________________
सुदर्शिनी टीका अ० १ २० २० मदरिया कान्२ जीवान् नम्ति ____
भय यद्यपि-उद्देशक्रमानुसारेण 'जारिस फल देई' इति चतुर्थ फलद्वार पूर्व वक्तव्य, तथापि फलस्य कर्बधीनत्वेन कर्त प्राधान्यात् , अल्परक्तव्यत्वेन भूचीफटाहन्यायाच पूर्व 'जेविय करेंति पारा पाणयह' इति प्रयमप्राणधद्वारस्य करते है जो स्वाधीन होने पर हिंसा कर्म में रत हो जाते हैं । कितनेक जीव ऐसे भी होते है कि जो हिंसक जीवों की सगति आदि के पराधिन होकर हिंसा करने लग जाते है । पशुत से ऐसे भी प्राणी है जो अपने लिये हिंमा करते है और बहुत से जोच ऐसे भी होते है कि उठते पैठते चलते फिरते रिना किसी प्रयोजन के भी जीवों की हिंसा करते है। बहुत से जीव ऐसे भी हैं कि वे चाहे स्वतत्र रहे या परतत्र रहे किसी भी स्थिति में रहे पर फिर भी हिंमा करने से नहीं चूकते हैं। कोई जीव किसी दूसरे जीव को पैर के कारण मार डालते हैं, कोई अपनी हँसी करने के कारण मार डालते हैं । ओर कोई २ ऐसे भी प्राणी है जो रति के कारण-चित्त खुशी में रहने के कारण-जीवों की हिंसा-शिकार करते हैं । इत्यादि और भी इसी तरह के कारण सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा प्रकट किये है जो ऊपर अर्थ में कदिये है। इनके सिवाय दूसरे कारणों से भी हिंसा करते है । सू०२०॥ , अब सूत्रकार यह प्रकट करते हैं कि उद्देशक्रम के अनुसार यद्यपि "जारिस फल देह" यह चतुर्थ फलद्वार पहिले कहना चाहिये था तो હેવા છતા પણ હિંસા કર્મમાં લીન રહે છે કેટલાક જી એવા પણ હોય છે કે જે હિંસક જીની સગતિ આદિ વડે પરાધીન હોવાને કારણે હિંસા કરવા લાગે છે કેટલાક એવા પણ છવો છે કે જે સ્વાર્થ ખાતર હિંસા કરે છે, અને ઘણું જીવો એવા પણ હોય છે કે જે ઉઠતા, બેસતા, હાલતા, ચાલતા, કેઈપણ પ્રયજન વિના એની હિંસા કરે છે ઘણું જ એવા પણ હોય છે કે તેઓ સ્વતંત્ર હોય કે પરત વ્ર હોય કેઈપણ સ્થિતિમાં હોવા છતા પણ હિસા કરતા અટકતા નથી કોઈ જીવ બીજા જીને વરને કારણે મારી નાખે છે, કેઈ હસી-મજાકને ખાતર મારી નાખે છે, અને કઈ કઈ છે એવા પણ હોય છે કે જે રતિને કારણે-મનના આનદને ખાતર ની હિસા (શિકાર) કરે છે ઈત્યાદિ બીજા પણ એ જ પ્રકારના કારણે સૂત્રકારે આ સૂત્ર દ્વારા પ્રગટ કર્યા છે, જે ઉપર બતાવી દેવામાં આવ્યા છે તે સિવાય બીજા ४३२थी ५ तेमा डिसा ४३ छ । सू २० ॥
वे सूत्रा२ मे १८ ४२ छ देशोना भ प्रभार ले जारिस
