________________
सुदर्शिनी टीका अ0 ५ सू० ४ अहिंसामाप्तमहापुरुषनिरूपणम् विशेपतो दृष्टा, एते उभयेऽपि मन पर्ययज्ञानिनः । तथा- 'पुचपरेहि' पूर्वधरैः उप्तादाग्रायणीयवीर्यादि चतुर्दश पूर्वपरै ( अपीया ) जधीता-श्रुतनिवद्धा पठिता, तथा 'वेधीहि । कुर्विकै चैक्रियविधारिभि , 'पइण्णा' प्रतीर्णा निस्तीर्णा-आजन्मपरिपालितेत्यर्थः, तथा-'आभिणिनोहियनाणीहिं' आभिनियोधिकज्ञानिभिः, अभि-अर्थाभिमुख'-अविपर्ययरूपत्वात् , नि-नियतोऽसशयरूपत्वान् . गोर' मवेदनम् अभिनिरोध', स एर आमिनिनोधिकम् , जायतेऽनेनेनि ज्ञानम् , आभिनियोधिक च तज्नानम्-आभिनियोधिकतानम्-इन्द्रिय नोइन्द्रिय निमित्तो वोष इत्यर्थ , मोऽस्ति पेपा तैस्तथोक्तः, मतिज्ञानवद्भिरित्ययः, हुसजी पचेन्द्रिय जीवों के मनोद्रव्यों को यह ऋजुमति साक्षात् जानता है। यह ज्ञान क मनःपर्ययक भेद है। ( विउलमहिं विदिया) मनः पर्यय ज्ञानका दुसरा भेदविपुलमति है । इस विपुलमति मनः पर्ययज्ञानवाला पदार्थी को ऋजुमति की अपेक्षा विशुद्धतर आदि रूप से जानता है । क्यो कि यह मति पर्यायशनोपेत होती है, तथा चिन्तनीय घटादि वस्तुओं में सूक्ष्मतर आदि रूप से वर्तमान धमों को जानती है । उन ऐसे विपुलमति मन पर्यय ज्ञानियों द्वारा यह भगवती अहिंसा ऋजुमति की अपेक्षा अधिक और विशेषरूप से विदित-ज्ञातदृष्ट हुई है । तथा (पुत्रधरेहिं अधीया) उत्प दपूर्व, अमायणीपूर्व, वीरपवाद आदि चतुर्दशपूर्व के धारी महात्माओं ने श्रुतज्ञानियों नेश्रुत मे निबद्ध हुई इस अहिंसा भगवती को पढ़ा है। (वेउव्वीहिवेडण्णा) वैक्रियलब्धिधारी मुनिजनों ने इसे आजन्म पाला है। (आभिणियोहियनागीसियनाणीहिं,मगाजवनागीहिं केवलनाणीहि એ મનુષ્યક્ષેત્રમાં રહેલ સી પચેન્દ્રિય જીના મનદ્રવ્યોને તે બાજુમતિ मासात नए छ भन पयज्ञाननी मा को- “ विउलमइहिं विदिआ" મન પર્યવ જ્ઞાનને બીજે ભેદ વિપુલમતિ છે આ વિપુલમતિ મન પર્યાય જ્ઞાનવાળા પદાર્થોને ત્રાજુમતિના ડરતા વધારે વિશુદ્ધ રૂપે જાણે છે કારણ કે મતિપર્યાય તોપેત હોય છે, તથા કમ્પનીય ઘટાદિ વસ્તુઓમાં સૂફમતર આદિ રુપે વર્તમાન ધર્મોને જાણે છે એવા તે વિપુલમતિ મન પર્યયજ્ઞાનીઓ દ્વારા આ ભગવતી અહિસા જુમતિના કરતા અધિક અને વિશેષ રૂપે વિદિત -ज्ञात-इट 45 तथा “पुव्वधरेहिं अधीया " G५६३, अनाया, વીર્યપ્રવાદ આદિ ચૌદ પૂર્વના વારક મહાત્માઓએ-શ્રુતજ્ઞાનીઓએ–શ્રતમાં भू थायेद मा भारती डिमानु मव्ययन अयु छ, “वेउव्धीहिं वेइण्णा" वैयिधिधारी भुमिरना तेनु मा. पादान -[ 2 ' आभिणियोहियनाणीहिं सुयनाणीहि, मणपज्जवनाणोहिं केवलनाणीहिं 'न्द्रिय भने ना
म. ७३
