________________
-
-
सुदर्शिनी टीका १० ५ ० ४ मनुष्यपरिग्रहनिरूपणम्
५३७ लेश्याश्च भवन्ति । तथा - 'सयणसपोगा ' सजनसमयोगा। स्वजनैः-पुत्रदा रादिभिः सह सपयोग' सपोगाश्च भवन्ति । ते चक्रवर्त्यादयः 'अणतगाह' अनन्तकानि-पर्यमानरहितानि ' सचित्ताचित्तमीसगाड' सचित्ताचित्तमिश्राणि -तच सचित्तानि सजीवानि-पुरादीनि अचित्तानि अजीवानि-हिरण्यमुवर्णरत्नादीनि, मिश्रकाणि सचित्ताचित्तख्याणि हिरण्य मुवर्णाघाभरणसहितानि पुनकलनाशब्दादि विपयरूप आनत्र, इन्द्रियो की अनर्गल प्रवृत्तिया, कृष्ण, नील आदि अप्रशस्त लेश्याएँ रहती हैं । अर्थात् परिग्रह पाप के सद्भाव में ही नियमतः मायादि शल्यों का सद्भाव जोवों में पाया जाता है। मन वचन आदि योगों की प्रवृत्ति इसी के होने पर अशुभ रूप मे रहती हैं। गौरवों का अस्तित्व तथा कपायों की सत्ता एच आहार आदि चार प्रकार की सज्ञाओ का सद्भाव इस एक परिग्रह की मौजूदगी मे ही जीयो में पाये जाते ह । इहियों की स्वच्छद प्रति ण्य कृष्ण आदि अशुभ लेश्याओं का सरध इसी परिग्रह से जीवों में पाया जाता तथा स्वजन आटि के साथ का सप भी इसी परिग्रह के ऊपर निर्भर है। चक्रवर्ती आदि सभी मनुष्य यही चाहते हैं कि हमारे पास अनत सचित्त, अचित्त और मिश्र परिग्ररूप द्रव्य बना रहे । पुत्र आदि सचित्त परिग्रह, हिर ण्य, सुवर्ण, रत्न आदि अचित्त परिगह, एच हिरण्य, सुवर्ण, रत्न आदि के आभरण सहित पुत्रादि मिश्र परिग्रह है। तात्पर्य इसका यही है कि चक्रयती से लेकर छोटे से छोटो प्राणी यही चाहता रहता है कि ઈન્દ્રિયની અનર્ગલ પ્રવૃત્તિ, તથા કૃષ્ણ, નીલ આદિ અપ્રશસ્ત વેશ્યાઓ રહે છે એટલે કે પરિગ્રહ પાપની હાજરીમાં નિયમથી માયાદિ જેને સદ ભાવ મા આવે છે તે હોય તે મન વચન આદિ યોગની પ્રવૃત્તિ અશુભ રૂપે રહે છે ગીરનું અસ્તિત્વ તથા કષાયની સત્તા, તથા આહાર આદિ ચાર પ્રકારની સંજ્ઞાઓ આદિને સાવ એક પરિગ્રહની હાજરી હોય તે જ જીવમાં જોવા મળે છે ઈન્દ્રિયની સ્વચ્છ દી પ્રવૃત્તિ અને કૃષ્ણ આદિ અશુભ લેશ્યાઓનું અસ્તિત્વ આ પરિગ્રહને કારણે જ જીવોમાં હોય છે તથા સ્વજન આદિ સાથે સ બ ધ પણ આ પરિગ્રહ પર આધાર રાખે છે ચક વતિ આદિ સઘળા લેકે એ જ ચાહે છે કે અમારી પાસે અનત સચિત્ત, અચિત્ત અને મિશ્ર પરિગ્રહરૂપ દ્રવ્ય કાયમ રહે પુત્ર આદિ સચિત્ત પરિગ્રહ છે હિરણ્ય, સુવર્ણ રત્ન આદિ અચિત પરિગ્રહ છે અને સુવર્ણ, રત્ન આદિના આભૂષણ સહિત પુત્રાદિ, તે મિશ્ર પરિગ્રહ છે તેનું તાત્પર્ય એ છે કે ચક
