________________
सुदर्शिनी टीका अ०५ सू०४ कल्पनीयमशनादिनिरूपणम् च औपधादि तदपि सनिधीकृत न क्ल्पते इत्येवमन्वय कर्तव्य , कस्य न कल्पते? इत्याह-'समणम्स 'श्रमणस्य साधोः, कीदृशस्य तु अमणस्य न कल्पते इत्याह -' सुविहियस्स उ' सुविहितस्य तु = शोभनानुष्ठानसम्पन्नस्य, कस्मिन् सति ? इत्याह- बहुपगारम्मि' रहुप्रकारे अनेकप्रकारे 'रोगायके' रोगातङ्के रोगो ज्वरादिः, आतङ्कः = सद्योघातीहदयशूलादि', अनयोः कर्मधारयः, तस्मिन् समुप्पन्ने ' समुत्पने, रोगातङ्काना बहुपकारत्वमेन स्पष्टयति- वायागिपित्तसिमाइरित्तकुनियतहसणिपाए पाताधिक्य पित्तश्लेप्मातिरिक्तपिततथासन्निपाते तत्र-पातधिक्य घातस्याविक्य माचुर्यम् , तथा-पित्त लेप्मातिरिक्त-पित्तश्ले प्मणोरतिरेक आधिक्य, तत् कुपितम्-कोपावस्था प्राप्तम्-कुपितवातपित्तकफानामाधिस्यमित्यर्थ , तयेति तपाभूतः एतबितयरूपः सनिपातस्तस्मिन् , जातेसमुत्पन्ने सति ' तह ' तथा- उदयपत्ते ' उदयमाप्त-उदयावस्था प्राप्ते सति, इन पूर्वोक्त छह स्थानख्य कारणों के ध्यान से पट्कायके जीवों की रक्षा करते हुए साधु को भिक्षा वृत्ति करना चाहिये । तपा-(जपि य ) जो
औपध आदि है उनका भी सनिधि-संग्रह नही करना गहिये सो कहते हैं-(समणस्स सुविरियस्स) सुविहित श्रमण के (बहुप्पगारम्मि रोगायके ममुप्पन्ने ) रहुत प्रकार के रोगातग उत्पन्न होने पर, जैसे( वायाहियपित्तसिंमाहरित्तवियतहमणिवाए) कुपितवात की अधि कता, कुपितपित्त और कुपिनकफ की अधिकता हो तया इन दोपों से अन्य उसे सनिपात भी (जार) हो ग ग हो, तथा ऐसा दुःश्व कि जो ( उज्जलपलविउल कक्खड पगाढदुक्खे ) उज्ज्वल-सुख के लेशसे वर्जित हो, यल-बलवान् महाकष्टकारक हो, विपुल-आत्मा के प्रतिप्रदेश में नदी वेग की तरह प्रवर्द्धमान हो कर्कश-कठोर हो और प्रगाढप्रतिक्षण असमाधिजनक हो (तह ) तथा ऐसे रोगातक (उदयपत्ते) माधुरी लिक्षावृत्ति २वी न तथा “जपिय" २ मोषध या गाय છે તેને પણ સ ગ્રહ ન કરે છે એ તે બાબતમાં સૂત્રકાર કહે છે કે – "समणस्स सुनिहियस्स" सुविहित श्रभराने "बहु'पगारम्मि रोगायके समुप्पन्ने" भने प्रानाशगत्पन्न यता, रेवा "वायाहियपित्तसिंभाइरितकुबियतहसणिवाए " पुषित वायुनी मधिरता पित पित्त मने दुषित ४३नी मचिंता डाय तथा मे हाथी' तेन सन्निपात ५y " जाए" थ६ गये। हाय, तथा मेहु ५ २ “ उज्जलपलविउलकासडपगाढदुक्खे" Gorar વલ–લેશ પણ સુખ વિનાનું હોય, અતિશય ૩ષ્ટકારક હાય, વિપુલ-આત્માના પ્રતિ પ્રદેશમાં નદીના વેગની જેમ વધતુ જતુ હોય, કર્કશ ઠેર હોય અને प्रगाढ-प्रतिक्षा मसमाधि 115 डाय “ तह " तथा सेवा रोगात “उद
१०९