है तब, और खुले मुह बोलते हैं तब, जब हाथों से ताली बजाई जाती है तब, जब पत्र शाक के पत्तों को साफ करने के लिये उन्हें हाथ पर झटकारा जाता है तब, और जब घस्त्र के अचल से हवा की जाती है तब, तथा बिजली आदि के पखौं से जब हवा की जाती है तब वायुकाय के जीवों की हिंसा होती है । तात्पर्य इसका यह है कि जितने भी वायूदीरक साधन है उन से वायु काय के जीवों की हिंसा होती है ।। सू-१७॥
अब वनस्पति की हिंसा करने के प्रयोजन को सूत्रकार कहते हैं
કુક મારવામા આવે છે ત્યારે, જ્યારે ખુલ્લે માઢ ખોલવામા આવે છે ત્યારે જ્યારે હાથા વડે તાળી વગાડવામાં આવે છે ત્યારે, જ્યારે શાના પાનને સાક્ કરવાને માટે હાથથી છટકવામા આવે છે ત્યારે તથા વીજળી આદિના પખા ઘઉં જ્યારે હવા ખાવામા આવે છે ત્યારે વાયુકાય જીવાની હિંસા થાય છે તેનુ તાત્પર્ય એ છે કે હવા ખાવાના જેટલા સાધના છે તેમનાથી વાયુકાય જીવેાની हिंसा थाय छे ॥ १७॥
હવે વનસ્પતિકાયની હિંસા કરવાના પ્રયાજનાને સુત્રકાર પ્રગટ કરે છે.
