________________
दशिनी टीका ५० २ सू० ७ चतुर्थीभावनास्वरूपनिरूपणम् अथ चतुर्थी धैर्यभावनामद -' चउत्थ' इत्यादि---
मूलम्-चउत्थ न भीडयन्व, भीय खु भया अइति लहुअ, भीओ अवितिज्जओ मणूसो, भीओ भूएहि घिप्पइ, भीओ
अन्न पि हु भेसेज्जा, भीओ तवसजम पि हु मुएज्जा, भीओ य कर लेता है और ( सरो) अपने सत्यव्रत के पालन में पराक्रमशाली वन कर (मच्चजवस पन्नो भव) मत्य और आर्जव धर्म से सपन्न हो जाता है।
भावार्य-सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा सत्यव्रत की तृतीय भावना को कहा है। इस तृतीय भावना का नाम लोभनिग्रह है। लोभ के निग्रह करने के लिये विचारधारा इसमे प्रकट की है। 'लोभ ही पाप का चाप है ' ऐसा ख्याल कर लोभ के फदे में नहीं फंसना चाहिये। जो रोभी होता है वह लुब्धक कहलाता है। लोभी का चित्त हरएक घस्तु की प्राप्ति के निमित्त चचल हो उठता है। लोभी व्यक्ति अपनी स्वार्थसिद्धि के निमित्त झूठ बोल सकता है । खेत, मकान, ऋद्धि, सुख, भक्त, पान आदि को निमित्त लेकर असत्य भापण करता है। अत'लोभ का निग्रह करना ही उचित है इस प्रकार भावना भा कर जो इस लोभ को परित्याग से अपनी आत्मा को यासित यनाता है वह अपने सत्यमहाव्रत को स्थिर कर लेता है । उसकी प्रत्येक प्रवृत्ति सयमित होती है। सू ० ६॥ पराभवाणी मनाने ' सच्चज्जवसपन्नो भवइ " सत्य सने आ धमथा યુક્ત થઈ જાય છે
ભાવાર્થ-સૂત્રકારે આ સૂત્રમાં સત્યવતની ત્રીજી ભાવનાનું વર્ણન કર્યું છે આ ત્રીજી ભાવનાનું નામ લેભનિગ્રહ છે લેભને નિગ્રહ કરવાને માટે વિચારધારા આમા પ્રગટ કરી છે “લાભ જ પાપને બાપ છે ” આ વિચાર કરીને લેભની જાળમાં ફસાવું જોઈએ નહીં. જે લોભી હોય છે તે લખ્યક કહેવાય છે ભીનું ચિત્ત દરેક વસ્તુની પ્રાપ્તિ માટે ચ ચલ થઈ જાય છે લોભી વ્યક્તિ પોતાને સ્વાર્થ સાધવાને માટે અસત્ય બોલી શકે છે ખેતર, મકાન, સંપત્તિ સુખ આહાર પણ આદિન નિમિત્તે પણ તે અસ ત્યવચને બેવે છે તેથી લોભને નિગ્રહ કરો તે જ યોગ્ય છે એવા પ્રકારની ભાવના સેવાને જે આ લોભના પરિત્યાગથી પોતાના આત્માને વાસિત બનાવે છે, તેઓ પિતાના સત્ય મહાવ્રતને સ્થિર કરી લે છે તેમની દરેક પ્રવૃત્તિ સ યમિત હોય છે સૂ૦ ૬.
